Hugsað til ársins 1973

Heldur órólegt ár - í minningunni - en var samt lengst af talið hagstætt. Eldgosið í Heimaey var auðvitað aðalfrétt ársins - og á veðurvængnum var það illviðrið sem kennt er við leifar fellibylsins Ellen sem er sérlega minnisstætt. Við sinnum eldgosinu lítt hér - og fellibylinn Ellen hafa hungurdiskar afgreitt áður. Margt annað gefur tilefni til upprifjunar. Fréttir af færð og hrakningum eru nokkuð áberandi í þessari upprifjun - dálítið staglkennt, en vel þess virði samt að rifja upp. Sömuleiðis eru fregnir af erfiðleikum vegna kulda, hita- og rafveitur voru víða við þolmörk. Olíukreppan alþjóðlega sem hófst þetta haust ýtti síðan undir aðgerðir til að bæta innviði á næstu árum (held að orðið innviðir hafi þó ekki verið til - í núverandi merkingu). Sömuleiðis vekja hin tíðu sjóslys athygli. Þau verða ekki öll rifjuð upp hér, þó þau tengist oft veðri. En við byrjum þessa upprifjun á samantektarfréttum um sjóslysin sem birtist í Tímanum 30.mars:

Þó—Reykjavik.— „Það má vera mikið góðæri framundan, ef iðgjöld fiskiskipatrygginga þurfa ekki hækka á næstunni,” sagði Páll Sigurðsson framkvæmdastjóri Samábyrgðar Íslands á fiskiskipum, er við spurðum hann um tjón það, sem tryggingafélögin hafa orðið fyrir að undanförnu vegna hinna miklu skipsskaða, en frá áramótum hafa nú 17 skip farist eða stórskemmst. Páll sagði, að af þessum 17 bátum hefðu 10 verið tryggðir hjá Samábyrgðinni, og tryggingafé þeirra væri í kringum 110 milljónir, og væri það meira en 3% af  heildartryggingum félagsins. Hann sagði ennfremur, að hann myndi ekki eftir öðrum eins óhappavetri í þau 25 ár, sem hann væri búinn að fást við tryggingamál. Og hann bætti við: Því miður eiga mörg óhöpp undanfarinna ára rót sina að rekja til sjálfstýringarinnar. Það er eins og menn verði andvaralausir gagnvart hækkunum, þegar þessi mikla tækni er komin um borð i skipin. Það er ekki nóg, að fá tæknina, menn verða líka að kunna að fara rétt með hana. Guðmundur Guðmundsson hjá Íslenzkri endurtryggingu sagði, að tryggingafélögin hefðu orðið fyrir 160-170 milljón króna tjóni vegna stærri skipanna, væru þá bætur vegna dauðsfalla ei taldar með. Hann sagðist vera sammála Páli um það, að þessi miklu tjón ættu eftir, að valda hækkunum á iðgjöldunum, því að tryggingafélögin gætu ekki staðið undir þessum miklu tjónum mikið lengur. Samkvæmt þessu lætur því nærri, að tryggingartjón þeirra fiskiskipa, sem farist hafa á þessum vetri sé um 300 milljónir.

Blaðatextar hér að neðan eru sleiktir upp af vefnum timarit.is, oft styttir hér og stafsetningu lítillega hnikað (vonandi sætta höfundar sig við þá meðferð), villur í slíku eru ritstjórans. Að þessu sinni er mest um texta úr Tímanum, en einnig úr fleiri blöðum. Heimildir eru að auki úr Veðráttunni, tímariti Veðurstofu Íslands, og töluleg gögn og fleira úr gagnagrunni og safni Veðurstofunnar. Talnasúpu má finna í viðhenginu. Þetta var mikið slysaár á sjó og er margskonar slysfara ekki getið í þessum pistli - eitthvað af því sem ekki er getið kann að hafa tengst veðri. 

Febrúar var vondur og illviðrasamur, snemmsumarið mjög kalt og sérlega kalt var í nóvember og desember. Janúar var aftur á móti sérlega hlýr, en nokkuð umhleypingasamur. Í mars var hagstæð tíð eystra, en umhleypinga- og úrkomusamt vestanlands. Apríl var hagstæður lengst af. Maí aftur á móti óhagstæður gróðri og júní sérlega kaldur og heldur óhagstæður. Júlí var hagstæður og grasspretta góð - en ekki var hlýtt. Ágúst var heldur votviðrasamur, en samt ekki talinn óhagstæður. Næturfrost spilltu kartöfluvexti. September var votviðrasamur um landið vestanvert, en annars var tíð talin hagstæð - þrátt fyrir eitt óvenjulegt illviðri. Október var hagstæður. 

Kortið sýnir meðalhæð 500 hPa-flatarins (heildregnar línur), þykkt (daufar strikalínur) og þykktarvik (litir) í janúar 1973. Þetta er einn af fimm hlýjustu janúarmánuðum allra tíma hér á landi.  

Ingibjörg í Síðumúla segir af janúar: Óvenju hlýr og snjóléttur. Jörð klakalaus með öllu.

Tíminn segir 7. ov 9. janúar af flóðum í Borgarfirði, þau voru þó mun minni en árið áður. Talsverð flóð urðu einnig í Eyjafirði og vestur á Fjörðum.

Erl—Reykjavik. Það er ekki ný bóla, að Hvítá og Norðurá í Borgarfirði vaxi, svo að um muni. Mega menn minnast flóðanna sem urðu í byrjun árs í fyrra. Nú er áramótaflóðið komið í árnar, þótt fjarri fari því, að það jafnist á við flóðið í fyrra. Veldur þessu hláka ofan á þau fannalög, er voru til fjalla. Mikið vatn hefur hlaupið í Ferjukotssíki, svo sem oft ber við þegar Norðurá vex til verulegra muna, og flæddi þar yfir veginn. Hann hafði þó lítið grafist, og ekki var vatnið dýpra en svo í gær, að hann var fær fólksbilum. ... Annars staðar á landinu hafa sums staðar orðið talsverðir vatnavextir, og dæmi eru um skemmdir á vegum. Var það einna helst af því, tagi er blaðið hafði spurnir af, að á Þelamörk í Eyjafirði grófst vegurinn sundur, en við þær skemmdir var búið að gera til bráðabirgða í gær. Í Skagafirði flæðir iðulega yfir þjóðveginn í hlákum að vetrarlagi og svo er raunar víðar.

[9.] Erl—Reykjavik. Flóðin, sem kaffærðu vegi um helgina, voru sjötnuð í morgun, en víða hafði runnið úr vegum og voru þeir sums staðar ófærir með öllu. Minni háttar vegaskemmdir urðu um allt land, en Eyjafjörður virðist þó hafa orðið verst úti. Eins og fram hefur komið voru flóðin langmest í Borgarfirði hjá Hvítárvöllum og Ferjukoti. Þó hefur oft sést meira vatn á þeim slóðum en nú var, og er í því sambandi skemmst að minnast flóðanna miklu fyrir ári síðan, en þá var Ferjukotsbær aðeins á smáhólma í öllum vatnselgnum. Vatnið þarna var komið í farveg sinn í gærmorgun, og var þá strax fært öllum bilum, en unnið var að lagfæringum í gær. Þarna gróf ekki mikið úr veginum og voru það einungis smærri skörð, sem fylla þurfti.

Vestur í Dýrafirði varð úrrennsli vega öllu stórkostlegra, en þar var í gær, nánast ófært fyrir fjörðinn. Hið sama mátti segja um veginn í Önundarfirði en þar voru stór skörð höggvin í veginn.

Norður í Svarfaðardal flæddi áin yfir veginn hjá Hrísatjörn, en það telst nær árviss viðburður, að sögn Hilmars Daníelssonar, sveitarstjóra á Dalvik. Flóðið var sjatnað í gærmorgun, en hafði aldrei verið mikið, t.d. sagðist Hilmar hafa ekið veginn þar á fólksbil um það leyti sem vatnið stóð hæst. Mestu skemmdirnar urðu, eins og áður segir, í Eyjafirði og Hörgárdal. Sunnan við Krossastaði á Þelamörk tók veginn af á nokkrum kafla, en við hann var gert á sunnudag og var þar fært í gær. Hjá Laugarbrekku í Hrafnagilshreppi grófst vegurinn á alllöngum kafla, og varð þar ófær, en fram hjá því mátti komast með því að fara heim í hlað á Kristnesi og þar í gegn. Á þessu svæði var unnið að viðgerð í gær. Í Öngulsstaðahreppi í austanverðum Eyjafirði urðu einnig miklar vegaskemmdir hjá Höskuldsstöðum og Garði. Þar var með öllu ófært í gær, en unnið að viðgerð, og stóðu vonir til að fært yrði þarna um í dag. Þá mun skriða hafa fallið hjá Flögu í Hörgárdal og lokað veginum þar, og var hann ófær, er siðast fréttist. Þá urðu viða um land minni áttar skemmdir, eins og áður sagði, en ekki svo að vegir lokuðust. Skemmdir þessar urðu að sjálfsögðu mest vegna asahláku og mikillar rigningar, en vegir eru nú mjög viðkvæmir sökum frostleysis í jörð. Þeir þola því, mun verr en vanalega, ósköp venjulega leysingu, og verða að láta undan vatnsþunganum. Flestar eru skemmdir þessar, þar sem grefur út frá ræsi, en einnig þar sem rennur úr brattri hlíð yfir veg eins og t.d. á Vestfjörðum.

Þjóðviljinn segir 13.janúar frá sjávargangi á Ísafirði:

Ísafirði 1l/l. Í nótt gerði hér hávaðarok af suðaustan en snerist síðan í sunnan- og suðvestanátt. Á háflæðinu um hádegisbilið í dag gerði svo mikinn sjógang hér á Pollinum að sjór gekk yfir Hafnarstrætið og út í þvergötur og kirkjugarðurinn og túnið kringum sjúkrahúsið fylltist af drasli er sjórinn skolaði með sér. Þegar brimið skall á bólverkinu gekk sjórinn yfir tveggja hæða hús sem standa sunnanvert við Hafnarstrætið og fylltust kjallarar þeirra af sjó. Einnig kom sjór í kjallara nokkurra húsa norðanvert við Hafnarstrætið. Þetta er kallað Básarok hér, en það dregur nafnið af klettum sem eru hér út með firðinum. Flug hefur legið niðri síðan á sunnudag vegna veðurs og á sunnudag hafði ekki verið flogið síðan á fimmtudag. Ísfirðingar eru mjög óánægðir með samgöngur og telja að Flugfélagið geti gert betur, enda þótt veður hamli við og við. Þá koma strandferðaskip ekki nema hálfsmánaðarlega. Hér var gífurlegt fannfergi, en nú hefur verið asahláka í vikutíma og allur snjór horfinn úr bænum. —Gisli.

Til þess var tekið að fært var yfir Fjarðarheiði. Tíminn 18.janúar:

KJ—Reykjavik. — Það er ekki algengt, að fólksbílar sunnan af fjörðum séu á ferðinni á Seyðisfirði um hávetur, en sú er nú raunin um þessar mundir, sagði Ingimundur Hjálmarsson á Seyðisfirði í gær. Fjarðarheiði var rudd á dögunum, og hefur verið fær öllum bílum síðan. Telst þetta til algjörra undantekninga, en svo er veðurfarinu fyrir að þakka, að heiðin er nú fær. Í fyrravetur var farið fyrir heiðina á bilum að vetrarlagi, en venjan hefur verið sú undanfarin ár, að Fjarðarheiði hefur verið lokuð frá því fyrir jól og fram á vor. Ef ekki hefur verið snjór til trafala, hefur heiðin verið ófær vegna aurbleytu. Mestan hluta vetrarins hafa Seyðisfirðingar og aðrir því þurft að skrönglast til og frá kaupstaðnum í snjóbilum, og allir aðdrættir ofan af Héraði hafa einnig farið fram með snjóbílum.

Þann 23.janúar hófst eldgos í Heimaey. Hungurdiskar hafa áður fjallað um veðrið í gosbyrjun - og verður það ekki endurtekið hér. Mikil heppni var þá yfir íbúum Vestmannaeyja. 

Óróleg tíð var til sjávarins og brimasamt. Tíminn 24.janúar:

[Höfn í Hornafirði] Hér hefur verið hafátt að undanförnu og mesti sjógangur, og á föstudaginn og laugardaginn lá Hekla hér inni, af því að hún komst ekki út um ósinn, en Esja lónaði fyrir utan, því að hún komst ekki inn, sagði Aðalsteinn Aðalsteinsson, fréttaritari Tímans í Höfn í Hornafirði í gær. Þessa daga var svo vont í sjóinn hér á Suðausturlandi, að Esja gat ekki heldur lagst að bryggjum hér í næstu höfnum austan við okkur.

Ingibjörg í Síðumúla segir af febrúar: Mjög raka- og umhleypingasamur. Úrkomur tíðar. Samgöngur hafa því verið erfiðar vegna snjóa, sérstaklega seinni hluta mánaðarins. Oft hefur orðið að hjálpa bílum áfram. Sumstaðar er ófært heim að bæjum og hefur því víða þurft að flytja mjólk í veg fyrir mjólkurbílana. 

Veðráttan segir frá því að 1.febrúar fórst bátur frá Sandgerði og með honum fjórir menn. Aðrir bátar lentu í erfiðleikum á sömu slóðum.

Mikla illviðrasyrpu gerði milli 10. og 20. febrúar. Mjög djúp lægð kom að landinu þann 10. og fór austur fyrir, hægði þar á sér og hreyfðist til norðurs og síðar suðvesturs skammt fyrir austan land. Varð úr mikið norðanillviðri. Furðufljótt varð síðan í næstu tvær lægðir, en þær ollu báðar allmiklum útsynningi 16. og 17. Tjón varð þó mun minna í þeim veðrum heldur en því fyrra.  

Hér má sjá línurit sem sýnir lægsta þrýsting á 3 klst fresti á landinu dagana 8. til 21. febrúar (rauð lína). Bláu súlurnar sýna mun á hæsta og lægsta þrýstingi á landinu. Allgott samband er á milli þessa munar og vindhraða. Þann 8. og 9. var vindur hægur, en síðan hvessti af austri og suðaustri þegar lægð nálgaðist. Minni vindur er við lægðarmiðjuna, en síðan gekk í mjög hvassa norðanátt sem stóð samfellt á fjórða sólarhring.

Lægðin nálgast landið aðfaranótt 11. febrúar. 

Síðdegis þann 13. var lægðin búin að fara hring fyrir austan land og veðrið um það bil að ná hámarki. Það gekk síðan ört niður eftir hádegi þann 14. eins og sjá má á línuritinu fyrir ofan. Blöðin birt fréttir af veðrinu. Fyrst eru þó fréttir af snjóþyngslum sem brutu skíðaskála nærri Skagaströnd. Tíminn 10.febrúar:

JJ — Höfðakaupstað. — Enginn getur farið á skíði nema snjór falli, og enginn, sem skíðaíþrótt iðkar, amast við dálitlum vetrarsnjó. En svo getur komið fyrir, að fannalögin verði svo mikil, að þau valdi óskunda, jafnvel skíðamönnunum sjálfum Það hefur gerst hér. Uppi í Spákonufellsborginni ofan við kaupstaðinn er skíðaskáli. Í snjóalögunum miklu fyrr í vetur lagðist á hann afarmikil fönn, og varð þunginn svo mikill, að þakið brotnaði undan honum.

Veðrið bar upp á helgi þannig að engar fréttir eru í blöðum fyrr en á þriðjudag 13. Tíminn  segir þá frá:

GS, Ísafirði — Aðfaranótt sunnudags [11.] byrjaði að snjóa hér á Ísafirði með feiknakrafti, og um hádegi í gær skall hér á ofsaveður úr norðaustri. Í gærmorgun var veður farið að lægja, en gífurleg ófærð er hér í bænum. Loka varð öllum skólum og hér fóru engir til vinnu nema þá helst á skíðum. Allir Bolungavikurbátarnir leituðu hér skjóls í veðrinu, og skip leituðu hér hafnar. Vélbáturinn Brynjólfur AR-4 var að koma úr lengingu frá Akureyri þegar veðrið skall á. Þegar báturinn var á móts við Horn fékk hann á sig mikinn brotsjó og við það fylltist brú bátsins. Sjórinn náði til að flæða niður í vélarrúm og íbúðir, og við það fóru öll viðkvæm rafmagnstæki úr sambandi. Vélbáturinn Hegranes fór á móti Brynjólfi til hafnar og gekk sú ferð vel. Í gær var svo gert við öll tæki Brynjólfs og tjónið af brotsjónum mun ekki hafa verið mjög mikið.

Eins og vænta mátti, féll snjóflóð í fannferginu. Kom það frekar innarlega í bænum, féll þar niður á milli húsa, og fór yfir gæsabú, sem þar er, og drap fjórar gæsir. Þá braut snjóflóðið einn háspennustaur.

Morgunblaðið segir einnig frá 13.febrúar (og gerir furðulítið úr veðrinu í inngangi):

Stórviðrið sem gekk yfir landið í fyrradag og í gær, olli minna tjóni en búast hefði mátt við. Bilanir á síma- og raflínum vorn smávægilegar, ekki var um neitt tjón á öðrum mannvirkjum að ræða, svo að Morgunblaðinu sé kunnugt um, og þar sem bátar lágu víðast hvar í höfn yfir helgina var minna um að bátar lentu í erfiðleikum en hefði getað orðið. Stórviðrið byrjaði á Vestfjörðum seinni hluta sunnudagsins og var vindur af norðaustri og komst upp í 10—12 vindstig. Veðrið barst síðan austur, þannig að í gærkvöldi var hægur vindur á Vesturlandi, en norðvestanstormur, 9 vindstig að jafnaði á Norðausturlandi, og náði vestur í Grímsey. Þessu veðri fylgdi 8—9 stiga frost víðast hvar og var kælingin það mikil, að samsvaraði 30—40 stiga frosti í logni. Rafmagnsbilanir voru ekki ýkja miklar, samkvæmt upplýsingum Baldurs Helgasonar, rafveitustjóra hjá Rafmagnsveitum ríkisins, en þær voru erfiðar viðureignar, því að veðrið gerði mönnum mjög erfitt fyrir með viðgerðir. Helsta bilunin varð á Vestmannaeyjalínunni, neðarlega á Landeyjasandi, skammt þar frá, sem dælustöðin fyrir Vatnsveitu Vestmannaeyja er og stöðvuðust því dælumar í um sólarhring, frá miðjum sunnudegi fram á miðjan dag í gær. Víða urðu nokkrar truflanir, bæði af völdum samsláttar og ísingar, en ekki var um neinar stórfelldar bilanir að ræða, svo að heitið gæti. Símalínur stóðust líka stórviðrið að mestu og þær bilanir, sem urðu, voru ekki alvarlegar, að sögn Ársæls Magnússonar, yfirdeildarstjóra hjá Landssímanum, en erfiðar viðureignar í þessu veðri og ekki hægt að gera við þær fyrr en það lægir. Í gærkvöldi var sambandslaust á þremur stöðum, á Raufarhöfn, á Hólmavík og inni í Ísafjarðardjúpi. Einnig var um að ræða línubilanir á Snæfellsnesi og í Barðastrandarsýslu, en þar var þó ekki sambandslaust. Ekki var vitað til þess að síma- eða rafmagnsstaurar hefðu brotnað í þessu veðri, og var það á allan hátt mun vægara línulögnunum en aftakaveðrið, sem gerði í lok október s.l., er miklar skemmdir urðu á síma- og raflínum og staurum.

Samkvæmt spá Veðurstofunnar í gærkvöldi var búist við litlum breytingum á veðrinu í dag frá því sem var í gær, enda er lægðin, sem veðrinu olli nú orðin það stór, að hún hreyfist lítið úr stað. Hún var óvenjudjúp eða 945 millíbör, og var stormurinn því svo mikill sem raun bar vitni.

Hér fara á eftir frásagnir fréttaritara Mbl. á þremur stöðum á landinu af veðrinu og afleiðingum þess á þessum stöðum, sem eru Stykkishólmur, Akureyri og Keflavik.

Stykkishólmi, 12. febrúar. Ofsaveður var hér í gær og í nótt, rok og stórhríð brast á um sexleytið í gær. Rafmagnsvírar slógu saman og varð því rafmagnið óvirkt af og til. Lítil not hafði fólk af kvikmyndinni í sjónvarpinu og varð að hafa vakt á rafstöðinni, vegna þessara truflana. Í nótt slitnaði mb. Gyllir, 26 lesta bátur, upp í höfninni og fór á land á klettarif og brotnaði þar talsvert. Aðrar skemmdir urðu ekki á bátum. — Fréttaritari.

