21.2.2023 | 16:31
Hugsað til ársins 1950
Tíð var lengst af talin góð árið 1950. Sumarið var þó mjög óhagstætt á landinu austanverðu. Þetta er úrkomumesta ár sem vitað er um á Dalatanga. Janúar var hlýr, storma- og votviðrasamur, tíð hagstæð landbúnaði en gæftir stopular. Í febrúar var kaldara, umhleypingasamt var en snjólétt í byrjun, en síðan snjóaði talsvert austanlands. Mars var yfirleitt hagstæður til lands og sjávar. Í apríl var fremur óhagstæð tíð, einkum síðari hlutann. Kalt var norðaustanlands. Gróður tók vel við sér í hagstæðri tíð í maí. Júní var einnig hagstæður framan af, en síðan fór gróðri lítið fram sökum kulda og þurrka. Í júlí var tíð mjög votviðrasöm og óhagstæð austanlands, en hagstæð á Vesturlandi. Sama staða hélst í ágúst og einnig í september. Október var hagstæður á Suður- og Vesturlandi, en á Norður- og Norðausturlandi var hún óhagstæð fram til 20., en mun betri úr því. Nóvember var hagstæður nema allra austast á landinu. Tíð var óhagstæð framan af desember, en síðan mun betri, gæftir þó tregar.
Sjóslys voru tíð á árinu og urðu tvö þeirra sérlega minnisstæð. Hið fyrra var þegar vélskipið Helgi fórst við Vestmannaeyjar í janúar. Ritsjórinn heyrir að enn er minnst á það í orði og riti. Hitt slysið varð er olíuflutningaskipið Clam fórst nærri Reykjanestá um mánaðamótin febrúar/mars. Varð það uppistaðan í magnaðri skáldsögu Hannesar Sigfússonar, Strandið. Flutningaflugvélin Geysir fórst síðan á Vatnajökli í september, mannbjörg varð. Þann 19. ágúst varð mannskaðaskriðufall á Seyðisfirði.
Við rifjum nú upp fréttir ársins tengdar veðri. Ekki er sá listi tæmandi. Blaðatextar eru langflestir fengnir af vefnum timarit.is, oft styttir hér (vonandi sætta höfundar sig við þá meðferð). Textar úr dagblaðinu Tímanum verða mjög fyrir valinu þetta ár. Heimildir eru að auki úr Veðráttunni, tímariti Veðurstofu Íslands, og töluleg gögn úr gagnagrunni Veðurstofunnar. Talnasúpu má finna í viðhenginu.
Austlægar áttir voru ríkjandi framan af janúar. Sérlega hvasst varð dagana 5. til 9. og allrahvassast þann 8. Þá fór vindhraði á Stórhöfða í Vestmannaeyjum í 49 m/s á athugunartíma (gæti hafa orðið enn meiri á milli athugana). Þetta er mesti 10-mínútna vindhraði sem þar hefur mælst í janúar (einu sinni jafnmikill þó, 8. janúar 1990).
Tíminn segir frá 6. janúar - einnig er sagt frá áhlaupi snemma í desember - við leyfum þeirri frásögn að fljóta með:
Frá fréttaritara Tímans Vík í Mýrdal. Undanfarna daga hefir verið hið versta veður með slyddu og nokkurri snjókomu i Vestur-Skaftafellssýslu, einkum í Mýrdal. Er nú orðið ófært bílum aftur í Mýrdalnum til Víkur.
Í desember fennti fé í Mýrdal og urðu ýmsir bændur fyrir nokkru tjóni af þeim sökum. Hinn 3. eða 4. des. gerði mikla snjókomu í Mýrdal og kom meiri snjór en lengi hefur átt sér stað í fyrstu snjóum. Varð þá alófært bifreiðum í Mýrdalnum og þar með milli Reykjavíkur og Víkur og stóð svo í viku. Leiðin var síðar opnuð með ýtum og var fær þar til nú, enda gerði hláku fyrir hátíðarnar og var veður sæmilegt fram að áramótunum. Í áhlaupinu fyrstu dagana desember fennti fé nokkuð Mýrdalnum, enda var það illt úti áður. Urðu bændur fyrir allmiklu tjóni af þeim völdum. Fennti nokkrar kindur af sumum bæjum en af öðrum minna eða ekkert, en til samans er þetta töluvert margar kindur. Má segja að um verulegt tjón hafi verið að ræða, og ekki líkur til að féð komi lifandi fram.
Kortið sýnir veðurlag kl.6 að morgni sunnudagsins 8. janúar. Þá var austanstórviðri um sunnan- og vestanvert landið. Lægðarkerfi nálgaðist, en háþrýstisvæði norðurundan gaf lítt eftir. Athugið að hér eru jafnhæðarlínur 1000 hPa-flatarins sýndar. Þær eru jafngildar sjávarmálsþrýstingi og hér dregnar með 40 m millibili (5 hPa). Lægðin suðaustur af Grænlandi er um 957 hPa í miðju.
Nú bárust fréttir af slysinu við Vestmannaeyjar. Tíminn segir fyrst frá 8. janúar:
Þau hörmulegu tíðindi gerðust í gær (laugardaginn 7.), að vélbáturinn Helgi, VE-333, fórst á Faxaskeri við Vestmannaeyjar í aftaka hvassviðri. Fórust allir, sem með skipinu voru, nema tveir menn, sem komust upp á skerið, og óvíst um björgun þeirra. Vélbáturinn Helgi var með traustustu skipum íslenska bátaflotans og orðlagt sjóskip, enda hafði það farið meira en sextíu ferðir milli Vestmannaeyja og Englands og oft fengið vond veður. Skipstjórinn, Hallgrímur Júlíusson, var orðlagður sjómaður og þekkti skip sitt eins vel og nokkur sjómaður getur gert, því hann hafði verið með Helga ýmist sem stýrimaður eða skipstjóri í flestum ferðum þess milli landa og hér við land. Orsök slyssins talin bilun í skipinu. Talið er líklegt, að einhver snögg bilun hafi orðið, er skipið var statt á hættulegum slóðum ,austan við klettana, þar sem það hefir rekið umsvifalaust á sker með hinum hörmulegu afleiðingum. Um afdrif þeirra tveggja manna, sem á Faxaskeri voru, var ekki vitað í gærkveldi. Var unnið að björgun þeirra í nótt, en aðstæður allar hinar erfiðustu sökum veðurofsans, en hins vegar einskis látið ófreistað til að veita hjálp, og höfðu Vestmanneyingar allan þann viðbúnað til bjargar, sem tiltækur er.
Taflan sýnir veður á Stórhöfða 6. til 8. janúar. Þótt vindur hafi verið minni við Faxasker en hér er sýnt má þó glögglega af þessu sjá hversu aðstæður til björgunar hafa verið erfiðar.
Íslandskortið sýnir veður á sama tíma og Atlantshafskortið hér að ofan. Sæmilegt veður er um landið norðanvert og úrkomulítið, en versta veður syðra. Við leyfum okkur að smjatta aðeins á athuguninni frá Stórhöfða - (stækkuð) - austan 95 hnútar, snjókoma og skyggni ekkert, hiti 0,8 stig.
Tíminn heldur áfram 9.janúar:
Hið hörmulega sjóslys við Vestmannaeyjar á laugardaginn er eitthvert sárasta sjóslys, sem orðið hefir hér við land síðari ár. Fórust þar tíu manns, og í hópi þeirra sjósóknarforingjar, sem einstakir voru að mannkostum, karlmennsku og dugnaði. Er sár harmur kveðinn að öllum aðstandendum, Vestmanneyingum og þjóðinni í heild, vegna hins sviplega fráfalls glæsilegs hóps úrvalsmanna, sem hurfu í hafið með einu traustasta og besta skipi, sem íslendingar hafa átt.
Tíminn hefir leitað til Þorsteins Víglundssonar skólastjóra í Vestmannaeyjum. Vélskipið Helgi var á leiðinni til Vestmannaeyja frá Reykjavík ásamt tveimur öðrum skipum aðfaranótt laugardagsins [7.janúar]. Lagði hann fyrstur þeirra af stað fyrir Heimaklett inn á höfnina og fór hina venjulegu skipaleið, enda skipstjóri og skipshöfn öll þaulkunnug sjóferðum á þessum slóðum og skipshöfnin öll þar að auki valinn maður í hverju rúmi, sem jafnan hefir verið á þessu skipi. Þegar skipið var komið rétt austur úr Faxasundi, tók það að reka undan veðri og rakst á Faxasker með þeim afleiðingum, sem alþjóð er kunnugt. Mennirnir tveir, sem komust upp í skerið, sáust þar, en ógerningur reyndist að bjarga þeim vegna veðurofsans, sem jókst eftir því sem á leið daginn. Var farið á tveimur bátum til bjargar og reynt að skjóta líftaug. En allar slíkar tilraunir urðu til einskis gagns í ofvirðinu vegna ofsans. Allan laugardaginn, frá því að slysið varð, næstu nótt og sunnudaginn eftir biðu menn milli vonar og ótta í Vestmannaeyjum, en þegar loks í gærmorgun, að hægt var að brjótast út í skerið og komast þar á land af fjórum vöskum mönnum, fundust lík mannanna tveggja í skerinu, þeirra Gísla Jónassonar stýrimanns og Óskars Magnússonar háseta.
Krappar lægðir gengu yfir landið. Tíminn segir frá 24. janúar:
Í fyrrinótt (líklega vísað til aðfaranætur þ. 22.) var mikið hvassviðri sunnanlands og vestan og olli það sums staðar miklu tjóni. Mest varð tjónið við Breiðafjörð, en þar skemmdust margir bátar smáir og stórir enda var, stórstraumsflóð samfara mesta hvassviðrinu. Stærsti báturinn i Flatey mun hafa rekið á land í Svefneyjum og er það mikið tjón fyrir atvinnulíf í Flatey, þar sem báturinn ætlaði að fara að fiska í hraðfrystihúsið þar. Miklar skemmdir urðu á símalínum, einkum í Barðastrandarsýslu.
Tíminn nánar frá 25. janúar:
Á sunnudagsnóttina (aðfaranótt 22.) slitnaði vélbáturinn Sigurfari upp af legu í Flatey á Breiðafirði og rak yfir í Svefneyjar yfir mörg sker og grynningar og þar upp í grýtta fjöru. Mun báturinn vera allmikið skemmdur og erfitt að ná honum út. Sigurfari var eini þilbáturinn, sem gerður var út í Flatey.
Veðráttan segir frá miklum skriðuföllum nærri Skriðuklaustri í Fljótsdal og spillti túnum. Dagsetning óviss, líklega 26. eða 28.til 29. Úrkoma þessa daga mældist samtals 185 mm á Hallormsstað. Eins segir Veðráttan af því að þann 26. hafi þak fokið af húsi í Njarðvík og það hafi valdið sköðum á fleiri húsum. Þann 28. fórst togari frá Patreksfirði fyrir sunnan land og með honum fimm sjómenn, aðrir áhafnarmeðlimir björguðust.
Þann 3. febrúar urðu skaðar vegna sjávarflóðs á Eskifirði. Tíminn segir af þessu 5.febrúar
Í fyrradag [3. febrúar] skall á sunnanrok á Eskifirði, gekk sjórinn hátt á land um flóðið, og hlutust miklar skemmdir af sjávarganginum, bæði á bryggjum og vegum og fleiri mannvirkjum. Síðastliðinn hálfan mánuð hefir verið samfelld rigningartíð víðsvegar á Austfjörðum. Í fyrradag gerði ofsarok af suðri með miklum sjávargangi, og hlutust af því miklar skemmdir á Eskifirði. Gekk sjórinn hátt á land um flóðið, og urðu skemmdir á strandvegum, og tók með öllu eina af bryggjum bæjarins, svonefnda Svansbryggju, en skemmdi aðrar.
Allmikið og nokkuð langvinnt norðankast gerði viku af febrúar. Tjón varð þó ekki verulegt. Tíminn segir frá þann 12.:
Rafmagnslítið og mjólkurlítið var á Siglufirði í gær, og olli því stórviðri af norðvestri, sem þar hefir verið síðustu dægur, samfara hríð. Í þessu veðri brotnuðu í Fljótum þrjár staurasamstæður á línunni frá Skeiðfossvirkjuninni, og fékk Siglufjarðarbær því ekkert rafmagn þaðan. Varð bærinn að láta sér nægja rafmagn það, sem fékkst frá vélum síldarverksmiðjanna. Tíu símastaurar brotnuðu einnig í Fljótum af völdum veðursins. Mjólkurbátar komust ekki heldur til Siglufjarðar.
Mikill snjór var um landið austanvert þegar kom fram í febrúar og bárust þá fréttir af hreindýrahjörðum. Tíminn segir frá 16. og 17. febrúar:
[16.] Í fyrradag og gær flykktust hreindýrin ofan af öræfum niður á Fljótsdalshérað og voru komin þangað hundruðum saman í gær. Er talið, að mestallur hreindýrastofninn sé nú kominn ofan í byggð vegna hagleysis á fjöllum. Að undanförnu hafa bleytuhríðar gengið þar eystra og síðan fryst svo að hlaupið hefir í gadd. Mun því jarðlaust á venjulegum hreindýraslóðum vegna frera.
[17.] Hreindýrin streyma nú í stórum hjörðum frá Fljótsdalsöræfum niður til byggða á Fljótsdalshéraði. Fréttir þaðan að austan herma að stórar hjarðir, allt uppí 200 dýr sjást skammt frá bæjum og krafsa til beitar gegnum djúpan snjó sem lagt hefir yfir allt héraðið. Halda hreindýrin sig aðallega í Múlanum í Skriðdal og Hallormsstaðarhálsi, einnig hafa þau sést víðar um héraðið t.d. út í Tungu sem er allutarlega í héraðinu. Eru þau svo spök að þó að hundar hlaupi að hjörðinni hlaupa þau lítið eitt undan líkt og fé sem vant er hundum, þótt venjulega séu þau svo stygg að erfitt er að nálgast þau. Ekki ber á því að dýrin hafi liðið skort til þessa þar sem þau eru sjáanlega i góðum holdum og engin hafa fundist dauð. Finnst bændum lítið til um heimsókn þessara öræfabúa þar sem þau gerast allfrek í beitinni og skafa það sem fé myndi ella fá. Geta hreindýrin gengið til beitar í meiri snjó en fé. Eftirlitsmaður hreindýranna álítur að hjörðin sem gengur á Fljótsdalsöræfum muni vera 1000 til 1500 dýr. Hefir þeim fjölgað mjög undanfarin ár vegna góðra skilyrða. Það hefir komið fyrir á einstakra vetri að hreindýrin hafi leitað til byggða í harðindum en ekki lengi eins mörg og nú. Mikinn snjó hefir lagt yfir sveitir á Austurlandi og hafa samgöngur til fjarða og innanhéraðs stöðvast með öllu. Við bæi á Jökuldal fyrir ofan Skjöldólfsstaði hefir ekkert samband verið haft þar sem símalínan nær ekki lengra en til Skjöldólfsstaða. Fólkið á þessum bæjum er því einangrað frá umheiminum af snjóbreiðu vetrarins og bíður þess að snjóa leysi til að geta haft samband við aðrar byggðir.
