Langur þurrkur

Sáralítil úrkoma hefur mælst um landið sunnan- og vestanvert í kringum fjórar vikur. Til dæmis hefur engin úrkoma mælst í Stykkishólmi frá því 20.maí og í Reykjavík hefur líka verið nærri því þurrt - þó ekki alveg. Þar sem ekki sér fyrir endann á þurrviðri er varla kominn tími á að gera það upp - enda ekki alveg einfalt þar sem „spilliskúrir“ (afsakið orðalagið) hafa fallið - eins og í Reykjavík. Ritstjóri hungurdiska skrifaði nokkra fróðleikspistla um þurrka í Reykjavík (og á landsvísu) á vef Veðurstofunnar sumarið 2009 - en þá var líka eftirminnilega þurrt um tíma. - Þessir pistlar standa að mestu alveg fyrir sínu - en mætti þó alveg uppfæra. En ritstjórinn vill samt ekki gera það fyrr en núverandi kafla er lokið og séð verður hvernig hann stendur sig. 

Til að lesendur hafi þó eitthvað að bíta og brenna á meðan er hér að neðan lítillega fjallað um skraufþurra kafla í Stykkishólmi. Þar hefur úrkoma verið mæld nærri því samfellt frá því í september 1856 - mælingar féllu þó niður um fimm mánaða skeið frá því í ágústbyrjun 1919 og út árið. Ekki er því alveg að treysta að mælingarnar séu alveg sambærilegar allan tímann - aðgæsla athugunarmanna varðandi rýra úrkomu kann að hafa verið misjöfn. Við getum þó varla gert annað en að trúa tölunum.

Eins og nefnt var að ofan hefur þurrkur nú staðið samfellt í Hólminum í 29 daga. Við leit finnum við fjóra jafnlanga eða lengri kafla. Sá stysti þeirra endaði 22.júlí 1963, varð 29 daga langur. „Okkar kafli“ verður væntanlega lengri en það. Þrjátíu daga kafla lauk þann 15.apríl 1914 - svo snemma að vori að litlu hefur skipt fyrir gróður. En þá tók við mikill úrkomu og skakviðrakafli sem stóð langt fram eftir sumri. 

Þann 27.júní 1942 lauk þurrkakafla sem staðið hafði í Stykkishólmi samfellt í 33 daga. Þessi kafli var ekki alveg þurr í Reykjavík - skiptist upp af nokkrum stökum úrkomudögum.

Lengsti þurrkkafli sem við vitum um í Stykkishólmi endaði 20.júní 1931 - og hafði þá staðið samfellt í 35 daga - frá 15.maí - og næsta hálfan mánuð þar á undan hafði aðeins rignt tvisvar samtals 3,2 mm. Í Reykjavík var þá alveg þurrt í 27 daga í röð (til 7.júní) - þá mældust 0,2 mm, en síðan var alveg þurrt í 6 daga í viðbót. Veðráttan segir um júní 1931:

„Tíðarfarið var lengst af kalt og þurrt. Spretta með afbrigðum slæm, einkum á túnum, aðeins á raklendum engjum var hún sæmileg“. Eitthvað kunnuglegt? 

Á mæliskeiðinu öllu vitum við um 32 tilvik þegar úrkoma hefur ekki mælst í Stykkishólmi í 3 vikur eða meira - gerist um það bil fimmta hvert ár að jafnaði, síðast 2012 (og svo nú). Í Reykjavík eru þriggja vikna tímabil án allrar úrkomu um það bil helmingi fátíðari.  

Dálitíll kuldapollur

Á mánudag og þriðjudag brýst dálítill kuldapollur úr norðri til suðurs í gegnum hæðarhrygginn sem verið hefur fyrir norðan land. Hann fer yfir landið á þriðjudag. Við þetta verður breyting á stöðugleika loftsins yfir landinu og skúrir verða líklegri inn til landsins. Fyrst kólnar meira í efri hluta veðrahvolfs heldur en neðar - loft verður við það mjög óstöðugt, en síðan streymir kaldara loft í neðri lögum undir það loft sem fyrst er á ferðinni og stöðugleiki vex að nýju - auk þess sem norðanáttin verður ákveðnari.

Kortið sýnir stöðuna í 500 hPa (rúmlega 5 km hæð) síðdegis á þriðjudag. Þá er miðja kuldapollsins komin suður fyrir land. Örin sýnir braut hans gróflega. 

Það er líklega nokkuð tilviljanakennt hvar skúrir verða miklar - og ákefðin er sömuleiðis mjög tilviljanakennd. Séu tölvureikningar teknir bókstaflega eru líkurnar mestar við hálendisbrúnina um landið sunnanvert - háupplausnarspárnar nefna líkur á hagli - og þar með þrumum og eldingum á þeim slóðum. Það er tilhneiging hjá líkönunum að ofmeta mestu skúraákefðina - enda má smá mjög stórar tölur - sú hæsta sem ritstjóri hungurdiska sér á korti úr síðustu spárunu harmonie-líkansins er 32,1 mm/klst sunnan Langjökuls síðdegis á morgun mánudag 17.júní - satt best að segja nokkuð ýkjukennd tala. Rigningarákefð sem þessi er hættuleg bæði á byggðum bólum og í nágrenni lækjarfarvega í fjalllendi. Hæsta tala sem sést í danska igb-líkaninu er 18,7 mm/klst á svipuðum slóðum og um svipað leyti. 

Daginn eftir (þriðjudag) er aðstreymi kulda úr norðri í neðri lögum orðin það mikill að sólin hefur ekki við að hita nægilega til að loftið komist í veltu. 

Að sögn líkana mun taka nokkra daga að hreinsa kuldann burt af svæðinu í til þess að gera meinlitlu veðri. 

Fyrri hluti júnímánaðar

Þá er það fyrri helmingur júní - auðvitað merkastur fyrir sólskinsstundafjöldann suðvestanlands. En meðalhiti fyrstu 15 daga mánaðarins í Reykjavík er 10,0 stig, +1,4 stigum ofan meðallags sömu daga árin 1961-1990 og +0,3 stigum ofan meðallags síðustu tíu ára. Meðalhitinn er í 11.hlýjasta sæti sömu daga (af 19) á öldinni. Þeir voru hlýjastir 2002, meðalhiti +12,0 stig, en kaldastir 2001, meðalhiti þá 7,6 stig. Á langa listanum er meðalhitinn í 17. sæti (af 145), á honum er það líka 2002 sem er í efsta sætinu, en 1885 í því neðsta. Meðalhiti dagana 15 var þá aðeins 5,8 stig.

Mun kaldara hefur verið fyrir norðan, meðalhiti dagana 15 á Akureyri er 7,8 stig, -1,1 stigi neðan 1961-1990 meðaltalsins, en -1,5 neðan meðallags síðustu tíu ára.

