Fyrirstaðan virðist ætla að halda - en er óþarflega langt í burtu

Fyrirstaðan sem fjallað var um í pistli um miðja síðustu viku - þegar hún var að myndast - virðist ætla að halda. Hún er hins vegar óþarflega langt í burtu frá okkur. En samt - hún hindrar verulegar árásir kulda.

Við lítum á spákort evrópureiknimiðstöðvarinnar sem gildir um hádegi á miðvikudag (15. janúar).

 

Ísland er rétt neðan við miðja mynd. Jafnhæðarlínur 500 hPa-flatarins eru heildregnar - því þéttari sem þær eru því meiri er vindur í fletinum (tölur í dekametrum). Þykkt er sýnd í lit, en hún segir frá hita í neðri hluta veðrahvolfs. Því meiri þykkt - því hlýrra. Mörkin á milli grænna og blárra lita er við 5280 metra. Ísland er mestallt í grænu og það þýðir að hiti er 2 til 3 stig yfir meðallagi. Hitavikið er þó minna í neðstu lögum - kalt loft fleygar sig undir það hlýja. Skipt er um liti á 60 metra bili.

En við sjáum fyrirstöðuna - hún hefur miðju við Norður-Noreg. Sjá má kalda lænu liggja til vesturs fyrir sunnan hana. Vindur er af suðaustri í 500 hPa (í rúmlega 5 km hæð) yfir landinu og er ekki tiltakanlega sterkur. Þegar vindur er af norðaustri við jörð en snýst til suðausturs með vaxandi hæð er aðstreymi af hlýrra lofti að eiga sér stað. Það sést líka á því að suðaustanáttin liggur þvert á jafnþykktarlitina og dregur hlýrri liti í átt til landsins.

En norðaustanáttin úti af Vestfjörðum og norður með Norðaustur-Grænlandi er býsna sterk. Þar eru þykktarlitirnir þéttir. Þar má sjá lítinn kuldapoll - liturinn gefur til kynna að þykktin í honum sé rétt innan við 5100 metra - mun hlýrra heldur en við mætti búast miðað við árstíma. Þessi kuldapollsóværa hreyfist til norðausturs og fjarlægist okkur.

Allur raunverulegur kuldi er langt vestur í Kanada og við norðurskautið og ógnar okkur ekki í bili.

Fyrirstaðan virðist eiga að halda - en er óþarflega langt í burtu. Það þýðir að við verðum í viðvarandi lægðabeygju á jafnhæðarlínum - háloftalægðardrag verður að flækjast í kringum landið í að minnsta kosti nokkra daga til viðbótar. Það er þó vonandi að suðaustanáttin nái sér frekar á strik heldur en að norðaustanþræsingurinn haldi áfram.

Þótt til þess að gera hlýtt loft verði áfram yfir landinu má þó ekki gleyma því að um leið og lægir og léttir til fer hitinn inn til landsins í frjálst fall niður í -10 til -15 stiga frost - eða jafnvel meir. Það gerði hann á stöku stað á laugardaginn var. Hitinn dettur hraðast niður þar sem mjöll er á jörð.

Athugasemdir

[Hilmar Hafsteinsson (IP-tala skráð) 14.1.2014 kl. 16:45]

Þetta er að sönnu athyglisverð færsla hjá Trausta. Fyrir fjórum (4) dögum ritaði hann:

"Janúar fer þannig vel af stað í hita. Ekki er spáð sérstökum hlýindum næstu daga en ekki miklum kuldum heldur þannig að breytingar verða varla miklar á þessum tölum fyrr en síðar."

>http://trj.blog.is/blog/trj/entry/1345003/

Nú virðist ístöðulaus fyrirstöðuhæð, sem þó er "óþarflega langt í burtu frá okkur", skilja á milli fimbulkulda Kanada-lægðarinnar og frjáls falls niður í -10 til -15 stiga frost - eða jafnvel meir, þegar að lægir og léttir til innan fyrirstöðuhæðarinnar!

Til marks um ógnarkulda "kuldapollsóværunnar" má nefna frétt RÚV um hraðfrystingu náttúrunnar á ufsa við Lovund í Norðurlandsfylki í Noregi um síðustu helgi:

"Fiskarnir, sem hefðu hrakist inn í víkina undan öðrum skepnum hefðu ekki komist undan heldur drepist þegar ísinn fraus. Kristiansen sagðist aldrei hafa séð neitt í líkingu við þetta og kvaðst ekki hafa heyrt af því að fiskar hefðu áður drepist með þessum hætti á þessum slóðum. Víkin er vinsæll sjósundsstaður á sumrin."(sic)

> http://www.ruv.is/frett/sjorinn-fraus-og-fiskurinn-med

Hnatthlýnun hvað?

[Pálmi Freyr Óskarsson, 14.1.2014 kl. 23:49]

Hilmar, hérna er hin hliðinn á sandkassaleiknum þínum. http://www.visir.is/isbirnir-kaela-sig-med-is-og-klaka/article/2014140119366

Hnattkólnun hvað?

[Hilmar Hafsteinsson (IP-tala skráð) 15.1.2014 kl. 00:54]

Það er auðvitað broslegt þegar þú vænir mig um sandkassaleik, Pálmi Freyr Óskarsson. Veistu annars nokkuð hvað orðið merkir?

Ef þú hefðir gefið þér tíma til að lesa fréttina sem þú vísar í þá segir þar: "Hitinn í suðurhluta Ástralíu fer upp í allt að 48 gráður þessa dagana. Það er því talsvert heitt í veðri hinum megin á hnettinum."(sic)

Í umfjöllun World Weather Online segir um veðráttu í Sidney: "Sydney weather is very relaxing all round the year. The summer months (December to February) are hot with an average temperature of 26°C and it can rise above 40°C for few days each summer."(sic)

> http://www.worldweatheronline.com/Sydney-weather-averages/New-South-Wales/AU.aspx

Fréttin sem þú vísar í er m.ö.o. engin frétt. Þetta veður er alvanalegt yfir hásumarið í Ástralíu!

Talandi um sandkassaleik :)

[Pálmi Freyr Óskarsson, 15.1.2014 kl. 01:40]

Já ég ég tel mig vita það Hilmar Þór Hafsteinsson. Ég ekki fáviti eins og þú vilt halda fram sem ekki eru á sömu skoðarnir og þú.

[Höskuldur Búi Jónsson, 16.1.2014 kl. 10:31]

Hilmari finnst eðlilegt að nota staðbundinn kulda yfir stuttan tíma til að "spá" fyrir um hnattkólnun sem verður ekki (og samherjar hans eru búnir að vera að spá í nokkra áratugi) - en ef einhver bendir á að það sé óvenju heitt þá er það bara ekkert óvenjulegt í huga Hilmars.

Það er reyndar rétt, hvoru tveggja kuldarnir í Bandaríkjunum og hitarnir í Ástralíu eru bara veður - en þegar tekin er saman leitnin þá kemur í ljós að hitamet eru að falla mun oftar en kuldamet þessa áratugi, sjá t.d. grein um hitamet og kuldamet í Bandaríkjunum hér: Hitamet mun fleiri en kuldamet í Bandaríkjunum