Maí - sumarið

Undanfarin ár hefur ritstjóri hungurdiska gefið sumarveðráttunni einkunn. Einkunnagjöfin nær til mánaðanna júní til ágúst. Því hærri sem einkunnin er því betra telst sumarið. Í maílok í fyrra athugaði hann hvort viðeigandi væri að nota sams konar aðferð til að meta veðurlag maímánaðar. Niðurstaðan varð reyndar sú að aðferðin ætti ekki alveg við þennan mánuð. 

Nú þegar er ljóst að maímánuður 2018 mun, hvað Reykjavík og Suðvesturland varðar, fá mjög laklega einkunn, einhverja þá aumustu sem um getur. Það getum við þegar fullyrt þó enn sé síðasti þriðjungur mánaðarins eftir. 

En spáir slík einkunn einhverju um sumarið í heild? Svarið er neitandi - hún segir ekki neitt.

Hér má sjá dreifirit sem sýnir samband einkunnar maímánaðar og sumareinkunnar sama ár. Hæsta mögulega einkunn eins mánaðar er 16, en sumarsins 48. Lárétti ásinn sýnir einkunn maímánaðar, en sá lóðrétti sumareinkunnina. Við vitum ekki hver maí 2018 lendir, en líklega einhvers staðar langt til vinstri á myndinni, t.d. nærri lóðréttu strikalínunni. 

Við sjáum strax að ekkert marktækt samband er á milli maí- og sumareinkunna. Maí 1984 fékk laka einkunn (2) - sumarið líka, en maí 1991 fékk líka laka einkunn, en sumarið var vel yfir meðallagi. Við sjáum að lakasta sumarið (1983) var maí með einkunn yfir meðallagi (9). 

Þeir svartsýnustu geta þó ef þeir vilja tekið eftir því að ekkert ofursumar (að gæðum) hefur fylgt slökustu maímánuðunum). En það kemur að því fyrr eða síðar.

Gæðaeinkunnin samanstendur af fjórum þáttum, hita, sólskinsstundafjölda, úrkomumagni og úrkomudagafjölda. Lægsta einkunn í hverjum flokki er núll, sú hæsta fjórir. Það er þegar ljóst að varla verður annað að sækja en núlleinkunn í úrkomuflokkunum tveimur - sama hvað verður til loka mánaðar. Enn eru hins vegar möguleikar á einhverjum stigum í hita- og sólskinsflokkunum, ekki ólíklegt að eitt stig fáist í hvorum þeirra, gæðaeinkunn maí yrði þá 2, og hefur aðeins einu sinni orðið slakari (1). Það var 1992. Á landsvísu fékk sá mánuður reyndar ekki svo slæma dóma. Veður var skárra norðaustanlands rétt eins og nú.  

Fyrstu 20 dagar maímánaðar

Þegar 20 dagar eru liðnir af maí 2018 er meðalhiti hans +5,1 stig í Reykjavík, -0,5 stigum neðan meðallags sömu daga á árunum 1961-1990, og -1,4 neðan meðallags síðustu tíu ára. Hitinn er í 16.sæti af 18 á öldinni (kaldara var sömu daga 2012 og 2015). Á langa listanum er hitinn í 92.sæti af 142. Tuttugu fyrstu dagar maímánaðar voru hlýjastir árið 1960 þegar meðalhitinn var 9,3 stig, en kaldastir 1979, +0,5 stig.

Á Akureyri er meðalhiti fyrstu tuttugu dagana +6,2 stig, +1,8 stigum ofan meðallags áranna 1961-1990 og +0,7 ofan meðallags síðustu tíu ára.

Meðalhiti fyrstu 20 daga mánaðarins er ofan meðallags sömu daga síðustu tíu árin á 45 stöðvum af 124 sem meðaltal eiga. Mest er jákvæða vikið á Skjaldþingsstöðum í Vopnafirði, +2,3 stig, en það neikvæða er mest í Árnesi -1,8 stig.

Úrkoma hefur mælst 73,0 mm til þessa í mánuðinum í Reykjavík, það mesta sömu daga á þessari öld, en hefur fjórum sinnum áður mælst meiri sömu daga, 1991, 1989, 1901 og 1988. Þar sem þriðjungur mánaðarins er enn eftir á hann nokkra möguleika á að verða sá úrkomusamasti, en þá þurfa að koma 53 mm eða meira í mælinn það sem eftir er. Úrkomudagafjöldi er einnig óvenjulegur, mánaðarmetið er 28 dagar, styttra er í met í fjölda „1 mm eða meira“, metið þar er 23 dagar, en sýnist sem talan nú sé þegar orðin 17 - og úrkomutíð er spáð áfram.

Sólskinsstundir hafa til þessa mælst 103 í Reykjavík, 17 stundum færri en að meðaltali 1961-1990, hafa 37 sinnum mælst færri sömu daga, en hafa verið fleiri 67 sinnum.

Loftþrýstingur er óvenjulágur, nú jafnlágur og sömu daga 1963, en þó er enn mjög óráðið hvort um met verður að ræða eða ekki í lok mánaðar.

Hvítasunnudagur hefur ekki mjög oft verið kaldari en nú á Suðvesturlandi (síðast líklega 1995 - þá 4.júní), en 20.maí hins vegar oft (meir en 30 sinnum svo vitað sé). 

Það má gjarnan koma fram að fyrstu tuttugu dagar maímánaðar hafa ekki nema tvisvar verið hlýrri á Dalatanga heldur en nú síðustu 70 árin. - Á Akureyri hafa þeir 19 sinnum verið hlýrri en nú, en 49 sinnum í Reykjavík.

Falleg mynd af leiðinlegri lægð

Myndin sýnir skýjakerfi hvítasunnulægðarinnar 2018 klukkan rúmlega 22 að kvöldi laugardags 19.maí - fengin af vef Veðurstofunnar. 

Lægðarmiðjan er vestur af Faxaflóa á hraðri leið til norðausturs. Lægðin er óvenju djúp miðað við árstíma, líklega rétt innan við 970 hPa í miðju. Veðrið er hvað verst í sveipnum sunnan- og suðaustanverðum. Þar er vindhraði meiri en 20 m/s, kannski 25 m/s þar sem mest er yfir sjó. Þegar vindstrengurinn gengur yfir landið truflast hann af landslagi og trúlega verður víða foráttuveður víða á hálendinu í nótt og fram eftir degi á morgun - jafnvel á fjölförnum fjallvegum. 

Svo er sagt að fleiri lægðir séu á leiðinni, kannski ekki eins djúpar og kaldar, en aftur á móti jafnvel enn blautari en þessi. 

Þankastrik

Það er meir en sennilegt að samband sé á milli raunverulegs veðurs (eins og það kemur fram í mælingum) annars vegar og upplifunar hópa manna á því hins vegar. Því verra sem veðrið er (í einhverjum skilningi) er líklegt að stærri og stærri hóp finnist það slæmt. Þetta á trúlega við í hina áttina líka - á betri vængnum. Ritstjórinn sér alveg fyrir sér einhvers konar símaapp sem gæti reiknað út veðurgæði eftir mati fjöldans - ef nægilega margir notuðu það (kannski nokkur hundruð) - og nægilega oft. Fróðlegt væri að fylgjast með slíku - sérstaklega til lengri tíma. Tvittertístaþéttni gæti sjálfsagt gert sama eða svipað gagn (en er ekki eins markvisst eða auðtúlkað).

Það er hins vegar greinilega vandamál að skiptin á milli þess sem er gott og vont liggja alls ekki við meðalveður raunveruleikans. Sú er tilfinning ritstjóra hungurdiska til margra ára að um það bil 80 prósent veðurs á Íslandi sé talið bæði kalt og vont - þetta á alla vega við þann (stóra) hluta þjóðarinnar sem minnist á veður. Á einhverjum mælikvarða er það sjálfsagt þannig (að skítaveður sé hið eðlilega ástand á Ísland), en samt er tilhneiging veðurfræðings sú að nota frekar þau viðmið sem raunveruleikinn býr til fremur en að vera sífellt að ætlast til þess að sumarhitar sér ríkjandi strax á miðju vori - nú eða jafnvel allt árið (eins og nú virðist lenska).

Ástæða þessara skrifa hér er auðvitað sú kveinalda sem nú gengur yfir landið sunnan- og vestanvert. Ritstjóri hungurdiska skal fúslega viðurkenna að tíðin gæti verið betri, og hefur oft verið betri um þetta leyti. En honum sýnist líka að þrátt fyrir allt sé vorið komið og að grundirnar grói bara nokkuð vel og hýrna taki um hólma og sker.

Norðaustanlands er hiti vel yfir meðallagi það sem af er maímánuði, 2 stigum ofan meðaltals síðustu tíu ára í Vopnafirði. Hér suðvestanlands liggur hitinn nokkuð neðar, -1,2 stigum neðan meðallags síðustu tíu ára í Reykjavík, en sé miðað við lengri tíma er hitinn rétt neðan við miðjan hóp - og telst í raun í meðallagi notum við vinsæla þriðjungaskiptingu hita til að greina á milli þess sem er hlýtt, í meðallagi og kalt.

Úrkoma hefur verið meiri en að meðallagi (í efsta þriðjungi, en samt ekki nema helmingur þess sem mest hefur mælst sömu daga), og sólskinsstundir ívið færri en í meðallagi, en samt í meðalþriðjungi, rétt eins og hitinn. Nú, vindhraði hefur verið í rúmu meðallagi, en hefur oft verið talsvert meiri fyrri hluta maímánaðar heldur en nú, til dæmis í fyrra.

Loftþrýstingur hefur hins vegar verið óvenjulágur miðað við maímánuð.

Hugsað til maímánaðar 1963

Áður hefur komið fram á hungurdiskum að loftþrýstingur hefur verið óvenjulágur hér á landi í maímánuði. Nokkrir mánuðir fyrri tíðar eru þó ámóta hvað þetta varðar. Einn þeirra, maí 1963 er ritstjóra hungurdiska sérlega minnisstæður.

Fyrst voru ákveðin vonbrigði hins unga áhugamanns þegar illviðri sem spáð var 3.maí skilaði sér illa (að hans mati). Reyndar varð veðrið svosem alveg nógu vont fyrir flesta aðra - óvenjulega kröpp var lægðin miðað við árstíma. Í öðru lagi gerði mikið norðanhret fáeinum dögum síðar - þá snjóaði í Borgarfirði og víða á landinu. Í þriðja lagi kom undir lok mánaðarins heil vika með nánast samfelldum útsynningshryðjum. Snjó festi að vísu ekki á láglendi, en gekk á með bæði hagli og slyddu. 

Eitt atriði til viðbótar má minnast á - þó ritsjórinn frétti ekki af því fyrr en löngu síðar. Á þessum tíma var algjör undantekning að þess að þrýstings í lægðamiðju væri getið í hinum almennu veðurfréttum sem lesnar voru í útvarpið - og ekkert var sjónvarpið. Morgunblaðið birti veðurkort liðins dags, en það kom ekki út á mánudögum - og blöð þessa mánaðar voru þar að auki bókstaflega öll full af kosningaáróðri vegna væntanlegra Alþingiskosninga þá um vorið. Ruddi þessi áróður nær öllum venjulegum fréttum út - erfitt að finna þær innan um stóryrðin. - Gott kannski að rifja upp að ýkjur og illmælgi eru ekki nýtilkomin í fjölmiðlum. 

En sunnudaginn 12.maí var einhver dýpsta lægð sem um getur í maímánuði á ferð fyrir sunnan land. Endurgreiningar eru ekki alveg sammála um það hversu djúp hún varð, en kortið hér að neðan sýnir tillögu japönsku greiningarinnar. Þar er miðjuþrýstingur nærri 952 hPa. Ekki man ritstjórinn aðra dýpri í maí - vel má vera að hann eða aðrir finni slíka síðar - nú eða þá hún eigi eftir að sýna sig.

Lægðinni fylgdi allmikil úrkoma um landið suðaustanvert, getið er um vegarskemmdir á Austfjörðum og skriða féll á veg við Eskifjörð. 

Eins og áður sagði varð útsynningskaflinn undir lok mánaðarins síðan ákaflega eftirminnilegur, þó ekki hafi hann valdið tjóni svo getið sé. Veður hefur þó ábyggilega verið slæmt á hálendinu - þó þar hafi hins vegar ekki verið gerðar neinar veðurathuganir um þær mundir.  

Hér má sjá 500 hPa hæð og þykkt um miðnætti að kvöldi miðvikudagsins 29.maí. Næturhiti þessa daga var ekki nema 3 til 5 stig í Reykjavík. Mikill kuldapollur er á Grænlandshafi, þykktin minni en 5160 metrar þar sem minnst er. 

Sumarið 1963 var heldur rýrt, en þó gerði tvær myndarlegar hitabylgjur. Þá fyrri snemma í júní, en tók mjög fljótt af. Sú síðari kom seint í sama mánuði og í upphafi júlímánaðar - varð reyndar langbest um landið norðaustan- og austanvert. Vesturland var aðallega í sjávarlofti undir þokuskýjabreiðu, en fékk þó stund og stund í hlýjunni. Á milli þessara hlýinda gerði kulda og leiðindi - og sömuleiðis eru svo kuldarnir í júlí vel þekktir. 

Rétt er að taka fram að umhleypingatíðin nú hefur ekkert forspárgildi um tíð næstu mánaða, hún getur orðið hvort sem er góð eða slæm. 

Áratugurinn 1881 til 1890

Áður en haldið verður áfram að rekja veður frá ári til árs á milli 1880 og 1890 er rétt að líta örstutt á hitafar þessa afspyrnukalda áratugar í heild. Við byrjum á því að líta á mynd sem sýnir 12-mánaða keðjumeðaltöl hita í Reykjavík og á landinu í heild.

Ártöl eru á lárétta ásnum. Hiti í Reykjavík er sýndur með rauðum ferli, en landsmeðaltalið með bláum, kvarði til vinstri. Græni ferillinn sýnir mismun hinna tveggja - kvarðinn sem á við hann er til hægri á myndinni. 

Við sjáum frostaveturinn mikla 1880 til 1881 vel. Tólf mánaða meðaltal byggða landsins fór þá niður fyrir frostmark, en niður í 2,1 stig í Reykjavík. Eftir þetta hækkaði hitinn nokkuð, mjög kalt var að vísu 1882, en síðan heldur skárra árin 1883 og 1884. Þá náði landshitinn um það bil upp í meðalhita áranna 1961-1990 (blá strikalína þvert um myndina). Í Reykjavík náði hitinn hins vegar ekki sama meðaltali. Meðalhiti í Reykjavík síðustu tíu árin (2008 til 2017) er svo hár að hann kemst ekki inn á þessa mynd. 

Á árinu 1885 kólnaði snögglega aftur og við tók fjögurra ára mjög kalt skeið, öll árin 1885, 1886, 1887 og 1888. Árið 1889 hlýnaði hins vegar að mun. Áður hefur verið á það bent hér á hungurdiskum að Reykjavíkursvæðið er tiltölulega vel varið fyrir áhrifum hafískulda - betur heldur en flest önnur svæði landsins. Því er það gjarnan svo að sé hafís við land munar miklu á Reykjavíkurhita og landshita. Á þessari mynd sjáum við að miklu munar bæði árin 1881 og 1882, minna árin næstu, en svo koma aftur tveir toppar á mismunarferlinum, báðir sýna hafíshámörk. 

Sé munur landshita og Reykjavíkurhita minni en að meðaltali má oftast kenna vestankuldum. 

Myndin sýnir 12-mánaðakeðjur sjávarhita í Vestmannaeyjum (rauður ferill) og í Grímsey (blár). Græni ferillinn sýnir mismuninn. Rauða strikið sýnir meðalsjávarhita við Vestmannaeyjar síðustu 10 árin (2008 til 2017), en það bláa meðalsjávarhita í Grímsey á sama tíma. Sjávarhitinn í Grímsey sveiflast býsna mikið - ekki var hægt að mæla sjávarhita þar samfellt allt árið 1881 vegna ágangs hafíss. Í Vestmannaeyjum féll sjávarhitinn hægt og bítandi allt til þess að viðsnúningur varð 1889. 

Mikill munur á sjávarhita þessara tveggja staða er oftast vísbending um hafís - eða þá kulda nyrðra vegna bráðnandi íss fyrir norðan land. Ísahámörkin 1882 og 1885 til 1886 koma hér vel fram, en hámarkið 1888 síður. Skýringin á því er einfaldlega sú að þá komst ísinn vestur með suðurströndinni og vestur fyrir Eyrarbakka. Kaldur sjór að austan fór vestur með allri ströndinni vestur að Reykjanesi. Nægilega mikið var af köldum sjó og hafís til að halda sjávarhitanum niðri langtímum saman. Umhugsunarvert ástand. 

Næsta mynd á að gefa yfirlit um landshitann frá mánuði til mánaðar allan áratuginn. Tölurnar sýna í hvaða sæti hiti mánaðarins raðast meðal almanaksbræðra tímabilsins frá 1823 til 2017, 195 ár alls. Talan 195 þýðir að um kaldasta mánuð sé að ræða, en talan 1 er sett við þann hlýjasta.

Sé mánuðurinn meðal þeirra tíu hlýjustu er dökkrauður litur notaður til áherslu, en dökkblár sé hann meðal þeirra tíu köldustu. Afgangi mánaðanna er skipt á þrjú litabil, bleikt er sett við hlýjasta þriðjung afgangsins, en blár við þann kaldasta. 

