Fleiri septemberfréttir

Við lítum nú á tvö kort. Hið fyrra sýnir meðalhæð 500 hPa-flatarins í mánuðinum og vik hennar frá meðallagi, en hið síðara sjávarhitavik í norðurhöfum í mánuðinum.

Við munum auðvitað enn hversu skiptur mánuðurinn var, og einhvern veginn fór það svo að hiti varð rétt ofan meðallags á meginhluta landsins. Heildregnu línurnar á kortinu sýna meðalhæð 500 hPa-flatarins. Hún var rétt yfir meðallagi á mjóu belti norðan úr höfum og suður yfir landið, en vikin eru þannig að háloftavindáttir lenda í meðallagi þegar litið er á mánuðinn i heild. Vikamynstrið segir okkur einnig að norðlægar áttir hafa verið nokkuð tíðari en að meðallagi fyrir austan land og suður um norðanverðan Norðursjó, en sunnanátt aftur á móti tíðari en að meðallagi við Grænland austanvert. Ekki eru þetta þó stór vik.

Hér má sjá sjávarhitavik mánaðarins í norðurhöfum. Gríðarlega afbrigðilegt ástand og hiti víðast langt yfir meðallagi. Þær fréttir bárust t.d. í gær að september hefði verið sá hlýjasti í sögunni við norðurströnd Alaska og þar bíða menn vetrar með óþreyju og óska þess að hann komi sem fyrst. Í fljótu bragði skilur maður slíkar óskir ekki vel - en nánari hugsun vekur þann skilning. Sé hafís lítill er mun brimasamara við ströndina heldur en venjulega og hún er miklu fjær jafnvægi (óvön tíðum brimum) heldur en er þó hér á landi. Landrof í hauststormum er því mjög ískyggilegt í þeim fáu strandbyggðum sem þarna eru. Híbýli og viðurværi allt í voða. 

Kortið segir þó ekkert til um hversu langt niður þessi hlýindi ná, né heldur hvernig lagskiptingu sjávar er háttað, en selta kemur þar einnig við sögu. Við getum því hvorki getið okkur til um afleiðingar hlýindanna fyrir ísmyndun í haust né ísbúskapinn í vetur. Við getum staðfest að þetta er óvenjulegt - en verðum að spara okkur yfirlýsingar um framhaldið. 

Að vanda þökkum við Bolla Pálmasyni fyrir kortagerðina. 

Athugasemdir

[Jónas Gunnlaugsson, 2.10.2019 kl. 23:06]

Þakka fróðleikinn.

Egilsstaðir, 02.10.2019  Jónas Gunnlaugsson