Hlaupið yfir árið 1987

Árið 1987 var lengst af mjög hagstætt. Hlýtt var í veðri miðað við það sem verið hafði um hríð, á landsvísu frá 1964. Tíð var mjög hagstæð og hlý í janúar, sama má segja um febrúar. Mars var hagfelldur framan af, en síðan varð óhagstæðara um tíma, einkum fyrir norðan. Í apríl var allgóð tíð, einkum norðaustanlands. Maí var einnig talinn góður, einkum þó síðari hlutinn, en þótti full þurr. Í júní töfðu þurrkar sprettu, en tíð var annars stillt og góð. Júlí var mildur og vætusamur. Ágúst þótti hagstæður um land allt. September var vætusamur eystra, en mjög hagstæður á Suður- og Vesturlandi. Uppskera úr görðum var óvenju góð. Október var talinn óhagstæður norðaustanlands, en hagstæður syðra. Nóvember og desember voru hlýir og hagstæðir, í desember sást grænn litur í túnum.

Í textanum hér að neðan er leitast við að rifja upp helstu veðurviðburði ársins, oftast með beinum tilvitnunum í texta frétta- og dagblaða sem leitað er til með hjálp timarit.is. Í fáeinum tilvikum hafa augljósar prentvillur verið leiðréttar og stafsetningu í stöku tilviki hnikað til - vonandi að meinalausu. Sömuleiðis eru textar alloft styttir. Auðvelt ætti að vera að finna frumgerð þeirra. Að þessu sinni (eins og oftast hin síðari ár) er mestra fanga að leita hjá Morgunblaðinu, ritstjóri hungurdiska er að vanda þakklátur blaðamönnum fyrir þeirra hlut. Talsvert var um óhöpp á sjó, landi og í lofti, skip strönduðu hvert á fætur öðru og flugvélum hlekktist á og þær fórust. Flest þessara slysa voru annað hvort ótengd veðri eða aðeins óbeint tengd því. Ekki eru öll nefnd í textanum hér að neðan. Þó skal þess getið að 9 menn fórust á sjó á árinu. 

Janúar var hlýr og hagstæður hér á landi, en sérlega kalt var í norðanverðri Evrópu og um hríð einnig vestur í Bandaríkjunum. Um þessa stöðu fjallaði ritstjóri hungurdiska í greinarstúf sem birtist í Lesbók Morgunblaðsins 7.febrúar 1987 - og aðgengilegur er á timarit.is. Suðlægar áttir voru ríkjandi mestallan mánuðinn eftir fyrstu vikuna og lengst af frostlaust á láglendi. Lítið var um slæm illviðri, helst var það dagana 16. til 19., en þá fóru tvær allkrappar lægðir til norðurs fyrir vestan landið. 

Kortið sýnir meðalhæð 500 hPa-flatarins (heildregnar línur), þykkt (daufar strikalínur) og þykktarvik (litir) í janúar 1987. Eindregin sunnanátt einkennir mánuðinn með gríðarlegum hlýindum í háloftunum við Ísland og Grænland austanvert. Aftur á móti er sérlega kalt í austri. Þessi kuldi sló sér um tíma vestur um alla Skandinavíu og allt til Bretlands.

Kortið sýnir hæð 500 hPa-flatarins (heildregnar línur) og þykktina (litir) þann 12.janúar 1987. Óvenjuhlýtt var þá á Íslandi, en sérlega kalt á Bretlandseyjum. Mun vera einhver minnsta þykkt sem þar hefur sést um langt skeið (<4980 metrar í kjarna kuldapollsins).  

Morgunblaðið segir frá stöðunni 14.janúar:

Á meðan miklar frosthörkur hafa ráðið ríkjum á meginlandi Evrópu hefur veðurfar hér á landi verið óvenju milt, og er útlit fyrir að veður haldist svo allt fram á næstu helgi. Að sögn Markúsar A. Einarssonar á Veðurstofunni stafa kuldarnir á meginlandinu af mikilli hæð yfir Skandinavíu, og í gær þurfti að leita allt suður til Spánar til að finna hitastig yfir frostmarki. Mild suðlæg átt hefur verið ríkjandi á hér á landi. Markús sagði að veðurblíðan hér undanfarna daga væri ekkert einsdæmi þó miðað væri við árstíma. Sagðist Markús ekki sjá fram á breytingar í veðri í Evrópu. Hæðin yfir Skandinavíu væri mikil og sterk og því væri ekki mikilla breytinga þar að vænta.

Þennan dag (12.) var nokkuð stríð suðaustanátt suðvestanlands. Morgunblaðið segir frá þann 14.:

Selfossi. Stór vörugámur fauk af gámaflutningabíl úr Reykjavík, sem var á leið austur fyrir fjall á mánudaginn. Gámurinn sem er 3 tonn á þyngd tókst á loft í sterkri vindhviðu sem skall á bílnum á móts við Skíðaskálann í Hveradölum.

Síðdegis þann 16. kom djúp lægð á norðurleið inn á Grænlandshaf. Hún olli landsynningsveðri hér á landi. Það gekk þó fljótt yfir. Í kjölfarið kom kröpp lægð á miklum hraða sunnan úr hafi og fór norður með Vesturlandi að kvöldi laugardagsins 17. og aðfaranótt 18. Olli veðrið nokkru tjóni sem blöðin greina frá næstu daga. 

DV segir 19. janúar:

Krani valt á hliðina þar sem hann stóð á hafnarbakkanum í Hafnarfirði í fyrrinótt. Urðu vindhviðurnar honum ofviða og því fór sem fór. Menn brugðu skjótt við og settu á hann bönd til að hann fyki ekki í sjóinn í óveðrinu.

Ófáar þakplötur lögðu af stað í Keflavík í óveðrinu sem gekk yfir í fyrrinótt [18.]. Til dæmis fauk járn af þrem húsum. Var björgunarsveitin Stakkur kölluð út til aðstoðar við að festa plöturnar. Þá fauk bóma á byggingarkrana til og féll til jarðar. Ekkert slys varð á fólki en kraninn er talsvert skemmdur. Í gærmorgun varð rafmagnslaust í klukkutíma í Keflavík. Stafaði það afbilun í einangrun í lögn upp á Keflavíkurflugvöll. Var talið að selta hefði orsakað bilunina. -JSS

Það var í nógu að snúast hjá lögreglunni í Kópavogi í fyrrinótt [18.] vegna óveðursins. Á tímabilinu frá klukkan 22:30-03:00 bárust um 20 útköll vegna foks. Við Engihjallann tókst biðskýli SVK á loft og fauk um koll. Tilkynnt var um þrjú rúðubrot og ýmislegt lauslegt fauk. -JSS

Morgunblaðið segir af illviðrinu í nokkrum pistlum 20.janúar:

„Óveðrið hófst um ellefuleytið og stóð í svona fjóra tíma. Það var gjörsamlega brjálað veður og hefði gengið sjálfsmorði næst að hætta sér út í það. Þegar veðrinu slotaði og ég gat loksins gengið út hafði fárviðrið sópað öllum þakplötunum af fjárhúsinu og hálfu þakinu af litlum geymsluskúr. Kindurnar fann ég allar i dyngju trylltar af ótta yfir djöfulganginum. Átta þeirra höfðu orðið undir í látunum og kafnað,“ sagði Hjörtur Þorsteinsson bóndi á Eyri í Kjós. Þetta er ekki í fyrsta sinn sem fárviðri veldur Hirti og eiginkonu hans Kristínu Jónsdóttur miklu tjóni. „Fyrir fimm árum kom hérna samskonar veður, sem feykti öllu þakinu af hlöðunni. Þá tókst líka á loft gaffall af dráttarvél, úr níðþungu járni og endasentist langa leið. Þessum veðrum virðist slá svona niður á þessum slóðum og verst er sunnanáttin,“ sagði Hjörtur. Hann kvaðst ýmsu vanur í slíkum veðraham. „Skömmu eftir að ég hóf minn búskap gerði svona veður snemma dags. Ég var þá staddur úti við ásamt Stefáni Stephensen bílstjóra og horfðum við upp á þegar lítil hlaða og skúr sem í voru geymd sjö hross tókst á loft og feyktist um tvö hundruð metra leið þar sem byggingarnar skullu niður. Ég var auðvitað búinn að afskrifa hrossin þegar þau komu allt í einu hlaupandi út úr brakinu,“ sagði Hjörtur. Hann sagði að á sunnudagsmorgun hefði fólk af næstu bæjum komið til hjálpar við að koma þaki yfir fjárhúsið. Tókst að fá efni úr Reykjavík og undir kvöldið var féð komið undir þak. Hjörtur sagði að hann hefði slæma reynslu af tryggingarfélögum. Hreppstjóri hefði tjáð sér að fjárhúsið væri tryggt, en hann hefði áður orðið fyrir tjóni án þess að fá það bætt.

Borgarnesi. Töluvert tjón varð í Borgarnesi er óveðrið gekk yfir aðfaranótt sunnudagsins [18.]. Þakjárn fauk af húsum, rúður brotnuðu og bílar skemmdust. Veðurofsinn náði hámarki upp úr miðnætti, en versta veðrið stóð í um eina klukkustund. Menn úr slökkviliði Borgarness voru að störfum fram eftir nóttu ásamt húseigendum og unnu þeir að því að hindra frekara fok. Mesta tjónið varð á verslunarhúsi við Borgarbraut, þar sem verslun Jóns og Stefáns er til húsa. Þar fauk mest allt járn og þakpappi af. Nokkrir bílar grjótbörðust illa og í sumum þeirra brotnuðu einnig rúður. Þá fuku bílar til á bílastæðum og urðu minniháttar skemmdir á þeim er þeir lentu utan í öðrum bílum. Að sögn Daníels Oddssonar umboðsmanns Samvinnutrygginga í Borganesi varð tjón á nokkrum bæjum í Borgarfirði. Var þar aðallega um að ræða járnplötufok af útihúsum og vélageymslum. - TKÞ

Gljávíðirinn í Víkurkirkjugarði við Aðalstræti var fjarlægður í gær. Tréð laskaðist mikið í óveðri fyrr í mánuðinum og fárviðri á sunnudagsnótt reið því að fullu. Stofninn brotnaði niður við rót og tréð lagðist á hliðina. Að sögn Jóhanns Pálssonar garðyrkjustjóra borgarinnar verður nýr gljávíðir gróðursettur í hans stað innan tíðar. Sá er raunar eingetið afkvæmi þess fallna, eitt tugþúsunda slíkra í borginni. Elli varð trénu að falli. ... Í Víkurkirkjugarði hefur hvert tréð fallið af öðru undanfarin ár. Þar er nú tígulegur silfurreynir einn uppistandandi og ber sig vel þótt aldargamall sé, að sögn Jóhanns.

Grindavík. Mikið hvassviðri gerði í Grindavík á laugardagskvöldið með þeim afleiðingum að maður slasaðist alvarlega og járnplötur fuku af tveim fyrirtækjum. ... Járnplötur voru byrjaðar að fjúka af húsnæði Fiskimjöls og lýsis svo og salthúsi Hraðfrystihúss Grindavíkur, en annars staðar voru smávægilegar skemmdir. Tókst að koma í veg fyrir að alvarlegt tjón hlytist af með fyrirbyggjandi aðgerðum. Kr. Ben.

Barðaströnd. Aðfaranótt sunnudags 18. þessa mánaðar gerði hér aftakaveður af suðvestri. Svo hvasst var að á bænum Haga fauk bíll af bílastæði og stórskemmdist. Fauk hann um 50 metra vegalengd. Viðar urðu smáskemmdir vegna veðurofsans. SJÞ

DV heldur áfram 20.janúar:

Það fór illa fyrir Víðismönnum í fárviðrinu nú um helgina. Á síðasta sumri fjárfestu þeir í þessum líka forláta áhorfendapöllum við knattspyrnuvöll sinn. Áhorfendapallarnir höfðu reyndar gegnt menningarsögulegu hlutverki en þeir voru notaðir í sumar á leiksýningum við Rauðhóla. Nú um helgina vildi hins vegar svo illa til að pallarnir fuku um koll enda var veður vont á Suðurnesjum um helgina. Þetta var tilfinnanlegt tjón fyrir Víðismenn en þeir höfðu greitt um 300.000 kr. fyrir pallana. En það var meira sem þurfti undan að láta fyrir veðurofsanum. Markataflan beygðist í keng og það þó að hún væri borin uppi af sterkum járnbitum. -SMJ/emm

Skagablaðið segir af minniháttar tjóni á Akranesi 21.janúar:

Eitthvert tjón varð hér á Akranesi af völdum óveðursins sem gekk yfir seint á laugardagskvöld. Engar meiriháttar skemmdir munu þó hafa orðið en Björgunarsveitin Hjálpin var kölluð út er verst lét vegna foks á járnplötum.

Víkurfréttir bæta smávegis við 22.janúar:

Í óveðrinu aðfaranótt laugardags [?] var mikil örtröð hjá lögreglu og björgunarsveitum í Keflavík og Grindavík. Tveir menn slösuðust, þar af annar er fiskkar fauk á hann í Grindavík, og kona, sem handleggsbrotnaði í Keflavík. Tjón varð mest er byggingakrani brotnaði í tvennt og er 30-40 metra girðing fauk við nýju sundmiðstöðina í Keflavík.

Veðráttan segir að þann 24. hafi tjón orðið í Eyjafirði í ofsaveðri. Grunn, en kröpp lægð fór hratt til austurs fyrir norðan land og olli vestanátt. 

Dagur segir af svellalögum nyrðra 26.janúar:

„Hér í Suður-Þingeyjarsýslu er þó nokkuð um svell á túnum og er ástandið sérstaklega slæmt í Fnjóskadal og Kinn. Svellin hafa verið lengi og ef þau fara ekki að minnka þá horfir þarna til vandræða,“ sagði Stefán Skaftason búnaðarráðunautur. Eins og fram hefur komið er mikið um svellalög víða í Eyjafirði og eftir þessu að dæma er ástandið ekki betra fyrir austan. Nú er spáð miklum hlýindum næstu daga og vonaðist Stefán til þess að þá færi að ganga verulega á svellalögin. Hann sagði að víða væri farið að sjást í auðan blett en í Fnjóskadal væri mjög þykkt svell. Ef þessari ánauð fer ekki að létta af túnunum má búast við stórfelldum kalskemmdum í sumar. Aðspurður sagði Stefán að ekki hefði verið teljandi kal síðasta sumar en sprettan samt frekar léleg. Heyin væru engu að síður góð en menn hefðu ekki safnað neinum umframbirgðum. „En það er alveg nauðsynlegt að svellin fari af túnum ef ekki á að verða verulegt kal í vor,“ sagði Stefán að lokum. SS

Morgunblaðið lofar tíðina 27.janúar:

Góð tíð um allt land að undanförnu hefur haft mjög örvandi áhrif á verklegar framkvæmdir og hefur þeim miðað áfram sem um hásumar væri. Einkum hafa jarðvinnuframkvæmdir og aðrar byggingarframkvæmdir gengið vel og eru verkáætlanir víða á undan áætlun. „Þetta sumarveður hefur gert það að verkum að afköst eru mun meiri en menn eiga að venjast á þessum árstíma," sagði Pálmi Kristinsson, framkvæmdastjóri Verktakasambands íslands, er hann var spurður um áhrif góðviðrisins á starfsemi verktaka. „Það má segja að byggingarvinna og steypuvinna sé eins og á sumrin. Það er steypt á hverjum einasta degi, en venjulega eru menn vanir því að vinnustaðurinn sé frosinn á þessum árstíma. Af þessu leiðir að framkvæmdir eru víða komnar langt á undan áætlun.

Atburðarás við Kröflu var orðin löng, 12 ár voru frá upphafi hræringa, en þrjú ár frá síðasta gosi. Þó höfðu menn enn áhyggjur því enn varð vart við landris, en ekkert gos varð og virknin lognaðist smám saman út af. Dagur segir frá 2.febrúar:

Undanfarna tvo mánuði hefur land við Leirhnjúk risið jafnt og þétt, samtals um 12 sentímetra. Landið er nú orðið jafnhátt og það var fyrir síðasta gos í Kröflu. Þó viðmælendur blaðsins í Mývatnssveit vildu ekki gera mikið úr hættunni á gosi virðist margt benda til þess að tíunda Kröflugosið gæti orðið staðreynd á árinu. Ármann Pétursson sem hefur eftirlit með hæðarmælum á svæðinu sagði að hraði landriss hefði aukist nokkuð fyrir helgina en erfitt væri að draga ályktanir strax meðal annars vegna þess að frostspenna í jörðu væri mikil. Birkir Fanndal verkstjóri við Kröfluvirkjun tók í sama streng og taldi ekki að vænta stórtíðinda á næstunni. Birkir sagði að eftir því sem gosunum fjölgaði virtist landið þola meiri teygju og því þyrfti það ekki endilega að enda með gosi þó að land væri þetta hátt. ET

Tíð var mjög hagstæð í febrúar, illviðri fátíð og snjólítið var. Jafnvel sást votta fyrir gróðri. En veður var þó ekki jafngott alla daga og dag og dag spilltist færð á heiðum. 

Morgunblaðið segir fréttir að vestan 10.febrúar:

Breiðuvík. Janúarmánuður hefur verið með eindæmum góður, mikil hlýindi, snjólaust og jörð að verða klakalaus. Þann 27. janúar tók ég upp rófur, sem eftir urðu í garðinum í haust og voru þær óskemmdar. Slíkt mun ekki hafa gerst hér áður. Jörð er að byrja að lifna. F.G.L.

Alautt var um landið sunnanvert og jörð að þorna. Sinueldar komust á kreik. Morgunblaðið  segir frá 17.febrúar:

Borg, Miklaholtshreppi. Svo óheppilega vildi til á föstudaginn [13.] að eldur komst í sinu í landi Miklaholtssels. Þar eru víðáttumiklir flóar og barst því eldurinn brátt um allstórt svæði. Um nóttina var unnið að slökkvistörfum og tókst að hefta útbreiðslu eldsins þegar hann átti skamman veg að húsunum í Syðra-Skógarnesi. Ekki er fullkannað hversu mikið tjón hefur orðið á varnarlínu sauðfjárveikivarna sem er á þessu svæði sem eldurinn fór um. Eldsins varð vart á föstudagsmorgun. Er líða tók á daginn herti vindinn og um leið magnaðist útbreiðsla eldsins verulega. Rétt fyrir miðnætti lægði svo aftur og var talið að ekki væri mikil hætta. Um kl. 5:30 á laugardagsnótt hafði hvesst meira. Var þá beðið um hjálp frá Miklaholti. Atti eldurinn þá stuttan spöl að húsum þar. Tíu menn mættu fljótlega og gátu þeir ráðið niðurlögum eldsins gagnvart þessum húsum, en þá var eldurinn kominn langleiðina að Syðra-Skógarnesi. Var síðan fylgst vel með útbreiðslu eldanna allan laugardaginn en á sunnudagskvöld lægði verulega. Mikið frost var þá um nóttina og héla myndaðist á jörðunni. Allir eldar voru dauðir á sunnudagsmorgun. Páll.

Jarðskjálftahrina gekk yfir á Reykjanesi. Morgunblaðið 24.febrúar:

Aðalupptök jarðskjálftanna, sem gengu yfir Reykjanesskaga aðfararnótt síðastliðins sunnudags [22.], voru vestast á skaganum að sögn Ragnars Stefánssonar jarðskjálftafræðings. Tvisvar áður, árin 1967 og 1977 hafa orðið jarðskjálftar á nesinu af svipuðum styrkleika og með upptök á sömu slóðum. „Þetta voru mjög sterkir kippir, með upptökin aðallega við Reykjanestá, miðja vegu milli Eldeyjar og lands en náðu einnig inn í land,“ sagði Ragnar. Um eitthundrað jarðskjálftar mældust í hrinunni og voru flestir 2 stig eða meira á Richter-kvarða. Tveir til þrír kippir við Reykjanestánna austanverða, voru langstærstir og mældust þeir um 4,5 stig. Jarðskjálftarnir stóðu fram til klukkan átta á sunnudagsmorgun en síðan hefur orðið vart við eðlilega eftirverkanir. Á sama tíma mældust smáskjálftar í Henglinum að sögn Ragnars. Í jarðskjálftahrinunni árið 1967 áttu sér stað breytingar á jarðhitasvæðum en upptök skjálftanna voru þá skammt norðaustur af Grindavík og fundust snörpustu kippirnir þar og í Reykjavík og nágrenni. Tíu árum síðar varð skjálftanna mest vart við Reykjanesvita og er haft eftir Birni Kára Björnssyni vitaverði í samtali við Morgunblaðið, að allt hefði dottið niður úr hillum nema það sem hann hafði sjálfur náð að taka niður. Ekkert tjón varð þá á mannvirkjum frekar en í síðustu hrinu.

Blíðviðrið hélt áfram allan fyrri hluta mars, en þá snerist heldur til norðlægari átta, kólnaði heldur. Allkröpp lægð fór til norðurs fyrir vestan land þann 5. án þess að valda tjóni. Þann 16. kom mun kaldara loft að landinu úr vestri og norðri. Nokkuð snörp smálægð fór hratt til austurs fyrir sunnan land þann dag og dýpkaði síðan mikið yfir Norðursjó. Allmikill vindstrengur kom þá yfir landið úr norðri þann 17. og 18. Kröpp smálægð sat við Suðurland og olli snjókomu þar - en fór síðan á eftir aðallægðinni. Önnur smálægð fór til suðvesturs skammt fyrir suðvestan land þann 19. og 20. Vindur snerist síðan um hríð til austurs og svo aftur til norðausturs. 

Dagur segir frá 19.mars:

Leiðindaveður var víðast hvar á Norðurlandi í gær, allhvöss norðanátt, éljagangur og skafrenningur. Stundum sást varla á milli húsa og sums staðar féll skólahald niður samkvæmt fregnum úr Þingeyjarsýslu. Þá lágu flugsamgöngur niðri, a.m.k. fram eftir degi.

Morgunblaðið segir frá snjókomu í Vestmannaeyjum í pistli 19.mars:

Vestmannaeyjum. Eyjabúum brá illilega i brún er þeir risu úr rekkju á þriðjudagsmorgun [17.]. Miklum snjó hafði kyngt niður um nóttina og voru allar götur ófærar. Eftir hlýindi og milda tíð undanfarið hafði veturinn komið á einni nóttu. Hnédjúpur snjór var á öllum götum og snjódýptin mun meiri þar sem dregið hafði í skafla. Lögreglan og hjálparsveitir voru í önnum við að aðstoða fólk og flytja til vinnu, einkum í úthverfum, þar sem ófærðin var mest. Starfsmenn Áhaldahússins hófust þegar handa með öllum tiltækum tækjakosti að ryðja snjó af helstu götum. Hvassviðri var og því mikill skafrenningur. Veðurhæðin var mest um fjögurleytið um morguninn, spænurok og svartabylur. Hætta varð við loðnulöndun þar sem bifreiðastjórar, sem sáu um að aka loðnuhrognakörum til hreinsunarstöðvar, sáu ekki út úr augum í kófinu og hætta var á ákeyrslum. Netabátar sem hugðust vitja neta sinna undir morguninn sneru við í hafnarmynninu því þar var skyggnið glórulaust. Brottför Herjólfs tafðist lítillega. Uppúr klukkan átta fór að draga úr veðrinu og undir hádegið var orðið sæmilega greiðfært um allar helstu umferðargötur bæjarins. Langt er síðan svona mikinn snjó hefur fest á Heimaey. — hkj.

Langversta veður ársins gerði um mánaðamótin mars/apríl. Eftirminnilegt ritstjóra hungurdiska. Aðdragandinn var merkilegur - en sígildur. 

Gríðarkalt loft kom að Grænlandi úr vestri. Jökulhvelið stöðvaði framrás þess að hluta, en hluti þess fór yfir jökulinn og steyptist niður á Grænlandshaf. Kortið sýnir stöðuna rúmum tveimur sólarhringum áður en veðrið mikla gekk yfir. Svo vildi til að á sama tíma var mjög hlýtt loft í framrás langt suður í hafi (alveg neðst á kortinu). Oftast fara kaldar og hlýjar sóknir sem þessar einhvern veginn á mis, en svo varð ekki nú. 

Sjávarmálskortið að ofan gildir 6 stundum síðar en háloftakortið. Við sjáum allmikla og kalda lægð á Grænlandshafi beina útsynningshryðjum til landsins. Syðst á kortinu er hlýja lægðin - örin sýnir síðan leið hennar næstu tvo daga (gróflega). 

Svo vildi til að fyrsta verkfall veðurfræðinga hófst einmitt á miðnætti daginn sem veðrið skall á. Kvöldið áður var ekki varað við veðrinu, en þó gert ráð fyrir allhvössum norðanvindi með éljum síðdegis á þriðjudeginum. Neyðarvakt var á Veðurstofunni í verkfallinu og nóttina fyrir veðrið var gefin út stuttorð stormviðvörun fyrir miðin frá Vestfjörðum og austur um. Viðvörun um sterkari vind en það kom ekki fyrr en veðrið var skollið á af fullum þunga. Tölvuspár höfðu gert ráð fyrir því að lægðin rynni hjá á tíðindalítinn hátt, fullt afl hennar kom ekki fram í þeim - og ekki í spám Veðurstofunnar. Nánast fullvíst má telja að tölvuspár nútímans myndu ná þessu illviðri mun betur. 

Daginn fyrir illviðrið var kalda lægðin tekin að grynnast, en sú hlýja komin í mikinn vöxt. Ljóst var að hún myndi fara fyrir austan land, sem hún líka gerði, en hins vegar tók á sig slaufu er fullri dýpt varð náð. Það gerðist skammt undan Norðausturlandi um miðjan dag þann 31. 

Kortið gildir kl.18 þriðjudaginn 31.mars. Lægðin er skammt undan Melrakkasléttu. Fárviðri er þar við ströndina, sannkallað gjörningaveður, má telja mikla heppni að það stóð ekki lengi. 

Íslandskortið gildir kl.15 þennan dag. Þá var fárviðri á norðausturhorni landsins og nokkuð hvasst vestur eftir Norðurlandi, en í raun besta veður um landið sunnan- og vestanvert. Svo vildi til að ritstjóri hungurdiska var einmitt þennan dag staddur á jarðarför við Stafholtskirkju í Borgarfirði í köldu, stilltu og björtu veðri. Blikubakki var yfir, en í vestri sást út fyrir hann.

Veðrið náði hámarki milli kl.15 og 18. Kortið að ofan sýnir stöðuna kl.18. Þá er 18 hPa munur á þrýstingi á Raufarhöfn og Akureyri, 23 hPa munur á þrýstingi á Raufarhöfn og Bergstöðum í Skagafirði og um 30 hPa yfir landið í heild. 

Daginn eftir fóru að berast fregnir af tjóni og vandræðum. Morgunblaðið segir af veðrinu 1.apríl:

Aftakaveður var á Akureyri og nágrenni í gærdag [31.]. Lögreglan hafði í nógu að snúast við að aðstoða ökumenn, sem voru fastir á bílum sínum hér og þar um bæinn og við að aka gangandi veg- farendum á leiðarenda. Félagar í Hjálparsveit skáta og Flugbjörgunarsveitinni voru kallaðir út til að aka börnum heim úr skólum og af barnaheimilum.

Veður var allra verst í Síðuhverfi og Lundahverfi, þar sem skyggni var oft ekki meira en svo að menn sáu varla fram á vélarhlíf bifreiðar sinnar þegar ekið var um. Skyggni varð fljótt varla meira en einn metri. Síðari hluta dags var sumstaðar orðið illfært fyrir litla bíla. Þá var algeng sjón að sjá vegfarendur aðstoða bílstjóra við að losa bifreiðir úr sköflum. Mikið var um að menn skildu bifreiðir sínar eftir á víðavangi og færu fótgangandi heim.

Mikið hvassviðri skall á á Norðurlandi í gær og fór vindhraðinn sumstaðar upp í 11-12 vindstig. Ofsaveður er það þegar vindhraði fer í 11 vindstig, en 12 vindstig, eða 64 hnútar, er fárviðri. Skemmdir urðu víða á mannvirkjum, en engar fregnir hafa borist af slysum á fólki. Veðurstofan sendi út aðvörun í gær um að von væri á illviðri, en þar sem veðurfræðingar eru nú í verkfalli sinna þeir aðeins neyðarþjónustu.

Á Kópaskeri var vindhraðinn einna mestur og mældist vindhraði á flugvellinum þar 72 hnútar í verstu hviðunum. Rafmagnslaust var í bænum í gær og hélt fólk sig að mestu heima. Fjórar trillur á bátalæginu í Leirhöfn á Melrakkasléttu sukku og þak fauk af fjárhúsum við bæinn Miðtún. Þó tókst að koma fénu undir þak í nálægri hlöðu. Þá fuku þakplötur af sláturhúsinu á Kópaskeri og skemmdir urðu á hesthúsi við bæinn Hvol. Loks fauk skemma í eigu laxeldisstöðvarinnar Ísnó að Lóni. Veðrið skall á um kl.14 og var skólahald í bænum eðlilegt og börn komust klakklaust heim.

Símasambandslaust var við Þórshöfn á Langanesi fram á kvöld og geisaði þar fárviðri. Rafmagnslaust var í bænum frá því um miðjan dag og fram á kvöld, en þá kom rafmagn aftur í hluta bæjarins. Lögreglumaður lýsti veðrinu sem „ruddaveðri" og sagði illmögulegt að komast milli húsa. Plötur fuku af húsþökum víða um bæinn og íbúar í einu húsi urðu að yfirgefa það vegna skemmda á þaki. Björgunarsveitin hafði í nógu að snúast og var á vakt í nótt. Engin slys urðu á mönnum á Þórshöfn fremur en annars staðar.

Á Raufarhöfn var veður svipað, en símasambandslaust var við bæinn í gærkvöldi. Lögreglan á Húsavík sagði í gærkvöldi að ástandið væri að færast í eðlilegt horf og svo virtist sem veðrið væri að færast austur yfir. Þak fauk af bifreiðaafgreiðslunni í bænum, valt niður í bakgarð og að hluta á næsta hús. Það hús slapp þó án teljandi skemmda. Danskt flutningaskip losnaði frá bryggju og rak inn í smábátahöfnina, en björgunarsveitinni tókst að binda það aftur við bryggju án þess að teljandi tjón hefði hlotist af. Fólk á ferð milli Akureyrar og Húsavíkur varð að láta fyrirberast á bæjum á leiðinni, því mikið fjúk hamlaði för þess. Að sögn lögreglunnar bíður fólkið þess i góðu yfirlæti að veðrinu sloti.

Lögreglan á Siglufirði giskaði á að vindhraðinn þar hafi farið í 10-12 vindstig í hörðustu hviðunum seinni part dagsins. Þar fauk þak af gömlu íshúsi á Bakka og af þremur íbúðarhúsum. Þurftu íbúar eins þeirra að yfirgefa heimili sitt. Björgunarsveitin Strákar á Siglufirði var önnum kafin við að aðstoða bæjarbúa vegna veðurofsans fram á kvöld. Um kvöldmatarleytið var vind farið að lægja, en úrkoma jókst að sama skapi. Símasambandslaust var innanbæjar á Siglufirði seinni part dagsins og var loftskeytastöðin einnig óvirk fram á kvöld.

Morgunblaðið heldur áfram fregnum af ofviðrinu 2.apríl:

Svavar Guðmundsson, 46 ára, fórst eftir að sex tonna trillu hans, Reynir frá Litla-Árskógssandi, hvolfdi og hún sökk í fyrradag í aftakaveðri, aðeins 100-200 metra fyrir utan höfnina á Litla-Árskógssandi. Tveir menn voru um borð og bjargaðist hinn, Kristján Rafn Sigurðsson, fljótlega eftir að slysið varð, en Svavar er talinn af. Ekki var hægt að kafa niður að Reyni i gær vegna veðurs en fjörur voru gengnar í alla fyrrinótt og í gær, en án árangurs. Reynt verður að kafa niður að Reyni í dag.

Straumnesi í Aðaldal. Í óveðrinu, sem gekk yfir Norðausturland á þriðjudagskvöldið, fauk þakgluggi af nýbyggðu verkstæðishúsi vélaverkstæðisins Foss á Húsavík á nærliggjandi íbúðarhús. Fór hann í gegnum útidyrahurð og hafnaði þar inni á gangi. Enginn varð fyrir glugganum, en skemmdir urðu nokkrar. Óveðrið, sem brast á á þriðjudagsmorgun var norðvestan stórhríð og stóð það linnulaust fram yfir miðnættið. Veðurhæðin var gífurleg. Á Mánárbakka á Tjörnesi fór vindhæðin langt yfir 12 vindstig í verstu kviðunum. Þar fuku þakplötur af fjósi og heyhleðsluvagn tókst á loft og brotnaði í spón. Sagði Aðalgeir Egilsson bóndi þar að hann myndi ekki eftir svona langstæðu ofsaroki af norðvestri. Tjón í óveðrinu varð mest á Húsavík. En eftir því sem best er vitað verulega minna annars staðar í sýslunni. Á Húsavík fauk þakið af umferðarmiðstöð kaupfélagsins og hafnaði á húsum bókaverslunar Þórarins Stefánssonar. Tjón á húsunum virðist ekki vera mikið. Þá slitnaði frá bryggju danskt flutningaskip, Lousea, sem er leiguskip í saltflutningum. Rak það inn í höfnina og strandaði þar. Í leiðinni rakst skipið á tvo báta og braut bólverkið á gömlu timburbryggjunni. Stefnið á skipinu er mikið dældað og sjálft er skipið vélarvana. Enn er ekki ljóst hvað tjónið er mikið. Skipið var enn á strandstað síðdegis í gær og verður það ekki hreyft fyrr en í betra veðri. Einnig slitnaði upp dæluprammi frá Slippstöðinni en honum tókst að bjarga án skemmda. Þakið fauk af sorpeyðingarstöðinni og minniháttar tjón varð af foki lausra muna víða í bænum. St.Sk.

Egilsstöðum. Í óveðrinu sem gekk yfir landið brotnuðu 34 staurasamstæður, 68 staurar alls í háspennulínunni sem liggur frá Lagarfossvirkjun til Vopnafjarðar. Staurar þessir brotnuðu þar sem línan liggur um Jökulsárhlíð, frá Héraði til Vopnafjarðar. Staurarnir þverkubbuðust í sundur, frá mannhæð og upp eftir staurunum. Línan liggur á jörðinni á löngum kafla og hangir brakið af efsta hluta stauranna á línunni. Lína þessi er tiltölulega ný og þar sem staurarnir brotnuðu er láglent. Er veðurhæð kennt um en ekki ísingu, eins og þó er algengast þegar raflínustaurar brotna. Að sögn Erlings Garðars Jónassonar, umdæmisstjóra RARIK á Austurlandi, er áætlað að viðgerð taki um 10—12 daga, og kostnaður verði 10—15 milljónir. Vararafstöð er á Vopnafirði og fullnægir hún raforkuþörf Vopnfirðinga. Björn

Skinnastað, Öxarfirði. Ofsaveður af vestsuðvestan með ofanhríð og skafbyl gekk yfir Öxarfjörð frá hádegi á þriðjudag framundir hádegi á miðvikudag, en fór þá að slota nokkuð. Rafmagnslaust varð í um 10 klukkustundir og símasamband slitrótt um tíma. Nokkrir skaðar munu hafa orðið á mannvirkjum en ekki eru öll kurl komin til grafar. Veður var stillt að morgni þriðjudags en brast á um hádegi á með ofsaroki og blindbyl. Þetta var vestsuðvestan veður. Rafmagn fór um kl.3:00 aðfaranótt miðvikudags og var rafmagnslaust í öllu héraðinu til kl. 13:00. ísingu í spennistöð vegna sjóroks er kennt um. Var víða mjög kalt í húsum þar eð frost var 5-8 gráður og ljóslaust um nóttina. Allnokkrir skaðar munu hafa orðið, meðal annars munu þakplötur hafa fokið af húsum, gluggar brotnað og trillubátur skemmst eða sokkið. Skaðar eru ekki enn fullkannaðir. Um hádegi á miðvikudag fór veðrinu að slota. Ennþá er þó VNV hríðarveður með vægu frosti. Snjó hefur dregið saman í háa skafla en lítið er vitað um færð á vegum. Þetta er versta stórviðri sem hér hefur komið í mörg ár. Sigurvin.

Á Kópaskeri fór að hvessa upp úr hádeginu á þriðjudag síðdegis var komið aftakaveður. Veðrið var verst í nágrenni kauptúnsins, þar sem þrír bátar eyðilögðust og útihús skemmdust. Rafmagnið fór af Kópaskeri og nágrenni um klukkan þrjú á þriðjudag. Unnið var að viðgerð, en rafmagnið var ekki komið á síðdegis í gær. Vonir stóðu þó til að það tækist fyrir kvöldið. Litlu munaði að stórtjón yrði í laxeldisstöð Árlax hf í Kelduhverfi vegna rafmagnsleysisins þar sem illa gekk að koma vararafstöð í gang. Það tókst þó um síðir. Atvinnulíf staðarins var meira og minna lamað vegna rafmagnsleysisins og kalt var orðið í húsum. Árni Sigurðsson á Kópaskeri sagði að járnplötur hefðu fokið af hluta af slátur- og frystihúsi Kaupfélags Norður-Þingeyinga á Kópaskeri. Einnig hefðu brotnað rúður á sláturhúsbyggingunni. Sagði hann að tjóni væri ekki fullkannað, en það gæti verið um 100 þúsund krónur.

