Hugsað til ársins 1941

Tíðarfar var mjög hagstætt og hlýtt á árinu 1941. Þetta var eitt mesta hlýindaár tuttugustu aldar, það hlýjasta í Reykjavík, Stykkishólmi, Grímsey og Vestmannaeyjum, það fjórðahlýjasta á Akureyri og þriðjahlýjasta á landsvísu. Aðeins einn mánuður telst kaldur. Það var febrúar, en níu mánuðir voru hlýir. Óþurrkakaflar komu þó um sumarið, sérstaklega til baga á Suðausturlandi. Órólegri tíð var til sjávarins og manntjón þar með mesta móti, en talsvert af því skrifast á ófriðinn en ekki veðurlag. 

Janúar var óvenjustilltur, fénaður gekk mikið úti, gæftir voru góðar, færð góð. Febrúar var hagstæður um landið sunnan- og vestanvert, en nokkuð snjóþungt var á Norðaustur- og Austurlandi. Mikið illviðri gerði á landsvísu í lok mánaðar. Framan af mars var mikill snjór á Norður- og Austurlandi, en annars var snjólítið og tíð var mild og hagstæð. Gæftir góðar við Suður- og Vesturland, en síðri austanlands. Í apríl var óvenjuþurrt norðaustanlands, tíð var mild og hagstæð og hagar góðir. Maí var sömuleiðis kyrr og hagstæður til lands og sjávar. Síðari hluti júní þótti heldur óþurrkasamur, en tíð var annars góð, spretta góð og gæftir góðar. Mjög votviðrasamt var suðaustanlands í júlí, en annar var hlýtt, kyrrt og hagstætt veðurlag. Í ágúst var tíð mjög hagstæð og þurrviðrasöm um landið vestanvert, en austanlands var mjög votviðrasamt og heyskapartíð slæm. Fádæma hlýtt var í september, en votviðrasamt í flestum landshlutum, nema norðaustanlands. Heyfengur var góður og uppskera úr görðum góð. Í október var tíð óstöðug suðvestanlands, en annars var tíð mild og hagstæð, sérstaklega á Norður- og Austurlandi. Óvenju milt var í nóvember, unnið var að jarðarbótum og fé gekk sjálfala. Í desember var afburðagóð tíð á Norður- og Austurlandi, en nokkuð óstöðug og úrkomusöm sunnan lands og vestan.

Við rifjum nú upp fréttir ársins tengdar veðri. Ekki er sá listi tæmandi. Blaðatextar eru langflestir fengnir af vefnum timarit.is, oft styttir hér og stafsetning oftast færð til nútímahorfs (vonandi sætta höfundar sig við þá meðferð). Heimildir eru að auki úr Veðráttunni, tímariti Veðurstofu Íslands, og töluleg gögn úr gagnagrunni Veðurstofunnar. Sömuleiðis notum við okkur fáeinar tíðarfarslýsingar veðurathugunarmanna. Talnasúpu má finna í viðhenginu. Heimsstyrjöldin setti mjög svip á mannlíf, allmörg skipsströnd og óhöpp tengdust henni beint eða óbeint. Veður - eða ókunnugleiki - kom þar stundum við sögu. Við rekjum ekki nema fá slíkra slysa. Hér er ekki um slysaannál að ræða. Stríðið hafði einnig áhrif á fréttaflutning af veðri og e.t.v. fréttist síður af ýmsum viðburðum en ella hefði orðið. 

Kortið sýnir tillögu evrópureiknimiðstöðvarinnar (era-20c) um meðalhæð, meðalþykkt og þykktarvik í janúar 1941. Þaulsetinn hæðarhryggur er við Ísland, mikil hlýindi á Vestur-Grænlandi, en kuldar í Evrópu (hluti af einum af kuldavetrum heimsstyrjaldaráranna). Lítið var um lægðir í námunda við landið. Hæðarsvæðið þokaðist smám saman til vesturs frá því að vera austan við landið snemma í mánuðinum. Norðlægar áttir færðust í aukana og það kólnaði smám saman. 

Veðurathugunarmenn kunnu að meta stillta og góða tíð í janúar:

Suðureyri í Súgandarfirði (Kristján A. Kristjánsson): Frábærlega stillt og skemmtileg janúarveðrátta. Frostvægt og svo snjólétt að einungis föl var að sjá upp á hæstu fjöll. Mjög úrkomulítið.

Grímsstaðir á Fjöllum (Sigurður Kristjánsson): Einmuna góð tíð allan mánuðinn.

Bannað var að senda veðurskeyti nema um fastar símalínur og bannað var að ræða veður í talstöðvum skipa og báta. Morgunblaðið segir frá þann 3.janúar:

Skipstjórinn á togaranum „Venus“ frá Hafnarfirði var í gær sektaður um kr.500 fyrir að senda skeyti, sem í voru upplýsingar um veðurfar. Undanfarið hafa nokkuð margir skipstjórar verið kærðir fyrir að tala um veðrið í talstöðvar sínar, eða að senda veðurfarsupplýsingar í skeytum.

Tíminn segir þann 9.janúar frá hlýindum eystra:

Mikil og alveg óvenjuleg hlýindi voru austan lands um áramót. Hinn 4. janúar var 12 stiga hiti á Seyðisfirði klukkan 8 um kvöldið, og fyrir áramótin var suma daga 17 stiga hita á Eskifirði, þegar hlýjast var. Hinn 5. janúar fór maður einn á Seyðisfirði, er ekki hafði unnist tími til eða hirt um að taka upp allar kartöflur sínar í haust, út í garð sinn og tók upp það, sem hann átti þar enn í jörðu. Voru kartöflurnar óskemmdar með öllu. Mun það algert einsdæmi á landi hér, að kartöflur séu teknar upp í janúarmánuði.

Nokkuð sérkennilegt ástand kom upp við Reykjavík seint í janúar. Þá voru óvenjulegar stillur, en kalt í veðri. Nær allur bærinn og stöðvar hersins voru kyntar með kolum. Mengun varð því mikil og skyggni slæmt. Þar að auki mátti ekki loga nema takmarkað á ljósvitum. Skip strönduðu af þessum sökum. 

Morgunblaðið segir frá 23.janúar:

Laust fyrir hádegi í gær sigldi enskur togari, „Lapageria“ frá Grimsby, á sker í mynni
Skerjafjarðar og sat þar fastur. Togarinn var á leið hingað til Reykjavíkur. En svo mikinn reykjarmökk lagði þangað út frá Reykjavík, að vart: sáust handarskil. Gátu togaramenn því ekki áttað sig á siglingaleiðinni og vissu ekki fyrr til en skipið rakst á Kepp, sem er sker sunnan til í mynni Skerjafjarðar.

Og tveimur dögum síðar strandaði annað skip. Morgunblaðið 25.janúar:

Um 11 leytið í gærmorgun strandaði finnskt flutningaskip á svonefndum Leiruboða í  Skerjafirði, en það er sama skerið, sem enski togarinn strandaði á fyrir nokkrum dögum. Það er skoðun sjómanna, að skipstrandið hafi borið að með sama hætti og er enska togarinn strandaði og orsökin verið sú, að kolareykur frá bænum huldi útsýni.

Morgunblaðið segir 30.janúar frá jakahlaupi og enn af strandi:

Laxá í Aðaldal hljóp úr farvegi sínum í fyrradag sökum jakahlaups, skammt frá Knútsstöðum og hefir hlaupið teppt umferð milli Húsavíkur og Akureyrar. Áin rennur nú vestur Aðaldalshraun og yfir þjóðveginn á 2 km breiðu svæði. Skemmdir hafa ekki orðið svo vitað sé, en geta helst orðið á veginum, sem áin rennur viðstöðulaust yfir.

Sömu stillurnar og snjóleysið helst norðanlands ennþá. Frost hefir verið töluvert undanfarið. Hefir frostið komist alt upp í 22 stig, á Grímsstöðum á Fjöllum, 20 stig í Mývatnssveit og oft 18 stig í lágsveitum.

Um klukkan 8 í gærkvöldi strandaði togarinn Baldur á Gróttutanga, rétt sunnan við
vitann, sem er ljóslaus. Mikinn reykjarmökk lagði vestur á sjóinn frá bænum og myrkvaði hann gersamlega siglingaleiðina til Reykjavíkur. Hinsvegar logar ekki á Gróttuvitanum, vegna þess að Bretar hafa fyrirskipað myrkvun hans. Þetta er fjórða skipið, sem strandar nú á fáum dögum við innsiglinguna í Reykjavík. Þessi skip eru: Enskur togari (náðist út), finnskt flutningaskipt (sem fórst), mótorbátur (strandaði á mánudagskvöld, en komst sjálfkrafa út) og nú síðast togarinn „Baldur“. Orsök þess, að skipin strönduðu, er í öllum tilfellum hin sama: Kolareykur og myrkur á innsiglingaleiðinni, þar sem Gróttuvitinn logar ekki.

Veðurathugunarmenn lýsa tíð í febrúar:

Flateyri (Hólmgeir Jensson): Fram yfir miðjan þennan mánuð hefir veðurlag verið óvenju  milt. Úr því fór að kólna og snjóa á pörtum. Um 20. gjörði snjóhríð og hlóð niður miklum snjó svo að vera mun á flatlendi þar sem veðursælt er allt að 80-90 cm djúp fönn.

Sandur (Friðjón Guðmundsson): Góð tíð og auð jörð fram yfir miðjan mánuð. Eftir það sleitulaus harðindakafli mánuðinn út og allmikil fannkoma öðru hvoru.

Papey (Gísli Þorvarðsson): Frá 20. til 28. var hér harka veður daglega. Þó fjörubeit væri eða hagasnöp var ekki hægt að nota það fyrir ófærð og slæmu veðri, jafnvel að fé í úteyjum fennti inni um tíma, þar ekki var hægt að ná til þess fyrir stórsjó. Þetta mun vera 5 mesti snjórinn síðan ég kom hér, í nálega 41 ár. (Snjódýpt mældist 36 cm þann 25.).

Tíminn segir af hríðarveðri í pistli 1. febrúar:

Hríðarveður var norðanlands í fyrradag [30.janúar]. Hefir annars mjög sjaldan hríðað þar í vetur, að minnsta kosti í innhéruðum, svo að jafnvel má til einsdæma telja. Snjór féll þó ekki svo að teljandi sé. Hið syðra er alveg snjólaust eða því sem næst. Í frostharðara lagi hefir verið síðustu dægur, yfirleitt 10—15 stig, og jafnvel 15—20 stig, þar sem mest hefir verið frostið. Á Þingvöllum var 18 stiga frost í morgun.

Tíminn segir af skipssköðum 4.febrúar:

Sjö menn hafa farist í norðanveðrinu í vikunni, er leið [30. og 31.janúar]. Vélbátsins Baldurs frá Bolungarvík hefir eigi orðið vart síðan, þrátt fyrir allmikla leit, og er hann nú talinn af. Á honum voru fjórir menn. Allir þessir menn voru á besta aldri. Vélbáturinn Baldur var litill, aðeins 8 smálestir að stærð. — Á föstudagsmorgun tók út fimm menn af vélbátnum. Pilot frá Njarðvík og drukknuðu þrír þeirra, en tveimur tókst að bjarga. Voru þessir menn að taka inn ljósdufl, sem báturinn hafði legið við um nóttina, þegar alda reið á hann og færði hann í kaf. Samtals voru átta menn á bátnum. Þeir, sem drukknuðu, voru allir ungir að aldri.

Tíminn segir af strandi og hrakningum í pistli 15.febrúar, síðan af rjúpnastofninum:

Belgískur togari, „George Edward", strandaði á Bolhraunafjöru á Mýrdalssandi aðfaranótt föstudags síðastliðinn. Var svartamyrkur, stormur og rigning, er skipið strandaði. Úr landi urðu menn strandsins ekki varir. Tólf menn munu hafa verið á togaranum. Sjö þeirra komust að Höfðabrekku, austasta bæ í Mýrdal, seint í gær, illa til reika og aðframkomnir af þreytu. Var strax hafin leit að þeim, sem vantaði. Tveir þeirra munu hafa farist í lendingunni, en þrír dóu af vosbúð og kulda eða örmögnuðust af þreytu, er á land var komið. Lík þeirra eru öll fundin. Strandmennirnir voru kyrrir á Höfðabrekku um hádegi í dag og voru þá allir komnir á fætur, nema einn.

Rjúpur hafa varla sést í byggð eða á afréttum síðustu árin. í haust sáu gangnamenn nokkru meira af rjúpum en áður, í fjöllunum inn með Jökulsá í Lóni. En fjölgun rjúpunnar gengur seint, því að mikið er af refum á þessum slóðum, þótt eitrað sé fyrir þá á hverju hausti.

Tíminn segir af hríð 20.febrúar:

Tímanum var svo frá skýrt í símtölum, að í gær hefði verið hirðarveður nyrðra, sums staðar þéttingskóf og víða stórhríð. Hefir sjaldan eða jafnvel aldrei brugðið til verulegrar hríðar fyrr í vetur, og má það einsdæmi kallast.

Tíminn segir 25.febrúar frá hríð og snjóflóðum á Austurlandi:

Í lok síðustu viku féll mikill snjór austan lands. Hefir fannkoma þessi valdið snjóflóðum í Mjóafirði og Seyðisfirði. Í Mjóafirði brast snjóhengja fram á laugardaginn [22.]. Varð maður, Óli Ólafsson, bróðir Sveins í Firði, 64 ára gamall, fyrir snjóskriðunni og fórst. Mikið annað tjón varð að snjóflóðinu: Fjárhús með um 50 kindum sópaðist brott og sömuleiðis geymsluhús, skúrar og margir bátar, Símalínur skemmdust einnig. Óli heitinn var maður kvongaður og áttu þau hjónin þrjú börn. Á laugardaginn féll snjóflóð rétt utan við Vestdalseyri i Seyðisfirði. Tók snjóflóðið með sér fjárhús er i voru 65 kindur.

Morgunblaðið segir einnig frá snjóflóðinu í Mjóafirði í pistli 25.febrúar:

Síðastliðinn laugardag hljóp snjóflóð mikið niður svonefndan Fjarðartanga í Mjóafirði.
Sópaði snjóflóðið burtu tveim geymsluhúsum, skúrum, bátum og fjárhúsi, með 48 kindum. Einnig vildi svo hörmulega til, að þegar snjóflóðið reið yfir, var þarna staddur Óli Ólafsson, albróðir Sveins í Firði, og fórst hann í snjóflóðinu. Hann var 64 ára og lætur eftir sig konu og 3 börn. (Fregn þessi er frá fréttaritara útvarpsins á Norðfirði).

Síðustu daga febrúar og fyrstu daga mars gerði mikið og frægt illviðri um land allt, það langmesta á árinu. Um aðdraganda þess og veðuraðstæður má lesa í sérstökum hungurdiskapistli 2016. Hér verður aðeins hnykkt á tjóni sem veðrið olli. 

Tíminn segir frá miklu frosti í pistli 27.febrúar:

Allfrosthart hefir verið síðustu dægur um allt land. Sums staðar hefir það orðið um 20 stig, þegar kaldast hefir verið, eins og til dæmis á Grímsstöðum á Fjöllum. Hér í Reykjavík hefir verið 13—15 stiga frost, þegar kuldinn hefir verið mestur. Í morgun var 11 stiga frost í Reykjavík, en frostharðast var á Grímsstöðum, 19 stig.

Þann 1.mars segir Tíminn af illviðrinu og tjóni í því:

Hið mesta ofsaveður geisaði um meginhluta landsins tvo síðustu sólarhringa [27. og 28. febrúar] og hefir stórtjón hlotist af. Mun þó eigi enn kunnugt um allan skaða, sem veðrið hefir haft í för með sér, því að engar fregnir hafa borist úr fjölmörgum byggðarlögum, enn sem komið er. Þegar er það kunnugt, að bátur hefir farist með sex manna áhöfn, mörg skip og bátar strandað, og sumir bátanna brotnað í spón, margir bátar sokkið, og símalínur, raftaugar og ýmis önnur mannvirki eyðilagst. Af fregnum, sem fengist hafa, má ráða að einna harðast hafi veðrið verið á Suðvesturlandi. Voru öðru hvoru 12 vindstig í Reykjavík og á Suðurnesjum. Hins vegar var stórhríð sums staðar norðanlands og austan undanfarna daga, en þar var mjög tekið að lygna um miðjan dag í gær, og þá aðeins 3 vindstig á Akureyri. Þá voru heldur ekki nema 8 vindstig í Vestmannaeyjum og 9 vindstig á Horni, með fannkomu. Sunnan lands brá til slyddubyls eða hríðarveðurs af norðaustri upp úr miðjum degi í gær, en í Reykjavík stytti þó upp undir kvöldið. Mikið sjórok var í gær og fyrrinótt um allan bæinn, svo sjávarseltan settist í lögum utan á hús og menn og muni. Á fimmtudagsmorgun [27.] var allfrosthart, en er leið á daginn dró úr frostinu og aðfaranótt föstudagsins og á föstudagsmorgun var orðið frostlaust um Suðurland og suðurhluta Austurlands. Var þá tekið að þykkna í lofti og vindur að snúast til austlægari áttar.

Skipströnd og bátstapar í Reykjavík. Tvö erlend vöruflutningaskip, er lágu á ytri höfninni, tók að reka til lands í fyrrinótt. Fengu skipverjar eigi að gert og strönduðu bæði skipin í sandkrika í Rauðarárvík. Var mönnum sem í þeim voru, alls 43, bjargað í gærmorgun. Voru margir þeirra aðframkomnir af vosbúð, enda illa búnir. Um lágflæðurnar í gær lágu skipin að nokkru leyti á þurru landi. Annað þeirra, danskt, Sonja Mærsk, snýr stefni upp í sandinn. Hitt skipið, portúgalskt, Ourem, frá Oporto, liggur fast við danska skipið og snýr þvert við áhlaðandanum. Riðu öldurnar látlaust yfir það í gær. Í skipum þessum mun meðal annars hafa verið kartöflur, áfengi og sement. Lágu víntunnur, er borist höfðu upp, á við og dreif um sandinn. Þriðja skipið var í mjög mikilli hættu statt. Var það komið mjög nærri landi, framan við olíubirgðastöð B.P. Á innri höfninni í Reykjavík sukku bátar, en aðrir bárust á grunn. Í krikanum við Grófarbryggju sukku vélbáturinn Vestri frá Ísafirði, 12—15 smálestir að stærð, og Kristín, smábátur úr Reykjavík, 4—5 smálestir. Þrjú skip, sem lágu við Ægisgarðinn, losnuðu og rak á grunn. Voru það varðbáturinn Óðinn, línuveiðaskipið Rúna og norskt hvalveiðiskip.

Vissa fékkst um það í gær, að vélbáturinn Hjörtur Pétursson frá Siglufirði, 20 smálestir að stærð, er gerður skyldi út frá Hafnarfirði á vetrarvertíðinni, hefði farist undan Garði á fimmtudaginn [27.]. Voru á honum sex menn. Báturinn fór í fiskiróður frá Hafnarfirði á miðvikudagskvöldið. Í gærmorgun var rekald úr bátnum tekið að berast að landi þar syðra. Í Keflavík og Njarðvíkum hefir gífurlegt tjón orðið á vélbátaflotanum. Skýrði Ásgeir Daníelsson, hafnarvörður í Keflavík, svo frá þeim atburðum, er þar hafa gerst: — Þegar á fimmtudag slitnuðu upp tveir bátar á Keflavíkurhöfn. Rak þá báða í land, þar sem þeir brotnuðu í spón. Voru það Sæþór frá Seyðisfirði og Öðlingur, heimabátur. Í fyrrinótt slitnaði vélbáturinn Trausti upp. Rak hann brátt á grunn, þar sem hann brotnaði og gerónýttist. Eru þessir þrír bátar nú ekki annað en sprekahrúga. Í Njarðvíkum rak vélbátinn Gylfa í fyrrinótt upp í fjöru, þar sem önnur hliðin brotnaði úr honum. Í gær [28.] hvolfdi vélbátnum Önnu á bátalegunni í Njarðvíkum. Þá var og mjög tekið að óttast um vélbátinn Ársæl, og þótti ekki annað sýnna en að hann myndi þá og þegar reka til lands, því sjór versnaði æ er leið á daginn. Í Keflavíkurhöfn voru 15—16 vélbátar og tvær færeyskar skútur í hinni mestu hættu, einkum sökum vaxandi brims. Sprengdu bátarnir í sífellu af sér öll bönd, svo að varla hafðist við að festa þeim. Mátti búast við því á hverri stundu að allur þessi skipafloti væri í voða. Ljóslaust var á bryggjunum í gærkvöldi. Það varð bátunum til bjargar, að veður tók að sljákka í gærkvöldi og brim að lægja í nótt. Voru þó sumir bátarnir talsvert laskaðir eftir ofviðrið. Hafskipabryggjan varð fyrir miklum skemmdum. Sviptust plankarnir ofan af meginhluta bryggjunnar. Svo erfitt var um landtöku í Keflavík, að síðasti báturinn komst ekki upp að bryggju fyrr en síðdegis í gær. Hafði hann þá beðið færis í nær tvo sólarhringa. Margir bátar leituðu burt frá Keflavík til Hafnarfjarðar og jafnvel Reykjavíkur. Eins og að líkum lætur voru mörg skip á sjó úti á versta stormasvæðinu við strendur landsins, veiðiskip, bæði togarar og útilegubátar, og strandferðaskip og skip, er voru að koma úr millilandasiglingu eða leggja af stað. Meðal annars lagði Katla af stað frá Hafnarfirði til útlanda í fyrradag, og Dettifoss mun væntanlega hafa verið kominn í grennd við landið. Reyndir sjómenn hafa þó látið uppi, að engin ástæða sé til þess að bera kvíðboga fyrir afdrifum stórra skipa á sjó úti. Tíminn hefir haft þær fregnir af Súðinni, sem var í strandsiglingu, að hún hafi legið á Hvammsfirði. Laxfoss fór héðan úr Reykjavík til Vestmannaeyja á miðvikudagskvöld. Komst hann undir Landeyjasand og lá þar meðan harðasta norðanveðrið geisaði og náði til hafnar í Vestmannaeyjum í gær, nokkru fyrir hádegi. Slysavarnafélagið fékk í gærkvöldi og í morgun nokkrar fréttir af bátum og skipum, sem á sjó voru við Suðvesturlandið. Hefir ekkert slys orðið á þeim skipum, sem frést hefir til. Þó hafa tveir bátar orðið fyrir vélabilunum, en njóta báðir aðstoðar togara. Að sjálfsögðu eru þó mörg skip og .bátar, sem ekkert hefir enn heyrst af. 

Sigfús Johnsen, bæjarfógeti í Vestmannaeyjum, skýrði Tímanum svo frá í morgun, að vélskipið Stella frá Neskaupstað hefði komið þar til hafnar, mjög laskað. Stella var á leið frá Reykjavik til Fleetwood með fisk. Á fimmtudagsnóttina reið brotsjór yfir skipið og braut það mjög, svo að ráðlegast þótti að freista þess að ná höfn í Eyjum. Þá var Stella 70 sjómílur suður af Eyjum.

Strand á Mýrdalssandi. Um hádegi í gær barst hingað neyðarskeyti frá stóru belgísku  flutningaskipi, Persier, sem þá var strandað við Kötlutanga á Mýrdalssandi, suðaustur af Hjörleifshöfða. Enn hafa litlar fréttir borist af skipsstrandi þessu. Þó tjáði Pálmi Loftsson, forstjóri Skipaútgerðar ríkisins, blaðinu í morgun, að björgunarsveit í landi hefði tekist að koma línu um borð í hið strandaða skip, og um ellefuleytið voru 21 af 44 skipverjum komnir í land. Varðskipið Ægir er úti fyrir strandstaðnum, og hafa fregnir, sem komið hafa, borist frá því, þar eð símasambandslaust er með öllu austur í Skaftafellssýslur.

Á símalínum urðu hinar mestu skemmdir víða um land, staurar brotnuðu og þræðir slitnuðu eða flæktust saman. Var talsímasamband mjög lélegt í gær, og aðeins fáir staðir, sem hægt var að ná til. Valda þessar símabilanir því, að enn eru eigi fréttir komnar af veðrinu og því tjóni, sem af því kann að hafa orðið, nema úr fáum byggðalögum. Mjög miklar skemmdir urðu á línunni meðfram Esjunni og ollu þær því, að eigi var hægt að tala til Vesturlandsins eða Norðurlandsins. Suðurlandslínan var rofin í Landeyjum. Hins vegar var ótruflað talsímasamband við Suðurnes og Vestmannaeyjar. Í gær var tilraun gerð til þess að gera við símaskemmdirnar á Kjalarnesi, en viðgerðamennirnir urðu að snúa við, sökum veðurofsans, er upp í Mosfellssveit kom. Ritsímasamband var í gærmorgun til Akureyrar, en í gærdag tókst að bæta svo um, að unnt var að ná sambandi við Seyðisfjörð. Margvíslegt annað tjón, en annað, sem hér hefir verið greint frá, hefir hlotist af veðrinu, járnplötur losnuðu af húsþökum, raftaugar og loftnet eyðilagst og rúður brotnað. Viða á Seltjarnarnesi var rafmagnslaust með öllu í gær, og allt símasamband rofið sumstaðar. Þá eru og komnar þær fregnir frá Akureyri og Húsavík, að þar hafi verið rafmagnslaust með öllu. Féll snjóskriða í Ljósavatnsskarði og sleit niður raftaugarnar, er liggja frá Laxárstöðinni til Akureyrar. Samkvæmt símtali við lögreglustjórann á Akranesi, sem þó var mjög slitrótt vegna símbilana, urðu engar skemmdir á bátum þar, enda aflandsvindur. Breskur hermaður skolaðist í gærmorgun út af hafnargarðinum í Reykjavík, er sjór reið yfir hann. Menn, er nærstaddir voru gerðu tilraun til bjargar og svarflaðist einn íslenskur maður í sjóinn við þær tilraunir. Heppnaðist að bjarga honum, en hermaðurinn drukknaði.

Þótt heldur sljákkaði í veðrinu var það þó áfram vont næstu daga og olli frekara tjóni Morgunblaðið segir 4.mars af snjóflóði á Ísafirði. 

Hörmulegt slys varð á Ísafirði í fyrrakvöld um klukkan 7 1/2. Mikil snjókoma hefir verið undanfarið þar vestra og miklar snjóhengjur myndast í hinum bröttu hlíðum ísfirsku fjallanna. Klukkan 7 1/2 féll svo snjóflóð á húsið Sólgerði við Seljalandsveg. Lyfti snjóflóðið húsinu af grunninum og flutti það niður að sjávarmáli. Er það alllöng leið. Kviknaði þá í húsinu og brann það til kaldra kola. Í húsinu var Sslóme Ólafsdóttir ekkja, eigandi hússins, ásamt þremur börnum sínum og tveimur fósturbörnum. Ennfremur voru stödd í húsinu unglingstelpa, Erna Guðbrandsdóttir, og Höskuldur Ingvarsson. Allt fólkið bjargaðist, en þó við illan leik ,nema tvær telpur, þær biðu báðar bana. Sonur Salóme handleggsbrotnaði og hlaut smærri meiðsli. Snjóflóðið féll einnig á fjárhús Salóme og varð 15 kindum að bana.

Landsmóti skíðamanna aflýst. Skíðamótunum, sem halda átti við Skíðaskálann og Kolviðarhól í miðjum mánuðinum, hefir verið aflýst sökum snjóleysis.

Tíminn segir einnig frá snjóflóðinu á Ísafirði 4.mars:

Á sunnudagskvöldið [2.mars] varð hryggilegt slys af völdum snjóflóðs á Ísafirði. Eftir margra daga stórhríð brast snjóhengja og féll niður skammt vestan við höfnina. Sópaði snjóflóðið með sér húsi, er Sólgerði hét og í bjó ekkja með þrem börnum sínum og tveim
fósturbörnum. Barst húsið með snjóskriðunni niður í fjöru og fórust tvær stúlkur, dóttir ekkjunnar og fósturdóttir, báðar innan fermingar. Konan sjálf, sonur hennar, dóttir og fósturbarn, björguðust nauðulega, sum meidd og þjökuð, einkum sonurinn, er meðal annars handleggsbrotnaði. Eldur kom upp í húsinu, er það var komið til strandar, og brann það til ösku. Einnig brast snjóflóð á fjárhús og drap fjórtán kindur, helming þess fjár, er inni var. 

Samkvæmt því, er Tímanum var hermt í símtali í gær, er enn rafmagnslaust að mestu á Akureyri. Hefir eigi enn tekist að gera við bilanir þær, sem urðu á raftaugum frá Laxárstöðinni, svo að haldi komi. Rafstöðin við Glerá er og (undir) álagi, svo að þaðan fæst aðeins sáralítil orka. Eru Kristneshæli, menntaskólabyggingin og slíkar stofnanir látnar sitja í fyrirrúmi um þá raforku, sem fæst frá Glerárstöðinni. Að öðru leyti notast bæjarbúar langmest við kertaljós.