Akureyri, 12. febrúar. Hér skall á glórulaust moldviðri um tíuleytið í morgun með mikilli veðurhæð, fannkomu og frosthörku. Lengi dags var tæpast hægt að segja, að sæi milli húsa. Kennsla var felld niður um hádegi í gagnfræðaskólanum og barnaskólum bæjarins og bílar áttu í erfiðleikum víða um bæinn vegna slæms skyggnis og sums staðar vegna ófærðar. Rennsli Laxár í Þingeyjarsýslu snöggminnkaði í morgun og raforkuvinnsla þar með og hefur verið lengi dags um 2/3 af venjulegri raforkuvinnslu. Dísilstöðvarnar á Akureyri, Húsavík, Raufarhöfn og Hjalteyri hafa verið í gangi og framleitt eftir fremstu getu, en þó hefur orðið að skammta rafmagn á orkuveitusvæði Laxár frá því um hádegi. Svæðinu er skipt í þrennt og hvert hverfi fær rafmagn í fjórar stundir í senn, en er rafmagnslaust í tvær stundir þess á milli. Lítið hefur frést af ferðum manna um þjóðvegi í nágrenni bæjarins, enda má gera ráð fyrir að þeir séu flestir ófærir. 50—60 manna hópur unglinga úr Æskulýðsfélagi Akureyrarkirkju var við Vestmannsvatn um helgina og lagði af stað heimleiðis síðdegis í gær, en eftir sjö tíma barning komst hópurinn með hjálp jarðýtu í heimavistarskólann á Stóru-Tjörn í Ljósavatnshverfi og hefur látið fyrirberast þar í dag. — Sv.P.

Keflavik, 12. febrúar. Í nótt um kl.03 slitnaði mb.Skjöldur RE 8 frá hafnargarðinum í Njarðvíkurhöfn. Enginn var um borð í bátnum, en þrír skipverjar voru að reyna að komast um borð í mb. Valþór, sem einnig lá við hafnargarðinn, en ófært var að komast um borð vegna stöðugrar og mikillar ágjafar yfir hafnargarðinn. Um kl.04:15 hitti svo Keflavíkurlögreglan þessa þrjá skipverja uppi á veginum, þar sem þeir voru að reyna að ná í bíl til þess að tilkynna um strand bátsins. Báturinn liggur nú í fjörunni á Fitjum, milli Ytri- og Innri-Njarðvíkur, og má búast við frekari skemmdum á bátnum, því að sjaldan er kyrr sjór í þeirri höfn. Skjöldur er 47 lestir að stærð, smíðaður í Danmörku 1955. Eigandi er Skjöldur h.f. í Reykjavík. — hsj.

Í þessu veðri fórst vélbáturinn Sjöstjarnan. Lengi höfðu menn von um að einhverjir hefðu komust af þannig að þessi atburður er fjölmörgum mjög minnisstæður. Tíminn segir frá 13.febrúar:

Þrátt fyrir víðtæka leit í sjó og úr lofti af tveim gúmmíbjörgunarbátum, sem í eru 10 eða 11 manns, af vélbátnum Sjöstjörnunni KE-8 hafa þeir ekki fundist. En báturinn sökk kl. 14 s.l. sunnudag um 100 sjómílur suðsuðaustur af Dyrhólaey. Vitað er að allir, sem um borð voru komust í björgunarbátana og heyrðist í neyðartalstöðvum þeirra rétt eftir að Sjöstjarnan sökk, en síðan heyrðist ekkert, bátarnir finnast ekki þótt leitarskip hafi verið fljót á staðinn. Sjöstjarnan var á leið frá Færeyjum. Um borð voru fimm Íslendingar, þar af ein kona, eiginkona skipstjórans, og fimm eða sex Færeyingar, sem eru á leið til Íslands til að vera hér á vertíð.

Erl-Reykjavik. — Eftir margra vikna sumartíð hefur Vetur konungur tekið völdin í sinar hendur að nýju, svo sem menn hafa orðið varir við um helgina. Þó að Reykvíkingum hafi sjálfsagt þótt blása kalt í gær og fyrradag, fengu aðrir landsmenn að kenna öllu óþyrmilegar á kjúkum karls, einkum þó þeir, sem á norðanverðu landinu búa. Tíminn hafði í gær samband við nokkra af fréttariturum sinum, sem töldu þetta veður svo sem ekkert verra en menn ættu að venjast á miðjum vetri á Íslandi. Hvergi fréttist heldur af tjóni af völdum veðursins, en skólum var lokað nokkuð viða, og umferð tepptist að sjálfsögðu meira og minna. Svavar Jóhannesson á Patreksfirði sagði, að alla helgina hefði þar verið vonskuveður, og í gær og fyrradag var þar mikil hríð með 10 stiga frosti og hvassviðri af hánorðri. Allt var þar orðið ófært og ekki þýddi að hugsa til moksturs að óbreyttu veðri, sagði Svavar. Veðrið var síðdegis í gær farið að lægja nokkuð, en snjókoman hélst.

Í Bolungavik hefur verið vitlaust veður frá því síðdegis á laugardag, sagði Kristján Júlíusson okkur í gær, en þá var veðrið farið að lægja nokkuð. Héldi því áfram taldi Kristján, að bátar þeirra Bolvíkinga, sem farið var með til Ísafjarðar, þegar hann skall á, myndu halda heimleiðis aftur undir kvöldið. „Hliðin” lokaðist fljótlega eftir að veðrið hófst, en hún verður mokuð strax og lægir, taldi Kristján, en byrjað var að ryðja snjó af götum bæjarins í gær. Þá urðu og miklar rafmagnstruflanir í Bolungavik, og fór rafmagn af í fyrrinótt, en um hádegi í gær, var það komið aftur, og hélst stöðugt eftir það. —

Hér er ekkert vitað um færð, en ég held að allt hljóti að vera að lokast, og enginn hefur reynt að hreyfa sig, sagði Jónas Jónsson á Melum í Hrútafirði, er við ræddum við hann í gær. Holtavörðuheiði var farin á sunnudag, en í gær var ekki vitað um neinn, sem á hana hafði lagt, enda veðurhæðin mikil og mikið kóf. — Við vorum rétt búin að halda þorrablót í Staðarskála, sagði Jónas, enda jafngott að vera sloppin með það, svo að veðrinu tækist ekki að fresta því, eða eyðileggja fyrir okkur. Við erum nefnilega á allan hátt háð veðurfarinu hér í dreifbýlinu, eins og reyndar fleiri.

Á Skagaströnd var aftakavedur, að sögn Jóns Jónssonar fréttaritara okkar þar. Veðrið skall á eins og hendi væri veifað með mikilli veðurhæð, en snjókoman var ekki mikil, og flestar leiðir færar síðdegis í gær, að því er Jón taldi. Suðri var í höfninni er veðrið skall á, og þurfti að færa hann á milli bryggja, sem gekk slysalaust, enda þótt mikil ólga væri í sjó, og litlu hefði mátt muna svo að illa færi. Vestri var í vandræðum úti fyrir og vantaði miðun. Auk þess var skipið með vondan farm, eða plastkassa frá Noregi, þar af nokkuð á dekki. Tók því skipið mikið á sig og ísing var nokkur. Það varð úr, að Örvar fór út til að miða Vestra og reyndist hann þá vera úti á Skagagrunni, en því þurfti Örvar út, að höfðinn truflaði samband inn á höfn. Vestri kom svo upp undir land og lagðist í var. Svo illa tókst til að rafmagnið fór af Skagaströnd í miðjum Brekkukotsannál, og misstu því menn þar af 15-20 mínútum úr myndinni. Vonast þeir til að myndin verði endursýnd sem fyrst aftur, enda séu áreiðanlega margir til að styðja þá í þeim málum. Guttormur Óskarsson á Sauðárkróki, sagði að þar gæti ekki kallast kaffönn, þó að mikið væri búið að snjóa. Færð væri orðin erfið, og hefði hann ekki frétt af því að bílar hefðu komið framan úr sveit, en þar gæti það einnig ráðið um, hve hvasst væri og blindað, svo að vart sæi út úr augum í kófinu. Hér eru flestar götur ófærar, og ófært inn til Akureyrar, sagði Hilmar Daníelsson á Dalvik, en þar skall á norðan ofsaveður um fimmleytið í fyrradag, en var heldur farið að lægja undir kvöldið í gær. Rafmagnsskömmtun ríkti þar, eins og viðar á orkuveitusvæði Laxárvirkjunar, en í Laxá urðu einhverjar rennslistruflanir.

Á Húsavik ríkti bara ósköp venjuleg norðlensk stórhríð, eins og fréttaritari okkar, bormóður Jónsson, komst að orði í gær. Þar var áttin norðaustanstæð, og bærinn því að nokkru í skjóli, og kyrrð á höfninni. Ekki var Þormóði kunnugt um neitt tjón þar, frekar en mönnum, sem við ræddum við á öðrum stöðum, og mjólkurbílar höfðu komið úr lágsveitunum í gærmorgun. Á Snæfellsnesi og við Breiðafjörð var vonskuveður alla helgina, en þar höfðum við ekki spurnir af neinum sköðum frekar en annars staðar á landinu. Þá var í gær símasambandslaust við landið norðaustan og austanvert, en undir kvöldið var það viðast komið í lag. Að sjálfsögðu lágu bátar í höfnum allt land, þar sem óveðrið ríkti, og er því kyrrð á loðnumiðunum, og víðar, þar sem menn eiga allt sitt undir veðri.

JGK-Reykjavik. Í fyrrinótt slitnaði 47 tonna bátur Skjöldur RE 80 frá bryggju í Njarðvík. Enginn var í bátnum, sem rak upp í fjöru skammt frá og strandaði þar. Veður hefur verið slæmt á þessum slóðum og í gær var ekki vitað um skemmdir á bátnum, en þó höfðu menn góðar vonir um, að þær hefðu ekki orðið verulegar og að unnt yrði að bjarga honum, ef veður lægði. Skjöldur, sem hét áður Þorlákur 2., er eikarbátur smíðaður í Danmörku 1955. Eigandi bátsins er Skjöldungur h/f i Reykjavik.

Tíminn segir 14.febrúar frá meiri vandræðum:

Ofstopaveður af norðri hefur verið um nær allt land undanfarin dægur, stórhríð með mikilli fannkomu um nyrðri hluta landsins og frost átta til tíu stig. Í gær var hvassast á Vestfjörðum, víða ellefu vindstig, tíu í Reykjavik, en átta til tíu norðan lands og austan. Viðbúið er, að svipað veður verði enn um hríð, og sagði Páll Bergþórsson veðurfræðingur að tæpast væri þess að vænta, að norðanrokið lægði fyrr en á fimmtudag [15.]. Samgöngur liggja allar niðri í heilum landshlutum, fólk er veðurteppt hópum saman, skólar lokaðir í sumum bæjum og kauptúnum og miklar truflanir eru á raforkuvinnslu. Tólfti hluti venjulegrar orkuvinnslu.

Þó—Reykjavík. — Rafmagn er nú skammtað á öllu svæðinu frá Dalvik til Raufarhafnar, en það er orkuveitusvæði Laxárvirkjunar. Krapastíflur byrjuðu að myndast í Laxárdal í fyrrinótt, og við það minnkaði rafmagnsframleiðsla Laxárvirkjunar úr 12.000 kílóvöttum, sem er meðalframleiðsla virkjunarinnar, í 6.000 kílóvött. „Svo var það klukkan rúmlega fjögur í gærdag, að stór og mikil krapastífla í Laxárdal, brast og við það fylltust inntakslón Laxárvirkjunar. Við þetta versnaði ástandið mjög og í gærkvöldi var framleiðsla virkjunarinnar ekki nema eitt til tvö þúsund kílóvött”, sagði Knut Otterstedt rafveitustjóri í samtali við blaðið í gær. Hann sagði, að ástandið gæti enn versnað, því búast mætti við að önnur krapastífla í Laxárdal brysti og ef það gerðist væri virkjunin að mestu leyti óvirk. Annars er von til þess, að vélar virkjunarinnar vinni á krapanum með tíð og tíma, og þá eykst rafmagnsframleiðslan hægt og sígandi. Þegar við ræddum við Knut, sagði hann, að veðrið væri síst betra, en það hefði verið í fyrradag, og veðurhæðin væri meiri. Í gærmorgun var farið að skammta rafmagnið og er orkuveitusvæðinu skipti niður í þrjú svæði. Hvert svæði fær rafmagn í fjóra tíma, og síðan er rafmagnslaust í tvo tíma. Knut sagðist vilja taka það fram, að ekkert mætti út af bregða til þess, að rafmagnsskömmtunin færi úr skorðum, svo mikið álag væri nú á kerfinu.

Hér á Akureyri eru allir vegir ófærir og sömu sögu er að segja úr næstu byggðarlögum. Hingað hefur engin mjólk borist í dag, en í morgun lagði ýta af stað frá Dalvik með mjólkursleða í togi, og er hún ekki enn komin, sagði Erlingur Davíðsson á Akureyri, er við ræddum við hann á fjórða tímanum í gær. Hann sagði að glórulaus hríð væri búin að vera á Akureyri í tæpa tvo sólarhringa og að frostið væri nú 10 stig. Vegir á Akureyri mega nú heita ófærir og þótt snjóruðningstæki séu stanslaust að verki, hefur það lítið að segja. Helst er það, að menn geta brotist áfram á jeppum. Fólk hefur verið í vandræðum með að komast til vinnu og menn úr flugbjörgunarsveitinni hafa aðstoðað fólk við að komast áfram, meðal annars hafa þeir komið starfsfólki sjúkrahússins á vinnustað og af. Kennsla í gagnfræðaskólanum og barnaskólanum hefur legið niðri í tvo daga. Þó sagði Erlingur, að hann hefði frétt, að engin mjólk hefði komið til Húsavikur í gær, nema hvað reyna átti að nálgast mjólk úr Reykjahverfi, en óvist var talið að það tækist.

Snjóflóð í Dalsmynni. Menn sem þurftu nauðsynlega að komast til Akureyrar frá Húsavik og viðar úr Þingeyjarsýslu í gær, ætluðu að komast í gegnum Dalsmynni. Þegar mennirnir áttu skammt eftir að Skarði í Dalsmynni, var á vegi þeirra mikið snjóflóð, sem fallið hafði á veginn, sunnan við Skarð á 170 metra kafla. Urðu því mennirnir að snúa við og dvelja þeir núna í Stórutjarnarskóla i Ljósavatnshreppi.

Skólum frestað á Austurlandi. Hér hefur ekki sést á milli húsa i allan dag, og hefur svo verið síðasta sólarhringinn sagði Hilmar Thorarensen á Eskifirði. Hann sagði, að veðrið hefði skollið á í gærdag og í fyrrakvöld var svo hvasst á Eskifirði, að menn, sem voru að koma úr vinnu, urðu að styðja hvorn annan, ef þeir áttu að standa á fótunum. Í gærmorgun varð að nota snjóbíl til að flytja fólk til vinnu í frystihúsið og í síldarverksmiðjuna, og er þetta í fyrsta skipti, sem snjóbil þarf til að flytja fólk á vinnustað á Eskifirði. Nokkrir loðnubátar liggja í höfn á Eskifirði, en margir bátar, sem þar lágu, létu úr höfn í fyrradag til leitar að áhöfn Sjöstjörnunnar frá Keflavik. Benedikt Guttormsson í Neskaupstað sagði, að þar væri búin að vera iðulaus stórhríð í tæpa tvo sólarhringa og frostið væri 12 stig. Mikil snjókoma hefur fylgt þessu veðri en snjó hefur ekki fest verulega, þar sem hann hefur fokið jafnóðum í átt til sjávar. Kennslu var aflýst i barnaskólanum í Neskaupstað í gær, þar sem ekki var talið ráðlegt að láta börn fara ein í skólann.

JGK-Reykjavik. — Er blaðið hafði samband við fréttaritara sinn á Ísafirði, Guðmund Sveinsson, síðdegis í dag, var þar iðulaus stórhríð. Í gær hafði veðrið lægt og var bjart veður í gær og nótt og fóru allir bátar á sjó. Þeir voru þó ekki komnir nema út i Djúpmynnið, þegar aftur brast á og sneru þá flestir við til hafnar. Þó héldu nokkrir áfram og munu þeir hafa lent í einhverjum erfiðleikum. Vitað var að Víkingur 3. frá Ísafirði hafði misst linu. Bátarnir voru á leið til hafnar, þegar við töluðum við Guðmund. Ófært er nú um allt nágrenni Ísafjarðar, bæði sakir ófærðar og dimmviðris. Lítilsháttar snjóskriða féll í Tunguskógi og tók með sér sumarbústað, en um annað tjón er ekki vitað í landi. Rafmagn hefur verið með eðlilegum hætti á Ísafirði.

Rafmagnsskortur. Stefán Eggertsson á Þingeyri sagði, að óveðrið hefði skollið aftur á seinnihluta nætur, eftir að hafa legið niðri um hríð, og í dag hefði verið þar iðulaus stórhríð. Laust fyrir hádegi féll snjóflóð við eyðibýlið Rauðsstaði við Arnarfjörð og braut fimm rafstaura. Rauðsstaðir eru næsti bær við Mjólkárvirkjun og er nú rafmagnsskortur á orkuveitusvæði hennar norðan Arnarfjarðar. Varastöðin biluð. Enginn bátur var á sjó frá Flateyri, þegar við höfðum tal af Trausta Friðbertssyni, fréttaritara okkar þar. Flateyrarbátar lögðu allir af stað til veiða, er vedur hægðist, en sneru við þegar brast á. Tvær díselstöðvar eru staðsettar á Flateyri, en svo óheppilega vill til, að sú sterkari, sem er 750 hestöfl, er biluð og var flutt til Reykjavikur í gær. Eru því Vestfirðingar verr undir það búnir að mæta rafmagnsskortinum en ella. Minni stöðin á Flateyri er í gangi, en sú er 450 hestöfl. Rafmagnslaust á Bolungavik „Héðan er litið gott að frétta,” sagði Kristján Júlíusson á Bolungavik. Bátarnir lögðu af stað á sjó, en sneru aftur nema Hafrún, sem er ekki komin að landi ennþá, en allt mun vera i lagi um borð. Þeir á Hafrúnu urðu fyrir veiðarfæratjóni í gær eða fyrradag og mun hafa ætlað að reyna að hafa uppi á þeim í dag, en það er ólíklegt að það hafi tekist. Það hefur verið glórulaust veður hér í dag og mestan part höfum við verið rafmagnslausir. Veðurhæðin hefur sennilega verið eitthvað um 7-8 vindstig.

ÞJ-Húsavik. Þriðjudag. Ekkert lát er enn á stórhríðinni, sem brast á seinni hluta sunnudagsins. Aðeins hefur þó dregið úr veðurhæðinni en snjókoma og dimmviðri hefur aukist. Í gær komust aðeins fjórir mjólkurbílar til Húsavikur. Mjólkurbílar úr Bárðardal, Ljósavatnshreppi og Mývatnssveit komust ekki með mjólk. Í dag verður reynt að sækja mjólk úr Reykjahverfi, en ekki er gert ráð fyrir, að mjólk berist til Húsavíkur í dag annars staðar frá. Fjöldi fólks er veðurtepptur í skólanum að Stóru-Tjörnum i Ljósavatnshreppi og hefur hafst þar við síðan á sunnudagskvöld. Stærsti hópurinn er um 70 skólabörn frá Akureyri, sem dvöldu í búðum kirkjunnar að Vestmannsvatni yfir helgina. Annað veðurteppt fólk í skólanum var ýmist á leið frá Akureyri til Húsavíkur, eða á leið úr Þingeyjarsýslu til Akureyrar, þegar veðrið skall á. Nóg húspláss er í skólanum, því að skólabörnin þar komust ekki í skólann úr helgarfríi sinu, utan börn frá Grenivik, sem voru komin í tæka tíð.  Húsvíkingarnir, sem dvelja í skólanum ætla að reyna að brjótast heim í dag með aðstoð snjóbils. Ekki er vitað hversu mikill snjór er á vegum og engin leið að kanna það að svo stöddu sakir dimmviðris.