Á landsvísu er hiti ofan meðallags síðustu 10 ára á um það bil fimmtungi stöðva, jákvæða vikið er mest við Setur og Ölkelduháls, +1,1 stig ofan meðallags, en neikvætt vik er mest á Gagnheiði, -3,0 stig.

Úrkoma í Reykjavík hefur aðeins mælst 2,7 mm, það næstminnsta í fyrri hluta júní á öldinni, enn þurrara var 2012 og vitað er um 7 þurrari júníbyrjanir áður, þurrasta 1971, en þá höfðu aðeins 0,2 mm mælst þann 15.

Í fyrri hluta júní hafa 209,2 sólskinsstundir mælst í Reykjavík, rúmlega 30 stundum meira en mest áður sömu daga, það var 1998. Í fyrra mældust aðeins 30,4 stundir sömu daga.

Viðbót:

Hér að neðan má sjá vik fyrri hluta júnímánaðar á einstökum spásvæðum gagnvart meðalhita sömu daga síðustu tíu árin.

Hiti hefur verið við meðallag við Faxaflóa og rétt ofan þess á Suðurlandi. Annars hefur hiti verið neðan meðallags, mest á Austurlandi (að Glettingi). Þar og á Norðurlandi eystra er tímabilið það fjórðakaldasta á öldinni - reyndar munar ekki miklu á hitanum nú og á þeim þrem tímabilum sem kaldari reiknast. Talsvert kaldari fyrrihlutar júnímánaðar finnast eystra sé leitað lengra aftur, t.d. 1981, 1975 og 1973. 

Þegar horft er á vikatölur ætti að hafa í huga að júnímánuðir hafa í langtímasamhengi verið sérlega hlýir á þessari öld. Má rifja upp gamlan pistil á hungurdiskum þar um: Júníþrepið mikla, sem birtist 16.júní í fyrra. Þó hiti í Reykjavík sé nú aðeins í meðallagi aldarinnar (og í 11 sæti) er hann samt í 17. sæti 145 ára - eins og nefnt var hér að ofan. Það þýðir að fyrri hluti júní var hlýrri en nú aðeins 6 sinnum fyrir aldamót. 

Nýtt háþrýstimet júnímánaðar

Á miðnætti (að kvöldi 11.júní) mældist loftþrýstingur á Reykjavíkurflugvelli 1040,6 hPa. Svo hár þrýstingur hefur aldrei mælst hér á landi í júnímánuði. Gamla metið, sett í Stykkishólmi 21. júní 1939 var 1040,4 hPa. Munurinn er sannarlega ómarktækur, en nýja talan verður trúlega staðfest sem nýtt met - fari þrýstingur ekki enn hærra á vellinum eða á einhverri annarri löglegri stöð í nótt. 

Þegar við íhugum met sem þetta skulum við hafa í huga að nú á dögum er ívið líklegra en áður að met falli. Ástæðan er sú að athuganir eru mun þéttari en áður, bæði í tíma og rúmi. Að vísu var landið allvel þakið þrýstiathugunum þegar gamla metið var sett 1939, en hvergi var þá athugað að næturlagi. Hefði það verið gert er hugsanlegt að enn hærri tala hefði sést. Venjulega var reynt að leita útgildi uppi á þrýstisíritum - en betur var leitað að lægstu gildum heldur en þeim hæstu. Þetta þykir veðurnördum afskaplega merkilegt - þó minni athygli veki en hita- eða úrkomumet.

Það má rifja upp að daginn eftir að háþrýstimetið var sett í Stykkishólmi var Íslandshitamet sett á Teigarhorni, sem enn stendur, 30,5 stig. Sama dag mældist hiti 30,2 stig á Kirkjubæjarklaustri. Um þessi hitamet var fjallað í pistli hungurdiska 21.ágúst 2018.

Loftið sem yfir landinu verður á morgun er ekki alveg jafnhlýtt og var 1939, líklega 3 til 4 stigum kaldara í neðri hluta veðrahvolfs - og enn meiri munur eystra. Líkur á nýju hitameti eru því ekki miklar. En veðurlagið er samt ekki ósvipað. 

Sólskinssyrpan mikla heldur áfram á Suður- og Vesturlandi, sólskinsstundafjöldi í Reykjavík í mánuðinum kominn í 171,3 stundir, 8,3 stundum meira en mest hefur áður mælst sömu daga. Það var 1924. Sólskinsstundafjöldinn er líka kominn upp fyrir meðalsólarstundafjölda í júní í Reykjavík 1961-1990 (161,3 stundir) og einnig yfir meðalsólskinsstundafjölda júnímánaðar alls síðustu tíu árin (170,5 stundir). Langt er þó enn til mánaðamóta og mánaðarsólarmeta, þar trónir júní 1928 á toppnum með 338,3 stundir - enn vantar 167 stundir upp á þá tölu. 

Í dag (þriðjudag 11.) skein sól líka allan daginn við Mývatn, þar mældust sólskinsstundirnar 19,4 - og mánaðarsumman komin í 84,1 stundir. 

Viðbót 13.júní:

Eins og við var að búast féllu líka fáein júníhæðarmet háloftaflata í þessari háþrýstihrinu. Met voru slegin í 925 hPa, 850 hPa (1659 metrar - gamla metið var 1652 m), í 500 hPa (5870 metrar, það gamla var 5860 m) og metið í 400 hPa var jafnað. Hiti í 700 hPa var sá þriðjihæsti sem mælst hefur í júní, 4,8 stig. Metið er 5,4 stig (sett 1958).

Almennt af óvenjulegu veðri

Sólin skín enn um landið sunnan- og vestanvert - komin fram úr því sem mest er vitað um áður í júníbyrjun. Við tökum betur á því máli í tíudagauppgjörinu þegar það hefur borist. Fyrir nokkrum dögum var hér á hungurdiskum minnst á einkennilega spá evrópureikninmiðstöðvarinnar um methita í þessari viku. Það fór eins og ritstjórann grunaði að þessi spá var strax dregin til baka - en samt er enn spáð góðum hlýindum víða í nokkra daga - einkum þó á Suðurlandi. 

Við skulum fyrst líta á spá sem gildir á sama tíma og spáin afbrigðilega (sjá fyrri pistil) - seint að kvöldi fimmtudags 13.júní. 

Hér má sjá þykkt (heildregnar línur) og hita í 850 hPa-fletinum (litir). Ekki eru mikil líkindi með þessu korti og methitaspánni. Kuldapollur hefur náð að skjóta sér úr norðri suður með Austurlandi og þar með þrengja hlýjasta loftinu vestur fyrir. Hámarkshlýindin eru hér alveg vestan við land 5610 metrar. Það er að vísu mjög mikið, en samt 3 stigum minna en þeir 5670 metrar sem var áður spáð - og þykktin yfir landinu er mun minni en spáð var. 

En nú er miðvikudagurinn sá hlýjasti í þykktarspánni - hvað sem svo verður. Kortið að neðan sýnir spá sem gildir á miðvikudagskvöld 12.júní. 