Morgunblaðið segir 5.mars frá nánari atvikum á Ísafirði:

Nánari atvik þess hörmulega slyss, er tvö börn fórust í snjóflóði á Ísafirði fyrir þremur dögum, eru nú kunn. Hefir fréttaritari blaðsins á Ísafirði, greint nánar frá öllum aðstæðum. Styðst það, sem hér verður sagt til viðbótar fyrri frásögn Morgunblaðsins við frásögn hans. Húsið Sólgerði við Seljalandsveg er einlyft timburhús, portbyggt. Er húsið 8x10 álnir að stærð. Húsið stendur um 100 metra frá sjó. Á sunnudagskvöld um kl. 7:15 hafði eigandi hússins, Salome Ólafsdóttir háttað börn sín tvö uppi á lofti hússins. Stormur var mikill og stórhríð og heyrðist veðurdynurinn mjög á húsinu. Í þennan mund heyrir Salome mikinn hávaða. En með miklum snarleik telur Salome sig hafa getað varpað sér og börnunum tveimur, er hún vafði inn í teppi, út um glugga á svefnloftinu og þannig komist undan snjóskriðu þeirri, sem á húsið féll. Annars telur konan sig naumast geta gert sér þess glögga grein, hvernig hún komst undan snjóflóðinu, sem fór með mjög miklum hraða. Út úr húsinu komust einnig aðrir, sem í því voru, að fráteknum dóttur Salome Sigríði og Ernu Guðbrandsdóttur, sem var gestur í húsinu. Er talið, að þær hafi orðið of seinar til þess að komast út úr húsinu áður en snjóflóðið skall yfir. Snjóflóðið hratt nú húsinu í heilu lagi af grunni þess og flutti það fram að sjó. Vegna þess, að snjóskriðan sem á húsið féll ekki var mjög mikil að magni, staðnæmdist húsið þar. En þá þegar braust út eldur í því. Mun hafa kviknað út frá eldstó. Allt þetta gerðist á örskammri stundu, Salome heyrir dyninn af falli snjóskriðunnar, hún varpar sér og börnunum tveimur á efra lofti út um glugga og hinu fólkinu á neðra gólfi tekst einnig, að undanteknum börnunum tveimur, að komast undan áður en snjóflóðið hefir sópað húsinu með öllu af grunninum og flutt það niður til sjávar. Sakir standa þá svo, að fólkið, sem bjargast stendur húsvana og lostið skelfingu þarna í stórhríðinni, en húsið stendur í björtu báli. Fólkið flýr síðan að Grænagarði; sem er hús þar í grenndinni, en bruninn hefir nú sést handan úr bænum hinsvegar við Pollinn og brunaliðið kemur á vettvang. Skaflar voru nú hinsvegar orðnir svo djúpir, að ekki voru tök á að koma veigameiri slökkvitækjum á brunastaðinn. Var eldurinn svo ákafur, að þegar brunaliðið kom á staðinn, varð við ekkert ráðið. Var þá vitað að í því voru börnin tvö, sem ekki hafði tekist að komast út. Þegar svo var hægt að leita í rústunum, fundust lík þeirra beggja og lítt sködduð. Munu börnin hafa slegist við eða orðið undir reykháfnum, er hann féll. Aðrir þeir, sem í húsinu voru og björguðust, eru lítið meiddir, nema Ólafur sonur Salome, sem handleggsbrotnaði. Þá féll snjóflóð og á fjárhús ekkjunnar og mölbrotnaði það og drápust 11 af 25 kindum, sem í því voru

Stórmiklar skemmdir urðu á símakerfi Norðausturlands í stórhríðinni, sem þar geisaði s.l. föstudag. Einna mestar urðu skemmdirnar frá Skógum til Kópaskers, en þar eru t.d. 40 símastaurar brotnir á stuttum kafla. Fréttaritari Morgunblaðsins á Húsavík átti í gær símtal við Kópasker, en þangað hefir verið sambandslaust þar til í gær, að bráðabirgðaviðgerð var lokið á línunni, en hún liggur á löngum köflum í snjó. Hafa orðið miklar skemmdir á símalínum. Samband við aðrar stöðvar í grennd við Kópasker er slitið, en greinilegar fréttir hafa ekki fengist um frekari skemmdir. Á Raufarhafnarlínunni eru þó ekki margir staurar brotnir, en línan liggur niðri á löngum köflum og er sumstaðar slitin. Aðgerðir á rafmagnslínum í Húsavík eru vel á veg komnar, svo að einhver hluti bæjarins fékk ljós í gærkvöldi, en rafmagnslaust hefir verið í bænum síðan á föstudag,

Tíminn segir enn af tjóni í veðrinu mikla í pistli 6.mars:

Það er nú kunnugt orðið, að símabilanir af völdum ofveðursins á dögunum eru mjög miklar. Bráðabirgðasímasamband er þó komið á nú, því nær hvarvetna, en viðgerðum er haldið áfram. Fullnaðarviðgerðir á skemmdum þeim, er urðu, verða þó ekki framkvæmdar fyrr en í sumar. Alls brotnuðu rösklega 160 símastaurar og mun ástæðan einkum hafa verið ísing, samfara roki. Stórkostlegastar urðu þessar skemmdir í Eyjafirði. Þar brotnuðu 74 staurar milli Svalbarðseyrar og Grenivikur. Vestan fjarðar varð og tjón á símalínunni. Í námunda við Dalvík og á milli Dalvíkur og Krossa brotnuðu 11 staurar. Sunnan við Kópasker, í Núpasveit, brotnuðu um 40 staurar. Víða lögðust línur niður vegna ísingarinnar og símaþræðir slitnuðu. Í Reykjarfirði á Ströndum slitnaði sæsíminn vegna hafróts, og er enn símasambandslaust við Strandir fyrir norðan Reykjarfjörð. Á þrem stöðum, við Ísafjörð, Seyðisfjörð og í Heljardal, urðu skemmdir á símanum vegna snjóflóða. Loks ullu loftbelgir símabilunum á átta stöðum á landinu, á tveim stöðum í Vopnafirði, á Sólheimasandi, í grennd við Esjuberg á Kjalarnesi, á Moldhaugnahálsi í Eyjafirði, á Barðaströnd, hjá Reykjahlíð í Mývatnssveit og undir Eyjafjöllum.

Miklar hríðar hafa geisað um Norðurland og Austurland að undanförnu. Má sums staðar heita, að látlausar hríðar hafi verið í hálfan mánuð. Á Fljótsdalshéraði hefir verið hið versta veður síðustu tvær vikur, sífellt hríðarveður af norðri og norðaustri. Eru hagleysur á Héraði og mikill snjór, nema þá helst í Fljótsdal. Lagarfljót er á ís. Annars var tíð mjög mild þar eystra, þar til þennan harðindakafla gerði, og um Fagradal var fært bifreiðum þar til 20. febrúar. Í Þingeyjarsýslum hafa geisað stórhríðar og er þar kominn mikill snjór víða. Í Eyjafirði hefir verið æðimikil snjókoma og fönn svo mikil í héraðinu, að vegir eru ófærir bifreiðum. Nú er þó komið besta veður þar nyrðra, og hefir verið mokað. Í Skagafirði var snjókoma minni en um austurhluta Norðurlandsins. Stórhríð var þar aðeins einn dag, en skafhríð oft og stundum dálítið ofankóf. Þó er að verða vont á jörð, einkum í  austurhéraðinu, þar sem snjór er til muna meiri. Fram til þess, að gekk að með þetta íkast, var tíðarfar með einsdæmum gott í Skagafirði.

Á Snæfellsnesi varð viða tjón að ofviðrinu á dögunum. Reif þök af húsum á ýmsum stöðum á nesinu. Að Búðum fauk stórt fiskgeymsluhús, og i Staðarsveit svipti þökum af húsum á tveim bæjum, Hofgörðum og Elliða. Í Ólafsvík var mikið brim og gekk sjór mjög hátt á land, svo að til einsdæma má færa.

Veðurathugunarmenn lýsa marsveðráttunni: 

Lambavatn (Ólafur Sveinsson): Það hefir verið óminnilegar stillur og blíðviðri eins og oftar í vetur. Snjór hefir aldrei komið yfir mánuðinn, nema aðeins gránað í rót. Fjöll alauð eins og í byggð, aðeins smáskaflar í lautum.

Sandur: Ágætis tíðarfar, stillt og þurrt, milt og snjólétt. Aðeins fyrstu vikuna var mikill snjór a jörð. En þann snjó leysti upp á mjög skömmum tíma í staðföstum sunnan hlákuvindi. Eftir það stillti til með hreinviðri og frosti.

Enn voru skip að stranda í Skerjafirði, Tíminn 8.mars:

Niðaþoka var hér í grenndinni í nótt og strönduðu tvö skip í Skerjafirði, íslenskur vélbátur og enskur togari.

Tíðindamaður Tímans átti í gær símtal við Karl Kristjánsson oddvita á Húsavík. Sagði hann harðindi þar í héraðinu upp á síðkastið, oft látlaus hríðarveður og mikinn snjó. Bifreiðum er hvergi fært á vegum, en fram að þessu íkasti var bifreiðum fært um allt héraðið. Mikið tjón hlaust á Húsavík af norðaníhlaupinu á dögunum. Um tuttugu staurar, sem tilheyrðu rafveitu þorpsins, brotnuðu, raftaugar og símþræðir slitnuðu víða. Enn er dálítið svæði rafmagnslaust.

Sigurður Arason á Fagurhólsmýri í Öræfum tjáði blaðinu í símtali í gær, að ofsarok hefði verið þar um slóðir i norðanveðrinu á dögunum og töluverðar skemmdir hlotist. Hefðu jarðlög urist upp og sand og möl borið á gróðurlendi, svo að bithagar hefðu spillst af jarðskafinu á nokkrum jörðum, einkum Hnappavöllum, Hofi og Svínafelli.

Morgunblaðið segir 13.mars frá jakahlaupi í Laxá í Aðaldal:

Húsavik, miðvikudag. Síðan hinni löngu hríð slotaði hefir verið hér sunnan hláka og blíðviðri. Er útlit fyrir að snjórinn ætli að hverfa jafn fljótt og kann kom. Í dag kom mikið jakahlaup í Reykjakvísl, rétt hjá Laxamýri, svo að hún hefir hlaupið úr farvegi sínum og flæðir nú yfir veginn á 5—800 metra breiðu svæði. Er há jakahrönn á veginum og er hann í hættu á þessum kafla ef hlaupinu slotar ekki fljótlega.

Tíminn segir 15.mars frá krapa- eða snjóflóði í Steingrímsfirði:

Fyrir nokkru gerði asahláku á Ströndum á mikinn snjó. Leiddu veðrabrigði þessi til snjóflóða. Varð mikið tjón að á Bólstað í Steingrímsfirði. Féll það þar yfir fjárhús og hlöðu og drap 156 kindur. Áður en brá til hlákunnar var fönn svo mikil þar nyrðra, að hús voru kaffennt sums staðar.

Veðurathugunarmenn segja af aprílveðráttu:

Lambavatn: Það hefir verið sama blíðan og stillan yfir mánuðinn eins og veturinn allan. Nú er allt að grænka, tún um hálfgræn að sjá.

Suðureyri: Mjög stillt, hlýtt og úrkomulítið að undantekinni páskahrinu 12.-15. Sjór mjög kyrr og bjart loft.

Sandur: Ágætis tíðarfar. Óvenjulega stillt og þurrt og hreinviðri og sólfar með afbrigðum. Dálítil frost voru öðru hvoru framan af, en óvenjuleg hlýindi er áleið. Snjóa og ísa leysti því óvenju snemma og sést nú ekki lengur snjór í byggð nema í djúpustu lautum og gilskorum.

Fagridalur: Ágæt tíð, en lofthlýindi ekki mikil og lítill gróður.

Tíminn segir af blíðviðri í pistli 3.apríl:

Hin mesta öndvegistíð hefir verið um land allt síðustu vikur, stillur og blíðviðri og mikið sólfar. Frost hefir verið sums staðar, en þó vægt. Um mikinn hluta landsins er snjólaust til efstu fjallabrúna og í öllum byggðarlögum landsins snjólaust að kalla. Veturinn hefir, svo sem að líkum lætur, verið ákaflega gjafaléttur fyrir sauðfjárbændur og sums staðar hefir fullorðnu fé ekki verið gefin nokkur heytugga, ekki síst þar sem bændur hafa haft síldarmjöl til þess að gefa með beitinni.

Skeiðárárhlaup hófst seint í apríl, en fyrstu fregnir voru óljósar. Morgunblaðið segir frá 24.apríl:

Sú saga gekk um bæinn síðdegis í gær, að eldur myndi vera uppi í Skeiðarárjökli og
hlaup í aðsigi í Skeiðará. Morgunblaðið átti í gærkvöldi tal við Odd Magnússon bónda á
Skaftafelli og sagði hann, að undanfarna daga hefði verið mikil jökulleðja í Skeiðará og nokkur vöxtur. Kom Öræfingum til hugar, að þetta kynni að vera undanfari hlaups. En eftir því sem Oddur skýrði blaðinu frá, virðist Skeiðará nú vera að fá sinn eðlilega lit aftur og vöxturinn engan veginn óeðlilegur. Er áin lítil og allsstaðar fær. Hvergi hafa sést nein merki þess, að eldur væri uppi í jöklinum.

Eins og áður sagði var tíð hagstæð í maí. Í kringum þann 20. varð þó mikið úrfelli um landið vestanvert, sérstaklega sunnan til á Vestfjörðum þar sem mikil skriðuföll urðu. 

Veðurathugunarmenn lýsa tíðarfari í maí:

Lambavatn: Það hefir oftast verið stillt og blítt veður yfir mánuðinn. Grænkaði snemma en vegna þurrka fór gróðri ekki vel fram. En svo þegar rigningin kom var hún heldur stórgerð svo grasið þaut upp. Og nú er sumstaðar ágæt spretta orðin á túnum svona snemma á vori. Í rigningunni 19. tók af alla garða hér á einum bænum á sandinum. Var nýbúið að seta niður og skolaðist nær öll mold í burt nema aðeins smábletti voru eftir. Frá 18. kl. 21 til 19. kl.21 var úrkoman 121 mm. [Þann 19. og 20. mældust samtals 147,5 mm úrkoma á Lambavatni].

Sandur: Einmuna gott tíðarfar allan mánuðinn. Stillt og þurrt, óvenjulega hlýtt og gróðurmilt. Muna menn naumast eftir jafnfagra vorveðráttu með þvílíku sólfari. Snjór er orðinn óvenjulega lítill til fjalla miðað við árstíð.

Fagridalur: Fremur köld tíð fram um miðjan mánuðinn, næturfrost og gróðurlítið. Mest ríkjandi norðaustlæg átt, hægviðri. Eftir 20. hagstæð gróðurtíð.

Sámsstaðir (Klemenz Kr. Kristjánsson): Maí sá hagstæðasti sem komið hefur. Sólfar mikið og stillur, úrkoman fremur lítil.

Óvenjuleg hlýindi voru í kringum þann 10. maí. Hiti fór í 24,4 stig á Hallormsstað þann 11. og 20,6 stig á Fagurhólsmýri. Tíminn segir af vorkomunni í pistli 13.maí:

Vorblær er nú mjög tekinn að færast á allt. Skógur er farinn að springa út og tekur senn að laufgast. Opnast brumhnapparnir sem óðast, svo að munar á degi hverjum, að því er Tímanum hefir verið sagt úr skógarsveitum, ekki síst ef skúrir ganga. Verða skógar viða allaufgaðir innan skamms.

Skeiðarárhlaup tók loks við sér, Morgunblaðið segir frá 11.maí:

Síðustu 2—3 daga hefir orðið mikill vöxtur í Skeiðará og samkvæmt upplýsingum sem blaðið fékk hjá Hannesi Jónssyni bónda á Núpstað í Fljótshverfi, eru ýms einkenni þess, að hlaup í ánni kunni að vera í aðsigi. Fyrir nálega hálfum mánuði varð nokkur vöxtur í Skeiðará og kom Öræfingum þá til hugar, að þetta kynna að vera undanfari hlaups. En svo sjatnaði aftur í ánni. En síðustu 2—3 dagana hefir Skeiðará hríðvaxið og virðist enn vera í örum vexti. Ekki hefir áin þó valdið neinum spjöllum ennþá, hvorki á síma né öðru og ekki brotist fram vestur á sandi, sem hún gerir jafnan í hlaupum. Enginn óeðlilegur vöxtur er enn í Núpsvötnum. Hannes á Núpstað fór vestur yfir Skeiðarársand á föstudag, hann var í póstferð. Var Skeiðará þá orðin alófær og fór Hannes á jökli yfir ána. Heyrst hafði, að vart hefði öskufalls eystra en ekki vildi Hannes meina, að svo væri. Að vísu hefði sést kolóttar kindur í haga, en þetta gæti stafað frá mistri. Hannes sá ekki nein merki öskufalls á jöklinum. En Hannes taldi útlit Skeiðarár þannig nú, að hlaup gæti komið á hvaða augnabliki sem væri.

Tíminn segir af hlaupinu og könnun á Grímsvötnum í pistli 15.maí:

Að undanförnu hafa verið að berast fregnir um mikinn vöxt í Skeiðará, svo að nálgast þótti hlaup. Væri áin orðin vatnsmeiri heldur en hún er í hitatíð á sumrin, þegar leysing er mest í jöklinum. Á þriðjudaginn fóru þeir Pálmi Hannesson rektor og Guðmundur Hlíðdal póst- og símamálastjóri austur þangað í flugvél, til þess að athuga vegsummerki. Flugu þeir yfir Vatnajökul og sáu gerla, að dæld mikil var sigin í jökulinn við Grímsvötn, og blöstu ísveggirnir við umhverfis kvosina, þar sem hjarnið hafði brostið í sundur. Orsök þessa er talin vera eldsumbrot, en ekki sáust þar önnur merki þess að eldur væri uppi. Árið 1938 voru eldsumbrot í Vatnajökli. Kom þá sig í jökulinn nokkru norðar en nú. Skál sú, er þá myndaðist, er nú sléttfull orðin af hjarni. Eldur kom þá aldrei upp úr jöklinum, en  gífurlegt hlaup kom í Skeiðará. Er þeir félagar höfðu áttað sig á vegsummerkjum á jöklinum, var flogið suður yfir Skeiðarárjökul og sandinn allt fram til sjávar. Flæddi Skeiðará dökk og úfin á að sjá, undan jöklinum suður yfir sandinn. Mest var vatnsmegnið í aðalfarvegi Skeiðarár og miklu meira en það er venjulega að sumarlagi. Kvísl sú, sem rennur austur við sæluhúsið á Skeiðarársandi, var einnig mjög vatnsmikil. Sums staðar gat að líta íshröngl, en hvergi stóra jaka. Enn sáu þeir á sandinum leifar af jökum, er áin ruddi með sér á hlaupinu 1938. Mikla jökulfýlu lagði af botnsflaumnum og eðjunni við jökulinn. Fregnir, sem borist hafa að austan nú síðast, herma að áin sé enn í vexti, en eigi hafi hún enn brotið fram jökulinn. Árið 1938 brotnuðu gífurlega stór skörð í jökulbrúnina og má enn sjá stórfengleg merki þess.

Að morgni þess 14. maí var alhvít jörð jörð á Kirkjubæjarklaustri. Eins og áður er nefnt féll stór hluti mánaðarúrkomunnar á Vesturlandi á 1-2 dögum kringum þ.20. Fréttablaðið Skutull á Ísafirði skrifar um skriðuföll í pistli sem birtist seint um síðir (16.ágúst).

Í vetur og vor var meira um skriðuföll og jarðrask sumstaðar á Vestfjörðum en dæmi þekkjast til áður i tíð núlifandi manna. Í för um nokkurn hluta Vestfjarða, er ritstjóri blaðs þessa fór fyrir skemmstu, sá hann, að ekki voru fréttirnar af þessu orðum auknar. Hvergi hafði jarðrask orðið eins mikið og tilfinnanlegt og á Lokinhamradal í Arnarfirði — og sögðu bændur í Lokinhömrum, að dag einn í vor hefðu þau ósköp á gengið, að furðulegt mætti teljast. Regnið helltist úr loftinu, og skriðuföll og vatnavextir urðu með fádæmum. Loftið kvað við af dunum og dynkjum, og það var eins og hinir háu tindar léku á reiðiskjálfi. Þá féllu skriður yfir 1/4 - 1/2 af öllu graslendi á Lokinhamradal utanverðum — og allt í á niður. Áin óx geipilega, ruddist yfir bakka sína og reif úr þeim, svo að þar, sem áin féll áður milli gróinna bakka, eru ná breiðar og gróðurlausar grjóteyrar, en svartir aurbakkar, þegar lengra dregur frá ánni. Áin sópaði burt stöpli undan brúnni, og svo bar vatnið fram mikið af aur og grjóti, að þar sem var allhár foss með djúpum hyl undir, er ná lág vatnsbuna, en hylur er enginn, og fellur bunan ofan í aur og grjót. Ós árinnar er horfinn, og hún hefir breytt mjög um farveg, þar sem hún fellur til sjávar, og framan við hana er á löngu svæði grjót- og aurrif, þar sem var sandur áður, sorfið fjörugrjót og þangi vaxin sker. En frammi á dalnum sér nú gráar og aurlitar skriðubreiður, þar sem áður voru lynghjallar, starengi og harðvellisbalar. Sjórinn varð kolmórauður langt fram á fjörð, og þá er vitjað var hrognkelsaneta daginn eftir skriðuföllin, voru hrognkelsin dauð i möskvunum og tálknin full af aur, en í netunum var mikið af mosa og lyngi, og var lyngið svo rammflækt í garnið, að draga varð upp netin til að greiða úr þeim. Svo mikið hafði borið til sjávar af aur, að enn verður sjórinn móleitur fram af Lokinhömrum, ef nokkur alda er við landið.

Fréttaritið Dvergur (á Patreksfirði) segir einnig af skriðuföllunum í pistli 31.maí:

Eftir nær óslitin þurrviðri í mánaðartíma gerði hér um slóðir mikla úrkomu með allhvössum suðvestan vindi aðfaranótt 19. [maí]. Af völdum þessa veðurs urðu víða skemmdir, vegna mikilla vatnavaxta og skriðuhlaupa. Mestar urðu skemmdirnar í Rauðasandshreppi. Á Móbergi hljóp skriða yfir hálft túnið, allt niður að sjó, yfir engjar og beitiland. Gerði hún stórskaða á túninu og eyddi nýsánum kartöflugörðum. Skógarrétt varð veggjafull af aur og möl. Á Kirkjuhvammsland féllu skriður, en skemmdir urðu þar ekki teljandi. Í Saurbæ urðu aftur talsverðar skemmdir. Þar tók af girðingar, skemmdir urðu á kartöflugörðum og skriða hljóp á tún. Skriða hljóp umhverfis samkomuhús ungmennafélagsins á Rauðasandi. Húsið stóð á sléttri grund milli jarðanna Saurbær og Stakkadalur, en er nú mitt í úfinni grjót og aurskriðu. Á jörðunum Stakkadalur og Gröf urðu smá skemmdir. Skriða hljóp yfir stórt svæði af túni jarðarinnar Krókur, þann hluta, sem er í byrgingu Jóns Péturssonar, bónda að Stökkum. Á Stökkum hljóp skriða yfir stóran kartöflugarð. Bílvegurinn á Bjarngötudal, niður á Rauðasand, varð fyrir mjög miklum skemmdum. Vatns- og skriðufarvegir eru í veginn mjög djúpir og er hann með öllu ófær. Er talið að viðgerð á veginum muni kosta tugþúsundir króna. Ívar Ívarsson, bóndi í Kirkjuhvammi, telur, að á Rauðasandi hafi fallið 35 skriður er ollu skemmdum,  en alls muni hafa tekið sig upp um 200 skriður. Á Rauðasandi náðist fé allstaðar nema á Refanesi. Þar króknuðu 10 unglömb. Í Sauðlauksdal urðu vatnavextir feikna miklir. Telur sóknarpresturinn þar að vatnsmagnið í Sauðlauksdalsá hafi um tíma verið jafnmikið og í Soginu. Á þessi er venjulega vatnslítil. Hestar og fé, sem var í haga sunnanvert við ána náðist ekki í hús. Níu unglömb og tvær ær urðu innkulsa og drápust, og einni hryssu varð að farga af sömu ástæðu. Í Kvígindisdal urðu skemmdir á stíflu rafmagnsstöðvarinnar. Í Ketildölum varð allverulegt tjón af skriðuhlaupi, aðallega á þremur jörðum, Öskubrekku, Austmannsdal og Granda. Í Tálknafirði munu einnig hafa orðið nokkrar skemmdir.

Veðurathugunarmenn lýsa tíðarfari í júní:

Lambavatn: Það hefir verið stillt veðurlag allan mánuðinn og fremur hlýtt. Skipst á skúrir og sólskin.

Sandur: Óvenjulega gott tíðarfar, hlýtt stillt og þurrviðrasamt með óvenjumiklu sólfari, einkum framan af.

Reykjahlíð: Frostnóttin 10. skemmdi hér kartöflugras afarlítið til muna [-1,9°C].

Fagridalur: Stillt og hlý tíð, ágæt grastíð, en mikið þokuríki.

Papey: Það hefur verið einstök tíð til sjós og lands. Nokkuð þokusamt og óþurrkar, en oftast góð veður.

Fregnir bárust af ís úti af Vestfjörðum. Þetta mun hafa verið óverulegt magn, en eins og venjulega vöktu þær ugg. Tíminn segir frá 5.júní:

Örn Johnson flugmaður sá í fyrrinótt allmikinn hafís út af Vestfjörðum, er hann var að leita vélbátsins Hólmsteins. Var ísbreiða mikil um 100 kílómetra undan landi, en nær landi voru ísspangir 1000—2000 metrar á breidd. Ísinn virtist nær landi er dró norður undir Ísafjarðardjúp. Fyrir nokkru síðan gaus upp kvittur um að hafís væri hér við land, en síðan hefir hans eigi orðið vart fyrr en nú, að þessi fregn barst af flugferð Arnar.

Tíminn segir þann 13. júní af skógareldi í Öxarfirði:

Skógarbruni varð nú í vikunni [11.] norður i Axarfirði. Herma fregnir, að eigi minna skóglendi en fimm dagslátta svæði hafi ónýst af eldi. Brunasvæðið er milli Þverár og Klifshaga í Axarfirði. Útbreiðsla eldsins var heft með þeim hætti, að vegavinnumenn, sem voru að starfi í grenndinni, voru fengnir til þess að grafa skurði umhverfis brunasvæðið og ryðja rjóður í skóginn. Tókst þannig að koma í veg fyrir það, að eldurinn læsti sig um stærra svæði og ylli enn meiri skaða. Ekki er það vitað, hvernig eldurinn komst í skóginn.

Vísir segir af þrumuveðri og skriðuföllum í Eyjafirði í pistli 27.júní:

TL Akureyri í dag. Þrumuveður með úrhellisrigningu og eldingum, gekk yfir Eyjafjörð og nágrenni á mánudag [23.]. Skriður féllu viða og skemmdu engjar á Jórunnarstöðum og Ártúni og tún og engjar á Gilsá í Saurbæjarhreppi.

Veðurathugunarmenn segja frá tíðarfari júlímánaðar:

Lambavatn: Það hefir verið fremur votviðrasamt. En stillt. Heyskapur gengur ekki vel.

Suðureyri: Hlýtt, stillt, enginn stormdagur. Úrkomulítið. Sólfar fremur stopult. Heyskapartíð ágæt.

Sandur: Ágætis tíðarfar, hlýtt, þurrt og hægviðrasamt. Grasspretta var góð á túnum og í meðallagi á útengjum. Heyskapartíð og þurrkar með ágætum og nýting hin besta er orðið getur.

Fagridalur: Sérlega góð tíð, hlý og stillt. Þurrkdeyfur og smávegis úrkomur. Þó hafa komið þurrkar og hey hafa náðst hér og í nágrenni óskemmd.

Papey: Hér hafa verið þokur og óþurrkur oftast. Hér enginn baggi hirtur enda hætt að slá fyrir löngu, grasið þó mikið.

Morgunblaðið segir heyskaparfréttir að norðan 12. júlí:

Heyskapartíð er hér [í Eyjafirði] ákaflega óhagstæð ennþá svo að töður liggja undir skemmdum á túnum flestra bænda hér um slóðir. Þeir sem fyrstir byrjuðu slátt, hafi samt náð inn nokkru af heyjum sínum, en þeir eru fáir. Í austanverðri Þingeyjarsýslu hefir verið minna um óþurrka en hér í Eyjafirði.

Tíminn segir líka af heyskap 18.júlí:

Tíðarfar hefir víða um land verið óþurrkasamt í júlímánuði. Ekki síst hefir tíðin verið óhagstæð norðanlands. Um helgina seinustu gerði þó þurrk norðanlands og var í ýmsum héruðum, til dæmis í Eyjafirði, það hirt sem úti var af heyi. Var víða allmikið úti í Eyjafirði, einkum fram í héraðinu, en út á Árskógsströnd og í Svarfaðardal var heyskapartíð öllu betri.