Þann 21. gerði nokkuð snarpa vestan- og síðan norðvestanátt þegar lægð fór til austurs fyrir norðan land. Þá hófst keðja óhappa og rangra ákvarðana sem ollu harmleik við Reykjanes viku síðar. Tíminn segir frá 22. febrúar:
Breska olíuflutningaskipið Clam sem kom hingað í fyrrakvöld með 9300 lestir af brennsluolíu til Olíuverzlunar Íslands og hlutafélagsins Shell, rak upp í fjöru innan við Laugarnes í gærmorgun [21.febrúar] og stendur þar botnfast.
Í gær [21.] og fyrrinótt var hríðarveður um mestan hluta landsins og olli það miklum umferðartruflunum og erfiðleikum. Voru leiðir til Reykjavíkur að teppast vegna snjóa síðdegis í gær og þegar í gærmorgun var orðið með öllu ófært að austan nema um Krísuvíkurleið, en mjólkurbílar og fólksflutningabílar komust hindrunarlítið þá leið, nema hvað ferð þeirra tafðist vegna hríðarveðursins.
Og af einhverjum (illskiljanlegum) ástæðum var drifið í því að draga Clam til Englands. Það fór mjög illa. Veður virðist ekki hafa verið mjög vont þegar strandið átti sér stað. Tíminn segir lauslega frá 1.mars:
Breska olíuskipið Clam, er rak upp við Laugarnes á dögunum [21.febrúar], fórst við Reykjanes snemma í gærmorgun [28.febrúar], og drukknuðu tuttugu og sjö skipverjar af fimmtíu, sem á skipinu var. Fóru allir þeir sem drukknuðu, í björgunarbáta í sjálfum brimgarðinum í trássi við yfirvöld skipsins, en bátunum hvolfdi, og skolaði aðeins fjórum mannanna lifandi í land. Hinum, sem kyrru héldu fyrir í skipinu, björguðu menn úr björgunarsveit Þorbjarnar í Grindavík.
Eins og áður er nefnt skrifaði Hannes Sigfússon skáldsögu byggða á þessum atburðum.
Þann 3. til 4. gerði allmikið af veður af suðvestri og vestri. Það varð talvert verra en ráð hafði verið fyrir gert. og lentu margir bátar í áföllum á Faxaflóa, einn fórst með 6 manna áhöfn.
Kortið sýnir stöðuna um hádegi þann 4.mars. Ört dýpkandi lægð kom hratt suðvestan úr hafi og fór yfir landið vestanvert - og hvarf fljótt úr sögunni aftur. Skiljanlegt er að erfitt hafi verið að spá þessu veðri.
Veðurfari brá til betri vegar eftir fyrstu viku marsmánaðar. Var það stóráfallalítið næstu mánuði, ekki þó alveg hretalaust.
Við veljum (nánast af handahófi úr lýsingum veðurathugunarmanna á tíðarfari í mars og apríl - ekki er það eins eða jafnhagstætt í öllum landshlutum):
Mars:
Stykkishólmur (Magnús Jónsson): Tíðarfarið í mánuðinum hefur verið mikið fremur gott. Frostlítið og lítill snjór og nú alveg snjólaust. Aðfaranótt 4. Vestanrok síminn slitnar, ógurleg þruma kl.4 og fleiri þrumur minni og ljósagangur.
Reykjahlíð (Pétur Jónsson): Meðalveðurátta á alla grein þennan mánuð.
Gunnhildargerði (Anna Ólafsdóttir): Tíðarfarið var heldur óhagstætt og mjög mikill snjór og að mestu leyti innistaða á öllum búpening allan mánuðinn. Þann 30.: Hreindýr eru í stórum hópum alveg út að sjó. Komu fyrst í janúar.
Apríl:
Suðureyri (Þórður Þórðarson): Frekar smágert tíðarfar, en mjög kalt yfirleitt síðari partinn. Mikill snjór aðeins bráð af við sjó, helst á annesjum. Oft snjóslitringur [25 cm snjódýpt talin í mánaðarlok].
Sandur (Friðjón Guðmundsson): Tíðarfarið frekar kalt og stirt. Talsverður snjór á jörð og víða haglítið og sumstaðar haglaust meiri hluta mánaðarins. [35 cm snjódýpt talin í lok mánaðar].
Gunnhildargerði: Veðrátta mánaðarins hefur verið mjög stirð og óhagstæð og í lok mánaðarins mjög mikill snjór og sést vart á dökkan díl og eru margir bændur fremur illa staddir með fóður handa búpening.
Teigarhorn (Jón Kr. Lúðvíksson): Tíðin í apríl hagstæð til lands og sjávar.
Tíminn segir frá 13.apríl:
Góðviðrið hefir verið svo mikið víðast um land síðari hluta vetrar, að menn voru farnir að halda, að vorið væri komið, en ýmsir óttuðust þó páskahret enda varð sú raunin. Á páskadag [9. apríl] hófst allhart hríðarveður um norðanvert landið og snjóaði allmikið í tvo daga, en í gær var aftur víðast orðið bjart veður, og virtist páskahretið gengið um garð. Vaðlaheiði tepptist alveg og þung færð var á vegum í Eyjafirði. Í Skagafirði kom nokkur snjór í byggðum og Öxnadalsheiði var ófær með öllu í gær. Vatnsskarð var hins vegar fært, og áætlunarbifreið kom í fyrradag yfir Holtavörðuheiði, þótt færð væri mjög ill. Á Siglufirði var kominn mikill snjór í gær.
Nokkuð misjafnlega viðraði einnig í maí - að mati veðurathugunarmanna:
Suðureyri: Tíðarfar óvenju hagstætt og óveðralaust. Sólfar mikið. Snjóa leysti mjög fljótt og jafnt, sérstaklega af láglendi. Úrkomulítið og háði það gróðri töluvert.
Sandur: Tíðarfarið var milt og mjög þurrviðrasamt. Gróðri fer hægt fram vegna þurrka og næturfrosta.
Reykjahlíð: Fyrstu dagar mánaðarins vondir. En vorleysingarnar frá 4. til 14. með því allra mesta sem komið getur. Víða skemmdir af rennsli leysingavatns á vegum og öðrum mannvirkjum. Seinni hluti mánaðarins fremur kaldur.
Gunnhildargerði: Veðrátta mánaðarins var að mestu hagstæð og gekk búpeningur vel fram og sauðburður var með besta móti.
Seyðisfjörður: 19. maí: Snjólag á jörðu. 24. maí: Regn fyrst í gær, slydda síðdegis. Gránaði niður í fjallarætur. 29. maí. Rigndi mikið í gær og nótt (62,5 mm). Fjöll hvít til róta að morgni.
Tíminn segir frá tíð á Suðurlandi í pistli þann 24.maí:
Tíðindamaður frá Tímanum hitti Matthías Jónsson, bónda á Fossi í Hrunamannahreppi. að máli í gær, og spurði hann tíðinda úr uppsveitum eystra. Matthías lét meðal annars svo ummælt: Hjá okkur, uppi i Tungufellssókn, er enn varla kominn sauðgróður. Ég býst við, að fé kroppi að vísu ekki annað en grængresi, en það fær ekki fylli sína af því. Síðastliðna viku fór gróðri ekkert fram, enda frost á hverri nóttu svo mikið, að grunnstingull var í smáám og lækjum á morgnana. Síðastliðna föstudagsnótt var frostið meira að segja átta stig. Enn er ekki skóflustunga niður á klaka.
Tíminn segir 27.maí frá lítilsháttar hafís undan Vestfjörðum og úti af Húnaflóa. Ekki var þetta þó mikið:
Skip sem stödd voru á Húnaflóa og fyrir Vesturlandi hafa orðið vör við mikinn ís á reki þar um slóðir. Frétt frá togaranum Jóni Þorlákssyni segir að mikill ís sé um öll Halamið. Einnig hefir frést af hafís nokkrar sjómílur norðaustur af Horni í Húnaflóanum. Ísinn er þó ekki landfastur neinsstaðar svo vitað sé.
Tíð var hagstæð framan af júní, en kólnaði til baga í kringum sólstöðurnar. Tíminn segir þann 22. júní af grasmaðki:
Mjög mikil brögð eru að grasmaðki á Síðu og í Landbroti og Fljótshverfi. Eru stór svæði gróðurlendis milli Skaftáreldahrauns og Skeiðarársands hvít og skinin yfir að lita eins og á vetrardegi, en iðandi hrönn maðka, þar sem þessi ófögnuður dreifir sér út yfir land, er hann hefir áður lagt undir sig. Þessi plága hófst í júníbyrjun, og er nú svo komið, þar sem mest brögð eru að maðkinum, að hagalítið er orðið handa kúm. Maðkurinn þrífst best í vallendi, ef mosi er í rót, en fer einnig yfir mýrlendi, ef þurrviðri eru. Þar sem mosalaust er, gætir hans ekki, hvorki í vel ræktuðum túnum né vallendi. Þar sem sandur eða mold fýkur á, svo að hart er undir rót. Nú undir Jónsmessuna er sá tími, er grasmaðkurinn skiptir um ham, en eftir nokkurn tíma fljúga svo fiðrildin úr púpunni ef tíð er hagstæð og búa fyrir sig í haginn fyrir næsta ár. Fylgjast stundum að nokkur áköf maðkaár. Vænta má þess, að jörð nái sér nokkuð síðari hluta sumars, en jafnan er gróður gisinn og rýr, þar sem maðkurinn hefir sviðið jörðina. Það er alls ekki fágætt, að grasmaðkur valdi tjóni í Skaftafellssýslu, og hefir hans talsvert gætt um sumur undanfarið. En jafn skæður og útbreiddur mun hann ekki hafa verið á þessum slóðum síðan fyrir Kötlugos, en eftir Kötlugosið varð hans ekki vart í nokkur ár.
Eftir nokkuð hagstæða byrjun júlímánaðar lagðist hann í óvenjulega ótíð um allt austanvert landið. Úrkoma var mjög mikil með köflum og skriðuföll oftar en einu sinni.
Tíminn segir frá þann 11. júlí:
Í fyrrinótt [aðfaranótt 10.] urðu nokkur skriðuföll í Neskaupstað í Norðfirði og ollu skemmdum á girðingum, túnum og kjöllurum nokkurra húsa. Skemmdir þessar eru þó ekki nærri eins víðtækar og þær, sem áttu sér stað á s.l. hausti af sömu orsökum. Geysilegar rigningar hafa verið á Austurlandi undanfarna þrjá daga, en áður hafði gengið langur þurrviðrakafli. Vöxtur hljóp í margar ár, svo að þær urðu ófærar bifreiðum, og fjallvegir skemmdust, svo sem vegurinn yfir Fagradal. Samkoma var haldin í Hallormsstaðaskógi á laugardaginn og sunnudaginn, og lenti fólk, er hana sótti í nokkrum hrakningum á heimleiðinni. Norðfjarðará varð ófær og festust bílar í henni, svo að ýta varð að draga þá upp.
Enn segir Tíminn af skriðuföllum 12. júlí:
Skemmdir hafa ekki orðið eins stórvægilegar af vatnsflóðunum í Norðfirði eins og búist hafði verið við í fyrstu. Um skemmdir á húsum er varla að ræða. Hins vegar hafa lækir runnið yfir götur og tafið fyrir umferð. Er nú verið að byrja að lagfæra þessar skemmdir. Skemmdir urðu hins vegar nokkrar á vatnsveitukerfi bæjarins við það að vatnsæðar rifnuðu upp og rofnuðu en hverfi í bænum var vatnslaust vegna þessa.
Og enn og aftur eru fréttir af skriðum í Tímanum, nú 18.júlí - en meiri en fyrr:
Á laugardaginn var [15.júlí] urðu miklar skemmdir af völdum skriðuhlaupa og vatnavaxta við Reyðarfjörð. Eyðilagðist meiri hluti gamla túnsins að Hólmum í Reyðarfirði og hús sópuðust út á sjó, miklar vegaskemmdir urðu og brýr löskuðust. Í vor hefir verið þurrt og kalt austan lands og var mikill snjór i fjöllum. Nú nýlega brá til hlýinda, og á föstudagskvöldið byrjaði að rigna. Urðu skjótt miklir vatnavextir, og var leysingin svo ör, að snjórinn bókstaflega sópaðist úr háfjöllunum. Olli því miklu fremur, hve hlýtt var, heldur en sjálf rigningin. því að hún var ekki meiri en oft er. Á laugardagsnótt og laugardag rigndi enn, en dró þó mjög úr rigningunni, er leið á daginn. Á laugardag tóku skriðurnar að falla og koma í ljós skemmdir af vatnavöxtum. Gróf undan brúnni á Njörvadalsá. sem er skammt innan við fjarðarbotninn, og seig hún um einn metra öðru megin. Brúin á Búðará, er rennur gegnum sjálft Reyðarfjarðarkauptún, var og hætt komin. Hangir hún þó uppi, enda var borið grjót að stöplunum. En mjög-er sorfið úr öðrum stöplinum. Miklar skriður féllu á veginn milli Reyðarfjarðar og Eskifjarðar, flestar úr Hólmatindi. Er vegurinn gereyðilagður á löngum köflum. Munu alls hafa fallið á hana um 30 skriður, sumar breiðar, en auk þess er hann allur sundurgrafinn af lækjum og vatni, sem runnið hefir á hann. Stærsta skriðan, sem hljóp úr Hólmatindi, lenti á túninu á Hólmum. Var sýnt þegar fyrir hádegi á laugardag, að bænum að Hólmum myndi hætt, og forðaði Jón Guðjónsson, bóndi þar, og fólk hans sér burt úr húsinu og þangað, er minni hætta stafaði af skriðuhlaupum. Horfði fólkið á, er fram brast á að giska eitt hundrað og fimmtíu metra breið skriða, er svipti öllu með sér og æddi niður í hlíðina. Tók hún af meginhluta gamla staðartúnsins á Hólmum, svo að nú er aðeins eftir fimmti hluti af túni, er áður gaf af sér fimm kúa fóður. Nýrækt út frá gamla túninu, eign Eskfirðinga, slapp hins vegar að miklu leyti óskemmd. Íbúðarhúsið að Hólmum varð ekki fyrir skriðunni, en hlaða og geymsluhús sópuðust á sjó fram. Voru í hlöðunni þrjátíu hestburðir af nýhirtri töðu, en í geymsluhúsinu allar heyvinnuvélar og vinnuverkfæri bóndans, kaupstaðarvara og eldsneyti. Var þar á meðal sláttuvél og kerra. Fór þetta allt í sjóinn, en sagt er, að sjáist á sum tækin um fjöru. En engar líkur eru til annars en þau séu gerónýt. Einnig tók af fjárrétt úr timbri, og var við hana öll vorull bóndans ,er týndist í hlaupinu eins og annað er fyrir því varð. Hefir Jón Guðjónsson orðið hér fyrir miklu og óvæntu tjóni, og Hólmar í Reyðarfirði, er jafnan hafa þótt úrvalsjörð, hlotið áfall, er seint mun bætast.