Þykktin við Grænland er í hæstu hæðum, m.a. vegna niðurstreymis á þeim slóðum. Það er mjög sjaldan sem við fáum að njóta grænlensks niðurstreymishita - en hlýindin yfir Íslandi vestanverðu eru mjög mikil. Kuldapollurinn sem áður var minnst á er hér í norðausturhorni kortsins á hraðri leið til suðvesturs eins og örin (og fyrra kort sýna) - og stuggar við hlýindunum.

Hlýindi þessi eru þó ekki beinlínis upprunnin á Grænlandi (þó það bæti í þau) heldur fylgja þau óvenjulegum hæðarhrygg sem verður yfir landinu á þriðjudag og miðvikudag. Loftþrýstingi er spáð yfir 1036 hPa hér á landi, en svo hár þrýstingur er mjög óvenjulegur í júnímánuði og hefur aðeins tvisvar svo vitað sé farið yfir 1038 hPa - og einu sinni í 1040 hPa. Þetta þykir ritstjóra hungurdiska merkilegur viðburður - ef spár rætast. 

Sömuleiðis er hæð 500 hPa-flatarins spáð nærri meti. Mesta hæð 500 hPa sem vitað er um yfir Keflavík í júní er 5860 metrar - mælt þann 9.júní 1988. Rétt hugsanlegt er að það met verði slegið nú rætist spár - og hitti rétt í athugun (aðeins tvær háloftaathuganir eru gerðar á sólarhring). 

Kortið sýnir hæð 500 hPa-flatarins (litir) og sjávarmálsþrýsting (heildregnar línur) á miðvikudag 12.júní kl.18. Hæsta talan á kortinu er 5890 metrar. Í endurgreiningum má finna hærri tölu - í hitabylgjunni miklu í júní 1939 (sama dag og háþrýstimetið var sett). 

Við erum nú að sjá stöðu sem minnir að ýmsu á þessa fornu hitabylgju - en kerfið sem um hana sá virðist þó hafa verið sjónarmun öflugra heldur en þetta - og hitti líka heldur betur á landið. Þetta er fáeinum breiddarstigum of vestarlega til að við njótum þess til fulls.

Í hitabylgjunni 1939 náði hiti í Reykjavík ekki 20 stigum - þoka kom í veg fyrir það. Nú eru spár einmitt að gera ráð fyrir svipuðu nú - að þoka eða köld hafgola leiki um borgina og haldi raunverulegum hlýindum þar í skefjum. Reynslan hefur þó sýnt að erfitt er að spá um þokuna. Fari allt sem nú horfir (munum þó að spár eru alltaf að bregðast) ætti hitabylgja þessi að verða mest á Suðurlandi - hlutar Suðausturlands geta líka komið vel út - og stöku staður inni í sveitum í öðrum landshlutum. Sem stendur er hámarkshita spáð á bilinu 20 til 25 stig - en hitti vel í vind og sól gætu talsvert hærri tölur sést á stöku stað. 

Innan um öll þessi óvenjulegheit er eitt atriði til viðbótar sem rétt er að minnast á. Nær engri úrkomu er spáð um landið vestanvert á miðvikudag - en samt er heildarrakainnihald veðrahvolfsins í hæstu hæðum - nærri því eins og í verstu haustrigningum.

Korið sýnir þetta - litir og tölur í mm. Allt yfir 20 mm telst hátt, og meir en 25 mm mjög hátt. Einhver ský hljóta að fylgja (og spilla sólaryl) - og e.t.v. verða þessi ský eitthvað skrítin fyrst ekki fellur úr þeim úrkoma. 

Viðbót - um fyrstu tíu daga júnímánaðar:

Fyrsti þriðjungur júnímánaðar er nú liðinn - bjartur og þurr syðra en svalur nyrðra. Meðalhiti í Reykjavík 8,9 stig, +0,5 stigum ofan meðallags 1961-1990, en -0,6 neðan við meðallag sömu daga síðustu tíu árin, hlýjastir voru sömu dagar árið 2016, meðalhiti þá 11,5 stig, kaldastir voru þessir sömu dagar árið 2011, meðalhiti 6,5 stig. Hitinn er í 15.hlýjasta sæti (af 19 á öldinni). Á langa listanum er hiti í 52.sæti (af 145) - 2016 er þar á toppnum, en kaldast var.1885, meðalhiti 4,9 stig.

Kalt hefur verið á Akureyri, meðalhiti fyrstu tíu daga mánaðarins þar er 5,9 stig, -2,5 stigum neðan meðallags áranna 1961-1990, en -3,4 stigum neðan meðallags sömu daga síðustu 10 árin.

Að tiltölu hefur verið hlýjast á Kambanesi, hiti þar +0,1 stigi ofan meðallags síðustu tíu ára, en kaldast að tiltölu hefur verið á Gagnheiði, -5,4 stig neðan meðallags síðustu tíu ára.

Þurrt hefur verið um nær allt land. Úrkoma hefur aðeins mælst 1,9 mm í Reykjavík, sú næstminnsta sömu daga á öldinni - sjónarmun þurrara var sömu daga 2012. Árin 1924 og 1935 mældist engin úrkoma í Reykjavík fyrstu tíu daga júnímánaðar og 11 sinnum hefur úrkoma mælst minni en nú. Á Akureyri hefur úrkoma aðeins mælst 3,0 mm, langt neðan meðallags.

Sólin hefur skinið af fádæma ákafa á landið suðvestanvert. Nú hafa 157,5 sólskinsstundir mælst í Reykjavík, 15,7 á dag, um 100 stundir umfram meðallag sömu daga. Næstflestar mældust sólskinsstundirnar í Reykjavík sömu daga árið 1924, 145,4, en fæstar voru þær þessa daga árið 2013, aðeins 13,4. Í fyrra mældust 22,9 sólskinsstundir fyrstu tíu daga júnímánaðar. Við Mývatn hafa til þessa mælst 65 sólskinsstundir í júnímánuði.

Frá skemmtideild evrópureiknimiðstöðvarinnar

Ritstjóri hungurdiska var varla búinn að sleppa orðinu með að þrátt fyrir hlýnandi veður (í spám) sýndu þær engin merki þess að hitabylgju væri að vænta. - Nú þá sendi skemmtideild evrópureiknimiðstöðvarinnar frá sér spána sem kortið hér að neðan sýnir.

Spáin gildir á fimmtudagskvöld í næstu viku (13.júní). Þykkt (sem segir frá hita í neðri hluta veðrahvolfs) er hér meiri en 5660 metrar yfir landinu sunnanverðu. Þetta er alveg við met - svipað því sem var í íslandsmetshitabylgjunni í júní 1939 og í ágústhitunum 2004. Hiti í 850 hPa er meiri en 14 stig - sem yrði nýtt júnímet yfir Keflavíkurflugvelli - rætist spáin. 