Tíminn segir fréttir af Ströndum 22.júlí:

Carl P. Jensen i Reykjarfirði á Ströndum skrifar Tímanum: Tíðin hefir verið óvenjulega góð frá því að þriggja vikna óveðurskafla í febrúarlok og fyrstu dagana í mars létti. Síðan hefir verið óslitin veðurblíða og oftast hægviðri, en fullmiklir þurrkar fyrir sprettuna í maí og júní til Jónsmessu. Þó hefir spretta á túnum orðið allgóð víðast. Sláttur byrjaði með fyrra móti, seint í júní, en síðan hefir verið mikil óþurrkatíð og ekkert náðst inn, og liggur við skemmdum á því, er fyrst var slegið.

Morgunblaðið segir 31. júlí frá bágri afkomu Lundans í Vestmannaeyjum:

Vestmannaeyjum í gær. Lundaveiði byrjaði laust eftir mánaðamótin júní—júlí í Vestmannaeyjum, en hefir hingað til verið afar léleg, sem mun stafa af því, að æti fyrir fuglinn er lítið sem ekkert í sjónum, eða þá langt undan landi. Þetta ætisleysi hefir orsakað það, að fuglinn hefir ekki getað fóðrað unga sína og liggur kofan í hrönnum í holunum dauð af hungri. Þetta er alveg einstætt fyrirbrigði, enda muna elstu menn ekki svipað.

Veðurathugunarmenn lýsa ágústtíðinni:

Lambavatn: Það hefir verið óslitið þurrviðri og stilla allan mánuðinn og hey allstaðar þornað jafnóðum.

Suðureyri: Fönn í Mígandisdal hvarf. Hefur víst ekki horfið síðan 1920. Heyskapartíð frábærlega góð.

Sandur: Fremur góð tíð, þurrviðra- og hægviðrasöm og meðallagi hlý. Þerridagar fáir og daufir, en regnlaus góðviðri dögum saman og nýting heyja sæmilega góð, en seinvirk og tafsöm.

Fagridalur: Fremur hæg norðaustan-austanátt mest ríkjandi. Hlý tíð af þeirri átt, en úrkomusöm með afbrigðum frá þeim 11. Þó var að heita mátti stórregn og rosi í sjö heila viku. Afar óhagstæð heyskapartíð.

Vísir segir 5. ágúst af (tímabundnum) vandræðum á þjóðhátíð í Eyjum. Sagt er frá íþróttakeppni fyrsta dag hátíðarinnar:

„Að [ræðunni] lokinni hófst íþróttakeppni, og var keppt í stangarstökki, en áður en henni var að fullu lokið, varð að hætta vegna roks ... rokið gerðist svo mikið, að ekki var viðlit að halda áfram lengur. Varð þann dag að hætta öllum frekari úti-hátíðahöldum vegna norðaustan roks, tjöldin fuku upp hjá fólki og nokkrar skemmdir urðu. [rétt að taka fram að afgangur hátíðarinnar tókst vel].

Morgunblaðið segir frá einkennilegu fyrirbrigði í pistli þann 6. ágúst:

Það einkennilega fyrirbrigði bar við s.l. laugardag [2.ágúst] uppi í Kjós, að nokkrar smásíldar féllu af himni ofan. Var þetta um kl.6 síðdegis og varð þessa þannig vart, að barn, sem var að leikjum sínum við sumarbústað Bjarna Jónssonar við Eyjar í Kjós fann fyrst eina smásíld á stærð við sardínu og kom með hana inn og sýndi hana. Var þá svipast um í námunda við staðinn er síldin fannst á og fundust þá samtals 23 síldar. Allar voru þær glænýjar, en sumar nokkuð marðar eftir fallið. Engin merki þess voru á þeim. að fuglar hefð tekið þær í nefið. Er því sú tilgáta líklegust um orsök þessa að skýstrókur hafi sogað síldina úr sjónum -og hún síðan borist inn yfir land. Munu þess dæmi, að slíkt hafi hent áður. 

Allmikið norðan- og norðaustanveður gekk yfir dagana 11. til 18. Veðráttan segir frá því að þá hafi orðið miklar skemmdir af skriðuföllum í Vopnafirði. Mikið slægjuland eyðilagðist í Böðvarsdal. Brýr tók víða af. Flóð spilltu engjum á Fljótsdalshéraði. Úrkoman var í hámarki 12. til 13. og aftur 17. til 18. Úrkoma mældist alls 288 mm dagana 13. til 19. í Fagradal í Vopnafirði, þar af 101,5 mm að morgni 13. Fréttir af þessum Vopnafjarðarskriðuföllum virðast ekki hafa birst í blöðum, en sagt er frá flóðunum í frétt hér neðar (en ekki fyrr en í október). 

Síldveiðar gengu frekar illa sökum brælu Morgunblaðið segir frá 14. ágúst:

Sama og engin síld hefir komið síðan í gær, aðeins nokkur skip með slatta. Í dag hefir hvergi frést af síld, enda ekkert veiðiveður nein staðar hér norðanlands. Flest skip liggja í vari og hafast ekkert að, Norðan bræla og þokusúld þaðan sem frést hefir.

Norðanveðrið sem olli úrkomunni á Austurlandi reif í hey og sand syðra. Morgunblaðið  segir frá 16.ágúst:

Heyskaðar hafa orðið víða hér á Suðurlandi í norðanrokinu undanfarna tvo daga (fimmtudag [14.ágúst] og föstudag). Einkum hafa heyskaðar urðið miklir undir Eyjafjöllum, í Mýrdal og austur, allt til Hornafjarðar. Á sumum bæjum tapaðist mikið hey. Norðanveðrið hefir einnig stórskemmt kartöflugarða víða. Sagði tíðindamaður blaðsins í Vík í Mýrdal, að garðar litu þar mjög illa út eftir veðrið, grasið víða gjörfallið. Verður þetta mikill hnekkir fyrir uppskeruna. Sandbylurinn var svo mikill á Mýrdalssandi í gær, að ekki var viðlit fyrir bíla að komast yfir sandinn. Áætlunarbíllinn frá Kirkjubæjarklaustri sem ara átti hingað í gær, varð að snúa við, vegna sandbylsins.

Morgunblaðið segir 22. ágúst frá æskilegri tíð á Vestfjörðum:

Þingeyri í gær. Einmuna heyskapartíð hefir verið hér allan ágúst. Heyfengur er mikill og bráðum lokið víða. Garðuppskera er sæmileg. Byrjað var um miðjan júlí að taka upp meðal kartöflur. Nýlega kom maður hingað úr Reykjavík landveg á tæpum sólarhring, fór hann um Stykkishólm, Brjánslæk, Trostansfjörð, Rafnseyrarheiði. Þetta er framtíðarleiðin milli Reykjavíkur og Ísafjarðar. Rafnseyrarheiði verður bíllögð næsta sumar og vantar þá aðeins bílveg upp frá Barðaströnd til Arnarfjarðar, sem er stutt. Síðan bílferjur á firðina í sambandi við áætlunarferðir.

Hlaup kom í Núpsvötn undir lok ágústmánaðar. Morgunblaðið segir frá 27.ágúst:

Mikill vöxtur er kominn í Núpsvötnin og er búist við, að þetta muni e.t.v. vera byrjun hlaups. Hannes Jónsson bóndi á Núpstað skýrði blaðinu svo frá í gær, að vart hefði verið breytinga á Núpsvötnum á þriðjudaginn var. Þó hefði aðalvöxturinn orðið 2-3 síðustu sólarhringana. Væru Núpsvötnin nú orðin mjög mikil og síminn í hættu; gæti hann farið á hvaða augnabliki. Hannes fór í gær inn með Lómagnúp að austan, til þess að athuga verksummerki þar. Sagði hann, að vatnselgurinn væri farinn talsvert að brjóta jökulinn við Súlu. Hannes sagði, að líkur væru til að hér væri byrjun hlaups í Núpsvötnum hinsvegar gæti liðið langur tími þar til aðalhlaupið kæmi fram. Talið er, að hlaupin í Núpsvötnum komi úr Grænalóni, sem er langt norður í jöklinum.

Septembermánuður er sá hlýjasti sem vitað er um sé litið á landið í heild. Í Reykjavík er hann sá þriðjihlýjasti, næsthlýjastur í Stykkishólmi, hlýjastur í Grímsey, á Akureyri, næsthlýjastur á Teigarhorni og hlýjastur á Stórhöfða í Vestmannaeyjum. En þessu fylgdi mikil úrkoma syðra, en norðanlands var hið besta veður. Þann 19. fór hiti í 22,0 stig á Akureyri, það hæsta sem þar hefur mælst svo seint á sumri. 

Kortið sýnir meðalhæð 500 hPa-flatarins, meðalþykkt og þykktarvik (litir) í september 1941 (tillaga evrópureiknimiðstöðvarinnar). Eindregin sunnanátt er ríkjandi við Ísland með miklum hlýindum. 

Veðurathugunarmenn segja af septembertíðinni:

Hamraendar (Guðmundur Baldvinsson). 17. Frestað fjárrétt í Dölum af vatnavöxtum og veðri. Talið að slíkt hafi ekki komið fyrir síðustu 80-90 ár.

Lambavatn: Það hefir verið votviðrasamt og óstöðugt veður yfir mánuðinn.

Flateyri (Hólmgeir Jensson): Snjór að mestu horfinn úr fjöllum. Enginn snjór í Breiðadalsheiði.

Suðureyri: Mjög stillt og hæglát veður. Frábærlega hlýtt, mjög mikil úrkoma.

Sandur: Framúrskarandi góð tíð allan mánuðinn. Þurrkar óvenjumiklir og hlýindin dæmafá. Mikið suðvestanrok gekk yfir hér í grennd þann 27. og olli það talsverðu tjóni á heyjum sumstaðar. Fjöldi fanna hverfur úr fjöllum í mánuði þessum sem aldrei áður í mannaminnum horfið hafa.

Nefbjarnarstaðir (Jón Jónsson): Tíðarfar hið besta. Heyfengur sæmilegur þrátt fyrir óhagstætt tíðarfar í ágústmánuði.

Morgunblaðið greinir frá lélegri síldarvertíð í pistli þann 13. september:

Þessa síldarvertíð verður að telja eina þá lélegustu, sem komið hefir, segir Sveinn Benediktsson. Ástæðan til þess að svo fór er fyrst og fremst hin óhagstæða veðrátta í sumar. Veiði hófst um 20. júlí og hélst alla góðviðrisdaga til 10. ágúst. En góðviðrisdagarnir voru fáir og oftast ekki nema dagsstund eða nokkuð á annan dag samfleytt. Eftir 10. ágúst mátti heita að stöðug þokusúld og kalsaveður héldist á miðunum fram til 29. ágúst að rofaði til. Allan þennan tíma má svo heita að engin síld aflaðist, nema hvað stöku skip fékk sæmilegt kast vestur undir Horni.

Veðráttan segir frá því að 23. september hafi allar símalínur milli Reykjavíkur og Keflavíkur slitnað. Ástæðu ekki getið, en hvöss sunnanátt var þennan dag. Trúlega um hernaðarleyndarmál að ræða. 

Morgunblaðið segir af stórrigningum í pistli þann 23. september:

Undanfarna daga hafa verið stórrigningar hér á Suðurlandi og mikill vöxtur í ám og
vötnum. Hafa vegir víða skemmst og sumstaðar svo, að samgöngur hafa alveg teppst. Þannig hefir það orðið austur undir Eyjafjöllum, fyrir vestan Hrútafell. Þar komast bílar nú ekki lengur vegna vatnselgs, sem brýst þar fram og hefir grafið sig í gegn um þjóðveginn. Komust bílar við illan leik þarna yfir á sunnudag, en í gærmorgun var þar orðið alófært fyrir bíla. Brúarsmiðir og vegavinnumenn voru komnir á staðinn, til þess að lagfæra þetta. Verður að setja þarna bráðabirgðabrú. En það verður erfitt að vinna að þessu, vegna þess að stöðugt rignir og vatnselgurinn verður æ meiri. Hinsvegar er það mjög bagalegt, ef lengi verður ófært fyrir bíla, því að kjötflutningar eru byrjaðir austan úr Vík í Mýrdal.

Morgunblaðið segir af vatnavöxtum á Mýrdalssandi og undir Eyjafjöllum í pistli þann 25. september:

Brúin á Múlakvísl, vestast á Mýrdalssandi er í hættu, vegna þess hve geypilega hefir
vaxið í ánni í hinum látlausu rigningum undanfarna sólarhringa. Í fyrrinótt og fram eftir deginum í gær var vatnið í Múlakvísl orðið svo mikið, að það skall yfir brúna. Var vatnið svo mikið á brúnni, að ófært var gangandi manni. Brúin stóð þó enn uppi, en ef sami vatnsþungi verður lengi á brúnni, er hætt við að hún standist það ekki og sópist burtu. Brúin er mjög vönduð og traust. Seinnipartinn í gær hafði ofurlítið sjatnað í ánni og fór þá Haraldur Einarsson bóndi í Kerlingadal yfir brúna, enda þótt enn rynni mikið vatn yfir brúna. Hefir aldrei annað eins vatn komið í Múlakvísl, nema í Kötluhlaupum. Það yrði óskaplegt tjón fyrir Skaftfellinga, ef brúin færi af Múlakvísl, ekki síst nú, þar sem sauðfjárslátrun er í þann veginn að byrja og reka þarf fé yfir Mýrdalssand. Önnur vötn eystra eru og í stórkostlegum vexti. Leirá, austan til á Mýrdalssandi var hamslaus; sást ekki einu sinni á brúna þar og því sennilegt, að hún sé farin. Það var staurabrú. Í Kötlugili, austan Hólmsár, er svo mikið vatn, að þar er alófært. Þá óttast menn, að varnargarðurinn fyrir Hafursá í Mýrdal hafi skemmst, því að vatn var komið fram hjá Steig og Skeiðflöt, þar sem gamli farvegur Hafursár er. Þá hefir og enn vaxið vatnið í Kaldaklifsá undir Eyjafjöllum, en þar tepptust samgöngurnar á dögunum vegna vatns. Hefir vatnið skemmt þarna veginn enn meir og torveldað viðgerð. Er ekki að vita hvenær hægt verður að lagfæra þarna, svo að fært verði aftur fyrir bíla. Var í gær sent timbur þangað austur og verður lagt kapp á að fá veginn opnaðan aftur.

Morgunblaðið segir 26. september frá rénandi flóðum:

Í gærmorgun var farið að sjatna nokkuð í vötnunum eystra. Brúin á Múlakvísl stóðst raunina. Hún situr kyrr og orðin fær yfirferðar. Brúin á Leirá mun einnig standa, en miklar skemmdir við brúarendana. Vötnin undir Eyjafjöllum hafa einnig fjarað mikið. Þar er nú unnið af kappi að lagfæringu, svo bílfært verði aftur. Feikna flóð kom í Núpsvötnin og slitnaði síminn þar og var sambandslaust austur yfir Skeiðarársand í gær.

Vísir segir enn af rigningum í pistli þann 29.september:

Vísir hafði í morgun tal af Geir Zoega vegamálastjóra og sagði hann að rigningarnar undanfarnar vikur hefðu mjög spillt vegum víðsvegar um land. Hefði á nokkrum stöðum teppst samgöngur vegna rigninga og vatnavaxta, en þó hefðu þær skemmdir ekki verið stórvægilegar á hverjum stað, og víðast búið að lagfæra þær svo að bílfært væri orðið. Helstu skemmdirnar hafa verið á þessum stöðum: Á Hvalfjarðarveginum, féllu skriður yfir veginn innanvert við Þyril aðfaranótt laugardagsins [27.]. Var vegurinn ruddur á laugardaginn, svo akfært varð, en óstaðfest frétt hermdi, að Hvalfjarðarvegurinn hefði aftur teppst í nótt. Á Fagradal og á fjallveginum milli Eskifjarðar og Reyðarfjarðar urðu skemmdir á veginum fyrir helgina, en hann er um það bil að komast i samt horf aftur. Kaldaklifsá undir Eyjafjöllum, braut skarð í veginn við Hrútafell vestanvert. Hefur farið fram viðgerð á þessum vegarspotta, og er hann nú aftur orðinn bílfær, og vegurinn héðan úr Reykjavik og alla leið austur í Mýrdal. Þá hafa miklir vatnavextir verið i Múlakvísl og Leirá, sömuleiðis hafði vatn flætt upp á veginn í Skaftáreldahrauninu, vestan til við Kirkjubæjarklaustur, og varð þar illfært ökutækjum. Þar er ekki neinn farartálmi lengur. Illviðri og vatnavextir hafa og valdið töfum á fjársmölun og fjárrekstrum austur í Skaftafellssýslu og hefir orðið að fresta slátrun af þeim orsökum.

Kröpp lægð fór yfir landið aðfaranótt 27. og nokkuð hvasst varð einnig rúmum sólarhring síðar. Veðráttan greinir frá því að nokkrar skemmdir hafi þá orðið á bátum og húsum í hvassviðri í Hornafirði, peningshús fuku á nokkrum bæjum. Þrjá vélbáta rak á land á Raufarhöfn og hey fauk þar í grennd. Miklar skemmdir urðu í Loðmundarfirði og fuku bæði gripahús og hlöður, ekki er getið á hvaða bæjum. 

Tíminn segir enn af rigningum 2.október:

Rigningar þær, sem undanfarnar vikur hafa gengið að heita látlaust um Suðurland og Vesturland, hafa orðið til verulegs tjóns og baga víða. Vegir hafa spillst ákaflega mikið og sums staðar urðu þeir um skeið með öllu ófærir bifreiðum. Auk þess, sem þetta hnekkti venjulegum samgöngum, varð það til mikils trafala fyrir kjötflutninga landleiðis, sem nú eru með langmesta móti, sökum þess, að saltkjötsmarkaður er enginn erlendis og er því leitast við að frysta sem allra mest af kjötinu, þótt flytja þurfi það langar leiðir á bifreiðum til þess að koma því í frystihús. Varð sums staðar að fresta slátrun um nokkra daga, þar eð vegirnir voru orðnir ófærir eftir allar rigningarnar, og í þokkabót hafa sum sláturhúsin orðið að sitja uppi um skeið með talsvert af kjöti, sem safnast hafði fyrir, áður en það ráð var tekið að fresta slátrun. Sums staðar hafa minni háttar skriður fallið á vegina og hamlað umferð um stundarsakir, og í Skaftafellssýslu flæddu ár úr farvegum sínum á dögunum og skemmdu brýr og vegi. Í göngum og réttum og við fjárrekstra til slátrunarstaða fengu menn á rigningarsvæði víða hið mesta hrakviðri, þótt ekki sé kunnugt, að hlotist hafi af því tjón á mönnum eða skepnum. En hrakningar hafa orðið langt umfram venju vegna veðurfarsins. Norðanlands var hinsvegar yndislegasta veður um þetta leyti, og fengu leitarmenn þar víða svo gott veður i göngum að vart varð á betra kosið.

Veðurathugunarmenn greina frá tíðarfari í október:

Suðureyri: Yfirgnæfandi hlýtt. Snjór 17. til 19., leysti afar fljótt, líka af fjöllum.

Blönduós: (Þuríður Sæmundsdóttir): 13. Smáskaflinn í Hrafnaklettum í Langadalsfjalli sést ekki lengur. Fjallið því alveg snjólaust.

Sandur: Ágætis tíðarfar, hlýtt og lengst af þurrt og hægviðrasamt. Auð jörð og þíð allan mánuðinn í byggð og lítill snjór til fjalla.

Fagridalur: Ágæt hausttíð. Þó dálítill kulda- og úrkomukafli upp úr miðjum mánuði.

Papey: Í þessum mánuði var hér góður þurrkur. Þ. 27. norðvestan rok, 10, 11, 12. [vindstig], Nokkrar skemmdir urðu hér á ýmsu. Í Dv fauk fjárhús með fleiri skemmdum á gluggum og húsum. Hér í Papey fauk í sjóinn 65-70 hestar af hraktri úteyjatöðu. Hér var eitt besta grasár, en mesta óþurrkasumar í 41 ár, síðan ég kom hér.

Tíminn getur þann 7. október um einmuna góða tíð í Skagafirði og þann 9. frá óþurrkum sumarsins á suðaustanverðu landinu:

Jón Ívarsson alþingismaður hefir skýrt blaðinu svo frá: Í Austur-Skaftafellssýslu hefir veðrátta verið fremur óhagstæð í sumar, síðan seint í júní. Rigningar voru miklar í júlí og hröktust þá hey. Sláttur byrjaði seinna en vant var, vegna rigninganna. Í ágúst var veðrátta hagstæðari, en mikið hvassviðri um miðjan mánuðinn olli þó töluverðu tjóni á nokkrum bæjum. Snemma í september brá að nýju til mikilla rigninga, og voru þá allvíða nokkur hey óhirt, sem enn hafa ekki náðst. Heyfengur er víðast allmikill að vöxtum, en ekki eins góður og skyldi. Spretta í görðum varð allgóð og sumstaðar ágæt þrátt fyrir úrkomur og sólarleysi og hvassviðrið í ágúst, sem olli nokkrum skemmdum á görðum. Seinni hluta septembermánaðar hafa verið stöðugar stórrigningar.

Mikið stórviðri gerði nóttina milli 26. og 27. september og varð allmikið tjón af völdum þess. Bátar sukku og brotnuðu eða rak á land, peningshús fuku eða skemmdust á nokkrum bæjum. Vötn runnu yfir vegi og nytjalönd og ollu á þeim talsverðum skemmdum, enda urðu vatnavextir meiri og langvinnari en þeir hafa lengi orðið. Talið er að þetta veður sé hið mesta þar um slóðir síðan stórviðrið seint í janúar 1924, sem þá olli miklu tjóni á húsum og öðrum mannvirkjum.

Tíminn segir 11. október enn af óþurrkum sumarsins á Austurlandi - en einnig góðri tíð:

Páll Hermannsson alþingismaður hefir skýrt blaðinu svo frá: Í vor og sumar fram til 10. ágúst, var ágæt tíð á Fljótsdalshéraði. En þá breyttist veðurfar mikið til hins.verra. Um mánaðartíma skiptust stöðugt á úrhellisrigningar og stormar. Flóð kom í öll vatnsföll. Olli það töluverðu tjóni á heyjum bænda, einkum í Hjaltastaðaþinghá. Vegir urðu mjög blautir og sums staðar ófærir um skeið. Kúm var gefið inni nokkra sólarhringa á meðan að mestu ósköpin dundu yfir. Um 10. september brá aftur til þurrviðris og má kalla að mjög góð tíð hafi síðan verið eystra. Frost kom aldrei til muna, að minnsta kosti ekki það mikið að neitt tjón hlytist á matjurtagörðum af þess völdum. Grasspretta var yfirleitt mjög góð einkum á túnum. Fram til þess 10. ágúst náðu bændur upp miklu af góðum heyjum. En þá hófst óþurrkakaflinn, eins og áður er sagt, og urðu heyin bæði lítil og slæm meðan hann stóð yfir. En í heild mun þá heyfengur bænda á Héraði vera í meðallagi, bæði að vöxtum og gæðum.

Tíminn segir 14.október tíðindi úr Borgarfirði:

Sigurjón Kristjánsson bóndi að Krumshólum í Mýrasýslu, leit inn á skrifstofu blaðsins í gær og tjáði því þetta úr byggðarlaginu: Yfirleitt gekk heyskapur vel í Mýrasýslu þar til veðrátta spilltist í september. Grasspretta var fremur góð, nema á votlendi, þar óx grasið bæði seint og illa, vegna of mikilla þurrka framan af sumri. Há á túnum varð mikil og munu flestir hafa sett hana í votheysgryfjur, enda voru kornin votviðri um það bil þegar seinni sláttur á túnum fór fram. Í september komu miklir óþurrkar og ollu töluverðu tjóni á heyjum. Mun ekki einsdæmi, að bændum hafi ekki tekist að ná öllu heyi í hús ennþá. Í haust fengu bændur yfirleitt meira af garðávöxtum upp úr matjurtagörðum sínum, en þeir hafa fengið um langt skeið, sums staðar meira en þarf til heimilisnota.

Aðfaranótt þess 27. október fór nokkuð kröpp lægð til austsuðausturs fyrir norðan land. Að sögn Veðráttunnar urðu þá skemmdir á húsum og heyjum sums staðar á Norðaustur- og Austurlandi.

Tíminn segir frá 30.október:

Fréttaritari blaðsins í Stykkishólmi skrifar: Við Breiðafjörð var tíðarfar einmuna gott, allt frá vordögum og fram í september en þá brá til óþurrka og síðan í miðjum september hefir tíð verið mjög óstöðug og úrkoma mikil.

Tíminn 4.nóvember:

Fréttaritari blaðsins á Blönduósi hefir sagt blaðinu svo frá: Hausttíð hefir verið einmunagóð í Austur-Húnavatnssýslu. Má segja, að stöðugir hitar hafi gengið fram til þessa. Nýræktin hefir gróið fram á þennan dag, og af og til hafa verið að finnast nýútsprungnar sóleyjar í valllendismóum og á túnum. Heyfengur mun hafa orðið mikill í sýslunni.

Veðursathugunarmenn lýsa hagstæðri nóvembertíð:

Lambavatn: Það hefir verið óvenju hlýtt, en votviðrasamt.

Núpsdalstunga (Jón Ólafsson): Tíðarfar í mánuðinum hefur verið frámunarlega gott.

Sandur: Einmuna veðurblíða allan mánuðinn. Sunnan mjúkviðri og auð jörð flesta daga. Ár og stærri vötn voru að mestu íslaust, en á mýrarsundum og stöku pollum urðu manngengir ísar er á leið. Til fjalla kom enginn snjór í þessum mánuði því úrfelli voru engin. Og í alla staði má líkja tíðarfarinu fremur við sumarveðráttu en vetrar og muna menn varla þvílíka veðráttu.

Fagridalur: Frábærlega góð tíð allan mánuðinn að heita má.

Dagana 9. til 11. kom djúp lægð að landinu úr suðri. Hún olli hvassviðri af suðaustri og mjög mikilli úrkomu um landið austanvert. Þar urðu mikil skriðuföll.

Tíminn segir frá 13.nóvember:

Frá Vestmannaeyjum er blaðinu símað í fyrradag: Í fyrrinótt gekk fárviðri hér yfir eyjarnar. Flutningaskip, sem lá hér við hafskipabryggjuna og var að taka fiskimjöl hjá Ásgeiri Matthíassyni, skemmdist töluvert. Kom svo mikill leki að því, að sjór rann inn í báðar lestir þess. Á öðrum mannvirkjum eða bátum varð ekki tjón svo að vitað sé. Þá er það í frásögur færandi, að frá 1. september og fram til þessa dags hefir aldrei komið það gott leiði á milli lands og eyja, að fært væri upp á sanda. Mun það vera einsdæmi um langan aldur.

Kortið sýnir hæð 1000 hPa-flatarins að kvöldi 9. nóvember 1941 (tillaga endurgreiningar bandarísku veðurstofunnar). Hver 5 hPa jafngilda 40 metrum og eru jafnhæðarlínur dregnar með því bili. Lægðin fyrir sunnan land er því innan við 960 hPa í miðju. Gríðarsterk suðaustanátt ber úrkomu upp að Suðaustur- og Austurlandi. 

Tíminn birtir 2.desember fregnir af skriðum og úrkomum á Austurlandi í veðrinu kringum þann 10. nóvember:

Af Héraði er blaðinu skrifað fyrir skömmu: Þann 10. nóvember gekk hér yfir fárviðri af suðaustri. Jafnframt rokinu var mikil rigning. Fárviðri þetta olli nokkrum skemmdum. Meðfal annars féll skriða á Fagradalsveginn í Grænafelli. Í Fljótsdal komu aurhlaup mikil í svokölluðum Suður-Múla sem er á milli Jökulsár og Keldár. Aurskriðurnar, sem ollu mestum skemmdum, féllu á Arnaldsstöðum. Aurskriðan féll á túnið og eyðilagðist það mest allt. Eitt fjárhús lenti í skriðunni og hvarf alveg. Mikil hlaup komu á engjar og beitiland og skemmdu mjög. Vafasamt er hvort jörðin er byggileg. Óttast er um að sauðfé hafi farist í þessum skriðuföllum. Stór aurskriða stöðvaðist á hjalla rétt fyrir ofan bæinn á Arnaldsstöðum. Fólkið flýði bæinn til næsta bæjar. Skriðuföllin komu úr fjallinu á meðan fólkið var á ferð, en þó hlaust ekkert slys af þeim sökum. Aurhlaup komu á tvær aðrar jarðir, Þorgerðarstaði og Langhús. Ollu þau töluverðum skemmdum. Fjallið Suður-Múli er mjög bratt og munu aurskriðurnar hafa átt upptök sín í brún fjallsins. Suður-Múli var mikið til allur skógi vaxið, sérstaklega í Arnaldsstaðalandi, og sópaðist sá skógur að mestu burt með skriðunum. — Regnið olli miklum vatnavöxtum. Meðal annars kom svo mikill vöxtur í Lagarfljót, að það varð eins mikið og það verður mest í vorleysingum. Aldraðir menn á Héraði mun varla eftir slíkum úrkomum.

