Fyrri hluti ársins 2015 var kaldur -

Fyrri hluti árisins 2015 var kaldur - sérstaklega suðvestanlands og sá kaldasti á Stórhöfða í Vestmannaeyjum síðan 1995. Í Reykjavík var fyrri hluti ársins 1999 nánast jafnkaldur og nú. Norðaustan- og austanlands hefur verið heldur hlýrra að tiltölu - á Teigarhorni var fyrri hluti ársins 2008 t.d. lítillega kaldari en nú og flest ár í kringum síðustu aldamót ýmist kaldari eða svipuð og nú. 

Á landsvísu er meðalhitinn fyrstu sex mánuði ársins sá lægsti síðan 1999, en árin 2000 og 2002 var hann nánast sá sami og nú. 

Myndin sýnir meðalhita í Reykjavík í janúar til júní 1871 til 2015. Lárétti ásinn tímann, en sá lóðrétti hita. Fyrri hluti ársins í fyrra var sá fjórðihlýjasti á öllu tímabilinu og fallið í ár mikið, niður í 91. sæti af 145. Síðustu ár hafa verið mjög afbrigðileg í langtímasamhengi - árið í ár hefði talist venjulegt fyrir 20. árum. 

Hiti fyrri hluta árs vegur auðvitað þungt í ársmeðalhitanum - ekki síst vegna þess að breytileiki hitans er mestur að vetrarlagi. Þrír vetrarmánuðir eru á fyrri hluta ársins en aðeins einn á síðari hluta þess.

Í ámóta pistli hungurdiska sem birtist fyrir rúmum mánuði var velt vöngum yfir líklegum ársmeðalhita í Reykjavík og birt línurit sem sýndi „samband“ meðalhita þess tíma sem liðinn var af árinu og meðalhita þess alls.

Lárétti ásinn sýnir meðalhita fyrri hluta árs í Reykjavík - en sá lóðrétti meðalhita ársins alls. Mikil fylgni er á milli. Lóðrétta strikalínan sýnir hita það sem af er ári 2015, hún sker rauðu aðfallslínuna við 4,2 stig. Svo kalt ár hefur ekki komið í Reykjavík síðan 1995 - en þá var meðalhitinn hins vegar talsvert lægri eða 3,8 stig. 

Við sjáum að eitt ár - kaldara er þetta - náði að hala sig upp í fimm stig áður en því var lokið. Það var 1958. 

Það má líka taka eftir því að árin sem voru áberandi hæst á efri myndinni (1964 og 1929) sprungu á limminu - stóðu ekki alveg undir væntingum. Það gerðu hins vegar 2003, 2014, 2010, 1941 og 1939.

Þótt júnímánuður hafi verið kaldur var hann á landsvísu samt talsvert hlýrri en júní 2011. Sumir hljóta að muna eftir þeim mánuði - enda kveinaði ritstjóri hungurdiska sáran eins og fróðleiksfúsir lesendur geta rifjað upp. 

En mánuðirnir saman, maí og júní? Línuritið sýnir (reiknaðan) landsmeðalhita maí og júní allt aftur í þokukennda fortíð veðurmælinga. 

Ekki megum við taka mikið mark á tölum frá því fyrir 1880 - en frá og með 1930 á að vera mark á flestu takandi. Maí og júní í ár liggja mjög neðarlega miðað við það sem verið hefur að undanförnu - og þarf að fara aftur til áranna 1981 til 1983 til að finna ámóta tölur (en 1997 ekki langt fyrir ofan). Mun kaldara var í maí og júní 1979 og einnig var nokkru kaldara í sömu mánuðum 1968 - svipað 1967 og 1973 - og líka 1949, 1952 og 1958. 

En júlí byrjar með hreint borð - hvað gerir hann?

Athugasemdir

[Jón Kristjánsson, 1.7.2015 kl. 22:08]

Athyglisvert yfirlit. Reynslan hefur sýnt að þeir laxaseiðárgangar sem ganga til sjávar í köldum vorum skila sér illa. Það lítur því ekki vel út með smálaxagegnd næsta ár, en maður veit þó aldrei, náttúran er brellin.