Við verðum samt að leggja áherslu á að þetta er sýnd veiði en ekki gefin - líklegast að hitinn verði horfinn í næstu spárunu - ekki var hann í þeirri næstu á undan - og ekki hefur hann sést í bandarísku spánum. 

En þetta er merkileg spá engu að síður - 

Óviðkomandi viðbót:

Það er út af fyrir sig athyglisvert að meðalhiti fyrstu viku júnímánaðar í Reykjavík nú (2019) skuli vera nákvæmlega sá sami og sömu daga í fyrra (2018), 8,1 stig - í fyrra var svalt dag og nótt, en nú er kalt að næturlagi - en sæmilega hlýtt yfir hádaginn. Í fyrra var nánast sólarlaust - en nú hefur sólin skinið sem aldrei fyrr sömu daga. Skyldi þetta segja okkur eitthvað?

Hæðarhryggurinn fyrir vestan land

Háloftahæðarhryggurinn fyrir vestan land virðist lítið ætla að gefa sig - en þokast ýmist fjær eða nær. 

Kortið sýnir nýjustu hugmynd evrópureiknimiðstöðvarinnar um norðurhvelsstöðuna seint á laugardagskvöld (8.júní). Jafnhæðarlínur 500 hPa-flatarins eru heildregnar, af þeim má ráða vindstyrk og átt. Litir sýna þykktina, en hún mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs - því meiri sem hún er því hlýrra er loftið. Við viljum helst vera inni í gulu eða brúnu litunum á þessum tíma árs - en meðaltalið er þó lægra. Grænu litirnir eru þrír, sá dekksti kaldastur þeirra - hann liggur reyndar yfir landinu norðanverðu í dag (fimmtudag) en á sunnudag hefur hann hörfað heldur - og vesturhluti landsins er kominn í ljósgræna litinn (þykkt meiri en 5400 metrar). Þannig að heldur hlýnar á landinu í heild frá því sem nú er.

Kuldapollurinn sumarhrellir er nú við austanvert Barentshaf og á að halda sig þar næstu daga. Bræður hans reika um stefnulítið á íshafsslóðum - en gætu komið við sögu hér síðar - beint eða óbeint. 

Sé rýnt í smáatriði kortsins kemur í ljós að austlægari átt nær til syðsta hluta landsins. Kortið hér að neðan sýnir þetta nánar.

Þetta er sami tími - og jafnhæðarlínurnar eru þær sömu (dregnar þéttar). Mikill norðaustanstrengur er yfir landinu vestanverðu - þar er þurrt og hlýtt loft frá Grænlandi - en kalt lægðardrag yfir landinu - austan þess er hæg austlæg átt - en leifar háloftakuldans sem gekk yfir okkur er fyrir sunnan land. [Litir sýna hita]. Austanáttin er skammvinn að sögn og hæðarhryggurinn á að styrkjast enn frekar á hvítasunnudag og næstu daga á eftir. Hvort hann nær að hreinsa burt kuldann í neðri lögum verður bara að koma í ljós.

En skemmtideild reiknimiðstöðvarinnar er farin að sýna dag og dag með mun hlýrra veðri - við skulum þó taka þeim sýningum með varúð þar til nær dregur - vona það besta. Jafnframt er verið að veifa mjög háum sjávarmálsþrýstingi um miðja næstu viku, jafnvel ofan við 1035 hPa sem er mjög óvenjulegt hér við land eftir 10. júní. - Aðeins eitt dæmi þekkt - hitabylgjan mikla í júní 1939 - ekkert slíkt er reyndar í spánum sem stendur. 

Það styttist í að sólskinið í Reykjavík fari að teljast óvenjulegt - viðbrigði frá því í fyrra - en þá var algjörlega sólarlaust í Reykjavík þann 6. til 11.júní. Við bíðum með að ræða tölur þar til síðar. 

Smávegis enn af maí

Eins og fram kom hér á hungurdiskum á dögunum var meðalloftþrýstingur í maí hár - tvisvar áður jafnhár og sex sinnum sjónarmun hærri. Varla mjög marktækur munur á hæstu gildum. En vikið er +7,8 hPa yfir meðallagi maímánaða áranna 1961-1990 og 9,3 hPa yfir meðallagi síðustu tíu. 

Við sjáum hér að neðan hvernig vikin hafa lagst á Norður-Atlantshaf (kortið gerði Bolli Pálmason). Hér er miðað við maímánuði áranna 1981 til 2010.

Hæðin yfir Grænlandi óvenjuöflug, en þrálátar lægðir suður í hafi og reyndar líka yfir Skandinavíu. Eins og minnst var á í fyrra pistli hefur meðalþrýstingur maímánaðar ekki verið svona hár hér á landi frá 1975, var þá 1020,2 hPa í Reykjavík eins og nú. Hann var rétt aðeins hærri í maí 1968 (1020,5 hPa), en síðan þarf að fara aftur til 1935 (1020,5 hPa) og 1915 (1020,3 hPa). Hæsta maímeðaltalið sem við þekkjum er frá 1840, 1022,7 hPa - en eins og áður sagði er nákvæmni þeirrar tölu ekki fullvís - þó vafalítið hafi þrýstingur verið óvenjuhár. 

Það gerist auðvitað endrum og sinnum að þrýstingur „hittir vel í“ og mánaðarmeðaltöl verða há - þarf þvi ekki að koma á óvart. Það kom meira á óvart að lægsti þrýstingur sem mældist á landinu öllu í maí (miðað við sjávarmál) var 1008,2 hPa. Við flettingar í metaskrám ritstjóra hungurdiska kom í ljós að þetta er óvenjuleg tala. Lægsti þrýstingur maímánaðar hefur að vísu tvisvar verið hærri, 1838 (1009,7 hPa) og 1843 (1009,1 hPa) en hafa verður í huga að þau árin var þrýstingur ekki mældur nema á einum stað á landinu - og 1838 ekki nema einu sinni á dag. Töluverðar líkur eru því á því að hefði núverandi stöðvakerfi verið í rekstri hefðu einhverjar lægri tölur sýnt sig einhversstaðar í þessum mánuðum. Auk þess er ákveðin óvissa í þessum gömlu mælingum - en sú óvissa er reyndar á báða vegu - til lækkunar og hækkunar. 

Ritstjóri hungurdiska fylgist líka með þrýstibreytileika frá degi til dags (jú - það má margt gera sér til hugarhægðar). Breytileikinn (eins og ritstjórinn skilgreinir hann) hefur aðeins 7 sinnum verið minni í maí heldur en nú. Síðast 1931. 

Við höfum sum sé verið að upplifa eitthvað óvenjulegt - við erum reyndar oft að því en tökum ekki eftir (og kunnum lítt að meta). Við tökum t.d. ekkert eftir því hversu óvenjulegt það er að draga tígulsjöið úr spilastokk fyrst spila - enda lítið merkilegt við það fyrr en við drögum síðan tígul eftir tígul eftir tígul eftir tígul - án þess að aðrir litir geri vart við sig. Svipað er með veðrið - stakur háþrýstimánuður (eða hlýindamánuður) segir ekkert, en þegar ekkert dregst annað úr stokknum fer grunur um að eitthvað kunni að vera á seyði að gera vart við sig. 

