Suðvestanátt (illkynja?)

Suðvestanáttin var ágeng í vetur - en hefur verið heldur minna áberandi í norðantíðinni í vor. Nú tekur hún sig upp aftur í nokkra daga - með hálfgerðum (eða algerum) leiðindum um landið vestanvert - en skárra verður um landið austanvert. 

Kortið sýnir spá evrópureiknimiðstöðvarinnar sem gildir seint á sunnudagskvöld (7. júní).

Óvenjuöflug hæð er vestur af Írlandi - en snarpt lægðardrag vestast á Grænlandshafi - á leið norðaustur. Strikalínurnar marka hita í 850 hPa-fletinum og er það 0 stiga línan (frostmark) sem er í flækju yfir landinu. Það getur engan veginn talist hlýtt á þessum árstíma - en þar sem við höfum aðallega verið með -5 stiga systur hennar yfir okkur að undanförnu verðum við að vera sæmilega sátt. 

En mánudagurinn verður leiðinlegur vestanlands - kannski verður hægt að kalla suðvestanáttina þá útsynning, skúradembur jafnvel með einhverju hvítu ívafi á aðfaranótt þriðjudags. Síðan eiga lægðir að koma á kunnuglegu færibandi næstu vikuna - en reiknimiðstöðvar eru svo ósammála um smáatriðin að við sleppum að ræða þau í bili.

Veðurnörd óróast þegar þau sjá töluna 1040 hPa á kortum í júní - hún þýðir að eitthvað er úr skorðum gengið í norðurhvelshringrásinni, kannski er hlýtt loft of norðarlega í hringnum - og sé svo er hætt við að kalt sé of sunnarlega - eða að slíks sé skammt að bíða. 

Hæsti þrýstingur sem mælst hefur í júní á Íslandi er rétt rúm 1040 hPa - það var reyndar í hitabylgjunni frægu sem gaf íslandsmetið 1939 - hlýtt loft svo sannarlega úr skorðum gengið. 

Hér að neðan eru til gamans tvö kort úr endurgreiningasafninu - það frá 1959 úr þeirri japönsku - en það frá 1992 úr interim-greiningu evrópureiknimiðstöðvarinnar. 

Fyrst er kortið frá 1992 - að kvöldi þjóðhátíðardagsins 17. júní. Í fyrstu sýn harla líkt kortinu að ofan. Ámóta hæð vestur af Írlandi og ámóta lægðardrag við Grænland. 

Síðara kortið er frá 1959.

Þetta kort sýnir stöðuna að kvöldi 14. júní 1959. Enn meiri hæð er suður í hafi - lægðardrag er við Grænland - en áttin er samt greinilega vestlægari heldur en nú og 1992. 

Hvað svo? Ef til vill kannast stöku lesandi við þessar dagsetningar - eða öllu heldur það sem fylgdi í kjölfarið. Upp úr stöðunni 1992 gerði eitt harðasta júníhret síðari áratuga - jónsmessuhretið mikla - þegar meira að segja varð hvítt af snjó í efstu byggðum Reykjavíkur. En upp úr stöðunni 1959 kom 17.júníhríðin mikla á Norðurlandi - sem elstu menn muna - eins og væri í gær. 

En gerist eitthvað ámóta nú? Vonandi ekki - evrópureiknimiðstöðin talar um norðanhret í kjölfarið - en að það verði ekki af verstu gerð. Nú í kvöld er líkan bandarísku veðurstofunnar að spá hríð norðanlands um næstu helgi - en allt of snemmt er að taka undir það. 

Fleira óvenjulegt er að sjá á veðurkortum þessa dagana. Sérlega djúp lægð er við norðurskautið um helgina - kortið hér að neðan sýnir miðjuþrýstinginn 973 hPa - ekki einsdæmi - en ekki fjarri því. Lægðin veldur illviðri í Norðuríshafi - skyggir á sól og dregur úr bráðnun íss - einmitt á þeim tíma þegar sólin ræður mestu um bráðnunina - og nú bætir snjó á ísinn. Hvort svo munar um þessa lægð þegar upp er staðið vitum við ekki. 

 

Kortið er úr smiðju bandarísku veðurstofunnar og gildir kl. 6 að morgni sunnudags 7. júní.