Af árinu 1894

Árið 1894 taldist hagstætt - miðað við það sem almennt gerðist á síðari hluta 19. aldar. Júlí og apríl voru hlýir, sá síðarnefndi einn hlýjasti apríl 19. aldar og í 7. sæti hlýrra aprílmánaða allra tíma. Hiti var einnig yfir meðallagi í júní, ágúst, september og nóvember. Desember var kaldastur að tiltölu. Það var almennt hlýrra að tiltölu um landið norðan- og austanvert heldur en suðvestanlands. Að vanda má finna tölur í viðhenginu.

Hæsti hiti ársins mældist í Möðrudal þann 2.júlí, 28,8 stig. Ástæða er þó til að efast um þá tölu, sjá um það hér að neðan í umfjöllun um hitana í júlíbyrjun. Mesta frost ársins mældist einnig í Möðrudal, -26,7 stig þann 23.janúar. 

Ekki fundust nema þrír mjög kaldir dagar á árinu í Reykjavík, 22.janúar og 11. og 13.febrúar. Tveir dagar voru óvenjuhlýir, 1. og 2. júlí. Sömu dagar voru einnig óvenjuhlýir í Stykkishólmi, þar voru köldu dagarnir líka þrír, tveir í janúar og einn í desember (21.).

Þann 18.maí mældist hæsti loftþrýstingur sem vitað er um í maímánuði hér á landi, 1045,0 hPa. Mælingin var gerð á Akureyri. Loftþrýstingur var óvenjuhár að meðaltali í september, sá næsthæsti í þeim mánuði frá upphafi mælinga, en þá var sérdeilis þurrt austanlands. Loftþrýstingur gekk nokkuð öfganna á milli því hann var óvenjulágur að meðaltali í þremur mánaðanna, í febrúar (fimmtilægsti febrúarþrýstingur frá upphafi), í júní (6.lægsti) og í nóvember (7.lægsti).

Loftþrýstiórói var sérlega mikill í desember, meiri en í nokkrum öðrum desember frá upphafi mælinga. Ekki að undra að kvartað væri um umhleypinga. Mesta breytingin milli daga var þegar þrýstingurinn féll um -60,2 hPa milli 27. og 28. desember.

Maí var almennt mjög þurr, og einnig var þurrt í september, en þó var nokkuð kvartað um rigningar í þeim mánuði sums staðar á Suðvestur- og Vesturlandi.  

Ísafold (5.janúar 1895) gefur okkur yfirlit:

Fremur var það blítt en strítt um land allt, þótt verulegri árgæsku hefðu menn ekki af að segja nema norðanlands og austan, einkum um heyannir. Vetur vægur og voraði snemma. Kalt var þó vorið sunnanlands og óvenju þurrviðrasamt. Með fardögum brá til votviðra syðra, er stóðu allt sumarið með litlum hvíldum og ollu slæmri nýting og rýrð á heyjum. Um Norðurland og Austfirði aftur ágætisheyskapur, grasspretta góð og nýting afbragð. Haustveðrátta sömuleiðis góð nyrðra og framan af vetri, en syðra umhleypingar miklir og skakviðri; frosthægð mikil. Skepnuhöldum hefir stórspillt í haust gamall vágestur bænda, bráðafárið á sauðfé, nú með skæðasta móti. Sjávarafli mjög rýr á þilskip, betri á opnum bátum. Á Austfjörðum dágóður afli þegar beita fékkst, og síldveiði nokkur. Haustafli góður á Austfjörðum og Eyjafirði. Vetrarafli rýr sunnanlands; vorvertíð góð við Faxaflóa og víðar. Haustið allt og fyrri part vetrar aflalaust við Faxaflóa.

Janúar: Ekki óhagstæður mánuður. Suðlægar áttir framan af, en síðan norðlægar með vaxandi fannkomu austanlands og norðan. Fremur kalt.

Árið byrjaði með hagstæðri tíð. Þjóðólfur segir þann 19. janúar:

Hafíshroði sá, er kominn var við Norðurland snemma í f.m., hvarf aftur um áramótin, með því að þá brá til blota og góðviðra, svo að jörð var orðin auð víðast hvar og sjór íslaus.

Þjóðviljinn ungi rekur tíðina vestur á Ísafirði í stuttum pistlum. [11.1.] „Sífelldir suðvestanrosar, ýmist rigningar eða kafalds-blotar gengu hér fram yfir nýárið; en á þrettándanum var hreint og stillt veður, og hefir síðan verið öllu stöðugri tíð. [17.1.] „Síðan á þrettándanum hefir daglega haldist sama einmuna tíðin til lands og sjávar, logn og frostlint veður, rennihjarn i byggðum og óbyggðum, og því enda greiðara yfirferðar, en á sumardegi“. [23.1.] „Tíðarfar breyttist 19. þ.m., er hann gerði allsnarpa norðan-hriðu, er hélst til 22. þ.m.“ [31.1.] „Ekki varð nema stutt veðrahlé 22. þ.m., því að daginn eftir var hann aftur skollinn á með norðanbyl og frosti; hefir síðan verið allstirð tíð“.

Grettir segir þann 29.janúar frá skiptapa á leið frá Sléttu í Jökulfjörðum til Ísafjarðar þann 12. Sex voru á. 

Garðar segja þann 14.febrúar um tíðarfar fyrri hluta í janúar í Reykjavík: 

Fyrri hluti mánaðarins var óvenjulega blíður mestallur, svo sem vordagar væri eða mild haustveðrátta. Oft 6—7 daga hiti á daginn.

Og í Austra þann 3. febrúar má lesa eftirfarandi:

Seyðisfirði 2.febrúar 1894. Tíðarfarið hefir nú í meira en hálfan mánuð verið mjög illt og úrkomusamt, og mátt heita meiri eða minni hríðar á degi hverjum, svo snjór er viða kominn ákafloga mikill, svo varla verður um jörðina komist nema á skíðum.

Í sama blaði eru snjóflóðafréttir úr Seyðisfirði:

Snjóflóð féll hér nokkuð um Fjarðaröldu þann 31. f.m. um það bil er snjóflóðið mikla féll, yfir gamla Hótelgrunninn og útí sjó fyrir utan „Glasgow", en ekki gjörði það neitt mein mönnum eða skepnum, enda var það miklu minna en hið fyrra, frá 1885. og tók sig víst upp nokkru neðar í fjallinu. Þetta snjóflóð tók skúr sem stóð þar sem Hótelið hafði staðið, braut hann og flutti viðina útí sjó.

Og þann 10. og 19.febrúar birti Austri enn snjóflóðafréttir:

[10.] Snjóflóð hafa auk þess er kom hér á Ölduna, fallið víða hér í firðinum, en ekki gjört mikinn skaða nema á Markhellum fyrir utan Selstaðavík, þar sem það tók fiskihús og fiskiskúr, og á beitarhúsunum frá Dvergasteini tók snjóflóð þak af hlöðu en ekki mikið af heyinu. Á Úlfsstöðum í Loðmundarfirði tók snjóflóð nær 50 hesta af heyi og drap 33 sauði, er voru í húsinu. Maður varð úti a Fjarðarheiði, og er enn ófundinn.

[19.] Snjóflóð hafa einnig komið i Mjóafirði. Í Hvammi fór snjóflóðið yfir bæinn, en ekki sakaði. Á Hesteyri tók snjóflóð bát á hvolfi, er var fennt yfir og bundinn við niðurfrosin stórtré, og fiskiskúr með nokkru af fiski í og ruddi öllu út á. sjó. Í Firði tök snjóflóð hlöðu ofan að veggjum og drap 3 kindur i húsinu.

Febrúar: Nokkuð stormasamt og snjóþungt um vestanvert landið, en betra eystra. Fremur kalt.

Ísafold birtir 31. mars bréf úr vestanverðri Barðastrandarsýslu, dagsett 8. febrúar:

Frá því fyrir þrettánda og fram í fyrstu viku þorra var blítt og stillt veður, með litlu frosti og stundum (11. og 12.) allt að 5° hiti. Þá kom allhart norðanveður í rúma viku, með töluverðu frosti. Núna um umliðna helgi, föstuinnganginn, setti niður allmikinn snjó af útsuðri og bleytti, svo nú er haglaust fyrst á vetrinum. Hefir nú í nokkra daga verið rosaveður og sífelldur snjógangur.

Þjóðviljinn segir frá tíð vestra í nokkrum smápistlum: [7.2.] „Síðasta vikutíma hefir haldist óstöðug tíð, oftast kafaldshríðir, en frostlint veður“. [14.2.] „Ekki vill tíðin enn breytast til batnaðar, norðan kafaldshríðir síðasta vikutíma. Haglaust má nú heita hér vestra, og fjörubeit engin, með því að fjaran er öll undir móð“. [21.2.] „15. þ.m. sneri til suðvestanáttar með hláku, eða snjó-blota“. [28.2.] „Norðan hret með all-mikilli fannfergju, og nokkru frosti hefir verið lengstum þessa síðustu viku“.

Enn féllu flóð. Austri segir 21. mars frá krapaflóði í Breiðdal 16. febrúar:

Hinn 16. febrúar kom snjóflóð á bæinn á Höskuldsstöðum í Breiðdal, sem lenti mest á bæ bóndans Einars Gunnlögssonar, er var nær læk þeim er flóðið kom úr. Fjós er efst húsa með dyrum upp að fjalli og vatnshús til hliðar, einnig með útdyrum, og úr því liggja beinar dyr fram á hlað. Snjóflóðið braut niður vatnshúsið og fór fram um allan bæinn, svo að hálffylltust göngin eldhús, búr og baðstofudyr, svo ekki varð komist úr baðstofunni nema út um glugga. Timburhús er neðst í þorpinu, þríloftað, og braut flóðið tvo glugga á miðloftinu, sem vissu að fjalli, og hálffyllti lítið herbergi, er var við annan gluggann. Kjallarinn nærri fylltist af vatni. Fjósdyrnar brotnuðu upp og fylltist fjósið i miðja súð af snjó og vatni. Í fjósinu voru tvær kýr, tarfur og kálfur nýalinn, sem allt náðist lifandi, nema kálfurinn. Einnig braut snjóflóðið inn töðuhlöðu með á að giska tuttugu lestum af töðu í, hérumbil helmingurinn náðist þurr af henni, en meiri og minni skemmdir yfir allt túnið fyrir ofan bæinn það sem sést fyrir flóðinu, sem er viða svo þykkt á, hefir borið grjót og sand, en þó mun það vera verkandi.

Fólk var allt á hentugum stað svo það sakaði ekki. Í bæ Hóseasar kom að eins nokkur snjókrapi í fjósíð, svo nautin stóðu rúmlega í kvið i því. Snjóflóðið hafði tekið sig upp á svokallaðri Hólamýri í fjallinu sem er stór en þó með litlum halla, en hallar öll að þröngu gili sem endar fáa faðma frá bænum. Hafði komið svo mikill krapi í mýrinni uns allt fór á stað.

Í sama tölublaði Austra er sagt frá því að tveir menn hafi orðið úti á Eskifjarðarheiði samferða póstinum. Dagsetningar atburðar ekki getið. 

Ísafold segir þann 18.apríl frá snjóflóði í Norðfirði 5. eða 7. febrúar - og síðan einnig af Höskuldsstaðaflóðinu:

Á bæinn Þiljuvelli í Norðfirði hljóp snjóskriða þann 5. eða 7. Misstu þar tveir bændur mikið af eigum sínum eða 80 gemlinga, 19 ær og 1 hest. Báðir lentu bændurnir í flóðinu, og komst annar úr því hjálparlaust, en hinum var bjargað meðvitundarlausum en óskemmdum. Samt hefir hann þó legið lengi á eftir.

Á Höskuldsstöðum í Breiðdal hljóp snjóflóð, og vatnsflóð á eftir. Hefði ekki snjóskriðan hlaupið fyrst, hefði allur bærinn farið, að sögn manna. Það sem hlífði var það, að snjóskriðan hafði myndað hrönn við bæinn, sem vatnsflóðið skall á, og kastaðist því til hliðar, svo ekkert sakaði. Engan skaða gjörði flóðið, nema það braut inn þak á hlöðu og mölvaði glugga úr timburhúsi og fyllti það af vatni. Á bæ þennan hefir aldrei hlaupið, svo menn viti til, fyrr en nú.

Ísafold segir 24. mars frá veðri í Vestmannaeyjum:

Vestmannaeyjum 12. mars 1894: Veturinn hefir eigi verið snjóa- né frostamikill. ... Veðrátta hefir yfir höfuð verið ákaflega stormasöm, einkum í febrúarmánuði; þá gengu næstum sífelldir suðvestan- og vestanstormar. Mesta aflaleysi hefir hér verið í allan vetur.

Mars: Nokkuð stormasamt á Vestur- og Norðurlandi. Úrkomusamt syðra. Hiti í meðallagi.

Þjóðólfur segir frá marsíðinni þann 6.apríl:

Tíðarfar hefur mátt heita mjög gott hér á Suðurlandi næstliðinn mánuð. Að vísu hefur verið nokkuð umhleypingasamt en frost ekki teljandi og er það sjaldgæft í marsmánuði.

Þjóðviljinn ungi birti frétt af Snæfellsnesi þann 20. apríl:

Úr Snæfellsnessýslu er oss ritað 19. mars: „Sá atburður varð á bæ einum, Geirakoti í Neshrepp innri, að bóndi týndi fjárhúsi sínu í snjóinn, með 40 kindum í; var mokað af 4 mönnum í 2 daga, og fannst þá húsið, fé allt lifandi, en hús og tóft sligað mjög af snjóþyngslunum. Sex álnir voru niður að húsinu. Hafði bóndi byggt þetta hús í haust í skjóli undir háu barði“.

Og í sama blaði (á Ísafirði):

Sama öndvegistíðin sem verið hefur hér vestra síðan á páskum [25.mars], hefir haldist þessa síðastliðnu viku.

Apríl: Góð tíð, úrkomusöm syðra. Hlýtt. 

Ísafold birtir 5. maí bréf úr Barðastrandasýslu vestanverðri, dagsett 9. apríl:

Alla sjöviknaföstuna var veðrátta mjög storma- og úrfellasöm, og allan þann tíma var haglaust, frostvægt yfir höfuð, en mjög mikil fönn komin síðast. Um páskana hlánaði, og
hafa hagar góðir verið síðan, en úrfella- og stormasamt, þangað til í gær og í dag er stillt veður. Jörð má heita alauð orðin í byggð; að eins snjór í giljum og lautum.

Og 12. maí birtir Ísafold nokkur bréf frá því í apríl:

[Húnavatnssýsla 20.apríl]: Tíðarfar var i allan vetur mjög óstöðugt, svo að þó hagar væru, notaðist það ekki vegna illviðra, og hafa því hey gengið upp með meira móti; úr páskum brá algjörlega til góðviðra og hefir það haldist síðan. Þegar hlákurnar byrjuðu kom mjög mikill vatnsgangur sem á sumum stöðum gjörði töluverðar skemmdir; til dæmis er flæðiengi það, sem liggur með Blöndu beggja vegna, stórkostlega skemmt af aur og möl, sem áin hefir borið á það.

[Hrútafirði 27.apríl] Tíðarfar hefir verið hið besta síðan á páskum. Farið er að votta töluvert fyrir gróðri í túnum og útiverk væru sjálfsagt almennt byrjuð, ef veikindin hömluðu ekki. [Mjög slæm inflúensa var á ferð um landið]. 

[Vestmannaeyjum 28.apríl] Í marsmánuði var veðrátta mjög stormasöm. Fyrri hluta mánaðarins var oftast norðanátt, síðari hlutann nærri stöðugar sunnanáttir; þessi mánuður hefir einnig verið mjög vindasamur, og hefir vindstaðan ýmist verið austlæg eða suðlæg.

Þjóðólfur birtir 11. maí bréf úr Áshreppi í Rangárvallasýslu dagsett 19.apríl:

Veturinn, sem endaði í gær, má teljast meðal hinna mildari, mjög frostalítill síðan sólstöður, en að vísu mjög úrkomu- og vindasamur; síðan páska mesta öndvegistíð til landsins, nú orðin hálfgræn jörð. Heybirgðir hjá almenningi mjög miklar.

Þann 7. varð skiptapi á Eyrarbakka, þrír menn fórust. (Þjóðviljinn ungi 30.apríl). Þann 5. fórst hákarlaskip norður á Ströndum - áttæringur frá Hellu á Selströnd, 10 fórust. (Ísafold 9. maí). 

Jónas Jónassen segir í eftirmælum aprílmánaðar (birtust 5.maí): „Í síðustu 20 árin hefir veðrátt í aprílmánuði aldrei verið eins hlý og nú þetta árið, er það einstakt, að aðeins skuli hafa verið 2 frostnætur (í bæði skiptin -1) allan mánuðinn“.

Maí: Þurrviðrasamt svo háði gróðri, en hiti í meðallagi.

Ísafold lýsir tíð þann 16.maí:

Þessi mánuður kaldari miklu að sínu leyti en apríl var. Frost á nóttu öðru hvoru, og veldur talsverðum gróðurhnekki. Hafísfréttir engar sannspurðar, en líklegt, að hafís sé eigi allfjarri landi og valdi kulda þessum.

Austri skrifar 18. maí:

Veðrátta var fremur köld um hvítasunnuleytið [13.maí] og nokkur snjókoma i sumum sveitum, svo töluvert hefir dregið úr hinum ágæta gróðri er kominn var á undan hvítasunnuhretinu. En nú er aftur hlýrra, svo jörð tekur vonlega bráðum við sér aftur.

Þjóðviljinn ungi segir einnig frá kaldri tíð þann 16.maí - og segir þá líka frá fjársköðum um mánaðamótin næstliðnu:

Tíðin hefir í þ.m. verið fremur köld, oftast verið frost um nætur, og öðru hvoru snjóað, enda er hafísinn sagður skammt frá landi. Stórkostlegum fjárskaða varð Gísli bóndi Steindórsson á Snæfjöllum fyrir 1. þ.m.; hann missti 100 fjár í sjóinn, 48 roskið og 52 veturgamalt; hafði það brimrotast í vestan-rokinu, sem þá var í svonefndri Drangsvík, skammt frá bænum á Snæfjöllum.

Í lok mánaðarins, þann 31. segir sama blað:

Mjög lítill gróður er enn kominn hér vestra, enda hafa nú lengst gengið sífelldir þurrkar, og oftast frost um nætur.

Júní: Votviðri á Suður- og Vesturlandi. Fremur hlýtt, einkum fyrir norðan.

Í Ísafold, 9.júní segir af umskiptum í veðri:

Eftir fádæma langvinna þurrka í vor brá til votviðra hér um slóðir fyrir viku. Hefir mikið hleypt fram gróðri á þeim tíma, þó að heldur svalt hafi verið samt, eins og áður. Líkt er að frétta af veðráttu að norðan nú með „Thyra“, en hvergi þó getið um hafís; hún varð hans hvergi vör.

Austri segir frá því þann 22. júní að þann 17. hafi franskt fiskiskip rekið á land í ofviðri á Vopnafirði - náðist út aftur en svo lekt að varla flýtur. 

Heldur kalt varð um tíma. Þjóðólfur segir þann 22.: „Veðurátta hefur verið mjög köld undanfarna daga, hryssingskalsi og allmikil úrkoma. Í fyrrinótt [aðfaranótt 21.] snjóaði niður í miðja Esju og á Akrafjall og er það sjaldgæft hér syðra um þetta leyti“. 

Austri segir af góðri tíð þann 30.júní:

Veðrátta er nú mjög góð, hitar miklir, 20°R, í skugganum og ágætir gróðurskúrar i milli hér í fjörðunum en allt þurrara upp á Héraði og tún viða, brunnin.

Júlí: Óþurrkasamt vestanlands, þó þurr vika í lok mánaðar. Mjög góð tíð nyrðra. Hlýtt. Um mánaðamóti júní-júlí gerði mikla hitabylgju um mestallt land. Hún stóð þó ekki lengi.

Myndin sýnir hita á klukkustundarfresti í Reykjavík dagana 30.júní til 4. júlí. Dagsetning er sett við hádegi hvers dags. Á þessum árum var síriti í mælaskýlinu í Reykjavík. Á ýmsu gekk reyndar með reksturinn en hann var alla vega í góðu lagi þessa hlýju daga. Eins og sjá má fór hitinn yfir 20 stig tvo daga í röð, 1. og 2. júlí og sá þriðji byrjaði vel, hiti kominn í 17,5 stig klukkan 7 um morguninn (sólartími, 8:30 að okkar hætti). Síðan sló á, vindur hefur farið að blása að utan. 

Hitabylgjan náði til mikils hluta landsins, veðurstöðvar voru að vísu ekki margar en flestar þeirra sýna yfir 20 stiga hita að minnsta kosti einn dag. Hæsta talan sem sést í veðurskýrslum er úr Möðrudal, 28,8 stig, en það er vafalítið of hátt. Svo virðist sem óbein geislun hafi haft áhrif á mælinn á staðnum í miklu sólskini á þessum árum. En hiti fór annars hæst í  24,9 stig á Akureyri og 24,8 á Möðruvöllum. 

Blöðin segja frá hitunum. Þjóðólfur segir þann 4.: „Óvenjulega miklir hitar hafa verið hér næstliðna 3-4 daga, hæst 25°C“. Jónas Jónassen segir að þann 2. hafi verið „óminnilegur hiti“. Þjóðviljinn ungi segir einnig frá óvenjulegum hitum á Ísafirði (6. júlí): „... var hér 20-30 stiga hiti á Reaumur í skugganum 1.-2. þ.m.“ Þjóðólfur segir þann 3.ágúst í bréfi úr Seyðisfirði að „síðustu dagana af júní og framan af júlí voru hér óvanalega miklir hitar, um 20°R í skugganum“. 20°R eru 25°C. 

Góðar hitabylgjur komu endrum og sinnum á landinu á 19. öld. Hugsanlega gefst tækifæri til að sinna þeim betur á þessum vettvangi síðar. 

Jónas Jónassen segir frá miklum skruggum í Reykjavik aðfaranótt 9. júlí. 

