Hugur reikar - í blíðunni

Í blíðunni í dag (fimmtudag 28.febrúar) leitar hugurinn - eins og venjulega á þessum árstíma - aftur til vetrarins 1963 til 1964 og þeirrar sérlega góðu tíðar sem þá ríkti. Við skulum til gamans horfa á eitt háloftakort frá þessum tíma - staðan afskaplega svipuð stöðunni í dag (kort sem sýnir hana birtist í síðasta pistli hér á undan).

Þetta er seint á föstudagskvöldi, 21.febrúar (kl.23 að þágildandi tíma hér á landi). Hæðarhryggur er í háloftunum yfir landinu studdur af hlýju lofti sem berst úr suðaustri - nærri því alveg eins og nú. Kuldapollar eru að bylta sér langt fyrir norðan og vestan - rétt eins og nú. Fyrstu dagar febrúar 1964 höfðu verið mjög kaldir (líka nú) - einu verulega köldu dagar þess vetrar og mikill snjór var þá víða um land. En hann tók undrafljótt upp.

Kuldapollurinn Stóri-Boli var oft mjög öflugur þennan vetur og virtist stundum mjög ógnandi - en einhvern veginn varð aldrei neitt úr því að hann skyti örmum sínum til landsins. Í apríl og maí komu hins vegar kuldaköst, hálfleiðinleg að vísu en algjörir smámunir miðað við þau sem gengu yfir vorið áður - 1963. 

En ritstjóri hungurdiska trúir ekki á hliðstæðuspár - veðrið finnur sér ætíð nýjan og frumlegan farveg. Ólíklegt verður því að telja að framhaldið verði að þessu sinni svipað og var 1964 - þegar vetrarblíðan var endalaus.

Dálítill hæðarhryggur

Eftir lægðaganginn undanfarna daga virðist dálítill hæðarhryggur ætla að taka við stjórn í háloftunum. Hann verður að vísu ekki mjög áberandi á hefðbundnum veðurkortum, en sýnir sig vel í háloftum. Fyrra kortið sem við lítum á í dag gildir síðdegis á fimmtudag, 28.febrúar. Það er evrópureiknimiðstöðin sem spáir.

Jafnhæðarlínur 500 hPa-flatarins eru heildregnar og má af legu þeirra ráða vindstyrk og stefnu í rúmlega 5 km hæð. Línur yfir Íslandi eru gisnar og háloftavindar því slakir. Hryggjarmiðjan er merkt á kortið þar sem hún liggur frá Skotlandi norðvestur yfir Ísland og allt til Baffinslands - og heldur reyndar áfram þaðan allt til Alaska og suður eftir Kyrrahafi. Hryggurinn greinir á milli áhrifasvæða kuldapollanna stóru, Stóra-Bola yfir Ameríku og Síberíu-Blesa við norðurströnd Asíu. Fyrirferðarminni kuldapollur er við Norðaustur-Grænland - einskonar sendiboði milli stórveldanna. Við skulum til aðgreiningar kalla hann Hroll. 

Litirnir á kortinu sýna þykktina, en hún greinir frá hita í neðri hluta veðrahvolfs, því meiri sem hún er því hlýrra er loftið. Meðalþykkt yfir Íslandi á þessum tíma árs er í námunda við 5260 metra - í ljósasta bláa litnum. Á milli litaskipta eru 60 metrar, sem samsvarar um 3 stigum í hita. Hiti í niðri hluta veðrahvolfs verður því 3-4 stigum ofan meðallags á fimmtudaginn - sé spáin rétt. Niðri við jörð eru jákvæðu vikin (nær ætíð) minni en ofar - sérstaklega inn til landsins í björtu og hægu veðri. 

Það sem skiptir meginmáli á þessu korti er hryggurinn sem skilur á milli kulda úr vestri annars vegar - og kulda úr norðri hins vegar. Við teljum það hagstætt. 

Þó Hrollur sé ekki á beinni leið til okkar - hann mætir örlögum sínu yfir hlýju Barentshafi er kuldinn sem fylgir honum sem það mikill að hætt er við að hann leki smám saman í átt til okkar. Spáruna reiknimiðstöðvarinnar frá hádegi segir t.d. að á mánudag/þriðjudag hafi þykktin yfir landinu fallið um 180 metra - 9 stig. Munar um minna. Kannski rætist sú spá - kannski ekki. 

En það skemmtilega við spárunu dagsins er að staðan á að vera nærri því sú sama aftur eftir viku. - Nokkuð kaldari að vísu en að öðru leyti mjög svipuð. Við lítum á spákort sem gildir um hádegi á föstudag, 8.mars.

Hér er þykktin yfir landinu nærri meðallagi. Hæðarhryggurinn (rauð strikalína) liggur á svipuðum slóðum og á fyrra korti og (nýr) Hrollur á sama stað. Þykktin er þó lítillega minni en á fimmtudagskortinu (um 5280 metrar í stað 5350 í á fyrra korti) - og hiti því nærri meðallagi í neðri hluta veðrahvolfs. 

Óvenjulegt er hins vegar að 10 daga veðurspár standist - að venju lítum við því á þessa sem einskonar skemmtiatriði. 

Eins og bent var á á fjasbókarsíðu hungurdiska var óvenjuhlýtt á Suðurlandi í gærkveldi og fram eftir nóttu - og síðan á Austurlandi í dag (þriðjudag 26.febrúar). Sigurður Þór Guðjónsson benti réttilega á það á fjasbók að hitinn sem mældist á Hellu og við Markarfljót (12,3 stig) er sá hæsti sem mælst hefur á Suðurlandsundirlendi í febrúar (ef við teljum svæðið austan Markarfljóts ekki með). Slær þó ekki út 12,6 stigin sem mældust fyrir nokkrum dögum á Skrauthólum á Kjalarnesi (sjá pistil hungurdiska). 

En við endurbirtum hér fjasbókarpistlana - svo aðrir en fjasbókarsamfélagið geti lesið - í lokin er smáviðbót í lok dags.

[26.3. 01:37] Mikil hlýindi fylgja lægðinni sem nú er á leið yfir landið (að kvöldi 25.febrúar). Febrúarhitamet hafa verið slegin, sérstaklega á suðurlandsundirlendinu. Við nefnum hér aðeins stöðvar þar sem athugað hefur verið frá því fyrir aldamót. Það eru Þykkvibær (11,2 stig), Þingvellir (10,5 stig) og Skálholt (11,1 stig). Hitinn á Þingvöllum og í Þykkvabæ er einnig hærri nú en nokkru sinni mældist í febrúar á mönnuðu stöðvunum á þessum stöðum.

Á Mörk á Landi hefur verið athugað frá 2008, þar var í kvöld mesti vindhraði sem þar hefur nokkru sinni mælst, 30,1 m/s (10-mínútna meðaltal). Áttin var af austsuðaustri - og hiti fór í 10,6 stig. 

[26.2. 14:32] Eins og getið var um í síðasta pistli var ársvindhraðamet slegið í gærkvöldi á Mörk á Landi (mánudag 25.febrúar). Í morgun (þriðjudag 26.) bættust Mývatnsöræfi við í þann „hóp“, vindur fór þar í 30,8 m/s, það mesta síðan stöðin hóf mælingar 1998. Ársmet var líka sett á Fljótsheiði - en þar hefur aðeins verið athugað frá 2012, talan er hins vegar há, 31,3 m/s. Febrúarvindhraðamet voru slegin á fáeinum stöðvum til viðbótar, við nefnum aðeins þær sem athugað hafa í 10 ár eða meir, það eru Brúarjökull, Papey, Miðfjarðarnes, Streiti, Hálsar og Hvalnes. - 

Dagurinn í dag - 26.febrúar varð fyrsti stormdagur ársins á landsvísu (að mati ritstjóra hungurdiska) - 10-mínútna meðalvindhraði náði 20 m/s á 34 prósentum stöðva í byggð, til að komast á listann þarf hlutfallið að vera 25 prósent eða meira. Þessi listi metur snerpu veðra fremur en úthald. Ritstjórinn heldur líka úti öðrum lista (sem er nær því að mæla úthald) - til að komast á hann þarf meðalvindhraði sólarhringsins í byggðum landsins að ná 10,5 m/s. Það gerðist ekki í dag - og hefur ekki gerst enn á þessu ári. 

Af árinu 1892

Því hefur verið fleygt að árið 1892 hafi verið síðasta ár „litlu-ísaldar“, en eftir það hafi tíð tekið stakkaskiptum og aldrei síðar náð sömu hörku og gerðist áður. Ritstjóri hungurdiska er reyndar efins um að eitthvað sé til sem verðskuldi þetta nafn „litla-ísöld“ og að alla vega sé það ekki rétt á borð borið í hinni almennu umræðu. En hvað um það - árið 1892 var afspyrnukalt hér á landi og hefur ekki orðið jafnkalt eða kaldara síðan. Fáein önnur ár 19.aldar keppa við það í kuldum. 

Það er þó ekki þar með sagt að tíðin hafi verið alslæm á árinu. Ritstjóra hungurdiska er nú orðið tamt að vitna í orð Hannesar Finnssonar í ritinu „Mannfækkun af hallærum“: „Óhagkvæmni veðráttunnar gjörir oss [...] meiri skaða en veðraharkan“. Næstu ár á undan höfðu verið fremur hagstæð og fyrningar allgóðar komu í veg fyrir teljandi felli. Þó sumarið væri kalt og nöturlegt var þó hægt að ná heyjum í hús og haustið var skásti tími ársins. Og - eins og áður sagði - batnaði tíð töluvert næstu árin (þó ekki hafi hún staðist kröfur nútímans - en það eru nú fá ár sem það gera heyrist manni).

Meðalhiti í Reykjavík var aðeins 2,7 stig - sama í Hafnarfirði. Í Stykkishólmi var meðalhiti ársins 1,3 stig og 0,2 stig á Akureyri. Allir mánuðir ársins teljast kaldir á landsvísu og fjórir afburðakaldir; febrúar, júní, júlí og september. Þetta er eina ár síðustu 200 ára (að minnsta kosti) sem nær „hreinu borði“ kaldra mánaða. [Ekkert ár hefur náð hreinum hlýindum]. Hiti mældist hæstur í Möðrudal þann 22.júlí, 22,8 stig. Við trúum hámarkshitatölum úr Möðrudal hóflega á þessum árum - en næsthæsta talan er 21,4 stig sem mældust á Teigarhorni þann 21.júlí. Þetta eru einu tölur veðurstöðva hærri en 20 stig á árinu. Mest frost mældist í Möðrudal 10.mars, -33,2 stig. Frost mældist í byggð í öllum mánuðum ársins. Lægsta tala júlímánaðar var t.d. -1,5 stig og mældist hún á Raufarhöfn þann 9. Fleiri fróðlegar lágar tölur má finna í viðhenginu. 

Myndin sýnir hita frá degi til dags í Reykjavík á árinu 1892. Frostin á útmánuðum voru ekki samfelld, hlákur stungu sér inn á milli, en kuldaköstin voru sérlega hörð. Lágmarkshiti í Reykjavík fór 12 daga niður í -15 stig eða neðar og tvær næstur fór frostið í -20 stig. Þann 9. maí mældist frostið í Reykjavík -9,1 stig og hefur aldrei mælst meira í þeim mánuði. Þann 15.ágúst mældist lágmarkshitinn 0,3 stig og hefur aldrei farið jafn lágt svo snemma í þeim mánuði. Enda fór illa með ræktun garðávaxta - uppskera varla jafnmikil og sett var niður.

Fjöldi dægurlágmarksmeta sem sett voru í Reykjavík á árinu standa enn, 33 alls og dreifast á alla mánuði ársins nema janúar og júlí. Á Akureyri standa enn 3 dægurlágmarksmet, og fimm á landsvísu. Nánari upplýsingar um þessa daga má finna í viðhenginu og sömuleiðis lista yfir sérlega kalda daga í Reykjavík og Stykkishólmi.  

Úrkoma mældist 729 mm í Reykjavík, heldur undir meðallagi. Janúar var úrkomusamur, en maí og júní þurrir og tafðist gróður þess vegna. Nokkuð rigndi í júlí - en um það bil þegar óþurrkahljóð fór að komast í menn stytti upp og ágúst var þurr, sæmilega hlýtt var þá á daginn, en mjög kalt á nóttum. Ruddaveður var um tíma í september, en október var mjög hægviðrasamur lengst af. 

Sólarhringsúrkoma mældist nokkrum sinnum óvenjumikil í Reykjavík. Sennilega hefur veðurathugunarmaður leyft sér að safna saman úrkomu fleiri en einn dag í þessum tilvikum - þarfnast nánari athugunar við. 

Eins og sjá má af myndinni var stutt öfganna í milli í loftþrýstingi í janúar og febrúar. Lægsti þrýstingur í Reykjavík - og á landinu mældist í miklu illviðri 21.janúar, 945,1 hPa. Jónas Jónassen segir í pistli að loftvog í Reykjavík hafi um nóttina farið niður fyrir 940 hPa og ekki er sérstök ástæða til að efast um það. Hæstur mældist þrýstingurinn á Akureyri og í Stykkishólmi þann 14.febrúar, 1051,8 hPa og er það hæsti þrýstingur sem nokkru sinni hefur mælst í þeim mánuði hér á landi. 

Hér að neðan eru dregnar saman helstu fréttir af veðri, tíð og veðurtengdu tjóni á árinu 1892 og vitnað í samtímablaðafréttir. Stundum eru þær styttar lítillega og stafsetning er að mestu færð til nútímahorfs. 

Cand. mag. Pálmi Pálsson ritar yfirlit ársins í Skírni:

Árferð. Veðrátta var mjög óstöðug framan af árinu, ýmist fannkoma mikil með frosti eða blotar með ofsaroki, svo að allt ætlaði um koll að keyra; urðu þá víða skaðar á húsum og heyjum; jarðleysur voru um alt land fram í lok marsmánaðar; á útmánuðum voru svo miklar frosthörkur, að varla mundu menn aðrar meiri; þannig voru í Vestmannaeyjum yfir 20 st. á C. 8—9.febrúar, í Reykjavík 18 st. á C. um hádegi 18. mars, á Eyrarbakka 25 st. á C. aðfaranótt 28. s.m., og Akureyri 27 st. á C. s.d. Fannfergi og ísalög voru ákaflega mikil um allt land, svo að hvergi sást í dökkva díla og firðir allir fullir af lagnaðarís; á Faxaflóa var ísinn mannheldur langt út fyrir öll innnes og á Breiðafirði var hestís langt út i eyjar og um tíma jafnvel út i Flatey. Í apríl kom nokkur bloti og komu þá upp snapir víða nokkuð í lágsveitum, en til dala var öll jörð hulin snjó fram a vor; vorið var ákaflega kalt með bleytukaföldum og stórhríðum í milli; þannig kom ákaft hret i öndverðum júlímánuði og snjóaði ofan í sjó á Norðurlandi 7-9. s. m. og var sá snjór eigi með öllu horfinn úr byggðum fyrr en eftir viku; mátti heita að sumarið kæmi eigi fyrr en í miðjum júlí; á útkjálkum landsins og á Austurlandi vottaði varla fyrir gróðri fyrr en um mitt sumar, en þá kom hlýindakafli og þaut grasið upp á fám dögum, svo að þar varð jafnvel meðalgrasár, er eigi var sýnilegt annað en að jörð yrði eigi ljáberandi.

Úr því mátti heita öndvegistíð allt til ársloka, enda þótt afskapleg veður og snögg íhlaup kæmu í bili og gerðu mjög mikil spell á mönnum og fénaði (t.d. 28. september og 2. desember); en i október og nóvember var veður óvanalega milt, besta vorveður á stundum með hlýjum regnskúrum; í desembermánuði kom snjór allmikill, en tíðarfarið var hægt og stillt með jafnaði til ársloka.

Hafíss varð vart þegar í janúarmánuði fyrir Norðurlandi, en þó varð hann aldrei landfastur þar nema lítinn tíma um vorið, að firðir allir urðu fullir af ís, en úti fyrir voru hafþök langt fram á sumar, einkum austur með landi; lá ísinn fyrir Austfjörðum allt fram undir höfuðdag, að hann hvarf algjörlega; sigling kom því bæði seint til kaupataðanna á Norður- og Austurlandi og var slitrótt mjög, er skipin gátu eigi hættulaust komist fjarða milli fyrir þokum og íshroða. Lítil höpp fylgdu þessum ís, svo sem oft endranær, en þó voru unnin 2 bjarndýr, er komu með honum á land á Melrakkasléttu. Sökum þeirrar ótíðar er var allt vorið og langt fram á sumar, varð grasvöxtur með minna móti yfirleitt, einkum á túnum, en hvergi þó jafnlítill sem á Austfjörðum. Heyskapur byrjaði eigi almennt fyrr en í 15. viku sumars [seint í júlí], og sumstaðar á Austfjörðum eigi fyrr en 16 vikur af sumri, en þá var hagstæð heyskapartíð lengi og góð nýting víðast hvar, nema á Austfjörðum; þar voru einlæg votviðri fram í septembermánuð og urðu hey þar því bæði lítil og ill, miklu minni en í meðallagi; á Norðurlandi varð heyfengur manna víða á endanum í meðallagi, einkum í Þingeyjarsýslu. Garðrækt brást algjörlega um land allt.

Skeiðará hljóp aðfaranótt 12. mars og næstu daga, enda höfðu menn þóst sjá þess merki áður um veturinn að eldur mundi vera uppi einhvers staðar í Vatnajökli. Skeiðarárjökull sprakk fram og ultu íshrannirnar út um allan sandinn, en vatnsflóðið var svo mikið hinn 13. og 14., að hvergi sást eyri uppi svo langt sem augað eygði; en er vatnið tók að sjatna, var sandurinn allur sem i eina ísmöl sæi og sumir jakarnir að minnsta kosti 50—60 feta háir; var sandurinn ófær fram í águstmánuð. Elstu menn þóttust eigi muna jafnstórkostlegt hlaup sem þetta, enda voru 9 ár liðin frá því er síðasta hlaup varð.