Suðvestan lands var í gær besti þurrkadagurinn, sem komi§ hefur síðan sláttur hófst og um leið heitasti dagurinn á sumrinu á þessum slóðum. Samkvæmt upplýsingum Veðurstofunnar var hitinn 23 stig í Reykjavík, Þingvöllum og Hæli í Hreppum.
Svo hefjast fréttir af óþurrkum og vandræðum í heyskap. Tíminn segir frá 27.júlí:
Sífelldir óþurrkar hafa verið á Fljótsdalshéraði í þrjár vikur, og hafa sumir bændur ekki enn getað hirt eina einustu tuggu af heyi. Þeir, sem fyrst byrjuðu slátt, hafa aðeins náð inn litlu einu, er búið var að losa, áður en rigningarnar hófust.
Óþurrkar hafa verið í meginhluta Rangárvallasýslu í nær tvær vikur, og eiga menn orðið mikið af heyi úti. Eru sumir bændur hættir að slá um sinn. Vestast í sýslunni mun minna hafa vætt.
Tíminn 29.júlí:
Versti júlímánuður í mannaminnum á gervöllu Norðausturlandi. Á Norður- og Norðausturlandi var vorið mjög kalt og þurrt og spretta þar sein. Sums staðar norðanlands var kal í túnum, voru lengst af sífelldir kuldanæðingar. Í júlímánuði brá til rigninga norðan lands og austan, og náði grasvöxtur sér þá fljótt á strik, svo að spretta er nú víðast hvar orðin sæmileg. Sunnan lands voraði aftur á móti vel, og var spretta þar fljótt góð. Margir bændur hafa engu náð þurru. Vegna tregrar sprettu gat sláttur ekki hafist snemma norðan lands og norðaustan, nema þá helst sums staðar í Eyjafirði, og hefir fjöldi bænda ekki enn náð inn neinni tuggu þurri, og sums staðar hefir allt, sem búið var að losa, legið flatt fram að þessu. Er heyið orðið stórskemmt, þótt, oftast hafi verið kalt i veðri, og há ekki náð að spretta.
Kortið sýnir meðalhæð 500 hPa-flatarins í ágústmánuði og vik frá meðallagi (litir). Eindregin austanátt er ríkjandi, sú eindregnasta sem við vitum um hér við land í ágúst. Meðalkort júlímánaðar var svipað. Austanátt var ámóta stríð í júlí 2015 og í júlí 1950, en þá var austanátt ágústmánaðar heldur vægari en 1950.
Nærri hálfum mánuði síðar er ástandið svipað eystra, en þurrka gætir vestanlands. Tíminn segir frá 10. ágúst:
Heyskaparhorfur eru enn mjög bágar um gervallt Hérað. Í síðastliðinni viku gerði þó víðast góðan þurrk í hálfan annan dag á fimmtudag og föstudag. Náðu menn þá víða nokkuð af heyi, einkum því elsta, og sums staðar allmiklu, í utanverðri Hjaltastaðarþinghá er ástand þó mjög slæmt, í Jökulsárhlíð hafa sumir bændur ekki náð inn tuggu af heyi í allt sumar. Þar létti þokunni aldrei um daginn. Horfir til stórkostlegra vandræða. Skást mun ástandið vera um miðbik Fljótsdalshéraðs. Í Borgarfirði mun einnig mjög illa ástatt.
Mikill vatnsskortur er í Stykkishólmi um þessar mundir, og hafa ýmsir erfiðleikar hlotist af því, meðal annars í frystihúsunum, þótt ekki hafi það orðið að beinu tjóni. Einnig hefir það orðið heimilum í kauptúninu til mikils baga. Fram að þessu hefir hér um slóðir verið eitt hið blíðasta og ljúfasta sumar um mjög langt skeið, þurrviðrasamt og sólríkt. Bændur hafa heyjað vel og nýting heyja verið með ágætum, en spretta í úthaga er víða fremur rýr, og veldur því sjálfsagt of mikið og langvinnt þurrviðri.
Tíminn segir 12. ágúst frá góðri tíð á Vestfjörðum (þó rignt hafi þar síðustu daga):
Á Vestfjörðum hefir verið góð heyskapartíð í sumar. Bændur þar munu nú flestir vera búnir að alhirða af túnum og sums staðar byrjað á seinni slætti. Nú er brugðið til rigninga þar og hefir rignt mikið tvo síðustu daga.
Víða í Austur-Skaftafellssýslu eru bændur, sem enn hafa engu heyi náð inn. Er mikið af heyi að verða gerónýtt, en annað liggur undir skemmdum. Hefir ekki gert flæsu, sem nefnandi sé, síðan snemma i júlímánuði. Svo bág hefir heyskapartíðin verið, að mönnum hefir ekki notast að súgþurrkun með köldum blæstri.
Rigningarnar náðu allt vestur í Mýrdal og Tíminn segir 18.ágúst frá miklum vexti í Markarfljóti. Einnig er sagt frá óþurrkum í Hrútafirði, en eitthvað misjafnt var hversu óþurrkanna gætti á vestanverðu Norðurlandi:
Markarfljót hefir síðustu vikur brotið mjög land Hólmabæja í Rangárvallasýslu. Hefir kvísl mikil úr fljótinu fallið í gamlan farveg, sem Fauski nefnist, og tekið af mikið gróðurlendi tveggja jarða, Dalsels og Borgareyra. Sérstaklega hefir landbrotið verið stórfellt á Borgareyrum, þar sem sópast hefir 3040 metra breið spilda á margra kílómetra svæði, og nemur nú kvíslin við túnjaðar, svo að túngirðing er nú sums staðar fallin. Í Dalsseli hefir 46 metra breið spilda brotnað á rösklega eins kílómetra löngu svæði. Tveir af Hólmabæjum, Brúnir og Tjarnir, hafa farið í auðn á síðustu árum, mest fyrir ágang vatnanna, en ánauð af völdum Markafljóts jókst mjög á Hólmabæjum og svo og á nokkrum jörðum í Vestur-Eyjafjallasveit, er Þverá, Affalli og Álum var veitt í fljótið. Þessar tvær jarðir keypti ríkissjóður á sínum tíma, þar sem sýnt þótti að þeim var stofnað í hættu. Tíðindamaður frá Tímanum átti í gær til við Geir Zoega vegamálastjóra, og sagði hann, að vegamálaskrifstofan fylgdist með þessum landspjöllum, er þarna væru að verða. Hefði verkstjórinn við fyrirhleðslu Markarfljóts, Eysteinn Einarsson, sem á heima við Markarfljótsbrú kynnt sér landspjöllin. En mjög væri hér erfitt viðfangs, sagði vegamálastjóri. Hér þyrfti mikinn og dýran garð, ef verja ætti þetta land, og væri kostnaðarsamt að bjarga öllu. en Markarfljót hleypur mjög sitt á hvað. Framlag ríkisins til þessara hluta væri ekki meira en svo, að vegamálaskrifstofan ætti fullt í fangi með að láta það nægja til viðhalds á eldri görðum, sem væru orðnir mjög langir.
Frá fréttaritara Tímans í Borgarnesi. Margir bændur í héraði hafa lítið sem ekkert hirt af heyi síðastliðinn hálfan mánuð, og er því allmikið úti sums staðar.
Í sumar hafa verið með einsdæmum litlir þurrkar í Hrútafirði, svo að elstu menn muna varla annað eins. Hafa bændur lítið sem ekkert geta hirt af túnum og það litla sem náðist er illa farið vegna langvarandi hrakninga. Í gær var vonskuveður nyrðra, stormur samfara stórfelldri rigningu.
Frá fréttaritara Tímans á Suðureyri. Heyskapartíð hefir verið með afbrigðum góð hér um slóðir í allt sumar, og spretta í góðu meðallagi. Hefir hey verið hirt eftir hendinni, iðgrænt. Nú er hér norðangarður.
Tíminn birtir enn fréttir að austan 19. ágúst. Eins er fjallað um norðanillviðri undir Eyjafjöllum:
Frá fréttaritara Tímans á Egilsstöðum. Einstaka bændur á Fljótsdalshéraði hafa nú náð inn töðu að mestu eða öllu leyti, en mjög hrakinni. En annars staðar er enn báglegar á vegi statt. Á Jökuldal mun vart nokkur baggi hafa náðst í sumar, og í Hróarstungu og Jökulsárhlíð hefir víða lítið sem ekkert náðst. Ekki bætir það úr skák, að sums staðar eru allar engjar undir vatni og- verða ekki nýtandi, þótt af þeim fjari úr þessu. Svo er einkum í Hjaltastaðarþinghá, þar sem engjarnar liggja mjög lágt, sums staðar í Hróarstungu og yst í Jökulsárhlíð. Er á mörgum bæjum að engum slægjulöndum er að hverfa utan túns, þótt skaplegri tíð geri undir haustið.
Miklir heyskaðar urðu undir Austur-Eyjafjöllum af völdum stórviðris af norðri á fimmtudag [17. ágúst] og aðfaranótt fimmtudags. Munu á annað þúsund hestburðir hafa fokið út í veður og vind, bæði af túnum og engjum. Fréttamaður Tímans hafði tal af Sveini Jónssyni í Skarðshlíð í Austur-Eyjafjallasveit, og sagði hann, að allt hey, sem úti hefði verið á bæjum undir Steinafjalli, hefði sópast burt, svo að aðeins dreif væri eftir, og víðar hefði hey fokið til skaða. Í Núpakoti er álitið, að eitt hundrað hestburðir af töðu hafi fokið, og í Drangshlíð, austar í sveitinni, skammt vestan við Skógá, fuku um eitt hundrað hestburðir af útheyi. Á flestum bæjum fauk eitthvað. Óþurrkar hafa verið nær heilan mánuð á þessum slóðum, og höfðu bændur að miklu leyti hætt slætti, nema til votheysgerðar, svo af þeim sökum var minna úti en ella hefði verið. Í gær var hins vegar þurrkur. og mun sennilega fljótlega náðst það af heyinu, sem ekki tætist burt.
Síðan urðu mikil skriðuföll á Seyðisfirði. Tíminn segir frá 20. ágúst:
Í fyrrinótt gerði á Austfjörðum fjórðu stórrigninguna á þessu sumri með þeim afleiðingum, að skriður hlupu víða úr fjöllum og ollu gífurlegum skemmdum á mannvirkjum og verðmætum, og á Seyðisfirði biðu fimm manns bana, kona og fjögur börn hennar, en margir sluppu nauðlega úr hálfköfðum húsum.
Úr Bjólfinum urðu einnig hlaup, og urðu af þeim skemmdir á túnum og einnig varð Bræðraborg, við norðanverðan fjörðinn fyrir miklum skemmdum í hlaupi er þar kom. Margar aðrar skemmdir smærri urðu í Seyðisfirði á húsum, fiskreitum, götum, girðingum, görðum og öðrum mannvirkjum, en rigning fór rénandi er kom fram á daginn svo að hætta á nýjum skriðuhlaupum ætti vonandi að hafa rénað. Kjallarar margra húsa eru fullir af aur, og innanstokksmunir og annað stórskemmt eða ónýtt. Brú tók af Vestdalsá.
Á Selsstöðum, bóndabæ út með Seyðisfirði að norðan, urðu miklar skemmdir. Þar flæddi Selsstaðaá heim undir bæjarvegg með miklum aurburði. Eyðilagðist mikið af túninu. Fjárhús brotnaði, og súrheysgryfja og hálf hey-hlaða fylltust af aur. Ónýttist þar hinn litli heyfengur, er bóndinn hafði náð í sumar. Í Eskifirði urðu gífurlegir vatnavextir, og brutust ár þar úr farvegum sínum, og urðu verulegar skemmdir á götum í bænum. Bleiksá, sem rennur rétt innan við bæinn, flæddi upp úr farvegi sínum, og rann hún gærmorgun yfir veginn á eitt hundrað metra löngum kafla. Grjótá braust einnig úr farvegi sínum og flæddi hún inn í hús Bjarna Kristjánssonar sjómanns, en það hús stendur skammt innan við ána. Tókst þó að veita vatninu frá húsinu, en fólk flúði hús i grennd við Grjótá. Hún rann í gær yfir veginn á tuttugu og fimm til þrjátíu metra kafla. Lambeyrará tókst að halda í skefjum með mannafla, en allar hleðslur meðfram ánni eru fallnar. Í ytri hluta bæjarins urðu engar skemmdir. Úr Grænafelli í Reyðarfirði urðu ógurleg skriðuföll, og er þjóðvegurinn, þar sem hann liggur upp úr Reyðarfirði á Fagradal, ein stórgrýtisurð á löngum kafla. Er talið, að um tuttugu skriður hafi fallið úr Grænafelli. Hins vegar er bílfært milli Reyðarfjarðarkauptúns og Eskifjarðar, en ekki verður komist á bílum inn i bæinn. Í Neskaupstað munu engar skemmdir hafa orðið.
Morgunblaðið segir nánar af mannskaðanum í frétt 20.ágúst:
Fimm manns ferst í skriðufalli á Seyðisfirði. Fréttaritari Morgunblaðsins á Seyðisfirði, Benedikt Jónasson, símaði í gær um þennan hörmulega atburð, sem komið hefur eins og reiðarslag yfir kaupstaðinn. Benedikt sagði svo frá: Íbúðarhúsið, sem stórskriðan féll á, var tvílyft steinhús, milli 15 og 20 ára. Það var eign hlutafélagsins Ströndin á Seyðisfirði. Á efri hæð hússins bjó Gunnar Sigurðsson sjómaður og Kristlaug Þorvaldsdóttir, ásamt uppkomnum syni Sigurði og tveggja ára dreng. Á neðri hæðinni bjó Aðalbjörn Jónsson og Ingibjörg Magnúsdóttir og fimm börn þeirra hjóna. Hér byrjaði að rigna laust eftir miðnætti í nótt sem leið og gerði þá stórrigningu og hélst hún í alla nótt fram yfir hádegi. Var úrfellir eins og hann verður mestur hér um slóðir. Vegnía vatnavaxtanna urðu hér mjög víða skriðuföll og mun skriðan á húsið hafa fallið nokkru fyrir klukkan átta í morgun. Fólkið var þá að yfirgefa húsið þar eð það óttaðist að skriða myndi falla á það. Kristlaug Þorvaldsdóttir, kona Gunnars, var farin úr húsinu, út í stórrigninguna með hinn tveggja ára gamla son þeirra hjóna, er skriðan féll. Aðalbjörn Jónsson hafði farið gangandi inn í bæ til að ná í bíl, til að flytja konu sína og börnin burtu. Var hún því ein heima með fimm börn sín, og feðgarnir á neðri hæðinni, er stórskriðan féll úr Strandartindi og skall á húsið, með þeim afleiðingum, að það molaðist niður og grófst undir skriðunni, sem gekk í sjó fram. Fólk kom á slysstaðinn skömmu síðar. Þeim feðgum Gunnari og Sigurði hafði tekist að brjótast út úr húsrústunum og upp úr skriðunni. Var Gunnar talsvert meiddur. Dóttir Aðalbjarnar, Guðrún, 15 ára, var grafin upp úr húsrústunum. Hún var eitthvað meidd, en líður nú sæmilega eftir atvikum. Móðir hennar og fjögur systkini fórust í skriðufallinu. Var búið að grafa fjögur lík upp í gær um nónbil.