Ísafold lýsir tíðinni þann 25.júlí:

Hér er enn mikil óþurrkatíð um Suðurland, og mun lítið sem ekkert hirt af túnum, enda byrjaði sláttur seint, óvíða fyrr en í 13. viku hér i suðursýslunum, því grasspretta var fremur slæm, vegna hinnar miklu kalsaveðráttu í fyrra mánuði, þótt vætan væri nóg þá, en langvinnir þurrkar þar á undan.

Í sama tölublaði er pistill frá Vestmannaeyjum:

Með 4. degi júnímánaðar varð gagngjörð breyting á veðuráttu, þá var lokið þerrinum, sem staðið hafði allan maímánuð, og hefir síðan gengið stöðugur rosi allt til þessa dags, hafa síðan komið að eins 6-7 þurrir dagar. Hinn litli saltfiskur, sem þveginn var um fyrri mánaðamót, er því enn eigi kominn inn í búðina, og er það mjög bagalegt fyrir alla hlutaðeigendur; hey hrekst í úteyjum, en túnasláttur er eigi byrjaður.

Undir lok mánaðar komu þurrir dagar syðra - Ísafold segir þann 28.: „Í gær skipti loks um veður. Sólskinsþerrir í gær og í dag. Voru töður úti hér sunnanlands, hvert strá hér um bil, og eins í vestursýslunum nyrðra ...“

Ágúst: Óþurrkasamt vestanlands, en ekki þó stórrigningar. Hagstæð tíð nyrðra. Fremur hlýtt.

Austri segir frá því þann 2.ágúst að síðustu vikuna hafi heyþurrkar verið ágætir. Ekki var jafngott syðra og þann 15. segir Ísafold: „Þerrir var hér á sunnudaginn 12. og aftur í gær og dag góður eftir langvinna óþurrka eða þerrileysi hér syðra. 

Ísafold birtir þann 29. bréf úr Barðastrandasýslu dagsett 3. ágúst. Þar segir m.a.:

... hefir yfir höfuð verið hin besta grassprettuveðrátta, oftast hægviðri og hlýviðri, en fremur vætusamt, þótt eigi hafi verið stórfelldar rigningar; þokur tíðar með úða. Þerrir var þó dágóður núna um mánaðamótin, einkum 2 síðustu daga. Hæstur hiti var 1. júlí 18° R og 2. júlí 20°R, sem er hæstur hiti, er ég man eftir hér. Sökum hinnar hagstæðu gróðrarveðráttu síðan á leið vorið og síðan hefir grasvöxtur yfir höfuð orðið í góðu lagi. Tún munu um það leyti alslegin og hirt víðast, og hefir nýting á túnum mátt góð heita, þar sem taðan náðist nær því öll síðustu daga; en þá voru fyrir þerridagana sumstaðar eða viðast öll túnin i heyi.

Og enn er kvartar Ísafold undir lok mánaðar (29.):

Enn haldast hér rosar og rigningar, þar með í dag, sjálfan höfuðdaginn. En að norðan er að frétta ágæta tíð, nóga þurrka. Vestanlands sömuleiðis hagstæðari veðráttu.

Grettir segir frá sumrinu vestra í pistli þann 6. september:

Grasvöxtur verið með besta móti í Ísafjarðarsýslu í sumar, og þó að yfirleitt hafi verið fremur votviðrasamt, þá hafa þó komið á milli svo góðir þerridagar, að allt útlit er fyrir, að nýting verði allgóð og heyskapur í besta lagi.

September: Mjög þurrt um landið norðaustan og austanvert, oft úrkomusamt syðra. Fremur hlýtt.

Þjóðólfur birti þann 12.október bréf úr þremur landshlutum dagsett nokkru fyrr:

Húnavatnssýslu 24.september: Tíðarfar í sumar með besta móti, grasspretta ágæt, heyfengur því með besta móti hjá bændum.

Barðastrandarsýslu (vestanverðri) 2.október: Tíðarfar hefur verið mjög rigningasamt og þar af leiðandi heyskapur ekki meira en í góðu meðallagi og misjafn þurrkur og má búast við að hey verði mikilgæf. 

Seyðisfirði 3.október: Sama öndvegistíðin hefur haldist hér fram á þennan dag og muna menn naumast eftir jafnhagstæðri veðuráttu og verið hefur hér í sumar. 

Október: Óstöðug tíð framan af syðra, en annars hagstæð. Hiti í meðallagi.

Ísafold þann 8.október: „Enn haldast stórrigningar og rosar hér syðra, en bestu tíð að frétta úr öðrum landsfjórðungum. 

Grettir á Ísafirði þann 10.október: 

Haustið hefir það sem af er verið óvenjulega hlýtt, og það svo. að aldrei hefir enn fest snjó á fjöllum að heita megi, hvað þá heldur niðri í byggð. Vikuna sem leið, var sumarhiti, 10°-12° á R Jafnan hefir verið mjög rigningasamt þennan tíma. Þó hefir tekið út yfir þrjá síðustu dagana, enda er nú farið að verða kaldara í veðri, og virðist hann nú vera að ganga til norðurs.

Þann 31.október lýsir Grettir síðari hluta mánaðarins:

Veðuráttan hefir þennan mánuð verið hin besta og blíðasta, stillingar og hægviðri og oftast þíðviðri eða þá lítið sem ekkert frost. En hinn 30. þ. m. hljóp hann í norður með miklum stormi, en þó vægu frosti og svo að segja engri snjókomu.

Sumarið var þurrt norður á Sléttu. Þaðan er skrifað 21.desember og birt í Austra 30.janúar 1895:

... tíðin var ágæt hér í sumar, svo menn muna ekki eftir eins góðu sumri, óvanalega þurrksamt hér á Sléttu, svo menn voru ráðalausir með að slá tún sín fyrir þurrkum. Víða skemmdust tún her vegna þurrka, brunnu stórkostlega sum og voru því í löku meðallagi. Aftur þau sem votlend voru, spruttu.

Jónas Jónassen segir (3.nóvember) að ökklasnjór hafi verið í Reykjavík þann 31.október, jafnframt fyrsti snjór vetrarins. 

Nóvember: Hagstæð tíð nyrðra, en óstöðug og úrkomusöm syðra. Fremur hlýtt.

Þjóðviljinn ungi segir frá veðri og mannsköðum vestra í frétt þann 12.nóvember (nokkuð stytt hér):

Sami sveljandinn hefir haldist stöðugt, síðan veðrið skall á 30. f. m., uns loks fór nokkuð að slota í gærdag; 4. þ.m. sneri hann sér meira í austrið, og hafa síðan haldist hlákur og frostleysur hér vestra. Þriðjudaginn 6. þ.m. drukknaði sýslunefndarmaður Bjarni Jónsson í Tröð í Álftafirði; hann var á heimleið innan frá Hlíð í Álftafirði við annan mann á bát, og var kominn nokkuð út fyrir Langeyri, svo að örstutt var heim; en með, því að veður var hvasst um daginn, hvolfdi bátnum á siglingu skammt frá landi. ... Samfylgdarmanni Bjarna, vinnumanni hans norskum, vildi það til lífs, að hann gat hjálpað sér með sundi, og var honum bjargað.

Annar mannskaðinn varð á Dýrafirði þriðjudaginn 30. f.m., og drukknaði þar óðalsbóndi Guðmundur Hagalín Guðmundsson á Mýrum, og húshjónin Sigurður Bjarnason og kona hans Sigríður Guðbjartardóttir, sem í vor höfðu flust frá Hálsi á Ingjaldssandi, og reist sér nýbýli milli jarðanna Lækjaróss og Mýra; var fólk þetta á heimleið úr Haukadal, og mun hafa verið langt komið áleiðis yfir fjörðinn, er norðanrokið skall á þann dag, og hafa farist á siglingu skammt undan landi frá Mýrum.

Ísafold birtir 19.desember bréf úr Strandasýslu dagsett 14.nóvember. Þar segir fyrst af sumri þar um slóðir (nokkuð stytt hér) og síðan af hausttíðinni:

Sumarið var með allra bestu sumrum, sem hér koma, og hlýtt og mátulega votviðrasamt, því þerrir var ávallt við og við, svo hey nýttust ágætlega; grasvöxtur var góður og heyskapur því almennt í betra lagi; en fólk var víða með færra móti; það gjörir sjórinn og lausamennskan. ... Tíðin hefur verið mjög góð í haust, og það sem af er vetrinum; er jörð alauð enn neðra, en snjór aðeins á fjöllum og þó lítill; það hefir verið stormasamt um tíma, en ávallt frostlítið og kafald að eins einn eða tvo daga. Fé gengur allt gjafarlaust enn, en almennt er farið að hýsa.

Þann 29.desember er bréf úr Barðastrandasýslu vestanverðri í Ísafold, dagsett 19.nóvember:

Haustveðráttan hefir verið mjög vindasöm og óróleg, mjög vætusamt framan af, og náðu sumir eigi inn síðustu heyjum fyrr en um miðjan október; en ávallt hefir verið fremur hlýtt í veðri. Norðanveður mikið kom um mánaðamótin síðustu, er hélst um 3 vikur, stundum með aftakaroki, t.a.m. 3. og 4. þ.m., en aldrei varð frost yfir 4°R um daga. Í ofviðri þessu fuku bátar og skip á sjó út og glugga tók úr húsum.

Enn meiri mannskaðar urðu vestra og segir Þjóðviljinn ungi frá þeim þann 23.nóvember, auk þess að greina frá tíðinni:

Síðan síðasta nr. kom út, hefir tíðin verið fjarskalega óstöðug, en oftast frostlaust veður; og þó að stöku sinnum hafi verið logn og besta veður að kvöldi hefir hann fyrir næsta morgun verið skollinn á með ofsaroki, og gengið úr einni áttinni í aðra; til sjávarins hefir því verið mesta hættutíð, nema einna stilltast veður þessa síðustu vikuna.

Mannskaðinn einn, - sá þriðji hér i sýslu á rúmum hálfsmánaðartíma varð í Bolungarvíkinni laugardaginn 17. þ. m., fórst 5 mannafar, og drukknuðu allir 5 mennirnir, er á voru; formaður var Sigurður Jónsson á Breiðabóli. Höfðu þeir Sigurður róið til fiskjar snemma aðfaranóttina 17. þ.m., og var þá eigi að veðri; en um kl.2 um nóttina, skall á versta veður, og hleyptu þá 1-2 skip, er róið höfðu úr Víkinni, í Ósvör; en Sigurður hefir farist á Víkinni, því að þegar birta tók um morguninn, fannst bátur hans rokinn á Mölunum, og lík tveggja skipverjanna sáust þá einnig sogast fram og aftur í brimgarðinum. Í norðanhretinu í öndverðum þ.m. fórust 3 hestar á Langadalsströnd; hafði tvo þeirra fennt, en einum skellti veðrið um. - Ýmsir sjómenn, er lóðir áttu i sjó, hafa og misst mikið af veiðarfærum í garðinum.

Austri lýsir tíð mánaðarins þann 29.:

Tíðarfar hefir að undanförnu verið eins blítt og á sumri væri, og þann 25. nóvember var hér 9° hiti á R hitamæli.

Þjóðviljinn ungi segir frá því þann 30. að þann 23. hafi dengt niður miklum snjó en alloftast sé þó frostlaust. Tíð sé mjög óstöðug og enginn dagur til enda tryggur þótt stillt veður sé að morgni. 

Desember: Óstöðug og fremur köld tíð.

Þjóðviljinn ungi segir frá því 22.febrúar 1895 að tveir menn hafi orðið úti í desember, annar á Snæfellsnesi þann 19., en hinn í Árnessýslu (dagsetningar ekki getið). Einnig hvarf kona í Borgarfirði, sögð týnd í Hvítá. 

Austri segir þann 18.:

Tíðarfar hefir allt fram að því fyrir fám dögum verið hið blíðasta og stormar venjufremur litlir, snjór varla verið teljandi nema á fjöllum uppi. En nú síðustu dagana hefir veður kólnað og dálítið snjóað, en þó hafa engar hríðar verið og snjókoma enn lítil eftir því sem hér er venjulegt um þetta leyti.

Mikil illviðri gerði um jólin og milli jóla og nýárs. Austri segir frá þann 31.:

Á jólanóttina var hér stórviðri, einkum útí firðinum, og fauk þá þak af fjárhúsi á Dvergasteini. Nóttina milli þess 28. og 29. geisaði hér eitthvert það mesta ofveður og fauk i því Vestdalseyrarkirkja að mestu af grunninum, og stórskemmdist, en skrúðhúsið slitnaði frá kirkjunni í heilu lagi, en brotnaði þó eigi. Ýmsar aðrar skemmdir urðu á húsum, bátum og bryggjum.

Þann 15. janúar birti Austri frekari fréttir af veðrinu:

Auk þessara sorglegu kirkjuskemmda feykti þetta ofviður stórum skúr frá húsi Sigurðar Eiríkssonar á Búðareyri, tók uppí háaloft og mölbraut nýjan fiskiskúr út á Eyrum, er Ólafur Jónsson á Búðareyri átti, og skemmdi nokkra báta og bryggjur meira eða minna hér í firðinum. Í þessu ofviðri, er sjálfsagt hefir gengið yfir allt Austurland, sleit gufuskipið „Imbs" upp á Eskifirði frá 4 akkerum. Hleypti það síðan upp í kaupstaðarfjöruna, en hafðist þó þaðan út aftur og kom hingað á nýársdag með sýslumann Tulinius. Í sama veðrinu sleit og upp af hinni makalausu höfn „Austurlandsvinarins" inní botni Reyðarfjarðar gufuskipið „Colibri", er missti öll akkeri og rak útundir Sómastaði í Reyðarfirði og þar i land, þó lítt eða ekki skemmt, og er vonandi, að það hafi náðst út aftur. Í ofviðrinu rifnuðu nætur og tapaðist síld úr þeim.

Þjóðólfur segir frá veðrinu í frétt 4.janúar 1895:

Aðfaranóttina 28.des. var hér syðra ofsarok af útsuðri með geysimiklum sjávargangi af stórstraumsflóði, svo að elstu menn þykjast varla muna jafnmikið hafrót og sterkviðri. Urðu allmiklar skemmdir af því hér í bænum: Tveimur bryggjum sópaði alveg burtu en flestar skemmdust til muna, þar á meðal hin marglaskaða bæjarbryggja. Kolageymsluskúr við W. Christensens verslun féll gersamlega að grunni, og hliðin á „bryggjuhúsinu" brotnaði annarsvegar og tók þar út nokkrar vörur. Búð Helga kaupmanns Helgasonar beið þó einna mestar skemmdir, brotnuðu hliðveggirnir beggja megin að neðanverðu, og skemmdist þar allmikið af vörum, 50-60 sekkir af mjöli, nokkuð af kaffi og sykri m.fl. Fiskiskútuna „Sleipni", eign Guðna bónda á Vatnsnesi, tók út af stakkstæði og rak upp annarsstaðar, allmikið brotna. 

Hjá Jóni bónda í Skildinganesi brotnaði sexmannafar í spón og tveir bátar til muna. Víðar urðu og skemmdir á skipum og sjávargarðar löskuðust meira og minna. Geymsluhús í Hvassahrauni skekktist í hafrótinu og tók þar út allmikið af matbjörg jarðarábúendanna. - Um fjárskaða í veðri þessu hefur ekki frést, nema hjá Jóni bónda Ólafssyni á Bústöðum, fátækum manni. Hann missti um 20-30 fjár, er rotaðist í fjörunni undir klettunum í Fossvogi. - Austanfjalls (á Eyrarbakka og þar í grennd) kváðu ekki hafa orðið neinar verulegar skemmdir af veðrinu, enda kveðið þar miklu minna að því.

Austri birtir bréfkafla Hornafirði 30.janúar 1895, bréfið dagsett á gamlársdag:

Tíðarfar hefir verið mjög óstöðugt nærri því síðan með vetrarbyrjun, ýmist útsunnan hryðjur og hörð norðaníhlaup í milli, en sjaldan samt mikið frost, mest 10°. Þ. 28. þ.m. gjörði óttalegt norðvestanrok svo allt ætlaði úr greinum að ganga, samt hefir ekki frést að skaðar hafi orðið hér nærlendis í því veðri.

Ísafold birtir 19.janúar bréf úr Rangárvallasýslu, dagsett á gamlaársdag:

Það sem af er vetri þessum hefir tíðarfar verið mjög óstöðugt, oft rigningar mjög stórgerðar eða þá frost og snjór; hefir fénaður því talsvert hrakast, einkanlega þar, sem lítt hefir verið hirt um að hýsa hann eða heyja, en í sumum sveitum sýslu þessarar mun eigi enn vera farið að gefa fullorðnu fé eða hrossum.

Lýkur hér í bili yfirferð um 1895.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• tölur ársins 1894

Á háloftavaktinni

Nú (sunnudagskvöld 29.apríl) virðist tilefni til að rifja upp lægstu stöðu 500 hPa-flatarins hér við land í maímánuði. Apríl er þó enn ekki lokið þegar þetta er skrifað og eins og venjulega er rétt að taka spám með varúð - sérstaklega þeim sem innihalda eitthvað óvenjulegt. En það er sum sé spáð óvenjulágum 500 hPa-fleti hér við land næstu daga - og lágum veðrahvörfum - miðað við árstíma. 

Evrópureiknimiðstöðin segir hæðina fara niður í 5030 metra yfir Vestfjörðum 1.maí og síðan alveg niður í 4970 metra á fimmtudagskvöld (3.maí). Bandaríska spáin fyrir 1.maí er aðeins hærri, en fimmtudagstalan svipuð og hjá evrópureiknimiðstöðinni. 

Þessar tölur kveikja á ljósum í mælaborði ritstjóra hungurdiska og rifjar hann (nær ósjálfrátt) upp lægstu eldri tölur sem vitað er um. 

Fyrst er að spyrja háloftaathuganir frá Keflavíkurflugvelli. Lægsta maígildi sem vitað er um þar eru 5011 metrar - örlítið lægra en það sem spáð er 1. maí, en hærra en það sem (nú er) spáð á fimmtudag. Þessi lági 500 hPa-flötur mældist að kvöldi 3. maí 1963. Ritstjórinn man þann dag vel - beið spenntur eftir illviðri (sem reyndar skilaði sér ekki að fullu í Borgarfjörðinn). Eftirköstin urðu hins vegar snjókoma og frost dagana á eftir. 

Næstlægsta hæðarmælingin var gerð að morgni 13.maí 1956. Það veður man ritstjórinn hins vegar ekki - en þekkir það vel af afspurn því loftþrýstingur hefur aldrei mælst lægri í maí hér á landi en þennan dag, 967,3 hPa á Stórhöfða. 

Þegar 500 hPa-flöturinn er mjög lágur fylgir líka lágur loftþrýstingur. Hversu lágur hann verður fer hins vegar eftir því hversu hlýr neðri hluti veðrahvolfs er hverju sinni. Það er þykktin sem mælir það - og þykktarlágmarksmetum maímánaðar virðist ekki ógnað - enda kemur loftið úr vestri en ekki norðri.   

Endurgreiningin bandaríska giskar á 500 hPa-hæðina aftur í tímann - og gerir það oft vel. En henni er þó ekki jafnvel treystandi og háloftaathugunum - sérstaklega áður en farið var að gera slíkar athuganir. En lítum engu að síður á ágiskanir hennar um lága stöðu 500 hPa-flatarins í maí.

Lægsta talan sem hún finnur í námunda við landið í maí er 4970 metrar - sama tala og verið er að spá á fimmtudaginn. Þetta á að hafa gerst 1.maí 1934. Vel má vera að þetta sé nærri lagi, alla vega var veður afskaplega dapurlegt á landinu um þær mundir - „umhleypingar og kalsaveður“ segir Veðráttan. Þrýstingur fór lægst niður í 973,5 hPa. 

Önnur sérlega lág tala birtist í endurgreiningunni þann 27.maí 1930, 4995 metrar. Athyglisvert er hversu seint þetta er í mánuðinum og því í raun enn óvenjulegra fyrir vikið. Gæti líka verið nærri lagi. Þessi atburður var hluti af slæmu hreti, Veðráttan segir: „... kom lægð norðvestan yfir Grænland og fór hér suðaustur yfir landið. Olli fyrst vestan átt og síðan norðangarði, með hríðarbyl á Vestfjörðum, en kalsaveðri og slyddu á Norðurlandi“. Loftþrýstingur fór lægst niður í 975,5 hPa í þessu veðri. 

Þriðja tilvikið sem við finnum fyrir tíma háloftaathugana er frá 1.maí 1897. Að sögn fór hæðin þá niður í 5016 metra, en þrýstingur mældist lægstur 970,8 hPa þannig að líklega er ágiskun endurgreiningarinnar um hæð 500 hPa-flatarins ekki fjarri sanni. Mikið illskuveður fylgdi - við munum vonandi rifja það upp hér síðar á hungurdiskum í umfjöllun um árið 1897 (hvenær sem að því nú kemur). En upphaf fréttar Ísafoldar um veðrið er þó svona: „Tíu daga vorhret, svo stórkostlegt að veðurhæð, kulda og snjókomu um meiri hluta lands, sem um hávetur væri, - það eru raunatíðindi þau, er nú höfum vér að flytja“.

Hungurdiskar munu greina frá þróun mála - verði metum ógnað í raun. En munum enn og aftur að spár eru bara spár - og þær eru sífellt að bregðast.  

Af árinu 1919

Árið 1919 hefur alltaf fallið nokkuð í skuggann af árinu á undan, en samt á það margs konar veðurtíðindi sem vert er að líta á. Árið var kalt - og tíð löngum stirð, en ekki er þó talað mjög illa um það - trúlega var mönnum létt eftir áföll ársins 1918 og að styrjöldinni og þeim vandræðum sem henni fylgdu var lokið. Minnisstæðustu tíðindi tengd veðri er snjóflóðahrinan mikla í apríl. - Tölur um meðalhita, úrkomu og fleira má finna í viðhenginu.

