Desemberúrkoma í Stykkishólmi 1856 til 2009

Hér er smápistill um desemberúrkomu í Stykkishólmi frá 1856 í stíl við fyrri skrif um veðurlag á þeim bæ.

Úrkoma í desember er gríðarlega misjöfn, allt frá 7,0 mm 1870 til 170,8 mm 2007. Við sjáum vel að minni um úrkomu í næstliðnum desember er ekkert en hins vegar er talsverð tímabilaskipting. Desembermánuðir áranna 1926 til 1933 voru úrkomusamir, sömuleiðis tímabilin 1987 til 1992 og 2002 til 2008. Hins vegar brá svo við í fyrra (2009) að desember var í þurrara lagi. Svo hefur einnig verið í núlíðandi desember. En þar sem aðeins 12 dagar eru liðnir er langt í að hægt verði að giska á endanlega niðurstöðu.

Til gamans skulum við einnig líta á meðalhæð 500 hPa-flatarins í desember 1952, 1953 og 2007. Desember 1952 var mjög þurr en hinir mjög úrkomusamir. Myndirnar eru í mun betri upplausn í pdf-skjali í viðhenginu - lítið á það. Myndirnar eru úr tölvuiðrum 20.aldar safnsins hjá NOAA.

Í desember 1952 (efri lína til vinstri) stóð vindur í 500 hPa að jafnaði beint af Grænlandi, hann er þar að auki í hæðabeygju. Hvoru tveggja stuðlar að niðurstreymi og þar með þurrviðri. Flatarhæðin yfir landinu miðju er um 533 dekametrar (5330 m). Það er 30 til 40 metrum yfir meðallagi.

Í stuttri mánaðarlýsingu minni segir um desember 1952 (í þessu tilviki samsoðin úr Veðráttunni):

Óvenju hagstæð tíð og víðast þurrviðrasöm. Hiti var yfir meðallagi.

Í desember 1953 (efri lína til vinstri) er staðan gjörólík. Þá ríkir öflug suðvestanátt að meðaltali í mánuðinum, hæðin yfir landinu er 524 dekametrar (5240 m). Það er um 50 metrum undir meðallagi. Þar að auki er lægðabeygja á jafnhæðarlínunum yfir landinu, en þannig beygja auðveldar uppstreymi og stuðlar að úrkomumyndun.

Desember 1953 fær þessi eftirmæli:

Mjög umhleypinga- og illviðrasamt, en mjög hlýtt, einkum a-lands. Mikil úrkoma nema sums staðar á NA- og A-landi.

Kortið frá desember 2007 er mjög líkt 1953-kortinu. Meðalhæðin er sú sama og stefna línanna um það bil sú sama. Sá er helstur munur að hæðarlínurnar eru þéttari 1953 heldur en 2007.

Eftirmæli desember 2007:

Tíðarfar í desember var hlýtt, úrkomusamt og rysjótt. Stormasamt var í mánuðinum, einkum um vesturhelming landsins. Snjólétt var víðast hvar.

Lítið síðan á skárri gerð myndanna í pdf-skjalinu.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• desember í 500 hPa - 3 dæmi

Athugasemdir

[Hjalti Þórðarson (IP-tala skráð) 16.12.2010 kl. 14:05]

Sæll Trausti. Meiri úrkoma í desember mánuði nú en áður, er það ekki í samræmi við hækkandi hita og tíðari lægðagang?. Er eitthvað vitað um nákvæmni eða ónákvæmni úrkomumælinga t.d. frá 19. öld miðað við það sem nú er?

[Trausti Jónsson, 16.12.2010 kl. 21:59]

Talið er að aukin úrkoma fylgi hækkandi hita. Ekki er þó um einfalt samband að ræða og vel má hugsa sér hlýrra veðurfar án aukinnar úrkomu. Úrkomumælingar eru mjög ónákvæmar og er það margt sem veldur. Mælar eru misvel staðsettir og stundum breytast aðstæður á mælistað á löngum tíma. Sé staðsetning góð er talið að 5-8% vanti upp á að öll fljótandi úrkoma mælist, en 20-50% vanti upp á mælingu í snjókomu. Á löngum tíma hafa mælar breytst nokkuð og eykur það óvissuna. Svo virðist samt að úrkoma á 20.öld hafi verið heldur meiri hér á landi en á þeirri 19.