Ítarlega er sagt frá Fljótsdalskriðunum í ritinu „Skriðuföll og snjóflóð“. Einnig eru skriðufallafréttir að austan í Tímanum 20.nóvember: 

Tíðindamaður blaðsins á Reyðarfirði hefir skýrt svo frá i símtali: Undanfarið hafa gengið stöðugar stórrigningar hér um slóðir og valdið nokkru tjóni. Meðal annars féll einhver stórkostlegasta skriða, sem menn muna eftir á veginn frá Reyðarfirði upp á Fagradal. — Vegur þessi liggur skáhallt upp eftir hlíðum Grænafells og er undirstaða hans að mestu leyti sandskriður. Á þessum kafla féll þessi stórkostlega skriða, og var vegurinn alveg ófær í bili. Mikill mannfjöldi vann að því að ryðja veginn, en það verk sóttist hendur seint því að stóreflis björg höfðu hrunið á leiðina og verður að sprengja þau burt með sprengiefni.

Tíminn birti 25.nóvember tíðarlofgjörð úr Skagafirði:

Blaðinu er skrifað úr Skagafirði 19. þ.m.: Hér hefir verið alveg einstakt góðæri frá því í fyrrahaust, að því er tíðarfar áhrærir. Veturinn í fyrra mildur og snjólaus. Vorið gott — en nokkuð þurrt. Sumarið einn sólskinsdagur, að kalla, og haustið með afbrigðum hlýviðrasamt. Heyfengur var yfirleitt ágætur, nokkuð misjafn, að vísu, að vöxtum, en nýting eins og best getur orðið.

Morgunblaðið segir 27. nóvember frá foktjóni á Siglufirði. Veðráttan segir þar einnig hafa orðið tjón á mannvirkjum og húsum í veðrinu sem olli skriðunum eystra þann 10.:

Frá fréttaritara vorum á Siglufirði. Afspyrnurok af norðaustri gerði hér í bænum aðfaranótt miðvikudags [26.] og urðu talsverðar skemmdir á mannvirkjum. Mestur var veðurofsinn á tímabilinu kl. 1—5 um nóttina. Rúður brotnuðu víða í húsum, þök fuku af nokkrum húsum, girðingar fuku og eitt kolaport brotnaði niður. Þak skemmdist á einni af síldarverksmiðjum ríkisins, SR 30, en einna mestar urðu skemmdirnar á verksmiðjunni Rauðku, Fór einn gaflinn úr húsinu og stórt stykki úr þakinu.

Desember þótti hagstæður, en þó gerði nokkur illviðri sem ollu tjóni. Hugsanlega varð það meira en nefnt er (vegna fréttatregðu). Veðurathugunarmenn lýsa tíðinni:

Lambavatn: Það hafa verið umhleypingar og óstöðugt veður yfir mánuðinn.

Blönduós: Þann 30. Fjöll alauð, snjódílar á stöku stað. Blanda vellur áfram kolmórauð eins og í mestu sumarhitum. 

Sandur: Einmuna gott tíðarfar, milt með afbrigðum meinhægt og stillt. Marar og auð jörð svo naumast fölgnaði og snjólétt upp í fjallabrúnir. Vatnsföll með lélegum ísi lengst af og sum að nokkru leyti auð.

Fagridalur: Sérlega góð skammdegistíð, léttar úrkomur og jafnaðarlega snjólaust, dálítið ókyrrt.

Tíminn segir þann 6.desember frá þrumuveðri í Hveragerði:

Fréttaritari blaðsins í Hveragerði símar blaðinu: Á fimmtudagsmorguninn [4.desember] gekk ógurlegt þrumuveður með eldingum hér yfir þorpið. Fárviðri þetta olli töluverðu tjóni. Meðal annars sló eldingu niður í landsímastöðina. Eyðilagði hún eldingavara hússins og rauf samband stöðvarinnar við landsímalínurnar og símakerfið í þorpinu. Ennfremur eyðilögðu eldingar nokkur móttökutæki.

Morgunblaðið segir 6. desember af foktjóni á Bíldudal og Akranesi:

Í veðri því, sem geisað hefir undanfarna daga hefir orðið töluvert tjón að því, þegar er fullvitað. Á Bíldudal sleit upp 3 vélbáta og rak þá þvert yfir fjörðinn og sökk einn þeirra, en hinir löskuðust. Voru bátarnir frá 6—15 smálestir að stærð. Á Akranesi slitnaði vélbáturinn Aldan upp af læginu á Lambhúsasundi og rak á land. Brotnaði báturinn mikið, en von er þó talin til þess að honum verði bjargað.

Morgunblaðið segir frá hörmulegum skipskaða 7. desember. Við vitum ekki hvort hann tengdist veðri eða ófriðnum:

Það er nú talið fullvíst, að togarinn „Sviði“ GK.7, frá Hafnarfirði hafi farist með
allri áhöfn þriðjudaginn 2. desember síðastliðinn. Á togaranum voru 25 menn.

Mjög djúp lægð kom að landinu þann 13. og 14. og olli austanstormi, einkum þó sunnanlands. Tíminn segir frá 16.desember:

Um síðustu helgi bilaði landssíminn allvíða, en þó einkum á Austurlandi. Í Öræfum slitnaði síminn á 4 km. löngu svæði og 6 staurar brotnuðu. Þá slitnuðu vírar á þessari sömu línu á milli Egilsstaða og Reyðarfjarðar. Talsímalínan fyrir austan Vík í Mýrdal slitnaði og á Norðurlandslínunni slitnaði síminn á milli Ketilsstaða og Fagradals. Smáskemmdir urðu á nokkrum stöðum. Álitið er að ísing á vírunum sé orsök þessara símabilana.

Tíminn segir 18.desember frá frekara tjóni í veðrinu 13. til 14.:

Jón Sigurðsson, kaupfélagsstjóri á Djúpavogi, sagði blaðinu þessar fréttir í gær: Um síðustu helgi olli fárviðri skemmdum á símalínu við bæinn Stræti á Berufjarðarströnd. Eldingu sló niður á símann og eyðilagði hún sjö símastaura. Veður hefir verið mjög umhleypingasamt hér um slóðir undanfarið og hefir töluvert tjón orðið á landssímanum annarsstaðar en þar sem áður er frá greint.

Morgunblaðið segir frá skipsstrandi í pistli 19.desember. Allmikið suðvestanveður gerði á landinu:

Í fyrrinótt [aðfaranótt 18.] rak gufuskipið Lyru upp á Engey austanverða. Bresk björgunarsveit náði skipinu út í gær. Ekki er vitað um skemmdir á Lyru, en talið er að nokkur leki hafi komið að skipinu.

Morgunblaðið segir þann 24. desember frá meira tjóni í sama veðri [18.]:

Djúpavík í gær. Síðastliðinn fimmtudag gerði snögglega eitthvað mesta afspyrnurok á suðvestan, er komið hefir hér í manna minnum. Skall það á kl.6 um morguninn og eftir
4 klukkustundir var veðrið um garð gengið. Stórt skip, sem lá hér bundið við bryggju, sleit frá bryggjunni og varð síðan að andæfa með fullum krafti móti veðrinu, þar til lægði. Víða hér um slóðir urðu menn fyrir tjóni af völdum ofveðursins. Í Norðurfirði, á Gjögri og víðar fauk talsvert af heyi og mó, á Veganesi fauk allstórt geymsluhús með öllu, sem í því var, veiðarfærum o.fl. í Birgisvík fauk nýbyggð hlaða og þak af fjósi. Á Steingrímsfirði varð tjón á bátum, 2 dekkbátar slitnuðu upp og ráku á land og brotnuðu mikið. 3 opnir vélbátar sukku og lítil trilla, sem var á þurru landi, fauk eitthvað út í buskann, og hefir ekkert, sést af henni síðan.

Vísir fjallar þann 31.desember um sjóslys á árinu:

Drukknanir manna. Árið 1941 er langmesta slysaár, sem sögur fara af hér á landi, eða það drukknuðu 142 menn. Árið 1906 er annað mesta slysaárið, en þá drukknuðu 125 menn. Af þeim sem drukknuðu hafa flestallir farist með skipum úti á hafi, bæði í ofviðrum og sökum sjóhernaðarins. Sum tilfellin er þó að vísu óvíst um. 112 þessara manna hafa farist með íslenskum togurum, en 30 hafa farist með bátum, erlendum skipum eða drukknað í höfnum, sundlaugum eða ám.

Skipstapar. Miklir skipstapar hafa orðið á þessu ári. Ellefu íslenskir bátar og togarar hafa farist, annaðhvort í ofviðrum eða af sjóhernaði og hlaust manntjón af. Erfitt að segja um suma á hvern hátt þeir hafa farist, því áreiðanlegar heimildir eru alls ekki fyrir hendi, t.d. Gullfoss og Jarlinn. Sex erlend skip fórust hér við land á árinu, og drukknuðu nokkrir erlendir skipverjar af þeim. Sjö íslensk skip og bátar strönduðu hér við land og eyðilögðust.

Hér með lýkur upprifjun hungurdiska á veðri og tíðarfari ársins 1941. Margskonar tölulegar upplýsingar má finna í viðhenginu.  

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• tölur ársins 1941

Smávegis kuldametingur

Það er óvenjukalt á landinu þessa dagana, sólarhringsmeðalhiti gærdagsins (10.mars) var -9,3 stig í byggðum landsins. Við eigum samt slatta af kaldari marsdögum á lager, en þó engan eftir aldamót. Í mars 1998 voru fimm dagar kaldari en gærdagurinn. Líklega verður enn kaldara í dag (11.mars). Það er því varla kominn tími á að gera þetta kuldakast upp. 

Hér má sjá hádegisgreiningu evrópureiknimiðstöðvarinnar á þykktinni (heildregnar línur) og hita í 850 hPa-fletinum á hádegi í dag (11.mars). Þykktin yfir miðju landi er ekki nema 405ö metrar. Það er ekki oft sem svona lágar tölur sjást yfir landinu. Þykktarbratti er nokkur - yfir Kaflavík er þykktin t.d. um 4 metrum hærri heldur en yfir landinu miðju. Við eigum til þykktarathuganir yfir Keflavík aftur til 1952. Ámóta lágar tölur hafa þar nokkrum sinnum sést í mars, síðast í kuldakastinu mikla 1998. 

Við eigum líka samanburð lengra aftur, með aðstoð endurgreininga. Hafa verður þó í huga að þær eru ekki mjög nákvæmar, við höfum bandarísku endurgreininguna t.d. grunaða um að vera lítillega of hlýja miðað við núverandi líkan evrópureiknimiðstöðvarinnar og örugglega of hlýja förum við meir en 100 ár aftur í tímann. 

Þrátt fyrir þennan óvenjulega kulda stendur þannig á spori að langt er í lágmarksmet í einsökum þrýstiflötum yfir Keflavík. Við erum næst meti í neðstu flötunum, 925 og 850 hPa, en langt frá þeim í 700 (3 km hæð) og 500 (5 km hæð).

Það er í raun allt of snemmt að vera að skrifa eitthvað hér um þetta kuldakast - ekkert er útséð um það - (ritstjóri styður á „vista og birta“ og stendur síðan upp - án þess að hneigja sig eða biðjast afsökunar). . 

 

Fyrstu tíu dagar marsmánaðar

Fyrstu tveir dagar mánaðarins voru nokkuð hlýir, en síðan hefur staðið samfellt kuldakast. Meðalhiti fyrstu tíu dagana er -0.9 stig í Reykjavík, -1,2 stigum neðan meðallags 1991 til 2020 og -1,6 stig neðan meðallags síðustu tíu ára. Hitinn raðast í 20. hlýjasta sæti á öldinni (þrisvar sinnum hafa sömu dagar verið kaldari). Kaldast var 2002 og 2009, meðalhiti í báðum tilvikum -2,1 stig, en hlýjast 2004, meðalhiti þá +6,3 stig. Á langa listanum er hiti nú í 97. hlýjasta sæti (af 151). Kaldastir voru þessir sömu dagar 1919, meðalhiti -9,9 stig, en hlýjastir voru þeir 2004 eins og áður sagði, meðalhiti +6,3 stig.

 

Meðalhiti fyrstu tíu daga mánaðarins á Akureyri er -1,6 stig, -0,6 stigum neðan meðallags sömu daga 1991 til 2020 og -0,7 stigum neðan meðallags síðustu tíu ára.

 

Það hefur verið kaldara að tiltölu austanlands heldur en vestan. Á Vestfjörðum raðast hitinn í 14. hlýjasta sæti aldarinnar, en á Austfjörðum og Suðausturlandi er hann í næstneðsta sæti. Á einstökum veðurstöðvum hefur að tiltölu verið hlýjast á Möðruvöllum í Hörgárdal, þar er hiti fyrstu 10 dagana í meðallagi síðustu tíu ára, en kaldast á Höfn í Hornafirði þar sem hiti hefur verið -2,8 stigum neðan meðallags.

 

Sérlaga þurrt hefur verið á Suður- og Vesturlandi. Aðeins hafa mælst 1,5 mm í Reykjavík. Nokkrum sinnum hefur úrkoma mælst minni í Reykjavík sömu daga, síðast 2018 þegar hún var aðeins 0,1 mm. Á Akureyri hefur úrkoman til þessa mælst 13,6 mm og er það um 75 prósent meðalúrkomu þar.

 

Sólskinsstundir hafa mælst 51,8 í Reykjavík, um 19 fleiri en í meðalári, en hafa þó 10 sinnum mælst fleiri sömu almanaksdaga. Á Akureyri eru sólskinsstundirnar nú orðnar 20,4 og er það í meðallagi.

 

Loftþrýstingur hefur verið óvenjuhár það sem af er mánuði. Meðaltalið er nú 1026,4 hPa í Reykjavík og hefur aðeins tvisvar sinnum verið hærra sömu daga síðustu 202 árin. Það var 1847 og 1962.

 

Hiti fór ekki upp fyrir frostmark á landinu í gær (10.) og ekki heldur þann 7. Þannig var einnig um þrjá daga í desember. Hin síðari ár hafa dagar sem þessir verið mjög fáir, t.d. voru þeir aðeins tveir samtals á átta árum, 2014 til 2021.

 

Lágmarkshiti í Reykjavík í nótt (aðfaranótt 11.mars) var -14,8 stig, á kvikasilfursmælinn fór frostið í -14,6 stig. Þetta er óvenjumikið frost. Spurt var hvert væri mesta frost sem mælst hefði í mars í Reykjavík. Það er -22,1 stig sem mældust 22. mars 1881. Um þær mundir fór frostið í meir en -20 stig þrjá daga í röð. Ellefu árum síðar, þann 9. mars 1892 mældist frostið -20,5 stig í Reykjavík. Mesta frost í Reykjavík í mars síðustu 100 árin er -16,4 stig, þann 9. mars 1969. Daginn áður mældist það -16,3 stig - þetta verður þó að teljast sama tilvikið. Þann 7.mars 1998 mældist frostið í Reykjavík -14,9 stig - ómarktækt meira en nú.

Þurrir dagar

Úrkoma það sem af er mars hefur aðeins mælst 1,5 mm í Reykjavík. Það er reyndar alls ekki einsdæmi þessa sömu daga, hefur gerst nokkrum sinnum að hún hefur mælst enn minni og sömu daga árið 1962 hafði ekki einu sinni orðið vart við úrkomu. Hugur ritstjórans reikar - eins og oft áður til þeirra daga. Þetta var fyrsti veturinn sem segja má að hann hafi fylgst með veðri frá degi til dags. Febrúarveðráttan 1962 var mjög ruddaleg framan af (svipað og nú) en síðan reis upp fádæma mikið háþrýstisvæði (öflugra en nú) - fyrst austan við land og yfir því en það þokaðist síðan vestur um og til Grænlands og Baffinslands. Varð alveg sérlega þaulsetið og varð marsmánuður sá þurrasti sem nokkru sinni er vitað um bæði í Reykjavík og í Stykkishólmi. Norðaustanlands var éljagangur viðloðandi, en sjaldan hríðarveður. 

Upp úr miðjum mánuði varð lítilsháttar breyting - heldur hlýrra loft komst til landsins, en þó hélst þrýstingur hár og norðanáttin var viðvarandi út mánuðinn. Frostið fór mest í -33,2 stig í Möðrudal, það var mesta frost sem mælst hafði á landinu frá 1918. - Meira frost hefur mælst síðar. 

Á kortinu giskar evrópureiknimiðstöðin á meðalhæð 500 hPa-flatarins, meðalþykkt og þykktarvik (miðað við 20.öldina). Norðvestanátt er ríkjandi í háloftunum. Mjög hlýtt vestan Grænlands, en kalt í Skandinavíu og á Íslandi. 

Spáin fyrir næstu 10 daga sýnir svipaða stöðu, nema að neikvæðu þykktarvikin eru mest yfir Íslandi. Við þurfum að vara okkur á því að kortið frá 1962 sýnir meðaltal mánaðar, en kortið að neðan aðeins mánaðarþriðjung (10 daga). Líklega smyrjast vikin eitthvað út þegar tölur mánaðarins alls verða teknar saman. 

En við sjáum stöðuskyldleikann vel. Ritstjórinn minnist þess að einhvern tíma var verið að ræða um það hvenær hafísárin hafi byrjað. Þótt það sé út af fyrir sig skemmtileg umræða og athyglisverð spurning verður svarið samt alltaf nokkuð út í hött - sérstaklega ef farið er að negla hina meintu byrjun niður á ár, mánuð eða dag. Auðvitað kom hafísinn ekki að landinu fyrr en seint í febrúar 1965, eftir alveg sérlega óvenjulega þráláta suðvestanáttarstöðu. En til að geta komið í þeirri stöðu þurfti hann að vera til. 

Eins og fjallað hefur verið um hér á hungurdiskum áður er það ólíkt með ís í Barentshafi annars vegar og við Austur-Grænland hins vegar, að hinn fyrrnefndi hverfur nær alveg hvert einasta sumar, en það gerir ísinn við Austur-Grænland hins vegar ekki (eða hefur alla vega ekki gert það hingað til). Austur-Grænlandsísinn er í árstíðabundnu hámarki seint í mars eða byrjun apríl. Magnið tengist nýmyndunarákefð vetrarins, en líka leifinni frá fyrra vetri. Sú hugmynd kom upp að þessi marsmánuður, 1962, hafi bætt vaxtarskilyrði við Norðaustur-Grænland og rutt þykkari ís út úr Norðuríshafinu, búið í haginn fyrir næstu ár. Það er ekki mikið um það talað að veturinn 1963 var nærri því orðinn að ísavetri. Þá var þrýstifar við Ísland mjög óvenjulegt - og hagstætt ís við Norðaustur-Grænland. Ísinn komst upp að Hornströndum í fáeina daga í lok janúar - en ríkjandi austanáttir í febrúar og mars flæmdu hann suðvestur um Grænlandssund - það voru sérlega hlýir og hagstæðir mánuðir. Nærveru íssins gætti hins vegar í páskahretinu fræga 1963 - sem var (í eftiráskýringu) eins konar forboði hafísáranna. 

Það er ólíkt með stöðunni þá og nú að ís hefur verið sáralítill við Austur-Grænland í vetur. Hugsanlega minni en dæmi eru um. En hann er ekki lengi að myndast - fái hann frið til þess. Dálítil sýning kannski - því hann yrði svo þunnur. Þunnur ís væri fljótur að eyðast aftur. 

En það verður samt athyglisvert að gefa ísnum gaum næstu vikurnar. Hvessi mjög á norðurslóðum er hann líklega dauðadæmdur, sömuleiðis ef austan- og suðaustanáttir ná sér aftur á strik, en haldist núverandi háþrýstistaða - með aðstoð hugsanlegra vestan- og suðvestanátta sýnist ritstjóranum að hann eigi meiri möguleika heldur en í meir en áratug. 

Takið ekki of mikið mark á þessum vangaveltum - þær eru óábyrgar og klukkan að verða eitt. 

 

Kólnandi veður

Svo virðist sem veður fari nú kólnandi - eftir mildan kafla. Það kemur nokkuð á óvart hversu átakalítið það á að gerast (í fyrstu). Einfaldlega skiptir úr hægri breytilegri átt í hæga norðlæga á innan við sólarhring og kólnar um 10 stig (og svo meira). 

Kortið sýnir stöðuna í 925 hPa-fletinum (með augum evrópureiknimiðstöðvarinnar) kl.9 að morgni sunnudags 5. mars. Flöturinn er þá um það bil í 800 metra hæð (sjá merkingar við jafnhæðarlínurnar). Grunn lægð er á suðausturleið austur af landinu. Hún er svo grunn að hún er varla merkjanleg þegar hún fer austur með Norðurlandi á morgun (laugardag). Hún er samt eins konar ættingi stórbrotinna hretalægða. Svona getur þetta verið á stundum.

Hiti verður nærri frostmarki í Esjuhæð yfir Suðvesturlandi, en yfir Melrakkasléttu segir spáin -11 stiga frost - í framsókn. Við verðum að kalla þetta kuldaskil - og lítilsháttar úrkoma mun eiga að fylgja þeim - og vindur breytist eins og áður sagði. 

Kannski er þetta nærri því það sem ameríkumenn kalla bakdyrakuldaskil - (þeir eiga nöfn yfir allt) - kuldaskil sem læðast að úr norðaustri (öfugri átt) - án teljandi óláta. Ritstjórinn er ekki sérlega hrifinn af hrárri þýðingunni - við hljótum að geta gert betur - og aðlagað hugmyndina að „okkar“ aðstæðum. 

En síðan á kuldi að haldast - líklega út vikuna að minnsta kosti. Ekki er samkomulag um hvers konar veður verður boðið upp á með honum - fer það mest eftir því hvort vindur nær að snúast til vestlægari áttar í háloftunum - gerist það er snjókoma næsta vís. Evrópureiknimiðstöðin er til þess að gera þurr - en bandaríska veðurstofan rakari - sérstaklega þegar á líður. 

Smávegis af febrúar

Afburðahlýr nóvember, mjög kaldur desember, kaldur janúar og hlýr febrúar. Nokkuð fjölbreytt veðurlagsröð. 

Taflan sýnir hvernig hiti mánaðarins raðast meðal febrúarmánaða aldarinnar. Hann er ekki nærri neinum metsætum, en lendir samt í hlýja þriðjunginum á meginhluta landsins. Hiti telst hins vegar í meðallagi á Austfjörðum og Suðausturlandi. Illviðrasamt var fram eftir mánuðinum, en síðan gerði góða tíð, snjó og klaka tók upp af jörð - en ekki þó úr jörð. Töluverður jarðklaki mun víða liggja undir þíðu yfirborði og langt er enn til vors. 

Mars er kaldari heldur en febrúar að meðaltali um þriðja hvert ár, og sé febrúar hlýr (eins og nú) eru meir en 50 prósent líkur á að mars varði kaldari. Spágildi slíkrar tölfræði er þó ekkert - í hverju einstöku tilviki. Mars í ár er að vanda frjáls sem fuglinn. 

Heildregnu línurnar á kortinu sýna meðalhæð 500 hPa-flatarins í febrúar (evrópureiknimðstöðvargögn - Bolli P. gerði kortið). Daufar strikalínur sýna þykktina, en litir þykktarvik. Þykktin mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs, því meiri sem hún er því hlýrra er loftið. Sunnanátt er ríkjandi við Ísland og hiti vel yfir meðallagi. Enn hlýrra var þó við Bretland. Mjög kalt var vestur af Grænlandi. Styrkur suðlægra og vestlægra átta var talsvert yfir meðallagi. Hlýindi sunnanáttarinnar höfðu þó undirtökin í baráttu við kælandi áhrif vestanáttarinnar. Jafnhæðarlínurnar eru mjög þéttar - lægðagangur ákafur.

Ef við leitum að ámóta háloftamynstri í fortíðinni finnum við strax febrúar 1959, frægan illviðra og mannskaðamánuð. Svo vildi til að janúar hafði verið kaldur og hægur þá - rétt eins og nú. Mars var talinn hagstæður - eftir talsverðan snjógang í fyrstu vikunni. Nýliðinn febrúar var óvenjuþurrviðrasamur á Bretlandseyjum - rétt eins og febrúar 1959. Ættartengslin ná því í þessu tilviki víðar - háloftamynstrið málað stórgerðum dráttum. 

Reiknimiðstöðvar gera nú ráð fyrir kólnandi veðri. Það er þó alls ekki ráðið enn hvort um illkynjað kuldakast verður að ræða eða ekki - né heldur hversu langvinnt það yrði - ef af verður. Of snemmt er að fara að ræða um það á þessum vettvangi.

Alþjóðaveturinn

Alþjóðaveðurfræðistofnunin telur vetur á norðurhveli ná til mánaðanna desember, janúar og febrúar. Alþjóðaveturinn er því styttri en vetur á Íslandi, við teljum mars með - enda oft kaldasti mánuður ársins hér á landi. Ritstjóri hungurdiska hefur undanfarin ár reiknað meðalhita alþjóðavetrarins hér á landi og fjallað um niðurstöður þeirra reikninga. 

Þegar þetta er skrifað er reyndar rúmur dagur eftir af þessum alþjóðavetri, en óhætt er að alá á meðalhita hans í byggðum landsins. Útkoman er -1,5 stig, -1,3 stigum neðan meðallags 1991 til 2020 og -1,6 eða -1,7 stigum neðan meðallags síðustu tíu vetra. Þetta reiknast kaldasti alþjóðaveturinn á öldinni, og sá kaldasti síðan 1994 til 1995. Þá var nokkru kaldara en nú. Á líftíma ritstjóra hungurdiska hefur alþjóðaveturinn 17 sinnum verið kaldari en nú - af því má sjá hve mikið hefur hlýnað. 

Mjög hlýtt hefur verið á landinu undanfarna daga og svo er að sjá að hlýindi haldi áfram linnulítið út vikuna - þó kannski fari mesti broddurinn að verða úr þeim. Hvað svo gerist er harla óvíst. Langtímaspár hallast þó fremur að því að hann gangi í norðanátt og kólni um eða upp úr næstu helgi. Kannski verður atburðarás svipuð og var í desember. Þá höfðu mikil hlýindi gengið um skeið (reyndar mun lengur en nú). Um viku af desember kólnaði verulega, en veður hélst þokkalegt í rúma viku til viðbótar áður en illviðri og snjókoma skall á. 

Það er ekki óalgengt að hlýjar fyrirstöðuhæðir austan eða suðaustan við land þoki sér vestur til Grænlands og langvinnar norðanáttir komi í kjölfarið - ritstjórinn gæti jafnvel talið sér trú um að þetta væri regla - en svo er þó alls ekki. Það er allt til í dæminu - engin festa í leiksýningu náttúrunnar hvað þetta varðar. En ætli væri samt ekki hægt að telja það til kraftaverka ef ekki kæmu einhverjir (einn eða fleiri) harðir frostakaflar til vors. Mars er alloft kaldasti mánuður vetrarins. Keppni við sérlega kaldan desember gerir slíkt vinningssæti ólíklegt að þessu sinni - mars sem var kaldari heldur en nýliðinn desember hefur ekki sést á landinu í heild síðan 1979.  

 

Hugsað til ársins 1950

Tíð var lengst af talin góð árið 1950. Sumarið var þó mjög óhagstætt á landinu austanverðu. Þetta er úrkomumesta ár sem vitað er um á Dalatanga. Janúar var hlýr, storma- og votviðrasamur, tíð hagstæð landbúnaði en gæftir stopular. Í febrúar var kaldara, umhleypingasamt var en snjólétt í byrjun, en síðan snjóaði talsvert austanlands. Mars var yfirleitt hagstæður til lands og sjávar. Í apríl var fremur óhagstæð tíð, einkum síðari hlutann. Kalt var norðaustanlands. Gróður tók vel við sér í hagstæðri tíð í maí. Júní var einnig hagstæður framan af, en síðan fór gróðri lítið fram sökum kulda og þurrka. Í júlí var tíð mjög votviðrasöm og óhagstæð austanlands, en hagstæð á Vesturlandi. Sama staða hélst í ágúst og einnig í september. Október var hagstæður á Suður- og Vesturlandi, en á Norður- og Norðausturlandi var hún óhagstæð fram til 20., en mun betri úr því. Nóvember var hagstæður nema allra austast á landinu. Tíð var óhagstæð framan af desember, en síðan mun betri, gæftir þó tregar. 

Sjóslys voru tíð á árinu og urðu tvö þeirra sérlega minnisstæð. Hið fyrra var þegar vélskipið Helgi fórst við Vestmannaeyjar í janúar. Ritsjórinn heyrir að enn er minnst á það í orði og riti. Hitt slysið varð er olíuflutningaskipið Clam fórst nærri Reykjanestá um mánaðamótin febrúar/mars. Varð það uppistaðan í magnaðri skáldsögu Hannesar Sigfússonar, „Strandið“. Flutningaflugvélin „Geysir“ fórst síðan á Vatnajökli í september, mannbjörg varð. Þann 19. ágúst varð mannskaðaskriðufall á Seyðisfirði.