Sé rýnt í mynd sem þessa fyrir allt tímabilið frá 1823 kemur í ljós að þau ár sem er alveg án mánaðar í bleikum eða rauðum lit eru sárafá. Á þessum áratug sem hér er fjallað um eru þau t.d. „aðeins“ tvö, 1887 og 1888. Þá liðu 30 mánuðir án þess að einn einasti hlýr birtist. 

Kuldakastið langa sem við sáum á fyrstu myndinni, byrjaði með febrúar 1885, þá komu 13 kaldir mánuðir í röð áður en einn náði upp í meðalflokk (mars 1886), sá rétt slapp inn í meðallagið - og október sama ár rétt nær að verða bleikur á myndinni. 

Árið 1880 var hins vegar sérlega hlýtt, það hlýjasta á síðari hluta 19.aldar. Þá komu þrír mánuðir sem enn eru meðal tíu hlýjustu almanaksbræðra. Umskiptin voru gríðarleg, fimm mánuðir í röð, frá nóvember 1880 til og með mars 1881 eru í kaldasta flokknum, bæði desember 1880 og mars 1881 með töluna 195 - þá lægstu hugsanlegu í þessu uppgjöri. 

En það komu samt tveir mánuðir 1881 sem teljast hlýir, september og nóvember. Árið eftir, 1882 á fjóra mánuði í kaldasta flokki, þar á meðal júní, júlí og ágúst. En, einn mánuður náði að verða hlýr, október. 

Umskiptin vorið 1889 voru mikil, þá komu allt í einu fjórir hlýir mánuðir í röð og svo tveir til viðbótar um haustið. Árið 1889 var breytilegra. 

Hér má sjá meðalloftþrýstingi mánaða raðað á sama veg, nema hvað hæsta möguleg tala er 196 (lægstur þrýstingur). Gulu og brúnu litirnir tákna háþrýsting. Hér er nokkuð mikið bland í poka, en þó má sjá að þrýstingur var óvenju hár langtímum saman árin 1887 og 1888. Sömuleiðis eru tveir sérlegir háþrýstimánuðir haust og vetur 1880 til 1881. Mikið stökk var á milli febrúar og mars 1883. Ágústmánuðir áranna 1884 og 1886 eru nærri botni, en ágúst 1885 aftur á móti á toppnum.  

Þrálát staða

Tíðin fyrstu viku maímánaðar var heldur leiðinleg hér um landið sunnan- og vestanvert en varla er hægt að kvarta undan veðrinu síðan. Það er þó enn stutt í kulda vesturundan og staðan getur á skammri stund snúist upp í frekari leiðindi. Spár gera líka ráð fyrir nokkuð snörpum lægðagangi í námunda við landið næstu vikuna.

Fyrir nokkru [3.maí] var hér á hungurdiskum fjallað um veðurflokkunarkerfi sem kennt er við danska veðurfræðinginn Ernest Hovmøller. Það var í upphafi ætlað til aðstoðar við veðurspár og var um stund gagnlegt á þeim vettvangi. Það er ómaksins vert fyrir veðuráhugamenn að kynna sér þetta kerfi en með því má á einfaldan hátt flokka veðrið í 27 mismunandi veðurgerðir eða flokka. Reyndar geta flokkarnir verið fleiri eða færri æski notendur þess. 

Rétt eins og nota má aðferðina til að flokka veður einstaka daga ræður hún einnig við veður lengri tíma, hvort sem er viku, mánuð eða ár. Þetta auðveldar mjög leit að sambærilegri stöðu háloftakerfa í fortíðinni. Við getum t.d. spurt hvort veðurlag hafi einhvern tíma verið með svipuðum hætti og nú í maímánuði. 

Nú er það auðvitað svo að varla er nema hálfur maí liðinn - og margt getur breyst til mánaðamóta, og svo er veðrið heldur aldrei eins. Þó 27 flokkar virðist í fljótu bragði vera nokkur býsn er veðurfarið í raun miklu fjölbreyttara en svo að það úrval nægi. Einnig geta mánaðameðaltöl leynt ýmsu - sérstaklega þegar mánuður endar í heild nærri meðallagi. 

Við getum því ekki enn með nokkurri fullvissu gefið maímánuði 2018 þann veðurflokk sem hann mun á endanum lenda í. Samt er það svo að fyrri hluti mánaðarins er mjög eindreginn. Suðvestanáttin hefur verið mjög sterk í háloftunum og loftþrýstingur hefur verið með allralægsta móti að meðaltali. Hefur aðeins örfáum sinnum áður verið ámóta lágur þennan sama hálfa mánuð. 

Flokkurinn sem hefur verið ríkjandi ber einkennistöluna 336 í kerfi Hovmøllers. Talan 3 í fyrsta sæti segir að vestanáttin hafi verið vel yfir meðallagi, talan 3 í öðru sæti að sunnanáttin hafi líka verið vel yfir meðallagi og að lokum segir talan 6 í síðasta sætinu að 500 hPa-flöturinn hafi staðið venju fremur lágt. [Nánar má lesa um flokkunina í áðurnefndum pistli hungurdiska. Þar má einnig í (allstóru) viðhengi finna lýsingu Hovmøllers á öllum flokkunum 27]. 

Ritstjóri hungurdiska hefur skipað öllum mánuðum síðustu 140 ára rúmra til flokks. Upplýsingar frá því fyrir 1949 eru þó ekki alltaf sérlega áreiðanlegar - og fyrir 1920 eru mánuðir líklegri til að lenda nær meðallaginu en raunverulega getur hafa verið. En þar sem við erum ekki í alvarlegum vísindalegum hugleiðingum skulum við ekki hafa mjög miklar áhyggjur af slíku.

Hvaða maímánuðir eru það sem fá þessa einkennistölu - og hvernig var veðurlagi þeirra lýst? 

Við finnum strax 6 maímánuði fortíðar sem eiga töluna 336, árin 1934, 1943, 1978, 1989, 1992 og 2000. Almenn lýsing á þessum mánuðum er í textahnotskurn hungurdiska:

1934: Óhagstæð tíð, óstöðug og úrkomusöm. Gæftir stopular. Hiti nærri meðallagi.
1943: Fremur kalt var lengt af og óvenju óhagstætt tíðarfar. Sáralítill gróður og gæftir tregar.
1978: Fremur óhagstæð tíð. Úrkomusamt, einkum á Suður- og Vesturlandi. Hiti var yfir meðallagi.
1989: Umhleypingasöm tíð og óhagstæð nema sums staðar austanlands. Hiti var í meðallagi.
1992: Nokkuð hagstæð tíð einkum síðari hlutann. Hiti var nærri meðallagi.
2000: Skiptist í tvo mjög ólíka kafla. Fyrri hlutinn var hlýr, þá rigndi syðra, en góðir dagar voru norðanlands. Síðari hlutinn var kaldur og gróðri fór lítið fram.

Ekki eru þessir mánuðir eins, en samt bera lýsingarnar nokkurn svip af því sem nú hefur verið. Fram kemur að maí árið 2000 var eitthvað tvískiptur, en maí 1992 sá eini sem kallaður er nokkuð hagstæður (einkum síðari hlutann). Maí 1943 leynir afspyrnuslæmu og köldu hreti, mjög ólíku því sem nú hefur (enn) verið. 

Eins og áður hefur komið fram hefur loftþrýstingur verið sérlega lágur þennan fyrri helming maímánaðar - og svo virðist eiga að vera áfram. Enn eru það þó fáeinir almanaksbræður hans á fyrri tíð sem eiga ámóta lágan loftþrýsting. Það eru (í augnablikinu) 1934, 1956, 1963 og 1964. Af þessum ártölum hefur 1934 áður verið nefnt, en hin ekki. Í hvaða Hovmøllerflokkum lentu þessir mánuðir? Við vitum um 1934, það var 336, en 1956 er 326 - það er einn af nágrönnum 336, en sunnanáttin er meðalsterk en ekki sterk eins og nú virðist helst stefna í. Maí 1963 er hins vegar merktur sem 226, vestan- og sunnaáttir eru í meðallagi. Maí 1964 var hins vegar annað - merktur sem 126. Þá voru austanáttir ríkjandi í háloftum. 

Lýsingarnar á 1956, 1963 og 1964 eru svona:

1956: Óvenju illviðrasamt miðað við árstíma fór gróðri hægt fram. Hiti var yfir meðallagi.
1963: Kalt og hretviðrasamt lengst af. Gróðurlítið var í mánaðarlok. Hiti var undir meðallagi.
1964: Hagstæð tíð. Gróðri fór þó hægt fram sökum minniháttar hreta. Gæftir góðar. Hlýtt.

Í maí 1964 urðu talsverð umskipti um og fyrir miðjan mánuð. Fyrri hlutinn var þrálát norðan- og norðaustanátt ríkjandi, nokkuð hvöss með köflum, en ekki samt mjög köld. Síðan brá til betri tíðar.  

Miðað við spá næstu tíu daga gæti vel farið svo að meðalþrýstingur mánaðarins verði nærri meti. Gamla metið fyrir mánuðinn er 1000,3 hPa, sett 1875 (óvissa er þó um 1 hPa), en næstlægsta gildið er 1001,2 hPa, meðaltal maímánaðar 1963.  

Meðalsjávarmálsþrýstingur fyrstu 15 daga maímánaðar nú er 995,8 hPa, var 994,8 hPa sömu daga 1963, 996,1 hPa 1964 og 996,4 hPa 1956. Samkeppnin á botninum nokkuð hörð.

Meðalhiti í Reykjavík fyrstu 15 daga mánaðarins er 5,0 stig, -0,2 stigum neðan meðallags sömu daga áranna 1961-1990 og -1,3 stigum neðan meðallags síðustu tíu ára. Hitinn þennan hálfa mánuð er í 13.hlýjasta sæti á öldinni (af 18). Á langa listanum er hitinn í 82. sæti af 142. Hlýjastir voru þessir dagar 1960, meðalhiti 9,4 stig, en kaldastir voru þeir 1979, þá var meðalhiti aðeins 0,3 stig.

Á Akureyri er meðalhiti fyrri hluta maímánaðar nú 5,8 stig, +0,4 stigum ofan meðallags síðustu tíu ára. Að tiltölu hefur mánuðurinn til þessa verið hlýjastur á Skjaldþingsstöðum, +1,9 stigum ofan meðallags síðustu tíu ára. Kaldast að tiltölu hefur verið í Árnesi þar sem hiti hefur verið -1,9 stig neðan meðallags sömu ára. Hiti er almennt ofan meðallags norðaustan- og austanlands.

Úrkoma í Reykjavík hefur mælst 43,1 mm og er það um 80 prósent umfram meðallag. Magnið er það fjórðamesta á öldinni, sömu almanaksdaga. Sólskinsstundir eru orðnar 80 í Reykjavík, og er það rétt neðan meðallags.

Af árinu 1920

Tíð var lengst af erfið fyrri hluta árs 1920. Óvenjusnjóþungt var um landið sunnan- og vestanvert, svo mjög að veturinn varð að allsherjarviðmiði um snjóavetur, „Snjóaveturinn mikli 1920“. Því miður var snjódýpt hvergi mæld reglulega. Vorið varð þungt og illviðrasamt. Sumarið dauft um landið sunnanlands, en betra nyrðra. Haustið varð hins vegar hagstætt, jafnvel talið afbragðsgott víðast hvar á landinu. 

Kristleifur Þorsteinsson á Stóra-Kroppi segir frá þessum vetri í stuttu máli í ritinu „Úr byggðum Borgarfjarðar“ (2.bindi s.112-113): 

Þá er ótalinn sá veturinn sem er einstakur í sinni röð af fannkyngi og hagleysum. Það er 1919-1920. Þá fór öll jörð í kaf undir margfaldri snjóskorpu. Alltaf hlóð niður dag eftir dag og viku eftir viku. Við og við komu blotar með regnslyddu, sem stóðu einn til þrjá klukkutíma. Við þá seig fannbreiðan saman og fyrir það varð mögulegra að komast yfir jörðina. Víðast varð alhaglaust um miðjan desember og hvergi sá til jarðar fyrr en eftir miðjan einmánuð og þá aðeins lítið eitt í lágsveitum. Um sumarmál fóru framdalabændur að reka hesta sína á haga niður um þær sveitir, er fyrst fengu snapir. Aldrei kom hláka, sem heitið gæti, frá því viku fyrir vetur, þar til fimm vikur voru af sumri. Þá var þó snjór farinn að eyðast af láglendi fyrir sólbráð. Flestar ár lágu undir sama ís í fullar þrjátíu vikur. Og Grímsá í Lundarreykjadal var riðin á ís, sem legið hafði óhreyfður á ánni í þrjátíu og tvær vikur. 

Lík Þórðar bónda á Hæli í Flókadal var dregið á sleða eftir óslitinni fannbreiðu frá Hæli að Reykjadalsá 20.maí. Mótaði þá hvergi fyrir Geirsá, sem var á þeirri leið, svo var fönnin þykk, sem yfir henni lá. Þess má líka geta, að fannir lágu víða í fjallalautum og giljadrögum fram yfir réttir, fóru þá að þiðna fyrir heitum haustvindum. Og vorblómin, sem legið höfðu allt sumarið undir fannfargi, tóku loks að breiða út blómkrónur sínar. 

Fyrstu fimm mánuðir ársins voru kaldir, síðan kom hlýr júní, hiti í júlí og ágúst var í meðallagi og fjórir síðustu mánuðir ársins allir hlýir, október reyndar afburðahlýr, sá fimmtihlýjasti á landsvísu frá upphafi mælinga. 

Mestur hiti mældist á Möðruvöllum í Hörgárdal þann 11.júní, 23,3 stig, en mest mældist frost á Grímsstöðum á Fjöllum, -27,0 stig þann 14.febrúar. Eitt landsdægurhámark stendur enn frá þessu ári, frá 30.ágúst, en þá mældist hiti á Möðruvöllum 22,6 stig. 

Í Reykjavík finnst við leit enginn óvenjuhlýr dagur, en einn í Stykkishólmi, 25.október. Kaldir dagar finnast 11 í Reykjavík, allir nema einn í fyrstu fimm mánuðum ársins. Sá eini var 23.júlí. Í Stykkishólmi voru 8 dagar óvenjukaldir. 

Fjórtán dagar teljast óvenjusólríkir á Vífilsstöðum á árinu. Þar á meðal í röð 30.apríl til og með 3.maí og þrír í röð 2. til 4.ágúst. Alla dagana má sjá á lista í viðhenginu. Þrátt fyrir hina óvenjusólríku daga í byrjun maímánaðar varð mánuðurinn í heild óvenjusólarrýr. Ef við látum mælingarnar á Vífilsstöðum vera jafngildar síðari mælingum var þetta þriðjisólarrýrasti maí sem vitað er um á þessum slóðum. 

Hæsti loftþrýstingur ársins mældist í Stykkishólmi 17.febrúar, 1036,9 hPa, en sá lægsti í Grímsey 28.febrúar, 946,3 hPa. Meðalmánaðarþrýstingur var óvenjulágur í marsmánuði og sömuleiðis var þrýstiórói einnig óvenjumikill í sama mánuði. Desember var hins vegar óvenjurólegur hvað þetta varðar. Október var óvenjuúrkomusamur sunnanlands, en apríl hins vegar óvenjuþurr. 

Sex dagar skila sér á stormdagalista ritstjóra hungurdiska, 10., 27. og 28.febrúar og svo þrír í röð, 5., 6. og 7.apríl. Lægðin sem olli veðrinu 10.febrúar fór yfir landið og var þá stormur af ýmsum áttum. Þann 27.febrúar var vindur af suðaustri, en af suðvestri daginn eftir. Þann 5. apríl var vindur af norðaustri, en af norðri þann 6. og 7. 

Janúar: Umhleypingasöm og erfið tíð með talsverðum snjó. Kalt.

Veðurstofa Íslands var stofnuð 1.janúar í kulda og trekki. Morgunblaðið lýsir veðrinu þann 4.janúar: „Kuldar miklir hafa verið um allt land undanfarna daga og stórhríðar fyrir norðan“. Og þann 8. segir blaðið:

Umhleypingar hafa verið hér undanfarna daga, rigningar, frost, bleytuhríðar, hagl og þrumuveður til skiptis. Á mánudaginn [5.] var ákaflega hált á götunum og fengu þá margir slæma byltu og hlutu meiri og minni meiðsl. Höfum vér heyrt um tvo, sem gengu úr liði, og eina konu, sem viðbeinsbrotnaði.

Vísir segir þann 14. að Reykjavíkurhöfn sé full af krapi út í hafnarmynni og hana hljóti að leggja ef frostið helst með logni. Þann 21. segir Vísir að í gærkveldi hafi gert ofsaveður af austri og haldist fram á nótt. Símslit hafi einhver orðið - veðurskeyti hafi ekki borist.

Í kringum þann 20. varð maður úti á leið milli Hellna og Sands á Snæfellsnesi. Þann 21. strandaði breskur togari við Garðskaga og þann 21. lenti vélbáturinn Faxi í vandræðum í illviðri á Breiðafirði, en slapp við illan leik inn til Patreksfjarðar. 

Frá Seyðisfirði fréttist þann 24. (Morgunblaðið 28.) að um Austurland allt hafi að undanförnu verið versta ótíð og jarðlaust með öllu. 

Þann 31. janúar segir Tíminn:

Útsynningurinn sem einkenndi tíðarfarið í lok fyrri viku náði fram í þessa með mikilli veðurhæð; á mánudag [26.] bregður til norðanáttar með vægu frosti, sem helst alla vikuna en fer þó aldrei yfir 10 stig. Snjókoma flesta dagana á Austurlandi, annarstaðar lítil.

Febrúar: Mjög óhagstæð og stormasöm tíð með miklum snjó. Kalt.