Að sögn Árna varð mikið tjón á svokölluðum Leirhafnarbæjum á Melrakkasléttu. Fjárhús skemmdist mikið á Miðtúni, þakið fauk alveg af því meðal annars. Heimilisfólkinu tókst að bjarga kindunum inn í hlöðu. Einnig fauk fjárhúsi Reistarnesi, en þar var ekkert fé inni. Þá fuku öll hús á eyðibýlinu Sæbergi,

Hofsósi. Í Fljótum var hið versta veður í fyrradag, það versta í mörg ár. Oft er vitnað til veðurs sem gekk yfir 1966, en þá var veðrið ekki þá var veðrið ekki eins vont og nú, að sögn Önnu Jónsdóttur á Stóru-Þverá i Fljótum. Þakjárn fauk af hlöðu á Stóru-Þverá, en olli ekki tjóni á öðrum eignum svo vitað sé. Í gær var þar öskubylur og ekki farið að kanna neitt um færðina þar fremra. Mjög slæmt símasamband er í Fljótum og sagðist Anna vita að rafmagnslaust væri á fremstu bæjunum, Stíflubæjunum svokölluðu, sem tengdir eru Ólafsfjarðarlínu. En ekki er neitt vitað um hvaða bilanir er þar að ræða. Að sögn Jóns K. Ólafssonar í Haganesi í Fljótum var veðrið í fyrradag eitt það allra versta sem hann man. Búið var að taka alla bátana upp áður en veðrið skall á og vissi hann ekki um neitt tjón á næstu bæjum. Leiðindaveður hefur verið í Fljótum allan liðinn mánuð og hafa menn ekki enn komist til að vitja um öll grásleppunet sem lögð voru 10. mars síðastliðinn. Um miðjan dag í gær sást ekki út úr augum í Haganesi og skaflar sem byrjuðu að myndast í fyrradag voru þá komnir á fjórða metrann. Illviðrið sem gekk yfir norðanvert landið í fyrradag olli ekki tjóni á Hofsósi. Um miðjan dag versnaði veður með hvassri norðvestanátt og snjókomu. Í Hofsóshöfn voru nokkrar trillur og 55 tonna bátur. Talsverð alda var á flóðinu og þurfti að binda alla bátana rækilega, þannig að engar skemmdir urðu í höfninni. Að sögn Björns Mikkaelssonar, yfirlögregluþjóns á Sauðárkróki, er ekki kunnugt um neinar skemmdir þar og var rólegt hjá lögreglu. Þungfært var á götum Sauðárkróks í gær, en allir aðalvegir í héraðinu færir og einnig var sæmilega fært frá Sauðárkróki út að Ketilási í Fljótum. Ófeigur

Straumnesi í Aðaldal. Óttast var um fólk á leiðinni á milli Húsavíkur og Akureyrar í stórhríðinni á þriðjudagskvöldið. Björgunarsveitir í Suður-Þingeyjarsýslu voru kallaðar út til leitar og fundust bílarnir við Ljósavatn upp úr klukkan 23, og var hluti fólksins þá búinn að vera þar i tæpar 9 klukkustundir. Biðin í bílunum var fólkinu erfið og var það orðið kalt og hrakið þegar björgunarmenn á snjóbíl úr Fnjóskadal fundu það. ... St.Sk.

Egilsstöðum. Bílalest með fjórum vörubílum sem voru að flytja bensín, olíuvörur og ýmsar aðrar vörur til Borgarfjarðar eystri, ásamt einum jeppa, lenti i hrakningum á Vatnsskarði í óveðrinu sem gekk hér yfir á þriðjudag. Vegurinn til Borgarfjarðar er opnaður á þriðjudögum og er það jarðýta sem Vegagerðin hefur staðsett í Borgarfirði, sem annast snjóruðning á þessari leið. Vegna mikillar ófærðar nú ákvað Vegagerðin á Egilsstöðum að senda vörubíl með plóg frá Egilsstöðum á móti Borgarfjarðarýtunni. Þessi snjóruðningstæki mættust um klukkan 16. Í sama mund gerði aftakaveður á þessum slóðum og urðu bílar og snjóruðningstæki viðskila. Bíllinn með plóginn komst ásamt tveimur vörubílum til Borgarfjarðar, en ýtan, vörubíll og jeppi tepptust Héraðsmegin við Vatnsskarð. ... Björn

Þórshöfn. Mikið hvassviðri skall hér á upp úr hádeginu í fyrradag. Seint um kvöldið var björgunarsveitin og lögreglan kölluð út vegna trillubátsins Vals SU, sem var að sökkva i höfninni. Sökk hann skömmu eftir að þeir voru komnir á vettvang. Lögreglan segist ekki vita um ástæðuna, en ládautt var í höfninni og ekki mikil ísing þegar óhappið varð. Eigendur flestra bátanna voru i bátum sínum um nóttina. Um hádegið i gær vann björgunarsveitin við að ná bátnum upp úr höfninni. Að sögn lögreglunnar á Þórshöfn var mjög annasamt hjá lögreglu og björgunarsveit vegna foks á plötum og ýmsu lauslegu, en ekki urðu nein slys á mönnum. Rafmagnið fór af þorpinu klukkan 16 vegna mikillar seltu og hefur Þistilfjörður verið rafmagnslaus síðan. Varavélar voru keyrðar og var rafmagn komið á mest allt þorpið um klukkan 4 í fyrrinótt. Í gær var vonast til.að rafmagn kæmist á allt svæðið síðdegis. Klukkan 16:30 var björgunarsveitin kölluð út að húsinu Langanesvegur 19, þar sem plötur voru farnar að fjúka af þakinu. Varla var stætt við húsið, en björgunarsveitinni tókst að koma í veg fyrir að þakið færi allt af, en það var farið að losna. Klukkan 20 var björgunarsveitin kölluð út til leitar að hjónum sem fóru frá Þórshöfn rétt fyrir klukkan 16 og ætluðu í Svalbarð sem er um 27 km leið. Veghefill fór á undan bíl björgunarsveitarinnar, en stuttu seinna komu hjónin fram í Svalbarði, heil á húfi. Vakt var á lögreglustöðinni til klukkan 5:30 í gærmorgun, en þá hafði lægt mikið. Eldri menn segjast ekki muna eftir svona miklu hvassviðri hér um árabil. Þorkell

Grímsey. Ofsaveður gekk hér yfir á þriðjudag. Vindhraðinn sló nokkrum sinnum yfir 100 hnúta markið, sem mun vera um 16 vindstig, á vindmælinum á flugstöðinni. Þegar veðrið var sem verst, á milli klukkan 2 og 3 um daginn, fór vindhraðinn aldrei niður fyrir 70 hnúta og var þá ekki stætt úti við. Lítið tjón varð í fárviðrinu. Eitthvað járn fór af gömlum útihúsum. Rafmagnið fór af vegna þess að margar heimtaugar slitnuðu. Í gær var unnið að viðgerð, og komst rafmagnið aftur á hjá flestum. Alfreð

Morgunblaðið 3.apríl:

Snjóflóð féll á Flateyri í fyrrakvöld [1.] og stöðvaðist rétt fyrir ofan efstu húsin í bænum. Ekkert tjón hlaust af, en snjóruðningur valt alveg niður undir hús. Að sögn Kristjáns Jóhannssonar, sveitarstjóra á Flateyri, má búast við snjóflóðum á þessu svæði, en varnir eru fyrir ofan byggðina sem draga verulega úr hættunni. Tvisvar í vetur hefur þurft að flytja fólk úr húsum sínum efst í bænum. Blindhríð var á Flateyri og því erfitt að meta hættuna á öðru flóði, að sögn fulltrúa almannavarnanefndar. Nokkrir íbúanna við Ólafstún hafa yfirgefið hús sín. Annað minna snjóflóð féll fyrir ofan byggðina á Flateyri í gærkvöldi, en það stöðvaðist á varnagirðingu. Snjóflóðið á Flateyri féll úr Eyrarfjalli og stöðvaðist ekki fyrr en um 100 metra fyrir ofan húsin við Ólafstún, sem er efsta gata bæjarins. Talið er að flóðið sé um 400 metra breitt. Snjóflóð hefur áður fallið á svipuðum slóðum, fyrir 10-15 árum, og tók þá með sér fiskhjalla fyrir ofan bæinn. Engin varð var við flóðið fyrr en í gærmorgun þegar veðurofsann lægði, en þreifandi bylur hefur verið á Flateyri síðan á mánudag. Almannavarnanefnd staðarins fór í gærdag á snjóbíl upp í fjallið, en að sögn þeirra Kristjáns Jóhannssonar, sveitarstjóra, og Steinars Guðmundssonar, fulltrúa í almannavarnanefnd, var erfitt að átta sig á ástandinu í fjallinu vegna dimmviðris. Þeir telja að byggð stafi ekki frekari hætta af snjóflóðum, þótt erfitt sé um slíkt að segja. Annað flóð féll fyrir skömmu fyrir innan byggðina, en þar var fólki engin hætta búin. Veginum milli Flateyrar og Sólbakkasvæðisins hefur verið lokað vegna hættu á þeirri leið. Morgunblaðið ræddi við Magneu Guðmundsdóttur í gærkvöldi, en hún og fjölskylda hennar yfirgáfu þá hús sitt við Ólafstún. Hún sagði að þau hefðu ekki verið beðin að fara, en núorðið myndi hún sjálf meta hvort ráðlegt væri að vera í húsinu. „Þetta er ekki í fyrsta skipti sem við yfirgefum húsið, það gerðum við síðast fyrir 2 vikum, en þá féllu snjóflóð úr hreinlega öllum giljum nema gilinu fyrir ofan húsið okkar. Ég þarf engan annan til að segja mér hvenær okkur er hætta búin. Þetta er búinn að vera óvenjulegur og mjög þreytandi vetur. Það er erfitt að búa við sífelldan ótta við snjóflóð," sagði Magnea.

Raufarhöfn. Bátsgeigendur áttu í miklum erfiðleikum með báta sína í höfninni i óveðrinu sem hér var á þriðjudag, og lentu sumir i hrakningum. Mikil ísing hlóðst á bátana og lá við að sumum þeirra hvolfdi. Sem dæmi má nefna að einn bátseigandinn, Jón Guðmundsson, sem var að verja bát sinn áföllum, dæla úr honum sjó og berja af honum ísingu, var orðinn gegnblautur af ágjöf og snjókomu þegar leið á daginn. Kuldinn færðist upp eftir líkama hans og síðan fór hann að finna fyrir einkennum í höfðinu. Þá fór hann í land, skreið á fjórum fótum að vigtarskúr, sem er á bryggjunni, braut þar rúðu og renndi sér á maganum inn um gluggann. Eftir stutta stund áttaði Jón sig á því að hans yrði ekki vitjað í þessum skúr og tók þá að arga annað slagið. Að einhverjum tíma liðnum kom bróðir hans, Eiríkur, til að athuga með Jón og bát þeirra. Heyrði hann öskrin í Jóni þegar hann kom niður að höfninni. Var þá farið með Jón upp á saumstofu sem þarna er skammt frá. Þar fékk hann góða aðhlynningu og náði sér fljótt.

Klukkan 14 á þriðjudaginn [31.mars] brast á með hvassri suðvestanátt, frá 30 hnútum í 60, sem fór vaxandi þegar á daginn leið. Jafnframt gekk áttin meira til norðurs. Um klukkan 16 var komið norðvestan hávaðarok, með tilheyrandi snjókomu. Allar götur í þorpinu voru þá orðnar ófærar, símasambandslaust út úr þorpinu og innan þess og rafmagn fór af öðru hvoru. Valtýr Hólmgeirsson veðurathugunarmaður segir að vindhraði hafi mælst upp í 70 hnúta. Það geti þó verið að vindhraði hafi verið meiri, en vindhraðamælirinn ritar ekki í rafmagnsleysi, 64 hnútar eru 12 vindstig, eins og kunnugt er. Þetta veður stóð til klukkan 21 með 60 til 66 hnúta hraða en þá lægði niður í 30 hnúta. Mikill snjór er nú í þorpinu, sumstaðar upp á eina húshæð, og muna menn ekki eftirjafn miklum snjó á svo skömmum tíma, eða sjö klukkustundum. Skólafólk átti í vandræðum með að komast til síns heima og fólk átti yfirleitt í erfiðleikum með að komast heim til sín. Sumir fóru ekki af vinnustað fyrr en klukkan 22 um kvöldið þegar veðrið var gengið niður. Plötur fuku af þaki verkstæðishúss hjá SR. Einnig rúlluðust upp þakplötur á verksmiðjuhúsi SR, en fuku ekki burt. Rúður brotnuðu í húsum og einn 3,5 tonna bátur, Þröstur ÞH, sökk í höfninni. Helgi

Dagur segir ítarlegar af slysinu á Árskógsströnd í fréttapistli 2.apríl:

Einn maður fórst þegar Reynir EA sökk rétt utan við höfnina á Árskógssandi í óveðrinu á þriðjudag. Tveir menn voru um borð og tókst áhöfninni á Særúnu EA að bjarga hinum manninum með Markúsarneti. Gífurlega hvasst var á slysstað og aðstæður allar mjög erfiðar. Tildrög slyssins voru þau að verið var að forða bátunum úr höfninni og inn til Akureyrar þar eð hafnaraðstæður á Árskógssandi eru vægast sagt bágbornar. Reynir ætlaði að fara hlémegin við Naustavík en áður en hann komst þangað hvolfdi honum í ofsalegri hviðu. Þessi válegi atburður átti sér stað rétt eftir kl. 15 á þriðjudag. Sigurður Konráðsson skipstjóri á Særúnu segist varla muna eftir öðru eins fárviðri. Þeir voru lengi á slysstað eftir að Konráð sonur hans hafði náð að bjarga öðrum manninum en ekkert sást til hins.

Vegna óveðursins sem gekk yfir Norðurland í fyrradag, var mjög mikið álag á símakerfinu, því fólk þurfti mikið að hringja til að vita um aðstandendur o.s.frv. Þetta mikla álag hafði m.a. í för með sér að ómögulegt reyndist að ná símasambandi við Árskógsströnd og Dalvík um tíma.

Aðstæður í höfninni á Árskógssandi eru slíkar að í hvert sinn sem gerir verulega slæmt veður þarf að forða bátunum úr höfninni. Einmitt þetta átti sér stað þegar Reynir EA fórst á þriðjudag. Þá átti að færa bátana inn til Akureyrar. Níels laskaðist í höfninni, fékk á sig brotsjó sem gekk yfir garðinn og skemmdist hann nokkuð, m.a. tækjabúnaður. Reynir sökk um 200 metra frá 6ryggju en Særún, Víðir Trausti og Auðbjörg komust til Akureyrar.

„Það er öruggt mál að ef bíllinn hefði verið læstur þá hefði stúlkan ekki talið dagana,“ sagði Gísli Pálsson, verkstjóri hjá RARIK, en hann fann 19 ára stúlku illa á sig komna í
flutningabíl á Öxnadalsheiði á hádegi í gær [1.apríl]. Á hádegi í gær tókst starfsmönnum RARIK að brjótast upp á Öxnadalsheiði þar sem þeir áttu að.vinna við raflínu. Þá tók Gísli eftir því að einhver var í flutningabíl sem hafði farið út af veginum efst í Bakkaselsbrekku. Þar var 19 ára stúlka, Þorbjörg Guttormsdóttir frá Krossi í Fellahreppi, en hún hafði þá dvalið tæpan sólarhring á heiðinni í hörkufrosti og blindbyl. Þorbjörg hafði verið á leið til Hóla með tveimur skólasystkin um sínum laust eftir hádegi daginn áður. Bíll þeirra drap á sér og fengu þau far með flutningabíl sem skömmu síðar fór útaf. Þá fékk fólkið far með jeppa til Akureyrar en Þorbjörg varð eftir, komst að flutningabílnum sem var ólæstur og dvaldi í honum um nóttina. Má telja mikla mildi að flutningabíllinn var opinn. EHB

Veðrátta var hagstæð í apríl. Undir lok mánaðarins kólnaði nokkuð og síðustu dagana varð jörð víða alhvít um landið suðvestanvert, en það er óvenjulegt á þeim tíma. Mest snjóaði alveg í mánaðarlokin þannig að 1.maí mældist snjódýpt í Reykjavík 17 cm, það mesta sem vitað er um í þeim mánuði þar á bæ. 

Morgunblaðið segir frá 23.apríl:

Óvænt jarðfall varð á Haukamýri mýri sunnan Húsavíkur um páskana. Það sem hefur gerst er að jarðvatn hefur ekki náð þarna fram að ganga, heldur safnast fyrir og jafnframt grafið um sig. Þegar svo frost leysir úr jörðu og vatnið fær framrás myndast þetta jarðfall.

Síðustu daga mánaðarins var nokkuð kalt í veðri. Kalt loft kom til landsins úr suðvestri þann 27., en síðan fór snarpur kuldapollur þvert suðaustur um Grænland, framhjá Íslandi suðvestanverðu og áfram, allt suður á Miðjarðarhaf. Kortið sýnir stöðuna á miðnætti að kvöldi 30.apríl. Þá snjóaði mikið víða um landið sunnan- og suðvestanvert og nýtt snjódýptarmet maímánaðar var sett í Reykjavík, það stendur enn (2025). 

Fyrri hluti maímánaðar var fremur hráslagalegur, en síðan hlýnaði mjög og óvenjuhlýtt varð um tíma. Þurrkar töfðu gróður á Norðaustur- og Austurlandi. 

Morgunblaðið segir fregnir af tíð 14.maí:

Staðarbakka, Miðfirði. Liðinn er eftirminnilegur vetur hvað hagstæða veðráttu snertir. Það sem af er þessu vori hefur verið fremur kalt, ekki mikið frost en tíðum snjóél og aldrei verið nein hlýindi. Eins og veturinn sé ekki enn tilbúinn að víkja fyrir sumrinu. Tún eru þó að byrja að grænka og klaki er lítill jörðu svo umskipti gætu orðið snögg ef gerði hlýindi. Ekki er farið að dreifa tilbúnum áburði enda yfirleitt blaut tún. — Benedikt

Geitagerði, Fljótsdal. Eftir mildan og snjóléttan vetur hefur vorað vel. Tún eru orðin mikið til græn, sama er að segja um lerkiskóga og birki er að byrja að laufgast. Látlausir þurrkar hafa tafið fyrir öllum gróðri, eins svali á næturnar vegna heiðríkjunnar, þó hitinn hafi oft verið þetta 8-10 gráður og meira á daginn. G.V.Þ.

Straumnesi, Aðaldal. Það vorar vel eftir óvenjumildan vetur. Suðvestanátt og hlýindi hafa verið hér ríkjandi i vor þar til á föstudag í síðustu viku [8.] en þá kólnaði og snerist í norðanátt með slydduéljum. Tún hafa grænkað eðlilega og klaki er mjög lítill í jörðu. Kal er í túnum í Kinn og Fnjóskadal, tilfinnanlega mikið hjá einstaka bónda. Annars virðist jörð  komast vel undan vetri og bændur bjartsýnir um sumarið. Hey eru nú víða lítil, og nokkrir bændur þegar orðnir heylausir, en en næg hey em í héraðinu til að miðla. Bændur eru byrjaðir vorverk, einstaka byrjaður að bera á tún og sá grænfóðri. St.Sk.

Miklar leysingar urðu í hlýindunum og ollu þær aurskriðum í Eyrarlandshlíð við Ísafjörð. Morgunblaðið segir frá 23.maí:

Ísafirði. Milli átta og tíu aurskriður hafa fallið úr Eyrarhlíðinni í vorleysingunum síðustu daga og meðal annars lokað Hnífsdalsveginum á tveimur stöðum um tíma. Fjöldi fólks fylgdist með því um miðjan dag í gær þegar aurskriða féll frá Gleiðarhjalla í átt að gamla dagheimilinu við Hjallaveg. Skriðan stöðvaðist um 100 metrum fyrir ofan lóð dagheimilisins og olli engum skemmdum. Stærstu aurskriðurnar féllu rétt utan við byggðina við Hnífsdalsveg. Fóru þær á þremur stöðum milli fiskihjalla sem þar eru, án þess að valda skaða. Vegagerðinni tókst að opna veginn eftir skamma stund. Úlfar

Morgunblaðið segir einnig af vatnavöxtum og leysingum 24.maí:

Varmahlíð. Blæjalogn og dásemdarveður hefur verið í Varmahlíð síðustu daga. Á föstudag komst hitinn í 24 stig í forsælu og í fyrradag mældist hann 21 stig. Miklir vatnavextir fylgja svona hitum og stóðu Héraðsvötn og Húseyjarkvísl randafull í fyrrakvöld svo flæddi upp á engi og eyrar. Í mestu flóðum er hólmurinn sem einn fjörður yfir að líta, en svo hefur ekki verið nú um margra ára skeið. - P.D.

Þann 25.maí varð mjög sterkur jarðskjálfti nærri Vatnafjöllum. Morgunblaðið segir frá 26.maí:

Sterkasti jarðskjálfti sem komið hefur á Suðurlandi frá því árið 1912, eða í 75 ár, varð rétt fyrir hádegið í gær. Mældist hann 5,8 stig á Richter. Upptök hans voru skammt frá Heklu. Jarðskjálftinn fannst greinilega um Suðurland, á höfuðborgarsvæðinu og víðar. Hús í Rangárvallasýslu léku á reiðiskjálfi og lauslegir munir féllu úr hillum. Ekki er vitað til þess að tjón hafi orði á húsum. Húsdýr urðu óttaslegin, ekki síður en mannfólkið, hestar tóku á rás, kýr bauluðu í fjósum og styggð kom að fé.

„Rétt fyrir hádegi kom snarpur skjálfti og harður, sem mældist 5,8 gráður á Richter, eftir nokkra skjálfta fyrr um daginn," sagði Ragnar Stefánsson jarðskjálftafræðingur á Veðurstofu Íslands í samtali við Morgunblaðið í gær. Hér mun vera um sterkasta skjálfta að ræða á Suðurlandi síðan 1912 og sterkasta skjálfta, sem hérlendis hefur mælst síðan 1976. Að sögn Ragnars Stefánssonar er erfitt að staðsetja svo stóran skjálfta, eins og þann, sem varð rétt fyrir hádegi, en eftir þeim upplýsingum, sem Veðurstofan hafði aflað sér, munu upptök skjálftans hafa verið 10-15 kílómetra suður af Heklu, nálægt Vatnafjöllum. Skjálftinn fannst mjög víða, allt austan úr Suðursveit og vestur á Reykjanesi. „Okkar mælingar sína að sterkasti skjálftinn var 5,8 gráður á Richter og hefur Jarðskjálftastofnunin í Uppsölum staðfest þá tölu.“ Mjög margir höfðu samband við Veðurstofuna og sagði Ragnar að hann hefði ekki frétt af neinum skemmdum. „Búrfellsvirkjun mun þó hafa farið úr sambandi og hafa okkur einnig borist fréttir af hruni, bæði úr sjálfu Búrfelli, Eyjafjöllum og Selsundsfjalli.“ Aðspurður sagði Ragnar að jarðhræringar þessar bentu ekki endilega til goss í Heklu, enda væri hér um allstóran misgengisskjálfta að ræða; eldsumbrotaskjálftar væru minni og hægari. „Þó ber það að athuga að á þessu svæði eru venjulegir misgengisjarðskjálftar og kvikuhreyfingar neðanjarðar mjög samtengdar, þannig má benda á að ári eftir jarðskjálftann mikla nálægt Selsundi 1912 byrjaði gos í Mundafelli skammt austur af Heklu, reyndar fundust líka nokkrum klukkustundum á undan því gosi jarðskjálftakippir um Árnes- og Rangárvallasýslur og reyndar varð þeirra aðeins vart í Reykjavík. Við höfum venjulega talið, að þegar stór skjálfti verður á þessu svæði, fylgi eitthvað í kjölfarið vestar. Spurningin er því, hvort skjálftinn var nógu stór til að vera fyrirboði slíks; um það er ekki gott að segja. Ég tel þó ástæðu til þess að Almannavarnir séu í varðstöðu.

Morgunblaðið segir 4.júní nánar af leysingaaurskriðunum á Ísafirði:

Ísafirði. Aurskriður féllu fjórum sinnum úr sama gilinu undir Gleiðarhjalla i Eyrarfjalli á einum sólarhring 22. og 23. maí. Slíkar aurskriður eru tíðar hér á Ísafirði, einkanlega í miklum vatnsveðrum að hausti. Í þetta sinn urðu skriðuföllin í miðjum þurrviðriskafla, en í miklum hita. Við það hefur mikill snjór bráðnað uppi á Gleiðarhjallanum og í hlíðinni þar upp af. Leysingarvatnið, sem verður þá að stórá, leitar niður fjallið og mettar moldarborinn jarðveginn. Við það verður mikil þensla og þyngdaraukning umhverfis ána, sem síðan leiðir til þess að jarðvegurinn skríður af stað; meira og minna öll hlíðin í einu. Að sögn Stefáns Brynjólfssonar, forstöðumanns tæknideildar Ísafjarðarkaupstaðar, þarf að fara saman ákveðin gerð moldarjarðvegs, hæfileg stærð grjóts og oftast er frosinn jarðvegur undir, sem myndar einskonar steyptan stokk. Hann sagði að ekki hefði orðið umtalsvert tjón í þetta sinn frekar en oftast áður. Símalína fór þó í sundur og einn lítill fiskhjallur varð undir aðalkvíslinni. ... Eftir standa þverhnípt gljúfur, sem sumstaðar eru um 3 metrar á hæð. Það dró mikið úr áhrifum aurskriðunnar, að hún klofnaði neðanvert við miðja hlíðina og féll í tveim kvíslum niður á veginn og voru nokkrir fiskhjallar á milli kvíslanna. - Úlfar

Júní var almennt talinn hagstæður, en var sérlega þurr um landið sunnan- og vestanvert og stóðu þurrkarnir vexti gróðurs fyrir þrifum. Morgunblaðið segir frá 25.júní:

Bændur á Suðurlandi hafa vaxandi áhyggjur af þurrkunum undanfarnar vikur sem leika tún þeirra grátt, að sögn Einars Þorsteinssonar ráðunautar Búnaðarsambands Suðurlands. Vart
hefur komið deigur dropi úr lofti í fjórðungnum síðan um miðjan maí. „Jörð er víða farin að skrælna og með hverjum degi sem líður aukast líkurnar á því að grasið visni. Þar með sprytti ekki strá á þeim túnum það sem eftir lifir sumars. Jafnvel aðeins einn rigningardagur gæti bætt úr þessu,“ sagði Einar í samtali við Morgunblaðið. ...

Þær jarðir sem verst verða úti vegna þurrka eru á söndunum sem teygja sig austur í Skaftafellssýslu. Þar eru tún víða á sandi, sem bindur raka illa. Valllendi og framræstar mýrar láta hinsvegar lítið á sjá. Bændur sem eiga votlendari jarðir hafa notað þurrkana vel og eru búnir að slá og hirða. Þurrkar hrjá einnig kartöflu- og rófubændur. Einar sagði að þeir gætu hinsvegar gripið til þess ráðs að vökva garða sína, en um þann kost væri ekki að ræða á túnum. „Ég hef tekið eftir því undanfarin daga að menn eru farnir að bölva þegar ég spái ekki rigningu. Það hefur aldrei hent mig áður,“ sagði Markús [Á. Einarsson veðurfræðingur]. Hann sagði að tölvuspá gæfi vísbendingu um örlitla úrkomu syðst á landinu á sunnudag [28.], en allsendis óvíst væri að hún stæðist.

Þurrkar voru daufir í júlí, en veðurfar hagstætt að öðru leyti. Menn höfðu sem oft áður áhyggjur af yfirvofandi Kötlugosi. Morgunblaðið segir frá 22.júlí:

Vík í Mýrdal, frá Sigurði Jónssyni fréttaritara Morgunblaðsins. Veginum yfir Mýrdalssand var lokað síðdegis í gær [21.], þar sem talin var hætta á Kötlugosi. Vegurinn var þó opnaður um klukkutíma síðar þegar aðstæður á Mýrdalsjökli höfðu verið kannaðar nánar. Vakt var sett beggja vegna Mýrdalssands og fylgst með umferð yfir sandinn. Eftir jarðhræringar, sem komu fram á mælum í gær, tók almannavarnanefnd Víkur ákvörðun um að vera í viðbragðsstöðu. Upplýsingar bárust frá Hrífunesi í Skaftártungu og frá ferðafólki um að svo virtist sem gosbólstrar stigu upp af Mýrdalsjökli. Veginum yfir sandinn var þá lokað og björgunarsveitin Víkverji var tilbúinn til útkalls. Einnig var áhöfn þyrlu Landhelgisgæslunnar í viðbragðsstöðu. Eftir að flogið hafði verið yfir jökulinn og aðstæður kannaðar, var ákveðið að opna veginn aftur, þó hættuástandi væri ekki aflýst strax. Björgunarsveitarmenn sinntu gæslu við veginn og skráðu niður umferð.

Mýrdalssandi var lokað af Almannavörnum ríkisins og Almannavörnum Vestur-Skaftafellssýslu um fimmleytið í gær, þar sem hætta þótti á Kötlugosi, en var opnaður aftur klukkutíma siðar. Ókyrrð hafði komið fram á jarðskjálftamælum Raunvísindastofnunnar á Skammadalshóli i Mýrdal og i Hafursey, sem óljóst var af hverju stafaði, og Múlakvísl þótti óvenju straumhörð. Töluverð skjálftavirkni heftir mælst nærri Mýrdalsjökli undanfarnar vikur, en það mun hafa gerst reglulega á undanförnum árum. Vakt var beggja megin við sandinn fram eftir kvöldi en almannavarnanefndin í Vík ákvað á fundi f gærkvöldi að henni skyldi hætt. Að sögn Páls Einarssonar, jarðeðlisfræðings, hafa sterkustu skjálftamir mælst um þrjú stig á Richterskvarða. Það er meira en undanfarin ár en töluvert minna en veturinn 1976-77. Páll sagði þessa skjálfta eiga upptök sín undan Kötlu, en óróinn sem hefði mælst í gær ætti það hinsvegar ekki. Orsakir hans væru enn ókunnar. „Síðan um 1600 hefur gosið tvisvar á öld í Kötlu, venjulega í kringum tuttugasta og sextugasta ár aldarinnar," sagði Páll Einarsson í samtali við Morgunblaðið. „Síðast gaus árið 1918 og bjuggust menn því mjög eindregið við gosi aftur Um 1960, sem ekki er komið ennþá. ... Fólk hefur oft orðíð vart við skjálfta í Mýrdal áður en gosið kemur upp og vonum við því að gos geri vart við sig á skjálftamælum áður en það kemur upp. Það er mjög líklegt að tvær eldstöðvar séu undir Mýrdalsjökli, önnur við Kötlu og hin undir suðvesturhorni jökulsins. Þar mælist stundum skjálftavirkni en skjálftamir undanfarið hafa allir verið á Kötlusvæðinu," sagði Páll.

Sigurjón Rist, vatnamælingamaður, sagði hlaup hafa komið undan Mýrdalsjökli 25.júní 1955. Þá hefði allnokkuð vatn komið undan jöklinum en ekkert síðan. Einnig væru lón þarna í grenndinni þaðan sem komið gætu smá gusur og aukið vatnsmagn í ám. „Það er mjög eðlilegt í þeim hlýindum og rigningu sem verið hafa að undanförnu að vatn aukist í ám. Þetta er hámarkstími leysinga og á ekkert skylt við neitt úr iðrum jökulsins,“ sagði Sigurjón.

Þann 23. fórust tveir menn í flugslysi skammt frá Blönduósi. Þoka var þegar slysið varð. 

Nú var farið að kvarta undan þerrileysi. Morgunblaðið 31.júlí:

Blönduósi. Nokkrir bændur í Austur-Húnavatnssýslu hafa lokið fyrri slætti og margir eru langt komnir. Óþurrkar, sem varað hafa síðastliðinn hálfan mánuð, hafa tafið fyrir og hafa hey af þeim sökum hrakist og liggja undir skemmdum. Þau tún sem enn eru óslegin hafa sprottið úr sér. Útlit er fyrir mikla háarsprettu. Þurrkar framan af sumri töfðu fyrir sprettu, en mismikið. Þurrlendari tún fóru mun verr út úr þurrkunum en mýrartún og hófu bændur meðal annars misjafnlega snemma slátt af þeim sökum. En það má segja að þeir bændur sem gátu nýtt þurrkana seinni hlutann í júní og í byrjun júlí séu með öndvegis fóður í hlöðum sínum. Jón Sig.

Ágústmánuður var mjög hagstæður, sólríkt og þurrt var um landið suðvestanvert, en þungbúnara norðaustan- og austanlands. Dagur segir frá 5.ágúst:

Heyskapur hefur gengið erfiðlega hjá bændum víða á Norðurlandi síðustu 2 vikurnar sökum óþurrka. Hefur víða mátt sjá heyið sem hrakist hefur vera orðið mórautt og dökkleitt á túnunum og hána sumstaðar farna að spretta uppúr því. En nú er von á betri tíð, þar sem samkvæmt upplýsingum Eyjólfs Þorbjörnssonar veðurfræðings er allt útlit fyrir þurrt og
bjart veður mestalla þessa viku. Hæðarsvæði verður yfir landinu með hægri breytilegri átt. Vindur verður lítill, en töluverð sól og hitinn á bilinu 8-13 stig, og gæti kíkt í 15 um miðjan dag. Jón Sigurðsson hjá Búnaðarsambandi Skagafjarðar kvað nokkra bændur hafa lokið slætti áður en óþurrkurinn skall á og allflesta langt komna. Nokkrir bændur hefðu þó byrjað seint að heyja og væru þeir stutt komnir. Sökum þess hve sláttur byrjaði snemma væri há víða orðin vel sprottin og biði þess að verða nýtt af þeim sem það hugðu. Svipaða sögu hafði alnafni Jóns á Blönduósi hjá Búnaðarsambandi Austur-Skagfirðinga að segja. Voru þeir sammála um að þessi vika gæti bjargað málunum hjá bændum. -þá

Morgunblaðið segir af óvenjugóðri berjasprettu 26.ágúst, getur ritstjóri hungurdiska tekið undir það, hefur sjálfur sjaldan tínt meira af berjum heldur en þetta sumar og haust. Hægt var að tína mestallan septembermánuð: 

Geysileg berjaspretta hefur verið um land allt í sumar og mikið hefur verið tínt í ágústmánuði, samkvæmt upplýsingum frá Búnaðarfélagi Íslands. Berjalönd hafa verið svört og blá af öllum helstu berjategundunum og ættu menn að geta farið í berjamó næstu tvær vikurnar svo fremi sem jörð verður laus við næturfrost. Sérstaklega hafa helstu aðalbláberjasvæði landsins þótt vinsæl svo sem fyrir vestan og í Aðaldal í Þingeyjarsýslu.

Morgunblaðið segir af heyskap 28.ágúst:

Heyskap er nú að ljúka og hefur hann gengið mjög vel víðast hvar nema á Austurlandi. Þar hefur verið óstöðugt veðurfar og slæm heyskapartíð í sumar. Heyskapur hefur gengið með
afbrigðum vel í Dalasýslu að sögn Sigurðar Þórólfssonar formanns Búnaðarsambands Dalamanna. Hann taldi að sömu sögu væri að segja á öllu Vesturlandi. Hey eru yfirleitt góð, þó nokkuð sé það misjafnt eftir því hve snemma menn byrjuðu að slá. Þurrkur tafði fyrir sprettu í byrjun en margir náðu þó að slá tvisvar og er því heyfengur mikill. „Sumarið er búið að vera með eindæmum gott og jafnviðrasamt. Ég hef heyrt menn segja að ekki hafi komið svona gott sumar síðan 1939. Það var fyrsti dagurinn í dag sem eitthvað hreyfði vind,“ sagði hann. Heyskapur hefur yfirleitt gengið vel í Eyjafirði í sumar. Ólafur Vagnsson ráðunautur hjá Búnaðarsambandi Eyjafjarðar sagði að það mætti þakka fyrst og fremst ágætum endurvexti. Margir slógu tvisvar og fengu jafnvel sums staðar meiri uppskeru í öðrum slætti en þeim fyrsta. Þurrkur í vor gerði það að verkum að sprettan fór hægt af stað. Snemma í júlí kom vætutíð og seinni hluta mánaðarins var góð spretta. Ólafur sagði að hey væru góð víðast hvar þó alltaf væru  einhverjar undantekningar á því. En í heildina litið væri heyfengur í góðu meðallagi. „Ég held að megi fullyrða að heygæðin séu með allra besta móti. Fyrst var slegið í fullri sprettu, en þá var frekar lítið gras. Fyrir seinni slátt var aftur á móti góð spretta og hey ekkert úr sér sprottið."