Tíminn segir 22. ágúst frá flóðum á Úthéraði:
Gífurleg flóð urðu í Hjaltastaðarþinghá síðastliðinn laugardag [19. ágúst]. Flæddu Selfljót og Bjarglandsá og fleiri þverár þess yfir geysimikið landflæmi, og er þar með algerlega loku fyrir það skotið, að nokkurn engjablett verði unnt að slá á mörgum bæjum í Hjaltastaðarþinghá á þessu sumri. Tíðindamaður frá Tímanum átti í gær símtal við Sigþór Pálsson, bónda á Hjaltastað og Þorstein Sigfússon, bónda á Sandbrekku. Sögðu þeir að slík flóð hefðu ekki komið í Hjaltastaðaþinghá í tuttugu ár, en sumir teldu þetta flóð stórfenglegra en flóðið sumarið 1930. Í stórrigningunni aðfararnótt laugardagsins hljóp gífurlegur vöxtur i allar ár, sem eiga upptök sin í fjallgarðinum milli Úthéraðsins og fjarðanna, og er Selfljót eitt þeirra. Er ein meginupptakakvísl þess Gilsá, er kemur úr Vestdalsvatni á Vestdalsheiði, um tveim kílómetrum vestan við botn Vestdals í Seyðisfirði. Bjarglandsá kemur úr fjöllunum skammt norðvestan við Loðmundarfjörð.
Í Loðmundarfirði urðu miklir vatnavextir á laugardaginn, sem víðar á Austfjörðum. Tvær ár, Norðdalsá og Kirkjuá. renna niður við túnið á Klyppsstað, sín hvoru megin. Hlupu þær á túnið, önnur hvor eða báðar, en að því er Tíminn veit best, hafa þó ekki orðið miklar skemmdir af völdum þeirra. Kirkjuáin hefur oft áður valdið spjöllum á engjum og túni á Klyppstað.
Seyðisfjörður flakir í sárum eftir áfallið. Það er þungt yfir öllu á Seyðisfirði eftir hið ógurlega slys, er varð á laugardagsmorguninn, og uggur í fólki, sem býr á Fjarðarströndinni. þar sem skriðuföllin urðu mest. Talið er að fjártjónið, sem varð á Seyðisfirði, nemi hundruðum þúsunda í krónutali. Tjónið á síldarbræðslunni er álitið nema að minnsta kosti 150 þúsundum króna. Enn er þó ekki vitað, hvort þrærnar hafa skemmst, en í þeim voru 800 hundruð mál af síld. Malardyngjan ofan á síldinni er tveggja metra þykkt. Auk þeirra, sem bjuggu í húsi því, þar sem slysið mikla varð, hafa fjölskyldur Sveinbjarnar Hjálmarssonar, Þóris Daníelssonar og Magnúsar Halldórssonar orðið fyrir miklu tjóni. Talið er þó, að hús Sveinbjarnar hefði orðið miklu verr úti, ef staurar háspennulínu, sem er í hlíðinni ofan við það, hefðu ekki hlíft því, því að um þá klofnaði skriðan nokkuð. Skemmdir á túnum og vegum: Á Selsstöðum eyðilögðust fjörtíu hestburðir af heyi, og allt að þriðjungur túnsins mun hafa ónýst. Verulegar skemmdir urðu einnig á túnum, sem íbúar Seyðisfjarðarbæjar eiga, og miklar skemmdir hafa orðið á vegum, meðal annars veginum út með Seyðisfirði að sunnan og Fjarðarheiðarvegi, sem þó er bílfær. Aðeins brúin á Vestdalsá mun kosta tugi þúsunda. Skemmdir á fiski, sem var í verkun, hafa ekki enn verið rannsakaðar til hlítar, en hafa vafalaust orðið verulegar. Sérkennilegt þykir það, að fiskstakkur, sem færðist til um þrjátíu metra með skriðunni, sem á hann féll, losnaði ekki úr ábreiðslunni, er bundin var á hann, og mun fiskurinn í honum lítið skemmdur.
Tíminn 26. ágúst:
Um allt Norðurland og Austfirði eru enn látlausir óþurrkar, og getur varla heitið, að nokkurn tíma sjái til sólar. Menn eru víðast fyrir löngu hættir að slá eða hugsa yfirleitt til heyskapar, enda er þess enginn kostur að afla heyja, fyrr en breyting verður á veðráttunni.
Tíminn segir 1. september af sumri í Suðursveit:
Úr fréttabréfi úr Suðursveit [23.ágúst]: Vorið 1950 mátti teljast hér sæmilega gott. Menn munu hafa sleppt hér í sveit ám og hrossum af heyjum um 10. maí. Var þá byrjað að gróa og hélt áfram að gróa út maímánuð. Fénaðarhöld urðu hér góð. Í júnímánuði var hér mjög þurrkasamt, sólskin og hitar miklir, svo að sprettan stöðvaðist sem mest á útjörð og túnum, sem lítið voru sprottin fyrir. Er rigningartíðin byrjaði snemma í júlí, spruttu túnin fljótt og spruttu fljótt úr sér, svo að nauðsynlegt var að sleginn væru fyrir júlílok, því að spurningin er alltaf, hvort er betra að láta töðuna fúna óslegna eða slegna. Útjörð hefir náð hér lítilli sprettu. Nú, 23. ágúst hinn síðasta hundadag, er búin að vera hér óslitin fyllsta ótíð frá því með júlíbyrjun. Það má telja að varla hafi komið hér þurr dagur til enda á þessu tímabili og oft óhemju rigningar og hvassviðri á austan, svo að óvanalegt er hér í byggð. Tvo daga hefir hann komið hér á norðan, sem er okkar besta þurrkátt. Þessir tveir dagar komu með nokkru millibili þó, og í bæði skiptin var svo hvasst hér, að mikið fauk af heyi. Þessa daga þornaði hey nokkuð það, sem ekki fauk, en í bæði skiptin, var komin rigning áður en lygndi svo, að hægt væri að eiga nokkuð við hey. Þessir tveir þurrkdagar urðu því bara til eyðileggingar, ef hægt var á eyðilegginguna að bæta.
Mikið hvassviðri gerði á Siglufirði 4. september. Tíminn segir frá þann 6. Einnig eru almennar heyskaparfréttir:
Í fyrradag [4. september] geisaði hvassviðri mikið á Siglufirði og í nærsveitum. Veðrið stóð þó aðeins nokkrar klukkustundir. Allmikið tjón varð af völdum veðursins, þak fauk af húsi og skemmdi önnur hús. Einnig fauk töluvert af áhöldum við söltunarstöðvar og tómar síldartunnur fuku. Vélskipið Sjöfn var statt út af Siglunesi og missti nót og nótabát.
Það svæði á landinu, sem verst hefir orðið úti i sumar, er að heita má allt Austurland að nokkrum hluta Fljótsdalshéraðs undanskildum. Allt norðan frá Axarfjarðarheiði, suður að Mýrdalssandi hafa verið stöðugir óþurrkar í allt sumar, svo að sumir bændur voru nú fyrir fáum dögum, eða nú fyrir helgina að ná inn því fyrsta, sem hægt hefir verið að þurrka af töðufengnum. Horfir til stórkostlegra vandræða viða á þessu svæði vegna óþurrkanna, þar sem búast má við því, að víða verði heyfengur bænda á þessu svæði ekki nema um helmingur þess, sem hann er undir venjulegum kringumstæðum. Í sumar hefir heyskapur gengið ágætlega á Vesturlandi. Í Borgarfirði, Snæfellsnesi, Dalasýslu, Barðastrandarsýslu, V-Ísafjarðarsýslu og Norður-Ísafjarðarsýslu að Jökulfjörðum hefir verið góður heyskapur í sumar. Sums staðar á þessu svæði hefir þó verið heldur snöggt, einkum á áveituengjum. Há á harðvelli hefir líka sprottið illa vegna mikilla þurrka. Á öllu þessu svæði eru í fyrsta lagi góð og óhrakin hey og í með allagi að vöxtum. Á norðanverðum Vestfjörðum, í Grunnavík, Sléttu- og Árneshreppum hafa aftur á móti verið miklir óþurrkar í sumar. Heyskapur þar hefir þó ekki orðið mjög afleitur. Hefir það einkum bjargað, að bændur á þessum slóðum eru vanir súrheysgerð og hafa notað þá heyverkunaraðferð mikið í sumar. Um miðbik Strandasýslu hefir heyskapur einnig verið tafsamur vegna óþurrka. Hey hefir þó náðst þar nokkurn veginn, enda gert vothey jöfnum höndum. Í Hrútafirði hefir hins vegar verið miklu óhagstæðara tíðarfar.
Tíminn segir 14. september frá góðum dögum á Síðu:
Blaðið átti í gær til við Kirkjubæjarklaustur. Á Síðu hafa verið afbragðsgóð veður undanfarna daga og var enn í gær. Hafa bændur hirt mikið af heyjum og eru nú flestir að ljúka heyskap sem hvað líður. Hafa þessir góðu þurrkdagar mjög bætt um óþurrkana fyrr í sumar. Verður heyfengur nokkur, þótt hann sé ekki að sama skapi að gæðum.
Þann 14. september týndist flugvélin Geysir á leið til Íslands með sex manna áhöfn. Vélin villtist af leið og lenti á Bárðarbungu. Vél og áhöfn fundust fáeinum dögum síðar. Um þetta var mikið ritað og skrafað. Hungurdiskar fjölluðu nokkuð um veðurskilyrði á leið vélarinnar í sérstökum pistli. Þar er vísað í ítarlega grein um slysið sem birtist í Morgunblaðinu 17. september árið 2000 (timarit.is).
Tíminn segir 24. september frá versta sumri í manna minnum í Norður-Þingeyjarsýslu en góðum heyskap suður í Ölfusi:
Versta sumar sem elstu menn muna í Norður-Þingeyjarsýslu. Í júlí komu aðeins þrír þurrkdagar, einn í ágúst og flæsa einn eða í tvo daga í september. Segja má, að aðeins hafi komið fjórir eða fimm þurrkdagar á öllu sumrinu. Í júlí voru þrír þurrkdagar, og tókst mönnum þá að hirða lítið eitt af töðu. Í ágúst var aðeins einn þurrkdagur, 14. ágúst og síðan ekki söguna meir, nema ef telja skal flæsu 3. september sem þó kom varla að notum vegna þess að stórrigndi dagana fyrir og eftir. Enn eru því mikil hey úti og mikið ónýtt eins og gengur og á sumum bæjum var mjög lítið hirt. Á einhverju besta engi á landinu, Skóga- og Ærlækjarselsengjum flaut allt heyið upp og varð ónýtt og engið er allt undir vatni og kemur að engum notum í sumar.
Við höfum haft ágætt sumar og aldrei verið heyjað eins mikið í minni sveit, sagði gamall bóndi úr Ölfusi, sem leit inn í skrifstofu Tímans í gær. Annars er ég Hornfirðingur að ætt og uppruna og hefir því tekið sárt að heyra um óþurrkana og vandræðin af völdum þeirra austan lands í sumar. Það er aumt til þess að vita, að til skuli vera býli, og kannski svo tugum skiptir, þar sem engin tugga hefir náðst í hlöðu, og líklega er slíkt óþurrkasumar dæmalaust. En auðvitað hafa komið óþurrkar fyrr. Árið 1845 sumarið sem Heklugosið varð, herma sagnir, að fyrstu töðubaggarnir í Ölfusi hafi náðst inn á höfuðdag. Þegar menn fóru í verið um haustið, var gefið á garðann handa fénu, en það hey var aldrei étið að sögn, því að veturinn var svo góður, að nær aldrei festi snjó.
Tíminn segir 26. september frá góðri tíð í Borgarfirði:
Daníel Kristjánsson, bóndi á Hreðavatni leit inn í skrifstofu Tímans í gær, og skýrði svo frá, að þetta sumar hefði verið eitt hið fegursta þar upp frá. Mun varla nokkur heytugga hafa hrakist. Þá hefði haustið ekki verið lakara, og myndu menn í Mýrasýslu varla fegurri septembermánuð. Skógurinn er enn nær algrænn, sagði Daníel, aðeins byrjaður að blikna á stöku stað. Hlíðarnar eru algrænar, og fólk á berjamó upp um öll fjöll, þótt lítið eitt hafi fryst fáeinar nætur.
Tíminn segir 5. október frá umskiptum í Mýrdal:
Magnús Finnbogason bóndi í Reynisdal í Mýrdal leit inn i skrifstofu Tímans í gær og spurði tíðindamaður blaðsins hann frétta að austan. Júlí og ágúst voru einhverjir þeir verstu mánuðir, sem ég hefi lifað, en september hins vegar einn sá allra besti, sagði Magnús. Þeir sem hófu heyskapinn fyrir eða um 20. júní sluppu best, því að góðir þurrkar voru síðustu dagana í júní. Náðu þeir bændur góðri töðu í hlöðu og fengu auk þess afburða góða háarsprettu. Hinir, sem byrjuðu ekki fyrr en um mánaðamótin urðu verr úti, því þá var hinn langi óþurrkakafli að hefjast. Sést á þessu, að það er hollráð hið mesta að byrja sláttinn snemma, þótt ekki sé mikið sprottið. Það bætist upp í háarsprettunni, og tíðarfarið á Íslandi ætti að vera búið að kenna bændum, að það er mikil áhætta að sleppa nokkrum þurrkdegi, sem gefst eftir miðjan júní. Einhvern veginn er það líka svo, að þurrviðri ganga oft um og eftir Jónsmessuna.
Tíminn segir 6. október frá heysköðum á Húsavík.