Þann 1. birtir Vísir fréttir af veðurfréttum - Veðurstofan var að búa um sig - mælir að því er virðist með sístöðuspám í fyrstu - en lesum alla greinina. Athugum að enn var ekkert útvarp - veðurskeytum dreift um landið í gegnum símstöðvar og fréttablöð.

Nákvæmari veðurathuganir. Frá 1. febrúar fylgir veðurskeytunum stutt lýsing á veðurlaginu, eins og það er samkvæmt veðurskeytunum á þeim tíma er athuganirnar eru gerðar. Nú sem stendur eru athuganir þessar gerðar klukkan 6 að morgni, nema á Grímsstöðum klukkan 8. Í veðurskeytalýsingunni verður aðal-áherslan lögð á það, hvernig loftvogin stendur, og ef ástæða þykir til þess, hverjar breytingar hafi orðið á henni 3 síðustu stundirnar, áður en athuganirnar voru gerðar. Af þessu má mikið marka um veðurfarið á næsta dægri eða sólarhring. Ef næstum því sama vindstaðan er á öllu landinu, verður þess einnig oftast nær getið í veðurlýsingunni, á hvaðan hann er. Hins vegar verður það, sem sést beinlínis af veðurskeytunum, svo sem hiti, úrfelli og vindmagn á stöðvunum, eigi endurtekið, nema sérstaklega standi svo á, að ástæða þyki, að vekja athygli á því.

Fyrst um sinn fylgir veðurlýsingunni enginn spádómur um það, hvernig veðrið muni verða. Slíkir spádómar eru nú sem stendur miklum vandkvæðum bundnir, og mundu ekki geta orðið svo ábyggilegir, að þeir kæmu að verulegu gagni. En til þess er ætlast, að þeir, sem hafa áhuga á því að vita um komandi veður, geri sér að venju að athuga veðurlýsingarnar, og reyni að finna í þeim nýjar reglur um veðurfarið. Fer þá varla hjá því, að menn hafi mikið gagn af veðurlýsingunni, er þeir reyna að sjá veðrið fyrir, þó að þeir auðvitað þar fyrir megi eigi vanrækja að athuga þau veðurmerki, sem þeim eru kunn að því að reynast vel.

Vísir segir þann 3. að snjóþyngsli séu nú orðin svo mikil á Hafnarfjarðarveginum að illfært megi heita um hann á bifreiðum. 

Fram á Siglufirði segir þann 8. frá ofsaveðri sem þar hafi gert að kvöldi þ.1. og hafi það haldist fram á nótt með mikilli fannkomu. Síðan hafi verið dágott veður.  

Mikið illviðri gerði þann 10. og 11. þegar mjög djúp og kröpp lægð fór yfir landið.

Fram segir frá veðrinu og afleiðingum þess á Siglufirði og þar í grennd:

Síðari hluta mánudags [9,] gekk í norðaustan byl. Var aðfaranótt þriðjudags og þann dag allan, eitt með mestu afspyrnurokum er hér koma. Fannkoman var mikil, en frostlaust að kalla mátti. Sjórokið gekk hér yfir alla eyrina og langt upp í hlíðar, og brim var svo mikið að menn muna ekki slíkt, telja það hafa verið mun meira en september-brimið 1916. Veðrinu slotaði aðfaranótt miðvikudags [11.] , en hefir þó síðan verið rosafengið. Nokkurt frost síðustu daga, hæst um 8 gráður, samtímis hefur það farið upp í 17 gráður á Akureyri.

Skaðar af völdum brimsins. Ennþá einu sinni hefur orðið hér í Siglufirði töluverður skaði, þar sem brimið sópaði burt hinni stóru bryggju Thorsteinsens úti í Bakka, er það eignatjón svo þúsundum skiptir. Varnargarðurinn hefur og verið mjög hætt kominn; hefur sjórinn grafið sig undir hann á stórum svæðum og brotið hann, og mun hann ekki þola mörg slík áföll, enda gekk óbrotinn sjórinn yfir hann inn á tjarnir, svo hér þarf skjótra aðgjörða, og garðinn þarf að hækka töluvert ef hann á að koma að tilætluðum notum. Eins og stendur þarf fólk úti á grandanum þrásinnis að flytja úr húsum sínum vegna sjávarágangs ef nokkurt brim er að mun. Úr Ólafsfirði er oss sagt að sjórótið á þriðjudaginn hafi gert þar mikinn usla. Sett um skúra og tók út úr einum þeirra nær 5 skipspund saltfiskjar. Mótorbátar sem uppi stóðu rótuðust til og brotnuðu nokkrir talsvert, og tvo róðrarbáta tók brimið. Annars hefur óveður þetta gengið yfir alt land, en fregnir hefur maður ekki af stöðum víðar að.

Austurland segir þann 14. frá veðri á Norðfirði:

Í ofsaveðrinu aðfaranótt 11. þ.m. brann íbúðarhús Vigfúsar Jónssonar til kaldra kola. Varð litlu  bjargað af húsmunum, En mannbjörg varð. Ennfremur fuku þök af húsum, og vélbátur brotnaði. 

Þann 17. segir Morgunblaðið frá því að harðindatíð og jarðbönnum um allt Austurland. „Vélbátar komast ekki hafna milli fyrir óveðrum. Vélbát rak á land á Norðfirði og brotnaði hann í spón. Annan rak á land á Hánefsstaðaeyrunum og brotnaði hann einnig“.

Morgunblaðið getur þess þ.15. að: 

Mastur loftskeytastöðvarinnar í Flatey á Breiðafirði brotnaði í stormi 10. þ.m. Er það mjög bagalegt og má búast við, að nýtt mastur fáist ekki fyrst um sinn.

Tíminn getur þess þann 14. að nokkrir skaðar hafi orðið í ofvirði af austri nú í vikunni. Róðrarskip braut í Vík í Mýrdal og þrír vélbátar ráku á land í Sandgerði. 

Í lok mánaðarins eru daufar fréttir í Morgunblaðinu [þann 27.] - fyrst er rætt um tíð austanfjalls, en síðan í Skagafirði:

Tæplega mun í manna minnum hafa komið annar eins jarðleysuvetur hér sunnanlands eins og nú. Víða hér í austursveitunum urðu menn að taka fé á gjöf um miðjan nóvember, og síðan orðið að gefa inni. Er því ekki að furða, þótt allmjög saxist á heybirgðir manna, enda er nú sagt, að þorri bænda gefi eigi lengur en til miðgóu - í hálfan mánuð enn, eða þá. í mesta lagi þrjár vikur, með því að gefa frá kúm.

Frá Hofsós er símað í fyrradag: - Um langt skeið hefir ekki komið annar eins snjór hér og nú. Er svo komið, að bændur eiga erfitt með alla aðdrætti, og aðrir þeir, sem þurfa að flytja að sér eldivið, hey og aðrar nauðsynjar. Og lítur ekki út fyrir að neinn bati sé væntanlegur í bráð, því enn kyngir snjó niður á hverjum degi. Er nú hríðarveður hið versta með nokkurri snjókomu. Ís eru menn hræddir við. En þó hafa engar fregnir borist um þann vágest ennþá.

Þann 28.birtir Morgunblaðið úr viðtali við Sigurð Runólfsson kaupfélagsstjóra í Borgarnesi:

Það er ekki nema allt illt að frétta, sagði Sigurður. Harðindatíð og slæmar samgöngur. Eg er kominn hingað [til Reykjavíkur] í þeim erindagerðum, að reyna að koma flutningi til Borgarness, en á því eru mikil vandkvæði. Skipin eru hætt ferðum vegna kolaleysis og nær ókleift að komast um Borgarfjörðinn á vélbátum vegna íss. - Er nokkuð talað um heyþrot í sýslunum þarna efra? - Ekki er það nú enn. Flestir eða allir munu hafa nóg hey til innigjafar fram á páska. En þótt menn vildi fá sér einhvern fóðurbæti, þá hamla því flutningavandræði á sjó og landi. Það er nú svo mikill snjór efra, að ófært má kalla bæja milli. Og til dæmis um það get eg sagt yður það, að upp í Norðurárdalnum er fannkyngin svo mikil, að fjöldamargir símastaurar eru algerlega komnir í kaf í fönn.

Mjög djúp lægð kom að landinu í lok mánaðar. Hún olli hláku í Reykjavík. Vísir segir frá þann 29.:

Asahláka var hér í gærdag, mikil rigning og hvassviðri. Af því að snjór var nýfallinn, varð afskaplegur krapaelgur á öllum götum, og rann vatn sumstaðar í kjallara. Loftvog stóð mjög lágt.

Í frétt í Morgunblaðinu 11. apríl er sorgarfregn:

Þrjátíu menn farast. Því miður eru menn nú orðnir úrkula vonar um að þilskipið Valtýr, eign Duus-verslunar muni koma fram. Lagði það út héðan 21.febrúar eða fyrir rúmum sjö vikum og hefir skipsins hvergi orðið vart síðan 28. febrúar. Þá sást til skipsins af öðrum skipum skammt frá Vestmannaeyjum. Er talið líklegt, að skipið hafi farist í ofsaveðrinu 28.-29. febr. Hvergi hefir neitt rekið úr skipinu svo menn hafi orðið varir við og er því ekki fengin sönnun fyrir því að það hafi farist. En útivistin er orðin svo löng, að það er óhugsandi að skipið hafi komist af. Vistir eða vatn hafði skipið ekki nema til venjulegrar útiveru og mundi hvorttveggja fyrir löngu þrotið ef skipið væri ekki liðið undir lok. [Tíminn sagði mennina vera 29].

Mars: Mjög óhagstæð tíð, umhleypingar og jarðbönn. Alloft rigndi þó syðst á landinu, en úrkomuminna og betra eystra. Hiti nærri meðallagi nyrðra, en annars var fremur kalt.

Hríðin í lok febrúar olli símabilunum Morgunblaðið segir frá þeim í fréttum þann 2., 4. og 5. mars:

[2.] Ekkert samband hefir verið við Seyðisfjörð undanfarna daga, svo sem séð verður á því, að Morgunblaðið hefir engin símskeyti fengið frá útlöndum. Símastjóri tjáði oss í gær, að síminn væri slitinn á löngu svæði hér uppi á Kjalarnesi, á alls um 6 kílómetra svæði. Fjöldamargír staurar eru þar brotnir og víða sjást engir þræðir. Þeir eru grafnir í fönn eða foknir á burt. Við Vestmannaeyjar er og heldur ekkert samband og óttast menn mjög að það sé sæsíminn, sem slitinn er.

[4.] Bæjarsíminn hefir gengið úr lagi á nokkrum stöðum, sérstaklega á Bergstaðastræti. Liggur hann þar niðri á löngu svæði og er það bagalegt fyrir símanotendur. Tíðarfar hefir verið nú að undanförnu óvenjulega illt. Mun nú kominn meiri snjór hér í Reykjavík en menn muna eftir. Yrði ekki sældarfæri á götum höfuðstaðarins ef skyndilega gerði hláku.

[5.] Ekki hefir enn verið unnt að gera við símabilanirnar sem eru á aðallínunni norður og vestur. Stöðugir stormar og hríðarveður hefir veríð undanfarna daga og menn lítið getað aðhafst. Á Hvalfjarðarströndinni er bilað mjög víða og á Kjalarnesi. Vantar bæði efni og menn til viðgerðarinnar, en ráðgert er að senda menn og efni á vélbát upp í Hvalfjörð undir eins og veðrið batnar. Gjörla vita menn ekki, á hve mörgum stöðum síminn er bilaður. En hann er bilaður víðast hvar á allri leiðinni frá Kjalarnesi og upp að Stóra-Kroppi, en menn búast og við því, að þar fyrir norðan séu og mikil brögð að skemmdum. Vestmannaeyjasíminn er og slitinn og óttast menn mjög, að það sé sæsíminn sem er bilaður, og þá líklegast að botnvörpungur hafi slitið hann. Efni kvað vera hér fyrirliggjandi til þess að gera við hann, en það verður vitanlega mjög dýr viðgerð, þar sem leigja verður til þess sérstakt skip. Frá landssímanum fengum vér þær upplýsingar í gær, að þetta væri stærsta símabilunin, sem orðið hefði síðan síminn var lagður. Mun líða langur tími uns hann kemst í samt lag aftur alstaðar, en ritsíminn ætti að komast í lag aftur innan skamms. Síminn er allstaðar í lagi norðanlands og eins á Vestfjörðum. Er línan heil að austan alla leið að Stóra-Kroppi.

Í sama blaði er frétt um skipskaða og vandræði:

Í fyrrakvöld lá við sjálft að botnvörpunginn breska þann sem Björn Ólafsson er með, ræki upp í Grandagarðinn, eins og getið var um blaðinu í gær. Fór botnvörpungurinn „Rán" til þess að hjálpa skipinu, en svo óheppilega tókst til, að skipið sigldi á vélbát, sem lá vestur á höfn, og sökkti honum. Þó tókst að draga hann austur að steinbryggju áður en hann sökk. Bátur þessi heitir Elliði og er eign Sigurjóns Ólafssonar útgerðarmanns. Í Sandgerði rak mótorbát á land í fyrradag. Heitir sá Skalli og er af Mýrunum. Að sögn er báturinn mikið brotinn.

Vísir kvartar þann 3. mars:

Fádæma ótíð hefir veríð hér undanfarið og fer alltaf versnandi. Í gær skiptist á stórhríð slydda og rigning. Í nótt var aftakaveður og i morgun hefir gengið á með dimmviðriséljum. 

Tíminn segir frá þann 6.mars (lítilsháttar stytt hér):

Gefur æ ofan snjó á sjó og frýs jafnóðum, því að oftast blotnar í annan daginn. Illviðrin sem gengið hafa undanfarið eru orðin meiri en flestir muna. Tjón margvíslegt var hér i höfninni í ofviðrunum. - Franskur botnvörpungur losnaði og rak á land við hafnargarðinn. „Suðurland“ skemmdist töluvert, siglutré brotnaði o.fl. Skrúfan brotnaði af koksskipinu og vélbátur, hlaðinn heyi og skepnufóðri, sem átti að fara að Gufunesi, sökk með öllu saman. Símarnir hafa verið bilaðir í allar áttir frá Reykjavík undanfarna daga, svo ekki hefir verið hægt að ná sambandi nema til Hafnarfjarðar og Keflavíkur.

Harðindin. Hvaðan, sem heyrist af landinu, eru sömu fréttir: harðindi, jarðbönn og yfirvofandi heyleysi, ef ekki skiptir brátt um tíð. Mun ástandið í mörgum útigangssveitum vera mjög ískyggilegt. Fannkyngi er víða svo mikil að bændur eiga erfitt með alla aðdrætti og póstar verða að fara gangandi yfir heiðar og fjallvegi.

Vísir lýsir leiðindum þann 10.:

Marahláka og rigning var hér seinni partinn í gær. Um miðaftan fór að hvessa ákaflega af landssuðri, en gekk i útsuður seint á vökunni. Flughálka var á götunum og illt umferðar þegar dimma tók. Fólk var eins og fjaðrafok á hálkunni, rennandi og dettandi, og má mikið vera, ef enginn hefir slasast.

Vísir segir þann 12. að bærinn Grafardalur (sagður í Skorradal) hafi verið svo sokkinn í fönn að fólk hafi ekki haldist þar við og hrakist að Draghálsi fyrir um hálfum mánuði. Daginn eftir segir blaðið að snjóþyngsli séu nú svo mikil að skelft hafi yfir girðinguna um íþróttavöllinn, en hún sé um fjögurra álna há (2,5 m). 

Þann 18. mars segir Morgunblaðið frá heyþroti á Snæfellsnesi og skemmdum á hafnargarði í Reykjavík:

Í símtali við Stykkishólm í gær fréttum vér að margir bæir þarna á Snæfellsnesinu væru þrotnir að heyjum og væru farnir að fella eða skera. Og mjög margir bæir væru að leita hjálpar hreppsnefndarinnar. Og einn bær á Skógarströndinni kvað hafa haldið lífinu nú um allangan tíma í nokkrum hrossum á tómum harðfiski. Eru þetta skuggalegar fréttir og þó ekki verri en við var að búast. Og má vænta svipaðra fregna úr fleiri stöðum, ef sama tíðarfari heldur enn áfram og nú hefir verið undanfarið.

Örfiriseyjargarðurinn skemmdist dálítið að innan í útsynningsbriminu síðast í febrúar. Lætur hafnarstjóri gera við skemmdirnar svo fljótt sem auðið er.

Svo kom bloti - og hann olli vandræðum - Morgunblaðið segir frá í nokkrum pistlum:

[20.] Ekki hafði þíða staðið nema nokkra tíma í gær, er flestar götur voru orðnar fljótandi í krapavatni. Mun mörgum standa stuggur af vatnsgangi þeim, sem verður í bænum, ef snögg hláka kæmi.

[24.] Ágæt hláka var í gær, þíðvindi og 6 stiga hiti þegar heitast var. Enda varð víða vötnugt í bænum. Fossandi lækir um göturnar og tjarnir þar sem afrennsli vantaði. Fyrir utan borgarstjóraskrifstofuna var vatnið í kálfa og urðu menn að vaða yfir til þess að komast þangað inn, þangað til vaðallinn var brúaður með löngum stiga og flekum. 

