Um vindhraðamet 24. maí (fóðri kastað til nördanna)

Nú eru liðin 15 til 17 ár síðan farið var að mæla vindhraða á fjölda sjálfvirkra stöðva. Vindáttir ráðast mjög af landslagi og staðháttum á hverjum stað þannig að góð hugmynd fæst um tíðni þeirra eftir að athugað hefur verið í 1 til 2 ár. Mæla þarf í nokkur ár til viðbótar þess að hægt sé að taka saman upplýsingar um tíðni mismunandi vindhraða þannig að vit sé í. Áætlanir um hámarksvindhraða þurfa hins vegar lengri athugunarraðir, helst ekki minna en 7 ár - og helst sem flest. Sjaldgæf veður eru sjaldgæf.

Vindhraðagagnasafn Veðurstofunnar bólgnar út með hverju árinu og nú fer að verða í lagi að líta á þau met þess tíma sem athuganirnar taka til. Í viðhenginu er listi með hæsta 10-mínútna meðalvindhraða og mestu vindhviðu allra sjálfvirkra stöðva í maí. Þarna má líka finna upplýsingar um stöðvar sem eru nýjar - en þó er engin stöð listanna minna en ársgömul. En ekki ber að taka mark á stöðvum sem mælt hafa í minna en 3 til 4 ár, met þeirra hrynja umvörpum í illviðrum eins og þeim sem hafa gengið yfir landið í núlíðandi maímánuði. Ástæða er að taka fram að villur geta leynst í listanum.

Sömuleiðis er ástæða til að benda á að hér eru hinar hefðbundnu sjálfvirku stöðvar og stöðvar Vegagerðarinnar í einni hrúgu. Vegagerðarstöðvarnar eru flestar (þó ekki allar) í um 6 metra hæð frá jörðu, en eru sneggri að bregðast við vindhviðum heldur en aðrar stöðvar. Venjulega er miðað við 10 metra hæð þegar vindhraði er mældur. Strangt tekið eru því stöðvagerðirnar ekki alveg samanburðarhæfar. Fleira gerir mælingar óvissar en er ekki rakið hér.

Lítum nú á hæstu gildin listans - fyrst 10-mínútna meðalvindhraða, munum að hann nær aðeins til maímánaðar:

byrjar	nær til	metár	metdagur	met(m/s)	nafn
1996	2010	2001	7	41,2	Skálafell
2004	2010	2007	17	35,4	Stórhöfði sjálfvirk stöð
1994	2010	2009	11	34,5	Sandbúðir
1998	2002	2001	31	32,1	Auðbjargarstaðabrekka
2000	2010	2001	31	31,3	Vatnsskarð eystra
1994	2010	2004	6	31,1	Gagnheiði
1997	2010	2001	31	30,2	Bjarnarey
2003	2010	2009	13	30,2	Hveravellir sjálfvirk stöð
1996	2010	1998	13	30,2	Fróðárheiði
1999	2010	2004	2	30,1	Papey

Við sjáum að þetta eru allt staðir sem þekktir eru fyrir mikil hvassviðri. Skálafell og Gagnheiði eru á fjallstindum, Stórhöfði er talsvert hærri en umhverfið og Bjarnarey og Papey eru líka úti fyrir ströndinni. Sandbúðir eru á berangri á hálendinu og einnig er lítið skjól að hafa á veðurstöðvarhæðinni á Hveravöllum. Fróðárheiði og Vatnsskarð eystra eru skörð á milli hærri fjalla. Svo er þarna Auðbjargarstaðabrekka á Tjörnesi - mikill illviðrastaður þegar svo ber undir.