(s.14) Slysfarir og fémissur urðu að sumu leyti með minnsta móti þetta árið, jafnvel færri og minni en við mátti búast eftir því, sem árferð hagaði meiri hlut ársins. Þannig fórust nú eigi nema nálægt 30 manns í sjó og vötnum, flestir sunnan lands og vestan, úti urðu alls um 15 manns, þar af rúmur helmingur í aftakahríðarbyl, er skall á 2. desember og stóð nokkra daga; af öðrum slysum fórust 4 menn, hröpuðu eða slösuðust á annan hátt, svo að þeir biðu bana af. Alls braut 5 þilskip hér við land og voru 2 þeirra íslensk fiskiskip, en mönnum varð bjargað. Um vorið (8. maí) hrakti fé í vötn og skemmdust nokkrar jarðir í Skaftafellssýslu og um haustið (28. sept.) gerði slíkt ofviðri undir Eyjafjöllum, að hús rauf á mörgum bæjum, en skemmdir urðu miklar á heyjum og bátum og fénaði, en fugla lamdi við jörð til bana; hafði slíkt veður eigi komið þar um slóðir í mannaminnum. Í ofsaveðri því, sem gerði 2. des. og áður var getið, fennti víða fé eða hrakti í ár og vötn, einkum í Húnavatnssýslu, Dölum og á Snæfellsnesi. Brennur urðu með mesta móti þetta ár; á Vatneyri brunnu 3 timburhús til kaldra kola 18. des. og varð fáu bjargað af innanstokksmunum; var skaðinn metinn um 50,000 kr., en þar af nokkuð vátryggt; auk þess brann timburhús á Eyrarbakka og 2 sveitabæir.

Janúar: Mjög óstöðug tíð, skiptust á ofsarok með ýmist hláku eða frostum. Kalt.

Ísafold segir þann 9.:

Norðanstormur með allmiklu frosti hefir staðið nokkra daga undanfarna þangað til í gær; lagði Skerjafjörð allan og höfnina hér talsvert, en ólendandi skipum. Í dag er blíðviðri og mun almenningur leita suður í Garð til fiskjar.

Og þann 13. segir Ísafold:

Veðrátta er nú með eindregnum vetrarblæ, frost talsverð að jafnaði og fannkoma allmikil síðustu dagana. Fátt um ferðir á sjó og landi.

Austri segir þann 12.frá miklu illviðri. 

[N]óttina milli 1. og 2. janúar gekk hér í eitt af þessum ofsaveðrum. er hér geta komið, með norðanhríðum svo að varla var stætt úti og hélst þetta veður í 7 daga með dálitilli uppstyttu framan af degi 4. þ.m. svo póstur mun þó hafa komist upp yfir Fjarðarheiði. Í þessu ólátaveðri urðu hér töluverðar skemmdir. Í flestum húsum voru hlerar ekki teknir frá gluggum þennan tíma, en hér eru víðast hafðir tréhlerar fyrir gluggum vegna veðranna. En þar, sem þeir voru ekki hafðir fyrir, brotnuðu víða rúðurnar inn í húsin fyrir afli stormsins, Nokkrar bryggjur skemmdust, og fjölda báta tók upp er fluttust lengra eða skemmra og mölbrotnuðu sumir. Bát tók hér á Öldunni upp úr ánni, sem var rígbundinn með nýrri „pertlínu" sem kubbaðist sundur. Hjall tók upp á Búðareyri með salti, matvælum,sjófatnaði og fleira og feykti langar leiðir. Þung reisla sem var í hjallinum fannst um 60 faðma burtu. „Jerúsalem" — lítið hús á Hánefsstaðaeyrum — tók upp í loft með fótstykkjum og setti aftur niður nokkuð frá, litt skemmda. Á Brekku í Mjóafirði fauk ofan af heyhlöðu, en lítið af heyi því hlaðan var grafin niður. Líklegt er að víðar hafi skaðar orðið þó ekki hafi enn til spurst. Þrátt fyrir hríðarnar er snjólítið hér í fjörðunum og góð jörð.

Austri birti frekari fréttir af sköðum í þessu sama veðri þann 30.janúar:

Í ofsaveðrinu 2. og 3. þ.m. fauk stórt bræðsluhús (frá Hammers tíð) við Djúpavog út á sjó og nýbyggður saltfiskskúr, en við hann má gera. Vér viljum taka það fram, að sá sem mestan skaða leið á Búðareyri í því voðaveðri, var Einar Pálsson á Ósi, er skúrinn átti, með mestum vetrarforða hans. Hann er fátækur maður og greiðvikinn; og væri vel að góðgjarnir menn vildu rétta honum hjálparhönd.

Þann 20. er Austri ánægður með tíðina:

Tíðarfar hefir mátt heita hið æskilegasta það sem af er vetrar en fremur hefir verið jarðskarpt hér um tíma. Frost hafa verið lítil, svo sjór er auður inn á leiru, aðeins lítill ísskæningur hefur komið á Pollinn stöku sinnum, en horfið strax aftur.

Norðurljósið á Akureyri segir þann 18.janúar:

Hér nyrðra hefir tíð verið mjög óstöðug síðan á nýári. Á nýársdag var mesta blíðviðri, en tvo næstu dagana var ofsa norðangarður með miklu frosti og snjókomu. Sjógangur var óvanalega mikill hér. Nokkra báta braut og skemmdi þá á Oddeyri og út með firðinum austanverðum.

Þjóðólfur segir almennt af janúartíð í þremur stuttum pistlum:

[8.] Veðurátta hefur nú um áramótin verið mjög óstöðug. Norðanveður með miklu frosti stóð 2 daga (5. og 6. þ.m.). Í gærmorgun 14 stiga kuldi (Celsius).

[15.] Veðurátta hefur verið hér allvetrarleg síðari hluta næstliðinnar viku. Á þriðjudag (12. þ.m.) kafaldsbylur með mikilli fannkomu og talsverðu frosti.

[29.] Veðurátta hefur verið stirð viðast hvar síðan um nýár, að því er frést hefur. Einna best hefur hún verið á Norðurlandi, nema í Þingeyjarsýslu. Þar var svo mikið illviðri um og eftir hátíðirnar, að varla varð komist bæja á milli. „Hefur líklega hvergi verið messað um jól eða nýár hér í sýslu" er skrifað þaðan að norðan 5. þ.m.

Þjóðviljinn ungi segir líka af janúartíð og smávegis af hafís:

[13.] Tíðarfarið hefir frá nýjársbyrjun verið óstöðugt; 5.-6. þ. m. var svört norðanhríð með -12 til -14°R), en endranær hafa oftast verið suðvestanvindar með litlu frosti, uns hann sneri aftur í norðangarð í gær. Hafís. Hr. Pálmi bóndi Jónsson í Rekavik bak Látur, sem hér var staddur í gær, sagði þær fréttir, að þykk hafíshella sæist úti fyrir Aðalvíkinni og norðvesturkjálka landsins; en ísinn liggur þó all-fjarri landi enn, og sést aðeins úr miðjum fjallahlíðum.

[21.] Tíðarfarið hefir verið mjög óstöðugt; frá 11.- 16.þ.m. var sífelldur norðanbylur, og gat ekki heitið fært bæja á milli í sveit; frá 17. þ.m. hafa verið suðvestan hríðir alltaf annað slagið.

Jónas Jónassen segir í pistli þann 23.:

Hinn 20. útsynningur, hvass í éljunum; um kveldið gekk hann allt i einu til austurs með slyddubyl og gjörði ákaflegt öskurok, sem stóð fram undir morgun, er hann gekk í útsuður með éljum; 22. hægur á útsunnan með ofanhríð. Í dag (23.) hægur á austan með snjókomu. Loftþyngdarmælir féll óvanalega lágt síðari part nætur (aðfaranótt h. 21.) allt niður í 705 millimetra [939,9 hPa].

Ísafold birti þann 10.febrúar bréf úr Skaftafellssýslu miðri, dagsett 22.janúar:

Á jólaföstunni snjóaði hér talsvert og frost þá stundum allt að 14 st. á R, en skömmu fyrir jólin tók þann snjó upp. Síðan hafa gengið á víxl umhleypingar með stormum og úrkomu, en hitt veifið snjór og kæla, nálega 14 st. frost með útsynningséljum með nokkrum snjó, ef ástöðuveður væri. Á jólaföstunni varð haglaust víðast hvar hér á sléttlendinu, en til fjallanna oftast hagar.

Þann 13.febrúar birti Ísafold bréf úr Vestmannaeyjum dagsett þann 28.janúar:

Með nýárinu hófst kuldakast, sem hélst fram um miðjan mánuðinn; mestur varð kuldinn aðfaranótt hins 7. -13,8°. Síðan hinn 16. hafa gengið mestu hroðar, rokstormar úr ýmsum áttum, og ýmist snjór og hagl eða stórrigningar. Aðfaranótt hins 21. var feiknamikið afspyrnurok á suð-suðaustan, svo elstu menn þykjast eigi muna annað eins ofsaveður á þeirri átt.

Og í sama tölublaði Ísfoldar er bréf úr Húnavatnssýslu, dagsett 25.janúar:

Tíðarfarið hefir verið æði-stirt síðan með jólaföstu, og nú er hér snjór mikill og hér um bil jarðlaust. Aðfaranótt hins 21. var mesta aftakaveður, einkum í Þinginu. Á Sveinsstöðum brotnuðu 18 rúður, í Steinnesi 15. Á Sveinsstöðum fauk hey, um 20 hesta, að á var giskað, og Hnausum nokkuð meira, 60-70; þar fauk líka niður af heyjum og brotnaði. Í Steinnesi fauk líka smiðja algjörlega um koll. Hætt er við, að veður þetta hafi gjört víðar skaða, þótt ekki hafi heyrst enn.

Þjóðólfur segir fréttir af janúarskaða þann 26.febrúar:

Í ofsaveðri nyrðra 21.f.m. fauk kirkjan á Kvíabekk í Ólafsfirði 15 faðma langan spöl og brotnaði til stórskemmda. Var þó fest niður með 4 járnkrókum og nýsmíðuð að kalla (fyrir 2 árum). Ennfremur fauk þá þvottahús á Laugalandi og mölbrotnaði.

Febrúar: Vond tíð og köld, mikið fannfergi. Mikill lagnaðarís.

Austri birti þann 29. bréf úr Lóni, dagsett 12.febrúar. Segir m.a. af veðrinu mikla í janúarbyrjun:

Um áramótin brá til norðanáttar og frosta, og 2. jan. gjörði ofsaveður af norðri með frosti og grjótfoki, sem gjörði stórkostlegar skemmdir á engjum og högum hér í Lóni, skóf af alla grasrót sumstaðar og setti sand og grjót á tún og slægjuland, svo að til vandræða þykir horfa fyrir ýmsum bændum. Frá sveitunum hér fyrir sunnan er nokkuð líkt að frétta, þó munu minnstar skemmdir orðið hafa í Nesjum; en á Mýrum hefir grjótfok spillt ýmsum jörðum að miklum mun og nálega gjöreytt einni í Suðursveit (Sævarhólum), að sagt er. Veðrið hélst með litlu millibili til 8. jan. og eftir það hafa lengstum verið hér harðindi og sumstaðar hagleysur. 9. þ.m. [febrúar] var allgóð hláka, og komu þá víða upp nokkrir hagar, en viða er líka jarðskarpt enn eða jarðlaust þegar nokkuð er að veðri.

Þann 30.mars segir Ísafold einnig frá tjóni í Lóni, úr bréfi sem ritað er 8.febrúar:

Nýársdag var stillt og blítt veður, en daginn eftir var kominn ofsastormur á norðan með grimmdarfrosti (10°C), og hélst það næstu daga, til 8. jan. (nema hlé varð á veðrinu
4. jan.). Mest frost 6. jan. (11,5° C). Þá urðu stórskemmdir af grjótfoki víða hér um slóðir, bæði á engjum og beitilandi. Í Lóni skóf sumstaðar af alla grasrót og er tómt fag eftir, og á einum bæ (Vík) er þúfnafyllir af sandi og grjóti á túninu, og sumir steinar svo stórir, að hafa má þá í hleðslu. Á Mýrum hafa ýmsar jarðir orðið fyrir miklum skemmdum, og ein jörð í Suðursveit (Sævarhólar) er sögð nálega aftekin fyrir grjótfoki. Eftir þetta skaðaveður hafa oftast verið harðindi, einkum eftir 19. jan., ýmist snjóar eða blotar eða frosthörkur. Flestir munu samt enn vera byrgir að heyjum, en haldist hagleysur til lengdar, verða margir illa staddir. Nú (8. febr.) er hér snjógaddur yfir allri jörð, og svell í rót, þar sem til jarðar nær.

Austri segir enn af veðri þann 20.febrúar (dagsetur pistilinn reyndar þann 29. - en á að vera 19. eða 20.):

Norðanpóstur kom hingað þann 19.þ.m., en sunnanpóstur enn ókominn. Með pósti bárust litlar fréttir að norðan. Hafíshroði hefir sést fyrir Norðurlandi, og þaðan er að frétta allstaðar að sömu harðindi og hér um sveitir, en þar voru menn í flestum héruðum vel búnir undir þau, eftir hið góða sumar. Hér eystra eru menn í efri sveitum Héraðsins, einkum á efra Jökuldal og í Fljótsdal orðnir mjög heytæpir og eru nokkrir Fljótsdælingar þegar farnir að reka af sér hross til hagagöngu út á Velli enda er sagt að eigi hafi verið jafnharður vetur á Dalnum í hálfa öld.

Aðfaranótt þess 12. þ.m. skall allt í einu hér á eitt af þeim ofsaveðrum sem hér eru svo tíð, og brotnuðu í því 2 bátar á Vestdalseyri. Þá sömu nótt kviknaði i skólahúsinu hér, en með því menn voru á ferli, varð strax vart við eldinn og hann slökktur.

Þjóðviljinn ungi lýsir febrúartíð í nokkrum pistlum:

[3.] Tíðarfarið hefir frá þorrabyrjun verið mjög umhleypingasamt, oftast suðvestan kafaldshríðir, en frostlint tíðast.

[13.] Það, sem af er þorra, hefir haldist óstöðug og hretviðrasöm tíð, og hafa sjógæftir því verið mjög stopular.

[20.] Þessa síðustu viku hafa haldist stillviðri, en frostharka töluverð, 10-13 stig Reaumur; sjómenn gera og orð á óvanalega miklu sjófrosti.

Ísafold birti þann 19.mars bréf úr Barðastrandarsýslu, dagsett 22.febrúar:

Síðan um hátíðir hafa haldist stöðugar hagleysur á flestum jörðum. Veðráttan hefir verið mjög rosasöm þenna tíma nær því allan, stormar af ýmsum áttum, köföld og svo blotar þess í milli. Var því allmikill snjór kominn á jörð á þorranum, en snjódýptarinnar gætir eigi eins mikið, af því að blotarnir hafa brætt hann saman; en hvar sem sést á dökkan díl, þá er það svell, allt upp á fjöll. Nú um vikutíma hefir verið stillt og heiðskírt veður, en frost allmikið, allt að 13°R., svo firði er farið að leggja, en allt í einni gaddhellu á landi. Flestir munu vera nokkurn veginn heybirgir, ef harðindin haldast eigi því lengur. Skepnuhöld góð, síðan bráðapestin hætti, en hún gekk á nokkrum bæjum framan af vetrinum.

Þjóðólfur birti þann 4.mars bréf af Eyrarbakka, dagsett 22.febrúar:

Harðindatíð síðan fyrir jól. Oftast umhleypingar og snjógangur, þangað til 3 vikur af þorra, síðan hreinviðri með miklum kulda. Öll jörð undir klaka.

Þjóðólfur birt þann 21.mars bréf úr Svarfaðardal, dagsett 16.febrúar:

Tíðarfar hefur verið hér mjög hart síðan i annarri viku vetrar, allt undir fönn og gaddi, og síðan ég kom i Svarfaðardal fyrir 30 vetrum hefur ekki komið snjóþyngri vetur. Hinar miklu heybirgðir, er voru hér víðast hvar í haust munu því ganga upp og gott ef hrekkur. Hafsíldarafli hefur verið mikill hér á Eyjafirði í haust og vetur allt til þessa, svo að elstu menn muna ekki slíkt um þennan tíma árs.

Mars: Vond tíð og mjög köld. Mikill snjór.

Þjóðólfur segir af frosti og ísalögum þann 11.mars:

Harðindi eru mikil um þessar mundir. Í vikunni fyrir síðustu helgi [sunnudagur 6.] voru þíður nokkra daga, en með helginni brá til norðanáttar og hefur síðan verið aftakafrost einkum 8. og 9. þ. mán. Mestur varð kuldinn aðfaranótt hins 9. -20,5 stig á Celsius, en 18 stiga kuldi um miðjan dag hinn 8., og hefur ekki jafnmikið frost komið hér næstliðin 22 ár. Harða veturinn 1881 var mestur kuldi 20 stig (aðfaranóttina 21. mars). Ísalög eru því óvenjulega mikil nú. Höfn bæjarins er lögð út fyrir Effersey og allar fiskiskútur, sem lágu á henni, frosnar inni, en ísinn svo traustur, að ekið hefur verið á sleðum út i þær vistum og veiðarfærum.

Þjóðólfur segir áfram af frosthörkum og ísalögum þann 21.mars:

Upp til sveita varð frostið 8. og 9. þ.m. 20-23°R, að því er frést hefur. Á Breiðafirði voru meiri ísalög, en þau voru mest frostaveturinn 1880-81. Hvammsfjörður var t.d. ein íshella, svo að ríða mátti eftir honum endilöngum jafnvel út í Stykkishólm, er oss skrifað úr Dölum 8. þ.m. Hafís kom fyrir skömmu inn á Húnaflóa og var þar landfastur að vestanverðu inn á Hrútafjörð. Einnig sagður hafís við Melrakkasléttu. Hláka og blíðviðri hefur verið hér næstliðna viku.