Frá fréttaritara Tímans í Húsavík í gær. Í gærkvöld [4. október] gerði hér aftakaveður með slyddu og síðan rigningu mikilli. Í morgun lygndi þó og stytti upp aftur og var sæmilegt veður í gær. Nokkrir heyskaðar urðu hér á Húsavík, feykti uppbornum heyjum og skemmdi. Skaðar þessir munu þó ekki hafa orðið stórfelldir. Snjólaust er á þessum slóðum í byggð, en nokkur snjór á heiðum. Reykjaheiði er orðinn illfær af bleytu og snjó. Þó fóru bílar yfir hana í gær. Í fyrradag og i fyrrinótt snjóaði í byggð i Borgarfirði. Er það fyrsti snjórinn, sem þar fellur á þessu hausti.
En vatnsskortur var í vestanverðri Rangárvallasýslu. Tíminn 7. október:
Talsverður vatnsskortur er á ýmsum bæjum í sumum sveitum Rangárvallasýslu, þar sem þurrlent er og erfitt um örugg vatnsból. Hefir jörðin þornað mjög síðari hluta sumars og lindir, sem vatn er tekið úr til neyslu, þrotið gersamlega. Á bæjum í Holtum hafa sums staðar orðið veruleg óþægindi af vatnsskortinum. Menn hafa orðið að sækja vatn á dráttarvélum og öðrum farartækjum um alllangan veg, en fáliðað víðast hvar um þetta leyti og haustönnum ekki lokið.
Siglufjarðarskarð lokaðist nokkuð snögglega í kasti snemma í október (ekki óvenjulegt). Tíminn segir frá 11. október:
Í gær munaði minnstu á að mikið slys yrði á fólki og fénaði er var á leið yfir Siglufjarðarskarð úr Siglufirði ofan í Fljót. Tók snjóskriða fimm manns og 20 kindur, og bar allt saman með sér um 103 metra veg. Fólkinu tókst að bjarga sér lítt meiddu úr snjóflóðinu og einnig tókst að bjarga öllum kindunum lifandi.
Vatnsskortur er orðinn á ýmsum bæjum í Garðahreppi og hafa nú þrotið vatnsból, sem ekki hafa orðið vatnslaus fjölmörg ár. Í mörgum fjósum er nú ekkert vatn. Víðar suðvestan lands er nú orðinn vatnsskortur eða tekið að brydda á honum.
Tíminn segir enn af sumarveðri nyrðra þann 25.október:
Jón á Laxamýri segir fréttir af sumarveðráttunni í Þingeyjarsýslu. Ég hef farið yfir dagbækurnar mínar segir Jón, og leitað í yfirliti Thoroddsens um árferði á Íslandi og komist að raun um það, að þess munu engin dæmi, svo vitað sé að það hafi nokkurn tíma komið fyrir á Íslandi áður, að til væru væru bæir sem ekki væri fatið að hirða eina einustu tuggu af heyi fyrsta vetrardag. En þess munu nú manna aðeins dæmi á norðausturhorni landsins. Vorið var líka með eindæmum kalt svo að vala hefir annað eins þekkst í vorharðindum þegar ísar hafa legið fyrir landi fram á sumar. Í maímánuði öllum voru ekki nema þrjár frostlausar nætur á Laxamýri og má því vel búast við að engin frostlaus nótt hafi verið í þeim mánuði í byggðum fjær sjónum. Og frostið hélt áfram í júní. Frostnótt var síðast 20. júní. Sex dögum seinna var ekki sumarlegra en svo að norðanhríð gerði á Axarfjarðarheiði. Úr því að júnímánuður var svo kaldur, var ekki furða þótt grasið sprytti seint. Ekkert gras í júlíbyrjun. Í júlíbyrjun var hvergi hægt að byrja að slá fyrir grasleysi, þó að góður þurrkur héldist fyrstu daga mánaðarins. En 9. júlí fór að rigna og kom síðan enginn heill sólskinsdagur til veturnátta. Heyskapurinn varð því allur ömurlega barátta, sem oft virtist tilgangslítil vegna erfiðleikanna. Þeir, sem súgþurrkun höfðu stóðu sig mun betur er þeir bændur, sem ekki höfðu komið sér upp slíkum tækjum. Þar sem þau voru, var hægt að hirða illa þurrt. Víða er mikill engjaheyskapur og heyfengur af engjunum verulegur hluti af heyöfluninni. Nú brugðust engjarnar víðast hvar. Á Laxamýri er mikill hluti heyskaparins á engjum við Laxá. Að þessu sinni urðu engjarnar að engu liði. Þær voru allar undir vatni. Fyrsta vetrardag birti aftur upp eftir rigningar sumarsins. Veturinn heilsaði með sumarveðráttunni, sunnanátt og hlýindum. Margir hafa unnið að heyþurrkun þessa síðustu daga nyrðra, en þó er það svo, að ekki hefir verið nógu góður þurrkur, svo hægt hafi verið enn að þurrka heyin til hirðingar enda er dagur stuttur og sólin orði lág á lofti. Mikil hey eru úti og meginhluti þeirra ónýtur til annars en áburðar. Þó er sumt af seinni slætti og útengjaslætti, sem nota má handa skepnum, náist það þurrt. Má því gera ráð fyrir, ef þurrkur helst næstu daga, að þúsundir hestburða af langhröktu heyi náist loksins í hlöður á norðausturhorni landsins.
Tíminn segir af hvassviðri á Akureyri og nágrenni í pistli 31. október:
Í fyrrinótt [aðfaranótt 30. október] var aftaka hvassviðri á Akureyri af suðaustri. Urðu talsverðar skemmdir af veðrinu á Akureyri og skekktist olíugeymir, sem þar er í smíðum, en bátar slógust saman. Olíufélagið hefir að undanförnu átt stóran olíugeymi í smíðum á Gleráreyrum. Geymir þessi var kominn upp og byggingu hans langt komið, þannig að búist var við, að hægt yrði að taka hann í notkun innan skamms. Í ofviðrinu stórskemmdist þetta mikla mannvirki, skekktist á undirstöðunum, svo að mikið verk mun vera að lagfæra hann að nýju, svo hægt verði að ljúka við byggingu hans. Aðrar tilfinnanlegar skemmdir voru þær, að nokkrir smábátar, er lágu í höfninni, skemmdust mikið og minniháttar spjöll urðu á öðrum bátum. Margt lauslegt fauk og skemmdist í ofviðrinu, en stórfellt tjón varð ekki á öðrum mannvirkjum. Í Eyjafirði innanverðum var ofviðri líka þessa sömu nótt. Lítilsháttar skemmdir urðu þar. Járnplötur fuku og sitt hvað lauslegt heim við bæi. Stórfellt tjón mun þó hvergi hafa orðið af veðrinu inni í Eyjafirði.
Leitir gengu illa í Hornafirði. Tíminn segir frá 7.nóvember:
Tíð hefir verið með eindæmum stirð í Hornafirði undanfarnar tvær vikur, sífelldar þokur og rigningar, svo að varla hefir komið björt stund úr degi hvað þá heilir dagar síðasta hálfan mánuðinn. Af þessum sökum hafa seinni leitir í sveitunum í grennd við Hornafjörð dregist úr hömlu og eru nú orðnar hálfum mánuði seinni en venjulegt er. Bíða bændur nú uppbirtu, svo að síðari réttir geti farið fram.
Undir mánaðamót nóvember/desember versnaði veður og þann 30. gerði sérlega slæmt norðaustanveður, og svo annað ámóta þann 10. desember. Þessi veður eru í flokki mestu norðanveðra þessara ára.
Línuritið sýnir lægsta þrýsting á landinu á 3 klst fresti frá 26. nóvember til 16. desember (rauður ferill). Þrjár lægðir eru áberandi. Bláu súlurnar sýna hins vegar landsþrýstispönn, mun á hæsta og lægsta þrýstingi hvers athugunartíma. Almennt má segja að illviðri sé um stóran hluta landsins nái þrýstispönnin 20 hPa. Í þessum veðrum báðum gerði hún öllu betur, fór í 31 hPa í fyrra veðrinu, en í 36 hPa í því síðara - og tjón varð mikið.
Tíminn segir af bátsstrandi og samgönguerfiðleikum í pistli þann 28. nóvember:
Skipverjar á vélbátnum Þormóði ramma frá Siglufirði urðu að hleypa í strand í fyrrakvöld [26. nóvember] skammt vestan við Sauðanes í foraðsveðri og brimi. Kom björgunarsveit frá Siglufirði á vettvang, og varð mönnum öllum bjargað um miðnæturskeiðið í fyrrinótt. Séra Pétur T. Oddsson í Hvammi í Dölum lenti í hrakningum í Svínadal í fyrrinótt og lá þar úti við annan mann. Var leit hafin í gær bæði úr Saurbæ og Hvammssveit og fundu leitarmenn prestinn og förunaut hans á Leysingjastaðaleiti.
Undanfarna tvo sólarhringa hefir gengið á með snjókomu viðast norðan lands svo að heiðavegir eru nú að teppast og illfært orðið víða í byggðum. Í gær var þó heldur léttara og snjókoman minni.
Tíminn segir af illviðri þann 1.desember og næstu daga:
Í gær [30. nóvember] var norðan og norðaustan hvassviðri um allt land og herti veðrið fremur eftir því sem á daginn leið og búist var við aftakaveðri í nótt. Veðurhæðin var víðast hvar 1014 vindstig i gærkvöldi og einna hvassast á Vestfjörðum og úti fyrir þeim. Þar var einnig mest snjókoma, en þegar austar dró varð hlýrra og slydda eða rigning um norðausturhluta landsins. Sunnan lands var úrkoma lítil en nokkurt frost, mest fimm stig. Mjög erfitt var að fá greinilegar fréttir um veðurlag í fjarlægum héruðum landsins, því að miklar símabilanir höfðu orðið og var símasambandslaust við flesta staði norðan lands og vestan, svo sem Ísafjörð, Akureyri, Siglufjörð o.fl. Er búist við, að miklar skemmdir hafi orðið á símalínum, þar sem snjór hafi hlaðist á þær og slitið þær.
Kortið sýnir stöðuna í 500 hPa daginn áður en veðrið skall á. Mikil og kröpp háloftalægð kom yfir Grænland úr vestri. Þá dýpkaði lægð á Grænlandshafi, losnaði frá Grænlandi og fór austsuðaustur rétt undan Suðvesturlandi. Í kjölfarið kom mikill norðanstrengur suður um landið.
Veðrið var í hámarki undir kvöld þann 30. og síðan þann 1. desember. Þá var lægðin komin austur fyrir land.
Tíminn 2.desember:
Óveðrið, sem skall yfir landið í fyrradag er eitt það mesta sem sögur fara af. Er því helst líkt við hið svokallaða Halaveður 1925. Bar það að með nokkuð svipuðum hætti. Nú, eins og þá, voru það togararnir, sem voru að veiðum úti fyrir Vesturlandinu. sem fyrst urðu fyrir barðinu á ofviðrinu, þótt, sem betur fór, hafi ekki frést um slys á þeim. Í fyrramorgun [30.nóvember] bárust fregnir frá togurunum, sem voru á veiðum vestur af Bjargi og opnum Breiðafirði, alllangt frá landi, um það að ofviðri mikið hefði skyndilega skollið yfir þá, og varð vindhraðinn á svipstundu um 11 vindstig. Það eru aðallega togarar á karfaveiðum á þessum slóðum, en hinir, sem eru á þorskveiðum, halda sig flestir á Halanum. Nokkru síðar var sama veður komið hjá þeim. Nokkrum klukkustundum síðar, eða rétt upp úr hádeginu, skall ofviðrið yfir Vesturlandið, fyrst Vestfirði, síðan kom það yfir allt Norðurland og svo Suðurland og austur um allt land. Um sexleytið í fyrrakvöld var komið fárviðri um allt land, eitt hið versta og illúðlegasta veður sem komið hefir lengi. Var afspyrnurok með úrkomu, stórhríð á öllu Norður- og Vesturlandi, einni þeirri verstu, sem þar hefir komið í mörg ár.
Sunnanlands var víðast krapahríð, og einnig á Austurlandi. Þar skall veðrið síðast yfir, síðla kvölds. Um miðnætti í fyrrinótt fór veðrið heldur að lægja á Suður- og Vesturlandi, en hélst þó æðihvasst alla nóttina, og mestan hluta dags í gær. Símalínur slitnuðu unnvörpum þegar í stað, bæði af rokinu, og eins af því að ísing og krap hlóðst á línurnar. Sambandslaust varð við mestan hluta landsins. Rofnaði þannig samband við allan vesturkjálka landsins og einnig rofnaði- allt símasamband við Norður- og Austurland. Í gær var ekki hægt að tala frá Reykjavík, annað en vestur í Mýrasýslu og norður á Borðeyri, en þangað er jarðsími, og austur á Hvolsvöll. Ekki er vitað, hversu víðtækar skemmdir urðu á símalínum, en áreiðanlega eru þær mjög miklar. Þegar ofviðrið skall yfir voru fáir vélbátar á sjó. Ógæftir hafa verið undanfarna daga, þó enginn byggist við slíkum hamförum sem þessum. Þeir bátar, sem voru á sjó, voru aðallega við flutninga með ströndum landsins, eða á leið frá útlöndum eða heim. Togararnir voru hins vegar yfirleitt á veiðum og fengu að kenna á veðurofsanum. Ekki hefir frést að neitt alvarlegt hafi þó orðið að hjá þeim enda stór og sterk skip.
Frá fréttaritara Tímans í Keflavik. Það munaði minnstu, að togarann Keflvíking ræki upp í fjöru í Keflavík í fyrrakvöld. Lá skipið þar við bryggju, og var verið að losa það. En um tíuleytið slitnaði skipið frá bryggju og mátti ekki tæpara standa, að því yrði bjargað.
Frá fréttaritara Tímans á Hvolsvelli. Undir Eyjafjöllum var aftakaveður í fyrrinótt, enda er þar mjög veðrasamt. Þar fauk þak af bílageymslu og vörubifreið fauk út af veginum og stórskemmdist. Í Hvolstungu undir Eyjafjöllum fauk þak af nýrri bílageymslu. Á þessum sama bæ fauk bifreið fyrir nokkrum árum og eyðilagðist. Vegna þess atviks og hins, að auðséð var, að ekki var öruggt að eiga bíl á bænum vegna veðrahamsins, fékk bóndinn að byggja bílageymslu, en nú hefur þakið fokið af henni. Vörubifreið, sem var á ferð undir Eyjafjöllum, fauk út af veginum og á hvolf. Skemmdist hún mikið, en bifreiðastjórinn, Einar Auðunsson frá Hóli, slapp ómeiddur að kalla. Bar þetta að höndum rétt hjá Þorvaldseyri. Veðrið var geysimikið á þessum slóðum og viðbúið að þar hafi orðið ýmsar meiri skemmdir, þótt fregnir af því séu ekki enn fyrir hendi.