Sömu sögu er að segja á Suðurlandi. Þar hafa flestir lokið heyskap og eru hey víðast hvar mikil og yfirleitt góð að sögn Hjalta Gestssonar ráðunautar hjá Búnaðarsambandi Suðurlands. „Þetta er því með besta móti" sagði Hjalti. Hann sagðist efast um að nokkurn tíma hafi verið meiri heyskapur á Suðurlandi. Nokkuð eru heygæðin þó misjöfn vegna þess að sumir lentu í að heyja í óþurrkakafla sem gerði seinni hluta júlímánaðar. „Eftir verslunarmannahelgi breyttist tíðin og gerði einhvern besta þurrk sem menn muna með blíðviðri og hita. Við höfum oft átt við að stríða að hey fýkur, en það virtist vera lítil brögð að því í ár. Sprettan var mjög góð þegar á leið. Ekki var þó mikið um að menn slægju tvisvar vegna þess að tún eru nú mikið notuð til beitar. Vegna samdráttar í landbúnaðarframleiðslunni hafa menn einnig borið minna á. Þetta má því teljast feiknagóð útkoma."

„Það er óhætt að segja að heyskapur hafi gengi brösuglega á Austurlandi," sagði Jón Snæbjörnsson ráðunautur á Egilsstöðum. Heyskapartíð hefur verið slæm á Austurlandi, gras sprottið úr sér og hey hrakist. Veðrátta var óstöðug í sumar og þrátt fyrir að ekki væru stórrigningar varaði þurrkur ekki nægilega lengi í einu. Sagði Jón að ekki þyrfti að gera ráð fyrir góðum heyjum. Hann taldi þó að hey væru næg, enda hefði sprottið vel.

Tíð var mjög hagstæð um landið sunnan- og vestanvert í september, en síðri um landið austanvert. Nokkuð snarpt kuldakast gerði um miðjan mánuð, en það hafði lítil áhrif til lengdar. 

Þann 1.september var alldjúp lægð skammt fyrir austan land og olli norðanátt með mikilli úrkomu um landið norðan- og austanvert. Þann 3. kom önnur lægð að landinu sunnan- og suðaustanverðu og olli einnig mikilli úrkomu á svipuðum slóðum, en einnig á Vestfjörðum norðanverðum. Veðráttan segir að þann 4. hafi brú tekið af Skarká á Snæfjallaströnd í miklum vexti árinnar. Morgunblaðið segir 5.september fréttir af flóðum í Bjarnarfirði á Ströndum:

Laugarhóli, Bjarnarfirði. Mikil flóð voru í Bjarnarfirði í gærmorgun [4.]. Í fyrrinótt gerði svo mikið vatnsverður af norðaustri á fjöllunum hér fyrir vestan og um Bjarnarfjörð að Bjarnafjarðará flæddi hátt yfir bakka sína og um dalinn. Einnig varð Hallárdalsá að foráttufljóti, en venjulega er hún lítið meira en stór lækur. Er þetta mesta flóð sem komið hefur hér í dalnum í 35 ár. Þjóðvegurinn norður Strandir lokaðist um tíma en varð fær upp úr hádeginu í gær. Ekki varð umtalsvert tjón í flóðunum. Á fimmtudaginn [3.] gekk hér á með norðaustan roki og er líða tók á kvöldið tók að rigna svo mikið að vatn af húsþökum fossaði fram af þeim. Hélst þessi úrkoma alla nóttina og að morgni föstudags var komið mikið flóð í ána. Flæddi hún langt yfir bakka sína og eru hlutar af túninu í Odda eins og eyjar í ánni, en túngirðingin og hlið á Bakka, austan árinnar, stendur langt úti í Bjarnafjarðará. Hvíteyri, neðan Svanshóls, hefur áður farið í kaf í svona flóði. Nú er hún umflotin en hefur ekki kaffærst. Er það heppni því að nokkrar ær með lömbum sínum eru úti á eyrinni og mun þeim ekki hætta búin. Fyrir neðan nýja húsið á Klúku flæddi yfir veginn norður á Strandir og var hann ekki fær fyrr en eftir hádegið í gær þegar hann var að mestu orðinn vatnslaus. Ekki virðast hafa orðið skemmdir á veginum og ekki heldur verulegt tjón á túnum eða girðingum.

Þá er sömu sögu að segja um Hallárdalsá sem rennur í Bjarnarfjarðará hér rétt austan við húsin. Þegar litið var upp eftir dalnum í gær var eins og hún flyti ofan á jarðveginum, en ekki á milli bakka eins og venjulega. Goðafoss í Hallárdalsá gaf nafna sínum í Skjálfandafljóti lítið eftir á meðan á þessu stóð. Í gær var norðaustan rok en mikið dró úr úrkomu. Það er ekki á hverju hausti að flóð verða í Bjarnarfjarðará, en 1950 og 1953 urðu þar stórflóð, jafnvel verri en nú. Það varð mikið flóð í hluta árinnar vegna krapastíflu þann 20. september 1981. Var þá snjógangur svo mikill að krapastífla hlóðst upp rétt fyrir neðan brúna hjá Odda. Þennan dag átti að rétta í Skarði, en réttin var umflotin svo að það var ekki hægt. Varð að reka féð að Odda og rétta þar í nýlega byggðum fjárhúsum. SHÞ

Dagana 9. og 10. rigndi mjög mikið á norðanverðum Vestfjörðum og á Tröllaskaga utanverðum. Dagur segir frá 11.september:

Síðdegis í gær [10.] féllu aurskriður í Ólafsfjarðarmúla á tveim stöðum. Um það leyti rigndi mikið og var grjóthrun mikið úr fjallinu. Önnur skriðan féll Dalvíkurmegin við Tófugjá, en hin í Flagi. Vegagerðarmenn unnu að því í gærkveldi að opna veginn og var stefnt að því að ljúka því verki sem fyrst. Ekki var þó víst að það tækist sökum veðurs og eins voru líkur á að fleiri skriður féllu. Lögreglan varaði fólk við því að vera á ferli um Múlann í gærkvöld á meðan þetta ástand varði. VG

Þann 16. og 17. þokaðist djúp lægð norður með Suðausturlandi og Austfjörðum. Henni fylgdi kaldur norðanstrengur og náði snjókoman um tíma suður fyrir heiðar. Víða snjóaði, en óvíða varð þó alhvítt í byggð, telst þó til tíðinda að alhvítt varð við Litlu kaffistofuna í Svínahrauni að morgni þess 15., snjódýpt mældist þá 3 cm, einnig var alhvítt að morgni 16., en snjódýptar ekki getið. Alhvítt varð einnig á Brekku í Norðurárdal. Alhvítt varð á nokkrum stöðvum á Norður- og Austurlandi þ.14. til 17., en magn lítið. Alhvítt var á Fagurhólsmýri og í Snæbýli að morgni 15. Blaðafregnir greina frá alhvítri jörð á Akureyri, en þó festi snjó ekki þar á athugunartíma. 

Morgunblaðið segir frá:

[15.september]: Akureyri. Fyrsti snjórinn í byggð á þessu hausti féll norðanlands- og austan í gær og vaknaði fólk á þessu svæði upp við það að nú er komið haust. Fjöll við Eyjafjörð urðu hvít alveg niður undir bæi, en snjór náði ekki að festast á láglendi. Veður hefur farið kólnandi á norðanverðu landinu í norðaustanáttinni sem verið hefur undanfarna daga. Í fyrrinótt breyttist úrkoman síðan úr rigningu í snjókomu eða slydduél. 

[18.september]: Snjókoma var á Akureyri allan daginn í gær og náði snjór að festast í bænum, í fyrsta skipti í vetur. Börnin í Glerárþorpi voru fljót að taka við sér. Sum fóru að renna sér á snjóþotum og önnur að búa til snjókarla.

Þann 20. og 21. var djúp lægð fyrir sunnan land og olli hún hvassviðri á landinu. Veðráttan segir frá því að þann 20. hafi orðið skemmdir af hvassviðri á húsum í Landbroti.

Þann 27.september kom mjög djúp lægð inn á sunnanvert Grænlandshaf. Líklega var hún tengd leifum fellibylsins Emily. Suðvestanátt í kjölfar lægðarinnar sló inn á landið vestanvert að morgni þess 28. Önnur lægð, heldur grynnri þó, kom síðan í kjölfarið.

Morgunblaðið segir af brimskaða í Höfnum í pistli 29.september:

Keflavík. Tvær trillur sukku í ofsabrimi sem gerði í Höfnum í gærmorgun [28.]. Björgunaraðgerðir hófust á fjörunni og kl. 18 hafði tekist að bjarga báðum trillunum. Þær voru hífðar upp úr höfninni með krana. Ekki mátti tæpara standa því þá var farið að flæða aftur og gaf á hafnargarðinn þegar menn voru að tygja sig á brott.

Morgunblaðið 2.október:

Syðra-Langbolti, Hrunamannahreppi. Senn er á enda runnið eitt besta sumar sem elstu menn muna hér um slóðir. Gamlir menn segja að grasvöxtur hafi aldrei verið meiri né uppskera garðávaxta. Tún voru sumstaðar ekki öll slegin og ekki verður tekið upp úr öllum görðum, offramleiðslan er slík að ekkert er við uppskeruna að gera. Nokkurt hret gerði á fjallmenn í fyrstu leitum og smalaðist fremur illa. Þeir sem fóru í svonefnt eftirsafn fundu því óvenjumargt fé. Vænleiki fjárins er með mesta móti og fallþungi dilka mun vera um kílói meiri að meðaltali en í fyrra. Sem fyrr sagði gerði nokkurt hret um réttarleytið upp úr miðjum september en nú hefur brugðið til betri tíðar og er kúm beitt út alls staðar ennþá. Sig. Sigm.

Október var talinn hagstæður um landið sunnanvert, en öllu óhagstæðari norðaustanlands. Djúp lægð kom að landinu vestanverðu þann 3. Henni fylgdi bæði hvassviðri og úrkoma. Lægðadrag sat eftir á Grænlandshafi og þokaðist það síðan til suðausturs fyrir suðvestan land og vindur snerist til norðurs og það kólnaði. Hvessti fyrst á Vestfjörðum þann 5. en allhvasst var víða um land þann 6. Þann 7. lægði nokkuð í bili, en síðan kom norðanstrengur yfir landið og olli illviðri um mestallt land þann 8. og 9. Síðdegis þann 10. var veðrið gengið niður. 

Morgunblaðið segir af tjóni á Snæfellsnesi í pistli 6.október:

Ólafsvík. Allmikið tjón varð á vegum og vegamannvirkjum á norðanverðu Snæfellsnesi í vatnsveðrinu sem gekk yfir um helgina [3. og 4.október]. Vindur stóð nálægt suðri en þá getur úrfellið magnast mjög niður fjallaskörðin. Ekki varð mjög hvasst, varla nema 10 til 11 vindstig en úrhelli því meira. Stóð það í minnsta kosti 12 klukkustundir. Mikið rann úr veginum í Holtsá í Fróðárhreppi, þar urðu varnargarðar að lúta í lægra haldi. Einnig rann úr við Hrísá í sömu sveit. Á báðum þessum ám eru nýjar brýr sem smíðaðar voru 1978 en þá tók eldri brýrnar af í vatnsveðri sem gerði um höfuðdaginn. Mest mun tjónið hafa orðið þegar skemmdir urðu á brú sem er í smíðum á Fróðá, þar sem hún rennur út í Klettakotsvaðal. Þar var búið að steypa stöplana og leggja um það bil 10 tonn af járni í brúargólfið. Staðið hafði til að steypa gólfið nú eftir helgina en ljóst er að leggja þarf það að nýju. Brúin er byggð á þurru en áin ruddi sér braut að henni og gróf undan gólfinu með þeim afleiðingum að það seig. Telja brúarsmiðir að verkið tefjist í u.þ.b. 2 vikur vegna þessa.

Tjón var einnig þegar vegavinnuskúrar flutu upp. 5 skúrar af 10 fóru á flakk og bárust með vindinum yfir Vaðalinn og niður á Fróðárrif. Mest mun hafa skemmst í eldhússkúrnum. Skúrar þessir hafa fengið fyrir ferðina áður, í fyrra fuku þeir í óveðri í Grundarfirði og reyndar einn svo að hann hefur ekki sést síðan. Það var lán í óláni að brúarvinnumennirnir voru í helgarfríi. Þeir hefðu örugglega einangrast þarna strax um nóttina og átt hvimleiðan laugardag á svæðinu þó allt hefði nú orðið án slysa. Voru þeir kallaðir á staðinn á sunnudag degi fyrr en áætlað var. Ungur brúarvinnumaður tjáði fréttaritara að fyrir bragðið hefðu þeir misst af stóðréttarballi í Víðihlíð. Má það vissulega líka telja til skaða fyrir unga menn. Nýr vegur er í lagningu eftir Fróðárrifi eftir brúnni en ekki varð tjón á honum. Ummerki í Fróðárgljúfrum sýna hærra flóðmark en sést hefur a.m.k. síðustu 15 árin. Þá hafa stórar jarðtorfur hrunið á fimm stöðum úr hlíðum Fróðármúla. Víða hefur áin velt stórum björgum í gljúfrunum á stöðum sem staðist hafa stórfljót án minnsta rasks til þessa. Greinilegt er að þó oft hafi verið ýgur í ánni þá hefir sjaldan verið sem nú. — Helgi.

Patreksfirði. Í mestu úrkomu sem mælst hefur á einum sólarhring í Kvígindisdal, eða 121,1 mm, urðu miklar vegaskemmdir í Vestur-Barðastrandarsýslu. Frá kl.18:00 sl. föstudag til kl.18:00 á laugardag mældist 121,1 mm á veðurathugunarstöðinni í Kvígindisdal í Patreksfirði og er það mesta úrkoma sem þar hefur mælst á einum sólarhring. Þessari úrkomu fylgdu mikil flóð og urðu afmiklar vegaskemmdir víða í vestursýslunni. Örlygshafnarvegur fór í sundur við gatnamótin í Ósafirði í Patreksfirði og lokaðist af þeim sökum. Þá urðu talsverðar skemmdir á nýlagðri klæðningu á veginum í Ósafirði skammt frá þar sem vegurinn fór í sundur. Inn á Barðaströnd urðu einnig miklar skemmdir, m.a. gróf Haukabergsá frá brúnni á ánni og lokaðist þar af leiðandi vegurinn til Patreksfjarðar um Barðaströnd. Þegar vegagerðarmenn voru svo að fara að flytja efni að brúnni hrundi annar stöpull hennar niður og brotnaði og gekk annar endi brúarinnar niður um 90 sentímetra. Brúin er talin mikið skemmd ef ekki ónýt. Vegagerðarmenn unnu við að lagfæra vað á Haukabergsá en það er aðeins fært jeppum og stórum bílum. Óvíst er um viðgerð á brúnni og á meðan þurfa þeir sem til Patreksfjarðar ætla að aka um Arnarfjörð. Þá urðu einnig verulegar skemmdir á veginum í Pennudal í Vatnsfirði, þar sem mikið rann úr veginum, og er aðgæslu þörf ef menn aka þar um. Á þjóðvegi nr.60, Vestfjarðarvegi, urðu einnig talsverðar skemmdir, víða rann úr vegköntum. Við bæinn Klett í Kollafirði og á Kletthálsi var vegurinn lokaður á laugardag. Vegagerðarmenn vinna nú að viðgerð á veginum og er óvíst hvað viðgerðin tekur langan tíma. — Fréttaritari

Rétt er að taka fram að úrkomutölurnar sem minnst var á í Kvígindisdal féllu ekki á „réttan“ úrkomusólarhring. Hefðu verið met hefðu þær gert það. Úrkomusólarhringurinn er frá kl.9 að morgni til kl.9 að morgni næsta dags. Að morgni þess 4. reyndist sólarhringsúrkoman í Kvígindisdal 102,4 mm, sú næsthæsta þá frá upphafi. Að morgni þess 3. var sólarhringsúrkoman 52,5 mm. Alls féllu því 154,8 mm í þessari úrkomuhrinu. Mest áður mældist þann 12.september 1949, 104,6 mm. Auðvitað er þessi munur ómarktækur. Eftir þetta nældi stöðin sér í nýtt met, 131,6 mm. Það var 28.mars árið 2000, þá var tveggja sólarhringa úrkoma 162,2 mm. Þann 14.nóvember 1961 mældist sólarhringsúrkoman í Kvígindisdal 101,6 mm. 

Morgunblaðið segir frá 7.október:

Fólk sem var að flytja lömb úr Brokey til slátrunar i Stykkishólmi í fyrradag [5.] hreppti skyndilega óveður á leiðinni og varð að skilja féð eftir í eyðieyju. Veðrið skánaði í gær.

Morgunblaðið segir af strandi 10.október:

Skipstjóri og áhöfn Reynis GK 177 unnu þrekvirki aðfaranótt föstudags [9.] þegar þeir björguðu tveim skipverjum af Birgi RE323 þegar Birgi hvolfdi í foráttubrimi og ofsaroki i innsiglingunni í Sandgerði, en þar er skerjagarður á bæði borð. Skipstjórinn á Reyni, Sævar Ólafsson, varð að sigla skipi sinu inn á grynningar i skerjagarðinum til þess að ná mönnunum tveimur af Birgi. Á útleið frá skerjunum eftir að Reynismenn höfðu náð skipbrotsmönnunum tveimur um borð tók Reyni tvívegis niðri. Reynir GK er 104 tonn, en Birgir tæp 10 tonn. Vegna veðurofsans hafði skipstjórinn á Reyni tekið það upp hjá sjálfum sér að fylgja Birgi eftir i liðlega klukkustund áður en bátarnir komu að innsiglingunni og það var þessi aðgæsla skipstjórans sem hefur ráðið úrslitum um að mönnunum tveimur var bjargað.

Morgunblaðið segir af brimi 17.október, þetta mun hafa verið í norðanveðrinu þann 8. til 9., þá var stórstreymt. Síðan segir úr Bjarnarfirði - og átt við sama veður:

Siglufirði. Töluverðar skemmdir urðu á sjóvarnargörðum á Siglufirði í briminu á dögunum.

Laugarhóli, Bjarnarfirði. Stóráhlaup af veðri gerði hér fyrir síðustu helgi. Hófst það með snjókomu fimmtudaginn 8. október, sem síðan jók fram á föstudaginn og fylgdi með mikið rok og gerði vegi nær ófæra hér um fjörðinn á föstudeginum. Póstur og áætlunarbifreið komust þó leiðar sinnar þann dag. Laugardaginn 10. október var svo komið sólskin og nær því logn, en snjór yfir öllu.

Aðfaranótt þess 16. skall á fárviðri á sunnanverðu Englandi. Það versta á öldinni að sögn margra. Mikið var og er um þetta veður ritað (og veðurspár tengdar því). 

Nóvember var hagstæður og í hópi þeirra allra hlýjustu sem vitað er um. Gæftir voru þó misjafnar. Þann 1. fór lægð norðaustur Grænlandssund. Nokkuð hvasst var af suðvestri, einkum á Vestfjörðum. Bæjarins besta segir frá 4.nóvember:

Aðfaranótt síðastliðins sunnudags [1.] fauk af flugvellinum á Holti í Önundarfirði, viðlagasjóðshús sem var nýkomið þangað. Húsið, sem hafði staðið þar í um það bil einn mánuð, er illa farið ef ekki ónýtt. Flugmálastjórn hafði fest kaup á húsinu, sem áður var sjoppa í Vík í Mýrdal.

Þann 3. fór enn myndarlegri lægð norðaustur um Grænlandssund. Hvessti þá af suðri og síðar suðvestri. Veðráttan segir að bátur hafi þá slitnað upp og brotnað á Bakkafirði. Einnig segir af tjóni í Barðastrandarsýslu. Morgunblaðið 5.nóvember:

Miðhúsum, Reykhólasveit. Suðvestan hvassviðri gerði hér um slóðir á þriðjudag og um kl.6 kom Kristján Kristjánsson umdæmisfræðingur hjá Vegagerð ríkisins á Ísafirði að rútu sem fokið hafði út af veginum í botni Gufufjarðar. Samkvæmt upplýsingum frá Einari Hafliðasyni bónda í Fremri-Gufudal var rútan frá Tálknafirði. Bílstjórinn var einn í rútunni. Vegna grjóts og sandfoks var maðurinn fluttur heim að Neðri-Gufudal. Læknirinn frá Búðardal var á heilsugæslustöðinni á Reykhólum og fór hann ásamt hjúkrunarfræðingi á staðinn. Bílstjórinn hafði meitt sig í baki og kom sjúkrabíll frá Búðardal og var ákveðið að flytja manninn á sjúkrahúsið á Akranesi vegna þess að vegurinn til Patreksfjarðar er holóttur og ekki góður fyrir sjúklinga. Hinsvegar er vegurinn á vissum svæðum nær ófær vegna aurbleytu í Reykhólasveit. Líðan bílstjórans er góð eftir atvikum. Hér var á ferðinni flugvallarrútan sem flytur fólk á Patreksfjarðarflugvöll. Rútan er mikið skemmd, ef ekki ónýt. — Sveinn

Allmikil lægð fór norðaustur yfir landið þann 18. Í kjölfar hennar hvessti mjög af norðvestri á Austurlandi. Austurland segir frá tjóni í þessu veðri 26.nóvember:

Mikið óveður gekk yfir Austfirði á síðasta fimmtudag [19.]. Nokkuð tjón varð á húsum er þakplötur losnuðu, einkum á Reyðarfirði og á Seyðisfirði og í þeim atgangi varð einn maður fyrir meiðslum er hann varð fyrir þakplötu á Reyðarfirði.Fjórir bílar fuku af vegum seinnipart fimmtudagsins og þar af voru tvær rútur Austfjarðaleiðar hf. Stór og nýleg áætlunarbifreið fyrirtækisins fauk út af veginum skammt frá Framnesi við Reyðarfjörð um kl.15:30. Aðeins einn farþegi var í bílnum auk ökumanns og sluppu bæði án meiðsla. Hin rútan fauk út af veginum um Oddsskarð. Þar urðu ekki heldur slys á mönnum, en tveir voru í bílnum. Báðir skemmdust bílarnir mikið. Tveir jeppar fuku einnig af vegi, annar á Oddsskarði en hinn skammt frá Framnesi við Reyðarfjörð. Smávægileg slys urðu á mönnum í öðrum bílnum. Þetta veður er með því versta í mörg ár og rekur menn ekki minni til að bílar hafi í þessum mæli orðið hvassviðri að bráð hér eystra fyrr. Hvassviðrið stóð stutt yfir og var verst á milli kl. 16 og 19. Þess ber að gæta að mikil hálka var efst í Oddsskarði og má það raunar undrum sæta að ekkert skuli gert í að sandbera þann veg, þar sem hér er um stuttan kafla að ræða, sem jafnframt er hættulegur vegna hinnar miklu hæðar. hb

Lægð fór norðaustur Grænlandssund þann 21. og í kjölfar hennar hvessti af norðri. Þá skemmdust bílar af sandfoki á Skógasandi (Veðráttan). 

Einmunatíð var í desember. Mánuðurinn einn sá hlýjasti frá upphafi mælinga. Snjólaust var lengst af og gróður gerði vart við sig í görðum. Vindur var lengst af suðlægur eða austlægur. Kortið sýnir meðalhæð 500 hPa-flatarins, meðalþykkt og þykktarvik, allt harla afbrigðilegt. 

Morgunblaðið segir 8.desember frá skriðufalli:

Bolungarvík. Mikil grjótskriða féll á Óshlíðarveg milli Ísafjarðar og Bolungarvíkur á sjöunda tímanum á sunnudagskvöld [6.], þar sem vegurinn liggur neðan við svokallaða Kálfadalsbakka. Skriðan þakti um 20—30 metra kafla vegarins og lokaðist hann í rúman klukkutíma. Á þessum stað á Óshlíð hefur aldrei fallið grjót eða skriða því þarna er grasi gróinn dalur ofan við um 30—40 metra hátt klettabelti.

Á Þorláksmessu kom lægð að landinu úr suðvestri. Hún grynntist, en á sama tíma leitaði mjög kalt loft til suðurs við Austur-Grænland. Í fyrstu var mjög hlýtt um mestallt land, en vindur óx af norðaustri á Vestfjörðum og vann norðaustanáttin sig smám saman suður á bóginn næsta sólarhringinn. Nokkuð sérkennilegt veður. Ekki varð þó úr teljandi kuldakasti því á jóladag nálgaðist mjög víðáttumikil og djúp lægð sunnan úr höfum og þá fór strax að hlýna aftur. Kuldinn þrjóskaðist þó lengi við á norðanverðum Vestfjörðum og sömuleiðis, en styttra, við norðausturströndina. 

Kortið gildir á hádegi á aðfangadag jóla (24.desember). Lægðin er að grynnast við suðvesturströndina og hörfar löturhægt til austurs. Norðaustanstrengur liggur yfir landinu vestanverðu. Kalt loft sækir að úr norðri. 

Háloftakortið á sama tíma sýnir að uppi í 500 hPa er vindur mjög hægur (af suðvestri), en þykktarbratti er mjög mikill yfir landinu, hver litur örmjór borði. Það er þykktarbrattinn sem knýr vindinn. Í neðri lögum nær kalda loftið sunnar heldur en ofar.  

Íslandkortið sýnir veður á landinu. Í Reykjavík er enn 2 stiga hiti, en nærri -6 stiga frost uppi í Borgarfirði. Fyrir austan fjall er ákveðin norðaustanátt og hiti rétt neðan frostmarks. En þar er frostregn í lágsveitum, köld norðaustanáttin er örgrunn, hlýrri sunnanátt rétt ofan við. Í Mýrdal og á Stórhöfða er um 7 stiga hiti. Kalda loftið sækir líka að úr austri, hiti við frostmark í Hjarðarnesi í Hornafirði, en hlýrra er vestar. Þennan dag var ritstjóri hungurdiska á ferð með rútu Sæmundar úr Reykjavík í Borgarnes, rétt upp úr hádeginu. Þegar kom fyrir hornið á Hafnarfjalli hvessti rækilega, skafbylur á litlu svæði og lítið skyggni, en betra var í Borgarnesi (eins og venjulega í þessari átt). 

Í þessu veðri varð það hörmulega slys að tvennt varð úti á Kletthálsi. Talsvert tjón varð á aðfangadag á raflínum í Flóa og Ölfusi vegna ísingar. Morgunblaðið segir frá 29.desember. Mun ítarlegri frásagnir af slysinu má finna í blöðunum. 

Sextán ára stúlka og 31 árs gamall maður urðu úti á Klettshálsi í Austur-Barðastrandarsýslu á Þorláksmessudag, eftir að þau yfirgáfu bifreið, sem hafði orðið föst í skafli. Þau höfðu gengið 9-10 kílómetra er þau örmögnuðust. Lík þeirra fundust um hádegi á sunnudag.

Rafmagnslaust varð um stundarsakir á nokkrum bæjum í Ölfusi og í Flóa á aðfangadagskvöld. Orsök þessa var sú að rafmagnsstaurar brotnuðu undan þunga rafmagnslína og vegna hvassviðris. Í Ölfusi brotnuðu tíu staurar en þar hafði mikil ísing safnast á rafmagnslínuna sem er mjög þung fyrir, var byggð árið 1947 og er með þungum vír. Staurarnir sem féllu eru undir Ingólfsfjalli vestanverðu en þar var mjög hvasst og sviptivindasamt þennan dag. Í Flóa brotnuðu þrír staurar vegna ísingar á línum. Rafmagnslaust varð á þessu svæði um tíma á aðfangadagskvöld. Starfsmönnum Rafmagnsveitna ríkisins tókst að koma rafmagni á velflesta bæi um kvöldið og unnu þeir að viðgerðum alla jólanóttina. Ráðgert er að styrkja raflínuna undir Ingólfsfjalli sérstaklega með tilliti til þess hversu þung línan er þar og sviptivinda sem þar geta komið. — Sig. Jóns.

Selfossi. Áætlunarbifreið með 40 farþega fór útaf Suðurlandsvegi skammt vestan Ingólfsfjalls síðdegis á aðfangadag jóla. Bifreiðin lenti i snörpum vindsveip og ökumanninum tókst að sveigja útaf veginum og forða frekara óhappi. Á aðfangadag var mjög hvasst og hált á veginum undir Ingólfsfjalli og sterkur vindstrengur með fjallinu vestanverðu. Fólksflutningabifreiðin, sú stærsta í bílaflota Sérleyfisbíla Selfoss, var í áætlunarferð frá Reykjavík þegar óhappið varð. Bílstjórinn stýrði bílnum skáhallt útaf og stöðvaði hann í móa spöl frá veginum. Nokkrum mínútum síðar var annar bíll frá Sérleyfisbílum Selfoss kominn á vettvang og tók hann farþegana og flutti áfram. Ekki er vitað til að neinum hafi orðið meint af þessu óhappi. — Sig. Jóns.

Morgunblaðið segir 30.desember frá illviðri og ísingu á Snæfjallaströnd:

Bæjum, Snæfjallaströnd. Norðan stórhríð hefur geisað hér undanfarna daga og ekki séð út úr augum. Mikil ísing og snjókoma. 18—20 rafmagnsstaurar að nýuppsettri og endurbyggðri
línu hrundu niður í Nauteyrarhreppi á mánudag. Þetta gerðist þrátt fyrir að frámunalega sterklega hafi verið gengið frá staurunum hér í sumar. Allir bæir í Nauteyrarhreppi eru
rafmagnslausir og einnig er rafmagnslaust öðru hvoru á bæjum hér í Snæfjallahreppi. Reynt er um nætur og daga að tjasla á rafmagni frá Mýrarárvirkjun en hún dettur svo út af og til. —Jens í Kaldalóni.

Lýkur hér samantekt hungurdiska um árið 1987. Að vanda eru fjölbreyttar tölulegar upplýsingar (meðalhiti, mánaðarúrkoma ofl.) í viðhenginu.  

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• tölur ársins 1987

Þarf einhverja endurstillingu?

Ritstjóri hungurdiska hefur ítrekað síðustu dagana orðið var við töluverðan umkvörtunartón og mun verr er látið með veður heldur en honum finnst tilefni til (alla vega hér suðvestanlands). Líklega er það hinn óvenjulegi hiti í maí sem hefur valdið því að tilfinning gagnvart veðri hefur ef til vill eitthvað raskast. 

Hlýindin í maí voru óvenjuleg á ýmsan hátt. Ritstjórinn er þó tregur til þess að tengja þau um of við almenna hlýnun í heiminum, en látum þá umræðu liggja á milli hluta hér og nú. En um mánaðamótin kólnaði hressilega og voru fyrstu tíu dagar júnímánaðar mjög kaldir. Meðalhiti í byggðum landsins var ekki nema 5,4 stig þessa tíu daga og kaldasta daginn (þann 3.) var hann ekki nema 3,9 stig. Eftir það hlýnaði og hefur meðalhiti síðustu tíu dagana verið 8,8 stig - og tiltölulega jafn - og mjög nærri margárameðaltölum þessa árstíma, eðlileg júnítíð. 

Lítum á háloftaspákort evrópureiknimiðstöðvarinnar sem gildir síðdegis á morgun, sunnudag 22.júní. Jafnhæðarlínur 500 hPa-flatarins eru heildregnar og af þeim ráðum við vindstefnu og styrk. Áttleysa er yfir landinu. Þeir sem vilja geta kvartað yfir því að lægðarsveigja er á jafnhæðarlínum - slíkt eykur líkur á úrkomu. Úrkoma hefur verið í ríflegra lagi á Norðaustur- og Austurlandi, en suðvestanlands hefur hún verið fulllítil fyrir gróður þar til nú allra síðustu daga að nokkur bót hefur orðið á. Við verðum að hafa í huga að þótt gott sé að grilla er ekki gott að gróðurinn grillist líka - hann þarf sína vökvun til að vaxa og þroskast. 

Litir sýna þykktina. Hún mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs. Guli liturinn sýnir þykkt á bilinu 5460 til 5520 metra. Af nákvæmara korti má ráða að talan yfir miðju landi sé 5480 metrar. Það er um 80 metrum yfir meðallagi mánaðarins. Neðri hluti veðrahvolfs er um 4 stigum hlýrri heldur en að meðaltali. 

Við lítum nú nánar á þykktina og samband hennar við meðalhita á landinu. Grípum í endurgreiningu evrópureiknimiðstöðvarinnar á tímabilinu 1940 til 2022. Við eigum hitameðaltöl aftur til 1949 - og notum þau til samanburðar. 

Hér má sjá niðurstöður fyrir allt árið. Þykktin er sýnd á lárétta ásnum (hér rituð í dekametrum = 10 metrar). Reiknaður er meðalhiti hvers þykktardekametra. Punktadreifin trosnar dálítið til endanna þar sem mjög fáir dagar eru að baki hvers meðaltals, en að öðru leyti fylgist meðalhiti og þykkt vel að. Hið almanna samband hita og þykktar segir að hiti hækki um það bil 0,5 stig á hvern dekametra. Vegna þess að kalt loft vill liggja neðst, en hlýtt hins vegar efst, er hallatalan sem við sjáum á myndinni minni heldur en 0,5 stig, hún er nær 0,4 stigum. Við verðum að hafa í huga að margt dylst á bakvið meðaltal. Á sólardegi er dægursveifla hitans miklu meiri heldur en í alskýjuðu veðri. Sé þykktin t.d. 548 dekametrar (eins og spáð er á morgun) segir línuritið okkur að samsvarandi landsmeðalhiti sé 9,8 stig. Meðalhitinn gæti verið nærri lagi hvort sem sólskin er eða ekki, en bragðið af þessari þykkt er samt allt annað í sólskini heldur en í rigningu. Á sólardegi og með hóflegum vindi af landi getur hámarkshiti hæglega farið í um 20 stig (og næturhitinn niður í 3 til 5 stig), en í rigningu á hámarkshitinn e.t.v. erfitt með að ná 11 stigum, en lágmarkið fer varla undir átta. 

Hér má sjá tíðnidreifingu þykktar í júnímánuði. Meðaltalið er um 540 dekametrar. En þetta er býsna þröngur toppur, það eru ekki nema 3 dekametrar til hvorrar handar, niður í kaldasta þriðjung dreifingarinnar og upp í þann hlýja (537 til 543 dam). Kaldasti fimmtungurinn nær upp í 534 dekametra - allt þar undir er mjög kalt og hlýjasti fimmtungurinn byrjar við 547 dam - allt þar fyrir ofan er mjög hlýtt - miðað við árstíma. 

Það er sum sé spáð mjög hlýjum degi á landinu á morgun. Hversu margir skyldu geta tekið undir það? Hversu margir þurfa endurstillingu? 

Hvernig breytir hnattræn hlýnun tíðniriti sem þessu? Einfalda svarið er að við vitum það ekki. Við gætum giskað á að toppurinn hliðrist til hægri, en hvort halarnir til beggja átta fylgja í takt vitum við ekki. Meðalþykkt hefur hjakkast hægt upp á við sé litið til langs tíma. En þá vitum við ekki heldur hvort hallatalan á fyrri mynd breytist. Það skiptir augljóslega mjög miklu máli, en í öllum þeim ógurlega haug greina og áróðursrita sem fjalla um hnattræna hlýnun og afleiðingar hennar er nær ekkert að finna um hugsanlegar breytingar á stöðugleika loftsins. Nær ekkert - eitthvað smávegis samt. Fyrir 35 árum eða svo þegar ritstjóri hungurdiska fór fyrst af alvöru að velta vöngum yfir hnattrænni hlýnun var hann viss um að hallatalan myndi lækka með hlýnandi veðurfari. Það öfuga gerðist hins vegar - alla vega tímabundið. Sýndi ritstjóranum betur en margt annað að ekki er allt klárt og kvitt í þessu máli. 

Næstu daga á hitinn að þokast heldur niður á við, en þó á þykktin að vera ofan eða við meðallag alla vikuna. Notum hana til að stilla veðurtilfinningu okkar af - til fyrri vegar. 

Fyrstu 20 dagar júnímánaðar 2025

Fyrstu 20 dagar júnímánaðar 2025 voru svalir, meðalhiti í Reykjavík var 7,8 stig, -1,7 stigum neðan meðallags 1991-2020 og -1,5 stig neðan meðallags síðustu tíu ára. Dagarnir 20 voru jafnkaldir í Reykjavík 2001 og nú og eru kaldustir á öldinni (af 25). Hlýjastir voru þessir dagar árið 2002, meðalhiti þá 11,5 stig. Á langa listanum er hitinn nú í 133 sæti (af 153). Kaldastir voru þessir dagar 1885, meðalhiti þá 6,6 stig. Júnímánuður verður nú æ líklegri til að verða kaldari en maí. Meðalhiti þá var 9,0 stig og til að ná þeirri tölu þarf meðalhiti síðustu tíu dagana að verða 11,5 stig, sem er harla ólíklegt miðað við spár um hita þessara daga.

 

Á Akureyri er meðalhiti fyrstu 20 daga júní 7,3 stig, -1,8 stigum neðan meðallags 1991-2020 og -2,2 stigum neðan meðallags síðustu tíu ára. Kaldara var á Akureyri sömu daga í fyrra og einnig 2001 og 2011.