Hiti var lítillega ofan meðallags þrjá mánuði ársins, maí, júní og júlí, júlí hlýjastur að tiltölu. Hiti var rétt neðan meðallags í janúar, en mars var sérlega kaldur - og einnig nóvember. Sömuleiðis telst einnig hafa verið mjög kalt í apríl, ágúst og september. 

Hæsti hiti ársins mældist á Seyðisfirði 7. júlí, 26,3 stig, en sá lægsti í Möðrudal þann 4. mars, -31,5 stig. 

Talsvert vantar af hitamælingum einstaka daga í Reykjavík og mælingar féllu niður í Stykkishólmi í ágúst til desember, í eina skiptið frá hausti 1845 á þeim stað. Allmargir kaldir dagar komu þó fram í þeim mælingum sem þó voru gerðar á þessum stöðvum. Kaldir dagar voru margir í mars, sjö í Reykjavík, en sex í Stykkishólmi. Tveir dagar teljast mjög hlýir í Reykjavík, báðir í maí, 9. og 18. 

Loftþrýstingur hefur aldrei mælst hærri í október en á Akureyri þann 26. 1919, 1044,7 hPa. 

Hér má sjá loftþrýsting við sjávarmál að morgni hvers dags á landinu suðvestanverðu. Vegna eyðu í athugunum í Reykjavík varð að nota athuganir frá öðrum stöðvum suma daga. Óvenjulegt er hversu árstíðasveiflan er lítil. Þó þrýstingur fyrstu mánuði ársins væri e.t.v. ekki sérlega hár fór hann aldrei mjög neðarlega. Á þessari mynd aldrei niður fyrir 970 hPa fyrr en í desember. Þrýstingurinn var hins vegar óvenjulágur um tíma langt fram eftir júnímánuði. Haustið er einnig óvenjulegt. Algengast er að þrýstingur falli nokkuð ört í lok ágúst, en síðan verði nokkuð hik á fallinu seint í október og í nóvember. Í þessu tilviki varð hikið að áberandi þrýstirisi og meðalþrýstingur í október sá fjórðihæsti síðastliðin 200 ár að minnsta kosti - og vakti athygli erlendis eins og lesa má í fréttapistli hér að neðan. 

Aðeins fimm dagar teljast óvenjusólríkir á Vífilsstöðum, einn í apríl, einn í júní, einn í júlí, einn í ágúst - og einn í nóvember. Óvenjusólarlítið var í maí, júlí og september. Mars óvenjuþurr vestanlands og maí var úrkomusamur. 

Fréttaritið Fram á Siglufirði gefur okkur hina almennu lýsingu ársins 1919 10. janúar 1920:

Tíðarfar hefur verið fremur stirt [á árinu 1919]. Árið heilsaði með vægu frosti og hreinviðri. Snjór var nokkur á jörð og talið hagskarpt víða um land. Veðrátta harðnaði nokkuð snemma í janúarmánuði, mátti þó kalla góða tíð til þorraloka. Í fyrstu viku góu gekk í norðanhríðar með 15 — 17 stiga frosti hér norðanlands og mátti úr því heita þung veðrátta og snjóasamt um land alt fram yfir sumarmál. Var fönn hér norðanlands orðin mjög mikil og engu minni í þeim sveitum, sem að jafnaði eru snjóléttar. Um páskaleytið hlánaði lítið eitt, en eigi varð sú hláka að notum nema í lágsveitum.

Er hálfur mánuður var af sumri brá til suðaustanáttar og hlýinda. Hélst allgóð tíð fram yfir hvítasunnu og bjuggust menn við hinu besta með sprettu, en eftir hátíðina kólnaði veðrátta mjög og kom þá kyrkingur í gróðurinn. Beið hann þess eigi bætur aftur þó til hlýinda brygði um tíma og var jörð seint sprottin. Sunnanlands gengu hin mestu votviðri síðari hluta vors og þar til 16 vikur voru af sumri eða lengur. Austanlands var veðrátta aftur á móti óvenju hlý og þurr. Sólskin og hreinviðri vikum saman fram yfir miðsumar.

Síðari hluta sumars var hagstæð tíð til sláttarloka víðast um land, nema austanlands, þar gekk til votviðra er á leið. Haustið var framan af heldur stirt og kalt hér norðanlands, en síðari hlutann góð hausttíð. Vetur til ársloka hefir mátt heita góður. Hagskarpt var þó talið víða hér norðanlands nú undir árslokin. Valda því spilliblotar, því snjór er eigi mikill á jörð.

Janúar: Fremur hagstæð og snjólétt tíð. Hiti í meðallagi.

Morgunblaðið segir frá 9. janúar:

Tíðarfarið hefir verið stirt síðan um jól. Hefir snjóað nokkuð og skipst í bleytuhríðar og frost. Er því storka á jörðu og jarðlaust að kalla.

Þann 15. er frétt um snæljós í Morgunblaðinu: „Snæljósagangur var mikill hér í allan gærdag frá morgni til kvölds“ og þann 20. segir blaðið að hláka hafi verið um land allt undanfarna daga. Þann 25. er frétt frá Seyðisfirði: „Tíðarfar er framúrskarandi gott, hlákur að undanförnu og auð jörð í sveitum“. 

Vísir birtir 15. einnig fréttir af þrumum sem urðu í Reykjavík þann 14.:

Þrumur  heyrðust hér nokkrar i gær síðdegis og eldingar sáust bjartar, en ekki fylgdi þessu neitt „þrumuveður“, þó að ekki væru það þrumur úr heiðskíru lofti.

Hálka hefur löngum gert mönnum lífið leitt - sérstaklega þegar hvasst er. Vísir segir þann 19.: „Ofsarok og slagviðri gerði hér í gærkveldi, og svo var hált á götum að varla var stætt“. 

Veðurskeyti höfðu verið bönnuð í heimsstyrjöldinni - allt frá upphafi hennar. Morgunblaðið birti þann 25. janúar frétt um að banninu hafi verið aflétt:

Sunnudaginn milli jóla og nýárs voru fyrst send veðurskeyti héðan af landi til Kaupmannahafnar, eftir 4 1/2 árs bann. Veðurfræðin varð ófriðarþjóðunum að miklu liði, eins og kunnugt er, og þá lögðu Bretar bann við því, að veðurskeyti yrðu send héðan til Danmerkur, því að þá hefðu Þjóðverjar getað fært sér þau í nyt. 

Þann 21. fórst báturinn Hersir í roki á Faxaflóa og með honum 5 menn. Undir lok mánaðar (eða þar um kring) fórst bátur úr Eyrarsveit og með honum 5 menn - en vindhviða sögð hafa átt þátt í því. 

Á Akureyri varð hluti bæjarins oft fyrir ágangi Glerár - þó um það séu fáar fréttir í blöðum. Kannski svo sjálfsagt og algengt að ekki hefur þótt taka því að geta þess. En í frétt Morgunblaðsins 26. janúar er þess getið að í undirbúningi sé varnargarður við ána:

Varnargarður við Glerá. Nú er verið að undirbúa byggingu hans, búið að taka upp mikið af grjóti og verið að aka því á staðinn, þar sem garðurinn á að hlaðast. Er þetta verk hið þarfasta, því að allur ytri hluti bæjarins liggur undir stórskemmdum af völdum Glerár á vissum tímum árs.

Tíminn lofar tíðina þann 25. janúar:

Muna allir grimmdarfrostin sem voru í fyrra um þetta leyti. Nú hefir verið hláka og blíðveður alla vikuna. 

Febrúar: Hægviðrasöm og hagstæð tíð fyrri hlutann, en síðan harðindaskorpa. Fremur kalt.

Ísafold segir þann 8.febrúar:

Veðráttan hefir verið með afbrigðum góð undanfarið, blíðviðri og stillur; gæftir góðar og mokafli þar sem til hefir spurst.

En svo urðu mikil umskipti. Morgunblaðið segir þann 18.:

Kuldaveðrátta er nú mikil um allt land. ... Vatnspípur sprungu víða hér í bænum í gær. Menn hafa átt svo mildri veðráttu að venjast það sem af er vetrinum, að þeir hafa ekki varað sig.

Og 22. segir frá snjókomu í sama blaði:

Snjóað hefir hér með meira móti undanfarna daga. Varð snjóþunginn svo mikill á símlínum hér í grennd að staurar brotnuðu og vírar slitnuðu. Er sagt að 14 staurar hafi brotnað á leiðinni milli Hafnarfjarðar og Reykjavíkur.

Mars: Hríðar nyrðra framan af, en annars nokkuð hagstæð og þurrviðrasöm tíð. Mjög kalt.

Mjög mikið kuldakast gerði í upphafi mánaðarins. Morgunblaðið segir þann 3. mars að höfnin hafi verið manngeng. Þann 5. kemur fram í blaðinu að lögreglustjóri hafi lagt bann við umferð manna um ísinn, en þrátt fyrir það hafi hinir og aðrir verið þar á ferð eftir það. Þess er einnig getið að vatnslaust hafi verið í mörgum húsum í bænum undanfarna daga, „jafnvel í öðrum eins stórhýsum og Hótel Ísland“. 

Tíminn segir frá því þann 5. að flóabáturinn Skjöldur hafi ekki komist inn til Borgarness í morgun vegna þess að fjörðurinn sé lagður svo langt út. 

Vísir birti þann 9. bréf ritað þann 3.:

Austanfjalls 3. mars: Nú er hér hörkugaddur og norðanbál. En óvenjulega hefir veturinn samt verið góður og mildur til þessa. Snjór sjaldan legið á jörð til lengdar. Hálfsmánaðarpart nóvember. Hefir þessi góða tíð komið sér vel þar sem nokkurt gras hefir verið á jörðu, því heybirgðir manna voru af skornum skammti eftir sumarið. Bágast eru þær sveitir settar, svo sem Land og Rangárvellir, þar sem grasbrestur var svo mikill, að varla var nokkur blettur ljáberandi, einkum ofan til. Og svo kom askan úr henni Kötlu og eyðilagði þessa litlu grassnöp, sem áður var. Aðalhjálpin í sveitum þessum var sú, að margir áttu gamlar heyfyrningar. Samt er búist við því, að nokkrir bændur í báðum þessum sveitum, komist í heyþröng, einkum þó þeir, er engar gamlar heyfyrningar áttu, enda þótt þeir hafi mikið í sölur lagt til að búa sig undir veturinn.

Þann 9. segir Morgunblaðið frá illviðri sem gekk yfir þann 8. - og þann 10. og 11. eru af því smávegis framhaldsfréttir - dregið úr og í. 

[9.} Versta veður var hér í allan gærdag, stórviðri og hríð með köflum. Engar munu þó skemmdir hafa orðið hér að ráði. Í Vestmannaeyjum var verra veður heldur en menn muna
dæmi til í mörg ár. [10.] Símslit urðu nokkur í rokinu í gær. [11.] Vestmannaeyjum, í gær. Í ofviðrinu á laugardaginn [8.] urðu hér feikna miklar skemmdir á síma- og rafleiðslu. Af 70 símastaurum, sem hér eru, eru að eins 10 uppistandandi, og við búið að það taki marga daga að bæta skemmdirnar. Rafleiðslan skemmdist og svo mikið, að öll hús eru ljóslaus. Á höfninni hér urðu sárlitlar skemmdir. Mótorskipið „Reginn“, eign Þorsteins kaupmanns Jónssonar frá Seyðisfirði, rak á land í Botninum, en þar er sandur, og mun skipið óskemmt. [14.]Fregnirnar um skemmdirnar í Vestmannaeyjum í laugardagsveðrinu [8.3.] hafa verið orðum auknar. T. d. höfðu ekki brotnað nema fáir staurar og rafljósaleiðslan var ekki í ólagi nema einn dag. 

Fram (á Siglufirði) segir þann 15. að ís hafi sést um miðja viku úti fyrir Langanesi og Sléttu. Menn á Siglufirði hafi hins vegar gengið „á hnjúka á fimmtudag“ [13.] og ekki séð neinn ís.  

Þann 16. eru enn fréttir af þrumuveðri í Morgunblaðinu - í þetta sinn meira „alvöru“. 

Klukkan tæplega 8 í gærmorgun kom hér hið allra mesta þrumuveður, sem menn muna eftir. Var ein skruggan svo mikil og gekk svo nærri, að líkast var því sem allt ætlaði ofan að ríða. Í sumum húsum, sem hafa rafljós, kviknaði sem snöggvast á þeim og brak og brestir heyrðust í öllum leiðsluþráðum. Á Vesturgötu hafði eldingu slegið niður í götuljósker, og víðar mátti sjá vegsummerki þess, að eldingin hafði farið býsna nærri.

Hvergi gerði þrumuveðrið jafn tilfinnanlega vart við sig eins og á loftskeytastöðinni. Laust eldingu niður í loftnet stöðvarinnar og brenndi sundur tvo þræðina af fjórum. En eigi var þar með búið. Eftir tengslunum milli loftnetsins og jarðleiðslunnar fór straumurinn gegn um sveiflubreytirinn („oscillatorinn") með svo miklum krafti, að hann sprakk í smámola. Þeyttust þeir eins og byssuhögl víðsvegar uni vélaherbergið, mölvuðu rúðurnar og skemmdu ýmislegt sem inni var. Hrökk vírbútur í gegn um hurðina á stofunni og var kringlótt gat eftir, líkast því sem kúlu hefði verið skotið á hurðina. Ampére-mælir á jarðleiðslunni eyðilagðist algjörlega og leiðslur kubbuðust í sundur. Var víða sót að sjá á veggjunum, sem leiðslurnar lágu um. Yfirleitt hefði maður getað ímyndað sér að lítil sprengikúla hefði sprungið inni í herberginu. - Ritsíma- og talsímasambandið við landsímastöðina slitnaði og rafljósalamparnir brunnu í sundur.

Vér áttum í gær tal við stöðvarstjórann, hr. Friðb. Aðalsteinsson. Kvað hann undirganginn hafa verið ferlegan, er eldingunni laust niður, og taldi hann líkastan því, sem að loftskeytamastrið væri að falla yfir húsið. Dyravörðurinn var alveg nýfarinn út úr vélaklefanum, er atburðurinn varð, og skall þar hurð nærri hælum, því engum mundi hafa orðið lífs auðið þar inni. Stöðvarstjórinn telur að stöðin muni geta tekið á móti skeytum eftir sem áður. En hins vegar muni það taka nokkurn tíma að koma senditækjunum í lag, og það, sem til þess þarf, verður að fá frá Englandi. En til bráðabirgða telur hann reynandi að setja upp stöðina úr „Goðafossi", sem hér er geymd, eða jafnvel að reyna að bæta sjálfa stöðina með tilsvarandi áhöldum úr stöðinni, sem á að fara til Flateyjar. Stöðvarstjórinn segir, að það sé tiltölulega fátítt, að eldingum slái niður í loftskeytastöðvar. Þó hefði þetta komið fyrir við Bergen 1914. Telur hann hægt að varna algjörlega skemmdum á vélum af þrumuveðri með því að láta leiðsluna frá loftnetinu ganga beint í jörð, þegar ekki er verið að nota stöðina. Hafi ekki verið álitin þörf á því þegar stöðin var reist hér, því möstrin séu svo góðir leiðarar, að þau taki venjulega skellinn af loftnetinu.

Svo komu fyrstu snjóflóðafréttirnar af mörgum og slæmum, Tíminn segir frá þann 25.:

Aðfaranótt 16. þ. m. féll snjóflóð á bæinn Strönd i Reyðarfirði. Ragnheiður dóttir bóndans þar, 18 ára að aldri, fórst i flóðinu og hefir lík hennar fundist. Bóndinn, Kristján Eyjólfsson, náðist nær dauða en lifi, hafði brot úr reykháfnum þrengt að honum, komu fram á honum meiðsli og liggur nú rúmfastur. Kona hans, mágur og þrír ungir synir komust heil á húfi úr flóðinu. Eignatjón bóndans metið 7 til 8 þús. kr. Sama dag féll snjóflóð á Eskifirði, jafnaði við jörðu 1 hlöðu og hjall og steinsteypufjós eign Friðgeirs Hallgrímssonar, 2 kýr fórust, 1 bjargaðist. Hesthús fór og, og veiðarfæri, matbjörg og steinolía. Enn fremur hljóp flóðið i gegnum hús í smíðum, eign V. Jensens kaupmanns. - Snjóflóð fyllti og hús á Hrúteyri í Reyðarfirði. - Enn fór snjóflóð í gegnum hús Halls Pálssonar á Fáskrúðsfirði, sama dag. Sagt er að á Fáskrúðsfirði hafi alls brotnað í flóði 8 róðrarbátar. - Loks hljóp snjóflóð á fjárhús í Firði i Mjóafirði og drap 15 kindur og meiddi margar.

En góðir dagar komu. Morgunblaðið segir þann 21.: „Vorveður mátti kalla hér í gær, sólskin og logn allan daginn“. - En þann 27.: „Norðangarð gerði hér í fyrrakvöld með harðviðri sem hélst í allan gærdag“. Og þann 29. segir blaðið: „Sjávarkuldi er svo mikill þessa dagana að jafnvel í gær krepjaði höfnina hérna“. 

Aðfaranótt þess 29. brunnu þrjú hús á Seyðisfirði í snörpum norðanvindi og hríð. (Morgunblaðið 30. mars). 

Apríl: Lengst af hagstæð tíð syðra, en hríðarveður nyrðra, einkum fyrri hlutann. Kalt.

Slæmar fréttir bárust frá Siglufirði. Lítum fyrst á stutta fregn í Fram þann 5.:

Snjókoma hefur verið mikil í vikunni, en veður frostlaust eða frostlítið, og stillt.

Þann 12. segir blaðið: 

Veðrið: Sunnudag [6. apríl] og mánudag mátti heita stillt veður, en þriðjudagsmorguninn [8.] gerði hér ofsaveður á austan, norðaustan, með mikilli fannkomu, er hélst allan þann dag. Hefir sú átt haldist síðan með mikilli snjókomu; og er hér nú afskaplega mikill snjór svo að illfært er húsa milli. Alla vikuna mjög frostlítið.

Ofsaveður gjörði hér síðastliðinn þriðjudag [8.]. Skúr sem Even Johansen vélasmiður hefur haft verkstæði sitt, fauk af grunninum og mölbrotnaði; þakið fauk á ljósleiðslustaur og braut hann, og urðu fyrir þá sök allir á Kambinum að sitja í myrkrinu. - Slík húsfok eru óafsakanleg, og mega þeir menn helst kenna sér um, sem orðið hafa til þess að tefja hér framgang byggingarsamþykktar, því að þar yrðu auðvitað reistar skorður við því að byggð yrðu hrúgatildur, sem fjúka í fyrsta roki og geta ráðið fjörtjóni á mönnum og skepnum og stórskemmt eigur manna. - Því er miður að Even Johansen mun hafa beðið töluvert tjón af þessu.

Ógurlegt snjóflóð féll hér austan fjarðar í nótt [aðfaranótt 12]. Tók yfir um 1000 faðma svæði. Sópaði sjö húsum út í sjó, og gekk yfir bæinn í Neðri-Skútu. 16 manns lentu í flóðinu. 7 náðust lifandi eftir 10 tíma. 9 manns ófundið ennþá og talið af. Flóðbylgjan æddi hér yfir á eyri og gerði stórskaða. Tjónið um 1 1/2 miljón kr. Eftir því sem vér best vitum enn þá verða menn fyrst varir þessa voða viðburðar þannig, að um kl.4 í nótt verður vökumaður á M.S. „Æskan“, sem lá við Lýsisbryggju svokallaða, sjónarvottur þess, að flóðbylgja ógurleg kemur æðandi austan yfir fjörðinn. Sá hann um leið að fjörðurinn var snjóhvítur, og hyggur í svipinn að hafís sé þar kominn. Flóðbylgjan æðir á land upp með afskaplegum aðgangi, og tók t.d. skip þetta sjó inn að lúkugötum um leið og bylgjan reið yfir.

Afleiðingar flóðbylgjunnar urðu hroðalegar. Utan frá Bakkevig og alla leið suður til Roalds eyðilögðust allar bryggjur meira og minna, og svo var afl bylgjunnar mikið að tvö fiskiskip Sam. verslananna, sem á landi stóðu, fluttust úr stað, en mótorbátar og smærri bátar, lágu sem hráviði hér og þar, um eyraroddann, m.b. „Georg“ spónmölvaðast, og mótorbátur sem lá upp við Roaldsbryggju hentist á hvolf.

Er menn sáu þessar aðfarir hér, varð mönnum ljóst að snjóflóð mundi hafa hlaupið úr fjallinu austan fjarðarins, og þaðan stafaði flóðbylgja þessi, en ekkert mátti sjá vegna hríðarsorta og myrkurs, Þegar birta tók af degi rofaði snöggvast svo að sást austur yfir fjörðinn, brá mönnum þá mjög í brún, því að af sjö húsum, sem stóðu hér beint á móti eyraroddanum var aðeins eitt eftir. Eigi gátu menn séð bæinn Neðri-Skútu, eða íbúðarhús er þar stóð fyrir neðan á sjávarbakkanum. Var þá brugðið við svo fljótt sem unnt var. Fjöldi manna fór austur yfir, ef ske kynni að eitthvað mætti aðhafast þrátt fyrir illviðrið, því þar höfðu sjáanlega gerst hörmuleg tíðindi. Þegar menn komu yfir um, sáu menn að afarmikil snjóskriða hafði fallið úr fjallinu fyrir ofan Staðarhól, klofnað á hól nokkrum fyrir ofan bæinn og aðalflóðið hlaupið að sunnanverðu, og Neðri-Skúta lent alveg í suðurjaðri þess, var allt þetta svæði ein auðn, þar stóð ekki steinn yfir steini, og eyðileggingin afskapleg. Síldarbræðsluverksmiðja Evangers og 5 önnur hús þeim tilheyrandi, hús Benedikts Gabríels Jónssonar, og bærinn Neðri-Skúta var alt sópað burtu, og engin lífsmerki sjáanleg á öllu þessu svæði.