Tíminn segir enn af tjóni í pistli þann 3.desember:
Frá fréttaritara Tímans á Hvolsvelli. Nánari fregnir hafa nú borist um skemmdir af völdum fárviðrisins undir Austur-Eyjafjöllum. en á því svæði virðast skemmdir hafa verið einna mestar, enda var veðrið afskaplegt þar. Símasambandslaust var við flesta bæi þar og bárust fregnir því seint. Hvassviðrið skall á um kl.11 á fimmtudagskvöldið [30.] á þessum slóðum og varð þegar fárviðri, sem stóð fram undir morgun. Á sjávarbæjunum undir austurfjöllunum var veðrið mest og þar urðu skemmdir mestar. Þak fauk þar af tveimur íbúðarhúsum með öllu, Berjaneskoti og Leirum. Þetta voru hvort tveggja timburhús. Í Berjaneskoti fauk einnig þak af hlöðu og súrheysgryfjum. Á Berjanesbæjunum og fleiri sjávarbæjum urðu ýmsar meiri skemmdir. Þök fuku af mörgum hlöðum og útihúsum. Í Skarðshlið fauk þak af bílskúr. Þak fauk einnig af stórri bílageymslu í einu lagi í Hvoltungu svo og af haughúsi og súrheysgryfju. Á símalínum urðu geysimiklar skemmdir. Á bilinu frá Holti austur að Skarðshlíð brotnuðu 20 staurar. Er ekki búist við að símasamband fáist austur til Víkur í Mýrdal fyrr en eftir einn eða tvo daga.
Hálft þakið af skólahúsinu við Deildará í Mýrdal, milli Skammadals og Gilja, tók af í veðrinu á dögunum. Í Vík í Mýrdal fuku gamlir braggar, en ekki urðu neinar teljandi skemmdir í þorpinu. Líklegt er, að meiri skemmdir hafi orðið af veðrinu í Skaftafellssýslu, en símasambandslaust er þangað austur og sömuleiðis á milli Víkur og Kirkjubæjarklausturs.
Frá fréttaritara Tímans á Blönduósi. Í gærkvöldi komst aftur á símasamband við Blönduós og bárust fréttir af skemmdum þeim, sem þar urðu í ofsaveðrinu. Veðrið skall á þeim slóðum um kl.4 á fimmtudag og varð mjög hvasst. Hélst hvassviðrið alla nóttina og fram eftir föstudegi. Slitnuðu raflínur mjög víða bæði á kauptúninu og þeirri sex km. leið, sem er frá virkjuninni. Staurar brotnuðu þó ekki nema einn eða tveir við rafstöðina. Er nú unnið að því að setja línurnar upp á ný en hætt við að því verði ekki lokið fyrr en á mánudag, og verða Blönduósbúar því rafmagnslausir þangað til. Slit á símalínum urðu mjög mikil bæði vestan Blönduóss og austan í Langadal. Í Víðidal, skammt frá Lækjamóti, brotnuðu 12 staurar og línur slitnuðu víða. Yst í Langadal brotnuðu allmargir staurar. Unnið var að viðgerðum á símanum í fyrradag og gær en veður tafði þær nokkuð. Snjókoma var nokkur í áhlaupinu og dálítill snjór er nú á jörðu.
Að Brimnesi við Seyðisfjörð urðu miklar skemmdir í ofviðrinu. Fauk þar þak af fjárhúsi og sjóhúsi og hluti af þaki íbúðarhúss. Einnig týndust þar tveir bátar.
Frá fréttaritara Tímans í Grundarfirði. Að Bár í Eyrarsveit varð lítilsháttar tjón af völdum veðursins á dögunum. Fauk þar heystakkur, og munu hafa tapast 2030 hestburðir af heyi.
Símaskemmdir á landinu hafa orðið mjög víðtækar en hvergi er þó um mjög stórfelldar skemmdir að ræða, að því er Gunnlaugur Briem símaverkfræðingur tjáði blaðinu í gær. Auk þeirra, sem getið er annars staðar í blaðinu eftir sögn fréttaritara munu þær hafa orðið einna stórfelldastar í Fljótum. Skammt frá Hraunum fauk linan blátt áfram um koll á 2300 metra kafla. Féllu þar tíu staurar í röð.
Frá fréttaritara Tímans á Selfossi. Á ellefta tímanum í fyrramorgun [1. desember] hvolfdi áætlunarbíl frá Vik í Mýrdal, Z-3, á þjóðveginum undir Ingólfsfjalli í Ölfusi, skammt austan við brautina niður að Þórustöðum. Voru ellefu menn í bílnum, en allir sluppu ómeiddir að kalla, nema ein kona. Bíllinn var á leið austur í Vík, og var bílstjóri Árni Sigurjónsson, traustur maður og vanur langferðum. Hálka var sums staðar á veginum undir Ingólfsfjalli og mjög svipvindasamt, enda háarok. Skall mjög harður sviptivindur á bifreiðina, svo að hjólin skrikuðu á hálkunni, og kastaðist hún við það á hvolf út í skurðinn við veginn. Bifreiðin skemmdist mjög mikið. Einkum laskaðist yfirbyggingin mikið öðru megin. En allir, sem í bílnum voru sluppu ómeiddir að kalla, nema ein kona, Sigurlaug Sigurðardóttir frá Hörglandskoti á Síðu. Skarst hún allmikið á læri á bilrúðu, sem brotnaði.
Frá fréttaritara Tímans á Ísafirði. Aftakaveður var hér vestra í norðanáhlaupinu, og urðu ýmsar skemmdir af völdum þess. Þök tók af húsum, hey fauk og rúður brotnuðu á ýmsum stöðum. Fréttir eru komnar af þessum skemmdum helstum: Vigur Bolungarvík. Í Vigur tók þak af íbúðarhúsinu, hjá Bjarna Sigurðssyni, bónda þar. Í Bolungarvík fuku þök af fjósi og hlöðu hjá Ólafi Hálfdánarsyni Meiri-Hlíð og mikið af heyi, um 150 hestburðir fauk hjá honum. Fyrir tveimur árum brann íbúðarhús Ólafs, svo að skammt er áfalla á milli hjá honum. Í Meiri-Hlíð var byggt fimmtán kúa fjós og stór hlaða í sumar. Skíðaskálinn í Seljalandsdal varð fyrir miklum skemmdum. Fauk mikið af járni af húsinu, tuttugu rúður brotnuðu og skemmdir urðu innan húss.
Frá fréttaritara Tímans á Vopnafirði. Hér á Vopnafirði var hið mesta hamfaraveður, og varð bátaflotinn mjög hart úti. Tveir vélbátar urðu veðrinu að bráð, og fleiri bátar voru í hinni mestu hættu um skeið. Um klukkan fimm á fimmtudaginn skall á aftakaveður af norðaustri með hinum mesta sjógangi. Sextán smálesta bát, Bolla, eign Sigurbergs Höjgaards, sleit fyrst upp. Rak hann upp innan við kauptúnið i fyrradag, og gereyðilagðist hann. Tvo opna vélbáta tók einnig að reka og stefndu þeir á bryggjuna í kauptúninu. Annar þeirra stöðvaðist þó á síðustu stundu, en hinum tókst með harðfylgi að bjarga í var. Fjórða bátnum, Víking, átta smálestir rak inn á höfnina, og stöðvaðist hann hjá Hlassinu, skeri hér úti fyrir, og þar sökk hann i fyrrinótt. Er sennilegt, að hann sé mjög mikið skemmdur.
Og enn eru pistlar í Tímanum þann 4. desember:
Nokkurt yfirlit hefur nú fengist um hinar víðtæku símaskemmdir, sem urðu í ofviðrinu á dögunum, þótt öll kurl séu að líkindum ekki komin til grafar og viðgerðum sé ekki lokið. Í veðrinu munu hafa brotnað um 300 símastaurar, auk mikilla slita á línum. Flestir staurar munu hafa brotnað í Langadal eða um 80. Símasambandslaust var enn í gærkveldi til Akureyrar og Sauðárkróks en komið samband milli Siglufjarðar og Sauðárkróks. Verulegt tjón varð af veldum stórviðrisins á Ströndum, einkum að Veiðileysu í Veiðileysufirði, þar sem tveir bændur urðu fyrir miklum sköðum. Í Veiðileysu er þríbýli, en einn bændanna varð ekki fyrir neinu tjóni. Hjá hinum Hallbert Guðbrandssyni og Magnúsi Elíassyni, urðu miklir skaðar. Þak fauk af hlöðu og talsvert af heyi sópaðist út í buskann. Þak fauk af fjósi, sem byggt var í sumar Tveir bátar, trillubátur og árabátur fuku og brotnuðu í spón. Það er til marks um hina afskaplegu veðurhæð í þessu veðri, að trillubátinn tók á loft í einni hviðunni, og fór hann í loftköstum langan veg fram i fjörð þar sem brotin úr honum tvístruðust víðs vegar. Munaðarnes Melar. Að Munaðarnesi við Ingólfsfjörð fauk þak af hlöðu, og að Melum í Trékyllisvík fauk hluti af þaki á íbúðarhúsi. Allvíða fuku fáeinar plötur af húsum, en ekki er kunnugt um teljandi tjón annars staðar í Árneshreppi á þeim bæjum, sem hér hafa verið nefndir. Kálfanes Kollafjarðarnes. Sunnar á Ströndum urðu einnig nokkrir skaðar, en ekki stórvægilegir, svo að kunnugt sé. Að Kálfanesi við Hólmavík fauk þá hluti af hlöðuþaki og sömuleiðis í Kollafjarðarnesi.
Frá fréttaritara Tímans í Trékyllisvík. Ofviðrið skall hér á um hádegi. Var vindur af norðaustri eða austri og veðurhæð gífurleg. Tveir menn, Gunnar Guðjónsson á Eyri i Ingólfsfirði og Kristinn Jónsson á Seljanesi í Ingólfsfirði, voru á leið frá Melum í Trékyllisvík vestur í Ingólfsfjörð. Áttu þeir undan veðrinu að fara, en veðurofsinn var svo geysilegur, að i rauninni var alls ekki stætt á bersvæði. Á Eyrarhálsi reið yfir þá félaga mjög harður sviptivindur, og hreif hann Gunnar á loft og kastaði honum drjúgan spöl. Meiddist hann nokkuð á fæti við fallið, en heim að Eyri komust þeir félagar þó við illan leik.
Vonum minni skemmdir í Vík í Mýrdal. Í ofviðrinu á dögunum fauk þak af hlöðu hjá Guðjóni Guðmundssyni í Presthúsum í Vík en aðrar skemmdir urðu ekki teljandi, nema tveir gamlir braggar fuku og allmikil rúðubrot urðu. Veðrið skall þar á um kl. 11 á fimmtudagskvöldið og varð afskaplegt, en veðurofsann tók aftur að lægja um kl. 4 um nóttina. Litlar símaskemmdir urðu austan Vikur og var símasamband í gær austur að Kirkjubæjarklaustri. Litlar skemmdir munu hafa orðið þar austurundan en þó var símasambandslaust til Hornafjarðar í gær.
Þann 6. desember eru óvæntar fregnir í Tímanum - og síðan enn fleiri fregnir af illviðrinu mikla:
Stór hluti Eldeyjar hruninn. Sæmundur Sigurðsson skipstjóri á Ársæli Sigurðssyni" skýrði svo frá, að þeir hefðu siglt aðeins hálfa mílu frá eynni. Var austurhluti eyjarinnar fallinn í sjóinn, og voru nú komnar urðir og skerjaklasar undir eyjarfætinum, þar sem áður var hreinn sjór. Virðist þeim félögum sem eyjan hefði minnkað um þriðjung.
Frá fréttaritara Tímans í Mývatnssveit. Þegar stórviðrið gekk yfir Mývatnssveit síðastliðinn fimmtudag, fór Þorgeir Jónsson á Helluvaði að heiman til þess að sækja kindur, sem voru vestur í heiðinni, stutt frá bænum. Húsmóðir hans, Guðrún Sigurgeirsdóttir, fyrrverandi ljósmóðir, fór á eftir honum til þess að hjálpa honum að koma kindunum heim, en í sama mund brast á stórhríð, og kom hvorugt þeirra heim aftur. Nokkurt tjón varð af veðri þessu í Mývatnssveit. Einkum fauk ofan af heyjum, og urðu þannig nokkrir heyskaðar sums staðar. Um fjárskaða er ekki enn vitað.
Tíminn 8.desember segir af manni sem varð úti í ofviðrinu - en einnig segir af illviðri á Akureyri daginn áður:
Í ofviðrinu í vikunni sem leið varð sjötugur maður úti í Höfðahverfi i Suður-Þingeyjarsýslu. Maðurinn var Sigurður Ringsted til heimils á Kljáströnd. Síðla á fimmtudaginn var hann á heimleið frá Grenivík, en kom ekki fram og var þá þegar um kvöldið hafin leit að honum. Fannst hann kl. 9 um kvöldið vestan í Höfðanum örendur.
Frá fréttaritara Tímans á Akureyri. Í gær [7. desember] um kl. 4 síðdegis hvessti mjög snögglega á Akureyri og gerði aftakaveður eins og hvassast verður þar, svo að varla var stætt á götunum. Fylgdi veðrinu allmikil snjókoma. En um kl.7 kyrrði jafnsnögglega og kom blæjalogn og uppbirta. Veðrið var af suðvestri en Akureyringar bjuggust við að það snerst í norðvestur og hvessti á ný. Rafmagnslaust hefir verið undanfarna daga á Akureyri vegna flóðsins við Laxárstöðina. Rafmagnið fór af um miðnætti á mánudagskvöld og var rafmagnslaust á þriðjudag og einnig tíma í fyrradag. Í gærkvöldi var fullt rafmagn aftur komið og krapamokstri við stöðina lokið.
Tíminn segir 10.desember af togarastrandi við Ísafjarðarkaupstað - gufum af Heklu - og enn frásögn af illviðrinu undir Eyjafjöllum:
Um þrjúleytið í gær [9.] rak enskan togara, Northern Spray frá Grimsby, upp á Norðurtangarif við Ísafjarðarkaupstað. Hafði togarinn legið við akkeri i Prestabugi, utan við kaupstaðinn, en slitnaði upp í norðaustanhríð, sem skall á upp úr hádeginu. Var á Básaveður, sem Ísfirðingar kalla.
Eitthvað virðist enn vera volgt í iðrum gömlu Heklu. Þótt hvítt sé orðið allt niður á láglendi festir ekki snjó á öxl Heklu þar sem aðalgosið var 1947, heldur er hún alauð. Teitur Eyjólfsson bóndi í Eyvindartungu skýrði Tímanum frá því í gær að öðru hverju mætti sjá reyk allmikinn leggja upp úr Heklu. Venjulega ryki úr öxlinni og stundum legði reykinn upp á fleiri en einum stað.