Austri birti þann 22.mars bréf úr Lóni, dagsett 12.mars og segir síðan aðrar tíðarfréttir:

Það varð ekki mikið gagn að hlákunni sem kom hér einn dag snemma í febrúar (9.) því að brátt komu aftur frost og snjóar, og héldust hagleysur út þorrann og fyrstu viku góu, en 2.mars kom góð hláka, sem hélst 4 daga, og komu þá allstaðar upp góðir hagar. En 6. mars hljóp skyndilega í norðanátt með snörpu frosti, og daginn eftir brast á snjóbylur ákaflegur sem hélst næsta dag og var honum samfara mesta harðviðri og grimmdarfrost (mest 18 st.). Hinn 9. hélst enn hvassviðrið, og varð þá jafnvel hvassast um tíma, en daginn eftir lygndi og hafa síðan verið stillingar og bjartviðri með talsverðu frosti á nóttum (10-12 stig C.) Fyrir hlákuna voru stillingar nokkra daga frá 25. febr., var þá róið fám sinnum og aflaðist lítið eitt í Nesjum, annarsstaðar ekki, svo frést hafi. Í ofsaveðrinu urðu miklar skemmdir hér í sveit á túnum, engjum og högum af grjótfoki og lítur illa út með bjargræði manna framvegis. Í þessu sama ofsaveðri brotnaði kirkjan að Hálsi i Hvammsfirði [? á að vera Hamarsfirði] og fjárskaðar urðu nokkrir í Nesjum einkum í Arnanesi. Annars vantar greinilegar fregnir um það, er veður þetta kann að hafa valdið hér nærlendis.

Tíðarfar. Á öskudaginn 2. þ.m, gjörði hér í Múlasýslum allgóða hláku, er hélst til laugardagskvölds þann 5. og kom þá upp töluverð jörð í Héraði, En á sunnudagsnóttina sletti í rót og hljóp síðan í gaddhörku með ofsaveðri fram í miðja viku, og hefir mjög spillst aftur um jörð, en mundi þó fljótt taka ef sólar nyti.

Þjóðólfur birti þann 3.maí eftirfarandi frétt um skaða í veðri 8.mars:

Fjárskaðar. 8.mars hrakti til dauðs 60 fjár frá 3 bæjum i Álftaveri, 45 kindur frá einum bæ í Skaptártungu (Flögu) og 37 frá Sléttabóli á Síðu. Var þann dag aftaka norðanhríð þar eystra með 18° kulda (R).

Ísafold birti þann 19. bréf úr Vestmannaeyjum, dagsett 11.mars (reyndar stendur 11.febrúar í blaðinu - en það getur ekki verið rétt):

Fyrri hluti febrúarmánaðar var býsna stormasamur, en síðari hlutann allan og fyrstu 5 dagana framan af þessum mánuði mátti oftast heita veðursæld eftir árstímanum. Kaldur var mánuðurinn ekki; frost voru þó oftast frá 1.-7. og frá 16.-25.; mest frost var aðfaranótt hins 6. -10,8°. Úrkoman var mjög lítil, aðeins 45 millimetrar. Hinn 7 þ.m. [mars] hófst ákaflega hart norðanveður, er stóð með afspyrnuroki og grimmdarfrosti fram undir kvöld þann 9. Aðfaranætur hins 8. og 9 var frostharkan mest - 20,3° og -20,6°, mun annað eins frost varla hafa komið hér í síðustu 30 ár; frostaveturinn mikla 1880—81 varð kuldinn hér aldrei yfir 19°.

Þann 9.mars segir Jónas:

Fyrri part laugardagsins [5.mars] var hér logn og dimmviðri en gekk svo til norðurs, bjartur og nokkuð hvass síðari part dags; hvass á norðan fram undir kveld h.6.; logn hér að morgni h.7. en fyrir hádegið genginn til norðurs og hefir síðan verið hvass á norðan með ákaflega miklum kulda. Í morgun (9.) hægur hér á norðan og bjart sólskin. Rok við og við í nótt. — Bálhvass útifyrir. Harða veturinn 1881 var mestur kuldi aðfaranótt h. 21.mars nefnilega 20 stiga frost, en aldrei hefið viljað til síðustu 22 árin, að 18 stiga kuldi hafi verið um miðjan dag, eins og nú þriðjudaginn h.8.

Ísafold birti þann 9.apríl nokkur bréf utan af landi. Lýsa þau tíð í marsmánuði:

Mýrdal 13.mars: Manndrápsbyl gjörði um daginn fyrir austan Sand, og er sagt, að Jón hreppstjóri í Klausturhjáleigu og Stefán í Hraungerði í Álftaveri hefir misst alla sína sauði, sem sjálfsagt hafa hrakið í sjó. Fjárskaðar einnig úr Tungunni.

Barðastrandarsýslu (sunnanverðri) 27.mars: Veðurátt fremur stirð í þessum og næstliðnum mánuði, oftast norðan-kófköföld og með miklu frosti, frá 8 til 20 st. á R; mesta frost þ. 7. og 8. þ.m. yfir 20 stig á R. Hinn 23. og 24. brá til útsunnanáttar, hvassviðri og stórrigningar, stóð það hryðjuveður þá tvo daga, kom víða upp jarðsnap, síðan kalt og fremur stillt veður til þessa. Lag-ísar orðnir hinir mestu, er menn til muna sunnanvert á Breiðafirði, gengur ís af Skarðströnd beint á Reykjanes og þaðan út um allar vestureyjar og enda í Flatey, sem yst liggur, af Múlanesi. Enginn kvartar enn um heyleysi, og er þó orðin fremur löng innigjöfin hjá oss í vetur, um 20 vikur, sem var óvanalegt á fyrra helmingi þessarar aldar, að menn gætu gefið svo lengi innigjöf öllum fénaði, og þar til er hann nú sagður í bestu holdum alstaðar, og haldið er að flestir muni hafa hey fram yfir sumarmál fyrir sauðfé, og fyrir kýr fram úr.

Barðastrandarsýslu (vestanverðri) 16. mars: Á góunni hefur veður yfir höfuð verið stillt og hreint, en kuldi allmikill með köflum, hæstur 8. og 9. þ.m. 18 og 19° á R. Síðustu daga hefir þó verið all-hlýtt, allt að 4° á R um hádaginn hæstur hiti, svo síðan hefur tekið í móti sól, og dálitlir hagar komið upp á stöku stöðum. Hafísjakar kvað hafa rekið sumstaðar hér út á annesjum, og skammt undan landi hefur hann legið úti fyrir fjörðunum. Firðir hafa verið með köflum al-lagðir út í mynni og gengir innan til. Ýmsir munu verða tæpt staddir með hey, haldist þessi harðindi miklu lengur, og af sumum hefur þegar verið tekið til fóðurs.

Strandasýslu (sunnanverðri) l.apríl: Tíðarfar hefir verið mjög kalt og frostasamt í vetur, jafnaðarlegast norðanátt og frost stundum allt að 20 stig á Celsius. Hafís er allmikill á Húnaflóa og frést hefir, að bjarndýr hafi gengið á land á Ströndum. Jarðbönn hafa verið hér og í nærsveitunum síðan um nýár; þó hefir oftar verið snjólétt, en svell-gaddur ákaflega mikill yfir allt. Varla mun nokkursstaðar vera farið að brydda á heyskorti enn, en líklega skiptir nú ekki svo bráðlega um tíðina, að heyfyrningar verði til mikilla muna hjá mörgum í vor.

Skagafirði 21. mars: Veðuráttan hefir verið stirð síðan ég reit síðast og víða hefir verið jarðlaust í sýslunni, sökum fanndýptar og harðfennis. Hinn veðursæli framhluti Skagafjarðarins, einkum Blönduhlíðin og Tungusveitin, hefir þó verið í þessu undantekning; þar hefir verið jörð og vanalega eigi mikill snjór. Frost hafa orðið hörðust 6.—12. þ.m., stundum nær 20°R. — ísinn hefir verið nálægur þennan síðasta harðviðristíma; hefir hann komið inn í fjarðarmynnið, og inn hjá Drangey, og hafst þar við marga daga. Nú hefir aftur brugðið til landáttar og sést nú eigi ísinn héðan innan að. Mjög fáir kvarta um heyleysi. Vonandi, að heyin eftir hið blíða sumar nægi til að koma fénu vel af, þótt það lifi víst með flesta móti, og innigjafatíminn verði víða langur.

Þrjú bjarndýr höfðu í [mars] gengið á land á Melrakkasléttu, og tvö þeirra verið unnin.

Í Þjóðólfi þann 1.apríl er bréf úr Mýrdal dagsett 17.mars:

[Þann 9.mars] gerði hér aftaka norðanveður með 20 stiga frosti, en ekki gerði það neinn skaða hér. En frést hefur, að allmiklir fjárskaðar hafi þá orðið í Álftaveri og Skaftártungu. Hrakti fé þar í sjó og vötn og fraus í hel.

Þjóðviljinn ungi segir af marstíð:

[11.] Mestu aftaka frosthörkur hafa gengið í þ.m., svo að frostið nokkra daga var 20-23 gr. R; 9. þ.m. fór þó aftur að draga úr frostinu, og hafa þessa síðustu daga haldist hreinviðri með 4.-7 gr. frosti. Maður varð úti aðfaranóttina 6. þ.m. ... var á leið héðan úr kaupstaðnum út í Hnífsdal.

[19.] Þessa síðustu viku hafa oftast verið stillviðri og frostalítið. Hafís. Maður, sem nýskeð kom norðan úr Steingrímsfirði, sagði hafþök af hafís um allan Húnaflóa.

[1.apríl] Hlákublotinn, sem kom um 20. [mars] stóð ekki lengi, með því að 24. hleypti í kafaldsbyl með töluverðu frosti, og hefir síðan haldist snjóa- og illviðra-tíð allt af öðru hvoru þangað til aftur brá til þíðviðris í gær.

Þjóðólfur segir þann 1.apríl frá Skeiðarárhlaupi:

Jökulhlaup. 13. [mars] kom hlaup úr Skeiðarárjökli yfir allan Skeiðarársand, og þykir líklegt, að það stafi af eldsumbrotum í jöklinum. Ekki hefur enn frést með vissu, að manntjón hafi orðið í hlaupi þessu, en piltur úr Fljótshverfi hafði lagt á sandinn austur yfir, daginn áður en hlaupið kom, og eru menn hræddir um, að hann hafi ef til vill farist í því. Póstur frá Bjarnanesi var ókominn vestur yfir og var haldið, að hann biði í Öræfunum. Öll umferð um sandinn hefur teppst að minnsta kosti um hálfan mánuð eftir hlaupið, og lengi á eftir verður hættulegt að fara yfir hann sakir hvarfa eftir jökuljakana, er þeir þiðna ofan í sandinn.

Þjóðólfur segir af marstíð og lagnaðarís þann 16.apríl:

Veðurátta hefur verið hörð um allt land í marsmánuði og frost mikil, að því er frést hefur. Í Jökulfjörðum t.d. varð kuldinn mestur 23—24°R þ. 20.[mars]. Var hestís af Barðaströnd út í Svefneyjar og um tíma varð gengið allt út í Flatey. Úr Stykkishólmi mátti ganga inn á Skarðströnd og upp á Skógarströnd og milli flestra suðureyja. Er skrifað þaðan að vestan, að jafnmikil ísalög hafi ekki komið þar síðan „álftabanaveturinn" 1859.

Þjóðólfur segir þann 10.júní: „Kirkja fauk á Hálsi við Hamarsfjörð í marsmánuði og mölbrotnaði“.

Apríl: Óhagstæð tíð þrátt fyrir blota.

Þann 30.eru tvö bréf í Ísafold sem lýsa tíð (aðallega í mars þó):

Skaftafellssýslu miðri 14. apríl: Tíðin hefur fram að því fyrir rúmri viku verið harðindasöm, stundum feiknagaddar og byljir, einkum hinn 8. [mars]; þá var 16 til 18° á R og svo mikill fjúkrenningur, að ekki var út úr húsum stígandi. Fyrir liðugri viku brá til mara, svo jörð varð um þessar slóðir alauð, en nú er aftur snjó-gróði og kæla.

Árnessýslu (Eyrarbakka) 14.apríl : Síðan ég skrifaði yður síðast hefir ekki borið neitt nýtt til tíðinda. Sjaldan róið og því nær fisklaust. Síðastliðinn mánuð var veðurátta fremur góð, að undanteknum tveim kuldaköstum, er voru venju fremur ströng. Hið fyrra var frá 5.—15. Þ.7. var norðanstormur og frost, 20° á C um hádegi, og er það hið mesta frost um hádegi, er komið hefir með svo miklum vindi síðan 29.janúar 1881. Seinna kuldakastið var frá 25.—28. Var frost þá ekki eins mikið á daginn, en steig þar á móti hærra á næturnar, einkum þó nóttina milli 27. og 28.; urðu þá 25,6 á C, sem er það mesta frost, er hér hefir komið um síðustu 10 ár. Úrkoma varð þennan mánuð samtals 104 mm. Þann 29. og nóttina þar á eftir rigndi 42,6 mm, og hefir ekki rignt eins mikið á einum degi síðan 3. sept. 1886.

Þjóðviljinn ungi segir af apríltíð í tveimur örstuttum pistlum:

[6.apríl] Það, sem af er þessum mánuði hafa verið suðvestanþíðviðri og hefir komið upp nokkur jörð.

[26.] Harpa gekk í garð með sannkölluðu sumarblíðviðri 21.þ.m.

Ísafold birti 14.maí bréf úr Eyjafirði, dagsett þann 18.apríl:

Vetur sá, sem nú er nærri því á enda, þykir hafa verið með harðari vetrum einkum, frá nýári. Í snjóléttari sveitum Eyjafjarðar voru lömb 24 vikur í húsi svo, að þau komu ekki út nema til brynningar, en fullorðið fé 21 viku, og þykir það langur tími. Janúarmánuð allan voru mestu óstillingar og miklar fannkomur tíðar; átt var lengst af við norður eða norðaustur. Meðalhiti mánaðarins var -8,35°C. Febrúarmánuð hélst hið sama veður með hríðum og stormum, þangað til síðustu viku mánaðarins; þá komu stillingar, en frostin héldust hin sömu. Áttin var lengst af við norður. Meðalhiti mánaðarins var -10,82°C. Allan fyrri part marsmánaðar hélst hin sama veðrátta; um miðjan mánuðinn stillti til, og 22. og 23. kom hér hláka, svo jörð kom upp í snjóléttari héruðum, en þá sneri jafnharðan i norðanhríð með miklu frosti. Meðalhiti mánaðarins var -9,25°C. Fyrstu viku aprílmánaðar var besta hláka, svo snjólaust varð í sumum sveitum, en jörð kom upp allstaðar; en síðastliðna viku hafa frost verið mikil, að meðaltali á sólarhringnum frá 7—10 stig, en snjókoma hefir engin verið. Hafíshroða rak hér inn á fjörðinn 8. mars, en rak burt aftur hinn 21. Ekki hefir fjörðinn lagt að staðaldri nema allra innst, og hákarlaskip eru nú komin öll á flot nema þau, sem eru inn á Oddeyri. Mest hefir frost orðið hér -27,5°C ; en veturinn 1880—81 var það -35,0°C. Um hafís fyrir utan landið vita menn ekki glöggt, en þó þykjast menn hafa séð einhvern hroða hér úti fyrir.

Þjóðólfur birti þann 5.maí bréf úr Húnavatnssýslu, dagsett þann 19.apríl:

Tíðarfar framan af vetrinum, fram um jól, má, að öllu samtöldu, kallast mikið fremur gott, oftast stillingar með fremur vægu frosti; hlákur mjög sjaldan. Hríðarköst komu ekki nema 3, sem teljandi eru; fyrst 8.—12.nóvember, aftur seinni partinn í sama mánuði og eitt fyrri partinn í desember. Gamla árið endaði hér hjá oss illa og einkennilega. Einkennilegast var það fyrir hinar óvenjulega miklu og voðalegu slysfarir, er flestar urðu einmitt um hátíðirnar. Það var eins og menn kepptust við að fyrirfara sér á einhvern hátt. Síðan árið 1892 gekk í garð hefur tíðarfarið tekið allmiklum breytingum. Seinni partinn í vetur hafa verið óvenjulegar óstillingar ásamt harðneskjum oft og tíðum. Sama veður hefur varla haldist degi lengur og oft hafa verið 2—3 veðrin á dag. Hið mesta veður hér var ofviðrið aðfaranótt þess 21.janúar. Þá fauk fjóshey allt að veggjum á Þorbrandsstöðum í Langadal. Annarstaðar hefur ekki frést um stórskemmdir. Heyafli var víðast mikill síðastliðið sumar, og eru nú líka allir birgir með hey, nær því óvenjulega, og þó hefur eyðst mikið af þeim sakir sakir óstilltrar tíðar. Það er örgrannt um, að nokkurstaðar heyrist talað um heyskort. — Ís hefur ekki verið hér að neinu ráði. Aðeins hefur núna seinni partinn í mars sést hér út á flóanum lítilfjörlegur hroði vera að flækjast til og frá, en sem nú er horfinn í bráð eða lengd.

Ísafold birti þann 21.maí bréf úr Suður-Múlasýslu, dagsett 21.apríl:

Veturinn hefir verið langur og harður, og voru flestir á þrotum með hey sín þegar jörð kom upp og tíðin fór að batna. Hretið síðasta um alla dymbilvikuna [um miðjan apríl] var afarhart. Þá var töluvert hafísrek hér fyrir utan Austfirði, enda fyllti líka firði alla með ís, en það eru líkur til að hann hverfi nú aftur, því þessa dagana er sunnanstormur fyrir utan land.

Jónas segir í pistli þann 27. apríl: 

Tvo fyrstu dagana var hér fegursta veður, hæg útræna 24. og 25. Að kveldi h.25. gekk hann til austurs-landnorðurs og aðfaranótt h. 26. féll hér talsverður snjór og allan fyrri part dags (26.) ofanhríð af landnorðri rétt sem um hávetur; síðari part dags gekk hann til norðurs útifyrir, logn hér Í morgun (27.) blæja-logn hér og sólskin; 6 stiga frost í nótt.

