Sólarhringsúrkomumet í maímánuði

Nú skal byrjað þar sem frá var horfið í pistlaröðinni áður en Grímsvatnagos ruglaði hungurdiska í ríminu. Við lítum á sólarhringsúrkomumet veðurstöðva í maí. Fyrir nokkrum dögum rigndi meira sumstaðar austanlands en áður hefur gert í maí. Minnst var á líklega ástæðu þeirrar rigningar í pistli fyrir nokkrum dögum. Gerð skýringarmyndar þvælist í huga mínum - alla vega hefur mér ekki enn tekist að hrista hana fram úr erminni - hvorki á vitrænan hátt né með ósjálfráðri skrift. Má vera að hún detti út síðar.

En aðallistinn er í viðhenginu. Þar má finna fjóra lista, nördum til heilsubótar. Sá fyrsti sýnir mestu sólarhringsúrkomu í maí á sjálfvirku stöðvunum. Þar fyrir neðan eru mönnuðu stöðvarnar frá 1961 til 2010 (árið 2011 sumsé ekki með) og síðan eru eldri mælingar, eldri en 1961. Elsta metið er frá því í maí 1858 sýnist mér. Hér á að hafa sterklega í huga að úrkoma hefur aðeins verið mældi í örfá ár á sumum stöðvum, jafnvel aðeins eitt í sumum tilvikum. Varla þarf að taka fram að þær tölur eru lítt marktækar, auðvitað getur eitthvað sem kalla má metúrkomu hafa lent á mælingaári en líklegra er að það hafi ekki gerst.

Almennt er talið að mæla þurfi úrkomu í 20 til 30 ár til þess að tak náist á líklegri hámarksúrkomu stöðvarinnar.

Neðst eru síðan dægurmet maímánaðar, nýjum metum hefur ekki verið bætt við og nær listinn aðeins til 2010. Ein stöð, Kvísker í Öræfum, á þar 13 met af 31. Þar mældist mesta sólarhringsúrkoma á landinu í maí að morgni þess 16. 1973.

Hér eru hæstu sólarhringsgildin - í millimetrum:

ár	mán	úrk	stöð
1973	16	147,0	Kvísker
2009	11	136,0	Grundarfjörður
1986	22	135,0	Siglufjörður
1998	11	130,2	Bláfjöll, úrkomustöð
1989	20	122,2	Kvísker
1993	8	118,2	Grundarfjörður
1982	9	110,0	Kvísker
2009	11	107,2	Ölkelduháls
1942	25	106,5	Hólar í Hornafirði
1944	25	106,1	Hólar í Hornafirði
1978	7	105,8	Snæbýli
2009	12	104,2	Nesjavellir
1990	1	103,2	Nesjavellir
1990	1	100,0	Andakílsárvirkjun

Dagsetningin á við maímánuð. Stöðvarnar í Bláfjöllum og við Ölkelduháls eru sjálfvirkar. Talan frá 2009 í Grundarfirði á við sjálfvirku stöðina þar, en sú frá 1993 á við mannaða stöð sem þar var um nokkurra ára skeið. Sjálfvirk stöð var nýlega sett upp á Kvískerjum, en hún hefur aðeins mælt tvo maímánuði og hefur ekki enn hitt á mikla úrkomu á þeim tíma árs.

Ein ískyggileg tilviljun er í listanum hér að ofan, tölurnar frá Hólum í Hornafirði eru nærri því eins, báðar mældar sama maídag, en sitthvort árið, 1942 og 1944. Þetta er svo ótrúleg tilviljun að hún getur varla verið rétt - en þessi gildi standa bæði í Veðráttunni - og í úrkomutöflu sem var tölvuskráð óháð henni fyrir nokkrum árum. En ég hef ekki flett upp þessum dögum í frumgögnunum. Við skulum því trúa þessu þar til annað kemur í ljós.

Hvar á að staðsetja Ölkelduháls? Segir maður við Hengil eða ofan Hveragerðis - eða hvað?

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• úrkomumet í maí

Athugasemdir

[Gunnar Th. Gunnarsson, 25.5.2011 kl. 07:05]

"Ósjálfráða skriftin"...  hehe... góður eiginleiki.

Er það ekki rétt munað hjá mér að maí og september séu að jafnaði þurrustu mánuðir ársins?

[Trausti Jónsson, 26.5.2011 kl. 00:22]

Maí er þurrastur mánaða hér á landi, júní að vísu á fáeinum stöðvum úti við sjóinn. September er hins vegar úrkomumánuður. Sjá má t.d. bloggpistil minn frá því um daginn.