Frá fréttaritara Tímans undir Eyjafjöllum. Þeir, sem ekki hafa í komist, gera sér varla grein fyrir því, hve fárviðrið um mánaðamótin var óskaplegt hér undir Eyjafjöllum. Um veðurhæðina er erfitt að segja, en klukkan níu á föstudagsmorguninn ,er mönnum ber saman um, að vindhraðinn hafi ekki verið nema hálfur miðað við nóttina, var þó enn illstætt fullfrískum karlmanni. Tíminn hefir áður birt fréttir af helstu sköðum sem urðu hér um slóðir. En tvö dæmi skulu nefnd til dæmis um það, hve átök veðursins voru ferleg. Heima i Berjanesi stóð rakstrarvél úti. Hún hefir ekki sést síðan, nema annan kjálkann af henni hefir rekið á fjörunum. Hefir hún sýnilega fokið tveggja kílómetra veg til sjávar. Um leið og hún fauk af stað hafði hún skollið á sláttuvél og skemmt hana. Annað dæmi um veðurofsann eru skemmdirnar á bilskúrnum í Hvoltungu. Hann var steinsteyptur, reistur fyrir þremur árum. Veðrið þrýsti steinveggnum inn og sprengdi hann bókstaflega, og við það losnaði þakið og fauk í heilu lagi 3040 metra veg.
En svo gerði annað veður. Eins gott að reyna að halda þeim aðskildum. Þótt bæði hafi verið norðlægrar áttar varð tjónið af þeim samt nokkuð ólíkt. Í fyrra veðrinu var einkum talað um foktjón - ekki síst sunnanlands, en síðara veðrið olli einnig sjávarflóða- og brimtjóni á Norður- og Norðausturlandi. Áttin var norðaustlægari í fyrra veðrinu heldur en því síðara.
Þessa lægð bar að með nokkuð öðrum hætti en þá fyrri. Skarpt háloftalægðardrag fór til suðausturs við suðurodda Grænlands og greip dýpkandi lægð sem myndaðist alllangt suðvestur í hafi. Hún fór síðan í slaufu fyrir sunnan land þann 9. eftir að hafa valdið suðaustanátt. (Á línuritinu sem sýnir þrýstispönnina má sjá skammvinnt lágmark eftir að skil lægðarinnar fóru norður yfir mestallt landið þann 9.). Norðanveðrið skall síðan á í kjölfarið þegar lægðin fór aftur að hreyfast til norðausturs - í þetta sinn fyrir suðaustan og austan land.
Tíminn segir fyrst frá 11. desember:
Stórhríðin og hvassviðrið, sem gekk yfir allt landið um helgina, er eitthvert hið versta, sem hér hefir komið lengi. Að líkindum munu hafa orðið miklu meiri skaðar en í veðrinu 10 dögum áður, þótt þá væri öllu hvassara á nokkrum stöðum. Símasambandslaust var í gær við Vestfirði og meirihluta Norðurlands og Austurlands, en fregnir vantar nær alveg af Austfjörðum, en þar var veðrið mjög hart. Tíminn fékk í gær nokkrar fregnir af tjóni af völdum veðursins, frá fréttariturum sínum á Norðurlandi eftir því sem til náðist í símtölum og fréttaskeytum. Veðrið náði yfir stórt svæði. Á laugardagsmorgun [9.] tók að hvessa á Vestfjörðum og síðan gekk veðrið austur yfir landið og brast stórhríðin á síðdegis og á sunnudagsnóttina á austurhluta landsins. Þetta stormasvæði náði allt austur til Jan Mayen og langt norður í haf. Varð foráttubrim við Norður- og Norðausturland og sjógangur með því mesta, sem orðið hefir síðustu tvo áratugi. Snjókoma var mikil á norðurhluta landsins en sunnan lands var hún lítil. Vindur varð víða um 12 vindstig og frost töluvert og herti er á leið. Á mánudagsnóttina tók aftur að kyrra og í gær var víða komið sæmilegt veður en mikið frost. Á Austfjörðum var þó enn allhvasst eða um 8 vindstig. Í gær var frostið í Möðrudal á Efrafjalli 15 stig en minnst í Öræfum 6 stig. Lítið tjón mun hafa orðið sunnanlands í veðrinu að því er til hefir frést. Þó munu símalínur hafa slitnað og var símasamband lengst austur á Hvolsvöll í gær. Vestanlands varð einnig lítið tjón nema helst á Vestfjörðum, en þó mun það ekki hafa orðið mjög stórfellt þar á bátum eða hafnarmannvirkjum. Aðaltjónið mun hafa orðið á Norðurlandi og ef til vill á Austfjörðum en þaðan vantaði fregnir alveg í gærkvöldi. Víð Eyjafjörð og Skjálfanda varð margvíslegt og mikið tjón á hafnarmannvirkjum og bátum að því er segir í fréttaskeytum frá Akureyri og Húsavík.
Á Dalvík braut skarð í hafnargarðinn. Skolaði stórgrýti úr uppfyllingu hans en steyptur veggur stóð þó óhaggaður. Sjór braut þar einnig grunn undan geymsluskúr svo að hann hrundi. Skemmdirnar á hafnargarðinum eru á 1012 metra kafla og er hann illnothæfur. Munu bátar verða að flytja sig frá Dalvík um sinn. Vörum og olíu, sem var í skúrnum sem sjórinn tók, tókst að bjarga. Trillubátur týndist í Hrísey og Grenivík. Í Hrísey slitnaði vélbáturinn Kópur upp af bátalegunni og týndist hann með öllu. Á Grenivík slitnaði einnig trillubátur upp af legunni og týndist. Á Akureyri skall á norðanstórhríð á sunnudagsnóttina og varð veðrið eitthvert hið versta, sem komið hefir í mörg ár. Sjógangurinn braut frystihúsbryggju K.E.A. á Oddeyrartanga og svonefnda Wathne-bryggju. Sópaði palli af báðum þessum bryggjum. Sjór flæddi inn í skipasmíðastöð K.E.A. á Oddeyri og frystihús, sem þar er, en þar urðu þó ekki miklar skemmdir. Í fréttaskeyti frá Húsavík segir, að norðan fárviðri með snjókomu og foráttubrimi hafi ver ð þar á sunnudaginn svo að annar eins sjógangur muni ekki hafa komið þar síðan 1934. Þrír trillu bátar slitnuðu upp af legunni og sukku. Vélbáturinn Smári Th. 59, sem er 60 lestir að stærð, eign útgerðarfélagsins Vísir í Húsavík, slitnaði upp og rak á land. Er hann talinn talsvert brotinn og mjög örðugt um björgun hans. Vélskipið Smári var aðeins tveggja ára gamall og stærsti bátur Húsvíkinga. Brimið gekk yfir hafnarbryggjuna og hafnargarðinn nýja og yfir steyptar uppfyllingar. Varð þar nokkurt tjón á lauslegum munum, en hafnarmannvirkin munu óskemmd. Tjónið af völdum brimsins norðan lands mun hafa orðið meira vegna þess að stórstreymi var. Eins og fyrr segir var símasambandslaust við norðausturhluta landsins í gær og er blaðinu ekki kunnugt um tjón í höfnum austan Húsavíkur.
Á Siglufirði brast stórhríðin á seint á sunnudagskvöld og um nóttina gekk í foráttubrim eitt hið mesta, sem komið hefir þar lengi. Gekk sjórinn látlaust yfir brimvarnargarðinn og með háflæði á sunnudagsmorgun gekk mikil flóðalda yfir eyrina og flæddi yfir nokkrar götur, einkum Ránargötu og Þormóðsgötu. Svelgur sá, sem á að flytja brott vatn, þarna, stíflaðist og hækkaði flóðið svo ört, að það flæddi viðstöðulaust inn í mörg hús. Flæddi mikill sjór inn í 2530 íbúðarhús og gerði mikið tjón, en fólk varð að hafa sig brott í skyndi. Fjöldi manna reyndi að ryðja frá svelgnum og tókst það von bráðar og lækkaði flóðið þá fljótt, en tjón varð margvíslegt í húsunum. Sjórinn gekk yfir allar bryggjur og skemmdi sumar nokkuð . Einnig gekk hann inn í verksmiðjuhús og geymsluhús, m.a. inn í stærstu mjölskemmuna. Þar var allmikið geymt af karfa og ufsamjöli frá vinnslunni síðustu vikur og stórskemmdist mikið af því. Togarinn Elliði og spænskt fisktökuskip, sem lágu við bryggju, slitnuðu frá henni og urðu að leggjast við festar út á höfn en ekkert tjón varð á þeim. Tvö stór skörð brotnuðu í flóðgarðinn og er það mikið tjón. Á sunnudagsnóttina bilaði háspennulínan frá Skeiðfossvirkjuninni til Siglufjarðar og var rafmagnslaust um sinn, þangað til vélar síldarverksmiðjanna voru teknar í notkun og hefir bærinn enn rafmagn frá þeim, því að ekki var lokið viðgerð línunnar í gærkveldi.
Í gær var unnið að því að reyna að bjarga vélbátnum Trausta GK 9, sem rak upp í Sandgerði í norðanrokinu um helgina. Tilraunirnar báru ekki árangur á flóðinu í gærmorgun, en reynt verður aftur í dag að ná bátnum á flot.
Tíminn segir enn af skemmdum 13. og 14. desember:
[13.] Í fárviðrinu um helgina urðu töluverðar skemmdir á Kópaskeri og víðar í Norður-Þingeyjarsýslu aðallega af völdum brims og sjógangs. Á Kópaskeri slitnaði upp vélbátur, sem notaður er þar til að draga uppskipunarbáta á milli skipa og lands. Eyðilagðist hann með öllu. Tvo uppskipunarbáta rak einnig á land og brotnaði annar mjög. Þetta er mesta brim, sem komið hefir á þessum slóðum síðan 1934. Mikil snjókoma hefir verið í Norður-Þingeyjarsýslu og eru jarðbönnin komin og allur-fénaður á gjöf. Símabilanir urðu töluverðar.
[14.] Frá fréttaritara Tímans á Hofsósi. Í ofviðrinu um helgina urðu miklar skemmdir á Hofsósi. Stærsta tjónið var það, að heilt hús, steinhús, byggt í fyrra, fór í sjóinn með svo til öllu, sem í því var. Norðanveðrið skall á um fjögur-leytið á aðfaranótt sunnudagsins. Hélst afspyrnurok til klukkan 10 á sunnudagsmorguninn, en þá byrjaði heldur að lygna. Samfara rokinu var aftaka brim, svo að elstu menn muna ekki eftir öðru eins síðan 1933 [væntanlega er átt við 1934]. Á níunda tímanum á sunnudagsmorguninn, gerðust þau undur, að brimið sópaði í einu bárukastinu heilu steinhúsi í sjóinn. Var það byggt í fyrra, eign Sveins Jóhannssonar. Hafði hann þar veiðarfærageymslu fyrir útgerðina og lifrarbræðslu og auk þess var i húsinu verbúð, sem ekki var búið í um þessar mundir. Hús þetta stóð uppi á Nöf, rétt ofan við bryggjuna og var næsta hús við sjóinn. Svo til allt, sem í húsinu var fór með því í hafið, nema hvað lítils háttar af veiðarfærum varð bjargað af grunninum. Hafnarmannvirkin á Hofsósi urðu ekki fyrir verulegum skemmdum í veðurofsanum og brimrótinu. Grjót reif að vísu upp vestan við hafnargarðinn og þeyttist sumt af því með briminu upp á bryggjuna. Til marks um brimrótið má geta þess, að stærstu steinarnir, sem sjórinn fleygði upp á bryggjuna, voru 34 smálestir að þyngd. Nóttina, sem óveðrið skall á, var vel gengið frá öllum bátum á Hofsósi. Voru þeir allir settir upp á land og skorðaðir. Sakaði þá ekki í veðrinu.
Frá fréttaritara Tímans í Trékyllisvík. Í ofviðrinu um síðustu helgi tók sjórinn trillubát að Veiðileysu í Veiðileysufirði á Ströndum. Var það síðasti báturinn þar, því að i hinu veðrinu brotnuðu þar tveir bátar. Eigandi bátsins, sem nú fórst, Þorlákur Guðbrandsson, sextugur maður, fæddur og uppalinn í Veiðileysu, segist ekki muna annan eins sjógang. Bátleysið er þeim bændum í Veiðileysu mjög bagalegt, því að aðdrættir eru allir á sjó, en þeir hafa ekki enn getað fengið efni i þök á fénaðarhús, sem fuku í fyrra veðrinu, en hörkuvetur kominn. Á Djúpuvík urðu einnig skemmdir. Þar braut sjórinn uppfyllingu og skemmdi plan allmikið.
Á Þórshöfn gekk sjór á land í ofviðrinu um helgina, og flæddi þar inn í tvö hús. Einn trillubátur, eign Magnúsar Jónssonar, brotnaði í spón. Í Mjóafirði varð það tjón í ofviðrinu, að bátur sökk, og vörubifreið, sem stóð þar á bæjarhlaði, fauk um og stöðvaðist ekki fyrr en úti í sjó. Báturinn, sem sökk, var Marselía, 78 smálestir, eign Stefáns Einarssonar í Sandhúsi. Var bátur þessi notaður til flutninga milli Mjóafjarðar og Neskaupstaðar. Rak hann fyrst að landi, en bar síðan frá og sökk þar. Bíllinn, sem fauk, stóð á hlaðinu að Friðheimi, sem er samtýnis við Fjörð. Valt hann um í ofsahrinu og staðnæmdist ekki fyrr en úti í sjó. Þetta var hálfrar annarrar smálestar bíll, eign Ólafs Ólafssonar, bónda í Friðheimi.
Frá fréttaritara Tímans á Sauðárkróki. Hér á Sauðárkróki átti sér stað ískyggilegt landbrot í ofsaveðrinu, sem skall á síðastliðna sunnudagsnótt, og nokkrar skemmdir urðu á hafnarmannvirkjum og skúrum við sjóinn. Mun annað eins brim og í þessu norðanáhlaupi ekki hafa komið hér í tuttugu ár. Sauðárkróksbær stendur á malareyri undir brekkum frammi við sjóinn Er fremst allhár malarkambur, og af honum tók nú í hafrótinu 610 metra sneið á löngum kafla, þar sem sleppir steyptum garði, sem gerður hefir til varnar sjógangi. Þar sem malarkamburinn var hæstur fremst, veitir hann nú brimi miklu minni viðspyrnu en áður, og er hætt við, að landbrotið aukist næst þegar stórviðri gerir, þótt hafrót verði ekki eins mikið og nú. Sjórinn gróf einnig undan þremur beituskúrum. Í einum þeirra voru geymdir tuttugu pokar af tilbúnum áburði, sem ónýttist algerlega, og auk þess fór í sjóinn bæði timbur og veiðarfæri, sem geymt var í skúrunum. Þá gekk sjór á land í bænum og flæddi inn í kjallara gistihússins Villa Nova. Loks urðu hér skemmdir á hafnarmannvirkjum. Mikið af sandi og möl bar inn í höfnina, og skarð brotnaði í hafnargarðinn og dekkið seig niður á parti. Sömuleiðis tók dekkið af gömlu bryggjunni, þar sem trillubátarnir hafa verið afgreiddir.
