Hugsað til ársins 1952

Að ýmsu leyti óvenjulegt ár með fjölmörgum athyglisverðum veðuratburðum. Hin stutta uppgjörssetning Veðráttunnar kemur á óvart: „Tíðarfarið var hagstætt meiri hluta ársins“ því allskonar illviðri og áföll dundu yfir, óvenjuhart hret gerði seint í maí - og stóð kuldinn síðan áfram mestallan júnímánuð, mikil áfelli gerði líka seint í ágúst með hríðarveðri niður í sveitir. Ekki var árið heldur snjóflóða og vatnsflóðalaust. En þegar upp var staðið varð haustið mjög gott, hægviðrasamt, þurrt og fremur hlýtt lengst af. Meðalstaðan í háloftunum sker sig úr, meðalvigurvindátt úr hávestri, slíkt gerðist ekki aftur fyrr en árið 2010. Úrkoma var talsvert undir meðallagi.

Tíðarfar var óhagstætt í janúar, þá gengu mikil illviðri og samgöngur voru erfiðar. Gæftir voru tregar. Febrúar var hins vegar hægviðrasamur og mildur, samgöngur voru erfiðar framan af, en síðan batnandi. Gæftir góðar. Í mars var tíð hagstæð og gæftir góðar. Apríl var sömuleiðis hagstæður, einkum síðari hlutinn. Mikil aurbleyta tafði samgöngur, gæftir voru góðar. Í maí var hlýtt um miðjan mánuð, en annars óhagstætt og hvassviðrasamt miðað við árstíma. Mikið hret gerði síðast í mánuðinum. Gróðri fór lítið fram. Gæftir þóttu þó góðar. Í júní var tíð talin mjög óhagstæð, þrátt fyrir að óvenju sólríkt væri sunnanlands. Gróðri fór lítið fram vegna kulda og þurrka. Víða var kal í túnum. Óvenjukalt var í veðri. Oft snjóaði norðanlands og snjó festi á Stórhöfða í Vestmannaeyjum. Í júlí voru þurrkar og tún seinsprottin, tíð þótti því fremur óhagsstæð. Ágúst var hagstæður til heyskapar nema síðari hluti mánaðarins um landið norðanvert, þá gerði tvö óvenjuhörð norðanveður. September var nokkuð hagstæður framan af, óvenjuleg hlýindi kringum þann 10., en var síðan talinn óhagstæðari. Þurrviðrasamt var lengst af. Garðauppskera brást víðast norðanlands, en var í meðallagi syðra. Október var hagstæður landbúnaði, en gæftir stirðar. Tíð þótti óvenjuhagstæð í nóvember, unnið var að jarðrækt og jurtir stóðu í blóma. Gæftir góðar. Desember var einnig óvenjuhagstæður og þurrviðrasamur, gæftir voru góðar. 

Við förum yfir helstu veðurtíðindi ársins eins og þau komu fram í blöðum (timarit.is), hjá veðurathugunarmönnum og í Veðráttunni, tímariti Veðurstofunnar. Við leyfum okkur að færa stafsetningu til nútímahorfa (að mestu), sömuleiðis eru textarnir oft styttir. Vonandi sætta höfundar sig við það. Í þetta sinn sækjum við langmest til dagblaðsins Tímans sem var áberandi duglegast blaðanna við miðlun veðurupplýsinga þetta ár. Hungurdiskar hafa áður fjallað um fjögur illviðri á árinu áður. Þrjú fárviðri í janúar auk hrets sem gerði í maílok. Í þeim pistlum má finna veðurkort - og almenna umfjöllun um eðli þessara veðra. Verður það ekki endurtekið í þessu yfirliti, en skaðaumfjöllun er hér heldur ítarlegri. 

Árið byrjaði illa, gekk á með fárviðrum og snjóþyngslum í janúar, samgöngur voru erfiðar og gæftir tregar. Best var þó á Austfjörðum. Við lítum á álit nokkurra veðurathugunarmanna:

Síðumúli (Ingibjörg Guðmundsdóttir): Janúarmánuður var einn sá erfiðasti sem menn muna, miklar snjókomur og aftaka rok, sem hafa valdið slysum og tjóni á sjó og landi. Hér í grenndinni urðu sama og engar skemmdir í mikla rokinu þ. 5. Fuku aðeins nokkrar járnplötur af þökum.

Flatey (Eyjólfur E. Guðmundsson): Þann 6. fauk þak af fjósi og hlöðu hér í Flatey í stórviðri. [6. Veðurhæð sennilega allt að 12. Mesti éljagangur er getur verið]

Lambavatn (Ólafur Sveinsson): Það hefir verið stórgert tíðarfar og breytilegt. Hér hefir allstaðar verið jafn jarðlaust allan mánuðinn. Eins á þeim jörðum sem vanalega er úthýst. Fyrst var djúp fönn, en svo gerði blota og allt hljóp í gadd. Það var svo að rjúpur voru hér heim að bæ, sem er óvanalegt.

Sandur (Friðjón Guðmundsson): Tíðarfar var umhleypinga- og stormasamt með tíðum hríðarbyljum og rokveðrum. Smáblotar komu við og við á milli bylja. Snjór allmikill og víðast hagbönn, en beitarveður engin þó snapir væru.

Reykjahlíð (Pétur Jónsson): Stormasamasti mánuður sem ég man eftir. [5. Fauk allt sem fokið gat].

Þorvaldsstaðir (Haraldur Guðmundsson): [Þann 5. þessa mánaðar gerði hið mesta fárviðri af suðri en snerist svo til suðvesturs. Veður þetta olli sköðum og skemmdum á allmörgum stöðum hér í hreppi. Á Bakka fauk þak af fjárhúsi. Fylgdu með stafnar og stoðir og færði veðrið allt á sjó út. Á Bakkafirði fuku 2 bátar og brotnuðu. Á Lindarbrekku fauk fiskiskúr. Á Djúpalæk þak af hlöðu, járnplötur rauf víða af húsum. Rúður brotnuðu í íbúðarhúsum. Skemmdust víða þök á peningshúsum. Þá urðu og heyskaðar á nokkrum stöðum.

Gunnhildargerði (Anna Ólafsdóttir): Veðráttan hefir verið mjög breytileg og óhagstæð. [5. Hey fauk á nokkrum bæjum og gluggar brotnuðu víða í húsum, 9. Ægilegt óveður alla nóttina.]

Hallormsstaður (Páll Guttormsson): Í hvössu veðrunum um nóttina og morguninn þann 9.janúar og nóttina 25. janúar var svo hvasst hér að lá við að greinar slitnuðu af trjánum. Hvassasta veðrið í mánuðinum var hér 5.janúar af suðaustri. Af völdum þess urðu skemmdir hér á Héraði. [5. Járnþak fauk af hesthúsi í Vallanesi. Þakið fauk út á Fljót].

Teigarhorn (Jón Lúðvíksson): Janúar má teljast fremur góður, hagar ágætir.

Janúar byrjaði með kulda og snjóum, síðan kom sérlega erfiður kafli, ein mesta illviðrasyrpa sem við þekkjum. Í þremur eldri pistlum var henni skipt á sex veður (fylgið tenglunum). Það fyrsta þann 4. af suðaustri, næsta (og versta) þann 5. af suðaustri og síðan suðvestri, það þriðja 6.-7. af suðvestri (má telja sama veðrið). Í kjölfarið fór gríðarlega kröpp lægð hratt norður með Austurlandi þann 8. (fjórða veðrið), önnur fór svo hjá þann 10. (en veigaminni) og loks kom mikil lægð að landinu þann 12. og olli fyrst austanveðri, en síðan miklu vestanveðri daginn eftir.  

Mikið snjóaði um og fyrir áramót og byrjaði árið 1952 með ófærðarfréttum. Takið eftir því að Hellisheiði var kolófær lengi og samgöngur við Suðurland lágu um Krýsuvíkurleiðina löngu og seinförnu. Tíminn segir frá 3.janúar:

Mjög mikill snjór er kominn víða austan fjalls, og eru flestar leiðir lokaðar vegna fannar, en snjóýtur eru að verki að ryðja hinar helstu leiðir. Er snjórinn mjög jafnfallinn, en hvessi, mun víða leggja mikla skafla á vegina. Átti fréttamaður frá blaðinu tal við þá Helga Ágústsson og Jón Ingvarsson á Selfossi í gær.

Mjólkurbílarnir frá Selfossi sem fóru til Reykjavíkur að morgni gamlársdags, komu ekki aftur austur fyrr en klukkan þrjú á nýársnótt eftir erfiða ferð um Krýsuvíkurveg. Var snjór mikill á leiðinni frá Selfossi út fyrir Selvogsheiði, en nú er búið að ryðja veginn upp í Hveragerði, og þrjár ýtur voru í gær á Krýsuvíkurvegi, ein í Krýsuvík, ein á leiðinni milli Krýsuvíkur og Selvogsheiði og ein í Ölfusi. Niðri í Flóa er minni snjór en í Ölfusi, en þó ófært til Eyrarbakka og Stokkseyri. Uppi í Biskupstungum og Skeiðum er mikill snjór, en þó enn meiri í Hreppum, þar sem hann er víða í kvið á hestum á jafnsléttu. Uppi í Tungum eru þrír mjólkurbílar, sem brotnað hafa í ófærðinni, en í allar þessar sveitir hefir þó verið brotist eftir mjólk með ýtuhjálp. Í Laugardalnum er snjór nokkuð minni. Í Rangárvallasýslu er snjórinn þó kannski hvað mestur sums staðar. Er þjóðvegurinn austur ófær með öllu, en í dag áttu ýtur að ryðja hann. Verða fjórar ýtur notaðar til þess, enda er þetta mikið verk, því að 110 kílómetra leið er austur að Skógum. Hliðarvegir, svo sem upp á Land og niður í Þykkvabæ, verður ekki hægt að ryðja að sinni.

Frá fréttaritara Tímans í Vík í Mýrdal. Haglaust er nú með öllu hér í Mýrdalnum og er allmikill jafnfallinn snjór á jörðu. Illfært hefir verið bifreiðum vestur á bóginn.

Nú fór að gæta áhrifa næstu lægðar, byrjaði með skafrenningi og frekari ófærð áður en hlánaði. Tíminn 4.janúar:

Í gærkveldi [3.] mátti heita að öngþveiti ríkti í umferðinni á ýmsum vegum í nágrenni Reykjavíkur. Mikill skafrenningur hafði verið og fennt í slóðir, svo að bílar sátu víða fastir. Áætlunarbílar Hafnarfjarðar áttu í erfiðleikum og litlir bílar sátu fastir sem hráviði á Hafnarfjarðarveginum og nálægum vegum. Áætlunarbíllinn til Vífilsstaða, sem fór úr bænum kl. átta í gærkveldi varð að snúa við og komst í bæinn laust eftir kl. 10 aftur. Um kl. 10 var leitað aðstoðar Slysavarnarfélagsins vegna bíla á Hafnarfjarðarveginum og nágrenni, og sendi það stóra bifreið með drifi á öllum hjólum til að tína fólk upp úr smábílum, sem sátu fastir. Hafði sumt fólk orðið að sitja þar lengi. Einnig voru miklir örðugleikar í umferðinni i útjöðrum bæjarins.

Morgunblaðið segir frá sama dag, 4.janúar:

Færð á vegum hér sunnanlands var enn mjög erfið í gær. Krýsuvíkurleiðin var sú eina, sem opin var austur í sveitir, en þar var þó þungfært á köflum. Þá var og allmikill snjór á vegum á Suðurlandsundirlendi, og voru mjólkurflutningar til Flóabúsins erfiðleikum bundnir. Í gær var enn ófært fyrir Hvalfjörð, og í gærkvöldi var búist við að Keflavíkurleiðin myndi lokast og féll síðasta áætlunarferðin þangað niður. Ekki er þó ósennilegt að hægt verði að gera þá leið færa aftur í dag, ef ekki snjóar eða skefur því meira.

Þegar blöðin komu út þann 5. var aðalillviðrið ekki byrjað, og áfram var haldið með ófærðarfréttir. Tíminn 5.janúar:

Einkafrétt Tímans úr Holtum. Miklar samgöngutruflanir hafa orðið hér í Rangárþingi, eins og víðar á Suðurlandi, vegna snjóalaga, og bifreiðarstjórum reynst harla örðugt að brjótast áfram í ófærðinni. Í fyrradag voru þrjár ýtur að ryðja snjó af þjóðvegum frá Þjórsá og austur yfir, en í fyrrinótt fyllti slóðina aftur, svo að hálfu verra var en fyrr.

Síðan kom að illviðrinu mikla þann 5. Eru fregnir af því langur listi mannskaða og tjóns á mannvirkjum, skipum og samgönguerfiðleikum. Styttra yfirlit um tjón má lesa í fyrri pistli. Tíminn segir frá 6.janúar:

Samkvæmt upplýsingum, sem blaðið fékk hjá Veðurstofunni síðdegis í gær skall á austan og suðaustanveður mikið síðla nætur í fyrrinótt. Um kl. fimm í fyrrinótt var veðurhæð orðin 13 vindstig á Stórhöfða í Vestmannaeyjum og var þá um 11 vindstig í Reykjavík og víða sunnanlands og austan. Í gær morgun lægði veður hér í Reykjavík nokkuð og snerist vindur til sunnan og suðvestan áttar. Var þá orðið frostlaust um allt land. Vindhraðinn varð um 160 km á klukkustund eða 85 hnútar og er það mjög óvenjulegt hér á landi.

[Vélskipið Eldborg lá við bryggjuna í Borgarnesi og slitnaði frá henni og lenti upp í fjöru] .Eldborg hefir undanfarnar vikur verið í dráttarbraut í Reykjavík til gagngerðs eftirlits og viðgerðar. Nú var þessari viðgerð lokið. Fór það frá Reykjavík heim til Borgarness í fyrradag og kom þangað í fyrrakvöld. Stóð til að það tæki þar útbúnað svo sem skipsbáta og fleira er útgerðinni heyrir til og geymt var í Borgarnesi meðan skipið var til viðgerðar í dráttarbrautinni. Eldborgin lá við hafskipabryggjuna í fyrrinótt, eins og venja er til í Borgarnesi, þegar skip eru þar um nætursakir. Í gærmorgun voru nokkrir skipverja um borð í Eldborg, þótt ekki væri hægt að vinna vegna veðurofsans. Með flóðinu tók aftur að hvessa, en aftakaveður hafði verið um nóttina og lægt heldur með morgninum. Nokkru fyrir kl. 11 var komið háflóð eitt með mestu stórstraumsflóðum er koma í Borgarnesi [þó var smástreymt]. Vindur stóð þá inn Borgarfjörðinn og jók það mjög á flóðið. Kalla Borgnesingar það áhlaðanda þegar þannig stendur á. Var svo komið, er flóðið var hæst, að ekki stóð nema um hálfur metri upp úr af bryggjunni en sjórinn gekk yfir hana viðstöðulítið í brimi og særoki. Þegar þannig var komið slitnaði Eldborgin skyndilega frá bryggjunni, og rak hana stjórnlaust frá. Skipti það engum togum, að skipið rak á land, án þess að nokkuð væri hægt að gera til hjálpar. Rak Eldborgina yfir sandeyri, sem er innan við Brákarey, og út á sundið milli Brákareyjar og lands. Flaut skipið yfir eyrina, sakir hins mikla flóðs og rak upp í fjöru neðan við mjólkursamlagið. Liggur Eldborgin þar hátt uppi í fjöru um 30 metra framan við dyr mjólkursamlagsins og snýr stefni upp í fjörubakkann, og stendur á þurru um fjöruna. Skipið virðist ekki vera skemmt að ráði og ekki í yfirvofandi hættu, þar sem það liggur í leirborinni sandfjöru. Öldubrot ná heldur ekki að ráði þarna inn á voginn, innan við Brákarey. Hins vegar getur reynst erfitt að ná skipinu út, sökum þess hve hátt var í sjó, er það rak upp. Eins og áður er sagt voru flestir skipverjar um borð í Eldborg, er skipið slitnaði frá bryggjunni. Losnaði það fyrst að aftan og sló því flötu og slitnaði þá einnig að framan og rak frá landi. Var það rétt að komast undir brúna milli Brákareyjar og lands, er skipverjum tókst að koma vélinni í gang. Tókst þeim þá að beina skipinu vestur frá klettunum og Brákareyjarbrúnni og lenti það upp í fjörunni framan við mjólkursamlagið. Stefni Eldborgar yfir götu í Borgarnesi Í gær mátti ganga kringum skipið á fjörunni. Stefni þess vissi á land og gnæfði yfir eina af fjölförnustu götu bæjarins, sem liggur með sjávarbakkanum fyrir framan mjólkursamlagið. Í gær var unnið að því í fjörunni að koma taugum í Eldborg að aftan, til að reyna að koma í veg fyrir það, að skipið berðist til, ef hreyfing kæmist einhver á það á flóðinu í nótt sem ekki er þó talið líklegt.

Í gær slitnaði vélbátur upp á legunni á Hólmavík og rak hann fyrir vindi og sjó, uns hann strandaði, sennilega norðan Steingrímsfjarðar í grennd við Hellu eða þar um bil, eftir vindstöðu að dæma.

Einkafrétt til Tímans frá Hvolsvelli í gær. Aftakaveður gerði hér síðastliðna nótt og hafa orðið ýmsir skaðar en þeir mestir, að þak hefir tekið með öllu af íbúðarhúsi og að mestu af tveim hlöðum. Snemma í morgun tók þakið af íbúðarhúsinu á Kanastöðum í Austur-Landeyjum. Tók þakið af að mestu í einu lagi. Þar býr Diðrik Sigurðsson og var íbúðarhúsið nýlega byggt steinhús með járnþaki. Tók af bæði járn og súð. Fólkið reynir þó að búa á neðri hæð hússins. Á Kanastöðum tók einnig þak af hlöðu að mestu, en heyskaði varð lítill. Hjá Óskari bónda Sæmundssyni í Garðsauka i Hvolhreppi tók einnig að mestu þak af heyhlöðu, en heyskaði varð ekki teljandi þar heldur. Allvíða hér um slóðir mun vera um smáskaða að ræða á húsum og verkfærum, en þó mun víðast hvar hafa tekist að bjargá frá stór tjóni. Er veður þetta eitthvert hið mesta, sem hér hefir komið lengi.

Í fárviðrinu urðu miklar skemmdir á húsum víða um byggðir Borgarfjarðar og Mýrasýslu. Einkum eru það þök útihúsa, og hlutar af þeim, sem fokið hafa. Í gær hafði fréttaritari Tímans í Borgarnesi spurnir af því, að þak hafði með öllu fokið af fjósi í Álftatungu og af hlöðu í Álftárósi á Mýrum. Hluti af þaki Hvanneyrarskólans fauk. Þá var vitað um, að þök hefðu fokið af húsum á Hvítárbakka, Hvanneyri, Bæ og fleiri bæjum i Andakílshreppi, ennfremur í Reykholtsdal og í Skorradal að Grund og Vatnsenda.

Einkafrétt Tímans úr Holtum. Hér um vesturhluta Rangárvallasýslu var geysilegt fárviðri, og hafa menn víða um byggðir verið á verði síðan snemma í morgrun til þess að forða tjóni, festa þök, sem farin voru að láta á sjá og annað þess háttar. Samt sem áður hefir sums staðar orðið tjón. Hjá Ólafi bónda Markússyni í Bjóluhjáleigu fauk þak af hlöðu og viðbyggður skúr, allt í heilu lagi, þakið og skúrinn. Missti hann 40—50 hestburði af heyi. Í Bjólu vildi það til happs, að menn voru viðstaddir, er þakið á fjósinu var í þann veginn að losna, og tókst að bjarga því. Í Kálfholti hjá Ásgeiri bónda Jóhannssyni fauk mikill hluti af húsþaki, og þar fauk einnig þak af votheysgryfju. Að Þjórsártúni sleit einnig járn af húsþökum. Víða eystra hafa verið truflanir á rafmagni, sökum þess að línum hefir slegið saman, en algerðar bilanir á línum eru ekki í vesturhluta Rangárvallasýslu, nema í austurhluta Þykkvabæjar. Þar var rafmagnslaust í gær. Víða hafa bifreiðir farið út af vegum.

Fregnir úr sjávarþorpunum i Árnessýslu voru óljósar í gær, þar sem símalínur þangað voru bilaðar og litlar samgöngur þaðan upp yfir vegna veðursins. Í gær var stórstraumsflóð [ekki rétt], og þegar við þættist ofsastormur af hafi, er ekki að undra þótt sjór gengi á land. Hafrótið var líka svo mikið, að sjávardrif gætti á gluggarúðum og bílrúðum alla leið upp að Selfossi. Hefir því brim verið óskaplegt. Óstaðfestar fregnir voru af því í gær, að þegar klukkan ellefu, tveimur tímum fyrir háflóð, hafi sjór verið tekin að flæða upp á göturnar á Stokkseyri, og litlu síðar hafi verið tekið að renna inn í kjallara húsa á þeim svæðum, þar sem lægst er og aðrennsli mætir minnstri fyrirstöðu.

Í Hveragerði urðu nokkrar skemmdir á gróðurhúsum þar eð víða brotnaði nokkuð af gleri í ofviðrinu. Stórvægilegar munu þær skemmdir þó ekki hafa verið.

Morgunblaðið segir einnig frá 6.janúar:

Fárviðri hið mesta, sem komið hefur hér á landi á þessum vetri, gekk yfir Suðvesturland í fyrrinótt og gærdag. Sex bátar voru á sjó er stórviðrið skall á. Voru tveir þeirra ókomnir að landi í gærkvöldi. Á háspennulínunni frá Sogi varð bilun. Þá brotnuðu staurar í háspennulínunni til Hafnarfjarðar og þar með urðu Suðurnesin rafmagnslaus. Þegar veðurofsinn var mestur, komst veðurhæðin upp í 14 vindstig. Illstætt var á götum bæjarins. Fjöldi fólks fékk slæma byltu, því að víða var flughálka á götunum. Þrjár konur meiddust, svo að þær voru fluttar í sjúkrahús. Bærinn var svo til hitaveitulaus í gær. Miklar truflanir urðu á samgöngum, einkum þó við úthverfin, en ferðir féllu niður í sum þeirra. Veðrið skall á milli klukkan þrjú og fjögur í fyrrinótt. Var þá slydduhríð, en þar eð vindur var suðaustanstæður, gerði brátt rigningu.

Með því að vindur fór ört vaxandi tók brátt að bera á rafmagnstruflunum vegna samsláttar á háspennulínunni, en um kl.5 varð skyndilega straumrof. Háspennulínan að Sogi hafði bilað. Þá var Hafnarfjörður og Suðurnesin orðin rafmagnslaus fyrir nokkru, en veðurofsinn hafði brotið staura í háspennulínunni, einnig Kópavogurinn. Rafmagn kom á aftur hér í Reykjavík um klukkan sex. Það rafmagn var frá Eimtúrbínustöðinni og Elliðaárstöðinni. Varð eðlilega að taka upp rafmagnsskömmtun milli íbúðarhverfanna, en hvert þeirra hafði rafmagn í tvær til þrjár klukkustundir í senn. Vegna veðurs var ógerlegt að fást við viðgerð á háspennulínunni í gærdag. Víða biluðu rafmagnslínur í úthverfum. Afleiðingar rafmagnsleysisins urðu margvíslegar, svo sem jafnan. Dælustöðvar Hitaveitunnar urðu óvirkar, en þá tæmdust geymarnir á Öskjuhlíð. Urðu lítil sem engin not af heitavatninu í gær. Eldamennska mun meira og minna hafa farið út um þúfur vegna rafmagnsleysisins. Skemmtunum var aflýst víða í samkomuhúsunum.

Strax með morgni tóku lögreglunni að berast tilkynningar um skemmdir af völdum veðurofsans á húsum og mannvirkjum. Þakplötur.tók af mörgum húsum, bæði gömlum og nýjum. Óhugsandi var að senda menn upp á húsþök, því að slíkt var lífshættulegt. T.d. voru íbúðarhús við Eiríksgötu í hættu, er þakplötur tók af þvottahúsi Landsspítalans. En betur fór en á horfðist. Plöturnar fuku ekki svo langt að þær lentu á húsunum. Reykháfur á hús einu við Hverfisgötu hrundi, en slys varð ekki á vegfarendum. Suður í Skerjafirði og víðar um bæinn tók þakplötur af, rúður brotnuðu í gluggum, grindverk og flaggstengur brotnuðu og við Iðnskólabygginguna brotnuðu háir vinnupallar. Suður í Kópavogi urðu skemmdir á húsi, sem er 1 smíðum. Það losnaði af grunni, Því var „lagt við ankeri". Miklar truflanir urðu á samgöngum, með því að tíu strætisvagnar á utanbæjarleiðum runnu út af flughálum vegunum, er stórviðrisbyljir skullu á þeim. Slys urðu ekki á farþegunum. Á götum bæjarins var illstætt milli kl. 10 og 11:30, en þá mun veðurhæðin hafa náð hámarki, 14 vindstigum. Neðst í Bankastræti var flughálka og greip þá lögreglan til þess besta ráðs, er völ var á. Kaðall var strengdur fyrir vegfarendur að halda sér í. En lögregluþjónar voru þar og víða annarsstaðar á götunum, fólki til hjálpar. — Vindbyljirnir skelltu stórum og stæðilegum mönnum í götuna, hvað þá heldur ungum stúlkum og eldri konum. Fengu margir slæma byltu og sumir lítilsháttar meiðsl. Sjúkraliðsmenn fluttu þrjár konur í Landsspítalann, er allar höfðu slasast í fárviðrinu. Ólöf Jónsdóttir, Vesturgötu 58, hafði skollið í götuna og lærbrotnað. Ólöf er fullorðin kona. Eins varð Auður Einarsdóttir, Sörlaskjóli 92, fyrir því slysi að vindhviða skellti henni á grindverk. Skaddaðist hún á brjósti og víðar. Auður er einnig fullorðin. Í byggðinni Blesugróf við Elliðaár fauk ung stúlka, Jórunn Oddsdóttir, á ljósastaur og skaddaðist hún í andliti. Skömmu eftir hádegi fóru lögreglumenn upp í Selásbyggð fólki til hjálpar þar, en plötur fuku þar af nokkrum húsum. Þar uppfrá fóru lögreglumenn sjö manna fjölskyldu til hjálpar og flutti hana hingað til bæjarins, þar eð hús hennar var ekki lengur íbúðarhæft. Snemma í gærmorgun hafði járnið af þaki hússins sópast burtu og um leið þyrlaðist allt stopp undir járninu út í veður og vind. Út um rifurnar í loftinu í stofu heimilisfólksins mátti sjá stjörnurnar þegar rofaði til milli byljanna. Börn hjónanna eru 5 að tölu á aldrinum 10 til hálfs annars árs. Nokkru eftir að lögreglumenn höfðu komið með fólkið á lögreglustöðina, lét varðstjórinn færa því heitt kaffi og mjólk. Lögreglan flutti fjölda fólks í úthverfin meðan strætisvagnar gátu ekki haldið uppi ferðum í úthverfin. Skátar aðstoðuðu lögregluna. Sendiferðabifreiðin, sem var á leið frá hænsnahúsi vestur á Seltjarnarnesi, hlaðin eggjum, hvolfdi, fór heila veltu, kom á hjólin aftur og skemmdist lítið sem ekkert. Bifreiðastjórinn fékk hins vegar eggjafarminn yfir sig en slapp ómeiddur. Kom hann út úr bílnum eins og lifandi eggjakaka, útataður eggjahvítu og eggjarauðu. Stórtíðindalaust er hjá okkur sögðu hafnsögumenn í símtali við Morgunblaðið í gærkvöldi.

Tveir vélbátar slitnuðu í gærmorgun upp. Þeim var bjargað áður en skemmdir urðu á þeim. Á Kleppsvík liggja fjórir gamlir togarar. Þeir höfðu allir dregið legufærin. Tveir þeirra, Tryggvi gamli og Þórólfur, höfðu dregið legufærin svo, að þeir voru farnir að skellast saman. Þá bárust fregnir um að togari væri rekinn upp í Geldinganes, Vegna særoks var skyggni inn á Eiðisvíkina frá Kleppi mjög slæmt. Þó töldu menn sig ekki hafa greint þaðan togarann Helgafell frá Vestmannaeyjum, sem þar hefur legið við festar. Hann rak upp í fyrravor í Gufunes. Þegar kom fram yfir hádegi fór veðurhæðin minnkandi. Mátti þá sjá menn á húsþökum við að festa plötur. Eftir því sem á daginn leið, varð vindur vestanstæðari og með 8—9 vindstigum, en meira í hryðjunum því með snörpum hryðjum gekk er komið var að miðaftan.

Borgarnesi, 5. janúar. Stórviðri geisaði hér um allt héraðið í dag. Vélskipið Eldborg, sem lá við bryggju í Borgarnesi, slitnaði frá henni um ellefuleytið og rak upp í fjöru skammt frá mjólkur1 samsölunni. Eftir því sem næst verður komist, er skipið lítið brotið, en líkur eru til að erfiðleikum verði bundið að ná því á flot aftur, svo hátt hefur það borist á land upp. Heyrst hefur um stórskaða viða upp um Borgarfjarðarhérað, en fregnir eru óljósar þaðan vegna þess hve símasambandið hefur verið slæmt. Vitað er um að þök hafa tekið af gripahúsum og miklar skemmdir hafa víða verið á gróðurhúsum eins og t.d. í Bæjarsveit. Í Borgarnesi gekk sjór alveg yfir bryggjuna og sá ekki í hann. Lágstreymi er nú, en flóðið var meira en mesta hástreymisflóð.

Hafnarfirði, 5. janúar. — Í ofviðrinu í fyrrinótt slitnaði togarinn Faxi upp, þar sem hann lá á legunni í Hafnarfirði, en hann er einn af gömlu togurunum. Til hans hefur ekkert spurst og ekki rekið neitt úr honum í nágrenninu svo vitað sé. Sennilegt er talið, að hann hafi rekið út úr firðinum. Vindur var mjög austanstæður fyrst eftir að hvessti um nóttina. Með morgninum snerist vindur til suðvestan áttar og gerði þá mikinn sjógang í höfninni í Hafnarfirði og jafnframt var afspyrnuveður. — Vélbáturinn Guðbjörg slitnaði þá frá bryggju og rak upp að grjótuppfyllingunni fyrir sunnan syðri bryggjuna. Hásjávað var og lagðist báturinn alveg upp að uppfyllingunni svo hægt var að ganga út í hann. Það vildi svo vel til, að togarinn Júlí lá við syðri bryggjuna. Var komið fyrir vír frá honum í Guðbjörgu og hún dregin þannig út aftur. Ekki er vitað, hve mikið báturinn skemmdist, en leki kom ekki að honum. Fleiri bátar munu hafa brotnað eitthvað við bryggjurnar.

Í fárviðrinu í fyrrinótt og í gær, brotnaðu alls 45 háspennulínustaurar. — Um 60 starfsmenn Rafmagnsveitunnar voru að störfum í gærkveldi við viðgerðir á raftaugakerfunum sem urðu fyrir skemmdum í veðrinu. Háspennulínan frá Sogi bilaði þar sem hún liggur við botn Grafarvogs. Slitnuðu þar 2 vírar af þrem. — Þegar fór að draga úr veðrinu í gærdag, fóru starfsmenn Rafmagnsveitunnar á staðinn. Fyrr um daginn, höfðu þeir gengið meðfram línunni, þó illstætt væri og kannað hana. Um kl. 10 í gærkveldi munu þeir hafa lokið viðgerðinni. Skammt frá þessum stað, upp við tilraunabúið að Keldum, brotnaði staur í háspennulínunni, en frá þessari línu fær dælustöðin að Reykjum í Mosfellssveit rafmagn. — Stóðu vonir til að viðgerð yrði lokið með morgni í dag, en vinna þurfti í alla nótt. Kl. 8:30 í gærkveldi, var lokið viðgerð á háspennulínunni til Hafnarfjarðar. Um klukkan 3 í fyrrinótt brotnaði einn stauranna, en háspennulínan sjálf varð fyrir skemmdum á sex stöðum, vírarnir slitnuðu og drógust til. Mestar skemmdir urðu á Vífilstaðaháspennulínunni en frá henni fær Vífilsstaðahæli og Kópavogsbyggð rafmagn, 26 staurar brotnuðu. Bráðabirgðaviðgerð verður hraðað eftir því sem unnt er. — En langan tíma mun taka að setja nýja staura í stað þeirra brotnu. — Loks brotnuðu 11 staurar á Lögbergslínunni, en frá henni fær Selásbyggð rafmagn. — Viðgerð á henni til bráðabirgða verður eðlilega hraðað eins og föng eru á.

Seint í gærkvöldi bárust þær fregnir hingað til Reykjavíkur, að breskur togari hefði strandað í Önundarfirði. — Óvíst var þá um mannbjörg. Veður var allhvasst, sjö til átta vindstig, að því er talið var, með snörpum éljum. — Hinn breski togari heitir Barry Castele og er frá Grimsby. Skipstjórinn virtist hinn rólegasti, er hann talaði við togara, er komnir voru á strandstað, en þeir gátu víst ekkert aðhafst mönnunum á hinum strandaða togara til hjálpar.

Tíminn fer að segja frá tjóni víðar um landi í pistli 8.janúar:

Einkaskeyti til Tímans frá Akureyri. Fárviðri af suðvestri geisaði hér á laugardaginn [5.] og er það talið eitt hið mesta í manna minnum. Jafna Svarfdælir því við kirkjuveðrið 1901, er Urða- og Upsakirkjur fuku og talið hefir verið til algerðra aftaka. Margháttaðir skaðar hafa orðið og slys á mönnum. Á Svalbarðsströnd fúk þak af sundlaug sem þar hefir verið komið upp og stafnar brotnuðu. Á Leifsstöðum fauk hluti af þaki á fjósi. Í Höfðahverfi urðu heyskaðar að Skarði og Grund og þak fauk af hlöðu á Bárðartjörn.

Í framsveitum Eyjafjarðar urðu þessir skaðar: Á Æsustöðum fuku 100 hestburðir af útheyi. Járnþök fuku af útihúsum að Möðrufelli og Merkigili. Heyskaðar urðu að Villingadal, Finnastöðum, Jódísarstöðum og ef til vill víðar, en hvergi talið mikið tjón. Í Svarfaðardal varð heyskaði að Hvarfi og þök fuku af útihúsum að Urðum og Ytra-Garðshorni. Í Dalvík fauk 340 fermetra bráðabirgðaþak af verslunarhúsi KEA, sem var í smíðum, og lenti það í heilu lagi á hafnaruppfyllingunni og mölbrotnaði. Í Hrísey fauk þak af hlöðu. Í Fnjóskadal varð nokkurt heytjón. Hálft þakið fauk af íbúðarhúsinu á Stóru-Völlum í Bárðardal og sömuleiðis járn af íbúðarhúsinu að Vatnsenda í Ljósavatnsskarði. Skemmdir urðu á gróðurhúsum á Hveravöllum í Reykjahverfi og verulegir heyskaðar í Kinn, Reykjadal, Aðaldal, Kelduhverfi og á Framengjum hjá Mývetningum.

Einkaskeyti til Tímans frá Þórshöfn. Um hádegi á laugardaginn gerði hér ofsarok af suðvestri og rak þá 4 land þrjá þilbáta af höfninni. Þrír opnir bátar, sem lágu á höfninni sukku allir, og aðeins einn bátur, sem þar var stóðst óveðrið. Í ofviðrinu urðu einnig allmiklar skemmdir aðrar. Stórt stykki tók sjórinn úr trébryggju hér á Þórshöfn, og skemmdir hafa orðið á nokkrum húsum hér í kauptúninu. Þá hafa einnig orðið nokkrir skaðar á heyjum hér í Þórshöfn og í nágrenninu, en sem betur fer er ekki vitað um! neitt manntjón hér um slóðir.

Einkaskeyti til Tímans frá Búðardal í gær. Undanfarna daga hefir verið hér hvassviðri á sunnan og suðvestan og í dag er hér bylur, hvassviðri og mikil snjókoma. Aðfaranótt sunnudagsins fauk hluti af heyhlöðuþaki á Háafelli og helmingur af þaki á íbúðarhúsi á Fellsenda og nokkrar járnplötur tók af þaki íbúðarhúss á Breiðabólstað. Allir þessir bæir eru í Miðdalahreppi. Símasamband er sæmilegt innan héraðs eftir óveðrið.

Í ofviðrinu á laugardaginn fauk þak af hlöðu í Hagavík í Grafningi, og að Nesjavöllum í Grafningi urðu allmiklar skemmdir á gróðurhúsi. Munu um 100 rúður hafa brotnað.

Einkaskeyti til Tímans frá Vopnafirði. Í ofsaroki, sem gerði hér um Vopnafjörð á laugardagskvöldið, fuku þök af tveimur fjárhúsum að Fagradal, og margar rúður brotnuðu úr íbúðarhúsunum. Að Hámundarstöðum fauk bátur og brotnaði, og í Ytri-Hlíð sviptist hluti af þaki af fjárhúsi. Auk þess brotnuðu víða rúður í veðrinu.

Frá fréttaritara Tímans á Hólmavík. Nokkrar skemmdir urðu hér um slóðir í veðrinu á dögunum. Að Smáhömrum og Hrófá fuku þök af fjárhúsum og í Hólmavík og víðar sleit járnplötur af húsþökum.

Morgunblaðið segir einnig frá 8.janúar:

Akranesi, 7. janúar: — Um kl.6 á sunnudagskvöld [6.] kom vélbáturinn Sigrún hingað til Akraness, i fylgd með varðskipinu Þór. Hafði báturinn lent í miklum hrakningi fárviðrinu og laskast mjög. Þrisvar riðu brotsjóir yfir bátinn, sem er 65 brúttólestir. Tveir skipverjar höfðu meiðst. Einn hafði tekið út, en honum tókst að halda £ér á sundi í stórsjó uns skipsfélögum hans tókst að bjarga honum. 

Hinir óvenjulegu langvarandi stormar hafa valdið víðtækum bilunum á talsímakerfi landsins. Í gærkvöldi var sambandslaust við mikinn hluta landsins. Aftur á móti var ritsímasamband við allar helstu ritsímasambandsstöðvarnar á landinu. Á Norðurlandi var talsímasamband við Blönduós, en sambandslaust við allar símastöðvar þar fyrir austan, Sauðárkrók, Siglufjörð, Akureyri, Húsavík og Raufarhöfn. — Þá var talsímasambandslaust við Austfirðina, frá Reykjavik. En línan milli Víkur í Mýrdal og Seyðisfjarðar var í lagi er síðast fréttist. Símasamband var við Selfoss en ekkert samband við stöðvarnar þar fyrir austan, nema þá að Minni-Borg og tveim öðrum smástöðvum. Þá rofnaði talsímasambandið við Ísafjörð og miklar truflanir á Barðastrandarlínunni, en um Hrútafjarðarstöðina var samband til Stykkishólms. Vegna rafmagnstruflana var stundum talsímasambandslaust við Vestmannaeyjar í gær. Ekki er kunnugt um enn hve alvarlegar bilanir um er að ræða, hvort heldur eru brotnir staurar eða víraslit. Hefur veður hamlað að viðgerð hafi getað farið fram.

Húsavík, 7. janúar. — Óveðrið, sem fór yfir landið s.l. laugardag, olli engum skemmdum sér í Húsavík, en í sveitunum hér í kring, urðu skemmdir á húsum og hey fuku. Mestu skaðar munu hafa orðið á Hjalla í Reykjadal, en þar fuku 70 vættir af heyi og í Stafni 40 vættir. Járnplötur fuku víða af húsþökum. T.d. mun allt járnið af prestsetrinu að Vatnsenda í Ljósavatnsskarði hafa fokið. Í Mývatnssveit fauk eitthvað af heyjum og járnplötur tók af húsþökum. Skaðar á mönnum og skepnum munu ekki hafa orðið. Rafmagnslítið hefir verið frá Laxárvirkjuninni sökum vatnsskorts, og hefir rafmagn verið skammtað í dag, þannig, að bærinn hefir verið alveg rafmagnslaus á tveggja tíma fresti. — Fréttaritari.

Rétt í þann mund er fréttalestur skyldi hefjast í hádegisútvarpinu í gær, þagnaði Útvarp Reykjavik skyndilega. Loftnetið fyrir stöðina á Vatnsendahæð bilaði. Við athugun á því kom í ljós, að fjórir vírar höfðu snúist saman og brunnið sundur og slitnað. — Þurfti því að taka loftnetið niður úr þeirri hæð, sem það er í, 140 m, til þess að framkvæma viðgerðina. Tók það verk þrjár klst. Um bráðabirgðaviðgerð var að ræða, en verkið var unnið við hinar erfiðustu aðstæður, því þar efra var miklu hvassara en hér í Reykjavík, svo illstætt var fyrir viðgerðarmennina.

Blönduósi, 7. janúar. — Í fyrrinótt var mikil snjókoma og rok hér um slóðir, en ekki hefir snjóað mikið í dag. Þó hefir gengið á með éljum. Snjór er nú orðinn allmikill. Skemmdir hafa ekki orðið hér teljandi, en leiðindaveður.

Síðastliðinn sunnudagsmorgun urðu menn þess varir í Borgarfirði, að togarinn Faxi, sem slitnaði upp af legunni í Hafnarfirði aðfaranótt laugardags, var þar lentur á Rauðanesi, sem er vestan fjarðarins nokkru utar en Borgarnes. Stóð togarinn þar á sandrifi á réttum kili. Var ekki hægt að sjá, að hann væri hið minnsta skemmdur, að minnsta kosti ekki ofansjávar. Þegar togarinn slitnaði upp, hefir hann rekið í suðaustanáttinni út úr Hafnarfirði og verið kominn út í Flóa, þegar snerist til suðvestan áttar. Þá hefur hann hrakið undan veðrinu upp í Borgarfjörð. Það þykir undrum sæta, hvernig togarinn hefir komist stjórnlaust á sandfjöruna þar, sem hann er, þar sem siglingaleiðin inn Borgarfjörð er hættuleg öðrum en kunnugum. Á leiðinni þangað hefir hann sneitt hjá fjölda skerja og grynninga. ... Faxi liggur alllangt frá landi, en aðgrunnt er þarna og víða klettótt. Eftir að hann strandaði fyrst, hefir hann færst nokkuð nær landi. Gefur það til kynna að skipið sé létt og litill leki sé kominn að því. Ekki er viðlit að komast út í Faxa meðan stormur er af þessari átt og sjórinn gengur hátt á land, en ósennilegt er ekki að ganga mætti út í hana á fjöru við venjulegar aðstæður.

Akureyri, mánudag. — Afspyrnurok af suðvestri gekk yfir Akureyri og Eyjafjörð 5. janúar s.l. Veðurhæð mun hafa verið um 10—12 vindstig. Urðu ýmsar skemmdir hér: Loftnet eyðilögðust og fánastengur brotnuðu. Bifreiðir fuku og járnplötur af húsum. Hluti af þaki á hinu nýja húsi prentverks Odds Björnssonar, fauk. Má því búast við, ef rigning kemur, að pappírsvörur skemmist þar, ef ekki tekst að gera við skemmdirnar sem fyrst. Hér var um bráðabirgðaþak að ræða. Nálægt mótum Eyrarlandsvegar og Spítalavegar, rétt austan við Lystigarð bæjarins, fauk stór yfirbyggð bifreið út af veginum og valt niður fyrir brekkuna, sem er allhá og staðnæmdist á bak við húsið 47 í Hafnarstræti. Í bifreiðinni voru Bragi Eiríksson, forstjóri Dagverðarverksmiðju og synir hans tveir Böðvar 13 ára og Eiríkur á þriðja ári. Komst Bragi og eldri sonurinn út á leiðinni, en hinn drengurinn fór alla leið niður. Sakaði hann þó ekki. Þeir feðgar voru fluttir í sjúkrahús, en drengirnir síðan heim til sín, þar sem meiðsli þeirra voru lítil. Bragi er aftur á móti enn í sjúkrahúsi. Er hann meiddur neðarlega á baki. Í Grafarholti, sem er hús vestan Akureyrar, var ungur maður, Björn Þorvaldsson, staddur úti í skúr, sem fauk. Er Björn meiddur á höfði og baki og liggur í sjúkrahúsi. — Öldruð kona, Filippia Kristjánsdóttir, Ránargötu í, er úti var í veðrinu, handleggsbrotnaði. Þetta veður mun vera eitt hið versta, er komið hefir hér um slóðir í mörg ár. Ennþá hafa litlar fréttir borist annars staðar úr héraðinu. — H. Vald.

Í gærkvöldi gerðu menn sér litlar vonir um að Akranesbáturinn Valur væri enn ofansjávar, — en hann var á heimleið er síðast spurðist til hans, nokkru eftir hádegi á laugardag. — Leitarflokkur, sem gekk fjörurnar vestur á Mýrum, hefur fundið þar tvo bjarghringi er bera nafn bátsins, svo og brak. Valur fór í róður á föstudag [4.]. Er veðrið skall á aðfaranótt laugardags og bátar frá Akranesi, er á sjó voru, fóru að halda heim á leið, hafði Valur samflot við vélbátinn Ásmund.

Keflavík, 7. janúar — Vatn kom hér aðeins í gærkveldi, en annars hefir verið vatnslaust hér síðan snemma á laugardag. Stafar það af því, að dælan, sem vatninu er dælt með upp úr vatnsbólinu, gengur fyrir rafmagni. Einnig eru margar olíukyndingar í húsum rafknúnar, þannig að þar er einnig engin upphitun. Hér er því allsstaðar rafmagnslaust og vatnslaust, en annað hvert hús óupphitað að segja má. Eitt frystihúsið hér í bænum hefir sér vatnsból. Ná nú margir í neysluvatn þangað.

Aðfaranótt sunnudags voru tveir bílar skildir eftir á Holtavörðuheiði, en 15 manns hafði dvalið þar í sæluhúsinu nær sólarhring áður en því tókst að brjótast sömu leið af heiðinni og það hafði komið. Áætlunarbifreiðin norður lagði af stað frá Akranesi á föstudag. Var komið í Fornahvamm þá um kvöldið og gist þar. Á laugardagsmorgun lagði Páll Sigurðsson í Fornahvammi á heiðina með farþegana. Á undan áætlunarbílnum fór snjóbíll, er var í Fornahvammi. Seint á laugardagskvöld komst fólkið í sæluhúsið á heiðinni, en þar stöðvaðist vél snjóbílsins og varð eigi lengra komist. Veðurofsinn var gífurlegur og sagðist Páll í Fornahvammi, sem alvanur er vetrarferðum á þessum slóðum, ekki hafa lent í öllu verra.

Enn voru fregnir af illviðrinu í Tímanum 9.janúar:

Frá fréttaritara Tímans á Sauðárkróki. Allmiklir heyskaðar urðu hér í Skagafirði í veðrinu á dögunum og meira tjón á, mannvirkjum en áður hefir verið sagt frá. Að Reykjaborg féll niður gróðurhús. Að Reykjarhóli fauk þak af íbúðarhúsi og Reykjum á Reykjarströnd tættist þak af hlöðu og fjósi.

Að Skútustöðum í Mývatnssveit varð talsvert tjón í veðrinu um helgina. Reif járn af þökum, bæði af bæjarhúsum og útihúsum. Á Melgerðisflugvelli í Eyjafirði urðu talsverðar skemmdir í ofviðrinu. Eyðilögðust raflínur, flugskýli Flugfélags Íslands skemmdist og þak tók af geymsluhúsi, sem er í smíðum. Járn sleit einnig af bröggum.

Keflvíkingar búa enn við kertaljós og vatnsleysi. Varla til vatn í mat og kaffi og fólk hefir aðeins getað þvegið sér sér úr snjó.

Einkafrétt til Tímans frá Hofsósi. Tveir trillubátar á Hofsósi löskuðust af sjógangi í stórviðrinu á laugardaginn, og minni háttar skemmdir urðu á húsum, svo sem að rúður brotnuðu og pappa reif af.

Í ofviðrinu á dögunum fuku fjárhúshlöður að Efri-Brúnavöllum og Löngumýri á Skeiðum. Að Húsatóftum á Skeiðum fauk þak af hesthúsi og vindmyllur fuku að Andrésfjósum og Brautarholti, skólahúsi Skeiðamanna. Víða á Skeiðum voru mannvirki hætt komin. Að Galtafelli í Hrunamannahreppi fauk að nokkru leyti þak af fjósi.

Einkaskeyti til Tímans frá Kópaskeri. Talsverðir heyskaðar urðu hér um slóðir í ofviðrinu síðastliðinn laugardag og allvíða skemmdust þök á húsum. Hins vegar er snjór ekki mikill, og bílfært er um héraðið. Heyskaðarnir urðu einkum í Kelduhverfi, og munu þar hafa fokið um 350 hestburðir af heyi. Mest varð heytjón Jóns bónda Ólasonar í Garði, sem missti 100 hestburði, og Þórarins Jóhannessonar í Krossdal, sem missti 75 hestburði. Á Kópaskeri sukku tveir uppskipunarbátar í hinu mikla ölduróti, sem fylgdi þessu veðri. Í Öxarfirði og Presthólahreppi urðu hvergi stórskaðar af völdum veðursins.

Morgunblaðið segir einnig frá 9.janúar:

Akureyri, 8. janúar: — Fregnir hafa nú borist hingað úr Eyjafirði um skemmdir af völdum óveðursins 5. þ.m. — Á Dalvík fauk bráðabirgðaþak af verslunarhúsi KEA, 340 fermetra stórt. Tók það af í heilu lagi. Svarfaðardalur: Heytjón varð á Ytra-Hvarfi og skemmdir urðu á húsum á Urðum og Ytra-Garðshorni. Svalbarðsströnd: Þak fauk af sundlauginni á Svalbarðseyri, og sjór gekk yfir nýju hafnarbryggjuna þar, en hún er þó talin óskemmd. Fram-Eyjafjörður: Þar urðu víða heyskapur og skemmdir á peningshúsum. Um 100 hestar útheys fuku á Æsustöðum. Þá fauk járn af þökum að meira og minna leyti af útihúsum í Möðrufelli, Grund, Merkigili, Litlahamri og Öxnafellskoti. — Heyskaðar urðu í Villingadal á Finnastöðum og Jódísarstöðum og sennilega víðar, enda þótt nánari fregnir hafi ekki borist enn. Höfðahverfi: Heyskaðar urðu á Skarði og Grund. Hlöðuþak fauk á Barðatjörn, og á Árskógssandi fauk árabátur út á sjó. Hrísey: Þak fauk af hlöðu, en annars mun veðrið ekki hafa verið eins mikið þar og hér innra. Sama er að segja um Möðruvallasókn og Hörgárdal. Á Melgerðismelum eyðilagðist ljósaútbúnaður vallarins. Skemmdir urðu á flugskýli, þak fauk af húsi í smíðum og einhverjar fleiri skemmdir urðu þar. — H. Vald.

Siglufjörður, 8. janúar: Síðastliðinn laugardag brast hér á stórviðri af suðvestri, eitt með hörðustu veðrum sem hér koma. — Veðurhæðin var mest um hádegisbilið. Var þá með öllu óstætt á götunum í mestu hryðjunum. — Skemmdir urðu þó ekki tilfinnanlegar. Plötur tók af húsþökum og gluggarúður brotnuðu. Vitað er um einn mann, sem fótbrotnaði. Hann var í stiga utan á húsi sínu við að loka glugga, er vindhviða feykti stiganum með manninum um. Einn trillubátur sökk hér i höfninni við bryggju. — Vegfarendur urðu að halda sér í staura og girðingar, þegar vindbyljirnir gengu yfir, en flughálka var á götunum. Á sunnudaginn bilaði háspennulínan frá Skeiðfossvirkjun, svo að bærinn hefur nú rafmagn frá síldarverksmiðjunum á meðan. Viðgerð mun fara fram strax og veður lægir og fært þykir. Guðjón.

Sauðárkrókur: — Engar teljandi skemmdir urðu hér í fárviðrinu. Að Lundi, en þar býr Sigurpáll Árnason, garðyrkjubóndi, brotnuðu um 100 rúður í gróðurhúsi — Talsvert mun hafa fokið af heyjum, en einkum urðu Hegranesbændur fyrir heytjóninu. Niður á láglendinu urðu litlar truflanir á mjólkurflutningunum hingað til Sauðárkróks, þrátt fyrir versta veður undanfarna daga. — Jón.

Sauðárkrókur — Um hádegisbil á laugardag, er fárviðrið náði hámarki hér um slóðir, mölvaði grjótfok margar rúður í húsi einu og börn skárust af glerbrotum. Þetta gerðist heima hjá Halli Jónassyni mjólkurbílstjóra, er býr skammt frá Varmahlíð. Grjótfokið buldi á suður- og vesturhlið hússins. Allar rúðurnar í gluggunum á þessum hliðum hússins brotnuðu. Við glerbrotin, sem öll fuku undan veðrinu inn í húsið, skárust tvö börn Halls bílstjóra allmikið á fótum. — Þriðja barnið sakaði ekki og eins slapp móðir þeirra, sem var ein heima með þau, ómeidd. Var Hallur í mjólkurflutningi til Sauðárkróks er þetta gerðist. Konu hans tókst að koma boðum til hans um síma, hvernig komið væri. Var Hallur þá á Sauðárkróki. Brá hann þegar við, náði í héraðslæknirinn og flutti hann heim, en hann gerði að sárum barnanna. —Jón.

Valdastöðum [í Kjós], 6. janúar: — Í fyrrinótt gerði hér aftakaveður af austsuðaustri. Gekk síðan með morgninum í suðsuðvestur. Er þetta með meiri veðrum, sem hér hafa komið. Nokkurt tjón hefur það gert. — Hér á Valdastöðum tók af þak á tveim kvistherbergjum og hefir ekki tekist að lagfæra það enn vegna veðurs. Í Eyjum fauk hey, sem búið var um úti. Eitthvað hefur fokið af járni af útihúsum á stöku stöðum. Hvergi mun mikið tjón hafa orðið það ég best veit. Rúður brotnuðu og sitthvað fleira gekk úr lagi. St.

Í fyrrinótt er viðgerð lauk á háspennulinunni til Hafnarfjarðar, en þá var komið fram undir morgunn, kom enn bilun í ljós. Varð Hafnarfjörður straumlaus klukkan rúmlega sex í gærmorgun [8.]. Var bærinn rafmagnslaus í allan gærdag. Við athugun kom í ljós fjórar bilanir á háspennulínunni. Voru það slit og einangrunarbilanir. Var auðvitað strax hafin viðgerð og unnið sleitulaust uns viðgerð var lokið um kl. 10 í gærkveldi. Höfðu þá verið gerðar ráðstafanir til að bræða allan sjó af vírunum. Þá hafa athuganir verkfræðinga Rafmagnsveitunnar leitt í ljós að sjávarselta hefur sest á háspennulínuna frá Sogi og eins til Hafnarfjarðar og hefur seltan haft í för með sér að bilanir hafa orðið í einangrun, þannig að skammhlaup hefur myndast. Fyrir miðnætti í nótt mun Keflavík hafa fengið rafmagn. Þá er enn unnið við Vífilsstaðarlínuna. Í fyrrinótt voru 15 staurar reistir. Kópavogsbyggð verður fyrsti áfanginn. — Eins er unnið við Lögbergslínuna og miðar því verki allvel áfram. Lokið er til fulls viðgerð á Reykjalínunni.

Eins og áður sagði fór mjög kröpp og djúp lægð hratt til norðurs með Austurlandi þann 8. og aðfaranótt 9. Tíminn segir frá 10.janúar:

Einkaskeyti til Tímans frá Reyðarfirði. Norðvestan ofsaveður skall yfir hér um slóðir um miðja aðfaranótt miðvikudagsins [9.] og varð harðast milli klukkan sex og níu í gærmorgun, en var heldur lægjandi í gærkvöldi. Varð af því margvíslegt tjón, en ekki skaðar á fólki, svo að kunnugt sé. Var ófært milli húsa á Reyðarfirði, er það var harðast. — Flutningaskipið Reykjanes lá við aðalskipabryggjuna á Reyðarfirði í veðrinu. Slitnaði það frá bryggjunni í gær og rak suður yfir fjörðinn og strandaði í sandfjöru hjá bænum Strönd. Mun skipstjóri freista þess að ná skipinu út með morgninum, og telur góðar horfur á, að það takist. Sjólaust er innfjarðar, og skipshöfn ekki í neinni hættu. — Reykjanes er leigu skip á vegum SÍS, en skoskra aðila. Þak sviptist af einu húsi í Reyðarfirði og flúði fólkið úr því. Úr öðru brotnuðu rúður og símalínu og raflínur slitnuðu. Járn tættist af herskálum og tættist víðs vegar um þorpið, fauk á hús og girðingar og olli miklum skemmdum. Tíu til tólf manna flokkur vann að nauðsynlegustu viðgerðum. Svo hart var veðrið, að bifreiðir fuku. Þrír stórir bílar, eign kaupfélagsins ýmist fuku um eða sviptust til í veðrinu og urðu fyrir skemmdum. Jeppa bifreið tók á loft, og kom hún niður á hvolfi, fimm metra frá þeim stað, þar sem hún hafði staðið. Hænsnabú varð fyrir skemmdum um í veðrinu, og fórust um þrjátíu hænsni af þeim sökum. — Víðs vegar um sveitina urðu bilanir á símalínum.

Bátur í hættu í Neskaupstað. Í Neskaupstað losnaði vélbáturinn Goðaborg frá legufærum og lá við, að skipið ræki upp. En fyrir snarræði og harðfengi tókst að forða því og bjarga skipinu.