Við rifjum nú upp fréttir ársins tengdar veðri. Ekki er sá listi tæmandi. Blaðatextar eru langflestir fengnir af vefnum timarit.is, oft styttir hér (vonandi sætta höfundar sig við þá meðferð). Textar úr dagblaðinu Tímanum verða mjög fyrir valinu þetta ár. Heimildir eru að auki úr Veðráttunni, tímariti Veðurstofu Íslands, og töluleg gögn úr gagnagrunni Veðurstofunnar. Talnasúpu má finna í viðhenginu. 

Austlægar áttir voru ríkjandi framan af janúar. Sérlega hvasst varð dagana 5. til 9. og allrahvassast þann 8. Þá fór vindhraði á Stórhöfða í Vestmannaeyjum í 49 m/s á athugunartíma (gæti hafa orðið enn meiri á milli athugana). Þetta er mesti 10-mínútna vindhraði sem þar hefur mælst í janúar (einu sinni jafnmikill þó, 8. janúar 1990). 

Tíminn segir frá 6. janúar - einnig er sagt frá áhlaupi snemma í desember - við leyfum þeirri frásögn að fljóta með:

Frá fréttaritara Tímans Vík í Mýrdal. Undanfarna daga hefir verið hið versta veður með slyddu og nokkurri snjókomu i Vestur-Skaftafellssýslu, einkum í Mýrdal. Er nú orðið ófært bílum aftur í Mýrdalnum til Víkur.

Í desember fennti fé í Mýrdal og urðu ýmsir bændur fyrir nokkru tjóni af þeim sökum. Hinn 3. eða 4. des. gerði mikla snjókomu í Mýrdal og kom meiri snjór en lengi hefur átt sér stað í fyrstu snjóum. Varð þá alófært bifreiðum í Mýrdalnum og þar með milli Reykjavíkur og Víkur og stóð svo í viku. Leiðin var síðar opnuð með ýtum og var fær þar til nú, enda gerði hláku fyrir hátíðarnar og var veður sæmilegt fram að áramótunum. Í áhlaupinu fyrstu dagana desember fennti fé nokkuð Mýrdalnum, enda var það illt úti áður. Urðu bændur fyrir allmiklu tjóni af þeim völdum. Fennti nokkrar kindur af sumum bæjum en af öðrum minna eða ekkert, en til samans er þetta töluvert margar kindur. Má segja að um verulegt tjón hafi verið að ræða, og ekki líkur til að féð komi lifandi fram.

Kortið sýnir veðurlag kl.6 að morgni sunnudagsins 8. janúar. Þá var austanstórviðri um sunnan- og vestanvert landið. Lægðarkerfi nálgaðist, en háþrýstisvæði norðurundan gaf lítt eftir. Athugið að hér eru jafnhæðarlínur 1000 hPa-flatarins sýndar. Þær eru jafngildar sjávarmálsþrýstingi og hér dregnar með 40 m millibili (5 hPa). Lægðin suðaustur af Grænlandi er um 957 hPa í miðju. 

Nú bárust fréttir af slysinu við Vestmannaeyjar. Tíminn segir fyrst frá 8. janúar:

Þau hörmulegu tíðindi gerðust í gær (laugardaginn 7.), að vélbáturinn Helgi, VE-333, fórst á Faxaskeri við Vestmannaeyjar í aftaka hvassviðri. Fórust allir, sem með skipinu voru, nema tveir menn, sem komust upp á skerið, og óvíst um björgun þeirra. Vélbáturinn Helgi var með traustustu skipum íslenska bátaflotans og orðlagt sjóskip, enda hafði það farið meira en sextíu ferðir milli Vestmannaeyja og Englands og oft fengið vond veður. Skipstjórinn, Hallgrímur Júlíusson, var orðlagður sjómaður og þekkti skip sitt eins vel og nokkur sjómaður getur gert, því hann hafði verið með Helga ýmist sem stýrimaður eða skipstjóri í flestum ferðum þess milli landa og hér við land. Orsök slyssins talin bilun í skipinu. Talið er líklegt, að einhver snögg bilun hafi orðið, er skipið var statt á hættulegum slóðum ,austan við klettana, þar sem það hefir rekið umsvifalaust á sker með hinum hörmulegu afleiðingum. Um afdrif þeirra tveggja manna, sem á Faxaskeri voru, var ekki vitað í gærkveldi. Var unnið að björgun þeirra í nótt, en aðstæður allar hinar erfiðustu sökum veðurofsans, en hins vegar einskis látið ófreistað til að veita hjálp, og höfðu Vestmanneyingar allan þann viðbúnað til bjargar, sem tiltækur er.

Taflan sýnir veður á Stórhöfða 6. til 8. janúar. Þótt vindur hafi verið minni við Faxasker en hér er sýnt má þó glögglega af þessu sjá hversu aðstæður til björgunar hafa verið erfiðar. 

Íslandskortið sýnir veður á sama tíma og Atlantshafskortið hér að ofan. Sæmilegt veður er um landið norðanvert og úrkomulítið, en versta veður syðra. Við leyfum okkur að smjatta aðeins á athuguninni frá Stórhöfða - (stækkuð) - austan 95 hnútar, snjókoma og skyggni ekkert, hiti 0,8 stig. 

Tíminn heldur áfram 9.janúar:

Hið hörmulega sjóslys við Vestmannaeyjar á laugardaginn er eitthvert sárasta sjóslys, sem orðið hefir hér við land síðari ár. Fórust þar tíu manns, og í hópi þeirra  sjósóknarforingjar, sem einstakir voru að mannkostum, karlmennsku og dugnaði. Er sár harmur kveðinn að öllum aðstandendum, Vestmanneyingum og þjóðinni í heild, vegna hins sviplega fráfalls glæsilegs hóps úrvalsmanna, sem hurfu í hafið með einu traustasta og besta skipi, sem íslendingar hafa átt. 

Tíminn hefir leitað til Þorsteins Víglundssonar skólastjóra í Vestmannaeyjum. Vélskipið Helgi var á leiðinni til Vestmannaeyja frá Reykjavík ásamt tveimur öðrum skipum aðfaranótt laugardagsins [7.janúar]. Lagði hann fyrstur þeirra af stað fyrir Heimaklett inn á höfnina og fór hina venjulegu skipaleið, enda skipstjóri og skipshöfn öll þaulkunnug sjóferðum á þessum slóðum og skipshöfnin öll þar að auki valinn maður í hverju rúmi, sem jafnan hefir verið á þessu skipi. Þegar skipið var komið rétt austur úr Faxasundi, tók það að reka undan veðri og rakst á Faxasker með þeim afleiðingum, sem alþjóð er kunnugt. Mennirnir tveir, sem komust upp í skerið, sáust þar, en ógerningur reyndist að bjarga þeim vegna veðurofsans, sem jókst eftir því sem á leið daginn. Var farið á tveimur bátum til bjargar og reynt að skjóta líftaug. En allar slíkar tilraunir urðu til einskis gagns í ofvirðinu vegna ofsans. Allan laugardaginn, frá því að slysið varð, næstu nótt og sunnudaginn eftir biðu menn milli vonar og ótta í Vestmannaeyjum, en þegar loks í gærmorgun, að hægt var að brjótast út í skerið og komast þar á land af fjórum vöskum mönnum, fundust lík mannanna tveggja í skerinu, þeirra Gísla Jónassonar stýrimanns og Óskars Magnússonar háseta.

Krappar lægðir gengu yfir landið. Tíminn segir frá 24. janúar:

Í fyrrinótt (líklega vísað til aðfaranætur þ. 22.) var mikið hvassviðri sunnanlands og vestan og olli það sums staðar miklu tjóni. Mest varð tjónið við Breiðafjörð, en þar skemmdust margir bátar smáir og stórir enda var, stórstraumsflóð samfara mesta hvassviðrinu. Stærsti báturinn i Flatey mun hafa rekið á land í Svefneyjum og er það mikið tjón fyrir atvinnulíf í Flatey, þar sem báturinn ætlaði að fara að fiska í hraðfrystihúsið þar. Miklar skemmdir urðu á símalínum, einkum í Barðastrandarsýslu.

Tíminn nánar frá 25. janúar:

Á sunnudagsnóttina (aðfaranótt 22.) slitnaði vélbáturinn Sigurfari upp af legu í Flatey á Breiðafirði og rak yfir í Svefneyjar yfir mörg sker og grynningar og þar upp í grýtta fjöru. Mun báturinn vera allmikið skemmdur og erfitt að ná honum út. Sigurfari var eini  þilbáturinn, sem gerður var út í Flatey.

Veðráttan segir frá miklum skriðuföllum nærri Skriðuklaustri í Fljótsdal og spillti túnum. Dagsetning óviss, líklega 26. eða 28.til 29. Úrkoma þessa daga mældist samtals 185 mm á Hallormsstað. Eins segir Veðráttan af því að þann 26. hafi þak fokið af húsi í Njarðvík og það hafi valdið sköðum á fleiri húsum. Þann 28. fórst togari frá Patreksfirði fyrir sunnan land og með honum fimm sjómenn, aðrir áhafnarmeðlimir björguðust.

Þann 3. febrúar urðu skaðar vegna sjávarflóðs á Eskifirði. Tíminn segir af þessu 5.febrúar

Í fyrradag [3. febrúar] skall á sunnanrok á Eskifirði, gekk sjórinn hátt á land um flóðið, og hlutust miklar skemmdir af sjávarganginum, bæði á bryggjum og vegum og fleiri mannvirkjum. Síðastliðinn hálfan mánuð hefir verið samfelld rigningartíð víðsvegar á Austfjörðum. Í fyrradag gerði ofsarok af suðri með miklum sjávargangi, og hlutust af því miklar skemmdir á Eskifirði. Gekk sjórinn hátt á land um flóðið, og urðu skemmdir á strandvegum, og tók með öllu eina af bryggjum bæjarins, svonefnda Svansbryggju, en skemmdi aðrar.

Allmikið og nokkuð langvinnt norðankast gerði viku af febrúar. Tjón varð þó ekki verulegt. Tíminn segir frá þann 12.: 

Rafmagnslítið og mjólkurlítið var á Siglufirði í gær, og olli því stórviðri af norðvestri, sem þar hefir verið síðustu dægur, samfara hríð. Í þessu veðri brotnuðu í Fljótum þrjár staurasamstæður á línunni frá Skeiðfossvirkjuninni, og fékk Siglufjarðarbær því ekkert rafmagn þaðan. Varð bærinn að láta sér nægja rafmagn það, sem fékkst frá vélum síldarverksmiðjanna. Tíu símastaurar brotnuðu einnig í Fljótum af völdum veðursins. Mjólkurbátar komust ekki heldur til Siglufjarðar.

Mikill snjór var um landið austanvert þegar kom fram í febrúar og bárust þá fréttir af hreindýrahjörðum. Tíminn segir frá 16. og 17. febrúar:

[16.] Í fyrradag og gær flykktust hreindýrin ofan af öræfum niður á Fljótsdalshérað og voru komin þangað hundruðum saman í gær. Er talið, að mestallur hreindýrastofninn sé nú kominn ofan í byggð vegna hagleysis á fjöllum. Að undanförnu hafa bleytuhríðar gengið þar eystra og síðan fryst svo að hlaupið hefir í gadd. Mun því jarðlaust á venjulegum hreindýraslóðum vegna frera.

[17.] Hreindýrin streyma nú í stórum hjörðum frá Fljótsdalsöræfum niður til byggða á Fljótsdalshéraði. Fréttir þaðan að austan herma að stórar hjarðir, allt uppí 200 dýr sjást skammt frá bæjum og krafsa til beitar gegnum djúpan snjó sem lagt hefir yfir allt héraðið. Halda hreindýrin sig aðallega í Múlanum í Skriðdal og Hallormsstaðarhálsi, einnig hafa þau sést víðar um héraðið t.d. út í Tungu sem er allutarlega í héraðinu. Eru þau svo spök að þó að hundar hlaupi að hjörðinni hlaupa þau lítið eitt undan líkt og fé sem vant er hundum, þótt venjulega séu þau svo stygg að erfitt er að nálgast þau. Ekki ber á því að dýrin hafi liðið skort til þessa þar sem þau eru sjáanlega i góðum holdum og engin hafa fundist dauð. Finnst bændum lítið til um heimsókn þessara öræfabúa þar sem þau gerast allfrek í beitinni og skafa það sem fé myndi ella fá. Geta hreindýrin gengið til beitar í meiri snjó en fé. Eftirlitsmaður hreindýranna álítur að hjörðin sem gengur á Fljótsdalsöræfum muni vera 1000 til 1500 dýr. Hefir þeim fjölgað mjög undanfarin ár vegna góðra skilyrða. Það hefir komið fyrir á einstakra vetri að hreindýrin hafi leitað til byggða í harðindum en ekki lengi eins mörg og nú. Mikinn snjó hefir lagt yfir sveitir á Austurlandi og hafa samgöngur til fjarða og innanhéraðs stöðvast með öllu. Við bæi á Jökuldal fyrir ofan Skjöldólfsstaði hefir ekkert samband verið haft þar sem símalínan nær ekki lengra en til Skjöldólfsstaða. Fólkið á þessum bæjum er því einangrað frá umheiminum af snjóbreiðu vetrarins og bíður þess að snjóa leysi til að geta haft samband við aðrar byggðir.

Þann 21. gerði nokkuð snarpa vestan- og síðan norðvestanátt þegar lægð fór til austurs fyrir norðan land. Þá hófst keðja óhappa og rangra ákvarðana sem ollu harmleik við Reykjanes viku síðar. Tíminn segir frá 22. febrúar:

Breska olíuflutningaskipið „Clam“ sem kom hingað í fyrrakvöld með 9300 lestir af brennsluolíu til Olíuverzlunar Íslands og hlutafélagsins Shell, rak upp í fjöru innan við Laugarnes í gærmorgun [21.febrúar] og stendur þar botnfast.

Í gær [21.] og fyrrinótt var hríðarveður um mestan hluta landsins og olli það miklum umferðartruflunum og erfiðleikum. Voru leiðir til Reykjavíkur að teppast vegna snjóa síðdegis í gær og þegar í gærmorgun var orðið með öllu ófært að austan nema um Krísuvíkurleið, en mjólkurbílar og fólksflutningabílar komust hindrunarlítið þá leið, nema hvað ferð þeirra tafðist vegna hríðarveðursins.

Og af einhverjum (illskiljanlegum) ástæðum var drifið í því að draga Clam til Englands. Það fór mjög illa. Veður virðist ekki hafa verið mjög vont þegar strandið átti sér stað. Tíminn segir lauslega frá 1.mars:

Breska olíuskipið „Clam“, er rak upp við Laugarnes á dögunum [21.febrúar], fórst við Reykjanes snemma í gærmorgun [28.febrúar], og drukknuðu tuttugu og sjö skipverjar af fimmtíu, sem á skipinu var. Fóru allir þeir sem drukknuðu, í björgunarbáta í sjálfum brimgarðinum í trássi við yfirvöld skipsins, en bátunum hvolfdi, og skolaði aðeins fjórum mannanna lifandi í land. Hinum, sem kyrru héldu fyrir í skipinu, björguðu menn úr björgunarsveit „Þorbjarnar“ í Grindavík.

Eins og áður er nefnt skrifaði Hannes Sigfússon skáldsögu byggða á þessum atburðum. 

Þann 3. til 4. gerði allmikið af veður af suðvestri og vestri. Það varð talvert verra en ráð hafði verið fyrir gert. og lentu margir bátar í áföllum á Faxaflóa, einn fórst með 6 manna áhöfn.

Kortið sýnir stöðuna um hádegi þann 4.mars. Ört dýpkandi lægð kom hratt suðvestan úr hafi og fór yfir landið vestanvert - og hvarf fljótt úr sögunni aftur. Skiljanlegt er að erfitt hafi verið að spá þessu veðri. 

Veðurfari brá til betri vegar eftir fyrstu viku marsmánaðar. Var það stóráfallalítið næstu mánuði, ekki þó alveg hretalaust.

Við veljum (nánast af handahófi úr lýsingum veðurathugunarmanna á tíðarfari í mars og apríl - ekki er það eins eða jafnhagstætt í öllum landshlutum):

Mars: 

Stykkishólmur (Magnús Jónsson): Tíðarfarið í mánuðinum hefur verið mikið fremur gott. Frostlítið og lítill snjór og nú alveg snjólaust. Aðfaranótt 4. Vestanrok síminn slitnar, ógurleg þruma kl.4 og fleiri þrumur minni og ljósagangur.

Reykjahlíð (Pétur Jónsson): Meðalveðurátta á alla grein þennan mánuð.

Gunnhildargerði (Anna Ólafsdóttir): Tíðarfarið var heldur óhagstætt og mjög mikill snjór og að mestu leyti innistaða á öllum búpening allan mánuðinn. Þann 30.: Hreindýr eru í stórum hópum alveg út að sjó. Komu fyrst í janúar.

Apríl:

Suðureyri (Þórður Þórðarson): Frekar smágert tíðarfar, en mjög kalt yfirleitt síðari partinn. Mikill snjór aðeins bráð af við sjó, helst á annesjum. Oft snjóslitringur [25 cm snjódýpt talin í mánaðarlok].

Sandur (Friðjón Guðmundsson): Tíðarfarið frekar kalt og stirt. Talsverður snjór á jörð og víða haglítið og sumstaðar haglaust meiri hluta mánaðarins. [35 cm snjódýpt talin í lok mánaðar].

Gunnhildargerði: Veðrátta mánaðarins hefur verið mjög stirð og óhagstæð og í lok mánaðarins mjög mikill snjór og sést vart á dökkan díl og eru margir bændur fremur illa staddir með fóður handa búpening.

Teigarhorn (Jón Kr. Lúðvíksson): Tíðin í apríl hagstæð til lands og sjávar.

 Tíminn segir frá 13.apríl:

Góðviðrið hefir verið svo mikið víðast um land síðari hluta vetrar, að menn voru farnir að halda, að vorið væri komið, en ýmsir óttuðust þó páskahret enda varð sú raunin. Á páskadag [9. apríl] hófst allhart hríðarveður um norðanvert landið og snjóaði allmikið í tvo daga, en í gær var aftur víðast orðið bjart veður, og virtist páskahretið gengið um garð. Vaðlaheiði tepptist alveg og þung færð var á vegum í Eyjafirði. Í Skagafirði kom nokkur snjór í byggðum og Öxnadalsheiði var ófær með öllu í gær. Vatnsskarð var hins vegar fært, og áætlunarbifreið kom í fyrradag yfir Holtavörðuheiði, þótt færð væri mjög ill. Á Siglufirði var kominn mikill snjór í gær.

Nokkuð misjafnlega viðraði einnig í maí - að mati veðurathugunarmanna:

Suðureyri: Tíðarfar óvenju hagstætt og óveðralaust. Sólfar mikið. Snjóa leysti mjög fljótt og jafnt, sérstaklega af láglendi. Úrkomulítið og háði það gróðri töluvert.

Sandur: Tíðarfarið var milt og mjög þurrviðrasamt. Gróðri fer hægt fram vegna þurrka og næturfrosta.

Reykjahlíð: Fyrstu dagar mánaðarins vondir. En vorleysingarnar frá 4. til 14. með því allra mesta sem komið getur. Víða skemmdir af rennsli leysingavatns á vegum og öðrum mannvirkjum. Seinni hluti mánaðarins fremur kaldur.

Gunnhildargerði: Veðrátta mánaðarins var að mestu hagstæð og gekk búpeningur vel fram og sauðburður var með besta móti.

Seyðisfjörður: 19. maí: Snjólag á jörðu. 24. maí: Regn fyrst í gær, slydda síðdegis. Gránaði niður í fjallarætur. 29. maí. Rigndi mikið í gær og nótt (62,5 mm). Fjöll hvít til róta að morgni.

Tíminn segir frá tíð á Suðurlandi í pistli þann 24.maí:

Tíðindamaður frá Tímanum hitti Matthías Jónsson, bónda á Fossi í Hrunamannahreppi. að máli í gær, og spurði hann tíðinda úr uppsveitum eystra. Matthías lét meðal annars svo ummælt: — Hjá okkur, uppi i Tungufellssókn, er enn varla kominn sauðgróður. Ég býst við, að fé kroppi að vísu ekki annað en grængresi, en það fær ekki fylli sína af því. Síðastliðna viku fór gróðri ekkert fram, enda frost á hverri nóttu svo mikið, að grunnstingull var í smáám og lækjum á morgnana. Síðastliðna föstudagsnótt var frostið meira að segja átta stig. Enn er ekki skóflustunga niður á klaka.

Tíminn segir 27.maí frá lítilsháttar hafís undan Vestfjörðum og úti af Húnaflóa. Ekki var þetta þó mikið:

Skip sem stödd voru á Húnaflóa og fyrir Vesturlandi hafa orðið vör við mikinn ís á reki þar um slóðir. Frétt frá togaranum Jóni Þorlákssyni segir að mikill ís sé um öll Halamið. Einnig hefir frést af hafís nokkrar sjómílur norðaustur af Horni í Húnaflóanum. Ísinn er þó ekki landfastur neinsstaðar svo vitað sé.

Tíð var hagstæð framan af júní, en kólnaði til baga í kringum sólstöðurnar. Tíminn segir þann 22. júní af grasmaðki:

Mjög mikil brögð eru að grasmaðki á Síðu og í Landbroti og Fljótshverfi. Eru stór svæði gróðurlendis milli Skaftáreldahrauns og Skeiðarársands hvít og skinin yfir að lita eins og á vetrardegi, en iðandi hrönn maðka, þar sem þessi ófögnuður dreifir sér út yfir land, er hann hefir áður lagt undir sig. Þessi plága hófst í júníbyrjun, og er nú svo komið, þar sem mest brögð eru að maðkinum, að hagalítið er orðið handa kúm. Maðkurinn þrífst best í vallendi, ef mosi er í rót, en fer einnig yfir mýrlendi, ef þurrviðri eru. Þar sem mosalaust er, gætir hans ekki, hvorki í vel ræktuðum túnum né vallendi. Þar sem sandur eða mold fýkur á, svo að hart er undir rót. Nú undir Jónsmessuna er sá tími, er grasmaðkurinn skiptir um ham, en eftir nokkurn tíma fljúga svo fiðrildin úr púpunni ef tíð er hagstæð og búa fyrir sig í haginn fyrir næsta ár. Fylgjast stundum að nokkur áköf maðkaár. Vænta má þess, að jörð nái sér nokkuð síðari hluta sumars, en jafnan er gróður gisinn og rýr, þar sem maðkurinn hefir sviðið jörðina. Það er alls ekki fágætt, að grasmaðkur valdi tjóni í Skaftafellssýslu, og hefir hans talsvert gætt um sumur undanfarið. En jafn skæður og útbreiddur mun hann ekki hafa verið á þessum slóðum síðan fyrir Kötlugos, en eftir Kötlugosið varð hans ekki vart í nokkur ár.

Eftir nokkuð hagstæða byrjun júlímánaðar lagðist hann í óvenjulega ótíð um allt austanvert landið. Úrkoma var mjög mikil með köflum og skriðuföll oftar en einu sinni. 

Tíminn segir frá þann 11. júlí:

Í fyrrinótt [aðfaranótt 10.] urðu nokkur skriðuföll í Neskaupstað í Norðfirði og ollu skemmdum á girðingum, túnum og kjöllurum nokkurra húsa. Skemmdir þessar eru þó ekki nærri eins víðtækar og þær, sem áttu sér stað á s.l. hausti af sömu orsökum. Geysilegar rigningar hafa verið á Austurlandi undanfarna þrjá daga, en áður hafði gengið langur þurrviðrakafli. Vöxtur hljóp í margar ár, svo að þær urðu ófærar bifreiðum, og fjallvegir skemmdust, svo sem vegurinn yfir Fagradal. Samkoma var haldin í Hallormsstaðaskógi á laugardaginn og sunnudaginn, og lenti fólk, er hana sótti í nokkrum hrakningum á heimleiðinni. Norðfjarðará varð ófær og festust bílar í henni, svo að ýta varð að draga þá upp.

Enn segir Tíminn af skriðuföllum 12. júlí:

Skemmdir hafa ekki orðið eins stórvægilegar af vatnsflóðunum í Norðfirði eins og búist hafði verið við í fyrstu. Um skemmdir á húsum er varla að ræða. Hins vegar hafa lækir runnið yfir götur og tafið fyrir umferð. Er nú verið að byrja að lagfæra þessar skemmdir. Skemmdir urðu hins vegar nokkrar á vatnsveitukerfi bæjarins við það að vatnsæðar rifnuðu upp og rofnuðu en hverfi í bænum var vatnslaust vegna þessa.

Og enn og aftur eru fréttir af skriðum í Tímanum, nú 18.júlí - en meiri en fyrr:

Á laugardaginn var [15.júlí] urðu miklar skemmdir af völdum skriðuhlaupa og vatnavaxta við Reyðarfjörð. Eyðilagðist meiri hluti gamla túnsins að Hólmum í Reyðarfirði og hús sópuðust út á sjó, miklar vegaskemmdir urðu og brýr löskuðust. Í vor hefir verið þurrt og kalt austan lands og var mikill snjór i fjöllum. Nú nýlega brá til hlýinda, og á föstudagskvöldið byrjaði að rigna. Urðu skjótt miklir vatnavextir, og var leysingin svo ör, að snjórinn bókstaflega sópaðist úr háfjöllunum. Olli því miklu fremur, hve hlýtt var, heldur en sjálf rigningin. því að hún var ekki meiri en oft er. Á laugardagsnótt og laugardag rigndi enn, en dró þó mjög úr rigningunni, er leið á daginn. Á laugardag tóku skriðurnar að falla og koma í ljós skemmdir af vatnavöxtum. Gróf undan brúnni á Njörvadalsá. sem er skammt innan við fjarðarbotninn, og seig hún um einn metra öðru megin. Brúin á Búðará, er rennur gegnum sjálft Reyðarfjarðarkauptún, var og hætt komin. Hangir hún þó uppi, enda var borið grjót að stöplunum. En mjög-er sorfið úr öðrum stöplinum. Miklar skriður féllu á veginn milli Reyðarfjarðar og Eskifjarðar, flestar úr Hólmatindi. Er vegurinn gereyðilagður á löngum köflum. Munu alls hafa fallið á hana um 30 skriður, sumar breiðar, en auk þess er hann allur sundurgrafinn af lækjum og vatni, sem runnið hefir á hann. Stærsta skriðan, sem hljóp úr Hólmatindi, lenti á túninu á Hólmum. Var sýnt þegar fyrir hádegi á laugardag, að bænum að Hólmum myndi hætt, og forðaði Jón Guðjónsson, bóndi þar, og fólk hans sér burt úr húsinu og þangað, er minni hætta stafaði af skriðuhlaupum. Horfði fólkið á, er fram brast á að giska eitt hundrað og fimmtíu metra breið skriða, er svipti öllu með sér og æddi niður í hlíðina. Tók hún af meginhluta gamla staðartúnsins á Hólmum, svo að nú er aðeins eftir fimmti hluti af túni, er áður gaf af sér fimm kúa fóður. Nýrækt út frá gamla túninu, eign Eskfirðinga, slapp hins vegar að miklu leyti óskemmd. Íbúðarhúsið að Hólmum varð ekki fyrir skriðunni, en hlaða og geymsluhús sópuðust á sjó fram. Voru í hlöðunni þrjátíu hestburðir af nýhirtri töðu, en í geymsluhúsinu allar heyvinnuvélar og vinnuverkfæri bóndans, kaupstaðarvara og eldsneyti. Var þar á meðal sláttuvél og kerra. Fór þetta allt í sjóinn, en sagt er, að sjáist á sum tækin um fjöru. En engar líkur eru til annars en þau séu gerónýt. Einnig tók af fjárrétt úr timbri, og var við hana öll vorull bóndans ,er týndist í hlaupinu eins og annað er fyrir því varð. Hefir Jón Guðjónsson orðið hér fyrir miklu og óvæntu tjóni, og Hólmar í Reyðarfirði, er jafnan hafa þótt úrvalsjörð, hlotið áfall, er seint mun bætast.

Suðvestan lands var í gær besti þurrkadagurinn, sem komi§ hefur síðan sláttur hófst og um leið heitasti dagurinn á sumrinu á þessum slóðum. Samkvæmt upplýsingum Veðurstofunnar var hitinn 23 stig í Reykjavík, Þingvöllum og Hæli í Hreppum.