Austurland segir þann 13. frá hrakningum:

Valdór Bóasson frá Reyðarfirði hugðist fara til útlanda með e/s „Island" og lagði af stað að heiman að morgni laugardags 6. þ.m. Hreppti hann villur og hrakninga mikla, lá úti um nóttina í ofsaveðri því hinu mikla er þá var. Kom hann hér laust fyrir hádegi á sunnudag og þótti mönnum undravert að hann skyldi hafa komist lífs af í fárviðrinu, þar eð hann villtist um nóttina á hinum afartorfæra fjallgarði, milli Mjóafjarðar og Seyðisfjarðar. Þykir ýmsum sá fjallgarður ill-fær að vetrarlagi að björtum degi og þótt góðviðri sé. 

Fram segir frá skárri kafla í pistli þann 20.mars:

Fremur hæg veðrátta hér í Siglufirði fyrri part vikunnar en töluverð frost. Í gær gekk í landátt og er í dag komin asahláka, sú fyrsta á vetrinum. Fréttir bæði austan og vestan herma hið sama, allstaðar hláka, og er vonandi að framhald verði á henni, því víða mun nú vera orðin brýn nauðsyn á að breytist til um tíðarfar. Um allt land hagleysur, og víða svo mikil fannkyngi að slíks eru engin dæmi, sumstaðar sunnanlands voru símastaurar á kafi í fönn á löngum svæðum.

Mánudaginn 29. mars fórst bátur á Faxaflóa með tveimur mönnum. Vísir (1.apríl) segir að ofsaveður hafi skollið á síðdegis. 

Apríl: Óhagstæð tíð, stormasöm og óvenju mikill snjór á jörðu þó úrkoma væri ekki mikil. Kalt.

Austurland segir þann 10. frá snjóflóðaslysi sem varð þann 6.:

Á þriðjudaginn 6. þ. m. hljóp snjóflóð á bændurna í Viðvík [í Skeggjastaðahreppi] hér í sýslu, Ólaf Grímsson og Sigurð Þorsteinsson. Beið Ólafur bana af, en Sigurður fannst með lífsmarki, en tvísýna er á lífi hans. [Morgunblaðið segir þann 16. slysið hafa verið á Vopnafirði og báðir mennirnir hafi látist, Austurland segir hins vegar þann 15. að Sigurður sé kominn á fætur og slysið hafi orðið í Viðvík]. 

Páskadag bar upp á 4.apríl að þessu sinni. Þá og næstu daga á undan var sæmilegasta veður. Vísir segir þann 3.: „Góðviðri var hér bænadagana og fjöldi fólks á götunum að njóta góðviðrisins eins og á sumardegi. Fram á Siglufirði segir einnig frá blíðu þann 3.:

Indælasta tíð þessa viku, undanfarna daga sólbráð og hitar og væg frost um nætur. Er víða hér í firðinum að byrja að koma upp jörð. Víða í sveitum vestur undan er og sögð komin besta jörð og að sunnan er sögð góð tíð. Vonandi er kominn algerður bati.

En batinn kom ekki heldur skipti aftur til harðinda og nú með slæmum norðlægum áttum. Kast þetta minnir að mörgu leyti á páskahretin frægu 1917 og 1963 en var ívið vægara hvað veðurhörku snertir. 

Hér má sjá veðurkort sem sýnir veðrið á páskadag 1920, teiknað á hinni nýstofnuðu Veðurstofu Íslands. Þær athuganir sem ritaðar eru með svörtu bleki eru veðurskeyti dagsins, athugun gerð kl.6 að morgni. Þetta eru þær athuganir sem lagðar voru til grundvallar „útlitinu“ sem lesa má neðst á myndinni. Athuganir sem eru ritaðar með bláu bleki voru settar inn alllöngu síðar þegar veðurskýrslur höfðu borist frá stöðvunum. Þær athuganir voru gerðar kl.8. Eins og sjá má af texta „útlitsins“ er hér enginn grunur um yfirvofandi stórhret sem hófst þegar næsta dag. 

Fram segir frá þann 10.:

Sífeld norðanhríð síðan á annan í páskum; hafa menn verið hræddir við að ísinn væri að reka að landi, en ekki mun hann þó nálægur ennþá því stórbrim hefur verið á, og er, eins og að haustdegi. 

Hvasst var í Reykjavík og víðar í rokinu og segir Morgunblaðið frá þann 7. og 8.:

[7.] Í rokinu í fyrrinótt rifnaði járn af svarðarskúr við Spítalastíg. Slöngvaðist járnið á næsta hús, braut þar glugga og dyr og stórskemmdi húsið. Lá og við að meira slys yrði að, því að tveir menn voru að fara inn úr dyrum hússins, sem járnið lenti á, en þeir sluppu aðeins inn áður. 

[8.] Í norðanveðrunum undanfarna daga hafa allmikil brögð orðið að skemmdum á landsímanum - í gær var ekkert samband við Seyðisfjörð og talið að síminn væri víða slitinn milli Akureyrar og Seyðisfjarðar. Talsímasambandi var ekki hægt að ná milli Borðeyrar og stöðvanna þar f'yrir austan til Akureyrar, en aðeins ritsímasambandi. Enn fremur var síminn til Stykkishólms slitinn einhversstaðar á Snæfellsnesi og ekkert samband þangað. Aftur á móti var samband við Vestfirði og sömuleiðis austur í sýslur. Getur vel dregist nokkra daga að síminn til Seyðisfjarðar komist í lag aftur. Bæjarsíminn hefir einnig slitnað mjög víða undanfarna daga, en þó víðast hvar orðið gert við hann jafn harðan.

Stormurinn og gluggarnir. Í ofsaveðrinu í gær [7.] lá við sjálft að alvarlegt slys yrði í Austurstræti. Maður nokkur var á gangi fyrir framan verslun Ásgríms Eyþórssonar. Kom þá allt í einu bylur og svipti glugga úr húsinu og lenti hann á höfði mannsins. Féll hann til jarðar og særðist á höfði. En var þó ekki verr farinn en það, að hann gat gengið til læknis með hjálp tveggja manna.

Þann 4. maí birtir Morgunblaðið bréf úr Skagafirði dagsett 9.apríl:

Vetur þessi hefir verið mesti jarðbannavetur sem komið hefir hér í þeirra manna tíð, sem nú lifa hér. Góðviðri var hér um bænadagana og kom þá allvíða upp dálítil jörð, en á annan í páskum var komin norðanstórhríð með ofsaveðri, fannkomu og frosti og síðan hefir hún haldist. Víða er farið að gefa fénaði mat og ef þessi tíð helst þennan mánuð út, er heyskortur vís hjá fjöldanum.

Þann 10. segir Morgunblaðið frá því að vart hafi orðið við hafís fyrir utan Ísafjörð. 

Harðindapistill er í Morgunblaðinu þann 15.apríl:

Svo sem marga mun hafa grunað, varð kuldakastið síðasta nærgöngult mönnum til sveita. Hefir allvíða frést um heyþrot og bjargarleysi fyrir búfénað manna. Verst mun ástatt í sveitunum kring um Breiðafjörð. Höfum vér nokkurn veginn áreiðanlegar heimildir fyrir því, að þar muni vera búið að skera svo mjög niður sauðfé á mörgum bæjum, að ekki séu nema um 20 kindur eftir á bæ. Og þær við lítil eða engin hey. Kvað Gufudalssveitin hafa orðið verst úti. Hestar hafa verið reknir langar leiðir þar sem helst var vottur einhverrar snapar. En þá skorti hús fyrir þá. Voru þeir þá birgðir í snjóhúsum. Mun það fátítt, ef ekki einsdæmi hér á landi, þó snjóaland sé. Út í eyjar hafa Breiðfirðingar komið allmiklu af fénaði. Verður bann að bjargast þar á guði og gaddi. Matarlitlir munu og Breiðfirðingar vera sumstaðar. Lögðu þeir úr einum hreppi fyrir skömmu út í Flatey að sækja mönnum og skepnum björg. En tepptust í 3 vikur, fengu engan mat og urðu að skera, þegar heim kom, til að létta á heyjum og sjálfum sér til bjargar. Hríðarveður var á Norðurlandi í gær. 

Ísafold segir fréttir úr Svarfaðardal þann 19.apríl:

Tíðarfarið hefir þennan vetur gengið hart að sveitarmönnum, einkum þeim sem hafa bústofn fyrir að sjá, Mun ekki auðmunaður annar eins snjór og nú er hér. Þó hafa snjóþyngsli ekki verið hér svo tilfinnanleg í allan vetur. Verstir hafa verið umhleypingarnir og hlákublotarnir sem brætt hafa annað slagið og síðan hefir allt hlaupið í gadd svo algerð jarðbönn hefir oftast verið nema á skástu útbeitarjörðum. Er því orðinn langur innistöðutími. 

Í sama tölublaði Ísafoldar eru síðan fréttir af hafís:

Norskt hvalveiðaskip lenti í hrakningi norður að Jan Mayen nú fyrir skemmstu. Þar varð fyrir skipinu föst íshella. Skipið fylgdi svo ísröndinni óslitinni suðvestur frá eynni alla leið að Horni. Þar var ísinn landfastur, svo að skipið komst ekki vestur fyrir. Skipstjóri lét þá snúa við og hélt til Siglufjarðar. Þangað kom skipið í gærmorgun. Á leið frá Horni austur með landinu urðu tvær ísspangir fyrir skipinu, þó var sá ís ekki mjög þéttur.

Hafíshrafl fyrir Norðurlandi. Frá Blönduósi var oss símað í vikunni að þaðan sæist hafíshrafl úti í Húnaflóa. Þá sá maður sem var á ferð úr Trékyllisvík til Hólmavíkur, töluvert íshrafl inn undir Reykjarfirði. En veður var dimmt svo ekki sást til hafs, en menn nyrðra byggja að eigi séu mikil brögð að hafís, enn sem komið er, og draga þeir þá ályktun af því að töluvert brim fylgdi norðanstorminum um daginn.

En hafísmagnið reyndist lítið. Morgunblaðið segir þann 24. að víst megi telja að hafís sé enginn að ráði hér við land. Daginn eftir segir blaðið frá því að aðfaranótt 24. hafi verið sú fyrsta frostlausa á vorinu. Götur þíðar og tjarnir ólagðar. 

Fram segir þann 1. maí að þann 24. hafi veður enn snúist til verri vegar „ ... og hefur síðan mátt heita óslitin norðanhríð með töluverðu frosti, heldur kuldaleg sumarveðrátta. Fyrst í dag, að dágott veður má kalla“. 

Morgunblaðið er 1. maí með þær fréttir frá Þingeyri (30.apríl) að þar væri stórhríð öðru hvoru og fannburður nokkur. Þann 4. segir blaðið í fréttum frá Hvammstanga: „Sífelldir norðankuldar ganga hér og haglítið víða“.

Maí: Fremur óhagstæð tíð og köld.

Morgunblaðið segir frá því þann 6.maí að þrjú bjarndýr hafi gengið á land af ísnum á Vestfjörðum og eitt þeirra verið skotið. 

Vísir segir þann 7.maí að snjór hafi fallið í Reykjavík í nótt og í morgun svo jörð varð alhvít. 

Þann 12.maí segir Morgunblaðið fréttir af ísnum á Tjörninni:

Ísinn á tjörninni er nú loks allur bráðnaður og drengir farnir að sigla skútum sínum um hana. Vinna í kálgörðum er að byrja á stöku stað í bænum. Er það óvanalega seint, því um þetta leyti er venja að búið sé að stinga upp garða víðast hvar í bænum.

Þann 14.maí fannst snarpur jarðskjálfti í Reykjavík svo menn fullyrtu að annar meiri hefði ekki orðið síðan 1896. (Morgunblaðið þann 15.maí). 

Tíminn segir frá 15.maí:

Kuldar hafa verið fram yfir miðja viku og hvítnað jörð hér við og við. Brá til landsynnings á föstudag með töluverðri úrkomu og stormi. Í túnum er ekki nema rúmlega orðið ristuþítt og vottar rétt fyrir grænu kögri undir görðum.

Viku síðar segir sama blað frá því að engir garðar muni enn klakalausir. En undir Eyjafjöllum séu tún algræn orðin. 

Þann 20.maí segir Morgunblaðið að daginn áður hafi verið kalt veður og hríðarfjúk öðru hvoru. Enn fannst jarðskjálfti. Sama dag segir Vísir undir fyrirsögninni „Snjóar enn!“:

Snjór kom úr lofti hér í bænum í gær, en festi ekki á jörðu. Á Norðurlandi var talsverð fannkoma i fyrrinótt og jörð alhvít um morguntíma.

Þann 12.ágúst birtir Tíminn pistil undir fyrirsögninni „afleiðingar vetrarins“.

Lengi verður hann í minnum hafður sá langi snjóavetur síðasti. Má nú enn tvennt nefna til marks um harðindin. Annað er það, að tófur hafa orðið hungurmorða a.m.k. á Snæfellsnesi og mun það sjaldgæft. Sáust þær um hábjartan dag niður við bæi á Skógarströnd. Í vor fannst dauð tófa heima við fjárhúsvegg á Hofstöðum í Miklaholtshrepp. Báðar hafa drepist úr hungri. Hitt sem nefna má er það, að víða um land sést nú mjög lítið af rjúpu og halda menn að hún hafi fallið stórkostlega í vetur. Á Skógarströnd er t.d. vant að vera afarmikið um rjúpu. Þar hefir ekki sést nema ein einasta rjúpa í allt vor og sumar. Á ferðalagi sem ritstjóri þessa blaðs fór norður á Akureyri og aftur suður og öðru um Borgarfjörð og síðan yfir Uxahryggi og Mosfellsheiði, sá hann ekki eina einustu rjúpu. Væri fróðlegt að fá um þetta fréttir víðar af landi. — Sömuleiðis væri fróðlegt að frétta um afkomu hreindýra á þessum vetri, og mælist Tíminn til að fá fréttir um það.

Júní: Þurrt fyrri hlutann, en síðan heldur meiri úrkoma. Fremur hlýtt.

Morgunblaðið segir af góðri tíð þann 2. og 6.júní:

[2.] Tún öll hér í bænum og nágrenninu hafa grænkað mjög og sprottið síðustu dagana, og blóm eru að koma upp í görðum.

[6.] Veðrið hefir verið óvenjulega gott síðastliðna viku, en sólskinslítið. eru nú útsprungnar sóleyjar á nokkrum túnum hér í bænum.

Vel viðraði eystra að sögn Austurlands þann 19.júní:

Einmuna tíð er nú hér austanlands, til lands og sjávar og má segja að ágætlega hafi ræst úr vandræðum þeim, sem helst leit út fyrir að almenningi mundi að höndum bera.

Vísir lýsir veðri í Reykjavík þann 17.júní (þann 18.):

Í gær var eitthvert besta og blíðasta veður, sem hér getur komið, sólskin allan daginn og hitinn nær 20 stig í forsælu, meðan heitast var.

Einnig voru góðar fréttir frá Siglufirði þann 12. og 19. júní - Fram lýsir:

[12.] Einstök stilling til lands og sjávar og sterkjuhiti á hverjum degi. Þá er það fyrst í þessari viku að kalla megi að góð jörð sé komin hér til dala. Fjárhöld hér nærlendis eru í allra besta lagi, sem algjörlega má þakka hinum óvenju hagstæða bata.

[19.] Sama góða tíðin og grænkar jörð jafnóðum og snjóa leysir; er víða við sjó kominn besti gróður fyrir allar skepnur. Eru nú fannþyngsli víða til dala hér nærlendis.

Síðan tók heldur síðra við að sögn blaðsins (26.júní):

Síðastliðna sunnudagsnótt [20.júní] gekk í versta norðanstórveður sem hélst fram á mánudag, síðan dágott veður, en heldur kaldara þó þessa viku en undanfarið, samt miðar gróðri vel áfram.

Slys. Í norðangarðinum um síðustu helgi vildi það sorglega slys til að mann tók út af vélskipinu „Flink“ frá Akureyri, fyrir Vesturlandi; náðist hann ekki aftur. Hann hét Stefán Sigmundsson frá Austarahóli, Flókadal í Fljótum, ungur maður ókvæntur. Skipið kom með brotið mastur og illa til reika inn til Ísafjarðar á miðvikudag.

Morgunblaðið segir af leifum af snjóþyngslum í fréttum þann 8. og 16.júní:

[8.] Snjóþyngsli eru enn víða úti um land. Í Reykjarfirði var ekki farið að láta út fé fyrr en í fimmtu viku sumars, og enn kváðu þar vera hús i kafi víða, sem lágt standa.

[16.] Bifreið fór í fyrsta sinni á þessu sumri yfir Hellisheiði í fyrradag. Sagði bifreiðarstjórinn Gunnar Ólafsson, að heiðin mætti heita alófær vegna skafla. Varð hann á tveim eða þrem stöðum að aka langa leið utan við veginn.

Júlí: Óþurrkatíð á Suður- og Vesturlandi, allgóð tíð nyrðra og eystra. Hiti í meðallagi.

Fram segir þann 10.júlí að veðrátta sé hæg og hlý á Siglufirði, en þoka sé um nætur. Úrfelli hafi gert Þann 17. eru þokur tíðar og austanstormar til hafsins en góð tíð til landsins. Viku síðar, þann 24. eru sífelldir stormar til hafsins, þokur og úrfelli þessa viku, og svo kalt að snjóað hefur í fjöll öðru hvoru.   

Morgunblaðið segir þann 25.júlí:

Kuldatíð var svo mikil á Norðurlandi síðari hluta síðustu viku, að í Laxárdal í Skagafirði snjóaði allt ofan að bæ einn daginn. Grasspretta kvað þó vera allgóð, en óþurrkasamt um nokkurt skeið fyrirfarandi.

Ágúst: Óþurrkar á Suður- og Vesturlandi eftir sæmilega þurrkglennu í byrjun mánaðar, en gott nyrðra og eystra. Hlýtt nyrðra, en hiti annars í meðallagi.