Smávegis af maí

Nú stendur þannig á helgi að mánaðaryfirlit Veðurstofunnar birtist varla fyrr en seint á mánudag eða þriðjudag. Maímánuður var afskaplega ólíkur almanaksbróður sínum í fyrra. Þá ríktu suðvestlægar áttir nær sleitulaust allan mánuðinn, en nú skiptust norðlægar og suðlægar á, þær norðlægu höfðu þó betur - en vestlægar áttir gerðu varla vart við sig, ólíkt því sem var í fyrra. 

Loftþrýstingur var líka með öðrum hætti. Meðalþrýstingur í Reykjavík var nú 1020,2 hPa. Það eru nokkur tíðindi því svo hátt mánaðarþrýstimeðaltal hefur ekki sést þar síðan í febrúar 1986 - og ekki í maí síðan 1975, en þá var það jafnt meðaltalinu nú. Á fyrri tíð má finna 6 hærri þrýstimeðaltöl í maí, en fjögur þeirra eru svo lítið hærri að ómarktækt er. Þau tvö hæstu eru frá 19.öld (1840 og 1867) og margs konar óvissa fylgir þeim tölum - en á báða vegu. 

Í maí í fyrra var mánaðarmeðalþrýstingur hins vegar með allra lægsta móti - sá 9.lægsti í maí í nærri 200 ára samfelldri sögu þrýstimælinga. 

Hitafar nú var einnig með allt öðrum hætti heldur en í fyrra. Taflan sýnir meðalhitavik á spásvæðum landsins - og í hvaða röð hitinn lendir meðal maíhita á öldinni (19 mánuðir alls). Vikin miðast við síðustu tíu ár.

Hiti var ofan meðallags um landið vestanvert og mánuðurinn meðal 5 til 6 hlýjustu á öldinni, en svalara var um landið austanvert og kaldast að tiltölu á Suðausturlandi þar sem maí hefur aðeins þrisvar verið kaldari það sem af er öldinni. Tvö kuldaköst gerði í mánuðinum - það sem enn stendur og svo annað sem stóð stóran hluta fyrsta þriðjungs mánaðarins. Mjög hlýtt var hins vegar á milli þessara tveggja kuldakasta. 

Meðalhiti í Reykjavík endaði í 7,7 stigum og í 5,9 á Akureyri. Svo fór að maí varð kaldari heldur en apríl mjög víða á Norður- og Austurlandi. Talnafíklar geta farið í viðhengið og athugað málið og séð að neikvæði munurinn var mestur á Mánárbakka, þar var maí -1,5 stigum kaldari en apríl. Á hálendinu sunnaverðu hlýnaði hins vegar verulega milli apríl og maí, mest við Setur, +2,7 stig. Trúlega hefur óvenjusnemmbær snjóleysing á þessum slóðum ýtt undir þetta.

Á landsvísu var meðalhiti apríl og maí hinn sami. Það kemur fyrir endrum og sinnum að maí er kaldari en apríl. Á landsvísu síðast 1979 og 1958. Tíðni slíkra atburða er mun meiri á Norður- og Austurlandi heldur en syðra. Á Akureyri varð maí síðast kaldari en apríl árið 2011 og það gerðist einnig 2007 og 2003. Aftur á móti er munurinn nú með allra mesta móti - þarf að fara alveg aftur til 1883 til að finna ámóta tölu. Á Dalatanga varð maí síðast kaldari en apríl árið 2015, og miklu munaði árið 2011. Í Vestmannaeyjum þarf hins vegar að fara aftur til 1979 til að finna dæmi þess að maí hafi verið kaldari en apríl. Í Stykkishólmi þarf að fara alveg aftur til 1884 til að finna dæmi og í Reykjavík aftur til 1873. En höfum í huga að það var aprílmánuður sem var hinn afbrigðilegi hvað hita snertir - vikatölur maímánaðar sem við sjáum í töflunni hér að ofan eru ekki stórar.

Það sem hér fer á eftir er uppfærsla á pistli sem fyrst birtist 31.maí 2017 - nú hafa þrír maímánuðir bæst við. Þar á meðal hinn arfaslaki maí í fyrra (2018) og nýliðinn maí - sem kemur nokkuð vel út á þessum (vafasama) kvarða.

Undanfarin ár hefur ritstjóri hungurdiska leikið sér að því gefa sumarmánuðum og heilum sumrum einkunn. Aðferðafræðin er skýrð í fyrri pistlum. Sú óraunhæfa krafa kemur stundum upp að meta beri veður í maí á sama hátt - og það heyrist meira að segja að menn taki kalda, sólríka þurrkþræsingsmaímánuði fram yfir vota og hlýja. Slíkt er hins vegar í töluverðri andstöðu við það sem tíðkast hefur þegar vortíð er metin.

Gott og vel - við skulum nú bera saman maímánuði í Reykjavík eins og um sumarmánaðakeppni væri að ræða.

Hér má sjá að nýliðinn maímánuður fær 12 stig - vel yfir meðallagi. „Bestur“ var maí 1932 með fullt hús stiga - en jafnlakastir eru allmargir mánuðir með aðeins 2 stig, maí í fyrra þar á meðal. Við skulum taka eftir því að hinn hræðilegi og kaldi maí 1979 er hér metinn góður - fær 12 stig (rétt eins og sá nýliðni). Jú, sólin skein og úrkoma var lítil og úrkomudagar fáir - mánuðurinn fékk hins vegar 0 stig (af fjórum mögulegum) fyrir hita.

En það er kannski að nútíminn vilji hafa veðrið þannig - menn geta vökvað garðinn sé þurrviðrasamt - en erfiðara er að verjast rigningu.

Til gamans er hér útgáfa meira ræktunarmiðuð - hér viljum við hita og sólskin og úrkomu - en líka til gamans eins og allir þessir einkunnarreikningar.

Gróðrarmaímánuðir ríkjandi um 1930 (mesta furða hvað hinn óþægilega þurri maí 1931 kemur út - en leiðindastand um 1980. 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• meðalhiti í maí og apríl 2019

Af hreti í maílok 1952

Þó kuldakastið sem nú gengur yfir (aðallega um landið norðaustan- og austanvert) sé leiðinlegt er það engan veginn í hópi þeirra skæðari á þessum árstíma - alla vega ekki enn sem komið er. Það hefur samt valdið því að ritstjóri hungurdiska hrökk í dálítinn upprifjunargír á dögunum. Auðvitað rifjuðust upp mörg skæð köst eða hret síðustu viku maímánaðar og langt fram eftir júní - flest tengd árásum kuldapolla úr norðri eða vestri. 