Svo hefjast fréttir af óþurrkum og vandræðum í heyskap. Tíminn segir frá 27.júlí:

Sífelldir óþurrkar hafa verið á Fljótsdalshéraði í þrjár vikur, og hafa sumir bændur ekki enn getað hirt eina einustu tuggu af heyi. Þeir, sem fyrst byrjuðu slátt, hafa aðeins náð inn litlu einu, er búið var að losa, áður en rigningarnar hófust. —

Óþurrkar hafa verið í meginhluta Rangárvallasýslu í nær tvær vikur, og eiga menn orðið mikið af heyi úti. Eru sumir bændur hættir að slá um sinn. Vestast í sýslunni mun minna hafa vætt.

Tíminn 29.júlí:

Versti júlímánuður í mannaminnum á gervöllu Norðausturlandi. Á Norður- og Norðausturlandi var vorið mjög kalt og þurrt og spretta þar sein. Sums staðar norðanlands var kal í túnum, voru lengst af sífelldir kuldanæðingar. Í júlímánuði brá til rigninga norðan lands og austan, og náði grasvöxtur sér þá fljótt á strik, svo að spretta er nú víðast hvar orðin sæmileg. Sunnan lands voraði aftur á móti vel, og var spretta þar fljótt góð. Margir bændur hafa engu náð þurru. Vegna tregrar sprettu gat sláttur ekki hafist snemma norðan lands og norðaustan, nema þá helst sums staðar í Eyjafirði, og hefir fjöldi bænda ekki enn náð inn neinni tuggu þurri, og sums staðar hefir allt, sem búið var að losa, legið flatt fram að þessu. Er heyið orðið stórskemmt, þótt, oftast hafi verið kalt i veðri, og há ekki náð að spretta.

Kortið sýnir meðalhæð 500 hPa-flatarins í ágústmánuði og vik frá meðallagi (litir). Eindregin austanátt er ríkjandi, sú eindregnasta sem við vitum um hér við land í ágúst.  Meðalkort júlímánaðar var svipað. Austanátt var ámóta stríð í júlí 2015 og í júlí 1950, en þá var austanátt ágústmánaðar heldur vægari en 1950. 

Nærri hálfum mánuði síðar er ástandið svipað eystra, en þurrka gætir vestanlands. Tíminn segir frá 10. ágúst:

Heyskaparhorfur eru enn mjög bágar um gervallt Hérað. Í síðastliðinni viku gerði þó víðast góðan þurrk í hálfan annan dag — á fimmtudag og föstudag. Náðu menn þá víða nokkuð af heyi, einkum því elsta, og sums staðar allmiklu, í utanverðri Hjaltastaðarþinghá er ástand þó mjög slæmt, í Jökulsárhlíð hafa sumir bændur ekki náð inn tuggu af heyi í allt sumar. Þar létti þokunni aldrei um daginn. Horfir til stórkostlegra vandræða. Skást mun ástandið vera um miðbik Fljótsdalshéraðs. Í Borgarfirði mun einnig mjög illa ástatt.

Mikill vatnsskortur er í Stykkishólmi um þessar mundir, og hafa ýmsir erfiðleikar hlotist af því, meðal annars í frystihúsunum, þótt ekki hafi það orðið að beinu tjóni. Einnig hefir það orðið heimilum í kauptúninu til mikils baga. Fram að þessu hefir hér um slóðir verið eitt hið blíðasta og ljúfasta sumar um mjög langt skeið, þurrviðrasamt og sólríkt. Bændur hafa heyjað vel og nýting heyja verið með ágætum, en spretta í úthaga er víða fremur rýr, og veldur því sjálfsagt of mikið og langvinnt þurrviðri.

Tíminn segir 12. ágúst frá góðri tíð á Vestfjörðum (þó rignt hafi þar síðustu daga):

Á Vestfjörðum hefir verið góð heyskapartíð í sumar. Bændur þar munu nú flestir vera búnir að alhirða af túnum og sums staðar byrjað á seinni slætti. Nú er brugðið til rigninga þar og hefir rignt mikið tvo síðustu daga.

Víða í Austur-Skaftafellssýslu eru bændur, sem enn hafa engu heyi náð inn. Er mikið af heyi að verða gerónýtt, en annað liggur undir skemmdum. Hefir ekki gert flæsu, sem nefnandi sé, síðan snemma i júlímánuði. Svo bág hefir heyskapartíðin verið, að mönnum hefir ekki notast að súgþurrkun með köldum blæstri.

Rigningarnar náðu allt vestur í Mýrdal og Tíminn segir 18.ágúst frá miklum vexti í Markarfljóti. Einnig er sagt frá óþurrkum í Hrútafirði, en eitthvað misjafnt var hversu óþurrkanna gætti á vestanverðu Norðurlandi: 

Markarfljót hefir síðustu vikur brotið mjög land Hólmabæja í Rangárvallasýslu. Hefir kvísl mikil úr fljótinu fallið í gamlan farveg, sem Fauski nefnist, og tekið af mikið gróðurlendi tveggja jarða, Dalsels og Borgareyra. Sérstaklega hefir landbrotið verið stórfellt á Borgareyrum, þar sem sópast hefir 30—40 metra breið spilda á margra kílómetra svæði, og nemur nú kvíslin við túnjaðar, svo að túngirðing er nú sums staðar fallin. Í Dalsseli hefir 4—6 metra breið spilda brotnað á rösklega eins kílómetra löngu svæði. Tveir af Hólmabæjum, Brúnir og Tjarnir, hafa farið í auðn á síðustu árum, mest fyrir ágang vatnanna, en ánauð af völdum Markafljóts jókst mjög á Hólmabæjum og svo og á nokkrum jörðum í Vestur-Eyjafjallasveit, er Þverá, Affalli og Álum var veitt í fljótið. Þessar tvær jarðir keypti ríkissjóður á sínum tíma, þar sem sýnt þótti að þeim var stofnað í hættu. Tíðindamaður frá Tímanum átti í gær til við Geir Zoega vegamálastjóra, og sagði hann, að vegamálaskrifstofan fylgdist með þessum landspjöllum, er þarna væru að verða. Hefði verkstjórinn við fyrirhleðslu Markarfljóts, Eysteinn Einarsson, sem á heima við Markarfljótsbrú kynnt sér landspjöllin. En mjög væri hér erfitt viðfangs, sagði vegamálastjóri. Hér þyrfti mikinn og dýran garð, ef verja ætti þetta land, og væri kostnaðarsamt að bjarga öllu. en Markarfljót hleypur mjög sitt á hvað. Framlag ríkisins til þessara hluta væri ekki meira en svo, að vegamálaskrifstofan ætti fullt í fangi með að láta það nægja til viðhalds á eldri görðum, sem væru orðnir mjög langir.

Frá fréttaritara Tímans í Borgarnesi. Margir bændur í héraði hafa lítið sem ekkert hirt af heyi síðastliðinn hálfan mánuð, og er því allmikið úti sums staðar.

Í sumar hafa verið með einsdæmum litlir þurrkar í Hrútafirði, svo að elstu menn muna varla annað eins. Hafa bændur lítið sem ekkert geta hirt af túnum og það litla sem náðist er illa farið vegna langvarandi hrakninga. Í gær var vonskuveður nyrðra, stormur samfara stórfelldri rigningu.

Frá fréttaritara Tímans á Suðureyri. Heyskapartíð hefir verið með afbrigðum góð hér um slóðir í allt sumar, og spretta í góðu meðallagi. Hefir hey verið hirt eftir hendinni, iðgrænt. Nú er hér norðangarður.

Tíminn birtir enn fréttir að austan 19. ágúst. Eins er fjallað um norðanillviðri undir Eyjafjöllum:

Frá fréttaritara Tímans á Egilsstöðum. Einstaka bændur á Fljótsdalshéraði hafa nú náð inn töðu að mestu eða öllu leyti, en mjög hrakinni. En annars staðar er enn báglegar á vegi statt. Á Jökuldal mun vart nokkur baggi hafa náðst í sumar, og í Hróarstungu og Jökulsárhlíð hefir víða lítið sem ekkert náðst. Ekki bætir það úr skák, að sums staðar eru allar engjar undir vatni og- verða ekki nýtandi, þótt af þeim fjari úr þessu. Svo er einkum í Hjaltastaðarþinghá, þar sem engjarnar liggja mjög lágt, sums staðar í Hróarstungu og yst í Jökulsárhlíð. Er á mörgum bæjum að engum slægjulöndum er að hverfa utan túns, þótt skaplegri tíð geri undir haustið.

Miklir heyskaðar urðu undir Austur-Eyjafjöllum af völdum stórviðris af norðri á fimmtudag [17. ágúst] og aðfaranótt fimmtudags. Munu á annað þúsund hestburðir hafa fokið út í veður og vind, bæði af túnum og engjum. Fréttamaður Tímans hafði tal af Sveini Jónssyni í Skarðshlíð í Austur-Eyjafjallasveit, og sagði hann, að allt hey, sem úti hefði verið á bæjum undir Steinafjalli, hefði sópast burt, svo að aðeins dreif væri eftir, og víðar hefði hey fokið til skaða. Í Núpakoti er álitið, að eitt hundrað hestburðir af töðu hafi fokið, og í Drangshlíð, austar í sveitinni, skammt vestan við Skógá, fuku um eitt hundrað hestburðir af útheyi. Á flestum bæjum fauk eitthvað. Óþurrkar hafa verið nær heilan mánuð á þessum slóðum, og höfðu bændur að miklu leyti hætt slætti, nema til votheysgerðar, svo af þeim sökum var minna úti en ella hefði verið. Í gær var hins vegar þurrkur. og mun sennilega fljótlega náðst það af heyinu, sem ekki tætist burt.

Síðan urðu mikil skriðuföll á Seyðisfirði. Tíminn segir frá 20. ágúst:

Í fyrrinótt gerði á Austfjörðum fjórðu stórrigninguna á þessu sumri með þeim afleiðingum, að skriður hlupu víða úr fjöllum og ollu gífurlegum skemmdum á mannvirkjum og verðmætum, og á Seyðisfirði biðu fimm manns bana, — kona og fjögur börn hennar, en margir sluppu nauðlega úr hálfköfðum húsum.

Úr Bjólfinum urðu einnig hlaup, og urðu af þeim skemmdir á túnum og einnig varð Bræðraborg, við norðanverðan fjörðinn fyrir miklum skemmdum í hlaupi er þar kom. Margar aðrar skemmdir smærri urðu í Seyðisfirði á húsum, fiskreitum, götum, girðingum, görðum og öðrum mannvirkjum, en rigning fór rénandi er kom fram á daginn svo að hætta á nýjum skriðuhlaupum ætti vonandi að hafa rénað. Kjallarar margra húsa eru fullir af aur, og innanstokksmunir og annað stórskemmt eða ónýtt. Brú tók af Vestdalsá.

Á Selsstöðum, bóndabæ út með Seyðisfirði að norðan, urðu miklar skemmdir. Þar flæddi Selsstaðaá heim undir bæjarvegg með miklum aurburði. Eyðilagðist mikið af túninu. Fjárhús brotnaði, og súrheysgryfja og hálf hey-hlaða fylltust af aur. Ónýttist þar hinn litli heyfengur, er bóndinn hafði náð í sumar. Í Eskifirði urðu gífurlegir vatnavextir, og brutust ár þar úr farvegum sínum, og urðu verulegar skemmdir á götum í bænum. Bleiksá, sem rennur rétt innan við bæinn, flæddi upp úr farvegi sínum, og rann hún gærmorgun yfir veginn á eitt hundrað metra löngum kafla. Grjótá braust einnig úr farvegi sínum og flæddi hún inn í hús Bjarna Kristjánssonar sjómanns, en það hús stendur skammt innan við ána. Tókst þó að veita vatninu frá húsinu, en fólk flúði hús i grennd við Grjótá. Hún rann í gær yfir veginn á tuttugu og fimm til þrjátíu metra kafla. Lambeyrará tókst að halda í skefjum með mannafla, en allar hleðslur meðfram ánni eru fallnar. Í ytri hluta bæjarins urðu engar skemmdir. Úr Grænafelli í Reyðarfirði urðu ógurleg skriðuföll, og er þjóðvegurinn, þar sem hann liggur upp úr Reyðarfirði á Fagradal, ein stórgrýtisurð á löngum kafla. Er talið, að um tuttugu skriður hafi fallið úr Grænafelli. Hins vegar er bílfært milli Reyðarfjarðarkauptúns og Eskifjarðar, en ekki verður komist á bílum inn i bæinn. Í Neskaupstað munu engar skemmdir hafa orðið.

Morgunblaðið segir nánar af mannskaðanum í frétt 20.ágúst:

Fimm manns ferst í skriðufalli á Seyðisfirði. Fréttaritari Morgunblaðsins á Seyðisfirði, Benedikt Jónasson, símaði í gær um þennan hörmulega atburð, sem komið hefur eins og reiðarslag yfir kaupstaðinn. Benedikt sagði svo frá: Íbúðarhúsið, sem stórskriðan féll á, var tvílyft steinhús, milli 15 og 20 ára. Það var eign hlutafélagsins Ströndin á Seyðisfirði. Á efri hæð hússins bjó Gunnar Sigurðsson sjómaður og Kristlaug Þorvaldsdóttir, ásamt uppkomnum syni Sigurði og tveggja ára dreng. Á neðri hæðinni bjó Aðalbjörn Jónsson og Ingibjörg Magnúsdóttir og fimm börn þeirra hjóna. Hér byrjaði að rigna laust eftir miðnætti í nótt sem leið og gerði þá stórrigningu og hélst hún í alla nótt fram yfir hádegi. Var úrfellir eins og hann verður mestur hér um slóðir. Vegnía vatnavaxtanna urðu hér mjög víða skriðuföll og mun skriðan á húsið hafa fallið nokkru fyrir klukkan átta í morgun. Fólkið var þá að yfirgefa húsið þar eð það óttaðist að skriða myndi falla á það. Kristlaug Þorvaldsdóttir, kona Gunnars, var farin úr húsinu, út í stórrigninguna með hinn tveggja ára gamla son þeirra hjóna, er skriðan féll. — Aðalbjörn Jónsson hafði farið gangandi inn í bæ til að ná í bíl, til að flytja konu sína og börnin burtu. Var hún því ein heima með fimm börn sín, og feðgarnir á neðri hæðinni, er stórskriðan féll úr Strandartindi og skall á húsið, með þeim afleiðingum, að það molaðist niður og grófst undir skriðunni, sem gekk í sjó fram. Fólk kom á slysstaðinn skömmu síðar. Þeim feðgum Gunnari og Sigurði hafði tekist að brjótast út úr húsrústunum og upp úr skriðunni. Var Gunnar talsvert meiddur. — Dóttir Aðalbjarnar, Guðrún, 15 ára, var grafin upp úr húsrústunum. Hún var eitthvað meidd, en líður nú sæmilega eftir atvikum. Móðir hennar og fjögur systkini fórust í skriðufallinu. Var búið að grafa fjögur lík upp í gær um nónbil.

Tíminn segir 22. ágúst frá flóðum á Úthéraði:

Gífurleg flóð urðu í Hjaltastaðarþinghá síðastliðinn laugardag [19. ágúst]. Flæddu Selfljót og Bjarglandsá og fleiri þverár þess yfir geysimikið landflæmi, og er þar með algerlega loku fyrir það skotið, að nokkurn engjablett verði unnt að slá á mörgum bæjum í Hjaltastaðarþinghá á þessu sumri. Tíðindamaður frá Tímanum átti í gær símtal við Sigþór Pálsson, bónda á Hjaltastað og Þorstein Sigfússon, bónda á Sandbrekku. Sögðu þeir að slík flóð hefðu ekki komið í Hjaltastaðaþinghá í tuttugu ár, en sumir teldu þetta flóð stórfenglegra en flóðið sumarið 1930. Í stórrigningunni aðfararnótt laugardagsins hljóp gífurlegur vöxtur i allar ár, sem eiga upptök sin í fjallgarðinum milli Úthéraðsins og fjarðanna, og er Selfljót eitt þeirra. Er ein meginupptakakvísl þess Gilsá, er kemur úr Vestdalsvatni á Vestdalsheiði, um tveim kílómetrum vestan við botn Vestdals í Seyðisfirði. Bjarglandsá kemur úr fjöllunum skammt norðvestan við Loðmundarfjörð.

Í Loðmundarfirði urðu miklir vatnavextir á laugardaginn, sem víðar á Austfjörðum. Tvær ár, Norðdalsá og Kirkjuá. renna niður við túnið á Klyppsstað, sín hvoru megin. Hlupu þær á túnið, önnur hvor eða báðar, en að því er Tíminn veit best, hafa þó ekki orðið miklar skemmdir af völdum þeirra. Kirkjuáin hefur oft áður valdið spjöllum á engjum og túni á Klyppstað.

Seyðisfjörður flakir í sárum eftir áfallið. Það er þungt yfir öllu á Seyðisfirði eftir hið ógurlega slys, er varð á laugardagsmorguninn, og uggur í fólki, sem býr á Fjarðarströndinni. þar sem skriðuföllin urðu mest. Talið er að fjártjónið, sem varð á Seyðisfirði, nemi hundruðum þúsunda í krónutali. Tjónið á síldarbræðslunni er álitið nema að minnsta kosti 150 þúsundum króna. Enn er þó ekki vitað, hvort þrærnar hafa skemmst, en í þeim voru 800 hundruð mál af síld. Malardyngjan ofan á síldinni er tveggja metra þykkt. Auk þeirra, sem bjuggu í húsi því, þar sem slysið mikla varð, hafa fjölskyldur Sveinbjarnar Hjálmarssonar, Þóris Daníelssonar og Magnúsar Halldórssonar orðið fyrir miklu tjóni. Talið er þó, að hús Sveinbjarnar hefði orðið miklu verr úti, ef staurar háspennulínu, sem er í hlíðinni ofan við það, hefðu ekki hlíft því, því að um þá klofnaði skriðan nokkuð. Skemmdir á túnum og vegum: Á Selsstöðum eyðilögðust fjörtíu hestburðir af heyi, og allt að þriðjungur túnsins mun hafa ónýst. Verulegar skemmdir urðu einnig á túnum, sem íbúar Seyðisfjarðarbæjar eiga, og miklar skemmdir hafa orðið á vegum, meðal annars veginum út með Seyðisfirði að sunnan og Fjarðarheiðarvegi, sem þó er bílfær. Aðeins brúin á Vestdalsá mun kosta tugi þúsunda. Skemmdir á fiski, sem var í verkun, hafa ekki enn verið rannsakaðar til hlítar, en hafa vafalaust orðið verulegar. — Sérkennilegt þykir það, að fiskstakkur, sem færðist til um þrjátíu metra með skriðunni, sem á hann féll, losnaði ekki úr ábreiðslunni, er bundin var á hann, og mun fiskurinn í honum lítið skemmdur.

Tíminn 26. ágúst:

Um allt Norðurland og Austfirði eru enn látlausir óþurrkar, og getur varla heitið, að nokkurn tíma sjái til sólar. Menn eru víðast fyrir löngu hættir að slá eða hugsa yfirleitt til heyskapar, enda er þess enginn kostur að afla heyja, fyrr en breyting verður á veðráttunni.

Tíminn segir 1. september af sumri í Suðursveit:

Úr fréttabréfi úr Suðursveit [23.ágúst]: Vorið 1950 mátti teljast hér sæmilega gott. Menn munu hafa sleppt hér í sveit ám og hrossum af heyjum um 10. maí. Var þá byrjað að gróa og hélt áfram að gróa út maímánuð. Fénaðarhöld urðu hér góð. Í júnímánuði var hér mjög þurrkasamt, sólskin og hitar miklir, svo að sprettan stöðvaðist sem mest á útjörð og túnum, sem lítið voru sprottin fyrir. Er rigningartíðin byrjaði snemma í júlí, spruttu túnin fljótt og spruttu fljótt úr sér, svo að nauðsynlegt var að sleginn væru fyrir júlílok, því að spurningin er alltaf, hvort er betra að láta töðuna fúna óslegna eða slegna. Útjörð hefir náð hér lítilli sprettu. Nú, 23. ágúst hinn síðasta hundadag, er búin að vera hér óslitin fyllsta ótíð frá því með júlíbyrjun. Það má telja að varla hafi komið hér þurr dagur til enda á þessu tímabili og oft óhemju rigningar og hvassviðri á austan, svo að óvanalegt er hér í byggð. Tvo daga hefir hann komið hér á norðan, sem er okkar besta þurrkátt. Þessir tveir dagar komu með nokkru millibili þó, og í bæði skiptin var svo hvasst hér, að mikið fauk af heyi. Þessa daga þornaði hey nokkuð það, sem ekki fauk, en í bæði skiptin, var komin rigning áður en lygndi svo, að hægt væri að eiga nokkuð við hey. Þessir tveir þurrkdagar urðu því bara til eyðileggingar, ef hægt var á eyðilegginguna að bæta.

Mikið hvassviðri gerði á Siglufirði 4. september. Tíminn segir frá þann 6. Einnig eru almennar heyskaparfréttir:

Í fyrradag [4. september] geisaði hvassviðri mikið á Siglufirði og í nærsveitum. Veðrið stóð þó aðeins nokkrar klukkustundir. — Allmikið tjón varð af völdum veðursins, þak fauk af húsi og skemmdi önnur hús. Einnig fauk töluvert af áhöldum við söltunarstöðvar og tómar síldartunnur fuku. Vélskipið Sjöfn var statt út af Siglunesi og missti nót og nótabát.

Það svæði á landinu, sem verst hefir orðið úti i sumar, er að heita má allt Austurland að nokkrum hluta Fljótsdalshéraðs undanskildum. Allt norðan frá Axarfjarðarheiði, suður að Mýrdalssandi hafa verið stöðugir óþurrkar í allt sumar, svo að sumir bændur voru nú fyrir fáum dögum, eða nú fyrir helgina að ná inn því fyrsta, sem hægt hefir verið að þurrka af töðufengnum. Horfir til stórkostlegra vandræða viða á þessu svæði vegna óþurrkanna, þar sem búast má við því, að víða verði heyfengur bænda á þessu svæði ekki nema um helmingur þess, sem hann er undir venjulegum kringumstæðum. Í sumar hefir heyskapur gengið ágætlega á Vesturlandi. Í Borgarfirði, Snæfellsnesi, Dalasýslu, Barðastrandarsýslu, V-Ísafjarðarsýslu og Norður-Ísafjarðarsýslu að Jökulfjörðum hefir verið góður heyskapur í sumar. Sums staðar á þessu svæði hefir þó verið heldur snöggt, einkum á áveituengjum. Há á harðvelli hefir líka sprottið illa vegna mikilla þurrka. Á öllu þessu svæði eru í fyrsta lagi góð og óhrakin hey og í með allagi að vöxtum. Á norðanverðum Vestfjörðum, í Grunnavík, Sléttu- og Árneshreppum hafa aftur á móti verið miklir óþurrkar í sumar. Heyskapur þar hefir þó ekki orðið mjög afleitur. Hefir það einkum bjargað, að bændur á þessum slóðum eru vanir súrheysgerð og hafa notað þá heyverkunaraðferð mikið í sumar. Um miðbik Strandasýslu hefir heyskapur einnig verið tafsamur vegna óþurrka. Hey hefir þó náðst þar nokkurn veginn, enda gert vothey jöfnum höndum. Í Hrútafirði hefir hins vegar verið miklu óhagstæðara tíðarfar.

Tíminn segir 14. september frá góðum dögum á Síðu:

Blaðið átti í gær til við Kirkjubæjarklaustur. Á Síðu hafa verið afbragðsgóð veður undanfarna daga og var enn í gær. Hafa bændur hirt mikið af heyjum og eru nú flestir að ljúka heyskap sem hvað líður. Hafa þessir góðu þurrkdagar mjög bætt um óþurrkana fyrr í sumar. Verður heyfengur nokkur, þótt hann sé ekki að sama skapi að gæðum.

Þann 14. september týndist flugvélin Geysir á leið til Íslands með sex manna áhöfn. Vélin villtist af leið og lenti á Bárðarbungu. Vél og áhöfn fundust fáeinum dögum síðar. Um þetta var mikið ritað og skrafað. Hungurdiskar fjölluðu nokkuð um veðurskilyrði á leið vélarinnar í sérstökum pistli. Þar er vísað í ítarlega grein um slysið sem birtist í Morgunblaðinu 17. september árið 2000 (timarit.is). 

Tíminn segir 24. september frá versta sumri í manna minnum í Norður-Þingeyjarsýslu en góðum heyskap suður í Ölfusi:

Versta sumar sem elstu menn muna í Norður-Þingeyjarsýslu. Í júlí komu aðeins þrír þurrkdagar, einn í ágúst og flæsa einn eða í tvo daga í september. Segja má, að aðeins hafi komið fjórir eða fimm þurrkdagar á öllu sumrinu. Í júlí voru þrír þurrkdagar, og tókst mönnum þá að hirða lítið eitt af töðu. Í ágúst var aðeins einn þurrkdagur, 14. ágúst og síðan ekki söguna meir, nema ef telja skal flæsu 3. september sem þó kom varla að notum vegna þess að stórrigndi dagana fyrir og eftir. Enn eru því mikil hey úti og mikið ónýtt eins og gengur og á sumum bæjum var mjög lítið hirt. Á einhverju besta engi á landinu, Skóga- og Ærlækjarselsengjum flaut allt heyið upp og varð ónýtt og engið er allt undir vatni og kemur að engum notum í sumar.

Við höfum haft ágætt sumar og aldrei verið heyjað eins mikið í minni sveit, sagði gamall bóndi úr Ölfusi, sem leit inn í skrifstofu Tímans í gær. Annars er ég Hornfirðingur að ætt og uppruna og hefir því tekið sárt að heyra um óþurrkana og vandræðin af völdum þeirra austan lands í sumar. Það er aumt til þess að vita, að til skuli vera býli, og kannski svo tugum skiptir, þar sem engin tugga hefir náðst í hlöðu, og líklega er slíkt óþurrkasumar dæmalaust. En auðvitað hafa komið óþurrkar fyrr. Árið 1845 — sumarið sem Heklugosið varð, herma sagnir, að fyrstu töðubaggarnir í Ölfusi hafi náðst inn á höfuðdag. Þegar menn fóru í verið um haustið, var gefið á garðann handa fénu, en það hey var aldrei étið að sögn, því að veturinn var svo góður, að nær aldrei festi snjó.

Tíminn segir 26. september frá góðri tíð í Borgarfirði:

Daníel Kristjánsson, bóndi á Hreðavatni leit inn í skrifstofu Tímans í gær, og skýrði svo frá, að þetta sumar hefði verið eitt hið fegursta þar upp frá. Mun varla nokkur heytugga hafa hrakist. Þá hefði haustið ekki verið lakara, og myndu menn í Mýrasýslu varla fegurri septembermánuð. Skógurinn er enn nær algrænn, sagði Daníel, aðeins byrjaður að blikna á stöku stað. Hlíðarnar eru algrænar, og fólk á berjamó upp um öll fjöll, þótt lítið eitt hafi fryst fáeinar nætur.

Tíminn segir 5. október frá umskiptum í Mýrdal:

Magnús Finnbogason bóndi í Reynisdal í Mýrdal leit inn i skrifstofu Tímans í gær og spurði tíðindamaður blaðsins hann frétta að austan. „Júlí og ágúst voru einhverjir þeir verstu mánuðir, sem ég hefi lifað, en september hins vegar einn sá allra besti,“ sagði Magnús. Þeir sem hófu heyskapinn fyrir eða um 20. júní sluppu best, því að góðir þurrkar voru síðustu dagana í júní. Náðu þeir bændur góðri töðu í hlöðu og fengu auk þess afburða góða háarsprettu. Hinir, sem byrjuðu ekki fyrr en um mánaðamótin urðu verr úti, því þá var hinn langi óþurrkakafli að hefjast. Sést á þessu, að það er hollráð hið mesta að byrja sláttinn snemma, þótt ekki sé mikið sprottið. Það bætist upp í háarsprettunni, og tíðarfarið á Íslandi ætti að vera búið að kenna bændum, að það er mikil áhætta að sleppa nokkrum þurrkdegi, sem gefst eftir miðjan júní. Einhvern veginn er það líka svo, að þurrviðri ganga oft um og eftir Jónsmessuna.

Tíminn segir 6. október frá heysköðum á Húsavík.

Frá fréttaritara Tímans í Húsavík í gær. Í gærkvöld [4. október] gerði hér aftakaveður með slyddu og síðan rigningu mikilli. Í morgun lygndi þó og stytti upp aftur og var sæmilegt veður í gær. Nokkrir heyskaðar urðu hér á Húsavík, feykti uppbornum heyjum og skemmdi. Skaðar þessir munu þó ekki hafa orðið stórfelldir. Snjólaust er á þessum slóðum í byggð, en nokkur snjór á heiðum. Reykjaheiði er orðinn illfær af bleytu og snjó. Þó fóru bílar yfir hana í gær. Í fyrradag og i fyrrinótt snjóaði í byggð i Borgarfirði. Er það fyrsti snjórinn, sem þar fellur á þessu hausti.