Morgunblaðið segir enn frá leifum af snjóalögum vetrarins þann 18.ágúst:

Landlæknir er nýkominn úr eftirlitsferð um Snæfellsnes. Sagði hann tíðindamanni Morgunblaðsins að hann hefði séð vetrarskafla alveg niður við sjó í Berufirði, Króksfirði og Gilsfirði. Í Saurbænum innarlega, þar sem Hvítidalur er hafi verið stór snjóskafl alveg við túnið. Kvaðst hann hafa spurt bóndann þar hvenær tekið hafi af túninu og fengið það svar, að túnið hafi verið orðið alautt í 11. viku sumars. Mun þetta vera nær einsdæmi. Grassprettu sagði landlæknir allgóða víða, en nokkuð misjafna þó. Veturinn síðasti var einhver harðasti vetur sem menn muna.

Morgunblaðið segir þann 24. frá skipsstrandi við Kötlutanga [hugsum til þess að hann var aðeins 2 ára gamall og meiri en nú er] og öðru í Keflavík:

Aðfaranótt sunnudagsins [22.ágúst] strandaði danskt seglskip á Kerlingardalsfjörum vestanvert við Kötlutanga. Veður var hið versta, sjógangur mikill og brim og þoka á. Skipið heitir „Haabet“ og var hlaðið kolum frá Bretlandi til Reykjavíkur. Skipverjar voru alls 7 á skipinu en aðeins 4 þeirra komust lífs af, og er skipstjórinn einn þeirra.

Skipstrand. Í fyrrinótt [spurning hvort það er 22. eða 23.ágúst] rak danska seglskipið „Hebe" á land í Keflavíkurhöfn og brotnaði mjög. Kom það þangað fyrir nokkru, fermt salti til Matthíasar Þórðarsonar, og var nær helmingur farmsins kominn á land. Ofsarok skall á og er skipverjar sáu að skipið var farið að reka, fóru þeir á skipsbátnum í land, en litlu síðar var skipið komið upp í kletta.

Morgunblaðið birtir heyskaparfréttir úr nágrenninu þann 25.ágúst:

Sneggja er sögð í nálægum sveitum og hefir heyskapur yfirleitt gengið illa það sem af er.

Svipað er að heyra hjá Tímanum þann 21.:

Kalið í túnum hér syðra hefir mjög víða reynst að mun verra en í hitt eð fyrra [1918].

September: Nokkuð góð tíð, en úrkomusöm. Fremur hlýtt.

Þann 17. segir Morgunblaðið af berjasprettu:

Hvern góðviðrisdag streymir fólkið héðan úr bænum um þessar mundir upp í Mosfellssveit í berjamó. Segja menn, að óvenjumikið séum krækiber á þessu ári, en bláber hafa eigi þroskast til fulls ennþá.

Þann 24. september segir Vísir af eldingatjóni:

Í morgun sáust hér eldingar í suðri og fylgdu þeim miklar þrumur. Skömmu síðar fréttist, að eldingu hefði slegið niður í símaleiðsluna sunnan til í Hafnarfirði. Kom hún í fjóra símastaura og klauf tvo þeirra að endilöngu niður í jörð, en símasamband slitnaði við allar stöðvar sunnan Hafnarfjarðar. Allir eldingavarar þar á símastöðinni brunnu í sundur, og nokkur símanúmer komust úr lagi. Eldingunni hafði og slegið niður í tún í Hafnarfirði og valdið þar nokkrum jarðspellum.

Morgunblaðið segir þann 25. af aftakaveðri og eldingum:

Aftakaveður var hér í fyrrinótt, rokstormur af suðaustri með úrhellisrigningu. Um kl.8 að morgni voru þrumur og eldingar, en það er sjaldgæft í þessu landi. Sló einni eldingunni niður við Óseyrarlæk við Hafnarfjörð og gerði þar usla nokkurn, braut 7 símastaura meðal annars, en eigi hefir frést um að nokkurt manntjón hafi orðið.

Vísir birtir þann 27. viðbótarfrétt um eldingarnar:

Maður og kona voru að talast við í síma hér i nágrenninu þegar þrumurnar gengu á föstudaginn, og urðu bæði fyrir sterkum rafmagnsstraum af völdum eldingarinnar. Konan kastaðist út i horn frá símanum, en maðurinn hafði eitthvað meiðst. - Fólk ætti að hafa það hugfast, að það er talinn mesti lífsháski að tala í síma í þrumuveðrum og við því varað í símaskránni.

Þann 25. fjallar Tíminn um tíðina:

Síðan í ágústbyrjun hefir heyskapartíð verið afar óhagstæð um allt Suðurland og hey hrakist víða að miklum mun. Um síðustu helgi komu fáeinir þurrir dagar og hjálpuðu þeir mikið. Gátu þá margir náð heyjum og lokið sér af fyrir réttirnar. Síðan um miðja viku hafa verið stórveðursrigningar á hverjum degi. Það var fróðleg mynd um að bera saman heyskapartíðina nyrðra og syðra, að vera staddur niður [við uppskipun úr] Lagarfossi um daginn. Var verið að flytja á land úr skipinu hvanngrænt, ilmandi og ágætlega þurrt hey norðan úr Eyjafirði, en á bæjarbryggjunni voru heyfarmar úr nágrenninu: hálfgert eða algert votaband, gulnað og fúlt hey og stórkostlega skemmt.

Morgunblaðið segir 1.október:

Mjög skiptir í tvö horn um tíðarfar á Norðurlandi og Suðurlandi. Þegar þrumur og eldingar geisuðu hér síðast og ollu skemmdum, og ofsastormur var á, var hið mesta blíðviðri á Norðurlandi, sólskin og logn segir maður í símtali hingað, sem var á ferð yfir Siglufjarðarskarð sama morguninn og eldingarnar voru hér.

Október: Góð tíð og lengst af mjög hlýtt. Mjög úrkomusamt á Suður- og Vesturlandi.

Morgunblaðið heldur áfram að bera saman tíð syðra og nyrðra í pistlum þann 6., 10. og 15. október:

[6.] Þurrkar voru um helgina síðustu [2. til 3.] og munu menn hafa reynt að nota þá til þess að bjarga einhverju af heyjum sínum. Í gær byrjaði aftur sama votviðrið. Sumstaðar þar sem engjar eru blautar, kvað vera mjög erfitt að bjarga heyinu, því að allt er þar á floti. Bændur hér sunnanlands kvað víða vera mjög illa staddir, vegna þess að heyskapurinn hefir brugðist svo hrapallega. Svo er sagt, að margir muni verða að hætta búskap vegna heyskorts. Heyrst hefir að Hvolhreppurinn eystra sé sérstaklega illa staddur, en nákvæmar fregnir höfum við ekki fengið þaðan.

[10.] Veðrið hefir verið votviðrasamt síðan um síðustu helgi og rignt á hverjum degi. Hlýtt hefir þó verið í veðri oftast nær. Til dæmis var í gær 10 stiga hiti hér. Á Akureyri voru 14 stig og á Seyðisfirði 17 stig í gær kl.4. Menn eru að vona að hann létti upp í dag, eftir þeirri reglu að best sé veður um helgar í óþurrkum.

[15.] Blíðviðri hafa nú verið í allt haust á Austurlandi. Daginn sem Gullfoss lá á Seyðisfirði, voru 19 stig í forsælu þegar heitast var. Ekki hefir hvítnað á fjallatindum ennþá, en óðum þiðnað gömlu fannirnar, sem voru óvenju miklar fram eftir sumri eftir snjóaveturinn síðasta. Austurvöllur sprettur nú óðum í blíðviðrinu og sjást þar nýútsprungnir fíflar.

Morgunblaðið segir þann 21. frá fyrsta snjó haustsins á Akureyri:

Akureyri í gær. Fyrsti snjórinn á haustinu féll hér í fyrradag [18.]. Varð alhvít jörð og vetrarlegt. Annars er veðrið dágott og hefir verið í nær allt haust. 

Vísir segir frá hvassviðri í frétt þann 26.október:

Allmikið hvassviðri var hér í gærkveldi og nótt, en ekki hefir frést um skemmdir af því. Vert er að vekja athygli á því, að margt lauslegt liggur hér umhverfis hús í bænum (einkum þau, sem í smíðum eru), svo sem bárujárn, tómir kassar o.fl. og feyktist sumt af því um göturnar í gærkveldi. Stórslys geta hlotnast af þesskonar hendingum, einkum þegar dimma tekur. Lögreglan þyrfti að láta eigendur hirða allt slíkt rusl, áður en næsta veður feykir því um göturnar.

Nóvember: Góð tíð, fremur þurrt nyrðra. Hlýtt.

Morgunblaðið segir þann 5. frá fyrsta snjó haustsins í Reykjavík: 

Snjór sást hér á jörð í fyrsta skipti í haust í fyrrakvöld seint. En horfinn var hann strax og sól kom upp í gærmorgun.

Vísir segir frá snöggri hálku í sama skipti (4.nóvember):

Flughálka var á öllum götum í morgun. Mönnum og hestum varð víða fótaskortur og bifreiðar komust ekki nema'nokkra faðma upp Bakarastíg og runnu þá aftur á bak niður á jafnsléttu. En þær voru fljótt „járnaðar", keðjum brugðið á afturhjólin og fóru þær svo ferða sinna.

Þann 10. segir Morgunblaðið svo frá því að Tjörnina hafi lagt í fyrsta skipti á vetrinum og daginn eftir er sagt frá snöggri haglhviðu þann 10., líkast því sem smágrjót hryndi úr loftinu. Haglið þótti óvenjulega stórt. 

Fram segir frá þann 6.nóvember:

Síðastliðinn sunnudag [31.október] gerði hér töluvert norðaustanveður með sjógangi, og bjuggust menn við að nú mundi ætla að breyta til um tíðarfar, en það er eins og nú geti ekki orðið vont úr neinu, og datt veðrið niður strax sama daginn, og hefur síðan verið stillt og gott veður, sólskin á hverjum degi og væg frost um nætur, nefnilega, sama einmuna góða tíðin. Til berja var farið hér í Siglufirði i gærdag 5.nóvember og voru berin alveg óskemmd, mun slíkt ekki oft henda.

En heldur lakara var hljóðið í sama blaði viku síðar, 13.nóvember:

Um síðustu helgi reið veturinn í garð, hefur töluverður snjór fallið þessa viku, en frost hafa verið væg. Síðastliðna nótt var hér afspyrnurok stóð austan hér í firðinum, en til hafsins hefur verið norðanveður, og er hér stórbrim í dag, og hríðarveður norðan. Varnargarðurinn er allur meira og minna að eyðileggjast, hafa bæst í hann stór göt, og sprungur víða, í morgun.

Austurland segir frá hinni bestu tíð eystra þann 20.nóvember:

Tíðarfarið hér eystra er nú hið besta, orðið alautt á ný. Einstakt mun það hér á Íslandi, að rósir springi út út í görðum í nóvembermánuði. En eigi fyrir meira en hálfum mánuði, voru tekin hér í garði Stefáns Th. Jónssonar nýútsprungin, erlend rósablóm.

Þann 18. segir Vísir frá illviðri:

Aftaka suðaustanveður gerði hér í gærkvöldi og stóð fram yfir miðnætti. Tvo mótorbáta rak í land við Grandagarðinn; annar þeirra var Valborg frá Akranesi, hinn heitir Álftin. Tvær fiskiskútur slitnuðu úr norðurgarðinum en skemmdust ekki. Tveir mótorbátar sem lágu fyrir akkerum, slógust saman og skemmdust nokkuð.

Þann 20. segir Fram á Siglufirði frá hvassviðrum þar um slóðir, símslitum og hrævareldum:

Norðan-bleytuhríð og rok hélst fram á mánudag [16.nóvember], síðan fremur umhleypingasamt, en frost alltaf mjög væg, og oft hlýtt í veðri. Í Fljótum varð haglaust með öllu nokkra daga, en nú mun þar þó snöp fyrir hross aftur.

Símslit. Í ofsaveðrunum um síðustu helgi hafa símslit og aðrar bilanir á símanum orðið víða um land. Í Fljótum urðu skemmdirnar miklar og á mörgum stöðum, ýmist undan krapþunga á þráðunum, eða þá að veðrið skekkti til og skók staura svo að allt slitnaði niður. Einn staurinn rétt við stöðina í Haganesvík kipptist upp með rótum og fluttist fleiri mannslengdir og skruggur og eldingar riðu gandreið á símanum um Fljótin og gerðu spellvirki. Sambandslaust var héðan úr Siglufirði, frá því á sunnudagsmorgun og þar til í fyrradag, en nú má heita að síminn sé í lagi aftur. Undarlegt fyrirbrigði má það kalla og ekki gott að vita hvað valdið hefur, að eitt kvöldið nú í vikunni, logaði á símaþráðunum á löngu svæði austur af Haganesvik. Veður var hið besta, og var svo bjart af logum þessum sem beit lýsa rafljós. Staurar allir og þræðir voru mjög hlaðnir krap-klessingi og var sjón þessi, sem stóð góða stund hin einkennilegasta. Getur hafa verið leiddar að því, að skeð geti, að við hér í Siglufirði höfum, af ríkdómi vorrar náðar miðlað Fljótungum ljósum þessa kvöldstund frá rafstöð vorri. Hér hefur slíkt hent að símaþræðir hafa logað og sprengingar orðið, ef rafleiðsluþræðir hafa lagst á símaþræðina og í þetta sinn hafi þá með undarlegheitum, þræðirnir logað alla leið inn yfir fjall. án þess þó að vér yrðum varir nokkurra stórmerkja. Ekki skal úr því leyst hér. En í þessu sambandi skal bent á, að mjög hættulegt getur verið að ekki sé svo tryggilega um búið að þræðir þessir geti aldrei „slegist saman“, því sé hugsanlegt að með þessu móti geti borist eldur með símaþráðunum í hús manna, geta hér einhverja góða kvöldstund öll hús símanotenda í þessum bæ, staðið í björtu báli.

Þann 28. segir Morgunblaðið frá hættulegri hálku í Reykjavík. 

Desember: Góð tíð lengst af. Fremur hlýtt.

Enn lýsir Fram á Siglufirði afburðatíð þann 4.desember:

Sama góða tíðin, í dag er hér sunnanhláka og 11 stiga hiti. Til marks um hve einmuna góð og hlý veðrátta hefur verið hér í haust og það sem af er vetrinum má geta þess að: Maður sem kom úr Fljótum hingað til Siglufjarðar síðastliðinn mánudag, 29. nóvember,  tíndi á leiðinni alveg óskemmd ber. Í dag 4. desember eru hér í garði einum blóm („Bellis“) að springa út. Úr sama garði voru í dag teknar upp fullþroskaðar hreðkur (Radiser) sem sáð var til í september. Alt mun þetta sjaldgæft og líklega eindæmi hér norðanlands.

Þann 6. segir Vísir frá því að 11 stiga hiti hafi verið á Seyðisfirði í gær og litlu kaldara á Akureyri. Blaðið bætir því við að það muni fátítt að hiti sé svona hár hér á landi um þetta leyti árs. Daginn eftir segir Vísir frá logndrífu í Reykjavík og nú sé alhvít jörð. 

Morgunblaðið segir frá hríð nyrðra þann 9.:

Stórhríð var á Norðurlandi síðari hluta dag í gær. Er það fyrsta hríðin, sem þar hefir komið, og því algerlega snjólaust þar til þessa. Hefir engin skepna fengið þar strá úr jötu enn nema nautgripir.

Verkamaðurinn á Akureyri segir frá þann 16. desember:

Hvassviðri af suðvestri gerði hér á mánudagsnóttina [13.], er hélst til morguns. Dynjandi rigning fylgdi á eftir. Rúður brotnuðu i húsum og svarðarhlaðar hrundu og skemmdust víða. Á þriðjudagsnóttina féll mikill snjór. Frostleysur alla daga.

Fram segir á aðfangadag:

Norðan-stórhríð, með ofsaroki við og við mátti heita óslitin frá því á laugardag [18.] og fram á miðvikudag [22.], og er nú hér kominn töluverður snjór. Í gær og í dag bjart og gott veður en frosthart nokkuð, var í gærmorgun 13 stig, í dag aftur hlýrra.

Tíminn segir á aðfangadag að frost og stillur hafi verið alla vikuna og að farið sé að taka ís af Tjörninni, en vandræði hafi verið að skapast vegna ísleysis. 

Þann 27. segir Vísir frá jólaveðrinu:

Jólaveðrið var kyrrt og fagurt, frostlítið, heiðskírt, ofurlítill snjór á jörðu og tunglið í fyllingu. Síðdegis í gær gerði austanveður og frostleysu.

Daginn eftir segir blaðið frá því að sjór hafi á flóðinu að morgni þess 27. hlaupið í marga kjallara í miðbænum og valdið skemmdum sums staðar og stórmiklum óþægindum. 