 

Á spásvæðunum raðast hiti yfirleitt í 17. til 22. hlýjasta sæti á öldinni, 22. sæti við Faxaflóa, á Ströndum og Norðurlandi vestra og á Norðausturlandi, en í 17. hlýjasta sæti á Austfjörðum og Suðausturlandi.

 

Hiti er í meðallagi síðustu tíu ára á tveimur veðurstöðvum, Ingólfshöfða og í Seley, en kaldast að tiltölu hefur verið á Reykjum í Fnjóskadal þar sem hiti er -2,5 stigum neðan meðallags.

 

Úrkoma í Reykjavík hefur mælst 15,4 mm og er það um helmingur meðalúrkomu sömu daga. Á Akureyri hefur úrkoman mælst 51,6 mm, nærri fjórföld meðalúrkoma. Á Dalatanga hefur úrkoman mælst 111,6 mm og er það hátt í tvöfalt meðallag.

 

Sólskinsstundir í Reykjavík hafa mælst 161,7 mm og er það um 35,3 stundum fleiri en í meðalári. Á Akureyri hafa sólskinsstundirnar mælst 109,6, 16,9 færri en í meðalári.

 

Meðalloftþrýstingur er í lægra lagi, en þó fjarri meti.

Bakþanki um maí - og smámunir tengdir 17.júní

Sem kunnugt er var nýliðinn maímánuður fádæma hlýr á landinu. Meðalhiti í byggðum landsins var um 0,8 stigum hærri heldur en hann hefur hæstur orðið í mánuðinum til þessa - að minnsta kosti í 200 ár. Svona mikil bæting slær mann dálítið út af laginu. Sjálfsagt er að reyna að bera þetta saman við met annarra mánaða. Það er auðveldast að gera með því að nota staðalvik hitans. Spurning vaknaði hvort þessi nýja metbæting væri jafnsérstök þegar miðað er við það sem gerst hefur í öðrum mánuðum. Bjóst ritstjórinn satt best að segja við því að svo gæti verið.

Raunin var hins vegar sú að í ljós kom að fyrri meðalhitamet maímánaðar eru einfaldlega talsvert rýrari í roðinu heldur en met annarra mánaða. Maí hefur einfaldlega legið eftir í samkeppninni, gamla meðalhitametið sem er frá 1935 er einfaldlega fremur „rýrt“ ef svo má segja. En nú hefur sum sé verið bætt úr því og maí kominn í hóp „hinna venjulegu“ hvað þetta atriði varðar.

Á myndinni má sjá hlýjustu mánuði viðmiðunartímabilsins alls (1874 til 2024) - hiti þessara mánaða er reiknaður í staðalvik (miðað við tímabilið 1931-2010). Bláar súlur. Langlægsta bláa súlan er sú fyrir maí, mesta jákvætt staðalvik þess mánaðar náði ekki nema 1,76 sem er mun lægri tala heldur en mesta staðalvik allra annarra mánaða. Gráa súlan sýnir hins vegar hina miklu bætingu, alveg upp í 2,37 staðalvik. Maí er þar með kominn í miðjan hóp mestu staðalvika - út af fyrir sig mjög vel af sér vikið, en samt ekki þannig að um einhvern nýjan raunveruleika sé að ræða. Nú er það helst janúar sem situr eftir, rétt við 2 staðalvik sem hámark. Að vísu er mjög líklegt að janúar 1847 hafi verið enn hlýrri, kannski 2,2 staðalvik. Tölur frá þeim tíma eru þó það óvissar að ekki er rétt að fullyrða að svo hafi verið. 

Eins og venjulega er nú verið að tala veðrið 17.júní niður. Margskonar samanburður hefur verið gerður á veðri þess dags og annarra daga þar nærri. Munurinn er auðvitað enginn. Eins og dyggir lesendur hungurdiska vita skilgreinir ritstjórinn það sem hann kallar sumardaga og telur í lok sumars. Þetta er nokkuð hörð skilgreining. Það er auðvitað hægt að beita henni á almanaksdaga hvern fyrir sig og telja hversu oft ákveðinn almanaksdagur hefur talist sumardagur í Reykjavík. Gögn gefa möguleika á talningu aftur til ársins 1949. Á þeim 76 árum sem liðin eru síðan hefur 17.júní sex sinnum verið sumardagur (samkvæmt hinni vafasömu skilgreiningu ritstjórans) - svona á 12 ára fresti. Þetta er nánast sama og dagana á undan og eftir, en um 20.júní vaxa líkur á sumardögum mjög í Reykjavík, eins og myndin hér að neðan sýnir.

Hér má sjá talningu sem nær frá 1.júní til 30.september. Í lok júní hafa líkur á því að dagur teljist sumardagur um það bil þrefaldast frá þeim 17. Hámarki er náð um og fyrir 20.júlí, en líkur haldast samt svipaðar fram undir miðjan ágúst - þá falla þær ótrúlega ört aftur, sérstaklega eftir þann 20. Sumardagar í september eru sárafáir, rétt eins og í maí. Við getum litið svo á að aðalatriði myndarinnar sýni einhvern sannleika, en breytileika frá degi til dags getum við ekki tekið alvarlega. 

Fyrri hluti júní 2025

Fyrri hluti júnímánaðar hefur verið kaldur. Meðalhiti í Reykjavík er 7,3 stig, -2,0 stigum neðan meðallags sömu daga árin 1991 til 2020 og -1,8 stig neðan meðallags síðustu tíu ára. Raðast hitinn enn í kaldasta sæti sömu daga á þessari öld (af 25). Hlýjastur var fyrri hluti júní árið 2002, meðalhiti þá 12,0 stig. Á langa listanum raðast hitinn nú í 135. hlýjasta sæti (af 153) og það lægsta frá 1997. Kaldasta júníbyrjun tímabilsins alls var 1885, þá var meðalhiti í Reykjavík 5,8 stig.

 

Á Akureyri er meðalhitinn nú 6,5 stig og er það -2,4 stigum neðan meðallags 1991 til 2020 og -2,8 stig neðan meðallags síðustu tíu ára. Júní hefur ekki byrjað svona kuldalega á Akureyri síðan 2011.

 

Á spásvæðunum raðast hitinn yfirleitt í 22. eða 23. hlýjasta á öldinni, á Austjörðum í 20. sæti (júní hefur þar fimm sinnum byrjað kaldari).

 

Hiti er neðan meðallags síðustu tíu ára á öllum veðurstöðvum landsins. Minnst er vikið á Vatnsskarðshólum, þar er hiti aðeins -0,1 stigi neðan meðallags. Mest er vikið við Upptyppinga, Reyki í Fnjóskadal og á Grímsstöðum á Fjöllum, -3,5 stig.

 

Úrkoma í Reykjavík hefur mælst 7,9 mm og er það um 40 prósent meðalúrkomu. Á Akureyri hefur úrkoman mælst 37 mm og er það ríflega fjórfalt meðaltal - en þó langt frá meti. Á Dalatanga hefur úrkoman mælst 104 mm og er það rúmlega tvöfalt meðaltal.

 

Sólskinsstundir hafa mælst 148 í Reykjavík, 52 fleiri en í meðalári og hafa aðeins 7 sinnum mælst fleiri sömu daga síðustu 113 árin. Á Akureyri hafa sólskinsstundirnar mælst 99,6. Það er í meðallagi.

 

Meðalloftþrýstingur hefur aðeins 12 sinnum verið lægri í fyrri hluta júní frá því að samfelldar mælingar hófust, 1822.

 

Meðalhiti í maí í Reykjavík var 9,0 stig. Til að júní nái þeirri tölu þarf meðalhiti síðari hluta hans að vera meiri en 10,7 stig. Á þessari öld hefur hiti síðari hluta júní verið svo hár í helmingi ára (12 ár af 24). Á árunum 1961 til 2000 gerðist það hins vegar aðeins fjórum sinnum, svo miklu algengari hafa júníhlýindi verið á síðari árum heldur en áður. Líkur á því að júní verði kaldari heldur en maí í Reykjavík eru óvenjumiklar að þessu sinni. Eins og rakið hefur verið áður hér á hungurdiskum er maí stundum hlýrri en júní á veðurstöðvum landsins. Það er þó mun algengara á Norður- og Austurlandi heldur en suðvestanland og hefur ekki gerst í Reykjavík síðan 1851 og aldrei í Vestmannaeyjum. Til þess að þetta gerist í Vestmannaeyjum verður meðalhiti í síðari hluta júní að vera minni en 8,3 stig. Það hefur gerst þrisvar á þessari öld, 2015, 2018 og 2021. 

 

Fyrstu tíu dagar júnímánaðar 2025

Júní byrjar heldur kuldalega. Meðalhiti fyrstu tíu daga hans er 6,1 stig í Reykjavík, -3,0 stigum neðan meðallags sömu daga árin 1991 til 2020 og -2,7 stigum neðan meðallags síðustu tíu ára. Þetta er kaldasta júníbyrjun aldarinnar (af 25). Hlýjust var júníbyrjun árið 2016, en þá var meðalhitinn 11,5 stig. En það þarf að leita lengra aftur til að finna kaldari daga í Reykjavík, eða allt aftur til júní árið 1907, þá var meðalhiti sömu daga 5,9 stig, 5,4 stig áið 1890 og 4,9 stig árið 1885. Þetta er því kaldasta júníbyrjun í Reykjavík í 118 ár. Þrátt fyrir þetta hefur kuldi einstakra daga ekki verið nærri neinum kuldametum.

 

Á Akureyri er meðalhiti fyrstu tíu daga mánaðarins 4,9 stig og er það -3,9 stigum neðan meðallags 1991 til 2020 og -4,2 stigum neðan meðallags síðustu tíu ára. Ekki þarf að fara lengra en til sömu daga í fyrra til að finna jafnlága tölu, en til að finna lægri þarf að fara aftur til 1981, 44 ár. Við eigum samanburð á Akureyri í 90 ár. Í Stykkishólmi förum við aftur til 1997 til að finna kaldari júníbyrjun.

 

Þessi júníbyrjun nú er sú kaldasta á öldinni við Faxaflóa, á Vestfjörðum, Ströndum og Norðurlandi vestra og á Miðhálendinu. Á Suðausturlandi raðast hitinn í 22. sæti (af 25), júní hefur þar þrisvar hafist kaldari á þessari öld.

 

Miðað við síðustu tíu ár er neikvætt hitavik minnst á Vatnsskarðshólum, -0,3 stig, en mest við Upptyppinga, -5,1 stig.

 

Úrkoma í Reykjavík hefur mælst 4,8 mm og er það ríflega þriðjungur meðalúrkomu. Á Akureyri hefur úrkoman mælst 37,0 mm og er það meir en sexföld meðalúrkoma. Á Dalatanga hafa mælst 88,0 mm og er það meir en tvöfalt meðallag.

 

Sólskinsstundir hafa mælst 101,6 í Reykjavík, 37,2 umfram meðallag. Sólskinsstundir á Akureyri hafa mælst 25,2, 41 færri en í meðalári.

Hlaupið yfir árið 1976

Árið 1976 var nokkuð ruddalegt framan af, sérstaklega á Suður- og Vesturlandi. Sumarið var mjög óhagstætt syðra, úrkomur miklar og illviðri með köflum. Á Norðausturlandi var veturinn snjóléttur og hagstæður og sumarið meðal þeirra allra bestu, sérlega hlýtt, sérstaklega þegar á leið. Mikil umskipti urðu um höfuðdag, tóku þá hægari og austlægari vindar við og veður var lengst af hagstætt og hlýtt um land allt.

Janúar var umhleypingasamur og var snjór í meira lagi á Suður- og Vesturlandi og færð oft slæm. Betri tíð var norðaustan- og austanlands. Alhvítir dagar voru 30 í Reykjavík, það mesta sem vitað er um (alhvítu dagarnir voru jafnmargir í janúar 1984). Febrúar þótti hagstæður norðaustanlands, en tíð var áfram erfið um landið sunnan- og vestanvert. Mars var einnig mjög umhleypinga- og stormasamur. Apríl byrjaði þannig líka, en síðan var tíð hlý og hagstæð. Maí byrjaði órólega, en varð síðan mun betri. Júní var úrkomusamur og sólarlítil. Gras spratt vel. Í júlí og ágúst var mjög votviðrasamt á Suður- og Vesturlandi, en mjög hagstæð tíð á Norðaustur- og Austurlandi og þar var óvenjuhlýtt. Snemma í júlí gerði óvenjulega hitabylgju á landinu. Í september var tíð hagstæð og stillt. Október og nóvember voru lengst af hagstæðir og tíð góðviðrasöm. Hlýtt var í veðri. Desember var hagstæður og kyrrlátur, sérstaklega á Suður- og Vesturlandi.

Mikið var um að vera við Kröflu og í Kelduhverfi, sérstaklega í janúar, miklar jarðskjálftahrinur gengu yfir og land gliðnaði og seig. Mesti jarðskjálftinn olli verulegu tjóni, einkum á Kópaskeri. Nokkur hús gjöreyðilögðust, en ekki varð manntjón. Hér verður aðeins stiklað á helstu fregnum í því máli. Í janúar var mikið um fannkomu um landið suðvestanvert og ófærð oft mikil, mun betri tíð var fyrir norðan og austan.  

Tíminn segir af skjálftum í pistli 3.janúar:

gébé Rvík — Nokkrir snarpir jarðskjálftakippir mældust á Kelduhverfissvæðinu á fyrsta sólarhring ársins. Sá stærsti reyndist vera 4,6 stig á Richterkvarða og að sögn Ragnars Stefánssonar jarðskjálftafræðings munu upptök hans hafa verið skammt suðvestur af Núpum en þessi kippur varð kl. 06:33 í gærmorgun.

Fyrstu daga ársins voru lægðir nærri landinu og ollu snjókomu, einkum suðvestanlands. Þær gengu síðan til suðausturs til Evrópu, sameinuðust lægðum úr vestri og ollu þar eftirminnilegum illviðrum. Ritstjóri hungurdiska rétt slapp til Bergen áður en illviðrin skullu þar á - versta veður á hans tíð þar í bæ. 

Dagblaðið Bergens Tidende birti á árum ritstjórans dagleg veðurkort. Hér er eitt þeirra sem sýnishorn. Kortið er gert af fræðingum á vaktinni á veðurstofunni í Bergen og gildir síðdegis föstudaginn 2.janúar. Gríðarleg illviðrislægð er við Skotland á leið austsuðaustur og olli miklu tjóni á meginlandinu, eins og fram kemur í frétt Morgunblaðsins 4.janúar, fréttin er mun ítarlegri í blaðinu:

London, Kaupmannahöfn. Hamborg og Brüssel 3.janúar. AP—Reuter. Gífurlegt fávirðri gekk yfir norðvesturhluta Evrópu í nótt og morgun og olli miklu manntjóni og eignaskemmdum víða. Skömmu eftir hádegið var vitað um 75 manns sem höfðu beðið bana í veðurofsanum og talið var að tjónið skipti milljónum eða jafnvel tugum milljóna sterlingspunda. Veðurstofa Lundúnaborgar skýrði frá því að í nótt er veðurofsinn var mestur hefði mælst mesti vindhraði í borginni á sl. 16 árum. Var vindhraðinn allt upp í 165 km á klukkustund.

Á kortinu má sjá að él er í Reykjavík. Vestur á Grænlandshafi var þá lægðardrag í gerjun. Gríðarkalt loft var yfir Grænlandi eins og sjá má á háloftakortinu sama dag og kort BT.

Við sjáum hér stöðuna í 500 hPa-fletinum. Illviðrislægðin er hér sem háloftadrag við Skotland, en óskaplegur kuldi norður undan. Vindur er um það bil að snúast til vesturs yfir Íslandi. Lægð myndaðist á Faxaflóa og fór síðan hratt til austurs og suðausturs og olli umtalsverðu illviðri í Suður-Noregi. Hér á landi snjóaði talsvert, önnur lægð nálgaðist. Tíminn segir 6.janúar:

MÓ-Reykjavik. Vonskuveður var á höfuðborgarsvæðinu í gærkvöld og urðu miklar tafir á umferð. Á tímabili lokaðist leiðin upp í Breiðholt og ófært varð til Hafnarfjarðar. Víða um borgina voru bilar fastir og lögregla og Hjálparsveit skáta og Björgunarsveit Ingólfs voru á ferðinni til að reyna að hjálpa vegfarendum. Seint í gærkvöldi var snjóbíll skátanna útbúinn sem alhliða sjúkrabíll og var hafður upp við Ártúnshöfða í nótt til að vera til taks ef slys eða óhöpp ættu sér stað. Veður þetta náði upp í Borgarfjörð og um Suðurland allt austur í Mýrdal.

Oó-Reykjavík. Kl.12:41 í gærdag varð harður jarðskjálftakippur við Kröflu. Mældist hann 4,5 stig. Upptök hans voru um einn km frá Kröfluvirkjun, á um tveggja km dýpi. ... Í Kelduhverfi voru stöðugar drunur í allan gærdag og nokkrar jarðhræringar. Aðfaranótt sunnudags varð mikill skjálfti fyrir norðan og mældist stærsti kippurinn þá 4,8 stig. Hann átti upptök sin á Álfsheiði.

Vísir segir einnig af ófærðinni 6.janúar:

Íbúar Kópavogs og Hafnarfjarðar hafa ekki farið varhluta af fannfergi og umferðaröngþveiti í kjölfar þess. Hefur verið nær ómögulegt að komast leiðar sinnar um götur bæjanna í gærkvöldi og nótt. Kópavogslögreglan hefur haft meira en nóg að gera við að aðstoða menn í umferðinni. Hafa þeir haft jeppa í stöðugri notkun við að draga bila úr verstu sköflunum. Umferð er engan veginn komin í eðlilegt horf, en byrjað er að ryðja götur. Hafnarfjarðarlögreglan hafði sömu sögu að segja. Þar hefur lögreglan haft mjög mikið að gera við að aðstoða vegfarendur. Má heita að bærinn hafi verið á kafi í snjó. Til aðstoðar við sig fékk lögregla hjálparsveit skáta með alla sina bila. Hafa þeir unnið stanslaust við að grafa bila úr fönn í gærkvöldi og nótt. Byrjað er að ryðja götur. —VS

„Þetta er með meiri skafbyljum sem hafa komið, en annars er slíkt nokkuð árvisst rétt til þess að minna okkur aðeins á tilveruna uppi á Íslandi”, varð Magnúsi Einarssyni aðalvarðstjóra hjá lögreglunni að orði, þegar við ræddum við hann í morgun um annasama nótt lögreglunnar. ... -EA

Fárviðri var i Vestmannaeyjum i nótt en í morgun var aðeins farið að lægja, að sögn lögreglunnar. Ekkert verulegt tjón hlaust af óveðrinu. en talsvert fauk af járni. Óvanalega mikill snjór er i Eyjum, ... Snjóruðningar eru allt að 2 metrum við götur. -EA.

Tíminn heldur áfram 7.janúar:

Mó-Reykjavik. — Í óveðrinu í fyrradag urðu viða samgönguerfiðleikar og nokkuð víða á Suður- og Suðvesturlandi varð fólk að yfirgefa bíla sina. Allir munu þó hafa náð bæjum og ekki lent í verulegum hrakningum. Áætlunarbíll stöðvaðist við Ketilsstaðaskóla og var 25—30 manns hríðarfast í skólanum frá því aðfaranótt mánudags. Óvenjumikill snjór er á Suðurlandi að sögn vegaeftirlitsins, einkum þó undir Eyjafjöllum. Þá varð í gær að senda jarðýtu á undan mjólkurbil í Landeyjar, en slíkt heyrir til undantekninga. Í gær var unnið að mokstri á vegum á Suðurlandi, og opnuðust þá flestir hliðarvegir í Árnessýslu og Rangárvallasýslu. Í gærmorgun var einnig hafist handa um að ryðja veginn undir Eyjafjöllum, en ekki var hægt að hefja mokstur í Vík fyrr en um hádegi. Fóru þá jarðýtur frá Vik og vestur á bóginn, og síðdegis í gær mættu þær vegheflum, sem komu að vestan, á Mosahálsi í Mýrdal. Austur frá Vík var einnig opnað í gær, en austan Skeiðarársands var ófært. Búist var þó við að opnaðist í Skaftártungur í gærkvöldi. Á Austfjörðum var ekkert hægt að vinna að mokstri í gær, og þar munu flestir fjallvegir vera lokaðir. Í gær var leiðin milli Reykjavikur og Akureyrar opnuð, og einnig var vegurinn til Siglufjarðar opnaður. Síðdegis í gær var komin stórhríð á Almenningi og þar orðið ófært. Veður fór versnandi um allt Norðurland, og búist var við að færð spilltist. Í gær var fært vestur í Dali allt vestur í Gilsfjörð, og fjallvegir á Snæfellsnesi voru opnir, en eins og á Norðurlandi fór veður þar versnandi er leið á daginn.

Þann 9. skemmdust símalínur í Vík í Mýrdal [Veðráttan]. Lægð var á leið yfir landið norðvestanvert. 

Tíminn segir 8.janúar frá verulegu landsigi í Kelduhverfi:

Mó-Reykjavik — Grunnvatn í Kelduhverfi hefur hækkað um einn metra síðan jarðhræringar byrjuðu, að sögn Guðjóns Petersens hjá Almannavörnum. Í gærkvöld var vatn farið að koma upp í hlöðum á bæjunum Ærlækjarseli og Skógum, en þá hafði vatnið stigið um 8 sm síðustu 18 klukkustundirnar. Að sögn jarðfræðinga er þetta svipuð hegðun og 1885 og verður þegar jarðklakinn brotnar við skjálftana og þrýstir vatninu upp. Ekki tókst að ná sambandi við bæi í Kelduhverfi í gærkvöld vegna þessarar fréttar. Nokkuð var um skjálfta í Kelduhverfi í fyrradag og í fyrrinótt og mældust þrír kippir yfir 4 stig á Richterskvaröa.

Morgunblaðið fjallar líka um jarðhræringar 9.janúar - og rifjar upp fyrri atburði:

Jarðskjálftarnir miklu norður í Kelduhverfi hafa sett hroll að mönnum, eigi aðeins þar nyrðra, heldur er nú uggur í mönnum um land allt. Það er að vísu ekki ný bóla, að jarðskjálftar verði í Kelduhverfi, en ekki fara sögur af því að þeir hafi nokkru sinni staðið jafn lengi og nú. Í Kelduhverfi eru engar eldstöðvar og aðeins óverulegur jarðhiti á stöku stað. En sunnan við heiðarlöndin eru fornar eldstöðvar, eins og t.d. Þeistareykjabunga, sem einhvern tíma hefir ausið úr sér firna miklu hrauni, sem flóð hefir yfir meginhluta heiðarinnar. En þetta hefir gerst fyrir þúsundum ára, því að hraun þetta er einhver gróðursælasti staður á öllu landinu, allt vaxið skógi og þroskamiklum gróðri, og víða er djúpur jarðvegur. Þetta land ber önnur merki eldsumbrota, því að það er allt sprungið sundur og hrikalegar gjár eru þar víða hlið við hlið og hafa stefnu frá suðvestri til norðausturs. Þarna hafa og stórar spildur lands sigið niður um marga metra. Gjárnar má rekja inn á öræfi og enginn veit hve langt inn í landið sprungurnar muni ná. Jarðskjálftar þarna stafa aðallega af missigi, þegar rimur milli gjánna lyftast eða lækka. En átökin, sem valda slíku missigi, geta verið langt í burtu.

Árið 1755 urðu miklir jarðskjálftar á Tjörnesi og í Kelduhverfi. Þá hrundu 13 bæir til grunna í grennd við Húsavík. Þar á meðal var prestsetrið Húsavík og kirkjan þar hrundi líka. Þetta skeði 11. september, og sprakk jörð þá víða, en stórskriður féllu úr fjöllum og bjarghrun mikið. Rak svo hver jarðskjálftakippurinn annan fram undir mánaðamót. Þeirra varð ekki vart í Mývatnssveit. Hinn 17. október tók svo Katla að gjósa og stóð það gos fram í ágúst árið eftir. Engin önnur eldsumbrot urðu nærri arðskjálftasvæðinu um þær mundir. Sumum kom því til hugar, að umrót í iðrum jarðar undir Kötlu mundu hafa valdið jarðskjálftunum. Sé þessi tilgáta rétt, þá mætti jafnvel búast við Kötlugosi nú. Katla gaus seinast 1918, en nú „hefir hún haft yfir“, að því er jarðfræðingar segja. Þeir voru farnir að búast við gosi þar fyrir 8—10 árum. Hefir verið fylgst með henni allan þennan tíma, í þeirri von, að hún geri boð á undan gosinu, svo að unnt reynist að afstýra stórslysum. Það er engin fjarstæða að eldsumbrot í iðrum Kötlu geti valdið jarðskjálftunum fyrir norðan, þótt langt sé á milli. Á þetta er drepið hér — til þess að hvetja menn til að hafa vakandi auga á Kötlu nú á næstunni. AÓ

Morgunblaðið birti þann 9. kortariss eftir Eystein Tryggvason jarðeðlisfræðing. Sýndi það í grófum dráttum sprungusvæðið sem náði frá Mývatni og allt norður í Axarfjörð. Sé myndin stækkuð má sjá texta Eysteins - þar á meðal er „Gjástykki“ merkt - en sá áður lítt umræddi staður varð nú stöðugt viðfangsefni frétta næsta áratuginn. 

Morgunblaðið segir 13.janúar frá krapastíflu í Ölfusá:

Ölfusá stíflaðist í gærkvöldi og um miðnæturskeið vantaði fet upp á að áin flæddi yfir bakka sína rétt við þann stað, sem kaupfélagssmiðjurnar standa. Þá vantaði lítið á að áin flæddi yfir bakkann við kirkjuna og var óttast, að hún gæti flætt inn í kjallara kirkjunnar ef vatnsborðið hækkaði meir.

Tíminn gefur 13.janúar yfirlit um hreyfingar á Kröflusvæðinu og þar norður af:

Mó-Reykjavik. — Það er hreyfing á um 300 ferkm. svæði, sem nær úr Mývatnssveit norður hjá Kröflu um Gjástykki, þaðan í Kelduhverfi og Öxarfjörð og út á Öxarfjörðinn, og líklega allt norður á móts við Kópasker, sagði Guttormur Sigurbjarnárson, forstöðumaður jarðkönnunardeildar Orkustofnunar, í viðtali við Tímann í gær. Þetta er langstærsta svæðið, sem núlifandi menn hafa fylgst með hreyfingum á, og er lengd þess um 75 km. ... Sumstaðar er talið að landið hafi sigið allt að einum metra. Þannig hefur t.d. mikil vatnsborðshækkun orðið hjá bænum Skógum í Öxarfirði.

Þann 13. reið stór jarðskjálfti yfir Öxarfjörð, gætti hans mest á Kópaskeri. Í blöðunum fer mikið fyrir fréttum af skjálftunum þessa daga - við lítum aðeins á brot þeirra hér. Tíminn 14.janúar:

Mó-Reykjavik. — Miklar skemmdir urðu á Kópaskeri í jarðskjálfta kl.1:30 í gær. Flest hús á Kópaskeri eru meira og minna skemmd. Börn, konur og gamalmenni voru flutt burt úr þorpinu til Raufarhafnar, Leirhafnar eða Húsavikur. Ekki urðu umtalsverð meiðsl á fólki. Stöðugir kippir voru síðdegis í gær á Kópaskeri, þótt enginn þeirra yrði eins sterkur og sá fyrsti. Víða er jörð sprungin, og mikið er um jarðsig. Vegurinn vestur frá Kópaskeri var varhugaverður, og þrjár brýr á veginum höfðu skemmst. Sex kindur drápust í fjárhúsi á Katastöðum við Kópasker þegar milliveggur í húsinu brast. Brennisteinslykt fannst á Kópaskeri í gær.

MÓ-Reykjavik. — Upptök jarðskjálftans sem var valdur að skemmdunum á Kópaskeri voru 12 km suðvestur af Kópaskeri, og mældist hann 5,5 til 6 stig á Richterkvarða. Þetta er langsterkasti kippurinn, sem komið hefur síðan jarðskjálftarnir byrjuðu fyrir jólin, sagði Þórunn Skaptadóttir hjá jarðeðlisdeild veðurstofunnar í samtali við Tímann í gær. Kippurinn fannst um allt Norðurland og austur á firði.

Þann 13. kom mjög djúp lægð að landinu og olli austan- og suðaustanillviðri. Mikil ófærð og hálka varð suðvestanlands. Morgunblaðið segir frá þann 14.:

Austan hávaðarok gekk yfir mestan hluta landsins í gær og fylgdi því víðast hvar snjókoma. Komst veðurhæðin í 85 hnúta á [43,8 m/s] Stórhöfða í Vestmannaeyjum en 12 vindstig samsvara 64 hnútum. Víðast var vindstyrkurinn 8—10 vindstig. Mjög hvasst var á miðunum í kringum landið og var t.d. ekki veiðiveður hjá bresku togurunum þegar líða tók á daginn. Veðrið hafði hina mestu truflun í för með sér á þjóðlífinu, samgöngur á landi voru mjög erfiðar, flug lá niðri innanlands og engar millilandaflugvélar gátu lent, kennslu var aflýst eftir hádegi í mörgum skólum og á suðvesturhorni landsins átti fólk í erfiðleikum í umferðinni, helst þó í Reykjavík og á vegum í nágrenninu. Í Reykjavík varð færð mjög erfið þegar liða tók á daginn, sérstaklega í úthverfum. Lögreglan og hjálparsveitarmenn komu bifreiðastjórum til hjálpar. Það kom greinilega fram í gær að margir bifreiðastjórar hafa oftrú á bílum sinum í vetrarakstri og lentu margir þeirra í hinu mesta basli. Vegir út frá höfuðborginni voru illfærir eða ófærir vegna roks, hálku og skafrennings. Varð að loka Keflavíkurveginum í gærkvöldi af þessum sökum, en um daginn höfðu rúta og margir smábílar lent þar utan vegar vegna hálkunnar og roksins. Í sumum bilanna beið fólk eftir því að veðrið batnaði svo það gæti haldið áfram ferð sinni. Ekki er vitað um nein meiriháttar óhöpp, nema hvað klukkan rúmlega 16 i gær varð árekstur milli fólksbíls og rútubíls í svokallaðri Grænásbrekku við Njarðvík og slasaðist amerísk kona sem var í bílnum talsvert, hlaut fótbrot og handleggsbrot. Nokkru áður hafði rúta farið út af veginum á þessum slóðum en slys urðu ekki. Í veðrinu í gær spilltust vegir mjög víða, norðanlands, sunnan og austan. Allt innanlandsflug lá niðri í gær vegna veðursins og millilandaflug var í molum.

Tíminn heldur áfram skjálftalýsingu 15.janúar:

Gunnar Salvarsson, Kópaskeri. Sex íbúðarhús á Kópaskeri eru talin svo til gjörónýt eftir jarðskjálftann mikla, sem þar varð á þriðjudag, en íbúðarhús á Kópaskeri eru innan við 30 talsins. Fimmti hluti allra íbúðarhúsa í þorpinu hefur því eyðilagst í þessum náttúruhamförum.

Spurning kom upp um það hvort eldgos hefði orðið í sjó. Þeirri hugmynd mun nú hafa verið hafnað. Tíminn 16.janúar:

Gsal Kópaskeri. Á miðvikudag sáu hjónin á Núpi í Öxarfirði reyk stiga upp ár sjónum í firðinum og einnig er vitað um fleiri sem sáu reykstrókinn. Þessum reyk er þannig lýst af sjónarvottum, að hann hafi fyrst verið grár en orðið gulleitur og horfið eftir stuttan tíma. Menn hafa látið sér detta í hug að þarna hafi verið um stutt neðansjávareldgos að ræða. Í gærdag kom í ljós við dýptarmælingar sem varðskipið Baldur gerði í Öxarfirði, alllöng sprunga sem liggur í norður frá ósum Jökulsár og er í beina stefnu vestur af Kópaskeri. Varðskipsmenn urðu einnig varir við tvær gjár á þessari sprungu og telja því margir að áðurnefnt gos hafi orðið í annarri hvorri gjánni. Tíminn innti Ragnar Stefánsson, jarðskjálftafræðing, eftir því í gærkvöldi hvort hann væri trúaður á að neðansjávargos hefði orðið í Öxarfirði í fyrradag. — Vitanlega geta komið upp skammvinn gos á þessu svæði, en þetta þarf þó ekki að hafa verið eldgos, sem sást. Því miður er ekki hægt að staðhæfa neitt um þetta, en hins vegar benda þessar sprungur ekkert sérstaklega til þess að í þeim hafi orðið eða muni verða eldgos.

Á þessu tímabili gengu flestar lægðir það norðlæga braut að eitthvað hlánaði þegar þær fóru hjá, en þann 19. og 20. fór mjög djúp lægð til austurs fyrir sunnan land og olli hún vonskuveðri. Næstu daga var vindur síðan við norðaustur, þar til 25. að aftur gerði sunnanáttir.

Morgunblaðið segir af illviðri og ófærð 20.janúar:

Vegna illviðris féll allur snjómokstur niður í gær, en eftir að veður gekk niður komst umferð fljótlega í sæmilegt horf og undir kvöldið var orðið greiðfært eftir aðalleiðum frá Reykjavík upp í Borgarfjörð og austur um Rangárvallasýslu og um Suðurnes. Fjallvegir á Snæfellsnesi voru ófærir í gær og allir fjallvegir á Vestfjörðum eru ófærir. Holtavörðuheiði var sömuleiðis ófær og í gærkvöldi var mikil snjókoma á Norðurlandi. Í Þingeyjarsýslum var greiðfært fram eftir degi í gær, t.d. var fólksbílum fært frá Kröflu til Húsavíkur og stórum bílum frá Húsavík til Þórshafnar, en í gærkvöldi fór veður versnandi á þessum slóðum með skafrenningi fyrst og snjókomu í gærkvöldi og spáð norðaustan snjókomu, eða versta veðri. ... Í uppsveitum Arnessýslu eru vegir víða þungfærir, t.d. til Laugarvatns og í Biskupstungur, en talsverður snjómokstur er áætlaður þar í dag. ... Víða urðu miklar umferðartafir í gær en mestar á Hafnarfjarðarvegi en þær stöfuðu nær eingöngu af bílum sem voru vanbúnir til aksturs í snjó og verður aldrei nógsamlega brýnt fyrir fólki að hafa bíla sína búna til aksturs í slíku veðri ella vera ekki á bílum sínum, sagði Arnkell Einarsson hjá Vegagerðinni í gærkvöldi þegar hann gaf okkur upplýsingar um ástand vega.

Vísir segir af óvenjulegum snjóþyngslum á Akranesi 21.janúar:

„Þetta er mesti snjór sem ég man eftir á Skaga í þau 35 ár sem ég hef verið hér” varð lögreglumanni á Akranesi að orði í morgun. þegar við ræddum við hann. en í nótt snjóaði þar mikið. Ef vind hreyfir eitthvað má fastlega gera ráð fyrir því að allt verði ófært þar. Eins og er, er þó illfært á mörgum stöðum, og búast má við því að nóg verði að gera í dag við að koma bílum af stöðum þar sem þeir hafa fests. Engin óhöpp hafa orðið á Akranesi, en litill drengur varð þó fyrir bíl í gær, en hann mun ekki hafa slasast. — EA

Næsta frétt tilheyrir reyndar árinu 1975 - en við látum hana vera hér - í bili. Morgunblaðið 27.janúar:

Eins og Morgunblaðið skýrði frá fyrir helgi kom jökulhlaup við Sólheimajökul í nóvember s.l. og á sama tíma stóð jarðskjálftahrina yfir, sem átti upptök á svipuðum stað. Það var um miðjan nóvember, sem þeir Helgi Björnsson og Valur Jóhannesson urðu varir við nýleg ummerki eftir jökulhlaup við Sólheimajökul. Austan við Jökulhaus hafði vatn grafið allt að mannhæðar djúpan farveg. Akvegurinn inn að jökli var víða skorinn sundur. Í Skjálftabréfi Raunvísindastofnunar Háskólans og Veðurstofu Íslands segir Helgi Björnsson, að Erlingur Sigurðsson, bóndi í Sólheimakoti, hafi komið að Jökulsá á Sólheimasandi að morgni föstudagsins 7. nóvember s.l. Áin hafði þá vaxið mikið um nóttina og vatnsmagn orðið um fimmfalt meðalrennsli, og hélst svo þann dag. Að morgni 8. nóvember hafði rénað í ánni og rennsli í meðallagi. Hlaupið stóð því í um einn sólarhring og var engin óvænt jökulfýla af hlaupinu. Helgi segir, að samtímis þessu hafði Erlingur orðið var við hlaup í Hólsá. Einnig hafi honum verið sagt, að vaxið hefði í Klifanda á sama tíma. Er haft eftir Erlingi, að miklar rigningar hefðu verið þessa dagana. Segir Helgi, að hugsanlega sé ástæðan fyrir þessu sú, að jarðlón hafi tæmst. Ef upptök hlaupanna í Jökulsá, Hólsá og Klifanda hafi verið hin sömu yrðu þau að koma úr vatnsgeymi undir Mýrdalsjökli. Hinn 7. og 8. nóvember stóð jarðskjálftahrina með upptök undir vestanverðum Mýrdalsjökli. Hrinan hófst síðdegis á föstudag og stóð í sólarhring. Ljóst er að jökulhlaupið hófst um hálfum sólarhring áður en jarðskjálftahrinan byrjaði. Stærð skjálftanna var allt að 3 stig á Richter.