Í húsum Evangers bjuggu: Knut Sæther umsjónarmaður og kona hans, og Friðbjörn Jónsson húsmaður með konu og barni, og varð leit að þeim árangurslaus, enda stóðu húsin rétt við sjóinn, og hafa sópast út í fjörð í einni svipan. Í húsi Benedikts Gabríels, bjó hann með konu og 2 börnum, og var sjáanlegt að þar mundi hafa farið á sömu leið. Í Neðri-Skútu bjó Einar bóndi Hermannsson með konu sinni, þrem börnum sínum, fósturbarni og gamalli konu. Menn sáu þegar að hér var sá staðurinn er sennilegast væri að líf leyndist, þó ýmislegt benti til hins gagnstæða þar eð búshlutir og innanstokksmunir höfðu fundist víðsvegar í flóðinu, og mikill hluti bæjarins hafði farið langar leiðir og tæst sundur. Var þá farið að grafa til þess að leita bæjarleifanna, og urðu menn þess varir áður en langt um leið, að eitthvað af gamalli baðstofu mundi vera þar undir, og kunnugir vissu að þar hafði fólkið sofið, Um kl.2 var búið að grafa upp baðstofuna og ná öllu fólkinu lifandi. Þar lá það í rúmum sínum skorðað milli rúma og súðarinnar, sem fallið hafði niður, og hvíldi nú á rúmstokkum og gólfi. Var það mikið þjakað og nokkuð meitt, sem von var eftir 10 tíma dvöl í slíkum heljargreipum, en var þó með ráði og rænu, nema sonur hjónanna Hermann, hann var meðvitundarlaus, lá hann og allur í fönn, var svo fólkið alt flutt að Árbakka, er standur þar litlu sunnar. Vaknaði Hermann þar skjótt til meðvitundar, og gera menn sér nú vonir um að allt fólkið muni komast til heilsu. Sjálfsagt verður leitinni haldið áfram, en því er miður að hún er að sögn þeirra er komið hafa á vettvang, vonarlítil.

Tjónið af öllu þessu er stórkostlegt, fyrir utan mannslífin. Auk allra þessara húsa sem upp hafa verið talin hefur fjöldi annarra mannvirkja austan fjarðarins eyðilagst, bæði bryggjur og uppfyllingar. Húsin voru flest full af tómum tunnum, og þar lágu einnig um 1000 föt af lýsi, og fjölda margir snurpinótabátar, sem alt hefur meira og minna eyðilagst, og mun óhætt vera að fullyrða að tjónið sé ekki minna austan fjarðarins og vestan, en 1 til 1/2 miljón krónur.

Fólkið í Skútu hefur misst aleigu sína, að undanteknum fáeinum kindum sem voru í húsi lítið eitt sunnan við bæinn, og slapp, 2 kýr bóndans voru dregnar dauðar upp úr fönninni í dag.

Ekki voru þetta öll voðatíðindin - Fram segir frá þann 19. apríl:

Tíðin: Sunnudag [13.] og mánudag sama snjókoma og mikill stormur, alltaf norðaustan. Þriðjudag, miðvikudag og fimmtudag [17.] mjög gott veður, sólbráð hvern dag og hiti. Í gær kólnaði nokkuð aftur með snjókomu; áttin norðvestan; frost í gærkvöldi 3 gráður. í dag er rosaveður þvervestan,en bjart og frostlaust.

Snjóflóð í Þorgeirsfirði um síðustu helgi; hljóp á fjárhús, á bænum Kaðalstöðum [þessi bær mun vera í Hvalvatnsfirði], eign Björns Líndals á Svalbarði, sópaði því burt og grandaði á 2 hundrað fjár, mestmegnis sauðum. Snjóflóð í Ólafsfirði fyrra föstudag [11.]; brýtur fimm símastaura, muna menn ekki eftir því að snjóflóð hafi fallið á þeim stöðvum áður, vestan fjarðarins.

Voðasnjóflóð enn, 9 manns ferst. Þriðjudag 15. þ.m. komu menn úr Héðinsfirði hingað og sögðu þau hryggilegu tíðindi, að í Héðinsfirði hefðu fallið mörg snjóflóð um síðustu helgi, og tvö þeirra orðið mannsbanar. Hið fyrra þeirra snjóflóða féll laugardaginn 12. þ.m. um kl.3 síðdegis úr svokallaðri Víkurbyrðu, og fórst þar bóndi frá Vík Páll Þorsteinsson að nafni, maður á besta aldri, frá konu og 1 barni, var hann á heimleið frá beitarhúsunum í Vík. Allir bændurnir þrír voru á beitarhúsunum þennan dag en Páll heitinn varð þeirra fyrstur til heimferðar - og skildi það. Lík hans var ófundið er síðast fréttist. Snjóflóð hafa oft fallið á þessum stað og orðið mönnum að bana; árið 1841 fórust í snjóflóði á sama stað 2 giftir bændur frá Vík, Jón Jónasson og Jón Jónsson, voru þeir einnig á heimleið frá beitarhúsunum.

Síðara flóðið féll um kl. tvö á sunnudaginn úr fjallinu fyrir ofan Ámá, fremsta bæ í Héðinsfirði hljóp það á fjárhús í túninu á Ámá og fórst þar Ásgrímur sonur Erlends bónda 24 ára gamall. Í flóðinu lentu einnig 37 ær og fórust flestar. Annar maður var nýgenginn frá fjárhúsinu til annars fjárhúss skammt frá, það hús slapp hjá flóðinu. Héðan fóru menn til Héðinsfjarðar á þriðjudaginn, ef hugsanlegt væri að einhverju yrði bjargað, fundu þeir eftir nokkra leit Ásgrím örendan í heytóft áfastri fjárhúsinu og 8 ær lifandi.

Mótorbátur frá Hofsós hafði verið veðurtepptur hér í Siglufirði alllengi. Þriðjudaginn, síðdegis [15.], hélt hann heimleiðis og morguninn eftir bárust þau skeyti hingað frá honum, að hann hefði eigi séð bæinn Engidal, er hann sigldi þar hjá, og enga mannaferð þar, en þóttist aftur á móti hafa séð að snjóflóð mundi hafa fallið upp undan bænum. Var þá þegar brugðið við héðan; og sendur vel mannaður mótorbátur vestureftir. Gerðu menn sér þó vonir um að hér hefði eigi fallið snjóflóð sem að grandi hefði orðið, því í manna minnum hafði ekki snjóflóð hlaupið á þessum stað, hugðu menn fremur að bæinn hefði fennt í kaf, því eigi sést af sjó utan.

Önnur varð þó raunin á, því þaðan átti maður eftir að frétta máski hroðalegustu viðburðina. Hafði afarmikið snjóflóð fallið um þveran dalinn, og síðan ofan eftir honum, hlaupið á bæjarhúsin og grafið þau, en eigi náð peningshúsum er stóðu nær sjónum. Sást þar ekkert líf heima við, þar er bærinn hafði staðið, nema hundur einn, sem var þar á vakki. Sáu menn hvar héppi hafði grafið sig upp úr flóðinu, og að hann var blóðugur og rifinn á löppunum. Haus á dauðu hrossi sást upp úr fönninni og kofarústum rétt fyrir neðan bæinn. Var þegar farið að moka upp bæjarrústirnar, og er þar skemmst af að segja að heimilisfólkið alt 7 manns fannst þar örent í bæjarbrotunum undir 4 til 5 álna þykku flóði. Var fólkið allt í rúmunum, svo snjóflóðið hefur fallið á náttarþeli, og miklar líkur til að verið hafi sömu nóttina og voðaflóðið féll hér í Siglufirði, því líkin voru mikið farin að rotna. Seint um kvöldið var búið að ná öllum líkunum, og voru þau flutt hingað til Siglufjarðar á fimmtudagsmorguninn.

Af skepnum fórust þarna: 2 kýr, 1 hross, 6 kindur, 2 hundar og köttur. Fjárhúsin stóðu utar og neðar í túninu og hafði þau ekki sakað. Fullorðna féð og hross höfðu legið við opið og því farið út þegar veður batnaði enda virtist því líða nokkurn veginn vel. Í öðru húsi voru lömb og eitt hross, hafði það eigi komist út því húsið var birgt, og voru lömbin svo hungruð að þau höfðu étið ull hvert af öðru, mold úr görðum og veggjum og taglið af hrossinu, en virtist vel lifandi.

Þegar birti upp var hafin leit eftir líkum þeirra sem fórust hér í Siglufirði, hefur síðan verið leitað alla daga og nætur með hverri fjöru, og eru nú 6 lík fundin, lík Knud Sether, og konu hans, Benedikts Gabríels, konu hans og eldri dóttur, og lík Guðrúnar konu Friðbjarnar. Héraðslæknirinn fullyrðir að fólkið héðan hafi allt dáið samstundis, en sumt af Engidalsfólkinu hafi ef til vill lifað eitthvað, en telur þó öruggt að meðvitund þeirra sem ekki hafi dáið þegar í stað, hafi horfið álíka fljótt og meðvitund þeirra sem lenda í kæfingu. Læknirinn álítur því að vér megum vera fullvissir um það að dauðinn hafi komið að fólkinu meðvitundarlausu, og að ekki geti verið að ræða um þungt helstríð, þeir sem eitthvað hafi lifað eftir að slysið bar að höndum hafi liðið jafn hóglega yfrum sem hinir, sem þegar í stað létu lifið. Alla dagana hafa mótorbátar og smábátar verið á ferð fram og aftur um fjörðinn, að tína saman síldartunnur og timburrekald, munu hafa náðst um 1500 tómar síldartunnur og allmikið af timbri mjög brotið og sundurtætt, mikið af því aðeins eldsmatur. Höfnin hefur verið hroðaleg útlits þessa daga, full af óhreinni krapstellu, spítnarusli og tunnum. Innan til mun hún og alls ekki vera trygg til umferðar stærri skipum, eins og stendur. Menn vita alls ekki hve langt vélar og járnbitar hafa henst út á fjörðinn, því það hefur ekki verið hægt að rannsaka enn þá. Ekki var unnt að vinna að björgun á höfninni í gær vegna veðurs. Tjónið hefur heldur ekki verið hægt að gjöra upp nákvæmlega enn þá.

Og enn snjóflóð. Morgunblaðið segir frá þann 26.:

Borðeyri, í gær. Annan páskadag [21.4.] féll snjóflóð á Leikskálum í Haukadal í Dalasýslu. Drap það 110 ær, eyðilagði fjárhús, mikið af heyi og helming túnsins. Kuldi og norðaustan stormur í gær og í dag.

Þann 14. segir Vísir frá snjóþyngslum á Seyðisfirði:

Snjór er nú meiri um allt Norður- og Austurland en menn muna til. T.d. er sagt að snjórinn sé viða tveggja metra djúpur á götunum á Seyðisfirði. Óttast menn mjög snjóflóð þar eystra og sagt að menn hafi flúið sum húsin sem hættast er.

Daginn eftir segir í Vísi:

Frá Seyðisfirði barst sú fregn í gær, að snjór hefði runnið þar fram á Fjarðarströndina fyrir utan kaupstaðinn og yfir eitt hús. Var fólk flúið úr húsinu og óvíst um hverjar skemmdir hafa orðið.

Þann 19. kom fram að annað flóð hafi einnig fallið á Fjarðarströndinni á Seyðisfirði og brotið 3 símastaura. 

Undir lok mánaðar bárust aftur fréttir af hafís - óljóst er hvort hafíss varð vart við Súgandafjörð eða hvort aðeins var um lagnaðarís af fjörðunum að ræða. Morgunblaðið segir frá þann 28.:

Frá Raufarhöfn er símað, að frá Hraunstanga á Melrakkasléttu hafi sést allmikill hafís, en sýn til hafs verið slæmt, svo að eigi sé hægt að segja með vissu um það, hvort hér sé um meiriháttar ísrek að ræða, eða aðeins hroða. Frá Brekku í Núpasveit er símað, að hafís sé að reka inn Axarfjörð að austan, en íslaust sé frá Mánáreyjum til Grímseyjar, að því er séð verði. Frá Hraunum í Fljótum er tilkynnt að íshroði sé þar „fram undan, en ekki mikill“.

Svo kom leysing. Fram segir frá 3. maí:

Tíðin hefir verið fremur óstillt þessa viku. Fyrripartinn var góð leysing og tók mikið upp, en síðari part vikunnar hefir verið talsverð snjókoma, og nokkurt frost.

Þrjú vatnsflóð. Leysing var svo mikil í Svarfaðardalnum um síðustu helgi [26. til 27. apríl] að 3 vatnsflóð æddu þar á sléttlendinu og gerðu skaða. Á Syðra-Garðshorni hljóp vatnsflóð á fjárhús með 13 kindum, kippti því upp af grunni, og drukknuðu allar kindurnar. Á Ytra-Garðshorni hljóp vatnsflóð í fjós, drukknaði þar kálfur, en kúnum varð bjargað, á sama bæ tók flóðið nokkuð af heyjum og skemmdi peningshús. Á Blakksgerði hljóp vatnsflóð á bæjarhúsin og hálffyllti þau, en gerði lítinn skaða. Fullorðinn karlmaður lenti þar í flóðinu og barst með því um 200 faðma, áður en hann bjargaðist úr því. Ekki voru vatnsflóð þessi í neinu sambandi við ár eða læki, en snjórinn var afskaplega mikill og leysingin snögg.

Apríl lauk  kuldalega. Morgunblaðið segir frá þann 1.maí: „Blindhríð var hér í bænum um tíma í gær og kom aldrei jafndimmur bylur í vetur. Mun það sjaldgæft að slíkt veður sé hér viku af sumri“. [Sumardagurinn fyrsti var þann 24.].

Maí: Nokkuð votviðrasamt syðra, en annars hagstæð tíð. Fremur hlýtt.

Mánuðurinn byrjaði kuldalega. Morgunblaðið birti þann 3. fréttir frá Borðeyri og Blönduósi. Meðal annars fleiri snjóflóðatíðindi úr Dölum:

Borðeyri, í gærmorgun [2.]. Hér hefir verið hríðarveður í tvo undanfarna daga og kominn nokkur snjór, en áður var hér snjólaust að kalla mátti. Lagís er á öllum firðinum hér innan við Borðeyri. Vélbáturinn „Ingibjörg" kom til Blönduóss í fyrradag og hafði hvergi orðið var við hafís á leið sinni frá Reykjavík. Tvö snjóflóð féllu nýlega í Laxárdal. Kom annað á bæinn Hornstaði og skemmdi þar túnið nokkuð. Hitt kom á bæinn Gröf, en gerði litlar eða engar skemmdir. Veturinn hefir verið ágætur hér um slóðir, hefir útibeit verið góð víðast hvar og bændur því vel birgir að heyjum. Hafa þeir og sparað þau allmikið með því að gefa síld til fóðurbætis. Sýslufundur Strandasýslu stendur yfir þessa dagana.

Blönduósi í gær. Hér mátti heita blindhríð í fyrradag [30.apríl], og eins var hríðarveður í gær, en þó nokkru bjartara. Í morgun [2.] var hríðarfjúk, en þó bjart veður, en um miðjan dag skall á með hríðarbyl, og má nú heita versta stórhríð af hánorðri. Þó er ekki mikið frost. Nokkur jörð hefir verið að undanförnu hér í niðursveitunum, en fram til dala er mikill snjór og hagleysi. Eru bændur þar að komast í heyþrot, en hér í grennd eru flestir allbirgir enn. Útlitið er þó hið ískyggilegasta.

Fleiri fréttir bárust af hafís. Morgunblaðið segir þann 5. og 8.:

[5.] Frá Arnarfirði var símað í morgun, að kútter „Elisa", eign þeirra Proppébræðra, hefði komið þangað inn nokkuð brotinn. Sagði skipið að mikill hafís væri úti fyrir, alla leið suður fyrir Arnarfjörð. Segir og í skeytinu, að illt útlit sé þar vestra. Á Norðurlandi er grenjandi stórhríð. Sterling liggur á Sauðárkróki og getur ekkert aðhafst vegna veðurs.

[8.] Hafís frá Skaga að Barða. Vb. Ingibjörg kom hingað í gær beina leið frá Steingrímsfirði. Hafði séð óslitinn ís alla leið frá Horni og suður fyrir Arnarfjörð, en eigi var hann svo þéttur, að hætta væri að sigla í gegn um hann. Þegar báturinn fór framhjá Horni, sá hann yfir ísinn mörg siglutré inni á Hornvík, og sýndist eigi betur, en skipin hefði hleypt þar upp í sand undan ísnum. — Á Ísafirði var hafís kominn inn að Tanga í gær. Vb. Hvítingur frá Akureyri kom hingað í fyrrinótt. Hann segir jafnan, samfelldan hafís frá Skaga að Barða hjá Dýrafirði. Fram undan Aðalvík og Ísafjarðardjúpi var ísinn svo þéttur, að eigi voru tiltök að sneiða milli jakanna, heldur varð báturinn bara að sigla beint á ísinn. Mikinn snjó sagði hann fyrir norðan og bændur í Siglufirði uppiskroppa að heyjum.

Sunnanhláka var í gær um land allt. Er vonandi að framhald verði þar á, og getur þá verið að betur rætist úr en á horfðist um skepnuhöld bænda.

Undir lok mánaðar voru betri horfur. Morgunblaðið þann 26.:

Öndvegistíð er nú um allt land og bestu horfur. Er allt útlit fyrir, að betur fari með skepnuhöld en á horfðist fyrir mánuði, því hey voru víða orðin afar lítil.

Morgunblaðið segir þann 12. júní frá því að steinsteypubrúin á Giljá í Húnavatnssýslu hafi fallið í leysingum (dagsetningar ekki getið). Hún var nýbyggð að heita mátti. 

Vísir segir 4. júní frá skriðuföllum í Langadal (dagsetningar ekki getið):

Aurskriður féllu nýlaga á túnin á Strjúgi og Gunnsteinsstöðum í Langadal i Húnavatnssýslu og gerðu mikið tjón. Hafði skriðan lagt undir meira en helming túnsins á Strjúgi, að sögn, en minna af Gunnsteinsstaðatúninu, og loks urðu nokkrar skemmdir af skriðum á jörðinni Æsustöðum.

Júní: Byrjaði vel, en síðan komu hret. Úrkomutíð á Suður- og Vesturlandi.

Fram lýsir tíðinni nyrðra vel í fjórum stuttum pistlum:

[5.] Það sem af er vikunni hefur verið öndvegistíð, logn hér inni, og hitar miklir, en loftþykkt einatt, og útifyrir vestanátt.

[14.] Hvítasunnudagarnir [8. og 9.] voru kaldir báðir og norðanátt; var hríðarslitringur hvítasunnudag en festi þó engan snjó. Á þriðjudag og miðvikudag hlýtt og stillt veður, fimmtudagsnótt [12.] gerði ofsaveður sunnan og gátu bátar ekki róið þann dag. Í gær blíðuveður. Í dag stillt en fremur kalt, en stormur útifyrír. 

[21.] Kuldaveðrátta alla þessa viku þokur tíðar og norðanátt ríkjandi, hefir þó ekki fest hér snjó. Hefur verið kalt um allt land, einkum á Suður- og Vesturlandi. Fennt niður í mið fjöll syðra, og á Ströndum varð alhvítt niður að sjó fyrripart vikunnar.

[28.] Fyrripart vikunnar hægviðri og sólfar lítið. Hvass á sunnan á fimmtudaginn [26.]. Í gær rigning einkum seinni partinn og í gærkvöld og snjóaði ofan í miðjar hlíðar í nótt. Í dag er að birta upp og veður stillt en kalt.

Fyrsta vikan var líka góð syðra. Morgunblaðið segir frá þann 5.:

Ágæt sprettutíð er nú hér sunnanlands, og þarf tæplega goðaeyru til þess að heyra grasið spretta. Haldi þessu áfram, verður þess ekki langt að bíða, að tún hér í bænum verði sláandi.

Það kólnaði með hvítasunnunni og Morgunblaðið segir frá kulda um miðjan mánuð - fyrst þann 14.: „Kuldatíð hefir verið hér undanfarna daga og jafnvel gengið á með éljum öðru hvoru. Sólskin var þó lengst af í gær, en kuldastormur allan daginn“. Þann 16. kemur fram að einnig er um óþurrka að ræða: „Óþurrkatíðin, sem verið hefir hér fram að þessu, hefir þegar valdið allmiklu tjóni ,hér, þar sem víða er ekki enn farið að sá í matjurtagarða vegna bleytu. Og kuldarnir síðustu daga hafa komið kyrking í allan gróður, sem kominn var“. Þann 19. segir Morgunblaðið frá Hólmavík þann 17. að þar væri alhvít jörð niður í sjó og fannkoma. 

Vísir segir frá þann 18. júní: „Mikil rigning var hér í morgun. Frost var hér afafaranótt mánudagsins [17.] sem sjá má merki á trjám og blómum í görðum“.

Júlí: Óþurrkatíð á Suður- og Vesturlandi, en góð tíð norðaustanlands framan af. Fremur hlýtt, einkum norðaustanlands. Íshrafl var á Húnaflóa. 

Sunnanlands var kvartað um óþurrka, dæmi er frétt í Morgunblaðinu þann 8.:

Gott veður var hér i gærmorgun og sá til sólar, en slíkt er nú orðið sjaldgæft, enda varð sólskiníð endasleppt, því að komin var rigning laust eftir hádegi og rigndi allan daginn. Vegna óþurrkanna horfir til vandræða með fiskverkun og töður eru þegar farnar að skemmast á túnum hér.

En þann 12. sagði blaðið: „Þurrkurinn kom í gær. Hans hefir lengi verið beðið með óþreyju. Fiskur lá undir skemmdum vegna óþurrka“.

Tíminn segir sama dag: 

Brá til norðanáttar og þurrks í gær. Hefir mjög lítið sprottið undanfarið hér syðra vegna kulda, en á Austur- og Norðurlandi hafa verið óvenjumiklir hitar. Sláttur er byrjaður almennt hér um slóðir.