Þann 8. janúar 1921 birti Dagur á Akureyri bréf af Suðurlandi dagsett 12.nóvember. Er þar fjallað um tíðina á árinu fram að því:

Vetur frá nýári með hagbönnum og hrakviðrum svo undrum sætti. T.d. var haglaust í Bessastaðanesi í 9 vikur, en slíkt var ekki áður í minni elstu manna. Í páskavikunni komu upp hagar í öllum lægri sveitum sunnan lands. Við sjóinn varð „þökuþítt“ á túnum, þar sem ekki lágu fannir. Á annan í páskum [5.apríl], þegar brá til norðanáttar, hljóp allt í gadd. Urðu þá miklar skemmdir á túnum, og kom víða fram kal. Þessi kuldahrina hélst til hvítasunnu með litlum hvíldum. Eftir það gerði þurrviðri, sem héldust þar til langt var liðið af júlímánuði, en þá brá til votviðra, sem haldist hafa síðan. Má telja að allan þann tíma hafi aðeins sjaldan sést sól. Nú fyrir viku síðan féll nokkur snjór hér á Suðurlandi og í dag er jörð frosin og hefir snjóað í logni. Þurrviðrin í vor gerðu það að verkum, að áburður nýttist ekki á túnum, svo að þau urðu mjög graslítil og mjög víða var minna töðufall en í meðalári. Vegna votviðra hröktust hey og mór. Útengjar fóru víða undir vatn, svo þær urðu ekki slegnar, og hundruð hesta af lausu heyi, er nú komið í klaka. Mór er víða úti ónothæfur vegna bleytu.

Lýkur hér að segja frá veðri og tíð ársins 1920. 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• tölur ársins 1920

Af árinu 1895

Árið 1895 telst eitt þeirra hagstæðari á síðari hluta 19. aldar - alla vega í huga samtíðarmanna, en var lítillega kaldara heldur en árið á undan. En ekki var það veðurtíðindalaust frekar en önnur. 

Góð eftirmæli fær árið hjá Ísafold (4.janúar 1896): 

Eitthvert besta árið á öldinni að tíðarfari hér á landi. Veturinn í fyrra óvenju-blíður, líkari vori en vetri. Sumarið fagurt og hagstætt víðast um land; að eins óþerrar talsverðir á Suðurlandsundirlendinu fyrri hluta heyskapartímans, og á Austurlandi meiri hluta hans. En grasspretta góð nær um land allt, víða jafnvel frábær, og nýting með besta móti. Einkum voru minnisstæð blíðviðri og bjartviðri bæði sunnanlands og norðan frá því snemma i águstmánuði og nokkuð fram í september. Fyrst 1.október gerði óvenjusnöggva og snarpa kafaldshríð, sem olli talsverðu tjóni bæði á sjó og landi, einkum um austursýslurnar norðanlands; en vægði þegar aftur, og hægviðri úr því yfirleitt til ársloka.

Skepnuhöld all-ill að vorinu sunnanlands einkanlega, þrátt fyrir öndvegisvetur, og var um kennt mest illum heyjum og ónýtum frá sumrinu áður. Sjávarafli nauða rýr allt árið við eina aðal-fiskistöð landsins, Faxaflóa, en sæmilegur annarsstaðar, jafnvel ágætur á Austfjörðum sumarið og haustið.

Febrúar, maí og júní teljast hlýir á landsvísu, en janúar, apríl, október og desember kaldir, október kaldastur að tiltölu. Að þessu sinni var ekki afgerandi munur milli landshluta í einstökum mánuðum eins og stundum áður. Hæsti hiti ársins mældist í Möðrudal á Efra-Fjalli 4.júlí, 25,8 stig, en þar sem þetta er á þeim árum þegar Möðrudalssumarhámarkshitinn var almennt of hár skulum við trúa því varlega. Það næsthæsta sem fréttist af eru 24,3 stig sem mældust á Stóra-Núpi þann 22.júní. Lægsti hiti ársins mældist í Möðrudal 27.janúar, -27,2 stig.

Talsverð næturfrost gerði inn til landsins í lok ágústmánaðar og í byrjun september. Dægurlágmörk 28. ágúst, 1. og 2. september standa enn í Reykjavík. Annars teljast aðeins fjórir dagar í Reykjavík kaldir, tveir í janúar og tveir í ágúst. Í Stykkishólmi er kaldi dagurinn aðeins einn, 25.janúar. Má af þessu sjá að árið hefur farið allvel með. Mjög hlýir dagar voru fimm í Reykjavík, 25. og 27. júní og 4., 16. og 19. ágúst (einkum vegna hlýrra nátta). Einn dagur telst hlýr í Stykkishólmi, 4.júlí. 

Hér má sjá daglegan hámarks- og lágmarkshita í Reykjavík árið 1895. Hitasveiflur voru miklar fram yfir miðjan febrúar og aftur þegar kom fram á haustið. Það sem vekur einna mesta athygli er kuldakastið eftir 20.ágúst þegar lágmarkshiti næturinnar var nær alla daga undir 5 stigum í meir en hálfan mánuð og var við frostmark eða neðan þess þrisvar. Rétt sæmilega hlýtt var að deginum - en almennt var þessum kafla samt hrósað fyrir þurrk og blíðviðri. 

Lægsti þrýstingur ársins mældist á Teigarhorni 2.desember, 950,6 hPa, en sá hæsti á Akureyri, 1044,5 hPa þann 20.október og jafnaði þar með landsháþrýstimet októbermánaðar sem sett var 1883. Þetta met stendur enn. 

Janúar: Hagstæð tíð og hægviðrasöm. 

Ekki var mikið um tíðina talað í blöðunum fyrstu tvo mánuði ársins, hún virðist hafa verið mein- og skaðalítil, þrátt fyrir nokkurn breytileika frá degi til dags og viku til viku.

Þjóðviljinn ungi segir frá 22. og 31.janúar.

[22.] Síðasta viku tíma hafa oftast verið stillur og hreinviðri en frost nokkurt, stundum allt að 10 gráður Reaumur. 

[31.] Síðan síðasta blað vort kom út, hefir alloftast vorið stillt veðrátta, og frost nokkur, uns 28.þ.m. sneri til suðvestanáttar, og gerði hér talsverðan blota í fyrradag, gær og í dag.

Ísafold segir 2.mars frá bréfi úr Strandasýslu 28.janúar: 

Tíðarfar var mjög óstillt á jólaföstunni og fram yfir nýárið; þó voru hagar alltaf til muna og eru nokkrir enn, en fremur litlir vegna áfreða, enda hafa nú um tíma verið of miklar hálkur til þess hagar verði að fullum notum. Sauðfé mun víðast gefin full gjöf, en hrossum alstaðar beitt.

Þjóðólfur birti 22.febrúar bréf úr Húnavatnssýslu dagsett 30.janúar:

Tíðarfar hefur verið með betra móti, það sem af er vetrar, þó heldur umhleypingasamt, snjóleysi óvanalegt, en svellalög mikil og það svo, að nú um tíma hefur verið hart
á jörð. í dag góð hláka.

Febrúar: Mjög hagstæð og góðviðrasöm tíð. Fremur hlýtt.

Austri segir þann 11.febrúar að tíðarfar hafi verið óstillt og hríðasamt nú um nokkurn tíma.

Þjóðviljinn ungi á Ísafirði segir frá veðri þann 11., 22. og 28.:

[11.] Framan af þessum mánuði var einmuna góð tíð hér vestra, stillur og hreinviðri, og frostlítið; en að kvöldi 6. þ.m. gekk hann upp með norðanhvassviðri, sem síðan hafa haldist öðru hvoru, með smá-hríðaréljum, en vægu frosti.

[22.] Tíðarfar. 14.-16.þ.m. gerði suðvestan rosa með allmikilli rigningu, en síðan hafa haldist hér blíðviðri, eins og á vordegi. 

[28.] Hér hélst besta veðrátta og öndvegistíð, uns í gær gerði útsunnanstorm með hríðaréljum. 

Ísafold birti 23.mars bréf úr Strandasýslu (miðri) dagsett 28.febrúar (lítillega stytt hér):

... var fram yfir hátíðar mjög óstillt veður og stormasamt, og kafaldsbyljir með köflum. Var þá orðið hér haglaust eins og vant er að vera þegar komið er frameftir janúarmánuði, voru frost og kaföld öðru hvoru, og yfir höfuð að tala venjuleg vetrarveðrátta. En eftir 25. jan. skipti algjörlega um veðráttu, og hefir síðan verið sumartíð, hægviðrishlákur og blíða; jörð er því nálega alauð, betur en oft i fardögum. Þessi þorri, sem nú er liðinn, er eflaust sá besti og blíðasti, sem komið hefur hér um langan aldur, því hann hafði ekki einn einasta kafaldsdag, gjörði aðeins einu sinni grátt í rót; þíddi allan vetrarsnjóinn og leysti alla ísa, er komnir voru; og góa er nú byrjuð eins og þorri endaði.

Í sama blaði er bréf úr Skagafirði dagsett 26.febrúar: „Veðráttan svo ágæt að fá eru dæmi slíks hér. Sífellt þítt og jörð alrauð“.

Mars: Hagstæð tíð framan af, en lagðist í norðanhríðar í lokin. 

Þann 8. mars segir Þjóðviljinn ungi að tíðarfarið hafi verið fremur óstöðugt það sem af er mars, oftast suðvestanhvassviðri og rigningar. Tíð sé hlý. Í suðvestanhvassviðrinu þann 4. hafi bát hvolft undan Óshlíð og drukknuðu þrír, en einn komst af. 

Þjóðviljinn ungi segir einnig frá tíð þann 16. og 23.mars:

[16.] Einstök veðurblíða hefir haldist hér vestra á degi hverjum, síðan síðasta blað vort kom út, og hefir því góan, það sem af er, verið ennþá blíðari en þorrinn. 

[23.] Síðan síðasta blað vort kom út, hefir oftast verið norðanhrinugarður, en snjókomu og frosta-lítið.

Austri birtir 8. apríl fréttir úr Húnavatnssýslu dagsettar 8.mars:

Veturinn hefir verið svo góður til þessa, að fáir hafa slíkir vetrar komið hér norðanlands langa lengi. Nú alauð jörð, svo sem á vori væri milli sumarmála og krossmessu. Sjaldan frost að mun.

Ísafold birtir 23.mars fréttir úr Árnessýslu dagsettar á Eyrarbakka þann 17. (nokkuð styttar hér). Er hér athyglisverð frásögn af áhrifum veðurs á sjósókn:

Um langan tíma hefir verið hér hin sama veðurblíða, með hægu frosti öðru hvoru. Sjógæftir hafa verið stirðar til þessa, og getur eigi heitið að fram til þessa hafi verið gott sjóveður nema svo sem 2 daga. Í gær [16.] reri almenningur 2 róðra, en litilli stundu eftir að allir voru rónir í seinna skiptið brimaði svo á örstuttum tíma, svo sem 15 mínútum, að öll sund álitust ófær, og var skipum vísað frá með því að draga upp flagg á tilteknum stað. Aðeins 2 skip náðu hér lendingu og 8 á Stokkseyri; hin öll, um 50, þar af 1 frá Loftstöðum, hleyptu til Þorlákshafnar og náðu þar lendingu með mestu naumindum, því brim var þá orðið svo mikið, að elstu menn muna ekki eftir að þar hafi verið lent skipum í jafnstórkostlegu brimi; myrkur var í vændum og sjór óðum að versna, og 60—70 skip ólent, (því Þorlákshafnarmenn voru ekki lentir heldur).

Sýndi það sig þá sem oftar, að sjómenn hér milli ánna eiga góðan „landmann“ í Þorlákshöfn, þar sem er Jón kaupmaður og dbrm. Árnason; hafði hann látið hella nær tveimur tunnum af lýsi i sjóinn, sem lægði brimofsann svo, að allur sá fjöldi, sem úti fyrir lá, náði landi um kvöldið lífs og heill á hófi. Höfðu og margir hinna betri sjómanna sýnt frábæran dugnað og ósérplægni í því að bjarga mönnum og skipum i lendingunni: tekið hvert skipið af öðru undir eins og þau kenndu grynninga og dregið upp ... Skip brotnuðu meir og minna, þó að eins eitt svo, að ekki verður hægt að gera við það. ... Á Loftstöðum náðu öll skip góðri lendingu, nema þetta eina, sem fór til Þorlákshafnar. En úr Selvogi hefir borist, að þar hafi brotnað í spón 2 skip og 1 maður drukknað.

Í Herdísarvík ganga 7 skip, sem öll voru á sjó þennan dag; náðu 2 af þeim landi um daginn, en hin 5 náðu í frakkneskar fiskiskútur þar skammt í frá og voru þar um nóttina, 4 skipshafnir á annarri, en 1 á hinni; var formaður fyrir því skipi Björn Eyjólfsson í Herdísarvík. Var hann með sinum hásetum fluttur til lands daginn eftir og komst það með heilu og höldnu. Hin skútan sigldi með þær 4 skipshafnir, er hún hafði innanborðs, suður i Hafnir. Voru þeir sóttir þaðan og fluttir þar á land. Skip þeirra höfðu verið fest í skútuna, en af stormi, sem gerði um nóttina, höfðu 2 af þeim losnað frá, og var þeim bjargað úr Grindavík lítt skemmdum. Hin 2 liðuðust að mestu í sundur.

Austri segir þann 29.mars: „Eftir miðjan þ.m. hafa gengið töluverðar hríðar og sett niður allmikinn snjó“. 

Þann 24. mars féllu snjóflóð á Austfjörðum (Austri 8.apríl) - svo er getið um hafís:

Nýlega fórust karlmaður og kvenmaður í Vattarnesskriðum milli Reyðarfjarðar og Fáskrúðsfjarðar. Þann 24.[mars] féll snjóflóð á bæinn Stórudali í Mjóafirði og braut þar bæði búr og eldhús og skemmdi í matvæli, það braut og fjárhús á túninu og drap 4 kindur. — Annað snjóflóð féll samdægurs á næsta bæ, Grund, og hefir víst gjört mikinn skaða á túni. 

Þjóðviljinn ungi segir líka frá norðangarði í pistli þann 30.mars:

Síðan síðasta blað vort kom út, hefir stöðugt verið aftaka norðangarður, með mikilli snjókomu, en litlu frosti; 28.þ.m, tók þó garðinn að lina, og hefir verið besta veður
í dag og i gær. Hafís: Nokkra hafísjaka rak hér inn í Djúpið i norðangarðinum, en að öðru leyti sjást þó engin deili til þess, að hafís sé úti fyrir til muna.

Þann 18.apríl segir Þjóðviljinn ungi:

Í byrjun norðanhretsins, um [20.mars] varð úti Jón bóndi á Þambárvöllum í Tungusveit i Strandasýslu; hann var á leið heim til sin frá Heydalsseli, sem er skammt frá Þambárvöllum.

Í sama tölublaði er frétt úr Þingeyjarsýslu dagsett 2.apríl:

Hér hafa mannfundir og mannaferðir gjörsamlega teppst og farist fyrir um talsverðan tíma fyrir fannkomur og hríðarveður.

Í Ísafold þann 17.apríl má lesa bréf úr Rangárvallasýslu (Landsveit) þar sem greinir frá góðum vetri, en þó illu veðri og sandbyl þann 24.mars:

Vetur sá, sem nú er að líða, hefir verið einhver hinn besti, er menn muna, frostvægur mjög, hæst 14 stig á R, en oft svo, að glugga mót norðri hefir eigi lagt. Snjóaföll mjög lítil, oftast nær auð jörð, og þó að snjóa hafi gjört, hafa þeir jafnan legið mjög stutt yfir. Sunnudaginn 24. mars var hér hið mesta hvassveður, sem komið hefir á vetrinum, af norðaustri; var þá svo mikil sandhríð, að jafnt var myrkt sem í dimmasta snjóbyl, og fengu menn sumstaðar með naumindum komist til fjár og gegnt öðrum útiverkum. Í sandroki þessu skemmdust ýmsar jarðir í sveitinni, þar á meðal kirkjustaðurinn Skarð; þar var sandhríðin svo mikil, að ekki var borið við að taka af baðstofuglugga um daginn, því að hann fylltist jafnóðum af sandi.

Jörðin Mörk, sem fyrrum var eitt höfuðból sveitarinnar, er alveg af, að öðru leyti en því, að þar hafast við 3 menn i hrörlegum bæ, hálf-sokknum í sand; þar sést engin grasrót nokkursstaðar í landareigninni, og túnið sjálft, sem var, er að blása upp. Bóndinn, sem þar er, hefir beitarland annarrar eyðijarðar, sem liggur þar nærri, til afnota fyrir skepnur sínar, og hefir þess vegna haldist við til þessa, á þessari óbyggilegu jörð. Á Tjörfastöðum eru og sandfannir víða á túninu og við bæinn. Á mörgum jörðum öðrum skemmdust hagaspildur allmjög er lágu með fram sandgárunum, en jörð öll varð hæst og þurr og nærfellt banvæn fyrir skepnur, nema þær gætu náð í vatn og hefðu gjöf.

Sandfokið er búið að leika þessa kjarngóðu sveit næsta hart, og get ég til, að mörgum mundi þykja fróðlegt, að sjá lýsing hennar, í því tilliti, fyrrum og nú. Ugglaust hefði í fyrstunni mátt, að nokkru leyti, stemma stigu fyrir sandfokinu, ef menn þá hefðu skeytt nokkuð um það, og þekking manna þá verið komin svo langt; því að óbrigðul reynsla er fengin fyrir því, að sá megi melkorni i sandgárana, og á sumum.stöðum kynnu grjótgarðar að vera til varnar um stund; vatnsveitingar eru og taldar góðar, en þeim verður hér eigi við komið, nema þá með ókleyfum kostnaði. En, eins og komið er, er lítt hugsanlegt, að hægt yrði að græða upp allar sandeyðimerkur sveitarinnar, því að þótt enda talsverð fjárveiting kynni að fást, til að byrja á fyrirtækinu, (hugmyndin er góð), þá vantar samt að hefta vindana, en slík vindveiting mun ómöguleg. Því miður þykjast sumir „sjá fyrir forlög Kartagó-borgar“.

