Enn á hann að sækja að

Eftir að hafa verið „á hillunni“ í nokkra daga með rólegu veðri er líklegt að aftur dragi til tíðinda. Fyrst með sunnanátt og hlýindum, en síðan miklum rosum. Ekki ljóst á þessu stigi hversu grófgerðir þeir verða - en alla vega eru skemmtideildir reiknimiðstöðvanna í essinu sínu - rétt einu sinni. 

Það ærir óstöðugan að elta uppi slíkar öfgaspár nema endrum og sinnum - enda eiga þær fæstar stoð í raunveruleikanum - alla vega eru smáatriði jafnan út og suður í þoku framtíðar. Það er ekki fyrr en komið er inn í tveggja- til þriggjadagarammann að raunveruleikinn fer að koma í ljós. 

En framtíðarspárnar eru að nefna nýja stórsókn kanadakuldans (Stóra-Bola) út yfir Atlantshaf - hún hefst raunar á því að hlýju lofti að sunnan er sparkað norður til okkar og áfram norður í höf - á undan aðalsókn kalda loftsins úr vestri. Margar spár skemmtideildanna gera ráð fyrir alls konar metum í þessari nýju sókn - hvort þau verða vitum við ekki - og því síður hvort þau koma okkur svo nokkuð við þótt þau eigi sér stað einhvers staðar á svæðinu. 

En við skulum samt nota tækifærið og rifja upp hver febrúarmet þrýstings og stöðu háloftaflata eru hér við land - þá sjáum við betur hvort einhverjar nýjungar eru að eiga sér stað eða ekki - þegar nær dregur stefnumótum. 

Fyrst eru það lágþrýstimet febrúarmánaðar á landinu. Það er sárasjaldan að þrýstingur á veðurstöðvum fari niður fyrir 940 hPa í febrúar. Lægst er þó nærri 200 ára gamalt met sem sett var í Reykjavík 4.febrúar 1824, Jón Þorsteinsson mældi þá 923,8 hPa. Þetta var lengi lægsti þrýstingur sem vitað var um við allt norðanvert Atlantshaf - gott ef ekki um allt norðurhvel utan hitabeltisins. Næstlægsti þrýstingur sem við vitum um í febrúar hér á landi mældist á Stórhöfða í Vestmannaeyjum þann 5. árið 1989 - 931,9 hPa. Þess má geta að janúarmánuður nú og janúar 1989 eru mjög skyldir. Þriðjalægsta febrúartalan er líka úr Vestmanneyjum, 932,3 hPa sem mældist þar þann 24. árið 1903. Í þeim mánuði gengu fleiri óvenjudjúpar lægðir nærri landinu. Þó skaðar hafi ekki orðið tiltakanlega miklir miðað við það sem stundum var er ljóst að þetta var vandræðaveðurlag - og hefði líka þótt það nú. 

Fjórðilægsti febrúarþrýstingurinn mældist í Stykkishólmi í halaveðrinu svonefnda, 8.febrúar 1925 - um það fjölluðu hungurdiskar nýlega. Þrýstingur hefur tvisvar að auki farið niður fyrir 940 hPa í febrúar hér á landi, þann 19. 1922 (Grindavík) og þann 8. 1982 (Keflavíkurflugvöllur). Síðastnefnda dagsetningin er minnisstæð ritstjóra hungurdiska - hann hafði aldrei fyrr upplifað jafndjúpa lægð á eigin skinni á sinni nördatíð (en fleiri fylgdu á eftir). 

Þá kemur að háloftametunum - úr mælingum gerðum yfir Keflavíkurflugvelli. Spár eru nú í raun og veru að gera því skóna að þeim kunni að vera ógnað.

Metin í 400 hPa og neðar eru öll úr áðurnefndu veðri 1982 - kannski hafa fletirnir orðið enn lægri í veðrunum 1922, 1903 og í halaveðrinu. Bandaríska endurgreiningin nefnir 4730 m í 500 hPa í halaveðrinu og 4760 þann 7.febrúar 1894 - þá fór þrýstingur lægst í 944,9 hPa á athugunartíma hér á landi, en gæti hafa farið neðar að næturlagi - þegar engar athuganir voru gerðar - þá varð frægt sjóflóð í Norðfirði.

Miðfletirnir, 400 og 300 hPa, eiga sín met þann 3.febrúar 1962. Sá mánuður hefur komið við sögu á hungurdiskum áður - var mjög illviðrasamur lengst af - en endaði með einhverjum hæsta þrýstingi sem við vitum um hér á landi - gekk öfganna á milli. Þá urðu líka skelfileg illviðri í Vestur-Evrópu - en slíku er líka verið að hóta nú - rætist vonandi ekki. Metin í efstu flötunum sem hér eru nefndir, 100 og 30 hPa eru ekki mjög gömul, frá 2011. Þá gekk talsvert á hér á landi - eins og hungurdiskar fjölluðu um - geta menn t.d. rifjað upp pistil frá 5.febrúar það ár. [Endalaust lesefni á hungurdiskum - og margt nýtist vel sem svefnvaki (er það nú orð líka?)].