Í gær var reynt að sprengja með dýnamíti klaka og krap úr farvegi Andakílsár ofan við virkjunina til að auka vatnsrennslið til stöðvarinnar, en það hefir tregðast mjög vegna þess að farveginn hefir fyllt. Blaðamaður frá Tímanum átti í gærkvöldi tal við Óskar Eggertsson stöðvarstjóra, sem þá var að koma heim frá þessu verki og erfiðum viðgerðum á rafmagnslínunum. Sagði Óskar, að tregðan á rennslinu væri svo mikil, að búast mætti við því að grípa yrði til einhverrar lítils háttar rafmagnstakmörkunar, sem aðallega myndi þá koma niður á næturupphitun húsa á orkusvæðinu, þar sem rafmagnið yrði, ef til kemur, helst tekið af að nóttunni. Í fárviðrinu hlóðst mikill snjór, sem síðan hefir orðið að krapi og klaka, í árfarveginn. Er þetta klaka- og krapalag víðast hvar eitthvað á þriðja metra að þykkt. Stórar dýnamítsprengjur, sem þeyttu klakanum upp allmikið voru notaðar, en hroðinn vildi falla aftur ofan í vakirnar og reyndist því þessi aðferð illa og gaf ekki mikinn árangur. Bjóst Óskar við því, að þetta yrði ekki reynt aftur.

Einkaskeyti til Tímans frá Húsavík. Í aftakastórviðrinu, sem gerði hér um helgina urðu þær skemmdir m.a. að brennisteinn, sem fluttur hafði verið ofan úr Námaskarði í haust til útflutnings frá Húsavík og geymdur var í stórum haug á Húsavíkurhöfða, fauk mjög til í. veðurofsanum, og verður allmikið verk að safna honum saman og hætt við að hann hafi nokkuð ódrýgst. Heyskaðar urðu allvíða um héraðið og þök tók af húsum, eins og áður hefir verið skýrt frá hér í blaðinu. Í gær var norðvestan stórviðri á Húsavik og stórsjór.

Morgunblaðið segir einnig af austurlandsveðrinu í pistli 10.janúar:

Fárviðri af norðvestri gekk yfir Austurland í gær, en vegna mikilla bilana á talsímakerfinu, voru litlar fregnir af veðurofsanum og tjóni því, er hann hefur valdið. — Þó bárust fregnir um það frá Reyðarfirði, að leiguskip Sambands ísl. samvinnufélaga, Reykjanes, hafi slitnað upp á höfninni þar og rekið á land. — Vitað var, að áhöfnin var óhult um borð, en um skemmdir á skipinu sjálfu var ekki kunnugt. Í gærkvöldi var talið, að veðrið færi batnandi. Þá var 9 stiga frost á Möðrudal á Fjöllum og stórhríð, Veðurhæðin komst upp í 13 vindstig á Dalatanga á hádegi í gær. Í Neskaupstað var vélbáturinn Goðaborg, 100 rúmlestir hætt kominn, er hann slitnaði frá bryggju, en bátnum tókst að bjarga.

Morgunblaðið segir 11.janúar frá tjóni og hrakningum á sjó:

Hér í Reykjavíkurhöfn eru nú fjögur erlend skip, sem orðið hafa fyrir sjósköðum í veðrunum undanfarið. Þrjú skipanna eru bresk, tveir línuveiðarar og einn togari. Annan línuveiðarann kom Þór með, en hinn kom í fylgd með öðru bresku skipi. Hafði þessi línuveiðari fengið á sig sjó og laskast. Togarinn kom hingað inn í gær, og lagðist að Grófarbryggju. Hann hafði fengið brotsjó á sig suðvestur af Vestmannaeyjum. Hafði sjórinn stórskemmt radartækið, brotið annan björgunarbát inn og sjór hafði komist í neysluvatnið. Fjórða skipið er svo þýski togarinn Buxta, sem Fylkir bjargaði í hafi.

Seyðisfirði, fimmtudag. — Í fyrrinótt og fram eftir degi í gær [9.], var hér norðan fárviðri. Tjón varð þó ekki verulegt. Þó fuku járnplötur af húsum, og vélskipið Víking sleit frá bryggju og rak norður yfir höfnina og í land, en mun ekki vera mikið skemmt.

Veðrið sem gekk yfir Reyðarfjörð í fyrradag, er með verstu veðrum, sem þar hafa komið. Var veðurhæðin svo mikil, að vindhviðurnar rifu upp úr fjörunni hnefastóra steina og feykti þeim langar leiðir. — Flutningaskipið Reykjanes, sem slitnaði frá bryggju, og rak upp í fjöru, komst á flot af eigin rammleik í gærmorgun. Þar í þorpinu tók þak af húsþökum og veðurofsinn hvolfdi stórum bílum, en minni bílar fuku til. Mjög mikið af rúðum brotnaði. Þrjátíu metra hátt mastur ritsímans þar eyðilagðist. Í hænsnabúi einu í Reyðarfirði svipti vindurinn upp hurðinni og 30 varphænur úr því týndust. — Rafmagnið bilaði og sitthvað annað gekk úr skorðum og var fyrir skemmdum af völdum fárviðrisins.

Svo virðist sem nokkur íshroði sé kominn upp að Vestfjörðum og norður af Horni. — Hinsvegar er ekki að sjá af fregnum sem borist hafa, hverskonar ís þetta sé, enda er skyggni slæmt þar. Ef ekki er um samfellda ísbreiðu að ræða, þá telja kunnugir að ísinn muni nú í norðaustanáttinni lóna aftur frá landinu. Í gærdag bárust fregnir um að hafís væri kominn mjög nálægt siglingaleið á Ísafjarðardjúpi. Jakar á stangli voru skammt frá landi í Látravík.

Vestanveðrin í Grænlandssundi rifu íshrafl úr meginísbrúninni og rak til austurs. Þetta íshrafl bráðnaði þó fljótt. Tíminn segir frá þessu og fleira 11.janúar:

Í gær höfðu borist fregnir um hafís úti fyrir Vestfjörðum frá fimm íslenskum togurum. Auk þess barst í gær sú fregn frá Látravík að hafísjaki hefði sést þar þrjú hundrum metra undan landi.

Grindvíkingar fóru ekki varhluta af fárviðrinu. [Hér er væntanlega átt við veðrið þann 5.] Þar fuku næstum alveg tvö fiskihús og þök af öðrum byggingum, einkum útihúsum. Hin nýja bátahöfn reyndist hins vegar vel og sakaði báta ekki þar. Annað fiskihúsið ónýttist með öllu. Fauk af því þakið og veggirnir lögðust saman. Var það eign vélbátsins Hrafns Sveinbjarnarsonar. Vildi til, að búið var að byggja nýtt fiskihús handa þeim bát í sumar, en annar bátur átti að fá þetta til afnota. Hitt fiskhúsið var eign Rafns Sigurðssonar skipstjóra og leigt vélbátnum Óðni. — Standa veggir þess uppi, en þakið og viðir fuku á haf út, Að Hópi í Grindavík fauk þakið ofan af fjósinu og stóðu kýrnar eftir undir berum himni í óveðrinu. Allvíða fauk eitthvað af þökum útihúsa, en hvergi urðu teljandi spjöll á íbúðarhúsum.

Í fyrramorgun [9.] veittu menn því athygli að geysilega mikið jakahröngl hafði safnast í þrengslin í Soginu, þar sem fellur það úr Þingvallavatni og neðan við Kerið, sem er neðan þrengslanna, er klakastífla. Er jakaburður í Soginu gífurlegur. Neðan við Kerið, niður frá Kaldárhöfða, er bugða á fljótinu, áður en það breikkar út í Úlfljótsvatn, og heitir Torfnes. Yfir þetta nes flæðir Sogið vegna klakastíflunnar neðan við Kerið. Kunnugir menn, sem komnir eru vel á miðjan aldur, minnast þess ekki að slíkt hafi gerst nema einu sinni áður. Orsök þessa jakaburðar er sennilega sú, að í sunnanveðrinu hafi brotnað ísskörin á Þingvallavatni upp frá auðum strengnum, þar sem Sogið byltist niður í þrengslin. Er líklegt, að ísjakarnir hafi hlaðist undir skörina, en síðan sprungið fram með jakaburði, er haft hefir þær afleiðingar, sem lýst hefir verið.

Frá fréttaritara Tímans í Reyðarfirði. Bóndinn á Hólmum í Reyðarfirði, missti í veðrinu í fyrradag nýkeyptan, þriggja lesta vélbát. Báturinn var í nausti, bundinn við spil með vírkaðli, en ekkert er eftir, nema slitur úr vírnum og brot úr bátnum, sem fauk út á sjó.

Frá fréttaritara Tímans á Suðureyri. Rétt fyrir jólin byrjaði að snjóa hér, en áður var snjólétt, og um sjálfa hátíðina var iðulaus stórhríð með miklum fannburði. Á annan dag jóla hljóp snjóflóð úr fjallinu norðan fjarðarins, og gekk flóðbylgjan undan því þvert yfir fjörðinn og fast upp að dyrum þeirra húsa í kauptúninu, sem standa neðst á eyrinni. Skemmdir á bryggjum urðu þó litlar og minni en stundum áður, er hlaupið hefir á Norðureyri.

Tíminn segir af snjóflóði í Skriðdal í pistli 12.janúar:

Einkaskeyti frá fréttaritara Tímans á Egilsstöðum. Í ofviðrinu, sem gekk yfir Austurland á þriðjudaginn [8.], féll snjóflóð á bæinn Geitadal í Skriðdal og stórlaskaði húsið, en heimilisfólkið, sex manns, slapp heilt á húfi. Er það talið því að þakka, að snjóflóðið klofnaði á nýbyggðri votheyshlöðu, sem stóð nær fjallinu. Á þriðjudaginn var ofsaveður í Skriðdal og hríð. Um hádegisbilið var húsbóndinn með eldri börnin við gegningar, en húsfreyja heima með yngsta drenginn. Var hún niðri við, í svokölluðu frameldhúsi, en í Geitdal var nýlegt timburhús, tveggja hæða, og sofið á efri hæð. Er það byggt við gamla baðstofu. Vissi Gróa ekki fyrr til en snjóflóðið skall á húsinu með ógurlegum dunum og brothljóði, og lék allt á reiðiskjálfi. — Hrundi snjórinn niður stigann, þar sem gengið var upp á efri hæðina, skilrúm brotnuðu og loft svignaði. Hafði flóðið skollið á stafni timburhússins, er að fjallinu sneri. Við áfall þetta fylltist efri hæðin gersamlega af snjó, og brotnaði mjög en sjálft húsið skekktist á grunni. Hefði fólkið sennilega allt beðið bana ef snjóflóðið hefði komið að næturlagi þegar fólk var í rúmum í svefnherbergjunum á efri hæðinni. Í öðru lagi hefði húsið sennilega gerbrotnað og jafnvel sópast brott í snjóflóðinu, ef það hefði ekki klofnað á votheyshlöðu, sem byggð var við stafn timburhússins síðastliðið sumar. Er það votheysgryfja steinsteypt er stendur allhátt úr jörðu, og nógu hátt til þess að draga úr afli flóðsins og tvístra því. Útihús öll sluppu í snjóflóðinu. Það kom einnig á daginn að fleiri snjóflóð hlupu úr fjallinu og eyðilagði eitt þeirra girðingu á allstóru svæði. Í minnum manna hefir aldrei fallið snjóflóð í Geitdal, en svo vill til, að til eru fornar heimildir um skriðufall á þessum bæ. Hrafnkelssaga segir, að á þessum bæ hafi búið Hallfreður, faðir Hrafnkels, og dreymdi hann þann draum, að hann var beðinn að standa upp og halda brott hið skjótasta. Er hann var farinn féll skriða á bæinn. Kunnugir telja þó, að bærinn standi nú á nokkuð öðrum stað en skriðan féll.

Á miðvikudaginn [9.] urðu allmikil spjöll af völdum fárviðris á Eskifirði. Tveir bátar fóru upp í fjöru og þrjár bryggjur skemmdust. Vélbáturinn Hólmaborg slitnaði frá bryggju og braut að talsverðu leyti bryggjuna, sem hann lá við um leið. Fór báturinn upp í fjöru, skemmdist lítið og náðist út fyrir hádegi í gær. Brot úr bryggju rak á gamla bryggju þar utar með ströndinni og braut hana og einnig aðra gamla bryggju, sem þar var skammt frá. Vélbáturinn Leó fór einnig á land, er hann slitnaði frá bryggju í sama fárviðri. Sá bátur er ekki heldur mikið skemmdur, en liggur ennþá í fjörunni, þar sem ekki hefir tekist að ná honum út enn sem komið er. Í gær var komið gott veður og kyrrt eystra. Snjó hafði ekki hlaðið mikið niður í fárviðrinu, og vegurinn milli Reyðarfjarðar og Eskifjarðar er vel fær, þar sem snjór hefir fokið af honum jafnóðum.

Í ofsaveðrinu á dögunum fauk að mestu leyti hey, sem úti stóð undir striga við beitarhús að Hrísdal. Er það mikið tjón fyrir bændurna í Hrísdal, og þeim mun fremur sem þar var grasbrestur mikill í sumar og heyöflun því með erfiðasta móti.

Einkaskeyti til Tímans frá Bakkafirði. Í ofviðrinu 5. janúar fauk þak af fiskgeymsluhúsi hér á Bakkafirði, og skemmdir urðu á bryggjunni. Nokkur heyskaði varð að Bakka og þak fauk af fjárhúsi. Fleiri minni háttar skemmdir urðu hér i þorpinu og sveitinni.

Í ofviðrinu fauk þak af nýbyggðu íbúðarhúsi að Haugum í Skriðdal og að Vallanesi á Völlum tætti þak af hesthúsi. Fjósinu var bjargað á síðustu stundu, og við sjálft lá, að gamla, stóra íbúðarhúsið i Vallanesi fyki. [Hér er líklega átt við veðrið þann 8. til 9.].

Morgunblaðið segir frekari fréttir af togaranum Faxa 12.janúar:

Borgarnesi 10. janúar. — Togarinn Faxi er talinn óskemmdur þar sem hann stendur kjölréttur á sandeyri undan Rauðanesi. Farið hefur verið um borð í togarann. Var engan sjó að sjá í lestum. Vélarúmið var harðlæst og ekki komist þangað niður, en talið Víst að þar sé enginn sjór. Vátryggjendur munu hafa hug á að ná skipinu á flot, en aðstaða til þess er ekki góð vegna grynninga. F.

Tíminn rekur ófærðarfregnir 13.janúar:

Fyrsti bíllinn úr Vík. Í fyrrakvöld náðist sá áfangi í þessari baráttu við snjóinn, að fyrstu bílarnir austan úr Vík komust til Reykjavíkur. Kom sá fyrsti um eittleytið til Reykjavíkur, en hafði lagt af stað að austan um klukkan 11. Í gær var lokið við að ryðja snjó af veginum frá Þjórsá að Rangá en á þeim kafla var mikill og jafn snjór. Voru notaðar til þess verks stórar og þungar ýtur. Reyndist það nokkru erfiðara fyrir það, að áður voru þarna ruddar snjótraðir, svo að snjórinn á veginum var helmingi meiri en annars hefði orðið, ef ekki hefðu verið traðir til að fenna í og fylla. Nú hefir hins vegar verið tekinn upp sá háttur að reyna í lengstu lög að komast hjá djúpum tröðum, með því að ýta jafnóðum uppgreftrinum vel til hliðar og dreifa honum. Þó að þessar tvær stórvirku vélar lykju við að moka veginn milli stóránna á fjórða degi verksins í gær, voru þar með ekki úr sögunni allar hindranir á leiðinni austur til Víkur. Fyrir austan Landvegamót var tveggja kílómetra kafli eða svo, sem mátti heita ófær ölturn bílum sakir snjóhleðslu. Í gær var verið að vinna að því að ljúka mokstri á þessum kafla. Bílarnir, sem voru komnir að austan, komust ekki hjálparlaust þar yfir og var þeim hjálpað til að komast leiðar sinnar eftir mýrum og móum utan við þjóðveginn. ... Hvalfjarðarleiðin er nú fær öllum venjulegum bifreiðum þótt ekki hafi þær drif á öllum hjólum. Var lokið við að moka leiðina fyrir hádegi í gær. ... Þykkastur var snjórinn í skriðunum hjá Hvítanesi en þar voru um 4 metrar niður á veginn sums staðar. Ennfremur var mikill og jafn snjór á leiðinni frá Ferstiklu að Hrafnabjörgum og á köflum nálægt Þyrli. Sú ruðningsvinna sem nú er af hendi leyst í Hvalfirði til að opna veginn er sú umfangsmesta sem sögur fara af þar og hefur aldrei verið lagt í að moka jafn mikinn snjó þar.

Af öðrum vegum hér syðra er það helst að segja, að Krísuvíkurleiðin hefir verið lífæðin milli höfuðborgarinnar og sveitanna fyrir austan síðan fyrir jól. Hellisheiði lokaðist 22. desember og komust þann dag ekki nema nokkrir þeirra bíla, sem yfir þurftu að komast. Hinir urðu að snúa við og fara Krísuvíkurleiðina. Krísuvíkurleiðin varð mjög erfið í fárviðrinu, þegar flestar leiðir lokuðust, en nú er búið að moka, þar sem þurfti, sem einkum var við Kleifarvatn og í Ölfusinu.

Frá fréttaritara Tímans á Hólsfjöllum. Undanfarna viku hafa verið veðurtepptir á Grímsstöðum á fjöllum fjórir leitarmenn úr Mývatnssveit. Brutust þeir úr gangnamannakofa á Mývatnsöræfum í ofviðrinu fyrra laugardag [5.], þar sem þeim þótti ófýsilegt að verða veðurtepptir þar. — Mývetninga vantar enn nokkuð af fé, og fóru fjórir leitarmenn austur á öræfin. Voru menn þessir frá Reynihlíð, Vogum, Ytri-Neslöndum og Vindbelg. Þeir höfðu verið tvo daga á öræfunum, er stórviðrið skall á, og tóku þá þann kost að yfirgefa gangnamannakofann sem þeir voru í, og halda til Grímsstaða. Er það 10—12 kílómetra leið, en undanhallt veðrinu.

Símasambandslaust hefir verið með öllu við Kirkjubæjarklaustur frá Reykjavík í viku síðan í ofviðrinu um síðustu helgi, þar til í fyrradag. Veðurofsinn var mikill þar sem annars staðar á landinu, en þó tæplega eins mikil veðurhæð sem hér suðvestanlands. Skemmdir urðu ekki teljandi í nærsveitum Kirkjubæjarklausturs. Mikill snjór er nú á þessum slóðum og alger jarðbönn. Ófært er með öllu bifreiðum vestur á bóginn.

Morgunblaðið segir frá illviðrinu að kvöldi 12. janúar í pistli 13.janúar:

Í gærkvöldi brá til hláku með suðaustan átt, slyddu og síðar rigningu. Veður fór versnandi eftir því sem á daginn leið. Í gær kvöldi voru 11 vindstig hér í bænum, en veðurhæðin komst upp í 13 vindstig í stormbyljunum. Í dag mun svipað veður verða, með öðrum orðum fárviðri en af suðvestri með miklum hríðaréljum þegar fram á daginn kemur.

Í gærkvöldi var skíðafólk hætt komið í stórhríð og stormi á leið upp að Kolviðarhóli. Voru í þessum hópi þrír piltar og þrjár stúlkur. — Tveir piltar aðrir sneru við, en voru ókomnir til byggðar, er síðast fréttist.

Tíminn segir frekar af veðrinu þann 12. til 13. í pistli 15.janúar:

Í hvassviðrinu á sunnudaginn [13.] urðu miklar truflanir á rafmagninu frá Sogsvirkjuninni. Síðdegis á sunnudaginn voru sífelldar breytingar á straumnum, svo að taka varð rafmagnið frá Sogsvirkjuninni af bæjarkerfinu, Reykjavík og nágrenni.

Á sunnudaginn og í fyrrinótt lentu mjólkurbílstjórar austanfjalls í hinum mestu erfiðleikum og hrakningum sakir snjókomu og fárviðris. Höfðu margir bílar lagt upp í ferðir frá Selfossi um Árnes- og Rangárvallasýslur snemma á sunnudagsmorguninn og komu sumir til baka í gærkveldi, en aðrir voru ókomnir.

Í hvassviðrinu á sunnudag [13.] urðu nokkur spjöll í Reykjavíkurhöfn á flóðinu. Segja hafnsögumenn að ókyrrðar hafi meira gætt innan hafnarinnar í hvassviðrinu á sunnudaginn, en í fárviðrinu á dögunum. Vestur við verstöðvarbryggjur slitnuðu 4 bátar frá bryggjum og rak misjafnlega mikið um höfnina. Tveimur bátanna tókst að bjarga áður en þá rak frá bryggjunum út á höfnina, en Hermóð og Hvítá rak út úr bátavíkunum og út á höfn. Staðnæmdust þeir við Norðurgarðinn. Tókst að bjarga þeim þaðan í öruggt lægi, án þess að til teljandi skemmda kæmi. Þá hugsaði Hæringur til hreyfings í rokinu á sunnudaginn, en ekki varð útþrá öldungsins þó það sterk, að hann hefði það af með hjálp náttúruaflanna, að losa allar landfestar sínar. Var það ekki nema afturendi skipsins, sem komst á hreyfingu að þessu sinni. Slitnaði skipið frá að aftan og rak frá bryggjunni sá endinn, þannig að stafn sneri að bryggjuhlið. Festingar skipsins að framan héldu, en mjög var óttast um að skipið myndi losna um tíma á sunnudaginn, þegar afturfestarnar voru slitnar. Hefði Hæringur getað gert hin mestu spjöll í höfninni ef hann hefði komist af stað og rekist á bryggjur, báta og skip. Í gærdag var svo unnið að því að binda skipið aftur að aftan og mun nú örugglega gengið frá því að Hæringur hugsi ekki til frekari hreyfings fyrstum sinn, hverju sem tautar. Tveir bátar urðu fyrir nokkrum skemmdum af Hæringi, eða öllu heldur festum skipsins er þær slitnuðu. Voru það Sigríður og Sæbjörg. Í mestri hættu voru þó bátar þeir, sem lágu við Ægisgarð í storminum en síðdegis á sunnudag var vindhraðinn 14 stig í byljunum, eða svipuð aftöku og í fárviðrinu um daginn. En sá var munurinn nú, að það var styttra og menn betur undir það búnir.

Í dag ráðgera Þykkvabæingar að flytja mjólk sína á stórum sleðum yfir Þjórsá á veginn hjá Fljótsdalshólum í Gaulverjabæjarhreppi. Sleðafæri er talið gott og traustur ís á Þjórsá og er þetta eina leiðin fyrir þessa bændur að koma mjólkinni frá sér þar sem vegurinn er með öllu ófær vegna snjóa.

Tíminn segir frá rafmagnsleysi á Akranesi 16.janúar. Það kemur á óvart að þetta er nokkru eftir að versta veðrinu lauk - en vonandi eru dagsetningar samt réttar:

Í gærmorgun [15.} slitnaði niður rafmagnslínan, sem er aðaltaug orkuveitunnar frá Andakílsárvirkjuninni til Akraness. Fóru báðir strengir háspennulínunnar í sjóinn, þar sem línan liggur í löngu hafi milli stálgrindarvirkja yfir ósa Grunnafjarðar frá Súlunesi að norðan, að Hvítanesi að sunnan. Reyndist ekki unnt að gera við þessa bilun í gær, og er Akranesbær því rafmagnslaus eins og sakir standa. Frá því í fárviðrinu um helgina hefir verið ólag á rafveitunni sökum ísingar, sem sest hefir á þræði háspennulínunnar. Hefir þó verið hægt að skipta rafmagni niður á bæjarhluta á Akranesi, þar til þessi síðasta bilun kom til sögunnar snemma í gærmorgun, en þá var allt rafmagn rofið. Gekk heldur treglega að finna þessa bilun, þar sem mönnum kom ekki til hugar, að um svo alvarleg slit væri að ræða, en héldu, að ísing á vírunum ylli truflunum og straumrofi. Eftir hádegið í gær kom svo í ljós, að báðir aðalþræðir háspennulínunnar höfðu slitnað á hinu langa hafi yfir ósunum og fallið í sjóinn. Snjór er mikill efra og illt að komast áfram á bifreiðum. Mun vera ófært að kalla að Ósakjöftunum að norðanverðu, Súlunesmegin, en þangað komu viðgerðarmenn frá virkjuninni gangandi í gær. Hins vegar er fært frá Akranesi inn að Hvítanesi, sem er stutt leið, um fimm kílómetrar. Var farið þangað á stórum viðgerðarbíl strax og vitnaðist um bilunina í gær. Hins vegar var ekki hægt að komast að Ósakjöftunum, þar sem aka þarf eftir sandeyrum til að komast að stálmöstrunum við ósana. Er einungis hægt að aka þann veg, þegar fjara er. Viðgerðarmenn urðu því að hætta frekari aðgerðum í gær, en strax á fjörunni í dag verður reynt að gera við línuslitin þarna og standa vonir til, að það megi takast, svo að rafmagn komist aftur á til Akraness.

Frá fréttaritara Tímans í Stöðvarfirði. Tíð hefir verið heldur hagstæð til landsins í Stöðvarfirði, það sem af er vetrar. Lítill snjór er á jörð og víðast nokkrir hagar.

Frá fréttaritara Tímans á Reyðarfirði. Umferð um fjallvegi er nú stöðvuð með öllu sökum snjóalaga, en veður eru heldur góð og varð á Reyðarfirði vart við illviðri það, sem gekk yfir um síðustu helgi. Póstflutningar um Fagradal fara nú fram á hestasleðum. Þótt ekki sé nærri eins mikill snjór og í fyrra, er samt haglaust á Héraði og eins niður í fjörðum. Snjór er þar ekki mikill, en illt á jörð, sökum þess að frost festi í krapi. Er snjór við sjó ekki meiri en svo, að bílfært er milli Eskifjarðar og Reyðarfjarðar. Í gær kom farþegaflugvél til Reyðarfjarðar í fyrsta sinn um langt skeið.

Einkaskeyti til Tímans úr Mývatnssveit. Rosatíð hefir verið hér frá nýári, og fauk víða ofan af heyjum í veðrinu 5. janúar, svo að þau ódrýgðust mjög, þótt ekki yrðu stórskaðar. Þá fauk einnig gufubaðsstofan í Jarðbaðshólum af grunni og brotnaði.

Í fyrrinótt og fram eftir degi í gær [15.] geisaði eitthvert hið mesta aftakaveður, sem komið hefir um mörg ár við vesturströnd Noregs sunnanverða. Hefir orðið margvíslegt tjón af veðrinu á skipum og mannvirkjum. [Mjög kröpp lægð fór til austurs um Mæri og Þrændalög].

Mikill norðaustanstrengur byggðist upp milli Vestfjarða og Grænlands þann 15. og fór síðan suður yfir landið með enn einu vandræðaveðrinu. Síðdegis þann 17. var það þó að mestu gengið niður vestanlands og síðan eystra líka. Tíminn segir frá 17.janúar:

Í aftakaveðri, sem geisaði fyrir Vestfjörðum í fyrradag [15.] hlaut vélbáturinn Bangsi frá Bolungarvík mikið áfall á miðum út af Rit, brotnaði mjög að ofan og tók út tvo skipverja, þá Magnús Jónsson og Ólaf Steinsson og fórust þeir báðir. Maríu Júlíu tókst að bjarga hinum skipverjunum þremur áður en báturinn sökk.

Frá fréttaritara Tímans á Staðarfelli. Í gær [16.] var hér hvassviðri með allmikilli snjókomu og hefir tíð verið mjög umhleypingasöm að undanförnu. Nokkur snjór er og hefir verið mjög haglítið. Samgöngur eru erfiðar og fáir vegir bílfærir. Brattabrekka er og ófær núna. Nokkur lagís hefir verið á innanverðum Hvammsfirði eins og oft er þegar frost ganga, en líklega mun eitthvað af honum hafa brotið upp í þessu veðri, svo að hann minnkar. Í ofviðrinu á dögunum varð veðurhæð á þessum slóðum ekki eins mikil og annars staðar á landinu, og sluppu þessi byggðarlög því að mestu við skemmdir. Skaðar urðu þó lítils háttar í Saurbænum.

Geysimikill snjór er nú kominn í Rangárvallasýslu, einkum um miðbik héraðsins, og mun ekki hafa verið þar annað eins fannfergi um langt skeið. Eru allar samgöngur stöðvaðar, og daglegt tjón fyrir bændur héraðsins nemur tugþúsunda. Oft hefir einnig verið frosthart, og var í gær 12—14 stiga frost. ... Vegna samgönguteppunnar er einnig að verða þrot á sumum tegundum matar handa mönnum og skepnum, þar eð aðdrættir hafa fallið niður, en birgðir yfirleitt ekki á heimilunum. Þar sem olíu er brennt til upphitunar, er hætt við, að erfiðleikar geti orðið við að halda híbýlum hlýjum, ef ekki auðveldast með aðflutninga. Sex ýtur eru að verki a vegunum í Rangárþingi en þær hafa unnið fyrir gýg, því allt hefir fyllst af snjó jafnóðum er vindað hefir.

Morgunblaðið segir frá stíflu í Soginu í pistli 17.janúar:

Í fárviðrinu á dögunum myndaðist stífla í Soginu vegna krapa- og jakaburðar úr Þingvallavatni. Ísinn á vatninu, sem var 5 tommu þykkur, brotnaði allur í veðrinu. Bárust jakarnir um Þrengslin, í Kerið, þar sem silungurinn er mest veiddur. Þar hlóðust jakarnir upp og mynduðu stíflu. — Í gær hafði vatnið brætt sig niður úr klakastíflunni. Sogið rann að mestu út úr farvegi sínum og inn á túnblett frá Kaldárhöfða, sem þar er, og í Kaldárkvíslina. Flóðið hefur skilið eftir rúmlega mannhæðarháa jakahrannir á túnblettinum og túnið grafist í sundur bæði af vatni og eins hafa jakarnir rótað jarðveginum upp. Óskar Ögmundsson, bóndi í Kaldárhöfða, sagði Morgunblaðinu í gær, að hann teldi hættuna af klakastíflunni liðna hjá. Þingvallavatn væri nú allt lagt á ný. Slíkar jaka- og krapastíflur eru svo sjaldgæfar í Soginu, að ekki er getið um verulega stíflu í því frá árinu 1632 og þar til nú. Þá lokaði hún alveg rennslinu úr Þingvallavatni í Sogið, og þornaði það í nokkra daga. Smávegis stífla myndaðist í því fyrir 60 árum, en hún var ekki nærri eins alvarleg og sú, er nú var þar. Ingólfur Ágústsson verkfræðingur hjá Rafmagnsveitunni sagði Morgunblaðinu að austur við Ljósafoss hefði allt verið tilbúið til þess að setja sprengiefni í stífluna og sundra henni. — Slíkar krapastíflur myndast nú í frostum daglega við Elliðaárstöðina. Og hafa suma dagana verið sprengdar allt að 80 túbur af sprengiefni til þess að sundra stíflunni. Hafa starfsmenn Rafmagnsveitunnar fengið mikla æfingu í að sprengja slíkar stíflur og vita vel, hvernig haga ber sprengingunum.

Að kvöldi 18. og aðfaranótt 19. gerði allmikinn austan- og suðaustanbyl. Veður var þó ekki  eins slæmt og fyrr í mánuðinum. Þá strandaði flóabáturinn Laxfoss hið síðara sinni (og endanlega). Mannbjörg varð. Tíminn segir af þessu þann 19.janúar:

Laxfoss strandaði laust fyrir miðnætti í nótt, er hann var á leið frá Akranesi til Reykjavíkur. Mun hann hafa villst af leið í dimmviðri og austanroki, og lent á grunni, sennilega við Kjalarnes eða við eyjar eða sker út af því.

Í sama veðri fórst bátur í innsiglingunni í Grindavík. Tíminn segir frá því og hrakningum á landi í pistli 20.janúar:

Þau hörmulegu tíðindi hafa gerst, að vélbáturinn Grindvíkingur fórst við landtöku í Grindavík, er hann var að koma úr róðri í fyrrakvöld í hvössu hríðarveðri. Með bátum fórust fimm ungir og duglegir sjómenn. Grindvíkingur var stærsti báturinn í Grindavík, 66 smálestir, hið besta skip. Grindavíkurbátarnir fóru í róður í góðu veðri, hægri austlægri átt um klukkan 4 aðfaranótt föstudagsins. Þegar á daginn leið, hvessti og gerði blindbyl, sem stundum var svo svartur, að skipverjar sáu varla út fyrir borðstokkinn.

Í fyrrinótt [aðfaranótt 19.] voru þrír stórir bílar, sem í voru 70—80 manns, flest verkamenn frá Soginu, á leið til Reykjavíkur. Austanhríð var á, og er kom að Hlíðarvatni, komust bílarnir ekki lengra, enda bilaði þar einn þeirra og ekki tiltækilegt að gera við hann í hríðinni. Þá var það ráð tekið, að þrír menn fóru gangandi til Krýsuvíkur til þess að biðja um ýtuhjálp, en aðrir létu fyrirberast í bílunum. Um morguninn var því veitt athygli, að einn mannanna var horfinn úr bílunum. Hugðu menn í fyrstu, að hann kynni að hafa slegist í för með þeim þremur, sem fóru gangandi til Krýsuvíkur, eða farið á eftir þeim. Þegar bílarnir komust til Krýsuvíkur í gær, kom í ljós að maðurinn hafði ekki þangað komið. Við Kleifarvatn stöðvuðust bílarnir aftur vegna fannfergis, og voru þar saman komnir um tuttugu bílar — áætlunarbílar, mjólkurbílar, olíubílar og fleiri farartæki. Fór þar könnun fram, og fannst maðurinn eigi heldur þar.

Lögreglan í Reykjavík átti harla annríkt í fyrrinótt [aðfaranótt 19.] við að hjálpa fólki, sem lenti í vandræðum, er austanbylurinn teppti allar leiðir, og bjarga drukknum mönnum og heimilislausum, sem lágu víða í húsasundum og sköflum á götunum. Margur borgarinn var líka vakinn í fyrrinótt af mönnum sem ekki komust leiðar sinnar og báðu um húsaskjól. ... Þær aðalgötur bæjarins, sem mest voru farnar, voru nokkurn veginn færar bifreiðum um nóttina, en annars staðar ófært með öllu. Mátti í gærmorgun víða sjá fjölda yfirgefinna bifreiða í sköflum og snjóbeðjum. Þannig voru um tuttugu bílar á litlu svæði við mót Miklubrautar og Rauðarárstígs, og tíu á Suðurlandsbrautinni frá mjólkurstöðinni fyrir Tungu.

Veðráttan segir að þann 20. hafi ísrek lokað Stykkishólmshöfn. Tíminn er síðan enn með fregnir af sama veðri í pistli 22. janúar:

Á laugardagsnóttina síðastliðna var ofsarok af austri á Kjalarnesi, og varð tjón af sums staðar. Í Hjarðarnesi fauk þak af súrheystóft, hlöðu og skúr, gluggar brotnuðu í íbúðarhúsi og járn tættist af bragga. Segir Kristmann Sturlaugsson, bóndi í Hjarðarnesi, að íbúðarhúsið hafi bókstaflega gengið í bylgjum við hamfarir veðursins. Í Saurbæ sleit járn og pappa af heilli húshlið, og í Dalsmynni brotnuðu margar rúður í íbúðarhúsi. Áætlunarbifreið, sem gengur í Kjósina, fauk út af þjóðveginum í Melahverfi á laugardaginn. Voru í henni tveir farþegar, og hlaut annar smávegis ákomu á andlit.

Í fárviðrinu á laugardagsnóttina [19.] brotnuðu 7-—8 steyptir staurar háspennulínunnar til Grindavíkur. Hafa staurar þessir staðið af sér öll veður árum saman og aldrei látið á sjá, þótt veður hafi verið ill, fyrr en nú. Var Grindavík rafmagnslaus af þessum sökum í tvo sólarhringa og eins slitnaði síminn niður á mörgum stöðum og staurar brotnuðu.

Morgunblaðið segir af hrakningum í pistli 22.janúar:

Maðurinn sem villtist frá bílunum austur við Hlíðarvatn í stórhríð aðfaranótt laugardagsins [aðfaranótt 19.], er talinn af. Hans hefur verið leitað árangurslaust af miklum fjölda manns frá því á sunnudaginn. Í gær tóku um 100 manns þátt í leitinni.

Árnesi 21. janúar — Í gær hljóp Laxá yfir þjóðveginn hjá Knútsstöðum í Aðaldal vegna klakastíflu í ánni. Hlaupið heldur áfram, en hefur ekki vaxið frá í gær og er vatnið hálfur metri, þar sem það er dýpst á veginum. Þíðviðri hefur verið undanfarna daga. Ef það helst, standa vonir til að áin nái sér fram. Annars er hætt við samgönguerfiðleikum, sem geta lokað veginum til Húsavíkur.

Eins og áður sagði fór þessi veðrahamur betur með sunnanverða Austfirði en aðra landshluta. Tíminn segir frá 23.janúar:

Frá fréttaritara Tímans á Breiðdalsvík. Jörð er auð að kalla út við sjó á Breiðdalsvík og þar hefir ekki fest snjó á láglendi, að heitið geti, síðan um miðjan desember. Öllu verra er til jarðar þegar fjær dregur sjó og efra í dölum eru víða mikil svellalög og jarðlítið af þeim sökum. Veður hafa ekki verið jafnill þar eystra og sögur fara af annars staðar á landinu. Stormar hafa að vísu verið talsverðir, en engin aftök.

Nú var (nokkurn veginn) friður í rúma viku. Undir mánaðamótin dró aftur til tíðinda. En frost var töluvert. Tíminn segir 30.janúar fréttir bæði frá Siglufirði og frá Reyðarfirði. 

Vetrarríki er nú mikið í Siglufirði, eins og oft er þar á þessum tíma vetrarins. Snjóalög eru mikil, en umferð er þó um allar helstu götur. Er þar ekið ofan á þykkum snjóalögum, sem þjappast hafa saman og troðist undan umferðinni.

Í fyrsta sinn um langt skeið er Reyðarfjörður allur ísilagður svo að skipaferðir eru eins og sakir standa, eða voru í gær erfiðar af þeim sökum. Um hádegi í gær var kominn nokkurra stiga hiti á Reyðafirði og útlit fyrir að ísinn bráðnaði af firðinum, ef veður breytist ekki aftur til frosta. Það er orðið heldur óalgengt að fjörðinn leggi, eins og nú er og gerist slíkt ekki nema í langvarandi frostum og stillum. Þegar stormar eru og rysjótt tíð er ekki hætta á að fjörðinn leggi þótt frost séu mikil. Undanfarna daga hefir verið 10—12 stiga frost á Reyðarfirði og logn, svo að báran hefir ekki getað brotið af sér ísinn jafnóðum. ... Var fjörðurinn lagður alveg út fyrir svonefnd Björg og ekki talið nema fært stærstu skipum inn að Reyðarfirði gegnum ísinn. Í gær [29.] brá svo til þíðviðris og var kominn 2—4 stiga hiti í Reyðarfirði í gær. Var strax byrjuð að koma hreyfing á lagísinn og útlit fyrir að hann leysist að verulegu leyti sundur í dag, ef þíðan helst.

Kropp háloftalægð kom inn á Grænlandshaf úr vestri. Sópaði hún svellköldu heimskautalofti austur um Atlantshaf og ruddi heldur hlýrra lofti norður yfir Ísland. Ekkert eiginlegt hlýtt loft kom þó við sögu. Úr varð nokkuð óvenjulegt veður. Kortið sýnir stöðuna að morgni þess 30. Daginn eftir dýpkaði lægð skammt sunnan við land og þokaðist norður. 

Um kvöldið var lægðin, innan við 960 hPa djúp við Suðurland. [Kortið sýnir hæð 1000 hPa-fk-flatarins - með 40 m hæðarbili, en það samsvarar 5 hPa] Norðan við var mjög hvöss austlæg átt, en hiti rétt ofan við frostmark. Nærri lægðarmiðjunni var vindur hægur og rigning fyrst, en síðan kólnaði og um miðjan dag tók við óvenjuleg fannkoma í vestanátt, um landið sunnan- og suðvestanvert. Kortið hér fyrir neðan sýnir stöðuna í 500 hPa á sama tíma og kortið að ofan.

Kuldinn að vestan hefur leitað langt til austurs fyrir sunnan land. Þar er loft gríðarlega óstöðugt og fullt af snjókomu- og éljagörðum. 

Tíminn segir 31.janúar frá umskiptunum: 

Óvenjulega mikla snjókomu gerði hér við Faxaflóa síðdegis í gær [30.] og kyngdi niður að mestu í logni þvílíkum firnum af snjó á fáeinum klukkustundum, að fádæmi voru. Á Þingvöllum var hinsvegar rigning síðdegis i gær og 2ja stiga hiti. Fram til kl.2 í gær var rigning, sem mátti kallast stórrigning hér í Reykjavík. Þá skipti allt í einu um og tók að snjóa. Snjóaði síðan stanslaust fram eftir öllu kvöldi, og mun snjólagið hafa verið orðið 50—60 sm þykkt seint í gærkveldi, en snjórinn var mjög laus. Klukkan fimm í gær mældist snjóþykktin 23 sm hjá Veðurstofunni. Veðurstofan gerði ráð fyrir norðan ofstopaveðri og verður þá undireins komin stórhríð, er lausamjöllin tekur að fjúka. Í gærkveldi var umferð um göturnar hér í Reykjavík orðin mjög treg bæði vegna blindu og ófærðar. Um aðalgötur voru þó víðast troðnar slóðir en erfitt að mætast. Strætisvagnar gengu þó á flestum leiðum fram eftir kvöldi og Hafnarfjarðarbílar gengu a.m.k. fram um kl. tíu þótt seinfarið væri.

Morgunblaðið segir svipaða sögu sama dag, 31.janúar:

Í gærdag um nónbil tók skyndilega að snjóa hér í bænum. Hafði fram að þeim tíma verið hláka. — Í gærkvöldi klukkan 10 eftir að snjó hafði kyngt niður látlaust í hálfa áttundu klukkustund, var snjódýptin 35 cm, þar sem snjór var jafnfallinn. — Hefur aldrei fyrr á þessum vetri jafnmikið snjóað, á jafn skömmum tíma. Í dag er spáð slíku veðri að ástæða er til að ætla að samgöngur allar muni komast á algjöra ringulreið. Svo snögglega hætti að rigna og tók að snjóa, að maður nokkur er var á gangi í Austurstræti, sagði er hann kom af Lækjartorgi vestur í Aðalstræti: Á torginu var rigning, en hér er snjókoma.

Kortið sýnir að síðdegis þann 31. var lægðin enn yfir Suðurlandi, en hafði grynnst nokkuð. Vindur norðan lægðarinnar var farinn að slakna. Frostlaust er á láglendi um Norðurland, en vægt frost syðra, það var kaldara á Reykjanesvita heldur en á Raufarhöfn. 

Fannfergi þetta varð mörgum minnisstætt - þótt þeir sem það muna séu nú varla yngri en 76-77 ára nú. En þegar ritstjórinn var ungur bar fannfergi þetta jafnan á góma þegar mikið snjóaði í Reykjavík. Að morgni 31.janúar mældist snjódýptin 42 cm í Reykjavík og 48 cm næstu 2 daga (1. og 2. febrúar). Var hærri talan lengi talin snjódýptarmet í Reykjavík - þar til hærri tala fannst (55 cm, frá því í janúar 1937). Snjórinn 1937 stóð þó mun styttra við heldur en 1952 og varð sá síðarnefndi mönnum því minnisstæðari. Það var svo 26. febrúar 2017 sem snjódýpt í Reykjavík mældist 51 cm - eins og margir muna enn. 

Tíminn fjallar 1.febrúar um fannfergið og breytingar á bæjarlífinu. Sömuleiðis læðast að fregnir úr öðrum landshlutum, af hvassviðri og rigningu m.a. er sagt frá því að tvö norðaustanveður hafi gert á Patreksfirði - en lægt á milli. Væntanlega komst skilasvæðið þangað norður um tíma, en hörfaði svo aftur til suðurs: 

Hið óvænta fannfergi breytti á margan hátt bæjarlífinu í gær. Snjórinn var að vísu víðar mikill en í höfuðstaðnum, en hvergi eru menn jafn ósjálfbjarga við slíkar kringumstæður og í borgunum, þar sein lifnaðarhættir fólksins eru bundnir við snjólausar götur. Þeir, sem á annað borð vöknuðu heima hjá sér í Reykjavík í gærmorgun og höfðu verið svo heppnir að þurfa ekki að leita sér gistingar að heiman kvöldið áður, ætluðu varla að þekkja sitt eigið umhverfi og hefðu getað haldið, að þá dreymdi um hvít jól, er þeir nudduðu stírurnar úr augunum. Mörg dæmi eru þess, að menn féllu óforvarandis niður í djúpa snjóskafla upp við húsveggi eða fram af dyraþrepum og áttuðu sig er þeir fundu kaldan snjóinn við andlitið. Allt að axlardjúpur snjór var víða við íbúðarhúsin, einkum í úthverfunum. Á þeim tíma, sem fólk er venjulega á leið til vinnu mátti sjá hvar fólk staulaðist út um snjógöngin, sem það hafði grafið út úr húsunum. Viða voru bílar fenntir bókstaflega í kaf upp við húsgarða og á götunum. Þar sem tekist hafði að losa farartækin, stóðu djúpar og gapandi gryfjur og krakkarnir notuðu veggi þeirra til að grafa inn úr þeim snjógöng og heilar töfrahallir þar sem þau bjuggu sér ævintýraheima.

Vegir máttu heita alófærir hér suðvestan lands í gær, enda náði hin mikla snjókoma um Suðurlandsundirlendið allt austur undir Eyjafjöll en bar austan við var snjórinn töluvert minni. Tíu mjólkurbílar, sem lögðu af stað frá Selfossi í gærmorgun voru ekki komnir til Reykjavíkur í gærkveldi. Að því er fréttaritari Tímans í Hornafirði sagði, gerði nokkra snjókomu þar í fyrrakvöld og stóð hún fram eftir nóttu, en í gærmorgun var komin hellirigning og síðdegis í gær mátti heita að allur snjór væri horfinn. Versta veður var þar, stórrigning, þoka og norðaustan stormur. Á Kirkjubæjarklaustri var svipaða sögu að segja, snjór var þar lítill en svellalög og áfreðar miklir. Í Vík í Mýrdal var snjókoma nokkur en ekki fannkynngi í gær. Ófært var þó bifreiðum vestur frá Mýrdal. Á Hvolsvelli og nærsveitum var snjókoma mikil. Nokkrir mjólkurbílar lögðu þaðan af stað austur undir Eyjafjöll í gærmorgun en sneru við, er skammt var farið, því að alófært var um alla vegi. Mun því nær engin mjólk hafa komið frá bæjum í Rangárþingi í gær og ófært var vestur á bóginn að Þjórsárbrú. Í Árnessýslu var í gær ófært í sumar sveitir frá Selfossi, en mjög erfið færð í aðrar. Komist varð austur að Þjórsárbrú, en verið fjóra tíma að aka tíu kílómetra leið austur að Skeggjastöðum í Flóa. Yfirleitt var hægt að brjótast niður í Flóann, nema í Villingaholtshrepp, og mjög var seinfarið og urðu bílstjórarnir að fara út til þess að kanna, hvar vegurinn væri og þoka bílunum þannig áfram spöl og spöl. Upp á Skeið og Hreppa varð komist, og er snjórinn minni, er upp í Hreppa kemur. Hins vegar var með öllu ófært í Grímsnes, Laugardal og Biskupstungur.

Ófært var með öllu frá Reykjavík upp í Kjós og komust bílar ekki lengra en að Elliðaám og kom því engin mjólk til bæjarins úr Kjós eða af Kjalarnesi.

Einkafrétt til Tímans frá Flateyri. Í fyrrakvöld [30.janúar] gerði hér aftakaveður af norðaustri og var veðurhæð 11—12 vindstig. Fylgdi veðrinu hellirigning. Urðu af veðrinu nokkrir skaðar í höfninni. Strandferðaskipið Hekla var hér við bryggju í gærkveldi og ætlaði að leggja frá og halda förinni áfram um. kl. 10:30 í gærkveldi. Þegar skipið var að losa sig frá bryggjunni og komast út á fjörðinn var veðrið svo mikið, að skipið hrakti upp í fjörusand framarlega á Flateyrarodda. Komst það ekki á flot sjálfkrafa og sat þar fast í fyrrinótt. Klukkan 10:30 i gærmorgun kom varðskipið Þór hingað til aðstoðar og tókst að ná Heklu á flot um kl. 11:40 í gærmorgun. Skipið hafði legið í mjúkum ægissandi og skemmdist ekki neitt, sá ekki einu sinni á því eftir viðkomuna. Vélbáturinn Garðar, sem er 15 smálestir að stærð og var á legunni, dró legufærin og hrakti út á grynningar. Náðist hann þó út í gær en var með brotið stýri og eitthvað meira laskaður. Vélbáturinn Fríða sem er fimm smálestir að stærð slitnaði einnig upp og rak upp í fjöru. Tókst þó að draga hann á land undan sjó, en önnur hlið hans ver allmikið brotin.

Frá fréttaritara Tímans á Patreksfirði. Aftaka norðaustanveður var hér um slóðir í fyrrinótt [aðfaranótt 31.]. Um hádegi í gær var komið indælt veður og blakti ekki hár á höfði, en klukkustund síðar skall aftur á ofsaveður af norðaustri. Tjón af veðrinu er ekki vitað um hér um slóðir. Fjöldi skipa, erlendra og innlendra liggur hér inni, og þeirra á meðal strandferðaskipið Herðubreið, sem varðskipið Þór fylgdi hingað norðan úr Höfðakaupstað.

Morgunblaðið segir einnig af fannfergi og svo norðaustanillviðri norðanlands í pistli 1.febrúar:

Fjöldi Reykvíkinga varð að „moka sig út“ úr húsum sínum í gærmorgun vegna hinnar miklu snjókomu í fyrrakvöld og fyrrinótt, sem er hin mesta, sem hér hefur komið í áratugi. Snjórinn var víða hátt upp á hurðir. Urðu menn að moka frá þeim og traðir í gegnum snjóinn út á götuna.

Mjólkur- og áætlunarbílar sem lögðu af stað um sexleytið í fyrrakvöld upp á Kjalarnes og Kjós, komust ekki nema að Kleifum við Kollafjörð, og höfðu þá verið tólf klukkustundir á leiðinni. Fólkið úr bílunum kom gangandi að Móum á Kjalarnesi í gærmorgun. Hefir það nú raðað sér á bæina þar í kring og bíður átekta.

Ólafsfirði, 31. janúar. — Aðfaranótt fimmtudags [31.] gerði hér eitt mesta norðaustanhvassviðri, sem komið hefir um langan tíma. Járnplötur fuku af þökum nokkurra húsa, raftaugar slitnuðu og rúður brotnuðu á stöku stað, en ekki er vitað um annað tjón. Snjókoma var engin og hefir heldur sigið. Fréttaritari.

Höfn í Hornafirði, 31. janúar. Hér snjóaði mikið í morgun [31.] á skömmum tíma, en snjórinn varð þó aldrei meiri en um 20 cm jafnfallinn. En síðar í dag tók að rigna og er nú mikið krap hér. Það vakti athygli manna og undrun í sambandi við þessa snjókomu, að þótt snjóaði hér um miðjan Hornafjörð, féll aldrei snjókorn úr lofti á Almannaskarð hér fyrir austan og er það alveg autt. Norðar á Austfjörðum snjóaði heldur ekki.

Leigubílstöðvarnar sáu sig neyddar til að loka í gær vegna ófærðarinnar. Margir bílstjórar vildu ekki eiga það á hættu að skemma bíla sína í hinni þungu og erfiðu færð. Þá var og ekki mögulegt fyrir leigubíla að aka eftir fjölmörgum götum, og leiðin var jafnvel lokuð að sumum afgreiðslustaurunum í úthverfunum. Bílstöðvarnar opna ekki aftur fyrr en færðin batnar.

Tíminn segir frá illviðri á Héraði í pistli 2.febrúar:

Einkafrétt til Tímans frá Egilsstöðum. Yfir hundrað fjár hrakti á miðvikudaginn [30.] úr högum tveggja bæja á Jökuldal, Hákonarstaða og Skjöldólfsstaða, sem báðir standa vestan Jökulsár, og hefir ekkert af fénu fundist, þótt leitað hafi verið. Stórhríð af austan skall yfir á Jökuldal á miðvikudaginn, og var þá beitarfé í högum. Á Hákonarstöðum og Skjöldólfsstöðum tókst ekki að ná öllu fénu í hús. Vantar yfir 80 kindum á Hákonarstöðum hjá Sigvalda bónda Torfasyni og sonum hans, en 23 á Skjöldólfsstöðum hjá Þorsteini bónda Snædal. Niðri á Fljótsdalshéraði hefir jörð verið marauð, en uppi á Jökuldal hefir ekki hlánað og er það orðið jarðlítið eða jarðlaust eftir þennan síðasta byl.

Morgunblaðið segir enn af illviðrinu fyrir norðan í pistli 2.febrúar:

Siglufirði, 1. febrúar. — Eitt af mestu veðrum, sem hér koma, geisaði síðustu nótt [31.?] af norðaustri með skúrum. Skemmdir urðu allmiklar hér í kaupstaðnum. Þök fuku af húsum og gluggar brotnuðu. Þak tók af hluta af tunnuverksmiðju ríkisins, m/s Sigurður slitnaði frá bryggju og rak inn í fjöru utan svonefndrar Ásgeirsbryggju. Hann náðist aftur út á flóðinu óskemmdur. Fjölda margir urðu fyrir tilfinnanlegu tjóni af völdum þessa fárviðris. Þurrkgrindur við nótarhjalla, sem standa inni í firði, fuku með öllu. Rafmagnslaust var í ýmsum bæjarhlutum í nótt vegna bilunar á innanbæjarkerfi. Símasambandslaust var út úr bænum vegna bilunar. Harðast mun veðrið hafa verið um og eftir miðnætti. Þari og annað rusl frá sjónum er suður um alla Eyri. Í dag er norðaustan stormur og bleytuhríð. —Guðjón.

Eftir hríðina hlánaði. Morgunblaðið segir frá 5.febrúar

Í hlákunni í gær féllu víða snjóhengjur af húsþökum, en ekki er kunnugt um að slys hafi hlotist af, þó víða hafi legið nærri. Hér í Austurstræti var snjó mokað af þökum nokkurra húsa, t.d. Reykjavíkur Apóteki. — Í Landsbankanum féll snjóhengja gegnum glugga í afgreiðslusal og munaði þar litlu að slys hefði orðið á afgreiðslustúlku.

Í Tímanum 5. febrúar er grein eftir Jón Dúason: „Veðurskeytin frá Grænlandi“. Jón var sem kunnugt er áhugamaður um „réttindi“ íslendinga þar um slóðir. Margt er sagt í greininni en m.a.: En hví er þér kappsmál, að við veiðum við Grænland að vetrinum? Af því að með ofveiði á undanförnum vetrarvertíðum á grunnmiðunum við Suðvesturland og aðra tíma árs á djúpmiðunum og öðrum íslandsmiðum og á Djúpálsrifinu, er búið að strádrepa svo íslandsfiskinn og Austur-Grænlandsfiskinn, er virðist ganga hingað um Djúpálsrifið til að hrygna, að ekkert fiskmagn virðist vera til í sjónum við Ísland til að skapa annað en fisklausa vertíð. Aflalaus vetrarvertíð virðist vera framundan og þær fleiri en ein í röð.

Einnig segir blaðið frekari tíðindi af illviðrinu um mánaðamótin:

Frá fréttaritara Tímans á Hólsfjöllum. Síðastliðinn fimmtudag [31.] skall á ofsaveður af austri um Öxarfjörð. Í þessu veðri brotnuðu sjötíu staurar í símalínunni frá Kópaskeri inn í Öxarfjörðinn.

Féð, sem týndist frá Hákonarstöðum og Skjöldólfsstöðum á Jökuldal í austanhríðinni í fyrri viku, er nú fundið, allt lifandi nema fáar kindur. Margt af því var þó mjög hart leikið og allt fellt í klakabrynju.

Blaðið átti í gær símtal austur á Hérað, og var því skýrt frá, að hreindýr væru nú komin til byggða, enda mun haglaust orðið inni á öræfum og heiðum, þar sem hreindýr halda sig, meðan þau geta satt þar hungur sitt.

Febrúar varð öllu hagstæðari heldur en janúar, en þó ekki tíðindalaus. Óvenjulegast er úrhelli um hluta Vesturlands þ.18. til 20. Úrkoma mældist 94,8 mm í Síðumúla í Borgarfirði að morgni þ.19 og 62,5 mm daginn eftir. Þetta eru tvær hæstu tölur alla mælitímabilsins þar (1934-1986). Veðurathugunarmenn lýsa tíð í febrúar:

Síðumúli: Febrúar var sá mesti votviðramánuður, sem ég man, svo það má segja að á ýmsu gangi þennan vetur síðan á nýári. Þ. 18.,19. og 20. varð úrkoma svo mikil og vatnavextir, að menn muna ekki annað eins. Olli það miklu tjóni á vegum og síma. Staurar brotnuðu og varð ekki við gert fyrr en flóðin sjötnuðu niður. Við vorum símalaus til Borgarness tæpa 2 sólarhringa, frá kl. rúmlega 17 þ. 19. til kl. tæplega 16 þ. 21., höfðum þá 7 veðurskeyti ósend eins og bókin ber með sér. Brýr brotnuðu af læk og síki, svo mjólkurbíllinn komst ekki nema fram undir næsta bæ hér fyrir framan. Hvítársíða var því öll þar fyrir framan samgöngulaus nokkra daga, þar til hægt var að gera við þessar brýr.

Reykhólar (Sigurður Elíasson): [19. Geysilegir vatnavextir. Fyrir voru svellalög og snjór í driftum. Vatn hljóp í útihús, votheystóftir, kartöflugeymslukjallara o.fl. Í Bæ í Króksfirði drukknuðu 4 ær í húsunum. Öðru var bjargað með naumindum].

Lambavatn: Það hefir verið sæmilegt tíðarfar yfir mánuðinn. Oftast snjólítið í byggð, nema skaflar. En svell mikil svo hér hefir alltaf verið jarðlaust að mestu en þar sem er útbeit er komin upp sæmileg jörð um miðjan mánuðinn.

