Smávegis af október 2024

Október 2024 er horfinn á braut og rétt eins og fleiri mánuðir að undanförnu var hann í svalara lagi. 

Taflan hér að ofan sýnir að hann var kaldastur októbermánaða á öldinni á Ströndum og Norðurlandi vestra, en annars yfirleitt í næstkaldasta til fjórðakaldasta sæti. Athugum þó að hér er reiknað fyrir heil spásvæði - einstakar veðurstöðvar kunna að raðast á annan hátt (sjá yfirlit Veðurstofunnar). 

Mánuðurinn var samt mjög tvískiptur. Framan af ríkti eindreginn háþrýstingur, en síðan tók við skammlífari lágþrýstisyrpa. Loftþrýstingur í mánuðinum í held var því ekki óvenjulegur, ólíkt þeim öfgum sem gengið hafa undanfarna mánuði. Þetta þýðir að meðalþrýstikort og meðalhæðarkort háloftanna sýna heldur ekki mjög miklar öfgar.

Hér má sjá hæð 500 hPa-flatarins (heildregnar línur) meðalþykkt (daufar strikalínur) og þykktarvik (litir). Það var frekar svalt fyrir norðaustan land þykktin þar um 25 metrum neðan meðallags, neðri hluti veðrahvolfs var rúmu einu stigi kaldari en að meðaltali 1981-2010. Annars má segja að hiti sé ofan meðallags á öllu kortinu. Kuldinn einskorðast við þetta litla svæði og var því meiri eftir því sem neðar dró - enda sjáum við að háloftavindáttin er að meðaltali úr norðvestri - og vindátt nærri sjávarmáli af norðri. (En höfum þó í huga hið tvískipta eðli mánaðarins sem áður var á minnst). Kannski drergur að því að hiti verður líka ofan meðallags í norðanátt (verður þá fokið í flest skjól). 

En vikin eru meiri neðst og ef taka má mark af greiningu evrópureiknimiðstöðvarinnar var sjór nokkuð kaldur á allstóru svæði fyrir norðan land. Þetta má sjá á kortinu að neðan.

Á ljósgulu og ljósbláu svæðunum er hiti nærri meðallagi (ómarktækt ofan eða neðan við). En það er blettur úti af Húnaflóa þar sem sjávarhitavikið (yfirborð) er allt að -2,8 stig, sem er nokkuð mikið. Hitavikin sem sett eru á hin hefðbundnu hafíssvæði vestur undir Grænlandi eru óviss (það er erfitt að reikna áreiðanleg meðaltöl á slíkum svæðum). Sömuleiðis er ekki ljóst hvort sá munur sem kemur fram á Húnaflóa og Skagafirði annars vegar (hiti vel undir meðallagi) og svæðunum austar (Skjálfanda og Axarfirði - þar sem hiti er í eða rétt yfir meðallagi) er raunverulegur. Ekki er gott að segja hvað veldur þessum neikvæðu hitavikum. Því miður sjást ekki neinar mælibaujur inni á þessu svæði - þær sem sjást eru austar. Ritstjórinn treystir sér því ekki til að vera með neinar ágiskanir um ástæður vikanna, en þær ástæður gætu verið af margvíslegum toga.

Eins og fram hefur komið í yfirliti Veðurstofunnar var mánuðurinn í hægviðrasamara lagi. Ritstjórinn á eftir að kanna það mál (og fleiri) nánar - en sem kunnugt er er hann kominn á eftirlaun og veit minna og minna um málefni líðandi stundar.   

Þökkum BP að vanda fyrir kortagerðina.