Tíu hæstu hviðustaðirnir eru:

byrjar	nær til	metár	metdagur	met(m/s)	nafn
1996	2010	1998	13	53,4	Skálafell
2000	2010	2006	2	51,7	Lómagnúpur
1996	2010	2001	31	48,3	Oddsskarð
1999	2010	2006	23	48,2	Kjalarnes
1996	2010	2001	15	46,8	Seyðisfjörður
1998	2010	2006	3	46,0	Steinar
2000	2010	2009	8	45,3	Hraunsmúli
2000	2005	2000	7	44,6	Kolgrafafjörður
1994	2010	2000	3	44,1	Þverfjall
2000	2010	2009	1	44,1	Vatnsskarð eystra

Hér er úrvalið annað. Skálafell er þarna enn á toppnum og Þverfjall vestra og Oddsskarð eru fjallastöðvar sem bætast á listann. Síðan eru nokkrir staðir á láglendi. Lómagnúpur þar hæstur. Þar hafa vindhraðamælingar stundum þótt vafasamar vegna meintra rafmagnstruflana en hér trúum við þessari mælingu. Kjalarnes (við Móa) er auðvitað frægur hviðustaður og hinir staðirnir einnig. Þarna er líka Seyðisfjörður, en sjálfvirka stöðin þar er reyndar ekki inni í bænum heldur stendur hún eina 90 metra yfir sjó út með firðinum - ætti eiginlega að heita annað.

En kemur nú að tilefni pistilsins, veðrinu 23. til 24. maí. Þá var hvasst víða, á fjórum stöðvum það hvassasta á árinu, sé miðað við 10-mínútna meðalvindhraða:

ár	mán	dagur	klst	átt	fx	fg	nafn
2011	5	24	9	341	30,4	36,7	Höfn í Hornafirði sjálfvirk stöð
2011	5	24	13	336	25,7	32,3	Seyðisfjörður*
2011	5	24	3	256	35,9	60,5	Hamarsfjörður*
2011	5	19	22	81	22,8	35,3	Króksfjörður*

Hér má sjá ár, mánuð, dag og klukkustund. Síðan koma vindáttin í gráðum (réttvísandi), mesti 10-mínútna meðalvindhraði, mesta vindhviða og að lokum nafn stöðvarinnar. Stjarna á eftir nafninu táknar að meiri hviða hefur mælst á stöðinni fyrr á árinu.

Ný maímet voru sett á 30 stöðvum sem athugað hafa i 5 ár eða meira auk fjölmargra meta á stöðvum sem mælt hafa styttri tíma - taflan í viðhenginu er sumsé þegar orðin úrelt. Ekki bæti ég úr því fyrr en í fyrsta lagi eftir að mánuðinum er lokið (því hver veit hvað gerist síðustu 6 dagana - eftir allan þennan skít).

En methviðulistinn hér fyrir ofan er líka úreltur. Því vindhviðan í Hamarsfirði í listanum hér að ofan, 60,5 m/s, sló methviðuna á Skálafelli (53,5 m/s) svo um munaði. Það met hafði staðið síðan 1998. Svo virðist sem við verðum að trúa þessu því óvenju hvasst varð á fjölmörgum stöðvum sunnan- og suðaustanlands. Neðst í viðhenginu má sjá rjómann fleyttan ofan af því - þar er listi um hvössustu vinda þann 23. og 24. maí. 

Athugasemd vegna gossins.

Nú er lag að fylgjast vel með lit himins og sólar þegar færi gefst. Talsverð móða er í lofti. Hún gerir himininn hvítari heldur en hann á að sér að vera - ástandið nú (að kvöldi 25. maí) er þó ekkert óvenjulegt - himinninn er þrátt fyrir allt blár í hvirfilpunkti. Aska í heiðhvolfi sést best við sólsetur í heiðskíru veðri, móðan í neðri lögum er fullmikil til að hún sjáist meðan albjart er. Ef til vill er engin aska þar uppi, en gaman er að leita.

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• vindamet í maí

Athugasemdir

[Sigurður Þór Guðjónsson, 26.5.2011 kl. 11:45]

Þessi nýja sjálfvirka stöð á Seyðisfirði er ekki í neinni samkeppni um hitamet í líkingu við gömlu mönnuðu stöðina í bænum. Skil ekki h vers vegna ósköpunum hún er kennd við Seyðisfjörð áfram eins og ekkert sé.