Frekar óvenjulegt (en ekki út úr korti)

Síðdegis í dag (föstudag 12. apríl) gat að líta óvenjulegt skýjafar við Faxaflóa. Háreistir éljaklakkar fóru um sviðið. Þeir óðu upp - varla búnir að myndast þegar öll úrkoman var fallin úr þeim - harla rýr að vöxtum enda var rakastig í Reykjavík á sama tíma innan við 40%. Sól skein á milli klakkanna og í gegnum éljadrögin - í norðanáttinni. Vont að geta ekki sýnt myndir af þessu en það er varla hægt að mynda allt - mikið vantar upp á heildaráhrifin.

En hvað um það. Kortið hér að neðan má minna á þetta ástand. Ekki er þó beinlínis hægt að sjá það af kortinu einu saman. Það gilti klukkan 15 í dag (þegar klakkarnir voru upp á sitt besta).

Tvennt er kunnuglegt á kortinu, þarna eru venjulegar vindörvar og sýna vind í 10 metra hæð og sömuleiðis má sjá hefðbundnar jafnþrýstilínur taka sinn venjulega norðaustanáttarsveig yfir landinu. Litafletirnir sýna hins vegar hæð efra borðs jaðarlagsins svonefnda. Lítillega er um það fjallað í fróðleikspistli á vef Veðurstofunnar. Þar segir m.a.: Jaðarlagið er skilgreint sem sá hluti veðrahvolfsins sem er undir svo nánum áhrifum frá yfirborði jarðar að fréttir af breytingum þar geti borist á klukkustund eða minna í gegnum allt lagið.

Bláu litirnir sýna þunnt jaðarlag - efra borðið er ekki nema í um 200 metra hæð yfir sýndarVatnajökli líkansins. Rauði liturinn við vesturströnd Íslands táknar þykkara jaðarlag, hæst er í það í punkti rétt við Reykjavík, 2742 metrar (nákvæmt skal það vera). Á svona korti sýna rauðu svæðin sérlega óstöðugt loft - í dag var hrært svo ört að varla var hægt að fylgjast með.

En það er fleira óvenjulegt á ferðinni. Þar er sérlega djúp lægð  - langt vestur af Írlandi. Öllu lægri tölur sjást ekki í apríl. Kortið að neðan sýnir spá evrópureiknimiðstöðvarinnar um hádegi á laugardag. Táknmál þess er kunnuglegt, jafnþrýstilínur, úrkoma og hiti í 850 hPa-fletinum (strikalínur).

Lægðin hefur áhrif á mjög stóru svæði og þar á meðal á Íslandi en ekki fyrr en á sunnudag - þá farin að grynnast (en leiðindi samt). Við sjáum tvær smálægðir á kortinu við Ísland, önnur er fyrir suðaustan land var nokkuð öflug í dag (föstudag) en farin að grynnast um hádegi á morgun - kannski kemur hún aftur til vesturs með Suðurlandi. Hin lægðin er við Vestfirði - býsna kröpp og er þarna á leið til suðvesturs.

Þótt lægðin suður í hafi sé óvenjuleg er ástandið í 500 hPa jafnvel enn óvenjulegra. Þetta er spá bandarísku veðurstofunnar (fyrir fljótfærni ritstjórans).

Hér eru jafnhæðarlínur heildregnar, en rauðar strikalínur sýna þykktina. Því meiri sem hún er því hlýrra er í neðri hluta veðrahvolfs. Miðja kuldapollsins sem valdið hefur köldu veðri undanfarna daga er þarna rétt undan Vesturlandi. Það er 5100 metra jafnþykktarlínan sem kemur inn á land. Þessi þykkt er dæmigerð fyrir kaldan útsynning að vetrarlagi - suðvestanátt er reyndar við Suðvesturland í þessari hæð - en hún nær ekki niður orðin að veikri norðvestanátt við jörð (sjá efra kort).

En 500 hPa-hæðin í lægðarmiðjunni suður í hafi er 4980 metrar (ösmár hringur) - það er óvenjulegt svo sunnarlega undir miðjan apríl. Aðeins hálfur mánuður tæpur í sumardaginn fyrsta.

Athugasemdir

[Pálmi Freyr Óskarsson, 13.4.2013 kl. 01:45]

Þar sem tölvupóstforitið virkar ekki til sendinga, þá vil ég þakka þér hér Trausti kærlega fyir tölfræðina sem þú sendir mér fyrir nokkrum dögum. Maður mun melta þessar tölur næstu árin.