Apríl: Talsverðar frosthörkur með köflum, en mun betri tíð á milli. Kalt.

Austri segir þann 8. apríl að tíðarfar sé viðvarandi sjóasamt og óstillt. Hafíshröngl hafi sést útaf Héraðsflóða og fáeinir jakar á Borgarfirði. Þann 18. segir blaðið töluverðan ís útaf Austurlandi og að í gær [17.] hafi verið hríðarhraglandi, en annars blíðviðri undanfarna daga. Snjóþyngsli séu töluverð á Úthéraði og sumstaðar á fjörðunum. Þann 29. segir blaðið töluverðan ís útifyrir og inni á fjörðum, en veður sé blítt. 

Ísafold getur þess þann 13.apríl að dálítils hafíshroða hafi orðið vart á Húnaflóa í mars og að ís hafi sést frá Grímsey „daginn fyrir þorra“ - en hann hafi þá horfið þegar aftur. 

Bréf úr Bjarnarfirði dagsett 25.apríl birtist í Þjóðólfi 31.maí:

... fram yfir nýár var umhleypingasamt, oftast með bleytukafaldi af norðri; skipti þá um aftur til sunnanáttar með leysingu, og mátti heita eins og besta sumarveðurátta, allan febrúar og framan af mars, stöðugar sunnan- og vestanáttir, og alauð jörð, sem er mjög óvanalegt hér, í slíku harðindaplássi, um þann tíma; 14. mars skipti um með norðankafaldi, sem hélst í hálfan mánuð, og var snjókoman orðin svo mikil seinni part hretsins að varla sást neinstaðar til jarðar, t.d. í Bjarnarfirðinum á sumum bæjum varð naumlega vitjað húsa, vegna fanndýpi;í þessu hreti var mest frost 5—6 stig á Reaumur; einnig rak hér inn hafíshroða, en þó ekki að neinum mun; 29. mars var besta veður, gekk síðan til vestanáttar með þíðviðri í 2 daga, svo upp kom jörð á stöku stað, hljóp svo um með norðankafaldsharðneskju, sem hélst til 9. apríl. Frost var miklu skarpara í þessu síðara hreti, mest 10—11 stig; 11. apríl gekk veðuráttan til suðurs með þíðviðri.

Maí: Góð tíð. Úrkomusamt, einkum syðra. Fremur hlýtt.

Ísafold segir þann 8.maí:

Aðfaranótt föstudags 3.þ.m. sleit upp kaupskip á Þorlákshöfn, [Kepler] ... og rak á grynningar, nýkomið frá Khöfn með vörur til Jóns kaupm. Árnasonar og Christensens verslunar á Eyrarbakka. Eftir margar atrennur tókst að ná skipshöfninni á land á áttæring um kveldið eftir við illan leik, með formennsku Helga Jónssonar.

Austri segir þann 11.maí frá Seyðisfirði að síðustu dagana hafi tíð verið mjög blíð í allhvassri landátt. Ísinn sé allur horfinn að þessu sinni. En þann 18. segir áfram frá blíðri tíð, en þó hafi í gær gert ákaft norðanhret. 

Þann 14.maí segir Þjóðólfur frá því að hafís hafi sést af Siglunesi eftir nýárið og „nú fyrir mánaðamótin rak hroða inn á Skjálfanda og Eyjafjörð“. 

Tíð í apríl og maí er lýst í bréfi úr Vestmannaeyjum sem Ísafold birti þann 15.júní:

Í aprílmánuði var veðrátta mjög þurrviðrasöm og fremur köld, einkum voru næturfrost tíð. Í maímánuði var veðrið ávallt vel hlýtt nema þann 17. og 18. Með lokum aprílmánaðar brá til nokkuð meiri votviðra, og síðan 20. maí hefir verið versti rosi, svo síðan hefir einn einasti þurr dagur komið; ekkert verður þurrkað, og mjög er hætt við að maturtagarðar spillist í þessum sífelldu úrhellum.

Þjóðólfur birti 20.júní bréf úr Húnavatnssýslu dagsett 30.maí:

Veturinn kvaddi oss mildilega og vel, og sumarið heilsaði sólbjart og blítt, og hefur hinn liðni tími þess mátt heita hagstæður og góður, þar eð engin stórhret hafa komið. Grasvöxtur er þó fremur lítill, enda hafa eigi verið hitar að staðaldri og vætur fremur miklar.

Júní: Góð tíð. Úrkomusamt syðra, einkum framan af. Fremur hlýtt.

Þjóðviljinn ungi (Ísafirði) segir þann 15.:

Tíðarfar hefir verið óstöðugt og næðingasamt að undanförnu; 10. þ.m. varð hvítt af snjó ofan i miðjar fjallshlíðar, og nokkur snjór féll í byggðum, en bráðnaði jafn  harðan; hinn 11. fór svo að þorna upp, og hefir haldist besti þerrir síðan.

Ísafold segir af tiðinni þann 22.júní:

Það er dýrmæt veðráttan hér um þessar mundir: megn sumarhiti með glaðasólskini dag eftir dag, en dögg á nóttu, ofan á óvanalegar vætur áður í vor. Gróðurinn þýtur upp og þróast nær óðfluga. Viðlíka árgæsku á landi að frétta hvaðanæva. Heldur þurrkasamt að vísu nyrðra, meðan hér gengu rigningar fyrr í vor; en líklega komið vætur þar, er hér þornaði.

Júlí: Stopulir þurrkar sunnanlands, góðir þurrkkaflar á Vesturlandi, en þurrt fyrir norðan og austan. Fremur kalt.

Austri segir þann 10.júlí:

Veðurlag hefir að undanförnu verið mjög þurrt og heitt, svo tún hafa víða brunnið á Héraði. Í fyrrinótt rigndi loks töluvert og mun það vera mikil bót.

Ágúst:: Nokkuð góð tíð og fremur þurr, einkum þegar á leið. Kvartað var um rigningar austanlands og sunnan fram eftir mánuði. Fremur kalt. 

Ísafold birtir þann 28. bréf dagsett á Vopnafirði þann 5.:

Héðan heldur gott að frétta; grasvöxtur nokkurn veginn í meðallagi, en síðan túnasláttur hófst hafa verið þokusúldrur, svo flestir bændur eiga mikið úti af töðum sínum.

Austri segir þann 10. og 20.:

[10.] Tíðarfar hefir verið fremur óstillt og vætusamt að undanförnu, svo bændur hafa fengið fremur illan þurrk á töðu og sjávarbændur ekki getað þurrkað fisk sinn.

[20.] Tíðarfar hefir allt til þessa verið mjög votviðrasamt, svo töður hafa víða stórum skemmst, og lítið sem ekkert ennþá náðst inn af útheyi.

Ísafold kvartar þann 14.:

Ágætisveðráttu er að frétta að norðan og austan, grassprettu góða og nýting eftir því. En um Suðurlandsundirlendið mestallt (Vestur-Skaptafellssýslu, Rangárvalla- og meiri hluta Árnessýslu) hafa verið afleitir óþurrkar frá því um sláttarbyrjun; taða ónýt orðin (möðkuð) á túnum sumstaðar.

En betra er vestur í Barðastrandasýslu, Ísafold birtir þann 28. bréf dagsett þar þann 15.ágúst:

Tíðarfar hefir verið hið æskilegasta síðan í sláttarbyrjun, lengst af hægviðri og þerrir, aðeins komið nokkrir dagar í senn, er væta hefir verið, lengst um 1/2 mánuð á túnslættinum, en nú aftur um viku ágætur þerrir. Hæstur hiti 15°R 8 þ.m. Ávallt hið ágætasta vinnuveður. Grasvöxtur yfir höfuð í besta lagi bæði á túnum og engjum. Tún nú almennt alhirt, og hefir nýting orðið hin besta, svo útlit er fyrir mikinn og góðan heyskap, haldist lík veðrátta fram eftir sumrinu.

September: Mjög óþurrkasamt, einkum eftir fyrsta þriðjunginn. Fremur hlýtt.

Ísafold hrósar tíðinni þann 7.:

Nú hefir í fullar 4 vikur varla eða alls ekki komið dropi úr lofti hér um suðursveitir; sólskin og blíða nær á hverjum degi, oftast hægð, þótt við norðanátt hafi verið, en næturkuldar talsverðir upp á síðkastið. Heyskaparveðrátta því hin ákjósanlegasta, enda prýðilega heyjað orðið hér um bil hvar sem til spyrst, að því einu undanteknu, að töður hröktust í mörgum sveitum austanfjalls, einkum Rangárvallasýslu austanverðri.

Í Húnavatnssýslu hafa jafnvel verið of miklir þurrkar - og hann er hlaupinn í næturfrost, bréf þaðan er dagsett 2.september, en birt í Þjóðólfi þann 20.:

Heyskapurinn hér hjá oss Húnaköppum hefur gengið eins og köppum sæmir, yfirleitt ágætlega. Tíðin hefur verið svo afbragðsgóð, einlægt nægir þurrkar — nema 7.—12. júlí og 4.—9. ágúst voru vætudagar — en þó ekki um of, en nú upp á síðkastið, hafa verið sterkir þurrkar og kalsi, og mikið frost á nóttum. Er útlitið þannig nú þegar orðið fremur haustlegt og harðindalegt, svo menn spá hörðu hausti, en heyfengurinn er orðinn með mesta og besta móti um þetta leyti, víða eins og vanalega um sláttulok. Náttúran hefur þannig leikið við oss til landsins, og engu síður til sjávarins.

Einnig er gott hljóð vestra. Þjóðviljinn ungi segir frá þann 11.september:

Mesta öndvegistíð hefir verið hér vestan lands í sumar, og sömu ágætistíð er einnig að frétta úr öðrum fjórðungum landsins. Heyfengur hefir hvervetna orðið í mjög góðu lagi hér vestra, og nýting á heyjum að því skapi.

Þjóðólfur segir 27.september fréttir frá Seyðisfirði, dagsettar þann 14.:

Veðuráttan hefur nú um alllangan tíma verið mjög óhagstæð, sífelldar úrkomur og óþurrkar síðan um miðjan júlí, og seint í ágúst gerði allmikið kuldakast og snjóaði niður undir sveitir; líkt hefur viðrað það sem af er þessum mánuði, sífelld norðanátt með kuldum og óþurrkum. Hey urðu því allvíðast mjög hrakin, bæði taða og úthey, þó hafa enn meiri vandræði stafað af þessari óþurrkatíð hér við sjávarsíðuna, því naumast hefur nokkur fiskur orðið þurrkaður allan þennan tíma.

Austrahöfundur er sjálfsánægður á sama stað þann 20.:

Góður þurrkur hefir hér nú verið síðustu dagana, svo menn hafa fengið hey sitt vel þurrt og allan fisk þurrkaðan, er út var þveginn, og hefir því mikið lagast fyrir sveitamönnum og sjávarbændum, sem víðast munu hafa aflað her með besta móti, einkum þar sem íshúsanna naut við, sem nú mun orðið almennt viðurkennt, að sé ein af meginstoðum undir sjávarútvegi vorum, og ætti sem fyrst upp að koma hringinn í kring um Ísland. Hefir það von bráðar ræst er vér skrifuðum fyrstir manna hér á landi um það mál, fyrir meira en ári síðan hér í blaðinu, og voru þá margir harla vantrúaðir á það.

Síðari hluta mánaðarins brá til rosa. Þjóðviljinn ungi skrifar þann 28.:

Um síðastliðinn hálfsmánaðartíma hefir verið mjög rigninga- og rosasöm tíð.

Þjóðviljinn ungi á Ísafirði segir frá tveimur skipströndum í pistli þann 12.október:

Skipströnd: 22.[september] strandaði norskt kaupfar á Miðnesi í Gullbringusýslu, fermt ýmis konar útlendum varningi, sem átti að fara til bænda þar syðra, og var  hvorttveggja, skipskrokkurinn og vörurnar, selt við stranduppboð. 21. s.m. strandaði Faxaflóagufubáturinn „Elín" á Straumfirði á Mýrum; hann rakst á sker þar á firðinum í útsunnanveðri, svo að gat kom á hann, og var honum síðan hleypt á land, upp í sandleðjuna þar í firðinum, og situr þar fastur, enda munu skemmdir á bátnum svo miklar, að ekki svari kostnaði, að láta gera við hann.

Október: Þurr tíð og köld.

Versta veður ársins gerði fyrstu dagana í október og urðu margvíslegir skaðar. Bandarísku endurgreiningarnar sýna okkur vel hvers eðlis veðrið var, en aftur á móti er nokkuð langt í frá að þær nái afli þess. Við munum láta bíða að fjalla nánar um veðurfræðilegar aðstæður og bakgrunn. Vonandi gefst tækifæri til þess síðar. Rétt er að benda á samantekt um þetta veður í þriðja bindi ritverksins „Skaðaveður“ sem Halldór Pálsson tók saman á sínum tíma. Í sama bindi er einnig fjallað um annað illviðri nánast sömu daga árið eftir (1896). Eins og gefur að skilja er þessum veðrum eitthvað ruglað saman.   

Austri segir frá þann 12. (dagsetur fréttina á Seyðisfirði þann 10.):

Ofviðri og snjókomu mikla gjörði hér um sveitir að kvöldi þess 1. þ.m. sem hélst með miklum ofsa og fannfergju fram til hins 3. þ.m. Hafði fé viða. fennt í hinum snjóþyngri sveitum og nokkrir skaðar orðið á heyjum og bátum hér í fjörðunum. Á Bárðarstöðum í Loðmundarfirði hafði ofviðrið tekið hey ofan af tóft niður að veggjum. Hér í Seyðisfirði lagði veðrið út af neðri hluta, kirkjunnar, en þó mun það eigi hafa skemmt viðina til nokkurra muna. Yfirbyggingin var þegar rifin og flutt í hús. Á Búðareyri tók í loft skúr er bæjarstjórnin hafði látið gjöra rétt fyrir framan Ós, og geymdi þar slökkvitól. Ofviðrið fleygði skúrnum með öllu saman út í Fjarðará. Skip kaupmannsins T.L. Imsland er lá við landfestar í sterka stólpa við bryggjuna framan við síldarhús hans á Ströndinni, — sleit þaðan upp og reif upp festarstólpana með öllum umbúningi og hrakti út á fjörð, þar sem skipstjóri sá sér eigi annað fært en höggva fremra mastrið, með því skipinu ætlaði að hvolfa þar eð lítil sem engin kjölfesta eða hleðsla var komin i það. Nokkrir bátar brotnuðu hér í firðinum i ofviðrinu, og mörg síldarnet, er lágu þá úti, töpuðust alveg.

[Í lok fréttar um síldveiðiútgerð á Eskifirði og Reyðarfirði er þetta:]
En í ofviðrinu um daginn urðu menn þar fyrir skaða, einkum verslunarstjóri Er. Möller er missti um 2000 tunnur af síld, báta og veiðarfæri.

Svo bárust fleiri fréttir af tjóni:

[Austri 26.október]: Í ofsaveðrinu fyrst í þ.m. strandaði gufuskipið „Stamford", skipstjóri Gjemre, við Hrísey á Eyjafirði. Það var á leið upp til Borðeyrar eftir fé, er það hreppti þetta mikla óveður fyrir norðan land. Hleypti svo inn að Hrísey og lagðist þar. En þá bilaði akkerisfestin, og þó að skipið reyndi til að komast frá landi með fullum gufukrafti, mátti ofviðrið sín þó meira því dreif það í land rétt upp af skipalæginu sunnan undir Syðstabæ í Hrísey. 

[Austri 26.október]: Fjárskaðar höfðu orðið víða í áfellinu fyrst í þ.m. hér eystra. Þannig hafði fennt nær 100 fjár hjá síra Lárusi Halldórssyni á Kollaleiru, og bóndinn í Teigagarði misst nær þriðjung af fjáreign sinni. Á Sleðbrjót og Fögruhlíð í Jökulsárhlíð höfðu og orðið stórkastlegir fjárskaðar í því óveðri.

[Ísafold 19.október]: Tvö kaupskip strönduðu vestra í bylnum 3. þ.m., annað á Haukadalsbót í Dýrafirði, að nafni „Patreksfjord“, eign konsúls N.Chr. Grams, og hitt á Ólafsvik, „Axel“ eign Salomons Davidsens stórkaupmanns í Kaupmannahöfn; var hálffermt íslenskum vörum. „Patreksfjord“ fór í spón og bjargaðist skipshöfnin naumlega, alveg slypp. Af „Axel“ var og skipshöfnin dregin á land á streng. Það var í sama veðrinu, að gufuskipið Stamford strandaði, sleit upp við Hrísey í Eyjafirði. Gufuskipið „Ásgeir“ ætlaði að draga Stamford á flot aptur, en velti henni að eins á hliðina og þar með búið.

[Þjóðólfur 18.október]: Skaðar af ofviðrinu 3. þ.m. hafa sumstaðar orðið ekki alllitlir, að því er frést hefur, einkum skepnutjón (hrossa- og sauðfjár). — Á prestssetrinu Stað í Grunnavík fauk skemma eða geymsluhús 9 álna langt, með öllu, sem í því var, matvöru o.fl. Hafði húsið kostað um 600 kr. Þá fauk einnig þakið af baðstofunni, og komst fólkið með illan leik í fjósið. Presturinn séra Kjartan Kjartansson var þá ekki heima, því að hann lá veikur út á Ísafirði, hafði farið úr liði um ökklann í lendingu þar, nokkru fyrir veðrið. 

Fram kemur í Austra þann 2.nóvember að í veðrinu hafi orðið fjárskaðar í Víðidal í Lóni og að Papeyjarskip hafi hrakið til hafs, en það loks náð landið aftur. 