Þann 27.janúar fór nokkuð kröpp lægð norður yfir landið vestanvert. Gerði þá enn eina hríðina um landið sunnan- og vestanvert. Vísir segir frá 27.janúar:

Vandræðaástand var víða í morgun vegna ófærðar og veðurs. Á Reykjanesbrautinni fóru til dæmis margir bílar út af vegna blindhríðar og veðurs, þar á meðal sjúkrabíll. Bílarnir þurftu aðstoð til þess að komast upp á veginn aftur. Engar skemmdir urðu á bilunum og engin slys svo vitað sé ... Lögreglan á Selfossi varð að láta sér nægja kertaljós þegar við höfðum samband þangað í morgun. Rafmagnslaust var og líklega veðrinu um að kenna. Í Vestmannaeyjum var veður ekki tiltakanlega slæmt, en snjókoma var og snjórinn mjög blautur. Hann var því þungur og raflinur hreinlega slitnuðu undan þunganum. Arnarneshæðin, Vífilsstaðavegur og Reykjanesbrekka upp að kirkjugarðinum voru lokuð í morgun. að sögn lögreglunnar í Hafnarfirði. Bílar sátu fastir hér og þar og lögreglan hafði í nógu að snúast við að aðstoða ökumenn. Ástandið var viða slæmt í Reykjavik í morgun, og menn komust helst ekki leiðar sinnar á litlum bílum ofan úr Breiðholti eða Árbæ. Snemma í morgun festust bílar m.a. á Suðurlandsbrautinni og varð að fá hefil til aðstoðar. ... —EA/VS

Febrúar var mjög erfiður og umhleypingasamur um landið sunnan- og vestanvert. Mun betri tíð var á Norðausturlandi. Fyrstu tíu dagana var mikið um hlákur og vatnavextir urðu töluverðir. Verstu illviðrin gerði þann 13. til 15. og aftur þann 20. Í fyrri syrpunni komu þrjár lægðir við sögu, á hraðri leið til norðausturs milli Íslands og Grænlands og yfir landið norðvestanvert. Í veðrinu þann 20. fór mjög kröpp lægð til norðnorðvesturs skammt fyrir vestan land. 

Snemma í mánuðinum urðu töluverðir vatnavextir. Tíminn segir frá 5.febrúar:

MÓ—Reykjavik — Á Blönduósi eru menn nokkuð uggandi um að Blanda kunni að valda skaða, ryðji hún sig skyndilega. Áin er nú mjög uppbólgin, ... og komi snögg leysing, er viss hætta á að hún flæði yfir bakka sina og valdi skemmdum. Einnig er hætta á jakaburði upp í þorpið. Í hlákunni í fyrri viku var vakt við ána í tvær nætur, og búist var við að einnig yrði vakað í nótt, a.m.k. ef leysingin ágerðist, þegar liði á kvöldið. Oft ryður Blanda sig mjög skyndilega, en fremur er sjaldgæft að nokkurt tjón verði af. Þó eru nokkur dæmi um að runnið hafi inn í kjallara og jakar borist upp á götur. Og sagnir herma, að fyrir um hundrað árum hafi stífla komið í Blöndu fyrir neðan Hrútey og hún þá runnið meðfram Hjaltabakkabrekkum. 

Tíminn segir af vatnavöxtum í Ölfusá í pistli 8.febrúar:

SJ—Reykjavik. Töluverðir vatnavextir hafa verið í Ölfusá og í Árnessýslu. Á föstudag flæddi áin yfir veginn við Kaldaðarnes en í fyrrinótt sjatnaði í henni. Gaulverjabæjarvegur er sundur við Vorsabæ og verða ökumenn að taka þar á sig krók. Þá er vegurinn lokaður við Skógsnes. Viða á þessum slóðum hefur flætt töluvert yfir vegi.

Veðráttan segir frá því að þann 7. hafi rafmagnslína frá Mjólkárvirkjun laskast í eldingu. Skemmdir urðu á raflínum og símatækjum á Lambavatni á Rauðasandi. Allmikið landsynningsveður gerði þennan dag. 

Nokkuð tjón varð í illviðrunum um miðjan mánuð. Vísir segir fyrst frá 16.febrúar:

Þök fuku af tveimur húsum, bíll fauk til, timbur fauk af húsum og olli skemmdum á bílum, og rúður brotnuðu. Það gekk á ýmsu í óveðrinu aðfaranótt laugardagsins [14.] á Suðvesturlandi. Mestu skemmdirnar munu hafa orðið í Grindavik og á Vatnsleysuströnd, þar sem þök fuku af húsum. Þak fauk af íbúðarhúsi í Þórkötlustaðahverfi í Grindavik. Það lyftist af í heilu lagi og hvarf. Björgunarsveitin kom fljótt á vettvang til þess að gera við til bráðabirgða. Einhverjar skemmdir munu hafa orðið á jeppa í Grindavik. Þá fauk þak af nýlegri vélageymslu á Stóru-Vatnsleysu á Vatnsleysuströnd. Þakið hvarf hreinlega út í sjó. Um leið og þakið fauk féll veggur í geymslunni á nýjan fólksbil sem þar var geymdur. Urðu talsverðar skemmdir á honum, og einhverjar skemmdir urðu á 2 traktorum sem þar voru líka geymdir.

Í nýja miðbænum í Kópavogi fauk timbur af húsum og olli það skemmdum á bílum. Til dæmis brotnaði framrúða í einum bílnum, og einhverjar skemmdir urðu á öðrum bílum. Fólksbíll fauk til í Breiðholti og rúða brotnaði í Breiðholtskjöri. Plötur fuku af íbúðarhúsi við Hábæ 35 og brutu rúðu í húsinu við Hábæ 31. Þá munu einhverjar skemmdir hafa orðið á viðlagasjóðshúsi í Keilufelli í Breiðholti. Ekki var vitað um skemmdir eða óhöpp á fleiri stöðum þegar Vísir spjallaði við lögregluna í morgun. —EA

Miklar skemmdir urðu á viðlagasjóðshúsi í Keilufelli á laugardagskvöld [14.]. Er talið að skemmdirnar hafi orðið vegna þess að eldingu sló niður við húsið. Svo mikill þrýstingur orsakaðist að því var líkast sem sprenging hefði orðið. Miðað við þær skemmdir sem urðu vegna þessa, mætti ætla að neðri hluti hússins hefði hreyfst til en sá efri staðið kyrr. Gluggakarmar munu t.d. hafa brotnað, glerhurð brotnaði, blómsturpottar duttu niður og skemmdir munu hafa orðið á hurðum og veggjum í húsinu. Miklar viðgerðir þurfa að fara fram á húsinu áður en það verður fullkomlega íbúðarhæft. — EA.

— Ég var nýlega sofnuð, þegar ég vaknaði upp við þvílíkan hávaða að ég hélt helst að húsið væri að hrynja ofan á mig, sagði Guðrún Guðlaugsdóttir, Hábæ 35 í Árbæjarhverfi, við Vísi í morgun. Þegar ég leit út sá ég þakskífunum rigna niður eins og skæðadrífu. Ég hljóp út til að athuga verksummerki. Þá sá ég að þakskífurnar af suðurhliðinni höfðu fokið af. Eitthvað af norðurhliðinni fór líka — en minna. Þakrennan var farin og tvö borð höfðu losnað í klæðingunni þegar eitthvað lægði. Var mér sagt eftir á, að hefði hvesst aftur myndi allt þakið hafa farið af. — Það er eins og lægi alltaf eitthvað þegar vindurinn er búinn að gera eitthvað af sér, bætti Guðrún við. Hún sagði að þá strax um nóttina hafi synir hennar tveir og þriðji maður komið til að njörva þakið niður. Í gær klæddu þeir svo þakið tjörupappa. — Nú ætla ég að fá mér járnplötur á þakið, sagði Guðrún. Þakskífurnar fuku á næsta hús fyrir ofan og brutu þar stóran stofuglugga. Einnig brotnaði ytra glerið í eldhúsglugganum. Á húsinu þar við hliðina brotnaði einnig litill gluggi. Engin slys urðu á mönnum svo vitað sér. — VS.

Tíminn segir af sama veðri 17.febrúar:

gébé Rvík — Aftakaveður gekk yfir höfuðborgarsvæðið og nágrenni s.l. helgi. Mestur virðist vindstyrkurinn hafa verið um klukkan eitt til tvö á sunnudagsnótt [15.], en þá var hann að snúast úr suðsuðaustri í suðvestur. Mældist hann 12 vindstig á Reykjavikurflugvelli í mestu vindhviðunum en gæti allt eins hafa verið meiri í Árbæ og Breiðholti. Síðan lægði snögglega. Eldingar sáust viða á Suður- og Vesturlandi, en ekki er vitað um neinar skemmdir af völdum þeirra. Aftur á móti skemmdust hús í Árbæ, þegar þakskífur fuku af húsi þar í nálæg hús. Þá fauk þak í heilu lagi af íbúðarhúsi í Grindavik. Ekki er vitað um nein slys á fólki. Hláka var um mest allt land í gær og viða krapavaðall á vegum. Á flestum stöðum var þó fært, nema að Austurlandsvegur var rofinn og rann vatn yfir hann á fleiri stöðum. Lónsheiði var talin illfær vegna vatnsflóða.

Í íbúðarhúsinu Hrauni í Grindavík vöknuðu íbúar við mikil læti er þakið þar fauk af í heilu lagi. Lenti þakið á Bronco-jeppa sem skemmdist töluvert. Engin slys urðu á fólki, en fjárhagstjón eigenda hússins og jeppans mikið. Að lokum fékk blaðið þær upplýsingar hjá vegaeftirlitinu, að ef til verkfalls kemur á miðnætti, þá muni öll starfsemi lamast, a.m.k. í Reykjavik og nágrenni, en eins og kunnugt er hafa sum félög úti á landi boðað til verkfalls nokkuð seinna, eða 20. febrúar og verður því unnt að halda starfsemi Vegagerðarinnar áfram þar þangað til. Vegagerðin mun því ekki geta haldið opnum vegum, ef af verkfalli verður, og ef veðrið verður óhagstætt á næstunni munu flestir vegir lokast og ekkert verður að gert.

Tíminn segir frekar af tjóni í pistli 18.febrúar:

GG-Hjarðarfelli. Óvenjuslæmt veður gekk yfir Snæfellsnesið um helgina, frá föstudegi [13. og allt fram á mánudagsmorgun [16.]. Rafmagn fór þá af nesinu og allt suður á Mýrar. Var mikil vinna lögð í það, að reyna að koma rafmagninu á aftur, en það gekk illa, og fór af hvað eftir annað. Ein meginorsökin fyrir þessum rafmagnsvandræðum er spennivirki, sem reist hefur verið hjá Vegamótum. Virkið er ekki fullfrágengið, og þegar eitthvað er að veðri slær út. Þetta gerðist aðfaranótt laugardagsins. Enginn fastráðinn maður er til eftirlits við virkið, en samið hefur verið við tvo menn í sveitinni að fara á vettvang, ef eitthvað verður að, til þess að kippa því í lag. Mjög erfiðlega gekk að ná í þá þessa nótt og tókst það ekki þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir. Varð endirinn sá, að senda varð menn frá Stykkishólmi, til þess að koma þessu í lag. Þessi viðgerð nægði þó ekki, og sló út aftur, hvað eftir annað, og var rafmagnslaust annað slagið allan laugardaginn. Varð það til þess, að hvorki var hægt að mjólka, né heldur gekk vel að matreiða þarna um slóðir. Aðfaranótt sunnudagsins skemmdist síðan linan í Grundarfjörð vegna eldinga, en stöðugar eldingar höfðu verið frá því á laugardagskvöldið [14.]. Var svo rafmagnslaust alla nóttina og fram á sunnudag á meginhluta svæðisins. Að þessu sinni voru sendir viðgerðarmenn úr Borgarnesi, og unnu þeir dag og nótt við mjög slæm skilyrði.

Tíminn rekur enn tjón í pistli 19.febrúar:

K.Sn.-Flateyri — Aðfaranótt s.l. laugardags [14.] var mikið hvassviðri af vestri og gekk þá nokkur sjór á land „upp í bót”. Sjóvarnargarður er með mestallri eyrinni utanverðri en nokkurt skarð var komið í hann í „bótinni”. Sá sjór, sem kemst þar inn á eyrina, flæðir síðan niður að byggðinni og fór í þessu tilfelli inn í hús kvenfélagsins Brynju, sem stendur við barnaleikvöllinn. Þá barst talsvert grjót upp á Brimnesveginn, sem liggur með sjónum — og komst sjór í nokkra kjallara. Einnig losnuðu járnplötur og reykháfur brotnaði í heilu lagi, en féll þó ekki niður á götu. Þak fór að hluta af útihúsum að Hvilft I. Stærsti straumurinn var á mánudaginn [16.] og mesta mildi að hvassviðrið kom ekki þann daginn, því brimvarnargarðurinn með eyrinni hefur lækkað á undanförnum árum, þó bætt hafi verið í hann og gæti tjón orðið gífurlegt á Flateyri, ef saman færi lægð, stærsti straumur og vestan hvassviðri. Járnplötur fuku víða af húsum í óveðrinu á Flateyri á dögunum.

Eins og áður sagði fór kröpp lægð til norðnorðvesturs skammt undan Vesturlandi þann 20. Tíminn segir af tjóni 21.febrúar:

gébé—Rvik. — Mikið vatnsveður og hvassviðri geisaði um mest allt land í gær [20.] og rann vatn viða yfir vegi, en að sögn Arnkels J. Einarssonar vegaeftirlitsmanns, mun hvergi vera um neinar alvarlegar skemmdir. Skriðuföll hafa verið á einstaka stað og skarð komið í vegi, en það mun aðeins vera Austurlandsvegur sem er ófær í Skriðudal, vegna skarðs í veginum. Vatn hafði hækkað verulega í Skriðuvatni og flæddi það yfir veginn. Seinni hluta dags í gær voru skriðuföll í Hvalfirði, innst í Múlafjallinu, inn undir botni fjarðarins. Það reyndist þó ekki alvarlegt en Vegagerðin fékk undanþágu verkalýðsfélaga fyrir einn veghefil og lagaði hann veginn. Nokkuð spilltist vegurinn til Borgarfjarðar eystri í Njarðvíkurskriðum, sagði Arnkell. Suðurfjarðarvegur í Reyðarfirði er aðeins jeppafær, en við vonumst til að fá leyfi til að framkvæma þar bráðabirgðalagfæringu.

Gsal—Reykjavik — Það er búinn að vera mikill erill hjá okkur í dag, og við erum búnir að fá mörg útköll vegna veðursins og vatnsflaumsins. Í flestum tilvikum hefur þetta bara verið smávægilegt og engar skemmdir að ráði hafa orðið af völdum veðursins, svo okkur sé kunnugt um, sagði lögreglumaður í fjarskiptamiðstöð lögreglunnar í Reykjavik í samtali við Tímann í gær. Nokkuð bar á því í gær, að þakplötur fykju af húsum og varð t.d. í einu tilvikinu að óska aðstoðar slökkviliðsins við að hefta frekari fok, en það var í gamla ÍR-húsinu við Túngötu. Þar fuku nokkrar plötur áður en lögreglumenn komu til skjalanna, en engar skemmdir urðu af völdum foksins, að sögn lögreglu.

Vísir segir af sama veðri 21. febrúar:

Miklar annir voru hjá lögreglunni í óveðrinu í gærdag [20.]. Þakplötur losnuðu eða fuku, timbur tókst á loft og olli skemmdum á bílum og vitað var um tvo eða þrjá ljósastaura sem hreinlega brotnuðu þegar mest gekk á. Hjá lögreglunni í Kópavogi var blaðinu tjáð í gærkvöldi að þakplötur hefðu fokið en ekki var vitað til þess að þær hefðu valdið tjóni. Timbur fauk þó á bila og olli skemmdum á fjórum bilum. Þakplötur fuku af að minnsta kosti 5 húsum og einnig þar sem þær voru geymdar í stöflum. Þá slitnaði raflina vegna veðurofsans, og mikið vatnsflóð var á götum, þar sem niðurföll stífluðust um tíma. Kópavogslækurinn beljaði um tíma yfir brýnar. Vitað var til þess að vatn flæddi inn í kjallara í eitt húsið í Kópavogi að minnsta kosti, og vatn flæddi viðar inn. Til dæmis var beðið um aðstoð þar sem flæddi inn í kjallara símstöðvarinnar í Mosfellssveit. Einnig var leitað eftir aðstoð vegna vatns í kjallara hitaveitunnar við Reykjahlið og í kjallara Fjölbrautaskólans í Breiðholti. Í Árbæ tepptust sumar götur á tímabili, þar sem niðurföll stífluðust. Þar hafði lögreglan í nógu að snúast, t.d. vegna þakplötufoks. Plötur losnuðu eða voru nær því. Plötur losnuðu af þaki gamla ÍR-hússins við Túngötu og varð lögregla og slökkvilið að koma til aðstoðar. Ekki var vitað til þess að neitt tjón hefði orðið, en einn bíll var í hættu þegar grindverkið við byggingu Seðlabankans lagðist niður á kafla. Bílnum varð forðað. Þá gat lögreglan um ljósastaura við Elliðavog sem brotnuðu. Jafnval var talað um 2-3 staura sem gáfu sig hreinlega í veðurofsanum. —EA

Tíminn hugar að suðurlandsskjálftum 23.febrúar, segja má að forspá Sveinbjörns hafi haldið:

MÓ-Reykjavik Síðustu átta aldirnar hafa stórar jarðskjálftahrinur komið á Suðurlandi á 30 til 110 ára fresti. Ekkert bendir til þess að nein breyting verði á þessu, og því má búast við stórri jarðskjálftahrinu á Suðurlandi innan þrjátíu ára, sagði Sveinbjörn Björnsson jarðfræðingur á ráðstefnu um öryggismál Reykjavikur sem JC-félögin í Reykjavik gengust fyrir um síðustu helgi.

Veðráttan segir að í veðrinu þann 20. hafi tvær trillur sokkið í Trékyllisvík. Tíminn segir af tjóni í Keflavík þ.20, 25.febrúar:

Gsal-Reykjavik Una María, 12 tonna bátur, sökk í höfninni í Keflavík á föstudagskvöld [20.], en þá var vonskuveður í Keflavik og mikill órói í höfninni.

Kringum þann 20. varð mikill vöxtur í Jökulsá á Fjöllum. Töldu menn í fyrstu að um hlaup væri að ræða, en síðar kom í ljós að þetta var leysingaflóð. Landsigið í Kelduhverfi flækti flóðið, það hegðaði sér ekki á sama veg og áður. Á sama tíma óx mjög í fleiri ám norðanlands, t.d. Fnjóská (sjá fréttir um að síðar). Dagur segir af þessu 25.febrúar:

Kópaskeri, 23. febrúar. Fyrir helgina kom nokkurt hlaup í Jökulsá og hafði það náð hámarki á sunnudaginn og fór þá að réna. Það flæddi nokkuð um, utan farvegs síns, m. a. austan við Skóga og þurfti að flytja fé úr fjárhúsi þar og einnig hey úr hlöðu, en mest af því var bundið og því fljótlegra að koma því burt. Landið heldur áfram að síga og vatnið hitnar enn í jarðsprungu í túninu á Keldunesi og er komið yfir 50 gráður. En jarðsig og sprungur koma  betur í ljós þegar snjóa leysir að fullu. Jarðhræringar hafa ekki orðið nú um tíma, svo heitið geti.

Morgunblaðið birti 5.mars nánari fregnir af vatnavöxtunum í Jökulsá:

Skinnastað, 4. mars — Óvenjulegt hlaup kom í Jökulsá á Fjöllum hinn 21.febrúar síðastliðinn og stóð í tvo og hálfan sólarhring. Nokkur hlýindi höfðu verið undanfarið og var vatnsborð á mæli við Jökulsárbrú í Öxarfirði heldur í meira lagi eftir árstíma, þegar flóðið hófst eða um það bil 170 cm. Laust eftir miðnætti 21. febrúar byrjaði vatnsborðið að hækka, steig það svo jafnt og þétt til klukkan 10 um morguninn, en þá jókst rennslið að mun. Klukkan 12 á hádegi þennan dag hafði vatnsborðið stigið upp í 230 cm, sem er líkt og í miklum sumarleysingum, en eftir klukkan 12 á hádegi þennan dag, kom aðalflóðaldan niður ána. Steig vatnsborðið þá við brúna um 100 cm næstu þrjár klukkustundirnar og náði hámarki klukkan 15 um daginn. Var þá vatnsborðið komið upp í 330 cm.

Flóði áin þá kolmórauð og straumþung um allar eyrar með óskaplegum jakaburði og vikurframburði. Aðalvatnið hljóp niður Bakkahlaup, sem er höfuðfarvegur árinnar á Söndunum, en kvísl úr því hljóp í nýlegt jarðfall, sem myndaðist í jarðskjálftunum fyrr í vetur, norðarlega á Söndunum, og flæddi úr því heim á tún í Skógum og í hinn margumtalaða Skógarkíl. Mikið flóðvatn hljóp einnig í Sandá, austustu kvísl Jökulsár og þaðan í Brunná og bakkafyllti þar allt til sjávar og skildi eftir gríðarmiklar klakahrannir á eyrum og bökkum. Flóðið braut allan ís á ánni ofan við Selfoss og sennilega fram í jökla. A.m.k. barst ofan gífurlegt ísmagn, sem hlóðst upp í háar hrannir úr vatnsnúnum ísstykkjum við efstu flóðmörk, en sumt fór út í fjörð og rak síðar á fjörur. Þessar ísskarir eru víða mannhæðar háar og langt frá vatnsborði nú, og eru nú óðum að bráðna í hláku og hlýindum. Þá liggja víða í flóðfarinu miklar rastir af ljósbrúnum Öskjuvikri frá gosinu 1875.

Hlaupið var nokkrum klukkustundum fyrr á ferðinni við Grímsstaði á Fjöllum, breiddi þar mikið úr sér að sögn Kristjáns á Grímsstöðum og braut gat í Austurlandsveg vestan Grímsstaðabrúar. Klukkan um 16, laugardaginn 21. febrúar, fór hlaupið að sjatna og lækkaði flóðvatnið um hálfan metra til klukkan 18 þennan sama dag. Lækkaði vatnið í ánni síðan jafnt og þétt og klukkan 09 að morgni sunnudaginn 22. febrúar, hafði vatnsborðið lækkað um einn metra hjá brúnni í Öxarfirði. Síðan hélt það hægt áfram að lækka og klukkan 12 á hádegi mánudaginn eftir, var komið svipað rennsli í Jökulsá og var á föstudaginn, áður en flóðið byrjaði. Þessar tölur og tímasetningar eru fengnar hjá Guðmundi Theodórssyni, bónda á Austaralandi, sem gætir vatnshæðarmælis hér við ána og fylgdist vel með hlaupinu. Því má bæta við, að þetta er mjög óvenjulegt flóð í ánni. Í mestu vor- og sumarflóðum eftir snöggar leysingar er vatnshæð við Jökulsárbrú sjaldan yfir 280 cm, en fór hálfum metra hærra núna. Búast má við að þegar flóðtoppurinn fór hjá Öxarfjarðarbrú um nón á laugardag, hafi hámarksrennsli a.m.k. verið 1200 til 1400 rúmmetrar á sekúndu, eða tvöfalt til þrefalt venjulegt sumarvatn Þjórsár.

Mesta flóð, sem vitað er um í Jökulsá síðan 1875 var í júní 1949 í bráðri og snöggri leysingu eftir kalt og snjóþungt vor. Þá varð hámarksrennsli við Jökulsárbrú í Öxarfirði 1540 rúmmetrar á sekúndu. Þetta hlaup er því líkast að eitthvert vatnsforðabúr frammi í jöklum, hafi snögglega tæmst, ef til vill jökullón og má fara nærri um heildarmagn vatnsins sem hljóp fram. —Séra Sigurvin.

Morgunblaðið 18.mars (frekar af hlaupinu):

Egilsstöðum, 17. mars — Rannsóknaleiðangur var gerður út hinn 24. febrúar frá Egilsstöðum. Fóru þá Völundur Jóhannesson og fleiri á bíl inn í Krepputungu og um Brúaröræfi til að kanna verksummerki vegna fregna sem gengu um jökulhlaup í Jökulsá á Fjöllum. Ekki sáust nein merki um jökulhlaup. Hins vegar sáust ótvíræð merki um geysilega hláku og regn og var snjór að mestu runninn og höfðu myndast víða mjög stórar uppistöður, sem þurfti að sneiða hjá til þess að komast leiðar sinnar. Jökulsá var auð og tær eins og vant er á þessum árstíma, en hvergi vottaði fyrir jökum. Hins vegar hafði runnið svo mikið leysingavatn til Kreppu, af Brúaröræfum, að hún hafði rutt sig með miklum fyrirgangi og voru stórar hrannir meðfram ánni. Til gamans má geta þess, að álftir voru farnar að vitja hreiðurstöðva í Arnardal og mun slíkt fátítt svo snemma. —Steinþór.

Þess má geta í sambandi við þessa frétt Steinþórs Eiríkssonar fréttaritara Morgunblaðsins, að nýlega gerði Sigurjón Rist að beiðni blaðsins athugun á rennsli áa á Norðausturlandi og úrkomumælingum. Niðurstaða þessara athugana Sigurjóns var einmitt hin sama og þessi leiðangur komst að — að gífurleg asahláka varð á hálendinu upp af Jökulsá á fjöllum dagana 20. og 21. febrúar síðastliðinn.

Illviðrin héldu áfram í mars. Allmargar mjög krappar lægðir fóru norður yfir landið. Þó var lengst af milt í veðri og ekki jafn mikill snjór á Suður- og Vesturlandi eins og í fyrri mánuðum. Snjólétt var á Norður- og Austurlandi og tíð þótti þar góð. 

Myndin sýnir lægsta þrýsting hvers athugunartíma í mars 1976 (rauð lína/hægri kvarði). Bláu súlurnar sýna þrýstispönn (mismun á hæsta og lægsta þrýstingi hvers athugunartíma) í sama mánuði. Hér má sjá helstu illviðri marsmánaðar. Aðskildar krappar lægðir ollu tveimur veðrum á sama sólarhring 3. og 4.mars. Mestallur mánuðurinn var mjög órólegur, allt fram til þess 24. 

Í upphafi mánaðarins varð hörmulegt sjóslys. Tíminn segir frá 4.mars:

gébé Rvík — Talið er fullvíst að stálskipið Hafrún AR 28 frá Eyrarbakka, sem fór til loðnuveiða frá Þorlákshöfn um miðnætti á mánudag [1.] hafi farist í slæmu veðri við Reykjanes, en þar voru suðaustan 7—8 vindstig. Í gærdag [3.] fundu björgunarsveitir brak og hluta úr öðrum björgunarbát Hafrúnar, auk lóðarbelgja. Um 60—70 manns gengu á fjörur á Reykjanesi og viðar í gærdag, flugvélar frá Landhelgisgæslunni og varnarliðinu á Keflavikurflugvelli, auk þyrlu leituðu meðfram strandlengjunni og svo fjörutíu skip sem leituðu mjög skipulega á stóru svæði.

Aðfaranótt 3. og síðan aftur síðdegis þann 3. fóru tvær mjög krappar lægðir norður með Vesturlandi. Tíminn segir frá 4.mars:

Mó-Reykjavík Það er mildi, að ekki urðu slys á mönnum í Vestmannaeyjum í fyrrinótt [aðfaranótt 3.], þegar þar fauk skúr, sem byggður var eftir gos við flugstöðina. En þessa nótt var suðaustan hvassviðri í Vestmannaeyjum. Algengt er, að sofið sé í skúr þessum, en þessa nótt var þar enginn. Skúrinn lenti á 20 m háu loftnetsmastri og brotnaði það. Að sögn Steingríms Arnars flugvallareftirlitsmanns er tjónið ekki mjög mikið og verður fremur til þess að flýta fyrir byggingu nýrrar flugstöðvar í Vestmannaeyjum.

Tíminn segir frá 5.mars:

HHJ—Rvik — Ég má nú varla til þess hugsa, hvernig farið hefði hér í höfninni, ef nýju garðarnir hefðu ekki verið komnir, sagði Sigurður Jónsson, hafnarvörður í Þorlákshöfn, í viðtali við Tímann í gær [4.], en töluverðar skemmdir hafa orðið á nyrðri hafnargarðinum þar eystra í veðrunum, sem geisað hafa undanfarið, því að ekki var unnt að ljúka við að aka í hann stórgrýti fyrir verkfallið. — Hér hefur verið stanslaus bræla allt frá áramótum, sagði Sigurður, og allir bátar hefðu líklega verið löngu flúnir héðan, ef ekki væru nýju garðarnir. Í veðrunum að undanförnu hefur farið um 30 metra sneiðingur ofan af norðurgarðinum, og skörð hafa komið í hann á allt að fimmtíu metra kafla. Viðgerð er nú hafin, og væntanlega verður garðurinn kominn í fulla lengd, eða 600 metra, upp úr næstu mánaðamótum. Við höfum áhyggjur vegna syðri garðsins, sagði Sigurður, því að um hann hefur ekki verið búið sem skyldi. Hann átti að tengjast við land með grjótgarði, en frá því var horfið og hann styttur um 70-80 metra til þess að lækka kostnaðinn. Fyrir bragðið er suðurbryggjan meira og minna óbrúkandi vegna sjógangs. Mér er kunnugt um þrjá menn, sem tekið hefur út af bryggjunni í sjóum, sem snögglega hafa riðið yfir hana.

Að kvöldi þess 5. og aðfaranótt 6. fór mjög kröpp lægð til norðurs um landið austanvert. Mikið illviðri gerði um landið austanvert. Tíminn segir frá 9.mars:

Gsal-Reykjavik — Ofsaveður var á Austfjörðum á föstudagskvöld [5.]. Þá fuku tveir bílar út af vegum, annar í Oddskarði og hinn í Oddsdal, og gjöreyðilögðust báðir bílarnir. Annar bíllinn var mannlaus, er hann þeyttist út af veginum, en í hinum voru piltur og stúlka, og fór bíll þeirra sex veltur, þar til þau komust út. Stúlkan meiddist lítilsháttar og var lögð inn á Sjúkrahúsið á Norðfirði, en pilturinn slapp ómeiddur.

Friðjón Guðmundsson athugunarmaður á Sandi í Aðaltal segir í marsskýrslu: „Aðfaranótt þ.6. fauk hér þak af heyhlöðu í heilu lagi. Hlaðan tekur um það bil 400 hesta heys“ Sturlaugur Einarsson veðurathugunarmaður á Kambanesi segir í skýrslu um marsmánuð: „Að kvöldi fimmta þessa mánaðar gerði hér talsvert rok sem hélst fram á aðfaranótt þess sjötta. Í því veðri urðu allmiklar skemmdir á húsum eyðijarðar hér í Stöðvarfirði. Járn fauk af þaki og dyraskúr fauk í heilu lagi“. 

Dagur segir af góðri tíð 10.mars:

Gunnarsstöðum, 8. mars. Tíðin er létt og bændur beita fé sínu og spara heyin. Fært er um allar jarðir. ... Ó.H.

Þann 10. gerði landssynningsveður og daginn eftir fór enn kröpp lægð til norðvesturs yfir landið. Vísir segir frá 11.mars:

Óveður var í Vestmannaeyjum í gær [10.], eins og reyndar á fleiri stöðum, en sjálfsagt hefur á fáum stöðum orðið jafnhvasst og þar. Lögreglan í Eyjum kvað vindhraðann hafa komist upp í 16 stig, þegar verst lét í gær. Fólk vogaði sér tæplega út, nema nauðsynlegt væri, og lögreglan var fengin til þess að aðstoða börn heim úr skólanum, svo og starfslið sjúkrahússins að komast á milli staða. Ekki var vitað um verulegt tjón af völdum veðursins í morgun, en járnplötur munu hafa fokið og losnað af að minnsta kosti 3 húsum. Það varð um miðjan dag og var því strax reynt að festa plöturnar betur. —EA

Í ofviðrinu í gær skemmdust tvö hús á Akranesi talsvert, annað þó öllu meira. Vindurinn feykti skúr á gamalt forskalað timburhús við Suðurgötu 42 og skemmdist það mikið. Mest varð tjónið á þaki hússins. Einnig olli skúrinn einhverjum skemmdum á Suðurgötu 40. — SJ

Eitt af stærri möstrum í Búrfellslinu í brotnaði í óveðrinu í gærkvöldi og orsakaði rafmagnstruflanir. Skömmu siðar fór allt rafmagn af veitusvæði Landsvirkjunar. Ekki er vitað hver ástæðan var — en þó er talið að um samslátt á línunum hafi verið að ræða. Mikið hvassviðri var á Búrfellssvæðinu og mældust þar um tólf vindstig laust fyrir níu í gærkvöldi. Þessar upplýsingar fengust hjá Ingólfi Ágústssyni hjá Landsvirkjun í morgun — og sagði hann að rafmagnslaust hefði verið í hálftíma, þrjú korter á svæðinu — eða meðan verið var að kanna hvers vegna rofarnir slógu út. Mastrið sem brotnaði stóð á Þjórsárbökkum, upp undir Búrfelli, og fór það alveg í rúst. Verið er að undirbúa smiði nýs masturs en meðan viðgerð fer fram verður Búrfellslina II að flytja rafmagn á veitusvæðið. —EB

Ingibjörg Andrésdóttir í Síðumúla segir í marsskýrslu: „Aðfaranótt þ.11. gerði ofsaveður og urðu nokkrir skaðar af, plötufok og skemmdir á þökum húsa“. Guðrún Tómasdóttir í Skógum undir Eyjafjöllum segir: „Þ.10. fuku bílar um og útaf veginum undir Vestur-Eyjafjöllum“.  

Tíminn hefur áhyggjur af veðurfarsbreytingum 16.mars (mikið stytt hér):

Grein með fyrirsögninni: Eru stórveldin að laumast til að breyta veðurfarinu? Veðurfræðingar viða um heim hafa áhyggjur út af tíðarfarinu. Það hefur verið óeðlilegt um ársskeið, og hefur slegið met, sem erfitt er að útskýra. Langa, heita sumarið í Evrópu er eitt þeirra. Janúar 1975 setti hitamet, þurrkatímabilið í Evrópu í fyrrasumar var það lengst í 200 ár. Starfsfólk ýmissa veðurfræðistofnana hefur látið að því liggja í viðtölum, að í raun og veru sé eitthvað verið að „fikta við veðrið“ af hálfu Bandaríkjamanna og Rússa. Hér sé um að ræða einhvers konar rannsóknir og kannanir í þeim tilgangi að komast að raun um, hvernig hafa megi áhrif á efri lögin í loftinu til þess að eyðileggja loftslagið hjá óvinaþjóð í hernaði. Stig Uffe, cand. scient., hjá veðurfræðistofnuninni í Kaupmannahöfn, segir: — Eins og er trúum við því, að hér sé aðeins um tilviljanir að ræða, enda þótt það sé eftirtektarvert, að þurrkatímabil geti varað svo lengi í Afríku, og það er furðulegt, að okkar hluti af Evrópu skuli hafa sett öll þessi met. Og okkur hefur ekki reynst unnt að lita fram hjá þeirri staðreynd, að rússneski flokksleiðtoginn Breznjev minntist nýlega á veðrið í ræðu, og varaði við vopni, sem væri miklu öflugra en vetnissprengjan. Hann átti augsýnilega við veðurfræðilega vopnið, og þegar menn í æðstu stöðum fara að minnast á slík vopn, hlýtur að vera talsverður sannleikur í þessu. Við drögum ekki þá ályktun, að í rauninni sé verið að ráðskast með veðrið. En margir okkar eru þeirrar skoðunar, að það megi ljóst verða, að hér er verið að fikta við hluti, sem ekki er hægt að stjórna, og afleiðingarnar eru ófyrirsjáanlegar fyrir þá, sem hrundu þessu af stað. [bla bla]

Þann 19. gerði enn eitt landsynningsveðrið, djúp lægð var á vestanverðu Grænlandshafi. Í kjölfar hennar fór mjög djúp og mjög kröpp lægð norður yfir mitt landið þann 21. 

Sturlaugur Einarsson veðurathugunarmaður á Kambanesi segir í skýrslu um marsmánuð:

Mikið veður gerði hér 21. með stórsjó. Viða urðu skemmdir hér í grennd. Skemmdir urðu á hafnarmannvirkjum á Stöðvarfirði og Breiðdalsvík. Járn fauk af húsum og rúður brotnuðu vinnupallar fuku á Stöðvarfirði. Kl.18:40 21.mars gerði hér þrumuveður með hagli. Þrumur heyrðust og eldingar sáust stutta stund. 