En vatnsskortur var í vestanverðri Rangárvallasýslu. Tíminn 7. október:

Talsverður vatnsskortur er á ýmsum bæjum í sumum sveitum Rangárvallasýslu, þar sem þurrlent er og erfitt um örugg vatnsból. Hefir jörðin þornað mjög síðari hluta sumars og lindir, sem vatn er tekið úr til neyslu, þrotið gersamlega. Á bæjum í Holtum hafa sums staðar orðið veruleg óþægindi af vatnsskortinum. Menn hafa orðið að sækja vatn á dráttarvélum og öðrum farartækjum um alllangan veg, en fáliðað víðast hvar um þetta leyti og haustönnum ekki lokið.

Siglufjarðarskarð lokaðist nokkuð snögglega í kasti snemma í október (ekki óvenjulegt). Tíminn segir frá 11. október:

Í gær munaði minnstu á að mikið slys yrði á fólki og fénaði er var á leið yfir Siglufjarðarskarð úr Siglufirði ofan í Fljót. Tók snjóskriða fimm manns og 20 kindur, og bar allt saman með sér um 103 metra veg. Fólkinu tókst að bjarga sér lítt meiddu úr snjóflóðinu og einnig tókst að bjarga öllum kindunum lifandi.

Vatnsskortur er orðinn á ýmsum bæjum í Garðahreppi og hafa nú þrotið vatnsból, sem ekki hafa orðið vatnslaus fjölmörg ár. Í mörgum fjósum er nú ekkert vatn. Víðar suðvestan lands er nú orðinn vatnsskortur eða tekið að brydda á honum.

Tíminn segir enn af sumarveðri nyrðra þann 25.október:

Jón á Laxamýri segir fréttir af sumarveðráttunni í Þingeyjarsýslu. Ég hef farið yfir dagbækurnar mínar segir Jón, og leitað í yfirliti Thoroddsens um árferði á Íslandi og komist að raun um það, að þess munu engin dæmi, svo vitað sé að það hafi nokkurn tíma komið fyrir á Íslandi áður, að til væru væru bæir sem ekki væri fatið að hirða eina einustu tuggu af heyi fyrsta vetrardag. En þess munu nú manna aðeins dæmi á norðausturhorni landsins. Vorið var líka með eindæmum kalt svo að vala hefir annað eins þekkst í vorharðindum þegar ísar hafa legið fyrir landi fram á sumar. Í maímánuði öllum voru ekki nema þrjár frostlausar nætur á Laxamýri og má því vel búast við að engin frostlaus nótt hafi verið í þeim mánuði í byggðum fjær sjónum. Og frostið hélt áfram í júní. Frostnótt var síðast 20. júní. Sex dögum seinna var ekki sumarlegra en svo að norðanhríð gerði á Axarfjarðarheiði. Úr því að júnímánuður var svo kaldur, var ekki furða þótt grasið sprytti seint. Ekkert gras í júlíbyrjun. Í júlíbyrjun var hvergi hægt að byrja að slá fyrir grasleysi, þó að góður þurrkur héldist fyrstu daga mánaðarins. En 9. júlí fór að rigna og kom síðan enginn heill sólskinsdagur til veturnátta. Heyskapurinn varð því allur ömurlega barátta, sem oft virtist tilgangslítil vegna erfiðleikanna. Þeir, sem súgþurrkun höfðu stóðu sig mun betur er þeir bændur, sem ekki höfðu komið sér upp slíkum tækjum. Þar sem þau voru, var hægt að hirða illa þurrt. Víða er mikill engjaheyskapur og heyfengur af engjunum verulegur hluti af heyöfluninni. Nú brugðust engjarnar víðast hvar. Á Laxamýri er mikill hluti heyskaparins á engjum við Laxá. Að þessu sinni urðu engjarnar að engu liði. Þær voru allar undir vatni. Fyrsta vetrardag birti aftur upp eftir rigningar sumarsins. Veturinn heilsaði með sumarveðráttunni, sunnanátt og  hlýindum. Margir hafa unnið að heyþurrkun þessa síðustu daga nyrðra, en þó er það svo, að ekki hefir verið nógu góður þurrkur, svo hægt hafi verið enn að þurrka heyin til hirðingar enda er dagur stuttur og sólin orði lág á lofti. Mikil hey eru úti og meginhluti þeirra ónýtur til annars en áburðar. Þó er sumt af seinni slætti og útengjaslætti, sem nota má handa skepnum, náist það þurrt. Má því gera ráð fyrir, ef þurrkur helst næstu daga, að þúsundir hestburða af langhröktu heyi náist loksins í hlöður á norðausturhorni landsins.

Tíminn segir af hvassviðri á Akureyri og nágrenni í pistli 31. október:

Í fyrrinótt [aðfaranótt 30. október] var aftaka hvassviðri á Akureyri af suðaustri. Urðu talsverðar skemmdir af veðrinu á Akureyri og skekktist olíugeymir, sem þar er í smíðum, en bátar slógust saman. Olíufélagið hefir að undanförnu átt stóran olíugeymi í smíðum á Gleráreyrum. Geymir þessi var kominn upp og byggingu hans langt komið, þannig að búist var við, að hægt yrði að taka hann í notkun innan skamms. Í ofviðrinu stórskemmdist þetta mikla mannvirki, skekktist á undirstöðunum, svo að mikið verk mun vera að lagfæra hann að nýju, svo hægt verði að ljúka við byggingu hans. Aðrar tilfinnanlegar skemmdir voru þær, að nokkrir smábátar, er lágu í höfninni, skemmdust mikið og minniháttar spjöll urðu á öðrum bátum. Margt lauslegt fauk og skemmdist í ofviðrinu, en stórfellt tjón varð ekki á öðrum mannvirkjum. Í Eyjafirði innanverðum var ofviðri líka þessa sömu nótt. Lítilsháttar skemmdir urðu þar. Járnplötur fuku og sitt hvað lauslegt heim við bæi. Stórfellt tjón mun þó hvergi hafa orðið af veðrinu inni í Eyjafirði.

Leitir gengu illa í Hornafirði. Tíminn segir frá 7.nóvember:

Tíð hefir verið með eindæmum stirð í Hornafirði undanfarnar tvær vikur, sífelldar þokur og rigningar, svo að varla hefir komið björt stund úr degi hvað þá heilir dagar síðasta hálfan mánuðinn. Af þessum sökum hafa seinni leitir í sveitunum í grennd við Hornafjörð dregist úr hömlu og eru nú orðnar hálfum mánuði seinni en venjulegt er. Bíða bændur nú uppbirtu, svo að síðari réttir geti farið fram.

Undir mánaðamót nóvember/desember versnaði veður og þann 30. gerði sérlega slæmt norðaustanveður, og svo annað ámóta þann 10. desember. Þessi veður eru í flokki mestu norðanveðra þessara ára. 

Línuritið sýnir lægsta þrýsting á landinu á 3 klst fresti frá 26. nóvember til 16. desember (rauður ferill). Þrjár lægðir eru áberandi. Bláu súlurnar sýna hins vegar landsþrýstispönn, mun á hæsta og lægsta þrýstingi hvers athugunartíma. Almennt má segja að illviðri sé um stóran hluta landsins nái þrýstispönnin 20 hPa. Í þessum veðrum báðum gerði hún öllu betur, fór í 31 hPa í fyrra veðrinu, en í 36 hPa í því síðara - og tjón varð mikið. 

Tíminn segir af bátsstrandi og samgönguerfiðleikum í pistli þann 28. nóvember:

Skipverjar á vélbátnum Þormóði ramma frá Siglufirði urðu að hleypa í strand í fyrrakvöld  [26. nóvember] skammt vestan við Sauðanes í foraðsveðri og brimi. Kom björgunarsveit frá Siglufirði á vettvang, og varð mönnum öllum bjargað um miðnæturskeiðið í fyrrinótt. Séra Pétur T. Oddsson í Hvammi í Dölum lenti í hrakningum í Svínadal í fyrrinótt og lá þar úti við annan mann. Var leit hafin í gær bæði úr Saurbæ og Hvammssveit og fundu leitarmenn prestinn og förunaut hans á Leysingjastaðaleiti.

Undanfarna tvo sólarhringa hefir gengið á með snjókomu viðast norðan lands svo að heiðavegir eru nú að teppast og illfært orðið víða í byggðum. Í gær var þó heldur léttara og snjókoman minni.

Tíminn segir af illviðri þann 1.desember og næstu daga:

Í gær [30. nóvember] var norðan og norðaustan hvassviðri um allt land og herti veðrið fremur eftir því sem á daginn leið og búist var við aftakaveðri í nótt. Veðurhæðin var víðast hvar 10—14 vindstig i gærkvöldi og einna hvassast á Vestfjörðum og úti fyrir þeim. Þar var einnig mest snjókoma, en þegar austar dró varð hlýrra og slydda eða rigning um norðausturhluta landsins. Sunnan lands var úrkoma lítil en nokkurt frost, mest fimm stig. Mjög erfitt var að fá greinilegar fréttir um veðurlag í fjarlægum héruðum landsins, því að miklar símabilanir höfðu orðið og var símasambandslaust við flesta staði norðan lands og vestan, svo sem Ísafjörð, Akureyri, Siglufjörð o.fl. Er búist við, að miklar skemmdir hafi orðið á símalínum, þar sem snjór hafi hlaðist á þær og slitið þær.

Kortið sýnir stöðuna í 500 hPa daginn áður en veðrið skall á. Mikil og kröpp háloftalægð kom yfir Grænland úr vestri. Þá dýpkaði lægð á Grænlandshafi, losnaði frá Grænlandi og fór austsuðaustur rétt undan Suðvesturlandi. Í kjölfarið kom mikill norðanstrengur suður um landið. 

Veðrið var í hámarki undir kvöld þann 30. og síðan þann 1. desember. Þá var lægðin komin austur fyrir land. 

Tíminn 2.desember: 

Óveðrið, sem skall yfir landið í fyrradag er eitt það mesta sem sögur fara af. Er því helst líkt við hið svokallaða Halaveður 1925. Bar það að með nokkuð svipuðum hætti. Nú, eins og þá, voru það togararnir, sem voru að veiðum úti fyrir Vesturlandinu. sem fyrst urðu fyrir barðinu á ofviðrinu, þótt, sem betur fór, hafi ekki frést um slys á þeim. Í fyrramorgun [30.nóvember] bárust fregnir frá togurunum, sem voru á veiðum vestur af Bjargi og opnum Breiðafirði, alllangt frá landi, um það að ofviðri mikið hefði skyndilega skollið yfir þá, og varð vindhraðinn á svipstundu um 11 vindstig. Það eru aðallega togarar á karfaveiðum á þessum slóðum, en hinir, sem eru á þorskveiðum, halda sig flestir á Halanum. Nokkru síðar var sama veður komið hjá þeim. Nokkrum klukkustundum síðar, eða rétt upp úr hádeginu, skall ofviðrið yfir Vesturlandið, fyrst Vestfirði, síðan kom það yfir allt Norðurland og svo Suðurland og austur um allt land. Um sexleytið í fyrrakvöld var komið fárviðri um allt land, eitt hið versta og illúðlegasta veður sem komið hefir lengi. Var afspyrnurok með úrkomu, stórhríð á öllu Norður- og Vesturlandi, einni þeirri verstu, sem þar hefir komið í mörg ár.

Sunnanlands var víðast krapahríð, og einnig á Austurlandi. Þar skall veðrið síðast yfir, síðla kvölds. Um miðnætti í fyrrinótt fór veðrið heldur að lægja á Suður- og Vesturlandi, en hélst þó æðihvasst alla nóttina, og mestan hluta dags í gær. Símalínur slitnuðu unnvörpum þegar í stað, bæði af rokinu, og eins af því að ísing og krap hlóðst á línurnar. Sambandslaust varð við mestan hluta landsins. Rofnaði þannig samband við allan vesturkjálka landsins og einnig rofnaði- allt símasamband við Norður- og Austurland. Í gær var ekki hægt að tala frá Reykjavík, annað en vestur í Mýrasýslu og norður á Borðeyri, en þangað er jarðsími, og austur á Hvolsvöll. Ekki er vitað, hversu víðtækar skemmdir urðu á símalínum, en áreiðanlega eru þær mjög miklar. Þegar ofviðrið skall yfir voru fáir vélbátar á sjó. Ógæftir hafa verið undanfarna daga, þó enginn byggist við slíkum hamförum sem þessum. Þeir bátar, sem voru á sjó, voru aðallega við flutninga með ströndum landsins, eða á leið frá útlöndum eða heim. Togararnir voru hins vegar yfirleitt á veiðum og fengu að kenna á veðurofsanum. Ekki hefir frést að neitt alvarlegt hafi þó orðið að hjá þeim enda stór og sterk skip.

Frá fréttaritara Tímans í Keflavik. Það munaði minnstu, að togarann Keflvíking ræki upp í fjöru í Keflavík í fyrrakvöld. Lá skipið þar við bryggju, og var verið að losa það. En um tíuleytið slitnaði skipið frá bryggju og mátti ekki tæpara standa, að því yrði bjargað.

Frá fréttaritara Tímans á Hvolsvelli. Undir Eyjafjöllum var aftakaveður í fyrrinótt, enda er þar mjög veðrasamt. Þar fauk þak af bílageymslu og vörubifreið fauk út af veginum og stórskemmdist. Í Hvolstungu undir Eyjafjöllum fauk þak af nýrri bílageymslu. Á þessum sama bæ fauk bifreið fyrir nokkrum árum og eyðilagðist. Vegna þess atviks og hins, að auðséð var, að ekki var öruggt að eiga bíl á bænum vegna veðrahamsins, fékk bóndinn að byggja bílageymslu, en nú hefur þakið fokið af henni. Vörubifreið, sem var á ferð undir Eyjafjöllum, fauk út af veginum og á hvolf. Skemmdist hún mikið, en bifreiðastjórinn, Einar Auðunsson frá Hóli, slapp ómeiddur að kalla. Bar þetta að höndum rétt hjá Þorvaldseyri. Veðrið var geysimikið á þessum slóðum og viðbúið að þar hafi orðið ýmsar meiri skemmdir, þótt fregnir af því séu ekki enn fyrir hendi.

Tíminn segir enn af tjóni í pistli þann 3.desember:

Frá fréttaritara Tímans á Hvolsvelli. Nánari fregnir hafa nú borist um skemmdir af völdum fárviðrisins undir Austur-Eyjafjöllum. en á því svæði virðast skemmdir hafa verið einna mestar, enda var veðrið afskaplegt þar. Símasambandslaust var við flesta bæi þar og bárust fregnir því seint. Hvassviðrið skall á um kl.11 á fimmtudagskvöldið [30.] á þessum slóðum og varð þegar fárviðri, sem stóð fram undir morgun. Á sjávarbæjunum undir austurfjöllunum var veðrið mest og þar urðu skemmdir mestar. Þak fauk þar af tveimur íbúðarhúsum með öllu, Berjaneskoti og Leirum. Þetta voru hvort tveggja timburhús. Í Berjaneskoti fauk einnig þak af hlöðu og súrheysgryfjum. Á Berjanesbæjunum og fleiri sjávarbæjum urðu ýmsar meiri skemmdir. Þök fuku af mörgum hlöðum og útihúsum. Í Skarðshlið fauk þak af bílskúr. Þak fauk einnig af stórri bílageymslu í einu lagi í Hvoltungu svo og af haughúsi og súrheysgryfju. Á símalínum urðu geysimiklar skemmdir. Á bilinu frá Holti austur að Skarðshlíð brotnuðu 20 staurar. Er ekki búist við að símasamband fáist austur til Víkur í Mýrdal fyrr en eftir einn eða tvo daga.

Hálft þakið af skólahúsinu við Deildará í Mýrdal, milli Skammadals og Gilja, tók af í veðrinu á dögunum. Í Vík í Mýrdal fuku gamlir braggar, en ekki urðu neinar teljandi skemmdir í þorpinu. Líklegt er, að meiri skemmdir hafi orðið af veðrinu í Skaftafellssýslu, en símasambandslaust er þangað austur og sömuleiðis á milli Víkur og Kirkjubæjarklausturs.

Frá fréttaritara Tímans á Blönduósi. Í gærkvöldi komst aftur á símasamband við Blönduós og bárust fréttir af skemmdum þeim, sem þar urðu í ofsaveðrinu. Veðrið skall á þeim slóðum um kl.4 á fimmtudag og varð mjög hvasst. Hélst hvassviðrið alla nóttina og fram eftir föstudegi. Slitnuðu raflínur mjög víða bæði á kauptúninu og þeirri sex km. leið, sem er frá virkjuninni. Staurar brotnuðu þó ekki nema einn eða tveir við rafstöðina. Er nú unnið að því að setja línurnar upp á ný en hætt við að því verði ekki lokið fyrr en á mánudag, og verða Blönduósbúar því rafmagnslausir þangað til. Slit á símalínum urðu mjög mikil bæði vestan Blönduóss og austan í Langadal. Í Víðidal, skammt frá Lækjamóti, brotnuðu 12 staurar og línur slitnuðu víða. Yst í Langadal brotnuðu allmargir staurar. Unnið var að viðgerðum á símanum í fyrradag og gær en veður tafði þær nokkuð. Snjókoma var nokkur í áhlaupinu og dálítill snjór er nú á jörðu.

Að Brimnesi við Seyðisfjörð urðu miklar skemmdir í ofviðrinu. Fauk þar þak af fjárhúsi og sjóhúsi og hluti af þaki íbúðarhúss. Einnig týndust þar tveir bátar.

Frá fréttaritara Tímans í Grundarfirði. Að Bár í Eyrarsveit varð lítilsháttar tjón af völdum veðursins á dögunum. Fauk þar heystakkur, og munu hafa tapast 20—30 hestburðir af heyi.

Símaskemmdir á landinu hafa orðið mjög víðtækar en hvergi er þó um mjög stórfelldar skemmdir að ræða, að því er Gunnlaugur Briem símaverkfræðingur tjáði blaðinu í gær. Auk þeirra, sem getið er annars staðar í blaðinu eftir sögn fréttaritara munu þær hafa orðið einna stórfelldastar í Fljótum. Skammt frá Hraunum fauk linan blátt áfram um koll á 2—300 metra kafla. Féllu þar tíu staurar í röð.

Frá fréttaritara Tímans á Selfossi. Á ellefta tímanum í fyrramorgun [1. desember] hvolfdi áætlunarbíl frá Vik í Mýrdal, Z-3, á þjóðveginum undir Ingólfsfjalli í Ölfusi, skammt austan við brautina niður að Þórustöðum. Voru ellefu menn í bílnum, en allir sluppu ómeiddir að kalla, nema ein kona. Bíllinn var á leið austur í Vík, og var bílstjóri Árni Sigurjónsson, traustur maður og vanur langferðum. Hálka var sums staðar á veginum undir Ingólfsfjalli og mjög svipvindasamt, enda háarok. Skall mjög harður sviptivindur á bifreiðina, svo að hjólin skrikuðu á hálkunni, og kastaðist hún við það á hvolf út í skurðinn við veginn. Bifreiðin skemmdist mjög mikið. Einkum laskaðist yfirbyggingin mikið öðru megin. En allir, sem í bílnum voru sluppu ómeiddir að kalla, nema ein kona, Sigurlaug Sigurðardóttir frá Hörglandskoti á Síðu. Skarst hún allmikið á læri á bilrúðu, sem brotnaði.

Frá fréttaritara Tímans á Ísafirði. Aftakaveður var hér vestra í norðanáhlaupinu, og urðu ýmsar skemmdir af völdum þess. Þök tók af húsum, hey fauk og rúður brotnuðu á ýmsum stöðum. Fréttir eru komnar af þessum skemmdum helstum: Vigur — Bolungarvík. Í Vigur tók þak af íbúðarhúsinu, hjá Bjarna Sigurðssyni, bónda þar. Í Bolungarvík fuku þök af fjósi og hlöðu hjá Ólafi Hálfdánarsyni Meiri-Hlíð og mikið af heyi, um 150 hestburðir fauk hjá honum. Fyrir tveimur árum brann íbúðarhús Ólafs, svo að skammt er áfalla á milli hjá honum. — Í Meiri-Hlíð var byggt fimmtán kúa fjós og stór hlaða í sumar. Skíðaskálinn í Seljalandsdal varð fyrir miklum skemmdum. Fauk mikið af járni af húsinu, tuttugu rúður brotnuðu og skemmdir urðu innan húss.

Frá fréttaritara Tímans á Vopnafirði. Hér á Vopnafirði var hið mesta hamfaraveður, og varð bátaflotinn mjög hart úti. Tveir vélbátar urðu veðrinu að bráð, og fleiri bátar voru í hinni mestu hættu um skeið. Um klukkan fimm á fimmtudaginn skall á aftakaveður af norðaustri með hinum mesta sjógangi. Sextán smálesta bát, Bolla, eign Sigurbergs Höjgaards, sleit fyrst upp. Rak hann upp innan við kauptúnið i fyrradag, og gereyðilagðist hann. Tvo opna vélbáta tók einnig að reka og stefndu þeir á bryggjuna í kauptúninu. Annar þeirra stöðvaðist þó á síðustu stundu, en hinum tókst með harðfylgi að bjarga í var. Fjórða bátnum, Víking, átta smálestir rak inn á höfnina, og stöðvaðist hann hjá Hlassinu, skeri hér úti fyrir, og þar sökk hann i fyrrinótt. Er sennilegt, að hann sé mjög mikið skemmdur.

Og enn eru pistlar í Tímanum þann 4. desember:

Nokkurt yfirlit hefur nú fengist um hinar víðtæku símaskemmdir, sem urðu í ofviðrinu á dögunum, þótt öll kurl séu að líkindum ekki komin til grafar og viðgerðum sé ekki lokið. Í veðrinu munu hafa brotnað um 300 símastaurar, auk mikilla slita á línum. Flestir staurar munu hafa brotnað í Langadal eða um 80. Símasambandslaust var enn í gærkveldi til Akureyrar og Sauðárkróks en komið samband milli Siglufjarðar og Sauðárkróks. Verulegt tjón varð af veldum stórviðrisins á Ströndum, einkum að Veiðileysu í Veiðileysufirði, þar sem tveir bændur urðu fyrir miklum sköðum. Í Veiðileysu er þríbýli, en einn bændanna varð ekki fyrir neinu tjóni. Hjá hinum Hallbert Guðbrandssyni og Magnúsi Elíassyni, urðu miklir skaðar. Þak fauk af hlöðu og talsvert af heyi sópaðist út í buskann. Þak fauk af fjósi, sem byggt var í sumar Tveir bátar, trillubátur og árabátur fuku og brotnuðu í spón. Það er til marks um hina afskaplegu veðurhæð í þessu veðri, að trillubátinn tók á loft í einni hviðunni, og fór hann í loftköstum langan veg fram i fjörð þar sem brotin úr honum tvístruðust víðs vegar. Munaðarnes — Melar. Að Munaðarnesi við Ingólfsfjörð fauk þak af hlöðu, og að Melum í Trékyllisvík fauk hluti af þaki á íbúðarhúsi. Allvíða fuku fáeinar plötur af húsum, en ekki er kunnugt um teljandi tjón annars staðar í Árneshreppi á þeim bæjum, sem hér hafa verið nefndir. Kálfanes — Kollafjarðarnes. Sunnar á Ströndum urðu einnig nokkrir skaðar, en ekki stórvægilegir, svo að kunnugt sé. Að Kálfanesi við Hólmavík fauk þá hluti af hlöðuþaki og sömuleiðis í Kollafjarðarnesi.

Frá fréttaritara Tímans í Trékyllisvík. Ofviðrið skall hér á um hádegi. Var vindur af norðaustri eða austri og veðurhæð gífurleg. Tveir menn, Gunnar Guðjónsson á Eyri i Ingólfsfirði og Kristinn Jónsson á Seljanesi í Ingólfsfirði, voru á leið frá Melum í Trékyllisvík vestur í Ingólfsfjörð. Áttu þeir undan veðrinu að fara, en veðurofsinn var svo geysilegur, að i rauninni var alls ekki stætt á bersvæði. Á Eyrarhálsi reið yfir þá félaga mjög harður sviptivindur, og hreif hann Gunnar á loft og kastaði honum drjúgan spöl. Meiddist hann nokkuð á fæti við fallið, en heim að Eyri komust þeir félagar þó við illan leik.

Vonum minni skemmdir í Vík í Mýrdal. Í ofviðrinu á dögunum fauk þak af hlöðu hjá Guðjóni Guðmundssyni í Presthúsum í Vík en aðrar skemmdir urðu ekki teljandi, nema tveir gamlir braggar fuku og allmikil rúðubrot urðu. Veðrið skall þar á um kl. 11 á fimmtudagskvöldið og varð afskaplegt, en veðurofsann tók aftur að lægja um kl. 4 um nóttina. Litlar símaskemmdir urðu austan Vikur og var símasamband í gær austur að Kirkjubæjarklaustri. Litlar skemmdir munu hafa orðið þar austurundan en þó var símasambandslaust til Hornafjarðar í gær.

Þann 6. desember eru óvæntar fregnir í Tímanum - og síðan enn fleiri fregnir af illviðrinu mikla: 

Stór hluti Eldeyjar hruninn. Sæmundur Sigurðsson skipstjóri á „Ársæli Sigurðssyni" skýrði svo frá, að þeir hefðu siglt aðeins hálfa mílu frá eynni. Var austurhluti eyjarinnar fallinn í sjóinn, og voru nú komnar urðir og skerjaklasar undir eyjarfætinum, þar sem áður var hreinn sjór. Virðist þeim félögum sem eyjan hefði minnkað um þriðjung.

Frá fréttaritara Tímans í Mývatnssveit. Þegar stórviðrið gekk yfir Mývatnssveit síðastliðinn fimmtudag, fór Þorgeir Jónsson á Helluvaði að heiman til þess að sækja kindur, sem voru vestur í heiðinni, stutt frá bænum. Húsmóðir hans, Guðrún Sigurgeirsdóttir, fyrrverandi ljósmóðir, fór á eftir honum til þess að hjálpa honum að koma kindunum heim, en í sama mund brast á stórhríð, og kom hvorugt þeirra heim aftur. Nokkurt tjón varð af veðri þessu í Mývatnssveit. Einkum fauk ofan af heyjum, og urðu þannig nokkrir heyskaðar sums staðar. Um fjárskaða er ekki enn vitað.

Tíminn 8.desember segir af manni sem varð úti í ofviðrinu - en einnig segir af illviðri  á Akureyri daginn áður:

Í ofviðrinu í vikunni sem leið varð sjötugur maður úti í Höfðahverfi i Suður-Þingeyjarsýslu. Maðurinn var Sigurður Ringsted til heimils á Kljáströnd. Síðla á fimmtudaginn var hann á heimleið frá Grenivík, en kom ekki fram og var þá þegar um kvöldið hafin leit að honum. Fannst hann kl. 9 um kvöldið vestan í Höfðanum örendur.

Frá fréttaritara Tímans á Akureyri. Í gær [7. desember] um kl. 4 síðdegis hvessti mjög snögglega á Akureyri og gerði aftakaveður eins og hvassast verður þar, svo að varla var stætt á götunum. Fylgdi veðrinu allmikil snjókoma. En um kl.7 kyrrði jafnsnögglega og kom blæjalogn og uppbirta. Veðrið var af suðvestri en Akureyringar bjuggust við að það snerst í norðvestur og hvessti á ný. Rafmagnslaust hefir verið undanfarna daga á Akureyri vegna flóðsins við Laxárstöðina. Rafmagnið fór af um miðnætti á mánudagskvöld og var rafmagnslaust á þriðjudag og einnig tíma í fyrradag. Í gærkvöldi var fullt rafmagn aftur komið og krapamokstri við stöðina lokið.

Tíminn segir 10.desember af togarastrandi við Ísafjarðarkaupstað - gufum af Heklu - og enn frásögn af illviðrinu undir Eyjafjöllum:

Um þrjúleytið í gær [9.] rak enskan togara, Northern Spray frá Grimsby, upp á Norðurtangarif við Ísafjarðarkaupstað. Hafði togarinn legið við akkeri i Prestabugi, utan við kaupstaðinn, en slitnaði upp í norðaustanhríð, sem skall á upp úr hádeginu. — Var á „Básaveður“, sem Ísfirðingar kalla.

Eitthvað virðist enn vera volgt í iðrum gömlu Heklu. Þótt hvítt sé orðið allt niður á láglendi festir ekki snjó á öxl Heklu þar sem aðalgosið var 1947, heldur er hún alauð. Teitur Eyjólfsson bóndi í Eyvindartungu skýrði Tímanum frá því í gær að öðru hverju mætti sjá reyk allmikinn leggja upp úr Heklu. Venjulega ryki úr öxlinni og stundum legði reykinn upp á fleiri en einum stað.