Ísafold segir af hafís í pistli þann 30.apríl:

Enginn var hafís á Húnaflóa nú fyrir viku og ekki á Skagafirði né Eyjafirði, er póstur fór um; en lausafrétt hefir borist á eftir pósti um hafís á Skagafirði. Þar á móti er fullt af hafís fyrir Austurlandi, og flutti þá frétt hingað í dag norskt kaupskip, „Guðrún“ (kapt. Thorsen), er kom annan í páskum (18.apríl) að Vestra-Horni frá Noregi og ætlaði til Mjóafjarðar með við, kol og salt, pantað, eftir ráðstöfun O. Wathne, komst norður fyrir Seyðisfjörð fyrir utan ísinn, er náði 10 mílur út frá landi allt suður undir Papós. Það var íshroði, þéttari við land. Fimm danskar skonnortur lágu við ísinn, þar á meðal „Grána“. Mánudaginn var hélt Guðrún af stað hingað suður fyrir frá ísnum.

Ísafold birti þann 17.maí tíðarfarspistil úr Vestmannaeyjum, dagsettan 28.apríl og síðan fregnir af Snæfellsnesi dagsettar þann 23.:

Eftir 10.mars var veðrátta í þeim mánuði sjaldan mjög stormasöm, og sjógæftir því oft fremur góðar. Kuldi var heldur eigi tilfinnanlega mikill nema í gaddkastinu, sem stóð frá 25. til 29.; þá var 18° frost aðfaranótt þess 26. Í þessum mánuði [apríl] hefir veðrátta verið býsna storma og umhleypingasöm, og lítið um góð sjóveður, enda fór fiskur héðan algjörlega snemma í mánuðinum, svo varla hefir orðið vart síðan. Fyrstu 12 daga mánaðarins var veður fremur hlýtt með 8—11° hita á daginn, en svo kom kastið fyrir páskana með snjókomu og 6° frosti, er stóð í viku frá 13. til 19.; síðan hlýnaði aftur, en svo skall á mesta hríð í fyrradag [26.] með austanroki, og hefir verið 1—3 stiga frost síðustu 4 nætur, en snjórinn sjatnar óðum fyrir sólbráðinu í gær og í dag. Þessi síðustu kuldaköst hafa þó að líkindum vondar afleiðingar; því ekki er ólíklegt að talsvert muni falla hér af sauðfé, er var orðið mjög vorlegt eftir veturinn og gaddköstin í mars, og mátti því illa við að taka á móti þessum vorköstum. Úrkoman í mars var 106 millimetrar, í þessum mánuði 120.

Snæfellsnesi, 23.apríl: Veðrafar mjög hagstætt nærfellt allan einmánuð; tíðast leysingar og góðviðri; er því allstaðar hér orðinn mjög vel leystur snjór, og útigangsskepnur orðnar léttar á gjöf eða komnar af gjöf.

Norðurljósið segir þann 28.apríl:

Á sumardaginn fyrsta [21.apríl] var mesta blíðviðri, en síðan hefir verið afskaplega kalt. Lagís liggur hér enn á pollinum og langt út fyrir Oddeyri. Hákarlaskipin, er sett voru fram af Oddeyrinni fyrir skömmu, gátu þó brotist út í gegnum ísinn á þriðjudaginn var. Hafís mikill sagður úti fyrir austur með landi, en fyrir viku síðan var Húnaflói og Skagafjörður sagður íslaus.

Maí: Kuldatíð með bleytuhríðum og næðingum. Kyrkingsþurrkar á Suður- og Vesturlandi.

Þjóðólfur segir frá hafís þann 3.maí:

Hafís var landfastur við Langanes og Melrakkasléttu í byrjun f.m. og sat Húsavíkurskip þar fast í honum við Langanes (um 10.f.m.). Tvö bjarndýr komu á land með honum á Tjörnesi, en varð ekki náð. Enn fremur sagður hafís fyrir öllu Austurlandi suður undir Papós eftir miðjan f.m.

Ísafold birti þann 21.maí bréf úr Barðastrandarsýslu og Strandasýslu, dagsett fyrr í mánuðinum:

Barðastrandarsýslu vestanverðri 5. maí: Veðrátta mjög köld, 7 til 8 stiga frost um morgna þessa daga. Fiskvart vel við Patreksfjörð, um 30 í hlut af smáfiski.

Strandasýslu miðri 9. maí: Tíðin var fremur slæm í vetur, enda hafa hey eyðst með langmesta móti.Ég hefi séð gjafatöflu hjá bónda, sem haldið hefir slíka töflu með mikilli nákvæmni í 18 ár, sem hann hefir búið hér í þessu plássi, og samkvæmt henni var hinn 26. f.mán. búið að gefa jafnlengi og veturinn 1880—81, eða í 22 vikur og 5 daga fullorðnu fé, en talsvert hefir verið gefið síðan, svo eftir því eyðast nú meiri hey en nokkuru tíma áður síðast liðin 18 ár (þessi 22 vikna tími er algjör innistaða, því þegar féð léttir sér á t.a.m. um helming, þá er sú vika talin hálf o.s.frv.). Hross hafa staðið hér inni jafnlengi og fullorðið fé, en lömb miklu lengur, 25—26 vikur, svo ekki er að furða þó fyrningar verði litlar; flestallir munu þó hafa næg hey, þó vorið verði hart, eins og útlit er fyrir, því nú eru einlægir kuldanæðingar, milt veður aðeins dag og dag.

Þjóðólfur birtir 10.júní bréf úr Suður-Múlasýslu (Álftafirði), dagsett 13.maí:

Tíðin mjög köld og stirð síðan um sumarmál, norðanstormar öðru hvoru með hörkufrosti. 8. þ.m. [maí] skall á moldöskubylur með fannfergju og grimmdarfrosti; fennti þá fé víða og hrakti í ár, á sumum bæjum um 10 kindur og á einum bæ í Lóni 40—50. Illa lítur út með allt: grasvöxt, fénaðarhöld, verslun m.m. Kuldi, kröm, vesöld og dauði í hverju horni.

Jónas segir í pistlum 11. og 21. maí:

[11.] Hægur á norðan h.7., en hvass á norðan hinn 8. með miklum gaddi; kl. 9 um morguninn var 8 stiga frost og frusu gluggar um miðjan dag; logn eða hæg útræna h.9. Landnorðan, hvass og kaldur h.10. Hægur á austan og dimmur í morgun (11.) og ýrir regn úr lofti.

[21.] Undanfarna daga á norðan, kaldur og við og við snjór úr lofti, hvítt hér snemma morguns h.20. Ekkert útlit enn að breytast um veður.

Ísafold segir af hafís og kulda þann 14.maí:

Hafís mun nú vera eða hafa verið til þessa kringum allt land, nema sunnan og vestan milli Eystra-Horns og Bjargtanga, en þó eigi inn á fjörðum nema á Austurlandi og vestur undir Eyjafjörð, heldur nokkrar mílur undan landi frá því, nema við Hornstrandir; þaðan er skrifað 2.þ.m., að varla hafi séð í auða vök fyrir austan Straumnes síðan í febrúar, og enn sér eigi út yfir ísinn af Hornbjargi sem augað eygir í heiðskíru veðri. Síðan í febrúar og þangað til í miðjum fyrra mánuði (apríl) hefir skip sést í ísnum, oftast í norðvestur frá Horni og er haldið verið hafi selveiðaskip frá Norvegi. Fiskiskútur á Vestfjörðum segja ísinn vera þar 4—5 mílur undan landi eða þar um bil, allt suður á móts við Látrabjarg. Vorkuldar miklir eru afleiðingar af þessari hafíssgirðingu og hafa haldist hér þar til nú fyrir 2—3 dögum. Á Ísafirði hálflagði höfnina á nóttu meðan „Laura“ lá þar, og eins á Dýrafirði; hafði verið 12—14 stiga frost (C). Óvanalega lítið leyst af snjó á Vesturlandi, varla af túnum sumstaðar.

Norðurljósið segir þann 16.maí:

Tíðarfar að jafnaði kalt. 7. og 8. þ.m. var norðan hríð og aftaka frost; sagt að eitthvað af fé hafi þá frosið í hel og fennt í Þingeyjarsýslu. Um byrjun mánaðarins var mikill ís fyrir Austurlandi; Eskifjörður var þá alveg fullur. En líklegt er að ísnum hafi þokað eitthvað frá nú að undanförnu, því þann 13. og 14. þ.m. var landaustan átt fremur hlý. Nú veður aftur gengið meira til norðurs, loftið kalt og fullt af regni og þoku.

Ísafold segir enn af hafís í pistli þann 17.maí:

Í gær kom herskipið franska, sem hér er við land, hingað sunnan um land, uppgefið við að komast til Austfjarða, sem það ætlaði; hreppti hafís-þoku og illviðri við Ingólfshöfða og sneri þar aftur; hafði tal af franskri fiskiskútu, sem sagði enn fullt af hafís fyrir Austurlandi. — Hér er og enn greinileg hafís-veðrátta, þótt heldur sé að hlýna.

Þann 30.maí birti Austri bréf úr Lóni - dagsetningar ekki getið, en aðallega er fjallað um veðurlag í mars og Skeiðarárhlaupið þá:

Frá því ég skrifaði síðast, (12.mars) var um hríð fremur góð tíð og frostvæg, og hlýnaði smám saman í veðri, til þess er aftur gekk skyndilega í norðanveður með grimmdarfrosti 20°C hinu mesta, er hér hefir komið á þessum vetri og líklega um mörg ár. Veður þetta stóð aðeins einn dag 25. mars en frost mikið hélst næstu dagana 26—27. Eftir það brá til hlýinda og hláku, sem enn helst og er nú mesta veðurblíða. Líklega verða skepnuhöld allgóð hér um sveitir ef tíð versnar ekki stórum úr þessu. Nokkuð hefir orðið aflavart í sveitunum fyrir sunnan Almannaskarð, einkum var það einn dag 26. menn urðu vel varir úti fyrir Mýrum, en síðan hvarf sá vottur aftur, og ekkert hefir aflast hér í Lóni. Skeiðará hljóp þ.12. dag marsmánaðar og næstu daga voru þá hér umbil rétt 9 ár síðan hún hafði hlaupið (1883, og þar á undan 1873), en þetta hlaup er talið eitthvert hið stórkostlegasta er menn hafa sögur af. Er svo skrifað úr Öræfum. að svo hafi verið að sjá. sem hún hafi flóað yfir allan Skeiðarársand ég allstaðar farið yfir fjörur og hafi sýnst sem ein hafís breiða væri yfir sandinum. Póstur sá, er fer héðan að austan suður að Prestsbakka, tepptist af hlaupi þessu í Öræfum, og eru menn hræddir um að það muni ef til vill tálma póstferðum að sunnan um lengri eða skemmri tíma.

Austri segir af tíð og hafís þann 30.maí:

Íslaust er sagt hér úti fyrir og hafa kaupskip sést þar á siglingu. Nýlega fréttist að norðan, að íslaust væri á Húnaflóa, Skagafirði, Eyjafirði, og Skjálfanda. Hér í fjörðunum snjóar nær því daglega, en upp á Héraði kvað vera mildari tíð.

Þjóðviljinn ungi segir frá maítíð í tveimur pistlum:

[11.] Vorið hefir verið eitt hið kaldasta, er menn muna, oft 6—8 gr. frost á nóttu R, og kafaldsköst öðru hvoru; þessa síðustu dagana hefir þó verið allgott veður.

[31.] Vorið má teljast með hörðustu vorum, er komið hafa og lítil sem engin gróðrarmerki eru enn farin að sjást á túnum. Lambadauða töluverðan er víða kvartað um hér í nærsveitunum enda er ærpeningur viða illa fram genginn.

Hafþök af hafís hafa um hríð verið fyrir Norður-landinu og hafa ýms verslunarskip til Norðurlandsins leitað hingað, og bíða þess, að ísinn lóni eitthvað frá landinu. — Í gær kom hingað hákarlaskúta norðan frá Siglufirði, og fréttist með henni, að ísnum hefði lónað ögn frá landinu, svo að komast mætti alla leið til Eyjafjarðar; en ísinn þó ekki langt í burtu.

Austri birti 10.júní bréf úr Vopnafirði dagsett 27.maí:

Um tíðarfar, fjárhöld og ís er ekki annað en það versta að segja. Ísinn hefur legið hér við síðan um miðjan apríl og aldrei á þeim tíma verið skipgengt. Það urðu því allir hissa þegar „Thyra" sást hér út í firðinum 17.þ.m.; enda komst hún ekki lengra enn inn að Fagradal. Þar gengu farþegarnir af henni allir nema 2 Englendingar, dagana 19—21. maí, og komu hingað. Þann 25. var búið að útvega þeim hesta til ferðar norður og lögðu þeir því allir af stað nema einn sem bíður þangað til skipsferð fellur norður. Þann 22. þ.m. hafði „Thyra" sig út úr firðinum, en hvað um hana hefur orðið vitum vér ekki, því alltaf hefir mátt heita dimmviðri, og ísinn liggur hér innfjarðar, alltaf eins og verið hefir.

Austri birti þann 20.júní bréf úr Hróarstungu, dagsett 31.maí:

Tíðin er köld og fer nú að verða býsna skaðleg. Enginn gróður er hér enn, og snjókoma á hverjum degi meiri eða minni, þó tekur snjóinn upp daglega.

Júní: Kuldatíð lengst af. Þurrt.

Ísafold segir 1.júní:

Veðrabrigðin um daginn urðu stopul. Sama hafískuldabálið nú aftur og áður. Norskt kaupskip kom hingað í gær frá Ísafirði og sagði þar íslaust að vísu, en fullt við Horn og skammt undan landi fyrir Vestfjörðum.

Þjóðólfur segir líka frá kulda þann 3.júní:

Veðurátta hefur verið hér mjög köld um þessar mundir, oftast norðanþreyskingur með nokkru frosti á nóttum, en úrkoma mjög lítil; snjóaði niður í byggð i fyrri nótt.

Norðurljósið segir þann 3.júní:

Tíðarfar er alltaf mjög kalt. Hefir nú um tíma verið norðaustanátt; og síðustu dagana snjóbleytuhríð; austur undan hafa veður þó verið miklu verri, oft krapahríðar og snjóveður. Var þar viða mikill nýfallinn snjór, er póstur fór að austan. Gróðurlaust enn yfir allt, og útlit hið versta með skepnuhöld. Sumstaðar á útsveitum er nú búið að gefa inni öllum fénaði milli 30 og 40 vikur.

Ísafold birti þann 15. bréf úr Vestmannaeyjum og úr Strandasýslu:

Strandasýslu miðri 5. júní: Dæmalausir kuldanæðingar í allt vor síðan á pálmasunnudag [10.apríl], svo aldrei hefir verið hlé á nema einn dag i bili; aldrei komið dropi úr lofti og kafald heldur ekki. Þó hefir tekið yfir með kuldann og næðingana síðan 14. maí. Þá rak hér inn íshroða og síðan hefir verið hvíldarlaus garður. Ísinn er ekki mikill hér, að eins fjarðafyllir. 31. [maí] kom skip hér inn og gat það smogið inn á Steingrímsfjörð með norðurströndinni; skip þetta á líklega að fara á Borðeyri, því það sigldi inn að ísskörinni, sem liggur frá Vatnsnesi að Ennishöfða. Ís þessi er allur flatís, er hann svo fast skrúfaður saman, að hákarl hefir verið veiddur upp um hann frá einum bæ mína fyrst í júní. Annars eru allar bjargir bannaðar af sjó.

Vestmannaeyjum 10. júní: Síðan ég skrifaði Ísafold siðast, hefir veðurátta verið mjög köld og þurrviðrasöm, í f. mánuði [maí] 8° frost um nætur. Aðfaranótt hins 9. var kaldast -9,2, og er víst langt síðan, að svo mikið frost hefir komið hér í maímánuði; öll úrkoman í mánuðinum var að eins ll,5  millimetrar. Eftir þessari veðuráttu hefir gróðurinn farið, og það er fyrst fyrir skömmu, að tún eru orðin græn. Nú er nokkuð farið að hlýna í veðri; 7. þ.m. var dagshitinn 15,6° og í gær 13,3°, en gróðrarskúrum vill lítið fjölga, úrkoman þessa 9 daga, sem af eru mánuðinum, 8,8 millimetrar.

Austri segir frá þann 10.júní:

Á annan í hvítasunnu [6.júní] brá tíðin allt í einu til besta batnaðar með vestanvindi, sólskini og hlýindum. Hafísinn er nú loksins farinn af fjörðunum hér austanlands og því gufuskipin „Vaagen" og „Ernst" bæði farin á stað til útlanda, en verslunarskip sögð komin til suðurfjarðanna.

Þann 20. birtist í Austra bréf úr Eyjafirði, dagsett 13.júní:

Veðrátta hefir verið hin versta hér í vor þar til um hvítasunnu. Brá þá til sunnanáttar, er hélst um nokkra daga. Nú er aftur komin norðanátt en fremur stillt veður, kalt á nóttum, en sólskin á daginn. Síðastliðna viku hefir jörð gróið talsvert, svo nú er kominn sauðgróður hér í sveitum, nema á útkjálkum mun vera enn lítið [gróið enn], því þar liggur geysimikill snjór enn á jörð. Fyrir fáum dögum sagði maður af Flateyjardal, að þar væri enn ekki komin upp nema sauðsnöp, Fjöldi fjár er fallinn í Flatey og Fjörðum og yfir það heila eru skepnuhöld slæm hjá mönnum, einkum kveður mikið að lambadauða. Að öllu samtöldu munu Eyfirðingar hafa staðið síg einna best með heyföng og hjá mörgum bændum er fé þar í góðu lagi. Allir dugandi bændur í Eyjafirði eru nú farnir að sjá það, að útbeit er þar aldrei treystandi og reyna því að hafa nægan heyforða. Verður þeim því ekki eins tilfinnanlegt þótt harðir vetrar komi eins og bændum víðast hvar í Þingeyjarsýslu, sem að nokkru leyti eru til neyddir að setja fé á útbeitina.

