Hlýskeiðin tvö - meira af hitanum

Fyrr í vikunni (24.10.) fjölluðu hungurdiskar um hitamun áratuganna 1931 til 1940 annars vegar - og 2001 til 2010 hins vegar. Miðað var við ársmeðalhita 26 veðurstöðva á Íslandi. Í ljós kom að síðari áratugurinn var 0,36 stigum hlýrri en sá fyrri. Við lítum nú á aðra töflu. Hún sýnir samanburð við nokkur nágrannalönd og heiminn í heild. Nú er það svo að sífellt er verið að krukka í þessar tímaraðir og eru lesendur beðnir um að hafa í huga að hér er ekki um alveg nýjar upplýsingar að ræða. Trúlega hafa einhverjar breytingar verið gerðar - vonandi til bóta - en ekki endilega. Við skulum ekki þusa um það.

	m0110	m3140	mism-hlýskeiða
Nuuk	-0,25	-1,00	0,75
Upernivik	-5,35	-5,99	0,64
Narsassuaq	2,30	1,31	0,99
Ammasalik	0,09	-0,38	0,47
Vardö	2,65	1,90	0,75
Mið-England	10,26	9,57	0,69
norðurhvel (Hadley)	0,55	-0,01	0,56
suðurhvel (Hadley)	0,31	-0,20	0,51
heimur (Hadley)	0,43	-0,11	0,54
nh-sh	0,24	0,19	0,05
Ísland	4,44	4,08	0,36
Ísland - sumar	9,49	9,33	0,16
Ísland	m6190
Allt árið	3,24
Sumarið	8,29

Efri hluti töflunnar sýnir samanburðinn, en sá neðri meðalhita áranna 1961 til 1990 á Íslandi. Tölur sem fylgja nafngreindum stöðvum eru raunverulegur ársmeðalhiti, en tölurnar frá Hadleymiðstöðinni eru vik - að sögn frá meðaltalinu 1961 til 1990. Í fyrra pistli var sagt frá þeim 0,36 stiga mun sem reiknast á milli meðalhita hlýju áratuganna tveggja. Fyrir alla muni takið annan aukastaf ekki hátíðlega - hann á eingöngu að auka á skemmtanagildi sem hafa má af jafnri keppni.

Ef vel er að gáð má sjá sumarhita áratuganna tveggja á Íslandi. Ekki munar nema 0.16 stigum - satt best að segja ekki marktækt - sá síðari er örlítið hlýrri. Tölurnar í neðri hluta töflunnar sýna þann gríðarlega mun sem er á hlýindaáratugunum annars vegar og skeiðinu 1961 til 1990 hins vegar, árshitamunur er 1,2 stig (miðað við 2001 til 2010) og sumarhitamunurinn nákvæmlega sá sami. Þetta eru miklu stærri tölur heldur en innbyrðis munur hlýskeiðanna.

Hlýnunin milli 1931 til 1940 og 2001 til 2010 er meiri á öllum hinum stöðvunum í töflunni. Hugsanlegt er að splæsingar stöðva við Nassarsuaq gangi ekki alveg upp - en ræðum ekki frekar um það. Í Ammassalik er munurinn nánast sá sami og í Stykkishólmi. Hlýskeiðamunurinn í Vardö í Norður-Noregi og á Mið-Englandi er meiri heldur en hér á landi. Munur hlýskeiðanna er líka meiri á jörðinni allri heldur en hér á landi. En athugum það að við höfum sérvalið áratugina - annars staðar myndu önnur skeið vera valin til samanburðarins.

Sé gengið út frá því (heldur vafasamt) að jafnt og þétt hafi hlýnað á Íslandi síðustu 200 árin er hlýskeiðið 1931 til 1940 ívið, en ómarktækt, hlýrra en það síðara, hlýnunin þá fór fram úr meðalhlýnuninni en áratugurinn 2001 til 2010 er 0,1 stigi neðar en hún ein og sér myndi spá. Sé hins vegar grunnhlýnunin látin byrja seinna, t.d. 1890, verður munurinn á hlýskeiðunum meiri - hlýindin 1931 til 1940 eru þá enn óvenjulegri og síðara skeiðið vantar þá meira upp á að standa undir væntingum.

En allt þetta með línulega leitni fellur undir hálfgerðar reikningskúnstir. Þær eru eins og mismunandi sjónarhorn á fortíðina, geta reyndar leiðbeint okkur á ferðum okkar og jafnvel aukið skilning á þeim ferlum sem ráða hitafari. En - og það er þungt en - þær upplýsa okkur harla lítið eða ekki neitt um framtíðina.  

Í gömlum pistli hungurdiska er fjallað meira um leitnilausa hitann - nenni einhver að rifja hann upp. Þar má sjá að "hlýinda"áratugurinn 1841 til 1850 stendur sig bara vel.

Hér mætti bæta við samanburði á ríkjandi vindáttum hlýindaáratuganna, úrkomumagni og úrkomutíðni þeirra, snjóhulu, kuldakasta, hitabylgna og fleiru misáhugaverðu þar til þráðurinn týnist fullkomlega.

Ameríkumenn eru enn í klemmu með fellibylinn Sandy. Vindhraðinn helst við mörk fellibylsstyrks, en kerfið stækkar og líkist meir og meir hefðbundnum lægðum. Þetta er erfið staða fyrir almannavarnir - ekkert er enn vitað um hvar kerfið ber niður - eða hvort það lyppast niður.

Athugasemdir

[Hilmar Hafsteinsson (IP-tala skráð) 27.10.2012 kl. 20:01]

Enn toppar Trausti snilldina - gullkornin fljúga og vísindin fá vængi!

Nokkrir gullmolar:

1. "Ef vel er að gáð má sjá sumarhita áratuganna tveggja á Íslandi. Ekki munar nema 0.16 stigum - satt best að segja ekki marktækt - sá síðari er örlítið hlýrri." Nákvæmlega, beint í mark. Munurinn flokkast undir suð/noise.

2. "Sé hins vegar grunnhlýnunin látin byrja seinna, t.d. 1890, verður munurinn á hlýskeiðunum meiri - hlýindin 1931 til 1940 eru þá enn óvenjulegri og síðara skeiðið vantar þá meira upp á að standa undir væntingum." Gengur heilaspuni kolefniskirkjunnar ekki út á það að aukning "gróðurhúsalofttegunda af mannavöldum" í heiminum valdi stigvaxandi hnatthlýnun?

3. "En - og það er þungt en - þær upplýsa okkur harla lítið eða ekki neitt um framtíðina." Segðu Trausti, Excel-loftfimleikar kolefniskirkjunnar upplýsa okkur einmitt harla lítið eða ekki neitt um framtíðina!

Nú trúi ég að trúboðarnir Svatli og Höski séu farnir að skjálfa á beinunum í vísindalega útreiknuðum haustkuldanum. 

[Emil Hannes Valgeirsson, 27.10.2012 kl. 22:42]

Þetta eru eðal gullmolar að venju hjá Trausta og athugasemdir Hilmar alltaf gulls ígildi (glópagulls kannski?)

Ef munurinn milli áratuganna að sumarlagi er ekki meiri en þetta þá ætti það að þýða að munurinn að vetrarlagi er þeim mun meiri enda munurinn fyrir allt árið eftir sem áður 0,36° á landinu. Það er ekkert suð nema allar stöðvarnar suðist í sömu átt - sem er mjög ólíklegt.