Í þessu sama veðri geta veðurathugunarmenn á Gjögri og á Hallormsstað um skemmdir, þak fauk af húsi á Gjögri og tré brotnuðu á Hallormsstað. Sama dag segir Guðrún í Skógum frá skemmdum á símalínum og tækjum vegna þrumuveðurs undir Eyjafjöllum. 

Tíminn segir 25.mars af góðri tíð á Héraði, en einnig af illvígu sandfoki í Vík í Mýrdal, sandfokið mun hafa orðið hvað verst í veðrinu þann 21.:

JK—Egilsstöðum. — Með eindæmum snjólétt hefur verið hér allt frá því um áramót, en nokkuð úrkomusamt. Lagarfljót lagði í kringum áramótin, en nú er það fyrir þó nokkru orðið íslaust og er það óvenjulegt, svo ekki sé meira sagt. Lagarfljótið hefur venjulega verið á ísi langt fram á vor. Þá telst það einnig til tíðinda, að aldrei hefur þurft að fara á snjóbil milli Seyðisfjarðar og Egilsstaða á þessum vetri. Hefur það ekki gerst áður, svo menn muni. Reyndar hefur vegurinn verið færður nokkuð, en það mun þó ekki vera ástæðan, heldur hitt, hversu snjólétt hefur verið hér eystra í vetur. Nokkuð var farið að gæta aurbleytu á vegum, en svo frysti og eru vegir því greiðfærir.

FB-Reykjavik. Undanfarin þrjátíu til fjörutíu ár hafa menn í Vík í Mýrdal ekki orðið fyrir öðru eins tjóni af völdum sandfoks og nú. Suðvestanátt hefur verið óvenjutíð þar um slóðir í vetur, og hvað eftir annað hefur henni fylgt mikið sandfok, og það mesta nú aðfaranótt sunnudagsins [21.], að sögn Brands Stefánssonar vegavinnuverkstjóra í Vík. Brandur sagði, að fyrir einum fjörutíu árum hefði sandfok verið þessu líkt í Vík, og þá hefði það gengið svo langt, að rætt hefði verið um að flytja byggðina. Síðan kom sandgræðslan til, og þar sem kappsamlega var að henni unnið, dró mikið úr sandfokinu. Undanfarin ár hafa menn gert mikið að því að skera melgrasið og flytja það í burtu, svo eðlileg uppgræðsla landsins hefur ekki átt sér stað. Þegar svo látlaus suðvestanátt hefur gengið yfir, eins og verið hefur í vetur, eru afleiðingarnar fljótár að segja til sin. Húsin, sem næst standa sjónum í Vik í Mýrdal, og sem flest eru mjög ný, eru illa farin. Glerið í gluggunum er orðið svo matt, að ekki er hægt að þekkja fólk, sem fram hjá fer, ef horft er út, að því er sagt er. Málning er líka skafin af, og lakk á bilum, sem úti hafa staðið, er gjörsamlega ónýtt.

Annars sagði Brandur, að menn hefðu reynt að bjarga bílum undan sandfokinu, þegar það hefði þá ekki skollið óvænt á um nætur. Þá sagði Brandur, að Vegagerðin væri með hús og skúra á landi, sem hún hefði til umráða, og væru eigur hennar illa farnar eftir sandrokið. Hann sagði, að sandskaflarnir hefðu verið það miklir á götunum í þorpinu, að þurft hefði að ýta þeim í burtu rétt eins og um snjóskafla hefði verið að ræða. Töluverðar skemmdir munu einnig vera á ræktuðu landi, þar sem það er næst sjónum, af völdum sandfoksins, svo ekki sé talað um ræktun í kringum íbúðarhús. Á sumum lóðunum skiptir sandurinn tugum ef ekki hundruðum tonna,að sögn manna í Vík.

Til mánaðamóta voru áframhaldandi umhleypingar, en samt öllu skaplegra veður en áður. 

Þjóðviljinn segir af kólnandi veðri á Grænlandi í pistli 27.mars:

Godthåb [Nuuk] 26/3 — Danskir veðurfræðingar eru þeirrar skoðunar að á Grænlandi fari nú í hönd mesta kuldatímabilið, sem yfir það land hafi gengið í 150 ár. Telja þeir að áhrifa þess tímabils muni gæta um allt norðurhvel jarðar. Byggja veðurfræðingarnir þetta meðal annars á því að sjávarhiti við Grænland hafi lækkað verulega og það haft í för með sér að hafís hafi mjög aukist í Davissundi, milli Grænlands og Kanada.

Morgunblaðið birti 15.apríl (páskablað) bréf frá því í lok mars:

[Bréf frá Látrum] Frá áramótum að telja hefir verið hið mesta vandræða tíðarfar ríkjandi, suðlæg átt, og hlaupið útí vestan aftök með hafróti, sem staðið hefir dögum saman, og veðurfræðingar ekki ráðið við neitt, sjór gengið á land upp, og brotið land og girðingar. Frost hefir verið lítið en mikið snjóað. Nokkrar þíður hafa komið, og orðið að mestu snjólaust í byggð, en þíðan hefir ekki náð nema í 200 m hæð og varla það, en flesta vetur nær hún í 400 m hæð hér vestra þegar best lætur. Einmitt það, hvað kalda loftið er skammt fyrir ofan kollana á okkur er séreinkenni þessa vetrar hér, sem þýðir, að allir fjallvegir eru alltaf ófærir vegna snjóa. Hingað að Látrum hefir ekki verið bílfært síðustu þrjá mánuðina utan 3—4 daga, þó með mokstri. En okkur hér vantar ekkert, svo það breytir engu. Öðru máli gegnir með þá sem þurfa að koma mjólk á markað, á því eru miklir erfiðleikar. Verst hjá okkur er með póstinn frá og til, en hann kemst stundum á vélsleða. ... Látrum, 31/3. 1976. Þórður Jónsson.

Umhleypingar héldu áfram fram eftir apríl, en um páskana skánaði veður mjög og fór vel með eftir það. Talsverða útsynningshryðju gerði um bænadagana [16. og 17.apríl]. Innanlandsflug raskaðist stórlega og vandræði urðu á fjallvegum. Vísir segir þann 20.:

Starfsmenn vegaeftirlits Vegagerðar ríkisins hafa velt því fyrir sér síðustu daga hvort ekki sé þörf á að hafa lögregluvörð við heiðar og fjallvegi þegar veðurútlit er tvísýnt, til þess að banna bílstjórum að leggja á þessa fjallvegi, ef bílar þeirra væru ekki nægilega vel búnir til aksturs í snjó og ófærð. Virðist þetta vera orðin nauðsyn eftir þá reynslu sem fékkst á Holtavörðuheiði fyrir páskana. Milli fjögur og fimm hundruð manns lentu í hrakningum á Holtavörðuheiði á skírdag og föstudaginn langa vegna mikils vetrarríkis á heiðinni og illviðris. Mikil bílalest komst yfir heiðina á um það bil sólarhring, en nokkra bíla varð að skilja eftir, meðal annars vegna þess, hve illa þeir voru búnir til aksturs í snjó. Í bílalestinni voru milli 80 og 90 bílar, stórir og smáir, og tók það snjóruðningstæki vegagerðarinnar nær 20 klukkustundir að brjótast yfir heiðina á undan lestinni norður yfir heiðina. Holtavörðuheiði er hæst yfir sjó um 390 metra, en vegalengdin yfir heiðina mun vera um það bil 30 kílómetrar. Í mörgum fólksbilanna, sem lagt höfðu á Holtavörðuheiði var fólk með smábörn, og dæmi voru um að bílarnir væru á sumarhjólbörðum án keðja eða annars útbúnaðar til aksturs í snjó. Allmargir bilar voru tepptir á Öxnadalsheiði á skírdag og urðu bílstjórar og farþegar að láta fyrir berast i björgunarskýli á heiðinni, þar til á föstudaginn langa, er hægt var að brjótast yfir heiðina.

Um miðjan mánuð urðu allmiklar vegarskemmdir í hlýindum á Vesturlandi (dagsetningar óvissar). Morgunblaðið segir af hlýindum 22.apríl:

Húsavík — 21. apríl. Hér kveður óvenjulega mildur vetur með 17 stiga hita í dag, logni og sólskini. Heita má að hér hafi verið snjólaust frá því um nýár, og snjórinn sem kom á Norðurlandi um páskana og olli erfiðleikum á skíðalandsmótinu á Akureyri, náði ekki austur fyrir Vaðlaheiði, svo að gestir þeir, sem dvöldu hér á hótelinu um páskana, gátu ekkert farið á skíði, heldur urðu að skoða Húsavík og nágrenni í góðu veðri. Þessi mildi vetur kom eftir gott sumar, svo að sumir „spámennirnir" eru farnir að hallast að því að við fáum ekki þriðja góða sumarið í röð en aðrir segja „allt er þegar þrennt er“. Fréttaritari. [Fádæma gott sumar varð um allt landið norðaustanvert 1976].

Vandræði héldu áfram í Öxarfirði, nú af völdum flóða. Tíminn segir 24.apríl:

Gsal-Reykjavik. — Þetta er mun meira flóð en það, sem varð hér í vetur, og það er hægt að sigla á báti hér í kringum bæina og útihúsin, sagði Jón Ólafsson, bóndi á Skógum í Öxarfirði, í samtali við Tímann í gær, en mikið flóð í Jökulsá á Fjöllum hefur orðið þess valdandi, að stórt svæði í kringum Skógabæina báða er umflotið vatni. — Þetta byrjaði um þrjúleytið á miðvikudag og fór mjög ört vaxandi, sagði Jón. Flóðið náði síðan hámarki um þrjúleytið á fimmtudagsnótt og hefur hvorki hækkað né lækkað síðan. Jón sagði, að flytja hefði þurft allt fé úr húsum á fimmtudagsnótt og að hefði verið rekið útí haga, þar sem landið er hærra. Féð hefur verið vaktað, en að sögn Jóns eru á áttunda hundrað fjár á báðum Skógabæjunum. — Við höfum fengið hjálp frá sveitungum, og á fimmtudag og fram eftir nóttu var unnið að því að bjarga heyi úr hlöðum. — Horfurnar eru vægast sagt mjög slæmar, og það er ekki álitlegt að þurfa að búa við þetta, en maður vonar bara að flóðið fari að réna hvað úr hverju, sagði Jón Ólafsson að lokum. Sigurjón Rist, vatnamælingamaður sagði í samtali við Tímann í gær, að flóðið í Jökulsá væri venjulegt vorflóð, en hins vegar hefði leysingin verið óvenju mikil og gerst á mjög skömmum tíma. — Þetta er mjög venjulegur og eðlilegur vorvöxtur, sagði Sigurjón. Flóð í Jökulsá hefur ekki fyrri haft jafn alvarlegar afleiðingar fyrir Skógabæina, en að sögn Sigurjóns er ástæðan sú, að landið í nágrenni Skóga hefur sigið. — Ég geri ráð fyrir því að flóðið réni núna á næstu dögum, sagði Sigurjón og verður lítið um tíma en svo þegar kemur fram á sumarið vex áin á ný.

Maí var svalur framan af, en síðan þótti tíð góð. 

Um mánaðamótin varð breyting á fyrirkomulagi veðurfregnalesturs. Fram til þess tíma hafði verið lesið beint frá Veðurstofunni aðeins þrisvar á sólarhring. Veðurfregnir aðrar voru lesnar af útvarpsþulum, eftir símritahandriti frá Veðurstofunni. Villur í þessari yfirfærslu voru ekki óalgengar. Frá og með 1.maí voru allar veðurfregnir og spár lesnar beint frá Veðurstofunni og fjarriti lagður niður. Varð af þessu bæði sparnaður og öryggi jókst.  

Vísir segir frá 4.maí:

Sumrinu virðist ekki alveg hafa tekist að bola vetrinum burtu. Að minnsta kosti snjóaði hjá þeim á Húsavík í nótt og þegar Vísir hafði samband við lögregluna þar, voru þeir að setja keðjur á lögreglubílinn. Að vísu var litill snjór, föl á jörðu, en hafði þó náð að festast á götum og öryggisbílar eins og t.d. lögreglubílar verða að vera sem best búnir. — EA

Dagur segir 26.maí - raunar gamlar fréttir:

Á síðastliðnum vetri kom óvenju mikið krapahlaup í Fnjóská. Sjást minjar þess enn í Dalsmynni og Höfðahverfi, þar sem áin hefur skilið eftir sig þykkar hrannir af krapa, sem nú er orðinn að eins konar jökulís. Liggur jökull þessi yfir öllum eyrum og hólmum fyrir austan Laufás, alveg upp að brekkunni fyrir neðan bæinn, en þar fór áin yfir tún og engi og olli þar miklum spjöllum, með því að bera aur og jarðvegshnausa upp á túnin. Svo er að sjá, sem hlaupið hafi lyft upp jarðvegi í stórum stíl á eyrunum, og liggja jarðvegsflögurnar víða ofan á ísnum, ásamt möl og grjóti, gamalli sinu, af eyrunum og mosa úr ánni. Fyrir norðan Laufás er íshrönnin víða um 3—4 m á þykkt, en hefur þó lækkað um a.m.k. einn metra síðan í vetur. Hlaupið hefur fyllt gljúfrin í neðanverðu Dalsmynni, og litlu hefur munað að það næði upp í brúarpallinn, en þar er gilið á að giska um 40 m djúpt. H. Hg.

Guðrún í Skógum segir frá því að þann 23. hafi sendiferðarbifreið fokið út af vegi í Dalshverfi undir Eyjafjöllum. Fór bíllinn tvær veltur.

Tíð þótti lengst af hagstæð í júní, úrkomusamt var og gras spratt vel. 

Morgunblaðið sagði 9.júní frá hita í Víti í Öskju. 

Langferðabifreið frá Guðmundi Jónassyni fór fyrstu ferðina í Öskju á þessu sumri nú um hvítasunnuna með erlenda ferðamenn aðallega. Að því er fréttaritari Morgunblaðsins á Húsavík sagði í gær var haft eftir bílstjóranum í þessari ferð, að vatnið í Víti hefði verið svo heitt að ógjörningur var að baða sig í því, en slíkt á að vera hægt alla jafna og er raunar viðtekin venja að ferðalangar bregði sér þar í bað. Af þessu tilefni hafði Morgunblaðið samband við Eystein Tryggvason, jarðskjálftafræðing, sem rannsakað hefur Öskjusvæðið lengi, og leitaði álits hans á þessu. Eysteinn sagði, að Víti hefði hitnað mikið áður en gaus í Öskju 1961 og þá hefði yfirborð Öskjuvatns lækkað um 8 metra og þá samsvarandi í Víti. Eysteinn sagði, að á vetrum lækkaði yfirborð Öskjuvatns um 2 metra þar eð þá væri ekkert aðrennsli í vatnið og þess vegna væri ekkert ósennilegt að vatnið í Víti væri heitara nú vegna minna vatns svo árla sumars. Hins vegar kvaðst hann alls ekki vilja útiloka að hiti væri að aukast í Víti og sagði að nauðsynlegt væri að athuga þetta nánar. Hins vegar taldi hann ósennilegt að nokkurt samband væri milli aukins hita í Víti og jarðhræringanna á Mývatnssvæðinu í vetur, þó að ekki væri hægt að þvertaka fyrir það.

Tíminn segir af viðbragðsstöðu við Kröflu 16.júní. Fregnir af slíkri stöðu urðu nú fastur liður í fréttum næstu tíu árin tæp. 

hs-Rvik. „Menn eru í viðbragðsstöðu, og svo virðist sem allt geti gerst, þótt ekki sé hægt að segja beinlínis, að eitthvað hljóti að fara að gerast. Greinileg hreyfing er á hraunkvikunni undir yfirborðinu, og nokkrar líkur eru á því, að tilfærsla efnisins sé í suðurátt, en hins vegar hefur ekki verið hægt að merkja beinlínis hreyfingu upp á við”, sagði Páll Einarsson, jarðeðlisfræðingur í viðtali við Tímann seint í gærdag, — varkár í öllum spádómum, eins og vísindamenn eru yfirleitt.

Tíminn segir 20.júní af tíð í Húnaþingi:

MÓ-Sveinsstöðum. — Nú er meiri snjór í fjöllum í Húnaþingi, en elstu menn muna á þessum árstíma. Viða eru snjóbrýr yfir gil og læki og mikil hætta fyrir beitfé. Er ljóst að langt verður þar til þessar hættur verða horfnar, og marga skafla mun ekki leysa á þessu sumri. Að undanförnu hafa verið mikil hlýindi um Húnaþing og gróðri farið ört fram. Og þótt snjór sé mikill í fjöllum er litill klaki í jörðu og sprettur því fljótt. Hugsa bændur gott til að geta hafið slátt snemma.

Tíminn ræðir heyskaparhorfur 22.júní:

ASK-Reykjavik. Útlit er fyrir mjög góðan heyskap á Suðurlandi í ár. Veðurfar hefur verið gott og nokkrir bændur hafa þegar byrjað að slá tún sin. Hins vegar er ekki byrjað á mörgum stöðum fyrr en venja er til þar um slóðir, en aftur á móti er spretta alls staðar með meira móti.

Tíminn segir 23.júní frá kali í túnum á Ströndum:

gébé Rvík. — Það er töluvert mikið og almennt um kal í túnum hér, sagði Guðmundur Valgeirsson bóndi á Bæ, fréttaritari Tímans í Trékyllisvik á Ströndum. Snjólétt var síðastliðinn vetur, en svellalög mikil, sem hélst alveg fram yfir páska. Túnin eru og kalin hjá mörgum bændum og gróður gisinn, þó ekki sé mikið um samfellda bletti dauða. Spretta er mjög lítil hér ennþá, enda hefur verið fremur svalt í veðri, þótt veður hafi að öðru leyti verið gott.

Þann 24. var óvenjudjúp lægð á norðurleið skammt fyrir sunnan land. Um tíma hvessti talsvert af austri, gerði moldrok í Rangárvallasýslu og skaddaði kartöflugras í Þykkvabæ. Um haustið var talið þetta hefði eyðilagt uppskeru í um 60 prósent garðlanda. Votviðri í ágúst ollu einnig erfiðleikum - en þurrkar fyrir norðan. .

Tíminn segir 27.júní af „veðurspá“ CIA:

(mikið stytt hér) Leyniþjónusta Bandaríkjanna (CIA), hefur nýlega sent frá sér sina fyrstu veðurspá. Ef til vill má fremur telja þetta viðvörun en spá, því þarna er fólk varað við því að allar líkur bendi til þess að veðurfar á jörðinni fari kólnandi og geti valdið stórvægilegum samdrætti í fæðuframleiðslu auk stjórnmálakreppa. Í öðrum orðum, þá geta loftslagsbreytingar orsakað geigvænlegar hungursneyðir, stjórnmálalegt og efnahagslegt hrun ýmissa þjóða og nauðungarflutninga íbúa þeirra. Það sem olli því, að CIA fór að fá áhuga á svo ólíklegu viðfangsefni sem veðrinu, er það sjónarmið að fyrirsjáanlegt er, að í kjölfar þess að kjör versna hjá fólki af völdum fæðuskorts og fleiru komi fram öflugar og útbreiddar fjöldahreyfingar og þjóðfélagsbyltingar. ... Fyrir ekki svo mjög löngu var veðurlag greinilega mun kaldara heldur en það er nú. „Litla ísöldin”, sem svo er nefnd og gekk yfir jörðina á árunum 1500-1850 var einkennd af, að meðaltali einni gráðu á Celsius lægra hitastigi heldur en nú er.

Fyrri helmingur tuttugustu aldarinnar hefur verið óvenju heitur og var meðalhitinn á árunum 1930-1960 líklega hærri en á nokkru öðru sambærilegu tímabili á síðustu þúsund árum. Hitastig hefur farið lækkandi frá því 1940, en allt bendir í þá átt, að á síðustu árum hafi sú þróun stöðvast. Vegna hins óvenjulega milda loftslags, sem hingað til hefur ríkt á þessari öld, mætti leiða skynsamleg rök að því að við séum á leið inn í kaldara tímabil. Þó er í því sambandi ekki átt við ísöld. Um nákvæmari spá en þessa, greinir veðurfræðinga á. Skýrsla CIA er að mestu byggð á rannsóknum og kenningum Reids Byrsons, og starfsfélaga hans við Háskólann í Wisconsin. Kenning hans er í því fólgin, að norðurhvel jarðar sé að hverfa aftur til þeirra skilyrða, sem voru á „Litlu ísöld”, og sé það eðlilegt eftir það hitaskeið, sem ríkt hefur það sem af er tuttugustu öldinni. Sú lækkun á meðalhita sem þessu yrði samfara mælist aðeins ein gráða á Celsius, en myndi hún hafa í för með sér djúpstæðar afleiðingar? Ef slíkt, sem að framan er talið gerist, gætu skapast umrót og óeirðir viða um heim, sem búast mætti við að upplýsingaþjónusta CIA hefði áhuga á, en ekkert er um það sagt í skýrslunni, hvers konar form slíkur áhugi tæki á sig. (þýtt og endursagt JB)

Í júlí var hagstæð tíð á Norðaustur- og Austurlandi, en í blautara lagi annars staðar. Óvenjulega hitabylgju gerði snemma í mánuðinum. Hennar gætti um mestallt land og um landið sunnan- og vestanvert var þetta líklega mesta hitabylgja í 27 ár. Ritstjóra hungurdiska mjög minnisstæð, hann hafði aldrei upplifað svona nokkuð. Hiti komst í 24,3 stig í Reykjavík, það hæsta fram að því á öldinni allri. Þegar þetta var hafði hiti ekki komist í 20 stig í Reykjavík í 16 ár.

Mjög hlýtt loft kom að landinu úr suðri og suðaustri aðfaranótt þess 4. Gekk þá mikið þrumuveður yfir landið sunnanvert og olli tjóni. Þrumuveðrið náði mestri útbreiðslu þann 4. þegar þess er getið á 35 veðurstöðvum. Næstu daga var einnig þrumuveður á fjölmörgum stöðvum, má segja að hafi verið viðloðandi á fimmta sólarhring. Tíminn segir frá þann 6.júlí:

MÓL-Reykjavik. Eldingar og þrumuveður gekk yfir mest allt Suðurland um helgina og olli einhverju tjóni, þó ekki sé ljóst hve miklu. Ferðamenn, sem staddir voru nokkuð austur af Hvolsvöllum, sögðu að bæði laugar- og sunnudagur hefðu liðið í hlélitilli rigningu ásamt þrumum og greinilegum eldingum. Rafmagnssamband hefði verið slitrótt og ljós blikkuðu. Sums staðar mun eldingum hafa slegið niður í rafmagnslinur, því rafmagnslaust var á nokkrum svæðum. Fyrstu veðurskeyti, sem sögðu frá þrumum, komu frá Stórhöfða í Vestmannaeyjum klukkan 6 á sunnudagsmorgni og siðar víðsvegar frá. Veður sem þetta er tiltakanlega sjaldgæft á Suðurlandi yfir sumartímann en algengara að vetrarlagi samkvæmt veðurskýrslum. Eins og kunnugt er, þá hefur mikil hitabylgja gengið yfir Vestur-Evrópu undanfarið og velta menn því nú fyrir sér hvort hér geti verið um einhver tengsl að ræða. Þrumurnar nú um helgina orsökuðust vegna samruna kalds háloftalofts og heitra neðri loftslaga, sem hugsanlega gætu hafa borist frá Evrópu.

Daginn eftir, þann 7. birti Tíminn frekari fregnir af þrumuveðrinu:

MÓL-Reykjavik. Þrumuveðrið sem hefur gengið yfir Suðurland undanfarna daga, olli miklu tjóni. Eldingu sló niður í sumarbústað við Grindavik, og þá hafa raflinur skemmst. Magnús Ingólfsson slökkviliðsstjóri í Grindavik sagði Tímanum, að slökkviliðið hefði verið kallað út kl.4:40 aðfaranótt þriðjudagsins, en þá var laus eldur í sumarbústað í Staðarhverfi við Grindavík. Var húsið þá alelda og enda þótt það tæki skamma stund að ráða niðurlögum eldsins, þá var mest allt brunnið, sem brunnið gat. Magnús sagði, að sumarbústaðurinn, sem var í eigu Jóhanns Lindals rafveitustjóra í Njarðvíkum, hefði verið óvenjulega skemmtilega byggt hús. Var það gert úr brú úr gömlu skipi, sem forðum var gert út frá Grindavík. Ekki sagðist Magnús muna eftir öðrum bruna í Grindavík, sem hefði orsakast af eldingu. Bráðabirgðaviðgerðir fara nú fram á rafkerfinu á Suðurlandi, en á því urðu margar bilanir. Í gær munu nokkrir bæir enn hafa verið rafmagnslausir, en tjónasvæðið nær allt frá höfuðborgarsvæðinu og austur undir Lómagnúp. Enn sem komið er, skortir öruggar heimildir um það tjón, sem veðrið olli. Þó er víst, að þetta er meðal stærri tjóna, sem rafkerfið hefur orðið fyrir vegna veðurs.

Alla þessa daga var mjög hlýtt í veðri. Um norðan- og norðaustanvert landið voru hlýindin mest þann 4., 5. og 6. (þá var dumbungur og bleyta á Suðurlandi), en um landið vestanvert varð hlýjast þann 9. Þá varð vindur um stund austlægari og lágský og hafgola héldust í skefjum. Tíminn segir af hitanum í Reykjavík 10.júlí:

ASK Reykjavik. — Það er augljóst að við hér í Reykjavík vorum að slá met á þessari öld hvað hita snertir og ég held að það megi fullyrða það, að þetta sé mesti hiti sem mælst hefur í Reykjavík síðan hitamælingar hófust, sagði Markús Einarsson, veðurfræðingur er Tíminn hafði samband við hann í gær. — Í gær komst hitinn í Reykjavík upp í 24,3 gráður, en hins vegar fór hitinn á Akureyri upp í 27 gráður [26,8], sem var mesti hiti sem mældist í gær. Ferðamenn mega búist við góðu veðri um helgina, ekki einungis á Suðurlandi, heldur um land allt. Gert er ráð fyrir að áttin verði austlæg, en við njótum nú hlýja loftsins sem skapað hefur hvað mest vandræði á meginlandi Evrópu undanfarna daga. Þó er nokkur hætta á að það verði skýjað við suðurströndina, en því gæti fylgt nokkur úrkomuvottur.

Hér má sjá Íslandskort frá því síðdegis þann 9.júlí, þegar hitinn varð mestur í Reykjavík. Eins og að ofan greindi komst hiti þar hæst í 24,3 stig þann 9. júlí. Þetta var þá það hæsta frá því að Veðurstofan tók til starfa, en ámóta hlýtt hafði orðið áður 24. júní 1891. Hiti var kominn upp í 20°C strax fyrir hádegi (20,5°C kl.12), kl.15 var hitinn 22,4°C og  24,1°C kl.18 og kl.21 var hiti enn 20,6°C. Vindskafin netjuský  þöktu himininn að meira en hálfu leyti en lágský voru engin. Mistur var í lofti og nokkuð ákveðin austanátt. Um hádegið var vindhraði 9,3 m/s en síðar um daginn var vindur hægari. Aldrei þessu vant var hlý austanáttin hafgolunni sterkari. Daginn eftir var léttskýjað en austanáttin dottin niður og vindur blés hægur af vestri, mistrið var þykkara, en hitinn komst aðeins í 16,7°C. Það var reyndar strax milli 9 og 10 um morguninn. Síðdegis var hitinn 12 til 15°C.  Tveimur dögum síðar (þ.12.) tókst næstum að rjúfa 20 stiga múrinn öðru sinni, en þá var aftur austanátt, reyndar með meiri lágskýjum og nokkrum rigningardropum og hiti komst í 19,6°C. [Úr gömlu riti ritstjóra hungurdiska: Hitabylgjur og hlýir dagar, s.25]

Kortið sýnir stöðuna í 500 hPa-fletinum 9.júlí, þegar hlýjast varð í Reykjavík. Mjög dæmigerð hlýindastaða um landið suðvestan- og vestanvert, austlæg átt í lofti og mjög hlýtt loft yfir, trúlega komið frá Evrópu, eins og giskað var á í fréttum. Þykktin yfir landinu meiri en 5580 metrar. 

Þessir hlýju dagar - sem lauk með þurrkdegi fylltu bændur bjartsýni um stund og þeir hófu slátt. Tíminn segir frá 15.júlí:

MÓL-Reykjavik. Grasvöxtur er með mestu ágætum um þessar mundir og útlitið því í bjartara lagi, sagði Halldór Pálsson búnaðarmálastjóri, er Tíminn spurði hann frétta af heyskaparhorfum á íslandi í sumar. Þrátt fyrir ágætan grasvöxt sunnanlands og vestan þá hafa þó bændur orðið fyrir nokkrum óþægindum vegna þurrkleysis. Það var ekki nema einstaka maður, sem var svo heppinn að gera gott um síðustu helgi, þegar veðurblíðan var sem best. Það voru þeir bændur, sem áttu hey úti, og gátu því tekið fljótlega saman, þegar þessi úrvals þurrkur kom. Er það allt vel verkað hey. Annars hefur þetta verið ágæt tíð fyrir votheysgerð, en það er bara litill hluti búskaparins. Norðanlands og austan eru heyskaparhorfur allgóðar, enda hafa bændur þar um slóðir verið heppnari með þurrkinn en bændur hér sunnan og vestanlands. Almennt má segja, að heyskaparhorfur eru mun betri nú en í fyrra og sérstaklega er grasvöxturinn meiri. Ég vil, eins og oft áður, benda bændum á, að hafa alltaf eitthvað laust, svo að þeir þurfi ekki að byrja á slættinum, þegar þurrkurinn loks sýnir sig. Það kom ágætlega í ljós um síðustu helgi, hve margir bændur fóru illa út úr því, að hafa ekki nógu mikið laust, og því náðist ekki inn eins mikið hey og hefði getað átt sér stað. Að öllu athuguðu, þá getur þetta orðið geysigott sumar, ef aðeins við fengjum einhvern þurrk, sagði Halldór að lokum.

Tíminn segir frá heyskap 24.júlí:

Mó Sveinstöðum — Heyskapur hefur gengið vel það sem af er þessu sumri í Austur-Húnavatnssýslu. Spretta var fyrr á ferðinni en í fyrravor og þurrkar voru góðir, þar til í þessari viku að nokkuð hefur rignt. Eitthvað mun vera um kal í túnum í Laxárdal, t.d. er ástand mjög slæmt á Fossum, en þar eru öll tún meira og minna kalin og sum verða vart slegin. Þar voru mikil svellalög síðari hluta vetrar í vor og vatnsgangur mikill á túnum þegar leysti, því fóru tún mjög illa. Gróður í úthaga er hins vegar mjög góður, og allar aðstæður ættu því að vera góðar til þess að dilkar verði vænir í haust.

ASK-Reykjavik. — Þetta gengur ekki neitt, það eru stöðugir óþurrkar og má segja að ekkert sé komið af heyjum, sagði Ragnar Guðmundsson á Brjánslæk í Barðastrandarhreppi í viðtali við Tímann í gær. — Bændur eru ekki almennt farnir að setja í vothey, en votheysverkun er samt sem áður stöðugt að aukast. Menn eru mun fljótari með heyskapinn á þann hátt. Ragnar sagði nokkra bændur hafa náð inn örlitlu magni af þurrheyi, en það væri ekkert sem orð væri á gerandi. Óþurrkurinn byrjaði þegar sprettan var vel á veg kominn, og þá kvað Ragnar bændur hafa byrjað slátt. Þetta gras liggur nú undir skemmdum, og það sem óslegið er á góðri leið með að spretta úr sér, en miklir hitar hafa verið samfara óþurrkinum.

Næstu vikur fór að skipta mjög í tvö horn. Óþurrkar færðust mjög í aukana syðra þannig að til stórfelldra vandræða varð, ekki varð aðeins erfitt að þurrka hey, heldur yfirleitt að komast um tún og ár og lækir flóðu jafnvel yfir bakka sína. Nyrðra voru mikil hlýindi og þurrkar, og um síðir var farið að kvarta undan þeim. Við lítum tilviljanakennt á nokkrar fréttir af þessu ástandi.

Heildregnu línurnar á kortinu sýna meðalhæð 500 hPa-flatarins í júlímánuði 1976, daufar strikalínur þykktina og litir þykktarvik. Áttin er eindregið úr suðvestri, stríðasta háloftavestanátt sem vitað er um í ágúst og næststríðasta sunnanátt. 

Tíminn segir frá 27.júlí:

ASK-Reykjavík. — Heyskapur gengur hér ekki sem best, sagði Jón Bjarnason í Bjarnarhöfn í Helgafellssveit er Tíminn hafði samband við hann í gær. — Þeir sem náðu að byrja fyrst og hafa góða súgþurrkun eru að vísu þokkalega á vegi staddir, en úrkoma hefur hindrað hina upp á siðkastið. Sprettu sagði Jón vera í góðu meðallagi, en gras væri farið að spretta úr sér og yrði um slæmt ástand að ræða, ef það drægist öllu lengur að hann færi að þorna. Sjálfur sagðist Jón vera búinn að ná um 2/3 af heyfeng sinum.

Tíminn segir fréttir að norðan 28.júlí:

Þetta gekk heldur vel til að byrja með, sagði Guðmundur Stefánsson, Hrafnhóli í Skagafjarðarsýslu í samtali við Tímann í gær. — Það spratt seint í vor og bændur byrjuðu
ekki að slá fyrr en eftir miðjan júní. Hins vegar eru margir búnir að slá allt sitt. Rigningar hafa sett strik í reikninginn hjá okkur hér í sveitinni, það hefur verið rigning af og til í hálfan mánuð. Hún kemur sérstaklega með vestanátt, en sú átt hefur verið ríkjandi þessar tvær vikur. Þetta hafa ekki verið neinar stórrigningar en stöðug væta. Þrátt fyrir úrkomuna sagði Guðmundur horfurnar vera langt frá því slæmar, þannig sagðist hann sjálfur vera búinn að ná upp um helmingi heyfengsins. Nokkuð er enn óslegið, en Guðmundur sagði það ekki vera farið að spretta úr sér. Það hefur gengið mjög vel hér í Eyjafirði að heyja, það má raunar segja að hér hafi verið einmuna blíða, sagði Ólafur Ólafsson bóndi í Garðshorni í Glæsibæjarhreppi. — En báðum megin Eyjafjarðarins hefur verið mun verri heyskapartíð, til dæmis í Skagafirði. En hér er varla hægt að segja að hafi komið væta niður í hey. Margir eru búnir og flestir eru að ljúka, það er að vísu alltaf einn og einn sem er eitthvað á eftir af ýmsum orsökum, en í heildina þá munu bændur ljúka heyskap í þessari viku. Sprettu sagði Ólafur hafa verið mjög góða,og miðað við árið í fyrra, þá taldi Ólafur hana jafnbetri. Kal er næstum óþekkjanlegt fyrirbrigði í Eyjafirði í ár, þó kvað Ólafur eitthvað af kali vera innst í Hörgárdal og í Svarfaðardal. Það mun þó ekki vera stórvægilegt.

Dagur segir af heyskaparhorfum í Þistilfirði 28.júlí:

Gunnarsstöðum í Þistilfirði, 26.júlí. Heyskapur gengur heldur hægt. Sprettan var fremur hæg því júnímánuður var svalur, með hitastigið 7—10 gráður á daginn og 3 gráður á nóttunni. Meira kal reyndist í túnum en menn gerðu ráð fyrir. Kalskemmdir eru í hverju einasta túni, en mismikið, en á stöku bæ getur það valdið helmings rýrnun á uppskerunni. Þurrkar hafa verið heldur daufir síðan menn byrjuðu almennt að slá. Þó er stöku maður langt kominn. Vilhjálmur á Syðralóni, sem hefur aðeins kúabú, hafði sitt tún alfriðað og gat hafið heyskapinn fyrr en aðrir og hefur lokið heyskap sínum.

Sunnudagskvöldið 1.ágúst varð nokkuð eftirminnilegur atburður. Vígahnöttur utan úr geimnum sprakk alllangt fyrir norðan land. Hann skildi eftir sig mjög sérkennilegan slóða sem breiddist út þegar leið á nóttina og varð þá að stóru silfurskýi - óþekkjanlegur frá slíkum skýjum að öðru leyti en því að hann var að sjá þykkari og efnismeiri og náði yfir minna svæði á himninum en títt er um silfurský. Þótt ritstjóri hungurdiska sæi ekki sjálfa sprenginguna sá hann bæði slóða og ský, fylgdist með þróun þeirra og fékk bæði heldur meiri áhuga á silfurskýjum heldur en áður og e.t.v. meiri skilning á þeim. Hefur hann síðan leitað silfurskýja á hverju ári síðan meðan á silfurskýjatímanum stendur, frá 25.júlí til 15.ágúst ár hvert. Greinilegt þykir að silfurskýjum hafi á þessu tímabili fjölgað.

