Af stöðunni á norðurhveli í byrjun nóvember

Eins og oft áður lítum við nú á kort sem sýnir hæð 500 hPa-flatarins og þykktina yfir norðurhveli. Jafnhæðarlínur eru heildregnar, því þéttari sem þær eru því stríðari er vindurinn sem blæs nokkurn veginn samsíða þeim með lægðir á vinstri hönd. Þykktin mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs, því meiri sem hún er því hlýrra er loftið.

Spáin er úr líkani evrópureiknimiðstöðvarinnar og gildir síðdegis á fimmtudag, 3. nóvember. Við sjáum að heimskautaröstin liggur nú lítt rofin allan hringinn - greinum legu hennar á þéttum jafnhæðarlínum. Brúni strikalínuhringurinn fylgir henni nokkurn veginn - sjá má einstakar bylgjur af hlýju lofti (grænt og gult) laumast norður fyrir hann - og eitthvað af köldu suður fyrir (blátt). Miðja hringsins liggur nú handan norðurskauts frá Íslandi séð - almennt er kaldara í austurvegi en vestra. 

Norðan rastarinnar er samt ekki svo óskaplega kalt - en þeir félagar kuldapollarnir Stóri-Boli og Síberíu-Blesi eru samt greinilegir - en áberandi hæðarhryggur (hlýr ás) á milli (rauð, þykk strikalína). 

Það er áberandi á kortinu að Síberíukuldinn virðist í augnablikinu forðast Norðuríshafið - hann er mestur inni á landi - og liggur kuldaásinn í boga langt sunnan norðurskauts. Þetta er ekki svo óvenjulegt og getur auðvitað breyst skyndilega - en er samt nokkuð athyglisvert í ljósi þess að sérlega íslítið er nú í norðurhöfum og varmatap Norðuríshafs til lofthjúpsins því með mesta móti - kannski er það að búa til hlýja hrygginn - eða alla vega aðstoða við viðhald hans? 

Erlend veðurnörd, tístarar og bloggarar eru að ýja að því að snjór sé óvenju útbreiddur (lítið geta þau vitað um magnið ennþá) í Síberíu og vestur eftir Rússlandi. Sumir fræðimenn eru einnig að gera því skóna að þessi (meinta) óvenjulega hitun lofts yfir norðurslóðum trufli þá félaga Bola og Blesa svo þeir finni síður sín „eðlilegu“ vetrarbæli - og flæmist aðeins sunnar en ella væri.

Þó svosem eins og fimm eða sjö breiddarstig séu ekki áberandi á korti eins og þessu má trúa því að það munar um þau - hitabratti er oftast mikill í kringum kuldapollana. 

Ekki treystir ritstjóri hungurdiska sér til að taka hreina afstöðu með eða á móti þessum hugmyndum um áhrif ísleysis á hegðun kuldapolla og bylgjumynsturs á norðurslóðum og þar með norðurhveli öllu - enda hefur hann á löngum ferli séð margt skrýtið og óvænt gerast sem síðan hefur bara jafnað sig. - En ísrýrðin um þessar mundir er mjög óvenjuleg svo mikið er víst. 

Staðan á kortinu hér að ofan verður mjög fljót að breytast - og ekki rétt að draga einhverjar djúpar ályktanir af henni einni saman. 

Yfir Íslandi er tiltölulega hlýtt loft á kortinu og enn hlýrra loft stefnir í átt til landsins (rauð ör neðst á því). En þessi sérlega óvenjulegu hlýindi (já þau eru óvenjuleg) hljóta samt að taka enda um síðir.