Margir muna enn mikil hret á þessum tíma árið 2011, 2006, 1997, 1975 og 1973 - og sjálfsagt mun fleiri. Eitt þeirra skæðustu kom seint í maí árið 1952 - fyrir tíma langminnis ritstjórans - en samt eru enn margir á lífi sem gætu munað það. Ekki víst þó að þeir minnugu séu meðal lesenda þessara pistla. 

Við skulum til gamans rifja upp þetta hret - og einkum þó blaðafréttir af því. Kuldanum nú veldur útrás úr norðurhöfum - afmarkaður kuldapollur ættaður frá ströndum Síberíu. Svo vel vill til að aðalafl hans beinist til suðurs nokkuð fyrir austan land - og við sleppum við verulegt illviðri. 

Kuldapollurinn sem olli kastinu í maí 1952 var annarrar ættar - kom eiginlega þvert yfir Grænland og náði jafnframt í mjög hlýtt loft sunnan úr höfum. Afskaplega hættuleg staða á öllum árstímum. 

Eftir sérlega erfiðan desember 1951 og janúar 1952 skánaði veðurlag hér á landi þannig að febrúar og mars voru tíðindaminni og víða hagstæðir. Apríl er merkastur fyrir mikið illviðri sem náði þó ekki svo mjög til landsins en olli gríðarlegum mannsköðum norska selveiðiflotans fyrir norðan land og við Jan Mayen - held að nærri því hundrað sjómenn hafi þar drukknað. 

Maí byrjaði kuldalega, en um miðjan mánuð hlýnaði og vorið virtist blasa við. Veðráttan segir um maítíðina:

Tíðarfarið var fremur óhagstætt að undanskildum hlýviðrakafla upp úr miðjum mánuði. Tún voru víðast farin að grænka um miðjan mánuð, en seinast í mánuðinum kippti mjög úr gróðri. Samgöngur voru oftast erfiðar vegna aurbleytu og snjóa.

Kortið sýnir stöðuna í 500 hPa-fletinum seint að kvöldi sunnudagsins 25.maí 1952. Þá er köld háloftalægð rétt í þann mund að taka stökkið yfir hábungu Grænlandsjökuls og mætir kuldi hennar hlýjum straumi langt sunnan úr höfum. Lægð myndast þá á Grænlandshafi og dýpkar hún ört og hreyfist austur meðfram norðurströndinni. Sunnan lægðarinnar var vindur hvass úr vestri. Kalda loftið kom fyrst inn yfir land úr vestri upp úr hádegi þann 26. - en vindur snerist að kvöldi þess dags til norðurs og hvessti verulega.

Daginn eftir, þriðjudag 27.maí var lægðin komin austur fyrir land - svipað og kortið hér að ofan sýnir. Athugið að sýndar eru jafnhæðarlínur 1000 hPa-flatarins, lína merkt 0 er sú sama og 1000 hPa jafnþrýstilínan og 40 metrar sýna 1005 hPa. Eins og venjulegt er í endurgreiningum er snerpa lægðarinnar heldur vanmetin.

Íslandskortið kl.9 að morgni þriðjudags sýnir veðrið ekki fjarri hámarki. Þrýstispönn yfir landið - frá Dalatanga vestur í Bolungarvík er sú þriðjamesta sem við vitum um í maímánuði og meiri en sú mesta sem vitað er um í júní. Samanburður nær aftur til 1949. Sjá má að á Nautabúi í Skagafirði er blindhríð, skyggni 200 metrar og hiti við frostmark. Ofsaveður er á Kirkjubæjarklaustri og sandbylur og fárviðri á Stórhöfða í Vestmannaeyjum. 

Frost fór í -10,2 stig í 850 hPa yfir Keflavíkurflugvelli daginn eftir og hefur aðeins einu sinni orðið meira síðar að vori. Það var í júníhretinu mikla 1997. 

Við skulum nú fara yfir fréttir af veðrinu og tjóni í því sem birtust í Tímanum og Morgunblaðinu næstu daga á eftir. Þar kemur vel fram hversu slæmt þetta hret var. Við skulum hafa í huga að talsverðar breytingar hafa orðið á þjóðfélagsháttum og samgöngum á þessum tæpu sjö áratugum sem liðnir eru - og gerði sama veður eða ámóta nú á dögum yrðu áhrifin önnur. 

Þess má geta að kuldinn hélt áfram fram í júní og þann 2. varð alhvítt á Stórhöfða í Vestmannaeyjum, snjódýpt mældist 2 cm. 

Vindhraði komst í 10 vindstig á Reykjavíkurflugvelli, en höfum í huga að vindmælirinn var í „ólöglegri“ hæð um þessar mundir. Einkennilegasta tjónið varð á Geirlandi á Síðu. 

Tíminn 28.maí:

Í fyrrinótt gerði hið versta veður, sem náði um mestan hluta landsins. Var veðrið af norðri og víða ofsarok sunnanlands, en snjókoma og frost norðan lands. Fregnir af veðrinu á Norðurlandi eru þó ekki ljósar enn vegna þess að símasambandslaust var norður um land og einnig austur um til Hornafjarðar.

Á Suðurlandi og í Vestmannaeyjum komst veðurofsinn sums staðar allt að 12 vindstigum. Nokkurt næturfrost var og sunnanlands og allmikið norðan lands en hiti 3—4 stig í gær en um frostmark á Norðurlandi.

7000 kálplöntur eyðilögðust. Veðurofsinn fór vaxandi fram eftir nóttu í fyrrinótt og um klukkan sex í gærmorgun náði hann hámarki sunnanlands. Á Laugarvatni var veðrið afskaplegt svo til fádæma má telja, enda varð þar mikið tjón, sem lauslega er talið nema 30-40 þúsund krónum. Rúður brotnuðu úr gróðurhúsum, og 7000 kálplöntur sem nýbúið var að setja niður, eyðilögðust. Er talið óvíst, hvort hægt verður að fá plöntur í þeirra stað, og er hætt við að kálræktin á Laugarvatni bíði mikinn hnekki af þessu í sumar. — Veðurofsinn var svo mikill, að bát tók á loft og brotnaði hann. Talin er hætta á að um 10 tunnur af kartöflum, sem búið var að setja í rásir í görðum en ekki hylja mold, hafi eyðilagst í næturfrosti. Margvíslegt tjón annað varð á garðagróðri á Laugarvatni. Mun tjón af svipuðu tagi hafa orðið víðar á Suðurlandi í fyrrinótt, þótt ekki sé það eins stórfellt.