Tíminn segir af vígahnettinum 4.ágúst:

—hs-Rvík. — Þetta var mjög bjart og ég hafði það á tilfinningunni að þetta væri ekki mjög langt undan, sagði Magnús Oddsson, bæjarstjóri á Akranesi, en hann var staddur nálægt bænum Hrauni á Skaga, þegar það, sem flestir álita hafa verið vígahnött eða loftstein, þaut yfir himininn á sunnudagskvöld [1.ágúst]. — Um eða innan við 10 mínútum siðar heyrðust miklar drunur og undirgangur, sagði Magnús ennfremur, — og í kjölfar þessa glóandi hlutar myndaðist rák, sem siðar varð að einhvers konar skýi, ekki ósvipað og eftir þotu, nema mun meira. Magnús sagði að heimilisfólkið að Hrauni hefði verið við mjaltir, þegar skyndilega birti í fjósinu. Þaut það út og sá fyrirbærið einnig mjög greinilega, ásamt Magnúsi og séra Tómasi Sveinssyni frá Sauðárkróki. Sólin lýsti upp skýjaslæðuna, sem myndaðist, alla nóttina, að sögn Magnúsar. Þorsteinn Sæmundsson, stjörnufræðingur, sagðist ekki hafa séð þetta sjálfur, en eftir lýsingum að dæma gæti hafa verið um að ræða annað hvort vígahnött eða hluti úr gervitungli eða eldflaug. Væri hann að afla sér upplýsinga og vonaðist til að geta skorið úr um þetta á grundvelli þeirra.

Vísir segir 5.ágúst frá hlaupi í Súlu:

„Hlaupið í Súlu nú er heldur stærra en verið hefur undanfarin ár, og minnir á hlaupin sem urðu á árunum fyrir 1960,” sagði Sigurjón Rist vatnamælingamaður er Vísir náði tali af honum í morgun. „Hlaupið er nú að mestu yfirstaðið, og raunar fór það strax að minnka eftir hálfan sólarhring. Það kom fyrst smáhlaup á laugardaginn, en síðan hófst hið raunverulega hlaup í Súlu á þriðjudaginn,” sagði Sigurjón ennfremur. ... Hlaup hafa komið í Súlu á hverju ári að undanförnu, en yfirleitt mjög lítil þar til nú. Þegar hlaupið var í hámarki að þessu sinni mældist vatnsrennslið um 3000 teningsmetrar á sekúndu, en í fyrra fór það ekki yfir 2000 teningsmetra.

Aðfaranótt 4.ágúst gekk aftur yfir mikið þrumuveður um landið vestanvert. Í þetta sinn var veðrið tengt öflugum kuldaskilum sem gengu yfir landið samfara nokkuð öflugri lægð sem var á leið norðaustur um Grænlandssund. Úrhelli fylgdi á Vestfjörðum. Morgunblaðið segir frá 5.ágúst:

Mikið þrumuveður gekk yfir vestanvert landið í fyrrinótt, og að sögn Guðmundar Hafsteinssonar veðurfræðings varð þess vart frá Vestmannaeyjum norður um vestanvert landið og allt út á Halamið, þar sem skip tilkynnti um þrumur og eldingar. Stóð þetta þrumuveður yfir frá því klukkan hálf tvö í fyrrinótt og fram undir hálf fjögur, nema hvað þess varð vart í Vestmannaeyjum alveg fram á sjötta tímann um nóttina. Mestur varð gauragangurinn á Vestfjörðum, þar sem þrumurnar bergmáluðu í fjöllunum og sagði fréttaritari Morgunblaðsins á Ísafirði, að ljós hefði verið í nær öllum húsum á Ísafirði fram eftir nóttu og væntanlega fáum komið dúr á auga. Mikil rigning fylgdi veðrinu og féllu skriður sums staðar, t.d. lokuðu tvær skriður veginum milli Ísafjarðar og Hnífsdals. Þrumuveður er mjög sjaldgæft á Vestfjörðum, að sögn Guðmundar veðurfræðings, og í sama streng tók Ólafur Þórðarson fréttaritari Morgunblaðsins á Ísafirði. — Ég hef rætt við allmarga gamla menn í morgun, sagði Ólafur, þegar Morgunblaðið hringdi til hans í gær, og það sögðu allir að þrumuveður væri mjög sjaldgæft á þessum slóðum. Þetta var nú heldur ekkert smáræði, gauragangurinn var slíkur í fjöllunum að maður hélt að þau væru að hrynja, eldingar lýstu upp kaupstaðinn og rigningin var eins og hellt væri úr fötu. Ekki var Ólafi kunnugt um skemmdir á mannvirkjum, en einhver brögð voru að því að eldingu lysti niður í rafmagns- og símastaura, og varð af þeim sökum rafmagns- og símasambandslaust. Tvær 20—25 metra breiðar aurskriður féllu á Hnífsdalsveg og varð hann ófær fram eftir degi í gær og ennfremur féll skriða á Óshlíðarveg, frá ísafirði til Bolungarvíkur og lokaði honum part úr degi. Að sögn Guðmundar Hafsteinssonar veðurfræðings voru það kuldaskilin sem gengu ýfir landið sem ollu þessum ósköpum og sagði hann að á gervitunglamyndum mætti sjá, að þetta hefði verið hinn mesti skýjabakki.

Lægðir gengu nú hver á fætur annarri norðaustur fyrir vestan land, allan mánuðinn allt til höfuðdags. Heyskapur gekk sérlega illa um landið sunnan- og vestanvert. Þann 8. voru miklir vatnavextir og tepptust um 400 manns í Þórsmörk. Sama dag fauk hey í Eyjafirði og kartöflugrös þar skemmdust vegna hvassviðris [Veðráttan]. Morgunblaðið segir frá þann 10.:

„Ég er búinn að fara hátt í 300 sinnum inn í Þórsmörk og aldrei hef ég séð Krossá í þeim ham, sem hún var í á sunnudaginn,“ [8.ágúst] sagði Gestur Guðfinnsson blaðamaður þegar Morgunblaðið ræddi við hann í gær, en Gestur var í Þórsmörk um helgina ásamt nærri 400 manns. Fólkið ætlaði allt til byggða á sunnudagskvöld, en vegna mikils vaxtar í Krossá komst það ekki úr Mörkinni fyrr en á hádegi í gær og þá með aðstoð veghefils.

Tíminn segir af heyskap 14.ágúst (mikið stytt hér):

ASK-Reykjavik. — Það er ekki mikið að frétta af heyskap á Suðurlandi, annað en það, að útlitið fer versnandi með hverjum deginum, sagði Halldór Pálsson búnaðarmálastjóri í samtali við Tímann í gær. — Sumir bændur hafa náð miklu upp af heyjum, en það eru þeir sem byrjuðu. fyrst að slá og áttu góðar súrheysgryfjur. Þessir fáu þurrkdagar hafa nýst einstaka manni vel. ... Að lokum sagði Halldór, að hann vildi hvetja alla bændur til að heyja eins mikið og kostur er, því að hey væru alltaf peningar. Máli sinu til sönnunar benti Halldór á, að þegar væru farnar að berast fyrirspurnir frá meginlandi Evrópu varðandi heykaup, en eins og kunnugt er af fréttum þá hafa þurrkarnir þar gersamlega komið í veg fyrir að nokkuð hafi náðst af heyjum.

Morgunblaðið segir af vandræðaþurrki á Austurlandi 21.ágúst:

Neskaupstað, 20. ágúst — Hér um slóðir hefur ekki rignt að heitið geti í heilan mánuð. Af þessum sökum er orðinn mikill vatnsskortur í Neskaupstað og efstu húsin f bænum hafa ekki vatn nema hluta úr degi. Vatnsskorturinn bitnar ekki síður á fiskiðnaðinum og það var með naumindum að unnt var að ljúka bræðslu á loðnufarmi, sem Magnús NK kom með hingað í gærkveldi. Þá hefur vatn minnkað einnig mjög í frystihúsinu. Grassvörður er víða brunninn niðri við rót og jörðin svo þurr að hún líkist eyðimerkursandi. Vitað er að kartöfluuppskera verður mjög góð, en garðeigendur eru mjög hræddir um að kartöflurnar verði mjög sprungnar. Þá er gífurleg berjaspretta í fjallinu og kringum bæinn, en til að berin nái fullum þroska vantar vætuna.

Morgunblaðið birti 24. ágúst fréttabréf að norðan, sem lofar tíð og talar kunnuglega um landshlutameting:

Árferði hefur verið með eindæmum gott hér á Norður- og Austurlandi það sem af er þessu ári. Að loknum einmuna mildum vetri voraði vel. Nokkuð var þó vætusamt framan af sumri, þó varla til baga, en grasi fór vel fram. Sláttur hófst um miðjan júní og hélt viðstöðulaust áfram þar til heyskap var lokið í byrjun ágúst. Var þá jafnvel seinni slætti lokið. Varla er hægt að segja að regn hafi nokkru sinni tafið heyskapinn og afköstin fóru eftir vinnuafli, vélakosti og hagræði. Ekki veit ég hvort okkur Norðlendingum er um að kenna, en svo virðist sem fjölmiðlar af höfuðborgarsvæðinu, stjórnvöld og viðskiptaaðilar viti ekki að vel hefur árað á Norður- og Austurlandi, svo vel að um hámark afurða, uppskeru og arðsemi vinnu mun vera að ræða á flestum sviðum. Einn veðurfræðingur sjónvarpsins talaði um sunnanáttina sem þjóðarböl, en við Norðlendingar eigum henni allt gott að þakka. Um norðan- og austanvert landið mun nú vera til meira hey en nokkru sinni fyrr. Við fréttum þarna að sunnan að spurst hefði verið fyrir um hey frá Svisslandi og því fljótsvarað, að á Íslandi væri ekkert hey aflögu vegna óþurrka. Var þetta athugað? Hér hefur orðið vart við menn að sunnan í heykaupaerindum og voru það ekki bændur. Hafa þeir boðið svipað verð og var hér á heyi í hitteðfyrra eða 16 kr kílóið og talið sig geta fengið nóg af því, jafnvel þúsundir hestburða. ... Grænhóli, Akureyri, 22. ágúst 1976. Víkingur Guðmundsson.

Veðurfarið komst í forystugrein Tímans 24.ágúst. Upphaf hennar fer hér á eftir:

Veðurlagið í veröldinni er með óvenjulegum hætti þessi árin. öllum eru í fersku minni hinir gífurlegu þurrkar í Afríku, er höfðu í för með sér fellir, hungursneyð og uppblástur. f fyrra varð mikill uppskerubrestur í Sovétríkjunum og eitt sumarið hitar svo miklir, að íkveikju olli í skógum. Nú hafa hitar og þurrkar hrjáð svo meginhluta Evrópu, að stórtjóni hefur valdið. Uppskera öll bregst þar viða að meira eða minna leyti af þessum sökum, bændur verða að fella fjölda gripa, fiskar hafa drepist í ám og vötnum, og vatnsból þornað upp. Sums staðar ríkir hreint og beint neyðarástand, svo sem alkunna er af fréttum. Þetta eru hrellingar, sem draga munu dilk á eftirsér. Það er ekki aðeins, að þær þjóðir, sem þetta hefur gengið yfir, verði fyrir miklu tjóni og miklum óþægindum í bili, heldur hlýtur þetta afbrigðilega veðurfar að hafa áhrif á verðlag á margs konar vöru. Hjá því getur ekki farið, að verðlag á kornvöru og margs konar grænmeti, sem mikið er ræktað af í þessum þurrviðrislöndum, hækki til mikilla muna, og sennilegt er, að verð á kjöti hækki einnig, þegar frá liður, því að nokkurn tíma hlýtur að taka að fylla í skörðin, þótt veðurlag færist í eðlilegt horf á næsta ári.

Tíminn segir fréttir af Snæfellsnesi 28.ágúst (stytt):

EH-Dal í Miklaholtshreppi. — Sumarið 1975 var hér um sunnanvert Snæfellsnes, sem og annars staðar um Suður- og Vesturland, eitt hið magnaðasta óþurrkasumar sem komið hefur á síðari árum. Hefðu fæstir bændur hér ímyndað sér í fyrrahaust, að þeir ættu eftir að lita til þess sumars með nokkrum söknuði, en nú heyrast ýmsir tala um, að fegnir vildu þeir skipta á fyrra sumri og því sem nú hallar að hausti. Svo mjög getur vont versnað, hvað veðráttuna áhrærir! Veðurfar frá miðjum maí var með ágætum fyrir allan jarðargróða og grasspretta þar af leiðandi í besta lagi. Nokkrir bændur hófu slátt síðustu dagana í júní, og almennt mátti segja að sláttur hæfist viku af júlí, og gekk hann viða allgreiðlega fyrst í stað. Voru þó engir þurrkar, en góðviðri, og mest fengist við votheysgerð. Dagana 9.-20. júlí voru hlýindi mikil og komst hiti suma daga yfir 20 gráður og hæst í 22-23 gráður, en þurrkútlit var ótryggt alla þessa daga, og fæstir bændur voguðu sér að hafa mikið hey undir, enda skúrir flesta daga. Þeir fáu, sem dirfðust að slá mikið niður um þetta leyti og höfðu góðan tækjakost og mannafla, fóru þó langt með að ljúka heyskap sinum. Það er svo skemmst frá því að segja að 20. júlí til þessa dags, getur varla heitið að hafi séð til sólar, og það sem meira er, að úrkoman hefur verið með hreinum fádæmum.

Á Hjarðarfelli eru gerðar daglegar úrkomumælingar, og þar mældist úrkoma í júlí samtals 117,8 mm á móti 73,5 mm í júlí 1975. Þó hefur keyrt um þverbak það sem af er ágústmánuði, en þann 20. voru komnir alls 300,1 mm í úrkomumælinn, en allan ágústmánuð 1975 rigndi 154,2 mm. Það hefur því rignt að meðaltali 15 mm á sólarhring frá ágústbyrjun, en stórrigning mun það talin, sem nær að mælast 10 mm á sólarhring. Mesta flóðið var 19. ágúst og aðfaranótt þess 20. og féllu þá 83,2 mm á einum sólarhring, og er það mesta sólarhringsúrkoma, sem mælst hefur á Hjarðarfelli síðan athuganir hófust þar haustið 1970. Aðeins einn sólarhring hefur verið úrkomulaust í ágúst. ... Um þurrkun heys verður vart að ræða, nema eftir nokkurra daga góðan þurrk, sem allsendis er óvist að fáist þegar orðið er þetta áliðið sumars. Við allt þetta bætist svo það gífurlega tjón sem verður af því að lömb ná ekki eðlilegum framförum, og nyt hrapar úr kúm í þessum þrotlausu slagviðrum. Mun það tjón nema milljónum króna, aðeins í þessum eina hreppi og sömu sögu er að segja úr nálægum sveitum. Vegir, sem hér eru ekki beysnir þótt betur viðri, eru í fyllsta samræmi við tíðarfarið. Það verður því engan veginn sagt, að neinir uppgangstímar séu hjá bændum í þessum regnhrjáða landshluta um þessar mundir, og hjá mörgum horfir til stórra vandræða.

Hlýindin á Norður- og Austurlandi náðu hámarki dagana 27. og 28. ágúst. Hiti mældist 27,7 stig á Akureyri, 27,0 stig á Seyðisfirði og allvíða 25 stig eða meira. Eru þetta einhverjir mestu hitar sem vitað er um svo síðla sumars hér á landi. Morgunblaðið segir 28.ágúst enn af úrhelli á Snæfellsnesi:

Stórtjón varð á vegum í Fróðárhreppi á Snæfellsnesi í fyrrinótt, er þar gerði mikið úrhelli. Brúin á Hofsá, sem er 8 metra steinbrú, er talin ónýt og 12 metra brú á Holtsá er mjög mikið skemmd og er talið mjög kostnaðarsamt að gera við hana. Þá hefur brúin á Holtslæk við Skerðingsstaði, 5 til 6 m brú, sigið talsvert, en þar hefur og myndast djúpt skarð í veginn, um 3ja metra djúpt. Á Vestfjarðavegi, sunnan til í Kletthálsi, féll í gærmorgun skriða og lokaði veginum fram eftir degi. Gífurlegt úrhelli gerði síðari hluta nætur í fyrrinótt á vestanverðu landinu og olli það miklum vegaskemmdum, m.a. á Snæfellsnesi. Er t.d. vegurinn um Fróðárhrepp gjörsamlega ófær og lokaður og hafa þar þrjár brýr stórskemmst og líkur benda til að ein þeirra hafi ónýst. Hafði Morgunblaðið í gær spurnir af því að ein brúanna hafi staðið þversum, en ekki höfðu vegagerðinni í gær borist nákvæmar fréttir af því. Átta metra löng steinsteypt brú á Hrísá var í gær sögð brotin, en þegar slíkt orð er haft um brú, getur það bæði bent til þess að stöpull undir henni hafi brotnað eða brúargólf. Benda þá líkur til að hún sé ónýt. Á svokölluðum útnesvegi, þ.e. á veginum fyrir Jökul, rann vegurinn í sundur, en í gærkveldi hafði tekist að lagfæra veginn. Þá tepptist Ennisvegur fram undir hádegi. Allmargir bílar tepptust í sunnanverðum Kletthálsi, sem er milli Kollafjarðar og Skammadals á Vestfjarðaleið í Austur-Barðastrandarsýslu. Er þetta skammt vestan Bjarkarlundar og rétt við sýslumörkin. Á veginn féll aurskriða allþykk. Skriðan var ekki mjög breið, en erfiðleikar voru með að fá jarðýtu til þess að opna veginn og fékkst hún frá Reykhólum. Í gærkveldi hafði henni tekist að opna veginn og höfðu þá báðum megin skriðunnar safnast bílar, sem biðu. Ekki höfðu fregnir borist af fleiri skriðuföllum en á þessum stað.

Tíminn segir frá því sama 29.ágúst, en getur líka annarra staða:

ASK-Reykjavik. Miklar rigningar á norðanverðu Snæfellsnesi ollu því, að brýr og vegir skemmdust mikið, og er nú vegurinn þar algjörlega ófær. Samkvæmt upplýsingum vegaeftirlitsins verður ekki farið í viðgerðir fyrr en eftir helgi. Brýrnar á Hrísá, Holtsá í Fróðárhreppi og Hólalæk í Eyrarsveit skekktust og sigu, og einnig tók af veginn við brúarsporðana. Ætlunin er að gera vöð fyrir stóra bila og jeppa yfir árnar, en í þá framkvæmd verður ekki farið fyrr en sjatnar í ánum. Einnig eru skörð viða í vegi. Vegur fór í sundur á Útnesvegi og er viðgerð þar lokið. Í Kolgrafarfirði fór aurskriða yfir veginn, en ryðja átti veginn í gærkveldi. Rigningin virðist hafa verið nokkuð staðbundin, þannig var hún tiltölulega lítil í Stykkishólmi og eins á sunnanverðu nesinu. Af öðrum vegaskemmdum má nefna, að Uxahryggjavegur fór í sundur fyrir ofan Tröllháls og er hann ekki talinn fær fólksbilum. Sandá á Kjalvegi er illfær vegna vatnavaxta og sömu sögu má segja um veginn þar fyrir ofan. Í gær var þar á ferðinni hópferðabifreið og festist hún í pytti, sem myndast hafði í rigningunum. Taldi starfsmaður vegaeftirlitsins varhugavert að leggja í ferðalög á þessar slóðir.

Þann 29., á höfuðdaginn, urðu eftirminnileg umskipti í veðri. Einhver þau mestu sem ritstjóri hungurdiska man - þótt þau væru auðvitað ekki fullljós strax þann dag - það kom í ljós síðar.

Kortið sýnir stöðuna á hádegi á höfuðdaginn, 29.ágúst. Í fljótu bragði ekki mjög breytingalegt. Næstu lægðir á leið austur yfir Grænland, en svo fór þó ekki. Nokkurra daga hæðarhryggur tók við og þótt lægðir héldu áfram að ganga sína leið til norðausturs og austurs ekki ósvipaða leið og áður voru þær allar mjög þurrbrjósta. Breyting hafði orðið.

Vafalítið er að tölvuspár nútímans hefðu gripið þessa breytingu. Háloftakortið gildir að kvöldi höfuðdags. Mjög mikil fylla af mjög hlýju lofti var við Suður-Grænland. Á litlum bletti virðist þykktin ná 5700 metrum (sést stundum í niðurstreymi við Grænland). 

Afleiðingarnar má sjá á meðalkorti septembermánaðar.

Hæðarhryggur er við Ísland og mikil hlýindi vestur undan. Þeirra gætti minna í mannheimum. 

Tíminn segir enn af heyskap 31.ágúst - en tún þornuðu auðvitað ekki á svipstundu þótt hann hætti að rigna:

JH-Reykjavík.— Í gær var bjartviðri og sólfar um allt mesta votviðrasvæði landsins en miklu kaldara norðan lands en verið hefur að undanförnu. Hrafn Karlsson á Veðurstofunni tjáði blaðinu að menn gerðu sér vonir um að þurrviðri héldist eitthvað en þó væri dumbungur skammt suðvestur af Reykjanesskaga. Þerririnn í gær kom þó að takmörkuðum notum af tveim ástæðum. Viða eru tún svo blaut, að ekki er fært um þau með þungar vélar, og í öðru lagi var logn, að minnsta kosti sums staðar á Suðurlandi, þótt hins vegar sé þess að gæta, að ruddinn sem úti er, þarf ekki sérlegan þurrk. Viða á flatlendum túnum í sveitum, þar sem úrkoma hefur verið mest, stóðu tjarnir fyrir helgina, hvar sem lægð var, og mjög viða hefur bleyta verið svo mikil, að hjól vinnuvéla rista niður úr sverðinum. Dæmi veit blaðið þess vestan úr Hnappadalssýslu, að menn hafa bókstaflega fest dráttarvélar sinar í eðjunni. Við töluðum í gær við Pálma Eyjólfsson, fréttaritara Tímans á Hvolsvelli, og sagði hann okkur, að hann vissi dæmi þess, að menn hefðu rakað saman langhröktu heyi af túnum til þess að henda því, bæði í Fljótshlið og niðri í Landeyjum, og á Stórólfsvelli hefði orðið að gera hlé á vinnslu í heykögglaverksmiðjunni vegna þess, hve túnin eru ill yfirferðar. — Við erum þó hér á mörkum óþurrkasvæðisins og þeirra byggðarlaga austur undan, þar sem veðurfar hefur verið betra, þótt slæmt hafi þar líka verið oftast í ágústmánuði. Grímur Gíslason frá Saurbæ í Vatnsdal, sem heita má búsettur nálægt austurmörkunum norðanlands, sagði okkur, að mjög misjafnlega hefði tekist til um heyskapinn þar. Þeir, sem byrjuðu slátt nógu snemma, hefðu fengið íðilgóð hey framan af sumri, en á hinn bóginn vissi hann líka um menn, sem allt aðra sögu hefðu að segja.

Tíð í september - og segja má haustið allt var mjög hagstæð. Helst var kvartað undan þurrkum á Norðaustur- og Austurlandi. Morgunblaðið segir frá 5.september:

Akureyri, 4. september — Alvarlegs vatnsskorts er nú farið að gæta víða í sveitum Eyjafjarðar bæði skorts á neysluvatni og vatni handa nautgripum og öðrum búfénaði. Þessu veldur bæði snjóleysið síðastliðinn vetur og hinir langvarandi og stöðugu þurrkar í sumar. Þó er ástandið mjög misjafnt eftir bæjum og byggðarlögum og virðist verst í Öngulstaðahreppi.

Á þeim bæjum, þar sem bændur hafa á undanförnum árum lagt langar og vandaðar vatnsleiðslur hátt ofan úr fjöllum, er víðast nægilegt og gott vatn, en þar sem menn hafa treyst á lindir og bæjarlæki er alger vatnsþurrð víða. Hér fara á eftir ummæli nokkurra bænda og bændakvenna í Eyjafirði um Vatnsleysið. Aðalsteina Magnúsdóttir, Grund: „Hér á Grund og nokkrum öðrum bæjum í nágrenninu er bæði hreint og tært vatn og nægilegt vatn enda lögðum við í mikinn kostnað við margra kílómetra langa vatnleiðslu ofan úr fjöllum árið 1969. Hins vegar veit ég til þess, að á mörgum bæjum er vatnsskortur og sums staðar alger vandræði af þeim sökum.“

Þuríður Schiöth, Hólshúsum: „Það er búið að vera vatnslaust hér annað slagið lengi í sumar, en nú eru að verða hér hrein vandræði. Nú er ekki lengur nokkur lögg í læknum og lind, sem við höfum áður vatn úr er líka orðin þurr. Svona er búið að standa í hálfan mánuð og er að verða algjört öngþveiti. Við höfum sótt vatn undanfarið í haugsugu suður í Finnastaðaá og látið það í ker í kúahaganum. Neysluvatn er aftur sótt á staði, þar sem fólk er betur sett en við hér, t.d. í Hrafnagilsskóla. Þar er þægilegt að ná vatninu úr krana, sem er utan á húsinu. Við bíðum bara og vonumst eftir rigningu. Það þyrfti að rigna mjög mikið og lengi ef þetta á að lagast. Það hefur kannski skánað um stund við smáskúrir sem komið hafa, en fer strax í sama horf, þegar styttir upp. Menn kunna ekki að meta vatnið meðan þeir hafa nóg af því, ekki fyrr en það er ekki lengur til. Það er ekkert að missa rafmagnið hjá því að missa vatnið.“

Daníel Sveinbjörnsson í Saurbæ: „Hér í hreppnum er sums staðar nóg af góðu vatni á bæjum, þar sem búið er að leggja langar vatnsleiðslur, svo sem í Möðruvallaplássinu og í Djúpadal. Ég veit ekki til þess, að orðin sé algjör vatnsþurrð enn neins staðar. Hins vegar er áberandi vatnsskortur víða og vatn rétt til heimilisnota, en ekkert handa skepnum. Þeim verður að brynna úti. Þetta varða algjör vandræði, þegar kemur fram á vetur, ef ekki rætist úr með úrkomuna. Ég man aldrei eftir svona litlum snjó í fjöllum og nú í sumar. Þær litlu fannir, sem eftir eru, eru dökkar og gamlar. Víða eru skaflar algjörlega horfnir, sem verið hafa í fjöllum árum saman og svo lengi sem ég man eftir. Það hefur aldrei rignt neitt að gagni fyrir jörðina, en sterk sunnanátt blásið löngum, þurr og heit.“

Þuríður Kristjánsdóttir á Ytri-Tjörnum: „Bæjarlækurinn hér hjá okkur er alveg orðinn þurr. Samt rennur svolítið úr krönum hér í íbúðarhúsinu, en ekkert vatn er í fjósinu. Piltar sóttu vatn handa kúnum út í Þverá í gær í haugsugu, sem tekur 2.300 lítra og settu það í þró. Kýrnar urðu vatninu fegnar. Þær hafa undanfarið verið í haga hér neðan við bæinn hjá skurði, sem vatn rennur reyndar eftir, en það er glóðvolgt vegna afrennslisvatns úr borholunum við Laugaland og kýrnar vilja ekki líta við því nema út úr neyð. Þrír lækir renna venjulega hér gegnum túnið. Þeir eru nú allir orðnir þurrir. Ég veit reyndar ekki, hvaðan þetta litla vatn kemur, sem enn er í leiðslunum."

Baldur Kristjánsson, Ytri-Tjörnum: „Ég ætla að fara að leggja vatnsleiðslu sem á að vera til frambúðar hingað heim. Ég vil ekki lengur treysta á lækjarvatnið. Leiðslan verður um 1.400 metra löng og vatnið ætla ég að taka hér uppi f fjallinu, þar sem heita Háuklettar. Þar er lind, sem ekki er gert ráð fyrir að þrjóti nokkurn tíma. Vatnið kemur þar undan klettum og er allt að 4ra gráðu heitt. Ég veit til þess, að víða hér í sveitinni eru menn að leggja í þess háttar vatnsveituframkvæmdir, enda ástandið víða afar slæmt. Hér á næsta bæ hefur t.d. ekki komið dropi úr krana í íbúðarhúsinu í mánaðar tíma. Lindir eru nú þurrar, sem ég man aldrei til að hafi þornað. Ég held að ástandið sé orðið verra en 1955, en þá voru líka stöðugir þurrkar og sunnanvindar. Gróður er þurr og skrælnaður og hálfsölnaður, nema helst þar sem bændur hafa borið á bithaga. Í kartöflugörðum er moldin skrælþurr og uppskera verður ekki meiri en í meðallagi, þrátt fyrir hitana og sólskinið. Það er ekki aðeins vegna þurrka, heldur líka vegna hins að mold hefur fokið ofan af kartöflum og kartöflugrasið lamist og sortnað í stormum.“ — Sv.P.

Þurrkarnir höfðu einnig áhrif á rafmagnsframleiðslu. Tíminn 7.september:

ASK-Reykjavík — Hámarksafköst Laxárvirkjunar eru 22 megavött en hún hefur ekki framleitt í sumar nema 19 til 19,5 megavött, og er ástæðan þurrkarnir í sumar, sagði Jón Haraldsson stöðvarstjóri í samtali við Tímann í gær. — Það má segja, að síðan 10. júní hafi ekki verið hægt að ná fullum afköstum. Heildareftirspurn eftir rafmagni á svæðinu er komin yfir 33 megavött, en með dísilstöðvum eru framleidd 14 megavött.

Tíminn segir af þurrkum á Héraði 8.september:

Gsal-Reykjavik Miklir þurrkar hafa verið á Norður- og Austurlandi að undanförnu, og raunar í allt sumar, og er svo komið, að vatnsskorts er viða farið að gæta, einkum á Héraði. Bændur þar eystra eiga margir hverjir í miklum erfiðleikum með öflun vatns, og hafa sumir gripið til þess ráðs að flytja það um langan veg. Jón Kristjánsson, fréttaritari Tímans á Egilsstöðum, sagði í samtali við blaðið í gær, að menn á Héraði óttuðust nú stórfelldan vatnsskort, ef það litla vatn, sem væri í ám og vötnum rénaði í frostum á næstunni. Á þessum árstíma má alltaf búast við frostum, og við vorum rækilega á það minnt í morgun að veturinn er í nánd, því gránað hafði í fjöll um nóttina, sagði Jón. Ágústmánuður var einstaklega þurr fyrir austan og þornuðu þá vatnsból viða til sveita, að sögn Jóns. Tíminn hafði í gærdag samband við Markús Einarsson veðurfræðing og spurðist fyrir um það hvort Héraðsbúar mættu búast við einhverri rigningu á næstu dögum. — Eins og er horfir ekki vel um það, sagði Markús, því að við spáum áframhaldandi heiðríkju og góðviðri á Héraði næstu tvo dagana að minnsta kosti. Hann sagði, að stöku skúrir hefðu verið í gær á norðanverðum Austfjörðum, en það myndi samt ekkert hafa að segja upp á vatnsforða. Þá innti Tíminn Markús eftir því, hvort búast mætti við svo miklu frosti fyrir austan á næstunni að líklegt væri, að það hefði áhrif á vatn í ám og lækjum. Kvaðst hann ekki telja að það myndi gerast á næstunni. Þótt næturfrost yrði 4-6 gráður niðri við jörð, myndi sólin að deginum koma í veg fyrir, að vatnið bindist.

Tíminn ræðir afkomu skógræktar 14.september:

JH-Reykjavik. — Fræfall verður með afbrigðum mikið norðan lands og austan á þessu hausti, sagði Hákon Bjarnason skógræktarstjóri við Tímann í gær, og trjávöxtur að sama skapi mikill. Grenitré í Hallormsstaðarskógi eru hlaðin könglum, sérstaklega sitkagrenið, þótt ekkert sé þar eldra en frá árunum 1949 og 1951. Þetta verður metár og við fáum líklega langt til nægjanlegt fræ af eigin stofni handa okkur.

Minniháttar hlaup varð í Skeiðará. Þetta var fyrsta hlaupið eftir að vegtenging kom yfir Skeiðarársand og að vonum fylgdu hlaupinu nokkrar áhyggjur. Tíminn 15.september:

hs-Rvík. — Hlaupið, sem virðist vera í aðsigi í Skeiðárá, nær varla hámarki fyrr en einhvern tíma í næstu viku, sagði Ragnar Stefánsson, bóndi í Skaftafelli, í viðtali við Tímann í gær. — Vatn hefur farið hægt vaxandi undanfarna daga, og er nú komið sem samsvarar svona nokkuð drjúgu sumarvatni í ána. Það er raunar ómögulegt að segja að svo komnu, hvernig þetta kemur til með að þróast, en mér virðist þetta fara af stað líkt og við aðdraganda smærri hlaupa, sagði Ragnar ennfremur. Sigurjón Rist og fleiri vatnamælingamenn eru nú komnir austur að Skeiðará, en aðstaða til mælinga hefur lagast mikið með tilkomu brúnna yfir ána. Þann 4. september sl. fannst fyrst jökulfýla af ánni, síðan tók vatnið í henni að dökkna, en fyrir síðustu helgi fór vatnið að vaxa smátt og smátt og gerir enn.

Tíminn segir enn af þurrkum á Héraði 18.september:

JK-Egilsstöðum. — Hér um slóðir hefur ekki komið deigur dropi úr lofti í langan tíma, og bændur í Eiðaþinghá verða til dæmis að sækja vatn í brúsa og tunnur hingað inn í Egilsstaðaþorp. Á sumum bæjum er búið að vera vatnslaust í langan tíma. Vatnið taka menn á þvottaplani á Egilsstöðum. Neyðarástand vofir yfir, ef ekki koma senn haustrigningar. Í fjöllum sjást varla nokkrar fannir lengur, og hefur margra áratuga gamla hjarnskafla tekið upp í sumar.

Morgunblaðið segir nánari fregnir af Skeiðarárhlaupi 21.september:

Ör vöxtur hljóp í Skeiðará í gær, um hádegisbilið mældist rennslið í ánni 3200 rúmmetrar á sekúndu og um kl.17 taldi Sigurjón Rist vatnamælingamaður rennslið vera um 3700 rúmmetrar á sekúndu. Sagði Sigurjón í samtali við Morgunblaðið um kvöldmatarleytið í gær, að vöxtur í ánni virtist enn vera ör. Í fyrradag mældist rennslið í ánni rétt um 2300 rúmmetrar á sekúndu. Um hádegisbilið í gær byrjaði að örla á vatni í Gígjukvísl og var talið að rennslið væri þar um 200 rúmmetrar á sekúndu, og að sögn Sigurjóns Rist er það miklu minna vatnsmagn en á sama tíma í hlaupinu 1972.

Tíminn er enn með fréttir af þurrkum eystra 23.september:

Eins og alkunna er hafa þurrkar hrjáð íbúa á Héraði síðustu vikur, og hefur vatnsskorts gætt mjög viða, einkum þó til sveita. Um helgina gerðist það þó, að úr lofti duttu nokkrir dropar, Héraðsbúum til óblandinnar ánægju, og þessir dropar voru nægjanlega margir til þess, að ekki var lengur þörf á því, að keyra dísilvélar Lagarfljótsvirkjunar en gripa þurfti til þeirra í síðustu viku sökum þurrkanna. Starfsmenn rafmagnsveitnanna sögðu, að olíukostnaðurinn vegna dísilvélanna væri það mikill, að óhætt væri að fullyrða, að þessar regnskúrir um helgina, hefðu sparað íslenskum skattgreiðendum 10-15 milljónir kr. Miðlun er í Lagarfljóti en hún dugði ekki lengur og því var gripið til dísilvélanna. Frá því um helgina hefur ekkert rignt, og er steikjandi sól og hiti þar eystra um þessar mundir, eins og raunar hefur verið í allt sumar. Héraðsbúar muna ekki eftir jafn góðu og löngu sumri, og hitinn síðustu daga hefur farið allt upp í 20 gráður. Vatnsleysi er enn viða til baga á Héraði. [Einna hlýjast varð á Norðaustur- og Austurlandi þann 14., hiti fór yfir 20 stig á nokkrum stöðvum].

Þann 23. varð hörmulegur atburður við Stafnsrétt í Svartárdal, ótengdur veðri að vísu, en við látum hans samt getið. Tíminn segir frá 24.september:

MÓ-Sveinsstöðum. — Það var nokkuð á fimmta hundrað fjár, sem fórst í Svartá við Stafnsrétt í gærmorgun, þegar safnið slapp úr nátthaga við réttina og rann í ána. Féð fór í ána þar, sem hún rennur um stokk, og stíflaðist hún um tíma. Stuttu siðar brast stíflan og flutu hræin niður alla á. Nokkuð af fé komst yfir ána, en hluta safnsins tókst að stöðva áður en það rann í hana. Tildrög voru þau, að þegar verið var að reka fyrsta féð úr nátthaganum í réttina í gærmorgun, lagðist girðingin um nátthagann niður á löngum kafla. Slapp við það allt að tveim þriðju hlutum fjárins úr haganum upp í brekkur ofan við réttina. Menn fóru þegar í kring um féð og buguðu það niður að ánni og ætluðu að reka heim að réttinni aftur. En þá rann féð út í ána og út í hólma, sem þar er. Vestan við hólmann rennur áin í þröngum og djúpum stokk, og skipti það engum togum, að féð rann út í stokkinn og tróðst þar unnvörpum undir, án þess menn fengju nokkuð við ráðið. Guðmundur Jósafatsson á Brandsstöðum var skammt frá og skýrði hann fréttamanni Tímans svo frá, að áin hefði stíflast um stund, en þegar stíflan hefði brostið, hefði áin spýtt tugum eða hundruðum hræja niður um farveg sinn. Þegar var hafist handa um að draga hræin úr ánni og kanna mörk. Þegar fréttamaður Tímans kom þarna að um hádegisbil, var það verk langt komið, og voru alls fjögur hundruð tuttugu og sex hræ dregin á land. Líklegt er talið, að fleiri hræ séu í ánni, enda höfðu sum borist með henni allt að sex kílómetra vegalengd. Einu sinni áður hefur fjársafn hlaupið í Svartá og farist. Það var 1886, og drápust þá hundruð fjár. Árið 1903, en þá sem fyrr, var safnið vaktað á eyri við réttina, stefndi safnið í ána, en með harðfylgi vaktmanna tókst að koma í veg fyrir tjón.