Morgunblaðið segir 14.febrúar - að hluta til af sömu atburðum:

Aftakaveður geisaði enn á öllu landinu í gær, og kom það enn verr við aðra landshluta en Suðurland. Allir þjóðvegir eru nú ófærir, nema vegir út frá Reykjavík vestur á Snæfellsnes og austur í Vík í Mýrdal, innanlandsflug lá niðri í gær og rafmagnstruflanir og rafmagnsleysi gerðu víða vart við sig, einkum á Norðurlandi, þar sem raforkuframleiðsla Laxárvirkjunar var í lágmarki. Sunnanlands var farið að bera á tjóni af völdum veðursins, t.d. var talsvert um skemmdir á húsum í Mosfellssveit og á Kjalarnesi. Samkvæmt frásögn fréttaritara Morgunblaðsins á Akureyri var ennþá mjög hart veður þar í gær og mikil frostharka, en aðeins virtist vera farið að draga úr veðrinu í gærkvöldi. Rafmagnsskömmtun var ennþá á orkuveitusvæði Laxárvirkjunar og var orkuframleiðslan í Laxárvirkjun orðin mjög lítil síðdegis í gær, eftir að krapastífla hafði brostið og fyllt inntak virkjunarinnar. Orkuframleiðslan, sem venjulega er um 15.000 kílóvött á klukkustund, var komin niður i 1—2000 kílóvött, en í gærkvöldi var hún aðeins farin að aukast aftur. — Kennsla var felld niður í öllum skólum á Akureyri í gær, nema í Menntaskólanum, og viðast annars staðar á Norðurlandi var kennsla í skólum felld niður. Er ósennilegt, að hún verði hafin að nýju fyrr en rafmagnsskömmtun linnir, því að skólabyggingarnar, eins og flest önnur hús, þurfa rafmagn til að hægt sé að halda kyndingarkerfum gangandi. — Víða í Akureyrarbæ var talsverð ófærð á götum og fólksbílar áttu í erfiðleikum innanbæjar, en reynt var að halda helstu götum bæjarins opnum og notaðir við það snjóplógar og vegheflar. Björgunarsveit var í gærmorgun kvödd út til aðstoðar lögreglunni til að hjálpa við að koma öryggisþjónustufólki til vinnu, á sjúkrahúsinu og viðar.

Raunar má segja, að viðast hvar á landinu, nema sunnanlands, hafi ástand verið að mestu leyti svipað og á Akureyri. Fréttaritari Morgunblaðsins við Ísafjarðardjúp símaði, að þar hefðu orðið talsverðir fjárskaðar í óveðrinu. Veðrið skall mjög skyndilega á um miðjan dag á sunnudag og áttu mangir bændur fé úti, Tókst að ná flestöllu fénu í hús.

Tíminn heldur áfram 15.febrúar:

KJ—Reykjavik. — Það ætlar ekki af nýju Búrfellslinunni að ganga, því þegar til átti að taka í gær, var línan ónothæf, og þess vegna var orkuveitusvæði Landsvirkjunar rafmagnslaust í nærri fjóra tíma. Í nýju línunni eru fjórir vírar, og er sá fjórði svokallaður jarðvír. Þessi vír er efst á stálgrindamöstrunum, og það var hann, sem féll til jarðar undir Ingólfsfjalli í veðurofsanum í fyrrinótt. Lá vírinn m.a. á veginum, við vegamótin upp í Grímsnes og Biskupstungur hjá Selfossi. Fannst mörgum Sunnlendingnum það ógnvekjandi að sjá hvar vírinn hafði fallið á veginn, hvort sem það telst hættulegt eða ekki. Í frétt frá Landsvirkjun segir m.a. svo um þetta atriði: „Eins og áður hefur verið sagt í fréttum, var nýja Búrfellslinan prófuð í fyrri viku og reyndist vel. Þegar til átti að taka, var hún hins vegar ekki straumhæf eins og áður segir. Orsökin var sú, að jarðvír linunnar slitnaði undan Ingólfsfjalli, og stafar það af galla í hönnun á festingum jarðvírsins. Landsvirkjun hafði fyrir alllöngu bent verktakanum á þetta, og lofaði hann úrbótum eins fljótt og unnt væri. Því miður var þessum endurbótum ekki lokið, þegar framangreind bilun varð en áætlað er að nýja línan verði straumhæf innan sólarhrings. Það skal skýrt tekið fram, að lagningu nýju Búrfellslinunnar er enn ekki að fullu lokið, og er línan því algjörlega á ábyrgð verktakans. Hins vegar er og verður reynt að hafa línuna straumhæfa með stuttum fyrirvara, ef til hennar þyrfti að gripa, á meðan á fullnaðarfrágangi stendur”.

Orsök rafmagnsbilunarinnar á orkuveitusvæði Búrfellsvirkjunar var sú, að bilun varð í tengingu í spennistöðinni ofan við Geitháls, og þar með fékk svæðið enga orku frá Búrfelli. Ætlunin var þá að veita meiri orku á Sogslínuna, til að Reykjavik og nágrenni yrði ekki alveg rafmagnslaus, en þá vildi svo illa til að spennir brann yfir austur við Sog. Það stóðst svo á endum að viðgerð var lokið á báðum stöðunum um líkt leyti, en þá var líka búið að vera rafmagnslaust í nærri fjóra tíma meira og minna. Eins og venjulega, var litið um að íbúar á suðvesturhorni landsins heyrðu í Útvarp Reykjavik, meðan á straumleysinu stóð, og því hefði yfirvöldum gengið illa að koma áriðandi tilkynningu til helmings landsmanna í fjóra tíma. Aftur á móti má geta þess, að allan tímann hélt Keflavikurútvarpið áfram útsendingum sinum, enda eru vararafstöðvar á Keflavikurflugvelli, sem taka við ef Landsvirkjunarrafmagnið fer.

ÞÓ—Reykjavik. — Háspennulinan frá Laxárvirkjun til Akureyrar slitnaði um klukkan 00:30 í fyrrinótt. Rafveita Akureyrar hóf þá þegar stranga skömmtun, og átti að reyna að láta einn þriðja hluta bæjarins hafa rafmagn í einu. Þetta tókst ekki, þrátt fyrir það, að iðnfyrirtæki fengu ekki rafmagn. Varð að taka það til bragðs, að láta aðeins einn fjórða hluta bæjarins fá rafmagn hverju sinni í tvo tíma, og síðan var hver bæjarhluti rafmagnslaus í sex klukkustundir. Ekki tókst þetta samt nógu vel, og sum svæði voru að mestu leyti rafmagnslaus þar til viðgerð á háspennulínunni lauk klukkan fjögur í gær. Knútur Otterstedt, rafveitustjóri á Akureyri sagði í gærkvöldi, að háspennulinan hefði slitnað í austanverðri Vaðlaheiði. Voru menn sendir strax upp á heiði, og fundu þeir bilunina fljótlega. Þessir menn hófu þegar viðgerð, sem gekk vel, þrátt fyrir það að veður væri mjög slæmt.

KJ-Reykjavik. Hálf er óhrjálegt í mörgum húsum þegar rafmagnið fer. Það er ekki aðeins það, að ekki sé rafmagn í húsunum til ljósa og eldunar, heldur er þá ekki heldur hægt aö kynda upp húsin, þar sem olíukynding er, og sumstaðar verður líka vatnslaust. Þannig er þessu t.d. farið i sumum hlutum Garðahrepps eða í þeim húsum, sem hæst liggja. Dælurnar, sem dæla neysluvatninu í húsin, eru rafknúnar, og þar sem engin vatnsmiðlunartankur er fyrir vatnsveituna, verður fljótlega vatnslaust, ef rafmagnið svikul. Vatnsból hreppsins er skammt frá Vífilsstaðavatni, og þaðan þarf að dæla. Íbúarnir í Garðahreppi, sem búa í húsum, sem liggja hátt, sögðu Tímanum í gær, að af einhverjum orsökum þá kæmi kalda vatnið ekki aftur, fyrr en eftir dúk og disk, ef rafmagnið færi, og þannig var vatnið t.d. ekki komið um hádegið í gær, þótt rafmagnið hefði komið um klukkan tíu. Í ráði mun að reisa miðlunarvatnsgeymi í Garðahreppi, og ætti þá vatnsleysi í kjölfar rafmagnsleysis að vera úr sögunni.

ÞÓ-Reykjavik. — Langferðabíll frá Sæmundi í Borgarnesi fauk út af veginum rétt við Fiskilæk i Melasveit á tólfta tímanum á sunnudagskvöld. Langferðabíllinn var á leið til Borgarness, þegar þetta átti sér stað. Tiltölulega fáir farþegar voru í bílnum, sem valt niður fyrir veginn. Ökumaðurinn meiddist lítillega og var hann fluttur í sjúkrahúsið á Akranesi, en farþegar munu ekki hafa meiðst neitt að ráði.

Morgunblaðið segir af tjóni í pistli 15.febrúar:

Stórtjón varð í Mosfellssveit í óveðrinu í fyrrinótt. Mesta tjónið varð við nýja gagnfræðaskólann, sem þar er í smíðum, en víðar í sveitinni urðu skemmdir á mannvirkjum og eignum, að sögn fréttaritara Morgunblaðsins, Péturs Hjálmssonar. Pétur taldi, að milljónatjón hefði orðið á gagnfræðaskólanum í óveðrinu. Þar brotnuðu flest allar rúður á norðausturhlið skólans og með þeim afleiðingum að innveggur í skólanum hrundi vegna loftþrýstingsins, sem þannig myndaðist. Auk þess skemmdist þakið mjög verulega, því að pappi fauk af því, svo og þakgluggar. Víðar í sveitinni urðu töluverðir skaðar. Þakhlutar og bárujárn fauk af gömlum og nýjum húsum, auk þess sem mjög mikið var um rúðubrot vegna grjótfoks og veðurofsa. Raflínur slitnuðu víða í sveitinni þegar járnplötur fuku á þær Þá skemmdust gróðurhús víða í sveitinni. Þannig skemmdist nýtt gróðurhús að Reykjum, og einnig nokkur í Mosfellsdal, bæði á Laugarbóli og Dalshverfi. — Loks urðu skemmdir á allmörgum bílum þegar rúður brotnuðu og lakk rispaðist vegna grjót- og sandfoks.

Í stinningskaldanum undanfarið hefur eðlilega mikið mætt á Hitaveitu Reykjavíkur en hún varð fyrir tveimur skakkaföllum á síðasta sólarhring vegna rafmagnstruflana og varð því  talsverður skortur á vatni um tíma. Þó var vonast til þess að jafnvægi væri - að nýju komið í kerfið nú í nótt. Jóhannes Zöega, hitaveitustjóri sagði í viðtali við Morgunblaðið í gær, að starfsemi Hitaveitunnar hefði gengið eðlilega fyrir sig þrátt fyrir kuldann, þar til á þriðjudagskvöld, að rafmagnsbilun við Reyki olli því að Reykjavatnið fór út úr kerfinu og þá um leið varastöðvamar, sem eru einnig tengdar því kerfi. Þó tókst fljótlega að gera við þá bilun og var allt komið í eðlilegan gang um miðnætti. En um hálfsjöleytið í gærmorgun varð önnur rafmagnsbilun — nú uppi við Geitháls og við það stöðvaðist öll framleiðsla hitaveitunnar og safngeymarnir á Öskjuhlíð tæmdust. Að sjálfsögðu olli þetta því, að hiti fór af þorra húsa á höfuðborgarsvæðinu, en síðdegis í gær var þó framleiðslan komin í fullan gang nema helst í hluta gamla bæjarins, sem fær vatn sitt úr safngeymunum á Öskjuhlið. Jóhannes Zöega, hitaveitustjóri, kvaðst þó vonast til að komið yrði jafnvægi í veitukerfið með kvöldinu eða í nótt, ef ekkert óvænt gerðist og setti strik í reikninginn á nýjan leik.

Þórshöfn, 16.febrúar. — Síðastliðinn sunnudag [11.] gekk hér í norðan aftakaveður, sem stóð stanslaust í þrjá og hálfan sólarhring. Aðfaranótt þriðjudagsins [13.] var brimið orðið svo mikið að með ódæmum var. Sjö bátar voru bundnir við hafskipabryggjuna og daginn áður voru sjómenn búnir að binda þá eins vel og nokkur kostur var. Sjór gekk stöðugt yfir bryggjuna og virtist þar engum manni vært. Um kl.01:30 slitnuðu svo tveir bátar frá bryggjunni og rak þá mannlausa upp í stórgrýtta fjöru sunnanvert við kauptúnið. Mikil ísing hlóðst á þá báta, sem eftir urðu við bryggjuna og skömmu síðar hvolfdi einum þeirra undan þunganum og sökk hann þegar. Þegar hér var komið, tóku sjómenn það ráð, að róa á litlum báti þvert yfir höfnina til að freista þess að komast um borð í þá fjóra, sem eftir voru, því að einsýnt þótti að þeir myndu allir fara sömu leið. Þetta tókst vel og mátti ekki tæpara standa. Börðust sjómennirnir hvíldarlítið í sólarhring við að berja ísinn af bátunum, en þá fór veðrið að ganga niður. Bátarnir sem rak á land eru Fagranes ÞH 123, 50 lesta stálbátur og Skálanes ÞH 190, 36 lesta eikarbátur. Báðir þessir bátar voru nýlegir og er verðmæti þeirra á milli 30 og 40 milljónir króna. Þetta voru tveir stærstu bátarnir hérna og má því heita áð stoðunum hafi verið kippt undan atvinnulífi þorpsins í bili með þessum atburðum. Báturinn, sem sökk var Snætindur ÞH 120, 5 lesta trébátur, — Óli.

Tíminn segir 17.febrúar af snjóflóði á Ströndum og fleiri vandræðum af völdum veðursins:

GV-Bæ, Trékyllisvik. Að morgni s.l. sunnudags [11.] féll snjóflóð á véla- og vörugeymslu á Munaðarnesi og eyðilagði hana. Snjóað hafði töluvert að suðaustan um nóttina og kembt fram af brúninni og varð mikið snjóflóð í Munaðarneshlið og svo snjóflóðstunga heim við bæinn, þar sem vélageymslan var. Fyrir tveim árum féll snjóflóð á vélageymsluna á þessum sama stað, en ekki er vitað til að snjóflóð hafi fallið þarna nema í þessi tvö skipti. Í geymslunni var bili, dráttarvél og snjósleði, auk þess matvæli, svo sem kjöt, fiskur og fóðurvörur. Tjónið er ekki að fullu kannað, þó er talið að ekki hafi orðið varanlegar skemmdir á tækjum, en matvara og fóðurvörur skemmdust nokkuð. Um miðjan síðastliðinn sunnudag renndi snögglega á með aftakaveðri og snjókomu. Stóð það veður í fjóra daga, eða þar til í gær, að birti upp og hægði. Skemmdir urðu á símalínum og varð símasambandslaust um sveitina. Með herkjum tókst að koma símasambandi á milli bæja seint á miðvikudag. Slæmt samband var þó viða. Í gær átti að fá Björn Pálsson í sjúkraflug hingað norður til að sækja sjúkan mann. Leiðin á flugvöllinn á Gjögri var rudd í gær. Snjór var það mikill, að ekki tókst að ljúka því verki, enda líka komið vont flugveður í Reykjavik. Í dag er vestan rok og snjókoma. Verður því að biða með flug þar til veður og skilyrði batna.

ÓH — Gunnarsstöðum. Þórshöfn varð fyrir þungu áfalli í norðanveðrinu í byrjun vikunnar. Tvo stærstu bátana rak upp í fjöru, og er hætt við, að þeir séu gerónýtir, auk þess sem litill bátur sökk. Öðrum bátum, sem lágu við bryggju, tókst að bjarga með miklu áræði og harðfengi. Skarðið, sem höggvið hefur verið í bátaflotann, er mjög tilfinnanlegt, og mun meðal annars hafa í för með sér mikla atvinnuskerðingu á Þórshöfn í vetur. Það var síðastliðið sunnudagskvöld að á brast mikið norðanveður hér á Norðausturlandi, og færðist það í aukana er kom fram á mánudag, og gerði þá foráttubrim. Allur bátaflotinn á Þórshöfn lá við bryggju, og þegar veðrið herti, var farið að fjölga landfestum og treysta þær, ef það gæti bjargað bátunum. Að þessu var unnið fram á mánudagskvöld. Með kvöldinu gekk vindur meira til norðvesturs, og með kvöldflóðinu varð með öllu ófært niður bryggjuna, því að linnulaust gekk yfir varnargarðinn, svo að hún færðist i kaf. Hefði öllum verið bráður bani búinn, er þá hefðu ætlað að hætta sér þar fram. Menn áttu þess því ekki annan kost en biða átekta og sjá, hverju fram yndi. Á fjörunni á þriðjudagsnóttina slitnuðu tveir stærstu bátanna frá bryggjunni og köstuðust upp í fjöru. Annar þeirra var Fagranes, fimmtíu lesta stálbátur, smíðaður á Seyðisfirði árið 1969, eigandi Árni Helgason skipstjóri — mikið aflaskip, sem flutt hafði áttatíu lestir af fiski að landi frá áramótum. Hinn var Skálanes, þrjátíu og fjögurra lesta eikarbátur, smíðaður í Stykkishólmi 1970, eigendur Kjartan Þorgrímsson skipstjóri, Kristján Karlsson vélstjóri og fleiri. Sennilegt er, að hvorugur þessara báta komist aftur á sjó, þótt ekki verði sagt um það með fullri vissu, þar sem skoðunarmenn eru ekki enn komnir hingað. Þar að auki sökk við bryggjuna sex lesta bátur, Snætindur, eign Þorgríms Kjartanssonar, en þeir Þorgrímur og Kjartan eru feðgar. Tjón þessara manna er gífurlegt, sem og áhafnanna á bátunum og þorpsins alls. Litlanes, Geir, Björg og einn eða tveir til viðbótar — voru í bráðri hættu vegna hafrótsins. Var þá gripið til þess ráðs að manna árabát, sem gefinn var út í böndum og róið með, og tókst þannig með mesta harðfengi og við mikla áhættu að komast út í bátana, að nokkru leyti i vari við síldarverksmiðju, er þarna stendur. Voru þarna að verki bæði menn af þeim bátum, sem eftir héngu við bryggjuna, sem og þeim, er upp rak. Þegar var hafist handa um að brjóta klaka af bátunum og treysta festar. Var það þó ekki árennilegt verk í stórhríð og hörkufrosti og slíku hafróti, að holskeflurnar ginu yfir hafnargarðinum eins og í fjall sæi. Í þessum hamförum tepptust allar samgöngur, raflinur og símalinur biluðu. Hefur verið símasambandslaust milli Þórshafnar og Reykjavikur frá því á mánudaginn, þar til nú í morgun, sagði Óli Halldórsson á Gunnarsstöðum við Tímann í gær. Á fimmtudaginn var vegurinn frá Þórshöfn að Gunnarsstöðum ruddur, en í gær fór að hvessa á ný og allt orðið ófært aftur.

Svo eru fréttir af næstu veðrasyrpu, við leyfum okkur að leggjast í hrakningafréttir og fleira. Tíminn 20.febrúar:

Það var í hvassara lagi i Hafnarfirði í fyrramorgun [18.], þegar togarinn Haukanes slitnaði frá bryggju, þar sem hann lá við landfestar, rammlega bundinn. Það er raunar varla rétt að segja, að hann hafi slitnað frá. Það voru sem sé pollarnir, sem rifnuðu upp úr bryggjunni, þótt þeir sýnist allsterklegir. ... Skipið barst síðan að landi stuttan spöl og staðnæmdist með síðuna við grjótgarð framan við eina götu bæjarins. Haukanesið náðist út á flóði í gærmorgun og mun ekki mjög mikið skaddað.

Í norðaustan [hér er farið rangt með vindátt - vindur stóð af vestsuðvestri] rokinu aðfaranótt sunnudags s.l. [18.] gekk sjór yfir Skúlagötu og Ánanaust. Ekki var hægt að aka þessar götur þegar verst lét. Á Skúlagötunni var sjórótið svo mikið, að gangstéttarhellur á nyrðri gangstéttinni losnuðu og þeyttust allt yfir á gangstéttina hinum megin, en þarna er Skúlagatan svo breið að fjórar akreinar eru á henni. Á háflóðinu um nóttina var Ánanaust nær á kafi í sjó, og náði flóðið allt inn á enda Sólvallagötu. Talsvert af grjótinu í fjörunni rótaðist upp á veginn, sem varð óökufær. Á sunnudagsmorgun var unnið með ýtum og heflum frá borginni við að ryðja göturnar, og komst umferð um þær brátt í gott horf eftir að fjaraði út og storminn lægði.

GS — Ísafirði. Á Ísafirði og í nágrenni hefur verið stöðug ótíð síðustu tíu daga, nema á fimmtudag í fyrri viku [15.], og i dag, mánudag [19.]. Mikil snjókoma hefur verið og veldur snjórinn erfiðleikum. Ein flugvél kom á fimmtudaginn, en í dag, mánudag, komu fjórar flugvélar, og eru elstu blöðin, sem með þeim komu orðin tíu daga gömul. Á fimmtudaginn ætlaði 30 manna hópur nemenda úr gagnfræðaskólanum á Ísafirði að fara í skoðunarferð til Reykjavikur, og höfðu nemendurnir safnað fyrir fargjaldinu í vetur með ýmsum hætti. Helmingur hópsins komst með Flugfélagsvélinni, sem kom á fimmtudaginn, en hinir fimmtán voru beðnir að bíða á flugvellinum eftir vél, sem væri að koma, en hún kom aldrei, þrátt fyrir indælisveður á Ísafirði. Skólastjórinn, Jón Ben, beið allan daginn úti á flugvelli, en hópurinn sem komst með flugvélinni, var í reiðileysi í Reykjavik. Við vitum, að það er erfitt að fljúga, en okkur finnst óþarfi að láta þetta henda.