Skriðuland (Kolbeinn Kristinsson): Óstillt veðurfar og úrkomur stórlega miklar. Var það einkenni þessa mánaðar að skammvinnum blotum lauk jafnan með snjókomu og oft rækilegri. Hefur svo til gengið frá áramótum. Haglaust með öllu.

Sandur: Tíðarfarið var fremur milt og veðurgott. Hláka kom þ.17 sem og grynnti til muna á snjó sem var orðinn allmikill. Komu þá upp talsverðir hagar og gerði hjarn og ísalög.

Reykjahlíð: Meiri stillingar en í janúar fyrri hluta mánaðarins. Seinni hluti mánaðarins ágætur. Í lokin rifahjarn og bíl-(jeppa-)fært yfir allt land hér hvaða torfærur sem það geymir í auðri jörð.

Þorvaldsstaðir: [6. Í dag kl.12:30 gekk í áhlaupa vestanhvassviðri með snjókomu og renningi. Þar sem spakt veður hafði verið að morgni höfðu menn almennt rekið fé sitt á beit. Gekk víða erfiðlega að finna féð og koma til húsa. Urðu á nokkrum stöðum hrakningar á fé. T.d Gunnarsstöðum þar sem hartnær helmingur fjárins lá úti um nóttina. Fórust þar nokkrar kindur. Í Saurbæ og Miðfirði hrakti og fé, en hafðist allt daginn eftir.]

Hof í Vopnafirði (Jakob Einarsson): Sama tíðin hélt áfram fyrri hluta mánaðarins sem var í janúar; umhleypingar með illviðrum og jarðbönnum (víða). Hinn 6. gerði manndrápsbyl er byrjaði upp úr kl.1 e.m. í meiri hluta sveitarinnar, en hér með hallandi degi. Varð maður úti
í þeim byl, Stefán Benediktsson bóndi á Þorvaldsstöðum í Selárdal.

Gunnhildargerði: Veðráttan í mánuðinum var mjög óstöðug og harðleikin, en um miðjan mánuð brá til þíðviðra og komu sæmilegir hagar en var mjög svellað.

Teigarhorn: Febrúar má teljast fremur góður. Hagar góðir allan mánuðinn. Þann 7. gerði norðanrok (stórveður), engir skaðar urðu af völdum veðursins.

Þann 5. og 6. fór lægð til norðurs yfir landið eða rétt vestan við það. Í kjölfarið gerði mikið veður af norðvestri um landið norðaustan- og austanvert. 

Morgunblaðið segir enn af illri færð í Reykjavík 6.febrúar:

Mjög vond færð var um götur bæjarins í gær [5.], bæði bílum og gangandi mönnum. Djúp hjólför hafa myndast á öllum götum og hryggirnir víða svo háir, að litlir bílar komast þar alls ekki um. Heita mátti, að aðalumferðagöturnar væru þær einu, sem voru nokkuð greiðfærar. Gátu strætisvagnar t.d. ekki ætíð haldið áætlun.

Tíminn segir frá tjóni sem fannfergið er talið valda trjágróðri í pistli 6.febrúar:

Víða í görðum, þar sem trjágróður er í uppvexti, munu hafa orðið verulegar skemmdir af völdum snjóþyngslanna, þar sem þau eru mest. Toppgreinar hafa brotnað og hliðargreinar bælst niður og rifnað frá stofninum. Snjórinn, sem féll síðast, var yfirleitt mjög laus, og þegar blotnaði í honum, seig hann mjög og skemmdi að meira eða minna leyti ungan trjágróður, sem undir honum var. Munu plönturnar því koma bældar og brotnar undan snjónum, þegar hann leysir.

Morgunblaðið birti 7.febrúar fróðlegt yfirlit um veðurlag í Fljótsdal árið áður, 1951. Við leyfum því að fljóta með hér (svo ritstjórinn týni því ekki - en flytur það á rétt ár ef honum endist aldur og þrek í aðra annálsumferð):

Úr fréttabréfi úr Fljótsdal: Árferði 1951 var í lakara lagi hér í sveit. Janúar var sæmilega góður, en úr því, til sumarmála, illviðrasamt með afbrigðum. Fannalög voru í mesta lagi í Norðurdal og einnig frá Bessastaðaá og út með Lagarfljóti að vestan. Fönn tók aldrei til fulls um sumarið úr gili ofan við Bessastaðagerði. Úr túninu á Brekkugerði hvarf síðasta fönnin um miðjan júlí. Haglaust var að mestu á innstu bæjum í Norðurdal þar til batinn kom með sumarkomunni. Sól vann aðeins á hæstu tindum og hnjótum og voru þeir orðnir margsorfnir til rótar. Langbest var hér um miðjan dalinn og í Suðurdal, einkum í Múlanum. ... Snjór var hér um miðjan dal furðulega lítill, miðað við það sem var, er skammt dró út á Héraðið. Í fjöruborði Lagarins hjá Hreiðarsstöðum, var snjóskafl fram í miðjan júlí, og rétt ofan við bæina á Skeggjastöðum í Fellum mun fönnin hafa horfið nokkru eftir miðjan ágúst. Batinn á fyrstu sumarhelgi var hægur og samfelldur, og gerði hér aldrei frostnótt, svo að ég yrði var. Tíðaríar á sauðburði var ákjósanlegt. Gerði aldrei hret. Klaki var mjög mikill í jörðu, vorið þurrt og ekki hlýtt, og spratt mjög hægt. Á stöku bæ var þó ögn slegið á túnum síðari hluta júní, en almennt hófst sláttur 5.—10. júlí. Heyskapartíð hagstæð fram í miðjan ágúst, en grasspretta almennt léleg. Var jörð þá orðin ákaflega þurr. Neysluvatnsskortur tekinn að gera vart við sig á bæjum. Frá miðjum ágúst samfelldir óþurrkar um nær mánaðarskeið. Ekki gerði stórfelldar rigningar hér nema 14. september. Var þá norðaustan og norðan rok, með stórfelldri rigningu og krapa til fjalla, svo að fáir mundu þvílíkt veður á þeim tíma. Ágæt vika fyrir göngur og hirtust þá mest öll hey, þá orðin talsvert hrakin og misjafnlega hirt, eins og verða vill, er mikið liggur fyrir og áliðið er sumars. Heyskapur varð að lokum í tæpu meðallagi. Gras spratt þó mjög allan óþurrkakaflann. Kartöfluspretta var í meðallagi, en nokkuð misjöfn. Gras féll fyrst hér á Skriðuklaustri 7. september, svo að til muna drægi úr sprettu. Göngum var frestað. Réttardagur í Fljótsdal 30. september. Göngur mjög erfiðar fyrir þokur. Stóðu göngur yfir einum degi lengur, en átti að vera á vesturafréttum vegna þoku. Í Múla og Suðurdal varð að hætta við göngur á fyrirhuguðum tíma. Haustveðrátta allgóð. Harður frostakafli síðustu viku sumars, en lítil snjókoma. Stóð þá yfir síðasta leit á Vesturöræfum og í Rana en ekki þó allvel. Með vetrarkomu kom þíðviðri er hélst fram um 20. nóvember. Nóvember með besta móti. Fé almennt tekið til hýsingar síðast í nóvember. Dimmviðrishríðar og frosthörkur i desember til 10. en úr því allgott til áramóta. Spillti þó jörð síðustu daga mánaðarins, einkum í dölunum. Fé var mjög misjafnt til frálags, yfirleitt tæplega í meðallagi í Fljótsdal. Heimtur af fjalli víða slæmar og einkum heimtist seint. Áttu þokurnar í göngunum mestan þátt í því. Fullorðið fé mun hafa verið í rýrara lagi. Nokkuð mun hafa fallið af hreindýrum s.l. vor. Hræ og beinagrindur hafa allvíða fundist, t.d. á Fljótsdalsheiðinni. Það sem af er þessum vetri hefir ekki frést um hreindýr í nágrenni bæja. 15. janúar ’52. J.P. [Jónas Pétursson].

Nú bárust fregnir af norðvestanveðrinu á Austurlandi. Tíminn segir frá 8.febrúar:

Í fyrrakvöld [6.] gerði aftaka hvassviðri á Austfjörðum. Urðu talsverðar skemmdir af veðrinu. Þök fuku af húsum og íbúar tveggja húsa á Reyðarfirði urðu að yfirgefa hús sín meðan mest gekk á. Á Norðfirði hvessti skyndilega síðari hluta dags. Strandferðaskipið Hekla hafði farið þar frá bryggju um kl. 5:30 og mátti ekki tæpara standa, því að skömmu síðar jók storminn um allan helming. Á Norðfirði urðu þær skemmdir helstar, að þak fauk alveg af nýbyggðu húsi, en auk þess fuku járnplötur fleiri eða færri af mörgum húsum og skúrum niður við sjóinn. Báta sakaði hins vegar ekki, enda flestir farnir suður til vertíðar. Mesti veðurhamurinn stóð til kl. 8—9 um kvöldið og fór þá heldur að lægja. Er þetta eitt með allra sterkustu veðrum, er komið hafa á Norðfirði um langt skeið. Á Reyðarfirði hvessti nokkru síðar og gerði fljótlega hið mesta illviðri með stormi og snjókomu. Raflínur fuku saman og varð mikill hluti kauptúnsins rafmagnslaust í fyrrinótt. Þak fauk af húsi og annað hús skemmdist mikið. Urðu fjölskyldur þessara húsa að flýja úr þeim meðan veðurofsinn var sem mestur. Aðrar skemmdir urðu, en þær stórvægilegastar, sem taldar hafa verið. Ferð Heklu seinkaði um 12 tíma, þar sem skipið komst ekki frá bryggju í Eskifirði meðan hvassast var.

Og heldur áfram 9.febrúar:

Einkaskeyti til Tímans frá Vopnafirði. Í aftaka norðan stórhríðarveðri, sem gerði hér um slóðir á miðvikudaginn, varð Stefán Benediktsson, bóndi á Þorvaldsstöðum i Vopnafirði úti, er hann var á leið heim til sín frá Ljótsstöðum.

Einkaskeyti til Tímans frá Vopnafirði. Í stórhríðinni, sem gerði hér í Vopnafirði á miðvikudaginn [6.] , lentu bændurnir á Hámundarstöðum, sem eru lítið eitt út með firðinum að norðan, í miklum hrakningum með fé sitt og misstu það út í veðrið, en komust sjálfir heim við illan leik. Þeir bændur voru að koma fé sinu heim, er stórhríðin skall á, en urðu á einum stað að fara yfir mikla svellbólstra þar í brekkunum. Féð hvarf út í bylinn. Yfir þessa svellbólstra urðu þeir að hjálpa nokkrum lömbum, sem ekki komust yfir af sjálfsdáðum. Meðan þeir voru að því, rann féð áfram og skall veðrið þá á á meðan og svo skyndilega og glórulaust, að þeir fundu ekki féð aftur. Urðu bændurnir frá að hverfa og komust við illan leik heim til bæjar. Á fimmtudaginn, er veðrinu slotaði, var leit hafin að fénu. Fannst það flest, en nokkrar kindur voru dauðar og féð allt mjög hrakið og þjakað. Voru sumar kindurnar svo illa á sig komnar, að það varð að flytja þær heim á sleðum.

Frá fréttaritara Tímans á Eskifirði. Í fárviðrinu, sem gekk yfir Austfirði á miðvikudagskvöldið [6.], urðu allmiklar skemmdir á Eskifirði. Strandferðaskipið Hekla kom í byrjun veðursins og lá við bryggju um nóttina. Skipverjar mældu veðurhæðina, og reyndist hún vera 14 stig. Skemmdir urðu einkum á bryggjum. Ein þeirra, bryggja Halldórs Árnasonar, sem búið var að endurbyggja eftir fárviðrið 9. janúar, eyðilagðist nú aftur og einnig það, sem eftir var af bryggju kaupfélagsins. En hún skemmdist einnig mikið í fyrra veðrinu.

Nú kom loks sæmilega rólegur tími. Tíminn segir frá 16.febrúar:

Frá fréttaritara Tímans á Húsavik. Mjög mikill snjór er nú kominn hér í sýslunni, einkum fram til dala, enda hefir snjóað öðru hverju að undanförnu. Af og til er þó brotist á bílum framan úr Aðaldal og Reykjadal með mjólk, en bílarnir fara mjög troðna slóð ofan á snjónum. Ekkert er róið frá Húsavík um þessar mundir, enda er algert aflaleysi á næstu miðum og gæftir mjög stirðar.

Í gær var mjög gott veður í Reykjavík, lygnt, en úrkomulaust fram á kvöldið, að gerði sallarigningu, sem minnti á vorúða. Hiti var þó ekki að ráði yfir tvö stig

Frá fréttaritara Tímans á Hvolsvelli. Orðið er sæmilega fært um flesta aðalvegi i Rangárþingi og hefir verið nokkra daga. Snjóalög eru geysimikil í sýslunni og meiri en venjulegt er. Snjórinn er hlaupinn í gadd og þarf mikla þíðu til að vinna á honum svo að um munar. Eru ísalög og meiri en venjulegt er. Alger jarðbönn hafa verið í sýslunni síðan um hátíðar, og veturinn orðinn mjög gjaffrekur, miklu harðari til beitar en verið hefir um langt skeið.

Þann 17. til 19. var mikil hæð vestur af Bretlandseyjum. Beindi hún mjög hlýjum loftstraumi langt úr suðri til landsins með mikilli úrkomu og vatnavöxtum.

Kortið sýnir stöðuna í 500 hPa að kvöldi þess 18.febrúar. Lægðardragið vestan Grænlands mjakaðist síðan austur yfir og þann 20. gekk vindur í vestur á landinu og þornaði upp. Síðan gerði skammvinna norðanátt.

Hér má sjá veðrið að morgni 19.febrúar. Þá er „þriggja“ og „fjögurra punkta“ rigning á fjölmörgum veðurstöðvum á landinu suðvestanverðu og norður í Skagafjörð. Frostlaust er á láglendi um land allt, en á Hornbjargsvita er stutt í kalda loftið, hiti rétt yfir frostmarki.  

Tíminn segir af hlákunni 19.febrúar:

Síðustu dægur hefir verið þíðviðri um allt land, og er von til þess, að þíðviðrið haldist enn fyrst um sinn. Enn er þó ekki komin upp jörð í mörgum héruðum, og er allt grátt yfir að líta af krapi og svellum, sem þíðan er lengi að vinna á. Dagana áður en þíðan kom hafði í ýmsum sveitum farið fram fóðurbirgðaskoðun, og mun sums staðar hafa komið í ljós, að ekki yrði nægt hey handa bústofninum, ef harðindi héldust til vors, en aftur á móti aðrir verið aflögufærir, svo að ástand í þeim efnum var yfirleitt ekki talið ískyggilegt, þótt sums staðar á landinu yrði síðastliðið sumar heyfengur í rýrara lagi vegna kals.

Tíminn segir af vatnavöxtum 20.febrúar:

Í fyrrinótt hljóp stórflóð í allar ár í Borgarfjarðarhéraði, á Mýrum og í Hnappadalssýslu, vegna geysilegrar rigningar og örrar leysingar og í gærmorgun var sums staðar farið að renna yfir vegi, svo að umferð tepptist, og ágerðist þetta í gær. Þó virtist sem flóðin myndu hafa náð hámarki sínu seint í gær og voru þá komnar krapahryðjur upp í Norðurárdal og árnar hættar að vaxa. Fréttaritari Tímans í Borgarnesi, Jón Guðmundsson, átti tal við menn víðs vegar um það svæði, þar sem vatnavextirnir voru mestir, og fer hér á eftir frásögn hans: Í hvern læk í héraðinu hefir hlaupið geysilegur vöxtur á skömmum tíma, og stórárnar flæða viða yfir bakka sína, svo að sums staðar er eins og hafsjó yfir að horfa. Fregnir úr Reykholtsdal segja, að ekki vanti nema eitt fet til þess að vatnið nái brúnni á Reykjadalsá hjá Kleppjárnsreykjum, og svipað borð er undir brúnni á Norðurá hjá Hlöðutúni. Foraðsvöxtur er í Grímsá, Flókadalsá, Þverá og öðrum vatnsföllum. Vöxtur í Norðurá er ógurlegur og sagði Tómas Jónasson bóndi í Sólheimatungu að þetta flóð væri með því mesta sem hann minntist. Tveir bæir í Stafholtstungum Flóðatangi og Melkot eður algerlega umflotnir. ... Einn staur í rafmagnslínunni hefir brotnað og er rafmagnslaust í Stafholtstungum. í Sólheimatungu standa fjárhúsin nokkuð frá bænum, og var farið ríðandi á þau í gær. Liggur leiðin yfir mýrarsund, og tók vatnið í kvið á hestinum. Sjálf standa fjárhúsin það hærra, að vatn náði þeim ekki.

Þórdís Fjeldsted, húsfreyja í Ferjukoti, sagði að bærinn þar væri algerlega umflotinn, og komið vatn í kjallarann, en þó ekki meira en svo, að ganga mætti þar um á hnéháum stígvélum. Í gærmorgun var Hvítá þegar tekin að renna yfir veginn Hvítárvallamegin við brúna, svo að mjólkurbílar komust ekki leiðar sinnar, og í gær fór einnig að renna yfir veginn vestan Ferjukots við Síkið svonefnda, svo að sú leið lokaðist einnig. Klaki er enn í vegunum, svo að þeim er síður hætt við skemmdum, en mæði vatnið lengi á, hljóta þeir að grafast sundur á stórum köflum. Sesselja, húsfreyja í Dalsmynni sagði að Norðurá rynni þar yfir þjóðveginn og sömuleiðis við Litluá fyrir framan Hvamm. Páll Sigurðsson, veitingamaður í Fornahvammi, var í fyrrakvöld á heimleið úr Reykjavík, og komst hann ekki yfir torfærurnar. Jón frá Múla var einnig á leið norður i land í gær, og komst hann fram hjá Dalsmynni, er snjóýta hafði ýtt jakahrönn af veginum. Það er talið mesta happ, að Norðurá hefir ekki náð að ryðja sig, nema á köflum. — Hefir hún yfirleitt lyft ísnum eða rennur ofan á honum, en hefði hún brotið hann af sér, hefðu sennilega myndast klakastíflur, er valdið hefðu enn ægilegra flóði og sjálfsagt stórtjóni, er áin sprengdi þær.

Vestur á Mýrum og í Hnappadalssýslu hafa ár einnig hlaupið úr farvegi sínum. Sigurður Brynjólfsson mjólkurbílstjóri, er fór vestur í Miklaholtshrepp, segir, að Núpá í Eyjahreppi hafi flætt yfir veginn, og sömuleiðis Urriðaá í Álftaneshreppi. Varð hann þar að fá jarðýtu til þess að hreinsa jakahrönn af veginum, áður en hann komst leiðar sinnar. Síðdegis í gær var yfirleitt að stytta upp á þessum slóðum og vindur að snúast til vestlægari áttar, svo að þess má vænta, að úr flóðunum hafi dregið í nótt, og brátt muni fara að fjara í ánum.

Morgunblaðið segir einnig flóðafréttir þann 20.febrúar:

Reykhólum, 19. febrúar. — Þíðviðri og mjög mikil rigning hefur verið hér um slóðir undanfarna tvo sólarhringa. Þannig rigndi hér á Reykhólum frá hádegi í gær til jafnlengdar í dag 63,4 mm. Þetta hefir orsakað, ofan á mikinn snjó og svell, sem fyrir er, óvenjulega vatnavexti, þannig að skapast hafa af því margvíslegir erfiðleikar. Hér á Reykhólum hafa kartöflugeymslur fyllt af vatni og vatn hefir einnig komist í heyhlöður, svo að menn hafa þurft að standa í stöðugum vatnsaustri um leið og reynt hefir verið að bægja vatnsflóðinu frá húsunum. Þó hafa erfiðleikarnir verið mestir í Bæ í Króksfirði. Þar flæðir vatnið inn í fjárhúsið og hlöðuna, sem hvorttveggja eru nýjar og vandaðar byggingar. Vann þar fjöldi manns í gærdag við að veita vatninu frá húsunum. Tókst þannig að bjarga heyinu, sem annars var í hættu. Sennilegt er að hér hafi víðar skapast erfiðleikar vegna þessara snöggu og óvenju vatnavaxta. — J. G.

Þykkvabæ, 19. febr. — Þykkvibærinn er nú umflotinn vatni. Stafar það af því að ís hefur enn ekki tekið af Djúpánni neðanverðri, en er ofar dregur er allur ís af henni horfinn. Er svipað umhorfs í Þykkvabænum nú og er vatnsflóðin gerði þar i fyrra. Öll Safamýrin allt upp að Bjóluhverfi er undir vatni en frá Þykkvabæ að Bjóluhverfi er um 10 km leið. Á veginum til Þykkvabæjar er vatnið víða um metri á dýpt. Ófært er með öllu að Þykkvabæ og hafa mjólkurflutningar því lagst niður. Tjón af völdum vatnsflóðsins hefur orðið hjá Sigurði Sigurðssyni bónda í Miðkoti í Þykkvabæ. Komst vatn i heyhlöður hans, en ekki er vitað hve miklum skemmdum það hefur valdið. Um 80 hestar af heyi voru í hlöðunni. Ekki er talið fært að sprengja ísinn af ánni, en haldi leysingunum áfram mun vart líða á löngu áður en stíflan hverfur. Geri hins vegar frost getur leitt til erfiðs og alvarlegs ástands fyrir Þykkvabæinga. — M.

Tíminn segir enn af flóðunum 21.febrúar:

Frá fréttaritara Tímans á Hvolsvelli. Geysimikill vatnselgur hefir verið hér um slóðir í hlákunni undanfarna daga. Hefir orðið ofurlítið tjón af því bæði hér á Hvolsvelli og eins eyðilagðist ein brú í Fljótshlíð. Mikið uppistöðuvatn safnaðist á flatlendinu umhverfis Hvolsvöll og braut sér leið fram í gegnum kauptúnið. Kom vatn í nokkur hús og varð af smávægilegt tjón. Úr geymsluhúsum kaupfélagsins varð að bera allmikið af vörum þar sem vatn komst inn í þau og grafa frá þeim til að veita vatninu framrás. Eitthvað skemmdist af vörum en þó ekki svo mikið að telja mætti brögð að. Klakastífla var undir brúnni á Þverá og rann vatn á breiðu svæði beggja megin hennar. Bílar komust þó leiðar sinnar eftir veginum en urðu að aka í alldjúpu vatni á köflum. ... Í gær var nokkuð farið að sjatna. Á Merkiá sem er á milli bæjanna Múlakots og Hlíðarendakota í Fljótshlíð féll brúin niður og brotnaði. Þetta er steinbrú fremur lítil og hafði vatnið komist fyrir enda hennar og grafið undan öðrum stöplinum. Er því ófært bílum fram í Fljótshlíð sem stendur. Vatn sprengdi hlöðuvegg á einum bæ í Fljótshlíð, rann inn í hlöðuna og skemmdi nokkuð af heyi. Í Þykkvabæ urðu og mikil vatnsflóð frá Djúpá og var mestur hluti Þykkvabæjarins umflotinn og láglendi allt undir vatni. Var ófært þar um alla vegi um skeið. Vatn komst og í heyhlöður á einum tveim bæjum og eyðilagði nokkuð af heyi.

Frá fréttaritara Tímans í Öræfum. Hér í Öræfum hefir verið óvenjulegt hagleysi í vetur af völdum snjóa og ísalaga. Hefir verið haglítið af og til síðan í síðari hluta desembermánaðar og fram undir þetta, og því eiga menn ekki að venjast hér í sveit. Nú er jörð allgóð, en þó var þíðan ekki svo mikil, að ár ryddu sig. Einkafrétt Tímans úr Öræfum. Séra Eiríkur Helgason, prestur í Bjarnanesi í Hornafirði, þjónar öllum Söfnuðum í Austur-Skaftafellssýslu, og er það allvíðlent svæði til prestsþjónustu og getur verið örðugt yfirferðar, bæði vetur og sumar. Nú í þessum mánuði varð séra Eiríkur að fara vestur í Öræfi til þess að jarða aldraða konu. Fór hann þessa för ríðandi. Þegar presturinn ætlaði að halda heimleiðis úr þessari embættisferð varð meira en lítil töf. Hann var sjö daga að brjótast austur í Hornafjörð og þar af var hann þrjá daga veðurtepptur.

Frá fréttaritara Tímans í Staðarsveit. Er birti í gærmorgun var láglendið hér eins og hafsjór yfir að lita eftir rigningarnar, og var alltilkomumikið að horfa yfir þetta mikla flóð. Ár og lækir höfðu hlaupið úr farvegum sinum og runnu viða yfir vegi, en ekki mun hafa orðið tjón að því vegna þess, að jörð var freðin. Ís brotnaði yfirleitt ekki af ám, og enn er svell yfir nær allt, er jörð kemur upp úr vatninu. Víða á bæjum, einkum miðsveitis, rann vatn í fjárhús og hlöður, en verulegt tjón mun ekki hafa orðið af því.

Frá fréttaritara Tímans á Blönduósi. Í gær [20.] var hér mikil snjókoma í logni fram eftir degi og mátti búast við iðulausri stórhríð ef hvessti eins og við mátti búast. Undanfarna þrjá daga hafði verið afbragðsgóð hláka og var komin góð jörð upp um allar sveitir. Mikill vöxtur var í öllum vatnsföllum í héraðinu og flóðu þau sums staðar yfir bakka. Vatnsdalur var sem einn fjörður og flóði þar yfir allt láglendi, en hvergi mun hafa orðið tjón að ráði og vatn ekki farið í hús svo að til skaða yrði.

Frá fréttaritara Tímans á Egilsstöðum. Um allt Fljótsdalshérað eru nú góðir hagar og svo mun einnig vera inni í dölunum. Um mið-héraðið er alautt.

Frá fréttaritara Tímans í Reykhólasveit. Óhemjurigning var hér í þrjá daga, og mældist úrkoman alls 103 millimetrar, en fyrir var mikið af snjó og svellalög, svo að afrennsli varð geipilegt. Vatn hljóp víða í kjallara íbúðarhúsa, gripahús, heyhlöður og kartöflugeymslur, og er ekki vitað til fulls um skemmdir á heyi og öðru. Í Bæ í Króksfirði var um tíma ískyggilegt ástand. Þar flæddi vatn á 300 kinda fjárhús og sambyggða hlöðu, og náði vatnið í hlöðunni karlmönnum í mitti. Fyrir atorku Bæjarmanna og nágranna þeirra tókst að bjarga fénu brott og lækka vatnið í hlöðunni. Á Reykhólum komst kalt vatn saman við heita vatnið, sem notað er til upphitunar, svo að kalt varð í flestum húsum. —

Frá fréttaritara Tímans á Fosshóli. Ágæt hláka var hér um slóðir síðustu daga en í gær brá til ofurlítillar snjókomu, en þó var veður sæmilegt. Hláka þessi nægði þó ekki til að góð jörð kæmi upp í uppsveitum, og í Bárðardal til dæmis er enn lítil jörð nema helst á fremstu bæjum. Ófært hefir verið yfir Vaðlaheiði um langan tíma og hefði þó verið ódýrt og auðvelt að gera hana færa núna í þíðunni með því að fara yfir hana með ýtu. Eru miklir erfiðleikar á ferðum milli Húsavíkur og Akureyrar og úr sveitunum austan Vaðlaheiðar, því að skipaferðir eru litlar milli Akureyrar og Húsavíkur og þurfa menn margoft að fara þá leið landveg. Nokkur vöxtur hljóp í Skjálfandafljót í hlákunni en ekkert jakahlaup kom. Ekkert hlaup kom heldur í Laxá og hefir verið gott lag á rafveitunni að undanförnu, en fram eftir janúar var vatnsskortur nokkur.

Morgunblaðið segir sömuleiðis vatnafréttir 21.febrúar:

Akureyri, 20. febr. — Mikil hlýindi hafa verið hér í Eyjafirði í nokkra daga og hefir hlaupið mikill vöxtur í árnar hér um slóðir. Á þriðjudaginn var Akureyrarpollur morandi af framburði Eyjafjarðarár og flæddi áin yfir bakka sína á láglendinu í Eyjafjarðardalnum, svo sem fjörður væri á að líta. Hörgá óx einnig mikið og flæddi hún yfir bakka sína neðarlega. Einnig hljóp mikill vöxtur í Svarfaðardalsá svo áin ruddi sig og hlóð upp íshröngli og rofnaði símsambandið hjá bænum Bakka á línunni sem liggur frá Akureyri um Heljardalsheiði til Skagafjarðar. Ekki var vitað í gær um hve mikla bilun væri að ræða þarna, en aðstaða erfið til viðgerða, því Svarfaðardalsá flæðir langt yfir bakka sína. Í dag hefir veðurátt breyst og kólnað með norðanátt. — H. Vald.

Siglufirði 20.febrúar: Hér hefur verið óhemju hláka undan farna þrjá daga, Hefur snjó tekið svo upp, að líkast er sem verið hafi vorleysingar. — Í dag brá til stórhríðar af norðri með stormi, en úti fyrir er stórsjór og því nokkurt brim hér inni. Hér er Hvassafell og ætlaði það til Hofsóss. En vegna veðurs úti fyrir hefur skipstjórinn frestað brottför skipsins. Götur hér í bænum voru orðnar allgreiðfærar er hríðin brást á, en hætt er við að fljótlega verði ófært aftur. Guðjón.

Í blaðinu í gær var skýrt frá flóðum vegna hláku, bæði vestur á Barðaströnd og eins í Þykkvabænum. — Í gær höfðu flóð þessi sjatnað mjög, enda var snjókoma og kaldara veður um land allt í gær. Skemmdir á vegum hér í nærsveitum Reykjavíkur hafa ekki orðið teljandi af völdum vatnavaxtanna og var unnið að lagfæringum þeirra í gær. Vegurinn á Miðnesheiði skemmdist á kafla og einnig urðu lítilsháttar skemmd á vegaspottanum niður í Þorlákshöfn.

Valdastaðir í Kjós, 20. febrúar. Í gær urðu hér í Laxárdalnum meiri vatnavextir en orðið hafa um margra ára skeið. Vegna hlákunnar hljóp mikill vöxtur í Laxá og flæddi hún yfir bakka sína og eins varð af mikið vatnsflóð er snjóinn tók upp. Var Laxárdalur allur undir vatni í gær. — Skemmdir hafa orðið nokkrar á veginum, bæði norðan Laxár og eins við Bugðubrú. Vegna vatnavaxtanna fór engin mjólkurbíll úr Kjósinni í gær. Mikill vöxtur hljóp í Bugðu og varð jakaburður mikill. Brotnaði við það einn símastaur og er því símasambandslaust í sunnanverða Kjósina. Býlið Káranes var allt umflotið í vatnavöxtum og sumarbústaður Eggerts Kristjánssonar. Í dag hefur flóðið rénað mikið, en Laxá er þó ekki enn komin í sinn venjulega farveg.

Tíminn segir 22.febrúar fyrst frá tíð í Skagafirði 1951 (við leyfum því að fylgja með) - en síðan er getið um hvassviðri eystra:

Í blaðinu er fréttabréf úr Skagafirði - m.a. er rakin tíðin árið áður, 1951: Árið 1951 verður að teljast í röð harðindaára til landbúnaðar. Veturinn var snjóþungur og miklir erfiðleikar um alla flutninga, svo að þeir hafa ekki verið svo erfiðir síðan mjólkursamlagið var stofnað, eða laust eftir 1930. Haglaust mátti teljast í öllu úthéraðinu, en nokkur léttir fyrir hross í Blönduhlíð og Dölum fram. — Allmikið var notað af fóðurbæti og allt komst vel fram. Þó voraði heldur seint. Sauðburður gekk ágætlega. Gróður kom seint og grasspretta á túnum varð rýr, mest vegna kalskemmda. Aftur voru flæðiengjar góðar og sumstaðar ágætar. Heyskapur varð yfir leitt fyrir neðan meðallag og heyskapartími langur og leiðinlegur. Þó voru aldrei stórrigningar. Stóð heyskapur allt fram í október. Þegar kom fram í september, kom fyrst góð heyskapartíð og stillur, sem stóðu óslitið framyfir miðjan nóvember. Snjókomu nokkra gerði fyrir og um mánaðamótin nóvember/desember, en tók fljótt af aftur. Héldust snjóleysur og gott tíðarfar fram til áramóta.

Í fyrradag [20.] gerði ofsaveður á Norðfirði og í fyrrinótt rak vélbátinn Björgvin NK 26 upp af legunni þar. Hann skemmdist þó lítið og hafa verið gerðar ráðstafanir til að ná honum út aftur sem fyrst. Björgvin er sex lestir að stærð.

Tíminn segir 23.febrúar frá merkilegu flóði í Svínadal í Austur-Húnavatnssýslu:

Einkafrétt Tímans frá Blönduósi. Síðdegis í gær [22.] ruddi Sléttá í Sléttárdal, framan við Svínavatn í Húnaþingi, sig eftir tveggja daga alihart frost, og skall hlaupið á samkomuhúsinu, sem stendur á áreyrunum við suðurenda Svínavatns. Bjargaðist fjölskylda, sem bjó í kjallaranum, á síðustu stundu upp í samkomusal hússins. Vöxtur hafði verið í Sléttá um daginn, en síðan dottið niður, er frysti, að því er virtist. Furða menn sig þeim mun meira á þessu skyndilega hlaupi í gær. Venjulega er þessi á aðeins lítill lækur. Sléttá rennur milli Stóradals og Litladals röska tvo kílómetra fyrir framan Svínavatn. Milli klukkan fjögur og fimm í gær sá fólkið í Litladal, þar sem feðgarnir Karl Þórólfsson og Haraldur Karlsson búa, að hlaupið kom í háum hrönnum og með ógurlegum hraða niður dalinn. Var það um tvo kílómetra ofan við Litladal, er það sást fyrst. Í kjallara samkomuhússins á eyrum Sléttár við syðri enda Svínavatns bjó Sigurbjörn Sigurðsson, kona hans og þrjú börn, hið yngsta á fyrsta ári og hið elsta fjögurra ára. Þótti Litladalsfólkinu þegar sýnt, að samkomuhúsið væri í hættu, hljóp í símann og hringdi þangað. Sigurbjörn var ekki heima, en kona hans kom í símann. Er hún hafði heyrt hvers kyns var, hraðaði hún sér sem mest hún mátti með börnin upp í samkomusalinn á efri hæðinni. Í sömu svifum og hún hafði komið börnunum upp, skall vegghá flóðalda á húsinu. Svo ótt bar hana að. Flóðaldan braut á svipstundu glugga og hurðir í húsinu og kjallarinn fylltist af íshroða og krapaelg, en húsið allt nötraði við, er vatnið beljaði á því. Innanstokksmunir í íbúðinni í kjallaranum munu hafa skemmst stórlega, og matvara ,sem þar var geymd, eyðilagst. Fólk af næstu bæjum kom á vettvang skömmu eftir að flóðaldan náði samkomuhúsinu ,og var í gærkvöldi hafist handa um að koma ánni aftur í réttan farveg, enda rénaði ofsi flóðsins fljótlega, eftir að fyrsta flóðaldan var komin hjá. Þykir sýnt, að áin hafi stíflast af mikilli jakahrönn uppi í Sléttárdal, en vatnsþunginn síðan sprengt hana.

Frá fréttaritara Tímans í Holtum. Í rigningunum á dögunum gróf vatn undan brú á Saurbæjarlæk í Holtum, svo að hún er ófær. Þá rann Rangá einnig gegnum veginn fyrir neðan Djúpós, en viö þær skemmdir var verið að gera í fyrradag.

Frá fréttaritara Tímans á Sauðarkróki. Í síðustu stórhríðinni fyrir hlákuna á dögunum fennti hóp hrossa í Sæmundarhlíð í Skagafirði í gili sunnan við bæinn Fjall. Munu þetta hafa verið útigönguhross. Hrossin, sem fennti, voru sjö talsins, og hafa tvö þeirra fundist lifandi, þrjú dauð, en tvö eru ófundin. Halldór Benediktsson, bóndi á Fjalli, átti bæði hrossin, sem fundust lifandi, og tvö af hinum, tvö átti Pálína Konráðsdóttir á Skarðsá og eitt Skarphéðinn Eiríksson í Vatnshlíð. Það er fátítt, að hross fenni þannig í byggð. [Spurning hvaða dag þetta hefur verið - líklegast er átt við hríðina þ.6.]. 

Tíminn segir nánar af flóðinu í Sléttá 24.febrúar:

Tíðindamaður blaðsins átti í gær tal við Sigurbjörn Sigurðsson er býr ásamt fjölskyldu sinni í samkomuhúsinu við Sléttá, við suðurenda Svínavatns, er flóðaldan skall á í gær. Sagði hann, að skemmdir á innbúi hefðu orðið minni en ætlað var í fyrstu og búið væri nú að hreinsa vatn og krap úr kjallara hússins. Sigurbjörn sagði að flóðaldan hefði skollið með miklu afli á horn hússins sem er úr steini og hefði flóðið klofnað á horninu. ... Gluggar brotnuðu á hlið hússins og streymdi vatnið og krapið inn í kjallarann. Kona hans var á leiðinni upp stigann með börnin í fanginu og sér við hönd er flóðbylgjan skall á og lék allt húsið á reiðiskjálfi. Ef hún hefði ekki verið vöruð við frá Litladal hefði flóðið skollið yfir hana og börnin í kjallaranum. ... Flóðið hlóð fljótt upp hárri krapahrönn við húsvegginn og bægði þannig sjálfu sér að nokkru frá. ... Í gær var búið að hreinsa allt vatn og krap úr kjallaranum og hafa skemmdir ekki orðið mjög miklar. ...

Frá fréttaritara Tímans í Dýrafirði. Mikill snjór hefir verið hér að undanförnu. Hvergi hefir verið beitarjörð og allar skepnur því á fullri gjöf.

Tíminn segir af krapaflóði við Ytri-Hraundal í pistli 2.mars:

Fyrir nokkru, þegar leysingin var sem áköfust og flóðin mest í Borgarfirði og víðar, munaði minnstu, að til alvarlegra atburða dregi að bænum Ytri- Hraundal í Hraunhreppi. Mikill snjór hafði safnast fyrir í fjallinu fyrir ofan bæinn, Svarfhólsmúla. Þegar bleytti í fannferginu, munu snjóhengjur hafa brostið fram, og vissi heimilisfólkið í Ytri-Hraundal ekki fyrr til en túnið var að mestu komið undir hrönn úr snjóskriðu, sem brotist hafði ofan úr fjallinu. Snjóskriðan bar með sér mikið grjót, og er túnið því mikið skemmt, þótt ekki sé hægt að átta sig til fulls á skemmdunum, fyrr en snjórinn er horfinn og grjótið eitt eftir. Það forðaði því, að skriðan skylli á bænum, að húsin standa á hól. Klofnaði skriðan á hólnum, og sakaði því hvorki fólk né byggingar. Að Ytri-Hraundal býr danskur maður, er þangað i flutti síðastliðið vor frá Borgarnesi, en áður hafði býlið verið í eyði um skeið. 

Nokkuð hart veður gerði fyrstu vikuna í mars, en síðan var tíð mun betri og tíðindaminni. Veðurathugunarmenn segja frá:

Síðumúli: Marsmánuður var indæll, nema fyrstu 9 dagana, þá var rok og kuldi. Eftir það var mild og þurrviðrasöm veðrátta, og jörð er að mestu auð á láglendi.

Lambavatn: Það hefir verið stillt og úrkomulítið mestan hluta mánaðarins. Oftast snjólítið.

Sandur: Tíðarfarið var staðviðrasamt, fremur milt og mjög úrfellalítið. Snjólétt var yfirleitt og nægir hagar nema á stöku stað þar sem snjór var mestur í gömlum gaddi frá skammdeginu.

Gunnhildargerði: Veðráttan í mánuðinum var fremur hæg og úrfelli ekki teljandi eftir miðjan mánuð, síðari hluta mánaðarins var miklu jarðgrynnra.

Teigarhorn: Mjög góð tíð allan mánuðinn.

Sámsstaðir (Klemenz Kr. Kristjánsson): Mánuðurinn óvenju þurrviðrasamur með allmiklu sólfari. Snjólaust að kalla varð allt fram til 20., þá féll töluverður snjór og hélst sú snjókoma fram að 23., en leysti svo upp við sólbráð.

Fyrstu viku marsmánaðar gerði snarpa norðanátt þegar heimskautaloft ruddist til suðurs um landið og fyrir austan það. Þetta tók nokkra daga. Tíminn segir frá 5.mars:

Í gær [4.] var stórhríð um allan nyrðri hluta landsins, og hafði þá sums staðar verið hríð í tvo daga. Var víða kominn allmikill snjór og bifreiðasamgöngur tepptar. Í hvassviðrinu í gær urðu umferðartruflanir á Hvalfjarðarvegi sakir særoks sem rauk yfir veginn þar sem hann liggur næst sjónum í Kjósinni. Olli þetta miklum óþægindum bílstjóra sem áttu leið um fjörðinn, þar sem saltleðjan settist á bílrúðurnar og byrgði útsýn að mestu milli þess sem það var þurrkað af. Einkum var þetta illt síðari hluta dags, en þá varð það til hjálpar að vindátt snerist heldur til austurs svo særokið stóð ekki eins á veginn. Auk óþægindanna veldur sjávarseltan skemmdum á bílunum og spillir mjög lakkhúð þeirra og festist á gljáfægða.

Í gær var afspyrnuhvassviðri sunnanlands og stórhríð víðast hvar nyrðra. Hefir kuldinn sunnanlands verið afar bitur síðustu dagana sakir hins þráláta storms sem honum hefir fylgt.

Úr fréttabréfi frá Þórshöfn: Snjólétt hefir verið hér um Þórshöfn og á Langanesi öllu, það sem af er vetri, en meiri snjór, þegar kom lengra inn í Þistilfjörð og þó sérstaklega á fjallabæjum og í víkunum, Kollavík og Krossavík. Tíðarfar hefir þó verið mjög óstöðugt og bændur ekki getað notað beitina sem skyldi af þeirri ástæðu, þó að hagar væru. Veðrin hafa stundum verið geysi hörð, en ekki staðið lengi í einu. Hefir stundum reynst erfitt að koma fénaði í hús, þegar brostið hefir á bylur, eftir að búið var að reka hann í haga, en fjárskaðar hafa þó ekki orðið teljandi af þeim ástæðum.

Tíminn segir af hrakningum 6.mars:

Einkafrétt Tímans frá Patreksfirði. Síðastliðna laugardagsnótt lenti maður um sextugt, Jón Teitur frá Bíldudal, í hrakningum á Tunguheiði, milli Tálknafjarðar og Arnarfjarðar. Komst hann til byggða morguninn eftir, þrekaður og illa til reika, og hefir hann legið rúmfastur síðan þetta gerðist.

Morgunblaðið segir af lagnaðarís á Eyjafirði 6.mars:

Akureyri, miðvikudag [5.]. — Lagís er nú inn allan Eyjafjörð, allt frá Svalbarðseyri að austan og að Hörgárgrunni. Hefir slíkt ekki átt sér stað síðan árið 1918, en þá var lagís lengi vetrar frá Hjalteyri og inneftir. Er ísinn nú orðinn 6 þumlunga þykkur á Pollinum, en hann er þynnri þegar kemur út fyrir Oddeyrina. Póstbáturinn hefir tafist af þessum sökum. Í gær braust báturinn frá Torfunesbryggju að Oddeyrartanga og var 5 klst á þeirri stuttu leið. Ef ekki bregður til hlýinda á næstunni, má búast við, að þykkur ís á Pollinum geti skapað örðugleika fyrir skipaferðir. — H. Vald

Tíminn segir af óhappi á Húsavík í pistli 7.mars:

Frá fréttaritara Tímans á Húsavík. í gær bar svo við, að lítill drengur á Húsavík grófst í fönn er snjóhengja féll úr sjávarbakka, en fyrir einstaka heppni og snarræði manns er koma á vettvang, tókst að ná drengnum á síðustu stundu, er hann var kominn að köfnum.

Tíminn segir 8.mars frá snjóflóði:

Frá fréttaritara Tímans á Dalvík. Síðastliðinn miðvikudag féll snjóflóð úr Bæjarfjalli við Upsadal, upp frá Dalvík, og komst nítján ára piltur, Stefán Árnason frá Staðarhóli, með naumindum undan. Lenti jaðar snjóflóðsins á honum, en það vildi honum til lífs, að hann flaut ofan á.

Morgunblaðið segir aftur ísfréttir af Eyjafirði 8.mars:

Akureyri 7. mars: — Skipaferðir hafa legið niðri hér um Akureyrarhöfn síðan um helgi, en í gær hófust þær á ný. Flóabáturinn Drangur, braut sér leið gegnum ísinn, en í hægviðri undanfarna daga hefir ísinn þynnst mjög. Er auður sjór nú á Krossavíkinni.

Tíminn segir 12.mars síðbúnar fréttir af hríðinni rúmri viku áður:

Frá fréttaritara Tímans á Raufarhöfn. Fyrir hálfri annarri viku síðan gerði mjög harða norðanstórhríð á Norðausturlandi. Fyrra sunnudag var Anton bóndi Jónsson á Harðbak á Sléttu að beita fé sínu á mýrum suðvestan bæjarins. Brá hann sér heim frá fénu, en á meðan skall veðrið á og fann hann ekki féð, er hann kom aftur að vitja þess. ... Daginn eftir hélst veðrið enn, en Anton fékk hjálparmenn af næstu bæjum og hófu þeir leit. Fundur þeir slóðir eftir féð og lágu þær fram heiðina. Þar fundu þeir þrjár kindur en héldu síðan áfram. ... Liðu svo tveir dagar en um miðja vikuna er til rofaði var leit hafin að nýju og fannst þá meginhluti fjárins vestur undir Kópum, fjallgarðinum sem er vestast á Sléttunni austan Kópaskerf. Þeir fundu og eina kind uppétna af tófum og fleiri bitnar. Undir síðustu helgi var féð fundið nema 23 kindur og var talin hætta að það eitthvað af þeim hefði drepist í veðrinu.

Þann 12. varð allsnarpur jarðskjálfti á Suðvesturlandi. Tíminn 13. mars:

Klukkan rúmlega 13 mínútur yfir 11 í gærmorgun varð snöggur og harður jarðskjálftakippur í Reykjavík og nágrenni, og mun ekki hafa komið annar harðari kippur hér síðan 1929. Kippurinn var svo harður, að nál eins jarðskjálftamælis veðurstofunnar gekk úr skorðum. Blaðið átti í gær tal við Eystein Tryggvason, veðurfræðing, sem hefir umsjá með jarðskjálftamælunum. Eftir að kippurinn varð óskaði Veðurstofan eftir upplýsingum frá ýmsum stöðum, þar sem hann hefði fundist, og bárust brátt margar upplýsingar frá ýmsum stöðum, svo að hægt var að átta sig betur á upptökum og stefnu. Harðastur virtist kippurinn hafa verið í Krísuvik og virtist mönnum þar hann koma úr norðri. Kemur þetta allvel heim við athugun veðurstofunnar, og mætti þá ímynda sér, að upptök hans hefðu verið einhvers staðar suðvestur af Kleifarvatni á Reykjanesskaganum. Kippsins varð ekki vart austan við fjall í Hveragerði og Selfossi svo að orð væri á gerandi, en allvíða um Borgarfjörð og Snæfellsnes. Í Rauðanesi við Borgarnes var kippurinn svo harður, að fólk flytti sér út úr húsi. Í Hvammi i Norðurárdal fannst hann, en mjög ógreinilega. Á Svelgsá í Helgafellssveit varð hans einnig var og á Arnarstapa og í Búðardal mun það vera einna lengst frá upptökustaðnum.

Nú varð veður hæglátt, en þó ekki alveg tíðindalaust. Lægð kom að landinu þann 19. og í kjölfar hennar snjókomubakki. Morgunblaðið segir frá 20.mars:

Valdastöðum í Kjós 19.mars: Í nótt urðu skemmdir nokkrar á brúnni yfir Laxá, hjá Hálsi. Mun brúin verða lokuð uns fullnaðarviðgerð er lokið, en hún hófst þegar í dag. Brúarstöpulsvængur annar, sunnan árinnar, skemmdist nokkuð, en allstórt stykki úr vængnum brotnaði. Við það féll allmikið úr veginum sjálfum við brúna, en ekki urðu skemmdir á brúnni. Mjólkina úr sveitum hér munu menn hafa flutt á hestvögnum yfir brúna. Þeir sem oft hafa átt leið yfir brúna, höfðu veitt því eftirtekt að sprunga var komin í vænginn, nú í hlákunni.

Laust fyrir klukkan sex í gærkvöldi [19.] skall snögglega á hríð af suðvestri og lokuðust þá báðir flugvellimir hér í Reykjavík og Keflavík. Fimm flugvélar voru þá í loftinu hér við bæinn og suður við Keflavík. Meðal þeirra var Gullfaxi. Voru allar horfur á að hann reyndi þurfa að lenda norður á Sauðárkróki. Allar flugvélarnar komu hér inn yfir bæinn rétt í þann mund er hríðin var að skella á. Þrjár þeirra, þ.á.m. flugvélin frá Grænlandi, gátu lent. Fjórða flugvélin varð frá að hverfa, en hún mun hafa lent eftir radar á Keflavíkurflugvelli.

Ég var kominn að Álftanesi á Mýrum þegar ég sá hríðarvegginn koma á móti mér og sá þann kostinn vænstan, að lenda tafarlaust á túni einu þar skammt frá, sagði Björn Pálsson er Morgunblaðið átti tal við hann í gærkvöldi, en hann var þá að koma úr sjúkraflugi frá Ólafsvík.

Morgunblaðið heldur áfram 21.mars:

Patreksfirði 20. mars. Grummanflugbátur frá Flugfélagi Íslands varð að lenda hér vegna veðurs í fyrradag, er hann var á leið til Reykjavíkur með mjög veikan mann. Þegar flugbáturinn kom hér yfir, var framundan mjög slæmt flugveður og að baki var ófært veður. Höfðu veður skipast svo mjög snögglega. Flugstjórinn Jóhannes Snorrason, mun hafa talið þann kostinn vænstan að lenda hér, þó ekki hafi hann áður komið hingað. Hér var þá allhvasst orðið, 6—7 vindstig. En lending tókst vel, sem var þó mjög vandasöm. ... í gær, á miðvikudaginn um nónbil var komið gott veður og lagði Jóhannes þá upp í lokaáfangann til Reykjavíkur.

Tíminn lofar tíð 21.mars:

Undanfarið hefir verið einstök vorblíða norðan lands, og er þar vorlegt um að litast þar sem varla sést snjór á jörð í byggðum og meðfram sjó.

Tíminn segir 23.mars frá hlaupi í Skjálfandafljóti:

Frá fréttaritara Tímans á Fosshóli, Suður-Þingeyjarsýslu. Um miðja síðustu viku gerði allmikla hláku hér um slóðir, er nú er aftur kominn snjór. Í lok hlákunnar kom mikið og snöggt hlaup í Skjálfandafljót og óvenjulegt að því leyti, að það fór ekki um aðalfarveg fljótsins. Það var s.l. föstudagskvöld, sem hlaupið kom. Hljóp vatnsflóðið og jakahrönnin, sem því fylgdi upp á vestri bakka fljótsins í Bárðardal við Eyjadalsá og rann þar eftir gömlum farvegum. Hlaupið fór og yfir neðri hluta túnsins á Hvarfi, næsta bæ norðan við Eyjadalsá, en olli þó ekki teljandi skemmdum. Síðan fór jakahlaupið norður gamla farvegi og kvíslar úr fljótinu allt norður að Hrútey, sem er vestan og norðan Goðafoss. Vestan Hrúteyjar rennur allstór kvísl úr fljótinu og er þar allstór brú yfir hana á þjóðveginum inn í Ljósavatnsskarð. Fór jakahlaupið eftir þeirri kvísl, og var brúin í hættu. En skammt sunnan við brúna er bugða á kvíslinni og gengur þar eyjarsporður fram. Mun sporðurinn hafa borið hlaupið af brúnni, svo að það hljóp að mestu austan við hana. Fór það þar upp úr farveginum, sem er alldjúpur og yfir veginn á kafla. Gróf það úr honum, en skemmdi hann ekki verulega, enda er hann þar á hrauni, brúna sakaði hins vegar ekki. Hlaup þetta er talið mjög sérkennilegt og óvenjulegt, og muna menn ekki eftir því, að svo snöggt og mikið jakahlaup hafi farið eftir Kvíslarfarveginum, þótt jakahlaup í fljótinu eftir aðalfarveginum séu hins vegar alltíð og valdi stundum skemmdum.

Tíminn segir af samgöngum 27.mars:

Í gær var ruddur vegurinn niður í Þykkvabæ, en hann hafði verið ófær bifreiðum. Vegurinn er sums staðar niðurgrafinn og sat þar í vatn, og þegar snjór settist í það, varð ófært.

Sól sást í hjálmaböndum. Tíminn segir frá 30.mars:

Húsvíkingum þótti kynlega við bregða fyrir fáum dögum er þeir gátu ekki betur séð, en þrjár sólir væru á lofti í einu. Ekki mun þetta þó hafa verið vegna þess, að Húsvíkingar hafi gert sér venju fremur glaðan dag, því þetta sáu allsgáðir menn. Þetta var laust eftir kl. 2 að degi til og himinn skýjalaus, en blika i lofti og einkennilegir rosabaugar kringum sólina, og mynduðu geislarnir sveiga um hverfis hana, svo að engu var líkara en sólirnar væru þrjár mismunandi stórar. Fjórði baugurinn var yfir þessu öllu saman eins og regnbogi, sem snýr öfugt. Þykjast Húsvíkingar ekki hafa séð kynlegri geislabrot umhverfis sólina í annan tíma.

Þann 1. apríl hóf Veðurstofa Íslands starfsemi á Keflavíkurflugvelli. Voru veðurfræðingar hennar þar á vöktum allt fram til 1.júlí 1979. Þetta var fyrsti starfsvettvangur ritstjóra hungurdiska á Veðurstofunni. Tíminn segir frá þessum tímamótum í frétt 1.apríl:

Í dag byrjar Veðurstofa Íslands starfrækslu flugveðurstofu í Keflavik, og verður hún aðalveðurstofa á Íslandi fyrir millilandaflug. Yfirmaður hennar verður Hlynur Sigtryggsson, veðurfræðingur. Íslenska veðurstofan mun starfa i sömu húsakynnum og bandaríska veðurstofan á Keflavikurflugvelli, og verður náið samstarf milli þeirra, Fyrst um sinn verða tveir íslenskir starfsmenn á samfelldum vöktum, einn veðurfræðingur og einn aðstoðarmaður. Ráðgert er þó að siðar starfi tveir aðstoðarmenn í Keflavík á samfelldum vöktum og verður annar þeirra aðallega við háloftaveðurathuganir. Samtals munu 15 íslendingar fá atvinnu við veðurstofuna og háloftastöðina. Loftskeytamenn Veðurstofunnar í Reykjavík munu sjá veðurstofunni í Keflavík fyrir veðurfréttum og verður loftskeytamönnum nú fjölgað þannig að þrír menn vinna á samfelldum vöktum. Veðurfréttir verða sendar til Keflavikur á fjarritvél. Yfirvarðstjóri loftskeytamanna verður Geir Ólafsson. Alþjóðaflugmálastofnunin mun bera allan kostnað vegna starfsmanna veðurstofunnar í Keflavik og 60% af kostnaði við loftskeytamannahald. Starfsemi veðurstofunnar í Reykjavík minkar töluvert, veðurfræðingur verður aðeins á vakt frá morgni til miðnættis, en um nóttina mun veðurstofan í Keflavík bera ábyrgð á almennri veðurþjónustu.

Tíminn segir almennar fréttir af Ströndum 3.apríl:

Frá fréttaritara Tímans i Trékyllisvík. Hér um slóðir hefir verið haglaust síðan í lok nóvembermánaðar, nema á einstaka útnesjabæjum, að undanskildum fáum hlákudögum 1 febrúar og miðjan mars, er notaðist litið sökum þess, hve veður breyttist fljótt aftur til hins verra. Hefir veturinn því verið nokkuð strangur, þótt ekki sé hann jafnharður og veturinn í fyrra. Hey eru víða lítil og léleg, en mikið gefið af fóðurbæti. Útkoman mun mjög fara eftir því, hvernig úr rætist með tíðarfarið fram úr sumarmálum.

Apríl var þótti heldur hagstæður. Þó gerði athyglisvert veður þann 4., gætti að vísu ekki mikið á landi, en fjöldi norskra skipa fórst eða lenti í hrakningum við Vestfirði og fyrir norðan land. Veðurathugunarmenn segja af tíð:

Síðumúli: Í aprílmánuði var ágæt veðrátta. Jörð er alauð í byggð og byrjuð að grænka.

Flatey: Snjóasamt fyrri hluta mánaðararins, en annars yfirleitt góð tíð.

Lambavatn: Góð og hagstæð veður yfir mánuðinn, einkum nú seinni hluta hans. Hefir mátt heita blíðviðri og stillur. Jörð er að verða klakalaus. [4. Stórviðri um nóttina og framan af degi, um 11 vindstig eða meira. Það er með mestu hvassviðrum sem hér koma].

Kvígindisdalur (Snæbjörn Thoroddsen): Hinn 3. hvessti hér mjög á NNA með nokkru frosti. Hámarki náði veðrið hinn 4. eða 10-11 vindstigum með miklu sandroki. Skemmdi hér tún með sandáfoki, braut símastaura og staura í rafleiðslum. Á höfninni (Vognum) á Bíldudal sökk vélbátur dekkaður, Egill Skallagrímsson, er hafði stundað fiskveiðar á vertíðinni. Annars má heita ágætt veðurfar í mánuðinum og um sumarkomuna (24.) er jörð hér talin alauð í byggð og þíð. Í lok mánaðarins mun allstaðar verið búið að sleppa hestum og á einstaka bæ einnig sauðfé, annars það víða hýst og gefið allt fram að sauðburði. Síðari hluti desember, janúar, febrúar og mars voru harðir og mikið vetrarfar. Haustið fram til desember var ágætt. Eins má heita ágæt tíð frá marslokum og virðist frekar útlit fyrir áframhaldandi milt veður.

