Sumardagurinn fyrsti - í svalara lagi í ár?

23.4.2013 | 00:58

Sumardagurinn fyrsti - í svalara lagi í ár?

Tölvuspár gera nú ráð fyrir norðanátt og kulda á sumardaginn fyrsta (fimmtudag í þessari viku). En þó gæti orðið sæmilega hlýtt sunnan undir vegg um landið sunnanvert - ef menn geta hörfað inn í stofu þegar svo ber undir. Dægursveifla er stór þar sem sólar nýtur.

Þykktarspá evrópureiknimiðstöðvarinnar er kuldaleg.

Jafnþykktarlínur eru heildregnar og litafletir sýna hita í 850 hPa-fletinum. Það er 5100 metra jafnþykktarlínan sem liggur inn á Vestfirði norðanverða og þar er um 14 stiga frost í 850 hPa. Ekki sérlega glæsilegt.

En þetta var reyndar ekki mikið hlýrra í fyrra (19. apríl 2012). Kortið hér að neðan sýnir það.

Þykktin á þessu korti er í um 5180 metrum yfir Vestfjörðum og frostið í 850 hPa er um -9 stig. Munurinn á þykktinni nú og þá er um 80 metrar en það samsvarar um það bil 4 stigum í meðalhita neðri hluta veðrahvolfs.

Auðvitað er ekki á hreinu að spáin núna standist - enn eru þrír dagar í það og oft tekur styttri tíma fyrir spár að bregðast. En hér er um allgóða vísbendingu að ræða.

En hvað er langt síðan þykktin hefur verið svona rýr á sumardaginn fyrsta? Ef við trúum bandarísku endurgreiningunni hefur þykktin aðeins tvisvar verið minni en 5100 metrar á sumardaginn fyrsta. Það var 20. apríl 1967 (5080 metrar yfir miðju landi) og 21. apríl 1949 (5070 metrar yfir miðju landi). Í eldri gögnum sjást ekki lægri tölur í endurgreiningunni - en við vitum þó að þykktin í henni er vafasöm fyrir 1940 - sérstaklega köldu dagarnir.

Sé litið á morgunhita sumardagsins fyrsta í Stykkishólmi allt aftur til 1846 eru 1967 og 1949 mjög neðarlega, fyrrnefnda árið er í 4. neðsta sæti (hiti -5,4 stig) og 1949 í næstneðsta (-7,1), á milli þeirra er sumardagurinn fyrsti 1951 með -6,0 stig. Langkaldast var hins vegar að morgni sumardagsins fyrsta 1876, -11,8 stig.

Mikil ófærð var víða um land - meira að segja á Suðvesturlandi - í kringum sumarmálin 1949 og 1951. Vonandi sleppum við betur nú.

Á vef Veðurstofunnar er fróðleikspistill um veður á sumardaginn fyrsta (sem mætti reyndar uppfæra). Í dag (mánudag) var eitthvað erfitt að finna svona gamla fróðleikspistla á Veðurstofuvegnum. Hvort það ástand er viðvarandi er ekki vitað.

Flokkur: Vísindi og fræði | Facebook