Það blés heldur napurt um fólkið sem lagði af stað yfir Holtavörðuheiði á laugardagsmorgun [17.]. Þá lögðu upp úr Hrútafirðinum 30 bilar, þ.á m. tveir bílar Norðurleiðar. Alls munu þarna hafa verið 70 manns. Fyrir lestinni fóru jarðýta og veghefill og stjórnaði ýtustjórinn Gunnar í Hrútatungu ferðinni, en hann þekkir heiðina flestum mönnum betur. Frásögnin, sem hér birtist.er höfð eftir einum bilstjóranna, Gísla Sigurgeirssyni frá Akureyri. Bílarnir tóku að safnast saman við Staðarskála á föstudagskvöld, en ekki þótti vegagerðarmönnum fýsilegt að ráðast í heiðina um nóttina, enda höfðu þeir verið allan daginn að hjálpa bílum sunnan yfir og lent í erfiðleikum. Fólkið svaf því í Staðarskála um nóttina og mátti segja með sanni að þá væri setinn Svarfaðardalur. Um morguninn var lagt af stað upp á heiði. Strax og komið var að svonefndu Miklagili fór veður að versna og brátt kominn blindbylur. Þegar komið var upp að hliðinu á mæðiveikigirðingunni, sem er norðan í heiðinni, fréttu bílstjórarnir af því í talstöðvum sinum að bilar væru á leiðinni sunnan yfir og hefðu lagt upp frá Fornahvammi um morguninn Var þá ákveðið að staldra við og biða meðan ýtan færi á móti þeim og hjálpaði þeim norður yfir. Þegar því var lokið var enn haldið áfram en fljótlega varð ljóst að það var óvinnandi verk vegna ofviðris og dimmviðris, sem var slíkt að ekki sást vegurinn framan við bílana. Var numið staðar neðan við svokallaða Konungsvörðu, sem er norðan í heiðinni. Giskuðu menn á, að veðurhæðin væri 10-12 vindstig. Var tekið það ráð, að snúa annarri rútunni við með hjálp ýtunnar og halda aftur niður í Hrútafjörðinn. Fikruðu menn sig á milli með hjálp kaðla og urðu að gæta þess að verða ekki viðskila við hópinn en þar voru m.a. konur og börn. Þetta tókst þó giftusamlega og var komið aftur niður að Staðarskála undir kvöld. Um nóttina dreifði fólkið sér niður á svefnstaði, sváfu margir á Reykjaskóla, einnig var gist á Staðarskála, Brú og nokkrum sveitabæjum í Hrútafirðinum. Á sunnudaginn var svo lagt upp að nýju eftir hádegið og fóru bílstjórarnir fyrst með rútunni þangað sem bílarnir voru skildir eftir en rútan sneri við til að ná í farþegana. Aðkoman að bílunum var ekki glæsileg og sagði einn sá reyndasti í hópi bilstjóranna, að hann hefði ekki komið að bílum við verri aðstæður. Bæði hafði snjór barist upp að þeim og annað hitt að vélarhlífar voru fullar af snjó. Tók margar klukkustundir að gangsetja bílana og lögðu þeir fyrstu ekki af stað fyrr en á sjöunda tímanum á sunnudagskvöldið. Var lögð áhersla á, að bílarnir færu af stað um leið og þeir kæmust í gang því veður fór versnandi og tíminn dýrmætur, ef sagan frá því daginn áður átti ekki að endurtaka sig. Allir komust bílarnir niður af heiðinni og gekk ferðin vel upp frá því. Komu fyrstu bílarnir til Reykjavikur um tvöleytið á aðfaranótt mánudagsins. Gísli sagði að lokum, að það hefði komið illa við fólkið, að meðan á hrakningunum stóð hafi það hlustað á mjög villandi fréttir af ferðalaginu í útvarpi. Þannig hafi verið sagt í hádegisfréttum á laugardag, að fólkið væri á leið suður yfir Holtavörðuheiði í góðu veðri. En meðan fólkið hlustaði á þessi tíðindi var veðrið á heiðinni slíkt, að ekki sást út úr augunum. J.G.K.

Þennan vetur voru stöðug sjóslys. Tíminn 23.febrúar:

Björgunarsveitin Þorbjörn í Grindavík bjargaði 12 manna áhöfn loðnuveiðiskipsins Gjafars VE-300, en báturinn strandaði á vestanverðu Hópsnesi, skammt frá Grindavík, aðfaranótt fimmtudagsins [22.]. Björgunaraðstæður voru erfiðar, vestanrok og mikið brim. Varð að draga mennina yfir og gegnum brimskaflana og voru þeir að vonum kaldir og hraktir, þegar þeir komust á land, en allir ómeiddir að kalla. Gat kom á botn skipsins og fylltist það af sjó. Flestir mennirnir á Gjafari eru frá Vestmannaeyjum.

Tíminn segir 28.febrúar af snjóflóði á Súðavík - og hve furðurólegir menn virðast hafa verið þrátt fyrir augljósa hættu - Veðráttan setur flóðið á þann 11.:

HM-Súðavik. — Hér hafa mikil veður geisað í hálfan mánuð, enda er allt á kafi í snjó. Á Súðavíkurhlíð hefur hvert snjóflóðið rekið annað, og úr gili hér beint ofan við kauptúnið, Traðargili, komu óhemjumiklar snjódyngjur á dögunum. Í þetta gil safnast mikill snjór i norðaustanátt, og voru þar komnar óskaplegar hengjur, er allt brast fram. Komst snjóflóðið lengra niður en við vitum áður dæmi um. Stöðvaðist það ekki langt ofan við húsin, en olli þó ekki öðru tjóni en því, að ein fjárhúshlaða brotnaði. Samgöngur hafa að mestu leyti legið niðri í þessum harðindakafla, en ekki hafa snjóflóðin, sem komið hafa á Súðavíkurhlíð, og raunar einnig í Skutulsfirði, valdið neinu tjóni, enda hafa staðkunnugir menn vara á sér, þegar svo stendur á, sem nú hefur verið.

Veðráttan segir að þann 27. hafi um 80 bílar skemmst í ófærð á höfuðborgarsvæðinu. Þann 28. fórst vélbáturinn Íslendingur við Dritvíkurflös með tveimur mönnum. Kópanes strandaði við innsiglinguna í Grindavík, mannbjörg varð.

Mars varð öllu skárri en febrúar. Ingibjörg í Síðumúla lýsir tíð:

Fyrstu vikuna var alhvít jörð og harðindi. Dagana á eftir var að mestu frostlaust og nokkuð hlýtt. Þó veður væru mild þennan kafla, einkenndist tíðin (þó) af hráslaga og dimmu. Þann 23. breytti aftur um með frosti og snjó og nú um mánaðamót er jörð næstum alhvít. Víðast er haglaust. Vegir voru færir allan mánuðinn nema fyrstu vikuna.

Tíminn segir af ófærð 2.mars:

KJ-Reykjavik. Í gær var unnið að því á Holtavörðuheiði og víðar á Norðurlandsvegi að jafna úr ruðningunum meðfram veginum, til að minnka hættuna á að vegurinn lokaðist skyndilega, ef frost herti og hvessti. Voru ruðningarnir sumstaðar 2ja-3ja metra háir. Einstaka bíll braust yfir Holtavörðuheiði í gær, en færð var viða mjög erfið. Í dag er reglulegur mokstursdagur á leiðinni norður í land, og ráðgerði Vegagerðin að gera leiðina færa í dag. Hellisheiði lokuð. Frá því um miðjan dag þriðjudag [27.febrúar], hefur nýi vegurinn um Hellisheiði verið ófær, og í gær var ekkert farið að ryðja þar, en aftur á móti voru Þrengslin vel fær, enda þótt töluvert hafi þurft að ryðja á þeirri leið frá því mikla snjókoman var á þriðjudaginn [27.]. Hæðarmismunurinn á veginum um Þrengsli og nýja veginum yfir Hellisheiði er um 110 metrar, og má því búast við að mikill snjór sé á Hellisheiðarveginum. Töluverðan tíma getur tekið að ryðja veginn, þar sem hann er breiður á köflum, og ekki dugar bara að „stinga i gegn” eina bílbreidd eða svo, heldur verður að gera tvöfalda akbraut, svo umferðin gangi eðlilega.

Enn vandræði í höfnum og á sjó. Tíminn 3.mars:

Skemmdir urðu á mörgum bátum í Þorlákshöfn í gærkvöldi [2.]. Þar var hávaðarok og mikið brim. Í höfninni lágu 25 bátar og var þar mikil ókyrrð. Höfnin er þröng og lágu bátarnir hver utan á öðrum og ultu til og frá í brimrótinu, lömdust hver utan í annan og í bryggjurnar. Brotnuðu lunningar á mörgum bátanna og fleira var sem varð fyrir hnjaski. Sérstaklega skemmdust þeir bátar, sem lágu næst bryggjunum, en þeir, sem utan á þeim lágu, krömdu þá upp að bryggju, en sjö og átta bátar voru bundnir hver utan á annan. Friðrik Sigurbjörnsson, sem er 2ja ára gamalt stálskip, lá næst bryggju og urðu miklar skemmdir á síðu skipsins. Ekki var viðlit að hreyfa bátana úr höfninni. Úti fyrir var holskeflubrim og leiðin út úr höfninni eða inn í hana lokuð, eða að minnsta kosti hættuleg skipum og mannslífum. Var því ekki um annað að ræða fyrir sjómenn, en að sjá um, að bátarnir losnuðu ekki frá og horfa á þá lemjast hver á annan og á bryggjurnar og dælast og brotna. OÓ.

Mikill brotsjór reið yfir Arnar HU-1 um kl. 16.30 í gær, en báturinn var þá 2,5 sjómílur austur af Elliðaey. Fór báturinn á kaf og brotnuðu rúður í stýrishúsi og víðar. Þegar bátnum skaut upp aftur, var hann hálffullur af sjó, frammi og afturí. Vélarnar stöðvuðust og var beðið um aðstoð fljótt. Varðskip var þarna nærri og kom brátt að Arnari og dró hann í var við Heimaey. Snarvitlaust veður var við Vestmannaeyjar þegar bátnum hlekktist á. Arnar er 187 lestir að stærð og er gerður út á þorskanet frá Þorlákshöfn. Þegar sjórinn reið yfir skipið var það á leið í var. Litlu mátti muna að ekki færi verr, því að vélarrúm, stýrishús og íbúðir skipverja frammi í skipinu hálffylltist allt af sjó. Þegar vélarnar stöðvuðust lét það ekki lengur að stjórn, sem von var til. Var öllum opum skipsins lokað og hálftíma eftir að aðstoðarbeiðnin var send út kom varðskip að og kom dráttartaug í Arnar og dró í átt til Heimaeyjar. Um kl. 18 var hægt að koma ljósavélinni í gang og klukkustund siðar aðalvélinni og farið að dæla sjónum úr skipinu. En einhver bilun var í stýrisútbúnaði. Áhöfnin yfirgaf ekki skipið og í gærkvöldi lá það enn í vari ásamt varðskipinu.

Augljóst er að Íslendingur HU-16 hefur farist við Snæfellsnes. Brak úrbátnum rak á fjörur og sömuleiðis gúmmíbjörgunarbáturinn, og var hann mannlaus. Með Íslendingi fórust tveir menn.

Og bátstapi enn, Tíminn 4.mars:

KJ, Reykjavík. — Tíundi bátstapinn á rúmum mánuði varð í fyrrinótt, er vélbáturinn Framnes IS608 frá Þingeyri strandaði undan bænum Lambavatni á Rauðasandi. Ellefu manna áhöfn fór i gúmmíbjörgunarbátana, sem rak fljótlega á land, og gistu skipbrotsmenn á bæjunum á Rauðasandi.

Morgunblaðið segir fréttir af ófærð 4.mars:

Í fyrrinótt og í gær var vindur af suðvestri um allt land, víðast hvassviðri og sums staðar stormur, og þessu fylgdi nokkur éljagangur, einkum á vesturhluta landsins. Færðin á þjóðvegunum, sem verið hefur slæm undanfarna daga, batnaði ekki við þetta og þar sem spáð var sama veðri næsta sólarhringinn, þ.e. fram á miðjan dag í dag, má búast við að flestallir vegir á vesturhluta landsins verði þungfærir í dag og jafnvel ófærir litlum bílum. Hjá Mjólkurbúi Flóamanna á Selfossi fengust í gær þær upplýsingar, að vegir til Reykjavíkur væru þungfærir og alls ófærir smábílum. Þá var einnig slæm færð víða á Suðurlandi, einkum þó í Biskupstungum og Laugardal. Vegagerðin hefur unnið að því að ryðja vegi á þessu svæði undanfarna daga og hafa mjólkurbílar búsins því ekki átt í neinum teljandi erfiðleikum, en talið er hætt við, að vegirnir verði ófærir strax og hætt verður að ryðja þá.

Fréttaritari Mbl. á Staðarskála í Hrútafirði símaði, að færð hefði verið með slæmu móti undanfarna daga þar í nágrenninu. Holtavörðuheiði var rudd á föstudag [2.mars] og þá komust bílar bæði suður og norður yfir. Talsvert mikill snjór er þó á heiðinni núna og þar sem átt er á vestan, er hætt víð að ófært verði yfir heiðina. Mjólkurbílar hafa ekki átt í neinum teljandi vandræðum undanfarna daga, en ef heiðin lokast, verður hún vart rudd fyrr en á þriðjudag. — Jafn snjór er yfir öllu í V-Húnavatnssýslu og með öllu haglaust fyrir skepnurnar.

Sunnudaginn 4. mars féll snjóflóð á Sauðárkróki, Tíminn segir frá 6.mars:

GÓ, Sauðárkróki. — Á sunnudaginn [4.] féll snjóflóð á Sauðárkróki, þar sem heitir Kristjánsklauf. Þar eru allmörg peningshús, bæði yfir hross og fé, og lenti snjóflóðið á fjárhúsi í eigu Sveins Nikódemussonar og braut það. Þar inni voru 36 kindur, 28 fullorðnar, 6 gemlingar og 2 lömb, sem fæddust 13. október í haust. 17 ær drápust strax og annað litla lambið, en hinn helmingurinn slapp lítt eða ekki skaðaður. Þetta gerðist rétt fyrir hádegi og var Sveinn þá fyrir skömmu farinn frá húsunum, en óvist er hver afdrif hans hefðu orðið, hefði hann enn verið þar að gegningum er snjóflóðið féll. Er skaði hans tilfinnanlegur að missa 17 ær á besta aldri. Við fjárhúsin var hlaða með um 60 hestum af heyi og brotnaði hún líka, er snjóflóðið skall yfir, m.a. brotnaði þakið og er nú heyið á kafi í snjóflóðinu. Rétt hjá fjárhúsunum var hesthúskofi, sem flóðið lenti einnig á og braut. Þar inni voru 2 tryppi á fyrsta og öðrum vetri. Grófust þau bæði í snjóflóðinu en náðust úr því skömmu síðar, bæði ómeidd. Flóðið lenti einnig á þriðja húsinu, — þar sem inni voru hross- og skekkti það verulega. Menn muna ekki til að snjóflóð hafi áður fallið á Sauðárkróki. Þar var á laugardaginn ofsaveður af vestri og suðvestri með mikilli snjókomu. Hefur þá barið saman þá fönn í Kristjánsklauf, sem daginn eftir sprakk svo fram, en flóðið átti sér ekki langan aðdraganda, eða það byrjaði um 30 metrum fyrir ofan fjárhúsin. Þá má ekki gleyma því að þrír strákar voru að leika sér í snjónum, þar sem fyllan sprakk fram. Sátu þeir á henni alla leiðina niður, en hún sprakk ekki sundur fyrr en þangað kom. Hefur  það vafalitið orðið þeim til lífs, því að hefði fyllan sprungið á framskriðinu, hefðu þeir vafalaust grafist í henni. Drengirnir eru á aldrinum 9-13 ára og hafa þarna fengið sérstæða sleðaferð.

Erl, Reykjavik — Hér er orðið mjög haglítið og viðast hvar alveg haglaust, sagði Magnús Ólafsson á Sveinsstöðum, er við ræddum við hann í gær. — Snjór er að vísu ekki mjög mikill hér um Þing og Ása, en mun meiri frammi í dölunum. Það sem fyrst og fremst segir fyrir þessu, er að undanfarnar þrjár vikur hefur verið mjög umhleypingasamt, hríðað og blotað í á víxl. Þessar kerlingarhlákur hafa því gert eina stroku yfir allt (pistillinn er lengri).

Viku af mars gerði þíðu og snjór hjaðnaði. Tíminn segir frá 10. og 13. mars:

[10.] JK-Egilsstöðum. — Enn einu sinni er Egilsstaðaflugvöllur lokaður vegna aurbleytu. Menn fara nú að gerast langþreyttir á þessum lokunum,sem verða nær í hvert skipti,sem tíð batnar að vetrarlagi, og þykir óþarfi, að þær bætist ofan á tafirnar, sem verða af náttúrulegum orsökum.

[13.] ÞG-Ölkeldu. — Hlýindi hafa verið hér undanfarið og má heita að snjóa og klaka hafi leyst. Una menn því heldur vel við sinn hag, enda ástæða til bjartsýni, ef svo heldur áfram sem nú horfir. Hlýindin hafa hins vegar haft það í för með sér, að vegir eru illa farnir í héraðinu og eru raunar nánast ófærir eins og stendur. Þar kemur reyndar einnig til að miklir flutningar hafa átt sér stað á fiski úr sjávarplássunum til Akraness og fleiri staða og hefur það sett sitt mark a vegina. Fyrri hluta vetrarins var tíðarfar heldur leiðinlegt, tíðir umhleypingar og rosar. Bændur hafa orðið að hafa fé sitt á gjöf miklu lengur en vanalegt er. Það veldur þeim þó varla neinum vandræðum, því heyskapur var mikill i sumar og heyjaforði nægur.

Þann 25. lá við mannsköðum í snjóflóði í Óshlíð. Tíminn 27.mars:

Á sunnudaginn féll snjóflóð á nokkrum stöðum á Óshlið, og urðu þrír menn fyrir síðustu spýjunni, og barst einn þeirra alla leið niður undir sjó. Svo giftusamlega tókst þó til, að tveir sluppu með öllu ómeiddir, en hinn þriðji marðist aðeins lítillega á baki. Nýsnævi var vestra ofan á gömlu hjarni og dró saman í skafla á Óshlið. Kom fyrsta snjóskriða á sunnudagsmorguninn og önnur um hádegisbilið, og voru báðar mokaðar, án þess að til tíðinda bæri. í þriðja sinn kom snjóflóð rétt innan við svonefndan Kross, utan til á Svuntu, um sexleytið á sunnudagskvöldið. Var þá allmargt bíla á ferð á Óshlið, þar á meðal stór bíll með börn eða unglinga, sem voru að koma af skíðamóti á Ísafirði. Menn fóru til að moka bílnum braut gegn um snjóhrönglið með skóflum, en er þeir voru að því starfi, kom ný spýja, og hreif hún með sér þrjá menn. Einn þeirra, Birgir Finnbogason frá Ísafirði, staðnæmdist rétt við vegarbrúnina, annar, Jón Guðbjörnsson, formaður slysavarnadeildarinnar í Bolungavik, barst hálfa leið til sjávar, en hinn þriðji, Pálmi Karvelsson bifvélavirki, staðnæmdist ekki fyrr en niðri við fjöruborð. Það var hann, er marðist á baki. — Það voru þarna vörubifreiðar, sem áttu að sækja loðnu út í Bolungavik, sagði Jón Guðbjörnsson, er við ræddum við hann, og voru þær fengnar til þess að snúa við inn í Hnífsdal, til þess að fá gröfu til þess að ryðja veginn. Kom hún nokkru síðar, og biðu þá ellefu bílar innan við snjóskriðuna, en fjórtán utan við hana. —JH

Þann 26. varð hörmulegt flugslys, orsökin talin ísing. Tíminn segir frá 28.mars:

TF-VOR fannst snemma í gærmorgun skammt norður af Langjökli. Fimm menn voru í flugvélinni og voru þeir allir látnir.

Svo komu enn fleiri skipsskaðafréttir, Tíminn 29. og 30.mars:

[29.] Þó Reykjavík. Sextándi skipsskaðinn á þessu ári átti sér stað í fyrrinótt, þegar Elías Sveinsson VE 167 strandaði rétt austan við Stokkseyri á svonefndu Langaskeri, en það er rétt niður af Ísólfsskála. Báturinn strandaði í dimmu en stilltu veðri skömmu eftir miðnætti. Þrátt fyrir lognið gekk björgun frekar erfiðlega, þar sem brim var nokkuð og báturinn lá í sjálfum brimgarðinum. Skipverjunum, níu talsins, hafði þó verið bjargað á fjórða tímanum.