Þjóðólfur segir þann 14.júní:

Veðurátta enn köld og úrkoma engin, er telja má. Gróður er því mjög lítill. Sumstaðar rétt að eins farið að slá grænum lit á tún upp til sveita fyrir og um síðustu helgi.  

Ísafold er heldur jákvæðari þann 25.júní:

Veðrátta mikið blíð og sumarleg hér um slóðir nú um tíma og gróður óðum að batna. En norðanlands og vestan hefir verið gróðurlaust alveg að kalla til skamms tíma.

Í sama blaði eru bréf úr Ísafjarðarsýslu og Barðastrandarsýslu:

Ísafjarðarsýslu 18.júní: Tíðin hefir verið hin harðasta og kaldasta hér vestanlands í vor allt til hvítasunnu [5.júní], bæði til lands og sjávar, sífelldar norðanáttir með frostum, svo enginn gróður er kominn á úthaga, en velræktuð tún eru farin að litkast. Flestir munu hafa haldið rosknu fé. En lambadauði hefir orðið talsverður.

Barðastrandarsýslu vestanverðri 17.júní: Fram að hvítasunnu hélst sífelld kuldaveðrátta, frost-hart á hverri nóttu og suma daga. Þannig 8.[maí]-6°R. Hinn 20.s.m. varð alhvítt af snjó um hádag. Vindar hafa yfir höfuð verið hægir og því góðar gæftir á sjó; þó kom hvasst norðanveður, er hélst nær viku, um mánaðamótin síðustu [maí/júní]. Úrkomulaust að kalla allan þennan tíma. Með hvítasunnu brá til hlýinda og nokkurrar úrkomu; var hellihríð nóttina eftir annan dag hvítasunnu [6.júní] og síðan töluverð rigning í tvo daga, en deyfa lengur. Hæstur hiti 11. þ.m. + 13°R og 14. +12°, og í dag +16°. Síðan þessi veðrabrigði komu, hefir fyrst farið að gróa að nokkrum mun; þó eru úthagar enn mjög hvítleitir, en tún eru orðin græn.

Þjóðviljinn ungi segir þann 24.júní: „Blíðviðris vorveðrátta hefir haldist síðan á hvítasunnu [5.júní]. 

Ísafold birti þann 13.júlí bréf úr Suður-Múlasýslu, dagsett 23.júní:

Harðindi mega nú heita í Múlasýslum. Hafísinn liggur líka hér við Austfirði og inn á þeim, og banna allar bjargir. Veturinn var langur og harður, en þó hefir vorið tekið út yfir. Slík vorharðindi segjast elstu menn ekki muna: sífelldar austan- og norðaustannepjur með frosti á nóttum. Gróður er því mjög lítill enn, rétt að grænn litur sést á túnum; úthagi allur grár enn.

Júlí: Votviðratíð, skiptust á hlýindi og kuldaköst. Kalt.

Austri segir af skriðuföllum á Seyðisfirði í frétt þann 8.júlí:

Skriðuhlaup mikið féll á Búðareyri við Seyðisfjörð aðfaranótt sunnudagsins, þann 3.þ.m. og renndi beint á vöruhús pöntunarfélags Héraðsmanna og fór þvert í gegn um það mitt á nálægt 6 álna breidd og sópaði þeim vörum með sér, er voru í miðju geymsluhúsinu, sem síðan hafa reyndar verið grafnar upp úr leðjunni í flæðarmálinu að miklu leyti, en náttúrlega töluvert skemmdar, svo félagið verður við þetta fyrir töluverðum skaða, mest af skemmdum á vörunum, því flestu mun nú náð upp úr leðjunni, og erfiðistilkostnaði við að grafa vörurnar upp úr hlaupinu í fjörunni, sem var allillt verk og örðugt, því skriðuhlaupið sem bar með sér stór björg, og skildi eitt þeirra eftir á miðju gólfi í húsinu — er svo fast límt saman að örðugt er að grafa í það.

Tíðarfarið er hér hið hörmulegasta, sífelldir kuldar, og má varla heita að vera kominn upp almennilegur sauðgróður hér út í firðinum, og mjög mikill klaki i jörðu og tún lítt sprottin. Dálítið er þetta skárra upp í Héraði, en þó með aumasta móti.

Í bréfi sem Austri birti úr Stöðvarfirði þann 9.september segir frá skriðu þar um slóðir í sama veðri:

Nóttina milli annars og þriðja júlí féll ákaflega mikil skriða á túnið og engjarnar á prestssetrinu Stöð og fór einmitt yfir þann hlutann af túninu, sem sléttastur og fagrastur var og gaf mest af sér og niður á engjar, og missir staðurinn víst um 70 hesta heyskap af töðu og útheyi, Á þeim þýfða hluta túnsins, sem skriðan féll eigi á fæst víst ekki nema eitthvað á annað kýrfóður.

Ísafold segir frá þann 6.:

Vætusamt hefir verið mjög nokkra daga að undanförnu, en minna um hlýindi. Aðfaranótt sunnudags 3. þ.m. snjóaði á fjöll og jafnvel ofan í miðjar hlíðar hér við Hvalfjörð. Kuldatíð er að frétta mikla að norðan, með gufuskipinu Stamford. Hafís varð það þó ekki vart við, nema lítið hrafl fyrir Austfjörðum.

Enn segir Ísafold frá kuldatíð í pistlum:

[9.] Enn er lítið um hlýindi, þó nokkuð betra í gær og í dag. Segja menn að klaki muni naumast úr jörðu á votlendi upp til sveita sumstaðar og mýrar varla farnar að grænka.

[13.] Enn þá helst sama kuldaveðráttan, og munu fáir muna jafnkalt sumar. Vætusamt er til muna, en lítið hleypir það gróðri fram, af því að hlýindin vantar.

[20.] Veðrátta er enn köld og stirð. Vætur miklar, en hlýindi lítil, um þenna tíma árs, og grasvöxtur því mjög seinfara. Tún sárilla sprottin víðast og útengi engu betur. Sláttur um það leyti að byrja þessa daga í stöku stað, en víðast ekki borið niður fyrr en úr næstu helgi, í 14. viku sumars. Síra O.V.G., er var á ferðinni um Norðurland fyrir rúmri viku, segir varla kominn bithaga, þá fyrir norðan Skagafjörð; gróður fór batnandi eftir því sem vestar dró.

[30.] Fyrsti þerridagur í dag hér frá því snemma í þessum mánuði og dável hlýtt. Stórvandræði með fiskþurrk orðin og eins á töðu, í þeim fáu stöðum, sem sláttur var byrjaður fyrir nokkru.

Norðurljósið segir þann 12.:

Í júnímánuði var jafnaðarlega þurrviðri og fremur kalt, greri jörð því seint og kól viða. Það sem af er þessum mánuði hefir verið vætusamt, og stórrigning og kuldi 7.—9., svo að snjóaði í fjöll ofan undir bæi. Grasvöxtur er því enn sárlitill. Þó er enn lakar látið af tíðarfari og sprettu á Austurlandi, þar er og sagt að víða hafi tapast meiri partur af lömbum.

Þann 20. birti Ísafold bréf úr Strandasýslu sunnanverðri, dagsett 15.júlí:

Veðrátta hefir verið köld mjög í vor og sumar það sem af er, og oftast þurrviðri, þar til nú fyrir mánaðamótin, að brá til votviðra, er héldust í hálfa aðra viku, með kulda miklum og snjógangi til fjalla. Nú hefir verið gott veður í 4 daga og virðist sem nú fyrst sé að koma sumarveðrátta. Grasvöxtur er framúrskarandi lítill allstaðar sem til fréttist. Tún eru víða grá með blettum, og eftir útliti nú virðist óhugsandi að sumir partar af þeim verði slegnir á þessu sumri. Alveg sama er að segja um úthaga. 

Þann 23. birti Ísafold fréttir úr Dalasýslu, dagsettar 15.júlí:

Ákaflega þurr og köld veðrátta, oftast töluvert frost á nóttum; nóttina milli 2. og 3. þ.m. var hörkufrost og kafald, varð þó ekki til tjóns, það ég til veit, nema á Jörfa í Haukadal, þar króknuðu 10 ær, líklega verið tekin af þeim ull daginn áður. Úrkomulaust hefur verið oftast, og grasvöxtur því afleitur; þessa síðustu daga hafa verið nokkur hlýindi með regnskúrum, svo heldur er farið, að lifna í túnum, en úthagi hvítur enn eins og á vetri. Í fyrra um þetta leyti voru margir farnir að slá og var það sumstaðar of seint byrjað, þar sem tún voru best ræktuð, en nú er hvergi berandi ljár í gras.

Ágúst: Þurrkar og allgóð heyskapartíð nema austanlands, þar voru votviðri mikil. Kalt.

Austri birti bréf úr Grímsey þann 8.ágúst, bréfið er dagsett 7.júlí og segir frá tíð vetrar og vors - ásamt fréttum af hafís:

Október hófst þegar með hríð og ofviðri, og síðan má kalla að hin harða tíð hafi einlægt við varað nema nokkra daga fyrir páskana. Svo mun til talist að af október hafi fjórða hvern dag verið hríð, af nóvember nær helmingur, desember þriðjungur, janúar yfir þriðjung, febrúar nær helmingur, apríl og maí um fjórðung, og nokkrum sinnum í júní varð alsnjóa. Frostið varð oft yfir þenna tíma í meira lagi þótt yfir tæki í mars, og voru þ, 8. 26° á C. Gylliniský sáust 19. og 20. des. og 1. 4. og 7. jan. Við jarðskjálfta varð vart 9. mars, 27. apríl tvo smáa og einn stóran, 29. Einn stóran og nokkra smáa, 30. einn lítinn og 3. maí einn lítinn.

Af ísnum er það að segja, að hann sást af eynni 13.desember, var horfinn inn 16., sást aftur 31.janúar, kom að eynni 18.febr. var í fráreki 16. mars, kom aftur meiri en áður inn 26. 4. apríl virtist hann vera í fráreki, 13. í aðreki, 19. fráreki, 22. aðreki, 28. fráreki. 6. mai í aðreki, 23. í fráreki, og það sem þá var eftir mánaðarins fór hann heldur minnkandi. 4. 5. og 6. júní rak hann mikið út, en eigi hvarf hann úr sýn frá eynni fyrr en fast að sólstöðum. Sjókuldi var eigi venju fremur nema í frekara lagi í apríl, maí, og júní, fór samt að minnka viku af sumri og í enda júní var orðið sæmilega heitt eftir árstíma og heitast var í honum skömmu áður en ég fór að heiman 4. júlí.

Þann 27. ágúst birti Austri frásögn af heyskorti og harðindum úr Borgarfirði eystra (ódagsetta):

Veturinn síðastliðni var með harðara móti hér i sveit og frosthörkur miklar, einkum seinni partinn. En þó tók vorið yfir; því með sanni má segja að elstu menn muni ekki dæmi til svo langvarandi harðinda. Frá sumarmálum til kongsbænadags [13.maí] var köld og óstöðug tíð, en þó sjaldan alveg jarðlaust. Rétt eftir kongsbænadaginn setti niður bleytusnjó mikinn svo brátt varð jarðlaust. Snjóaði síðan daglega meira og minna i 3 vikur, og má svo heita, að á þeim tíma sæi aldrei sól, og þá var snjórinn orðinn svo mikill að ekki sá á dökkan díl.
Í byrjun áfellisins voru allir í sveitinni heylausir, að kalla, að einum 5 eða 6 bændum undanteknum, sem flestir létu úti mikið af heyi; en sem von var, entust þeir ekki lengi til að hjálpa svo mörgum heylausum. Var því ekki annað ráð, en reka féð upp í Hérað, og tóku flestir það til bragðs, því þar var næg jörð. Þeir sem hey áttu ráku fé sitt þangað líka, til þess að geta frekar hjálpað mönnum með kýrnar; því flestir höfðu ekkert handa þeim, nema það sem þeir fengu hjá þessum fáu mönnum, sem hey áttu, og þara, sem þeir báru frá sjónum. Þó að Héraðsmenn tækju á móti fénu, eftir bestu föngum, þoldi það illa að hrekjast þangað, — því fremur sem margt af því var orðið magurt áður, — og misstu sumir margt, en flestir eitthvað. Auk þess þurftu menn nokkru til að kosta, að hafa féð þar í 4—5 vikur. Í sumum víkunum hér fyrir sunnan tók aldrei fyrir jörð; en fáir ráku fé þangað. Nokkrir menn ráku kindur sínar hvergi; enda misstu þeir sumir svo að segja hverja kind.

Austri segir stuttlega frá ágústtíð í pistlum:

[7.] Veðrátta alltaf fjarska köld, stundum frost á nóttum og snjóað í fjöll. Grasspretta hin aumasta, einkum í fjörðunum, þar er sumstaðar ennþá ekki farið að slá.

[17.] Veðrátta alltaf voðalega vot og köld, snjókoma í fjöllum á nóttum. Grassprettunni fer því mjög litið fram.

Ísafold segir frá ágústtíð:

[6.] Þerririnn fyrir síðustu helgi laugardag 30.[júlí], stóð eigi nema þann eina dag. Í þessari viku var sæmilegur þurrkur á miðvikudaginn [3.], og ágætur þerrir í gær og i dag.

[13.] Þerrir hefir verið allgóður þessa viku lengst af, einkum síðustu dagana, og mikið gott af hlotist bæði við heyskap og fiskverkun.

[20.] Ágætis-þerrir alla þessa viku, nema lítil skúr seinni part miðvikudags (17.); oftast logn og hægð með sólskini, en kalt um nætur. 

Hafís. Fiskiskútur, nýlega komnar af Vestfjörðum, segja hafís hafa verið skammt undan Horni, 3—4 mílur fyrir 2—3 vikum, og annars alltaf í sumar allskammt undan landi, enda leynir það sér eigi, slíkur kuldi sem verið hefir í veðri í allt sumar.

[24.] Heyskapur. Sunnanlands og í vestursýslunum nyrðra hefir orðið mikill töðubrestur, almennt þriðjungs- eða jafnvel helmings-munur, við það, sem var í fyrra, eða 1/4 minna en í meðalári. Í Þingeyjarsýslu þar á móti fullkominn meðal-grasvöxtur á túnum, því betri sem lengra dregur norður. Þar héldust rigningar fram til júlíloka, og byrjaði sláttur mjög seint. Mun nýting hafa orðið allgóð þar, með því að þá tók við þurrkatíð. Enda hvergi kvartað um slæma nýting, með því að sláttur byrjaði svo seint, nema i Skaftafellssýslu; þar lágu töður óhirtar og hálfónýtar orðnar um miðjan þ. mánuð.

Snjó fennti ofan í miðjar hlíðar fyrir norðan (við Eyjafjörð) aðfaranótt 14. þ.m. Frost um nætur þar öðru hvoru, og eins hér syðra til sveita á stundum.

Ísafold birti þann 24.ágúst bréf úr Skagafirði, dagsett þann 9.:

Veðráttan framan af sumrinu var mjög köld og þurr, svo að gras spratt ekki. Eftir miðjan júlí brá til rigninga, sem hafa haldist síðan til 4. þ.m. og hefir gras sprottið nokkuð við þær, en samt verður eflaust mikill grasbrestur, og það mjög tilfinnanlegur á mörgum stöðum, einkum á harðlendum túnum, sem voru orðin brunnin, er væturnar fóru að koma. Sláttur var byrjaður með allra seinasta móti. Er nú verið að slá túnin. Hið fyrsta slegna hey hefir mikið hrakist, en þornað undanfarna daga.

Þann 10.september birti Ísafold tvö bréf utan af landi:

Barðastrandarsýslu vestanverðri 25. ágúst: Með sláttu-byrjun brá til óþurrka, og héldust þeir út júlímánuð; voru allmiklar rigningar síðari hluta mánaðarins. Hlýindi voru oftast þennan mánuð, oftast 10—13°R hádaginn, þokur sífelldar á fjöllum og ofan í byggð, og grassprettuveður hið besta, enda batnaði grasvöxtur til mikilla muna þennan tíma. Síðan í byrjun þessa mánaðar hafa verið stöðug þurrviðri og blíðviðri, hin besta heyskapartíð, oft allheitt um daga, hæstur hiti dagana 4., 5. og 24. þ.m. 14°R [17°C]. Aftur hefir oft verið frost á nóttum og héla fram á morgun. Enda þótt töluvert sprytti í votviðrunum i júlí, urðu þó bæði tún og engjar almennt í langversta lagi sprottið, svo sjálfsagt verður í haust að fækka skepnum töluvert, einkum kúm. Taðan velktist nokkuð, sú er fyrst var slegin, en mestur hluti hennar náðist inn með góðri nýtingu. En hætta varð sumstaðar við túnin síðast fyrir hörku sakir, og er þeim fyrir þá sök á stöku stað ólokið enn. Það mun sjálfsagt bæta nokkuð úr með útheyskapinn ef veðrátta helst svona hagstæð til lengdar.

Strandasýslu 21. ágúst: Vetrarharðindin enduðu í 12. viku sumars. Þá fyrst var almennt fært frá, og þóttust þeir heppnir, sem eigi höfðu gert það fyrr. Sláttur byrjaði ekki fyrr en 14 vikur af sumri; voru þá tún mjög illa sprottin og úthagi víðast sömuleiðis. Töður helmingi minni en í fyrra eða meir.