Skriðuland: Norðlæg átt með nokkurri snjókomu fram um miðjan mánuð. Þrengdist þá æ meir um haga. Frá miðjum mánuði voru veður mild og hæg, en aldrei hláka nema fyrstu sumardagana.

Sandur: Tíðarfar var fremur milt en úrkomu- og snjóasamt. Víða var haglítið og sumstaðar haglaust meiri hluta mánaðarins.

Reykjahlíð: Hægviðrasamt og fremur mild veðurátta þennan mánuð. Mikil snjókoma stundum enda mikill snjór á jörð um mánaðarlok. Engin stórleysing komin ennþá.

Gunnhildargerði: Veðrátta mánaðarins var hæg og fremur hlý og eftir miðjan mánuðinn tók að miklu leyti hinn mikla svellgadd og vorgróðurs fór að verða vart.

Teigarhorn: Apríltíð mjög hagstæð. Sífellt góðir hagar.

Tíminn segir þann 5.apríl af illviðrinu þann 4.:

Í gær var hið versta veður um norðvesturhluta landsins og á Norðurlandi allt austur fyrir Eyjafjörð. Var veður hvasst og allmikil snjókoma sums staðar. Skip gátu ekki lagst að bryggju á Siglufirði og mjólkurbáturinn komst þangað ekki innan úr Eyjafirði.

Í Veðráttunni kemur fram að í illviðrinu þann 4. hafi fjárhús og hlaða fokið á Fremra-Ósi í Bolungarvík. Sömuleiðis kemur þar fram að 98 menn hafi farist með norsku skipunum. 

Ekki ljóst hvort þessi atburður hér að neðan tengdist einstöku veðri - eða bara tímans tönn. Tíminn 6.apríl:

Frá fréttaritara Tímans á Kirkjubæjarklaustri. Seinni hluta dags í fyrradag veittu menn því athygli, að brúin yfir Geirlandsá var farin að síga nokkuð að vestanverðu, og við athugun kom í ljós, að áin hafði grafið allmikið frá stöpli þeim, sem er næst landstöplinum að vestan.

Tíminn segir 8.apríl fréttir úr Borgarfirði og frá Hofsósi:

Á föstudaginn brá til kulda og hríðarfjúks í Borgarfirði, einkum þó efri byggðunum, og hefir verið kalt síðan og snjókoma öðru hvoru. Jörð er víða alhvít, en hvergi teljandi snjór á vegum, svo til umferðatruflunar komi. Áður en kuldakastið kom, hafði haldist góðviðri um langt skeið, og græn strá farin að skjóta upp kolli á stöku stað.

Frá fréttaritara Tímans á Hofsósi. Mjög mikill snjór er nú kominn hér, og var norðanhríð fyrir helgina, ein hin versta, sem komið hefir i vetur. Yfirleitt mun hafa kyngt niður miklum snjó í útsveitum.

Nú fóru að berast fregnir af vandræðum norsku skipanna. Morgunblaðið segir frá 8.apríl:

Bæ á Höfðaströnd 7. apríl. Um nónbil í dag komu hingað heim að bænum norskir selveiðimenn, en skip þeirra hafði verið að veiðum í vesturísnum er fárviðri brast á á föstudaginn. Þegar þeir komu hingað, vissu þeir ekkert hvar þeir voru staddir. Skipið hafði brotnað nokkuð. Skipverjar, 13 að tölu, voru þó allir ómeiddir, en einn með kalsár í andliti. —- Hér bíða þeir veðurs til að komast til Siglufjarðar, til að endurnýja þar matvælabirgðir sínar, en í fárviðrinu hafði öllum birgðum skolað fyrir borð. Ferðasaga þessa norska selveiðiskips, en það heitir Ungsel, er um 60 rúmlestir og er frá Hammerfest, er í stuttu máli eitthvað á þessa leið, eftir því sem skipstjórinn sagði mér: Fyrir þrem vikum fór skipið á veiðar á selamiðin við vesturísinn, en það eru um 70 km fyrir norðan Ísland. — Á föstudaginn er skipverjar voru búnir að veiða um 500 seli, brast á þvílíkt ofsaveður að skipið var í bráðri hættu, en það var nokkuð inn í sjálfri ísröndinni.

Tíminn segir einnig frá 10.apríl:

Í gær leituðu fjórar flugvélar á hafinu norðan og vestan við Ísland að hinum norsku selveiðiskipum, sem saknað er, eða mönnum af þeim á ísnum. Veðurskilyrði voru slæm og skyggni illt, enda varð leitin árangurslaus. Síðustu flugvélarnar komu úr leitinni um klukkan ellefu í gærkveldi. Óráðið var um leit í dag, enda var spáð dimmviðri í dag. ... Skip þau, sem enn vantar eru fimm. Eru það Brattind, Burkö og Pals öll frá Álasundi, og Ringel og Várglimt frá Tromsö. Á þessum skipum munu að meðaltali vera 15 eða 17 menn, svo að þarna eru um að ræða milli 80 og 90 menn, sem óttast er um. Fréttaritari blaðsins á Bíldudal átti í gær tal við skipstjórann á norska selveiðiskipinu Arild, sem þar kom inn mjög brotið í fyrradag, og var þar enn í gær við bráðabirgðaviðgerð áður en það heldur til Ísafjarðar og fær þar meiri viðgerð. Þetta er eitthvert allra versta veður, sem ég hefi hreppt í íshafinu þau 15 ár, sem ég hef stundað þar selveiði, sagði hann. Þegar ofviðrið skall á á föstudaginn, vorum við staddir nokkuð inni í ísnum, og þar voru ná lægt okkur tvö eða þrjú selveiðiskip, og vantar enn tvö þeirra. Við sáum þau ekki eftir að veðrið skall á, en heyrðum í öðru þeirra, og sögðu skipverjar, að skipið væri að liðast sundur, og mennirnir ætluðu að reyna að bjarga sér út á hafísjaka. Má því búast við að sú skipshöfn sé að hrekjast á ísnum, ef mennirnir eru enn á lífi.

Arild fékk á sig geysimikinn brotsjó í veðrinu og braut mjög hásetaklefa ofan þilja og bátaþilfar. Skolaði þá út tveim mönnum, en annar þeirra náðist inn aftur, hinn drukknaði, sem fyrr hefir verið frá skýrt. Lagðist skipið þá á hliðina en rétti sig aftur. Var þá allt brotið og bramlað, stórsiglan brotin og yfirbyggingin einnig. Selveiðiskipið Selfisk kom til Ísafjarðar seint í fyrra'kvöld og hafði skipið orðið hart úti. Fréttaritari blaðsins þar átti tal við skipstjórann. Við vorum staddir við 68. breiddargráðu þegar óveðrið skall á, sagði hann. Þetta er eitthvert mesta fárviðri, sem ég minnist og stóð það þrjá sólarhringa. Við vorum svo hætt komnir og skipið svo laskað innan um stórísinn í brimrótinu, að við vorum að því komnir að yfirgefa það. Vorum við búnir að búa okkur undir að fara út á hafísjaka með þær vistir, sem auðið væri. Stýrið var þá brotið og vélin í ólagi. Af því varð þó ekki og losnuðum við úr ísnum. Tel ég það ganga kraftaverki næst að við skulum nú vera komnir hingað til Ísafjarðar. Þegar veðrið skall á, sagði skipstjórinn ennfremur, voru nokkur selveiðiskip í nánd við okkur. Vitum við ekki hvernig þeim reiddi af, en eitt skipið sáum við og var það svo illa komið, að ég tel víst, að það hafi farist, hvort sem áhöfninni hefir tekist að komast á ísinn eða ekki. Selfisk er 49 lestir að stærð og er frá Tromsö.

Síðastliðinn laugardag [5.] hrakti um sextíu fjár frá Bjargarstöðum í Austurdal í Miðfirði suður á afrétt, og hafa ekki fundist nema sex kindur, þrátt fyrir leit. Á Bjargarstöðum er um 399 fjár, og eiga Jón Hannesson í Deildartungu, Halldór Pálsson sauðfjárræktarráðunautur og fleiri þetta fjárbú. Er féð var á beit á laugardaginn, skall á hríðarveður, sem þó stóð stutt og var ekki mjög hart. Fundust ekki nema um sextíu kindur, og hefir þeirra verið leitað langt suður á afrétt. Benedikt Líndal á Núpi skýrði blaðinu svo frá í gær, að lengst hefði verið leitað suður fyrir miðjan afrétt Húnvetninga, en talið, að féð mundi komið enn lengra suður. Í fyrradag var veður tiltölulega gott, og þá leituðu fimm menn suður á heiðarnar. Fundust þá kindurnar sex, og voru þær lítt hraktar og ekki brynjaðar. Í gær leituðu tveir menn fyrir framan Austurá. Hjarn er yfir öllu á heiðunum, hvergi skjól og færi gott, svo að kindurnar getur hafa borið langt undan.

Frá fréttaritara Tímans i Ólafsfirði. Aðfaranótt sunnudagsins [6.] eða á sunnudagsnótt [7.] féllu snjóflóð í Garðsdal og Skeggjabrekkudal, og mun breidd snjóflóðanna vera um 400 metrar. Rufu þessi snjóflóð aðfærsluæð hitaveitu Ólafsfjarðar. Skemmdir hafa orðið miklar á hitaveitunni, og meðal annars hafa tvær eða þrjár lengjur af leiðslum sópast brott og finnast ekki, en aðfærsluæðin mun hafa skaddast víðar en á einum stað, því að snjóflóð' kom þvert á hana, þar sem hún liggur ofan jarðar. Snjóflóðin eru á svipuðum slóðum og í fyrra, er hitaveitan rofnaði, en meiri umfangs nú.

Páskadag bar upp á 13. apríl árið 1952. Blöð komu ekki út hátíðisdagana (frekar en venjulega). Tíminn segir frá sjóslysi við Vestmannaeyjar í frétt 16.apríl:

Á laugardaginn [12.] fórst vélbáturinn Veiga frá Vestmannaeyjum í róðri og með honum tveir menn, en hinir komust lífs af og var þeim bjargað af öðrum bát. Vestmannaeyjabátar voru í róðri aðfaranótt laugardagsins og lögðu net sín á venjulegum miðum vestan við Einidrang. Veður var hvasst, en um hádegisbilið á laugardaginn, þegar bátarnir voru í óða önn að draga netin, bráðhvessti og gerði mikinn sjó, enda er heldur grunnt og slæm brot þarna á hraununum.

Frá fréttaritara Tímans í Borgarnesi. Á skírdagskvöld [10.] varð fólk að Kalmanstungu þess vart, að stór kindahópur var kominn þar heim á tún. Vissi fólkið þar engra kinda von, og þéttu þetta kyndugir gestir. Er að var gáð, kom í ljós að þarna voru 54 ær, og reyndust það vera féð, sem hvarf frá Bjargarstöðum í Miðfirði í hríðargusu laugardaginn næstan á undan. Hefir féð því verið sex sólarhringa á leiðinni þvert suður yfir Arnarvatnsheiði og Tvídægru. Mun nú vanta eitthvað fjórar kindur af þeim, sem hurfu frá Bjargarstöðum, og hafa þær sennilega orðið viðskila við aðalhópinn einhvers staðar á heiðunum.

Morgunblaðið segir af blíðviðri 20.apríl:

Vorlegt var hér í bænum í gærdag, logn og 10 stiga hiti, enda var mjög mannmargt á öllum götum fram á kvöld. Það var sannkallað vor í lofti og á barnaleikvöllunum mátti sjá litlar telpur í boltaleik. Veðurstofan gerir ráð fyrir að veður verði gott hér í bænum í dag. — Sum vorblóm í skrúðgörðum eru nú sprungin út.

Þann 20. [sunnudag] og 21. gerði allmikið norðankast. Tíminn segir frá 24.apríl:

Frá fréttaritara Tímans á Húsavík. Í áhlaupinu um og eftir helgina hlóð niður miklum snjó hér í sýslunni, og mun snjórinn hafa orðið hnédjúpur á jafnsléttu, en snjór þessi er laus og mun síga fljótt. Ófært var bifreiðum í gær um vegi í sýslunni og komst mjólk ekki til Húsavíkur í fyrradag og gær. Í gær var komið afbragðs veður, sólbráð og hiti, og hjaðnaði snjór töluvert. Ekki hefir gefið á sjó eftir helgina fyrr en í gær.

Tíminn birtir fréttir af Ströndum 1.maí:

Frá fréttaritara Tímans í Trékyllisvík. Bændur í Árneshreppi eru nú yfirleitt orðnir mjög heylitlir og sumir að verða heylausir, en tíð enn hin versta, kafaldsslitringur flesta daga og lítið sem ekkert hefir leyst, að hagasnapir eru ekki komnar nema á útnesjum. ... Þessi vetur er í Árneshreppi litlu gjafaminni en harðindaveturinn mikli í fyrra, þótt veður hafi ekki verið eins vond. Síðastliðið sumar var gífurlegt kal í túnum og þar bættist svo við frámunanlega vond heyskapartíð.

Maí var nokkuð skiptur. Fyrst gekk á með hretum, en síðan kom góður kafli sem fyllti menn bjartsýni. Undir lok mánaðarins gerði hins vegar illskeytt kuldakast, með þeim verri svo seint að vori. Veðurathugunarmenn segja frá:

Síðumúli: Maímánuður var indæll að veðurfari þar til kom fram í seinustu vikuna, þá var norðan kuldi með frosti. Tún eru græn en lítið sprottin, útjörð hvít og gróðurlítil.

Lambavatn: Það hefir verið breytilegt veður. Oftast þurrt og kaldir norðannæðingar. Öll jarðvinna hefir gengið seint. Hér hefir verið þurrt og hvasst svo ekki var til neins að hefja ávinnslu á túnum, eins er með garða að það er nú verið að setja niður.

Sandur: Tíðarfar var kalt, þurrviðrasamt og mjög óhagstætt gróðri. Stórviðri og hríð gerði aðfaranótt þ.27. sem gerði tjón á lambfé og sumstaðar fennti fé í innsveitum.

Reykjahlíð: Óvenju góð veðurátta frá 12. til 25. maí. Stórhríð 26. eins og um hávetur. Fé fennti hér í sveit, einkum þó unglömb sem úti voru. Sá snjór að mestu ófarinn um mánaðamót. Ís fór alfarinn af Mývatni 25.

Þorvaldsstaðir: Að kvöldi 26. gekk í kulda og snjókomu og hefir verið snjóhreytingur daglega til mánaðarloka. Allar nætur hefir verið alhvítt út að sjó. En tekið af lægsta láglendi um daga, þó éljagarri hafi verið. Hálendi alhvítt sem um hávetur væri.

Möðrudalur (Jón Jóhannesson): [26. Lömb og fullorðið fennti, mikill lambadauði]

Gunnhildargerði: Fyrri hluta mánaðarins var tíðin hæg, en heldur köld og fór gróðri lítið fram. En um miðjan mánuð brá til hlýinda og bjarta hlíð lífsins blasti við, en í mánaðarlokin var frost og snjór.

Heldur hryssingslegt var með köflum fyrsta þriðjung mánaðarins og gekk á með hretum. Tíminn segir frá 7.maí:

Undanfarna þrjá daga hefir gengið yfir landið, svo að segja allt hið versta kuldahret með mikilli snjókomu norðaustanlands. Hefir vorhret þetta orðið hinn versti vágestur, kippt úr gróðri, teppt samgöngur og valdið innistöðu sauðfjár, og kemur það sér illa í þeim sveitum, er sauðburður er í þann veginn að byrja. Að því er Veðurstofan telur, mun þó draga úr kuldanum næstu dægur og lægja og jafnvel bregða til rigningar. Austan lands mun teljandi snjór ekki hafa fallið nema í uppsveitum. ... Í Þingeyjarsýslum hefir snjóað mikið. Þar var frostlaust að kalla í gær, en allmikil snjókoma. Í Suður- Þingeyjarsýslu var kafaldsveður í gær og kominn og kominn mikill snjór. Vestar á Norðurlandi mun hafa snjóað minna, en verið hið versta veður, norðangarri og hraglandi. Mikil snjókoma mun hafa verið á heiðum, og fennti svo i traðirnar á Holtavörðuheiði, að vegurinn yfir hana varð ófær. Tepptust bílar þar og sátu fastir í fyrrinótt. Snjóbíllinn komst ekki heldur yfir heiðina vegna veðurvonsku í fyrradag, en fór yfir hana með fólk í gær. Skólafólk frá Reykjaskóla hefir ekki komist heim suður yfir heiði, þótt skóla sé lokið. Einna kaldast mun hafa verið á Ströndum í hretinu og einhver snjókoma þar, og var þó varla á bætandi gaddinn og harðindin í norðanverðri sýslunni. Á Vestfjörðum hefir verið kalt og hvasst en ekki teljandi snjókoma.

Í gær var mjög hvasst hér í Reykjavík og í nágrenni hennar. T.d. var rokið slíkt á Kjalarnesi, að stormurinn reif vélarhlíf af bifreið. Bifreiðin, sem er leigubifreið frá BSR var á ferð þar og vissi bifreiðarstjórinn ekki fyrr en vélarhlífin fauk upp og rifnaði af festingunni og hvarf. Vélarhlífin þeyttist eitthvað út í buskann og tókst bifreiðarstjóranum ekki að ná henni og varð hann að aka til bæjarins með opna vélina.

Tíminn segir af slakri tíð fyrir norðan í pistli 14.maí:

Þótt vortíðin hafi verið góð hér sunnan lands, eru margar sveitir á landi hér, sem enn eiga við mikil harðindi að stríða, þótt hálfur mánuður sé af sumri, og verða að gefa fé að mestu inni, þótt sauðburður sé að hefjast. Í Siglufirði er ennþá vetrarríki og jörð hulin klaka og snjó að mestu. Síðustu dagana hefir þó hlánað nokkuð á daginn, en frosið um nætur. Langt verður þess að bíða að vorstörf geti hafist við jarðvinnslu. Eru ekki nema fáar nætur síðan snjóaði í Siglufirði.

Þann 16. varð enn jarðskjálfti á Reykjanesi. Tíminn 17.maí:

Snarpur jarðskjálfti varð á Reykjanesi í gær og var mestur í Krísuvík, þar sem nokkrar skemmdir urðu af völdum hans. Jarðskjálftinn var og snarpur í Reykjavík, Hafnarfirði og fannst víða á Suðurnesjum, en annars staðar gætti hans lítið eða ekki. Það var klukkan 14:32, sem snarpasti kippurinn varð, að því er Eysteinn Tryggvason, veðurfræðingur, sem annast gæslu jarðskjálftamælanna, tjáði blaðinu. Var styrkleiki hans svipaður hér í Reykjavík og jarðskjálfta þess, sem varð hér 12. mars s. l. Gekk einn gömlu jarðskjálftamælanna úr skorðum eins og þá. ... Blaðið átti tal við fólk í Krísuvík í gær, og höfðu orðið þar nokkrar skemmdir. Vatns- og gufuleiðslur í gróðurhúsum höfðu sprungið og gengið sundur, svo að vatn flæddi í gróðurhús. Skemmdust og eyðilögðust gróðurhúsaplöntur við það. Einnig brotnuðu nokkrar rúður í gróðurhúsunum. Inni í íbúðarhúsinu urðu nokkur spjöll. Rafmagnseldavél, sem verið var að sjóða á í eldhúsinu, og stóð uppi á lágum palli, hentist fram af honum á gólfið, og pottar hrutu fram á gólf og helltist úr þeim. Bakaraofninn opnaðist og plötur, sem í honum voru þeyttust fram á gólf. Leirtau og hlutir úr skápum og hillum hrutu niður og brotnaði allmikið af leirtaui, og fleiri smáhlutir skemmdust. Ekki varð séð, að skemmdir höfðu orðið á húsunum sjálfum, nema sprunga kom í einn skilrúmsveg.

Nokkuð hlýr kafli kom um og upp úr miðjum mánuði. Tíminn 20.maí:

Undanfarna þrjá til fjóra daga hafa verið hlýindi á Norðurlandi og miklar leysingar til fjalla, raunar hinar fyrstu á vorinu. Hefir hlaupið allmikill vöxtur í vötn öll. Gróður er að koma og víða farið að sleppa fé. Í Húnavatnssýslum hefir verið geysivöxtur í öllum ám síðustu tvo dagana enda hafa hlýindin verið meiri vestan til Í gær var Vatnsdalur einn fjörður milli hlíða. Flóði þar yfir allar engjar og upp á tún á sumum bæjum. Af þessu mun þó ekki hafa hlotist neitt tjón. Í fyrradag sprakk skurðbakki aðveituskurðarins við Blönduósvirkjunina við Laxá, og féll vatnið þar út i mýrina fyrir neðan, en rafstöðin stansaði í sólarhring. Unnu 20 menn og 2 jarðýtur að því að fylla skarðið og veita vatninu aftur í aðrennsli stöðvarinnar. Hefir þetta aldrei komið fyrir áður við virkjunina.

Í gær var mikill vöxtur í Héraðsvötnum, og flóðu þau víða yfir bakka sína, Ein þverá braut skarð í veg, en það var fyllt von bráðar. Í gær var tekinn að færast allmikill vöxtur í Skjálfandafljót, en þó talið að aðalvöxtur þess væri eftir, enda var skemmra síðan hlýindin komu þar eystra.

Þann 26. skall á hret, með þeim verstu á þessum árstíma. Um það er fjallað sérstaklega í  gömlum pistli hungurdiska (Af hreti í maílok 1952) og verður það ekki endurtekið hér - ekki heldur þær blaðafréttir sem þar er beint vitnað til úr Tímanum og Morgunblaðinu 28. maí.

Við bætum aðeins við úr Tímanum 29.maí: 

Frá fréttaritara Tímans á Akureyri. Í gær hélst enn versta vetrarveður um mikinn hluta landsins, kuldi og hvassviðri og snjókoma, þar sem úrkomu var vart. Vegna víðtækra símabilana komu fregnir af veðrinu norðanlands ekki ljósar fyrr en í gær. Um allt Norðurland var veðrið ákaflega hart og snjóaði þar víða töluvert. Í Þingeyjarsýslum var veðrið illt og fylgdi því geysilegt brim við ströndina og snjókoma um allt héraðið. Vaðlaheiði varð ófær og í veðurofsanum gekk erfiðlega að ná í hús lambám, sem búið var að sleppa. Ekki er þó talið, að margt af lömbum hafi farist. Á Akureyri brast stórviðrið á aðfaranótt þriðjudagsins, en olli ekki verulegu tjóni á mannvirkjum, sem vitað var um í gærkveldi. Á háspennulínunni til Akureyrar varð samsláttur, svo að rafmagnslaust varð á Akureyri í hálfan sólarhring. Allvíða var búið að sleppa lambfé. Var fé frá Akureyringum komið í Glerárdal, Svarfdælingum í Skriðdal og Ólafsfirðingum í Hvannadal. Ekki er ennþá vitað, hvernig lambám hefir reitt af, en óttast er um að eitthvað af lömbum hafi fallið. Í gærmorgun var alhvítt í sjó fram í útsveitum Eyjafjarðar og snjóalag á jörð í Ólafsfirði.

Frá fréttaritara Tímans á Blönduósi. Aðfaranótt þriðjudagsins gerði aftakaveður með mikilli fannkomu í Húnavatnssýslu. Fé var víðast búið að sleppa og fennti bæði fullorðnar kindur og lömb. Bændur voru almennt alla nóttina við björgun sauðfjár og náðist það að mestu í hús.

Frá fréttaritara Tímans á Patreksfirði. Ofsarok var á Patreksfirði á þriðjudagsnóttina og urðu nokkrar skemmdir af völdum þess, m.a. fuku tvær skekktur og brotnuðu þær mikið, og rúður brotnuðu í nokkrum húsum. Fjöldi skipa leitaði þar skjóls undan veðrinu, sem var mikið harðara fyrir utan, voru þetta norsk, ensk og færeysk skip. Í óveðrinu snjóaði niður að sjávarmáli, en í gær var snjóinn að taka upp.

Frá fréttaritara Tímans á Selfossi. Um ellefuleytið í fyrrakvöld fannst jarðskjálftakippur á Selfossi og um hádegið í gær varð aftur vart nokkurra jarðhræringa.

Tíminn segir frá 30.maí:

Frá fréttaritara Tímans á Egilsstöðum. Hér hefir verið norðaustan hríðarveður síðustu dagana og allt að fimm stiga frost um nætur. Nokkur snjór er og hlífir hann gróðri sem orðinn var nokkur fyrir áhlaupið. Óttast er að garðagróður hafi skemmst mjög, kálplöntur eyðilagst og kartöflur frosið í mold. Sauðburður stendur sem hæst, og er óttast, að lömb hafi króknað því að lambær voru sloppnar til fjalla og hafa ekki allar fundist enn.

Frá fréttaritara Tímans í Höfn i Hornafirði. Á þriðjudagsmorgun gerði hér afspyrnurok af norðri og hélst það allan daginn. Um tjón er lítið vitað hér um slóðir enn, því að símalínur slitnuðu í veðrinu. Í Suðursveit munu þó hafa orðið nokkrar skemmdir í gripahúsum.

Frá fréttaritara Tímans á Sauðárkróki. Í stórhríðarveðrinu sem á skall hér aðfaranótt 27. þ.m. urðu símaskemmdir allmiklar. Slitnuðu línur víða um héraðið af ísingu og átta símastaurar brotnuðu á símalínunni milli Skagafjarðar og Akureyrar. Brimið var geysimikið og trillubátur sem lá við bryggjuna hér á Sauðárkróki brotnaði mjög. Nokkrir símastaurar brotnuðu einnig hjá Hnausum í Þingi og hjá Lækjamóti og línur slitnuðu víða í Húnavatnssýslum.

Hvítasunnan var 1. og 2. júní, þannig að ekki bárust frekari fregnir af illviðrinu fyrr en þann 4. Eins og áður sagði hélt kuldinn áfram. Veðurathugunarmenn lýsa tíð:

Síðumúli: Júnímánuður var hræðilega kaldur og þurrviðrasamur, svo að jarðargróður er mjög lítill. Jörðin er þurr og skrælnuð og þyrstir í vatn. Sláttur hvergi nálægur hér í grennd. Kýr eru enn á matargjöf og geta ekki legið úti um nætur, sakir kulda.

Lambavatn: Það hefir mátt heita óslitin norðanátt, oftast þurrt og bjart veður. Hefir allur gróður verið óvenjuseinsprottinn og öll vorverk seinunnin.

Suðureyri: Veðrátta köld fyrri hluta mánaðarins og gróður sáralítill, en seinni hlutann miklum mun hlýrra svo jörð má nú heita algræn. Þótt víða séu snjóskaflar við sjó í firðinum.

Skriðuland: Norðanátt algengust. Mjög kalt og gróður lítill, en hretalaust að kalla. Víða kal í túnum til stórskemmda. Snjór í mesta lagi til fjalla. Þ.17. var enn óleystur nýr snjóskafl af túni á Hrafnhóli í Hjaltadal og gamall skafl niður við Hjaltadalsá, milli Kálfstaða og Hlíðar fór ekki fyrr en undir mánaðarlok.

Sandur: Tíðarfar var með afbrigðum kalt og næðingasamt, þurrt og gróðurlaust. Kal var mikið í túnum og varla gat talist sauðgróður fyrr en undir mánaðarlok. Vanhöld voru yfirleitt mikil á lömbum vegna gróðurleysis og vondrar veðráttu.

Þorvaldsstaðir: Júnímánuður hefur verið mjög kaldur. Oftast norðaustlæg átt með snjókomu og slyddu, svo snjó festi út að sjó flestar nætur. Sjaldan sá til sólar fyrri hluta mánaðarins. Alltaf hefur verið lágskýjað og þokur, einkum síðari hluta hans. Tún sem græn yfir að líta, en graslaust. Úthagi grár.

Gunnhildargerði: Tíðin var með öllu mót mjög köld og leiðinleg. Tún virtust grá og varla hægt að segja að úthagi sé algrænn í mánaðarlokin. [21. Hér um slóðir var ægilegt hvassviðri með köflum allan daginn og fauk þak af hlöðu á Galtarstöðum-Ytri í heilu lagi um 200 metra og jarðvinnsluverkfæri fuku einnig.]

Hallormsstaður: Öllum gróðri fór aftur og hélst kuldinn óslitið í einn mánuð. Var kuldinn oft svo mikill að menn þurftu að klæðast vetrarbúningi úti við vinnu. [29. skógurinn útsprunginn.]

Teigarhorn: Júní kaldur og gróðurlítill. Óhagstæður bæði til lands og sjávar.

Sámsstaðir: Mánuðurinn hagstæður öllum útistörfum en gróðri fór lítið fram. Kal í túnum allmikið þar sem flatlendast var.

Júní 1952 er einn af köldustu júnímánuðum mælisögunnar um landið norðaustanvert - þó var enginn hafís á ferð. Meðalhiti á Akureyri var aðeins 5,9 stig (2,2 stigum lægri en í hinum kalda júní 2024) og er þar aðeins vitað um tvo kaldari júnímánuði (1907 og 1882). Enn kaldara var við ströndina. Meðalhiti í Skoruvík á Langanesi var 2,5 stig og 3,4 stig á Þorvaldsstöðum í Bakkafirði (sjá annars meðalhitatölur í viðhenginu). Alhvítt var 11 daga mánaðarins í Möðrudal og sjö á Grímsstöðum á Fjöllum. 

Að morgni 2. var alhvítt á Stórhöfða í Vestmannaeyjum, snjódýpt að vísu ekki nema 2 cm, einnig snjóaði á Kirkjubæjarklaustri. Slydda var í Vík í Mýrdal, en snjó festi ekki. 

Kortið sýnir stöðuna í háloftunum þennan kalda morgun. Risastór kuldapollur þekur mestallt svæðið milli Grænlands og Noregs. Inni í honum er smærri pollur við Vesturland á leið suðaustur - um leið gerir snjókomu syðst á landinu. 

Næstu daga bárust frekari fréttir af hretinu og kuldanum í kjölfarið. Tíminn segir 4.júní:

Hvítasunnuhretið mikla, sem gekk yfir mikinn hluta landsins og var harðast á Norðurlandi, varð ekki svo skammvinnt sem menn vonuðu. Síðustu dagana hefir verið vetrarveður um allan norðurhluta landsins, snjóað flestar nætur svo að snjó festi ofan að sjó og grimmdarfrost verið um nætur. Í gær virtist helst byrjað að svífa til og veður að mildast, en þó voru hríðarél víða fram eftir degi. Fréttaritarar blaðsins um gervallt Norður- og Austurland hafa allir sömu sögu að segja um geysilega erfiðleika bænda við lambfénað, hættuna á skemmdum í görðum, visnuðum gróðri og hið alvarlega útlit ef svo heldur lengi fram. Hætt er og við miklu kali í túnum og margs konar öðru tjóni. Er þetta eitthvert hið versta vor sem menn muna eftir að fénaður er komin á græn grös. Einna mestar hafa þó frosthörkurnar verið á Hólsfjöllum. Fréttaritari blaðsins þar sagði að frost hefði verið þar 5-6 stig undanfarnar nætur. Lambamissir var nokkur, fé fennti og lömb fundust frosin niður og dauð. Hríðarveður hefir verið það flesta undanfarna daga og erfiðleikar miklir.

Ýmsir fréttaritarar blaðsins norðan lands hafa bent blaðinu á það, að bændur telji sig hafa verið illa svikna af veðurskeytunum daginn, sem stórhríðin skall á. Kvöldið áður var yfirleitt spáð rigningu eða slyddu og engu aftakaveðri, en um nóttina gerði sem fyrr segir grimmdarstórhríð eins og verst verður á þorra með mikilli snjókomu og frosti. Voru bændur því óviðbúnir og smöluðu ekki fé sínu í hús um kvöldið.

Morgunblaðið kvartar einnig 4.júní:

Ennþá er norðanátt um allt land og hiti víða um frostmark. Hefir kuldakast þetta þegar valdið miklu tjóni. Hafa bændur á Norður-, Vestur- og Austurlandi misst allmikið af lömbum, en þar að auki tefur það mjög fyrir öllum gróðri. Líkur eru til a0 veðrið verði óbreytt í dag.

Tíminn segir 5.júní frá hretinu í Skagafirði - og að hross hafi þá fennt:

Frá fréttariturum Tímans í Skagafirði. Hvítasunnuhretið, var allhart í Skagafirði og muna elstu menn þar, ekki annað eins óveður svo seint á vori. Í framdölum Skagafjarðar varð fannkyngið slíkt, að hross fennti auk þess mun fé hafa fennt, en þar sem það er heima við á þessum tíma vegna sauðburðarins, mun hafa verið nærtækara að bjarga því í hús en ella.

Til marks um fannkyngi er það að fáein hross fennti munu tvö þeirra hafa kafnað. Standa þó hross lengi upp úr og þarf engar smáræðis fannir til að hylja þau. Bændur voru alla þriðjudagsnóttina við að reyna að bjarga bæði fé og hrossum í hús, en gekk það illa vegna kafalds og hríðarmyrkurs. Snjóinn hefir heldur verið að taka upp síðustu daga, en frost er á hverri nóttu og horfir til stórvandræða með allan gróður ef ekki breytist til batnaðar næstu daga.

Morgunblaðið segir einnig fréttir úr Skagafirði 6.júní:

Sauðárkróki, 5. júní. Undanfarna daga hefir mikið af fé því, sem saknað var eftir ofveðrið síðast í fyrra mánuði, komið í leitirnar. Margt hefir samt farist ,en færra en búast hefði mátt við. Þó er nú vitað með vissu, að milli 10 og 20 hross hafa fennt úti í Lýtingsstaðahreppi innarlega í Skagafirði. Hafa mest brögð orðið.að þessu með fjallgarðinum að vestan. Þar innfrá er nú mikil fönn og mun hana ekki taka upp fyrr en hlána fer fyrir alvöru. Allt fé, sem náðst hefir, er nú á gjöf, en búast má við að heybirgðirnar gangi til þurrðar, ef langvarandi kuldatíð helst. Í dag var veður hér nyrðra heldur mildara en að undanförnu.

Tíminn segir frá tjóni í varpi í Bjarnarey í pistli 11.júní:

Einkafrétt Tímans frá Vopnafirði. Afleiðingar stórhríðarinnar um daginn eru enn að koma í ljós og sýna þær gerst, hve veðrið hefir verið afskaplegt enda af mörgum talið norðan og austanlands, að þetta sé versta áhlaup svo síðla vors, sem komið hefir um áratugi. Það hefir nú komið i ljós, að um 500 æðarkollur hafa drepist á hreiðrum sínum í einu varpi eftir veðrið. Þetta er í æðarvarpinu í Bjarnarey út af Vopnafirði, en varp þetta er í eigu Fagradals. Þegar veðrið skall á voru flestar æðarkollurnar búnar að verpa og lagstar á. ... Þegar eftir veðrið tóku að finnast dauðar kollur á hreiðrunum. Veðri var svo háttað þarna, að slydda var fyrst og síðar snjókoma og frost nokkrar nætur á eftir. Fundust sumar kollur blátt áfram frosnar niður. Næstu daga héldu kollurnar áfram að drepast og fór vaxandi og hafa kollur fundist dauðar allt fram til þessa. Eru dauðar kollur, sem fundist hafa, nú orðnar um eða yfir 500. Hefir slíkur fellir ekki orðið af völdum veðurs í æðarvarpi svo vitað sé síðustu áratugi. Það hefir nú komið í ljós að verulegir fjárskaðar hafa orðið eftir veðri að tveim bæjum í Vopnafirði. Er það á Leifsstöðum og Hámundarstöðum. Á þessum bæjum hafa farist um 30 fjár.

Lítið hafði linast þegar kom fram undir 20. Tíminn 19.júní:

Vorhörkurnar, einkum Norðanlands og austan mega enn heita hinar sömu, og er nú svo komið, að á þessum slóðum er útlit fyrir hið mesta grasleysisár, ef ekki bregður til afbragðstíðar hið bráðasta. Fregnirnar eru einna kuldalegastar af Norðausturlandi og af Héraði. Þar eru næturfrost enn tíð og kuldasteytingur dag hvern. Gróðri fer því nær ekkert fram. Græn slikja er á túnum, en ekkert gras enn, og úthagi grár. Í fyrradag varð jörð hvít af snjó á Héraði, og víðar á Norðausturlandi gránaði í rót niður undir sjó. Eru bændur mjög uggandi um sprettuna í sumar. Komið er nú fram undir sláttartíma í sæmilegum árum, en auðséð er nú að sláttur getur vart hafist að ráði næsta mánuðinn. Vestan lands eru einnig næturkuldar og gróðri fer mjög hægt fram, þótt ástandið sé ekki eins ískyggilegt og norðanlands og austan.

Tíminn segir 19.júní frá gróðureldi við Hólm ofan Reykjavíkur:

Í fyrradag [17. júní] var símað frá Hólmi til Skógræktarfélags Reykjavíkur og sagt, að eldur væri kominn upp í mosa í svonefndu Hólmshrauni innan Heiðmerkurgirðingarinnar. Var þetta á 10. tímanum um morguninn, og var slökkviliðinu gert aðvart. En þegar í stað fór Karl Norðdahl bóndi í Hólmi á vettvang ásamt Ólafi Þórarinssyni, bakara, og þriðja manni. Tókst þeim að hefta útbreiðslu eldsins að mestu áður en slökkviliðið og hjálparlið úr Reykjavík kom, en slökkvistarfið sjálft gekk mjög seint, enda var eldurinn orðinn mikill í mosanum. i Var ekki búið að ráða niðurlögum eldsins fyrr en kl. 5 um daginn, og hafði eldurinn þá farið yfir um 5—600 fermetra lands.

Tíminn segir 25.júní loks frá batnandi veðri:

Frá fréttaritara Tímans á Grímsstöðum. Veður hina síðustu tvo daga hefir verið mjög gott, fimmtán stiga hiti annan daginn og tólf stiga hiti hinn. Undanfarnar fjórar vikur hefir verið mikil ótíð og frost á hverri einustu nóttu, oft allt að fimm stigum. Jörð var farin að grænka nokkuð, áður en kuldakastið skall á, en nú er allur úthagi grár, eins og á vetrardegi, og aðeins grænir blettir hér og þar í túnum. Vanhöld urðu nokkur á lömbum og hætta er á að þau lömb sem eftir lifa, nái ekki fullum þroska. Snjór er enn á öllum fjallvegum og hefir vegurinn yfir Möðrudalsöræfi verið á kafi í snjó og því ekki fært bifreiðum austur á firði, en um næstu helgi mun verða reynt að ryðja veginn.

Tíminn segir 26.júní frá rjúpnadauða í Þórsmörk - ekki er ljóst hvað var á seyði:

Ferðafólk, sem fór inn í Þórsmörk um síðustu helgi varð eigi lítið undrandi, er það sá fjölda rjúpnahama liggja þar á víð og dreif, og er það heldur óvenjuleg sjón. Virðist augljóst, að fellir hafi orðið á rjúpunni þar með einhverjum hætti í vetur eða vor. ... Ekki er gott að sjá, hvað hefir orðið rjúpunni að falli þarna, en það gæti hafa verið fár eða algert hagleysi, og er hið síðara þó miklu ólíklegra ... Langlíklegast virðist, að hér sé um fár að ræða, enda halda ýmsir náttúrufræðingar því fram, að rjúpan falli á svo sem tíu ára fresti úr fári, þegar fjölgun hennar hefir náð vissu marki.

Tíminn segir af harðindum í Mývatnssveit í pistli 27.júní:

Frá fréttaritara Tímans í Mývatnssveit. Enginn miðaldra maður eða yngri man eftir öðrum eins kulda og vetrarbrag á öllu um sólstöður eins og nú. Þótt allt væri seint á ferð 1924 var kominn meiri gróður á tún þá um sólstöður. Nú eru túnin víða grá enn, þótt þau hafi ofurlítið litkast síðustu dagana. ... Sumstaðar eru miklir kalblettir í túnum. Eitt merkið um hina óvanalegu kulda, merki sem þó er hið eina góða, sem er þeim samfara, er það, að mývargs hefir ekki orðið vart hér enn og er þó kominn sá tími sem hann er venjulega farinn að láta mjög á sér kveða. Flugurnar hafa þó skriðið úr púpunum, en fljóta í hrönnum niður Laxá, en komast ekki á loft. ... Nokkur lömb fórust í stórhríðinni, en þó hvergi meira en 4-5 lömb á bæ og sumstaðar ekkert. Góður silungsafli hefir verið á sumum bæjum hér við vatnið í vor, t.d. á prestssetrinu á Skútustöðum þó að þar virðist nú enginn prestur vilja vera. Til marks um vorkuldana má geta þess að frostnætur hafa verið fleiri í júnímánuði en menn vita dæmi um með vissu, eða alls 12 það sem af er mánuðinum.

Vart varð við ís norður af Horni - en það var ekki teljandi. Tíminn 28.júní:

Skip, sem áttu leið um norður af Horni í gær sáu allmikinn ís um 10 mílur norður af Horni. Á þessum slóðum var um þéttan rekís að ræða, og var hann að reka saman í samfasta breiðu, er rak allhratt nær landi og austur á bóginn að því er virtist. Til norðvesturs var að sjá samfellda ísbreiðu á stóru svæði.

Tíminn segir af skammvinnri sumarblíðu í pistli 1.júlí:

Sumarblíðan, sem heimsótti Norðurland um fyrri helgi eftir margra vikna heljarkulda og ótíð, varð ekki langæ. Stóð hún vart nema fjóra daga, en á laugardaginn var aftur kominn norðaustansteytingur og rigningarsúld og var svo enn í gær. Spratt mjög vel þessa fáu góðviðrisdaga, og gerðu bændur sér vonir um, að þeir gætu byrjað slátt um e3a fyrir 10. júlí ef svo héldi fram, en nú virðist sú von að engu orðin, þar sem auðvitað tekur fyrir sprettu á ný. Hér hefir varla komið dropi úr lofti síðustu vikurnar, sagði Sigurður Elíasson tilraunastjóri á Reykhólum við fréttamann blaðsins í gær. Í rúma tvo mánuði hefir úrkoman aðeins verið 31 mm og er það svo að segja ekkert regn. Jörðin virðist sums staðar vera að skrælna af þurrki, og hefir þetta kippt stórkostlega úr gróðri. Lítur hér óskaplega út með sprettu.

Tíminn segir af gróðurleysi 3.júlí:

Frá fréttaritara Tímans á Raufarhöfn. Gróður allur er enn svo lítill hér um slóðir, að hörmung má teljast. Jafnvel trjágróður í skjólsælli sveit eins og Öxarfirði getur varla talist sæmilega laufgaður enn. Túnin þar og víðast annars staðar í Norður-Þingeyjarsýslu eru aðeins með grænni slikju, en stórskellótt af kali. Er augljóst, að enginn túnasláttur verður hér að marki í júlí, en verði góð sprettutíð þennan mánuð, getur orðið nokkur slægja i ágúst.

Frá fréttaritara Tímans á Bíldudal. Spretta er enn mjög treg hér um slóðir, enda hefir tíð verið köld og þurrkar hafa verið svo miklir að stórlega hafa dregið úr sprettu. Er ekki útlit fyrir, að sláttur hefjist almennt fyrr en seinni hluta júlí.

Tíð þótti viðast sæmileg í júlí - alla vega mun betri heldur en í júní. Veðurathugunarmenn segja frá:

Síðumúli: Júlímánuður var kaldur og óhagstæður til heyskapar, en sláttur var yfirleitt hafinn seinnipart mánaðarins, en ekkert þornaði sem teljandi var fyrr en 1.-2. ágúst.

Lambavatn: Það hefir verið fremur stillt veður. En ekki hagstætt fyrir heyskap. Það var víðast seinsprottið fyrir þurrki og kulda og er sumstaðar rétt farið að slá. Nú um hálfan mánuð hefir verið óslitin vætutíð og þurrkleysa. Óvíða er búið að heyja neitt að ráði. Nú lítur út að þurrkur sé að koma.

Sandur: Tíðarfar var sæmilegt, hvorki kalt né óþurrkasamt að undantekinni vik um miðjan mánuð og þessum síðustu dögum. Gras spratt seint, kalskemmdir voru miklar á túnum og sláttur hófst yfirleitt ekki fyrr en um þann 20. og var spretta þá enn rýr.

Hof í Vopnafirði: Mánuðurinn mátti yfirleitt kallast fremur erfiður. Þó komu 2 góðir kaflar.

Gunnhildargerði: Tíð hefur verið fremur hagstæð. Grasspretta var mjög rýr og töðufengur lélegur en nýting hennar sæmileg.

Sámsstaðir: Mánuðurinn hagstæður fyrir heyskap, en kalt og svalt flesta daga.

Tíminn segir frá því 4.júlí að verið sé að ryðja veginn yfir Möðrudalsöræfi:

Undanfarið hefir vegurinn [yfir Möðrudalsöræfi og Jökuldalsheiði verið ruddur og hefir það verið erfitt og alltorsótt verk. Hafa snjóýtur unnið á veginum yfir Jökuldalsheiði og í fjallgörðunum. Þær hafa orðið að ryðja af veginum miklum snjó og oft orðið fastar í miðju verki sakir snjóþyngslanna og erfiðrar aðstöðu.

Frá fréttaritara Tímans á Akureyri. Í gær kom loksins sólarsumarveður á Akureyri. Var þá sunnanandvari og hiti. Er þetta fyrsti eiginlegi sumardagurinn um langt skeið. Undanfarið hefir verið kalt og dumbungsveður nyrðra.

Þegar hlýnaði urðu auðvitað nokkrir vatnavextir. Tíminn 8.júlí:

Frá fréttaritara Tímans á Fosshóli. Allmikill vöxtur er nú í ám og lækjum hér vegna mikilla leysinga á öræfum í hitaveðrunum, sem verið hafa á norðaustanverðu landinu undanfarna daga. Vegurinn frá Grímsstöðum á Fjöllum austur að Möðrudal og yfir Jökuldalsheiði er mjög erfiður yfirferðar, og Skarðsá sem er á milli Möðrudals og Víðdals á Fjöllum má heita ófær minni bifreiðum vegna vaxtar. Grasspretta er ennþá mjög lítil en þó eru einstöku bændur að hefja slátt. Talið er að sláttur almennt hefjist ekki fyrr en um 20.júlí.

Talsvert hret gerði enn og aftur í kringum 10. júlí og kalt var í veðri fram yfir 20. Tíminn 13.júlí:

Hret það, sem gengið hefir yfir norðanvert landið undanfarna tvo daga var hið versta. Var stórrigning um allt Norðausturland og sumstaðar slydda í byggðum, svo að við lá að festi snjó. Víða gránuðu fjöll ofan í miðjar hlíðar, og snjóföl var á mörgum fjallvegum. Á Siglufjarðarskarði snjóaði svo mikið, að ýta varð að hætta störfum þar, og var sums staðar kominn kálfasnjór.

Blaðamaður frá Tímanum hafði í gær tal af manni, sem komið hafði vestan af Snæfellsnesi þá um daginn. Er áberandi, hvað gróður er kominn skemmra á veg þar vestra en hér um slóðir, enda er víða farið að slá bletti á túnum í nágrenni Reykjavíkur og austanfjalls. Sumstaðar er sláttur jafnvel hafinn fyrir alvöru. En strax og kemur vestur fyrir Borgarfjörð dregur úr gróðri og vestur á Snæfellsnesi mun sláttur varla nokkurs staðar hafinn. Hafa kuldarnir nú upp á síðkastið stöðvað þá framför.

Morgunblaðið segir frá sama hreti 15.júlí:

Vopnafirði, 12. júlí. — Norðanátt hefur verið hér um allt Norður- og Austurland, síðustu tvo sólarhringa, rigning í lágsveitum en hríð til fjalla. Síðdegis í gær var blauthríð með hvössum norðanstormi á Vaðlaheiði. Talsverður snjór hafði fallið á heiðum Hér í Vopnafirði er snjór niður undir bæi. Fjallvegir eru þó allgreiðfærir hingað til Austurlandsins og ár litlar. Sláttur er ekki hafinn hér nema lítils háttar á einum bæ, enda grasspretta léleg, nema smáblettir eru sæmilega sprottnir.

Tíminn segir 16.júlí af ófærð á Möðrudalsöræfum. Í júlí var alhvítt 3 morgna í Möðrudal:

Frá fréttaritara Tímans. Allmikið hefir snjóað á fjöllum norðaustanlands undanfarna kuldadaga, og var grátt ofan í hlíðar víða þar til í gær, er heldur var tekið að hlýna í veðri. Áætlunarbifreiðar á Austurlandsleiðinni, sem fóru austur í fyrradag, urðu að fara þæfingssnjó víða á fjallvegunum. og sums staðar á Möðrudalsöræfum var snjórinn svo mikill, að moka varð skafla af nýjum snjó til að komast leiðar sinnar. Mun það vera einsdæmi í ferðum í miðjum júlí síðan bílferðir hófust um þessa landshluta, að svo mikill nýr snjór hafi fallið, að bifreiðar kæmust ekki hindrunarlaust leiðar sinnar. — Að öðru leyti er vegurinn að verða sæmilegur á þessum slóðum. Á öllu hálendinu var snjófjöl og þæfingur á veginum.

Mun betra hljóð var í mönnum í Mýrdal. Tíminn segir frá 17.júlí:

Frá fréttaritara Tímans í Vík í Mýrdal. Afbragðstíð hefir verið hér í Mýrdal undanfarna daga, og hafa nú þeir bændur, sem fyrst hófu sláttinn, alhirt tún sín eða eru að ljúka við það. Aðrir eru langt á veg komnir með túnasláttinn og keppast nú við sem mest þeir mega. Grasspretta er orðin ágæt og virðist ætla að verða ágætt heyskaparsumar. En á sama tíma sem bændur hafa alhirt tún í Mýradal með ágætum töðufeng, er sláttur ekki hafinn í ýmsum öörum héruðum landsins og spretta enn sáraléleg svo að einsætt er grasleysissumar. Þannig er gjöfum veðráttunnar misskipt á Íslandi eins og löngum fyrr.

Á þessum árum var Siglufjarðarskarð snjóþyngsti fjallvegur landsins. Hann opnaðist ekki fyrr en seint um síðir, og lokaðist stundum að sumarlagi vegna snjóa. Eins og við var að búast var opnunin seint á ferð 1952. Tíminn segir frá 19.júlí:

Frá fréttarritara Tímans á Siglufirði. Í gær mátti heita að lokið væri að ryðja snjónum á veginum yfir Siglufjarðarskarð, og mun aldrei hafi orðið að ryðja þar svo miklum snjó. Ýta hefir alls unnið 350 klukkustundir að verkinu. Verkið var hafið 25. júní, og var það allmikið síðar en í fyrra. Var oft unnið nótt og dag með ýtunni, og um síðustu helgi kom önnur ýta, sem verið hafði að ryðja Lágheiði, til liðs við fyrri ýtuna og byrjaði Fljótamegin. Snjórinn í skarðinu var óskaplegur. Þar sem snjógöngin eru hæst, eru þau nú 15—16 metrar, en jafnar traðir um veginn í háskarðinu eru um 5 metrar en víða allt að tíu metrum.

Tíminn segir fréttir af Ströndum 23.júlí:

Frá fréttaritara Tímans i Trékyllisvík. Aðfaranótt 11. júlí síðastliðinn gerði hér allhart hret og snjóaði niður í mið fjöll. Bændur höfðu nýlokið við að rýja fé sitt og urðu því nokkur brögð að því að fé króknaði um nóttina og munu sjö kindur hafa drepist á einum bænum.

Þann 23. júlí kom mjó tunga af mjög hlýju lofti skyndilega úr suðri - og fór mjög fljótt yfir. Í ers5-endurgreiningarsafninu (frá og með 1940) hefur þykktin (sem mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs) aldrei orðið jafnmikil yfir miðju landinu í júlí eins og þennan dag, 5640 metrar. Met voru líka sett í háloftaathugun yfir Keflavíkurflugvelli - en í þeim er þó trúlega villa, þykktin er sögð 5710 metrar og hiti í nokkrum flötum meiri en hægt er með góðu móti að taka trúanlegan - samt er athyglisvert að villan sé ekki meiri en svo að endurgreiningar staðfesta hlýindin (og þær geta líka verið rangar). Tíminn segir af hitanum í frétta 24.júlí - við skulum hafa í huga að alskýjað var og enga hjálp frá sólinni að hafa til methita. Hæsti hiti sem mældist var í Möðrudal, 25,7 stig. 

Frá fréttariturum Tímans á Húsavík og Akureyri. Dagurinn í gær var einhver heitasti dagur, sem komið hefir á Norðurlandi í mörg ár. — Á Húsavík var hitinn 24 stig lengi dags og hefir slíkur hiti ekki komið þar síðan 1939. Hægviðri var en sólarlaust að mestu. Hefir hiti verið töluverður í lofti undanfarna daga, enda þótt ekki hafi hann fyrr komist jafnhátt og í gær. Á Akureyri var líka mikill hiti í gær og var lengst af um og yfir 20 stig. Sólarlaust var þar þó allan daginn. — Síðdegis kólnaði nokkuð og komst hitinn þá niður fyrir 20 stig, og hélst svo fram undir kvöld.

Nokkuð meinlaust veður hélst til mánaðamóta og þannig áfram fyrstu þrjár vikur ágústmánaðar. Síðasta vika ágúst varð hins vegar mjög erfið. Veðurathugunarmenn segja frá:

Síðumúli: Ágústmánuður var mjög indæll og þurrviðrasamur fram til 19., þá var fyrsta úrkoma mánaðarins. Höfðu þá allir hirt töður sínar sem lausar voru. Eftir það var óþurrkasamt og er enn (3.9.), ekki búið að ná inn allri töðunni. En búið að slá og þurrka talsvert úthey, sem stendur í sætum. Aðfaranótt 28. var 2,5 stiga frost hér. Féll þá kartöflugras í görðum og rabarbari einnig.

Lambavatn: Fyrri hluta mánaðarins var sífellt blíðviðri og þurrkur. En seinni hlutann votviðri og síðustu dagana norðanrok og rigning hvað eftir annað. 31. var hér með mestu rokum sem hér koma, seinni hluta dagsins var veðurhæð víst nálega 11 vindstig eða meir. Heyskapur gengur ekki vel. [26. Bleytu kafaldshrannir, versta veður; 28. Svell á pollum og bleyta freðin um morguninn; 31. Aftakarok og krapahríð frá hádegi].

Flateyri (Hólmgeir Jensson): Veðurfar í þessum mánuði má teljast fremur hagstætt til sjós og lands. Úrkoma mikið minni en oft er í þessum mánuði. Sólskin hefir verið lengur eða skemur daglega í 17 daga. Hvassviðri gerði af norðaustlægri átt þann 26. Fennti þá í fjöll. Þann 30. og 31. snjóaði niður fyrir miðjar hlíðar. Tepptist þá akvegur til Ísafjarðar.

Suðureyri: [31. Hríðarveður frá kl.10. Snjór niður á láglendi].

Skriðuland: Ágæt heyskapartíð frá byrjun mánaðar til þess 18. Með og frá 19. var hið versta tíðarfar til mánaðarloka. Stórfelldar rumbur og illviðri. Kartöflugras kolféll í görðum þann 28.

Sandur: Tíðarfar þurrviðrasamt en þó daufir þurrkar til þess 18. Síðan úrkomu- og óþurrkasamt.

Gunnhildargerði: Veðráttan var fremur hæg en mjög þrálátar þurrkleysur og varð nýting heyja því ekki í meðallagi.

Sámsstaðir: Mánuðurinn óvenjukaldur og með hitasveiflum er ollu skaða á kartöflugrasi og hálfþroskuðu korni. Hins vegar var tíðin hagstæð til heyskapar fyrstu 3 vikurnar, en votviðrasamt síðasta þriðjung mánaðarins.

Tíminn segir heyskaparfréttir að norðan 8.ágúst:

Frá fréttaritara Tímans í Höfðahverfi. Kal í túnum er hér hið mesta, sem þekkst hefir um áratugi, þótt mismunandi mikið sé á bæjum. Veldur þetta mestu um að töðufengur verður undir meðallagi. ... Þurrkar hafa verið stopulir, en þó var sæmileg þurrkvika í lok júlímánaðar, en þó skúrir við og við. Síðan var súld síðustu dagana í júlí og fyrstu daga ágústmánaðar.

Óvenjuþurrt var á sunnanverðum Austfjörðum - og víðar um land var tíð í þurrara lagi. Tíminn segir frá 12.ágúst:

Nú biðja allir á Djúpavogi um rigningu, því að þar hefir varla komið dropi úr lofti síðan í maímánuði. Eru hinir langvarandi þurrkar farnir að valda ýmsum óþægindum og skaða, og þess vegna vilja menn gjarnan fá vel útilátna rigningu, þótt það sé sjaldgæf ósk um sláttinn hjá jafn sólskinselsku fólki og íslendingum. Óskin um regn kemur ekki til af góðu. Hinir langvarandi þurrkar hafa haft þær afleiðingar, að brunnar eru nú flestir þrotnir og hörgull á neysluvatni. Gróðri fer lítið fram og harðlendi, sem snýr mót sólu er illa sprottið, svo að nú er það ekki ljábært, þótt í venjulegu árferði sé þar mikið gras. En heyskapur hefir gengið vel og örugglega í þurrkunum, og hafa bændur getað hirt hey sín hvanngræn jafnóðum og sólin hefir þurrkað þau af ljánum.

Frá fréttaritara Tímans í Stykkishólmi. Hér hefir verið alveg einmunaþurrkur allan ágústmánuð og sérstök heyskapartíð. Hefir ekki þurft annað en losa grasið af jörðinni, en síðan þornar það sjálfkrafa. Þannig hefir það verið um allan Breiðafjörð, en þó kannski eitthvað vindasamara um norðanverðan fjörðinn.

Í Svarfaðardal hefir nú verið um skeið þurrkur og góð heyskapartíð, og spretta er orðin sæmileg, þar sem ekki er kal. Síðustu næturnar hefir verið frost þar nyrðra, og hefir kartöflugras sums staðar fallið, einkum þar sem garðar eru í dældum, er hið kalda næturloft hefir safnast í.