[30.] ÞÓ—Reykjavik. — Enn einn Vestmannaeyjabáturinn fórst í gær. Að þessu sinni var það Frigg VE. Bátinn rak upp í Krísuvíkurberg og brotnaði hann þar. Áður hafði tekist að bjarga áhöfninni, fimm manns, um borð í annan Vestmannaeyjabát, Sigurð Gísla. — Frigg er sautjándi báturinn, sem ferst frá áramótum og þriðji Vestmannaeyjabáturinn, sem ferst á stuttum tíma. Frigg fékk á sig mikinn brotsjó út af Grindavik í fyrrinótt, og við það kom mikill leki að bátnum, og ofanþilja brotnaði margt. Varð strax ljóst að ekki yrði ráðið við lekann og sent var út neyðarkall.

Apríl var almennt hagstæður. Ingibjörg í Síðumúla segir frá:

Fyrsta vika aprílmánaðar var nokkuð frosthörð og jörð að mestu þakin snjó. Þ.8. hlánaði og tók þá snjó fljótt upp. Jörð grænkaði að mun. Vegir urðu slæmir yfirferðar. Þ.27. kólnaði með vægu frosti, hvassri norðanátt og lítilsháttar éljum. Hélst svo til mánaðamóta.- Hættulegt veður nýbyrjuðum gróðri. 

Morgunblaðið segir af snjókomu í pistli 5.apríl:

Í gærkvöldi kyngdi niður talsverðum snjó og olli snjókoman geysilegri hálku á götum Reykjavikur og nágrannabæjanna. Ekkert frost var og því dugðu snjódekk bifreiðanna skammt, því að enga spyrnu var að fá. Myndaðist af þessum sökum hálfgert umferðaröngþveiti á helstu götum þegar leið á kvöldið.

Tíminn segir af vandræðum eystra í pistlum 6.apríl:

JK—Egilsstöðum. — Geysilega miklum snjó hefur kyngt niður á Austfjörðum, og eru þar allir vegir gersamlega ófærir. Miklar skemmdir hafa orðið á raflínum og símalínum, snjóflóð fallið og með öllu var rafmagnslaust á stórum svæðum um tíma í gær. Ekki voru afgreidd símtöl milli Austurlands og annarra landshluta nema hraðsamtöl um eina línu gegnum Hornafjörð. Í fyrradag hlóð niður firnum af snjó á skömmum tíma, einkum í fyrrakvöld, og varð allt ófært. Þegar á fætur var komið í gærmorgun, var fönnin svo mikil og jafnfallin, að harðfylgi þurfti til þess að ösla á milli húsa hér í Egilsstaðaþorpi. Þessi snjór féll í hægri austanátt og var raunar bleytuhríð um skeið, en nú er komin norðaustanátt. Á láglendi niðri á fjörðum er snjórinn miklu minni, þótt úrkoma væri þar einnig mjög mikil.

Krapastífla í Grímsá, dísilstöðvar bilaðar. Mjög viða slitnuðu raflinur og símalínur, er snjórinn hlóðst á þær. Þrír staurar raflínunnar, sem liggur um Svínadal til Eskifjarðar brotnuðu, og búnaður á tuttugu til viðbótar skemmdist. Í gærmorgun kom krapastífla í Grímsá, og stöðvaðist þá orkuverið þar, og var með öllu rafmagnslaust í hálfan sjötta klukkutíma. Dísilrafstöðvarnar á Seyðisfirði og í Neskaupstað hafa verið bilaðar vegna mikils álags í sambandi við loðnubræðsluna að undanförnu, og hafa varahlutir i Seyðisfjarðarstöðina ekki fengist vegna verkfalls í Englandi. Dísilrafstöð Norðfirðinga tókst að koma í gang í fyrrinótt. Allir mjólkurflutningar liggja að sjálfsögðu niðri á Héraði og til marks um símabilanir má nefna að línan á Fagradal eyðilagðist á fimm hundruð metra kafla. Símalína á Gagnheiði rofnaði einnig, svo og víðs vegar annars staðar í héraðinu. Þá var endurvarpsstöðin á Eiðum biluð í gær.

Fréttaritari Tímans á Seyðisfirði, Ingimundur Magnússon, sagði svo frá, að loðnubræðslu hefði lokið þar í fyrradag, og var þá haldið kveðjuhóf. Þegar hófið stóð sem hæst, rofnaði háspennulinan að síldarverksmiðjunni, og var myrkur í bænum í rúma klukkustund. Í gær var engan mat að fá í mötuneytinu vegna rafmagnsskorts. Mikill snjór er í fjöllum, þótt ekki kveði ýkjamikið að honum niðri við sjóinn, og hafa snjóflóð fallið á nokkrum stöðum skammt innan við söltunarstöðina Neptún. Snjóbíll var sendur til könnunar, og fór hann yfir tvær snjóskriður, en sneri frá við þá ystu og breiðustu. Voru þær tíu til þrjátíu metra breiðar og náðu í sjó fram. Þarna hafði raflína fallið niður og staurar brotnað, einn eða fleiri. Við Hánefsstaði var sambandslaust í gær.

Maí var heldur óhagstæður gróðri, en veður samt meinlítil. Ingibjörg í Síðumúla segir frá:

Vætu hefur sárlega vantað. Gróður stendur því alveg í stað. Sauðburður er langt kominn og hefur gengið vel. Hagar eru litlir og fé víðast gefið með beit. Kýr voru látnar út seinnipartinn í mánuðinum, en eru á fullri gjöf. Jörð hefur lengi verið klakalaus og bíður tilbúin hagstæðara veðurs.

Þann 2. maí var kveikt í sinu við Hvaleyrarvatn og varð að skógareldi, Alþýðublaðið segir frá 3.maí:

„Það er hryllilegt að sjá eyðileggjast 14 eða 15 ára starf okkar hjónanna, mér liggur við að segja á nokkrum mínútum”, sagði Guðrún Jónsdóttir, eiginkona Hákonar Bjarnasonar skógræktarstjóra, þegar Alþýðublaðið hafði samband við hana vegna bruna skógræktargirðingar þeirra hjóna suður við Hafnarfjörð. Þarna  eyðilögðust 12—15 þúsund grenitré, sem sum hver voru orðin tveggja til þriggja metra há. Hákon er erlendis og hefur því ekki frétt af atburðinum ennþá, en „hann er svo bjartsýnn, að ég veit að hann byrjar strax að byggja upp skógræktarreitinn okkar aftur, — það er ekki líkt honum að leggja árar í bát”, sagði Guðrún. Það var flugmaður, sem varð fyrst eldsins var, og lögreglan í Hafnarfirði fékk tilkynningu um brunann kl.14:40 í gær. Þegar slökkviliðið kom á vettvang var skógarreiturinn alelda, og tók um þrjár klukkustundir að ráða niðurlögum eldsins. Talið er sennilegast að kveikt hafi verið í sinu, sem mikið var af þarna. Svörðurinn er nú allur sviðinn, en trén standa ennþá græn. Skógræktarfræðingar telja hinsvegar, að trén hafi engan möguleika á að lifa, en muni deyja smátt og smátt.

Skömmu eftir að slökkvistarfi lauk var tilkynnt um eld í sinu á tveimur stöðum við Vífilsstaðavatn, og varð talsverður skaði á gróðri. Þá hefur slökkviliðið í Reykjavik orðið að berjast við sinubruna bæði í gær og fyrradag. Í fyrradag kom upp eldur á þremur stöðum, Vatnsmýrinni, Blesugróf og Fossvogi, og í gær kom upp eldur í Selásnum og læsti sig í fisktrönur. Einnig varð að slökkva eld, sem hafði kviknað í öskuhaugunum á Gufunesi. Að sögn lögreglustjórans í Reykjavik er alltaf mikið um sinubruna um þetta leyti árs, og má segja, að þetta sé eitt af vormerkjunum. Í flestum tilfellum er um að ræða íkveikju.

Tíminn fór yfir gróðurhorfur 16.maí:

Klp—Reykjavík. — Við hringdum í gær í nokkra fréttaritara okkar víðsvegar um land til að fá fréttir um tíðarfar og gæftir í byggðarlögum þeirra. Það kom fram hjá þeim öllum, að gróður væri lítill enn sem komið væri, og kenna þeir um slæmri veðráttu að undanförnu. Viða væri sauðburður hafinn og sums staðar væru bændur uggandi um sinn hag, þar sem þeir þyrftu að hafa allt fé á gjöf. En við skulum nú heyra hvað þeir hafa að segja:

Þorsteinn Sigurðsson, bóndi, Vatnsleysu Biskupstungum, sagði okkur, að þar hefði gróður verið að koma til þar til kuldakastið kom á dögunum. Síðan hefði allt staðið í stað, en nú væri farið að rigna og þá skánaði þetta vonandi aftur. „Annars er hálf gróðurlaust yfir að lita hjá okkur þessa stundina. En ef hann hlýnar og rignir eitthvað að ráði þá fer senn að grænka. Hér er öllu sauðfé gefið enn og heybirgðir manna eru yfirleitt góðar. Sauðburður er almennt ekki byrjaður, en mun hefjast næstu daga.”

Guðmundur Valgeirsson, bóndi i Trékyllisvik Strandasýslu, sagði að á Ströndunum væri gróður heldur skammt á veg kominn. „Það kólnaði svo hér í lok síðustu viku, að nú sést varla grænn blettur. Það er ennþá heldur svalt í lofti hér, en þó ekki eins og um helgina. Búið var að opna veginn hingað, en hann lokaðist aftur vegna snjóa. Nú í dag er verið að moka hann aftur og vonar maður að ekki þurfi að moka hann á næstu mánuðum. Sauðburður er hafinn hér á mörgum bæjum, og hefur hann gengið vel. Þá hafa hrognkelsaveiðar mikið verið stundaðar að undanförnu og hefur veiði verið góð”.

Hafsteinn Ólafsson í Fornahvammi Norðurárdal, sagði að þar hefði verið leiðindatíðarfar að undanförnu, bæði kalt og hráslagalegt. Gróður væri lítill og ættu sumir bændur hálf erfitt uppdráttar þessa dagana. „Sauðburður er hafinn en ekki er hægt að koma fénu út vegna gróðurleysis og kulda. Flestir bændur ættu enn nokkurt hey og bjargaði það miklu. Annars væri heldur þungt hljóð í bændum vegna tíðarfarsins.” Hafsteinn sagði okkur einnig, að ferðamannastraumurinn vær heldur lítill, enn sem komið væri, enda væri litill áhugi hjá fólki fyrir að ferðast um gróðurlausar sveitir í veðráttu eins og hefði verið undanfarna daga.

Guðmundur Arason á Breiðdalsvik, tjáði okkur að þar væri litill gróður og kalt í veðri eins og víðast annars staðar. Bændur væru velbirgir af heyjum, enda hefði heyfengur verið góður í fyrra, en nú gætu þeir vel þegið meiri gróður til að geta komið fénu úr húsum. „Sauðburður er hafinn á sumum bæjum, og hefur yfirleitt gengið vel. ... Bátarnir eru að búa sig á tog- og humarveiðar og má búast við að þeir fari af stað einhvern næstu daga”.

Einar Kristjánsson á Laugavöllum í Dalasýslu, sagði að þar í Dölunum þætti mönnum tíðarfarið hafa verið heldur stirt að undanförnu. Fyrir hálfum mánuði hefðu tún verið farin að fá á sig grænan lit, en eftir síðasta kuldakast væri hann horfinn. „Sauðburður er hafinn á mörgum bæjum en almennt mun hann þó ekki hefjast fyrr en í þessari viku. Samgönguerfiðleikar voru nokkrir um tíma í vetur, en samgöngur eru nú óðum að komast í sæmilegt lag. Heilsufar hefur verið gott, þó hefur mislingafaraldur gengið síðustu vikur, og hefur af þeim sökum verið mikið um forföll í skólanum. Þó ekki sé hægt að tala um harðindi síðastliðinn vetur, er því samt ekki að leyna að hann hefur verið mörgum þungur í skauti. Er t.d. talið að þetta sé einn gjaffrekasti vetur, sem hér hefur komið lengi.”

Stefán Jasonarson bóndi í Vorsabæ í Gaulverjabæjarhreppi hafði sömu sögu að segja okkur og hinir, hvað varðaði gróðurfar. Þar væri ekki nokkur hagi fyrir lambfé og yrði að gefa því inni en víðast hvar væri sauðburður hafinn í Gaulverjabænum. „Frost hefur verið undanfarnar nætur og hefur það að sjálfsögðu spillt fyrir. Nokkuð er farið að vinna við garðlönd, sumstaðar hafa menn sáð gulrófnafræi og jafnvel reynt að setja niður kartöflur. Undanfarið hefur hópur manna frá vegagerðinni unnið að því, með stórvirkri mulningsvél, að mylja hraunið og bera mulninginn ofan í vegina, sem eru flestir hálf erfiðir yfirferðar og illa farnir. Þetta er í fyrsta sinn, sem þetta er reynt hér hjá okkur, og verður fróðlegt að vita hvernig það reynist.”

Óli Halldórsson, bóndi Gunnarstöðum Norður-Þingeyjarsýslu, sagði, að þar hefði verið kalsaveður undanfarna daga, og litill litur á jörð nema þá helst hvítt, því þar væri víða snjór. „Það snjóaði hér í síðustu viku, og um helgina og undanfarnar nætur hefur verið þetta 6 til 8 stiga frost. Gamall snjór er lítill sem enginn, og á láglendi var viða orðið autt. Snjórinn sem nú kom var ekki það mikill, að hann hverfur í næstu rigningum og þar með vonum við, að við séum lausir við snjóinn á þessu vori. Viða er sauðburður hafinn og hefur hann gengið vel. Grásleppuveiðar hafa gengið sæmilega, og afli verið nokkuð góður. Í norðanáttinni, sem gerði um daginn, misstu menn mörg net og er því hætt við að grásleppuveiðum sé þar með lokið að þessu sinni”.

Morgunblaðið segir af hreti fyrir norðan í pistli 30.maí:

Björk, Mývatnssveit, 29. maí. Um helgina var hér frekar milt og gott veður. Síðdegis í gær gerði hér geysilegt vatnsveður. Þar sem jörð var ákaflega þurr og þétt eftir langvarandi þurrka, mynduðust viða stórar tjarnir á túnum. Með kvöldinu kólnaði og um miðnætti var komin krapahríð og hiti um frostmark. Í morgun var kuldalegt út að líta, alhvít jörð og bleytuhríð. Veðrið lagaðist þó fljótlega og var allur snjór horfinn í byggð um hádegið. Síðan hefur verið þurrt veður í dag, en hvasst. Hins vegar virðist vera mikill snjór til fjalla. Sauðburði er víðast að verða lokið. Hefur hann yfirleitt gengið vel, þar sem til hefur frést. Margt er tvílembt og allt hefur verið látið bera í húsi. Dágóður sauðgróður er talinn vera kominn í sandlendi og þegar búið að sleppa töluverðu af lambám. Annars fer gróðri frekar hægt fram, enda hafa verið hér margar frostnætur í maímánuði. Við vonum, að senn fari að hlýna fyrir alvöru og allur jarðargróður taki fljótt við sér. Ég tel að Veðurstofan hafi ekki sagt nægilega snemma til um þetta hríðarveður og í morgun var talað um slyddu hér í Veðurstofunni. Kristján.

Júní var sérlega kaldur. Litirnir á kortinu sýna meðalþykktarvik mánaðarins. 

Ingibjörg í Síðumúla segir: Júnímánuður í heild fádæma kaldur, sérstaklega voru 2 fyrstu vikurnar kaldar og þurrar. Þ.16. hlýnaði nokkuð og vætti flesta daga eftir það. Gróður, sem staðið hafði að mestu í stað, tók vel við sér og nú um mánaðamót er von um að sláttur geti hafist innan skamms. Kúm hefur víðast verið gefið með beit fram undir mánaðamót.

Sigketill í Eyjafjallajökli? Tíminn 5.júní:

Fyrir um það bil einni viku veitti Sigfús bóndi Auðunsson á Ystaskála undir Eyjafjöllum því athygli, að djúp sigskál hafði myndast í Eyjafjallajökli upp af Ásólfsskálaheiði. Var hann þá leiðsögumaður við áburðardreifingu í flugvélinni Páli Sveinssyni. En með því flugvélina bar fljótt yfir, veittist honum lítið ráðrúm til þess að huga að þessu fyrirbæri. Á sunnudaginn var bjart og heiðskírt veður í Rangárvallasýslu, og mátti þá glöggt sjá þessa sigskál í sjónauka af láglendi. Í gær var aftur á móti vont skyggni, svo að alls ekki sást til jökulsins neðan úr sveit, og ekki gat heldur orðið af því, að dr. Sigurður Þórarinsson flygi yfir staðinn til könnunar, eins og hann hafði hug á að gera, þar eða einnig var of dimmt yfir til þess. Ekki hefur verið farið upp að jöklinum til þess að hyggja að vegsummerkjum. — Það er óráðin gáta hvað þarna er á seyði, sagði Einar Sveinbjörnsson, bóndi á Ystaskála, er Tíminn ræddi við hann í gær. Þarna virðist hafa myndast sigketill með börmum allt í kring hátt upp í jökli, sem alltaf hefur verið sléttur, á að giska tíu kílómetra frá heiðarbrúninni hérna fyrir ofan. Ég virti þetta fyrir mér á sunnudaginn í sjónauka, og ég sá ekki betur en þetta væri djúp skál þarna sunnan í jöklinum, alllangan veg frá jökuljaðrinum. Á þessum slóðum koma fram þrjár ár — Holtsá, Miðskálaá og Írá. Á þeim er litill jökullitur alla jafna, en í miklum leysingum verða þær korgaðar. Ekki hafa þær verið jökullitaðar undanförnu venju fremur, og er því ekkert, sem bendir til þess, að meira jökulvatn hafi borist í árnar en endranær.

Við höfum hér þrjá jarðskjálftamæla, sagði Einar H. Einarsson í Skammadalshóli, er við ræddum við hann í gær — einn hjá mér, annan í Vik og hinn þriðja í Selkoti undir Eyjafjöllum. Mælingar virðast benda til þess, að nokkur ókyrrð hafi verið í vetur þarna vestur frá — líklega i vestanverðum Mýrdalsjökli. Aftur á móti hefur verið sérlega kyrrt á Kötlusvæðinu. Það er auðvitað hugsanlegt, að vatn, sem kynni að hafa bráðnað vegna jarðhita þarna í Eyjafjallajökli, sé fyrir löngu sigið fram þótt menn hafi ekki þá gefið því gaum, en jökulskánin síðan fallið niður eftir á. Annars er best að segja sem fæst um þetta meðan allt er ókannað. — Þær spurnir, sem ég hef haft að austan, benda varla til þess, að þarna hafi stórtíðindi gerst, sagði dr. Sigurður Þórarinsson, þegar við snerum okkur til hans síðdegis í gær. Svona sigkatlar muni ekki einsdæmi á Eyjafjallajökli, en það ber meira á slíku nú en ella vegna öskuryksins, sem borist hefur á hjarnið frá Vestmannaeyjum. Sprungurnar verða greinilegri en þær hefðu annars orðið, og þess vegna vekja þær meiri athygli.

Mikið kuldakast gerði um hvítsunnuna [10.júní]. Þá mældist í fyrsta sinn meira en -10 stiga frost í júní á Íslandi, -10,5 stig. Mælingin fór fram við stöð sem nefndist Nýibær og var starfrækt i eitt ár á Nýabæjarfjalli inn af Eyjafirði, í 890 metra hæð yfir sjávarmáli. Stendur þetta met enn. Rétt þó að geta þess að 2020 fór frostið niður í -13,1 stig þann 6.júní á Dyngjujökli, en sú stöð er í 1689 metra hæð - skynjari ekki í löglegri 2 m hæð frá jörðu. Þessa sömu nótt, aðfaranótt 10.júní 1973 mældist frostið á Vöglum í Fnjóskadal -6,7 stig og er það enn mesta frost sem mælst hefur í byggð á Íslandi í júní. 

Kortið sýnir stöðuna í 500 hPa að kvöldi hvítasunnudags, 10.júní. Þykktin einhver sú lægsta sem vitað er um í mánuðinum. Kuldastrokan náði allt til Noregs - þar sem ritstjóri hungurdiska bjó sig undir próf í algebru. 

