Sumarhiti í samhengi

Hungurdiskar hafa áður fjallað um samanburð sumarhita á landinu (sjá pistil sem birtist 10. ágúst   síðastliðinn). Það sem hér fer á eftir er því að sumu leyti endurtekning á því - en sjónarhornið er samt ekki alveg það sama. Auk þess höfum við nú endanlegar hitatölur nýliðins sumars.

Við lítum fyrst á línurit sem sýnir sumarhita í Reykjavík. Elsti hluti listans telst þó varla raunverulegur í hörðum samanburði en er samt hafður með til gamans. Við ímyndum okkur að við þekkjum sumarhita í Reykjavík í rétt rúm 200 ár.

Hér má sjá talsverðar tímabilasveiflur, það skiptast á tímabil hlýrra og kaldra sumra. Hin afbrigðilegu hlýindi síðustu ára sjást vel. Af 10 hlýjustu sumrum tímabilsins alls eru fjögur eftir 2000. Munurinn á 2011 (sem er í efsta sæti), 1939 og 1941 er þó ekki marktækur. Þrjú ofurhlý sumur eru í röð á 19. öld, 1828, 1829 og 1830 og eru þau öll á topp 10 listanum. Mælingarnar í Reykjavík voru þær einu sem vitað er um á landinu þau árin og vitnisburður um hitana því ekki sérlega góður. En á tímabilinu fram til 1846 virðast hafa komið mörg góð sumur.

Þá tekur við mjög slakt tímabil og fór meðalsumarhiti aldrei yfir 10 stig frá og með 1847 til og með 1879. Það eru 1874 og 1886 sem skrapa botninn og hið illræmda sumar 1983 er ómarktækt hlýrra. Það muna þó margir vel og vita að engin ástæða er til að efast um töluna.

Nýliðið sumar er í 22. sæti hlýinda og ef við rýnum í myndina sjáum við að það hefði meira að segja talist hlýtt á hlýindaskeiðinu 1927 til 1960. Okkur bregður við þegar næsta raunverulega kalda sumar hrellir okkur.

Þótt sumarhlýindi síðustu ára hafi einnig verið eindregin á Akureyri má sjá að lítillega skortir á að við höfum upplifað það besta sem komið hefur. Það má sjá á næstu mynd.

Sumarið 2010 er hér í 5. sæti. Þó eru þrjú sumur eftir 2000 á topp-10 lista Akureyrar (sjá töflu í °C; ekki skal taka mark á tveggja aukastafa nákvæmni töflunnar).

ár	Akureyri
1933	11,79
1939	11,49
1941	10,96
1894	10,92
2010	10,87
2004	10,86
2003	10,82
1976	10,73
1947	10,72
1996	10,70

Engin sérsök ástæða er til þess að efast um það að sumrin 1933 og 1939 hafi verið marktækt hlýrri á Akureyri heldur en 2010. Munurinn á 1941 og 2010 er hins vegar ekki marktækur. Sé rýnt í myndina sést að nýliðið sumar fellur vel inn í hlýindi 21. aldarinnar og hefði talist hlýtt á árunum 1961 til 1970.

Norðlendingar (og fleiri landsmenn) muna vel kuldana 1979. Það var kaldasta sumar frá 1907. Sumarið 1882 er síðan í sérflokki með 4,9 stig. Það er raunveruleg tala þótt ótrúleg sé. Eldri mælingar eru ekki jafnáreiðanlegar.

Og að lokum lítum við á mismun stöðvanna. Mínustölur tákna að sumarið hafi verið hlýrra á Akureyri heldur en í Reykjavík.

Miklar sveiflur voru á 19. öld. Þar sem við vitum að hinn mikli munur 1882 er raunverulegur gæti munurinn 1866 verið það líka. Raunverulega var mælt á Akureyri á tímabilinu 1848 til 1854. Það var sumarið 1853 sem virðist hafa verið tiltölulega hlýjast á Akureyri miðað við Reykjavík (þar voru einnig mælingar þetta sumar).

Munur á sumarhita stöðvanna hefur verið tiltölulega mikill (Reykjavík í hag) í langtimasamhengi undanfarin ár og mestur í sumar alveg frá 1998.