Dauft var yfir heyskap á norðausturhorninu. Tíminn 13.ágúst:

Frá fréttariturum Tímans í Þórshöfn og Raufarhöfn. Það eru allar horfur á því, að ofan á mjög tregan grasvöxt, sem nú er um Melrakkasléttu og Langanes, bætist slæm nýting heyjanna. Eru menn orðnir áhyggjufullir yfir þessum horfum.

Tíminn segir 14.ágúst undarlegar fréttir - af meintu eldgosi á Norðaustur-Grænlandi. Síðar kom önnur fregn um sama mál:

Samkvæmt skeytum, sem loftskeytastöðin í Tromsö í Norður-Noregi hefir fengið frá Grænlandsleiðangri Johns Giævers, er á sinum tíma stjórnaði norska leiðangrinum til suðurheimskautsins, telja leiðangursmenn sig hafa orðið áskynja um eldgos á austurströnd Norður-Grænlands. Þykir það eigi litlum tíðindum sæta, þar sem engar sögur fara af eldgosum á Grænlandi og það talið útkulnað land. John Givæver og förunautar hans voru á laugardagskvöldið á siglingu inn Norðfjörð, sem er nær hánorður af Íslandi á milli 70. og 75. breiddarstigs, er þeir sáu reykjarmekki mikla langt inni yfir norðurhluta Waltershousenjökuls. Þakti mökkurinn fjöllin og jöklana í norðri, og telur Giæver mökk þennan stafa frá eldgosi. Reykurinn virðist stíga upp frá tveimur stöðum inni
á jöklinum með hálftíma millibili. Á sunnudaginn sveipaðist allur innri hluti Norðfjarðar og mynni Sauðnautafjarðar. Var eitt reykjarhaf, svo ekki sást til fjalla. Sigldu leiðangursmenn upp undir jökulinn, og lagði fyrir vit þeirra sterka brennisteinslykt og þef af brunnu grjóti, en sviða setti að augum.

Tíminn ræddi við Sigurð Þórarinsson jarðfræðing um fregn þessa. Sagði hann, að svo hefði ávallt verið talið, að Grænland væri löngu útslokknað land; enda ekki vitað um aðra jarðelda í Grænlandi en jarðbruna, er varð eitt sinn á Vestur-Grænlandi, er eldur i olíublandin jarðefni. Svæði það, þar sem eldgos þetta er talið hafa orðið, er hins vegar mjög lítið þekkt, og má vel vera, að þar séu ungar bergmyndanir, enda vitað, að á Austur-Grænlandi eru blágrýtisfjöll, sem ekki eru ýkjaforn. Reynist hér um eldgos að ræða, sé það hinn merkasti viðburður, er vekja muni stórkostlega athygli meðal jarðfræðinga. Samkvæmt nýjustu fregnum í gærkvöldi telur Grænlandsstjórn Dana að ekki sé um eldgos að ræða, heldur hafi Norðmennirnir séð rykmökk yfir landinu.

Í gær var góður þurrkdagur á Fljótsdalshéraði, en þar hefir annars verið þungbúið og kalt í veðri um skeið Hefir í hálfan mánuð aðeins skinið sól tvo daga eftir hádegi, en alla jafnan verið þokuloft og kuldanæðingar. Ekki voru nein hlýindi að ráði í gær, þó sólskin væri.

Tíminn segir jákvæðar heyskaparfréttir 19.ágúst:

Síðasta vika varð ágæt heyskaparvika á Norður- og Norðausturlandi og björguðust þá mikil hey í hús með allsæmilegri verkun. Hefir sú vika valdið því, að ekki verður um mikinn heybrest að ræða í þessum héruðum, þótt graslítið væri víða.

Hinir löngu þurrkar hafa þegar valdið Þykkbæingum miklu tjóni og eru kartöflugrösin mjög illa farin á stórum svæðum og sumstaðar fallin. En mikið mun nú rétta við ef garðlöndin vökna að ráði.

Tíminn segir 20.ágúst frá slætti á flæðiengjum í Borgarfirði:

Í sumar hafa bændur sótt langt að til heyskapar á flæðiengjarnar við Hvítá í Borgarfirði. Þeir, sem þar eru lengst að komnir og búa í tjöldum alla vikuna, eru alla leið ofan úr Fornahvammi í Norðurárdal og frá bæjum framarlega í Skorradal og Lundarreykjadal. Það er treg spretta, sem rekur menn svo langt að á hinar gróðurmildu og safamiklu flæðiengjar við Hvítá. Enda þótt tún séu viða allvel sprottin í Borgarfirði, er á sumum bæjum mun minni töðufengur nú en venjulega og því þörf aukins heyskapar á útengi. Túnasláttur gekk vel vegna hagstæðs tíðarfars og því ágætur tími hjá mörgum að stunda útengjaheyskap, meðan verið er að bíða eftir því að sæmileg spretta komi upp á túnum í síðari slægju. Engjar eru hins vegar víða ákaflega illa sprottnar og er svo um flæðiengjarnar, að þar er mun minna gras en í góðum árum. Undanfarna viku og raunar fyrr, fóru tjöld aðkomufólks og mikið annríki fólks með vélar og hesta að setja svip sinn á hinar víðlendu og hvanngrænu flæðiengjar niður með Hvítá. Var heyjað þar af kappi alla síðustu viku, svo að þar hlóðust upp myndarlegir heybólstrar, sem biðu flutnings heim. Þeir, sem heyja þarna, eru einkum úr uppsveitunum og Borgarnesi. Framan af engjaslættinum við Hvítá gáfu menn sér varla tíma til að flytja heyið heim jafnóðum, en miklir flutningar áttu sér stað fyrir helgina, þegar veður fór að verða tvísýnna, hvað þurrk snerti. Fyrst var lögð áhersla á að heyja það af engjunum, sem var i hættu við stórstraumsflóð, svo að nú, þegar höfuðdagsháflæðið nálgast eftir rúma viku, er ekkert eftir á þeim hlutum engjanna, sem þá er hætta búin.

Eftir 23. versnaði tíð og gerði erfiða og hretasama viku. Meginillviðrin voru tvö. Það fyrra var verst 26.ágúst. Þá kom lægðardrag úr norðvestri og myndaðist öflug lægð skammt fyrir norðan land. Þegar hún fór hjá gerði hvassa norðanátt og kólnaði verulega. 

Kortið sýnir stöðuna í 500 hPa-fletinum síðdegis þann 25. Allar líkur á að nútímatölvuspár hefðu náð þessu veðri vel. 

Kortið sýnir hæð 1000 hPa-flatarins síðdegis þann 26. þá var norðankastið um það bil í hámarki. Hæðarlínurnar samsvara jafnþrýstilínum með 5 hPa bili. 

Tíminn segir frá veðrinu 28.ágúst:

Í fyrradag [26.] skall á um norðurhluta landsins hið mesta foraðsveður svo að víð hefir ekki komið öllu verra norðanveður í ágústmánuði um langt árabil en var í fyrrinótt. Hefir orðið sumstaðar verulegt tjón af þessu áhlaupi einkum á heyjum. Í byggð var víðast stórrigning, en slydduveður er hærra dró og hríð á fjöllum. Vaðlaheiði var ófær litlum bifreiðum í gær og var einkum mikill snjór austan til á heiðinni og skafrenningur. Á Akureyri er allur fjallahringurinn hvítur.

Um Vestfirði, Húnaþing, Skagafjörð og Eyjafjörð, Þingeyjarsýslur og Múlasýslur snjóaði í fjöll og víða niður í miðjar hlíðar og sumstaðar niður undir bæi. Í Gönguskörðum í Skagafirði voru tún til dæmis alhvít í gærmorgun, er fólk kom á fætur. Vitað er um að sumstaðar hafa orðið skaðar á heyi í veðrinu. Hefir það bæði fokið, þar sem veðurhæðin var mest og eins hafa jafnlendar engjar farið undir vatn og hey skolast á brott. Í Skagafirði var geysimikil úrkoma og eylendið blotnaði mjög og Húsabakkaflói var í gær eins og fjörður yfir að líta. Þar var mikið af heyi úti, bæði í sæti og flatt. ... Í Seyðisfirði fauk eitthvað af heyi og einnig munu einhverjar skemmdir hafa orðið á heyi á héraði. ... Í Þingeyjarsýslum snjóaði ofan undir láglendi og festi snjó í uppsveitum. Þar kom mjög illa ofan í hey bænda fyrir hádegi í fyrradag því að framan af degi var bjart og þurrt, en síðan gerði snögglega stórrigningu og hvessti þegar leið á kvöldið. Er hafrót mikið en ekki hefir frést um verulega skaða. Í Seyðisfirði var hið mesta stórviðri og er það til marks að í skrúðgarði í Seyðisfjarðarkaupstað brotnaði 5-6 m hátt tvístofna reynitré. ... Á Vopnafirði var stórrigning og ofsarok í fyrrinótt og gær, en ekki var vitað um teljandi skaða nema lítils háttar heyfok og skemmdir af vatni. Þar snjóaði niður fyrir miðjar hlíðar og var krapahríð í byggð, en festi þó ekki.

Morgunblaðið segir einnig frá 28.ágúst:

Í fyrrinótt gerði norðan hvassviðri með úrhellisrigningu við ströndina, en snjókomu til fjalla og allt niður í Byggð um gjörvallt norðanvert landið. Þá tepptust og fjallvegir, eða færð varð þar erfið. Þannig varð áætlunarbílinn austan af fjörðum að snúa við aftur á Jökuldalsheiði vegna stórhríðar og bílaumferð um Siglufjarðarskarð tepptist einnig, þar til ýta hafði rutt leiðina að nýju. Er líða tók á daginn í gær gekk norðanáttin niður. Í Skagafirði snjóaði víðast hvar í byggð, og það jafnvel svo, að tún voru þar alþakin snjó, eins og t.d. að Hólum í Hjaltadal. Var þar heldur kuldalegt um að litast.

Veðrið gekk fremur fljótt niður, það birti til og við tók björt og köld nótt. Tíminn segir frá 29.ágúst:

Í fyrrinótt [aðfaranótt 28.] var frost um mikinn hluta landsins, og sums staðar mikill gaddur. Mun víða hafa fallið kartöflugras, bæði á Suðurlandi og Norðurlandi og víðar, og líklegt, að þessi frostnótt hafi valdið stórtjóni. Það mun vart ofsagt að tjónið af þessari frostnótt nemi milljónum, því að um verulegan hluta landsins, þar á meðal í mestu garðyrkjubyggðunum er kartöflugras gerfallið eða stórlamað. Um meginhluta Suðurlandsundirlendisins var frost, og mikið í uppsveitum. Á Rauðalæk í Rangárvallasýslu var í gærmorgun þumlungsþykkur ís á vatni í ílátum er staðið höfðu úti um nóttina. Á Þingvöllum var fjögurra stiga frost og þriggja stiga frost á Hæli í Hreppum. Í Mýrdal var ekki frost til tjóns, en hætti við skemmdum í uppsveitum austar. Í Öræfum var við frostmark er kaldast var og í Hornfirði sluppu kartöfluakrar óskemmdir að mestu eða öllu leyti. Á Eyrarbakka, Stokkseyri og Þykkvabæ, þar sem kartöflurækt er geysilega mikil, urðu einnig miklar skemmdir á kartöflulendum, og hætt við, að vöxtur stöðvist, þótt aftur bregði til betri tíðar. Á Stokkseyri var svo mikið frost, að stirðnað var í gærmorgun mjólk í krúsum, sem staðið höfðu úti á dyrapalli. Á Selfossi eru kartöflugarðar svartir yfir að líta, og um allar uppsveitir Árnes- og Rangárvallasýslna er kartöflugrasið gerfallið.

Um Þingeyjarsýslur og Norðausturland var víða verulegt næturfrost. Á Grímsstöðum á Fjöllum varð frost 4 stig og allir lækir ísilagðir í gærmorgun. Í gær var ekki hægt að snúa heyi á Grímsstöðum enda þótt þurrkur væri vegna þess hve mikið af snjó sat í því frá því í norðanáhlaupinu. Í allan fyrradag var túnið á Grímsstöðum alhvítt af snjó og þegar hærra kom var skafrenningur og dró í skafla.

Um Skagafjörð og Eyjafjörð var talsvert næturfrost og í Húnaþingi mun viða hafa verið nokkurt næturfrost og víða um Vestfjarðakjálkann mun hafa fryst um nóttina að því best er vitað. Suður um Dali mun einnig hafa fryst og á Síðumúla í Borgarfirði var þriggja stiga frost. Frost var allt út á Akranes og sá þar sumstaðar á kartöflugrasi.

Í stærstu kartöfluræktarhéruðum við Eyjafjörð, Svalbarðsströnd og Höfðahverfi, kolféll kartöflugras, og mun tjón af þessari frostnótt skipta hundruðum þúsunda í þessum tveimur byggðarlögum. Talið er, að á Svalbarðsströnd muni tjónið nema 10—20 þúsund krónum á hvert heimili, miðað við fullan vaxtartíma. Þar voru horfur á góðri kartöfluuppskeru, en nú tekur fyrir allan vöxt, er grasið er gerfallið.

Tíminn segir enn af frostinu 30.ágúst:

Tjón á kartöflulendum í Árnessýslu og Rangárvallasýslu í frostinu aðfaranótt fimmtudagsins mun jafnvel hafa verið enn meira en búist var við í fyrstu. Blöð á kartöflugrasi er alls staðar gerfallið, og víðast eru stönglar svartir niður fyrir miðju og jafnvel alveg fallnir sums staðar.

Kornið á Sámsstöðum hefir sprottið heldur í seinna lagi að þessu sinni, sagði Klemenz Kristjánsson við blaðið í gær. Veldur því að meðalhiti hefir verið heldur neðan við meðallag, en sérstaklega hefir þó verið kaldara um nætur í sumar en er að jafnaði á sumrin. ... Kartöflur skemmdust hins vegar mikið. Í lægðum og á sléttlendi gerféll grasið, en á hólum og þar sem hærra dregur stendur það skár, en þó skaddað.

En síðan kom annað óveður. Lægðardragið að vestan fór heldur suðlægari leið en það fyrra og framhaldið ekki eins dæmigert og varð þá. Lægðin sneri upp á sig og dýpkaði við landið og herti þá mjög á vindi og áttin snerist í hánorður um landið vestanvert. 

Kortið sýnir stöðuna um hádegi þann 31. Eins og þegar var nefnt sagði Ólafur á Lambavatni að um hádegi þann 31. hefði gert þar krapahríð og aftakarok. Úrkoma var gríðarleg á norðanverðum Vestfjörðum og á Ströndum, mældist 139,8 mm á Suðureyri að morgni 1.september og 93,1 mm í Kjörvogi á Ströndum. Um landið austanvert varð veðrið þann 1. september. Veðráttan getur þess að í þessu veðri hafi ísing brotið símastaura milli Grímsstaða og Vopnafjarðar. 

Tíminn segir fréttir af ófærð 2.september:

Frá fréttaritara Tímans á Reyðarfirði. Áætlunarbifreið Kaupfélags Héraðsbúa, sem gengur milli Akureyrar og Reyðarfjarðar mun hafa orðið að snúa aftur á Jökuldalsheiði eða Möðrudalsfjallgarði á leið sinni austur í gær [1.], enda var stórhríð að kalla þar á fjöllunum.

Morgunblaðið segir frá 3.september:

Akureyri 3. september. Í úrfellinu, sem gekk yfir Norður- og Austurland síðastliðinn mánudag [1.september], var stórhríð á fjallvegunum milli Norður- og Austurlandsins. Tíðindamaður blaðsins hafði í dag tal af Sigfúsi Kristinssyni bifreiðarstjóra, sem ekur áætlunarbil Kaupfélags Héraðsbúa hingað til Akureyrar. — Sigfús kom hingað kl.3 í nótt eftir 23 klst. akstur frá Norðfirði. Var hann 9 klukkustundir frá Skjöldólfsstöðum á Jökuldal til Grímsstaða á Hólsfjöllum. Tíu hjóla trukkur lagði af stað á undan áætlunarbílnum og var sums staðar ekið ofan á 2—3 m djúpum sköflum, en bylgjusnjór var, svo að hann tróðst sæmilega. Bílarnir fóru beint ofan fjallgarðana, austan Möðrudals, en þræddu ekki veginn. Var því um algert vetrarferðalag að ræða. Engin snjóýta er á þessum slóðum, þótt merkilegt sé, og er nú verið að moka með skóflum, svo að hægt verði að komast austur yfir fjallgarðana á morgun.

Alhvítt er niður á mið Mývatnsöræfi eða niður að Hrossaborgarlind. Þykkur snjór er á Hólsfjöllum og í Möðrudal. Má þar víða sjá heyhrúgurnar eins og stærðar þúfur undir snjónum, enda voru mikil hey úti, er hríðina gerði. Sigfúsi finnst eins og áreiðanlega öllum öðrum, er ferðast þurfa þessa illfæru en einu samgönguleið, sem til er á landi til Austurlandsins, að lítið sé fyrir hana gert og aumlega um hana hirt. Er það til háborinnar skammar, að ekki skuli vera bílfært þarna nema þrjá mánuði af árinu, þegar best gegnir. Sigfús kveðst þó muni halda áfram ferðum til Austurlandsins, svo lengi sem mögulegt er. Vignir

Tíminn segir einnig frá illviðrinu 4.september:

Frá fréttaritara Tímans á Akureyri. Á laugardaginn [30.ágúst] var gerði svo mikla úrhellisrigningu hér í Eyjafirði, að mýrar fóru í vatn og flæddi þá undir mikið af uppsettu heyi á engjum, einkum í Staðarbyggðarmýrum og varð af mikið tjón. ... Á laugardag var spáð þurru veðri, jafnvel björtu, og hugðu menn þá til hirðingar, en á laugardagsmorgun brá til stórrigningar, og rigndi svo ofboðslega þann dag og fram eftir sunnudegi [31.], að mýrarnar fóru á flot á svipstundu, og stóðu heybólstrarnir upp úr vatninu eins og smáeyjar. Blotnuðu þá bólstrarnir mjög að neðan og hefir þetta valdið miklu tjóni, þótt úr geti ræst, ef þurrk gerir brátt en mikil vinna verður að þurrka heyið á ný. Nú er vatnið sjatnað og sigið brott. Tvær harðar frostnætur komu um daginn, eins og fyrr hefir verið skýrt frá, og gerféll þá allt kartöflugras og hefjast menn handa um upptöku sem fyrst, en hinar miklu rigningar og síðan kuldar tefja það starf enn. Snjór sá, sem.hér kom um daginn í fjöll, er ófarinn enn og eru öll nærliggjandi fjöll hvít ofan í miðjar hlíðar.

Frá fréttaritara Tímans á Sauðárkróki. Mikil rigning hefir verið Skagafirði, og eylendið orðið svo forblautt, að illmögulegt er að vera þar við vinnu. Hins vegar er snjór í fjöllum, og hefir enn á ný snjóað niður undir bæi á Vatnsskarði og í Gönguskörðum.

September var býsna blandaður. Óvenjuleg hlýindi gerði um stund í kringum þann 10., en síðan kom enn eitt hretið. Veðurathugunarmenn segja frá:

Síðumúli: September var frekar erfiður að veðurfari og gekk seint að hirða hey. Þó náðust þau að lokum og kartöflur náðust lítið eða ekkert skemmdar, þrátt fyrir næturfrostin, en víðast var uppskeran rýr.

Lambavatn: Það hefir verið votviðrasamt og gengið seint með heyþurrkun mesta hluta mánaðarins. Yfirleitt hefir sumarið verið fremur óhagstætt nema fyrri hluta ágúst var óslitinn þurrkur og stilla. En hey hafa samt ekki skemmst neitt sem teljandi sé.

Kvígindisdalur: Heybirgðir eru hér víðast hvar undir meðallagi. Garðauppskera einnig með minna móti. Lömb eru einnig rýrari en undanfarin þrjú haust.Sumstaðar eru þau allt að 5 kg léttari, meðalvigt (líflömb seld á fjárskiptasvæði) en undanfarin þrjú haust. Allt er þetta kennt köldu vori og hversu seint og illa úthagi spratt. Næturkuldi í ágúst mun mestu hafa valdið um slæma garðauppskeru og svo það, hversu seint var hægt að setja í vor vegna vorkulda.

Sandur: Góð tíð fyrrihluta mánaðarins, bæði hlýtt og þurrt. Kalt með úrfellum af og til eftir þann 15.

Gunnhildargerði: Fyrri hluti mánaðarins var með ágætum góður, en um miðjan mánuð brá hins verra.

Hallormsstaður: Eitthvað hvassasta norðanveður er menn mun eftir hér kom 1.september með rigningu í byggð og snjókomu á fjöllum.

Sámsstaðir: Mánuðurinn mjög sólríkur og þurr.

Tíminn segir 5.september af kaldri nótt í Reykjavík:

Í fyrrinótt var svo kalt í Reykjavík, að kartöflugras féll að verulegu leyti og sumstaðar algerlega. Heiðskírt var um nóttina og fram eftir morgni, en þykknaði síðan í lofti — en of seint.

Morgunblaðið segir 5.september frá illviðrinu eystra:  

Skriðuklaustri 2. september: Ennþá gekk hér yfir s.l. sólarhring norðvestan ofsaveður með stórfelldri rigningu framan af. Veðrið byrjaði aðfaranótt 1.september og stóð fram undir birtingu í morgun. Voru hörðustu byljirnir skömmu áður en veðrið datt niður, en dúnalogn á milli. Úrfellið var mest fyrst, en lítið hér í Fljótsdal eftir hádegi í gær. Úthéraðsfjöllin eru snjóhvít orðin. Heyskaðar hafa orðið víða nokkrir, en flestir áttu lítið úti nema helst í slægju. Hér skóf burtu nýslegna há eins og mjöll á vetri. Þetta veður var stórum verra en miðvikudaginn 27. ágúst og nær einstakt á þessum tíma.

Tíminn segir af slakri berjasprettu og fleira 6.september:

Frá fréttaritara Tímans í Húsavík. Svo má heita, að berjalaust sé með öllu hér um slóðir í sumar, og er það mjög tilfinnanlegt, því að oftast eru hér góð berjalönd og menn hafa þeirra mikil not. Bláber náðu ekki þroska að ráði í sumar, og lítið er um krækiber. Mun sömu sögu að segja hér fram um sveitir og víðast á Norðausturlandi.

Frá fréttaritara Tímans í Húsavík. Undanfarna tvo daga hefir verið bjartviðri, sólskin og sæmilegur þurrkur hér í sýslunni og hafa menn þurrkað allmikið af heyi, er enn var úti. Hey voru mjög illa farin eftir hrakviðrið á dögunum. Kartöflugras er að sjálfsögðu algerlega fallið eftir hinar hörðu frostnætur, og snjór er ofan í miðjar hlíðar fjalla enn. Mun hann ekki hverfa í haust nema góður hlýindakafli komi.

Tíminn talar um hart sumar í pistli 7.september:

Gamlir menn og glöggskyggnir sjá þess nú víða merki, að óvenjulega hart sumar gengur yfir Ísland. Snjór er nú meiri í fjöllum en elstu menn muna, og komið hefir kafsnjór á hálendi í hverjum mánuði sumarsins. Aldraður maður, sem horft hefir til fjalla flest sumur á þessari öld frá Hólum í Hjaltadal, leit inn í skrifstofu blaðsins í gær og sagði, að nú hefði ekki á þessu sumri leyst að fullu skaflana úr Hólabyrðu, hinu kunna fjalli, sem rís yfir Hólastað, og bændur í Hjaltadal væru sammála um það, að það hefði ekki komið fyrir á þessari öld, að Hólabyrða væri ekki snjólaus með öllu einhvern hluta sumars.

Frá fréttaritara Tímans í Vopnafirði. Þrátt fyrir heitt sólskin í þrjá síðustu daga er nýi snjórinn ekki enn farinn af heiðum og öræfum hér. Í gær urðu bílar, sem fóru vestur um að sneiða hjá snjósköflum á veginum á Möðrudalsöræfunum, enda var nýi snjórinn, sem þarna kom um daginn, geysimikill.

Tíminn segir 9.september af óvenjugóðu sumri í Mýrdal: 

Þetta sumar sem nú tekur senn að halla, mun ekki fá sömu eftirmælin alls staðar. Víða verður það talið með verstu sumrum um marga ára tugi, en í Mýrdal man enginn jafn veðurblítt sumar. Enn dregur þar ekki fyrir sól dag eftir dag, og þannig hefir það lengstum verið í sumar. Heyskap er þar að ljúka, og eru heygæði eftir slíkt sumar óvanaleg, þótt heyfengur sé á hinn bóginn ekki ýkjamikill.

Dagana 7. til 13. gerði mikil hlýindi á landinu. Á Suður- og Vesturlandi voru þau mest 7. til 9., en 10. til 12. fyrir norðan. Óvenjuhlýtt loft barst langt sunnan úr höfum og háþrýstisvæði í námunda við landið. Vestur af gætti fellibylsins Baker, sem var mjög öflugur um tíma en olli hvergi tjóni nema lítilsháttar á Nýfundnalandi. 

Kortið sýnir háloftastöðuna um hádegi þann 9. september. Þá voru leifar fellibylsins við Suður-Grænland og mjög hlýr loftstraumur langt sunnan úr höfum umlék Ísland.  

Morgunblaðið segir af tíð eystra 10.september - það er nú orðum aukið að góðviðrið hafi staðið í hálfan mánuð, því viku áður var þar hið versta veður eins og áður er getið: 

Seyðisfirði 9. september. — Fádæma góð tíð hefir verið hér um nær hálfsmánaðar tíma, eftir heldur hretviðrasamt sumar. Þeir sem búskap stunda, hafa hirt inn öll sín hey og nýting þeirra verður góð. Hér er blíðalogn og sólskin og hlýtt í veðri. Hitinn um miðjan daginn í dag var t.d. 22 stig í forsælu. —B.

Tíminn segir af hlýindunum 11.september og bætir aðeins í. Mesti hiti sem mældist á Akureyri var þann 10., 20,7 stig, en hæsti hiti á landinu 22,4 stig á Hallormsstað daginn eftir, þann 11.. Hæsti hiti sunnanlands mældist þ.10. í Andakílsárvirkjun, 19,3 stig:

Síðustu daga hefir verið ágætis tíð norðanlands, og á Akureyri hefir verið tuttugu stiga hiti suma daga. Sums staðar inn til dala hefir hitinn jafnvel orðið fast að þrjátíu stiga. Eru þetta einhverjir bestu dagar sumarsins, sem ekki hefir verið sérlega blítt norðan lands að þessu sinni, eins og kunnugt er.

Tíminn segir 14.september af hlýindum og þurrkum í Vestur-Skaftafellssýslu:

Frá fréttaritara Tímans í Vík í Mýrdal. Allan septembermánuð hefir varla dregið ský fyrir sólu í Vestur-Skaftafellssýslu. Þó var aðeins dumbungur í Mýrdal í gær. Í Skaftártungu komst hiti upp í 25 stig í síðustu viku og þar eru brunnar víða að þorna og vatnsskortur yfirvofandi og jafnvel einnig í Álftaveri. Víða er erfitt um vatn handa skepnum þar sem eru ekki öruggar uppsprettulindir og verður að reka þær langar leiðir til vatnsbóls.

Tíminn segir 17.september enn fréttir af „eldgosinu“ á Grænlandi. Velta má vöngum yfir því hvað það var í raun og veru sem leiðangurinn sá. Giska má á svarðelda, þó svæsnir svarðeldar verði á Grænlandi er erfitt að sjá hvernig þeir kvikna af sjálfsdáðum, eldingar eru sárasjaldgæfar. En við látum það liggja á milli hluta - lesum bara fréttina:

Það þóttu óvænt og ótrúleg tíðindi, þegar sú fregn barst frá rannsóknarleiðangri norska könnuðarins, Jons Giæver, sem staddur var í Franz-Jósefsfirði á austurströnd Grænlands, að þeir félagar hefðu séð eldgos inni í landi. Var af jarðfræðingum talið, að Grænland væri með öllu útdautt land, eða svo jarðfræðilega gámalt, að þar gæti ekki verið um eldgos að ræða. Komu þegar fram ýmsar tilgátur um sandrok, moldar, eða rykmekki og lagði nær enginn trúnað á fregnina, enda fengust ekki nákvæmar lýsingar á atburðum þegar í stað.

Fyrir viku síðan kom leiðangur Jons Giæver heim til Noregs með rannsóknarskipinu Polarbjörn, og fullyrðir hann nú með enn meiri þunga en fyrr að um eldgos hafi verið að ræða. — Við erum ekki í neinum vafa um það, að þetta var eldgos, segir hann við fréttamenn. Ég er að vísu enginn eldgosasérfræðingur, en sandstorma hef ég komist í kynni við og ég fullyrði, að þetta var ekki slíkt fyrirbrigði. Sandmekkir rísa heldur ekki hátt til himins í kyrru veðri. Reykjarsúlurnar komu upp í hnyklum og stigu beint upp og mjög hátt, svo ekki var um að villast að þær stöfuðu af sprengingum. Við vorum staddir í Franz-Jósefsfirði þegar Marö skipstjóri tók eftir þessum gosmekkjum og við gengum langt inn með firðinum til að reyna að rannsaka þetta nánar. Breski jöklafræðingurinn Charles Swithinebank sem var í Maudheimleiðangrinum og fór með okkur til Grænlands var einnig sannfærður um að þetta væri eldgos Hann vildu umfram allt reyna að rannsaka þetta og komast í nánd við eldstöðvarnar, en það var okkur því miður meinað, því að áfram varð að halda áður en ísinn lokaði leið skipsins suður með landi. Lyktin sem barst til okkar frá gosmekkinum. villti heldur ekki á sér heimildir. Hún var sem af sviðnu grjóti og brennisteini. Sterkjuna lagði í augun, svo að okkur sveið undan og tárin tóku að renna. Þetta er heldur ekki í fyrsta sinn, sem menn.verða eldgosa varir á þessum slóðum, þótt ekki hafi orðið svo greinilega fyrr. Egeberg firðritari hefir áður séð slíka gosmekki og haft orð á. Í fyrsta sinn sá hann slíkan gosmökk í janúar í fyrra, og ekki geta þó sandstormar geisað um miðjan vetur í Grænlandi, segir Giæver. Sú tilgáta er alveg fráleit. Breski jöklasérfræðingurinn mældi skriðjökla i Franz-Jósefsfirði og komst að raun um, að Fröya-jökullinn hefir styst um 30 metra á 13 árum.

Veðráttan getur þess að þann 15. hafi hvassviðri gert usla í garðlöndum í Eyjafirði, hvasst var á vestan. Tíminn segir 17.september frá hreti - en um miðjan september nálgast haustið óðfluga og hretið því kannski ekki svo mjög óvenjulegt miðað við þau fyrri:

Í fyrrinótt gekk norðan hvassviðri fyrst með úrhellisrigningu og síðan slyddu og snjókomu yfir Vestfirði og norðurhluta landsins allt til Austfjarða. Hafði sums staðar sett niður nokkurn snjó á fjallvegum og víða var snjóföl í sveitum eða grátt niður að sjó. Hefir enn orðið ein stökkbreytingin á tíðarfarinu á þessu sumri, þar sem fyrir fáum dögum var einmuna blíða og miðsumarhiti á þessum slóðum. Á Vestfjörðum var orðið alhvítt alveg ofan að sjó víða síðdegis í gær, en þá var veður að birta. Þar var og stórbrim. Á Mið-Norðurlandi var víðast hvítt ofan í miðjar fjallshlíðar og grátt í uppsveitum en slydda svo að lá við að festi niður að sjó. Á Siglufirði var grátt á götum í gærmorgun og allmikill snjór kominn á Siglufjarðarskarð en þó fært að kalla.

Bílstjórar, sem fóru yfir Öxnadalsheiði í gær fyrir hádegið, sögðu þar allmikinn snjó kominn og hefði legið við borð, að setja þyrfti á snjókeðjur. Í Ólafsfirði var grátt niður að sjó og haugabrim. Á Vaðlaheiði var kominn nokkur snjór, og alhvítt í uppsveitum Þingeyjarsýslna. Þegar austur á Vopnafjörð kom, var úrkoman minni, en þó hvítt ofan í hlíðar. Á Melrakkasléttu voru allar hæðir gráar en festi ekki á láglendi.

Morgunblaðið segir fréttir úr Fljótsdal 18.september:

Skriðuklaustri 17. september: Í gær gerði hér norðan hlaup með rigningu og krapa og gránaði niður undir bæi í dölunum. Í gærkveldi létti í lofti og s.l. nótt var talsvert frost. Undanfarinn hálfan mánuð hefir verið samfelld veðurblíða og kom aldrei dropi úr lofti. Hey þornuðu oft sama daginn og slegin voru. Flestir eru hér enn við heyskap, en nú líður að fjárleitum. Verður lagt af stað í göngurnar frá 23.-25. sept. Fé hefir haldið sig með besta móti á afréttum í sumar. Kartöfluuppskera verður alls staðar léleg og sums staðar nær engin. J.P.

Tíminn rekur tíð á Ströndum 19.september:

Frá fréttaritara Tímans í Trékyllisvík. Frá því sláttur hófst hér í Árneshreppi, sem ekki var almennt fyrr en um mánaðamótin júlí og ágúst, hefir heyskapartíð lengst af verið hin ákjósanlegasta. Framan af var þó þurrklaust, en það, sem náðist þá af túnunum, var látið í vothey, sem verkað er á hverjum bæ, svo að hrakningur varð enginn. Frá 3. til 18. ágúst var einstök veðurblíða og mikill hiti flesta daga, og fór gróðri þá svo vel fram, að engjar urðu yfirleitt sæmilega sprottnar og sums staðar ágætar, þegar kom fram í miðjan mánuðinn. ... Allan fyrri hluta septembermánaðar hefir einnig verið hagstætt til heyskapar, hægur vestanþurrkur og nýting eins góð og verið getur. ... Jafngóð heyskapartíð hefur varla komið síðan 1939 og hefðu tún verið góð væri hér um slóðir mikill og góður heyskapur. Stórviðri með mikilli veðurhæð og snjókomu ofan undir láglendi gengu þó tvívegis yfir í lok ágústmánaðar, en gerðu engan skaða, en aðfaranætur 28. og 29. ágúst eyðilögðust kartöflugrös af frosti víðast hvar.

Tíminn segir 30.september - í lok mánaðar:

Í snjókomunni um og fyrir helgina lokuðust fjallvegir á Austurlandsvegi. Á Möðrudalsöræfum varð talsverð fönn og svo mikil að stór bíll með drif á öllum hjólum sem kom að austan á laugardag ætlaði vart að komast leiðar sinnar, en komst þó við illan leik til Akureyrar.

Október fékk almennt góða dóma. Þó gengu nokkrir umhleypingar og snemma í mánuðinum gerði talsverð illviðri - en þau urðu síðan meinlausari. Fyrsta vikan var nokkuð hráslagaleg, en síðan var lengst af hlýtt. Veðurathugunarmenn segja frá:

Síðumúli: Októbermánuður var mildur og þurrviðrasamur, indæl hausttíð. Kýr gengu úti til 28., hafði þá um tíma verið gefin hálf heygjöf og dálítill matur. Þetta sparaði mikið hey.

Lambavatn: Það hefir verið fremur hagstæð tíð. Kuldalaust og ekki stórgerð úrkoma. Kúm var víðast beitt að vetri. Nú síðustu dagana hefir verið snjókoma, 28. gerði hér mikinn byl og hvassviðri um nóttina og snjókomu allan daginn 29., var kominn hér svo mikill snjór að erfitt var að reka fé um jörðina. Nú er þíðviðri og snjór óðum að hverfa á sléttu landi.

Kvígindisdalur: Fimmtudaginn 2. gjörði suðvestan rok er snerist svo í norðvestan hvassviðri, og losnuðu bátar í Patreksfjarðarhöfn og lá við skemmdum á þeim. Laugardag 4. og aðfaranótt sunnudags 5. endurtók þetta veður sig af sömu áttum en með mikið meiri ölduróti en áður. Brotnuðu þá og sukku fjórir bátar í höfninni á Patreksfirði og munu þrír þeirra hafa orðið alveg ónýtir.

Sandur: Mild og hagstæð tíð með alauðri jörð í byggð allan mánuðinn.

Reykjahlíð: Mildur október að þessu sinni. Aldrei hefur Mývatn lagt enn og er það óvenjulegt.

Gunnhildargerði: Veðráttan var óvenjuhlý og hagstæð í mánuðinum.

Teigarhorn: Nóttina milli 17. og 18. rigndi það mikið að vegir skemmdust allmikið hér um slóðir.

Sámsstaðir: Þerrisöm tíð. Lítið sólfar en oftast skýjað loft.

Dagana 2. til 7. gerði töluverða illviðrasyrpu samfara tveimur lægðum sem komu vestan yfir Grænland (eins og ekki var óalgengt þetta árið). Tíminn segir af því fyrra 4.október:

Á fimmtudagsnóttina [2. október] og fram eftir degi á fimmtudaginn var vestanrok og úrhellisregn um Vestfirði, og var úrkoman víða svo mikil, að skýfall mátti kalla. Urðu af þessum sökum víða skriðuhlaup. sem lokuðu vegum og sums staðar urðu nokkur landspjöll. Þegar kom fram á fimmtudaginn snerist vindur hins vegar til norðurs og tók að snjóa, og á fimmtudagskvöld var komin norðaustanátt og frost. Í Önundarfirði hlupu miklar skriður úr fjallinu Þorfinni á veginn milli Valþjófsdals og Hjarðardals. Sagði fréttaritari Tímans á Flateyri, að sex skriður blöstu þar við í Hjarðardalshlíð hinum megin fjarðarins, sumar mjög breiðar. Féllu þœr á milli klukkan tíu og eitt á fimmtudaginn. Bílflutningar á sláturfé stóðu yfir, er skriðurnar féllu og var ekki búið að flytja nema helming lambanna inn fyrir, er vegurinn lokaðist, en hinn helmingurinn var rekinn yfir skriðurnar þegar um kyrrðist. Fréttaritari blaðsins í Dýrafirði sagði, að á Keldudalsveginn, sem gerður var í sumar, hefðu fallið miklar skriður í Sveinseyrarhlíð. Þar er þegar byrjað að ryðja með jarðýtu, og er búist við, að það verði fjögurra daga verk að gera veginn færan aftur. Víða um Dýrafjörð féllu minni háttar skriður, og á milli Hvamms og Þingeyrar urðu skriðuföll, sem höfðu í för með sér spjöll á engjum. Lausafregnir hafði blaðið einnig af því i gærkveldi, að einhverjar skemmdir hefðu orðið að Brekku í Brekkudal í Dýrafirði. Í Arnarfirði brotnaði trillubátur, sem Gunnlaugur Sigurjónsson í Tjaldansi átti. Lá báturinn við festar fyrir landi en stormurinn bar hann upp í fjöru, þar sem hann mölbrotnaði.

Frá fréttaritara Tímans í Þingvallasveit. Mjög lágt er i Þingvallavatni, svipað og í fyrra eða jafnvel enn lægra, og eru upp úr sker sem venjulega er hægt að róa yfir og svo til aldrei bólar á. Mun ekki fjarri lagi að giska á, að yfirborð vatnsins sé 60—70 sentímetrum lægra en það er iðulega á haustin, þegar tíð er votviðrasöm. Má vera að þetta eigi sinn þátt í því, hve veiðin er treg. Þótt allmikið rigndi á dögunum, munaði það engu hvað magnið í vatninu snertir. Til þess að hækka yfirborð vatnsins, svo að nokkru nemi, þarf langvarandi úrkomur, auk þess sem vatnið er lengi að síga af vatnasvæðinu gegnum hraun og jarðveg út í vatnið.

Tíminn segir af sama veðri 5.október:

Frá fréttaritara Tímans á Patreksfirði. Í ofsarigningu af vestri og suðvestri á fimmtudagsnóttina og fimmtudaginn [2.] urðu miklar skemmdir á vegum í nágrennum Patreksfjarðar af skriðuföllum og vatnagangi og hefir verið ófært til Barðastrandar og Patreksfjarðar. Vegurinn til Tálknafjarðar stórskemmdist af vatnsrennsli, sem gróf veginn sundur, og Botnsá í Norðurbotni hljóp úr farvegi sinum og gróf sér nýjan. Var enn illfært milli Bíldudals og Patreksfjarðar í gær, svo að jeppi var þá leið á þriðja tíma, er annars er farin á klukkutíma. Rafnseyrarheiði, milli Arnarfjarðar og Dýrafjarðar, varð einnig alófær, og var vegurinn yfir hana sérstaklega illa farinn að norðanverðu. Á Brekkudal féll m.a. skriða í gil er yfir var fjögurra metra brú og fyllti opið undir brúna.

Frá fréttaritara Tímans á Bíldudal. Geysimikil rigning og vestan stormur var hér á fimmtudagsnóttina og daginn og féllu þá skriður víða úr fjöllum. Allstór skriða féll á Dalaveg hér norðan Bíldudals úr svokölluðum Innriskriðum. Tepptist vegurinn alveg, en í gær var búið að gera hann akfæran, en aka varð yfir skriðuna á kafla.

Kortið sýnir háloftaaðdraganda síðara illviðrisins og gildir kl.18 þann 4. október. Snarpt háloftadrag er milli Vestfjarða og Grænlands á leið suðaustur - í kjölfar þess gekk í hvassa norðanátt - sem sjá má á kortinu hér að neðan.

Kortið sýnir hæð 1000 hPa-flatarins um hádegi 5.október. Mjög hvöss norðanátt var þá um landið vestanvert - þó lægðin hafi ekki verið sérlega djúp. 

Tíminn segir frá 7.október:

Frá fréttaritara Tímans á Patreksfirði. Á sunnudagsnóttina [5.] gerði ofsaveður af norðvestri, og slitnuðu þá upp fjórir bátar í nýju höfninni og sökk einn þeirra en þrjá rak upp.

Miklar skemmdir urðu í Reykjavík á sunnudaginn [5.] af norðanveðrinu, enda var veðurhæð mjög mikil. Mest varð tjón á trillubátum, en ýmsar skemmdir urðu einnig á húsum og mannvirkjum í þessu veðri. Í gærmorgun hringdi Pétur Hoffmann til lögreglunnar og tjáði henni, að trillubátar vestur í Selsvör væru að brotna. Hafði hann.vaknað við brimganginn, og voru þá fjórir bátar brotnir í spón, en hinn fimmti sökk. Velti brimið honum upp, og náðist hann ekki mikið skemmdur. Fjórir bátar voru þá eftir og björguðu Pétur og annar maður tveimur þeirra, en héldu hinum tveimur, uns lögreglan kom á vettvang. Inni í Vatnagörðum rak upp bát, og var fenginn kranabíll til þess að hefja hann upp og forða honum undan brimi. Víða um bæinn tók þakplötur af húsum, og var lögreglan hvað eftir annað kvödd á vettvang, þar sem svo stóð á. Einnig tvístruðust vinnupallar við hús, og í mörgum húsum brotnuðu rúður. Átti lögreglan mjög annríkt af þessum sökum fram eftir degi, og var fenginn vinnuflokkur frá bænum henni til aðstoðar.

Frá fréttaritara Tímans í Stykkishólmi. Klukkan átta á sunnudagsmorgun skall á aftakaveður hér um slóðir. Stórstreymt var og varð mjög flóðhátt, þar sem sjór var áveðra. Trillubátar í Stykkishólmshöfn voru hætt komnir, og þakplötur reif af húsum, þar á meðal 20—30 plötur af sjúkrahúsinu, og hefði þar orðið meira tjón, ef veðrinu hefði ekki slotað fljótlega.

Síðan fréttist ekki af veðurtjóni fyrr en í Tímanum þann 22.október. Mjög djúp lægð var alllangt suður í hafi og olli nokkuð stríðum vindi í nokkra daga meðan hún þokaðist austur til Skotlands og grynntist. Önnur lægð kom síðan heldur nær og sneri áttinni meira til norðurs undir mánaðamótin: 

Í fyrrakvöld [20.] gerði mikið hvassviðri við Faxaflóa, og varð veðrið í Reykjavík um stund, svo mikið að járnplötur reif af húsþökum á nokkrum stöðum, og ýmislegt, er lauslegt var fauk, einum í nýbyggðum í Kópavogi og við Suðurlandsbraut. Fólk, sem var á ferli utan við bæinn, varð einnig fyrir lítilsháttar hrakningi.

Mjög hvasst varð á Siglufirði (rétt einu sinni). Tíminn segir frá því 25.október - en einnig af jarðskjálftum á Reykjanesi:

Frá fréttaritara Tímans í Siglufirði. Allhvass austanstormur með úrkomu var hér í fyrrinótt og urðu dálitlar skemmdir af völdum veðurofsans. Í gær hafði veðrið lægt nokkuð, en var þó enn hvasst. Í óverðinu fór ýmislegt lauslegt á kreik og slitnuðu rafmagnslinur að húsum, við við að brak lenti á þeim, var því rafmagnslaust í nokkrum húsum um tíma. Stór hluti járnþaks af húsi Guðmundar Sigurðssonar, Höfn, fauk i óveðrinu og ollu lausar og fjúkandi plöturnar nokkrum skemmdum, fuku t.d á girðingu og brutu hana eitthvað. Nokkuð var einnig um það, að rúður brotnuðu. Þrettán ára gömul telpa dóttir Hjörleifs Magnússonar, bæjarfulltrúa, fékk stein í höfuðið og meiddist lítilsháttar. Mun telpan hafa verið að snúast eitthvað í kringum húsið, er steininn lenti í enni hennar.

Í fyrrinótt laust eftir klukkan eitt varð vart allsnarps jarðskjálftakipps í Grindavík, en ekki þó svo að nokkurt tjón yrði að. Jarðskjálftamælar í Reykjavík sýndu þrjá kippi síðasta sólarhring, og var hinn fyrsti, sá sem fannst í Grindavík, harðastur. Hinir kippirnir hafa komið klukkan rúmlega þrjú í fyrrinótt og klukkan 13:47 í gær. Upptök jarðskjálftans munu vera í nánd við Reykjanes.

Tíminn segir af haustblíðu 26.október:

Í gær var fyrsti vetrardagur. Haustið er á enda, og það hefir reynst drjúgur sumarauki í flestum landshlutum sakir veðurblíðu sinnar síðustu vikurnar, og eru bændur því betur búnir undir veturinn en áhorfðist fyrstu dagana í október. Hin góða hausttíð hefir og verið vel notuð til margvíslegra og nauðsynlegra framkvæmda. Fyrstu dagarnir í október voru kaldir og hretviðrasamir, snjó setti í fjöll, fjallvegir lokuðust í bil, kom jafnvel snjór í byggðir. Veturinn virtist vera að setjast að með fyrra móti og kviðu menn þungum búsifjum. En ekki var langt liðið á mánuðinn er brá til hlýinda á ný, einkum norðanlands. Snjóinn tók upp fjallvegir opnuðust og menn gátu tekið til við ýmis nauðsynleg hauststörf og framkvæmdir. Jarðýtur og skurðgröfur hafa sífellt verið að verki og eru enn. Kúm hefir verið beitt fram undir þetta. ... Veðurstofan telur að þetta sé milt haust og í heild sé þessi októbermánuður hlýrri en venjulega. Hitinn var dögum saman 8-10 stig á Norðurlandi. ...

Tíminn segir af jökulframgangi 28.október:

Frá fréttaritara Tímans í Vík í Mýrdal. Skriðjökullinn, sem gengur fram úr Mýrdalsjökli norður af Hafursey hefir gengið allmikið fram í sumar og líklega meira en venjulegt er. Þó hefir jökullinn ekki hækkað á þessum slóðum. Hefir skriðjökulinn í sumar gengið fram yfir mæðiveikigirðinguna á ofurlitlum kafla þar sem girðingin var lögð yfir sandinn skammt framan við jökulinn.

Morgunblaðið birti 31.október hugleiðingu um að nú mætti fara að búast við Kötlugosi. Höfundur hennar er Kjartan L. Magnússon í Suður-Hvammi í Mýrdal. Mikið var til Kötlu hugsað og ritað um yfirvofandi Kötlugos næstu árin - og raunar allar götur síðan - en enn lætur hún bíða eftir sér (eða höfum við bara ekki séð gosin?)

Morgunblaðið talar 31.október um erfiðar flugsamgöngur - hvasst var í lofti þessa daga:

Stormasöm tíð undanfarið hefur bitnað á flugsamgöngunum hér innanlands. M.a. hefur ekki verið hægt að fljúga til Vestmannaeyja síðan á laugardaginn. Í gær var send ein vélfluga til Akureyrar, en þangað hafði verið ófært flugveður undanfarna daga. Eins hefur verið ófært veður um Vestfirði og engin flugferð farin þangað síðan um helgi. Flugbátarnir hafa ekki getað flogið til Austfjarða vegna hvassviðris, en í gærdag var flogið til Egilsstaða. Gullfaxi kom í fyrrinótt klukkan 1:30. Flutti hann rúmlega 30 farþega. Meðal þeirra allmarga Dani, sem halda ferðinni áfram til Grænlands strax og veður leyfir.

Tíminn segir fréttir frá Siglufirði 1.nóvember:

Í nokkra daga hefir verið hrakviðri hið mesta í Siglufirði og viðar norðanlands og er talsverður snjór á jörð. ... Í Siglufirði var meir en ökkladjúpur snjór á láglendi og var mikið krap á götum þar í gær.

Nóvember var bæði hlýr, hagstæður og nánast skaðalaus. Veðurathugunarmenn segja frá:

Síðumúli: Nóvembermánuður var dásamlega góður. Tvisvar sinnum var jörð hvít af snjóföli og tvisvar flekkótt.

Lambavatn: Það hefir verið mjög hagstætt veður. Sífelld hlýindi og stillur. Allar skepnur ganga úti umhirðulítið nema kýrnar. Heiðlóur og þrestir hafa verið hér fram um miðjan mánuðinn. Jörð alltaf alþíð nema tvo eða þrjá síðustu dag fraus dálítið en varla svo að mýrar héldu manni.

Kvígindisdalur: Þessi mánuður hefir verið óvenju hlýr og mildur, svo er jörð lítið freðin að allan mánuðinn hefir verið unnið að vegagjörð, húsabyggingum (steinsteypu) og jarðrækt með jarðvinnslutækjum. Enn er hvergi farið að hýsa sauðfé og vegir mega allir heita færir bifreiðum.

Sandur: Einmuna gott tíðarfar allan mánuðinn. Alauð og þíð jörð fram um þann 20. Síðan lítilsháttar föl og frost. Sauðfé gekk sjálfala.

Gunnhildargerði: Veðráttan var mjög hlý og hagstæð allan mánuðinn. [10. Í kvöld sáust björt ljós svífa um himingeiminn svo bjart varð allt um kring].

Tíminn fjallar um hina góðu tíð 16.nóvember:

Enn þá er hlýtt úðaregn í Reykjavík, vortíð á haustdegi. Segja má, að sama veðurblíðan sé um allt land, enda hefir þetta haust margt óvenjulegt að bjóða. Ingólfur Davíðsson, grasafræðingur, sem er flestum mönnum athugulli á gróður jarðar, hefir verið að líta í kringum sig hér í Reykjavík og nágrenni undanfarna daga og taka eftir því, hvaða jurtir hann sæi í blóma. Hann lét blaðinu vinsamlegast í té ofurlítið yfirlit um þessar athuganir sinar, og fara þær hér á eftir. Ingólfur segir, að þetta sé óvenjulega seint, sem svo margar jurtir sjáist í blóma. Hann segist ekki minnast hliðstæðu nema eitt sinn þau 16 ár sem hann hefir verið hér í Reykjavik. Haustið er einmuna gott um það er ekki að villast og margir munu andvarpa og segja sem svo: Gott hefði nú verið að fá eitthvað af þessari blíðu á vordögum. Já, vorið var hart, það er ólíku saman að jafna. Sem dæmi um það hversu seint voraði segir Ingólfur að í blómagarðinum að Stóru-Hámundarstöðum við Eyjafjörð tók ekki snjó upp að fullu fyrr en 20.júní og úr brekku við fjárhúsin þar ekki fyrr en 22. júní.

Tíminn heldur áfram 18.nóvember:

Frá fréttaritara Tímans á Akureyri. Alltaf er sama veðurblíðan hér, hitinn 9—10 stig þessa dagana. Blóm springa út og mönnum finnst sumarið vera að koma á ný. — Við erum að vísu ekkí farnir að slá á þessu nýja sumri, sagði bóndi úr Öngulsstaðahreppi gær, en við látum kýrnar alltaf út á hverjum degi. Það gerum við nú að vísu flesta daga vetrarins, en það er sérstaklega þægilegt og ánægjulegt þessa haustdaga.

Frá fréttaritara Tímans í Grundarfirði. Einmuna hausttíð hefir lengi haldist og eru tún ennþá hvanngræn sem á vordegi.

Tíminn segir enn af haustblíðu 23.nóvember:

Það væri hægt að fara á berjamó uppi við Hreðavatn og tína krækiber í saft, svo mikið er enn af þeim óskemmdum, sagði Vigfús Guðmundsson gestgjafi við blaðamann frá Tímanum í gær — svona mild hefir hausttíðin verið í Borgarfirði eins og raunar annars staðar á landinu.

Tíminn segir af góðri tíð í Fljótum í pistli 5.desember:

Frá fréttaritara Tímans i Haganesvík. Fljótin eru ein af snjóþyngstu sveitum landsins og undanfarin ár hafa verið vetrarharðindi í byrjun desembermánaðar. Nú í haust hefir hins vegar verið veðurblíða viku eftir viku, og í gær var logn og hlýindi. Enn er algerlega snjólaust á láglendi, og fönn er ekki nema hátt í fjallahlíðum. Slíkt veðurfar má einstakt kallast í Fljótum. Við sjó gengur sauðfé allt úti sem um sumardag, en inn til dalanna er það hýst um nætur, þótt snjólaust sé, og aðeins hárað á jötur, svo að það sæki að húsunum. Þessi einstaka haustíð hefir líka orðið til þess, að mönnum hefir notast miklu betur tíminn til ýmis konar starfa, svo sem byggingar og annars, er þurft hefir að gera. Eru enn engar horfur á veðurbreytingu. Þessi fádæma haustblíða er raunar um land allt, og er í fjölmörgum byggðarlögum enn unnið að jarðabótum og margs konar framkvæmdum af fullu kappi þótt ekki sé nema á þriðju viku til jóla. Mun aldrei hafa verið slíkt jarðabótahaust sem þetta, og nýtur vélakostur sá, sem nú er fyrir hendi, sín vel í slíkri tíð.

Desember þótti óvenjuhagstæður og vandræðalítill. Nokkuð hríðarkast gerði þó norðanlands fyrir miðjan mánuð en það gekk hjá. Veðurathugunarmenn segja frá:

Lambavatn: Það hefir verið sama blíðviðrið þennan mánuð eins og af er vetrinum. Sífellt góðviðri, dálítið frost um miðjan mánuðinn. Var þá byrjað að hýsa hér fé. En víðast hefir fé gengið sjálfala úti þar til nú um jólin. Jörð er alauð nema rétt grámi á fjöllum og er hér farið um alla fjallvegi á bílum eins og sumardaginn. Ég held að það sé óminnileg tíð það sem af er vetrinum hér því það er alltaf jafnt blíðviðri, kuldalítið og hægvirðri nema dagana um og fyrir jólin var hér norðaustan hvassviðri, en ekki nein aftök og alveg kuldalaust.

Kvígindisdalur: Þessi desembermánuður hefir verið einn hinn allrabesti og mildasti sem menn hér muna. Við lok mánaðarins má jörð heita alauð í byggð og fjallvegir allir hér í grennd færir bifreiðum. Enn er ekki allstaðar farið að hýsa sauðfé og hestar ganga hér víðast hvar úti. Að fráteknu norðaustan hvassviðri 23., 24. og 25., en í því fórst þýskur togari (23.) út af Látrabjargi, má segja að mánuðurinn hafi verið stillu- og staðviðrasamur.

Suðureyri: Sama góðviðrið og var í nóvember stóð til 9. desember. Þá gerði kuldakast er stóð fram um miðjan mánuð og urðu snjóþyngsli töluverð. Síðan sæmileg veðrátta og leysti töluvert á láglendi.

Sandur: Tíðarfar ágætt. Milt, úrfellalítið og snjólétt. Hagar góðir og samgöngur hindranalausar.

Gunnhildargerði: Mánuðurinn var yfirhöfuð snjóléttur, en illviðri um miðbik mánaðarins. [11. Í þessum óveðrum gekk mjög illa að taka sauðfé í hús og fennti einhverjar kindur á flestum bæjum og sumstaðar hefur ekki fé fundist til þessa].

Sámsstaðir: Mild og hlý tíð fram að 11. Úr því varð veðráttan veðrasöm og köld fram að 21. Þá hlýnar aftur og mjög væg frost fram að áramótum. Snjókoma varð engin svo teljandi væri. Tíðarfarið í heild má teljast óvenjugott.

Tíminn segir af hríð í pistlum 12., 13. og 14. desember:

[12.] Nú hefir brugðið til miklu kaldari veðráttu hér á landi, og voru viðbrigðin töluvert snögg. Í fyrrakvöld skall á með norðan stormi og snjókomu um norðurhluta landsins, og í gærkvöldi var allmikil snjókoma þar og spáð svipuðu veðri í nótt og dag.

[13.] Í hríðaráhlaupinu, sem gerði á Norðausturlandi í fyrradag mun hafa fennt eitthvað af fé í uppsveitum Þingeyjarsýslna að minnsta kosti. Fé hafði yfirleitt gengið úti fram undir þetta og náðist ekki allt inn fyrir hríðina. Ekki mun þó nafa fennt fé í stórum stíl, en frá nokkrum bæjum 2—6 kindur, og hafa þegar nokkrar kindur fundist í fönn en aðrar vantar enn. Svo er þetta til dæmis á sumum bæjum í Bárðardal og syðst í Ljósavatnshreppi. Fé nokkurra bænda í Mývatnssveit gekk að venju á Austurfjöllum og í þann mund, sem hríðin brast á, voru bændur að smala þar og gátu komið meirihluta fjárins ofan í sveit áður en snjóinn setti niður. En þá vantar enn margt fé, líklega nær 200 fjár, en símasambandslaust var við Reykjahlíð í gær og gat blaðið ekki aflað sér nákvæmra upplýsinga um þetta. Meðan veðrið var verst, var mjög hvasst og allmikil snjókoma, en í gær var veður batnandi.