Þjóðviljinn segir af kuldakastinu í pistli 13.júní:

Versta veður hefur verið nú um helgina miðað við árstíma. Hefur verið nokkurt frost að næturlagi, allt upp í 5 - 6 stig. Kaldast hefur verið fyrir norðan og þar hefur einnig snjóað talsvert. Við höfðum samband við Pál Bergþórsson á veðurstofunni og inntum hann eftir fréttum um veðrið. Hann sagði þetta vera þráláta norðanátt, ættaða norðan úr Íshafi. Sjór er kaldur fyrir norðan land og þegar svo stendur á skiptir engu þótt litið sé um ís nálægt landi. Fyrir norðan hefur verið kaldast. Þar hefur verið 1 - 3 stiga hiti yfir hádaginn og þar sem þetta er hafátt þar hefur verið skýjaðra en fyrir sunnan. Að næturlagi hefur frostið farið niður i 5 - 6 stig. Talsvert hefur einnig snjóað og var t.d. í fyrradag samfellt snjókomusvæði frá Skagafirði að Langanesi. Ekki hefur þó fest mikinn snjó í byggð,en víða er þó allt grátt. Á heiðum er þó nokkur snjór, einna mest í útsveitum því þar er úrkoman mest. Páll sagði að ekki væri að vænta neinna breytinga á næstunni.

Við ræddum við Svein Arnason á Egilsstöðum og inntum hann frétta af ástandi þar. Hann sagði að útlitið væri ekki glæsilegt. Undanfarnar tvær nætur hefur frostið farið niður í fimm stig og nokkur snjókoma verið þannig að grátt er í rót. Fjarðarheiði er ófær og hefill sem sendur var til að ryðja hana réði ekkert við snjóinn. Þá eru Möðrudalsöræfin varhugaverð. Þetta hefur komið illa niður á gróðri sem var lítill orðinn fyrir, en stendur nú alveg í stað. Bændur hafa fé á túnum og er langt í land með að haglendi verði beitarhæft. Sveinn sagði að mjög langt væri síðan þeir á Egilsstöðum hefðu reynt svo slæmt vor. Vorið 1952 hefði þó verið slæmt og glórulaus kuldi fram undir 20. júní. En að því frátöldu hefði ekki komið eins slæmt vor í manna minnum.

Þorgrímur Starri bóndi á Garði i Þingeyjarsýslu sagði þetta vera með verstu kuldaköstum á þessum tíma árs. Hann sagði að verið hefði hörkukuldi og golusteyta um helgina og hefði fryst undanfarnar þrjár nætur, allt niður í 5 - 6 stig. A mánudag kvað hann hafa verið krapahríð og hefði allt verið hvítt yfir að líta á mánudagsmorgun [11.]. Snjó hefði þó tekið upp á láglendi,en hvítt væri enn til fjalla. Hann sagði gróður hafa staðið í stað að undanförnu. Í maí komu nokkrir hlýir dagar og hrökk gróður þá af stað, en síðan ekki söguna meir. Litill klaki er í jörð fyrir norðan og jörð góð, og ef fljótlega hlýnar ætti allt að vera í lagi. En ef kuldinn heldur áfram er illt í efni. Þessi kuldi hefur þó tafið gróður og stolið dýrmætum tíma. Bændur hafa yfirleitt sleppt lambfé norður þar. Starri sagði þetta vera versta vor síðan 1952 en það vor og vorið 1949 hefðu verið mjög slæm. Ekki sagðist hann þó kviða fjár- eða mannfelli eins og greinir frá í annálum. En í samanburði við vorið í fyrra sem var eitt indælasta vor sem menn muna fyrir norðan er þetta vor mjög slæmt — „Það er eins og svart og hvítt”, sagði Starri að lokum. —ÞH

Tíminn segir 13.júní frá hátíðahöldum um hvítasunnuna. Mótshaldarar í Þjórsárdal bera sig vel - þrátt fyrir heldur laklegt umtal:

Klp-Reykjavik. — Veðrið skemmdi nokkuð fyrir hinum árlegu hvítasunnukappreiðum Fáks, sem fram fóru á velli félagsins á annan í hvítasunnu. Úti í norðangarranum vildu áhorfendurnir ekki vera og sátu því flestir í upphituðum bílum sinum og fylgdust með atburðunum úr fjarlægð.

ÓV, Reykjavík. Hvítasunnuhátíðin „Vor í dal”, sem Ungmennafélag Íslands ásamt Ungmennafélaginu Skarphéðni og Ungmennasambandi Kjalarnesþings, stóð fyrir í Þjórsárdal um hvítasunnuhelgina, heppnaðist vel. Á milli 5000 og 6000 manns voru á hátíðarsvæðinu þegar mest var, mest unglingar, sem áttu það helst sameiginlegt að vera kalt. Ölvun var hverfandi lítil, dálítil á laugardagskvöld en víða mátti sjá „dauðadrukkna” unglinga, sem voru ófullir við og við og höfðu sjálfsagt ekki bragðað dropa af áfengi. Lögreglan tók talsvert magn af áfengi af samkomugestum og hellti töluverðu niður en engu að síður voru ýmsir sleipir við að fela áfengi sitt. Leitað var í bílum — en þó ekki öllum. Til dæmis var ekki litið inn í þann langferðabil, er blaðamaður Tímans kom með. Meiriháttar óhöpp urðu ekki en þó leituðu um 500 manns til slysahjálpar hjálparsveitanna, sem voru á staðnum og fengu flestir plástur á skeinur sinar. Eitt tjald brann en eigandinn slapp ómeiddur út með svefnpokann sinn í fanginu. Þátttaka mótsgesta í dagskrá var heldur dræm, nema til dæmis í hestaleigunni og urðu margir til að leigja sér hnakk á hestbaki í 15 mínútur fyrir 150 krónur. Þá má nefna að einn var skráður til þátttöku í torfæruakstri og þrettán tóku þátt í viðavangshlaupi karla. Þrír þeirra voru hvorki drukknir né timbraðir og sigruðu með nokkrum yfirburðum. Forráðamenn mótsins voru ánægðir með gang mála, lögreglan lýsti ánægju sinni með allan framgang mótsins og gestir virtust mjög ánægðir með helgina, þrátt fyrir kuldann og sandrokið.

Tíminn segir 14.júní frá mosaeldi:

ÓV—Reykjavlk. — Laust eftir hádegið í gær kviknaði í mosa í Þrastaskógi. Varð af töluverður eldur en slökkviliðið á Selfossi kom á staðinn og tókst að ráða niðurlögum hans eftir rúma tvo tíma.

En heyannir nálguðust Tíminn segir frá 27.júní:

SB-Reykjavík. — Ekki mun víða byrjað að slá á landinu, en af einum bæ fréttum við í gær, þar sem byrjað var að slá fyrir viku og meira en það, þar er jafnvel komið nýtt hey inn í hlöðu. Þetta er á Hólshúsum í Hrafnagilshreppi í Eyjafirði. Þar er félagsbú þeirra Reynis og Helga Schiöth. Við hringdum til Reynis, sem við vitum ekki betur en hafi byrjað fyrstur íslenskra bænda að slá í ár.

Sumarið kom loks í júlí. Það kom til ritstjóra hungurdiska einmitt þegar hann kom út úr hraðfrystiklefa í Brákarey - þegar hann fór þar inn var enn kuldi í lofti - en þegar út var komið var sumarið mætt. Þetta var um 10. júlí, næstu vikur voru hagstæðar, en aldrei varð þó mjög hlýtt. 

Ingibjörg í Síðumúla segir af júlí: Fyrri partur mánaðarins yfirleitt kaldur og rakur. Sláttur hófst almennt um miðjan mánuð og honum fylgdu þeir veðurbestu dagar, sem komið hafa til fleiri ára hér um slóðir, sólríkir og heitir. Nætur voru þó óvenju kaldar. Á þessum dögum luku einstaka bændur alveg við heyskap og flestir náðu öllu upp í sæti. Síðustu 6 dagana var ekki hagstæð heyskapartíð og eru því víða mikil hey úti.

Enn urðu hörmuleg slys. Tíminn segir frá 17.júlí:

Sá hörmulegi atburður varð á sunnudag, að lítil flugvél fórst í Snjófjöllum og með henni tveir bræður og eiginkonur þeirra. Þau voru á leið frá Reykjavík til Þórshafnar, er slysið varð. Ekki er vitað um orsök þess, en þau, sem með vélinni voru, létust samstundis. Flakið af vélinni fannst í gærmorgun og voru líkin flutt til Reykjavikur með þyrlu Landhelgisgæslunnar.

Nokkuð eftirminnilegt sunnanhvassviðri gerði þann 26.júlí - moldrok varð á hálendinu og eitthvað fauk af heyi. Veðráttan segir að sviptivindur hafi valdið slysi í Stykkishólmi. Morgunblaðið segir frá 27.júlí:

Kiðafelli, 26. júlí. Eftir nokkra ágæta þurrkdaga, hvessti í morgun af austri og suðaustri, og var þá ekki að sökum að spyrja. Hey var víða ný slegið og flatt eða í görðum, hálfþurrt og létt eftir hlýjan blástur í nótt. Það var því létt fyrir Kára, að hreinsa túnin og má víða sjá girðingar og skurði fulla af heyi. Í dag hafa bændur keppst við að ganga frá göltum til að forðast frekara tjón. Ekki er hægt að gera sér grein fyrir tjóni eða magni því, sem hefur fokið. Vitað er að það er tilfinnanlegt. Allt að 150—200 hestburðir af heyi hafa fokið á sumum jörðunum. — Hjalti.

Þjóðviljinn segir af moldrokinu í pistli 27.júlí:

Nú virðist veðurblíðan hafa yfirgefið okkur a.m.k. um stundarsakir og í gær var hið mesta hvassviðri. Þessum stormi fylgdi mikið moldrok og var þykkur moldarmökkur viða á bersvæði. Þegar blaðamaður Þjóðviljans átti leið fram hjá Reykjavikurflugvelli í gærmorgun, huldi mökkurinn stóran hluta flugbrautanna. Blaðið hringdi í Veðurstofuna seinni partinn í gær og innti frétta af hvassviðrinu. Veðurfræðingur fræddi okkur um, að lítil lægð hefði verið fyrir hafinu fyrir sunnan land í fyrradag á leið til landsins og stormurinn að landinu í gærmorgun. Mikill stormur hefði verið í Vestmannaeyjum og á Hellu og í Reykjavik hefði hann náð átta vindstigum. Aðalástæðan fyrir moldrykinu væri sú, að stormurinn fylgdi á eftir miklu þurrkatímabili, sem staðið hefur í hálfan mánuð, og væri jörðin óvenju þurr núna. Rykið kæmi frá söndunum við Ölfusá og frá moldarbörðum fyrir ofan Reykjavik. Loks taldi veðurfræðingurinn, að storminn myndi væntanlega lægja um kvöldið og þá væri von á skúrum, sem myndu stöðva uppblásturinn í bili.

Tíminn segir 28.júlí frá breytingum á hverasvæðinu í Námaskarði. Hvort þetta var einhver forboði Kröfluelda sem hófust rúmum tveimur árum síðar - eða bara þurrkar eins og stungið var upp á - veit ritstjóri hungurdiska ekki:

Jí — Mývatnssveit—HJJ—Rvik. — Talsverðar breytingar hafa orðið á hverasvæðinu við Námskarð að austan undanfarna daga. Hver, sem komið hafði upp í gamalli borholu, en ekki látið mikið á sér kræla fram til þessa, er nú farinn að sletta úr sér leirgusum marga metra í loft upp, svo að leirdreifin þekur nú 10-12 metra breitt belti umhverfis hann. Gosunum fylgja miklar drunur og jörðin nötrar undir fótum manna, þegar nærri er komið. Þá hafa líka komið upp vænir hverir, , þar sem áður voru aðeins smáaugu, og hverir, sem áður fór ekki meira fyrir en svo, að kraumaði í þeim líkt og í grautarpotti, hafa færst í aukana og eru nú farnir að spýta leirgusum í loft upp. Meiri hiti og ólga virðist vera á jarðhitasvæðinu en verið hefur til skamms tíma. ...

Tíminn hafði tal af,dr. Sigurði Þórarinssyni, sem sagði, að ekki væri að svo komnu máli ástæða til þess að ætla, að ekki væri allt með felldu við Námskarð, því að hræringar væru eðlilegar á hverasvæðum, en hins vegar væri full ástæða til þess að koma upp jarðskjálftamæli nyrðra, svo að menn væru við öllu búnir.

Kaldir nætur komu í ágúst - og blautt var öðru hvoru - en mánuðurinn hlaut samt nokkuð góða dóma. Ingibjörg í Síðumúla segir: Fyrstu 6 dagar mánaðarins sæmilega hlýir en votviðrasamir eins og mánuðurinn í heild. Stirt hefur því verið með hirðingu heyja. Víðast hvar þó heyskap lokið nokkru fyrir mánaðamót. Kaldast varð þ. 19., -1,5 st. frost. Féllu þá eða skemmdust mikið kartöflugrös. Það litla sem er af berjum, sakaði ótrúlega lítið, líklega vegna vanþroska. 

Tíminn segir af góðri tíð 2.ágúst:

GJ-Asi, Vatnsdal. Hér í Húnavatnssýslum hefur verið alveg einmunatíð. Bændur eru hér almennt langt komnir með heyskap.

Gríðarlega rigningu gerði í Eyjafirði og Þingeyjarsýslum um verslunarmannahelgina. Tíminn segir frá 7. og 8. ágúst:

[7.) Bindindissamkomu ýmissa norðlenskra æskulýðs- og ungmennasamtaka aö Hrafnagili við Akureyri lauk aðfaranótt mánudags eftir að hana hafði rignt í burtu. Á einum sólarhring var úrkoman þar fyrir norðan um 25 mm og fór fólkinu,sem var um 1500 þegar mest var, stöðugt fækkandi. Þegar samkomunni var slitið, að loknum dansleik á sunnudagskvöld voru aöeins 3-500 manns á svæðinu.

[8.] SB, Reykjavik — Þetta var óskaplegt vatnsflóð, sagði Sigurður Eiríksson bóndi og veðurathugunarmaður á Sandhaugum í Bárðardal í gær, er við inntum hann eftir rigningunni þar um helgina, sem mældist hvorki meira né minna en 99 millimetrar á einum sólarhring. Nærri mun láta að það sé tvöföld mánaðarúrkoma. — Það byrjaði að rigna á sunnudagsmorguninn, en varð ekki verulegt fyrr en eftir tíu. Frá kl.9 á sunnudagsmorgun til sama tíma á mánudag féllu 99 mm á Sandhaugum og næsta sólarhring 33,5 mm Sigurður hefur haft á hendi veðurathuganir þarna í tólf ár og segist aldrei hafa séð neitt þvílíkt. Hann telur að sumarið 1962 komist næst þessu, en þá féllu eitt sinn 42 mm á sólarhring. Tólf til tuttugu mm þykir mikil rigning á þessum slóðum. Eitthvað var um smáskriðuföll af völdum vatnselgsins, en ekkert tjón varð. Mikil skriðuhætta er þarna, en Sigurður taldi hana liðna hjá í þetta sinn. Hey fór mjög illa í bleytunni og eiga margir talsvert mikið óhirt. Einstaka bóndi hefur þó náð öllu inn. Þurrkar hafa verið í Bárðardalnum undanfarnar þrjár vikur og heyskapur gengið vel. Vegir urðu næstum ófærir í rigningunni og sagði Sigurður, að það væri í fyrsta sinn. Þá hljóp mikill vöxtur í Skjálfandafljót. Samkvæmt upplýsingum veðurstofunnar rigndi viðast um landið um helgina, nema í Vestmannaeyjum. Mest varð rigningin fyrir norðan og austan. Á áðurnefndum sólarhring rigndi um 25 mm á Akureyri, sem er hálfsmánaðar úrkoma og 40 mm á Vopnafirði. Víða var hvassvirði með í förum, og veður því hálf óyndislegt til útilegu.

SB—Keykjavik — Tvær skemmtanir voru auglýstar í Búðardal um helgina og kom allmargt fólk á staðinn. Um 70 tjöld voru á tjaldstæði þorpsins á laugardag og um 700 manns á dansleik i Dalabúð um kvöldið. Á sunnudag fór veðrið að versna og tjöldum fækkaði eitthvað. Mannfjöldi var einnig í Dalabúð það kvöldið. Um nóttina gerði svo vitlaust veður, rok og rigningu, og mun rokið hafa verið ein sjö vindstig. Þá fór heldur að versna ástandið á tjaldstæðinu, tjöld fuku upp, rifnuðu og lögðust niður og fólk var í miklum vandræðum. Var þá gripið til þess ráðs að opna félagsheimilið og hleypa gestunum inn. Munu um 300 manns hafa haft þar aðsetur um nóttina. Húsvörður og fjölskylda hans unnu fram morgun við að hlynna að fólki, sem var margt illa haldið af kulda og vosbúð. Að sögn fréttaritara blaðsins í Búðardal, Steinþórs Þorsteinssonar, mun aldrei hafa verið jafn margt fólk samankomið í Búðardal og um helgina. Þrátt fyrir óveðrið og vandræði af völdum þess, fór allt hið besta fram.

Morgunblaðið segir 8.ágúst frá hlaupi í Súlu:

Flóð byrjaði í Súlu í fyrrinótt, og í gærkvöldi var talið, að áin væri tveggja metra djúp, þar sem hún rennur undir nýju brúna á Skeiðarársandi austan við Lómagnúp. Brúin yfir Súlu og Núpsvötn austan við Lómagnúp er fjögur hundruð metra löng, og er þessi brú fyrsta stóra brúin, sem byggð er yfir Skeiðarársand. Í gærkvöldi var talið, að vatnsmagnið í Súlu væri um 2000 sekúndulítrar, en að öllu jöfnu er áin ekki nema 150—200 sekúndulítrar.

Tíminn segir 9.ágúst af næturfrosti í Þykkvabæ - og af breytingum á hverum við Kröflu:

SB, Reykjavik — útlitið með kartöflusprettu í Þykkvabæ er heldur slæmt núna, að sögn Sigurbjarts Guðjónssonar í Hávarðarkoti. Ástæðan er einkum vorkuldinn, sem varaði fram á sumar. Í fyrrinótt var svo kalt þar eystra, að kartöflugrös frusu, en féllu þó ekki vegna þess að þau náðu að þiðna áður en sól kom upp. Hitinn var í frostmarki síðla nætur í tveggja metra hæð og er þá oft um 2ja stiga frost við jörðu. Ef svona heldur áfram með veðurfar, er ekki við því að búast að farið verði að taka upp fyrr en í september, en ef hlýindakafli kemur fyrir haustið, getur það breyst eitthvað.

JI-Mývatnssveit. — Menn héðan úr sveitinni fóru að Kröflu á þriðjudaginn var. Þá kom í ljós, að gufuútstreymi er með meira móti. Gufuhverinn Litla-Víti var t.d. í töluverðum ham. Þar hefur gufan að undanförnu streymt út um eitt aðalop, en vellur nú út um ein sex til átta op, þótt erfitt væri að telja þau nákvæmlega vegna gufumökksins. Í síðustu viku fóru menn að Kröflu, en þá var ekki að sjá annað en að allt væri með felldu, svo að þessi breyting hlýtur að hafa orðið einhvern síðustu daga. Þess ber þó að geta í þessu sambandi, að oft verða breytingar á þessu svæði. Hverirnir við Námaskarð sóttu mjög í sig veðrið fyrir skömmu, eins og frá var sagt hér í blaðinu, en nú hefur sljákkað í þeim. Sumir geta sér þess til, að umbrotin hafi verið af völdum þurrkanna. Jarðvatnsyfirborð hafi lækkað vegna langvinnra þurrka og þá lækkað í hverunum, en um leið hafi hitinn í þeim aukist.

Mjög kalt var upp úr miðjum mánuði, þann 18. varð alhvítt á Grímsstöðum á Fjöllum og við Brú á Jökuldal.  

Vísir segir af svölum dögum 20.ágúst:

Það leynir sér ekki að nú haustar að, enda er þegar farið að frjósa á nóttunni á einstaka stað á landinu. Í nótt mældist 1 stigs frost á Hellu en í fyrrinótt var örlitið frost hér í Reykjavik, það fyrsta á haustinu. Féllu kartöflugrös í nágrenni borgarinnar, t.d. á Hólmi rétt við Geitháls, en þar mældist 2ja stiga frost. Er haustið óvanalega snemma á ferðinni í ár. Þrátt fyrir sól og blíðu í gær mældist hitinn hér í Reykjavik aðeins um 11 stig, en borgarbúar létu það ekki á sig fá og nutu sólarinnar í ríkum mæli, enda líklega hver síðastur að fá lit á andlitið fyrir veturinn. Spáð er hægviðri með skúrum hér vestan til á landinu næsta sólarhring, en sólskini fyrir austan. —ÞS

Fyrir utan illviðrið mikla þann 23. og 24. og næstu daga á eftir þótti tíð í september nokkuð hagstæð. Meira að segja komu nokkrir óvenjuhlýir dagar fyrir norðan um miðjan mánuð og hiti fór yfir 20 stig. Ingibjörg í Síðumúla segir af september:

Að jafnaði veðragóður og hlýr - Vætusamur var hann þó og því oft erfiður og ömurlegar smalamennskur. Í göngum fengu menn þó góð veður og björt og leitaðist vel í þeim öllum þrem. Nokkrir skaðar urðu í héraðinu í fellibylnum þ. 23., svo sem hey- og þakplötufok. Hér í uppsveitum hvessti ekki að ráði fyrr en um nóttina. Mesti skaði hér í nágrenninu var í Deildartungu, en þar hrundi til grunna uppsláttur að nýju húsi. Eftirtektarvert er, að elstu hús virðast standa best af sér slík veður og því betur sem þau eru eldri og ónýtari talin.

