Kuldapollurinn kominn á Grænlandshaf

Kuldapollur sá sem hefur verið umfjöllunarefni í tveimur fyrri bloggpistlum er nú kominn inn á Grænlandshaf og hreyfist austur. Sum élin hér á suðvestanverðu landinu hafa verið mjög dimm í dag og í kvöld og verða það líklega áfram fram eftir degi á morgun. Þá á vindur í háloftunum að snúast til hægrar norðlægrar áttar og í neðstu lögum er líka spáð norðanátt. Þá ætti að hreinsa frá. En jafnframt því hættir vindur að blása beint af hlýjum sjó og þá kólnar nokkuð ört. Þykktinni í kuldapollinum miðjum er spáð í kringum 5000 metrana. Við „hagstæð“ skilyrði dugar það vel í 20 stiga frost inn til landsins. Sjálfvirkar spár gera líka ráð fyrir 10 stiga frosti við Veðurstofuna, en ég tek enga afstöðu til þeirra - þær eru stundum réttar.

Myndin sem hér er að neðan er afskaplega óskýr og biðst ég velvirðingar á því en ekki var kostur á skárri mynd á þeirri stundu sem pistillinn var skrifaður. Betri mynd ætti að sýna sig á brunni Veðurstofunnar  þegar kemur fram á nóttina.

Þetta er hitamynd tekin úr gervihnetti á jarðstöðubraut yfir miðbaug kl. 23 að kvöldi 7. mars 2011. Hún er því óskýrari eftir því sem norðar dregur.

Við rennum í gegnum þau atriði sem ég hef merkt á myndina. Tölurnar 1 og 2 eru settar við hlý færibönd á myndinni. Það sem er merkt númer 2 er sjónarmun hærra (hvítara) heldur en hitt. Færiböndin fylgja vindröstum en þær eru hvað snarpastar við skarpar norðurbrúnir skýjakerfanna. Við litlu rauðgulu örina má sjá hlýtt undanskot undan færibandi 1. Sennilega er það skammlíft.

Ef við eltum bláu strikaörina frá tölunni þremur (3) til suðvesturs fylgjum við jafnframt veiku köldu færibandi. Afstæð hreyfing þess miðað við lægðina sem merkt er „aL“ er til suðvesturs, en í raun og veru er þetta skýjaband á hraðri hreyfingu norðaustur, en á minni hraða heldur en hlýja færibandið. Þarna er því í gangi lægðarhringrás sem ekki sést á hefðbundnu þrýstikorti þótt hennar sjái stað ef fylgst er með hegðan loftþrýstingsins á kortinu. Lægðin er inni í strikaða hringnum á myndinni. Þetta er „afstæð lægð“ rétt eins og sú sem fjallað var um í pistlinum í gær. Spár gera hins vegar ráð fyrir því að hún sé að „holdgerast“ og á að verða ansi djúp langt fyrir austan land eftir hádegi á morgun (8. mars) eða um 950 hPa í lægðarmiðju.

Talan 4 er sett í mitt éljaþykkni sem snýst í kringum sjálfan meginkuldapollinn (stórt blátt K). Élin virðast býsna efnismikil - en þessi mynd er hins vegar svo óskýr að ekki er auðvelt að greina það með vissu. Á myndinni er líka pínulítið L vestan við Ísland. Þarna segir HIRLAM spálíkanið að sé smálægð í éljaþykkninu, það má vera, en ætti að koma í ljós fljótlega.

Talan 5 er sett við ör sem bendir á gríðarlega langt og mjótt háskýjabelti. Þetta belti sást betur á myndum fyrr í dag. Þarna er líka mikill háloftastrengur. Háskýjabelti sem þetta er á ensku kallað „rope-cloud“. Við neyðumst víst til að kalla þetta reipi, reipisský eða kannski klósigareipi, kaðalklósigi gæti e.t.v. gengið. Klósigakaðlar myndast þar sem skotvindur skransar utan í veðrahvarfabrekkunni, rétt eins og Formúlueittbílar utan í varnarveggjum kappakstursbrautarinnar. Hér er hlýtt loft norðan við kaðalinn - ofan veðrahvarfa - en kalt sunnan við - neðan veðrahvarfanna. Flugvélar eiga að forðast ský af þessu tagi - þeim fylgir ókyrrðardans. Það er illt að lenda veggjarmegin við formúlubíl.

Talan 6 er sett ofan í hlýtt færiband næstu lægðarbylgju. Henni er spáð talsvert fyrir sunnan land seint aðra nótt (aðfaranótt miðvikudags). Hún gæti valdið miklu illviðri á Skotlandi - en það er þó auðvitað ekki víst. Kannski verður meira um þetta á morgun hér á hungurdiskum.