Óvenjuhár meðalhiti

Meðalhiti á Akureyri fyrstu 25 daga júlímánaðar er 15,0 stig og sömuleiðis 15,0 stig síðustu 30 daga. Meðaltalið á Krossanesbrautinni er lítillega lægra, 14,5 stig það sem af er mánuði. Meðalhiti er álíka hár á Torfum í Eyjafirði og litlu lægri á Hallormsstað, á Reykjum í Fnjóskadal og við Mývatn. Vik frá meðallagi er sem fyrr mest á fjöllum um landið austanvert, +5,7 við Upptyppinga og +5,5 á Gagnheiði. Meðalhámarkshiti er einnig óvenju hár, meiri en 20 stig, hæstur á Hallormsstað 21,7 stig - sýnist ritstjóra hungurdiska í fljótu bragði. Líklegt er að þessar vægast sagt óvenjulegu tölur lækki heldur næstu daga, en þó lítur nokkuð vel út með að júlímeðalhitamet verði slegin á allmörgum stöðvum og sá möguleiki er einnig fyrir hendi að við fáum að sjá hærri mánaðarmeðalhita en sést hefur áður hér á landi á einhverri stöð. 

Hæsta nýleg tala - og alveg vafalaus - eru 13,7 stig á Hjarðarlandi í júlí 2019. Vafalítil er tala frá Egilsstöðum í júlí 1955, líka 13,7 stig. Því miður féllu mælingar niður á Hallormsstað sumarið 1991, rétt hugsanlegt er að meðalhiti í júlí hafi þar orðið hærri en þetta - og með hefðbundnum ágiskunaraðferðum reiknast hann 14,0 stig (en við getum ekki viðurkennt það sem fengið er með reiknikúnstum sem met). 

Hæsta júlítala á Akureyri hingað til er 13,3 stig, frá hinu sérlega óvenjulega sumri 1933. Í gömlum hungurdiskapistli er fjallað um fleiri háar mánaðarmeðalhitatölur.

Ágústmánuður á einnig fáeinar mjög háar meðalhitatölur, vafalaus eru 13,5 stig á Írafossi 2004 og trúlega eru 13,9 stig á Húsavík 1947 sömuleiðis rétt (eða þar um bil). Ágúst 1880 var mjög hlýr um land allt, og sérstaklega austanlands. Þar reiknast meðalhiti á Valþjófsstað 14,0 stig - en engu að síður vafasamt að viðurkenna það sem met - þó vafalaust hafi þar verið óvenjuhlýtt. 

Að 30-daga meðalhiti skuli nú hafa náð 15,0 stigum er harla óvænt - jafnvel þó ekki „hitti í“ almanaksmánuð. Nú verður að játa að ekki hefur verið kerfisbundið leitað í gegnum öll eldri 30-daga meðaltöl og svo lengi sem það hefur ekki verið gert er ekki alveg hægt að fullyrða að svona nokkuð hafi ekki gerst áður á þeim tíma sem hitamælingar hafa verið stundaðar hér á landi. Munurinn á þeim eldri háu hitatölum sem hér hafa verið nefndar og 15 stigunum er hins vegar svo mikill að líkur á að finna eitthvað ámóta í eldri gögnum eru ekki mjög miklar. Ritstjóri hungurdiska mun samt gefa þessu auga. 

Meðalhámarkshitatölur mánaðarins verða líka spennandi. Hæsti mánaðarmeðalhámarkshiti sem við hiklaust viðurkennum eru 18,7 stig, frá Hjarðarlandi bæði 2008 og 2019. Þær sem næst koma á eftir er fjallað um í gömlum hungurdiskapistli þar er einnig sagt frá (vafasamari eldri meðalhámarkstölum). 

Einhver spyr nú sjálfsagt um hæsta meðallágmarkshita mánaðar. Það met er frá Görðum í Staðarsveit - í júlí 1991, 11,0 stig. Hæsti meðallágmarkshiti mánaðar á Akureyri reiknast í júlí 1933, 10,4 stig (tala sem þarf reunar nánari rannsóknar við). Meðaltal fyrstu 25 daga júlímánaðar nú er sá sami. Spurning hversu vel það heldur þessa sex daga sem eftir lifa mánaðar. Hæsti mánaðarmeðallágmarkshiti í Reykjavík er 10,8 stig (líka í júlí 1991).    

 

Athugasemdir

[Helga Kristjánsdóttir, 28.7.2021 kl. 02:42]

"hjá góðu fólki"