Frá fréttaritara Tímans undir Eyjafjöllum. Þeir, sem ekki hafa í komist, gera sér varla grein fyrir því, hve fárviðrið um mánaðamótin var óskaplegt hér undir Eyjafjöllum. Um veðurhæðina er erfitt að segja, en klukkan níu á föstudagsmorguninn ,er mönnum ber saman um, að vindhraðinn hafi ekki verið nema hálfur miðað við nóttina, var þó enn illstætt fullfrískum karlmanni. Tíminn hefir áður birt fréttir af helstu sköðum sem urðu hér um slóðir. En tvö dæmi skulu nefnd til dæmis um það, hve átök veðursins voru ferleg. Heima i Berjanesi stóð rakstrarvél úti. Hún hefir ekki sést síðan, nema annan kjálkann af henni hefir rekið á fjörunum. Hefir hún sýnilega fokið tveggja kílómetra veg til sjávar. Um leið og hún fauk af stað hafði hún skollið á sláttuvél og skemmt hana. Annað dæmi um veðurofsann eru skemmdirnar á bilskúrnum í Hvoltungu. Hann var steinsteyptur, reistur fyrir þremur árum. Veðrið þrýsti steinveggnum inn og sprengdi hann bókstaflega, og við það losnaði þakið og fauk í heilu lagi 30—40 metra veg.

En svo gerði annað veður. Eins gott að reyna að halda þeim aðskildum. Þótt bæði hafi verið norðlægrar áttar varð tjónið af þeim samt nokkuð ólíkt. Í fyrra veðrinu var einkum talað um foktjón - ekki síst sunnanlands, en síðara veðrið olli einnig sjávarflóða- og brimtjóni á Norður- og Norðausturlandi. Áttin var norðaustlægari í fyrra veðrinu heldur en því síðara. 

Þessa lægð bar að með nokkuð öðrum hætti en þá fyrri. Skarpt háloftalægðardrag fór til suðausturs við suðurodda Grænlands og greip dýpkandi lægð sem myndaðist alllangt suðvestur í hafi. Hún fór síðan í slaufu fyrir sunnan land þann 9. eftir að hafa valdið suðaustanátt. (Á línuritinu sem sýnir þrýstispönnina má sjá skammvinnt lágmark eftir að skil lægðarinnar fóru norður yfir mestallt landið þann 9.). Norðanveðrið skall síðan á í kjölfarið þegar lægðin fór aftur að hreyfast til norðausturs - í þetta sinn fyrir suðaustan og austan land. 

Tíminn segir fyrst frá 11. desember:

Stórhríðin og hvassviðrið, sem gekk yfir allt landið um helgina, er eitthvert hið versta, sem hér hefir komið lengi. Að líkindum munu hafa orðið miklu meiri skaðar en í veðrinu 10 dögum áður, þótt þá væri öllu hvassara á nokkrum stöðum. — Símasambandslaust var í gær við Vestfirði og meirihluta Norðurlands og Austurlands, en fregnir vantar nær alveg af Austfjörðum, en þar var veðrið mjög hart. Tíminn fékk í gær nokkrar fregnir af tjóni af völdum veðursins, frá fréttariturum sínum á Norðurlandi eftir því sem til náðist í símtölum og fréttaskeytum. Veðrið náði yfir stórt svæði. Á laugardagsmorgun [9.] tók að hvessa á Vestfjörðum og síðan gekk veðrið austur yfir landið og brast stórhríðin á síðdegis og á sunnudagsnóttina á austurhluta landsins. Þetta stormasvæði náði allt austur til Jan Mayen og langt norður í haf. Varð foráttubrim við Norður- og Norðausturland og sjógangur með því mesta, sem orðið hefir síðustu tvo áratugi. Snjókoma var mikil á norðurhluta landsins en sunnan lands var hún lítil. Vindur varð víða um 12 vindstig og frost töluvert og herti er á leið. Á mánudagsnóttina tók aftur að kyrra og í gær var víða komið sæmilegt veður en mikið frost. Á Austfjörðum var þó enn allhvasst eða um 8 vindstig. Í gær var frostið í Möðrudal á Efrafjalli 15 stig en minnst í Öræfum 6 stig. Lítið tjón mun hafa orðið sunnanlands í veðrinu að því er til hefir frést. Þó munu símalínur hafa slitnað og var símasamband lengst austur á Hvolsvöll í gær. Vestanlands varð einnig lítið tjón nema helst á Vestfjörðum, en þó mun það ekki hafa orðið mjög stórfellt þar á bátum eða hafnarmannvirkjum. Aðaltjónið mun hafa orðið á Norðurlandi og ef til vill á Austfjörðum en þaðan vantaði fregnir alveg í gærkvöldi. Víð Eyjafjörð og Skjálfanda varð margvíslegt og mikið tjón á hafnarmannvirkjum og bátum að því er segir í fréttaskeytum frá Akureyri og Húsavík.

Á Dalvík braut skarð í hafnargarðinn. Skolaði stórgrýti úr uppfyllingu hans en steyptur veggur stóð þó óhaggaður. Sjór braut þar einnig grunn undan geymsluskúr svo að hann hrundi. Skemmdirnar á hafnargarðinum eru á 10—12 metra kafla og er hann illnothæfur. Munu bátar verða að flytja sig frá Dalvík um sinn. Vörum og olíu, sem var í skúrnum sem sjórinn tók, tókst að bjarga. Trillubátur týndist í Hrísey og Grenivík. Í Hrísey slitnaði vélbáturinn Kópur upp af bátalegunni og týndist hann með öllu. Á Grenivík slitnaði einnig trillubátur upp af legunni og týndist. Á Akureyri skall á norðanstórhríð á sunnudagsnóttina og varð veðrið eitthvert hið versta, sem komið hefir í mörg ár. Sjógangurinn braut frystihúsbryggju K.E.A. á Oddeyrartanga og svonefnda Wathne-bryggju. Sópaði palli af báðum þessum bryggjum. Sjór flæddi inn í skipasmíðastöð K.E.A. á Oddeyri og frystihús, sem þar er, en þar urðu þó ekki miklar skemmdir. Í fréttaskeyti frá Húsavík segir, að norðan fárviðri með snjókomu og foráttubrimi hafi ver ð þar á sunnudaginn svo að annar eins sjógangur muni ekki hafa komið þar síðan 1934. Þrír trillu bátar slitnuðu upp af legunni og sukku. Vélbáturinn Smári Th. 59, sem er 60 lestir að stærð, eign útgerðarfélagsins Vísir í Húsavík, slitnaði upp og rak á land. Er hann talinn talsvert brotinn og mjög örðugt um björgun hans. Vélskipið Smári var aðeins tveggja ára gamall og stærsti bátur Húsvíkinga. Brimið gekk yfir hafnarbryggjuna og hafnargarðinn nýja og yfir steyptar uppfyllingar. Varð þar nokkurt tjón á lauslegum munum, en hafnarmannvirkin munu óskemmd. Tjónið af völdum brimsins norðan lands mun hafa orðið meira vegna þess að stórstreymi var. Eins og fyrr segir var símasambandslaust við norðausturhluta landsins í gær og er blaðinu ekki kunnugt um tjón í höfnum austan Húsavíkur.

Á Siglufirði brast stórhríðin á seint á sunnudagskvöld og um nóttina gekk í foráttubrim eitt hið mesta, sem komið hefir þar lengi. Gekk sjórinn látlaust yfir brimvarnargarðinn og með háflæði á sunnudagsmorgun gekk mikil flóðalda yfir eyrina og flæddi yfir nokkrar götur, einkum Ránargötu og Þormóðsgötu. Svelgur sá, sem á að flytja brott vatn, þarna, stíflaðist og hækkaði flóðið svo ört, að það flæddi viðstöðulaust inn í mörg hús. Flæddi mikill sjór inn í 25—30 íbúðarhús og gerði mikið tjón, en fólk varð að hafa sig brott í skyndi. Fjöldi manna reyndi að ryðja frá svelgnum og tókst það von bráðar og lækkaði flóðið þá fljótt, en tjón varð margvíslegt í húsunum. Sjórinn gekk yfir allar bryggjur og skemmdi sumar nokkuð . Einnig gekk hann inn í verksmiðjuhús og geymsluhús, m.a. inn í stærstu mjölskemmuna. Þar var allmikið geymt af karfa og ufsamjöli frá vinnslunni síðustu vikur og stórskemmdist mikið af því. Togarinn Elliði og spænskt fisktökuskip, sem lágu við bryggju, slitnuðu frá henni og urðu að leggjast við festar út á höfn en ekkert tjón varð á þeim. Tvö stór skörð brotnuðu í flóðgarðinn og er það mikið tjón. Á sunnudagsnóttina bilaði háspennulínan frá  Skeiðfossvirkjuninni til Siglufjarðar og var rafmagnslaust um sinn, þangað til vélar síldarverksmiðjanna voru teknar í notkun og hefir bærinn enn rafmagn frá þeim, því að ekki var lokið viðgerð línunnar í gærkveldi.

Í gær var unnið að því að reyna að bjarga vélbátnum Trausta GK 9, sem rak upp í Sandgerði í norðanrokinu um helgina. Tilraunirnar báru ekki árangur á flóðinu í gærmorgun, en reynt verður aftur í dag að ná bátnum á flot.

Tíminn segir enn af skemmdum 13. og 14. desember:

[13.] Í fárviðrinu um helgina urðu töluverðar skemmdir á Kópaskeri og víðar í Norður-Þingeyjarsýslu aðallega af völdum brims og sjógangs. Á Kópaskeri slitnaði upp vélbátur, sem notaður er þar til að draga uppskipunarbáta á milli skipa og lands. Eyðilagðist hann með öllu. Tvo uppskipunarbáta rak einnig á land og brotnaði annar mjög. Þetta er mesta brim, sem komið hefir á þessum slóðum síðan 1934. Mikil snjókoma hefir verið í Norður-Þingeyjarsýslu og eru jarðbönnin komin og allur-fénaður á gjöf. Símabilanir urðu töluverðar.

[14.] Frá fréttaritara Tímans á Hofsósi. Í ofviðrinu um helgina urðu miklar skemmdir á Hofsósi. Stærsta tjónið var það, að heilt hús, steinhús, byggt í fyrra, fór í sjóinn með svo til öllu, sem í því var. Norðanveðrið skall á um fjögur-leytið á aðfaranótt sunnudagsins. Hélst afspyrnurok til klukkan 10 á sunnudagsmorguninn, en þá byrjaði heldur að lygna. Samfara rokinu var aftaka brim, svo að elstu menn muna ekki eftir öðru eins síðan 1933 [væntanlega er átt við 1934]. Á níunda tímanum á sunnudagsmorguninn, gerðust þau undur, að brimið sópaði í einu bárukastinu heilu steinhúsi í sjóinn. Var það byggt í fyrra, eign Sveins Jóhannssonar. Hafði hann þar veiðarfærageymslu fyrir útgerðina og lifrarbræðslu og auk þess var i húsinu verbúð, sem ekki var búið í um þessar mundir. Hús þetta stóð uppi á Nöf, rétt ofan við bryggjuna og var næsta hús við sjóinn. Svo til allt, sem í húsinu var fór með því í hafið, nema hvað lítils háttar af veiðarfærum varð bjargað af grunninum. Hafnarmannvirkin á Hofsósi urðu ekki fyrir verulegum skemmdum í veðurofsanum og brimrótinu. Grjót reif að vísu upp vestan við hafnargarðinn og þeyttist sumt af því með briminu upp á bryggjuna. Til marks um brimrótið má geta þess, að stærstu steinarnir, sem sjórinn fleygði upp á bryggjuna, voru 3—4 smálestir að þyngd. Nóttina, sem óveðrið skall á, var vel gengið frá öllum bátum á Hofsósi. Voru þeir allir settir upp á land og skorðaðir. Sakaði þá ekki í veðrinu.

Frá fréttaritara Tímans í Trékyllisvík. Í ofviðrinu um síðustu helgi tók sjórinn trillubát að Veiðileysu í Veiðileysufirði á Ströndum. Var það síðasti báturinn þar, því að i hinu veðrinu brotnuðu þar tveir bátar. Eigandi bátsins, sem nú fórst, Þorlákur Guðbrandsson, sextugur maður, fæddur og uppalinn í Veiðileysu, segist ekki muna annan eins sjógang. Bátleysið er þeim bændum í Veiðileysu mjög bagalegt, því að aðdrættir eru allir á sjó, en þeir hafa ekki enn getað fengið efni i þök á fénaðarhús, sem fuku í fyrra veðrinu, en hörkuvetur kominn. Á Djúpuvík urðu einnig skemmdir. Þar braut sjórinn uppfyllingu og skemmdi plan allmikið.

Á Þórshöfn gekk sjór á land í ofviðrinu um helgina, og flæddi þar inn í tvö hús. Einn trillubátur, eign Magnúsar Jónssonar, brotnaði í spón. Í Mjóafirði varð það tjón í ofviðrinu, að bátur sökk, og vörubifreið, sem stóð þar á bæjarhlaði, fauk um og stöðvaðist ekki fyrr en úti í sjó. Báturinn, sem sökk, var „Marselía“, 7—8 smálestir, eign Stefáns Einarssonar í Sandhúsi. Var bátur þessi notaður til flutninga milli Mjóafjarðar og Neskaupstaðar. Rak hann fyrst að landi, en bar síðan frá og sökk þar. Bíllinn, sem fauk, stóð á hlaðinu að Friðheimi, sem er samtýnis við Fjörð. Valt hann um í ofsahrinu og staðnæmdist ekki fyrr en úti í sjó. Þetta var hálfrar annarrar smálestar bíll, eign Ólafs Ólafssonar, bónda í Friðheimi.

Frá fréttaritara Tímans á Sauðárkróki. Hér á Sauðárkróki átti sér stað ískyggilegt landbrot í ofsaveðrinu, sem skall á síðastliðna sunnudagsnótt, og nokkrar skemmdir urðu á hafnarmannvirkjum og skúrum við sjóinn. Mun annað eins brim og í þessu norðanáhlaupi ekki hafa komið hér í tuttugu ár. Sauðárkróksbær stendur á malareyri undir brekkum frammi við sjóinn Er fremst allhár malarkambur, og af honum tók nú í hafrótinu 6—10 metra sneið á löngum kafla, þar sem sleppir steyptum garði, sem gerður hefir til varnar sjógangi. Þar sem malarkamburinn var hæstur fremst, veitir hann nú brimi miklu minni viðspyrnu en áður, og er hætt við, að landbrotið aukist næst þegar stórviðri gerir, þótt hafrót verði ekki eins mikið og nú. Sjórinn gróf einnig undan þremur beituskúrum. Í einum þeirra voru geymdir tuttugu pokar af tilbúnum áburði, sem ónýttist algerlega, og auk þess fór í sjóinn bæði timbur og veiðarfæri, sem geymt var í skúrunum. Þá gekk sjór á land í bænum og flæddi inn í kjallara gistihússins Villa Nova. Loks urðu hér skemmdir á hafnarmannvirkjum. Mikið af sandi og möl bar inn í höfnina, og skarð brotnaði í hafnargarðinn og dekkið seig niður á parti. Sömuleiðis tók dekkið af gömlu bryggjunni, þar sem trillubátarnir hafa verið afgreiddir.

Haglaust er nú á Fljótdalshéraði, nema á Jökuldal — þar næst enn til jarðar — og fénaður því kominn á gjöf. Er útlit hið harðindalegasta. Vegir allir eru tepptir sökum snjóa, en niðri á Reyðarfirði er enn mikið af fóðurbæti og jafnvel heyi, sem flytja átti upp á Hérað. Var reynt að brjótast yfir Fagradal í gær. Fóru þaðan tveir bílar og tvær ýtur, og voru farartækin komin þriðjung leiðarinnar eftir átta tíma útivist. Í Borgarfirði eystra er einnig haglaust, mikill snjór og snjólag vont.

Frá fréttaritara Tímans á Haganesvík. Um síðustu helgi var hér afspyrnuveður með svo miklu sjóróti, að annað eins hefir ekki komið hér síðan 1934. Bryggju tók með öllu hér í Haganesvík, bátar skemmdust og vegur er í hættu. Veðrið skall hér á um kl.þrjú um nóttina og um morguninn var afspyrnurok og sjávargangur svo mikill, að ekki hefir annað eins komið síðan 1934. Var brimið afskaplegt og um kl. 10 um morguninn tók brimið í einu vetfangi trébryggju allstóra, sem byggð var í Haganesvik fyrir 6—7 árum, þegar verið var að gera Skeiðfossvirkjunina. Er ekki urmull eftir af bryggjunni. Allir bátar, flest trillubátar, höfðu verið settir hátt upp, en brimið gekk svo langt á land, að það skemmdi þá flesta eða alla meira og minna. Þá gekk sjórinn einnig inn í sláturhús en skemmdir af því urðu vonum minni. Árabát tók brimið og eyðilagði alveg á bænum Reykhóli, skammt frá Haganesvík. Við Haganesvík liggur vegurinn við sjóinn á malarkömbum milli sjávar og lóna og vatna. Í haust var gerður þarna nýr vegur. Í sjávarganginum á sunnudaginn stíflaðist frárennslið úr Sandósi og bólgnaði lónið upp og braut sér síðan nýja leið til sjávar. Rennur ósinn nú með fram nýja veginum á 100 metra kafla og grefur undan honum, svo að vegurinn er í mikilli hættu. Einnig teygði brimið sig upp að veginum og gróf undan honum.

Frá fréttaritara Tímans í Borgarfirði eystra. Talsverðir skaðar urðu hér í þorpinu af völdum hafróts og veðurs síðastliðinn sunnudag og mánudag. Telja gamlir menn, að sjór hafi aldrei gengið hærra á land á þessari öld en í veðrinu nú um helgina. Veðurhæð var ofsaleg báða daga, norðanhríð með fádæma hafróti og brimi. Braut sjórinn stór skörð í varnarhleðslu við aðalgötu þorpsins, flæddi á land upp og inn í nokkur hús, þótt ekki yrði þar tjón að verulegu ráði. Hins vegar braut sjórinn fiskiskúra og skemmdi nokkuð af fiski. Einnig skolaði ýmsu burt, svo sem fiskilínum, tunnum með olíu og lýsi og fleira af varningi.

Frá fréttaritara Tímans á Raufarhöfn. Um helgina var hér aftakaveður og hefir ekki meiri sjávargangur komið um áratugi. Fjárborgirnar á Sigurðarstöðum, sem eru við sjó norðan á Sléttunni miðri, standa frammi við sjóinn og á aðra hönd er stórt lón, sem skilið er frá sjó með malarkambi. Í stórbrimum stíflast stundum ósinn eða frárennsli þess, og er líklegt að svo hafi verið í þetta sinn. Í fárviðrinu seint á sunnudagsnóttina hrakti um 70 fjár frá fjárborgunum í lónið eða týndist með öðrum hætti, og er þetta meiri hluti fjárstofns bóndans á Sigurðarstöðum, Sæmundar Kristjánssonar. en einnig átti lausamaður sem hjá honum er, eitthvað af fénu. Í gær höfðu fundizt 35 kindur dauðar í lóninu, en búist var við að mestur hluti hins týnda fjár hefði farist. Þó var ekki útilokað talið, að eitthvað af fénu hefði hrakið annað og þá lent i fönn eða eða út á heiðar og væri kannski lifandi enn. Mikill snjór er nú kominn á Sléttu og er jarðlaust með öllu þessa daga. Á Raufarhöfn var brimið afskaplegt og gekk langt á land, alveg upp að húsum og jafnvel inn í þau. Skemmdir urðu þó ekki teljandi þar. Vélbátar lágu á höfninni, en sjómenn voru í þeim mörgum og höfðu vélar í gangi til að vera viðbúnir, ef þeir slitnuðu upp. Tókst þannig að verja bátana að mestu.

Tíminn segir 15.desember af ófærð nyrðra og enn af tjóni í veðrinu þann 10.

Í allan gærdag var stórhríð á Akureyri, eins og víðast hvar annars staðar á Norðurlandi. Umferð bíla mátti heita stöðvuð um bæinn í gærkvöldi, og illt útlit um mjólkurflutninga með bílum úr héraðinu til Akureyrar.

Frá fréttaritara Tímans í Reykhólasveit. Hið mesta fárviðri var hér um slóðir aðfaranótt síðastliðins sunnudags [10.], og mun veðurhæðin hafa orðið þrettán vindstig á Reykhólum. Sprengdi veðrið járnklæddan timburgafl úr birgðaskemmu tilraunastöðvarinnar þar. Mun þó lélegum frágangi byggingameistarans hafa verið um að kenna, að gaflinn stóðst ekki veðrið. Skemman fylltist af fönn, en verulegar skemmdir munu ekki hafa orðið á því, sem þar var geymt.

Þann 16. og 17. gerði talsverða sunnanátt og hláku. Urðu þá vatnavextir sem ollu tjóni. Tíminn segir frá 20. desember:

Frá fréttaritara Tímans i Vík í Mýrdal. Síðastliðinn sunnudag gerði hér um slóðir mikla vatnavexti, og urðu lækir og ár að foraðsvötnum. Skemmdust vegir víða af völdum vatns, og brýr tók af lækjum. Víða er grafið undan vegum, svo að þeir verða viðsjálir, er frost fer úr. Brúna af Uxafótarlæk, milli Fagradals og Víkur, tók af. Smábrú tók af læk utan við Skeiðflöt í Mýrdal og aðra af Halalæk hjá Sólheimanesi. Eftir að annar brúarstöpullinn við Uxafótarlæk var hruninn, bar það að pilt á jeppa, Einar Klemensson frá Görðum í Mýrdal. Varð hann þess ekkí var, hvað gerst hafði og lenti hann í flaumnum með bíl sinn. Einari tókst að bjarga sér, en jeppinn stórskemmdist í læknum af jakaburði.

Þegar áætlunarbíll var á leið upp í Reykholt frá Reykjavík síðdegis á laugardag [16.], skall á hvassviðri, svo að aftaka rokur skullu ofan af Hafnarfjalli. En vegurinn liggur mjög nærri fjallinu á kafla, eins og kunnugt er þeim, er þarna hafa átt leið um, síðan veginum um Hafnarskóg var breytt. Á sjötta tímanum á laugardaginn, þegar bíllinn fór fyrir fjallsendann, skall roka á bílinn skyndilega, og skipti það engum togum, að vindurinn tók bílinn út af veginum og þeytti honum út í flóa i einum svip. Þó undarlegt megi virðast sakaði engan sem í bílnum var. Er það ekki hvað síst að þakka snarræði bifreiðarstjórans Guðmundar Guðjónssonar, sem sneri bílnum þannig, að komist varð hjá veltu. Er hann vanur og traustur bifreiðarstjóri og kunnugur á þessari leið. Djúp gil voru við veginn rétt framan við þar sem bíllinn fauk út af og einnig skammt fyrir aftan. Bíllinn skemmdist lítið og varð honum komið upp á veginn aftur, þar sem kanturinn var ekki hár og gat hann haldið ferð sinni áfram upp í Reykholt.

Tíminn segir enn af tjóni í veðrinu þann 10. í pistli þann 21. desember:

Í ofviðrinu, sem skall á 10. desember, urðu talsverðar skemmdir í Bakkafirði. En af þeim hafa ekki borist fregnir fyrr en nú, þar eð símasambandslaust hefir verið við Höfn í Bakkafirði eftir veðrið, þar til nú. Brimið var ægilegt hér hjá okkur, sagði Lúðvík Sigurjónsson útibússtjóri í viðtali við tíðindamann Tímans. Sjógangur var meiri en dæmi eru um, og mun sjór aldrei hafa gengið jafn hátt síðustu 30—40 árin. Sex smálesta mótorbátur, eign færeyskra bræðra, Engilberts og Jógvans Hansen, stóð uppi á landi í kauptúninu Höfn í Bakkafirði og hafði staðið þar ónotaður síðustu 4—5 árin. Hann hreif brimið með sér í sjóinn. Dráttarbátur, eign Lúðvíks Sigurjónssonar, stóð langt uppi á braut. Brimið skolaði honum einnig brott, og er ekki vitað, að sjór hafi áður gengið svo hátt. Loks laskaðist bryggjan talsvert í sjóganginum. Á Bakka í Bakkafirði urðu einnig skemmdir. Þar brotnaði fiskiskúr, eign Marinós Sigurðssonar, eins af þremur bændum þar. Fleiri smærri skemmdir urðu af veðrinu og sjóganginum í Bakkafirði.

Árið 1950 smöluðu Mývetningar enn fé á aðventunni - rétt eins og í hinni frægu sögu Gunnars Gunnarssonar sem gerist um það bil 25 árum fyrr. Tíminn 29.desember:

Eins og frá var skýrt hér í blaðinu um daginn lentu Mývetningar í allmiklum þrekraunum við að koma fé sínu heim af Austurfjöllum fyrir hátíðarnar og vantaði þá um 90 fjár, sem flest hafði fennt á fjöllunum í stórhríðinni. Eftir áhlaupið var lagt af stað til leitar og aðallega notaðir til þess hundar, sem vanir eru að leita í fönn. Eiga Mývetningar nokkra hunda, sem þeir hafa vanið við slíkt, og auk þess var fenginn vanur leitarhundur neðan úr Bárðardal. Fannst rúmlega helmingur hins týnda fjár dagana fyrir jólin, en enn vantar 30—40 fjár. Er það með því allra mesta, sem Mývetninga hefir nokkurn tíma vantað af Fjöllunum eftir haustgönguna.

Hér lýkur upprifjun hungurdiska á veðri og tíðarfari ársins 1950. Tölulegar upplýsingar ýmsar má finna í viðhenginu.  

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• tölur ársins 1950

Tuttugu febrúardagar

Meðalhiti fyrstu 20 daga febrúarmánaðar í Reykjavík er +1,0 stig. Það er +0,3 stigum ofan meðallags sömu daga 1991 til 2020 og +0,2 ofan meðallags síðustu tíu ára. Hitinn raðast í 14.hlýjasta sæti (af 23) á öldinni. Þessir sömu dagar voru kaldastir 2002, meðalhiti þá -2,3 stig, en hlýjastir voru þeir 2017, meðalhiti +4,1 stig. Á langa listanum raðast hitinn í 50. sæti af 151. Hlýjast var 1965, meðalhiti +4,8 stig, en kaldast 1892, meðalhiti -4,8 stig.

 

Á Akureyri er meðalhiti nú +1,2 stig, +1,8 stigum ofan meðallags 1991 til 2020 og +2,0 stigum ofan meðallags síðustu tíu ára.

 

Tiltölulega hlýjast hefur verið á Ströndum og Norðurlandi vestra, Norðausturlandi og á Miðhálendinu. Þar er mánuðurinn það sem af er sá 7. hlýjasti á öldinni. Kaldast að tiltölu hefur verið á Suðausturlandi þar sem hitinn er í 14. hlýjasta sæti.

 

Miðað við síðustu tíu ár hefur verið hlýjast á Sauðárkróksflugvelli. Þar er hiti +2,6 stig ofan meðallags, en kaldast hefur verið við Skarðsfjöruvita þar sem hiti er -0,3 stigum neðan meðallags síðustu tíu ára.

 

Úrkoma í Reykjavík hefur mælst 128,6 mm, sú mesta sömu almanaksdaga á öldinni, en sú áttunda mesta frá upphafi mælinga. Síðast mældist úrkoma meiri í Reykjavík þessa sömu daga árið 1994. Á Akureyri hefur úrkoman mælst 37,0 mm og er það í meðallagi.

 

Sólskinsstundir hafa mælst 22,9 í Reykjavík, 15 færri en að meðaltali. Á Akureyri hafa sólskinsstundirnar mælst 28,3.

Vonandi

Á morgun, sunnudag 19. febrúar, kemur enn ein lægðin að landinu og fer síðan austur um Skaftafellssýslur. Ritstjóranum leist mjög illa á hana í fyrradag, en reiknimiðstöðvum hefur tekist að róa hann nokkuð niður. Þær segja - „jú, þetta er alvörulægð, en hún er samt ekki af þeim styrk sem þú óttaðist (gamli kall)“. 

Hér er spá evrópureiknimiðstöðvarinnar sem gildir kl.6 að sunnudagsmorgni 19. febrúar. Lægðin er þá í svonefndum óðavexti (dýpkar um meir en 24 hPa á sólarhring) - en samt ekki mikið meira en það. Verði lægðin aðeins dýpri heldur en spár gera nú ráð fyrir fer hún farið sjónarmun vestar. Þar með skellur vestanstrengurinn sunnan við hana á landinu af hafi - með tilheyrandi sjávarflóðahættu. Rætist spár fer aðalstrengurinn sunnan við land (af heldur minna afli). Vindaspár fyrir Suðausturland annað kvöld eru þó býsna snarpar og rétt að huga að. Sömuleiðis kemur vindstrengur af vestri inn á Reykjanes og Faxaflóa síðdegis - kannski rétt að vara sig á honum, þó ekki sé af verstu gerð. Fjallvegir á mestöllu landinu verða líka varasamir viðfangs - allir ferðalangar eiga að gefa veðri og veðurspám gaum.  

Góa byrjar sum sé nokkuð höstugt - og skemmtideildir reiknimiðstöðvanna halda áfram að keppa um athygli við aðrar efnisveitur netsins og dreifa sápunni. Veðurnördin eru ánægð með það - (eða þannig).  

En vonandi hafa reiknimiðstöðvar rétt fyrir sér með þessa lægð.