Nokkur óróleiki var í jörð í mánuðinum. Fyrst var svæði við Langjökul til umræðu - reyndist að einhverju byggt á misskilningi - en við leyfum fréttum af því að flakka með. Síðan urðu breytingar á efnainnihaldi vatns í Múlakvísl - og rætt var um yfirvofandi Kötlugos - rétt einu sinni - og allmiklir jarðskjálftar urðu á Reykjanesi:

Tíminn segir frá 6.september:

Undanfarna daga hefur orðið vart við jarðhræringar við Langjökul, og svo var einnig í gær. Barst þá sú fregn, að sprunga hefði myndast í jökul við Bláfell, suðaustur af Langjökli, og flugmenn úr Loftleiðavéi töldu sig hafa séð gosbólstra stiga í loft upp á þessum slóðum. Það var Ragnar Stefánsson, jarðskjálftafræðingur hjá Veðurstofunni, sem fyrstur kom skilaboðum til Almannavarna um þetta, og var þá þegar brugðið við að kanna, hvað þarna væri á seyði. Þegar til kom, sást þó ekki neitt, sem benti til náttúruhamfara. Flugmenn frá Flugfélagi Íslands, sem flugu þarna yfir skömmu á eftir Loftleiðavélinni urðu einskis óvenjulegs varir. Dr. Sigurður Þórarinsson, Guðjón Petersen frá Almannavörnum ríkisins og Sveinbjörn Bjarnason frá Almannavörnum Reykjavíkurborgar höfðu sömu sögu að segja. Urðu þeir einskis vísari, nema hvað óvenjulegir skýjabólstrar voru yfir fjöllum á þessum slóðum, en dr. Sigurður taldi þá þá þó ekki hafa einkenni gosbólstra.

Natríum og kalíum í Múlakvísl hefur tvöfaldast á einni viku, og getur það bent til þess að til tíðinda sé að draga í Mýrdalsjökli. „Venjulega eru tíu milligröm af natríum í litra vatns í Múlakvist og Jökulsá á Sólheimasandi og hálft annað milligramm af kalíum, og svo var í sýni, sem var tekið 27. ágúst”, sagði Sigurður Steinþórsson jarðfræðingur við Tímann í gærkvöldi, „en í sýni, sem tekið var 3. september, hafði natríum- og kalíummagn í Múlakvist tvöfaldast. Aftur á móti hafði það ekki breyst í Jökulsá”.

Ragnar Stefánsson jarðskjálftafræðingur sá ástæðu til að rita bréf. Tíminn 8.september:

Svo virðist, sem undirritaður hefi verið meðsekur um að valda einum allsherjar jarðskjálfta í íslenskum fjölmiðlum 5. sept. s.l. Forsaga þessa máls er sú, að þennan dag hringdi til mín maður austan úr Biskupstungum og sagðist hafa séð óvenjulega sprungu í skafli eða jökli ofarlega í Bláfellinu. Taldi hann sprunguna vera þannig, að ekki væri útilokað, að hún hefði getað orðið til við bráðnun vegna hita neðan frá. Hafði hann nokkrar áhyggjur af þessu, þar sem vinnuflokkur væri þarna ekki mjög fjærri og vildi að þetta mál væri kannað. Það taldi ég líka rétt og hringdi til Almannavarna, þar sem ég taldi eðlilegt, að sú stofnun hefði þarna frumkvæði. Það eina, sem ég ráðlagði var, að talað yrði við jarðfræðing. Spurningu um jarðhræringar á þessum slóðum svaraði ég á þann veg, að talsvert hefði verið um mjög litla jarðskjálfta undanfarin ár á svæði kringum Sandvatn og Hagavatn, suður af Langjökli (15-20 km suðvestur af Bláfellinu). Undanfarna daga hefur verið litið um jarðskjálfta þarna miðað við s.l. vetur t.d. Það er því rangt eins og gert var í einu dagblaðanna a.m.k. að leggja með fyrirsögn áherslu á, að komið hefðu jarðhræringar á þessu svæði dagana fyrir umrætt blaðagos. Að lokum þetta. Ábendingar almennings geta verið ómetanlegar, hvað snertir viðvörun um náttúruhamfarir. Slíkar ábendingar þarf að kanna nánar af þeim, sem best þekkja til áður en gossögur eru settar af stað. Óvarkárni eða fljótfærni fjölmiðla, hvað þetta snertir, getur hrætt almenning frá að veita slíkar upplýsingar. 6. september 1973. Ragnar Stefánsson.

Þann 15. og næstu daga urðu miklar jarðhræringar á Reykjanesi - enginn misskilningur þar. Morgunblaðið segir frá 16.september:

Talsvert miklar jarðhræringar urðu á Reykjanesi í fyrrinótt og má segja að Reykjanesið hafi leikið á reiðiskjálfi mestalla nóttina. Fannst jarðskjálftinn víða um land, m.a. vestur á Ísafirði, á Akranesi, Hvolsvelli, í Hrútafirði, Síðumúla og víða á Mýrum. Snarpasti kippurinn varð klukkan 01:46 og mældist hann 5,4 stig á Richter-kvarða. Til samanburðar má geta þess, að jarðskjálftinn, sem lagði Agadir [í Marokkó] í rúst 1960 mældist 5,8 stig og jarðskjálftinn, sem nýlega olli stórtjóni í Mexíkó mældist 5,5 stig. Aragrúi jarðskjálftakippa fannst í alla fyrrinótt og í gærmorgun. Upptök þessa alls var í sunnanverðum Núpshlíðarhálsi í um það bil 10 km fjarlægð í austur frá Grindavík. Tjón mun ekki hafa orðið að ráði af jarðskjálftanum, nema í Krísuvik, en fólk varð víða felmtri slegið vegna hræringanna. Jarðskjálftinn var mestur á Reykjanesskaganum að sjálfsögðu og fólk sem var i tjöldum við Ísólfsskála fyrir austan Grindavik varð vart við mestan ágang, svo og fólkið á Krísuvíkurbænum. Grjót hrundi úr Núpshlíðarhálsinum, þar sem upptökin urðu og hrundu þar talsverð björg. Einnig hrundi grjót á veginn við Kleifarvatn.

Ragnar Stefánsson, jarðskjálftafræðingur sagði að jarðskjálfti þessi hefði ekki verið ýkja stór á íslenskan mælikvarða. Árið 1968 varð á Reykjanesi jarðskjálfti, sem mældist 6 stig og voru upptök hans nokkru austar en þessa nú. Þá varð jarðskjálftinn, sem varð fyrir mynni Skagafjarðar árið 1963 allmiklu snarpari, þar sem hann mældist 7 stig á Richter-kvarða. Ragnar sagði að kippurinn, sem varð klukkan 01:46 í fyrrinótt hefði verið sterkastur, en klukkan 02:22 hefði komið annar allsnarpur einnig og var styrkleiki hans 4,6 stig.

Tíminn segir frá áframhaldandi hæringum í pistli 18.september:

Á sunnudagskvöld og aðfaranótt mánudags urðu enn allsnarpar jarðhræringar á Suðvesturlandi eins og spáð hafði verið. Upptök skjálftanna höfðu líka fært sig um set frá því aðfaranótt laugardags, eins og eðlilegt er talið, þegar um misgengi jarðlaga er að ræða og voru að þessu sinni allmiklu vestar en áður, eða um fimmtíu kílómetra frá Reykjavik, þannig að þeirra gætti ekki verulega þar. Hins vegar höfðu þau færst nær Grindavik og voru um það bil sjö kílómetra norðaustur af þorpinu, enda urðu Grindvíkingar hræringanna óþyrmilega varir og margir flúðu úr húsum og leituðu skjóls í bílum sinum líkt og gerðist í Reykjavik aðfaranótt laugardags. Harðasti kippurinn mældist um fimm stig á Richterskvarða, eða öllu vægari en sá, sem snarpastur var aðfaranótt laugardags. Hann kom laust fyrir hálftíu á sunnudagskvöldið og síðan reið hver kippurinn af öðrum yfir langt fram á nótt, svo að fæstum varð svefnsafnt í Grindavík. Heimilisfólk í Krýsuvík varð að flýja bæinn á nýjan leik og hafðist við í Njarðvíkum í nótt. Þá flúði fólk frá Ísólfsskála til Grindavikur, þegar ljóst var,að vegurinn þangað væri í þann mund að teppast. Vegurinn er allur sprunginn og gríðarmikil björg hafa fallið yfir hann. Mikið hefur hrunið úr Festarfjalli og klettabeltið ofan við Hraunssand hefur sprungið fram á köflum og á brúninni má sjá sprungur, sem eru hátt á annan metra á breidd og sum björgin í fjörunni eru trúlega margir tugir smálesta á þyngd. HHJ

Að kvöldi 23.september gerði mikið landsynningsveður um allan vesturhelming landsins. Voru á ferð leifar fellibylsins „Ellen“. Þetta er í flokki mestu skaðaveðra septembermánaðar og jafnvel ársins alls. Um veðrið var fjallað í sérstökum pistli hungurdiska fyrir nokkrum árum og verður það ekki endurtekið hér - rétt aðeins rifjaðar upp fáeinar blaðafregnir.

Tíminn segir frá 25.september:

Óveðrið sem gekk yfir landið sunnan- og vestanvert síðari hluta sunnudagsins [23.] og aðfaranótt mánudags, var eitt af snörpustu áhlaupsveðrum, er hér koma, og veðurhæð svo mikil, að fara verður aftur í tímann til þess að finna viðlíka dæmi svo snemma hausts. Það olli líka tjóni, sem enn er vanséð, hversu mikið er, á bátum, mannvirkjum, línum og bifreiðum og öðrum tækjum, en vafalaust nemur það tugum milljóna.

Tíminn segir enn af veðrinu 26.september:

SB—Reykjavik. — Lítið tjón varð á Blönduósi í óveðrinu á mánudagsnóttina, en hins vegar varð allmikið tjón í nágrannasveitunum. Hey fauk viða, sums staðar hurfu stærðar fúlgur gjörsamlega. Í Langadal fuku þök og þakhlutar af útihúsum á flestum bæjum. Aðeins á Holtastöðum lét veðrið öll þök f friði. Að Hvammi í Vatnsdal fauk þak í heilu lagi af sambyggðum fjárhúsum, og lagðist það við húsvegginn, án þess að ein  einasta sperra
brotnaði. Vélskófla, sem stóð í malargryfju fyrir neðan Öxl, er gjörsamlega ónothæf, í henni er allt gler brotið og lakkið horfið utan af henni. Vegagerðarskúrar fóru lítilsháttar á flakk, en gerðu ekki skaða. Í Brekku í Þingi fauk mikið járn af nýju íbúðarhúsi, og víða í Sveinsstaðahreppi fuku hey. Ekkert þakjárn er til í kaupfélaginu á Blönduósi, það seldist upp á svipstundu á mánudaginn. Þess má geta, að gangnamenn voru þessa óveðursnótt uppi á Auðkúlu- og Grímstunguheiði. Ekki gerði veðrið þeim sjálfum mein, en farartæki þeirra tókust á loft. Þá tókst einnig á loft jeppi, sem var á ferð á Reykjabrautinni, og kom hann niður utan vegar. Bilstjórinn, Kári Steinsson ýtustjóri, meiddist lítið sem ekkert. Á þessum slóðum mun veðrið hafa verið verst framan af nóttinni, en ekkert fór að hvessa fyrr en orðið var aldimmt um kvöldið.

SB—Reykjavik. — Í óveðrinu á mánudagsnóttina skemmdust tveir bátar í höfninni á Flateyri. Voru það þeir Vísir og Sóley, sem báðir eru um eða yfir 100 lestir. Skemmdirnar hafa ekki verið metnar ennþá, en eru talsverðar.

SB-Reykjvik—Talsvert tjón varð á Ísafirði og í grennd af völdum óveðursins á mánudagsnóttina. Þar var veðrið verst milli fimm og sex um nóttina, en allhvasst var orðið þegar um kl. 2. Vakt var á lögreglustöðinni alla nóttina, og hringdi fólk mikið þangað, er rúður fóru að brotna og þakjárn að fjúka. Lögreglan veitti aðstoð eftir megni, og margir aðstoðuðu hana einnig. Járnplötur skemmdu nokkra bíla í kaupstaðnum, en verst mun veðrið hafa farið með bifreiðaverkstæði Ísafjarðar. Þar var búið að slá upp fyrir mikilli nýbyggingu, og fauk uppslátturinn allur út í veður og vind. Þá fauk hús í Hnífsdal, sem verið var að hlaða.

Tjón af völdum illviðrisins nýafstaðna varð nokkuð í Búðardal, að sögn Steinþórs Þorsteinssonar fréttaritara. Allt járna tók af nýbyggðu húsi, svo að ekki var ein einasta járnplata eftir. Minni háttar járnfok varð viða á bæjum i grenndinni, og töluvert fauk af heyjum. Aldrei varð rafmagnslaust, en símasamband hefur verið slæmt.

Morgunblaðið nefnir tölur 25.september:

Eignatjónið í óveðrinu í fyrrinótt nemur tugum milljóna króna. Skemmdir á húsum urðu einkum þær að þakjárn losnaði og fauk, rúður brotnuðu og sjónvarpsloftnet og reykháfar skemmdust. Hús í byggingu urðu víða mjög illa úti, mótauppsláttur féll og hlaðnir veggir hrundu. Bílskúrar skemmdust viða og hjólhýsi fuku um koll. Talsverðar skemmdir urðu á fjölmörgum bifreiðum af völdum foks, bæði sand- og grjótfoks og járnplötu- og timburfoks. Sums staðar fuku bifreiðar einnig til og a.m.k. 3 bifreiðar í akstri fuku út af vegum. Mikið tjón varð víða við verksmiðjur, m.a. í álverinu í Straumsvík og á sementsverksmiðjunni á Akranesi. — Í flestum höfnum varð meira og minna tjón á bátum og bryggjum og víða sukku trillur og litlir bátar. Talsvert tjón varð einnig víða á sveitabæjum, einkum það, að járn losnaði af þökum. Tvö möstur á Búrfellslínu féllu og víða slitnuðu símalínur og raflínur, einkum í þéttbýlinu af völdum foks járnplatna. Rafmagnslaust varð við og við alls staðar á orkuveitusvæði Landsvirkjunar vegna seltu á tengivirkjum og línuslits.

Veðráttan segir að þann 27. hafi eldingar skemmt sjónvarpstæki, síma og fleira á Fagurhólsmýri.

Tíminn ræðir loftslagsbreytingar í þýddri, erlendri grein 28.september (vitnað er í fræga vísindamenn):

Grein úr U.S. & World Report: Eru miklar loftlagsbreytingar í vændum? Auknar líkur á verulegum loftslagsbreytingum virðast koma fram víða um heim. Þurrkaskeið, stórflóð og stormar ganga yfir. Jafnframt verður vart langtímabreytinga á hita og úrkomu. Allt eru þetta drættir í sömu myndinni. Sérhver meiriháttar breyting gæti haft mjög örlagarík áhrif á matvælaframleiðslu og velferð milljóna manna. Hið þurra, hrjóstruga svæði sunnan Sahara-eyðimerkurinnar er ljóst dæmi um breytt veðurfar. Þar hefir að undanförnu gengið yfir langvinnari þurrviðrakafli en sögur fara af áður og hungursneyð hefir vofað og vofir enn yfir milljónum manna á þessum landsvæðum. Vísindamenn halda fram, að jaðar eyðimerkurinnar þokist um þrjátíu mílur suður á bóginn ár hvert, bithagi og ræktarland blási upp og borgir eyðist.

Margskonar illviðri gerðu vart við sig í Bandaríkjunum síðastliðið vor. Meðal annars má nefna mannskætt hríðarveður í Colorado, nálega 400 hvirfilbylji til og frá um meginlandið, stórflóð í Mississippidalnum og mikla snjókomu viða í suðurfylkjunum. Miklu hærra er í vötnunum miklu á landamærum Bandaríkjanna og Kanada en tíðast áður, en stórviðrin í vor skoluðu burtu vænum spildum af strandlengju þeirra, eyðilögðu meðal annars nokkra þjóðvegarkafla og eyddu heimilum nokkurra manna. Allmörg undangengin ár hafa vetur verið mildir á austurströnd Bandaríkjanna en nokkuð harðir á vesturströndinni. Þetta er öfugt við það, sem gerðist áratuginn þar á undan.

Þurrkur háði verulega á allbreiðu belti í Rússlandi, Indlandi og Kína árið sem leið og olli uppskerubresti á mikilvægum korntegundum. óttast er, að uppskera sé einnig léleg í haust. Uppskeran í Pakistan verður einnig rýr í ár, en það stafar ekki af þurrki. Þar urðu mestu flóð, sem sagnir eru um í fjörutíu ár, kornuppskera skolaðist burt og að minnsta kosti 15 þúsund manns fórust. Gífurlegt tjón varð einnig af flóðum í fyrra í Mexíkó, Túnis og Kóreu. Óvenjulega og óeðlilega köld tíð háir verulega ræktun ýmissa fæðutegunda í Japan, en þar má ekki miklu skeika i því efni. Því er og spáð, að veðurfar haldi áfram að kólna þar um sinn að minnsta kosti.

Veðurfar hefir verið óvenjulegt á ákveðnum svæðum að undanförnu, en veðurfræðingar eru einnig að athuga um líkur á langvarandi breytingum. Til dæmis hefir veður farið hægt og hægt kólnandi á norðurhveli síðan um 1940. Jafnframt hefir orðið votviðrasamara en áður umhverfis miðbaug, en úrkoma orðið enn minni á þurrviðrisbeltunum síðastliðinn áratug, en hún varð nokkru sinni á fyrra helmingi aldarinnar. Einnig verður vart reglubundinna breytinga á veðurfari á ákveðnum fresti. Nefna má sem dæmi þurrkana, sem komið hafa á tuttugu ára fresti á sléttunum miklu í Bandaríkjunum og valdið verulegu tjóni. Þessi þurrkaskeið hafa gengið reglulega yfir síðan fyrir borgarastyrjöld. Benda má á þurrkana upp úr 1930 og þurrkana í suð-vesturfylkjunum upp úr 1950. Nú eru liðin meira en tuttugu ár síðan að þurrkaskeið skall á siðast og sumir sérfræðingar um veðurfar eru því farnir að brjóta heilann um, hvort ekki séu einhverjar alvarlegar veðurfarsbreytingar þarna að verki.

Hvað boðar þetta svo í heild? Hinn kunni evrópski loftslagsfræðingur dr. H.H. Lamb litur svo á, að ef til vill séu að verða meiri og víðtækari veðurfarsbreytingar en áður hafa orðið síðan á átjándu öld. Dr. Murray Mitchell yngri segir: „Stormar hafa gengið yfir á annan veg en áður. Regnbelti ganga hægar yfir en áður. Það veldur flóðum á sumum svæðum og ofþurrki annars staðar, en við vitum bara ekki, hvað veldur. Ef þessi fyrirbæri halda áfram að valda erfiðleikum viða um heim allmörg ár enn er að mínu viti tímabært að fara að hugleiða, hvort verulegar og varanlegar veðurfarsbreytingar séu að verða á jörðinni”. Blaðamaður frá U.S. News & World Report leitaði til margra sérfræðinga og dr. Mitchell var á sama máli og flestir þeirra í því efni, að nokkur dæmi um undarlegt og fágætt veðurfar þurfi ekki endilega að boða alvarlegar og varanlegar loftslagsbreytingar á jarðkringlunni.