Þann 16. júlí birti Morgunblaðið frétt af afleiðingum Kötlugossins:

Í vor sendu flestar sveitir í Vestur-Skaftafells- og Rangárvallasýslu menn inn í óbyggðir til þess að skoða afrétti. Hafa þeir sömu söguna að segja, nær allir: Afréttirnir eru svo stórskemmdir að ekki er viðlit að reka fé þangað í sumar. Skástu blettirnir, sem áður voru, eru undir ösku, og varla sést nokkurt stingandi strá svo langt sem augað eygir.Afleiðingin af þessu verður sú, að allur sauðfénaður í þessum sveitum verður að vera í heimahögum í sumar. En þeir eru verri undir en vant er, vegna öskufallsins í fyrrahaust. Bændur eystra hafa því ekki bitið úr nálinni einn, hvað snertir Kötluspellin.

Nú berast enn ótíðindi að austan. Alla síðustu viku hafa þurrkar verið og norðanátt í Skaftafellssýslu, en eigi höfðu þeir staðið lengi er mistur fór að sjást í lofti og ágerðist það eftir því sem á leið. Á laugardaginn var [12.] voru Skaftfellingar nokkrir á ferð á Mýrdalssandi og var þá mistrið svo mikið að skuggsýnt var á sandinum um miðjan daginn. Skaftártungan hefir orðið verst úti af þessu nýja öskufalli. Þar var jörð orðin græn og falleg, en síðan mistrið fór að gera vart við sig hefir komið kyrkingur í allan gróður og lauf fölnað á skógi. Á Síðunni hefir mistrið einnig spillt miklu.

Þann 17. segir Morgunblaðið að seinni partinn í gær hafi kólnað mjög í veðri og snjóað hafi í Esjuna. Þann 19. er enn kvartað um þurrkleysi fyrir austan fjall og þar sé heyskapur óvíða byrjaður. Síðan segir: „Versta veður var fyrir norðan og vestan í fyrradag og kváðu ýmis síldarveiðaskip hafa orðið fyrir tjóni - misst bæði báta og síldarnet“. Vísir segir sama dag að á Ísafirði hafi hvítnað niður undir sjó. Snjór hafi fallið víða um Norðurland. 

Þann 8. ágúst birti Vísir fregn um skriðuföll i Eyjafirði:

Föstudaginn 18. júlí gerði fádæma rigningu um Eyjafjörð og féll þá aurskriða mikil á engjaspildu í Öxnafelli og tók af um 100 hesta engi. Sama dag féll önnur skriða skammt frá Munkaþverá, sem tók af eitthvað af kúahögum þar i Tungunum, og drap að minnsta kosti 5 kindur. 

Þann 27. segir Morgunblaðið að 33 stiga hiti hafi verið á Þingvöllum kl.4 í gærdag. 

Fram segir ísfréttir þann 19.júlí: „Haft er eftir skipum sem að sunnan hafa komið að töluvert hrafl sé í Húnaflóa, en annars höfum vér eftir selveiðara sem kom norðan og vestan úr höfum nú í vikunni, að hann varð ekki var við ís hér nálægt landi fyrr en kom í Húnaflóa, mætti þá ísspöng þessari út af Horni og náði hún nokkuð austur á flóann. Er vonandi ekki um meiri ís að ræða að sinni“.

Ágúst: Úrkomusamt syðra framan af, en síðan skipti um og varð mjög óþurrkasamt á Norðausturlandi, en syðra gerði góðan þurrk. Fremur kalt.

Morgunblaðið birtir þann 10. bréf úr Álftaveri dagsett þann 10.ágúst:

Úr Álftaverinu er oss skrifað 3. þ.m. að þar sé besta tíð. Þurrkur og sólarhiti daglega. Grasspretta góð og útlit hið besta með heyföng.

Fram á Siglufirði fjallar um ótíð í pistli þann 23.: 

Frá sunnudagsmorgni [17.] og fram á aðfaranótt föstudags [22.] mátti heita að væri sífelld úrkoma. Alla daga kalt og versta hrakveður með norðanstormi, og sjógangur eins og í verstu haustgörðum. Snjóaði í fjöll öðru hvoru, og miðvikudagsmorgun [21.] var hér hvítt niður að sjó. Í gærdag birti til og var dágott veður allan daginn. Eins og nærri má geta, gengur heyskapurinn báglega í þessari tíð. Hey var þó orðið nokkurn veginn þurrt hér í kring á laugardaginn og náðist þá eitthvað inn, en seinni part dagsins tók að rigna og kom ofan í flatt hjá mörgum. Hér vesturundan hefir tíðin víst verið með svipuðu móti og snemma í vikunni fréttist að snjóað hefði ofan undir bæi í Miðfirði og sama er að heyra að sunnan - þar hefir líka snjóað í fjöll. „Það má segja, að hér hafi enginn hlutur verið þurr á þessu sumri nema vatnsæðarnar í höfuðstaðnum. Þær hafa verið haldnar þorsta og þurrki þó að allt annað hafi orðið vatnsósa af óþurrkum“ er Fram skrifað úr Reykjavík. Hinsvegar segja blöðin að hagstæð veðrátta hafi verið á Suðausturlandi og sama hefir heyrst af Austfjörðum.

En aftur leit betur út syðra. Morgunblaðið segir frá 2. september:

Þerritíð hefir verið um alt Suður- og Vesturland síðustu vikur og má segja að vel horfi nú með heyskap, ef tíðin helst áfram. Grasspretta er yfirleitt dágóð, svo útheysskapur verður væntanlega vel í meðallagi.

September: Óþurrkar og jafnvel snjókoma norðaustanlands, en betra annars staðar. Fremur kalt.

Tíminn segir þann 3.: „Tíðin hefir verið afbragðsgóð undanfarið um Suðurland, þurrkar og blíða. En næturfrost hafa að mestu eyðilagt kartöflugras hér um slóðir“.

Og þann 17. segir Tíminn að „Stormar og stórrigningar hafa verið hér undanfarna daga. Stutt sumar fyrir okkur suðurnesjabúa“. 

Morgunblaðið birtir þann 15. september grein um veðurlag. Margt er ágætt í greininni. Athyglisverðast ef til vill að höfundinum finnst hafa verið hlýtt (jöklar á undanhaldi) nema rétt upp á síðkastið - en ekki gengu spár um kaldari tíð, meiri ís og framgang jökla þó eftir:

Menn skyldu ætla að i sama landinu væri nokkurnveginn sama veðurlag, þannig að ekki væru stórvægilegar breytingar þegar litið er á stærri tímabil. Menn hafa einlægt vitað að það koma sérstaklega góð eða ill misseri eða ár inn á milli, og það undrast enginn. En ætla skyldi að á sama breiddarstigi væri veðurlagsútkoman eftir t.d. 5 ár og þar yfir nokkurn veginn jöfn. En svo er auðsjáanlega ekki, að minnsta kosti ekki hér á Íslandi og þá væntanlega heldur ekki annarsstaðar, þar sem veðurlag þó er stöðugra.

Veðurlagstímabilin virðast vera alllöng og jafnvel geta náð yfir áratugi. Þetta er nauðsynlegt að hafa hugfast einkum hér á landi þar sem öll afkoma manna er svo afskaplega háð veðurlaginu. Ísárin koma ekki á strjálingi eitt og eitt inn á milli. Það koma margra ára tímabil sem eru í raun og veru kaldari en önnur og þá er ísinn ætíð nærri og þarf þá minna til að honum takist að umlykja landið. Íslensk náttúra á sér einn óskeikulan meðalhitamæli og það eru skriðjöklarnir. Frá ári til árs munar litlu á því hvar jökulmörkin liggja. En ef hlýindi ganga ár eftir ár þá hækka þau, en ef kuldatímabil hefir gengið yfir, þá færist jökullinn fram.

Á síðustu 30 árum hafa jökulmörkin færst aftur allmikið að því er sögnum ber saman um víðsvegar að á landinu. En nú eru líkindi til að við séum komnir inn í kaldara tímabil og að þess megi nú vænta að jökulmörkin færist fram og að hafísmörkin færist nær landinu. Eitt sem bendir á að hafísinn sé nú nær en áður, er hin óstöðuga veðrátta, sem hefir verið síðustu árin. Áður voru hægviðri og stillur miklu tíðari, en þó komu aftur á milli ofsaveður, sem brutu skip og ollu ýmsu tjóni. Nú eru einlægt þessir jöfnu sólarleysisnæðingar og langt síðan reglulegt ofsaveður hefir komið. Loftið er síþrungið köldum sagga, og það er einmitt merki um að „landsins forni fjandi" sé ekki fjærstaddur.

Fyrr á tímum héldu menn að afstaða plánetanna hefði áhrif á svo margt hér á jörðunni og þá ekki síst á veðurlagið. Vísindin þykjast ekkert um þetta vita. En vísindaleg rannsókn er heldur ekki svo gömul, að þess verði vænst af henni að hafa leitt í ljós neitt verulegt í þessum efnum. - En hvað er líklegra en að þessi löngu tímabil í veðurlaginu stafi einmitt frá einhverju utanaðkomandi og þá helst afstöðunni innan vors eigin sólkerfis? - Hvað er líklegra en það, að einmitt staða systurhnatta jarðarinnar hafi áhrif á þá segulstrauma og önnur aflform, sem menn ætla að ráði svo miklu um veðurlagið?

Athygli vísindanna á þessu er nú óðum að glæðast og þess að vænta að þeim takist smátt og smátt að leiða í ljós einhver óyggjandi sannindi þar að lútandi.

Þann 23. varð allmikill jarðskjálfti nærri Reykjanesvita og skemmdi vitann. Þetta var hluti af hrinu sem víða varð vart á Suðvesturlandi. 

Október: Góð tíð, en fremur köld.

Fram segir frá tíð, fyrst þann 4. október, en síðan þann 11.:

[4.] Ennþá sama sagan hvað tíðina snertir, bleytuhríðar og stormar daglegt brauð. Í gærmorgun var komin hér sunnan— landsunnanstormur, sem hélst allan daginn og fylgdi honum hiti svo hér leysti alt föl upp í mið fjöll, og vonuðust margir eftir bata. En í morgun vakna menn við að alhvítt er niður að sjó, og áttin þvervestan, svo enn er útlitið skuggalegt. Sunnanstormurinn sem hér var í gær, náði yfir land allt og var víða ofsaveður. Af Akureyri hefir frést, að þar á pollinum slitnuðu bátar og ráku hér og þar, og eitt hákarlaskip Höephners strandaði.

[11.] Þótt útlit væri hið versta síðasta laugardag breyttist veðrátta mikið um síðustu helgi. Hefir alla vikuna verið landátt og hlýindi var hér í gær t.d. 13 gráðu hiti. Snjólaust er orðið upp á fjallatoppa. Í dag indælis veður. Mótorbátur fórst nýlega frá Mjóafirði, líklega í sunnanrokinu síðastliðinn föstudag [3.], og drukknuðu þar fjórir menn. Einnig fórst sama dag lítill mótorbátur frá Norðfirði, og drukknuðu allir mennirnir 4. 

Morgunblaðið segir þann 11.: „Þoka óvenjudimm kom hér í fyrrakvöld og hefir haldist síðan. Var svo dimmt um hádaginn í gær að rétt grillti milli húsa“.

Einhver mæða er í Morgunblaðinu þann 25. - síðan er sagt frá skipsskaða:

Veturinn heilsar í dag. Mun mörgum finnast sem lítið hafi veríð um sumar á síðustu missirum og því lítils að sakna. ... Aðfaranótt fimmtudags [23.] strandaði danskt seglskip. „Activ" frá Marstal hjá Mýrum, fram undan Knarrarnesi og drukknuðu allir menn sem á skipinu voru. Skipið var á leið til Borgarness með timburfarm til Kaupfélags Borgfirðinga. Sást til þess frá Akranesi á miðvikudaginn. Var það þá komið þar upp undir, en sneri svo inn í Borgarfjörð og héldu menn að það mundi komast heilu og höldnu. En veður var hvasst um nóttina og hefir það þá hrakið upp á skerin fram undan Mýrunum. Er það hættulegur strandstaður og sjaldan að strandmenn bjargist þar, enda hefir og sú orðið reyndin á nú. Skipið var lítið og er búist við því að á því hafi ekki verið nema 5—6 menn.

Fram segir þann 1. nóvember: 

Öndvegistíð um land allt. Logn og sólskin hér hvern dag og væg frost um nætur, hafa slíkar stillur ekki þekkst hér undanfarin þrjú ár.

Nóvember: Hægviðrasamt lengst af og tíð talin hagstæð þrátt fyrir að mjög kalt væri.

Tjörnina í Reykjavík lagði snemma í mánuðinum - eða jafnvel fyrir mánaðamót. Morgunblaðið segir þann 10. frá því að skautaferðir séu þar nú á hverjum degi miklar og á sunnudag [9.] hafi unga fólkið skemmt sér þar vel. Hins vegar hafi síðan „ryk töluvert lagst á ísinn“ - og að ístaka standi yfir. 

Þann 25. segir Morgunblaðið frá slysi í Reykjavík:

Í ofsaveðrinu í gærmorgun vildi til slys, sem er einstakt má heita í sinni röð hér í bænum. Í steinhúsi sem verið er að byggja á Skólavörðuholtinu við Baldursgötu höfðu gaflarnir verið byggðir á laugardaginn var. Voru þeir úr holsteini, lagðir í steinlím. Var það skiljanlega ekki orðið þurrt, en veggurinn léttur fyrir. Stóðst gaflinn ekki storminn í gærmorgun en féll til grunna og varð einn maður, sem var við vinnu við húsið undir honum og beið bráðan bana.

Þann 27. greinir Morgunblaðið frá tjóni á Ísafirði - en getur ekki dagsetningar, (hún kom fram í Vísi daginn eftir):

Tjón nokkuð varð á bryggju einni á Ísafirði [aðfaranótt laugardags í fyrri viku, [22.]] Ofsarok var á, en skipið Undina, sem lá við bryggjuna sligaði hana allmjög og skemmdi, svo nokkur hundruð tunnur af síld, sem voru á bryggjunni runnu í sjóinn. Tjónið kvað vera töluvert mikið. Magnús Thorberg á bryggjuna.

Þann 29. nóvember segir Fram frá snjóflóðum:

Símfrétt af Blönduósi hermir að nýskeð hafi 2 snjóflóð fallið í Húnavatnssýslu. Annað á Móbergi í Langadal og hitt á Kirkjuskarði í Laxárdal. Fórust 9 hross á öðrum bænum en 8 á hinum, en annan skaða gerðu þau eigi. Ekki muna menn að snjóflóð hafi fallið á þessum stöðvum áður, svo tjóni hafi valdið.

Desember: Miklar hríðar um norðvestan- og norðanvert landið síðari hlutann, en annars hagstæð tíð. Hiti í meðallagi.

Morgunblaðið segir þann 4. frá óvenjuháum loftþrýstingi á Íslandi í október:

Samanburður á 1880 og 1919. Það er synd að segja, að harðindatíð hafi verið hér, það sem af er vetrinum. Þvert á móti mun óhætt að fullyrða, að sjaldan hafi verið jafn gott haustveður um allt Ísland eins og nú og síðan veturinn hófst, Hefir tíðin mátt heita ágæt, þótt umhleypingasamt hafi verið með köflum. En það er enn langt til vors, og muna megum vér veturinn í hittifyrra. Þá komu frostin ekki fyrr en eftir hátíðar. En svo harður var sá vetur, að honum var líkt við frostaveturinn 1880—81. Og nú er verið að spá hörðum vetri. Hefir la Cour skrifstofustjóri hjá veðurathuganastöðinni í Kaupmannahöfn vakið athygli manna á því hve loftvog hafi staðið óvenjulega hátt á Íslandi síðan í októbermánuði. Segir hann að sama máli hafi verið að gegna í október og nóvember 1880. Þá hafi loftvog á íslandi alltaf staðið í 760—80 [mm], en veturinn þar á eftir var ógurlega harður eins og allir vita. Þó segir veðurfræðistofan að þetta sé ekki nema ágiskun ein, að þessi vetur muni verða eins harður.

Enn skemmdust bryggjur. Fram segir frá þann 13.desember: 

Stöðugar bleytuhríðar með austan ofsaroki annað veifið. Í rokinu aðfaranótt fimmtudagsins [11.], slitnaði frá bryggjum Skonnortan „Esther“, en gat stöðvað sig á höfninni. Tvær bryggjur sem hún var bundin við brotnuðu töluvert, en skipið slapp óskaddað.

Sama dag segir Morgunblaðið frá óvenjulega ákafri snjókomu í París - látum þessa frétt fylgja hér:

Tuttugu sentímetra djúpur snjór í París! Jafnvel hin æruverða veðurfræðistofnun borgarinnar man ekki eftir öðru eins, þrátt fyrir það þótt minni hennar nái 75 ár aftur í tímann. Og auk þess kemur þetta fyrir í nóvember! Einu sinni fyrir langa löngu er sagt að í þessum milda mánuði hafi komið fyrir fjórir krapahríðardagar. Nú er hinn seytjándi dagur mánaðarins og í sjö daga hefir verið blindhríð.

Að kvöldi þess 17. varð strand í Skerjafirði, Morgunblaðið segir frá þann 19.:

Í afspyrnurokinu í fyrrakvöld strandaði danskt seglskip á Lönguskerjum í Skerjafirði og brotnaði þar mjög. Skip þetta heitir „Valkyrien" og er frá Korsör í Danmörku. Var það á leið hingað frá Ibiza á Spáni með saltfarm til hlutafélagsins Kol & Salt. Hreppti skipíð aftakaveður í hafi, enda sóttist því leiðin illa norður eftir.

Jólaösin er nú byrjuð í búðunum fyrir nokkru. En veðrið hefir dregið úr henni síðustu dagana. Fólk hefir reynt að koma sér hjá að fara út, enda hefir færið á götunum ekki verið ginnandi heldur.

Á aðfangadag jóla segir Morgunblaðið frá veðri (á einkennilegan hátt):

Jólaveður. Að undanförnu hafa verið hér verstu umhleypingar og stórviðri meiri en flestir muna. En í gær brá til stillingar og sögðu gamlir menn, að nú væri hann að búa sig undir jólaveðrið — og fátækraþurrkinn, því að það bregst aldrei, hversu vond og hvikul, sem tíðin er, að á Þorláksmessu eða aðfangadag kemur þurrkur handa þeim, sem ekki eiga til skiptanna.

Í ofviðrinu um daginn slitnuðu öll símanetin á Seyðisfirði og um 20 símastaurar brotnuðu. Einnig allmargir rafmagnsstaurar. Samskonar bilanir áttu sér og stað víðar á Austfjörðum.

Þann 20. greinir Fram frá heimsendaspádómi - innan um fréttir af tíðinni:

Fremur óstillt veðrátta þessa viku, sem og heldur ekki er furðulegt, ef marka skyldi nokkuð spádóm þess ameríska stjörnuspekings, sem spáð hafði jafnvel heimsendir þessa dagana frá 17. til 20. þ.m., eða minnsta kosti ýmsum skelfingum sem á jörð vorri áttu að dynja af áhrifum af stórfeldum sprengingum út í geimnum, áttu hér að koma fellibyljir, eldgos, jarðskjálftar, sjávarflóðbylgjur æða á land, og fleiri hremmingar. Í nótt sem leið var hér og um land alt suðvestanrok, afspyrnuveður, reglulegt heimsenda-rok(!) En hvergi er frétt um skaða.

Vísir segir frá jólaveðrinu þann 27.:

Hægviðri og snjókoma var hér á jóladag, en rigning í gær og bæði blautt og hált umferðar.

Lýkur hér að sinni umfjöllun um tíðarfar og veður ársins 1919. 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• tölur ársins 1919

Kaldur ruðningur úr vestri?

Ástæða er reyndar fyrir spurningarmerkinu í fyrirsögninni. Aðallega vegna þess að loftið sem um ræðir er ekki svo óskaplega kalt - eða verður það ekki þegar hingað er komið. Aftur á móti hefur verið óvenjuhlýtt upp á síðkastið. Apríl það sem af er sá næsthlýjasti á öldinni og reyndar ekki margir í fortíðinni hlýrri heldur. 

Því má segja að vorið hafi nú um tíma farið nokkuð fram úr sér og boðið upp á hita sem venjulegur er um og eftir miðjan maí. Það eru því viðbrigði fari hitinn niður í meðallag eða jafnvel lítillega undir það. Tilfinningin er því sú að kalt sé í veðri.

En lítum á stöðuna eins og evrópureiknimiðstöðin stingur upp á að hún verði síðdegis á laugardag 28.apríl.

Hér eru jafnhæðarlínur heildregnar en þykkt sýnd í lit. Þykktin mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs, því meiri sem hún er því hlýrra er loftið. Meðalþykkt um miðjan apríl er um 5290 metrar yfir landinu - á mörkum grænu og bláu litanna. Um miðjan maí er hún hins vegar komin upp í 5350 metra. Þetta segir okkur að á laugardaginn verði þykkt lítillega undir meðallagi. 

Leifar kuldapollsins Stóra-Bola eru hér vestan Grænlands og eiga víst (sé að marka spár) að senda afleggjara í átt til okkar - þá í gervi einskonar útsynnings. Þykktin fer þá neðar - jafnvel niður undir 5200 metra þegar kaldast verður eftir helgina - sem er reyndar svo algengt í maí að varla telst til tíðinda (teldust frekar tíðindi í júní). 

Ætli við sættumst ekki á að flytja spurningarmerkið framar í fyrirsögnina og breytum henni í „Kaldur (?) ruðningur úr vestri“. 

En það kemur hægt og hægt

Segir um vorið í ljóði Jóns Magnússonar úr Fossakoti í Andakíl og sungið er við lag Sigvalda S. Kaldalóns. Í heiðhvolfinu er vorkoman að jafnaði snögg - á sér stað þegar vindátt snýst varanlega úr vestri í austur. Hefur reyndar verið með flatneskjulegra móti í þessum mánuði.

Umskiptin niðri í veðrahvolfi eru líka skyndileg - en þó þannig að þau sjást mun betur í meðaltölum heldur en í veðri frá degi til dags - erfitt oft að negla skiptin niður á ákveðna dagsetningu hverju sinni. Þannig er það einnig nú. Það dregur eindregið úr afli heimskautarastarinnar, og kuldapollarnir stóru dragast saman og fara loks úr sínum hefðbundnu sætum og taka að reika um norðurhöf - stefnulítið. Í þeim lifir vetrarkuldi furðulengi og sýnir sig þar sem leiðin liggur um hverju sinni. - Stöku sinnum meira að segja hér á landi.