Sandgræðslan á Stjórnarsandi stórspillist. Veðurofsinn náði hér hámarki klukkan 7—8 í gærmorgun, sagði fréttaritari Tímans á Kirkjubæjarklaustri. Var hann þá svo mikill í byljunum, að fádæmi eru. Margvíslegar skemmdir hafa orðið af veðrinu. Sandgræðslan á Stjórnarsandi hefir stórspillst. Var orðið þar vel gróið yfir að líta eftir einmuna vortíð, og sandfaxið orðið vel sprottið. Í dag er þar svart yfir að líta. Sandfokið var geysilegt, og víða liggja nú sandskaflar þar sem áður var grænt gras. Áveitan út á sandinn frá Skaftá hefir og spillst, þar sem sandskaflar lögðust í áveiturennur. Er augljóst, að sandgræðslan, sem þarna var komin vel á veg fyrir ötult starf og merkilegt átak hefir beðið allmikinn hnekki.

Rafstöðin á Geirlandi skemmist. Rafstöðin við Geirland, sem fjögur heimili á Geirlandi og Mörk fá rafmagn frá, og er dýrt mannvirki, Skemmdir á henni urðu með þeim hætti, að vatn fauk í veðurofsanum úr aðveituskurðinum og uppistöðulóni út í grasi gróna brekku, og kom þar svo mikill vatnsagi, að aurskriða rann ofan á aðrennslispípur, braut þær og raskaði. Eru skemmdir þessar allmiklar.

Þök af mörgum útihúsum. Á Síðu og í Landbroti fuku þök af útihúsum, einkum hlöðum. Mestar skemmdir af því tagi urðu í Nýjabæ í Landbroti, Hörgslandi og Keldunúpi á Síðu. Skemmdir urðu víða í görðum, fauk áburður og kálplöntur eyðilögðust.

Flugvöllurinn ónothæfur í bili. Flugvöllurinn við Klaustur er ónothæfur í bili vegna sandfoksins. Fauk sandur inn í allstóra sandskafla á flugbrautinni, og þarf að ýta honum af með ýtu áður en völlurinn verður lendingarhæfur á ný.

Meiddist í baki. Fréttaritari blaðsins í Vík í Mýrdal sagði, að veðrið hefði ekki verið eins hvasst þar og austar, en ýmislegt fauk þó úr skorðum, og næturfrost var þar í fyrrinótt, þó vonandi hafi það ekki orðið til skemmda í kartöflugörðum, þar sem farið var að koma upp. Sigurður Sigurðsson bóndi í Skammadal meiddist lítilsháttar í baki, er hann var að hagræða einhverju við bæ sinn og koma í veg fyrir fok. Fauk þá spýta í bak hans. Meiðsli hans var þó ekki talið hættulegt. Í gærkvöldi var farið að lægja og hlýna í veðri.

Snjókoma á Norðurlandi. Fregnir af Norðurlandi voru af skornum skammti í gærkvöldi vegna símabilana, sem virðast hafa orðið þar allmiklar. Þar var þó allmikil snjókoma í fyrrinótt og fram eftir degi í gær, og allmikið frost í uppsveitum. Mun hret þetta hafa komið mjög illa við, þar sem sauðburður stendur sem hæst, og mun kannski sumstaðar hafa verið búið að sleppa lambfé, þar sem tíð hefir verið einmuna góð að undanförnu og kominn góður gróður.

Morgunblaðið 28.maí 1952:

Miðþorraveður á Norður- og Austurlandi í gærdag. Snögg veðrabrigði hafa orðið. — Um allt Norður- og Austurland var norðan stormur í gær með hríð. — Víða var frost í fyrrinótt og náði það niður til uppsveita í Árnessýslu. — Veðrið var öllu meira um sunnanvert landið þar sem það olli skemmdum á mannvirkjum. Á Norðurlandi króknuðu lömb í hríðinni og kuldanum. Skemmdir urðu á símalínum. Er frá þessu sagt í fréttum hér í blaðinu í dag. Veðurstofan skýrði Mbl. svo frá í gær, að mest frost í gærmorgun hefði verið í innsveitum á Norðurlandi þar sem það mældist 3 stig. Víðast annars staðar þar og á Austurlandi var hiti rétt um frostmark. Það eru horfur á að norðanáttin verði hér alls ráðandi næsta sólarhring a.m.k. og er hætt við að á Norður- og Austurlandi verði næturfrost. Vindur mun verða hægur. Um Suðvesturland mun veður verða bjart.

Djúpavík 27. maí. — Eftir látlaust þíðviðri hér um slóðir frá því um miðjan maí, brá til norðaustanáttar í gærkvöldi með hvassvíðri og snjókomu. Í alla nótt voru bændur við smalamennsku til að bjarga lömbum í hús. Óttast er að lömb hafi króknað. Fram til 16. maí voru hér stöðugir kuldar og frost á hverri nóttu og snjókoma öðru hvoru. Þá sást tæplega á dökkan díl, jörð öll þakin snjó og sumstaðar var snjórinn mannhæðardjúpur, þar sem hann var jafnfallinn. Þá voru margir bændur komnir í heyþrot. — En þennan fyrrnefnda dag brá til þíðviðris, sem svo hefur staðið yfir síðan. — Snjó hafði mikið tekið upp og flestir bændur búnir að sleppa fé sinu og sauðburður stóð sem hæst.

Í gærkvöldi brá skyndilega til norðaustanáttar með hvassviðri og snjókomu. Hún stóð í alla nótt og fram á dag. Allmiklum snjó hefur kyngt niður á þessum tíma og hér er nú frost. Bændum hér í sveit varð lítið svefnsamt í nótt, því flestir voru í smalamennsku að bjarga lömbunum í hús í hvassviðri og hríð. Talið er víst að lömb muni hafa króknað í kuldanum í nótt. — Hér er það von manna að hret þetta standi stutt. — Að öðrum kosti má búast við fjárfelli.

Í því óvenju harða norðanveðri sem gekk yfir landið í fyrrinótt og í gær, bilaði talsímalínan milli Reykjavíkur og Akureyrar. — Kunnugt var um að í Húnavatnssýslu brotnuðu 4 símastaurar vegna ísingar á vírum línunnar, þunga víranna og veðurofsans og ekki var mögulegt að gera við línuna í gærdag vegna veðurs. Þessi bilun hafði í för með sér að talsímasambandslaust var við Norður- og Austurland. Einnig var talsímasambandslaust austur á Hornafjörð, en fregnir höfðu ekki borist um hve alvarleg sú bilun var.

Akureyri, 27. maí. — Í morgun vöknuðu menn hér við norðan grenjandi stórhríð. Vindhraðinn var um 7 vindstig hér í bænum og hiti um frostmark. Háspennulínan frá Laxá bilaði í morgun, og var bilunin ekki fundin um hádegi og því allt í óvissu um hvenær rafmagn kemur. Veður var að sjálfsögðu ákaflega óhagstætt til viðgerðar á línunni. Strax og kemur út fyrir bæinn, er veðurhæðin mun meiri, og mun snjó hafa fest á vegum, svo að bílar eiga erfitt yfirferðar. — Eru t.d. þeir vörubílar tepptir austur í Fnjóskadal, er ætluðu inn yfir Vaðlaheiði. Áætlunarbílar Norðurleiða voru rúma tvo og hálfan tíma á leiðinni í Bakkasel, en eru venjulega um eina klukkustund, að keyra þá leið. Mun ófærðin hafa verið mest neðan til í Öxnadal, en færi sæmilegt úr því. Nokkrir bændur úr nágrenninu mun hafa verið búnir að sleppa fé, og er hætt við, að unglömb krókni i hríðinni. Vignir.