Haglaust er nú á Fljótdalshéraði, nema á Jökuldal þar næst enn til jarðar og fénaður því kominn á gjöf. Er útlit hið harðindalegasta. Vegir allir eru tepptir sökum snjóa, en niðri á Reyðarfirði er enn mikið af fóðurbæti og jafnvel heyi, sem flytja átti upp á Hérað. Var reynt að brjótast yfir Fagradal í gær. Fóru þaðan tveir bílar og tvær ýtur, og voru farartækin komin þriðjung leiðarinnar eftir átta tíma útivist. Í Borgarfirði eystra er einnig haglaust, mikill snjór og snjólag vont.
Frá fréttaritara Tímans á Haganesvík. Um síðustu helgi var hér afspyrnuveður með svo miklu sjóróti, að annað eins hefir ekki komið hér síðan 1934. Bryggju tók með öllu hér í Haganesvík, bátar skemmdust og vegur er í hættu. Veðrið skall hér á um kl.þrjú um nóttina og um morguninn var afspyrnurok og sjávargangur svo mikill, að ekki hefir annað eins komið síðan 1934. Var brimið afskaplegt og um kl. 10 um morguninn tók brimið í einu vetfangi trébryggju allstóra, sem byggð var í Haganesvik fyrir 67 árum, þegar verið var að gera Skeiðfossvirkjunina. Er ekki urmull eftir af bryggjunni. Allir bátar, flest trillubátar, höfðu verið settir hátt upp, en brimið gekk svo langt á land, að það skemmdi þá flesta eða alla meira og minna. Þá gekk sjórinn einnig inn í sláturhús en skemmdir af því urðu vonum minni. Árabát tók brimið og eyðilagði alveg á bænum Reykhóli, skammt frá Haganesvík. Við Haganesvík liggur vegurinn við sjóinn á malarkömbum milli sjávar og lóna og vatna. Í haust var gerður þarna nýr vegur. Í sjávarganginum á sunnudaginn stíflaðist frárennslið úr Sandósi og bólgnaði lónið upp og braut sér síðan nýja leið til sjávar. Rennur ósinn nú með fram nýja veginum á 100 metra kafla og grefur undan honum, svo að vegurinn er í mikilli hættu. Einnig teygði brimið sig upp að veginum og gróf undan honum.
Frá fréttaritara Tímans í Borgarfirði eystra. Talsverðir skaðar urðu hér í þorpinu af völdum hafróts og veðurs síðastliðinn sunnudag og mánudag. Telja gamlir menn, að sjór hafi aldrei gengið hærra á land á þessari öld en í veðrinu nú um helgina. Veðurhæð var ofsaleg báða daga, norðanhríð með fádæma hafróti og brimi. Braut sjórinn stór skörð í varnarhleðslu við aðalgötu þorpsins, flæddi á land upp og inn í nokkur hús, þótt ekki yrði þar tjón að verulegu ráði. Hins vegar braut sjórinn fiskiskúra og skemmdi nokkuð af fiski. Einnig skolaði ýmsu burt, svo sem fiskilínum, tunnum með olíu og lýsi og fleira af varningi.
Frá fréttaritara Tímans á Raufarhöfn. Um helgina var hér aftakaveður og hefir ekki meiri sjávargangur komið um áratugi. Fjárborgirnar á Sigurðarstöðum, sem eru við sjó norðan á Sléttunni miðri, standa frammi við sjóinn og á aðra hönd er stórt lón, sem skilið er frá sjó með malarkambi. Í stórbrimum stíflast stundum ósinn eða frárennsli þess, og er líklegt að svo hafi verið í þetta sinn. Í fárviðrinu seint á sunnudagsnóttina hrakti um 70 fjár frá fjárborgunum í lónið eða týndist með öðrum hætti, og er þetta meiri hluti fjárstofns bóndans á Sigurðarstöðum, Sæmundar Kristjánssonar. en einnig átti lausamaður sem hjá honum er, eitthvað af fénu. Í gær höfðu fundizt 35 kindur dauðar í lóninu, en búist var við að mestur hluti hins týnda fjár hefði farist. Þó var ekki útilokað talið, að eitthvað af fénu hefði hrakið annað og þá lent i fönn eða eða út á heiðar og væri kannski lifandi enn. Mikill snjór er nú kominn á Sléttu og er jarðlaust með öllu þessa daga. Á Raufarhöfn var brimið afskaplegt og gekk langt á land, alveg upp að húsum og jafnvel inn í þau. Skemmdir urðu þó ekki teljandi þar. Vélbátar lágu á höfninni, en sjómenn voru í þeim mörgum og höfðu vélar í gangi til að vera viðbúnir, ef þeir slitnuðu upp. Tókst þannig að verja bátana að mestu.
Tíminn segir 15.desember af ófærð nyrðra og enn af tjóni í veðrinu þann 10.
Í allan gærdag var stórhríð á Akureyri, eins og víðast hvar annars staðar á Norðurlandi. Umferð bíla mátti heita stöðvuð um bæinn í gærkvöldi, og illt útlit um mjólkurflutninga með bílum úr héraðinu til Akureyrar.
Frá fréttaritara Tímans í Reykhólasveit. Hið mesta fárviðri var hér um slóðir aðfaranótt síðastliðins sunnudags [10.], og mun veðurhæðin hafa orðið þrettán vindstig á Reykhólum. Sprengdi veðrið járnklæddan timburgafl úr birgðaskemmu tilraunastöðvarinnar þar. Mun þó lélegum frágangi byggingameistarans hafa verið um að kenna, að gaflinn stóðst ekki veðrið. Skemman fylltist af fönn, en verulegar skemmdir munu ekki hafa orðið á því, sem þar var geymt.
Þann 16. og 17. gerði talsverða sunnanátt og hláku. Urðu þá vatnavextir sem ollu tjóni. Tíminn segir frá 20. desember:
Frá fréttaritara Tímans i Vík í Mýrdal. Síðastliðinn sunnudag gerði hér um slóðir mikla vatnavexti, og urðu lækir og ár að foraðsvötnum. Skemmdust vegir víða af völdum vatns, og brýr tók af lækjum. Víða er grafið undan vegum, svo að þeir verða viðsjálir, er frost fer úr. Brúna af Uxafótarlæk, milli Fagradals og Víkur, tók af. Smábrú tók af læk utan við Skeiðflöt í Mýrdal og aðra af Halalæk hjá Sólheimanesi. Eftir að annar brúarstöpullinn við Uxafótarlæk var hruninn, bar það að pilt á jeppa, Einar Klemensson frá Görðum í Mýrdal. Varð hann þess ekkí var, hvað gerst hafði og lenti hann í flaumnum með bíl sinn. Einari tókst að bjarga sér, en jeppinn stórskemmdist í læknum af jakaburði.
Þegar áætlunarbíll var á leið upp í Reykholt frá Reykjavík síðdegis á laugardag [16.], skall á hvassviðri, svo að aftaka rokur skullu ofan af Hafnarfjalli. En vegurinn liggur mjög nærri fjallinu á kafla, eins og kunnugt er þeim, er þarna hafa átt leið um, síðan veginum um Hafnarskóg var breytt. Á sjötta tímanum á laugardaginn, þegar bíllinn fór fyrir fjallsendann, skall roka á bílinn skyndilega, og skipti það engum togum, að vindurinn tók bílinn út af veginum og þeytti honum út í flóa i einum svip. Þó undarlegt megi virðast sakaði engan sem í bílnum var. Er það ekki hvað síst að þakka snarræði bifreiðarstjórans Guðmundar Guðjónssonar, sem sneri bílnum þannig, að komist varð hjá veltu. Er hann vanur og traustur bifreiðarstjóri og kunnugur á þessari leið. Djúp gil voru við veginn rétt framan við þar sem bíllinn fauk út af og einnig skammt fyrir aftan. Bíllinn skemmdist lítið og varð honum komið upp á veginn aftur, þar sem kanturinn var ekki hár og gat hann haldið ferð sinni áfram upp í Reykholt.
Tíminn segir enn af tjóni í veðrinu þann 10. í pistli þann 21. desember:
Í ofviðrinu, sem skall á 10. desember, urðu talsverðar skemmdir í Bakkafirði. En af þeim hafa ekki borist fregnir fyrr en nú, þar eð símasambandslaust hefir verið við Höfn í Bakkafirði eftir veðrið, þar til nú. Brimið var ægilegt hér hjá okkur, sagði Lúðvík Sigurjónsson útibússtjóri í viðtali við tíðindamann Tímans. Sjógangur var meiri en dæmi eru um, og mun sjór aldrei hafa gengið jafn hátt síðustu 3040 árin. Sex smálesta mótorbátur, eign færeyskra bræðra, Engilberts og Jógvans Hansen, stóð uppi á landi í kauptúninu Höfn í Bakkafirði og hafði staðið þar ónotaður síðustu 45 árin. Hann hreif brimið með sér í sjóinn. Dráttarbátur, eign Lúðvíks Sigurjónssonar, stóð langt uppi á braut. Brimið skolaði honum einnig brott, og er ekki vitað, að sjór hafi áður gengið svo hátt. Loks laskaðist bryggjan talsvert í sjóganginum. Á Bakka í Bakkafirði urðu einnig skemmdir. Þar brotnaði fiskiskúr, eign Marinós Sigurðssonar, eins af þremur bændum þar. Fleiri smærri skemmdir urðu af veðrinu og sjóganginum í Bakkafirði.
Árið 1950 smöluðu Mývetningar enn fé á aðventunni - rétt eins og í hinni frægu sögu Gunnars Gunnarssonar sem gerist um það bil 25 árum fyrr. Tíminn 29.desember:
Eins og frá var skýrt hér í blaðinu um daginn lentu Mývetningar í allmiklum þrekraunum við að koma fé sínu heim af Austurfjöllum fyrir hátíðarnar og vantaði þá um 90 fjár, sem flest hafði fennt á fjöllunum í stórhríðinni. Eftir áhlaupið var lagt af stað til leitar og aðallega notaðir til þess hundar, sem vanir eru að leita í fönn. Eiga Mývetningar nokkra hunda, sem þeir hafa vanið við slíkt, og auk þess var fenginn vanur leitarhundur neðan úr Bárðardal. Fannst rúmlega helmingur hins týnda fjár dagana fyrir jólin, en enn vantar 3040 fjár. Er það með því allra mesta, sem Mývetninga hefir nokkurn tíma vantað af Fjöllunum eftir haustgönguna.
Hér lýkur upprifjun hungurdiska á veðri og tíðarfari ársins 1950. Tölulegar upplýsingar ýmsar má finna í viðhenginu.
Flokkur: Vísindi og fræði | Facebook
Um bloggið
Hungurdiskar
Færsluflokkar
Heimsóknir
Flettingar
- Í dag (23.11.): 8
- Sl. sólarhring: 885
- Sl. viku: 2330
- Frá upphafi: 2413764
Annað
- Innlit í dag: 8
- Innlit sl. viku: 2149
- Gestir í dag: 8
- IP-tölur í dag: 8
Uppfært á 3 mín. fresti.
Skýringar
Eldri færslur
- Nóvember 2024
- Október 2024
- September 2024
- Ágúst 2024
- Júlí 2024
- Júní 2024
- Maí 2024
- Apríl 2024
- Mars 2024
- Febrúar 2024
- Janúar 2024
- Desember 2023
- Nóvember 2023
- Október 2023
- September 2023
- Ágúst 2023
- Júlí 2023
- Júní 2023
- Maí 2023
- Apríl 2023
- Mars 2023
- Febrúar 2023
- Janúar 2023
- Desember 2022
- Nóvember 2022
- Október 2022
- September 2022
- Ágúst 2022
- Júlí 2022
- Júní 2022
- Maí 2022
- Apríl 2022
- Mars 2022
- Febrúar 2022
- Janúar 2022
- Desember 2021
- Nóvember 2021
- Október 2021
- September 2021
- Ágúst 2021
- Júlí 2021
- Júní 2021
- Maí 2021
- Apríl 2021
- Mars 2021
- Febrúar 2021
- Janúar 2021
- Desember 2020
- Nóvember 2020
- Október 2020
- September 2020
- Ágúst 2020
- Júlí 2020
- Júní 2020
- Maí 2020
- Apríl 2020
- Mars 2020
- Febrúar 2020
- Janúar 2020
- Desember 2019
- Nóvember 2019
- Október 2019
- September 2019
- Ágúst 2019
- Júlí 2019
- Júní 2019
- Maí 2019
- Apríl 2019
- Mars 2019
- Febrúar 2019
- Janúar 2019
- Desember 2018
- Nóvember 2018
- Október 2018
- September 2018
- Ágúst 2018
- Júlí 2018
- Júní 2018
- Maí 2018
- Apríl 2018
- Mars 2018
- Febrúar 2018
- Janúar 2018
- Desember 2017
- Nóvember 2017
- Október 2017
- September 2017
- Ágúst 2017
- Júlí 2017
- Júní 2017
- Maí 2017
- Apríl 2017
- Mars 2017
- Febrúar 2017
- Janúar 2017
- Desember 2016
- Nóvember 2016
- Október 2016
- September 2016
- Ágúst 2016
- Júlí 2016
- Júní 2016
- Maí 2016
- Apríl 2016
- Mars 2016
- Febrúar 2016
- Janúar 2016
- Desember 2015
- Nóvember 2015
- Október 2015
- September 2015
- Ágúst 2015
- Júlí 2015
- Júní 2015
- Maí 2015
- Apríl 2015
- Mars 2015
- Febrúar 2015
- Janúar 2015
- Desember 2014
- Nóvember 2014
- Október 2014
- September 2014
- Ágúst 2014
- Júlí 2014
- Júní 2014
- Maí 2014
- Mars 2014
- Febrúar 2014
- Janúar 2014
- Desember 2013
- Nóvember 2013
- Október 2013
- September 2013
- Ágúst 2013
- Júlí 2013
- Júní 2013
- Maí 2013
- Apríl 2013
- Mars 2013
- Febrúar 2013
- Janúar 2013
- Desember 2012
- Nóvember 2012
- Október 2012
- September 2012
- Ágúst 2012
- Júlí 2012
- Júní 2012
- Maí 2012
- Apríl 2012
- Mars 2012
- Febrúar 2012
- Janúar 2012
- Desember 2011
- Nóvember 2011
- Október 2011
- September 2011
- Ágúst 2011
- Júlí 2011
- Júní 2011
- Maí 2011
- Apríl 2011
- Mars 2011
- Febrúar 2011
- Janúar 2011
- Desember 2010
- Nóvember 2010
- Október 2010
- September 2010
- Ágúst 2010
Bæta við athugasemd [Innskráning]
Ekki er lengur hægt að skrifa athugasemdir við færsluna, þar sem tímamörk á athugasemdir eru liðin.