Hér má sjá spá evrópureiknimiðstöðvarinnar um hæð 500 hPa-flatarins og þykktina þriðjudaginn 24. apríl. Þykktin mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs, því meiri sem hún er því hlýrra er loftið. Hér er sumarið nokkuð langt frá Íslandi, ritstjóri hungurdiska miðar oft við mörkin milli grænu og gulbrúnu litanna sem einkenni sumarsins. Guli liturinn skýst stundum norður til okkar á vetrum - og verður smám saman ágengari eftir því sem hið venjubundna sumar nálgast. 

Þegar komið er fram á hörpu viljum við helst ekki vera í bláa litnum - getum sætt okkur við þann græna - svona til bráðabirgða. Ljósasti græni liturinn er reyndar algengur hér allt sumarið og ekki stórkostleg ástæða til að kvarta undan honum nema þá rétt í júlímánuði. 

En það er líka langt í verulega kulda. Kuldapollarnir stóru hafa mjög látið á sjá - en eru þó hér enn á sínum eðlilegu aðalstöðvum, eyjunum norður af Kanada og norðurströnd Síberíu. Töluverð fyrirferð er í kaldri útrás yfir Bergingshafi og Aljúteyjum og tekur hún í bili dálítinn „þrýsting“ af kuldasóknum í átt til okkar. 

En eins og oft hefur verið á minnst hér á hungurdiskum áður er tímabilið frá sumardeginum fyrsta og fram undir 20. maí eiginlega sérstök árstíð á Íslandi, fellur vel að mánuðinum hörpu. Þá eru norðannæðingar hvað tíðastir og sólfar mest. Sést í meðaltölum en alls ekki á hverju ári. Allt þó í góðu lagi sé vindur ekki mikill - og friður fyrir kjörnum kuldapollanna. Þar eru leiðindin.  

Spurning hvernig harpa fer með okkur að þessu sinni. 

Skýjabrún

Þeir sem horfðu til himins á Vesturlandi í dag (laugardag 21. apríl) gætu hafa veitt því athygli að langt yfir lægri skýjum lá blikubakki um allt austurloftið - en bjart var til vesturs. Í aðalatriðum var bakkinn á svipuðum slóðum allan daginn. Við skulum líta á gervihnattahitamynd sem tekin var nú í kvöld (fengin á vef Veðurstofunnar).

Bakkinn „hringar sig“ í kringum lægð sem er suðsuðaustur af landinu. Lægðin hreyfist til norðausturs - en bakkinn helst á svipuðum slóðum þar til lægðin er komin hjá. Þó við orðum þetta svona - hringar sig - er það e.t.v. ekki mjög nákvæmt orðalag. Við látum okkur þó hafa það. Eins og venjulega er norðanátt vestan við lægðarmiðjuna - við sjávarmál. Í þeirri hæð sem blikan er á ferð er hins vegar sunnanátt.

Hér má sjá sjávarmálsveðurkort. Vindörvar eru á kortinu ásamt sjávarmálsþrýstingi (heildregnar línur), úrkomu og fáeinum jafnhitalínum 850 hPa-flatarins (strikaðar). En sunnanáttin efra - hversu langt er upp í hana? Háloftaathugun sem gerð var rétt fyrir hádegi yfir Keflavíkurflugvelli sýndi vindáttaskipti í rúmlega 4 km hæð. Þar fyrir ofan var rakt lag - þar voru skýin þá í snarpri suðvestanátt, um 25 m/s. Nú undir miðnættið hafði sunnanáttin hörfað upp í 6 km og raka loftið var horfið (til austurs). Stöðin var komin vestur fyrir skýjabakkann - rétt eins og sjá má á gervinhattamyndinni. 

Þetta sést nokkuð vel á spá evrópureiknimiðstöðvarinnar fyrir 300 hPa-flötinn og gildir kl.21 í kvöld.

Flöturinn er hér í um 8840 metra hæð yfir Keflavík - norðvestanátt vestan við (sjá jafnhæðarlínurnar sem eru heildregnar - og vindörvar) - en sunnanátt austan við. Litirnir sýna hitann. Brúnu litirnir marka hærri hita en þeir grænu (kvarðinn skýrist nokkuð sé myndin stækkuð). Hlýindin vestan við land - einmitt á svæðinu hreina vestan blikunnar - sýna að þar ríkir niðurstreymi - mjög fjandsamlegt skýjum - mun kaldara er hins vegar yfir landinu - þar er uppstreymi - sem býr til blikuna. Mörkin milli upp og niðurstreymissvæða eru skörp - skýjabrúnin er það líka.

Allrahlýjast er þó á bletti sunnan lægðarmiðjunnar - þar hafa veðrahvörfin dregist niður - og vegna þess að þessi hlýi blettur og lægðarmiðjan sjálf eru ekki sammiðja gæti lægðin (niðri við sjávarmál) dýpkað nokkuð til morguns á leið sinni til Noregs (en það er önnur saga).

Staðan í apríl

Þá eru 20 dagar liðnir af aprílmánuði og rétt að taka stöðuna. Jákvæðu hitavikin hafa vaxið mjög undanfarna daga. Meðalhiti það sem af er mánuði er nú +5,0 stig í Reykjavík, +2,7 stigum ofan meðallags áranna 1961-1990, en +1,5 stigum ofan meðallags síðustu tíu ára. Hitinn er nú í 2. til 3. hæsta sæti (af 18.) á öldinni og í því 13. á 144-ára listanum. Á þeim langa lista sitja sömu dagar aprílmánaðar 1974 þegar meðalhitinn var +6,1 stig. Neðstir á lista eru þessir dagar 1876 þegar meðalhiti var -3,7 stig.

Á Akureyri er meðalhiti það sem af er apríl +3,1 stig, +0,9 stigum ofan meðallags síðustu tíu ára.

Að tiltölu hefur mánuðurinn hingað til verið hlýjastur á Patreksfirði og við Siglufjarðarveg, hiti +1,9 stigi ofan meðallags síðustu tíu ára, en kaldast að tiltölu hefur verið við Kárahnjúka, -0,5 stigum neðan meðallags sama tíma.

Úrkoma í Reykjavík hefur mælst 26,5 mm, (um 60 prósent meðalúrkomu), en 17,4 á Akureyri, ríflega þrír fjórðuhlutar meðalúrkomu þar á bæ.

Sólskinsstundir hafa mælst 83,3 í Reykjavík og má það heita í meðallagi.

Vetrarhiti 2017 til 2018

Sumardagurinn fyrsti er á morgun, 19.apríl. Við hæfi er því að reikna meðalhita íslenska vetrarins að fornu tali og bera saman við fyrri vetur. Við byrjum á Reykjavík.

Meðalhiti vetrar 2017 til 2018 reiknast 1,3 stig. Er það ívið lægra en algengast hefur verið á öldinni, en eins og myndin sýnir hefði þessi vetur þó talist með þeim hlýjustu fyrir aldamót. Við getum líka tekið eftir því að breytileiki vetrarhita á þessari öld er mun minni en var á hlýskeiðinu um og fyrir miðja 20.öld - þá komu bæði hlýir og kaldir vetur. Á kuldaskeiðinu eftir 1965 komu hins vegar nær engir hlýir vetur - síðan hefur þá köldu vantað - hljóta þó að sýna sig um síðir. 

Við eigum daglegan meðalhita ekki á lager á Akureyri nema aftur til ársins 1936, en mánaðarmeðaltöl eru hins vegar til. Við vitum að fyrir 1920 var oftast kalt á Akureyri rétt eins og í Reykjavík. Þessi mynd byrjar hins vegar þar nokkuð er komið inn í hlýskeiðið. Meðalhiti vetrarins nú var 0,2 stig á Akureyri. Þetta er hærri hiti en oftast var fyrir 2002. 

Þó gormánuður hafi verið frekar kaldur og enginn hinna vetrarmánaðanna beinlínis hlýr tókst þessum mánuðum samt að þoka hitanum upp fyrir langtímameðaltöl. 

Ritstjóri hungurdiska óskar lesendum gleðilegs sumars og þakkar góðar undirtektir. 

Af árinu 1917

Ekki fyrir svo löngu var fjallað nokkuð um desember 1917 hér á hungurdiskum. Sömuleiðis fékk páskahretið mikla líka sérumfjöllun fyrir ári síðan (á 100 ára afmælinu). Í þessum pistlum er sitthvað til viðbótar því sem nefnt er hér að neðan.  

En fleira gerðist í veðrinu á þessu ári. Köldu mánuðirnir voru fleiri en þeir hlýju, sérlega kalt var í apríl og október, mjög kalt í nóvember og desember og við verðum líka að telja maí, júní og september kalda. Hvað er þá eftir? Jú, það var hlýtt í júlí og hiti var einnig nokkuð yfir meðallagi í febrúar. Þeir þrír mánuðir sem eftir eru, janúar, mars og ágúst voru nærri meðallagi hvað hita varðar. 

Hæstur mældist hitinn á árinu 26,3 stig. Það var á Akureyri 26. júlí og þann 21. fór hann í 25,2 stig á Möðruvöllum í Hörgárdal. Mjög hlýtt varð sunnanlands um stund í ágúst og mældist hiti á skeytastöðinni í Vestmannaeyjakaupstað 21,0 stig þann 13. 

Frost voru óvenjuhörð í desember og fór mest í -34,5 stig í Möðrudal þann 9. Stendur það sem desembermet hér á landi. Þann 16. mældist -22,0 stiga frost á Akureyri, það mesta í desember þar í bæ. 

Sextán kaldir dagar ársins veiðast í net ritstjóra hungurdiska í Reykjavík, einn í janúar, einn í febrúar, tveir í mars, þrír í apríl. Einn dagur fannst í júní og einn í september, aftur á móti 5 í október og tveir í nóvember. Það er 9. apríl sem var kaldastur þessara daga að tiltölu. Taka skal þó fram að gat er í mælingum í desember. Kaldir dagar þá örugglega allmargir - þeir reynast 5 í þeim mánuði í Stykkishólmi. En það er eins í Stykkishólmi að 9. apríl var kaldasti dagur ársins að tiltölu. Páskahretið mikla í hámarki. 

Tvö mánaðarmet loftþrýstings standa enn. Þann 16. desember mældist þrýstingur í Stykkishólmi 1054,2 hPa og hefur aldrei mælst hærri í desember hér á landi. Á sama stað mældist þrýstingur 1034,5 hPa 3. júlí, það hæsta sem vitað er um í júlímánuði hér á landi.  

Janúar var þurr á Norður- og Austurlandi og frekar þurrt var þar í júlí. 

Sólskinsstundir voru óvenjumargar í ágúst suðvestanlands, en óvenjufáar í október. Ellefu óvenjusólríkir dagar fundust á Vífilsstöðum. Tveir í maí, þrír í júlí, fimm í ágúst og við verðum líka að telja 15. desember með - sól skein þá í 3 klukkustundir. Það hefur verið bjartur dagur. Lista yfir þessa daga er í viðhenginu.

Níu dagar lenda á stormdagalista ritstjóra hungurdiska, tveir í mars, þrír í apríl og fjórir í hinum afspyrnukalda og erfiða októbermánuði (sjá viðhengi). 

Jóhann Kristjánsson ritar um tíðarfar í Skírni 1918:

Veðrátta frá nýári og fram að páskum var fremur mild og snjóalög lítil. Laugardaginn fyrir páska (7. apríl) gerði aftaka stórhríð með miklu frosti, og varð mikið tjón að því veðri víða um land. Menn urðu úti, fé hraktist og fórst. Á Austurlandi urðu skemmdir á húsum og undir Eyjafjöllum fuku skip. Vélbátar sukku á höfnum inni og símastaurar brotnuðu. Vorið var kalt og næðingasamt og spratt jörð seint. Sunnanlands var oftast snjólaust, en þó var fé gefið inni fram í miðjan maí og kúm til Jónsmessu, og svo var víða um Vesturland, en norðanlands og austan voraði öllu fyrr. Fénaðarhöld voru sæmileg um vorið um land allt.

Sunnanlands og vestan brá veðri til rigninga um miðjan júlí, og voru stöðugir óþurrkar fram til 9. ágúst, en þá brá til norðanáttar, og voru þurr og fremur köld veður fram að nóttum. Tún voru fremur illa sprottin, er sláttur byrjaði um 20. júlí, og hröktust töður þeirra, er ekki gerðu úr þeim vothey, en sú heyverkun fer í vöxt á Suðurlandi og á Snæfellsnesi, en er þó eigi orðin enn almenn. Aftur á móti varð útheyskapur góður yfirleitt á Suður- og Vesturlandi. Norðanlands gekk heyskapur vel fram að höfuðdegi, en eftir það hröktust hey viða og sumstaðar urðu hey úti til mikilla muna, einkum í Norður-Þingeyjarsýslu. Austanlands var góð tíð til 8. ágúst, en þá gerði þar miklar rigningar og snjóaði í fjöll. Heyfengur í Norður-Múlasýslu varð hvergi nær því í meðallagi, lenti þar og mikið hey undir snjó um miðjan september. Í Suður-Múlasýslu varð heyskapur víða í meðallagi.

Um miðjan september gerði ótíð mikla norðanlands og austan, og varð þá sumstaðar á Austfjörðum jarðlaust, og í októberbyrjun gerði aftakaveður um alt land. Fé fennti og víða urðu heyskaðar. Fórust þá og 2 skip með 13 mönnum. Eftir það voru hörð veður oftast fram að jólum, frost og jarðlaust, og kom allur fénaður óvenju snemma á gjöf. Um jólin gerði góða hláku, er náði um mestan hluta lands og var viðast komin jörð um áramót. Fjárheimtur um haustið voru með lakara móti, hamlaði veður fjallleitum og urðu afréttir aldrei smalaðir til fulls.

Janúar: Fremur hægviðrasöm og hagstæð tíð lengst af. Mjög þurrt víðast hvar. Hiti nærri meðallagi.

Haglítið var í upphafi árs víða á landinu eftir snjókomur eða áfreða desembermánaðar. Morgunblaðið segir t.d. frá þann 9. janúar: „Harðindi mikil eru hér á Suðurlandi og hefir frést að til vandræða horfi með hey víða í Árnes- og Rangárvallasýslum“. - Þetta er svo endurtekið viku síðar, þ.16.: „Úr Rangárvallasýslu er oss skrifað 13. janúar, að þar séu eindæma harðindi og frosthörkur; menn almennt mjög heytæpir og sumir hafa skorið fénað af heyjum. Samanhangandi harðindi frá 20. nóv. og útlit mjög illt yfirleitt“. 

Síðan tók að hlána - fyrstu fréttir af þíðu birtust í Lögréttu 10. janúar:

Eftir frostakafla að undanförnu kom þíða i gær, og var bleytuhríð framan af degi og snjóaði töluvert. - Í sumum sveitum austanfjalls hefur tíðin verið erfið, einkum uppsveitunum, og hefur þar að sögn verið jarðlaust frá því í byrjun jólaföstu, þótt veður hafi verið góð. Þykjast menn því sjá fram á heyleysi, ef þessu fer fram, og hafa fækkað fé á nokkrum bæjum. Í Borgarfjarðarhéraði hefur snjóað töluvert, en úr Húnavatnssýslu var nýlega sagt, að þar væri lítill snjór, en yxi eftir því sem austar drægi norðan lands. Á Austfjörðum er mikill snjór, og á Fljótsdalshéraði öllu kvað hafa verið jarðlaust frá því fyrir jól.

Lögrétta segir frá viku síðar, 17. janúar: „Veðrið hefur síðustu dagana verið hlýtt og gott, á sunnudaginn sunnanvindur og hláka og eins aftur í dag“. Morgunblaðið svo þann 27.: „Víða er nú forugt á götum höfuðstaðarins, en þó tekur út yfir allt, hvernig ástandið er i Vonarstræti. Þar veður fólk aurinn upp í ökkla“.

Lögrétta birtir þann 24. frétt af endanlegum örlögum Goðafoss sem strandað hafði við Straumnes í lok nóvember 1916:

Rétt fyrir síðustu helgi kom hvassviðri og brim við Vesturland, sem fór svo með „Goðafoss" að engin líkindi eru sögð til þess að hann náist framar út. Í þessu veðri sukku 3 vélbátar á Aðalvík, en 2 rak á land, og er það mikið tjón, er veiðar eru að byrja.

Það kom fram í Morgunblaðinu þann 8. febrúar að þetta hafi verið þann 15. Um mánaðamótin lofar Lögrétta góða tíð:

Tíðin hefur verið afbragðsgóð hér undanfarna viku, og svo hefur verið um alt land, eða líkt veður og hér. Menn, sem nýlega komu austan yfir Hellisheiði, sögðu hana að mestu auða yfir að sjá, aðeins fannir í lægðum, og fé Ölvesinga var á beit uppi undir Kambabrúnum.

Febrúar: Hægviðrasöm og hagstæð tíð lengst af. Fremur hlýtt.

Bátur frá Þorlákshöfn fórst í brimi við Stokkseyri þann 4. Þann 5. sagði Morgunblaðið að daginn áður hafi verið hið versta veður í Reykjavík, rokstormur og bleytuhríð fyrri hluta dags. Vísir segir frá því þann 7. að Hellisheiði hafi verið illfær í þrjá daga og margir bíði af sér veðrið á Kolviðarhóli. Þann 8. segir Morgunblaðið frá því að bifreiðaferðir milli Reykjavíkur og Hafnarfjarðar hafi lagst af vegna aurbleytu og þann 16. segir blaðið frá því að blíðviðri sé nú á degi hverjum um allt Suðurland. 

Morgunblaðið segir þann 26. frá því að afskaplegur stormur hafi verið í Sandgerði daginn áður og þá hafi tvo báta rekið á land og einum til viðbótar hlekkst á. 

Mars: Lengst af fremur hagstæð tíð, einkum suðvestanlands. Hiti nærri meðallagi.

Morgunblaðið birti þann 25. mars bréf frá Seyðisfirði dagsett 3. mars:

Gæðatíð hefir verið hér á Austurlandi síðan um áramót, nærri óslitin blíðviðri og stillingar. Þó hafa víða orðið lítil jarðarnot vegna þess að snjór er jafnfallinn og frosið hefir annan daginn þó hlánað hafi dálítið af og til. - Á Upp-Héraði, einkum í Fljótsdal, er nærri auð jörð í byggð, en aftur á móti ísalög mikil og jarðlítið á Út-Héraði. Á Fjörðunum, einkum þegar suðureftir dregur, er mjög litill snjór. 

Þann 11. rak danska skútan Alliance upp á Reykjavíkurhöfn - og svo aftur þann 19. Þá rakst skipið á annað og skemmdi það nokkuð. 

Austri segir frá tíð (aðallega góðri) í pistli þann 24.mars:

Um síðustu helgi gerði dálítið hret og var hinn síðasti dagur góu [19. mars] flestum hinum lakari. „yngismannadagurinn“ [fyrsti dagur einmánaðar] var kaldur, svo að yngismenn munu ekki hafa haft hita aflögum þann daginn. En síðan hefir hver dagurinn verið öðrum blíðari. í fyrradag [22.] var 13 stiga hiti í forsælunni hér á Seyðisfirði og hefir hlánað svo mjög að götur bæjarins mega alauðar heita, og snjór yfirleitt óvenju lítill.

Þann 23. fór hiti reyndar í 14,3 stig á mæli dönsku veðurstofunnar á Seyðisfirði, en viku síðar [31.] segir Austri: „Hríðar og mikil frost hafa verið alla vikuna. Ekta íslenskur vetur“.

Þann 25. mars segir Morgunblaðið frá góðri tíð í Skagafirði:

Sauðárkróki i gær: Hér er alltaf einmunatíð, logn og blíðviðri á hverjum degi. Snjó hefir allan leyst og jörð orðin svo þíð, að farið er að vinna að jarðabótum. Er það líklega eins dæmi hér á Norðurlandi á þessum tíma árs.

Tíminn segir 31. mars frá hörmulegum fjársköðum:

Fé flæðir. Gunnsteinn bóndi i Skildinganesi [við Reykjavík] missti 20-30 kindur i flæði 24. þ. mán., og Ólafur bóndi Erlendsson á Jörva á Mýrum tapaði 150 fjár i sjóinn nýlega, kvað hann ekki eiga nema 20-30 kindur eftir.

Snarpt frost gerði síðustu daga marsmánaðar. Morgunblaðið segir frá því þann 31.:

Vegnu kuldans hlupu menn, sem annars komast varla úr sporunum, um göturnar i gær. Fátt er svo með öllu illt, að ekki boði nokkuð gott. Vegna frostsins í fyrrinótt hafa vatnsæðar víða sprungið í húsum, aðallega í innbænum. Mátti víða sjá í gær að fólk var með vatnsfötur á götunni.

Vísir er nokkuð kaldhæðinn þann 29:

Hríð er um land allt í dag, nema hér í Beykjavík, og hörkufrost, 10-12 gráður, samkvæmt veðursímskeytum landssímans. Hér í Reykjavík er þó talið að eins 7 gráðu frost, en því trúir enginn. 

Apríl: Óhagstæð tíð og stormasöm. Þurrviðrasamt og snjólétt á Suður- og Vesturlandi, en hríðar norðaustanlands. Mjög kalt.

Í bloggpistli hungurdiska 7. apríl 2017 var fjallað nokkuð ítarlega um páskahretið 1917, en það skall snögglega á laugardaginn fyrir páska. Í pistlinum voru þó ekki beinar tilvitnanir í blaðafréttir - þó helsta tjón væri rakið. Við hleypum blöðunum betur að hér - en vísum á fyrri pistil varðandi einkenni veðursins. 

Fyrsta frétt af hretinu birtist í Morgunblaðinu þann 10. (þriðjudag eftir páska):

Afspyrnunorðanstormur hefir verið um páskana. Frost eitthvert hið mesta sem orðið hefir í vetur, um 10 stig í gær um hádegisbilið.