Húsavík 27. maí. — Í nótt gerði hér vonskuveður af norðri og snjóaði í fjöll. Grátt var í rót niður undir sjó. Í dag hefir verið stórsjór, eins og á vetrardegi, en heldur fór hann minnkandi er á daginn leið. Áætlunarferðir til Akureyrar hófust um s.l. helgi, en Vaðlaheiði er nú orðin ófær, svo að ferðir falla niður þar til aftur birtir. Fréttaritari.

Ísafirði 27. maí. Um kl.7 í fyrrakvöld gerði hér slyddu og kl.9 skall á fárviðri. Járnplötur fuku víða af húsum, svo sem af Hraðfrystihúsinu og af bílskúr. Skúr, sem stóð við Knattspyrnuvölinn, fauk inn á hann og gereyðilagðist. Kappróðrarbátar, sem notaðir eru á sjómannadaginn, hvolfdi, þar sem þeir lágu við legufæri. Var mikil mildi, að enginn skyldi slasast í þessu veðri, því að járnplötur fuku víða yfir og milli húsa. Veðrinu slotaði ekki fyrr en um kl.3.

Morgunblaðið 29.maí:

Hofi í Vatnsdal, 28. maí — Aðfaranótt þriðjudags gekk hér yfir ofsa norðvestan og norðan krepjuhríð með mikilli snjókomu. Veðurhæðin komst allt upp í 10 vindstig. Gil og lautir fylltust af snjó og fennti fé á ýmsum stöðum eða varð fast í sköflum. Ákaflegir erfiðleikar voru að koma lambám í hús, þar sem lömbin urðu máttlaus af kulda og var lambadauði mikill. ... Það var lítið um svefn þessa nótt, þar sem hver verkfær maður var við björgunarstörf til morguns. Voru mörg lömbin vermd og lífguð í eldhúsunum af kvenfólkinu, sem einnig tók virkan þátt í því starfi, sem þarna þurfti að vinna. ... Elstu menn muna ekki slíkt voða-áhlaup í maí-lok. Enn þá er hvasst og kalt. Jörð var áður vel gróin og sprettu útlit gott, hvaða afleiðingar sem þetta fárviðri kann að hafa í för með sér. — Ágúst.

Árnesi, S-Þing., 28. maí: — Hér gerði aftaka veður með frosti og snjókomu í gærmorgun. Hefir hríðarveður haldist í dag og kominn er töluverður snjór í innsveitum. Eru þar jafnvel mannhæðardjúpir skaflar. Skemmdir urðu í veðrinu á húsum og mannvirkjum. Háspennulínan til Akureyrar rofnaði, járnþök fuku af gripahúsum í Mið-Hvammi og Hvammi i Aðaldal og fleiri skemmdir urðu. Margir bændur voru búnir að sleppa lambfé og náðist það með naumindum í hús. Er allt sauðfé á gjöf í dag. Mun það valda bændum miklum óþægindum, ef löng innistaða verður, enda fara hey að ganga til þurrðar sumstaðar. H.G.

Morgunblaðið 30.maí:

Skriðuklaustri 28. maí: — Eftir tíu daga einmuna veðurblíðu, suðvestan vinda og hlýindi gerði í gær norðan ofsaveður með krapahríð fram eftir degi, en undir kvöldið frysti og minnkaði nokkuð úrkoma. Er þetta með verstu veðrum, er hér hafa komið á þessum árstíma. Í morgun var alhvítt og hefir gengið á með skörpum éljum í dag. Tekið hefir þó af láglendi, en segja má að þorrasvipur sé á að horfa til heiðabrúnanna. Ágætur gróður var kominn og sauðfé var alls staðar komið af húsi. Í gær var víða margt tekið í hús, eftir því sem til náðist. Sauðburður stendur nú yfir. Slík hörkuáfelli um sauðburðinn kosta jafnan einhver lambslíf, en ekki munu mikil brögð að því hér í nágrenninu. — J.P.

Tíminn 29.maí:

Frá fréttaritara Tímans á Reyðarfirði. Í fyrradag og fram eftir degi í gær var hér um slóðir hið versta veður með slyddu og festi snjó á láglendi. Bifreiðaumferð um Fagradal er nú alveg stöðvuð, og varð að yfirgefa tvo bíla á fjallinu. — Var þar ofsaveður og ófærð og aðrir bílar voru ýmist mjög lengi að komast yfir eða sneru aftur. ... Ferðafólkið náði þó allt til byggða, en var sumt mjög hrakið og illa til reika. Bændur áttu erfiða daga við að smala saman lambfé, þar sem víða var búið að sleppa nokkru af því. Sauðburður stendur sem hæst. Tún illa kalin. Túnávinnslu var víðast hvar lokið áður en áhlaupið kom, og eru tún viða mjög illa kalin, jafnvel svo að sjaldgæft er að svo mikið kal sé í túnum hér um slóðir. Byrjað var að setja niður í garða.

Frá fréttaritara Tímans í Trékyllisvík. Í óveðrinu á þriðjudagsnóttina tók þak af íbúðarhúsi í Norðurfirði. Húsið er timburhús með bárujárnsþaki og fletti óveðrið járninu af helmingi þaksins. Snjókoma var töluverð þar vestra og varð jörð hvít niður að sjó, en snjóinn var að taka upp í gær. Ennþá er jörð gróðurlaus og líta túnin mjög illa út. Ekki mun nein teljandi vanhöld hafa orðið á skepnum í óveðrinu, enda allar kindur á húsi um nætur. Sums staðar urðu þó töluverðir erfiðleikar við að koma fénu í hús. Talsvert hefir borið á fjöruskjögri í lömbum að undanförnu.

Tíminn 30.maí:

Frá fréttaritara Tímans á Reyðarfirði. Í fyrradag fór ýta yfir Fagradal, sem lokaðist algerlega í bylnum á dögunum. Í slóð ýtunnar fóru 10 bifreiðar til Egilsstaða, og voru þeir 11—12 klukkustundir yfir heiðina. Snjókoma var enn á Fagradal, og snjór orðinn þar svo mikill, að traðirnar, sem voru með veginum eftir ruðninginn í vor, voru alveg fullar. Ýtan ruddi leiðina að nýju, en snjókoma og renningur fyllti þær aftur jafnharðan, svo að nú er ófært á ný, þangað til ýta hefir enn rutt veginn.

Lýkur hér upprifjun hungurdiska af illviðrinu 27.maí 1952.