Þann 24.september birti Ísafold bréf með tíðarlýsingu úr Þingeyjarsýslu, dagsett 31.ágúst:

Veturinn er leið var fremur harður, mest sökum áfreða og sífelldra umhleypinga, og þar af leiðandi heyfrekur mjög; en það var vorið allt þar til í byrjun 12. viku sumars [eftir 7.júlí], þá er síðasta snjófelli gjörði, er fram úr keyrði, sökum hinna aldrei þverrandi og stöðugu kulda og þar af leiðandi staks gróðurleysis, og var því sannkallað fimbulvor. Út úr helginni í 12. viku kom hér ágætur gróðrarkafli um 4 vikna tíma, svo að tún, engi og hagi spruttu langt fram yfir allar mannlegar vonir. Sláttur byrjaði hér almennt í byrjun 14. viku (21.—23. júlí); voru þá rekjur allt til 2.ágúst. En þá komu 4 ágætir þerridagar (3. til 6. þ.m.) og enn voru góðir flæsudagar 4 í næstu viku (9. til 12. þ.m.); í þessum þurrkum náðu allir öllu heyi, er þá var laust, innan Axarfjarðarheiðar. Þá komu aftur norðaustan kulda-súldrur (til 23. þ.m.). Hinn 24. águst var hér brakandi sólskinsþurrkur austan-landsunnan og alhirtu þá sumir tún sín. Gekk þá aftur í norðan-kuldasúldrur allt þar til í fyrradag. Þá (29. ág.) kom aftur brakandi sólskinsþurrkur, er enn helst.

Um hafísinn hafið þér blaðamenn þegar sagt fregnir, og er þess að eins að geta, að nú komu engin höpp með honum, enda mundi enginn núlifandi manna eins mikinn og jafnan hvalreka hér um sveitir, sem hann færði á land í fyrra.

September: Lengst af kalt, einkum um miðjan mánuð, en tíð var góð framan af og síðan í enda mánaðarins.

Þjóðviljinn ungi segir þann 14.september:

Eftir þurrkana sem gengu í ágústmánuði sneri til rigninga og snjóbleytu með byrjun þessa mánaðar. 

Þjóðólfur segir þann 16.september:

Veðurátta hefur verið allköld næstliðna viku. 13. þ.m. snjóaði ofan í sjó hér við Faxaflóa suður á Seltjarnarnes en lengra ekki. Er það fremur sjaldgæft hér svona snemma. Nóttina eftir var allmikið frost (3 1/2°C).

Ísafold segir frá tíð þann 24.september:

Veðrátta afar-rysjótt. Stormar miklir og rigningar tíðar. Vatnavextir og vegir slæmir. Fjárheimtur illar í fyrstu réttum sakir óveðra. Stundum sólskinsblíða, og svo er í dag.

Þjóðólfur birti þann 30.september þrjú bréf að austan og norðan:

Norðurmúlasýslu (Hjaltastaðaþinghá) 7. september: Vorið að öllu samanlögðu hið harðasta er menn muna; sumarið yfirhöfuð kalt og ákaflega rigningasamt allt þar til fyrir tveim dögum, að ágætur þerrir kom; áttu þá margir meir og minna óhirt af töðu og allt úthey, en ná ef útlit fyrir að þurrkurinn haldist fyrst um sinn, enda víðast full þörf fyrir hann, því fyrir viku var t.d. í Borgarfirði öllum einir 17 hestar af heyi komnir í garð. Grasspretta á túnum í Upphéraði víða í meðallagi, en úthagi aftur mjög illa sprottinn. Á Úthéraði voru tún yfirleitt verri en í meðalári, kólu í vor, en útengi víða gott, en svo blautt sumstaðar, að illslægt var. Allt útlit á, að hey verði með langminnsta móti, einkum sökum hinnar óhagstæðu tíðar, en fyrningar engar. Afleiðingin: mjög mikil skepnufækkun. Fiskafli víða i fjörðum góður.

Mjóafirði 12. september: Stirð hefur okkur þótt sumartíðin hér eystra. Frá því á sumardag fyrsta og þar til um sólstöður var einlægur norðan og norðaustan bylur með snjó og fannfergju ofan í sjó. Hafísinn fyllti hverja vík svo aldrei varð á sjó komið. Hey manna gengu víðast upp, og sumir urðu bjargþrota löngu áður en batnaði, þó menn væru yfir höfuð að tala vel byrgir að þeim í fyrra haust, og má geta nærri, hvernig sauðburður hefur þar gengið. Svo kom bati að enduðum júnímánuði og sunnanátt, og lifnaði jörð dálítið, en það stóð eigi lengi; svo náði hann sér aftur í norður og norðaustur og gerði kulda mikla svo jörðu fór sáralítið fram. Sláttur var hér í fjörðum byrjaður 16 vikur af og er það sannast sagt, að mörg tún voru eigi ljáberandi þó menn væru að höggva úr þeim. Svo gekk fjarska illa að þurrka þennan töðusalla; víðast eigi hirtur baggi fyrir septembermánaðar byrjun, að, minnsta kosti við sjávarsíðuna. Svona er nú útlitið til landbúnaðarins. Þá myndi nú margur ætla, að sjávarbjörgin bætti nú um fyrir þeim, er við sjóinn byggja, en það er sama hlutfallið með hann eins og landið, eintómur dauði. Víðast aflast þrefalt minna en í fyrra. Menn hafa setið í landi og ekkert fiskað allan ágúst og það sem af er september, svo að sunnlendingar sem hér hafa dvalið í sumar til róðra, munu hafa fullerfitt að kosta sig á „Thyru" heim.

Suður-Þingeyjarsýslu 12. september: Vorið var hér ákaflega kalt og gróður kom mjög seint; sláandi gras sást varla á engjum fyrr en um mánaðamótin júlí og ágúst. ... Jarðepla- og kálrækt má heita að hafi algerlega brugðist í þetta sinn hér í sýslunni.

Ísafold birti þann 1.október bréf úr Ísafjarðarsýslu, dagsett 18.september:

Tíðin i sumar hefir oftast verið köld og þurr til lands og sjávar. Úti til hafs má heita að stöðugt hafi blásið norðvestanvindur meira og minna, þó logn hafi verið til fjarðanna. Þennan mánuð hefir verið mesta rosatíð, hefir snjóað til byggða hér, bæði af norðri og vestri. Í morgun var hér útnorðan-hríðarbylur, svo skóf eftir túnum með 4 stiga frosti (á R). Heyskapur byrjaði hér mjög seint, vegna sprettuleysis. Nýting á töðum var góð, og eins framan af engjaslætti. En nú eiga flestir meira og minna úti, því í þessum mánuði hefir sjaldan komið einn dagur til enda tryggur að ekki hafi komið bleytukafald.

Ísafold segir þann 5.október fréttir af skaða í illviðri þann 28.september:

Skemmdir af ofviðri urðu talsverðar undir Eyjafjöllum 28. f.mán. Brotnuðu tvö skip, fuku þök af húsum og hey til muna; á 1 bæ, Hlíð, þar sem er margbýli, ekkert óskemmt af nálega 20 húsum. Í Vestmannaeyjum urðu og nokkrar skemmdir.

Og þann 15. segir blaðið enn frá sköðum í veðrinu:

Í fádæma-rokinu 28. f.m. sleit upp í Ólafsvík norskt kaupskip, „Ólafur Tryggvason“, hlaðið íslenskum vörum (500 skpd. af saltfiski) og nær ferðbúið frá S.E. Sæmundsens verslun. Fór undan því botninn. Uppboð haldið 5. þ.m. Skipskrokkurinn fór fyrir 31 kr., og helmingur saltfisksins, sem var auðvitað stórskemmdur, á 1 kr. 50 aur skpd.; hitt í skipskrokknum, og selt með honum. Hinn 20. sama mán. sleit upp skip á Blönduósi, „Anna“, fermt íslenskum vörum frá Höepfners verslun þar og af fleirum höfnum: ull, lýsi, lax, kjöti. Var og selt við
uppboð. Mannbjörg varð af báðum skipunum. [Í frétt í Þjóðólfi hér að neðan er sagt að Anna hafi strandað í veðrinu þann 28. - og er það líklegra].

Þjóðólfur segir af veðrinu í frétt þann 21.október:

Ofsaveður mikið gerði undir Eyjafjöllum 28. f.m. Fuku þá tvö skip og brotnuðu í spón; var annað stórt skip, er notað hafði verið til sjóróðra í Vestmanneyjum en hitt sexróinn bátur. Á Hrútafelli fuku um 100 hestar af heyi, er komið var í garð. Í Hlíð rauf 20 hús og á Raufarfelli lamdi 13 kindur til dauðs. Í grjótgarða rofnuðu stór skörð og sumir menn meiddust af grjótfluginu. 10—20 grágæsir fundust eftir veðrið, sumar vængbrotnar og sumar lamdar til dauðs. Þykjast menn ekki muna jafnmikið ofsarok þar eystra.

Þjóðólfur birti þann 14.október bréf úr Húnavatnssýslu, dagsett þann 2.:

Hinn 28. [september] var hér norðanlands eitthvert hið mesta ofsaveður, sem komið hefur á árinu ásamt áköfu úrfelli. Þá bar svo við, að skipið „Anna", sem flutti vörur til Höepfners verslunar á Blönduósi, og lá þar ferðbúið, slitnaði upp og strandaði skammt frá  kaupstaðnum. Það var um dag, og björguðust því allir 6 mennirnir, er á vóru. ... Tíðarfar hefur misjafnt verið. Um miðsumarið meðan heyskapur stóð sem hæst 6—8 vikur, var hér góð og hagstæð tíð; gekk mönnum þá heyskapurinn vel, enn þessi góða tíð varð of skammvinn, því hérumbil viku fyrir göngur breyttist tíðarfarið algerlega, og hefur allt að þessu verið einlægar óstillingar með hretum og ólátaveðrum.

Norðurljósið segir 6.október:

Tíðarfar hefir verið hér mjög óstillt: hvasst og fremur kalt. Mánudaginn þann 26.f.m. að kvöldi dags gekk í norðanveður með rigningu og krapahríð í sveitum, en snjóhríð til dala og fjalla. Hélst óveður þetta samfleytt til 29. s.m. En var allra verst á þriðjudag og þó einkum á miðvikudag. Veðurhæðin var þann dag fádæma mikil og áköf úrkoma. Rak þá niður fjarska mikinn snjó til fjalla svo fé fennti víðsvegar og hrakti. Mun mönnum enn ókunnugt um, hve miklir fjárskaðar hafa orðið. Síðan óveðrinu slotaði hefir verið stillt veður og bjart. Garðrækt hefir allstaðar brugðist á Akureyri, þar sem garðrækt er mest og best stunduð, hefir naumast fengist til útsáðs næsta ár, og er það stórtjón fyrir Akureyrarbúa.

Október: Óvenju hæglát tíð og hagstæð.

Ísafold birti þann 15. bréf úr Strandasýslu og Vestmannaeyjum (lýsa aðallega septemberveðri):

Strandasýslu 6. október; Mestallan septembermánuð var slæm tíð, úrfelli og kuldar; snjóaði oft á fjöll og frost var nálega á hverri nóttu. Leitasunnudaginn (í 22. viku sumars) var t.d. útsynnings-kafald ofan undir sjó fram yfir miðjan dag. Þó féll aldrei mikill snjór. Hinn 29. september skipti um veðráttu, og hafa oftast verið þurrviðri og góðviður síðan. Yfir höfuð hefir þetta sumar verið eitt hið kaldasta, en þurrviðrin í ágústmánuði og fyrstu dagana af septembermánuði gjörðu það að verkum, að útheyskapur var víða í meðallagi eða vel það, þó heyskapar-tíminn væri stuttur. Töðufengur varð almennt með lang-minnsta móti, og allt harðvelli spratt mjög illa; en hér eru víðast fjallslægjur og spruttu þær á endanum með besta móti, því að fjalllendi leysti ekki upp fyrr en mestu vorkuldarnir voru um garð gengnir, en jörð var þar klakalaus, þar eð snjór féll í fyrra haust á þíða jörð.

Vestmannaeyjum 8. október: Veðrátta í umliðnum septembermánuði var yfir höfuð fremur köld, því þótt dagshiti væri oftast í meðallagi, voru næturnar næstum stöðugt kaldar, einkum eftir þann 10. Hinn 28. var ákaflega hart norðanrok, svo elstu menn þykjast eigi muna annað meira, enda gjörði það býsna mikil spell. Skíðgarðar og grjótgarðar féllu um koll, fjölda mörg hús rauf, þak sviptist algjörlega af sumum, menn tóku upp, svo þeim lá við meiðslum o.s.frv. Engar skemmdir urðu á skipum, með því þau voru öll nógu rammlega bundin. Það sem af er þessum mánuði hefir oftast verið hreinviðri og blíður.

Austri segir af októbertíð:

[3.] Hér austanlands mun víðast hafa verið vonskuveður fyrri hluta vikunnar sem leið. Á þriðjudaginn [27.september] varð hér ofsaveður af norðaustri, og þá dagana varð hér alhvítt niður í sjó. Eiga menn viða töluvert hey úti enn þá. Í veðrinu sleit hér á höfninni upp litla fiskiskútu, sem Ísfirðingar höfðu keypt í Norvegi og var á leiðinni vestur. Skipið bar uppá leiruna og fór þar undan því „strákjölurinn", er svo er kallaður, og er óvíst um hvort skipið getur haldið leiðar sinnar að svo áliðnu. Í ofveðrinu urðu hér nokkrar skemmdir á bátum o.fl., en engir stórskaðar.

[11. - dagsett 10.] Veðrátta er alltaf mjög köld og óstillt. og svo mikill snjór kominn á Fjarðarheiði, að Héraðsmenn urðu fyrir nokkrum dögum að snúa frá henni, fyrir ófærð þar til snjór harðnaði og braut kom yfir heiðina.

[28.] Haustveðrátta hefir, síðan áfellið síðast í fyrra mánuði, verið fremur stillt og hagstæð og stundum blíðviðri, svo bændur munu víðast hafa náð þeim heyjum inn, er úti voru í áfellinu, Í dag mikil bleytuhríð.

Fjallkonan birti þann 18. bréf úr Vestmannaeyjum, dagsett þann 9.október:

Allan septembermánuð var hér fremur storma- og hrakviðrasamt, og stirðar sjógæftir. 28. ofsalegt norðanrok. ... Kálgarðar hafa brugðist hér tilfinnanlega, og þola menn því ekki sem best kálgarðatollinn. Úr allflestum görðum hefir fengist ¼ - ½  við það sem vant hefur verið af kartöflum, og sumir garðar hafa gefið af sér rúmlega eins og sett var niður í þá. Þarf ekki að lýsa því hver skaði það er, þar sem mikil garðrækt er, þegar kálgarðar, sem eru aðalbjargarstofn fátæklinga, bregðast. — Fénaður er hér með rýrara móti, sér í lagi í úteyjum. Eru þær óvenjulega ljótar og skemmdar af sólbruna eftir hina miklu þurrka framan af sumrinu og grasmaðk, sem étið hefir grasrótina. Kveður svo rammt að þessu, að stórar spildur af grassverðinum eru alveg svartar, og grasið liggur laust og visið, og þegar því er sópað til með hendinni úir og grúir allstaðar í rótinni af grasmaðki; má telja undir 20 illyrmi víða á ferfeti.

Ísafold birtir þann 2.nóvember bréf úr Ísafjarðarsýslu, dagsett 15.október:

Síðan seint í september hefir verið öndvegis-tíð til lands og sjávar sem helst ennþá, svo varla muna menn jafn langgæðar stillur. Þess þurfti líka sannarlega með. Öll haustverk voru ógerð hjá fólki, og mikið af útheyskap óhirt. En nú er það allt vel þurrt innkomið fyrir nokkru. Það sem lengst var búið að híða, var talsvert hrakið. En það sem síðast var slegið, náðist líka með fullum krafti og góðum þurrk.

Ísafold segir af októbertíðinni:

[5.] Veðrátta. Stillt og fagurt veður hefir verið nú nokkra daga, oftast sólskin, skúrir stöku sinnum.

[15.] Veðrátta hefir verið óvanalega hagstæð nú í 3 vikur hér um bil, þó að kalt hafi verið nokkuð; bjart og fagurt veður flesta daga. Stórviðrið 28. f.mán. stóð ekki nema þann eina dag.

Þjóðviljinn ungi segir þann 20.október: „Mesta blíðviðristíð helst enn hér vestra“. 

Þjóðólfur segir líka frá blíðu þann 28.október:

Veðurátta hefur verið óvenjulega blíð allan þennan mánuð, oftast logn og þíður með lítilli úrkomu. en frost ekki teljandi.

Í lok mánaðarins gerði þó illviðri. Austri segir frá þann 8. nóvember:

Bleytuhríðin, er byrjaði hér að kvöldi þ. 27. [október], hélst í fjóra sólarhringa, með ákafri snjókomu, svo fé fennti hér í fjörðum ákaflega margt og mun sumstaðar varla vera fundin meir en helmingur af fjáreign bænda, enda mun það varla geta orðið varið, að sumir hafi eigi verið nógu varkárir með að hafa féð heima við og víst, úr því þessi tími er kominn, en útlit mjög ískyggilegt þegar um miðjan dag, þ.27. f.m. Í þessari hríð kom mikil snjókyngja í Bjólf upp af Fjarðaröldu og 3. hríðardaginn (sunnudag 30.október) hlupu snjóflóð úr fjallinu á nokkrum stöðum niður undir ytri hluta kaupstaóarins, fyrir sunnan verslunarhús kaupmanns Síg. Johansens og ofanundir Liverpool. En þar eð snjórinn hafði fallið á auða jörð og var svo þungur og blautur, þá komust að þessu sinni ekki veruleg fart á þessi snjóflóð, sem hefðu að öllum líkindum sópað öllum ytra hluta bæjarins á augabragði útí sjó, hefði snjórinn fallið á hjarnsnjó, og er það mesta ofdirfska að nokkur hús séu lengur höfð á því voðasvæði. Þeir læknir 0.B. Scheving og kaupmaður Sig. Johansen eru fluttir úr íbúðarhúsum sinum, læknirinn í hús herra 0. Wathnes á Búðareyri, Jóhannsen i hús Gests beykis. Þeim hluta bæjarins, er stendur i „Tanganum", og niður undir honum, mun varla vera hætta búin af snjóflóðum vegna stefunnar á giljunum í Bjólfi upp undan bænum, sem hafa alltaf beint snjóflóðunum frá þeim hlutanum. Á Úthéraði og í Vopnafirði gekk sama bleytuhríðin yfir og hér á fjörðunum, og hafði þar viða fennt fé til muna en á Upphéraði varð miklu minna, af hríðinni. Eftir hríðina hefir nokkuð af fé verið grafið úr fönn hér i firðinum. Í dag [8.nóvember] og í gær hefur verið góð hláka hér um sveitir.

