Nætursvali

Hitinn er fljótur að falla á nóttunni í heiðskíru veðri - sérstaklega yfir þurru landi. Frost er allalgengt við jörð í júlímánuði - jafnvel um landið sunnanvert, en ekki á hitamælum í staðalhæð, 2 metra frá jörð. Frost hefur þannig aldrei mælst í hitamælaskýli í Reykjavík í júlí. Lægsti lágmarkshiti sem við vitum um í júlí á veðurstöðinni í Reykjavík er 1,4 stig - sem mældust við flugvöllinn aðfaranótt þess 25. árið 1963. Við vitum hins vegar af frosti í júlí í nágrenninu, þann 18.júlí 1983 mældist frostið -1,7 stig á Hólmi fyrir ofan Reykjavík, og -0,3 stig á Korpu þann 25.júlí 2009. Síðastiðna nótt fór frostið -2,1 stig á stöð Vegagerðarinnar við Sandskeið, það er þá nýtt lágmarksmet fyrir höfuðborgarsvæðið í júlí. Sandskeiðsstöðin hefur verið á þessum stað frá 2012 - hún hitti næturnar köldu árið 2009 ekki (þegar kaldast varð á Korpu). 

En eins og áður sagði getur orðið mun kaldara niður við jörð. Lægsta lágmarks við jörð sem við vitum um í Reykjavík er -5,9 stig, 8.júlí 1985 og -10,8 stig við Korpu 25,júlí 2009. Næturfrostin seint í júlí 2009 voru mjög óvenjuleg og ollu miklu tjóni víða í garðlöndum. 

Kortið sýnir hæð 500 hPa-flatarins (heildregnar línur) og þykktina (litir) þann 25.júlí 2009. Þetta er mjög óvenjuleg staða. Það er rétt sárasjaldan að blái þykktarliturinn (<5280 metrar) nær inn á land í júlímánuði - eins og hér, ávísun á næturfrost mjög víða. 

Þó met hafi verið sett á Sandskeiði hafa júlílágmarksmet ekki fallið víða þessa dagana - ekkert á við það sem gerðist 2009. [Féllu reyndar fáein norðaustanlands fyrstu daga mánaðarins]. En þessum köldu nóttum er ekki lokið. Við erum enn inni í kalda loftinu og verðum það víst næstu daga - ef trúa má spám. Met gætu því enn fallið - og gera það sjálfsagt á fjölmörgum stöðvum. 

Við getum (kannski til samanburðar við kortið hér að ofan) litið á spákort evrópureiknimiðstöðvarinnar sem gildir á fimmtudaginn (23.júlí).

Kuldapollurinn er mjög gerðarlegur - kannski leynist örlítill blár blettur þarna einhvers staðar rétt austur af Scoresbysundi. Þykktin yfir Suðvesturlandi nálgast þó gula litinn - fulltrúa sumarsins - en er ekki nema um 5340 metrar á útnesjum norðaustanlands. Reynslan sýnir að næturfrostahætta vex mjög fari þykktin niður fyrir 5340 metra - sé veður jafnframt bjart og vindur hægur. 

Hér má í framhjáhlaupi líka minnast á að í illviðrinu um helgina féllu líka nokkur vindhraðamet á stöðvunum. Finna má lista yfir ný met (á stöðvum sem athugað hafa í 10 ár eða lengur) í viðhenginu.

Meðalhiti fyrstu 20 daga mánaðarins er 10,7 stig í Reykjavík, -0,7 stigum neðan meðallags áranna 1991 til 2020 og -0,9 stigum neðan meðallags sömu daga síðustu tíu árin. Hitinn raðast því í 17.hlýjasta sæti (af 20) á öldinni. Hlýjastir voru sömu dagar árið 2009, meðalhiti þá var 13,5 stig, en kaldastir voru þeir ári 2018, meðalhiti 9,9 stig. Á langa listanum er hitinn í 78.sæti (af 146). Á honum er 2009 líka í hlýjasta sætinu, en kaldastir voru þessir dagar árið 1885, meðalhiti 8,2 stig.

Á Akureyri er meðalhiti dagana 20 nú 10,3 stig, -0,6 stigum neðan meðallags bæði 1991 til 2020 og síðustu tíu ára.

Að tiltölu hefur verið hlýjast á Suðausturlandi, hiti þar er í 5.hlýjasta sæti aldarinnar, en kaldast hefur verið á Norðurlandi eystra, þar er hitinn í 18.hlýjasta sætinu.

Á einstökum veðurstöðvum er jákvætt vik mest á Skarðsfjöruvita, +0,8 stig miðað við síðustu tíu ár, en kaldast að tiltölu hefur verið í Oddskarði, þar er hiti -1,3 stig undir meðallagi.

Úrkoma hefur mælst 41,4 mm í Reykjavík og er það í ríflegu meðallagi. Á Akureyri hefur úrkoman mælst 30,4 mm og er það nokkuð yfir meðallagi.

Sólskinsstundir hafa mælst 125,9 það sem af er mánuði í Reykjavík og er það í rétt rúmu meðallagi.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• viðhengi