Tíminn ræðir enn þurrka á Norðausturlandi 29.september:

gébé Rvík. — Við sjáum fram á mjög slæmt ástand hér í vetur, ef ekki rignir áður en fer að frysta og snjóa, því vatnsskorturinn verður þá mikill, sagði Pétur Már Jónsson bæjarstjóri á Ólafsfirði í viðtali við Tímann í gær. — Það hefur varla komið deigur dropi úr lofti í margar vikur, og það hefur ekki rignt hér heilan dag síðan í byrjun ágúst, sagði hann, við verðum því að fara að hugsa til framkvæmda um nýja aðveitu til bæjarins og þetta sýnir okkur reyndar að hjá því verður ekki komist. ... Undanfarin ár hefur orðið vart við vatnsskort á Ólafsfirði í febrúar-mars á hverjum vetri og ef ekki rignir áður en snjóa fer og frysta í haust, verður ástandið þar vægast sagt mjög alvarlegt í vetur. Þá hjálpar einnig til að síðastliðinn vetur var mjög snjóléttur í Ólafsfirði. Að lokum sagði Pétur Már að enn sem komið væri, hefði litið orðið vart við vatnsskort.

Segja mátti að góð tíð héldist nú út árið og veðurtíðindi með minna móti miðað við árstíma. Lítilsháttar snjóhret gerði norðanlands um viku af október, en lítið varð úr þótt færð þyngdist í fáeina daga á fjallvegum.

Jarðskjálftahrina gekk yfir Eyjafjöll og Mýrdal. Tíminn segir frá 13.október:

Gsal-Reykjavik. — Allt frá því í ágústmánuði hafa jarðhræringar mælst á skjálftamælum í Mýrdal og viðar undir Eyjafjallajökli, en frá því um síðustu mánaðamót hefur skjálftunum fjölgað og þeir orðið snarpari. Að sögn Einars H. Einarssonar á Skammadalshóli í Mýrdal hafa stærstu skjálftarnir mælst um 3,4 stig á Richter-kvarða. Á Skammadalshóli er skjálftamælir og hefur Einar haft umsjón með honum, en hann er mikill áhugamaður um jarðfræði. — Þetta eru yfirleitt smáir skjálftar, sagði Einar, og þeir eru ekki margir á hverjum sólarhring. Flestir hafa þeir orðið fimm á sólarhring, en það er áberandi aukning á skjálftum í þessum mánuði. Um upptök skjálftanna sagði Einar, að þau virtust vera nokkuð vestan við hábungu Eyjafjallajökuls. — Þetta er æði langt frá Kötlu, eða þeim stað, er gaus siðast, sagði Einar, og bætti við, að þessar jarðhræringar bentu ekki til þess, að eldgos væri á næsta leiti.

Fregnir bárust af jarðskriði við Gerpi. Lýsing Tímans 21. október nægir þó ekki til að auðvelt sé að átta sig á því hversu stór þessi atburður var:

F.I. Reykjavik. —Við Gerpi hefur átt sér stað alveg furðulegt fyrirbæri, sagði Benedikt Guttormsson, fréttaritari Tímans á Neskaupstað, í samtali við blaðið. Myndast hefur nýr tangi á þessum austasta hluta Íslands og skríður hann langt í sjó fram. Það voru gangnamenn á leið suður í Sandvik um helgina, sem fyrstir uppgötvuðu jarðraskið, og ber þeim saman um, að umrót þessu líkt hafi þeir aldrei áður séð. Sveinn Guðmundson frá Neskaupstað var einn þeirra, sem smalaði í Gerpi um helgina, og gat hann staðsett hinn nýja tanga nokkru nánar fyrir okkur. Jarðfyllan, sagði Sveinn, sem sprungið hefur úr láglendinu og borist út í sjó, er í svo kallaðri Gerpisafrétt, rétt hjá austasta tanganum. Þetta er stór grastorfa, um 250 metra breið og 100 metra djúp og skiptir framburðurinn hundruðum metra út í sjóinn. Erfitt er nú að tímasetja fyrirbærið, en í ágúst s.l. heyrðu menn á færabátum mikinn hávaða úr Gerpinum. Fengu þeir ekkert greint vegna þoku, en sjálfsagt hefur fjallið þá verið að brjótast um við bakka sina og valdið þeim ummerkjum, sem teljast verða óvenjuleg.

Tíminn birti 27.október bréf af Snæfellsnesi:

EH-Dal - Höfuðdagurinn hefur vafalaust styrkt mjög stöðu sina í vitund almennings að þessu sinni sem umbreytingadagur í veðurfari, a.m.k. vestanlands og sunnan. Nákvæmlega þann dag breyttist tíðarfar á þann veg, að eftir stórfelldar og þrotlausar rigningar allan ágústmánuð, og raunar lengur, gerði öndvegis hausttíð, sem ríkt hefur til þessa dags, án þess nokkurt hret hafi gert. Alls mældist úrkoma ágústmánaðar á Hjarðarfelli 428 mm, og veit ég ekki til að hún hafi mælst meiri annars staðar á landinu. Æði mikið var ógert í heyskap þegar upp stytti og honum ekki lokið í flýti, enda tún viða svo blaut, að flytja varð mikið af grasi á hóla og. þurrari staði, svo unnt væri að þurrka það. Þá voru engan veginn tryggir þurrkar, þrátt fyrir veðurbreytinguna, enda lítið um norðan- og norðaustanátt, sem er okkar eina og sanna þurrkátt hér um slóðir. Þó tókst öllum hér í sveit, að ljúka heyskap sinum í septembermánuði. Heyfengur er framar öllum vonum að magni til og raunar stórfurða hvað miklu tekst með nútímatækni að ná af heyjum þrátt fyrir hraklegt tíðarfar. Hins vegar er mjög mikill hluti heyja afskaplega rýr að gæðum og krefst mikillar kjarnfóðurgjafar í vetur, ef takast á að framfleyta fénaði með sómasamlegu móti.

Nóvember var, rétt eins og september og október, hagstæður. Illviðri gerði þó um miðjan mánuð sem olli staðbundnu foktjóni og skriðuföllum. Undir lok mánaðar gerði um stund töluverða ófærð austan- og norðaustanlands.

Morgunblaðið segir 5.nóvember frá góðri tíð:

Veðurblíðan og hið einstaka þíðviðri á þessu hausti var það sem nokkrum fréttariturum Morgunblaðsins var efst í huga er haft var samband við þá í gær. Til að mynda hafa kýr
verið hafðar úti fram á þennan dag í Árneshreppi á Ströndum. Í Grímsey hefur þrastamergð verið með meira móti í haust en elstu menn muna. Krían fór þaðan hins vegar ekki fyrr en um 10 október, en hverfur venjulegast úr eynni í septemberbyrjun. Unnið er af fullum krafti við byggingarframkvæmdir í Ólafsfirði, Ísafirði og á Hvolsvelli og haustfrost hafa verið það lítil að þau hafa ekki sett strik í reikninginn.

Tíminn segir blíðufréttir úr Skagafirði 10.nóvember:

A.S.-Mælifelli. — Eftir hlýjan og snjólausan vetur kom gott vor og ágætt sumar. Haustið hefur verið svo hlýtt og áfellalaust, að óvenjulegt er, blíðuveður í göngum og gróður lítt bliknaður á veturnóttum. Er í frásögur færandi, að börn fóru til berja hér í sveitinni 6. nóvember, salat var þá óskemmt í matjurtagörðum, en síðustu garðblómin féllu loks sl. morgun, er frost var nokkurt og svolítið gránaði í hæstu fjöll.

Þann 15. og 16. gerði nokkuð snarpt suðvestanveður. Einhverjar skemmdir urðu þá á húsum í Eyjafirði og þungar vélar færðust úr stað. [Veðráttan]

Morgunblaðið segir af illviðri 20.nóvember, lægð fór til norðausturs fyrir vestan land:

Mikið vatnsveður gekk yfir vestanvert landið f fyrrinótt [aðfaranótt 19.] og eru vegir víða í slæmu ásigkomulagi vegna bleytu og sumir vegir á Vestfjörðum lokuðust alveg vegna skriðufalla. Var unnið kappsamlega að því í gær að ryðja þessa vegi og voru þeir allir orðnir færir seinni partinn í gær, að sögn Arnkels Einarssonar vegaeftirlitsmanns. Vegirnir sem lokuðust vöru í Tálknafirði, milli Bíldudals og Ketildals, í Bjarnardal í Önundarfirði og loks Óshlíðarvegur, milli Hnífsdals og Bolungarvíkur. Hlupu skriður yfir veginn á mörgum stöðum. Seinnipartinn í gær var búið að ryðja braut þannig að vegurinn var fær, en að sögn Arnkels er eftir margra daga vinna við að ryðja aur og grjóti fram af veginum. Ennfremur er Þorskafjarðarheiði aðeins fær stórum bílum vegna bleytu og kraps.

Tíminn segir af sama veðri 20.nóvember:

gébé Rvík — Hið versta veður gekk yfir Vestfirði í fyrrinótt [aðfaranótt 19.], og urðu viða skemmdir á vegum vegna aurbleytu og skriðufalla. Úrkoma var geysilega mikil, auk þess sem mikill stormur geisaði. Að sögn Arnkels Einarssonar hjá vegaeftirlitinu, urðu nokkrir vegir ófærir á tímabili, en í gærdag var unnið sleitulaust að viðgerðum, og var þeim ekki öllum lokið í gær, þó að á flestum stöðum væri orðið fært á ný. — Skarð kom í Vestfjarðaveg í Bjarnadal í Önundarfirði, en þar var mikið vatnsveður og stormur, sagði Arnkell. Vegurinn varð ófær á tímabili, en var svo aftur orðinn fær um miðjan dag í gær, þar sem tekist hafði að lagfæra skarðið í vegfyllinguna. Þó sagði Arnkell að mikil vinna væri enn eftir við veginn. — Þá lokaðist vegurinn út í Ketildali, en ekki er vitað hvenær viðgerð þar lýkur en vonandi verður það fyrir kvöldið, sagði Arnkell í gær. — Í Tálknafirði lokaðist vegurinn rétt fyrir utan þorpið þar sem farið er út í Stóra-Laugardal og varð þar alveg ófær. Áætlað var að reyna að opna veginn í gær eða í dag. — Grjóthrun var talsvert í Patreksfirði við svokallaða Raknadalshlíð og minni háttar aurskriður féllu á veginn, en þetta var lagfært strax í gærmorgun að sögn Arnkels. Þá féllu miklar aurskriður í Óshlið og komu töluverð skörð í vegbrúnina. Þar var unnið við að ryðja veginn, og vonir stóðu til að því verki lyki í gærkvöldi. Það verður þó aðeins til bráðabirgða, því að mikil vinna er þar enn eftir, sagði Arnkell. Þorskafjarðarheiði er aðeins fær stórum og kröftugum bifreiðum eins og er, en mikil bleyta og krap er á heiðinni, sagði Arnkell. Ekki kvað hann hafa frést um skemmdir viðar á vegum, en á mörgum stöðum eru vegir blautir og seinfarnir.

gébé Rvík — Mikil úrkoma var í Norðurárdal í fyrrinótt og varð því geysimikið vatnsmagn í Norðurá, sem flæddi yfir bakka sína. Oft er hætta á að fé króist af á eyrum í
vatnavöxtunum. Tíminn hafði samband við bæinn Hraunsnef í gær, og fékk þær upplýsingar, að mestu flóðin væru á Deseyjarengjum, sem á sumum stöðum væru í kafi. Þar gengur mikið af fé, en þar sem vatnið hafði lítið sjatnað í gærkvöldi, var ekkert vitað um hvort féskaðar hefðu orðið. Flóðin voru í hámarki í fyrrinótt og gærmorgun, en fóru minnkandi þegar á daginn leið. Mjög mikil úrkoma var, en litið eða ekkert rok.

Morgunblaðið segir 21.nóvember frá foktjóni í Eyjafirði aðfaranótt þess 20.:

Akureyri 20. nóvember. Mikið hvassviðri gekk yfir Eyjafjörð í nótt af vestri og olli nokkrum skemmdum, sérstaklega kvað mikið að veðrinu í Saurbæjarhreppi. Mönnum þar kemur saman um að gjörsamlega óstætt hafi verið í byljunum og á bænum Arnarfelli varð mikið tjón, þegar þak tók af vélageymslu í heilu lagi. Klæðning, bitar og sperrur tókust á loft, fuku á rafmagnslínur og slitu þær niður og tvístruðust síðan út í buskann. Vélageymslan var áföst fjósinu og þakið sem fauk tók með sér hluta af fjósþakinu í leiðinni. Alls munu hafa fokið um 200 fermetrar af þaki. Veðrið mun hafa verið hvassast á tímanum frá 3 til 8 í morgun og í framanverðum Eyjafirði er reynslan sú, að slík vestanveður eru hörðust í strengjum á ákveðnum svæðum í dalnum, en svo er lygnara bæði fyrir sunnan og norðan þessa vindstrengi. Eiríki bónda Björnssyni á Arnarfelli og heimafólki hans var mikill bagi af rafmagnsleysinu í morgun, því að morgunmjaltirnar urðu að fara fram í myrkrinu. Viðgerðarflokkur frá Rafmagnsveitum ríkisins kom þegar leið á morguninn og gerði við raflínurnar. Fyrir allmörgum árum fauk fjós og hlaða á Arnarfelli og þá tók einnig þak af íbúðarhúsinu, svo að veðurskaðinn í nótt er ekki sá fyrsti á þeim bæ. Sv.P

Tíminn segir enn af skriðuföllum 23.nóvember:

F.I. Reykjavík — Þökk sé varnargarðinum, að ekki fór verr, sagði Magnús Björnsson á Bíldudal í samtali við blaðið, en miklar aurskriður féllu yfir lóðir og götur þar í bæ aðfaranótt s.l. föstudags [19.nóvember] í aftaka veðri, suðvestan roki og rigningu. Féll fyrri skriðan á milli tveggja húsa, en sú síðari, sem var öllu stærri, fór yfir fallegan blómagarð, ruddi sér síðan leið yfir aðrar lóðir og niður aðalgötuna. Varð sú gata ófær, og var vatnsflaumurinn svo mikill, að kalla þurfti út tug manna til þess að veita vatni frá húsunum. Augljóst er, að varnargarðurinn hefur tekið meginhlutann af skriðunum og fleytt þeim meðfram fjallsrótunum, sagði Magnús ennfremur. Þessi garður var hlaðinn fyrir fjórum til fimm árum, en þá féll skriða aðeins framar í hlíðinni. Í þetta skipti kom í hann eitt skarð, enda var þarna á ferðinni margt stórgrýtið. Annars hefur hraði skriðunnar ekki verið mjög mikill, þar sem engar skemmdir urðu á húsum og engar rúður brotnuðu. Tjón er hins vegar ómetanlegt í görðum og á girðingum, og hefði varnargarðurinn mátt vera öflugri.

Gsal-Reykjavik — Á laugardagsmorgun [20.nóvember] voru menn orðnir uggandi um það, að Kötlugos væri á næsta leiti, en þá um morguninn varð vart mjög margra snarpra jarðskjálfta í Mýrdal á tímanum milli hálfellefu og hálftólf. Að sögn Guðjóns Petersen hjá Almannavörnum ríkisins voru skjálftarnir bæði óvenju harðir og óvenju margir, auk þess sem upptök þeirra voru við Kötlugjána. Eftir þessa jarðskjálftahrinu hefur lítið borið á jarðskjálftum á þessu svæði. Á laugardagsmorgun voru sett upp varúðarskilti beggja vegna Mýrdalssands, þar sem ökumenn voru varaðir við því að aka um Mýrdalssand einir sér. Þessi skilti höfðu ekki verið fjarlægð í gær, en Guðjón Petersen taldi líklegt, að það yrði gert fljótlega, ef engin breyting yrði á tíðni jarðskjálfta.

Tíminn segir 25.nóvember tröllasögur af jarðskjálftum:

Gsal-Reykjavík. — Eins og fram kemur í frétt á forsiðu blaðsins er búist við stórskjálfta á Suðurlandi, sem gæti orðið um 8 stig á Richterskvarða, en svæði það sem við er átt, þegar talað er um Suðurlandsskjálfta, nær á milli Landssveitar og Ölfuss. ... Guðjón [Petersen] sagði, að jarðvísindamenn teldu, að skjálfti austast á þessu svæði gæti orðið um 8 stig á Richterkvarða eða jafnvel rétt þar yfir, en það er styrkleiki á borð við stærstu jarðskjálfta, sem orðið hafa í heimi. — Samkvæmt mati jarðvísindamanna, sem þeir byggja á sinum sögulegu könnunum, eru jarðskjálftar á þessu svæði oft um 7 stig á Richter, sagði Guðjón. Guðjón sagði, að jarðvísindamenn gætu að sjálfsögðu ekki tímasett nákvæmlega hvenær skjálftinn yrði, en talið væri öruggt að hann yrði innan þrjátíu ára. Tíminn innti Guðjón eftir því, hvort þessi skjálfti myndi ekki hafa minni eyðileggingu í för með sér ef hann yrði fljótlega heldur en eftir 20-30 ár.

Áfram voru áhyggjur af skjálftum í Kötlu. Morgunblaðið 27.nóvember:

Jarðskjálftahrinan í Mýrdalsjökli er enn í vexti að sögn Ragnars Stefánssonar jarðskjálftafræðings og er þá miðað við þróun þessarar hrinu í heild, en hún hófst í ágústmánuði síðastliðnum. Í gærmorgun fundust tveir kippir, sem eru meðal þeirra stærstu í þessari jarðskjálftahrinu til þessa, þeir mældust 3,8 stig á Richter. Sagði Ragnar, að búast mætti við því að ef jarðskjálftarnir héldu áfram tvær vikur í viðbót mætti allt eins búast við því að gos yrði í Kötlu. — Jarðskjálftahrinan hefur að ýmsu leyti hagað sér öðru vísi en jarðskjálftar f Mýrdalsjökli undanfarin ár, sagði Ragnar. Skjálftarnir núna eru meiri en síðustu ár og þeir hafa verið stöðugri. Hegðunarmynstrið er líkt því sem oft er áður en gos verður í Kötlu og því teljum við fulla ástæðu til að hafa alla aðgát. Því er ekki að neita að í hegðun jarðskjálftahrinunnar nú í haust má sjá ýmis einkenni, sem vísindamenn telja auka líkur á gosi. Haldi skjálftarnir áfram að aukast næstu tvær vikur teljum við miklar líkur á eldgosi, en þess ber að gæta að mjög erfitt er að segja um hver þróunin verður og skjálftarnir gætu allt eins hætt næstu daga. Þess skal getið að oft koma skjálftahrinurnar sem benda til eldgosa, án þess að hraunkvika komist nokkurn tíma upp á yfirborðið í þeirri atrennu, sagði Ragnar Stefánsson að lokum.

Morgunblaðið segir af ófærð 30.nóvember:

Um helgina snjóaði víða um land og eru nú fjallvegir víðs vegar um land með öllu ófærir, t.d. voru allir fjallvegir á Austurlandi ófærir í gær [29.]. Þetta er í fyrsta sinn á vetrinum sem fjallvegir teppast almennt og eru liðin mörg ár síðan þeir hafa teppst þetta seint árs. Af þessum sökum hafa sparast margar milljónir í snjómokstur í vetur og haust.

Desember var einnig hagstæður og tíð lengst af hæglát. Þann 11. og 15. hvessti þó nokkuð af suðaustri og í síðara veðrinu fuku íbúðarskúrar vegagerðarmanna við Kiðafell í Kjós og skemmdu tvær bifreiðir. Einn skúr gjöreyðilagðist. [Veðráttan]

Morgunblaðið segir af skemmdum á húsi í Hveragerði í pistli 12.desember:

Tveir jarðvísindamenn frá Orkustofnun hafa nú kannað aðstæður við húsið Austurmörk 4 í Hveragerði en vart hefur orðið við ris í jarðvegi undir húsinu, sem valdið hefur töluverðum skemmdum á því. Til þessa hafa litlar mælingar farið fram á þessum stað, þannig að ekki er hægt að draga neinar ályktanir af þeim um orsakir rissins, en engu að síður hafa jarðvísindamennirnir komið fram með þá tilgátu að risið kunni að stafa af því að þensla sé í leir undir húsinu út frá vatnsrennsli.

Tíminn segir af veðurblíðu í frétt 24.desember - og aftur þann 28.:

[24.] gébé Rvík. — Mikil veðurblíða hefur verið hér að undanförnu og færð á vegum eins og á sumardegi, sagði Jón Kristjánsson, fréttaritari Tímans á Egilsstöðum í gær, snjór er ekki mikill hér og umferð er óvenjulega mikil. ... Þá sagði Jón að harla óvenjulegt væri að engar ferðir flutningabifreiða, sem aka milli Egilsstaða og Reykjavikur, hefðu fallið niður í vetur, og hringvegurinn vel fær alveg fram á þennan dag.

gébé Rvik — Hér hefur verið óvenjulega fallegt jólaveður í heila viku, stjörnubjart, jörð allhvít og litið frost. Ég man ekki eftir að veður hafi verið gott svona lengi á þessum árstíma áður, sagði Jóhann Þorvaldsson fréttaritari Tímans á Siglufirði í gær.

[28.] I.Hjálm. Seyðisfirði. — Jólin hér voru ljómandi. Fjarðarheiði var fær eins og á sumardegi og voru tíðar ferðir ofan úr Héraði til Seyðisfjarðar á jóladag en svolítil föl er komin á nú. Ég get nefnt sem dæmi um blíðuna að á aðfangadag loguðu venjuleg kertaljós á leiðum í kirkjugarðinum og hefur stillan vart verið meiri áður.

Kortið sýnir blíðviðrið um jólin. Hlý fyrirstöðuhæð er við Ísland sem beinir öllum illviðrum fjarri landi. Milli jóla og nýárs sótti kaldara loft að úr norðri, þó ekki til verulegs ama framan af. Undir lok mánaðarins kom ís inn á Húnaflóa og lokaði siglingaleið fyrir Horn að mestu. Tíminn segir frá 30.desember:

gébé Rvík — Norðaustan vindur hefur gert það af verkum að ístungan fyrir Vestur- og Norðurlandi hefur nú hnappast saman, og er siglingaleiðin fyrir Horn að mestu lokuð. — Það eru þrjú skip sem bíða undir Grænuhlið eftir birtingu, en þá er talið að hægt sé að komast í gegn, sagði Gunnar Ólafsson, skipherra hjá Landhelgisgæslunni í gærkvöldi. Hann sagði ennfremur að einn togari og strandferðaskipið Hekla hefðu komist í gegn um ísinn við Horn í gær. ísinn er svo til samfelldur en þó eru vakir í honum sem skipin komast um. — Ísinn getur, í miklu roki, fært sig um 50-80 km á sólarhring, sagði Gunnar. A meðfylgjandi korti sést ísbreiðan fyrir vestan, en TF-Sýr fór í ísflug í gær.

Ískort Landhelgisgæslunnar sýnir dreifða ísfláka á utanverðum Húnaflóa, þeir komust nær landi. Ekki varð þó um ísár að ræða - og fáir voru órólegir, kannski vegna þess að ísmagnið var miklu minna en menn höfðu átt að venjast fáum árum áður. Nú á dögum yrði væntanlega gert meira úr. 

Lýkur hér samantekt hungurdiska um veðurfar og veður ársins 1976. Tölulegar upplýsingar má að vanda finna í viðhengi.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• tölur ársins 1976

Maí sem sumarmánuður?

Ýmsir hafa vikið þeirri spurningu að ritstjóra hungurdiska hvernig sé með maí sem „sumarmánuð“? Fyrir nokkrum árum var hér á hungurdiskum fjallað um september sem sumarmánuð og þar kom nokkuð skýrt fram að þótt september gæti alloft talist til sumarsins gerði maí það hins vegar aldrei. Svarið er enn hið sama, maí er aldrei sumarmánuður en við skulum samt líta nánar á málið. Við reynum að leita uppi þann maímánuð sem kemst næst því. 

Til leitarinnar notum við landsmeðalhita í byggð. Reyndar er sú gagnaröð ekki sérlega áreiðanleg framan af - og stenst varla alvarlega rýni - en við látum sem ekkert sé í þessum leik. Við gætum leitað á sama hátt fyrir einstakar stöðvar - og gerum það e.t.v. einhvern tíma í framtíðinni (eða kannski gera lesendur það bara sjálfir). Svarið kann að verða eitthvað annað þegar einstakar stöðvar eru undir.

Það háir leit af þessu tagi nokkuð að allmikið hefur hlýnað síðustu 150 árin - það á við bæði um maí og sumarið í heild. Hlýnunin er á bilinu 0,7 til 0,8°C/öld.

Það sem við sjáum á myndinni er þetta: Lárétti ásinn vísar til síðustu 200 ára (rétt rúmlega), en sá lóðrétti er hitakvarði. Græna feita línan sýnir 30-árakeðjumeðalhita (alþjóða-) sumarsins, til þess teljast mánuðirnir júní til ágúst. Sumur áranna 1995 til 2024 eru því lengst til hægri - en línan hefst við árabilið 1824 til 1853. Græni ferillinn hefur í heildina þokast upp á við, en þó er sveiflan sem við sjáum í 30-ára hitanum enn meiri en hlýnunin er. Rétt að benda á að þessi 30-ára ferill hefur aldrei legið hærra en nú, sumarið hefur aldrei verið hlýrra. 

Rauða þykka línan sýnir það sama - en á við maí. Þessi lína hefur þokast upp á við líka - fjöláratugasveiflurnar enn meira áberandi en sumarhitasveiflurnar - en fylgjast að mestu að í tíma, en þó ber svo við að 30-ára meðaltalið nú er ekki alveg jafnhátt og það var hæst á árunum 1928 til 1961 - munar 0,2 stigum.

Þreparitið sýnir hins vegar landsmeðalhita einstakra maímánaða - mjög breytilegur greinilega. Allt frá hinum illræmda maí 1979 (og 1866, sem var ámóta kaldur) allt til hlýindanna miklu í nýliðnum maímánuði. Hann var, á landsvísu, sá hlýjasti sem við þekkjum til. 

Enginn maí kemst nærri meðalhita sumarsins (sem slatti af septembermánuðum náði), ekki einu sinni sá nýliðni, þó má benda á að hann var lítillega hlýrri heldur en meðalsumarið á árunum 1865 til 1893, hefði verið sannur sumarmánuður þá. 

Á myndinni setjum við ártöl við hlýjustu og köldustu maímánuðina. Á landsvísu hefur það aðeins þrisvar gerst að maí hefur verið hlýrri heldur en júní sama ár, en aldrei hlýrri en júlí eða ágúst sama árs. Eins og rifjað var upp á hungurdiskum ber það hins vegar oftar við á einstökum stöðvum að maí sé kaldari heldur en júní. Sérataklega á þetta við um landið norðaustanvert, en hefur raunar gerst víðar. 

Vegna hins sérlega hlýja maímánaðar í ár er nú, kannski í fyrsta sinn, möguleiki á að hann verði hlýrri (þegar upp er staðið) heldur en júní, júlí eða ágúst. Þess má t.d. geta að sumarið 1979 var landsmeðalhiti í bæði júní og júlí lægri heldur en meðalhitinn í maí nú og meðalhiti í ágúst það ár var jafn meðalhita maímánaðar nú. Svipað var sumarið 1993, þá voru bæði júní og júlí kaldari á landsvísu heldur en maí nú, og ágúst aðeins rétt sjónarmun hlýrri. Við vonum þó (þrátt fyrir að það væri einstakur viðburður) - að það gerist ekki. 

Smávegis um hinn hlýja maí 2025

Eins og fram kemur í yfirliti Veðurstofunnar var maí fádæma hlýr hér á landi, sá hlýjasti á öldinni og um mestallt land sá hlýjasti frá upphafi hitamælinga á landinu. Suðvestanlands átti hann þó í nokkurri keppni við nokkra eldri öndvegismaímánuði. Maí var fjórði hlýi mánuðurinn í röð. Taflan yfir röðun hita á spásvæðunum og nær eins og venjulega til þessarar aldar er einföld, þetta var hlýjasti maí á öldinni á öllum spásvæðum.

 

Að tiltölu var hlýjast á Miðhálendinu og um landið norðaustanvert. Er mjög óvenjulegt að mánaðarhlýindamet séu slegin á jafn afgerandi hátt og þar gerðist, met „bætt“ um nærri 2°C.

 

Kort evrópureiknimiðstöðvarinnar sýnir meðalhæð 500 hPa-flatarins (heildregnar línur), meðalþykkt (daufar strikalínur) og þykktarvik (litir). Hér á landi var þykktin 40 til 60 metrum yfir meðallagi, hiti var því 2,0 til 3,0 stig ofan meðallags í neðri hluta veðrahvolfs. Við megum taka eftir horninu á milli jafnhæðar- og jafnþykktarlína, sýnir hlýtt aðstreymi.

Bæði vestan- og sunnanátt í háloftunum voru í ríflegu meðallagi, sunnanáttin öllu meira þó. Svipaða vindastöðu má finna í hinum rómaða maímánuði 1939 og þykktarvikin nú eru líka svipuð og var í maí 1946 og 1935, en báðir þeir mánuðir voru sérlega hlýir hér á landi. Á kortinu sést í jaðar kaldari svæða, við Grænland norðvestanvert og við austanvert Eystrasalt.

Hlýindin eru hálfu til einu stigi umfram þær væntingar sem þykktarvikin segja frá. Ritstjóranum finnst líklegt að það stafi af óvenjuháum sjávarhita undan Norðurlandi sem og snjóleysi á hálendinu. Hvort tveggja er að minnsta kosti að einhverju leyti afleiðing hlýinda fyrri mánaða, það virðist stundum muna um slíkt þegar met eru slegin. 

Einn af þeim eldri maímánuðum sem var í alvörusamkeppni við þennan var almanaksbróðir hans árið 1946. Þá leit mjög vel út með met, en síðustu tvo daga mánaðarins snerist til kaldrar norðanáttar og fyrstu dagana í júní gerði leiðindahret og snjóaði víða um landið norðanvert. Um það má lesa nánar í pistli hungurdiska um árið 1946. 

Árið 1946 varð júní víða kaldari heldur en maí á mestöllu svæðinu frá Borgarfirði í vestri og austur á norðanverða Austfirði, á Akureyri munaði 1,5 stigum. Að júní sé kaldari heldur en maí hefur gerst nokkrum sinnum, síðast árið 2017. Þá var júní kaldari heldur en maí á fáeinum stöðvum norðaustanlands, ekki munaði þó jafnmiklu og 1946, enda maí 2017 kaldari en 1946. Við vitum ekki um tilvik af þessu tagi í Reykjavík á tíma samfelldra mælinga. Svo virðist sem það hafi þó gerst árið 1851, þá var júní kaldari en maí í Reykjavík, Stykkishólmi, Hvammi í Dölum, á Siglufirði og á Akureyri, en ekki á Ofanleiti í Vestmannaeyjum. Maí var mjög hlýr árin 1928 og 1935, þá varð júní kaldari en maí á allmörgum stöðvum. Fleiri ár mætti einnig nefna. 

Eins og áður sagði var þetta fjórði hlýi mánuðurinn í röð. Í áðurtengdu yfirliti Veðurstofunnar er sagt frá því að meðalhitinn í Reykjavík fyrstu fimm mánuði ársins sé sá þriðjihæsti frá upphafi mælinga (155 ár). Sömu mánuðir 1929 og 1964 voru hlýrri heldur en nú. Á Akureyri er meðalhiti mánaðanna fimm í fjórðahlýjasta sæti 145 ára og austur á Seyðisfirði í því þriðjahlýjasta (120 ár), þar var hlýrra í sömu mánuðum 1929 og 1974.  

Fyrir mánuði hafði ritstjóri hungurdiska ekki mikla trú á því að meðalhiti í Reykjavík næði 8 stigum, viðurkenndi þó möguleikann. Að hann færi í 9 stig (9,0) vildi ritstjórinn varla nefna - hvað þá að meðalhiti maímánaðar á Akureyri næði 10,1 stigi og bætti eldra (vafasamt met frá 1933 um 0,7 stig). Slíkt var eiginlega handan hins mögulega fyrir fjórum vikum, enda hæsti meðalhiti maímánaðar sem vitað er um á landinu.

En eitt af því sem ritstjórinn hefur löngu lært - á löngum ferli - er að veðrið er sífellt að koma á óvart og að taka á sig nýjar og óvæntar myndir. - Munu einhverjar óvæntar uppákomur verða í sumar? Þó hretið nú sé auðvitað afskaplega leiðinlegt eru hret af þessu tagi ekki óalgeng. Það er ekki létt að skilgreina hret, en lausleg talning ritstjórans finnur samt um 40 júníhret á síðastliðnum 100 árum, vissulega misslæm. Kannski fækkaði þeim eitthvað við harðari skilgreiningu, en tölur sýna samt að þau geta engan veginn talist sjaldgæf, alla vega miklu algengari heldur en hitabylgja maímánaðar. Svo verðum við einnig að hafa í huga að hugtakið hret felur ekki eingöngu í sér veðrið sjálft, heldur einnig samfélagið sem fyrir því verður. Tvö hret sem virðast hvað veður snertir vera nánast eins geta kallað fram mjög misjöfn viðbrögð eða tjón. Þannig geta þau í reynd verið mjög ólík og haft mjög mismiklar afleiðingar. 

Við þökkum BP fyrir kortagerðina - að vanda.

Hlýjasta vorið

Á Veðurstofunni nær vorið til tveggja mánaða, apríl og maí. Ritstjóri hungurdiska reiknar meðalhita í byggðum landsins og ber saman við fyrri ár. Í ljós kemur að vorið 2025 er það hlýjasta frá upphafi mælinga - sjónarmun (og reikningslega ómarktækt) hlýrra heldur en vorið 1974. 

Myndin sýnir þetta á einfaldan hátt. Lárétti ásinn sýnir tímann (allt aftur til 1823). Fyrstu 50 ár raðarinnar eru reyndar harla óviss - en við greinum þó vel á milli hlýrra og kaldra vora - og hlýrra og kaldra skeiða á þeim tíma. Ábyggilega er það marktækt. Nýjasta talan, 2025 sker sig nokkuð úr, ásamt hinni óvenjulegu tölu vorsins 1974. Ekki liðu þá nema fimm ár þar til eitt kaldasta ár 20.aldar reið yfir, hið eftirminnilega 1979. Þá voru liðin 30 ár frá ámóta vori, 1949. Ekki hafa viðlíka köld vor komið síðan.

Köldustu vor 21. aldarinnar (hingað til) voru 2013 og 2015, en langflest ár síðustu áratuga hafa verið hlý, þó ekkert þeirra viðlíka hlýtt sem það sem lýkur í dag. 

Árið, það sem af er, hefur líka verið óvenjuhlýtt (nema janúar). Í Reykjavík er þetta næsthlýjasta ársbyrjun síðustu 75 ára og sú þriðjahlýjasta á Akureyri og á Dalatanga. Nánari upplýsingar um þá stöðu - og niðurstöðu maímánaðar koma frá Veðurstofunni fljótlega eftir helgina, en svo virðist sem maí sé nokkuð öruggur með að taka efsta sætið um allt land, sumstaðar meira að segja með miklum mun - en meir um það síðar. Þá verður einnig ljóst hvernig vorhitinn raðast í hinum ýmsu landshlutum, ekki er víst að það nái alls staðar toppsætinu af 1974. 

Í framhaldi af þessu kemur hin eðlilega spurning, hvernig er þá með tímabilið mars til maí? Alþjóðaskilgreiningin á vori á norðurhveli nær til þriggja mánaða. Fljótlegt var að reikna þau meðaltöl líka og má sjá þau á mynd hér að neðan.

Sömu fyrirvarar gilda og á fyrri mynd - allt fyrir 1874 er ónákvæmara heldur en það sem á eftir kemur. Í flestum tilvikum koma sömu ár við sögu hlýinda og kulda og þau á fyrri mynd. Alþjóðavorið 1974 raðast þó sjónarmun ofar en 2025, en sem fyrr er munurinn ekki marktækur. Að því mun koma að aðrar aðferðir verða notaðar við reikninga sem þessa og geta sæti þá hæglega hliðrast lítillega. Sama á við um röðun á hita á einstökum stöðvum, hún kann að vera önnur en sú sem hér er sögð eiga við landið allt.