Austri birti þann 12.janúar 1893 bréf úr Vestur-Skaftafellssýslu dagsett 21.október. Þar er sumar- og hausttíð lýst:

Tíðarfar hefir verið hér í sumar með líku móti og annar staðar frá er að heyra, sífeldir kuldar og þurrkar til júnímánaðarloka. Ám var gefið aftur til mánaðar af sumri, en kýr á fullri gjöf til er 5 vikur voru af sumri. Fé gefið öðru hverju úr því og til Jónsmessu, Heyfyrningar urðu engar víðast hvar, en sumstaðar hrukku hey ekki til. Fénaðarhöld urðu fremur góð og lambadauði mjög lítill. Með júlímánuði fór að hlýna og var hann þó svalari en vanalega gjörist. Jörð öll var því mjög snögg  er sláttur byrjaði um þann 20. júlí; þá kom vætukafli. sem hélst rúman hálfan mánuð og bætti nokkuð grasvöxt en hrakti talsvert töðu þá er fyrst var slegin en eftir þann tíma kom þerrir og varð nýting hin besta það sem eftir var sláttar. Samt sem áður varð heyskapur svo rýr að svo telst til að hey séu hér almennt öllu minni en i meðalári eftir sumarið, og taða jafnvel meir en helmingi minni. Valllendi og elftingarmýrar voru i lakasta lagi en votmýrar í tæpu meðallagi. Fyrri helmingur ágústmánaðar var áþekkur júlímánuði hvað sumarhita snertir en úr því að hann var liðinn fór að kólna og frost að verða á nóttum og hélst sú veðrátta út mestallan september. Þann 27. september var hér ofsaveður af landnorðri og hafa heyrst ýmsir skaðar hér í sýslu eftir það veður mest undan Eyjafjöllum og svo líka úr Mýrdal. Undir Pétursey í Mýrdal tók upp stórskip (tíæring eða tólfæring) og brotnaði svo mjög. að það þótti í fyrstu ekki svara kostnaði að gjöra við það. Undir Eyjafjöllum meiddust 4 menn af veðrinu; nokkrar kindur tók upp á fjalli og fundust dauðar og svo sundurtættar að þær voru lítt nýtandi og jafnvel fuglar (gæsir) var sagt hafa fundist dauðir eftir veðrið. 2 sexæringa tók þar upp og fundust seinna brotin af öðrum en hinn hafði fokið út á sjó. Á Raufarfelli (Hrútafelli) þar undir Eyjafjöllum fuku 100 hestar af gömlu heyi upp úr lön upp af garði. Allt það sem af er þessum mánuði hefur veðrátta verið hin besta og fegursta að hugsast getur. Stillt veður með norðanátt en frostlaust og sólar notið allan daginn, og því hlýrra en oft var i sumar, að minnsta kosti að tiltölu.

Nóvember: Stillt og gott veður lengst af.

Þann 23.birti Ísafold bréf úr Mývatnssveit, dagsett 6.nóvember:

Fréttir héðan eru hin mestu harðindi. Til merkis um það er, að fé hefir þrívegis fennt í haust og það tvævetra sauðir. Fyrst 18.—19. september, næsta sinn 28. s.m., og nú síðast 30.—31. [október]. Síðan 24. september hefir jörð verið gaddfrosin og til eru þau byggðarlög í miðju héraðinu, þar sem aldrei hefir orðið hálfþítt. Sumstaðar aftur á móti hefir lítið fest snjó fyrr en núna um mánaðamótin.

Þjóðólfur birti þann 23.desember bréf af Hornströndum, dagsett þann 6.nóvember:

Grasbrestur var hér mikill næstliðið sumar, taða af túnum hálfu minni en í fyrra, en nýting góð. Í september var votviðrasamt, en með október brá til blíðviðra með frosti og hélufalli, en 25. okt. kom kafaldshríð, er stóð í 3 daga og varð þá jarðbann fyrir allar skepnur. 16. s.m. sást hafís fyrir Norðurströndum og hinn 22. var hann nær landfastur. Það var ísþekja, sem ekki sást út yfir, en nú er hann horfinn sjónum um stund.

Þjóðólfur segir þann 4.nóvember:

Veðurátta var mjög köld í sumar í Norðurlandi eins og annarstaðar. Má telja til marks um það, að 3. júlí króknuðu 10 kindur á Sigríðarstöðum í Ljósavatnsskarði í kalsarigningu og 18. september fennti fé sumstaðar í Fnjóskadal. Eftir jafndægur, dagana 27.-28. sept., gerði hret mikið með frosti og fannkomu, og urðu einkum mikil brögð að því í Þingeyjarsýslu. Fennti þá fjölda fjár einkum í Laxárdal og Mývatnssveit.

Þjóðviljinn ungi lýsir nóvembertíðinni:

[9.] Tíðarfarið breyttist 27. [október] og dyngdi þá niður all-miklum snjó, en áður var auð jörð. Síðan hefir haldist vetrarveðrátta með snjóbyljum og frosti til 5. þ.m., er aftur breytti til blíðu.

[16.] 10. þ.m. gerði norðanbyl, en síðan 13. þ.m. hefir verið stilltara veður, en fannkoma.

[30.] Frá 16.—26. þ.m., var hagstæð veðrátta og blíð. en 27. og 28. gerði hér norðanstorm með kafaldi; þó hefir enn hvergi frést um mikinn snjó á jörðu.

Austri birti þann 7.desember bréf úr Þingeyjarsýslu, dagsett 2.nóvember. Er þar lýst sumar- og hausttíð þar um slóðir:

Þú vilt fá fréttir hér úr Suðurþingeyjarsýslu, en það veit trúa mín að héðan er ekkert að frétta, allra síst gott. Veturinn endaði hér 4. júní, þ.e. stórhríðar enduðu þá og sauðfé leið ekki hungur úr því, en allan tímann var kuldatíð og gróðurlítið, glórur um daga og frost um nætur, Júlí 1.—9. voru kuldar með úrkomum af norðri en úr því til júlíloka hitar með regni tíðu, og hröktust þá víða töður manna. Ágúst var kaldur og votviðrasamur, en þurrkadagar komu við og við, og náðu menn þá heyi sínu með sæmilegri verkun. Fyrri part september var tíðin lík og i ágúst, eu hinn 18. gjörði norðanstórdrift með mikilli snjókomu. Raunar tók þann snjó aftur og menn náðu þvi heyi sem þeir áttu úti. eu 27.—28, var aftur eitthvert hið versta veður, sem fáanlegt er, ofsaveður með krapahríð, sem varð að vatn mikið til í láglendustu sveitum, en huldi gaddi og gjörði haglaust i hinum hærra liggjandi, t.d. Mývatnssveit. Fennti þá fé sumstaðar. Mestallan september var þar og köld tíð, oftar frost nætur og daga, en 28. okt. gekk í norðan stórhríð með afamikilli snjókomu, sem stóð yfir í 4 sólarhringa og rofaði aldrei. Er nú birt upp, en ófærð svo mikil. að engin skepna kemst um jörðina.

Austri birti þann 16.desember bréf úr Austur-Skaftafellssýslu, dagsett 16.nóvember:

Heyskapur varð hér endasleppur sökum ótíðar seinast i september, (einkum 27.-28.) rigninga og ofsaveðra en eftir það komu stillingar og þurrviður er héldust í réttan mánuð (til 26. okt.); þá skipti um veðurátt og setti niður ákaflega mikinn bleytusnjó í austanhríðum 27.—31. október, sem minnkaði þó eftir því sem sunnar dró, og varð jafnvel fremur lítill í fjöllunum milli Lóns og Nesja og enginn sunnar; en undir Lónsheiði varð alveg haglaust og mesta ófærð á heiðinni. 4. nóv. var komin rigning, og hefir síðan tekið upp mikinn snjó á fjöllum og nægir hagar komið i byggð. enda voru oftast rigningar til hins 12. þ.m. þá skipti enn um veðráttu og kom snjóveður með frosti, sem hefir haldist síðan, en þó hreinviðri að mestu tvo síðustu dagana.

Þjóðólfur birti 20.janúar 1893 bréf frá Fáskrúðsfirði, dagsett 30.nóvember:

Tíðin hefur verið fremur góð i haust, það sem af er; frá 10. október til 27. s.m. var alltaf logn og blíðviðri og lítið frost. En þann 28. gekk í snjóbyl, sem stóð í 7—8 dægur, og dreif niður snjó svo mikinn hvíldarlaust nótt og dag, að gamlir menn segja, að síðan haustið 1868 hafi eigi komið jafnmikill snjór í einu um þennan tíma árs; lá við að hér yrði miklir fjárskaðar, því fé var óvist, en til allrar hamingju fór eigi svo og er nú flest aftur fundið.

Desember: Stórviðrasamt í upphafi mánaðarins, en síðan fremur stillt tíð til ársloka.

Austri lýsir hausttíð og hríðarskaða eystra í pistli 6.desember:

Veðrátta hefir verið fremur bíið og hagstæð austanlands síðan áfellið mikla siðast í októbermánuði, sem varð langmest af við sjóarsíðuna, frá Langanesi og allt suður undir Reyðarfjörð. En á Upphéraði féll lítill snjór og má þar nú heita alautt niðri eins og á sumardag og allgóð jörð í Héraði allt út undir sjó, í suðurfjörðum er og dágóð jörð. — En hér i norðurfjörðunum kom sú ógnar snjókyngja, að engin jörð er hér enn komin upp og getur eigi komið fyrr en eftir langa hláku, því gaddurinn er svo mikill. Snjórinn mun hafa verið hér fullar 2 álnir á jafnsléttu áður en hann fór að síga. Á Vakursstöðum í Vopnafirði fennti 2 hesta, svo þeir köfnuðu, 1 á Sandbrekku og 2 á Hrafnabjörgum í Hjaltastaðaþinghá. 2 hesta varð að drepa hér fram i dalnum, þar ekki var hægt að koma þeim til byggðar; og víða varð hér að flytja hey til hesta í nokkra daga meðan ófærðin var sem mest. 37 kindur hafa fundist í snjóflóðinu hér upp af Fjarðaröldu og nokkrar af þeim lifandi. — Hefði snjóflóðið haldið áfram út að sjó með venjulegu flugi, þá hefði líklega mátt grafa úr því jafnmarga menn. Nú síðustu dagana hefir hér verið hríðar-harðviðri, en ekki mjög mikil snjókoma enda hvassviðri svo snjóinn hefir rifið. Betra veður í Héraði.

Þjóðólfur segir vondar fréttir í pistlum og bréfum þann 23.desember:

Með póstum um norðan og vestan, er komu loks 17. og 18. þ.m. eftir harða útivist, bárust mestu harðindafréttir, fjárskaðar, slysfarir o.fl., einkum í áhlaupaveðri miklu 2.-4. þ.m., og hefur þó ekki enn frést um tjón af því í hinum fjarlægari sýslum á Norður- og Austurlandi. Úr Miðfirði er oss skrifað á þessa leið 8. desember:

Þetta voðalega veður skall á undir kveld. Fljótt eins og hendi væri veifað. Rétt áður var hæg logndrífa á sunnan og hugðu menn það meinleysi eitt. En þegar á skall var bæði hríðin og frostharkan ákafleg. Margir smalamenn misstu féð út úr höndunum á sér. Hrakti það langar leiðir, en hefur þó fundist mestallt síðan hríðina stytti upp 4. þ.m., flest lifandi, en þó sumt dautt og með litlu lífsmarki. Ég hef ekki svo tilspurt, að ég geti sagt með vissu, hvar hríðin hefur gert mest tjón á fé. Eitt það mun þó hafa verið á Múlabæjunum og um miðjan Miðfjörð. Á útnesjum og fram til dala gekk betur að handsama fé og koma því í hús. — Þrír menn er talið að hafi orðið hér úti í þessari hríð: unglingspiltur Benedikt Ásmundsson frá Miðhópi, Jón bóndi Gunnarsson á Sporði og sonur hans 16 vetra. Eru tveir þeir síðarnefndu ófundnir enn og hefur þó leitin ekki verið látin falla niður til þessa. Allir þessir menn voru við fé. 28. [nóvember] gerði og fljótlegt áhlaup og biðu þá sumir skaða, því að fé hrakti á stöku bæ. Í þessari hríð varð úti á Miðfjarðarhálsi, skammt frá Sporði, roskinn kvenmaður frá Króksstöðum í Miðfirði, Anna að nafni; ætlaði hún í kynnisferð að Vatnshól, hafði átt von á fylgd frá Torfastöðum og verið bannað af húsbændum hennar að fara einni yfir hálsinn. En svo brást henni fylgdin og hún lagði ein á hálsinn; hafði sést til hennar um það leyti, sem hríðin skall á. Var hún þá búin að beygja af veginum upp að bæ þeim, er hún ætlaði að, en hefur svo slegið sér á veginn aftur og náði ekki bænum. Um sama leyti varð og kvenmaður úti í Skagafirði að sögn.

Úr Dölum er ritað 10. þ.m.: Um kl. 3 e.m. 2.þ.m. gerði á svipstundu ofsarok og moldhríð. Fé manna hrakti víða mjög langt, jafnvel þótt það væri rétt við túnið og maður hjá því; það tættist út úr höndunum á fólki. Sumstaðar fannst nokkuð fennt dagana á eftir, en sumstaðar hrakti það í ár. Allmargt hefur samt náðst lifandi, að því er ég hef frétt. Þennan dag varð maður úti frá Ljáskógaseli Laxárdal, en fleiri voru hætt komnir.

Sama dag varð einnig úti bóndi frá Háreksstöðum í Norðurárdal, Árni Brandsson, og í sömu hríðinni annar maður undir Hafnarfjalli, er Þórður hét. Hafa þá alls farist 8 manns í hríð þessari, að því er enn hefur frést. Dagana 27.-31. október var stórhríð í Múlasýslum með svo mikilli fannkomu, að menn þóttust ekki muna þar eftir jafnmiklum snjó eftir svo fáa daga. Fennti þá víða fé og fórst það allmargt. Þá féllu og nokkur snjóflóð á Seyðisfirði, en urðu eigi að tjóni; úr einu þeirra komu 6 kindur lifandi ofan úr fjallinu. (Eftir bréfi af Seyðisfirði 2. nóv.).

Þjóðviljinn ungi segir af sama veðri í pistli þann 24.desember:

Í áhlaupinu 2. des. hafa víða orðið miklir fjárskaðar; um morguninn var bjart veður, og var fé því víðast í haga; en nokkru eftir dagmál skellti á gríðarbyl með aftaka hörkufrosti og virðist svo, sem mun meira hafi kveðið að áhlaupi þessu í Norðurlandi og fyrir sunnan heiðarnar, heldur en hér í sýslu; í áhlaupi þessu týndist fé víða í Hvammssveit og Dölum t.d. 30—40 fjár í Magnússkógum, álíka í Ljárskógum og á Saurstöðum í Haukadal fundust 10 kindur dauðar, en 20 voru dregnar úr snjó með litlu lífi, og vantaði þó enn 20 fjár þar af bæ, er síðast fréttist; heyrst hefur, að séra Jón Bjarnason í Vogi hafi misst allt fé sitt; svo er og mælt, að í áhlaupi þessu hafi farist fleiri hundruð fjár í Húnavatnssýslu, og víðar að eru fréttir um meiri og minni fjárskaða, en greinilegar fregnir vantar.

Í Þjóðviljanum unga 24.janúar 1893 birtust nánari fréttir og leiðréttingar úr Dalasýslu varðandi bylinn 2.desember:

Sögur þær, er borist hafa hér úr byggðarlaginu um mann- og fjártjón það, er varð í ofsabylnum 2. f.mán hafa ekki hermt sem réttast frá atburðum. Pilturinn, sem úti varð, Helgi Þórðarson að nafni, var á ferð yfir fjöll úr Hvammssveit til sín, að Ljárskógaseli; hann hafði hitt á leið sinni fjármann frá Glerárskógum, og fylgdust þeir, þar til þeir sáu bæinn, Ljárskógasel og sá faðir piltsins báða mennina, rétt áður en veðrið skall á um hádegi; bóndinn í Ljárskógaseli var að berjast við að bjarga fé sínu í húsin, og veitti því mönnunum litla eftirtekt, enda hefði það verið að stofna sér í opinn dauða, að fara frá húsum upp á fjall í þeim ofsabyl; en litlu áður en veðrið skall á, höfðu mennirnir skilið samfylgdina, og fannst Helgi 5. desember örendur skammt þaðan er þeir höfðu skilið. — Fjármaðurinn frá Glerárskógum fann fé sitt, en réð engu við að bjarga því, og varð það því allt úti, nema örfáar kindur, er komu heim með forustusauðnum um nóttina. Síðan fannst féð allt, en sumt dautt, hálf-dautt, sligað Og illa út leikið, og hafa 40 kindur farist; í Magnússkógum - vantar enn 17 og 10 hafa farist af því, sem fundið er; á Hóli í Hvammssveit fórst milli 30 og 40 fjár, sem allt hefir þó fundist; aðrir stórskaðar á fé hafa ekki orðið hér um sveitir í nefndum byl; en viða skall nærri að stórskaðar yrðu á mönnum og fé; náðu sumir eigi húsum, fyrr en um miðnætti. — Það er eitthvað undarlegt, að hvenær sem fjárskaðar verða hér um sveitir, þá skýra blöðin frá fjárskaða i Ljárskógum; þegar fjárskaðarnir urðu mestir í aftakabylnum aðfaranóttina fimmtudagsins í fyrstu viku sumars vorið.1882, þá skýrðu blóðin frá stórum fjárskaða í Ljárskógum, og eins er það enn; en hvorki þá, né i þetta skipti, tapaðist þar ein kind.