[14.] Frá fréttaritara Tímans í Neskaupstað. Undanfarna þrjá sólarhringa hefir verið svo til stanslaus stórhríð með frosti og hörku á Norðausturlandi. Skall veðrið skyndilega á, og hafa menn staðið í ströngu við að ná fé sínu í hús og vantar víða margt, til dæmis í Norðfirði, þar sem veðrið hefir verið einna harðast. Snemma dags á fimmtudag skall veðrið á með stormi og mikilli snjókomu. Sauðfé var þá alls staðar úti, þar sem ekki hafði verið tekið á gjöf í einmuna haustblíðu undanfarið. Snjólaust var líka upp í eggjar fjalla og umskiptin því sneggri en venja er til, þegar bregður til snjókomu, jafn mikillar og nú. ... Í Neskaupstað hefir hlaðið niður miklum snjó ,svo að ýtur hafa orðið að ryðja götur til þess að umferð stöðvaðist ekki.

Frá fréttaritara Tímans í Hornafirði. Kaldara er nú í veðri hér og hefir snjóað í fjöll, en snjólaust við sjó fram. Vatnsleysi sverfur nú illa að hér í Höfn, því að brunnar allir eru þrotnir, og vatnsleiðslan um kauptúnið er ekki tilbúin. Er búið að leggja aðalleiðslu að mestu og byggja vatnsgeymi, en enn vantar nokkuð á, að bæjarkerfið sé komið í það lag, að hægt sé að taka vatnsveituna til afnota.

Nokkuð hvasst var á landinu rétt fyrir jólin og á aðfangadag. Þann 22. fórst þýskur togari með 20 manna áhöfn út af Látrabjargi. Sama dag fórst prammi á Patreksfirði, mannbjörg varð. og á gamlárskvöld varð ungur maður frá Ísafirði úti á Breiðdalsheiði (Veðráttan). 

Lýkur hér samantekt hungurdiska um veður og veðurlag ársins 1952. Þakka Úrsúlu Sonnenfeld fyrir uppskrift lýsingar veðurathugunarmanna í Síðumúla og Kvígindisdal. Að vanda er þykk talnasúpa í viðhenginu. Þar má finna sitthvað sem ekki er minnst á í textanum hér að ofan.  

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• tölur ársins 1952

Smávegis af júní 2024

Það var kalt í júní hér á landi. Meðan við bíðum eftir endanlegum tölum frá Veðurstofunni skulum við líta á stöðuna í háloftunum - og sjá hvernig meðalhiti spásvæðanna raðast miðað við aðra júnímánuði það sem af er öldinni. Landsmeðalhiti í byggð reiknast 7,7 stig, nánast það sama og í júní 2015, en nokkru hærra heldur en var í júní 2011. Þá var júní sérlega kaldur.

Norðanátt var ríkjandi í háloftunum í mánuðinum. Hún var þó meiri í júní 2019 og 2012 heldur en nú, en þá var hæð 500 hPa-flatarins nokkru meiri en nú - og loftið því hlýrra - annað hvort vegna þess að það átti uppruna af suðlægari slóðum - eða niðurstreymis austan Grænlands naut í ríkara mæli heldur en nú. 

Hér má sjá meðalhæð 500 hPa-flatarins í júní. Litirnir sýna vikin, ráða má ríkjandi vindátt af jafnhæðarlínunum og litirnir gefa til kynna hversu mikið áttin víkur frá meðallagi. Norðanátt greinilega talsvert algengari en venjulegt er. 

Ef við leitum að „ættingjum“ þessa mánaðar kemur júní 1952 fljótt upp. Kortið hér að neðan sýnir stöðuna þá - að mati era20c-endurgreiningarinnar. 

Afskaplega sviplíkt kort, nema norðanáttin var enn ákveðnari heldur en í nýliðnum júní. Reyndar vekur athygli að þótt líkindin með þessum tveimur kortum séu mikil - og að okkur flestum hafi fundist kalt var mun kaldara í júní 1952 heldur en nú, sérstaklega á norðausturhluta landsins. Meðalhiti á Akureyri var þá aðeins 5,9 stig og aðeins vitað um tvo eldri og enn kaldari júnímánuði þar, kaldastur var júní 1882, meðalhiti 4,5 stig. Enn lægri voru tölurnar við ströndina, 2,5 stig í Skoruvík á Langanesi og 3,4 stig á Þorvaldsstöðum í Bakkafirði. Þá voru 11 alhvítir morgnar í Möðrudal. 

Svo vill til að ritstjóri hungurdiska er einmitt þessa dagana að vinna í yfirliti ársins 1952. Má þar lesa um hvítasunnuhretið mikla þetta ár og kuldana upp úr því (og marga fleiri athyglisverða veðurviðburði). 

En aftur að nýliðnum júní:

Taflan sýnir röðun meðalhita á spásvæðunum í samanburði við aðra júnímánuði á þessari öld. Þetta er sá næstkaldasti á tveimur spásvæðanna, Norðurlandi eystra og við Breiðafjörð. Hæst raðast hitinn á Suðausturlandi, þar finnum við sex kaldari júnímánuði á öldinni. 

Dagurinn í gær, 30.júní var mjög hlýr, sérstaklega um landið norðan- og austanvert og sömuleiðis kom hár hiti á stöku stað um landið norðvestanvert á óvart. Ritstjórinn reiknar daglega það sem hann kallar hitabylgjuhlutfall, hlutfall þeirra stöðva í byggð þar sem hiti nær 20 stigum eða meira. Í gær náði þetta hlutfall 30 prósentum stöðva - sem er býsna hátt. Ekki þarf þó að fara meir en þrjú ár aftur í tímann til að finna hærra hlutfall í júní, það var bæði 26. og 29. júní 2021 - og þann 30. júní það ár var hlutfallið nærri því það sama og nú (29,5 prósent) - ómarktækur munur. 

En hitinn gekk fljótt hjá. Fleygur af hlýju lofti kom langt sunnan úr höfum. Svo vel hitti á að háloftaathugun á Keflavíkurflugvelli náði mælingu meðan hann fór þar yfir. Hiti í 850 hPa mældist 12,4 stig, jafnhátt og hæst hefur mælst í júní áður og í 700 hPa hefur aðeins tvisvar mælst hærri hiti í júní. Ekki hjó nærri metum ofar. Nokkuð hvasst var í lofti í gær og hefur það átt þátt í að auðvelda hitamet á fáeinum stöðvum - umfram það sem almennt gerist og algengt er. Háloftahlýindin voru mjög skammvinn, tólf tímum síðar hafði hiti í 850 hPa fallið úr 12,4 stigum niður í 1,0 stig og í 700 hPa úr 5,0 í -3,2 stig. 

Við þökkum BP að vanda fyrir kortagerðina. 

Skemmtideildin með sýningu

Skemmtideild evrópureiknimiðstöðvarinnar sýnir nú (að kvöldi laugardags 22.júní) uppkast að veðri um næstu helgi. Það sýnir þetta kort hér að neðan:

Kortið gildir síðdegis sunnudaginn 30.júní. Veðurkortavanir sjá strax hvað þetta þýðir - 20 til 25 stiga hita í innsveitum um mestallt land. Aðrir reikningar hafa ekki sýnt áform sem þessi - kannski er reiknimiðstöðin bara í einhverjum kosningaham - líkur á að þetta komist til framkvæmda eru sjálfsagt ámóta litlar og ýmsar skýjaborgir stjórnmálamanna. 

„Gervigreind“ reiknimiðstöðvarinnar viðurkennir þetta ekki (spáir sunnanstrekkingi og mígandi rigningu um stóran hluta landsins þennan sunnudag framtíðarinnar) - og sama má segja um bandarísku veðurstofuna - ekkert svona þar heldur. Við búumst því við því að í fyrramálið komi í ljós að hætt hafi verið við - 

En miði er möguleiki sagði einhvers staðar.

Viðbót - mánudaginn 24.júní. Það fór sem líklegast var - hætt var að spá þessum eðalhlýindum um leið og þau höfðu verið sýnd. Síðan eru tveir dagar. Nú ber svo við að aftur er lýst hlýindum þennan sama sunnudag (30.júní) - en það eru alls ekki þau sömu - bæði koma þau úr annarri átt, hægviðri ekki í boði - og þeim fylgir mígandi rigning sunnanlands (og þar með ekki teljandi hlýja). Aftur á móti er sagt að hlýindi heimsæki Norðaustur- og Austurland - örskamma stund - en svo um munar.

Þetta er allt önnur staða en spáð var fyrir tveimur dögum. Sterk sunnanátt í lofti - en mikil hlýindi í mjórri tungu sunnanloftsins, þykktin meiri en 5640 metrar yfir Austurlandi - kannski 26 stig þar (ef til vill háskýjað). - Minnir nokkuð á stöðuna 23.júlí 1952 þegar óvenjuhlýtt loft „fauk hjá“ og sló mörg hitamet í háloftum yfir Keflavík (svo ótrúlega að varla getur verið rétt) - eða annan merkan dag 25.júní 1988 þegar hiti fór í 28,6 stig á Vopnafirði - þá „fauk“ líka óvenjuhlýtt loft hjá - en var farið áður en maður hafði snúið sér við. 

En þess virði að fylgjast aðeins með - þótt spárnar bregðist. 

Ennviðbót miðvikudag 26.júní:

Við einblínum enn á sama sunnudag, 30.júní. Nýjasta spáin (gerð eftir hádegi miðvikudag 26. júní) sýnir í megindráttum svipaða stöðu og við sáum í fyrradag - en þó er munur:

Sterkasti sunnanstrengurinn - og mesta rigningin er heldur vestar en á fyrra korti og háloftahlýindin ekki alveg jafnmikil og var. Þetta þýðir að helgarveðrið lítur heldur betur út hér á Suður- og Vesturlandi en það gerði í spánni fyrir tveimur dögum - ekki fari að rigna fyrr en eftir hádegi á sunnudag, og ekki er alveg sömu hlýinda von á Norður- og Austurlandi og reiknað var með - en samt ekki alveg búið að afskrifa þau. 

Loftið er þó mjög hlýtt. Þykkt yfir Suðvesturlandi er spáð 5610 m, sem er mikið - stundum er slík tala sú hæsta sem verður það árið. Hita í 850 hPa (um 1500 metra hæð) er spáð um +12 stig - það er líka mjög hátt - myndi ef vel hitti í háloftaathugun um það bil rétt nægja í topp fimm í júnímánuði, en þar sem þetta fýkur fljótt hjá er ekki víst að það hitti á athugun - þær eru aðeins gerðar tvisvar á sólarhring (þegar allt er í lagi). 

En - eins og áður er sagt standa „hitafleygar“ af þessu tagi stutt við og mjög tilviljanakennt er hvernig þeir „skila sér“ í hita á veðurstöðvum - það þarf að draga margar réttar tölur í veðurlottóinu.  

Fyrstu 20 dagar júnímánaðar 2024

Fyrstu 20 dagar júnímánaðar hafa verið í svalara lagi á landinu. Meðalhiti í Reykjavík 8,2 stig, -1,3 stigum neðan meðallags áranna 1991-2020 og raðast í 21. hlýjasta sæti (af 24) sömu daga á þessari öld. Hlýjastir voru þessir sömu dagar árið 2002, meðalhiti þá 11,5 stig. Kaldastir voru þeir hins vegar 2001, 7,8 stig. Á langa listanum raðast hiti nú í 113. sæti (af 152). Hlýjast var 2002, en kaldastir voru þessir almanaksdagar árið 1885, meðalhiti þá 6,6 stig.

Á Akureyri er meðalhiti nú 7,2 stig, -1,9 stigi neðan meðallags 1991 til 2020, í 76. sæti af 89 á lista sem nær aftur til 1936. Hlýjastir voru þessir dagar í fyrra, 2023, meðalhiti þá 12,4 stig, en kaldastir voru þeir 1952, meðalhiti aðeins 4,9 stig.

Að tiltölu hefur verið einna hlýjast á Suðausturlandi, hiti þar raðast í 18. hlýjasta sæti það sem af er öldinni, en kaldast að tiltölu hefur verið á Ströndum og Norðurlandi vestra, þar hafa sömu dagar aðeins einu sinni verið kaldari það sem af er öldinni.

Miðað við síðustu tíu ár er neikvæða hitavikið minnst við Miðfitjahól á Skarðsheiði, -0,4 stig (en við segjum þó að sú tala sé óstaðfest) og á stöð Vegagerðarinnar við Kvísker í Öræfum. Neikvæða vikið er mest á Grímsstöðum á Fjöllum, -3,7 stig.

Úrkoma í Reykjavík hefur mælst 32,9 mm og er það rúm 10 prósent umfram meðallag. Á Akureyri hefur úrkoman mælst 42,2 mm sem er ríflega þreföld meðalúrkoma (óstaðfest) og 52,2 mm á Dalatanga og er það í tæpu meðallagi.

Það kemur nokkuð á óvart (miðað við kvarttóninn) að sólskinsstundir hafa mælst 133,3 í Reykjavík og er það í rétt rúmu meðallagi sömu daga. Á Akureyri hafa sólskinsstundirnar mælst 120,6 og er það nærri meðallagi.

Dauft

Veður er heldur grámyglulegt á landinu þessa dagana. Það gæti að vísu verið kaldara - en það er langt í frá hlýtt - og varla nokkur von um hlýindi sem talandi er um á næstunni.

Norðurhvelskortið hér að ofan sýnir ástæðurnar. Það gildir reyndar ekki fyrr en síðdegis föstudaginn 21. Jafnhæðarlínur 500 hPa-flatarins eru heildregnar, litir sýna þykktina. Hún mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs, því meiri sem hún er því hlýrra er loftið. Ísland er í daufasta græna litnum - sem er reyndar í meðallagi árstímans. Við viljum þó frekar vera inni í gulu og brúnu litunum. 

Við Suður-Grænland er mjög stór háloftalægð - flatur kuldapollur. Hann hreyfist í átt til okkar og fátt virðist geta hreyft við honum. Flestar spár eru sammála - eina verulega ósamkomulagið er um það hversu djúpar sjávarmálslægðirnar sem honum fylgja verða. Þær ráða veðri hér um helgina - stórar, flatar og hægfara, fullar af svölu lofti. Sólin er þó upp á sitt besta fái hún eitthvað að sýna sig. Rétt að tala sem minnst um hitann - hann verður þó líklega einna hæstur norðaustan- og austanlands - en nær lengst af ekki tíu stigum hér syðra - nema svona upp úr hádeginu. 

Við verðum víst að gefa þessu veðurlagi einhvern tíma - (það gæti verið verra). 

Fyrri hluti júnímánaðar 2024

Vegna viðvarandi tölvuvanda á Veðurstofunni eru tölur hálfsmánaðaruppgjörsins ekki jafn nákvæmar og venjulega - nægilega nákvæmar þó fyrir hinn venjulega lesanda. Fimm athuganir (af 120) vantar t.d. frá höfuðstöðvunum í Reykjavík. En meðalhiti reiknast 7,8 stig, -1,5 stigi neðan meðallags 1991-2020 og -1,7 neðan meðallags síðustu tíu ára. Hitinn raðast í 21. hlýjasta sæti (af 24) meðal sömu almanaksdaga á öldinni. Hlýjastir voru þeir 2002, meðalhiti þá 12,0 stig, en kaldast var 2001, meðalhiti 7,6 stig. Á langa listanum raðast hiti nú í 114. sæti (af 152). Hlýjast var 2002, en kaldast 1885, þá var meðalhiti fyrri hluta júní aðeins 5,8 stig.

 

Á Akureyri er meðalhitinn nú 6,7 stig, -2,1 stigi neðan meðallags 1991-2020 og -3,0 stigum neðan meðallags síðustu tíu ára. Raðast í 75. hlýjasta sæti síðustu 89 ára, hlýjast var í fyrra, 2023, en kaldast 1952.

 

Að tilölu hefur verið kaldast á Ströndum- og Norðurlandi vestra, þar raðast hitinn nú í 22. sæti það sem af er öldinni, tvisvar hefur fyrri hluti júní verið kaldari þar. Hlýjast að tiltölu hefur verið á Suðausturlandi, þar raðast hitinn í 16. hlýjasta sæti.

 

Nú vantar upplýsingar frá fjölmörgum stöðvum vegna áðurnefndrar tölvubilunar - en á þeim stöðvum sem lítið sem ekkert vantar hefur verið hlýjast að tiltölu í Seley þar sem hiti er -0,2 stigum neðan meðallags síðustu tíu ára. Kaldast að tiltölu hefur verið á Grímsstöðum á Fjöllum, hiti þar -4,1 stig neðan meðallags síðustu tíu ára.

 

Úrkoma hefur verið lítil í Reykjavík, aðeins mælst 5,7 mm, um þriðjungur meðalúrkomu - en fyrri hluti júní hefur þó oft verið enn þurrari. Á Akureyri hefur úrkoman mælst 38,0 mm, meir en fjórföld meðalúrkoma (óstaðfest). Á Dalatanga hefur hún mælst 30,7 mm og er það um 70 prósent meðalúrkomu sömu daga.

 

Sólskinsstundir hafa mælst 125,1 í Reykjavík, 27,3 stundum umfram meðallag. Á Akureyri hafa sólskinsstundirnar mælst 78,1, 20,9 stundum færri en í meðalári.

Ritstjórinn verður stundum hissa

Stundum verður ritstjóri hungurdiska ósköp hissa á spám. Í dag er það ákveðið smáatriði í úrkomuspám háupplausnarlíkana yfir Íslandi. 

Hér að ofan eru tvær klippur úr Íslandskortum tveggja líkana - fleiri líkön sýna það sama. Reiknað er frá kl.18 í dag miðvikudaginn 12.júní 2024 - og 21 stund áfram - til kl.15 á morgun fimmtudag. Á kortinu eru fáeinir blettir þar sem úrkoma er mjög mikil - að því er virðist án tengsla við eitt eða neitt (?). Spáð er suðaustanátt og ekki kemur á óvart að mikil úrkoma eigi að falla við Snæfellsjökul (eða á Reykjanesfjallgarðinn - við jaðar klippanna). Nær engin úrkoma á að falla í Borgarnesi - en aftur á móti tugir mm vestur á Mýrum, ekki langt frá urðunarsvæðinu í Fíflholtum - eins er annar ámóta blettur norðvestur af Snæfellsnesi - og sá þriðji reyndar austarlega á Suðurlandsundirlendinu. 

Í spám af þessu tagi má oft sjá ótrúlegar dembur sem dreifast óreglulega - en þær standa venjulega mjög stutt - eða færast úr stað. Hér á einfaldlega að rigna 3 til 7 mm á klukkustund jafnt og þétt - (hámarkið færist til um fáeina kílómetra á hverri klukkustund - en óreglulega nærri sama punktinum). 

Á öðrum kortum sést að töluverðar flotbylgjur (fjallabylgjur) eru yfir svæðinu - en hér er eitthvað meira á ferð. Til að sjá hvað er á ferðinni þarf nánari athugun - ritstjórinn fer auðvitað létt með að giska - en það gisk gæti verið alveg út í bláinn - þannig að hann þegir um það hér. 

Svo bíðum við eftir tölum úr sjálfvirka úrkomumælinum í Fíflholtum - skyldi eitthvað af þessu verða - eða er fyrirbrigðið aðeins til í líkanheimum? Þótt það ekki hitti á Fíflholt gæti það þó verið raunverulegt - við bíðum spennt. 

Rétt er að geta þess að ekkert þessu líkt sést í hinum grófari líkönum reiknimiðstöðvanna stóru - enda varla við því að búast upplausn þeirra er of lítil - og úrkomuframleiðsluferlar ekki alveg þeir sömu. 

 

Fyrstu tíu dagar júnímánaðar

Meðalhiti fyrstu tíu daga júnímánaðar 2024 er 6,8 stig, -2,4 stigum neðar en meðaltal sömu daga 1991 til 2020 og -2,5 stigum neðan meðallags síðustu tíu ára. Hitinn raðast í næstneðsta sæti aldarinnar (af 24). Dagarnir tíu voru kaldari 2011, 6,5 stig. Hlýjastir voru þeir 2016, meðalhiti 11,5 stig. Á langa listanum raðast hitinn í 137. sæti (af 152). Hlýjast var 2016, en kaldast 1885, meðalhiti þá aðeins 4,9 stig.

 

Á Akureyri er meðalhiti dagana tíu 4,9 stig, -3,9 stigum neðan meðallags 1991 til 2020 og -4,8 stig neðan meðallags síðustu tíu ára. Á samanburðarlista sem nær aftur til 1936 (89 ár) er hitinn nú í 82. sæti. Hlýjast á þeim lista var árið 1940, hiti 12,4 stig, en kaldast var 1946, meðalhiti 3,9 stig.

 

Þetta er kaldasta júníbyrjun aldarinnar á Ströndum og Norðurlandi vestra og Norðausturlandi. Hlýjast að tiltölu hefur verið á Austfjörðum þar sem hitinn raðast í 18. hlýjasta sæti aldarinnar (6 kaldari).

 

Hiti er neðan meðallags á öllu landinu. Vikið er minnst (hlýjast að tiltölu) í Seley, -0,4 stig, en mest (kaldast að tiltölu) á Grímsstöðum á Fjöllum -6,4 stig. Meðalhiti þar er aðeins 1,3 stig.

 

Úrkoma hefur aðeins mælst 5,7 mm í Reykjavík (um 40 prósent meðallags), en 38 mm á Akureyri (nærri sjöfalt meðallag - en óstaðfest tala). Á Dalatanga hefur úrkoman mælst 30,7 mm, rétt neðan meðallags.

 

Sólskinsstundir eru 87,3 í Reykjavík, um 22 stundir umfram meðallag. Á Akureyri hafa sólskinsstundirnar mælst aðeins 18,7, 48 stundum neðan meðallags og hafa aðeins einu sinni mælst færri sömu daga (1994).

Hugsað til ársins 1939

Árið 1939 var bæði mjög hlýtt og hagstætt. Í janúar var hagstæð tíð og oft bjartviðri á Suður- og Vesturlandi, en snjóasamt norðaustanlands. Í febrúar var fremur óhagstæð tíð með talsverðum snjó, nema helst suðaustanlands. Lítið var þó um stórviðri. Mars var hagstæður, en enn var mikill snjór um norðanvert landið. Í apríl var hagstæð tíð um nær allt land og vel voraði. Maí þótti einmuna góður til lands og sjávar. Mjög hlýtt var í veðri. Júní var einnig hagstæður og grasvöxtur var góður, hlýtt var í veðri. Í júlí var áfram hagstæð tíð nema helst við norðausturströndina. Þurrt var víðast hvar og hlýtt í veðri. Ágúst var nokkuð vætusamur suðvestanlands en annars var tíð hin besta. Mjög hlýtt var í veðri. September var fádæma hlýr og þótti óvenjuhagstæður, en nokkuð úrkomusamt var þó sunnanlands. Uppskera úr görðum óvenju mikil. Tíð var bæði hagstæð, stillt og hlý í október. Í nóvember var tíð hagstæð á Suður- og Vesturlandi, en norðaustanlands snjóaði talsvert. Sunnanlands var tíð hagstæð, en norðanlands gerði miklar snjókomur síðari hlutann, en veður voru hæglát. 

Við förum yfir helstu veðurtíðindi ársins eins og þau komu fram í blöðum (timarit.is), hjá veðurathugunarmönnum og í Veðráttunni, tímariti Veðurstofunnar. Við leyfum okkur að færa stafsetningu til nútímahorfa (að mestu), sömuleiðis eru textarnir oft styttir. Vonandi sætta höfundar sig við það. Illviðri voru óvenjufá og árið það eina (frá 1912) án dags á stormdagalista ritstjóra hungurdiska. Höfum þó í huga að stöðvakerfið var nokkuð gisið - og listinn því ekki alveg jafnþéttur og síðar var. Helstu tíðindi ársins felast í góðri tíð - árið enda margrómað. Tvær (eða þrjár) merkar hitabylgjur gerði, methitabylgja í júní, önnur methitabylgja fyrstu dagana í september og sú þriðja í júlí. Morgunblaðið var einna vökulast í veðurfréttum þetta árið og er því langmest vitnað í það hér að neðan.

Við notumst að vanda við tíðarfarslýsingar margra veðurathugunarmanna - setjum þær í upphafi umfjöllunar um veður hvers mánaðar hér að neðan og hefjum leikinn á janúar. Þess má geta að þetta er sólríkasti janúar frá upphafi mælinga á Akureyri (en segir svosem ekki mikið - ætíð er sólarlítið þar í janúar). 

Síðumúli (Ingibjörg Guðmundsdóttir): Veðráttan stillt, úrkomulítið og í einu orði sagt, fádæma góð. Hagar nógir fyrir hesta.

Lambavatn (Ólafur Sveinsson): Það hefir verið sama veðurblíðan þennan mánuð eins og það sem af er vetri. Mátt heita alautt nema eina viku, en kuldanæðingar framan af mánuðinum. Skepnum er gefið hér hér töluvert af því beit er hér ónýt og allra helst þegar jörð er alltaf auð.

Kvígindisdalur (Snæbjörn Thoroddsen): Allt fram til 17. var að vísu alhvít jörð, en snjódýptin samt ekki 1 cm. Mánuðurinn má heita mjög góður, úrfellalítill og frostmildur og að síðustu hálfauð jörð og fjögra stiga hiti. Svona gott tíðarfar er mjög fágætt í janúarmánuði.

Suðureyri (Kristján A. Kristjánsson): Fremur frostvægt - en snjóþungt og haglaust. Óvenjuhæglátir vindar og man hér enginn jafnmargar gæftir í janúar - 18 sjóferðir - góður afli. Úrkomulítið eftir 11. Hinn 8.janúar féll snjóflóð á Norðureyri, „hljóp gilið“. Drap 26 kindur.

Sandur (Heiðrekur Guðmundsson): Tíðarfar lengst af fremur kalt, en stillt. Fannalög mjög mikil og hagleysur. Gerði hjarn eftir hlákublotann þ.19. og 20.

Reykjahlíð (Pétur Jónsson): Hríðar fyrstu dagana, snjór mikill kominn um áramót. Óx ekki mikið úr því. Fremur hægviðrasamt allan mánuðinn nema fyrstu dagana. Frost oft allmikil. Laxá stíflaðist í áramótahríðunum og hækkaði yfirborð Mývatns þá allt að 50 cm. Var þá krap mikið og vont um að að fara. Eftir hlákuna 19.-20. kom gott hjarnfæri.

Fagridalur (Oddný S. Wiium): Harðindatíð norðaust- austlæg átt og snjókomur og víða algjör innistaða.

Nefbjarnarstaðir (Jón Jónsson): Fyrra hluta mánaðarins var mjög snjóasamt af norðri og norðaustri svo haglaust gjörði. Síðan snerist til suðvestan- og vestanáttar með frostleysu í tvo daga. Annars má mánuðurinn teljast í kaldara lagi.

Papey (Gísli Þorvarðsson): Hér varð fyrst alhvít jörð á vetrinum 4. þ.m. en alauð aftur þ.19. Ekki sést snjóblettur nema á háfjöllum, þá lítill snjór.

Sámsstaðir (Klemenz Kr. Kristjánsson): Mánuðurinn mjög bjartviðrasamur og snjóléttur með nokkru frosti.

Rauðalækur (Aðalsteinn Teitsson): Svo virðist sem einskonar kuldabelti hafi legið hér yfir mið- og vesturhluta Rangárvallasýslu því þá sjaldan ég hefi haft tækifæri til þess að hlusta á veðurfregnir undanfarna daga hefur víðast og stundum allstaðar á landinu verið hærra hitastig en hér, enda örsjaldan að hiti hafi komist yfir frostmark. Annars hefir tíðin verið óvenjustillt eftir því sem hér gerist á þessum tíma árs, eða svo hafa kunnugir tjáð mér.

Árinu 1938 lauk með hríðarveðri um landið norðanvert. Hríðin hélt áfram fram í janúar með ófærð og snjóflóð féllu. Einnig urðu talsverðar símabilanir. Morgunblaðið segir frá 3.janúar:

Norðan stórhríð hefir verið um allt Norðurland undanfarna daga og hefir hlaðið niður miklum snjó. Samgöngur hafa víða teppst alveg og sumstaðar hefir ferðafólk verið veðurteppt á bæjum í 3-4 daga. Fréttaritari Morgunblaðsins á Akureyri símar í gær, að allt sé á kafi í snjó og að varla sé hægt að komast út fyrir hússins dyr vegna hríðarinnar. Snjóskaflar eru meira en mannhæðar háir. Allir mjólkurflutningar hafa legið niðri úr nærsveitum Akureyrar síðan fyrir helgi. Í gær var leiðin um Eyjafjörð frá Akureyri könnuð, en ekki var komist lengra en að Hvammi, sem er rétt fyrir innan Gróðrarstöðina. Fund átti að halda í Sjálfstæðisfélagi Akureyrar í gærkvöldi, en hann fórst fyrir sökum þess að fólk komst ekki á fundinn fyrir ófærð.

Við Siglufjörð var ekki hægt að ná símasambandi í gær vegna bilana á línunni. Hafði línan lagst niður vegna ísingar skammt frá Dalvík. Fréttaritari vor á Blönduósi símar í gær, að þar hafi staðið yfir látlaus norðan stórhríð síðan á fimmtudag [29.desember 1938]. Norðanpóstur kom yfir Holtavörðuheiði á fimmtudag og hefir verið veðurtepptur á Sveinsstöðum síðan. Samgöngur hafa alveg lagst niður í Húnavatnssýslum. 18 manns fóru frá Blönduósi s.l. fimmtudag til þess að vera á dansleik, sem haldinn var í samkomuhúsinu við Auðkúlurétt. Er dansleiknum var lokið og fólkið ætlaði heimleiðis komst það ekki lengra en að Litla-Búrfelli. Næsta dag hélt hópurinn þaðan áleiðis til Blönduóss. En hríðin var hin sama og veðurhæð mikil. Þann dag komst það að Kagaðarhóli. En þá munaði litlu að 5 manns yrði úti, er varð viðskila við samferðafólkið. Hraktist það út af veginum og lenti út í móum, sem voru slæmir yfirferðar mjög. Það vildi fólkinu til láns, að einn af þessum 5 þekkti klettasnös skammt frá túninu á Kagaðarhóli og gat tekið stefnu þaðan í fjárhús eitt. Þannig komst fólkið í fjárhúsið, en var þá orðið svo máttfarið, að það komst ekki hjálparlaust þaðan heim til bæjar. Á gamlaársdag komst fólkið heim til Blönduóss.

Talsverð brögð hafa orðið að símabilunum á Norður- og Austurlandi: Á Holtavörðuheiði hafa slitnað og slegist saman símalínur. Sambandslaust er milli Akureyrar og Seyðisfjarðar og smábilanir hafa orðið á Austfjörðum. Suðurlandslínurnar eru allar í lagi. Sumstaðar hefir verið sambandslaust í tvo daga vegna þess að veður hefir verið svo slæmt, að ekki hefir verið hægt að senda út menn til að gera við línurnar. Á Holtavörðuleiði hefir verið svo slæmt veður, að ekki hefir verið hægt að senda viðgerðamenn fyrr en í gærmorgun. Þó var veðrið svo slæmt, að ekki var hægt að gera við allar bilanir.

Veðurstofan gaf Morgunblaðinu eftirfarandi upplýsingar um veðrið í gær: Síðan á fimmtudag hefir verið látlaus stórhríð um allt norðanvert Ísland. Lægði nokkuð á gamlársdag, en í gær [2.] hvessti á ný með blindhríð. Hríðin hefir náð til Norðausturlands og Vestfjarða nyrst. Frost hefir ekki verið mjög mikið. Í gær var mest 10 stiga frost á Síðumúla í Borgarfirði, en þar var heiðskírt. Á Jan Mayen var í gær norðaustan fárviðri, 12 vindstig. Á Bretlandi var norðan hvassviðri og hiti um frostmark. Útlit var fyrir að lægja myndi í nótt veðurofsann, sagði Veðurstofan, en norðanáttin mun samt haldast enn. Lágþrýstisvæði er yfir Norðursjónum, en óvenjulega há loftþrýsting á norðanverðu Grænlandi. Þar var í gær 20 stiga frost.

Alþýðublaðið segir svipaða sögu 3.janúar:

Svo að segja látlausar stórhríðar hafa gengið undanfarna 5 daga um Norður- og Austurland. Ferðafólk hefir víða orðið veðurteppt, símar hafa bilað og á Sauðárkróki skemmdist hafnargarðurinn í ofsabrimi. Á Akureyri hafa verið látlausar hríðar frá því á föstudag að undantekinni uppstyttu á nýjársdag. Á Akureyri og fram um allan Eyjafjörð er kominn geysimikill snjór og hafa teppst allir mjólkurflutningar til Akureyrar. Fundum, sem átti að halda í gærkveldi, varð að fresta sakir ofveðurs. Í Húnavatnssýslu hefir hlaðið niður miklum snjó. ... Í Skagafirði hefir verið versta veður undanfarna daga, öðru hvoru stórhríðar og hefir hlaðið niður snjó. Feikna brim hefir verið á Sauðárkróki og skemmdist hafnargarðurinn í ofsabrimi. Brotnaði tré undir steyptum palli, gliðnaði garðurinn og seig pallurinn niður um fet á parti. Í dag er bjart veður á Sauðárkróki, hríðarlaust, suðaustanstormur og dálítið frost. Símabilanir hafa verið talsverðar. Símalínur hafa slitnað á Holtavörðuheiði, ýmsar bilanir hafa verið á Austurlandi og sambandslaust milli Akureyrar og Seyðisfjarðar. Veðrið er heldur að ganga niður núna, en þó er ennþá hríð víða á Norðurlandi. Frost hefir verið frá 3-10 stig, en er heldur minnkandi.

Ofurlítil uppstytta var á nýársdag, en versnaði aftur í fyrrinótt. Seinnipartinn í gær dró úr frosti og í gærkveldi var hiti sumstaðar á Suðaustur og Austurlandi. Frost hefir ekki verið meira fyrir norðan en hér.

Alþýðublaðið segir af snjóflóði á Siglufirði á gamlárssag og veðurteppum 6.janúar:

Á gamlársdag féll snjóflóð mikið úr Hafnarfjalli við Siglufjörð — stuttu sunnan við Höfn. Tók snjóflóðið svonefndan Goosbæ — eign Snorra Stefánssonar í Hlíðarhúsi — svo að eftir stóðu aðeins veggirnir, er voru út torfi. — Enginn bjó í bænum. Snjóflóðið sópaði einnig í burtu öllum túngirðingum er fyrir urðu og allstórri heyfúlgu og sleit ljósaþræði. Flutningsbáturinn, sem gengur milli Siglufjarðar og Sauðárkróks kom til Siglufjarðar í fyrradag, eftir að hafa legið veðurtepptur úti fyrir Hofsósi frá því á miðvikudagskvöld [28.desember] til þriðjudagsmorguns [3.janúar]. Var þann tíma lengst af blindhríð og 29 klukkustundir samfleytt varð að hafa vél i fullum gangi, svo að eigi ræki bátinn í land, þrátt fyrir öflug legufæri. Farþegar komust i land á Hofsósi þegar á miðvikudagskvöld. Gekk allt slysalaust og vörur, er voru í bátnum, eru óskemmdar. Formaður bátsins er Skafti Stefánsson frá Nöf. Nú er komið ágætt skíðafæri á Siglufirði, og fara allir í skíðaferðir, sem hafa tök á. (Skv. fréttaritara Alþýðublaðsins og FÚ)

Morgunblaðið segir 10.janúar frá snjóflóðinu á Norðureyri og áður er getið:

Laust eftir hádegi á sunnudag [8.janúar] féll snjóflóð á Norðureyri við Súgandafjörð. Manntjón varð ekki, en 26 kindur fórust. Bárust sumar kindurnar fram á fjörð. Bóndinn á Norðureyri, Kristján Sigurðsson, hefir áður orðið fyrir þungum búsifjum af völdum snjóflóða. Hafa flóðin stundum sópað burtu bæjar- og peningshúsum. Mikil flóðalda barst suður yfir fjörðinn undan þessu síðasta snjóflóði, en ekki er vitað að það hafi valdið tjóni.

Morgunblaðið birti 15.janúar langloku þar sem kvartað var undan röngum veðurspám og nefnd dæmi. Við sleppum dæmunum en birtum enda greinarinnar. Henni var síðar svarað af Jóni Eyþórssyni - og endursvar birtist svo enn síðar (við sleppum þeim):

Eru íslenskar veðurfregnir ábyrgðalaust blaður? Þegar kvartað hefir verið yfir hinum óábyggilegu veðurfregnum, er svarið ætíð það sama, að svo erfitt sé að segja, fyrir eða sjá breytingar á hraða og hreyfingu lægðanna. Það má vel vera, að nokkuð sé hæft í þessu, en að staðaldri trúi ég seint að svo sé. Ég hefi tekið hér tvö dæmi að framan, þar sem þýskur veðurfræðingur spáir nákvæmar fyrir Ísland en sá íslenski. Þetta eru engin einsdæmi, heldur hefi ég og nokkrir starfsbræður mínir veitt því athygli, að það er margoft betri spáin fyrir ísland hjá þýsku veðurfræðingunum, sem hafa hana á hendi fyrir þýsk veiðiskip hér við land, heldur en sú íslenska. En af því yfirliti, sem þeir lesa upp, virðist, ekki að sjá, að þeir hafi neinar fregnir fram yfir þá íslensku. Það verður sennilega erfitt að komast að sannri niðurstöðu um í hverju þessi mismunur liggur, en ekki skal dylja, að sú skoðun er orðin nokkuð sterk, að hér sé um sleifarlag að ræða. Það er að minnsta kosti þjóðkunnugt mál (og illa séð af þeim, sem strangar kröfur gera til veðurfregnanna), að annar veðurfræðingurinn hefir í ýmsu öðru að snúast heldur en sérgrein sinni. Ég veit ekki hvort hinn er hlaðinn nokkrum aukastörfum. Ég er að minnsta kosti í hópi þeirra manna, sem treysta því að þessir menn geti gert betur en raun er á. Þeir munu báðir hafa margra ára reynslu að baki sér við þetta starf, og þrátt fyrir að þeir séu ekki alvitrir og almáttugir, virðist það lögmál, sem vindarnir lúta, ekki vera svo yfirnáttúrlegt, að sú þekking, sem þeir daglega viða að sér í starfinu, ætti að færa þá nær fullkomnum árangri. Óánægjan með skeikulleik veðurspánna er orðin svo mikil, að á þeim verður að gera bót, og sú krafa skal ekki þagna fyrr en orðin er einhver breyting til batnaðar, því líf og lán íslenskra sjómanna er dýrmætara en svo, að það megi vera háð tímabærum hentugleikum einstakra manna, þar sem vera á vísindaleg nákvæmni og alvara. Halldór Jónsson loftskeytamaður.

Tíminn segir af hrakningi haftyrðla og tíðarfari í Norðfirði 17.janúar:

Samkvæmt bréfi, sem blaðinu hefir borist frá Ingimundi Ásgeirssyni á Reykjum í Lundarreykjadal í Borgarfjarðarsýslu flæktust hópar af haftyrðli þar suður í dalina i norðanveðrinu mikla um áramótin. Flestir fuglanna hafa drepist og hafa hræ þeirra fundist við árnar í Lundarreykjadalnum, en þó öllu meira við Skorradalsvatn. Þetta er mjög fágætt, en hefir þó komið fyrir áður. Í gömlum heimildum er þess getið, að haftyrðla hrakti suður um Borgarfjörð og varð vart að Hvítárvöllum. Þó nokkrum sinnum hefir komið fyrir að fundist hefir hræ eins og eins. Samkvæmt frásögn Bjarna Sæmundssonar náttúrufræðings í riti sínu, Fuglunum, verpa haftyrðlar aðeins á tveim stöðum hérlendis, í Grímsey og Skorravíkurbjargi [Skoruvíkurbjargi].

Magnús Guðmundsson á Skálateigi í Norðfjarðarhreppi hefir skrifað Tímanum um tíðarfar þar um slóðir. Veðráttan var mild á Austfjörðum framan af vetri. Í lok nóvembermánaðar lagði mikinn snjó til fjalla og lá þá við að haglaust yrði i sumum sveitum, en annars voru hagar lengst af góðir. Voru lömb þá tekin í hús. Fullorðnu fé var lítið gefið yfir hátíðar. Í miðjum desembermánuði voru hlákur og alauð jörð, en á annan dag jóla brá til kaldari veðráttu og stormasamari en áður. Á gamlársdag var orðið haglaust. Síðan hefir verið sífelld snjókoma, þó ekki stórhríðar, en vindasamt. Enn er sæmilegt færi með sleða um byggðina.

Nokkur ís myndaðist á Pollinum á Akureyri. Alþýðublaðið segir 20.janúar:

Ísrek á Akureyrarhöfn braut í gær [19.janúar] bryggju Olíufélagsins Shell á Akureyri. Hafði undanfarna daga legið ís á allri Akureyrarhöfn, en í morgun var þíðviðri og sunnanátt og leysti ísinn skyndilega af höfninni. Ísinn hlóðst saman við Oddeyrartanga, en syðst á honum var bryggja, er olíufélagið Shell átti, og braut ísinn bryggjuna niður að mestu leyti. Bryggja þessi lá að olíugeymi Shellfélagsins. FÚ.

Vísir segir 20.janúar einnig fréttir frá Akureyri, m.a. litlu snjóflóði þar:

Akureyri í morgun. Þrír drengir urðu fyrir snjóflóði, tveir björguðust fljótlega, en þeim þriðja er var nærri kafnaður, var bjargað meðvitundarlausum. Í fyrradag [18.] féll snjóflóð úr brekkunni hak við húsið Aðalstræti 24, en þrír drengir voru þar að leika sér. Einn þeirra, Karl Björnsson Grímssonar verslunarmanns, 9 ára, varð undir, en hinir sluppu og sögðu frá. Snjódyngjan, er náði upp á mitt húsið, var óðar rofin. Drengurinn var þá nær kafnaður og orðinn meðvitundarlaus, en hresstist hrátt. Fjölmenni vinnur í dag að snjómokstri. — Í fyrradag og í gær [19.] hraut ísinn af Pollinum. Ísspöng rakst á Shellbryggjuna, syðstu bryggjuna á Tanganum í fyrradag og braut 8 staura, í gærdag rakst önnur ísspöng á sömu bryggju og eyðilagði hana að mestu. Shellbryggjan er byggð fyrir þremur árum. Jakob.

Tíminn segir af spilliblota 24.janúar:

Fyrir nokkrum dögum gerði þíðviðri um land allt, en það varð þó spillibloti einn um nær allt norðanvert landið. Kom að vísu upp jörð sumstaðar, en víðast mjög lítið. Nú hefir gengið að með frost að nýju og sumstaðar snjókomu. Má telja að haglaust sé um allt Norðurland. Verður víða samfelld klakabrynja yfir allt. Í Skagafirði er haglaust í austanverðu héraðinu. Vestan Héraðsvatna eru sumstaðar dálitlar snapir, einkum er dregur fram í sveitina. Var þar éljaveður af vestri í gær og hætta á að fljótt taki fyrir alla haga ef mikill snjór bætist ofan á gamla frerann. Bændur austan Héraðsvatna hafa tekið flest sín hross á gjöf, sumir marga tugi. Eitthvað af útigönguhrossum hefir verið rekið vestur yfir vötnin til göngu þar meðan næst til jarðar. — Mjólkurflutningum til Sauðárkróks hefir lengst af verið haldið uppi tvisvar í viku, þriðjudaga og föstudaga. Hefir þá snjónum verið mokað af aðalvegunum, eftir því sem þurft hefir. Sumir hafa þó flutt mjólk sína á sleðum og er sleðafæri gott sem stendur og verður ef ekki kyngir niður miklu af nýjum snjó.

Morgunblaðið segir af skíðaferðum í námunda við Reykjavík 26.janúar:

Skíðafærið og hið ágæta veður undanfarna daga hefir leitt til þess að skíðabönd, skíðastafir og skíðaskór er allt uppselt í verslunum. Góð skíði er heldur ekki hægt að fá nú sem stendur og skíðaverksmiðjurnar hafa svo mikið að gera að varla er hægt að fullnægja pöntunum. Þetta stafar bæði af mikilli eftirspurn, en aðallega vegna þess að ekki hefir fengist nægur innflutningur á skíðaútbúnaði. Hér á landi er ekki framleitt neitt af skíðaböndum að ráði og ekki er álitið að það borgi sig að framleiða skíðastafi. ... Fjöldi fólks fór á skíði í gær bæði hér í nágrenni bæjarins og lengra upp í fjöllin.

Tíminn segir almennar tíðarfréttir úr Skagafirði 2.febrúar:

Úr Skagafirði er blaðinu skrifað: Tíðarfar hefir verið með lakara móti í vetur. Haustið var úrfellasamt í mesta lagi. Snjólaust var þó til 20. nóvember. Þá gerði nokkurn snjó, og var sauðfé almennt tekið til hýsingar og gjafar um það leyti. Á jólaföstu gerði haglítið um mikinn hluta héraðsins fyrir sakir áfreða. Viku fyrir jól brá til sunnanáttar og gerði afbragðshláku, svo að jörð varð alauð jafnt til fjalla sem á láglendi. 29. desember gerði stórhríð af norðri, er stóð í 2 daga. Hríðaði þá og meira og minna upp undir viku. Kom þá óvenjumikill snjór, eftir því sem hér gerist, og varð haglítið víða, svo að taka varð þá þegar allmargt hinn yngri hrossa og óduglegri á gjöf.

Febrúar fékk sums staðar mjög laka dóma um landið vestanvert. Tíð var óstöðug, sérstaklega um miðjan mánuð. Víða voru jarðbönn. Veðurathugunarmenn segja frá:

Síðumúli: Veðrátta hefir verið nokkuð úrkomusöm og stundum dálítið rosaleg, en mild.

Hamraendar (Guðmundur Baldvinsson): Tíð hefur verið fremur slæm þennan mánuð, miklir rosar og óveður. Gamlir menn telja að þessi mánuður sé einhver sá versti sem þeir muna enda er nú alveg haglaust sem þó er mjög sjaldgæft um þetta leyti í Dölum.

Lambavatn: Það hefir verið sífelldir umhleypingar og stormar nema fyrstu vikuna. Allur snjór hlaupinn í svell og gadd og allstaðar jarðlítið og jarðlaust.

Kvígindisdalur: Fram að 7. hélst svipuð veðurblíða sem verið hafði yfir janúar, en þá skipti um til óstöðugrar og stórgerðrar tíðar oftast, suðaustan, austan og norðaustan hvassviðri. Í norðaustan átt, er alloft hægast hér um athugunartímann, en hvassari milli athugana.

Suðureyri: Frostvægt oftast, en úrkoma feikimikil, oftast snjór. Eru snjóþyngsli eins og mest hefur þekkst fyrrum og líkt því sem var 1920-21. Snjólag þungt og krapkennt. Gjörsamlega haglaust frá 8. til enda mánaðar. Sjógangur til hafsins og oft hvass útifyrir. Gæftafátt. Óhagstætt til lands og sjávar.

Skriðuland (Kolbeinn Kristinsson): Fram um þann 20. var mánuðurinn mjög umhleypingasamur og óstilltur. Þó voru fyrstu dagarnir kyrrir og stilltir.

Sandur: Tíðarfar fremur milt og úrkomulítið. Harðfenni allmikið og svellalög.

Nefbjarnarstaðir. Fremur óstöðug tíð, en hægviðri og sem oftast frostlítið. Má telja haglaust eða mjög litla haga mánuðinn út.

Íslendingur segir 10.febrúar frá miklu sjóslysi við Norðurland, 9 fórust.

Fullvíst er nú orðið, að vélbáturinn „Þengill“ hafi farist úti fyrir Norðurlandi s.l. þriðjudagsnótt eða miðvikudagsmorgun [8.] með 9 mönnum. Báturinn var 7 smálestir að stærð, eign Karls Friðrikssonar útgerðarmanns hér í bæ og gekk til fiskiveiða frá Siglufirði. Um helgina síðustu fór hann í mjólkurflutningaferð vestur á Sauðárkrók og Hofsós í forföllum mjólkurbátsins á Siglufirði, sem þá var bilaður. Hið síðasta er menn vita um bátinn er það, að hann lagði frá Hofsós áleiðis til Siglufjarðar kl. 1 aðfaranótt þriðjudagsins. Um nóttina gerði versta veður af norðri með dimmviðri og snjókomu, og er báturinn kom ekkí fram. var hafin leit að honum- E/s „Súðin“ var þá stödd á Siglufirði og leitaði hún vestur um Skagafjörð og um 8 mílur til hafs, án nokkurs árangurs. Á miðvikudag fóru bátar frá Siglufirði að leita, og þann dag var farið meðfram strandlengjunni frá Siglufirði og vestur um, og varð einskis vart. En síðdegis á miðvikudag tók að reka ýmislegt úr bátnum á Dalabæjarfjöru, sem er skammt vestan við Sauðanes. ... Þessi sviplegi atburður hefir valdið þungri sorg, ekki aðeins á heimilum þeirra, er fórust af bátnum, heldur og um allt land. Ægir lætur skammt milli stórra höggva. Þjóðin var enn ógróin þeirra sára, er togarinn Ólafur fórst með 21 manni í vetur, þegar annað sjóslysið varð, er tortímdi 9 mannslífum. Þannig hafa 30 manns farist á sjónum með skömmu millibili, og mun það óvenjulegt manntjón með þjóð vorri á svo stuttum tíma.

Símalínur lentu í ísingu, Tíminn segir frá 11.febrúar:

Dálítil snjókoma og allhvasst var við suðurströndina, og þó einkum suðvesturströndina, í fyrrinótt [10.], en hlánaði, þegar leið að morgni. Norðanlands var veður betra og úrkomulítið. Mun úrkoman lítið hafa náð norður fyrir Seyðisfjörð að austan og Patreksfjörð að vestan. Nokkrar smávegis símabilanir urðu. Suðurlandslínan slitnaði af völdum ísingar hjá Flögu í Skaftártungu og var sambandslaust þar fyrir austan í gærmorgun. Á Holtavörðuheiði slitnaði ritsímaþráður og á milli Kalastaðakots og Vogatungu urðu smávegis línubilanir. Viðgerðum á þessum bilunum var lokið um miðjan dag í gær.

Enn varð sjóslys, en mannbjörg í þetta sinn. Vísir 14.febrúar:

Togarinn Hannes ráðherra — á heimleið frá Bretlandi — strandaði laust eftir miðnætti síðastliðið á Músarnesi á Kjalarnesi. Var þoka og dimmviðri, en lygnt. Brim var talsvert. Er skerjótt þarna og brýtur tíðast á skerjum og er staðurinn hinn hættulegasti. Skipverjar náðu þegar talsambandi við loftskeytastöðina í Reykjavík, sem þegar gerði Slysavarnafélaginu aðvart. Var talið að skipið hefði strandað við Gróttu, en það var brátt leiðrétt, er skipsmenn höfðu áttað sig á, að skipið var strandað á Músarnesi. [Skipshöfninni var bjargað]

Lægðir gengur hratt hjá landinu um miðjan febrúar, hvassviðri voru þó ekki á landsvísu. Vísir segir af erfiðleikum á sjó 16.febrúar:

Síðdegis í gær [15.] hvessti á norðvestan og var hvassviðri mikið í gærkveldi og nótt og gekk á með kafaldshryðjum og gerði haugabrim. Vísir átti tal við Slysavarnafélagið í morgun. Sagði Jón E. Bergsveinsson erindreki að ekki mundi hafa verið róið úr neinum verstöðvum i gærkveldi. Þrír bátar lögðu af stað í gærkveldi héðan úr Reykjavík, en tveir þeirra sneru aftur. Sá þriðji hélt áfram. Var það Gunnar Hámundarson, sem björgunarskútan Sæbjörg dró hingað með brotið stýri. Var óttast um bátinn, en honum hlekktist ekkert á. Ætlaði Gunnar Hámundarson til Sandgerðis, en er þangað kom var ógerlegt að lenda og hélt þá báturinn til Keflavíkur, en náði ekki landi fyrr í morgun.

Morgunblaðið segir einnig frá vandræðum á sjó 17.febrúar:

Línuveiðaranum „Fróða“ hlekktist á í fyrrinótt [aðfaranótt 16.], þar sem hann var staddur rétt við Reykjanes. Má það telja alveg einstakt, að skipið skyldi ná landi eins og það var á sig komið. „Fróði“ fékk brotsjó á sig aftan til á bakborðshlið og sópaði sjórinn öllu lauslegu fyrir borð og stórskemmdi skipið. „Fróði“ kom hingað klukkan um 7 í gærkvöldi. Þrátt fyrir þetta mikla áfall slasaðist enginn maður, sem á skipinu var. Þetta var það helsta, sem tók út af skipinu: Báða björgunarbátana á bátadekkinu. Afturmastur skipsins, sem um leið klauf eldavél skipsins, og allt lauslegt í eldhúsinu fór útbyrðis. Geymir, sem var festur með boltum, er gengu í gegnum bátadekkið. Matarkistu og björgunarbeltakistu, með varaljóskerum og 18 björgunarbeltum. Þakið af stjórnpallinum og brotnuðu allir gluggar í honum; við það skolaðist ýmislegt úr stjórnpalli, þar á meðal báðir áttavitar skipsins. Sjór gekk ofan í vélarrúm og hálffyllti káetuna og reif varnarseglin ofan af lestaropunum. Mörgu fleira smávegis skolaði út.

Morgunblaðið segir 19.febrúar enn af ísingu og símslitum:

Talsambandið til Norðurlands, Vestfjarða og til Keflavíkur var slitið í gær. Höfðu símalínur bilað vegna ísingar og hvassviðris. Í allan gærdag var unnið að því að gera við línurnar og verður símasamband komið á aftur í dag. Í Leirvogstungu voru 7 staurar brotnir í gærmorgun. Fyrir sunnan Hafnarfjörð var einn staur brotinn og mikið ólag á loftlínunni í Hafnarfirði. Austanfjalls var línan biluð milli Ölfusár og Miðeyjar. Allar línur voru heilar milli Hvalfjarðar og Borðeyrar. Frá Borðeyri var aftur á móti bilað í norður, vestur og austur.

Morgunblaðið segir af skíðaferðum 21.febrúar:

Þrátt fyrir fremur óhagstætt veður fóru um 500 manns á skíði um helgina [18. til 19.]. Snjór var nægur, en hríðarveður öðru hvoru allan daginn og hvassviðri.

Tíminn segir frá tíðarfari í Loðmundarfirði og í Öræfum 21.febrúar:

Baldvin Trausti Stefánsson bóndi á Sævarenda í Loðmundarfirði hefir skrifað Tímanum fréttabréf. Þar segir meðal annars: Hér hefir veturinn verið fremur góður. Hagar voru fyrir gripi fram undir áramót, en þá snöggskipti um. Nú eru aftur komnir töluverðir hagar, svo að hægt er að beita fénaði og spara hey á sumum bæjum. Annarsstaðar er orðin 38 daga innistaða. Fé er venju fremur holdgott og ekki ber á neinni teljandi óhreysti í því.

Páll Þorsteinsson á Hnappavöllum í Öræfum skrifar Tímanum meðal annars: Tíðarfar hefir verið mjög gott, það sem af er vetrinum. Jörð alltaf svo að segja snjólaus. Eigi að síður er fénaði gefið mikið á flestum bæjum. S.l. haust var öllu sölufé Öræfinga slátrað hér heima í sveitinni, eins og ávallt síðustu tíu árin. Framkvæma Öræfingar slátrunina að öllu leyti sjálfir. Að þessu sinni var tala sláturfjárins kringum hálft þrettánda hundrað. Ekki tókst að koma nema litlum hlut afurðanna héðan í haust. Bíður meginhluti þeirra hér til næsta vors.

Allmikið þrumuveður gerði aðfaranótt 21. og þann dag víða um landið suðvestanvert, og um kvöldið og næstu nótt á Suðausturlandi. Veðurathugunarmaður á Rauðalæk segir frá í athugasemd: „21. Á Rangárvöllum sló eldingu niður í 3 símastaura og splundraði þeim og flísaði úr fleirum. Á Hellu skemmdist talsímatæki og útvarpstæki á næsta bæ (Nesi). Þetta var aðfaranótt 21.“ Að kvöldi 21. sáust leiftur norður yfir heiðar. Þjóðviljinn segir frá 25.febrúar:

Síðastliðið þriðjudagskvöld [21.] og á miðvikudagsmorgun [22.] sáust frá Akureyri mikil leiftur í austurátt. Jóhann R. Snorrason skýrir fréttaritara vorum á Akureyri þannig frá: Um kl.22:15 síðastliðið þriðjudagskvöld sá ég að snöggum leiftrum brá upp i suðurátt og við nánari athugun sá ég, ásamt fleiri mönnum er ég hafði kallað á, að leiftrin voru mjög svipuð þeim, er sáust er Vatnajökull gaus árið 1935. Séð frá Menntaskólanum á Akureyri báru leiftur þessi austanvert í Garðsárdal, ennfremur sáum við mörg stór leiftur lengra í vestur og báru þau — séð frá Menntaskólanum — yfir Eyjafjarðarbotn. Leiftur þessi voru mjög stór og lýstu allt suðurloftið er þeim brá upp. Um kl. 23 voru öll leiftur horfin. Alls taldi ég tólf stór leiftur. Laust fyrir kl.4 á miðvikudagsmorguninn sáust einnig leiftur í suðurátt, en nokkru vestar en kvöldið áður. Hermann Stefánsson kennari kveðst hafa horft á leiftrin af hússvölum heima hjá sér á þriðjudagskvöld og segir þau hafa verið misjöfn að birtumagni — sum mjög lítil — en önnur blossandi björt. Telur hann stefnu þá sömu og Jóhann, en tekur fram, að sést hafi stórt leiftur er bar nokkru austar en yfir Garðsárdal. FÚ.