Næstu daga birti blaðið frekari fréttir:

[11.] Síðastliðinn laugardag varð kona nokkur frá Valbjarnarvöllum í Borgarhreppi, Sesselja Jónsdóttir, kona bóndans þar, Jóns Guðmundssonar, úti skammt frá bænum. Hafði hún gengið að næsta bæ um daginn í besta veðri, en var á heimleið þá er hríðin skall skyndilega á. Kom hún ekki heim og voru menn sendir að leita hennar, en hún fannst ekki fyrr en næsta dag, og var þá örend, rétt við túngarðinn. Afskaplegt veður hefir verið norðanlands þessa daga, og má því búast við því, að einhver fleiri slys hafi orðið, þó eigi séu fregnir komnar um það enn.

Hrakningar. Mótorbáturinn Jökull, sem veiði stundar frá Sandgerði, fór héðan á laugardaginn áleiðis þangað. Hér í Flóanum hreppti hann afskaplegan storm og stórsjó, og varð hann að liggja úti um nóttina. Á páskadaginn komst hann loks heilu og höldnu inn til Hafnarfjarðar.

[12.] Laugardagskvöldið fyrir páska breytti svo snögglega um veður að slíks eru fá dæmi. Var áður en varði komið ofsarok, með nokkurri fannkomu og grimmdarfrost svo ekki hefir orðið meira hér i bænum í vetur. Símslit hafa orðið víða um landið svo fréttir um skaða af völdum veðursins eru óljósar enn þá og alls engar sumstaðar af landinu. Talsamband hefir ekkert verið á norðurlínunni lengra en til Borðeyrar síðustu dagana og ritsímasamband ekki náðst við Seyðisfjörð nema annað slagið. Á Vestfjörðum eru einnig bilanir og milli Holts undir Eyjafjöllum og Víkur var síminn slitinn í gær. Viða á Suðurlandi hafa orðið miklar skemmdir, einkum þó undir Eyjafjöllum. Þar fuku fjögur útróðrarskip og ónýttust algerlega. Tvær hlöður fuku á sama bænum, Rauðafelli og heyskaðar urðu nokkuð víða. Heyrst hefir og að hlöður hafi fokið á Háeyri á Eyrarbakka og Votmúla í Flóa. Um mannskaða hefir ekki frést áreiðanlega nema um konuna í Borgarfirði sem getið var um í blaðinu í gær. En ekki munu öll kurl komin til grafar ennþá. Má búast við því, að skaðarnir hafi orðið miklu meiri en frést hefir, því veðrið er talið eitt hið skæðasta, sem komið hefir í síðustu 10 ár.

Seyðisfirði í gærkvöld. Fárviðri um allt Austurland um páskana. Bæjarsíminn gjöreyðilagður á rastarsvæði og enginn staur óbrotinn. Sagt er að ekkert efni sé til endurbóta. Bátar og bryggjur brotnuðu víða. Bifskútu Imslands rak á land og brotnaði hún. önnur skúta sögð horfin á Eskifjarðarhöfn og vélabátar sokknir þar. Fimm vélabátar brotnuðu eða sukku á Fáskrúðsfirði. Einn maður drukknaði þar og urðu allar björgunartilraunir árangurslausar, tveir fuku útbyrðis og björguðust nauðuglega. Liggja báðir veikir. Fjárskaðar urðu hér og hlaða fauk á Reyðarfirði. Ófrétt um tjón annarsstaðar.

[13.] Borðeyri í gær. Óveðrið skall hér á skyndilega á laugardagskvöldið. Afskaplegur stormur og blindhríð. Manntjón hefir ekkert orðið hér nyrðra, svo menn viti, en fjárskaðar hafa orðið víða. Á Sveðjustöðum hurfu 130 kindur. Hafa 90 þeirra fundist, en talið víst að hinar 40 séu dauðar. Frá Fornahvammi fórust um 35 kindur, en 80 náðust lifandi eftir hríðina. Frá Efri-Svertingsstöðum vantar 30 kindur.

Ísafirði í gær. Versta veður var hér á Vestfjörðum um páskana og er hætt við að það hafi valdið stórtjóni víða, þótt eigi hafi komið fregnir nema úr nokkrum stöðum. Að Borg, sem er innsti bær í Arnarfirði, urðu 40 kindur úti. Bóndinn þar, Jón Einarsson, fór að vitja þeirra þegar ofviðrið skall á, en varð úti. Á Mæðranesi í Dýrafirði hrakti 30 fjár í sjóinn.

Skip strandar. Í fyrrinótt [aðfaranótt 12.] strandaði vélskipið Valborg, eign Magnúsar Magnússonar o.fl., við Garðskaga. Menn allir björguðust, en skipið mun vera mikið skemmt, að sögn. Veður var mjög slæmt, en hinu er þó kennt um strandið, að skipið hafi eigi séð vitann. Hann á þó að loga til 1. maí samkvæmt fyrirmælum stjórnarráðsins.

[14.] Stykkishólmi í gær. Hér var gott veður á laugardaginn, en svo brast hann á með grenjandi byl um miðaftanskeið. Í Ólafsvík kom bylurinn nokkru fyrr og með furðu skjótri svipan. Sem betur fer munu þó engin óhöpp hafa viljað til hér nærlendis, nema hvað einn vélbátur brotnaði i Grundarfirði. ... Margir bátar úr Breiðafjarðareyjum voru hér á ferð og ætluðu heim á laugardaginn. Sumir urðu svo síðbúnir að stormurinn skall á þá skammt undan landi, og sneru þeir við það aftur. Aðrir komust heim rétt þegar ofviðrið hófst, og allir munu þeir hafa náð landi. Einn vélbátur varð þó að liggja úti í tvo sólarhringa, en hafði skjól af eyju. Hlóðst þó á hann svo mikill klaki að höggva varð utan af honum jafnharðan.

[15.] Seyðisfirði í gær. Mótorbátur, sem lá á Djúpavogi þegar ofviðrið um daginn skall á, brotnaði í spón. Menn á suðurfjörðunum segja að það hafi verið versta veður í manna minnum. Frost afskaplega mikið. Einn daginn var 20 stig celsius á Djúpavogi. Mótorbáturinn Skúli frá Berufirði fórst nýlega ásamt öllum skipverjum, sem voru 3 talsins. Brotnu símastaurarnir hér á Seyðisfirði hafa nú verið settir upp aftur. Eru þeir stuttir, en verða víst að duga til sumars eða lengur, þangað til nýir staurar fást fluttir. 

[18.] Vík í Mýrdal 17. apríl: Hingað hafa borist óljósar fregnir af sköðum i ofviðrinu um páskana. Á Síðunni hrakti fé á þremur bæjum. Missti Loftur póstur Ólafsson yfir 20 sauði. Smávegis heyskemmdir urðu einnig. Í Fljótshverfi urðu víða fjárskaðar. Þar missti t.d. einn bóndinn allt fé sitt að kalla mátti, og á fjöldamörgum bæjum öðrum urðu tilfinnanlegir skaðar. Í Hornafirði sukku tveir vélbátar á legunni. Hefir heyrst að annar þeirra hafi farist með allri áhöfn. Þá hefir það einnig heyrst, að maður hafi fokið og rotast. Segja sumar fregnir að það hafi verið i Öræfunum en aðrar á Mýrum.

Önnur blöð birtu samstofna fréttir - Vestri getur þess til viðbótar þann 17. að í Hraundal í Nauteyrarhreppi hafi farist á milli 10 og 20 fjár og lítilfjörlegir fjárskaðar hafi orðið þar víðar. 

Þann 5. júní birtust enn fréttir af páskahretinu í Morgunblaðinu:

Úr bréfi frá Öræfum. Á páskadaginn var hér afspyrnurok með hörkufrosti. Til merkis um það hvað veðrið var mikið, má geta þess, að á annan í páskum fann bóndinn á Tvískerjum á Breiðamerkursandi liðlega 40 svartbaka dauða. Hefir veðrið annaðhvort slegið þeim niður og rotað þá, eða þeir hafa króknað. -  Svartbakavarp er mikið árlega austur undir Jökulsá, og hafast þeir þar við allt árið. En þar er bersvæði og ekkert skjól. Eru þess þó víst fá dæmi að þeir drepist á þennan hátt. Í sama veðri fórst maður í Hornafjarðarfljóti og fjárskaðar urðu víða. T. d. hrakti 30 sauði frá húsi hjá bóndanum í Flatey og drápust þeir allir. - Þá fauk og heyhlaða hjá Þórhalli kaupmanni Daníelssyni í Hornafirði og varð hann þar fyrir miklu tjóni.

Og 16. júní birti Tíminn enn fréttir af hretinu:

Hornafirði 24.maí. Hér gengu megnustu harðindi allan einmánuð og þar til 3 vikur af sumri. Yfir tók þó páskaveðrið. Á páskadaginn ofsa-norðanbylur með hörkufrosti og kafaldi miklu. Urðu mjög miklir skaðar í því veðri. Jarðir í Lóni og Mýrum skemmdust ákaflega mikið af sand- og grjótfoki, og fénaður fórst á Mýrum á þessum bæjum: Í Flatey nál. 40 sauðir, í Hólmi 13 sauðir, í Heinabergi nálega 30 fjár, í Hafnarnesi hér í Nesjum um 30 sauðir. Mótorbátar af Austfjörðum lágu þá á Hornafirði, og hvolfdi 2 af þeim, en náðust strax upp aftur, lítt skemmdir, eftir veðrið. Menn voru engir á þeim. Maður varð úti á Hornafjarðarfljótum á páskadaginn, Eiríkur Jónsson frá Haukafelli á Mýrum, ungur þrekmaður, var á leið heim til sín.

Sumarkoman varð heldur kaldranaleg. Sumardaginn fyrsta bar upp á þann 19. og segir Morgunblaðið þann dag:

Ósumarlegt er veðrið í meira lagi, alhvít jörð í gær og snjókoma mikil. Er erfitt að fagna sumri þegar svona stendur á og ekki unnt fyrir aðra en þá, sem ríkt ímyndunarafl hafa. Ímyndunaraflið hafa að minnsta kosti íþróttamennirnir, sem í dag ætla að fagna sumrinu með kapphlaupi. Er vonandi að þeir hlaupi sér til hita, þó ekki takist þeim að hlaupa hita í okkur hina, sem stöndum í loðkápum með skinnhúfuna niður fyrir eyru,- og horfum á. Þetta eru undarlegir tímar. Allt er öfugt við það sem ætti að vera.

Daginn eftir segir blaðið:

Sumardagurinn fyrsti rann upp hráslagalegur og úfinn á svip. Bleytusnjór hafði fallið daginn áður og krapelgur var því á öllum götum bæjarins. Loftið var drungalegt og grúfðu úrkomuský rétt yfir höfðum manna, en allstinn suðvestangola var og hélt hún úrfellinu uppi að mestu leyti. Þannig heilsaði þá sumarið ærið úlfúðlega og væri betur að það yrði eigi allt svo. En sumardagurinn fyrsti er þó, og verður alltaf uppáhaldsdagur okkar íslendinga.

Og 30. apríl er enn kuldatíð í bænum - Morgunblaðið segir frá:

Alhvít jörð var hér í gær. Fremur sjaldgæft er það hér í bænum um þetta leyti ársins. Spá margir því að nú komi góða veðrið á eftir.

Maí: Óhagstæð tíð og þurrviðrasöm, einkum framan af. Fremur kalt.

Ekki urðu stórtíðindi í veðri í maí svo við vitum - og í blöðunum komu fréttir af kulda, en líka því að gróður væri að lifna.

Þann 9. maí segir Morgunblaðið stuttlega: „Frost eru hér á hverri nóttu og loftkuldi mikill um daga þótt sólar njóti“. Þann 15. er eitthvað skárra: „Tún eru byrjuð að grænka hér í Reykjavík og barr að þrútna á trjám“. 

Tíminn segir þann 19.: 

Smá hlýnar og er jörð orðin klakalaus næst sjó um allt Suðurland en tún tekin að grænka. Úrkomulítið og sólskinslausir dagar, nema í gær og í dag, enda þetta hlýjustu dagarnir enn sem komið er.

En mánuðinum lauk heldur kuldalega. Morgunblaðið segir m.a.: „Kuldi mikill gengur nú um allt land. ... Bylur víða norðanlands og sömuleiðis í Vík í Mýrdal. Er það óvænlegt býsna, ef slíku heldur lengi áfram“. 

Júní: Fremur óhagstæð tíð, einkum norðaustanlands. Kalt.

Morgunblaðið birtir þann 7. júní frétt undir fyrirsögninni: „Kuldatíðin. Álit veðurfræðinga“. Við skulum lesa þessa frétt (alltaf gaman að heyra af veðurfræðingum):

Þýskur veðurfræðingur, Julius Wilms, hyggur, að hin mikla kuldatíð, sem verið hefir í vetur og vor, sé að kenna hinum mörgu og miklu sólblettum, sem menn hafa orðið varir við á þessu ári. Hann segir að þessir sólblettir hafi fyrst farið að verða miklir upp úr nýári og þá jafnframt fór að kólna afskaplega í veðri. Og þessa ástæðu sina rökstyður hann með veðurfræðisathugunum, sem gerðar hafa verið áður og sýna það, að veðrátta á jörðinni kólnar jafnan þegar mikið ber á sólblettum. Þannig var það í maí og júnímánuði i fyrra, í febrúar og mars 1915 og sérstaklega þó í febrúar 1907. Fleiri veðurfræðingar hafa fallist á það, að sólblettirnir muni hafa áhrif á veðráttuna á jörðunni, sérstaklega þó í þá átt, að draga úr vetrarhörkum en auka vætutíð á sumrum. Menn hafa þó jafnframt tekið eftir því, sem merkilegt má þykja, að sólin sjálf er heitari en venjulega þegar margir blettir eru á henni, en gefur þó minni hita frá sér.

Það hafa komið fram margar ágiskanir um það, hvað sólblettirnir séu og hvernig þeir myndist. Þykir það þó fullsannað að þeir eigi ekkert skylt við það, að sólin sé að kólna. Hitt þykir sönnu nær að blettirnir komi fram til þess að koma í veg fyrir of mikið hitatap á sólinni og safni hún þá nýjum hita. Julius Wolms [Wilms] nefnir sólblettina hitagjafa jarðarinnar og þykir þar hafa mikið til síns máls.

En danskir veðurfræðingar vilja ekki viðurkenna það hjá honum að hin miklu frost í vetur hafi verið sólblettunum að kenna. Þeir segja að sólblettirnir hefðu átt að hafa þau áhrif, að veturinn hefði orðið mildur, en sumarið kalt og vætusamt. Kuldann í vetur kenna þeir loftþrýstingum á jörðunni og vindátt. Sólblettir þeir, sem nú eru, komu fyrst í ljós fyrir 5 árum og stjörnuspekingar hafa reiknað, að þeir muni eigi horfnir fyrr en 1922. Við eigum því enn eftir að búa undir áhrifum þeirra i fimm ár, hver sem þau eru.

Hér er rétt að benda á að veturinn 1916 til 1917 var ekki sérlega kaldur á Íslandi. Það kólnaði ekki að ráði fyrr en í marslok. 

En vorið - og sumarið mjakaðist áfram þó hægt gengi - en óþolinmæði gætti - rétt eins og algengt er nú á tímum. Þann 16. sagði Tíminn að tíðin hefði verið eintaklega góð síðastliðna viku. Regnlítið fyrri partinn, en hiti alla dagana.

Við lítum á nokkra stutta pistla úr Morgunblaðinu. Fyrst 19. júní: „Þjóðhátíðin 17. júní. Það var gróðrarveður i fyrradag, sólskin og logn, og gekk á með smáskúrum allan daginn — eitthvert besta vorveður, sem hugsast getur. Norðanvindur og kuldi var í gær. Ósumarlegt í meira lagi“. Daginn eftir, þann 20. segir blaðið: „Kuldi mikill var alsstaðar á landinu í gær. Á Grímsstöðum stóð hitamælirinn á núlli. Snjóað hafði i fjöll á Norðurlandi - og yfirleitt mjög ósumarlegt“. Og þann 21. segir blaðið: „Sólstöður, lengstur dagur er í dag. Og þó er sumarið varla komið enn. Það er næstum eina og gróðurinn þurfi að beita valdi til þess að komast fram“. 

Vestri á Ísafirði segir þann 29.:

Tíðin er einatt köld, þótt sólskin hafi verið síðustu dagana. Gróður á útengi er afar lítill víðast hvar hér nærendis, og túnin afleitlega sprottin.

Og daginn eftir segir Tíminn:

Tíðin er köld, þótt nokkur dagamunur sé að, nóttina eftir Jónsmessu höfðu verið hrímaðir gluggar á Kolviðarhól en pollar lagðir austur í Flóa. Suma daga vikunnar hefir verið logn og sólskin, og þá notið hlýinda.

Júlí: Hagstæð tíð. Þó var nokkuð óþurrkasamt á Suður- og Vesturlandi síðasta þriðjunginn. Hlýtt.

Morgunblaðið sagði þann 4. að nú væri sumarið loksins komið og túnasláttur færi að byrja fyrir alvöru í Reykjavík.

Tíminn segir þann 14.: „Tíðin hefir verið samnefnd sumarblíða alla vikuna. Gras vantar þó vætu til þess að því fari vel fram“. 

Þann 15. kom pistill úr Borgarfirði í Morgunblaðinu:

Vorið hefir verið í kaldara lagi, þó stórhretalaust. Grasleysi er því allmikið, þó eigi minna gras á túnum og úthögum en 1907. Tún eru eigi með allra lakasta móti nú orðið (12 vikur af), en nú fara flestir að slá eftir næstu helgi eða í þrettándu vikunni, þótt gras sé enn eigi fullsprottið, það sem það annars getur sprottið. Illa gengur laxveiðin. Heita má þar efra veiðilaust og mun sjaldan hafa komið annað eins laxleysisár í Hvítá.

Jákvæðar tíðarfréttir bárust líka að vestan. Morgunblaðið birti þann 27. bréf vestan úr Álftafirði við Djúp dagsett þann 18.júlí:

Tíðarfar ágætt undanfarnar vikur. Megn hiti marga daga. Grasvöxtur rýr. Sláttur þó byrjaður. Afli ágætur við „Djúpið“. Síldarvart hefir orðið, en tíminn varla kominn. Bagalegur olíuskortur fyrirsjáanlegur, svo að ekki sé djarflegar að orði komist. Nokkrir menn af Ísafirði hafa farið að brjóta surtarbrand og haft af því ágæta atvinnu, enda kostaði skippundið 15 kr. Menn hafa staðið hér í mógröfum undanfarna daga, og orðið drjúgum að höggva klakann. Svo leynist veturinn lengi í jörðinni þó að heitt sé „ið efra“.

Vestri segir líka af góðri tíð þann 21.:

Tíðin hefir verið afbragðs góð undanfarið. Sólskin fyrri hluta vikunnar, en síðan skýjað. Alltaf hlýtt i veðri hér inn til fjarðanna. Hafís segja sjómenn vera á reki hér undan Vestfjörðunum. 

Þjóðólfur birti 3. ágúst bréf frá Laugarvatni:

Skýfall varð í svonefndu Snorrastaðafjalli í Laugardal síðastliðinn laugardag 28. f.m. kl. 1-2. Féll þá skýflóki niður á hér um bil 20 dagslátta svæði. Vatnsmegnið það mikið, að öll nærliggjandi gil fylltust út af öllum börmum, og eyðilagði flóðið og flutti burt alt sem fyrir varð. Fór ein skógartorfa af með öllu, að stærð 6-10 dagsláttur auk annars. Kunnugir fullyrða, að upp hafi rifist,yfir 100 hestburðir af skógi, sem flutu niður um engjar og út í Laugarvatnsvatn. Vatnsmegnið var svo mikið, að þeir sem ekki sáu, geta tæplega trúað. Heilir torfbunkar og fleira sem fyrir varð rennsli vatnsins fluttist í burtu út um allt. Gaddavírsgirðing sem var þvert fyrir, slitnaði á alt að 100 föðmum. Þetta dæmi sýnir það, að «ekki er víst að allar syndir séu mönnum að kenna, að því leyti, að þeir hafi eyðilagt hinar fögru skógarbrekkur með viðarhöggi sínu, heldur geti náttúruöflin hafa lagt sinn skerf þar til. 1. ágúst 1917. Böðvar Magnússon.

Ágúst: Fremur votviðrasamt í byrjun á Suður- og Vesturlandi, en síðan norðaustanlands og var þá þurrt lengst af sunnanlands og vestan. Hiti í meðallagi.

Í lok júlí og framan af ágúst rigndi nokkuð sunnanlands og höfðu sumir áhyggjur. Morgunblaðið segir fréttir þann 5.:

Steinum undir Eyjafjöllum í gær. Rokið hefir staðið í hálfan mánuð. Engar hirðingar nema súrhey. Mest af töðunum liggur fyrir eyðilegging á túnum. Nú síðustu dagana rignt
allmikið og rignir enn. Á einum bæ, Berjanesi, eru allar engjar undir vatni og er vatn þetta mestmegnis úr Svardælisá, er flóir þar yfir allar engjar og haga. Fólk, sem þar er við heyvinnu, liggur í tjöldum, en varð nú að flýja til bæja. Var vatnið þá svo mikið, að varla varð varist sundi á hestum, er til bæja var haldið. Allt laust hey, um 100 hestar, flotið og að fljóta burt. A engjum þessum töpuðust í fyrra 200-300 hestar af heyi vegna vatns og veðra.

Veðráttan og stríðið. Það er síst fyrir að synja að hinar ægilegu stórskotahríðar kunni að hafa áhrif á tíðarfarið - jafnvel hér á Íslandi. Margir menn hér i Reykjavík þykjast og hafa tekið eftir því, að það bregðist aldrei þegar stórorrustur geisa í Flandern eða vestanverðu Frakklandi að þá komi hér landsynningsrok með úrfellishryðjum, eins og var hór í fyrradag.