Þjóðviljinn ungi á Ísafirði segir af desembertíð:

[12.] Frá 1. í þ.m. var allstirður norðangarður, en síðan hafa verið stillur og frostlint veður, uns 10. þ.m. gerði norðangarð.

[24.] Tíðarfarið hefir verið mjög óstöðugt, ýmist norðangarður eða suðvestan veður, en síðustu dagana hafa þó verið stillur.

Ísafold segir almennt af tíð í tveimur pistlum:

[17.] Harðindi hafa verið nú um hríð eða frá því seinast í fyrra mánuði; fannkoma mikil, frost og umhleypingar. Illt til jarðar. Innistöður tíðar. Póstar komast eigi áfram fyrir ófærð og illviðrum. Ókomnir enn norðan og vestan.

[28.] Hlákan, sem byrjaði fyrir viku, sólstöðudaginn, helst enn, mjög hagstæð, fremur úrkomulítil, oftast þíðvindi, og hefir mjög tekið upp snjó, er var býsna-mikill undir. Eru þetta furðu-blíð jól.

Þjóðólfur birti þann 20.janúar 1893 bréf dagsett í Rangárvallasýslu (eystri hluta) 31.desember:

Yfirleitt telja bændur hér eitthvert hið erfiðasta árferði, er á fyrst rót sína að rekja til grasbrestsins og þar af leiðandi mikilli fækkun á nautgripum og lömbum, og svo í öðru lagi, hversu kartöflur og rófur brugðust tilfinnanlega, sem er oft mikill búfengur, því garðyrkja er hér almennt stunduð vel og gefur af sér mikinn arð, þegar í ári lætur.

Lýkur hér að sinni frásögn hungurdiska af árinu 1892 og harðindum þess. Að vanda eru ýmsar tölulegar upplýsingar í viðhenginu.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• tölur ársins 1892

Hár hiti

Það er fremur óvenjulegt að hiti á höfuðborgarsvæðinu fari yfir 10 stig í febrúarmánuði, en gerðist þó í dag (22.febrúar). Við Veðurstofuna fór hiti í 10°C slétt og 10,1 stig á Reykjavíkurflugvelli. Báðar tölur dægurmet. Kvikasilfursmælirinn fór hæst í 9,4 stig - en það er ekki þar með sagt að hann hefði ekki farið enn hærra væru athugunarhættir enn nákvæmlega þeir sömu og áður var. Nú er skýlið nefnilega alveg lokað frá kl.9 til 18 - en var opnað tvisvar á þeim tíma dags hér áður fyrr.

Hæsti hiti sem mælst hefur í febrúar í Reykjavík er 10,2 stig, það var þann 25. árið 2013. Hiti hefur tvisvar mælst 10,1 stig í febrúar í Reykjavík, 1935 og 1942 og einu sinni 10,0 stig (áður en í dag) - það var líka 1942. Reyndar mældist hiti líka rúm 11 stig þann 9.febrúar 1830 - en það var í öðrum heimi.

Nú, svo fór hiti í 12,6 stig á Skrauthólum á Kjalarnesi í dag. Það er hæsti hiti sem vitað er um á höfuðborgarsvæðinu í febrúar. Líkur á svo háum hita eru töluvert meiri á Kjalarnesi heldur en í borginni. Ekki hefur verð mælt á þeim slóðum mjög lengi (þó á Skrauthólum frá 2001 og frá 1998 við Móa). Eldra febrúarhámarksmet höfuðborgarsvæðisins er ekki gamalt, 11,9 stig sem mældust við Blikdalsá fyrir 2 árum.

Hæsti hiti á landinu í dag mældist 14,1 stig á Seyðisfirði, rúmu stigi neðan landsdægurmetsins sem sett var á sama stað 1962.

Tuttugu febrúardagar

Tuttugu dagar liðnir af febrúar (langt genginn mánuðurinn sá). Í svalara lagi miðað við tísku síðustu ára. Meðalhiti í Reykjavík -0,8 stig, -0,9 neðan meðallags áranna 1961-1990, en -2,1 stigi neðan meðallags sömu daga síðustu tíu árin og raðast í 17. sæti á öldinni (af 19). Dagarnir 20 voru langkaldastir árið 2002, meðalhiti -2,3 stig, en hlýjastir voru þeir 2017, meðalhiti +4,1 stig. Sé litið til lengri tíma er meðalhiti dagana tuttugu í 95. sæti af 145 - og laumast þar með út úr kaldasta þriðjungi inn í meðalþriðjunginn. Hlýjastir voru sömu dagar árið 1965, meðalhiti þá +4,8 stig, en kaldastir voru þeir árið 1892, meðalhiti -4,8 stig.

Á Akureyri er meðalhiti dagana 20 -3,5 stig, -1,5 stigi neðan meðallags 1961-1990, en -3,3 neðan meðallags sömu daga síðustu tíu árin.

Hiti er neðan meðallags síðustu tíu ára á öllum veðurstöðvum landsins, minnst er vikið í Skaftafelli og við Lómagnúp -0,4 stig, en mest -3,8 stig á Torfum í Eyjafirði.

Úrkoma hefur mælst 22,5 mm í Reykjavík, tæpur helmingur meðallags, en 75,3 mm á Akureyri, rúmlega tvöfalt meðallag. Þó þetta sé heldur óvenjuleg úrkoma á Akureyri vantar samt mikið upp á að um met sé að ræða.

Sólskinsstundir hafa mælst 66,8 í Reykjavík og er það óvenjumikið, hafa aðeins 9 sinnum mælst jafnmargar eða fleiri sömu almanaksdaga. Langt er þó í metið frá 1947 þegar sól skein í 102,0 stundir fyrstu 20 daga febrúar.

Snúið viðureignar - satt best að segja

Lægðin sem valda mun hvassviðri á landinu í nótt og fram eftir degi á morgun (fimmtudag 21.febrúar) veldur ekki sérlegum heilabrotum. Hún er stór og mikil - farin að grynnast aftur - en gengur heiðarlega til verks. Það er reyndar alltaf dálítil spurning hversu hvasst verður og hversu áköf úrkoman verður - en í aðalatriði eru flest skýr í tölvuspám. 

Annað mál er með lægð sem koma á að landinu á föstudaginn. Hún er síður en svo skýr - og spár virðast enn ekki vita hvað gerast muni. Hin almenna tilhneiging hefur þó verið sú að gera minna og minna úr henni. Líkan bandarísku veðurstofunnar hefur ákveðið að taka af skarið og láta hana einfaldlega gufa upp að mestu. Það sjáum við á spákorti hennar sem gildir kl.18 síðdegis á föstudag.

Það er laugardagslægðin sem er mest áberandi á kortinu - það eina sem er eftir af því sem átti að verða föstudagsillviðri er smálægð - afskaplega veigalítil - austan við land. 

Spákort evrópureiknimiðstöðvarinnar sem gildir á nákvæmlega sama tíma er töluvert öðru vísi - það sýnir aðeins minna svæði.

Hér er nokkuð kröpp lægð yfir Faxaflóa - mjög hvöss suðvestanátt undan Suðurlandi og jafnvel inni á því. Laugardagslægðin er hins vegar á svipuðum slóðum og í bandarísku spánni. Áframhaldið hjá reiknimiðstöðinni er svo það að lægðin grynnist mjög ört og verði meira og minna úr sögunni úti af Vestfjörðum upp úr miðnætti á föstudagskvöld. 

Harmonie-spár íslensku og dönsku veðurstofanna er auðvitað þræll evrópureiknimiðstöðvarinnar, við sjáum íslensku spána hér að neðan - gildir á sama tíma.

Lægðarmiðjan er á svipuðum stað, en við sjáum mjög þéttar jafnþrýstilínur sunnan við lægðarmiðjuna - heldur óþægilegt satt best að segja.

En þetta dæmi ætti að sýna vel hversu erfitt það getur verið er fyrir lægðir að fá aðra í bakið. Veðurreyndin hefur verið góð í vetur. Það hefur yfirleitt orðið minna úr veðrum heldur en ástæða hefur verið að óttast. Skyldi fara þannig nú? 

En þetta er að vissu leyti nútímalúxusvandamál - finnst okkur sem eru að komast á afsláttaraldur - fyrir 40 árum hefði maður ekki haft sérstakar áhyggjur í stöðu sem þessari vegna þess að hún er í meir en tveggja sólarhringa fjarlægð - á þeim tíma sást sjaldnast svo langt fram í tímann og (nær) allar spár jafnóöruggar. Nú er hins vegar krafa um að 48 stunda spár séu nær alltaf í lagi - dæmi eins og þetta eru farin að búa til óróa í hugum spámanna. 

Suðlægar áttir - strekkingsvindar og hlýrra veður

Nú virðist sem suðlægar áttir verði ríkjandi á næstunni. Það þýðir þó ekki að um stöðuga sunnanátt verði að ræða. Kortið hér að neðan sýnir spá evrópureiknimiðstöðvarinnar um sjávarmálsþrýsting, úrkomu og hita í 850 hPa-fletinum og gildir síðdegis á morgun, þriðjudaginn 19.febrúar. Neðar í pistlinum er þyngra efni - einkum ætlað nördunum (sjö?) - aðrir sleppa því auðvitað. 

Fyrsta lægðin (í syrpu sem við vitum ekki enn hversu löng verður) er hér rúma 500 km suður af landinu á leið til norðvesturs. Þetta er lægð sem verður vera fljót að ljúka sér af því langt suðvestur í hafi er önnur lægð, sú í foráttuvexti. Það gæti orðið dýpsta lægð vetrarins á norðanverðu Atlantshafi, reiknast niður í 935 hPa á miðvikudag - en þá allfjarri okkur. Hún valtar bókstaflega yfir fyrri lægðina. 

En fyrri lægðin fer sum sé að hafa áhrif strax á morgun, þriðjudag og svo virðist þegar þetta er ritað (á mánudagskvöldi) að verulega hvessi um stund á landinu á þriðjudagskvöld og aðfaranótt miðvikudags. Stafar það að nokkru af „mótstöðu“ kaldara lofts yfir landinu og norður af því. Þó í reynd hafi farið afskaplega vel með veður það sem af er ári - harla lítið orðið úr hvassviðrum sem spáð hefur verið - getum við ekki treyst því að slíkt ástand haldist til eilífðarnóns. 

Hvassviðri sem fylgir lægðinni miklu suður í hafi á að ganga yfir á aðfaranótt fimmtudags, vonandi verður ekki mikið úr því. Síðan sér á lægð á lægð ofan næstu daga á eftir - en harla lítið er á þeim spám að byggja í bili að minnsta kosti. 

Til fróðleiks lítum við líka á mættishita- og vindsnið úr harmonie-spálíkaninu. Það gildir kl.5 á aðfaranótt miðvikudags - einmitt þegar hvassviðri fyrri lægðarinnar verður um það bil í hámarki um landið suðvestan- og vestanvert. 

Lega sniðsins er sýnd á litla kortinu efst í hægra horni, það liggur frá stað rétt suðvestur af Reykjanesi í suðri (til vinstri á sniðsmyndinni) til norðurs norður fyrir Vestfirði (til hægri á sniðinu). Lóðrétti ásinn sýnir hæð - mælda í hPa, allt upp í 250 hPa í um 11 km hæð. Snæfellsnes og Vestfjarðafjöll sjást sem gráir tindar neðst á myndinni, sniðið liggur ekki fjarri Glámuhálendinu sem hér stingst rétt upp fyrir 900 hPa. 

Vindátt og vindhraða má sjá með hefðbundnum vindörvum, en vindhraði er líka sýndur á litakvarða. Brúnu litirnir sýnan vindhraða af fárviðrisstyrk - yfir Faxaflóa niður í um 950 hPa - í þessu tilviki um 200 metra hæð yfir sjávarmáli. Í námunda við fjöll, eins og t.d. Esjuna sem liggur aðeins austan við sniðið draga þau veðrið neðar. Landsynningsveður eru af tveimur megingerðum, þetta er sú algengari, vindhámarkið er tiltölulega lágt í lofti og afmarkað - ofar er mun hægari vindur. Ef vel er að gáð sjáum við hvað veldur - mættishitalínurnar (heildregnar) hallast upp til hægri þar sem vindurinn er mestur - kalda loftið nær ofar við Snæfellsnes heldur en sunnar (mættishiti vex með hæð).

Hin gerðin af landsynningi kennum tengjum við hesi heimskautarastarinnar - vindhámark teygir sig niður til jarðar allt frá veðrahvörfum. Það er ekki þannig í þessu tilviki. 

Veðurathuganir á Skálum á Langanesi

Af einhverjum ástæðum hafa Skálar á Langanesi nú verið nefndir oftar nærri eyrum ritstjóra hungurdiska en um langa hríð. Enginn hefur þó á það minnst að þar voru gerðar veðurathuganir um tíu ára skeið og veðurskeyti reglulega send til Veðurstofunnar - ýmist 2 eða 3 á degi hverjum. Þetta var nánar tiltekið frá því í maílok 1934 til septemberloka 1944. Athugunarmaður var Þorlákur Árnason. 

Saga veðurathugana á Langanesi er löng, elstu mælingar þar voru gerðar á prestsetrinu á Sauðanesi á árunum 1842 til 1846. Utar á nesinu er bærinn Skoruvík, það nafn muna enn margir úr veðurskeytalestri fyrri tíðar. Þar var athugað á árunum 1931 til 1934 og svo aftur frá 1944 og allt fram til 1977. 

Hér má sjá athugasemdir veðurathugunarmanns frá því í október 1934. Þá gerði óvenjulegt norðanillviðri á landinu undir lok mánaðarins með gríðarlegu brimi við strendur Norðurlands alls. Mikið tjón varð í veðrinu. Snjóflóð urðu einnig víða og ollu manntjóni.

Textinn á myndinni er nokkurn veginn svona:

Tíðarfar hefur verið mjög óveðrasamt allan mánuðinn með miklum úrkomum, fyrst rigning og bleytur og síðast í mánuðinum talsverð snjókoma. Slys hafa engin orðið en skemdir af ofviðrinu mikla aðfaranótt 27.þ.m. urðu stórfenglegar á öllu norðanverðu Langanesi, en hér að sunnanverðu á því urðu engar skemdir. Fiskhús bátar og alt er var á óhultum stöðum vegna venjulegs sjávargangs gjöreiðilagðist og er það mál gamalla manna að annað eins brim hafi ekki komið í þeirra minni og mun það vera nálægt 60 árum er elstu menn muna eftir.

Þeir sem hafa áhuga á tölum geta litið á meðalhita einstakra mánaða áranna 1936 til 1944 á Skálum í viðhengi þessa pistils. Tölurnar eru uppfærðar til nútímareiknihátta.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Hiti á Skálum á Langanesi

Fyrri hluti febrúarmánaðar

Febrúarmánuður er víst ekki nema 28 dagar að þessu sinni og því hálfnaður þegar að 14 dögum liðnum. Meðalhiti þeirra í Reykjavík er -1,5 stig, -1,1 stigi neðan meðallags áranna 1961-1990 og -2,6 neðan meðallags sömu daga síðustu tíu árin og í 17.hlýjasta sæti á öldinni (af 19). Fyrri hluti febrúar var kaldastur árið 2002, meðalhiti þá var -2,6 stig, en hlýjastur var hann 2017, meðalhiti +4,1 stig. Á langa listanum (145 ár) er fyrri hluti febrúar 1932 efstur (hiti +4,5 stig), en kaldastur var hann 1881, meðalhiti -6,3 stig.

Á Akureyri er meðalhiti fyrri hluta febrúar nú -4,0 stig, -1,5 stigi neðan meðallags 1961-1990, en -3,7 neðan meðallags síðustu tíu ára.

Hiti er neðan meðallags síðustu tíu ára á öllum veðurstöðvum landsins, minnst í Skaftafelli og við Lómagnúp, vikið þar er -0,7 stig, en kaldast að tiltölu hefur verið í Svartárkoti þar sem hiti er -4,3 stig neðan meðallags.

Úrkoma í Reykjavík hefur mælst aðeins 13,6 mm, vel innan við helmingur meðallags. Hefur þó 20 sinnum mælst minni. Á Akureyri hefur úrkoman mælst 60,4 mm, meir en tvöföld meðalúrkoma sömu daga.

Sólskinsstundir hafa mælst 49,1 í Reykjavík, um 26 stundum umfram meðallag og það tíundamesta sem mælst hefur í fyrri hluta febrúar.

Nú er spurning hvort síðari hluta mánaðarins tekst að draga hitann eitthvað upp. 

Eindregin hlýindaspá

Evrópureiknimiðstöðin segir okkur nú að næsta vika (18. til 24.febrúar) verði mjög hlý í neðri hluta veðrahvolfs. Snjóbráðnun, úrkoma, neikvæður geislunarjöfnuður og kannski fleira draga að vísu fáeinar tennur úr hlýindunum í mannheimum. En lítum á spákortið.

 

Jafnhæðarlínur 500 hPa-flatarins eru heildregnar (sýna eindregna sunnanátt í háloftum), jafnþykktarlínur eru strikaðar (ósköp daufar), en þykktarvik eru sýnd með litum - kvarðinn skýrist nokkuð sé kortið stækkað.

Mjög mikil jákvæð vik eru sýnd við Ísland og þar austur af - hiti í neðri hluta veðrahvolfs meir en 5 stig ofan meðallags árstímans. Aftur á móti er mikil kuldastroka við Nýfundnaland, neikvæð vik þar um -9 stig þar sem mest er - ekki fjarri jaðri Golfstraumsins, mikið orkuskiptafyllerí fyrirséð þar um slóðir.

Nú er auðvitað langt í frá víst að þessi (safn)spá rætist - við vitum sem best að þær gera það ekki alltaf.