Morgunblaðið skýrir loks málið í pistli að austan 15.mars:

Í bréfi frá Snorra lækni Halldórssyni á Breiðabólsstað á Síðu — sem hann hefir nýlega skrifað til manns hér í bænum — er þess getið, að sama kveld, sem talið er, að sést hafi frá Akureyri glampi í suðri, hafi verið á Síðu mikill ljósagangur með þrumum. Voru þær um tíma svo þéttar, að ég get vel hugsað mér, segir læknirinn, að Akureyringar hafi tekið það fyrir eldgos. Glamparnir lýstu inn í stofur, þar sem sterk rafljós voru fyrir. Sáust ljósin við og við alla nóttina.

Morgunblaðið hefur enn áhuga á skíðaferðum 25.febrúar:

Rigningin sem var hér í bænum í gærdag, hefir ekki haft nein áhrif á skíðafærið hjá skíðaskálunum. Frá kl.6 í gærmorgun hlóð niður snjó á Hellisheiði svo vegurinn austur yfir Fjall varð ófær bílum. Snjórinn er svo mikill að jörð er alhvít, svo varla sést auður steinn eða strýta. Á föstudaginn var skíðafæri það besta, sem komið getur, glampandi sól og ágætt færi.

Morgunblaðið segir 1.mars af ófærð á Hellisheiði:

Snjóþungt er nú mjög á Hellisheiðinni. Komast bílar ekki nema austur í mitt Svínahraun. Þar verður snjóbíllinn að taka við pósti og farþegum og flytja þá yfir fjallið.

Tíminn segir 2.mars af tíð á Héraði:

Af Fljótsdalshéraði skrifar Pétur Jónsson bóndi á Egilsstöðum: Töluverður snjór er hér og mikil ísalög. Hafa að undanförnu verið blotar öðru hverju, en gert frost þess í milli. — Lagarfljót er því sem næst allt ísi lagt og er töluverð umferð eftir því. Góð færð er á Héraði, þótt eigi sé hægt að koma við bifreiðum. Ferðast menn aðallega með hesta og sleða. Reiðfæri er alveg sérstaklega gott. — Í Fljótsdal er snjólítið og hafa verið þar hagar í allan vetur, þegar fært hefir verið að beita sökum veðurs.

Tíminn segir 7.mars af tíð í Dölum:

Halldór Eggert Sigurðsson bóndi á Staðarfelli á Fellsströnd er gestkomandi hér í bænum um þessar mundir og hefir tíðindamaður Tímans hitt hann að máli. Tíðarfar var þar vestra gott til loka janúarmánaðar, en þá brá til óstilltrar veðráttu og var ýmist fannkoma eða blotar. Hafa hagar verið mjög slæmir lengst af síðan og beit ekki notast vegna umhleypinga og rosa, þótt eigi hafi verið jarðbönn með öllu. Hefir verið innistaða á sauðfé og á flestum bæjum eru einnig allir hestar á gjöf.

Mars var hagstæður, en veðurathugunarmönnum ber ekki alveg saman (sjá t.d. einkunn athugannamanna á Lambavatni og í Kvígindisdals, sitt hvor megin sömu fjalla), góðviðri flesta daga:

Síðumúli: Eins og veðurbókin sýnir, hefur marsmánuður verið ómunagóður. Það var aðeins 2 fyrstu dagana af einmánuði að veðrið var vont. Það er líka gamalt mál, að mars og einmánuði komi sjaldan vel saman, en í þetta sinn var það aðeins fyrsta kveðjan, sem var köld. Síðan hefir sambúð þeirra verið hin ástúðlegasta, svo að gamlir menn muna ekki slíka tíð. Jörðin er þíð og auð, þurr eins og komið væri fram í maí. Skaflar aðeins í giljum og lautum. Dugleg útigönguhross eru farin að braggast. Vorfuglarnir komnir. Veður daglega svo yndislegt og þurrviðrasamt. Glampandi sólskin og blíðalogn, eða hæg og hlý suðlæg átt.

Lambavatn: Það hefir mátt heita fremur hagstæð tíð. Framan af mánuðinum var jarðlítið víða. En nú seinni hluta mánaðarins hefir verið snjólétt og nú síðustu dagana blíðviðri og jörð alauð og allur ís að hverfa af tjörnum.

Kvígindisdalur: Tíðarfar hefir verið frekar stirt í þessum mánuði, en um þann 24. brá til hlýrra þeyvinda og góðrar og úrkomulítillar tíðar.

Suðureyri: Úrkomulítið. Óhemju snjóþyngsli sem sjatnar hægt, þrátt fyrir tiltölulega hlýja veðráttu. Vindasamt og óstöðugt til 24. en blíðviðri og góðar gæftir síðan. Haglaust með öllu þar til síðustu daga mánaðarins.

Sandur: Gott tíðarfar, milt og allgóður hagi, snjó leysir og klaki grotnar sundur.

Raufarhöfn (Rannveig Lund). Einmuna gott, milt og stillt tíðarfar. Snjókoma varla teljandi en eldri snjó leysti upp jafnt og þétt uns snjólaust mátti heita í byggð. Sást vel fyrir nýgræðingi í skjóli húsa.

Nefbjarnarstaðir: Mjög hæg veðrátta og mild. Haglítið fram um miðjan mánuð, síðan góðir hagar. Snjór ekki teljandi í lok mánaðarins á láglendi. Skefli töluvert.

Morgunblaðið segir frá illviðri á Snæfellsnesi í pistli 10.mars:

Í Ólafsvík skall á, laust eftir hádegi í gær [9.], ofsaveður af suðaustri með rigningu. Allir bátar voru á sjó, að einum undanteknum, sem notaður hafði verið sem dráttarbátur við afgreiðslu Súðarinnar, sem stödd var í Ólafsvík. Bátarnir náðu allir landi í Ólafsvík, nema tveir, en þeir komust til Sands og náðu landi þar. Annar þessara báta varð að fara frá öllum lóðum sínum ódregnum, vegna þess að línustúfur hafði flækst í skrúfu hans. Hinir bátarnir náðu lóðum sínum öllum eða mestöllum.

Morgunblaðið birti 11.mars fréttir af þurri vatnsmiðlun. Þurrkar áttu eftir að koma meira við sögu á árinu:

Ísafirði, föstudag. Á Ísafirði er nú rafmagn mjög af skornum skammti, sem stafar af því að miðlun Fossvatns er tæmd í bili.

Morgunblaðið segir af erfðu skíðamóti 14.mars:

Skíðakappgangan á Skíðamóti Reykjavíkur fór fram s.l. sunnudag í úrhellisrigningu og hvassviðri og var aðstaða öll hin versta. Færi var slæmt og sumstaðar urðu skíðagöngumenn að vaða vatn upp fyrir ökkla og á sumum stöðum var göngubrautin aðeins örmjór snjóstígur, sem hafði verið lagður vegna göngunnar.

Tveir bændur lofa tíðina í Tímanum 16.mars:

Steinþór Þórðarson bóndi í Hala í Borgarhafnarhreppi í Austur-Skaftafellssýslu skrifar Tímanum fréttir úr byggðarlagi sínu. Veturinn hefir verið einmuna góður það, sem af er, ómuna stillur frá jólum og allt fram undir þetta, oftast logn og heiður himinn og frostlítið. Fullorðið sauðfé og hross var tekið á gjöf um hátíðar, lömb viku af desember eða þar um bil.

Karl Þorláksson bóndi að Hrauni í Ölfusi skrifar blaðinu: Tíðarfarið hefir verið mjög gott í allan vetur, svo að snjó hefir sama og ekki fest í byggð. Á beitarjörðum hefir naumast þurft að hýsa fé. Muna elstu menn varla annan vetur jafn snjóléttan.

Morgunblaðið segir 17.mars af ferðum þýskra vísindamanna hingað til lands - í leit að landreki:

Khöfn í gær. FÚ. Dronning Alexandrine lagði af stað í gær frá Kaupmannahöfn til Íslands. — Með skipinu eru nokkrir þýskir vísindamenn. Um för hinna þýsku vísindamanna segir, að þeir taki þátt í alþjóðlegum rannsóknum og muni leitast við að fá staðfestingu á kenningu Alfred Wegeners um það, að meginlöndin færist til og frá austri til vesturs.

Þann 20. gerði nokkuð snarpa vestan- og síðan norðvestanáttátt allra syðst á landinu, en daginn eftir fór djúp lægð til austurs fyrir sunnan land. Hún olli fyrst austanhvassviðri, en síðan snerist vindur til norðurs - en gekk fljótt niður. 

Morgunblaðið segir frá tjóni Vestmannaeyjum 23.mars - athugum að hér er um sitthvort veðrið að ræða - sitthvora lægðina:

Frá fréttaritara vorum í Vestmannaeyjum. Vestamannaeyingar urðu fyrir einhverju stórkostlegasta veiðarfæratjóni síðari ára í suðvestan-hvassviðrinu aðfaranótt þriðjudagsins [21.]. Svo að segja hver einasti bátur í Eyjum hefir misst veiðarfæri að meira eða minna leyti. Allir, eða nærri allir bátar höfðu lagt net sín á 15—30 faðma dýpi fyrir framan Sandana, á svæðinu frá Stokkseyri til Jökulsár. Nokkuð af netunum rak upp á Sandana. Mikið fór í hnúta og sukku sumir hnútarnir. Af því sem náðst hefir er sumt alveg riðilslaust og ekkert eftir nema teinarnir.

Frá fréttaritara vorum í Vestmannaeyjum. Á þriðjudagskvöld [21.] gerði austan stórviðri í Vestmannaeyjum og var brimsúgur mikill við Vestmannaeyjar. Flutningaskipið „Keri“ frá Lithauen, sem nýlega er komið með saltfarm til Helga Benediktssonar kaupmanns, rak á land. Rak skipið upp í fjöru rétt austan við Básaskersbryggju. „Keri“ rakst á vélbátinn „Leo“ og braut hann töluvert. Munaði minnstu að skipið ræki á fleiri báta og stórskemmdi þá. Má eingöngu þakka það snarræði manna og dugnaði, að það tókst að bjarga bátunum.

Tíminn rifjar upp veðurlag sumars, hausts og vetrar - auk fyrri óþurrkasumra 25.mars:

Þorsteinn Helgason í Stóra-Holti, skrifar í áframhaldi af því, sem birtist í Tímanum á fimmtudaginn: Sunnanveðrátta er stundum misbrestasöm hér í Fljótum, og var sumarið 1926 það versta, sem ég man eftir, síðan ég flutti í byggðarlagið. Var hey þurrkað aðeins tvisvar á sumrinu, um miðjan ágúst og vikuna fyrir fyrstu réttir. Síðan hafa óþurrkasumur að ráði verið 1934, 1935 og 1937. Hafa stundum snjóþyngslavetur fylgt óþurrkasumrunum, t.d. 1935—36. Urðu þá margir að kaupa fóðurbæti og sumir bændur ráku fé sitt til sjávar um vorið, sem var gott. Urðu fénaðarhöld góð, og má það að nokkru þakka fóðurbætinum og að nokkru því, að þann vetur tóku bændur að nota ormalyf handa fénu, svo að heilsufar þess varð betra. Síðastliðið sumar var mjög kalt frá því vika var af sumri og fram í miðjan júlí. Var grasspretta lítil, einkum á mýrarlandi. Heyskapur byrjaði seint, en heyskapartíð varð farsæl og gerði aldrei úrfelli né hvassviðri, sem heyjum spillti, og urðu hey því í meðallagi að gæðum og vöxtum. Þegar leið á haustið, voru úrkomur tíðar, krapahríðar eða rigning næstum daglega og urðu sumstaðar skemmdir á heyjum. Í lok októbermánaðar gerði skyndilega hvassviðrishríð af norðvestri. Lá þá sauðfé úti og fennti nokkrar kindur á sumum bæjum, en fundust þó flestar. Hefir það eigi hent á annan áratug, að fé hafi fennt hér. Fé og hestar voru teknir á gjöf mánuð af vetri og hefir ekki verið hægt að beita síðan, vegna snjólaga og áfreða, og tíð oftast umhleypingasöm.

Morgunblaðið segir frá vertíðinni 2.apríl. Takið eftir skoðun manna á loðnunni:

Dymbilvikan fer í hönd [páskar voru 9.apríl]. Svo að segja á hverju ári um langt skeið hefir hún verið aflasælasta vika ársins. Margir togaranna eru enn ófarnir á veiðar. Stafar það af því, hve afli hefir undanfarið verið sáralítill eftir því sem vant er um þetta leyti árs. Í Jökuldjúpi hefir lítill afli verið. Á Eldeyjarbanka sömuleiðis. Þeir togarar íslenskir, sem eru á veiðum eru nú flestir eða allir á austanverðum Selvogsbanka við Hraunið. Þar hefir fram til þessa mestur aflinn verið ufsi. Línuveiðararnir hafa aflað mjög misjafnlega, Á vélbáta var góður afli í janúar. Framan af febrúar var gæftaleysi. Um þ.20. fór að bera á loðnu hér við Suðvesturland. Þá varð afli stopull og mjög lítill á bátana. Þorskur allur uppi í sjó. Segja sjómenn að bann hafi sést vaða í loðnutorfunum. — Loðnan er oftast ekki nema 2—3 vikur í einu. En nú er hún búin að vera hér mikið á annan mánuð. Útaf Akranesi er sagt að nú sé fjöldinn allur af færeyskum skútum við handfæraveiðar. Og að þar sé góður afli á handfæri. En Akranesbátar með lóðir veiða sáralítið. Er nú von manna að loðnugangan sé brátt úti og þá fari þorskurinn að veiðast. Frakkar kenna það óvenjulegum sjávarhita hér við land hve lítil þorskveiði er hér.

Apríl var hagstæður - sístur þó norðaustanlands. Veðurathugunarmenn segja frá:

Síðumúli: Veðráttan hlý og mild og úrkomulítil. Túnin grænka og gróa svo að daglega sést framför á þeim.

Lambavatn: Það hefir verið mjög hagstætt. Nú síðustu viku hefir verið blíðviðri. Þoka og smárigning og er allt að grænka og klaki allstaðar farinn úr jörð.

Suðureyri: Fremur hlýtt. Úrkomulítið stillt. Stórrigning 27.-30. Víða skriðuföll úr hlíðum. Skemmdi nokkuð tún í Vatnadal. Margar gæftir.

Núpsdalstunga (Kjartan Ólafsson): Þessi mánuður hefur verið hlýr og lítið þurft að gefa. Um miðjan mánuðinn gerði snjó og svo aftur seinast.

Reykjahlíð: Apríl mildur, úrkomulítill, hægviðrasamur. Snjór hefir lítið farið og er því allmikil en og ís á Mývatni mest öllu enn.

Nefbjarnarstaðir: Tíðarfar hagstætt, en þó fremur kalt. Stillingar.

Sámsstaðir: Þurrviðrasamur fram að 10. og fremur svalt á nóttunum. Eftir 10. var úrfelli oftast, en sjaldnast mikið. Tíðarfarið milt og gott og sólfar töluvert.

Tíðindalítið var í apríl. Morgunblaðið gefur tíðinni þó gaum í leiðara 20.apríl:

Veðráttan hefir verið með mildasta móti nú um skeið, eftir því sem við er að búast á þessum tíma árs. En eins og allir vita, getum við átt von á því, að enn komi hret og kuldaköst áður en sumarið sigrar.

Morgunblaðið segir frá merkum leiðangri í frétt 26.apríl. Til landsins eru komnir þýskir vísindamenn til að gera nútímaháloftamælingar með loftbelgjum og háloftakönnum. Voru þeir hér á landi í nokkra mánuði og mældu. Þetta eru elstu háloftamælingar hérlendar sem við eigum. Afrit eru í vörslu Veðurstofunnar:

Þýskir veðurfræðingar komu hingað fyrir mánuði síðan til þess að gera athuganir á veðri í háloftinu. Foringi þeirra var dr. Bell. En hann er nú farinn héðan fyrir nokkru. Veðurathuganir þessar halda áfram. fram yfir næstu mánaðamót. Eru það dr.Junge og aðstoðarmaður hans Mentz sem annast þetta ásamt starfsmönnum Veðurstofunnar. Veðurathuganir þessar eru gerðar með þeim hætti að loftbelgir eru sendir í loft upp einu sinni á dag. Eru belgir þessir um 2 metra í þvermál. Við belgi þessa eru fest sjálfvirk senditæki er senda frá sér tákn um það, hvernig loftrakinn er, hitastig og loftþyngd, jafnframt því sem séð verður af skeytum þessum í hvaða hæð belgurinn er. Vindstöðu og vindhraða í loftlögum þeim, sem belgirnir fara um er aftur á móti ekki hægt að vita um, nema í svo heiðríku veðri að hægt sé að fylgja þeim á fluginu í mælingatæki. Loftbelgir þessir fara 12—15 km í loft upp og er því hægt að fá veðurathuganir þær sem senditækin flytja alla leið upp í þessa hæð. En er svo hátt kemur springa belgirnir og falla til jarðar. Svo vel er búið um tækin, sem eru fest í belgina, að þan ónýtast ekki við fallið. Er því fest í þau skilaboð til manna, sem kynnu að finna þetta, að koma því til skila á Veðurstofuna.

Tiltölulega margir af belgjum þeim, sem sendir hafa verið upp héðan hafa fundist, allfjarri Reykjavík sumir, svo sem á Rangárvöllum, í Grímsnesi, í Borgarfirði og Keflavík, en aðrir hér á næstu grösum. Svo ólík getur vindstaðan verið uppi í loftinu og niður við jörð, að belgur sá, sem fannst austur á Rangárvöllum, var sendur upp í stinningshvassviðri á austan, en hefir lent í vestanvindi er ofar kom. Athuganamenn hafa bækistöð sína suður á Shellstöð við Skerjafjörð. Eru belgirnir sendir upp kl.6 að morgni, og er venjulega búið að ganga frá athugunum þeim, sem fengist hafa til útsendingar með veðurskeytum þeim sem héðan eru send til útlanda kl.9 f.h. Fyrir veðurspár eru slíkar athuganir í loftinu mjög mikilsvirði, enda kosta stórþjóðirnar slíkar athuganir að staðaldri. En þær eru of kostnaðarsamar til þess að hægt sé að leggja út í þær hér, nema með styrk annarsstaðar að. Alþjóðafélag jarðeðlisfræðinga hefir gengist fyrir athugunum slíkum víða um heim og styrkir þær fjárhagslega sumstaðar. Þessar þýsku athuganir eru gerðar á vegum þessa félagsskapar. En þær munu kostaðar af Þjóðverjum einum, nema hvað starfsmenn Veðurstofunnar hér eru til aðstoðar við athuganirnar. Um leið fá þeir reynslu og æfingu við notkun þessara áhalda og verða einfærir um að gera slíkar athuganir, ef til þess fæst nægilegt fé og nauðsynleg tæki.

Morgunblaðið segir frá hvarfi þorsksins 30.apríl - sennilega sé sjávarhiti orðinn of hár fyrir hann: 

Hvar er þorskurinn? Sú kenning fiskifræðinga, að hér hafi verið góð klakár 1930—1932, hefir ekki verið hrakin. En fiskifræðingarnir eru ekki komnir eins langt í því og æskilegt væri að vita um eða reikna út þorskgöngurnar og hvað hefir áhrif á þær Og satt að segja trúðu menn því, hvað sem öðrum gögnum leið, að „stefnumót" þorsksins úr Norður-Atlantshafi á Selvogsbanka, eins og prófessor Johs. Schmidt orðaði það eitt sinn, myndi ekki leggjast niður. Glöggir fiskimenn kenna því um, að sjórinn sé orðinn of heitur fyrir þorskinn. Þess vegna hafi hann „flúið land“. Guðmundur Jónsson skipstjóri á Reykjaborg, hefir lengi mælt sjávarhita á veiðiferðum sínum. Hann er, ásamt fleirum á þessari skoðun. Eftir þessum kokkabókum ætti það að vera óvenjulegur hiti sem kippir svona fótum undan helsta atvinnuvegi íslendinga. Það má segja. Líf okkar og tilvera er að verða óvenjulega full af öfugmælum. Hver skyldi hafa trúað því, að hiti yrði atvinnuvegum Íslendinga að grandi. Við Noregsstrendur hafa menn orðið varir við óvenjulegan sjávarhita, ekki síður en hér. Þar hefir sumarsíldarafli brugðist undanfarin ár. Þar kenna menn of miklum hita í sjónum um aflabrestinn. Og Norðmenn eru svo sannfærðir um það að hitinn fæli síldina frá ströndum þeirra að þeir eiga ekki vona á aflanum fyrri en þeir hafa fundið að sjórinn á miðunum er farinn að kólna aftur. Þeir þykjast hafa fundið stórar síldartorfur óvenjulega langt norður í höfum og halda að síldin haldi sig þar. Hér á landi hefir manni fundist að sjávarhiti við Norðurland sé upp á það kaldasta um síldveiðitímann, og þeim mun meira veiðist sem hlýrra er þar. En eftir er að vita hvort sú von rætist, að sjávarhitinn, sem fælt hefir þorskinn frá okkur í vor, hæni síldina að landinu í sumar.

Tíminn lofar tíð eystra 4.maí:

Veturinn, sem nú er liðinn, hefir verið hér eystra einn með þeim bestu, er aldraðir menn muna, síðan 1879—80. Sá vetur var með afbrigðum góður austanlands. Á eftir kom ísa- og frostaveturinn mikli 1880—81. Þá var hægt að aka á ís um alla Austfirði og sumstaðar út fyrir nesin milli fjarðanna. Þá komu og bjarndýr að landi. Í haust [1938] festi ekki snjó í byggð fyrr en 29. desember, en þá kom nokkur fönn með 9 stiga frosti mest. Með þorra hlánaði aftur og jörð kom upp og tók ekki fyrir útbeit eftir það, nema dag og dag sökum veðurs.

Tíðarfar í maí var sérlega hagstætt og margrómað áratugi á eftir. Þetta er næsthlýjasti maí í byggðum landsins og á Akureyri. Veðurathugunarmenn segja frá: 

Síðumúli: Maímánuður hefir verið hlýr og yndislegur. Grasspretta svo góð, að menn muna ekki annað eins á þessum tíma.

Lambavatn: Það hefir verið óminnilegt blíðviðri allan mánuðinn og er allur gróður hálfum mánuði eða meir undan meðallagi.

Kvígindisdalur: Tíðarfar í þessum mánuði hefir verið hagstætt, þrátt fyrir nokkrar rigningar nú seinni hluta mánaðarins. Vorið má helta svo gott, að með ágætum má telja. Skepnuhöld eru almennt ágæt og sauðburður hefir gengið ágætlega. Almennt lítur mjög vel út með grasvöxt.

Suðureyri: Óvenjulega hlýtt og stillt. Hlýtt á nóttum. Hógleg úrkoma, góðar gæftir.

Skriðuland: Engin orð of sterk til að lofa veðurblíðu þessa mánaðar, því að elstu menn muna engir hans jafnoka.

Sandur: Ágætt tíðarfar. Þó helst til þurrksamt.

Nefbjarnarstaðir: Mjög hagstætt tíðarfar. Lítur vel út með grassprettu.

Sámsstaðir: Maí óvenjuhlýr og sólfar mikið.

Morgunblaðið segir af góðri færð á vegum 9.maí:

Akvegir verða greiðfærir fyrr í vor en venja er til vegna hins ágæta tíðarfars. Hér sunnanlands má segja að ekki hafi lakast vegur síðan í vetur, nema Þingvallavegurinn, sem nú hefir einnig verið opnaður til umferðar. Haldið hefir verið uppi föstum áætlunarferðum frá BSR austur í Vík í Mýrdal og Fljótshlíð. Hreppa- og Tungnabílarnir hafa gengið óhindrað og fært er að Gullfossi fyrir nokkru. Fyrir Hvalfjörð fór lítill bíll fyrir hálfum mánuði síðan og fastar ferðir í Dalasýslu hefjast í þessari viku frá BSÍ. Norðurleiðin er ekki fær að sunnan nema í Bólstaðarhlíð, en talið er að Vatnsskarð verði fært bílum í þessari viku, svo hægt verður að komast á bíl alla leið frá Reykjavík til Skagafjarðar. Öxnadalsheiðin er ennþá ófær. Ef sama veður helst verður þess ekki langt að bíða, að allar bílasamgönguleiðir opnast.

Morgunblaðið segir frá jarðskjálftum 11.maí og Veðráttan segir að líklega hafi upptök þeirra verið á Reykjanesi. Sá sterkasti fannst austan frá Rauðalæk og vestur í Hítardal:

Jarðskjálftamælarnir sýndu að jarðskjálftakippirnir í fyrrakvöld [9.} voru sex á tímabilinu frá kl.8—10, Fyrsti kippurinn var snarpastur. Er talið að jarðskjálftar þessir hafi átt upptök sín í 38 km fjarlægð frá Reykjavík, en ekki er vitað hvar.

Morgunblaðið segir 12.maí af viðtali um tíðarfarið við Jón Eyþórsson. Svo virðist af orðalagi að almenningur hafi búist við enn hærri hitatölum (vegna þess hve vel gróður var á veg kominn) og það þarf að „afsaka“ - með „hretafæð“:

Veðráttan hefir verið sérstaklega hlý hér í Reykjavík nú um tíma. Er gróður kominn mun lengra en vant er á þessum tíma árs. Til þess að fá um þetta tölur veðurathugana til að styðjast við, sneri blaðið sér í gær til Jóns Eyþórssonar veðurfræðings. Hann skýrði svo frá: Meðalhiti í aprílmánuði hér í Reykjavík var að þessu sinni 5°. En meðalhiti þessa mánaðar frá því veðurathuganir hófust hér 1872, er 2,4°, svo í ár var apríl 2,6° heitari en meðallag. En 5° meðalhiti í apríl er ekkert einsdæmi hin síðari ár. fjögur síðustu árin hefir meðalhiti þessa mánaðar verið svipaður, 4,7—5°. En skammt er síðan hann var til muna kaldari. T.d. árið 1932. Þá var meðalhitinn í apríl 0,8°. Aftur var apríl jafnhlýr og nú árin 1928—1930. Hlýjasti apríl, sem sögur fara af hér í Reykjavík, var 1894, með meðalhita 6.4°. Vindátt var hér í apríl aðallega suðaustan og sunnan. Framan af var mánuðurinn ekki sérlega hlýr. En hlýindin notuðust betur af því áfelli voru engin að kalla og veðráttan hlýnaði eftir því sem lengra leið. En síðan maíbyrjun hefir veðráttan hér verið sem mild júníveðrátta. Og þannig hefir hún verið um allt suðvestanvert landið. Á Norðurlandi hefir verið mun kaldara. Meðalhiti á Akureyri í apríl var 2,5°. En meðaltalshiti þann mánuð ársins er þar 0.6°. Síðustu fregnir af sjávarhita, sem Veðurstofan hafði, voru þær, að yst á Halamiðum mældi togarinn Jón Ólafsson 6,5°. En á þeim slóðum er um þetta leyti venjulega sjávarhiti um 0°. Svona hár sjávarhiti þarna bendir til þess, að hafís sé þarna hvergi nálægur. En þegar hann er nærri fer sjávarhitinn jafnan a.m.k. með köflum niður að núlli. Hvergi hafa skip orðið vör við hafís fyrir landi í vor, enda hefir austanáttin stuðlað að því að fjarlægja ísröndina frá landinu.

Morgunblaðið hrósar tíð 21.maí:

Það má vel vera að menn séu nokkuð gleymnir á tíðarfarið. Að minnsta kosti er það algengt þegar harðindakaflar ganga yfir, að sagt sé að nú viðri verr „en elstu menn muna“. Hvað sem því líður, þá er víst óhætt að fullyrða, að veðráttan það sem af er þessu vori er einhver sú blíðasta, sem „elstu menn muna“. Í veðurfregnum útvarpsins var hvað eftir annað getið um 18 stiga hita um miðjan maí. Víða hér í Reykjavík er víða farið að slá bletti kringum hús. Garðar eru komnir í sumarskrúð. Allt útlit er á að heyskapur geti byrjað mörgum vikum fyrr en venja er til.

Vísir lofar einnig tíðina 23.maí:

Tíðarfar í vor hefir verið með besta móti í Borgarfjarðarhéraðinu sem viðar í vor. Ekkert „páskahret“ — engir vorkuldar — yfirleitt góðviðri og fremur hlýtt og hin ágætasta sprettutíð. Nú er spretta komin svo vel á veg, að eins mikið gras er á vel ræktuðum túnum og venjulega um miðjan júní, enda fullyrða menn, að ef tíð haldist eins góð og hún hefir verið, gæti sláttur byrjað um Jónsmessuleytið — jafnvel alt að því viku fyrr, þar sem best er sprottið. Það má því segja, að hvað tíðarfar snertir hafi alt leikið i lyndi að undanförnu þar efra.

Júní var einnig hlýr og hagstæður hvernig sem á var litið. Talsvert rigndi suðaustanlands, en víðast hvar var fremur þurrt. Óvenjulega hitabylgju gerði í mánuðinum og enn hefur ekki mælst hærri hiti hér á landi en þá var mældur. Fáeinir svalir dagar komu kringum þann 10. og varð þá næturfrost á fáeinum stöðvum og snjóaði niður í hlíðar. Talsvert kólnaði aftur undir lok mánaðarins. 

Síðumúli: Júní hefir verið indæll, en síðustu vikuna hafa verið kaldar nætur og of litlar vætur fyrir jörð og garða. Jarðargróðri hefir því ekkert farið fram, grasspretta er samt talin í góðu lagi, sumstaðar ágæt. Sláttur er almennt byrjaður.

Lambavatn: Það hefir verið hagstætt og milt. Sláttur allstaðar byrjaður. Allt hey þornar jafnótt því alltaf er brakandi þurrkur á hverjum degi.

Suðureyri: Hlýtt, þurrt, milt. Ágæt gróðrartíð. Fremur sólskinslítið. Margar gæftir.

Núpsdalstunga: Mánuðurinn þessi hefur verið heldur hitasamur.

Sandur: Yfirleitt ágætt tíðarfar. [22. Ódæma þurrkur - hiti fór í 26,5°C]

Nefbjarnarstaðir: Tíð ágæt fram undir lok mánaðarins er brá til norðaustankalda. Grasspretta góð. [Þ.10.-11. fölnaði kartöflugras sem komið var upp].

Papey (Gísli Þorvarðsson). Þ.21. og þó einkum 22. var hér óvanalegur hiti. Kl.18 var hér 21,6°C, þá breytileg átt og misvinda.

Sámsstaðir: Mánuðurinn fremur svalur með litlu sólfari og allmikilli úrkomu fram að 15. Úr því dregur úr rigningu og var að mestu rigningalaust mánuðinn út. Eftir 15. hlýnar mikið í veðri, einkum var óvenjuhlýtt frá 20. til 26. og eins góður hiti mánuðinn á enda.

Morgunblaðið segir af Skeiðarárhlaupi 6.júní:

Skeiðará hefir verið í miklum vexti undanfarið. Er hún nú orðin svo vatnsmikil, að Öræfingar telja vatnið þrisvar sinnum meira. en mest er venjulega í sumarhitum. Oddur Magnússon bóndi á Skaftafelli skýrði Morgunblaðinu svo frá, að þessi vöxtur í Skeiðará um þetta leyti væri óeðlilegur og stafaði áreiðanlega af eldsumbrotum í jöklinum. Megna fýlu leggur upp úr ánni og frá jöklinum, og er það merki þess, að eldsumbrot séu í jöklinum. Einnig bera málmar þess greinileg merki, að eldur sé einhversstaðar. Ekki bjóst Oddur við því, að þessi mikli vöxtur í Skeiðará þýddi það, að virkilegt hlaup væri í vændum, enda er skammt iðið frá síðasta. Hlaup var í fyrrasumar. Ekki hafa Öræfingar orðið varir við öskufall. En vel geta verið einhver eldsumbrot undir jöklinum, sem orsaka vöxtinn í Skeiðará.

Morgunblaðið segir enn af góðri tíð 11.júní:

Eftir því sem fregnir herma, víðsvegar að af landinu, virðast engar sveitir landsins hafa orðið útundan að því er vorhlýindi snertir og óvenjulega snemmsprottna jörð. Þær fregnir sem borist hafa til Búnaðarfélags íslands benda til þess að spretta á túnum sé mjög víða á landinu orðin það góð, að sláttur ætti að byrja í næstu viku almennt, ef túnin ekki verða látin spretta úr sér. En ýmsar vorannir, sem ekki er hægt að komast hjá, hamla því víða að sláttur geti byrjað fyrir alvöru eins snemma og hentugast væri sprettunnar vegna. Einkennilegt er það, hversu veðurathuganir og útreikningar á meðalhita vormánuðina undanfarin ár sýna lítinn mismun á hlýindum í ár og ýmis önnur vor, og fyndist manni þó fljótt á litið að nákvæmar mælingar á hita og veðurathuganir ættu að gefa glögga vitneskju um það hvernig voraði. En hret og kuldaköst, sem hafa lítil áhrif á meðalútkomu hitastigsins, hafa vitanlega oft miklum mun meiri áhrif á nýgræðinginn. Það sem einkennir vorið í vor er, hve lítið hefir borið á vorhretunum víðast hvar. Og það er þetta, sem gerir, hve vel hefir vorað.

Morgunblaðið segir enn frá hlaupinu í Skeiðará 13.júní:

Sami vöxtur er áfram í Skeiðará og verður ekki vart, að hún fjari neitt ennþá. Á sunnudagsmorguninn hafði áin grafið svo vestur á sandinn, að hún tók símastaurana fyrir vestan aðalfarveginn og sleit símann. Ekki er viðlit að tengja saman símann aftur, meðan þessi mikli vöxtur er í ánni. Í gær fór pósturinn frá Núpstað i Fljótshverfi austur yfir Skeiðarársand. Fór hann yfir Skeiðará á jökli. Talsverður vöxtur er í Núpsvötnum, einnig eru nokkrar nýjar smákvíslar á sandinum.

Morgunblaðið segir af þrumuveðri í Þistilfirði í pistli 30.júní:

Austur á Þistilfirði hefir mönnum. verið tíðrætt um merkilegan náttúruviðburð, er þar átti sér stað þann 6. þ.m. Er það trú margra að þennan dag hafi loftsteinn fallið skammt frá bænum Hvammi. Þrumuveður og stórt haglél var þennan dag og m.a. barst rafstraumur frá þrumu eða eldingu í leiðslur rafstöðvarinnar á Hvammi, sem ekki var í gangi þennan dag svo að kviknaði á öllum rafmagnsperum. Karl Hjálmarsson kaupfélagsstjóri á Þórshöfn lýsir staðnum sem þessi náttúraundur urðu á, á þessa leið: Á viðlendri, sléttri og þurri svarðarmýri, um það bil 2 km frá Hvammi er hola 1 1/2 sinnum 2 m að stærð nokkuð hringmynduð en 1 m að dýpt. Jarðvegurinn hefir bylst að mestu út yfir harmana, en smáhnausar hafa kastast lengra og sumar tætlur allt að 20 m frá holunni. Sívöl göng liggja frá holunni til austurs og vesturs, Eru þau hér um bil 80 cm. fyrir neðan yfirborð jarðar. Þar sem þau ganga út frá holunni, er þvermál þeirra um 8 cm, en síðan smámjókka þau, þar til þau ganga í sjálf sig. Þau munu hafa legið í 14 m til vesturs, en 5 m til austurs í smábugðum að því er virðist. Maðurinn, sem rótaði holunni, hafði fundið þessi göng og stungið upp jörðina, til þess, að leita eftir steinum, sem hann taldi, að hefðu orsakað þau. Tapaði hann göngunum í þessari fjarlægð frá holunni. Vera má„ að fleiri göng liggi út frá þessari holu, en það hefir ekki verið rannsakað. Enginn vafi er á því, að þessi verksummerki hafa orðið umræddan dag, þegar þrumuveðrið gekk. Eftir fyrstu frásögn taldi ég, að ekki gæti leikið neinn vafi á því, að hér væri um loftstein að ræða. FÚ [Fréttastofa útvarpsins] hefir leitað umsagnar Pálma Hannessonar rektors um atburð þennan, og telur hann ekki unnt að leysa úr því, eftir þessari lýsingu, hvort jarðrask þetta stafi af eldingu, er þarna hafi slegið niður eða af vígahnetti. Kvað hann eldingar sjaldan valda slíku jarðraski, en vígahnettir væru hins vegar svo fágætir hér á landi, að af þeim væru fáar sögur til.

Dagana 20. til 23. gerði óvenjulega hitabylgju á landinu. Um mælingar í henni hefur áður verið fjallað hér á hungurdiskum í pistli um hæsta hita á Íslandi. Það verður ekki endurtekið hér - en skotið inn viðbótarupplýsingum. Kortið sýnir ágiskaða stöðu í háloftunum (500 hPa) að morgni þriðjudagsins 20.júní. Mikill strengur af hlýju lofti liggur langt sunnan úr höfum austan við lægð nærri Nýfundnalandi og allt til Íslands. 

Daginn eftir var sérlega mikil hæð við Suðvesturland. Þrýstingur í Stykkishólmi fór í 1040,3 hPa, en það er mjög óvenjulegt í júnímánuði og var þar til nýlega landsmet mánaðarins. [Var rétt svo slegið þann 11. 2019 þegar þrýstingur fór í 1040,6 hPa á Reykjavíkurflugvelli]. 

Staðan í háloftunum var einnig afskaplega óvenjuleg. Hæð 500 hPa-flatarins fór yfir 5940 m, 40 m hærra heldur en nokkru sinni hefur mælst yfir Keflavíkurflugvelli (það var 25. ágúst 2003, 5900 m). Að þessi feiknahæð skuli ekki hafa „fokið“ hjá ýtir mjög undir hitamet, ekki síst einmitt á sólstöðum þegar sól er hæst á lofti. En auðvitað varð hiti ekki mjög hár nema þar sem vindur stóð af landi - eða sjávarloftið ekki komst þangað. Yfir norðan- og austanverðu landinu var ákveðin vestanátt eins og vel sést á Íslandskortinu hér að neðan. 

Íslandskort metdaginn 22. júní 1939. Ekki hefur varðveist nema eitt veðurkort á dag árið 1939, og þá að morgni. Hér má sjá vestanstrekking á Vestfjörðum og kl.14 fór vindur í vestan 9 vindstig á Suðureyri. Hiti er 15 stig á Hornbjargsvita - og 23 stig á Hæli í Hreppum - en Suðurlandsundirlendið naut ofanloftsins. Það gerði Reykjavík hins vegar ekki. Mun meira má lesa um hitann þennan dag í áðurnefndum pistli. [Athugasemdin neðan við kortið: „Radiosonda [háloftakanni] kl.5:50. Fannst á Bíldsfelli í Grafningi. Hæð: 22 551 m“]. Einnig má (ef vel er að gáð) sjá græna ör sem liggur frá Reykjavík til austurs. Við sjáum að vindátt í lofti var úr vestri. Eins og áður sagði sendu þjóðverjar upp kanna úr Reykjavík þetta vor og fram á sumar - hæðartalan sem nefnd er er væntanlega hámarkshæð kannans]. 

Blöðin sögðu frá hitanum, en fréttu ekki alveg strax af því að met hefði verið sett. Síðan gerði miklar leysingar á háfjöllum og jöklum væntanlega líka. Morgunblaðið segir frá 22.júní - metdaginn:

Hitabylgja hefir gengið yfir landið undanfarna daga. Á Norðurlandi hefir hitinn valdið miklum vexti í ám. Heitast var í gær á Kirkjubæjarklaustri, 28 stig í forsælunni. Á Akureyri var í gær 25—26 stiga hiti í forsælu og 41 stig í sólinni. Í Reykjavík var í gær 19 stiga hiti.

Áætlunarbílarnir til Akureyrar komust ekki leiðar sinnar í gær vegna þess, að vegurinn tepptist af vatnavöxtum í Grjótá á Öxnadalsheiði. Var ekki séð í gærkvöldi, hvort leiðin yrði fær í dag. Bílarnir stöðvuðust klukkan 7 í gærkvöldi við Grjótá, Hafði áin þar breytt um farveg og rennur ekki lengur undir brúna. Einnig hafði fallið aurskriða úr hlíðinni á veginn. Áætlunarbílar Steindórs sneru við og fóru með farþegana til gistingar í Skagafirði. Bílar BSA voru enn á miðnætti vestanvert við ána. Hafði BSA fengið hesta á Bakkaseli að reyna að ferja farþegana yfir Grjótá og koma þeim síðan í bílum til Akureyrar. En ekki hafði það tekist á miðnætti í nótt. Bílstjóri einn, sem reyndi að fara á hesti yfir ána, rennblotnaði, svo ekki var þurr þráður á fötum hans. Þá hefir vegurinn teppst í Öxnadalnum hjá Gloppu og fyrir neðan Hóla í Öxnadal, hjá Miðlandi hefir fallið stór skriða alveg ofan úr Gili. Var ekki vitað í gærkvöldi, hve skemmdir eru miklar á þessari leið. Vegagerðarmenn gerðu strax í gærkvöldi ráðstafanir til þess að gera við veginn og fóru að sækja timbur niður á Sauðárkrók. Haldist sami hitinn áfram er óttast um frekari vatnavexti og skriður, því mikill snjór er í fjöllum nyrðra sagði Kristján Kristjánsson, eigandi BSA í gærkvöldi.

Tíminn segir einnig frá 22.júní:

Í gær var mjög heitt í veðri, því nær um allt land. Klukkan 6 í gærdag var 28 stiga hiti í skugganum að Kirkjubæjarklaustri á Síðu og 20—25 stig austan lands og norðan, til dæmis 25 stig að Mælifelli í Skagafirði. Mun þetta heitasti dagur ársins. Í gær var langhlýjast á Íslandi af þeim löndum, sem veðurstofunni hér bárust skeyti frá. Í Bretlandi var hvergi yfir 19 stiga hiti og mest 20 stig austanfjalls í Noregi. Í morgun klukkan 9 var 23 stiga hiti að Kirkjubæjarklaustri, 22 stig á Akureyri og 20 stig að Mælifelli í Skagafirði og á Vattarnesi við Reyðarfjörð. Er leið að hádegi í dag var hitinn orðinn mun meiri, um 25—27 stig á Akureyri. Hitar þessir hafa valdið vatnavöxtum og skriðuföllum norðan lands. Er bílvegurinn á Öxnadalsheiði og í Öxnadal ófær á 30 km kafla. Hjá Miðlandi í Öxnadal hefir fallið 100 metra breið skriða yfir veginn og fyrir framan Hóla hafa lækir valdið skemmdum. Grjótá á Öxnadalsheiði hefir brotið sér nýjan farveg vestan við brúna og komust hraðferðabílar ekki yfir ána í gær. Steindórs bifreiðar fluttu farþega sína út á Sauðárkrók í nótt, en farþegar með bifreiðum Bifreiðastöðvar Akureyrar voru fluttir ú hestum yfir Grjótá og komust til Akureyrar um hádegi í dag.

Morgunblaðið heldur áfram 23.júní. Djúpivogur er sem kunnugt er skammt frá Teigarhorni:

Óvenju mikill hiti var á Djúpavogi í gær, eða 46 stig á Celsíus móti sól og 31 stig í skugga. Ennþá er farartálmi á veginum til Norðurlands, svo bílar komast ekki alla leið. Búið var í gærkvöldi að veita Grjótá á Öxnadalsheiði aftur í sinn gamla farveg og komust bílar til Bakkasels. En nú stranda þeir hjá eyrunum vestan Öxnadalsárbrúarinnar. Er ekki hægt að segja, hvenær fært verður bílum þarna um, því allmikill vöxtur er enn í Öxnadalsá. Farþegar sem fara suður eða norður, komast þó leiðar sinnar því bílstöðvarnar, sem hafa áætlunarbíla í förum, hafa bíla til taks bæði vestan og austan árinnar, svo ekki er nema örstuttur  spotti, sem þarf að ganga. Þriðji farartálminn á norðurleiðinni var skriðan, sem féll hjá Miðlandi í Öxnadal, en skriðan var mokuð í gær. Unnu um 30 manns að því í gær að moka skriðuna og gera veginn bílfæran. Þótt heldur sé nú kaldara í veðri norðanlands en undanfarna daga, var hitinn á Akureyri í gærkvöldi yfir 20 stig og ár hafa enn vaxið. Hjá Miðlandi féllu 6 skriður úr gilinu og fóru yfir veginn á um 120 metra svæði. Sumstaðar var skriðan allt að m á dýpt á veginum og innan um var stórgrýti, sem sprengja þurfti í sundur með dýnamíti. Bílskrjóður fór í gær frá Bakkaseli niður að Miðlandi, en festist á leiðinni að Bakkaseli í bakaleið. Vegagerðarmenn úr Skagafirði veittu í gær Grjótá í sinn gamla farveg undir brúna. Geir Zoega vegamálastjóri gaf Morgunblaðinu þessar upplýsingar í gærkvöldi.

Morgunblaðið heldur enn áfram 24.júní:

Áætlunarbílarnir milli Norður- og Suðurlands komust loks í gærkvöldi leiðar sinnar alla leið til Akureyrar. Komu bílarnir til Akureyrar um miðnætti í nótt og í dag hefjast reglulegar ferðir á ný á Norðurlandsveginum.

Frá fréttaritara vorum Akureyri í gær. Vöxtur hefir hlaupið í Eyjafjarðará, svo mikill, að þjóðvegurinn austur á Vaðlaheiði fór í kaf í nótt. Fjörðurinn er kolmórauður fram undir Svalbarðseyri vegna framburðar árinnar. Fréttaritari yðar fór í morgun fram í fjörðinn. Var vegurinn austur yfir fjörðinn þá kominn upp úr flóðinu, en eyrarnar á kafi. Er að líta á þær sem einn flóa, þar sem aðeins girðingastólpar standa upp úr. Hjá Kaupangi er hlaðan öll umflotin vatni. Feiknar vöxtur hefir líka komið í Glerá. Í nótt sópaði burtu trébrú, neðarlega á ánni, nokkuð fyrir neðan aðalbrúna, hjá Gefjunarverksmiðjunum. Vörður var við ána í nótt og í dag. Áin rennur um eyrar norðan við Oddeyrartangann og hefir verið hlaðinn þar varnargarður, svo að hún flæði ekki inn í bæinn í vöxtum. Í dag var komin norðlæg átt í Eyjafirði og hefir því ekki verið eins hlýtt og undanfarið. En veður er þó bjart. Er búist við að vatnavextir fari nú rénandi.

Fimm hundruð manns notuðu sjóinn og sólskinið í Skerjafirði í gær. Þegar flest var voru þar 250 manns í einu. Bæjarbúar eru nú í stórhópum farnir að nota sér sjóinn og sólskinið, og í gær var krökkt í Skerjafirði um miðjan daginn, er sól var hæst á lofti.

Þjóðviljinn segir af vatnavöxtum 25.júní:

Einkaskeyti til Þjóðviljans Dalvík í gær. Undanfarna þrjá sólarhringa hafa geisað hér óvenjumiklir vatnavextir, og hafa orðið ýmsar skemmdir af völdum vatnsflóðanna. Þjóðvegurinn austan Svarfaðardalsár fór í kaf undir vatni á l00 m svæði. Stóð vatnið rösklega hálfan metra upp fyrir veginn. Var vegurinn með öllu ófær bílum. Í gær kólnaði nokkuð í veðri og fór flóðið þá að minnka. Brýrnar á Holtsá og Brimnesá hafa raskast og eru nú ófærar bílum. Miklar skemmdir hafa orðið á engjum beggja megin við Svarfaðardalsá af leirframburði úr ánni.

Vísir metur vatnavexti 28.júní:

Rosknir menn í Eyjafirði telja vatnavextina 22.júní s.l. (er stöfuðu af hitabylgjunni, er gekk yfir Norðurland 21. og 22.júní) einhverja þá mestu, er þeir muna. Ef þriðji hitadagurinn hefði fylgt, er hætt við, að stórkostlegar skemmdir hefðu orðið á brúm, vegum og ræktuðu landi í Eyjafirði. En að kvöldi 22. júní kólnaði skyndilega og tóku vötn þegar að fjara á föstudagsmorgun. En svo langt er séð varð frá Akureyri út eftir firðinum, bar hann kolmórauðan lit, og inn til dalsins, fyrir botni fjarðarins, þar sem áður gaf að líta skrúðgræna hólmana, milli silfurtærra kvísla bergvatnsins, Eyjafjarðarár, sást nú aðeins kaffibrúnn flóinn, brekknanna á milli. En á laugardag var vatnið mjög fjarað út og litur þess tekinn að lýsast. Skemmdir urðu nokkrar í firðinum af völdum flóðsins. Við Leyning, sem er meðal inntu bæja í firðinum, féll skriða fram í Eyjafjarðará og hafði næstum stíflað hana. Skriða þessi fór yfir akveginn, svo að bílar komust ekki þar um. Á Melgerði gekk flóðið yfir tún og engjar, sem liggja þar mjög.lágt, og þar sem leirframburður árinnar var mjög mikill, er talið óvíst, að hægt verði að heyja þær engjaspildur í sumar, sem flóðið fór yfir. Á Kroppi gekk áin einnig yfir hluta af túninu. Skjóldalsá flæddi yfir veginn við annan brúarsporðinn, og var flaumurinn þar upp undir kvið á hesti, en við Finnastaðaá unnu menn við að flytja grjót í vegarkantana, því þar leitaði áin mjög á og skipti hún títt um farveg. Á þremur stöðum gekk Eyjafjarðará yfir veginn, sem liggur fram Eyjafjörð að vestan, og vegurinn, sem liggur austur yfir fjörðinn um hólmana rétt innan við Akureyri, var á löngum köflum í kafi. Skemmdist hann þó ekki verulega. Í Staðareyju, sem er hólmi í Eyjafjarðará undan Kaupangssveit, átti Stefán Jónasson útgerðarmaður á Knararbergi, kýr sínar og fjós fyrir þær. Gekk áin mjög yfir eyna, og fór Stefán þangað fram á báti að vitja þeirra. Voru þær þá í hnédjúpu vatni. Tókst honum að bjarga þeim þangað, sem hærra bar, og sakaði þær ekki. Bærinn Kaupangsbakki, er stendur á árbakkanum austanverðum, var allur umflotinn, og munu skemmdir hafa orðið þar á matjurtagörðum.

Júlí þótt mjög hagstæður á flesta eða alla lund. Þó gerði kuldakast í byrjun mánaðar. Þetta er enn (2024) sólríkasti júlímánuður í Reykjavík frá upphafi mælinga.

Síðumúli: Júlímánuður hefir verið ómunagóður, hlýr og óvanalega þurrviðrasamur. Heyskapurinn gengur því ágætlega. Allstaðar hér um slóðir er búið að hirða tún. Víða fyrir löngu síðan. Taðan er góð og mikil. Jörðin var orðin ákaflega þurr og þyrst og víða knappt um neysluvatn. En skúrirnir undanfarna daga hafa bætt úr því.

Lambavatn: Það hefir verið óslitið blíðviðri og þurrkur.

Suðureyri: Frábærlega stillt, heitt, þurrt og bjart. Alveg eins og sumartíð á að vera. 25. júlí heitasti dagur í mörg ár [23,2°C].

Skriðuland: Mánuðurinn sem heild óvenjulega þurr og stilltur. Gróðri miðaði hægt vegna þurrkanna.

Sandur: Ágætt tíðarfar nema fjóra fyrstu dagana. Hirtist hey svo að segja af ljánum.

Raufarhöfn: Veðrin yfirleitt mjög góð, en lítið um heyþurrk hér á Sléttu, seint gengið að hirða hey.

Fagridalur: Ágætasta tíð, stillt og hlý, en fremur þurrkdauf.

Nefbjarnarstaðir: Tíð fremur köld fyrri hluta þessa mánaðar. Síðan mild tíð og fremur hagstæð. Oftast norðaustanátt og austan en lítil úrfelli. [Þ.1.- 2. snjóaði í fjöll - sumstaðar nær ofan í byggð].

Berustaðir (Óskar Þorsteinsson): Tíðarfarið í mánuðinum var framúrskarandi gott, hlýtt kyrrt og þurrviðrasamt. Heyskapartíð svo góð að á betra varð ekki kosið.

Júlímánuður byrjaði með nokkuð snörpu kuldakasti, m.a. varð alhvítt að morgni þess 3. á Grímsstöðum á Fjöllum.

Háloftakortið sýnir stöðuna að morgni þess 2. Köld lægð fyrir austan land beinir svelju til landsins langt úr norðri. Næturfrost varð allvíða, mest -2,8 stig í Reykjahlíð aðfaranótt þess 5. - og stendur það enn [2024] sem dægurlágmarksmet þess dags. 

Morgunblaðið segir af kulda á Þingvöllum í pistli 4.júlí:

[Úr frétt um „vestmannadag“ á Þingvöllum 2.júlí]. Það var svalt á Þingvöllum þennan dag, norðanrok (8 vindstig) og óvært fyrir kulda, ef sólin hefði ekki skinið í heiði. Nefndin sem sá um undirbúning dagsins virðist hafa miðað ráðstafanir sínar við góðviðri og stillur, því að öðrum kosti myndi hún ekki hafa reist hásætispallinn móti norðri. Kaldur gusturinn lék um hinar tignu konur í hásæti og fór það að vonum, að þær urðu frá að hverfa áður en ávörpum og ræðum var lokið. Fyrir framan hásætin á hásætispallinum hafði verið komið fyrir ræðustól. Ræðumenn áttu Um tvo kosti að velja, að tala upp í vindinn og fá öll vit full af ryki, eða að snúa vanganum að áheyrendum, sem ekki fór eins vel. Sjálfur var hásætispallurinn fánum skreyttur og forsetastóll og ráðherrastólar höfðu verið fengnir að láni hjá Alþingi og notaðir sem hásæti.

Síðan tóku við mikil hlýindi. Hámark þeirra varð um miðjan mánuð á Norðurlandi (hæst 25,5 stig í Reykjahlíð þann 19.), en í kringum þann 25. um landið vestanvert. Þann 25. mældist hiti á Hvanneyri 25,6 stig og hiti fór þar í 20 stig eða meira í sex daga í röð. Það er mjög óvenjulegt. Að kvöldi 25. mældist hiti á Arnarstapa á Snæfellsnesi 21,3 stig - þar var enginn hámarksmælir. Hiti fór hæst í 21,0 stig í Stykkishólmi, ekki gerist það oft. Eitthvað ólag var á hámarkshitamælingum á Hamraendum í Miðdölum í þessum mánuði, en þann 25. skráir athugunarmaður 26,8 stig kl.14 (15) - lesið á hefðbundinn mæli. Á Lambavatni á Rauðasandi las athugunarmaður 29,0 stiga hámarkshita (varð að 28,8 eftir fasta mælisleiðréttingu í töflum Veðráttunnar). Þetta er í ótrúlegasta lagi - kannski einkum vegna þess að fleiri hámarkshitamælingar á stöðinni eru ótrúverðar á þessum árum, en hæsti hiti á athugunartíma er 21,6 stig. Athuganir voru gerðar á Svalvogum, en engar mælingar. Athugunarmaður setur þó töluna 28 í hitadálk síðdegis þann 25. - ótrúleg mæling - en gefur samt til kynna óvenjulegan hita þennan dag. Á Flateyri var ekki hámarkshitamælir, hæsta tala þar 20,0 stig, en 23,2 stig á trúverðugan mæli á Suðureyri við Súgandafjörð - afskaplega óvenjulegt. Norðanlands var heldur svalara þennan dag, en hiti gældi þó við 20 stigin inn til landsins. 

Á Suðurlandi náðu hlýindin hámarki þann 24. Þá mældist hiti mest 24,6 stig á Hæli í Gnúpverjahreppi og fór í 26,0 á Hlíð í Hrunamannahreppi og 25,3 á Þingvöllum. Háloftakortið að ofan sýnir ágiskaða stöðu í 500 hPa þann dag. Algjör flatneskja er við landið - nánast áttleysa. 

Morgunblaðið segir frá 25.júlí:

Eftir hina miklu hita í gær gerði óhemju úrkomu austanfjalls. Í Hveragerði varð blátt áfram skýfall. Fólk lá í sólbaði á víð og dreif, er ský fór að draga saman í fjallinu fyrir ofan. Skipti það engum togum að úrhellisrigningu gerði með þrumum og eldingum. Stóð rigningin í tæpa klukkustund og var vatnsflaumurinn svo mikill, að hann tók víða í mjóalegg. Fólkið þyrptist að tjöldunum, sem þarna eru allmörg, en þar var lítið skjól að fá. Margt fólk flýði hingað í bæinn og skýrir það svo frá, að ekki hafi verið neitt þurrt af því, sem það hafði í tjöldunum. Nokkur stormur fylgdi úrkomunni og feldi hann a.m.k. tvö tjöld. Á Þingvöllum gerði líka úrhellisrigningu síðdegis í gær.

Morgunblaðið kvartar undan þurrkum 28.júlí:

Bæjarverkfræðingur hefir auglýst í blöðunum aðvörun til fólks um að eyða ekki Gvendarbrunnavatni að óþörfu. Því ef vatnið er látið renna freklega, er hætt við að vatnsrennsli tregðist í vatnsveitunni. Blaðið átti í gær tal við bæjarverkfræðing um þetta. Hann skýrði svo frá: Hinir langvarandi og alveg óvenjulegu þurrkar hafa gert það að verkum, að uppsprettuvatn Gvendarbrunna hefir minnkað. Ef þurrkarnir halda áfram, og vatnsnotkun í bænum fer vaxandi, er hætt við að vatnsborðið í uppsprettulindunum lækki svo mikið, að vatnsborð komi í frárennslispípurnar frá „brunnunum“, svo þær flytji ekki fullt vatnsmagn til bæjarins. Fari svo, þá má búast við að hér verði tilfinnanleg vatnsþurrð, uns úrkomur byrja að nýju. Það hjálpaðist ýmislegt að til þess að vatnið í „brunnunum" lækki, óvenjulega lítið aðstreymi til þeirra, óvenjulega mikil vatnsnotkun, og svo það, að uppistaðan í Elliðavatnsengjunum er með minnsta móti. En þegar lækkar í henni, þá er alltaf hættara við að líka lækki vatnið í Gvendarbrunnum. Meðan Reykvíkingar njóta sólskinsins verða þeir því að hafa hemil á vatnsnotkuninni, láta ekki vatn renna til garðvökvunar í óhófi, né til þvotta og þessháttar.