Þjóðviljinn ungi segir einnig af veðrinu þann 7.október:

Að morgni 1. þ.m. var hér fegursta veður, en um hádegisbilið gerði allt í einu versta norðanhlaup, með gríðarmikilli fannkomu, aftaka sjógangi og brimi; veðrinu slotaði i svip 4. þ.m., en reif sig upp aftur daginn eftir, og gerði þá talsverðan blota.

Norðanáhlaupið í byrjun þ.m. hefir óefað viða valdið talsverðum skaða, og er einkum hætt við því í Norðurlandi; hér vestra var veðrið einna hvassast 3. þ.m., og gerði þá spell nokkur; skipið „Patriksfjord", eign Grams-verslunar, sleit upp, og rak á land nálægt Meðaldal í Dýrafirði; laskaðist það svo, að það varð óhaffært, og verður því selt við stranduppboð; vörur voru ekki í skipinu, nema nokkuð af salti, er það átti að flytja að Loðkinnhömrum [svo] í Arnarfirði.— Skipið „Guðrún", eign L.A. Snorrasonar verslunar sleit og upp inn á Skötufirði, en bjargaðist með því, að skipverjar hjuggu úr því möstrin. ... Sjórót hafði og laskað að mun verbúðir i Kálfadalsverstöð, og enn orðið fleiri smáskemmdir.

Og þann 12.október segir Þjóðviljinn ungi:

Tíðarfar. 8. þ.m. lægði loks norðanveðrið, og hefir síðan verið besta veður, uns í gær gerði suðvestanrosa. Í norðan áhlaupinu byrjun þ.m. höfðu ýmsir bændur í Nauteyrar-, Reykjarfjarðar- og Ögurhreppum hér í sýslu misst fleiri og færri kindur, sem farist höfðu í fönn, og er við búið, að líkar fréttir kunni að berast víðar að. 

Og þann 23.október birtir Þjóðviljinn ungi enn skaðafréttir:

Norðanáhlaupið í byrjun þ.m. hafði, sem vænta mátti, orðið enn afskaplegra i Norðurlandi, heldur en hér vestra, og þykjast elstu menn þar í sveitum ekki muna annað eins áhlaup; hafði fé fennt viða, og hesta jafnvel í sumum sveitum, t. d. í Skagafjarðarsýslu; víða urðu og meiri eða minni skemmdir á húsum og heyjum, og bátar brotnuðu á sumum stöðum, t.d. 16—18 á Húsavík í Þingeyjarsýslu o.s.frv.

Þjóðólfur nefnir skaða í sama veðri í pistlum þann 1. og 15. nóvember:

[1.] Fjárskaðar miklir hafa orðið víðsvegar um land, í ofviðrinu 3. f.m., einkum í Þingeyjarsýslu. Þá braut og fjölda skipa og báta, t. d. eitthvað um 40—50 umhverfis Skagafjörð, en hvergi hefur frést um manntjón. Skipströnd urðu allmörg í þessu veðri og er sumra áður getið. Fiskiskipið „Anna" eign Guðmundar óðalsbónda Einarssonar í Nesi, strandaði þá á Eskifirði. Það var óvátryggt, og er skaðinn metinn um 8000 krónur.

[15.] Um ofviðrið 3.október hafa nú borist fregnir úr hinum fjarlægustu sýslum, og hefur það víða gert allmikið tjón, einkum nyrðra og eystra. Merkur bóndi í Þingeyjarsýslu ritar Þjóðólfi um áhlaupaveður þetta á þessa leið í bréfi 24. f.m.: Miðvikudaginn 2. þ.m. skall á grenjandi norðan stórhríð svo mikil, að enginn maður man annað eins. Allra voðalegast var veðrið á fimmtudagsnóttina og morguninn, gekk þá i vestur, en lægði þegar fram á daginn kom og var þá ófagurt um að litast. Allt var sem í rústum einum, þökin rofin af flestum húsum meira og minna, raftar og allt saman, svo út mátti ganga til og frá, heyin táin sundur, og allt úr lagi fært. Fé lá víðast úti, og varð mönnum fyrst fyrir að leita þess. Lá það allstaðar í fönnunum veðurlamið og illa útleikið og sumt í hættum.

En eftir ósköp þessi batnaði nokkuð tíðarfarið, svo snjór sjatnaði talsvert. Hefur því fundist allur fjöldinn af fénu, en nokkuð af því dautt og víðast mun enn eitthvað vanta. Hvergi hér um pláss hefur farið mjög margt á bæ, varla fleira en 30, svo heyrst hafi, og er stór furða, að nokkur skepna skyldi lifi halda í ódæmum þeim, sem á gengu. Hey fuku og á nokkrum bæjum, en hvergi þó mjög mikið. För brotnuðu og mörg, bæði smærri og stærri, því sjógangur var voðalegur, meir en nokkur myndi. Á Húsavík brotnuðu nokkur för, sum stór og sum smá, og bryggjan sundraðist mestöll; mun skaðinn þar skipta þúsundum króna. Og yfir höfuð er það óútreiknanlegt tjón, sem voða-veður þetta hefur gert. Mun það í annál fært og æ verða í minnum. Ekki hefur þó enn heyrst af mannsköðum. Munu engir hafa hætt sér frá bæjum i ósköpum þessum. Var auk heldur ekki einu hinni hættulaust i húsum inni, því öllu lá við falli. „Var sem himins boginn blár, bresta mundi sundur“. Og eftir þessu var dimman, svo ekki sá handaskil.

Fréttir af veðrinu voru enn að birtast í janúar 1896: 

Þrjú bréf birtust í Ísafold 23.janúar þar sem veðursins er getið:

[Barðastrandarsýslu vestaverðri 9.desember]: Eins og víðar gjörði hér snjókast mikið i byrjun októbermánaðar; var blindbylur norðan 3. okt. allan daginn; kom þá svo mikil fönn á fjöll, að fé fennti, en nær ófært var með hesta. Þann snjó tók þó skömmu síðar upp, og mátti haustveðráttan eftir það góð heita. Fram að jólaföstu var og oftast autt og veðrátta ágæt. En þá dreif niður allmikinn snjó, er haldist hefir síðan. Hagar eru þó enn ágætir, því enginn bloti hefir komið. 

[Húnavatnssýslu 31.desember]: Eins og aðrir, sem fréttir rita held ég að ég verði að byrja á tíðarfarinu. Er þess þá fyrst að geta, að 2.okt. gjörði áhlaupahríð á norðan, sem hélst meira en tvo sólarhringa, með svo mikilli veðurhæð og snjókomu, að slíks eru sjaldan dæmi; keyrði þá niður fádæma mikla fönn, og urðu töluverðir fjárskaðar; fé og hross fennti og hrakti í ár og vötn. Síðan hefir tíðarfar verið hið æskilegasta, oftast þurrviðri með hægum frostum, stundum hægar þíður og jörð oftast snjólaus;

[Skagafirði 19.nóvember]: Það hefir harla fátt markvert borið við hér í seinni tíð, nema þessi voðalegi bylur 2.- 3. [október], sem hafði illar afleiðingar. Töluvert fauk af bátum, en við suma varð gert aftur. Nokkrir fóru alveg. Fé fennti mikið, en mikið hefir þó aftur komið lifandi úr fönn, sumt eftir fleiri vikur; sumt fundist dautt. Ekki fórust menn.

Þjóðólfur 3.október

Veðurátta hefur verið mjög stirð hér syðra næstliðnar 3 vikur, sífelldar stórrigningar að kalla má og nú síðast snjókoma og rosaveður. Í gær [2.október] útsynningshríð og hafrót.

Bréf úr Dýrafirði dagsett 5.október birtist í Þjóðólfi þann 18.:

Sumarið fram undir miðjan fyrra mánuð [september] var hér eitthvert hið besta, er komið hefur lengi, hét ekki að vera, að skúr kæmi úr lofti í stöðugar 5 vikur, eða frá 8. ágúst til 12. sept. Heyannir gengu því mikið vel, bæði var vel sprottið og svo varð nýting hin besta á heyinu. Hætti almenningur heyskap kringum 10. sept. eða rétt um það leyti sem brá til votviðra. En síðan hefur verið hin lakasta haustveðrátta, er menn muna, sífelldar stórrigningar og stormar. Í fyrradag var hér vonskuveður, blindhríð á norðan með frosti. Fennti þá fé hjá mönnum, t. d. missti einn bóndi hér i sveitinni 13 ær.

Þann 6. mars 1886 kom birti Þjóðólfur loks bréf úr Bjarnarfirði á Ströndum (við styttum það lítillega): 

Vorið 1895 má segja að hafi verið eitt hið besta, sem fólk í þessu byggðarlagi hefur átt að venjast, sumarið einnig fremur gott, og grasvöxtur víðast með bedta móti, svo sláttur byrjaði hér almennt í 10. og byrjun 11. viku sumars; heyskapur yfir höfuð með betra móti, enda varð nýting góð hjá allflestum, því þurrkar voru miklir, en stormasamt mjög, t.d. allan ágústmánuð mátti heita, að væri stöðugur norðangarður, enda snjóaði síðast í mánuðinum, ofan í miðjar fjallshlíðar, og sökum frosta féll gras mjög snemma, 9. sept. skipti um til vætu, fyrst af norðri í 2 daga, og síðan af suðvestri, og hjá þeim, sem ekki voru þá hættir heyskap, skemmdust hey að mun, því svo mátti heita, að upp frá því kæmi aldrei þerridagur; fremur má heita, að haustið hafi verið storma- vætu- og kafaldasamt, en oftast þó nægur hagi fyrir skepnur, svo skipti um aftur til batnaðar, og má nú heita mjög snjólítið, og besta tíð;

Í hinum mikla norðangarði 3. október, sem víða hefur verið minnst, urðu allvíða skaðar bæði á skipastól og fleiru, t.d. á stöku stað í Árneshrepp, en þó sérstaklega á Gjögri, laskaðist skipastóll meira og minna; hér í hreppi, á Eyjum, fauk áttæringur, sem fest var út af á fjóra vegi, og laskaðist að mun, einnig fauk þar margt fleira, viður og ýmislegt, og tók sumt á sjó út; þar urðu og töluverðar skemmdir af sjógangi, á túni, sem og viða annarsstaðar, og varpeyjum, sem að líkindum nemur mörgum tugum króna virði; víða tók og við að reka, og sumstaðar fleira, t.d. í Reykjarvík gekk sjórinn inn í skemmu, og tók við allan, sem þar var, einnig tók þar út rognkelsanetatrossur, og reipi, með viðartrönum og ásum, sem netin og reipin voru hengd á, og er sá skaði víst töluverður; á Kleifum í Kaldbaksvík tók sjórinn hliðarvegg undan tveimur fjárhúsum og hlöðu, alla ytri hleðslu, inn i miðjan vegg; ennfremur gekk sjór þar í fjárhúsin, svo féð varð að láta út, þótt neyðarkostur þætti, og var heppni að ekki hlaust meira tjón af, og á fleiri stöðum gerði þetta veður meira og minna tjón.

Síðari hluti október fékk betri dóma. Þjóðviljinn ungi segir fyrst þann 23. að tíðin hafi fyrst verið mjög storma og rosasöm, en þann 19. hafi snúið til norðanhreinviðra og þann 29. segir blaðið að staðviðrið og besta tíð hafi haldist þar vestra síðustu vikuna. 

Nóvember: Óstöðug tíð, en hiti í meðallagi.

Austri segir þann 15.:

Síðustu dagana hafa gengið bleytuviðri mikil og hríðar, og allhvasst á stundum, þó hafa engir skaðar spurst, og er nú stytt upp. 

Þann 22. segir blaðið að veðrátta hafi verið hin blíðasta og þann 30. segir:

Blíðviðri framúrskarandi mikið seinni hluta fyrri viku og framan af þessari, með 8—10°R hita. sem steig á laugardagskvöldið þ.23. þ.m. eftir dagsetur, upp í 13°R hiti [16°C], sem mun sjaldgæft um þennan tíma árs.

Desember: Óstöðug tíð. Hiti í meðallagi syðra, en fremur kalt nyrðra.

Þjóðólfur segir þann 13.:

Það sem af er þessum mánuði hefur verið mikil snjókoma, svo að jarðbönn eru hvívetna til sveita, og allur fénaður víðast hvar kominn á gjöf, en fremur hefur verið frosthægt. Fram að jólaföstu var veðurátta hér syðra mjög góð.

Þjóðviljinn ungi birtir stutta veðurpistla. Þann 5. segir blaðið: „Norðanhrinu allskarpa gerði hér [1.-2. þessa mánaðar, en þann 3.] slotaði veðrinu og hefir síðan fallið snjór allmikill og veðurútlitið verið dimmt og ískyggilegt“. Þann 13.: „... hefir viðrað fremur stirt, oftast norðanhvassviðri og hríðir og óstöðug tíð“. Þann 24.: „Tíðarfar hefir verið mjög óstöðugt að undanförnu suðvestanrosar og rigningar öðru hvoru, nema stillviðri síðustu 2-3 dagana“. 

Hríðin þann 2. olli tjóni í Austur-Skaftafellssýslu. Austri birtir 10.janúar 1896 bréf úr Lóni, ritað 27.desember: 

... góð tíð til 2.desember, þá brast á skyndilega eitt með verstu veðrum snjóbylur og ofsastormur, sem olli töluverðum fjársköðum hér i sveit, einkum í Vik (þar týndist nær 80 fjár í Lónið), og í Völaseli (þar fórst um 30 í vötn). Veðrið var minna fyrir sunnan Almannaskarð, og er þaðan lítið fjártjón að frétta, þó er sagt að nokkrar kindur (um 30?) hafi farist að Hofi í Öræfum, en þar eru margir búendur. Eftir þetta var oftast kulda- og snjóasamt og svo umhleypingasamt, og víða hagskarpt fram um miðjan mánuðinn, þá gjörði hagstæða hláku og hefir síðan verið góð tíð og mild og nokkuð vætusöm.

Þjóðviljinn ungi birtir þann 24.janúar desemberslysafréttir:

6. des. síðastliðinn fórst maður í snjóflóði austur í Mýrdal. Sigurður Magnússon að nafni. Síðastliðinn gamlársdag týndist kvenmaður frá Ingunnarstöðum i Geiradal i Barðastrandarsýslu, Ragnheiður að nafni; hún var á leið frá Ingunnarstöðum að Króksfjarðarnesi, ætlaði þangað í orlof sitt, en hefir ekki fundist, þótt leitað hafi verið, og er því talið víst, að hún hafi farist ofan um is í ósnum á Geiradalsá. Í síðastliðnum. desembermánuði kvað Og Tómas Guðmundsson („víðförli") hafa orðið úti á svo nefndum Bólum í Strandasýslu.

Árið endaði vel syðra. Þjóðólfur segir þann 3.janúar 1896:

Það hafa verið óvenjulega fögur jól, þau sem nú eru að líða, oftast logn og hreinviðri með hægu frosti, en aldrei úrfelli né snjókoma. Það er víst heldur enginn efi á, að bæjarbúar hafa skemmt sér mjög vel, því að veðuráttan hefur jafnan mjög mikil áhrif í þeim efnum.

Hér lýkur að sinni umfjöllun um veður og tíð ársins 1895. 

Fyrstu tíu dagar maímánaðar

Tíu dagar eru nú liðnir af maímánuði. Þeir hafa flestir verið fremur kaldir. Meðalhiti í Reykjavík er nú 3,8 stig, -0,9 stigum neðan meðallags sömu daga 1961-1990, en -2,2 stig neðan meðallags síðustu tíu ára. Dagarnir tíu eru í 16.hlýjasta sæti á öldinni, þeir voru kaldari 2003 og 2015. Sé borið saman við sömu daga lengra aftur er hitinn í 100.sæti af 144 þekktum. Dagarnir tíu voru hlýjastir 1939, þá var meðalhiti í Reykjavík 9,1 stig, en kaldastir 1979, meðalhiti -1,0 stig.

Hlýrra hefur verið um landið norðaustan- og austanvert. Meðaltal fyrstu tíu dagana á Akureyri er 4,8 stig, -0,2 stigum neðan meðallags síðustu tíu ára. Austur á Dalatanga er hiti vel yfir meðallagi síðustu tíu ára.

Að tiltölu hafa dagarnir tíu verið hlýjastir á Skjaldþingsstöðum í Vopnafirði, hiti +1,7 stig ofan meðallags síðustu tíu ára, en kaldast að tiltölu hefur verið á Fjöllum og heiðum á Vestfjörðum, hiti -2,7 stig neðan meðaltals á nokkrum stöðvum þar. Í byggð hefur verið kaldast að tiltölu í Árnesi, -2,5 stig neðan meðallags síðustu tíu ára.

Úrkoma í Reykjavík hefur mælst 31,9 mm, um það bil tvöfalt meðallag. Sólskinsstundir 51,3, heldur færri en í meðalári.

Loftþrýstingur hefur verið óvenjulágur miðað við árstíma, meðaltalið í Reykjavík er 989 hPa. Meðaltal fyrstu tíu daga maímánaðar hefur aðeins einu sinni verið lítillega lægra en nú. Það var 1934 (988 hPa) og sömu daga 1964 var þrýstingurinn aðeins lítillega hærri en nú (992 hPa). Finna má fleiri tíudagatímabil innan maímánaðar með ámóta stórum neikvæðum þrýstivikum - önnur en nákvæmlega fyrstu tíu dagana - en við látum vera að leita þau uppi með smásjá - fyrst við fundum hina sambærilegu daga 1934. Við skulum sjá til hvernig úthaldið verður afgang mánaðarins.