Þann 4. ágúst sáust fréttir að austan. Austri segir frá:

Tíðin hefir verið einmuna góð undanfarið, sífeldir hitar og bjartviðri. Grasspretta mun vera mjög misjöfn hér eystra í sumar, sumstaðar í rýrara meðallagi, segja bændur. Mun það vegna þess hve sumartíðin kom seint, og eins vegna þurrkanna, sem verið hafa undanfarið. Eins er sumstaðar hér ekki gott útlit með róugarða, vegna þurrksins. Aftur á móti er útlit fyrir að kartöfluuppskeran verði allgóð í haust.

Þann 8. kvartar Morgunblaðið enn og segir: „Rigning var hér í gær. Hafa nú þurrkleysurnar staðið í nær þrjár vikur samfleytt. Töður bænda liggja undir skemmdum og lítið betur farnar heldur en í fyrra“.

Og þann 9. birti Morgunblaðið enn fréttir af vatnavöxtum undir Eyjafjöllum:

Á sunnudagsnóttina [5.8.] hljóp Holtsá undir Eyjafjöllum, og braut varnargarð þann, er meðfram henni er, á hér um bil 30 faðma kafla. Flæddi hún fyrir austan Holt og báðum megin við landssjóðsjörðina Vallatún og yfir engjar þeirrar jarðar og niður í ós. Sópaði hún með sér lausu heyi af túni og engjum og ónýtti það sem óslegið var af engjunum.

Austri getur þess þann 11. að í Árnessýslu hafi hey líka flotið af engjum og út í Ölfusá. 

Síðan skipti rækilega um tíð - stytti upp syðra og tók að kólna. Þann 12. og 13. skein sól linnulítið á Vífilsstöðum, samtals 28,6 klukkustundir dagana tvo. Mannfjöldi var þá í blíðunni á Þingvöllum að sögn Morgunblaðsins. 

Um 20. tók að snjóa í fjöll nyrðra og birtust fréttir um það í blöðum, fyrst þann 21. Þann 24. kom frétt frá Akureyri í Morgunblaðinu:

Fréttaritari vor á Akureyri símaði oss í gær á þessa leið: Í nótt snjóaði í öll fjöll. Dálítið frost var og. Engin síld hefir veiðst enn þá. Hefir ekki verið hægt að stunda veiðar vegna norðanstorms. Nú er gott veður og öll skipin farin á veiðar.

Í sama blaði sagði einnig: „Frost var hér [Reykjavík] í fyrrinótt en þó eigi svo mikið að það skemmdi kál í görðum“. Vísir sagði daginn áður að jörð í Reykjavík hafi þá um morguninn verið héluð fram yfir fótaferðartíma. 

Og daginn eftir var frétt um góðan heyskap á Hvanneyri:

Á einni viku, 12.-19. þ.m. hirti Halldór skólastjóri Vilhjálmsson á Hvanneyri 2800 hesta af töðu og útheyi. Voru 20 manns við heyvinnu alla vikuna, en vel hefir verið haldið áfram. Mun þetta vera langmesti heyskapur, sem sögur fara af hér á landi.

Tíminn segir einnig frá næturfrostum þann 25.:

Tíðin. Þurrkur hefir haldist alla þessa viku sunnanlands, en köld hefir norðanáttin verið og frost sumar nætur svo að visnað hefir kartöflugras í görðum. 

Svo kom upp sinueldur í Svínahrauni. Morgunblaðið segir frá þann 27. ágúst:

Fólk, sem komið hefir ofan úr Mosfellssveit, segir frá því, að undanfarna daga hafi verið eldur uppi í Svínahrauni. Allur mosinn, sem var skraufþurr eftir langvarandi þurrk, var brunninn á 3-400 fermetra svæði og hafði mjög gripið um sig í fyrrakvöld. Líklegt þykir, að eldurinn hafi kviknað af mannavöldum.

Og þann 29. kom frétt í sama blaði um bláberjasprettu:

Bláber. Þau eru óvenju lítil í ár. Fólk, sem farið hefir í berjaheiði segir, að varla sjáist bláber í heiðunum og er kuldunum í vor kennt um.

September: Rysjótt og fremur köld tíð einkum fyrir norðan.

Kaldir dagar voru í byrjun mánaðar. Morgunblaðið segir þann 4. að haustlegt sé að verða. „Frost hafa verið hér um nætur að undanförnu og hríðarél kom í fyrradag. Í kartöflugörðum eru grös sölnuð niður að rót víðast hvar“. 

Þann 9. var rok á Borgarfirði eystra. Morgunblaðið segir frá því þann 20. að þar hafi fokið 800-900 hestar af heyi. 

Þrátt fyrir allt bar Tíminn sig þó vel í lok mánaðar, þann 29.:

Tíðin er góð, dálítið umhleypingssöm að vísu, heyskapur víðast hvar úti, og alstaðar verið að taka upp úr görðum, afli og gæftir sæmilegar hér sunnanlands, en heimtur hálfslæmar, hittist hálfilla á með veður í fyrstu fjallferðinni.

Október: Harðindatíð, einkum fyrir norðan. Mjög kalt og illviðrasamt. Talsverður snjór síðari hlutann.

Austri segir frá illri tíð í pistli þann 13. október. Fyrirferðarmestar eru fréttir af miklu illviðri dagana 3. til 5. október:

Tíðarfar hefir verið rosafengið um langt skeið. Varla verið gott veður einn einasta dag síðan í byrjun ágústmánaðar. Hefir þetta hamlað mjög öllu bjargræði bæði á sjó og landi. Síldveiði fyrir Norður- og Vesturlandi brugðist algerlega, svo að þeir, sem þá atvinnu stunda, eru meira en slyppir eftir. Svipað er um þorskaflann, þó sumstaðar hafi hann gengið allvel. Bændur hafa ekki náð inn heyjum, svo margir - bæði hér eystra og norðanlands - eiga nú undir snjó, jafnvel svo hundruðum hesta skiptir af útheyi og sumir óhirta töðu á túnum, og sumt er fokið.

Dagana 3.- 5. þ.m. geisaði ofviðri um allt land, varð af því tjón á skipum og öðrum eignum, og hélt við manntjóni víða. Fjórir mótorbátar ráku á land í Ólafsfirði og brotnuðu, tvo bar á land í Dalvík við Eyjafjörð. Tvö mótorskip fóru í land á Siglufirði. Strandferðabáturinn „Stella“ slitnaði upp við Grímsey en komst til Eyjafjarðar. Mótorskipið „Grótta“, eign Ásgeirs Péturssonar á Akureyri ætlaði að taka kol á Tjörnesi en hrakti þaðan, komst við illan leik á Skagafjörð, rakst þar á sker, brotnaði allmikið, en náðist þó út aftur og var flutt til Akureyrar fullt af sjó. Á Bakkafirði tók út báta og hús. Mótorbátur á Mjóafirði brotnaði talsvert. Fé fennti víða í Þingeyjarsýslum, og meira og minna af heyjum fuku og eyðilögðust um alt Norður- og Austurland. Fleiri þúsund sláturfjár, sem átti að reka hingað til Seyðisfjarðar, tepptist fyrir ofan fjall og er verið að reka það hingað þessa daga.

Þrjú skip, sem ganga héðan frá Seyðisfirði, voru i hafi þegar veðrið skall á. Strandferðabáturinn „Reginn“ var á leið norður að Skálum. Slapp hann inn á Vopnafjörð óskaddaður, og var þá brim svo mikið, að nærri braut þvert yfir fjörðinn. Þótti Vopnfirðingum sem varla hefðu skip farið um fjörðinn jafnillan. Mótorskipið „Óðinn“, eign Stefáns Jónssonar o.fl., lá við Tjörnes, og ætlaði að taka kol þar. Komst það við illan leik á Eyjafjörð. Höfðu seglin rifnað, vélin bilað og skipið laskast eitthvað ofan þilfars.

„Hurricane“, kuggur þeirra Wathnesbræðra og bræðranna Sveins og Jóns Árnasonar, sem er skipstjóri á skipinu, lét frá Siglufirði 17. september. Fékk óhagstæða veðráttu, fór til Hríseyjar og beið þar byrjar. Lagði út þaðan 25. f.m. Mætti „Óðinn“ honum hjá Rauðagnúp 29., en síðan spurðist ekki til hans fyrr en að kvöldi 8. þ.m. Dró þá mótorbátur hann inn til Fáskrúðsfjarðar. Hafði hann hreppt ofviðrið nálægt 20 sjómílum austur af Glettinganesi. Brotnaði stórsiglan og kippti með sér öllum seglum af skipinu, sleit reiðann af skutsiglunni, braut skipsbátinn og allmikið annað ofan þilfars. Lét skipstjórinn höggva á alla strengi er héldu mastrinu og seglunum, til þess að bjarga skipinu.

Meðan skipið var seglalaust, braut mjög sjó yfir það, fylltist lyftingin, og allt sem losnað gat ofan þilfars tók út. Tóku þeir beitiásinn af skutsiglunni og settu upp sem mastur, styrktu skutsigluna með reipum og drógu upp segl, er skipið hafði með til vara. Höfðu þeir þau á rekinu, og sigldu skipinu til lands með þessum útbúnaði; tók hvorttveggja 6 daga. Náðu landi við Skrúð, hittu þar mótorbát, er dró skipið til Fáskrúðsfjarðar. Ljóskerin fóru með stórsiglunni; og lét skipstjóri gefa ljósbendingar á nóttum með því að brenna síldartunnum. Skipverjar voru orðnir matarlitlir, því ekki höfðu þeir getað aukið matarforða sinn í Hrísey, og sumt hafði skemmst af sjó.

Morgunblaðið getur þess þann 17. að talið sé að vélbátur úr Reykjavík hafi einnig farist í veðrinu eftir mánaðamótin. Hann fór frá Kálfshamarsvík þann 1. og ekkert til hans spurst síðan. 

Vestri getur svo um enn eitt skipshvarfið í fregnum 8. nóvember - ekki ólíklegt að skipið hafi farist í þessu veðri:

Færeyskt vélskip, „Beautiful Star“ (nú eign Þorsteins Jónssonar frá Seyðisfirði o.fl), hefir farist fyrir Norðurlandi í undangengnum veðrum. Á skipinu voru 4 skipverjar og einn farþegi af Austurlandi.

Einnig var kalt syðra. Morgunblaðið segir þann 8.:

Frostin, sem hafa verið hér að undanförnu hafa gert mikið tjón á sáðgörðum manna. Fæstir höfðu tekið upp rófur áður en þau komu og margir eiga eftir að taka upp kartöflur. Ef eigi þiðnar bráðlega má búast við því að sá garðaávöxtur, sem enn er úti, ónýtist að miklum mun eða alveg.

Vísir segir frá því þann 8. að hríðarbylur hafi verið á Hellisheiði og hún tæplega fær og þann 12. segir blaðið frá því að hált fari að verða á götum Reykjavíkur úr þessu því ekki sé útlit fyrir að þiðni í bráð. Ökumenn eru hvattir til að skaflajárna hesta sína. 

Og ekki batnaði það. Þann 13. er pistill frá Akureyri í Morgunblaðinu:

Akureyri i gær. Afskaplegt veður var hér i gær — blindhríð og stormur. Alófært sumstaðar hér nyrðra með sláturfé fyrir ófærð á heiðum og fjöllum. Margir bændur, einkum i Þingeyjarsýslu, eiga mikið hey úti enn. Á einum bæ eru áreiðanlega 250 hestar úti — og líklega næst það aldrei inn, enda farið mikið að skemmast.

Morgunblaðið segir frá því þann 15. að ísinn á Tjörninni sé mannheldur. Það muni vera sjaldgæft svo snemma á vetri. 

Þann 24. og næstu daga gerði hríðarkast um mikinn hluta landsins. Tíminn segir þann 27.:

Tíðin er hin kaldhranalegasta og leggst vetur óvenju snemma að. Á miðvikudagskvöld [24.] gerði norðan stórhríð og mun hún hafa geisað um alt land. Símasambandi varð eigi náð héðan lengra en til Borðeyrar á fimmtudag. 

Þann 31. varð maður úti á Króardalsskarði milli Seyðisfjarðar og Mjóafjarðar. (Morgunblaðið 6. nóvember).

Nóvember: Nokkuð umhleypingasamt og kalt.

Vestri segir frá þann 8. nóvember:

Rjúpnaveiði er nú svo mikil syðra, að óminnilegt er. Um 60 manns ganga daglega á rjúpnaveiðar úr Reykjavík, og er krökkt af rjúpum niður um Öskjuhlíð og víða í grennd við bæinn. Úti í Vestmannaeyjum hafa einnig verið veiddar rjúpur og víðar, þar sem þær hafa varla sést áður.

Nokkuð var um illviðri síðari hluta mánaðar. Morgunblaðið segir frá þann 20.:

Í fyrrinótt gerði ofsarok með regni og var svo hvasst að óstætt mátti kalla. Hélst veður þetta allt til morguns og fram á dag, en lygndi þó heldur er á daginn leið. Tvö skip slitnuðu upp hér á höfninni, botnvörpungurinn Jarlinn og þilskipið Ása eign Duus-verslunar. Rak þau upp að Örfiriseyjargarðinum og skemmdust þau þar eitthvað. Seglskip strandaði og í Hafnarfirði. Það heitir Sildholm. Lagði það á stað frá Hafnarfirði fyrra sunnudag og átti að fara til Spánar. En er það kom hér út í flóann kom að því leki allmikill og sneri það þá aftur inn til Hafnarfjarðar. Þegar veðrið var sem mest í gærmorgun tók skipið að reka og var komið upp undir kletta. Gáfu þá skipverjar neyðarmerki og var brugðið við í landi og þeim bjargað. Síðan rakskipið í land og brotnaði þegar mjög mikið. Var fiskinn úr því farið að reka í land í gærkvöldi. Geir var í þann veginn að fara suður eftir til að reyna að bjarga skipinu, en hætti við það er það fréttist hve illa það var komið.

Vélbátur sökk hér á höfninni í rokinu i fyrrinótt og annan rak upp að Örfiriseyjargarðinum og brotnaði hann talsvert. Í rokinu í fyrrinótt fauk þak af hlöðu hér í bænum.

Og þann 24. gerði ofsa í Vestmannaeyjum. Morgunblaðið segir frá þann 25.:

Fregnritari vor i Vestmannaeyjum símaði oss í gær á þá leið, að þar hefði geisað afskaplegur stormur af útsuðri i fyrrinótt. Símaþræðir slitnuðu um allt kauptúnið, rúður  brotnuðu og bátar fuku. Skemmdir á bátum urðu þó engar.

Aðfaranótt 26. urðu mikil símslit vegna ísingar í Reykjavík og nágrenni. Bæjarsíminn slitnaði svo í Þingholtunum „að sumar götur máttu heita ófærar fyrir símaflækju er niður hafði fallið“. (Morgunblaðið 28. nóvember). Þræðir loftskeytastöðvarinnar á Melunum slitnuðu einnig (Morgunblaðið þann 30.). Þann 29. birti blaðið nánari fréttir:

Símslitin sem urðu aðfaranótt mánudags (þ.26.) eru hin langmestu sem nokkru sinni hafa orðið hér. Í nánd við Reykjavík brotnuðu að minnsta kosti 77 símastaurar, 28 milli Hafnarfjarðar og Reykjavíkur, 38 milli Hafnarfjarðar og Auðna, 10 í Mosfellssveitinni og 11 Kjósinni. Í gær var blindhríð á öllu Norðurlandi og má því búast við enn meiri símslitum nyrðra. Það tekur marga daga að koma öllu í lag.

Desember: Óhagstæð tíð nema um jólaleytið. Mjög kalt. 

Fjallað var um tíðina í desember 1917 á hungurdiskum í pistli 16.12. 2017. Þar má sjá ýmislegt til viðbótar því sem hér er sagt.

Óskhyggja nokkur ræður ríkjum í Austra þann 1. desember - í upphafi frostavetrarins mikla 1917-18:

Harðindi mikil eru nú um land allt. Undanfarna daga hefir verið 8-10 stiga frost hér á Seyðisfirði, og rok og bylur í tilbót. Er hætt við að mörgum endist lla kolaskammturinn ef svo gengur lengi, og margir kvarti um kulda. Vonandi verður síðari hluti vetrarins betri en það sem liðið er.

Það var ekki bara á aðventunni 1926 (samanber Aðventu Gunnars Gunnarssonar) að Mývetningar lentu í hrakningum í síðbúnum fjárleitum á fjöllum. Austri segir frá þann 15.:

Tveir menn úr Mývatnssveit fóru fyrir skömmu á öræfi að fjárleitum. Hrepptu veður ill og komust eftir 9 dægra útivist að Möðrudal, mjög harðlega leiknir.

En Fram á Siglufirði birti bréf úr Sléttuhlíð í Skagafirði þann 1. desember. Er þar litið yfir tíðarfar sumars.

Það er ekki oft sem við Slétthlíðingar sendum bréfstúfa til birtingar í blöðunum, en nú vildi ég biðja „Fram“ fyrir nokkrar línur; vona að blaðið fái ekki gorkúlublindu þá, sem það segir að sumir séu haldnir af, þó ég líti á málin frá annarri hlið en það ef til vill gjörir, því ég vona að það vilji ræða þau frá öllum hliðum, en sé ekki málsgagn sérstakra stétta. Þá er að byrja á því að sumarið er liðið og veturinn genginn í garð. Sumarið sem heilsaði svo kalt og kvaddi í sama máta. Þó verður ekki sagt um það að það hafi verið vont, því tíðarfar þess var mjög hagstætt fyrir heyskap, eftir það að hlýindi komu sem ekki var þó fyrr en um 12 vikur af sumri, svo heyskapur manna í þessari sveit varð með besta móti, enda veitir ekki af því, þar nú er ekki um kornmat að ræða til skepnufóðurs ef heyin þrjóta.

Hafísfréttir bárust strax í byrjun mánaðar og segir Vestri þann 2. að hrafl hafi þá sést úr Bolungarvík og Súgandafirði, sömuleiðis hafi orðið vart við ís á Húnaflóa. 

Vestri birti þann 31. pistil úr Súgandafirði og ræðir síðan um hafísinn:

Súgandafirði 14. desember. Útlitið. Óglæsilegt er það. Nóg var samt ástandið slæmt vegna óaldarinnar út í heimi, þótt eigi hefði.við bæst þessi harðneskja náttúrunnar, sem stöðugt hefir viðhaldist síðan október byrjaði. Óveður hafa bannað sjógæftir, sem því átakanlegra var, er sjómenn vissu af fiskinum á miðunum, en gátu svo ekki sótt hann. Hafísinn, sem er að flækjast hér úti fyrir skammt undan andar frá sér svölum anda. Um 20 stiga frost á celsius hefir verið suma morgnana. Er það æði kalsalegt um þetta leyti. Hugsa sér að fjörðurinn er lagður með samföstum ís innan frá Botni og út að Suðureyri, hvílíkt undur á jólaföstunni.

Hafísinn liggur fyrir öllum norðvesturkjálkanum. Hefir oftast, verið landfastur frá Horni og vestur undir Straumnes síðan um miðjan þennan mánuð. Nú i vikunni girti hann skyndilega fyrir Djúpið, svo bátar komust engir til fiskjar, fyllti Bolungarvík og nokkurt ísrek slæddist hingað inn á Skutilsfjörðinn í fyrri nótt. Lausafregn hefir borist um að Willimoes hafi orðið að snúa til baka við Langanes vegna íss.

Fram segir frá hafís þann 20. desember. Dalamenn sem nefndir eru eru væntanlega úr Hvanndölum:

Dalamenn, sem hingað komu til bæjarins í gær, segjast hafa séð tvær ísbreiður ekki mjög langt undan landi. Er hryggilegt til þess að hugsa, að hafísinn leggist að landi nú, ofan á öll önnur harðindi og bágindi þessa vetrar.

Lýkur hér að sinni frásögn hungurdiska af árinu 1917. Ýmsar tölur, meðalhita, úrkomu og fleira má finna í viðhengi. 

Tenglar á eldri pistla:

Páskahretið 1917.

Desember 1917.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• tölur ársins 1917

Hlýr dagur í Reykjavík (og víðar)

Hámarkshiti fór í 13,6 stig í Reykjavík í dag. Sýnist ritstjóra hungurdiska það vera næsthæsti hiti sem mælst hefur svo snemma árs þar á bæ. Hæsta talan er 14,2 stig sem komu í „hitabylgjunni“ miklu í marslok 1948. Ritstjórinn var minntur á það að þetta sé líka í fyrsta skipti sem hiti fari í 10 stig í Reykjavík á árinu 2018 og að 172 dagar séu liðnir frá síðustu 10 stigum (25. október). Hann var jafnframt spurður að því hvort þetta væri óvenjulangur tími á milli tíustiga og hvenær slíkt tíustigaleysi hefði lengst orðið.

Auðvelt er að svara þessum spurningum fyrir það tímaskeið sem samfelldar hámarksmælingar hafa staðið í Reykjavík. Þær hófust samfellt í maí 1920, eru reyndar líka til eldri en meira verk er að fara í gegnum þau gögn - og verður ekki gert að sinni. 

Fjöldi samfelldra daga án 10 stiga er nokkuð yfir meðallagi hér í Reykjavík að þessu sinni (veturinn 2017 til 2018), 15 ofan þess, en þó langt frá því að teljast óvenjulegur. Á þeim 98 árum sem samfelldar mælingar hafa staði hefur þessi tími verið lengri en nú 40 sinnum (41 prósent vetra), lengstur 1923-1924, 248 dagar - frá 9. september 1923 til og með 13. maí 1924. Næstlengstur var þessi tími 1986-1987, 222 dagar. Veturinn 2014-2015 var hann nánast sami og nú, 173 dagar, en síðast var hann áberandi lengri en nú 2000-2001, 193 dagar.

Meðaltal 98 ára er 157 dagar, en meðaltal síðustu tíu ára er aðeins 124 dagar - þannig að viðbrigði eru nokkur.   

Í viðhenginu er listi yfir lengd lengsta tíustigalausa tímabil hvers vetrar frá og með 1920 til 1921 til og með 2017 til 2018. Þar sem listinn var tekinn saman á nokkrum mínútum er rétt að taka hann ekki sem endanlegan sannleika málsins. 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• tímabilalengd 1921 til 2018