Seint í júlí varð hlaup úr Grænalóni. Þau voru allstór á þessum árum, en minnkuðu síðan og hættu loks. Morgunblaðið segir frá 30.júlí - og ræðir síðan blíðuna og daufar síldveiðar:

Núpsvötnin hafa verið í stöðugum vexti undanfarna viku. Þau byrjuðu að vaxa síðastliðinn sunnudag og kom vöxturinn úr Súlu, ánni, sem kemur úr Skeiðarárjökli og rennur í Núpsvötnin. Fyrstu dagana var vöxturinn hægfara og álitu menn þá, að hann stafaði eingöngu af hitunum. En síðustu daga vikunnar hafa Núpsvötn vaxið mjög ört og eru menn eystra nú ekki í vafa um, að hér er hlaup á ferðinni. Hannes Jónsson bóndi og póstur á Núpstað í Fljótshverfi skýrði Morgunblaðinu þannig frá í gær: Núpsvötnin eru nú orðin einn hafsjór yfir að líta. Þau flæða langt upp á undirlendið og er mikið af engjunum á Núpstað komið undir vatn. Hannes taldi líkur til þess, að flóð þetta stafaði af því, að Grænalón hafi hlaupið fram, en það er stórt stöðuvatn upp í jöklinum, vestan við Grænafjall. Hlaup þessi stafa af eldsumbrotum undir jöklinum. Venjulega hafa liðið mörg ár (um 30) á milli hlaupa úr Grænalóni. Seinasta hlaupið var 1935, svo að ef vatnsflóðið nú stafar af hlaupi úr Grænalóni, hefir liðið óvenju stuttur tími milli hlaupa að þessu sinni. Morgunblaðið spurði Hannes á Núpstað, hvort hlaup þessi stæðu venjulega lengi yfir. Sagði Hannes, að það kæmi allt undir því, hversu mörg útföllin væru úr jöklinum. Væru útföllin mörg, stæðu hlaupin venjulega stuttan tíma. En væri hinsvegar aðeins eitt útfall, eins og nú, gæti hlaupið staðið lengi yfir. Hinn mikli vatnsflaumur nú kemur allur úr Súlu.

Sumar og sól. Hér sunnanlands hefir þetta sumar verið sannkallað sólarsumar. Sólskinið er daglegt umræðuefni manna. Hver dagurinn hefir um langt skeið verið öðrum hlýrri og bjartari. Jafnvel þegar það kemur fyrir að dregur fyrir sól með skúraleiðingum, þá er hitinn allt upp í 20 stig. En oft hefir hann orðið talsvert hærri. Menn eru að velta því fyrir sér hér um slóðir, hvort þeir hafi nokkurn tíma lifað eins marga sólskinsdaga á einu sumri. Í því sambandi hefi ég heyrt minnst á sumarið 1876. Aðrir tala um 1881 fyrir frostaveturinn mikla [á að vera 1880 - frostaveturinn var 1880-81] og enn aðrir um jarðskjálftasumarið 1896. Þá á að hafa verið bjart og gott sumar hér sunnanlands, sumarið sem endaði með ógnum og skelfingum, þegar bæirnir hrundu flestir á Suðurlandsundirlendinu. Enn eru, menn að tala um jarðskjálfta í sambandi við alt góðviðrið, rétt eins og mannfólkið þurfi að fá einhverjar skelfingar ofan á meðlætið í veðráttunni.

En til eru fleiri tegundir hörmunga en jarðskjálftarnir. 0g þá hvarfla menn huganum til síldveiðanna. Ætla þær að bregðast í ár? Fari svo, þá verður það á við meðal jarðskjálfta. Og síldarleysisár eru miklu tíðari jarðskjálftarnir. Er orsakasamband milli hins óvenjulega hita og veiðitregðunnar? Menn vita það ekki. Menn vita ekki annað en síldargöngurnar haga sér eftir því hvar hin svonefnda rauðáta er í sjónum, hin örsmáu krabbadýr, sem nefnd eru því nafni. Mælt er að sjórinn við Norðurland sé í sumar 3—4 gráðum heitari en vanalega. Er það of heitt fyrir þessa smákrabba? Og hvar eru þessi kynstur af síld, sem hljóta að vera einhversstaðar í sjónum?

Morgunblaðið segir af Grænalóni 2.ágúst:

Sigurður Þórarinsson jarðfræðingur kom inn á skrifstofu blaðsins í gær. Hann var á förum austur að Vatnajökli. Hann ætlar að athuga hlaupið í Núpsvötnin úr Grænalóni. Segir hann að eftir því sem hann best geti ímyndað sér að óséðu, þá sé hlaup þetta í engu sambandi við eldsumbrot, heldur stafi það af því einu, að stöðuvatnið Grænalón hafi fengið framrás. Vatnið er í jökulkrika, vestanvert við Skeiðarárjökul, og stíflar skriðjökullinn framrásina. Eftir því sem jökulröndin er þykkri, eftir því stíflast vatnið hærra. En sé hún tiltölulega þunn, þá lyftir vatnið henni fyrr og fær hún þannig framrás meðfram jöklinum. Sigurður hefir annars í sumar fengist við rannsóknir á öskulögum í jörðu. Hafa þeir valið sér það verkefni Hákon Bjarnason skógræktarstjóri og hann. Hefir Sigurður verið austur í Þjórsárdal nú um tíma og athugað öskulögin í uppgreftri fornfræðinganna. Hefir hann fengið af því allmikinn fróðleik. Hann sagði m.a.: Það eru hvítu vikurlögin tvö, sem við Hákon leggjum mesta áherslu á að vita hve gömul eru, og þó aðallega annað þeirra, sem við álítum að sé frá því um 1300. Það vikurlag teljum við að komið hafi frá Heklu, ellegar frá nágrenni Heklu. Það er ofan á rústunum í Þjórsárdal. Annars hefi ég hugsað mér segir Sigurður, að leggja næstu árin stund á mýrarannsóknir, athuga mýramyndunina, og þó einkum hvaða jurtaleifar eru í mýrunum. Ég ætla á þann hátt að fá vitneskju um hvernig loftslag hefir breyst hér á landi. Yfirleitt ætla ég að gera sem víðtækastar athuganir á því, hvaða breytingar hafa orðið hér síðan á landnámsöld á loftslagi, gróðri, hvar landið hefir sigið, hvar hækkað o.s.frv. Slíkar rannsóknir eiga að gefa miklar skýringar á allri sögu þjóðarinnar og lífi.

Morgunblaðið segir enn af Grænalóni 3.ágúst:

Flugvélin TF-SUX flaug í gær austur í Vatnajökul með Pálma Hannesson rektor, til að athuga Grænalón, sem hlaupin í Núpsvötnum stöfuðu frá. Flugmaður var Sigurður Jónsson. Flugmaðurinn fann mel skammt frá Grænalóni, þar sem sæmilegt var að lenda og dvöldu þeir Pálmi og Sigurður um 1 1/2 klst þar efra. Gerði Pálmi þar sínar athuganir. Grænalón er nú tómt og hlaupið í Núpsvötnum í rénun. Flugvélin kom hingað kl. 11 1/2 í gærkvöldi. Blaðamaður frá Morgunblaðinu náði sem snöggvast tali af Sigurði Jónssyni flugmanni í gærkvöldi- og sagðist honum svo frá um ferðalagið: Við flugum fyrst að Kirkjubæjarklaustri og þaðan að Grænalóni. Sveimuðum við þar yfir um stund, en héldum síðan til Hornafjarðar, því þessi ferð var um leið vikulegt póstflug. Við komum við á Fagurhólsmýri og frá Höfn í Hornafirði var haldið sömu leið til baka upp að Grænalóni, þar sem við lentum. Gengum við ca.3 km meðfram suðvesturkanti lónsins. Þarna gaf að líta hina furðulegustu sjón og hafði jafnvel Pálmi Hannesson ekki séð aðra eins. Ísinn var í hrönnum og gaf þar að líta hinar einkennilegustu myndanir. Var það engu líkara, en að skýjakljúfaborg hefði hrunið. Eftir því sem Pálmi sagði Sigurði hefir hlaupið komið úr suðausturhorni Grænalóns og brotist framundan jöklinum í Súlu. Mátti enn sjá op á jöklinum, þar sem vatn streymdi fram. Er Pálmi Hannesson hafði gert sínar athuganir við Grænalón var haldið að Kirkjubæjarklaustri og síðan til Reykjavíkur.

Ágúst varð öllu votviðrasamari á Suður- og Vesturlandi heldur en júlí, svo óróahljóð komst stundum í bændur. En allt fór þó vel. Veðurathugunarmenn segja frá.

Síðumúli: Ágúst hefir yfirleitt verið hlýr, en nokkuð úrkomusamur. Stundum var þá svo kalt um nætur, að hiti var hér aðeins 1 og 2 stig. Heyskapartíð hefir verið með köflum óhagstæð, en nýting þó orðin sæmileg. Tún, úthagi og garðar hafa sprottið ágætlega og er því háarfengur í allra mesta lagi, hér um slóðir.

Lambavatn: Það hefir verið fremur votviðrasamt, hlýindi og fremur stillt veður.

Suðureyri: Mikil og jöfn hlýindi. Yfirleitt stillt. Nokkur úrkoma. Mikil spretta á túnum og engjum. Snjóaði í fjöll 25.

Sandur: Ágætt tíðarfar, hlýindi og þurrkar nægir. Nýting heyja ágæt. Fjöll eru orðin óvenjusnjólítil. Votengjar óvenjuþurrar.

Nefbjarnarstaðir: Hlýindi og afar góð tíð mánuðinn út. Sunnan- og suðvestanátt tíðust með hægviðri.

Papey: Það hefir verið hlýtt og góð veður oftast nær, en aðeins 4 lélegir þurrkdagar hér í Papey þó ekki til enda. Síðan 23. hefir ekki slegið af steini. Hey því farin að stórskemmast. Jörð full af vatni síðustu daga.

Berustaðir í Ásum: Tíðarfarið í mánuðinum fremur votviðrasamt, sérstaklega seinni partinn, en oftast hlýtt og gott veður. Heyskapartíð góð fram undir miðjan mánuð en of vætusöm úr því. Þó hröktust ekki hey til muna, en hirtust fremur illa.

Júlíhlýindin héldu áfram framan af ágúst. Hiti fór í 27,1 stig á Sandi í Aðaldal þ.5. og daginn áður í 27,0 stig á Hallormsstað. Aðra hitabylgju gerði síðustu þrjá daga mánaðarins og stóð hún fram í september. Þann 11. las athugunarmaður í Vík í Mýrdal töluna 28,5 stig af hámarksmæli stöðvarinnar. Mesti hiti á athugunartíma var hins vegar ekki „nema“ 19,4 stig. Þótt norðvestanátt hafi verið í lofti, hagstæð háum hámörkum í Vík er samt ástæða til að efast um þessa tölu. Kannski átti hún að vera 5 stigum lægri, 23,5 stig - sem er reyndar mjög óvenjulegt á þessum slóðum líka. En við látum þetta liggja á milli hluta hér. 

Tíminn segir af þurrkum og vatnsskorti 3.ágúst:

Langvarandi þurrkar í mörgum héruðum landsins valda því, að víða er tekið mjög að bera á vatnsskorti. Lækjarfarvegir eru margir þurrir, þótt tæpast séu þess dæmi, að sumir þeirra hafi þornað áður, ár, sem venjulega eru allvatnsmiklar, má nú stikla og mýrlendi er víða skrælþurrt. Sumstaðar er allt vatn þorrið á stórum svæðum, bæði í byggðum og til fjalla á afréttum. Þar sem svo háttar til á beitilandi búpenings, eru skepnur mjög rásgjarnar og óstöðugar. Brunnar og vatnsból eru víða þrotin með öllu og sumstaðar verður að sækja neysluvatn langar leiðir og verður æ óhægara um vatnsöflunina sem þurrviðrin haldast lengur. Er tiltölulega lítil úrbót að því, þótt smáskúrir falli niður stöku sinnum, því að jörðin er orðin svo þurr, að stórrigningu þarf til þess að vatnslindir taki að seytla fram að nýju og vatn að síga í brunna. Afar erfitt er um kælingu á mjólk, því að það vatn, sem næst til, er víða sólvarmt. Munu af þessum sökum óvenjulega mikil brögð að súrnun í þeirri mjólk, sem berst til mjólkurbúanna og mjólkurstöðvanna. Garðar hafa víða beðið hnekki af vatnsskorti. Harðlend og mosagróin tún og vallendisjörð er mjög torslæg og hafa sumir bændur, sem slíku verða að hlíta, tekið það ráð að slá helst um nætur, þegar áfall er, auk þess sem þá er mun svalara við vinnuna en á daginn. Mýrlendi, sem ávallt hefir þurft að flytja heyið vott af, er nú víða veltiþurrt, svo að þar má sem best flekkja og þurrka heyið.

Úr Borgarfirði er blaðinu skrifað: Heyskapurinn gengur ágætlega. Varla hefir komið skúr úr lofti síðan um miðjan júnímánuð og sprettur harðvelli ekki sökum þurrka. Allt hey hirðist í hlöður hvanngrænt af ljánum. Ár eru orðnar vatnsminni heldur en elstu menn muna dæmi til. Hamlar það víða laxveiði. Hafa jafnvel sumar bestu árnar brugðist vegna vatnsleysis, en í sumum hinum stærri ám er mikið af lax og verða þær góðar til veiði, þegar rigningar koma. Hitinn hefir oft verið mikill í sumar i Borgarfjarðardölum og jafnvel til óþæginda við vinnu, alloft 20—30 stig í forsælunni.

Um miðjan mánuð kom mikið hlaup í Tungufljót með upptök í Hagavatni. Morgunblaðið 15.ágúst:

Í gærmorgun um fótaferðartíma urðu Biskupstungnamenn þess varir, að mikill vöxtur var hlaupinn í Tungufljót. í gær óx fljótið enn og flæddi það talsvert á engjar og spillir slægjum. Eitthvað hefir og flætt af heyi. Um hádegi tók Ölfusá að vaxa og var töluverður vöxtur kominn í hana um miðaftan. Menn telja þetta jökulhlaup og ætla að það stafi frá Hagavatni. (FÚ)

Morgunblaðið segir nánar frá 16.ágúst:

Sigurður Greipsson íþróttakennari fór á mánudag upp að Hagavatni, til þess að athuga verksummerkin þar eftir hlaupið úr vatninu. Morgunblaðið átti í gær tal við Sigurð og spurði hvers hann hefði orðið vísari í förinni. Fer hér á eftir frásögn hans:

Við Hagavatn hefir orðið mikið umrót, sagði Sigurður. — Yfirborð vatnsins hefir lækkað um fulla 8 metra. Ég fór með fram vatninu, að Leynifossi, sem myndaðist í síðasta hlaupi (1929). En nú var fossinn horfinn með öllu; þar var ekkert rennsli lengur. Ég fór svo að leita að frárennslinu nú og fann staðinn, fast við jökulinn, um 400 m frá gamla frárennslinu. Þarna hefir hlaupið ruðst fram með feikna krafti og ofurþunga. — Hefir myndast þar risahvelfing undir jöklinum, þar sem hlaupið varð. Austan við Einisfell er smáfell og fast austan við það er frárennslið nú. Mikið vatnsrennsli er á öllu svæðinu milli Einisfells og Fagradalsfjalls. Hagavatn hefir mikið til tæmst. Eru eyrar víða upp úr vatninu og virtist mega komast gangandi langleiðina í Hagafell. Vatnið er nú talsvert farið að fjara í ánum eystra. Tungufljót hefir gert mikinn usla á engjum og talsvert tjón hlotist af. Flóðið hefir og rutt burtu uppfyllingunni beggja megin við efri brúna á Tungufljóti svo að þar er nú ófært yfirferðar.

Hagavatn er sunnan undir Langjökli. Að austanverðu takmarkast það af Fagradalsfjalli, en að vestan og sunnan af Lambahrauni. — Austan við Fagradalsfjall er Fagridalur og nær hann inn að Langjökli. Innst í dalnum, upp við jökulinn, var áður afrennsli Hagavatns, lítil á, sem kölluð var Far. Rann hún niður breiðar eyrar og í Sandvatn. Hagavatn er 100 m hærra heldur en botn Fagradals. Í Jarðabók Árna Magnússonar, er þess getið, að hlaup komi stundum í Tungufljót og valdi skemmdum á engjum í Biskupstungum. Og í minni núlifandi manna hafa þrjú hlaup komið í Tungufljót af völdum Hagavatns fyrir utan þetta hlaup, 1882, 1902 og 1929. Af þessum hlaupum varð hið síðastnefnda langstórkostlegast. Milli hlaupanna hækkar Hagavatn ár frá ári, svo að sjá má greinilega mun á því. Er það vegna þess, að skriðjökull úr Langjökli skríður fyrir útrennslið og stíflar það. En þegar vatnsþunginn er orðinn nógu mikill, sprengir vatnið skriðjökulinn og nær sér framrás. Það eru nú rétt 10 ár síðan Hagavatn sprengdi sér framrás síðast. Um miðnætti föstudaginn 16. ágúst 1929 heyrðu menn á bæjunum við Geysi undirgang ógurlegan, brak og bresti inni í óbyggðum. Heyrðist þetta langan tíma og héldu menn það vera þrumuveður. En kl.5 um morguninn sáu menn Tungufljót ryðjast fram með gífurlegu vatnsmagni og jakaburði, flæða yfir alla bakka og sópa burt brúnni, sem var á því austur við Geysi. Þá vissu menn að Hagavatn hafði sprengt jökulstífluna. Um leið og vatnið leystist úr viðjum jökulsins, geystist það fram í tryllingi í 200 metra breiðum straumi, steyptist fram yfir fjallsöxlina og niður í dal inn í 100 metra háum fossi, sem gefið var nafnið Leynifoss. Svo ógurlegar voru hamfarir flóðsins, að það tætti upp bergið eins og fúaraft og skar sér djúpan farveg í gegnum það 50 metra langan, 15 feta breiðan og 7 metra djúpan. Var eins og klappirnar hefði verið skornar eftir línu, svo beint og hreinlega hafði hlaupið molað bergið upp. Eftir flóðið 1902 var skriðjökullinn 10 ár að fylla farveginn og stífla framrennsli vatnsins, en síðan var það 17 ár að hækka og var því orðið miklu meira í því 1929 heldur en nú. En við hlaupið 1929 var talið að yfirborð þess hefði lækkað - um 9—10 metra, og að vatnsmagnið, sem byltist þar fram muni hafa verið um 200 miljónir smálesta.

Morgunblaðið segir frá ferð að Hagavatni í pistli 22.ágúst:

Á sunnudaginn [20.] var fóru þeir Björn Ólafsson stórkaupmaður, Tryggvi Magnússon verslunarstjóri, Stefán Stefánsson fylgdarmaður og Helgi Jónasson frá Brennu upp að Hagavatni til þess að skoða þau verksummerki sem þar hafa orðið eftir nýja hlaupið. Frá Birni Ólafssyni hefir blaðið fengið eftirfarandi frásögn um það hvernig nú er umhorfs þarna:

16.ágúst 1929 hljóp Hagavatn síðast. Hafði vatnið þá sprengt vestasta hluta skriðjökulsins og ruðst fram yfir fjallsröndina og myndað Leynifoss. — Síðan hefir „taglið“ á  skriðjöklinum, sem náði alveg að fossinum, bráðnað á stóru svæði og horfið með öllu og komist í línu við skriðjökulsbakkann frá Hagafelli. Við austurenda skriðjökulsbakkans hefir vatnið leitað útgöngu og grafið sig undir jökulröndina á nokkur hundruð metra breiðu svæði út í hamragil eitt mikið sem er í fjallsröndinni. Þar hefir vatnið fundið útgöngudyr þegar það hafði grafið sig gegnum jökulinn. Þetta nýja afrennsli er á að giska 500 metrum norðar en Leynifoss. Vatnsflaumurinn hefir síðan myndað sér djúpan farveg niður fjallið og fram eyrarnar, og skolað burtu öllu sem fyrir var, klöppum og melum. Þar sem vatnið kemur undan jöklinum myndast lón og síðan steypist vatnið í stórum fossi niður gljúfrin. Umbrotin eru ekki eins stórkostleg og 1929. Vatnið hefir breyst mikið og þornað á stóru svæði. Það er erfitt að reikna hversu vatnið hefir mikið lækkað, en eftir skriðjöklinum að dæma, gæti það verið um 8—12 metrar. Nú má ganga þurrum fótum um stór svæði af sandi og möl, sem voru undir vatni eftir hlaupið 1929. Vatnið virðist nú hafa fengið sína eðlilegu útrás og gljúfrin, þar sem Leynifoss var áður, munu að líkindum aldrei framar duna af hamförum jökulvatnsins.

Leiðindanorðankast gerði í kringum þann 24.ágúst, en stóð ekki lengi. Morgunblaðið segir frá 26.ágúst:

Í gær barst ekki nein síld til Siglufjarðar, því að öll herpinótaskipin lágu í höfn, ýmist þar eða annars staðar, og engir reknetabátar voru úti í fyrrinótt vegna veðurs. Var þá norðvestan stormur og mikill sjór fyrir Norðurlandi, og í gærmorgun voru fjöllin hjá Siglufirði hvít af snjó.

Veðráttan segir frá því að í hretinu þann 24. ágúst hafi skriðuföll og vatnavextir spillt engjum í Hornvík og að ófærð hafi verið á fjallvegum á Vestfjörðum.

September var fádæma hlýr. Þetta er hlýjasti september sem vitað er um í Reykjavík og sá næsthlýjasti á landinu í heild og á Akureyri (september 1941 var einnig fádæma hlýr). Nokkuð votviðrasamt var sunnanlands, en þó var ekki illa talað um tíðina nema á Suðausturlandi, þar voru óþurrkar til verulegs ama. Veðurathugunarmenn segja frá:

Síðumúli: September hefir verið hlýr og góður en nokkuð votviðrasamur með köflum, sérstaklega í Skaftafellssýslum.

Lambavatn: Það hefir verið óslitið blíðviðri og hiti allan mánuðinn. Jörð algræn eins og í ágúst og há á túnum að spretta til þessa. Heyskapur er allstaðar góður og víða ágætur. Spretta í görðum er alstaðar óvenjugóð og allur gróður óvenjugóður.

Suðueyri: Frábærlega stillt og hagstætt. Úrkomulítið nema 19.-20.

Sandur: Frábært tíðarfar, óvenjuleg hlýindi og þurrkar. Mýrar orðnar svo þurrar að með fádæmum má telja. Vatnsból þorna sumstaðar upp. Fjöll snjólausari en dæmi eru til. Fé með allra vænsta móti. Uppskera úr görðum óvenjumikil.

Nefbjarnarstaðir: Tíðarfar má telja afbragðsgott og hagstætt. Tíð mild og þurrviðrasöm allt fram undir mánaðarlok.

Berustaðir: Tíðarfarið mjög þerrilítið en þó ekki stórfelldar úrkomur. Mjög hlýtt. Fíflar og sóleyja sprungu út í túnum seinni part mánaðarins.

Fyrstu dagar septembermánaðar voru sérlega hlýir. Þá fór hiti í 20 stig í Reykjavík og hefur það ekki orðið síðan (né áður). Háloftakortið hér að ofan sýnir stöðuna - mjög dæmigerð fyrir mikil hlýindi um landið vestanvert. Á Hvanneyri mældist hiti 22,8 stig þann 3. Vestur á Lambavatni eru 25,0 stig skráð þann 3., en er grunsamlegt. Þar sýndi hámarksmælir 20 stig eða meira þ.1., 2., 3., 5. og 6. dag mánaðarins. Talsvert grunsamlegt. Á Sandi í Aðaldal fór hiti í 20 stig eða meira fyrstu 6 daga mánaðarins og líka síðustu þrjá daga ágústmánaðar. Mun trúlegra þar um slóðir heldur en á Lambavatni. Fyrsti dagur mánaðarins var yfirleitt sá hlýjasti fyrir norðan, en sá sjötti á Austurlandi. Hungurdiskar hafa nokkuð fjallað um þessa óvenjulegu hitabylgju í eldri pistli. [Áttatíu ára gamalt septembermet]. 

Morgunblaðið segir 10.september frá nánast fullkomnu sumri í Skagafirði:

Jón Sigurðsson frá Reynistað er nýkominn hingað til þess að sitja fund Mæðiveikisnefndar. Hitti blaðið hann að máli og spurði hann almæltra tíðinda úr Skagafirði. Gamlir menn í Skagafirði halda því fram, segir Jón, að annað eins sumar hafi þar ekki komið síðan 1880, að því er heyskapartíð snertir. Svo má heita, að þurrkar hafi verið svo góðir, að ekkert handtak hafi farið til ónýtis, og öll hey verkast vel, nema nú fyrir skömmu að hey sem flöt voru hröktust í nokkra daga, og þó miklum mun meira en venjulega miðað við það hve óþurrkarnir voru stuttir, því svo óvenjulega hlýtt var í veðri. Spretta var nokkuð misjöfn, en yfirleitt yfir meðallag, og uppsláttur víða óvenjulega mik111. Jafnvel að tún, sem slegin hafi verið tvisvar, eru komin með talsvert gras í þriðja sinn, enda hlýindi óvenjuleg. Þetta upp undir 20° hiti og komið fram í september. Miðað við þann mannafla, sem bændur hafa haft, verða hey óvenjulega mikil í haust.

Morgunblaðið segir af slætti og heyskap 21.september:

Slætti er nú lokið víðast hvar á landinu. Heyskapur hefir yfirleitt verið góður og víða með besta móti. Undantekning frá þessu er þó á nokkru svæði austan til á Suðurlandi, í Mýrdal (austurhluta), Álftaveri og Skaftártungu (í V.-Skaftafellssýslu.) og í Vestmannaeyjum. Á fyrrnefndu svæði í Vestur-Skaftafellssýslu hafa verið nálega samfeldir óþurrkar síðan um miðjan ágúst. Úthey bænda á þessum slóðum hafa því stórskemmst og víða ónýttust þau að mestu leyti. Í Vestmannaeyjum gekk einnig erfiðlega að þurrka seinni sláttinn. Þar hafa því hey skemmst talsvert.

Morgunblaðið lofar tíð 1.október:

Dag eftir dag hefir hér í Reykjavík nú undanfarið verið hið fegursta veður, hlýindasólskin og milt eins og um hásumar væri. Hinn víði fjallahringur blasir við augum manna í tæru haustloftinu með öll sín litatilbrigði og hreinleika, er gerir hverjum manni glatt í geði sem á þá fegurð horfir. Það má segja að þetta sumar gerir það ekki endasleppt með veðurblíðuna.

Október var hagstæður - eins og flestir mánuðir ársins 1939:

Síðumúli: Október hefir verið ómunagóður, svo hlýr og mildur, og oft yndislegt veður. Nú er jörðin alauð og þíð og þurr eins og á sumardaginn. En dagana 22. til 26. var jörðin frosin og flekkótt af snjó. Alla aðra daga mánaðarins hefir hún verið auð og þíð.

Suðureyri: Hlýtt, stillt og úrkomulítið nema íkast 21.-26.. Enginn man sumar sem byrjaði svo snemma, varð frábærlega gott á allan hátt og endaði svona seint.

Núpsdalstunga: Þessi mánuður hefur verið heldur góður. Sunnanátt hefur verið eingöngu að heita má nema þegar hefur verið logn. Snjó gerði eftir miðjan mánuð en hann tók strax upp aftur víðast hvar.

Sandur: Einmuna gott tíðarfar. Meiri hlýindi og þurrkar, stillur og bjartviðri heldu en dæmi eru til í októbermánuði. Snjó leysti enn úr fjöllum og hafa horfið fannir sem menn muna varla að tekið hafi upp áður. Sóleyjar og fíflar sprungu út í túnum fram undir miðjan mánuð og nýgræðingur þaut upp þar sem skógviðarköstur hafði verið látinn í hlaðvarpa; að sögn trúverðugs bónda.

Reykjahlíð: Elstu menn hér muna ekki jafngóðan októbermánuð og að þessu sinni. Mývatn lagði 23.-24. og var gengt með pörtum, en varð orðið alautt um mánaðamót.

Nefbjarnarstaðir: Óvenjugóð og hagstæð tíð. Helst til mikið þurrviðri, jafnvel svo að til vandræða horfir með vatn í mörgum stöðum og sauðfé og gripir líða fyrir þá sök.

Sámsstaðir: Mánuðurinn óvenju hlýr, en með geysiúrkomu fram að 9.

Þann 18. komust leifar af fellibyl norður í nánd við Suður-Grænland [fellibylur 5-1939 í skrám Fellibyljamiðstöðvarinnar í Miami]. Í kjölfar þeirra fór nokkuð öflug lægð til norðurs skammt vestan við land. Olli hvassviðri en ekki tjóni nema í Vestmannaeyjum. Morgunblaðið segir frá 24.október:

Aftakaveður var í Vestmannaeyjum. um helgina [21. og 22.] og aðfaranótt sunnudags rak upp af höfninni 6 vélbáta. Litlar skemmdir urðu á bátunum, nema einum, „Erni“, sem laskaðist allmikið. Suðvestan hvassviðri var um allt Suður- og Vesturland um helgina og komst veðurhæðin sumstaðar upp í 10 vindstig, eins og t.d. hér í Reykjavík, og Vestmannaeyjum. Ekki hefir frést af neinum skemmdum af völdum ofviðrisins annarsstaðar en í Vestmannaeyjum.

Morgunblaðið ræðir enn þurrka 27.október:

Fréttaritari vor á Akureyri símar, að vegna stöðugra þurrka við Eyjafjörð í haust, horfi nú til vandræða vegna vatnsskorts. Vatn í lækjum og vatnsbólum hefir víða gengið allmjög til þurrðar. Mun ástandið vera einna verst í Öngulstaðahreppi og Saurbæjarhreppi. Á sumum raflýstum bæjum hefir vatnsorkan minkað svo mikið, að hún nægir naumast til ljósa. Dæmi eru til þess frá nokkrum bæjum, að sækja hefir orðið neysluvatn langar leiðir á vögnum og einnig mun það hafa komið fyrir að nautgripi hefir þurft að leysa af básum og fara með þá niður að Eyjafjarðará til brynningar.

Morgunblaðið segir frá óvenjulegum sumarhita 31.október (frétt frá Veðurstofunni):

Meðalhitinn hér í Reykjavík mánuðina júní, júlí, ágúst og september í sumar var 12 stig. Jafnmikill meðalhiti hefir ekki verið mældur hér þessa sömu mánuði, síðan veðurathuganir byrjuðu hér. Mesti munurinn er á því, hve septembermánuður hefir verið heitari í ár en undanfarin ár. Munar það rúmlega 2,2 stigum. Aðra mánuði er munurinn innan við 2 stig.

Í nóvember fór loks að hausta. Hríðarveður gerði norðanlands undir miðjan mánuð og seint í mánuðinum einnig sunnanlands. Ófærð varð nokkur.

Síðumúli: Nóvember hefir verið mildur. En það einkenndi mest þennan mánuð hvað hann hefir verið þurrviðrasamur. Snjór hefir ekki fallið hér niðri í byggðum, nema lítilsháttar föl. Jörðin hefir oftast verið annaðhvort alauð, eða lítið eitt flekkótt af snjó og svellum. Alhvít, aðeins fáa daga í senn.

Lambavatn: Það hefir verið fremur hagstætt. Blíðviðri fyrstu vikuna en síðan frost en oftast snjólaust, meira föl eins á fjöllum sem í byggð.

Suðureyri: Sama milda og stillta veðrátta til 8.nóvember. Kom þá fyrsti snjór. Varð snjófall létt og góður hagi allan mánuðinn.

Sandur: Tíðin sneri við blaðinu viku á mánuðinum. Var síðan fremur hörð veðrátta til mánaðarloka. Rak í ár og vötn, en hagi var víða sæmilegur.

Nefbjarnarstaðir: Frá því 10. þ.m. hefir verið stirð og umhleypingasöm tíð með snjókomu og töluverðu frosti, en þó töluverðir hagar.

Morgunblaðið segir frá 12.nóvember:

Fyrsta kuldakast haustsins hefir gengið yfir undanfarna daga og er útlit fyrir að það haldist enn um stund. Í gær [11.] var rakin norðan- og norðaustan átt um allt land með 5—7 stiga frosti. Veðurhæð var sumstaðar frá 8 og upp í 11 vindstig. Stórhríð geisaði á Norðausturlandi með 7—10 vindstigum. Mest var veðurhæðin í Papey, 11 vindstig, en þar var úrkomulaust. Í Spitsbergen var 17 stiga frost í gær og í Mygbugten á Grænlandi var 31 stigs frost. Loftþrýstingur var óvenju mikill á Norðaustur-Grænlandi í gær, eða alt að 780 mm [1040 hPa]. Hér á Suðurlandi var all misvindasamt, eftir staðháttum; sumstaðar hæg norðanátt og á Norðvesturlandi var farið að lægja í gær. Á svæðinu frá Raufarhöfn suður að Dalatanga var stórhríð, með 7—10 vindstigum. Meðan háþrýstisvæði helst yfir Grænlandi, er útlit fyrir sama veðurfari hér á landi. Þrátt fyrir kuldana hér á landi er enn hlýtt á Suður-Grænlandi. T.d. var í gær suðaustan gola í Julianehaab og 4 stiga hiti.

Morgunblaðið segir af illviðri í pistli 15.nóvember:

Afspyrnuveður gerði á Siglufirði á mánudag [13.] og hélst það þriðjudagsnótt og þriðjudag [14.]. Á þriðjudagsnótt slitnaði vöruflutningaskip Kaupfélags Eyfirðinga, Snæfell frá bæjarbryggjunni, þar var skipið til þess að taka fisk til útflutnings. Voru ekki komin nema 35—40 tonn í skipið. Rak það inn á Leirur. Á þriðjudagsmorgun losnaði skipið af Leirunum á flóðinu, og átti að koma því að bryggjunni eða út á fjörðinn. En við ekkert varð ráðið, vegna veðurs. Rak skipið aftur undan vindi og rakst nú á bryggjupalla þá sem settir hafa verið upp á innri höfninni og nefndir eru í daglegu tali „Anleggið“. Þar voru bryggjur og pallar að brotna undan skipinu er fréttaritari blaðsins skýrði frá atburði þessum í gær og vissu bæjarmenn ekki glögglega þá hverju fram yndi, því símasamband er ekki við „Anleggið“. Leki var ekki kominn að skipinu, og var skipshöfnin þar öll. Veðurhæð var hin sama í gærkvöldi og áður. Snæfell var áður norskt og hét Kongshaug. Rak það upp á Siglufirði og keypti þá Kaupfélag Eyfirðinga skipið á strandstaðnum, lét ná því út og skírði „Snæfell“.

Vöruflutningaskipið Katla kom inn á Siglufjörð á þriðjudagsmorgun, en gat ekki lagst við bryggju. Sigldi skipið hvað eftir annað móti veðri út á fjörð, varpaði akkerum og léet síðan reka inn fjörðinn, uns komið var svo nærri landi, að þörf var á að færa sig að nýju.

Morgunblaðið segir af krapa við Laxárvirkjun 16.nóvember:

Síðastliðið laugardagskvöld [12.] stöðvaðist aðrennslið að aflstöðinni við Laxá, svo straumur hvarf þaðan í Akureyrarrafveituna. Akureyringar hafa sína gömlu Glerárstöð til vara, og kom hún nú í góðar þarfir. En straumur frá Laxá kom ekki að nýju fyrri en um miðaftan á mánudag. Morgunblaðið átti í gær tal við Knut Otterstedt rafveitustjóra og fékk hjá honum eftirfarandi lýsing á því hvernig þetta vildi til. Þannig hagar til við stíflugarðinn, sem gerður er í Laxá alllangt ofan við aflstöðina, að áin fellur þar í tveimur kvíslum og er aðalvatnsmagnið í vestari kvíslinni. Þar er yfirfallið yfir stífluna, en opið á aflstöðvarpípunum er í eystri hluta stíflunnar gegnt eystri kvíslinni. Mikil snjókoma var föstudag og laugardag og hafði myndast krapstífla í Laxá nokkru ofan við stíflugarðinn. En er árin braut þá krapstíflu, ruddist feikna mikið krap niður eftir ánni, svo mikið að lónið ofan við eystri hluta stíflunnar, þar sem pípuopið er, fylltist alt af krapi, svo vatnsrennslið í pípurnar stöðvaðist. En alt vatnsmagn árinnar fór um vesturkvíslina og yfir „yfirfall“ stíflunnar. Mannafli var ekki þarna eystra til þess að bæta úr þessu, og fór Otterstedt stöðvarstjóri með vinnulið austur á sunnudag. Gekk sú ferð stirðlega, því farið var í bíl, en fönn orðin mikil. Komust þeir ekki austur fyrri en dagur var kominn að kvöldi. Til þess að koma vatni að nýju í aðrennslispípurnar þurfti að gera skurð gegnum krapið frá pípuopinu og vestur í vestari kvísl. Var hann gerður 4 metra breiður. Gegnum hann fer nú aflvatnið. Og verður að halda þeim skurði' opnum meðan krapið er í lóninu. Eru varðmenn á staðnum til þess, enda má lítið út af bera að rennslið tálmist í rásinni sem gerð var í gegnum krapið. Til þess að koma í veg fyrir slíkar krapstíflur í framtíðinni verður að gera varnargarð í eystri kvísl árinnar, svo krap, sem áin flytur framvegis, fari framhjá þeirri kvísl og steypist yfir stífluna í vestari kvíslina. Verður ekki hægt að gera þann garð fyrri en að sumri. Hann kostar ekki tilfinnanlegt fé.

Morgunblaðið segir 18.nóvember frá jakaruðningi í Hverfisfljóti: 

Fyrir nokkrum dögum ruddi Hverfisfljót sig með svo miklum jakaruðningi við brúna, að ísinn skall á brúnni og skekkti hana. Er þó 3 metra haf frá venjulegu vatnsborði í ánni og upp á brú. Er brúin 18 metra löng járnbrú, 25 ára gömul, eða um það bil, og hefir jakaruðningur aldrei komið henni að sök fyrri. Ísinn ýtti öðrum brúarsporðinum til um 1 1/2 metra, en þó ekki svo að brúin hafi slöppið fram af stöplinum, því hinn brúarsporðurinn hreyfðist ekki, nema hvað hornið á þeim brúarsporði, sem er straummegin, slapp fram af stöpulbrúninni. Brúin er hestfær, eins og hún er nú, en ekki vagnfær. Verður hægt að rétta hana til á stöplunum. Ísrekið var svo mikið að jakaruðningurinn náði 300 metra austur í hraun, að austanverðu við ána. Er talið að fljótið hafi rutt sig svona ofsalega vegna þess að jakastífla hafi myndast í því. Frost var á þegar þetta vildi til.

Morgunblaðið segir af þrumuveðri 21.nóvember:

Þrumuveður óvenjulega mikið skall hér yfir að aflíðandi hádegi í gær. Kom það greinilega frá suðvestri og leiddi rétt yfir bæinn. Fylgdu því mjög sterkar eldingar. Voru taldar 8 eldingar mjög stórar og nokkrar minni. Síðan kom haglél stutta stund og voru höglin sérlega stór. Ekki hefir frést um að eldingarnar hafi valdið nokkru tjóni.

Þann 25.dýpkaði lægð á Grænlandshafi, fór síðan austur fyrir sunnan land og varð að lokum gríðardjúp undan Vestur-Noregi [<950 hPa í miðju]. Hér á landi gerði snarpa austanátt með hríðarveðri suðvestanlands. Morgunblaðið segir frá þessu 26.nóvember:

Bílaleiðir út úr bænum tepptust allmikið í gær. Ferðir milli Hafnarfjarðar og Reykjavíkur trufluðust mjög, enda var meiri snjór í Hafnarfirði en hér. Suður á Suðurnes var ófært. Bílar komust ekki lengra en rétt upp fyrir Lögberg austur á bóginn. Bíll frá BSR tepptist í Vík í Mýrdal. Kjósarbíll sem átti að fara frá BSR var ekki sendur af stað og illfært var í Mosfellssveitina. Fréttaritari vor í Vestmannaeyjum símar í gær, að þar hafi verið aftakaveður og rokið svo mikið, að menn muni varla annað eins, og er þó oft stormasamt í Eyjum. Veðurhæðin var 11 vindstig um hádegi í Eyjum, og hvessti þó eftir það. Engar skemmdir né slys urðu í Eyjum að öðru leyti en því, að léttbáta rak á- land og illt var að halda skipi sem lá við bæjarbryggjuna inni á höfn. Milliferðaskip, sem voru í Vestmannaeyjum, lágu vestur undan Hamrinum.

Vísir segir af því sama 27.nóvember:

Síðastliðinn laugardag [25.] skall á austan hvassviðri með allmikilli fannkomu á Suðvesturlandi. Bílaferðir tepptust hér syðra og nokkrar símabilanir urðu. Tíðindamaður Vísis átti tal við Veðurstofuna í morgun og fékk eftirfarandi upplýsingar hjá Jóni Eyþórssyni veðurfræðingi: Veðurhæðin komst upp í 12 vindstig í Vestmannaeyjum seint á laugardag. Víða á suðvesturlandi var austan stórviðri (7—10 vindstig) með fannkomu, einkanlega suðvestanlands, en lítilli við Breiðafjörð og norðanlands. Undir miðnætti lygndi sunnan lands og vestan, en á Norðurlandi og Austurlandi hefir haldist hríðarveður til þessa. Orsök óveðursins var djúp lægð, sem kom vestan úr hafi og fór fyrir sunnan land, og beint til austurs inn yfir sunnanverðan Noreg, og er enn svo kröftug, að hún veldur hvassviðri (10 vindstig) á Jaðri, í Suður-Noregi, Skagerak og sennilega á Norðursjó. Um fannkomuna hér á landi má segja til viðbótar því, sem að framan greinir, að snjódýpt hefir hvergi mælst meiri en 15 cm, nema á þremur stöðum: Loftsölum (nálægt Dyrhólaey), Grímsstöðum á Fjöllum og í Grímsey.

Vísir átti tal við Ólaf Kvaran símastjóra í morgun og spurði hann, hvort nokkrar símabilanir hefði orðið í ofviðrinu. Kvað hann bilanir hvarvetna hafa verið smávægilegar, nema á einum stað, nálægt Skrauthólum á Kjalarnesi. Þar brotnuðu 10 staurar og slitnaði mikið af vírum. Var sambandslaust við Norðurland meðan unnið var að viðgerð, en í gærkveldi komst samband á aftur. Bílferðir tepptust í bili suður með sjó og austur yfir fjall, en eru nú byrjaðar aftur. BSR á einn bíl austur í Vík í Mýrdal og kemst hann þaðan ekki að svo stöddu. Er þar nú fannkynngi mikil.

Vitavörðurinn í Stórhöfða sem hefir veðurathuganir með höndum, lét svo um mælt, er hann gaf upp vindhraðann, að hann væri 12 stig, en ef 13. stigið væri til myndi hann gefa upp þá tölu. Þegar vindhviðurnar gengu yfir var ófært milli húsa þótt fullröskir menn ættu í hlut, og urðu þeir, sem úti voru staddir, að halda sér i það, sem hendi var næst til þess að hrekjast ekki undan veðrinu. Skemmdir urðu engar verulegar á húsum né mannvirkjum, en raftaugar slitnuðu mjög víða í bænum. Brim var svo mikið, að það gekk yfir Eiðið og upp fyrir dæluhúsið, sem þar stendur, en það er mjög óvenjulegt. Olli brimið allmiklum skemmdum og umróti á Eiðinu, sem eyðist meir og meir með hverju ári, sem líður. Er nú unnið af kappi að því að hlaða varnargarð á Eiðinu gegn briminu, með því að nái sjórinn að brjótast gegnum Eiðið, er höfnin orðin ónothæf.

Desember var tíðindalítill - og fáar fréttir af veðri í blöðunum. Eftir þann 20. varð snjóþungt víða norðanlands. Veðursathugunarmenn segja frá:

Síðumúli: Desember hefir verið óvenju mildur, en stundum dálítið umhleypingasamur fyrir útigönguhross. Engir minnisverðir atburðir af völdum veðurs.

Lambavatn: Framan af mánuðinum var ágæt tíð, en seinni hlutann hefir verið vetrartíð óstöðug en ekki mjög stórgerð. Nú hefir snjór minnkað, en allt hlaupið í svell og er því jarðlaust nema þar sem er fjara og regluleg útbeit.

Suðureyri: Óvenjuhlýtt. Oftast hæglátt og áberandi suðlæg og vestlæg átt. Úrkoma hógleg og hagi góður. Hagstætt til lands og sjávar.

Skriðuland: Mánuðurinn sem heild miður hagsæll og oft slæmt til beitar.

Sandur: Tíðarfar fremur stillt, en stundum nokkuð frosthart. Snjór ekki mikill, en jafnfallinn og haglaust víðast síðari hluta mánaðarins.

Reykjahlíð: Mikil hægviðri í mánuðinum og öll norðanátt þó sérstaklega kraftlaust við vana hér á þessum tíma. Mikill lognsnjór kom 21.-22. Uppfrá því haglaust fyrir snjódýpi þó snjór sé þurr.

Nefbjarnarstaðir: Tíð fremur umhleypingasöm og töluvert frosthart með snjókomu er kom fram yfir miðjan mánuð. Haglaust með öllu eftir þ.22.

Sámsstaðir: Mánuðurinn hægviðrasamur með allmiklu úrfelli fram til 23. Sólarlaust að kalla og alskýjað loft jafnan. Frost hafa lítil verið og þiðnaði því klaki sá sem kominn var í nóvember að miklu leyti. Snjóföl var annað veifið, en þó einkum sjö síðustu daga mánaðarins, þó aðeins að jörð varð hvít. Tíðin má teljast hagstæð fénaðarhaldi og flestum útiverkum.

Morgunblaðið segir af skautaiðkun 5.desember:

Gott skautasvell hefir verið á Tjörninni undanfarna daga og fjöldi manns notað tækifærið til að iðka þessa skemmtilegu og góðu íþrótt. Skautafélag Reykjavíkur hefir séð um að halda svellinu í eins góðu lagi og hægt er vegna veðurs, og hefir nú músík á hverju kvöldi,

Morgunblaðið segir 20.desember frá einkennilegum stormsveip sem gekk yfir Grímsey. Lægðardrag kom úr norðri yfir Norðurland og vindur snerist úr vestri til norðurs. Hvergi var þó mjög hvasst og veðurathugunarmaður í Grímsey getur vindsveipsins ekki:

Á mánudagsmorgun [18.] fór óvenjulega snöggur stormsveipur yfir Sandvík í Grímsey. Sjónarvottur, Jakob Helgason, skýrir þannig frá atburðinum: Um sjöleytið á mánudagsmorgun hvessti skyndilega. Var vindhraðinn með þeim fádæmum, að ekki varð við neitt ráðið. Á nýlegu timburhúsi féll inn hliðin og tók af þak allt. Við stafn þess stóð þó annað hærra ris og sakaði það ekki. Tveir bátar voru í fjörunni og tókst annar á loft, og hvolfdi honum yfir hinn. Rammgerður hjallur úr gildum viðum slitnaði upp, og kastaðist 20 metra. Þak tók af hlöðu og áburðargryfju og fleiri skemmdir urðu á þessum stað. Jakob telur, að bylurinn hafi komið af suðvestri og gengið yfir nokkurn hluta eyjarinnar, og staðið nálægt 30 sekúndur. Menn, sem voru sunnar og ofar á eynni, urðu bylsins lítt varir, og skemmdir urðu ekki annarsstaðar.

Lýkur hér samantekt hungurdiska um veður og veðurlag ársins 1939. Þakka Úrsúlu Sonnenfeld fyrir uppskrift lýsingar veðurathugunarmanna í Síðumúla og Kvígindisdal. Að vanda er þykk talnasúpa í viðhenginu. Þar má finna sitthvað sem ekki er minnst á í textanum hér að ofan.   

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• tölur ársins 1939

Brot frá árinu 1997 - hret í júníbyrjun

Við rifjum í stuttu máli upp hret sem gerði snemma í júní 1997. Sumir kenna það við smáþjóðaleikana sem haldnir voru um þær mundir. Eftirminnilegur dagur þegar sleit snjó úr lofti á Laugardalsvelli. Þótt þetta hret standist engan samjöfnuð við páskahretið mikla 1963 (enda nærri tveimur mánuðum síðar að vori) var aðdragandinn svipaður og þannig að hitabreyting milli daga varð óvenjumikil og víða metmikil. 

Dagana 2. og 3. júní var hlýtt háþrýstisvæði nærri landinu og skammt sunnan við það. Vestan- og suðvestanátt var ríkjandi með mjög hlýju og björtu veðri á Norðurlandi. Aðfaranótt 4. ruddist kalt heimskautaloft suður með austurströnd Grænlands og suður til Íslands og hélst kuldinn í marga daga um land allt. Hitabreytingin frá 3. til 4. er með þeim mestu sem þekkist á milli daga hér á landi og varð sérlega áberandi vegna þess að hér hjálpuðust bæði ákveðin suðvestanátt og sólskin við að ná upp hámarkshitanum 3. júní og hitafallið varð óvenju hastarlegt vegna þess að kalda loftið kom að landinu um miðja nótt.

Fyrsta mynd pistilsins sýnir hitabreytingar á Möðruvöllum í Hörgárdal þessa daga. Dægursveiflan er mikil í hlýja loftinu, yfir 16°C á sólarhring 2. júní, greinilega er varmatap að nóttu mjög mikið, en sólin sér um að halda dagshitanum uppi. Ef nánar er að gáð, má sjá stökk í hitanum milli kl. 8 og 9 að morgni þess 3., hitinn hækkar þá um 6,6°C á einni klukkustund, samtímis jókst vindur niður dalinn og greinilegt að niðurstreymi hefur aukið hitann (loft í niðurstreymi hlýnar um 1°C á 100 m hæðarlækkun).

Hitinn náði hámarki milli kl 16 og 17 (24,1°C), en síðan féll hann að meðaltali um 1,1°C næstu 8 klukkustundirnar (fram til kl.1 þ.4). Þetta heldur minna en vænta má ef útgeislun réði ein ferðinni enda sjáum við talsvert „hik” í fallinu rétt fyrir miðnættið. Niðurstreymisloft hefur því enn verið á ferðinni. Eftir kl.1 snerist vindátt og hiti fór að falla verulega, 13,3°C frá kl.1 til kl.4 og þar af 6,1°C frá 3 til 4. Kalda loftið úr norðri ruddist yfir landið. Þá varð tímabundnum botni náð. Svipað átti sér stað á flestum veðurstöðvum um landið norðan- og austanvert. Á Suður- og Vesturlandi kólnaði líka, en þar hafði ekki verið nærri því eins hlýtt dagana áður. 

Við tökum nú eftir því að þann 4. bælir aðstreymi með skýjum dægursveifluna niður í 2,4°C (sem þó er mun meiri en er á meðaldegi í Seley). Daginn eftir er dægursveiflan aftur hrokkin í lag þó kalt sé. Frá því kl.16 þann þriðja til kl.4 þann fjórða féll hiti um 22,4¨C. Mikil umskipti urðu í veðri, frá hásumri yfir í einskonar haust.

Við lítum nú á fáein veðurkort.

Hinn 3.júní var hlýjasti dagurinn fyrir norðan. Kortið sýnir mjög mikla háloftahæð fyrir suðvestan land. Henni fylgir mjög hlýtt loft, þykktin er vel yfir 5550 metrum. Mjög snarpt lægðardrag nálgast hins vegar óðfluga úr norðvestri. Það hvessir fyrst af vestri í háloftunum en aðeins fáeinum klukkustundum síðar snýst vindur til norðurs og mun kaldara loft (blár litur) rennur suður yfir landið. 

Það má sjá á kortinu sem gildir síðdegis þann 4. Hæðin er komin til Vestur-Grænlands og kalt lægðardrag liggur suður um Ísland. Þykktin í ljósasta bláa litnum er á milli 5220 og 5280 metrar. 

Tveimur dögum síðar, þann 6., má segja að hretið sé í hámarki. Enn kaldara loft hefur borist úr norðri, þykktin yfir miðju landi komin niður í 5160 metra, en það er með því lægsta sem sést í júní. En taka má eftir því að austan lægðardragsins er mjög hlý sunnanátt. 

Þann 7. er háloftalægðin komin suður fyrir land og er um það bil að beina hlýrra lofti úr austri inn yfir landið. Broddurinn var úr hretinu. Þó hlýnaði ekki að neinu ráði, mikið vantaði upp á fyrri hlýindi. 

Þetta er afskaplega svipuð atburðarás og var í páskahretinu mikla 1963. Þá skall norðanáttin á landinu um miðjan dag, en í þessu tilviki aftur á móti um miðja nótt. Mesta kuldanum 1963 lauk á sama hátt og hér - vindur snerist úr norðri í suðaustur í háloftunum. Úrkomusvæði fór vestur yfir landið.

Nú snjóaði víða um land - meira að segja á Suðurlandi. Alhvítt varð á Önnuparti í Þykkvabæ, á Hellu og Lækjarbakka að morgni 8. Jörð var hálfhulin snjó á Eyrarbakka. Þetta er ekki algengt í júní. 

Sjávarmálskortið sem gildir að kvöldi laugardagsins 7. sýnir hlýrra loft úr austri þrengja að kalda loftinu. 

Myndin sýnir breytingar á þrýstispönn yfir landið fyrstu þrjár vikur júnímánaðar 1997. Spönnin reiknast sem munur á hæsta og lægsta þrýstingi á landinu á hverjum athugunartíma (3 klst fresti). Rauði ferillinn sýnir lægsta þrýstinginn. Hæðin mikla réði ríkjum þann 1. og 2., en síðan féll þrýstingur talsvert þegar háloftalægðardragið kom úr norðvestri. Þá hvessti að mun og þann 4. fór þrýstispönnin upp í nærri 20 hPa, en það er mikið í norðanátt í júní. Þetta hvassviðri gekk fremur fljótt yfir, en spönnin jókst aftur þegar hlýja loftið nálgaðist úr austri og lægðin gróf um sig fyrir sunnan land. Náði hún aftur nærri 20 hPa þegar mest var, einmitt um það leyti sem sjávarmálskortið hér fyrir ofan sýnir. Þann 9. var komið skaplegt veður og hélst þannig næstu daga - þótt svalt væri áfram. 

En kuldapollurinn var ekki dauður úr öllum æðum. Mikil furða hvað þannig fyrirbrigði geta verið þrálát ef ekkert er að þeim þrengt. Hann hringsólaði tiltölulega aflítill fyrir sunnan land en mjakaðist svo norður fyrir. Þann 15. var svo komið að hann krækti í meira kalt loft við austurströnd Grænlands og gat beint því til Íslands. Þrýstispönnin varð þá um 12 hPa þegar mest var - sem er ekki sérlega mikið en þó nægilegt til að menn finna fyrir því. Úrkoma varð talsverð um landið norðanvert og talsvert snjóaði inn til landsins. Alhvítt var í Möðrudal og í Svartárkoti þann 14. og þann 15. varð alhvítt í Húnavatns- og Skagafjarðarsýslum, meira að segja á Blönduósi. Mest snjódýpt mældist í Litlu-Hlíð í Vesturdal í Skagafirði að morgni 15., 15 cm. Daginn eftir, þ.16. var enn alhvítt á allmörgum stöðvum og þann 18. varð alhvítt við Hvannstóð í Borgarfirði eystra.

Kortið sýnir þetta síðara hret - þegar snjókoman nyrðra var í hámarki. Nokkuð kröpp lægð er við Norðausturland og vefur úrkomusvæði utan um sig. 

Við sjáum á hæðar- og þykktarkortinu sem gildir kl.6 að morgni 16.júní að pollurinn var þá enn öflugur, þykktin um eða innan við 5210 metrar í miðju - skýrir snjókomuna. Þetta er langkaldasta loftið á öllu kortinu. 

Kuldakastið olli ekki mjög miklu tjóni eða vandræðum, en þó sá víða á gróðri. Ófærð var á heiðum og fé fennti, fuglar urðu illa úti. Tímabundinn hálkuvandi var einnig á fáeinum vegum á láglendi.

Kuldinn var mikill, fjölmörg met voru sett á veðurstöðvum. Ekki hefur mælst meira frost í Vestmannaeyjum í júní, en mælingar hófust þar 1877 (-1,4 stig). Hiti mældist 3,6 stig í Reykjavík kl.15 þann 7. Það er lægsti hiti á þeim tíma dags í júní í Reykjavík frá 1949 a.m.k. Jafnkalt var þó 9. júní 1986 kl.15. Kl.18 var hámarkshiti frá kl.9 í Reykjavík 4,1 stig. Það er það lægsta sem vitað er um í júní í Reykjavík. Landsdægurlágmarksmet lifa fjögur úr þessu hreti (5., 6., 7. og 8.). Þrjú þau fyrstu sett á Gagnheiði en það síðasta í Sandbúðum. Lægst er talan -9,4 stig á Gagnheiði þann 7. og er það næstlægsta lágmark í júní í safni Veðurstofunnar (utan hájökla). [Enn kaldara var í Nýabæ í hvítasunnuhretinu mikla 1973, -10,5 stig þann 11.júní]. 

Hugsanlegt er að fleiri upplýsingum verði bætt við þennan pistil síðar. Svo bíða fleiri hret umfjöllunar. Minnt er á að lítið vantar nú upp á að pistlar hungurdiska um öll árin 1801 til 1974 séu tilbúnir (örfá ár vantar). Þar má finna upplýsingar um helstu vorhret. Árin frá 1975 og áfram verða meðhöndluð með öðrum hætti - endist þrek ritstjórans.