Sérfræðingar um veðursögu benda á, að hlýindaskeið á jörðinni standi venjulega um tíu þúsund ár. Nú er talið, að núverandi hlýindaskeið hafi einmitt hafist fyrir um það bil tíu þúsund árum. Ýmsir vísindamenn vilja því halda fram, að gera megi ráð fyrir, að veðurfar taki að kólna verulega ef marka megi söguna. Langsennilegast er þó, að slík breyting gerðist smátt og smátt og tæki að minnsta kosti nokkrar aldir. Við ættum að hafa yfrið nægan tíma til undirbúnings ef alvarleg breyting væri að hefjast, segir dr. Mitchell. Hitt veldur ekki minni heilabrotum í sambandi við langtímaspár, hvað hrindi veðurfarsbreytingunum af stað. Dr. Helmut Landsberg hjá Marylandháskóla segir í því sambandi: „Áhrif hafs og andrúmslofts hvors á annað valda sennilega óstöðugleika veðurfarsins, ásamt ótölulega mörgu öðru auðvitað. Hafið tekur við hita og varðveitir hann lengur en andrúmsloftið og dregur áhrifin þannig á langinn. Langvarandi breytingar verða sennilega vegna utanaðkomandi áhrifa eins og breytingar á orkuútstreymi frá sólinni”.

Vísindamenn bera einnig á borð þá kenningu, að möndull jarðar vaggi eitthvað til á þúsund árum og snúi þá öðru skauti jarðar eilítið frá sólu en hinu að henni. Þetta valdi ísöldum eða hlýviðraskeiðum. Nokkrir vísindamenn andmæla því, að sumar hneigðir i veðurfari kunni hvað þá þurfi að boða alvarlegar og örlagaríkar breytingar á veðurfari jarðar. Og flestir veðurfræðingar vilja forðast djarfa spádóma. Dr. Jerome Namias hjá Hafrannsóknastofnun Scripps í Kaliforníu annaðist fyrr meir langtímaspár um veðurfar. Hann tekur í sama streng og fjölmargir starfsbræður hans þegar hann segir: „Við vitum ekki skýr svör við spurningum um veðurfar og loftslag hnattarins fyrri en að viðhöfum fengið nægilegar upplýsingar og gefist tóm til að kanna þær. Veðurfar kann að vera að breytast á jörðinni, en okkur skortir vitneskju til þess að dæma um, hvort svo sé I raun og veru, eða hvers vegna, ef sú verður raunin”.

Október hófst á miklum hlýindum. Um miðnætti að kvöldi 30. september mældist hiti á Dalatanga 9,8 stig. Kl.03 aðfaranótt 1.október var hann hins vegar kominn í 22,6 stig og kl.06 mældist hann 22,7 stig. Lesið var af hámarksmæli kl.06 og hafði hámarkið komist í 23,5 stig. Sennilega hefur það verið einhvern tíma milli kl.3 og 6. Þetta er hæsti hiti sem mælst hefur á landinu í október. Hlýtt var langt fram eftir degi, en hiti lækkaði þó, var 16,2 stig kl.18, en síðan kólnaði frekar. Á Seyðisfirði mældist hitinn þessa nótt hæstur 19,0 stig. Daginn eftir, þann 2. fór hiti í 22,0 stig á Seyðisfirði, í 20 stig á Hallormsstað og 20,6 stig á Vopnafirði. Þann 1. komst hiti í 20,2 stig á Siglunesi. 

Tíminn segir af vegarskemmdum í pistli 2.október:

Klp-Reykjavik. Miklar vegaskemmdir urðu af völdum skriðufalla og úrfellis á Vestfjörðum um helgina [29. til 30.september]. Á að minnsta kosti tveim stöðum urðu stórskemmdir á vegum og voru þeir lokaðir í gær, að sögn Arnkels Einarssonar hjá Vegagerð ríkisins. Hann sagði, að vitað væri um skemmdir á veginum innan við Rafnseyri við Arnarfjörð, en þar hafa skriður lokað veginum á nokkrum kafla. Búist er við að viðgerð á þeim kafla ljúki í nótt, en í gærkveldi var jarðýta frá Þingeyri á leið á staðinn. Þá sagði hann, að skemmdir hefðu orðið á veginum í Gufudalssveit í Austur-Barðastrandarsýslu. Þar hefði grafist frá ræsum og einnig féllu skriður á veginn þar. Vitað var um einn jeppa, sem komst þarna yfir við illan leik í gær, en annars er litið hægt að segja um þessar skemmdir eða aðrar, sem orðið hafa á vegum um helgina, að svo komnu máli.

Ingibjörg í Síðumúla segir af október: Fyrstu 8 dagana voru hlý og góð veður, en mjög var úrkomusamt eins og mánuðurinn í heild. Þrjá síðustu dagana voru stórfelldar rigningar. Urðu mikil flóð í ám og lækjum. Ekki hef ég heyrt um neina meiriháttar skaða þar af. Nú um mánaðamót er ekki farið að taka lömb eða annað fé í hús.

Morgunblaðið segir af veðurblíðu 5. og 6. október:

[5.] Grímsstöðum á Fjöllum 4. okt. Septembermánuður hefur verið með eindæmum góður. Frostnætur hafa verið fáar. Göngur hófust hér 16. september, og voru smalanir mjög erfiðar, sökum þess að féð var dreift um allar heiðar eins og um hásumar. Í Búrfellsheiðagöngum sáu gangnamenn nýútsprungna sóley og mun það vera einsdæmi á þessum tíma árs. Gróðurinn um allar heiðar er alveg sérstakur um þessar mundir, því að hann hefur verið að gróa fram eftir öllu sumri, og þar sem fannirnar lágu fram eftir í sumar, er nú dökkgrænn feldur eins og í túni. Af þeim sökum er féð eins dreift um allar heiðar og raun ber vitni. Heimtur eru mjög slæmar vegna þessa, því féð hefur ekki fundist. Fallþungi dilka er eitthvað lakari nú en í fyrra, en þá voru dilkar líka mjög vænir. Bændur kenna nú um þessum miklu vorkuldum, sem voru s.l. vor. Hér er í dag sumarblíða, 9 stiga hiti og við biðjum að heilsa. Benedikt.

[6.] Einstök veðurblíða hefur verið í Neskaupstað að undanförnu, og hefur hitinn mest komist nokkuð yfir tuttugu stig. Svona hefur veðrið verið dag eftir dag, og í dag er hitinn orðinn um 18 stig, sagði Ásgeir Lárusson, fréttaritari Morgunblaðsins, þegar við ræddum við hann í gær. Hann sagði, að lognið væri það mikið, að ekki blakti hár á höfði, og gróðurinn væri eins og að sumarlagi. Reynitré eru t.d. algræn enn og fíflar eru útsprungnir í görðum.

Veðrið hérna á Vopnafirði, er eins og á Mallorca, og svona hefur það verið síðustu daga, hitinn komst t.d. í 22 stig í fyrradag, sagði Haraldur Gíslason, fréttaritari Morgunblaðsins á Vopnafirði í samtali við blaðið í gær.

Úrhelli gerði víða norðanlands þann 7. október. Tíminn segir af því þann 9.;

JÞ-Siglufirði, mánudag. Úrkoma hefur verið með eindæmum hér á Siglufirði síðasta sólarhring, meiri en nokkurn tíma í manna minnum. Miklar skemmdir urðu á veginum við Strákagöng, og er vegurinn sundurskorinn vestan við þau. Lækir ruddust niður fjallhliðina, og flæddu jafnvel niður í kjallara í sumum húsum. Ekki er þó vitað um verulegt tjón, en eitthvað er um skemmdir í einum kjallara, og einnig munu mörg þök og gluggar hafa lekið. Austan megin við Strákagöng, þ.e. Siglufjarðarmegin, féll aurskriða með grjóti. Meiri skemmdir urðu þó vestanmegin gangnanna. Þar féll skriða og mikið vatn gróf sig niður í veginn og skar hann í sundur. Vonast er til, að búið verði að lagfæra veginn fyrir morgundaginn. Veður fer nú batnandi á Siglufirði, en snjór í fjöllum og grátt niður í miðjar hliðar.

Þann 25. flæddi upp á bryggjur í Grindavík. Morgunblaðið segir frá þann 26:

Í gær [25.] flæddi yfir bryggjur í höfninni í Grindavík, en þar var þá mikið hvassviðri af suðvestan og háflæði. Við lá að suma bátana ræki upp á bryggjurnar, og hætt er við, að illa hefði farið, ef nýju varnargarðarnir hefðu ekki verið til staðar. Í fyrravetur kom álíka flóð eða meira, og margir bátar voru í höfninni, og var tjón þá nokkuð. Grindvíkingar bjuggust við hinu versta í gær, og voru allir bátar rammlega festir við bryggjur, og sem betur fer náðu öldurnar aldrei að hagga við þeim. Í gærkvöldi var allt orðið rólegt í höfninni í Grindavík, enda komin fjara. Suðvestanrok skall á í Grindavík skömmu eftir hádegi í gær, og á sama tíma byrjaði að flæða að. Á skömmum tíma varð því mikið brim og alda í innsiglingarrennunni, en bátar, sem voru að koma að, komust allir klakklaust inn í höfnina. Um kl. 16 var komið háflæði, og þá voru allar bryggjur komnar í kaf, og náði sjórinn þá langt upp á land. Bátarnir virtust þá vera bundnir við sjóinn, því ekki sást nema endrum og eins í bryggjupollana. Alls konar drasl og grjót barst upp á bryggjurnar, en þó ekki stórgrýti eins og s.l. vetur, þegar heilu björgin bárust upp á bryggjurnar.

Í lok október lokaðist vegurinn við Ferjukotssíki rétt einu sinni. Morgunblaðið 31.október:

Mikil úrkoma var á Vesturlandi í gær. Vegagerðinni var þó í gærkvöldi ekki kunnugt um neinar verulegar vegaskemmdir, nema hvað Uxahryggjavegur mun hafa lokast. Eins tók að bera á miklum vexti í Hvítá í Borgarfirði, en áin flæddi yfir veginn við Ferjubakkasíkin og á Hvítárvöllum á flóðinu milli kl. 9 og 10 í gærkvöldi. Lokaðist vegurinn þar algjörlega um tíma.

Nóvember var sérlega kaldur. Umhleypingar voru einnig stríðir. Olíukreppan svonefnda var að skella á. Vinnsla var að hefjast í Norðursjó og þar gengu yfir stöðug illviðri í nóvember og desember og ollu miklu tjóni þar og vandræðum. 

Ingibjörg í Síðumúla segir af nóvember: Kaldur, en snjóléttur og því kominn nokkur klaki í jörðu. Sæmilegir hagar voru fyrir fé til þ. 20. Aðfaranótt þ. 4. gerði mikið hvassviðri af norðaustri. Eitthvert fok varð, t.d. fauk þak af fjárhúsum á Hurðarbaki í Reykholtsdal. Einnig fauk þar um koll heyvagn og skemmdist mikið. 

Tíminn segir af miklum hrakningum og rafmagnstruflunum 13.nóvember:

Talið er, að um tuttugu manns á átta jeppum hafi teppst inni í Landmannalaugum vegna óveðurs og fannkomu þar efra á sunnudaginn [11.], og sat þar enn í gærkvöldi, þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir til þess að koma því til hjálpar. Þetta fólk fór inneftir á laugardaginn í góðu veðri, þó ekki allt í einum hópi, og ætlaði aftur til byggða á sunnudaginn. [Sagt frá leit og hrakningum í blaðinu 14.nóvember].

Nokkrar rafmagnstruflanir urðu í Reykjavik og nágrenni í fyrrakvöld [sunnudag 11.] vegna ísingar, sem hlóðst á línurnar í blotaveðrinu. Hafnarfjörður varð verst úti, en þar voru miklar rafmagnstruflanir í nokkra klukkutíma. Rafmagnslínurnar urðu allt að handleggsþykkar af ísingu, þegar verst var. Þá varð yfirsláttur á línunni og var brugðið á það ráð að tengja inn Reykjaneslínuna. Hún flutti hins vegar ekki nógan straum vegna álagsins á Suðurnesjum, svo að skammta varð rafmagn í Hafnarfirði. Viðgerðir gengu þó vel þrátt fyrir veðrið, og allt var komið í samt lag laust eftir klukkan ellefu í fyrrakvöld. Línan á milli Vífilsstaða og Hnoðraholts sligaðist af ísingu og lágspennulinur á Seltjarnarnesi slitnuðu. Af þessum völdum var nokkuð um rafmagnstruflanir frá því um klukkan sex og fram undir níu í Breiðholti og á Seltjarnarnesi, en þar var þó aðeins um fáein hús að ræða. Þá var Garðahreppur straumlaus í hálfan annan tíma. Að sögn Kristjáns Jónssonar verkstjóra hjá RR gengu viðgerðir verr en ella, vegna þess að erfitt var að komast leiðar sinnar sakir illrar færðar, en allt var samt komið í lag í gær. Hann sagði, að alltaf mætti búast við truflunum í veðrum eins og því sem var um helgina og lítið eða ekkert væri hægt að gera til þess að koma í veg fyrir að ísing hlæðist á línurnar. Nýju hverfunum er sérstaklega hætt við rafmagnstruflunum, því að þar er rafmagnið flutt með loftlinum, þar eð ekki er unnt að leggja jarðstrengi fyrr en lokið er allri jarðvegsvinnu. — HHJ.

Slæmt veður var í Keflavik á sunnudaginn [11.] og voru eigendur báta í höfninni aðvaraðir og beðnir að huga að bátum sinum. Að sögn hafnaryfirvalda urðu engar skemmdir á bátum í höfninni, en vindur var 9-10 vindstig, og stóð þvert á hafnargarðinn, sem var ófær vegna sjógangsins. Einu skemmdirnar, sem vitað er um, eru á kaffiskúr sem stóð við höfnina, en hann for af stað og færðist litið eitt um set. Skemmdir urðu ekki á skipum eins og áður sagði, þótt útlitið væri slæmt þegar verst lét. Stórstraumsflóð var er veðrið lét sem verst og þess vegna ekki stætt á hafnargarðinum vegna sjógangsins, en að sögn starfsmanns hafnarinnar er höfnin nokkuð skjólgóð en of lítil og því oft þröngt í henni. —hs—

Morgunblaðið segir af foki í pistli 13.nóvember:

Mosfellssveit, 12. nóv. Í rokinu í gærkvöldi [11.] fauk þak af hlöðu á bænum Lykkju á Kjalarnesi. Krafturinn í þessari vindhviðu var svo mikill, að þakið fauk í heilu lagi og fylgdu múrfestingarnar með. Litlu munaði, að þakið lenti á íbúðarhúsinu, það skreið meðfram því og lenti á girðingu, sem er rétt við bæinn og braut nokkra girðingarstaura. Ekkert hey, var geymt í hlöðunni, enda enginn búskapur um þessar mundir á Lykkju. Var hlaðan nú notuð sem geymsla og munu skemmdir á því, sem þar var geymt, ekki hafa orðið miklar. Pétur.

Tíminn ræðir veðurhorfur við Pál Bergþórsson í pistli 27.nóvember:

Það má búast við heldur mildara veðri á næstunni, minnkandi frosti og suðaustan átt, sagði Páll Bergþórsson, veðurfræðingur, er hann var að því spurður í gær, hvort ekki færi að linna frosthörkunum, sem verið hafa undanfarna daga. Mest fór frostið niður í 27 stig í þessu mikla kuldakasti á Staðarhóli í Þingeyjarsýslu og á Grímsstöðum. Mest frost í Reykjavik varð 13 stig, en svo kalt hefur ekki orðið í nóvember s.l. 50 ár. Ekki vildi Páll spá því, að við hér á norðurslóðum þyrftum að búast við miklu kuldaskeiði næstu árin eða áratugina. Sjórinn er það eina, sem hægt er að lita til við langtímaspár og það hefur komið í ljós, að hitastigið hér á Íslandi, fer talsvert eftir því hitastigi, sem var á Spitzbergen síðustu 3-4 ár. Það, sem sennilega veldur þessu samræmi, eru mjög hægfara hafstraumar, sem eru frá 1 til 4ra ára á leið sinni frá Spitzbergen til Íslands. A árunum 1965 — 1971 var kuldaskeið hér á landi, en síðustu tvö árin hafa verið fremur mild, eins og Páll orðaði það. Við megum þó búast við nokkuð köldum vetri núna, því að mun meiri hafís er nú kominn til Jan Mayen, heldur en var í fyrra, en þá nálgaðist hann vart eyjuna. Páll Bergþórsson sagði, að haft væri eftir dönskum prófessor, að á norðurhveli fari kólnandi fram að aldamótum. Byggir prófessorinn þessa spá sína á rannsóknum á Grænlandi. Þegar farið var að skoða þessar upplýsingar betur, komust menn hins vegar að því, að nú eigi að fara að hlýna hvað úr hverju. Sagðist Páll álita að ekkert væri að marka þessar spár, þegar svona mikill mismunur kæmi fram við aðeins litið eitt nánari athuganir á gögnunum um. Heyrst hefur að tilraunir Bandaríkjamanna til að eyða fellibyljum hafi haft kólnandi áhrif hér á landi, þar sem þessir byljir bera með sér heitt loft. Páll sagði, að ennþá væri ekki öruggt að hægt væri yfirleitt að eyða fellibyljum, eða hafa áhrif á þá. Til þess hefðu þessar tilraunir staðið of stutt og hefðu því ekki tölfræðilegt gildi. Hann bætti því við að varla væri þó lengur vafi á því, að hægt væri að koma í veg fyrir haglél, sem í suðlægari löndum geta valdið miklum skaða t.d. á uppskeru. Þetta er gert með silfurjoðíði og það hefur einmitt einnig verið notað til að reyna að eyða fellibyljum. Páll sagði að lokum, að hann héldi að spár hefðu batnað undanfarin ár, og væri ástæðan aðallega hin aukna notkun á tölvum, við úrvinnslu upplýsinga. —hs—

Morgunblaðið segir frá nýju húsi Veðurstofunnar 2.desember:

Aðalkosturinn við þessar breytingar er sá, að nú höfum við möguleika á nýjum aðferðum við veðurspár, sem samræmast betur kröfum tímans“, sagði Hlynur Sigtryggsson veðurstofustjóri, er hann kallaði á sinn fund blaðamenn vegna bættrar aðstöðu Veðurstofunnar í nýjum húsakynnum við Bústaðaveginn. Nýja húsnæðið var tekið formlega í notkun í ágúst s.l. en síðan hefur starfsemin verið flutt inn í áföngum. Nú er öll starfsemi stofnunarinnar komin undir eitt þak á Bústaðaveginum og una veðurfræðingar þar allvel hag sínum. Má segja, að tími hafi verið til kominn, því allt frá stofnun hefur Veðurstofan verið á hrakhólum með húsnæði. Veðurstofan hóf starfsemi árið 1920 að Skólavörðustíg 3. Húsnæði var þar lítið enda starfsmenn aðeins þrír. Fljótlega þrengdist þó um og var þá flutt í Landssímahúsið og þaðan í Sjómannaskólann árið 1945. Þar hefur Veðurstofan síðan verið til húsa, að undanskilinni veðurspádeild, sem flutti á Reykjavíkurflugvöll í janúar 1950. Árið 1961 setti þáverandi veðurstofustjóri, frú Teresía Guðmundsson, nefnd til að athuga húsnæðisþörf Veðurstofunnar. Árangurinn varð sá, að árið 1967 veitti Alþingi 300 þús krónur til undirbúningsvinnu að byggingu Veðurstofu og hófst sú vinna skömmu síðar. Áætlað er, að fullgerð muni nýja Veðurstofan kosta um 87 milljónir króna. Húsið er 16x40,5 metrar, 6679 rúmmetrar og heildargólfflötur 2183 fermetrar. Það er þrjár hæðir og kjallari en efsta hæðin er inndregin að hálfu. Arkitekt var Skarphéðinn Jóhannsson, en að honum látnum sáu Guðmundur Kr. Guðmundsson og Ólafur Sigurðsson um teiknun innréttinga. Aðspurður sagði Hlynur, að nafn á húsið hefði ekki verið ákveðið, en ýmsar uppástungur hefðu komið fram svo sem Vindheimar, Lægðarbakki, Hæðarbrún og Golan-hæðir, en óbyggt var húsið jafnan nefnt Skýjaborgir.

Óvenjukalt var í nóvember og desember. Á landsvísu hafa ekki komið kaldari dagar síðan, í þessum mánuðum. Hinn 23. nóvember var sérlega kaldur og eins dagarnir 17. til 19.desember. Kuldarnir sköpuðu margs konar vandræði í orkumálum, gríðarlegt álag varð á hitaveitur og raforkuver áttu í vandræðum vegna frosta og vatnsskorts.

Ingibjörg í Síðumúla segir af desember: Fyrstu fjórir dagar mánaðarins frostlausir og gekk á með skúrum. Eftir það mældist alla daga meira og minna frost. Mánuðurinn í heild með fádæmum kaldur, nepju og illviðrasamur. Ekki voru mikil snjóþyngsli, en hagar slæmir og hefur orðið að gefa útigangi lengi. Samgöngur voru mest allan mánuðinn með eðlilegum hætti. Á gamlársdag var vonskuveður. Hríð og skafbylur allan daginn. Varð þá víða ófært og komust færri en vildu á nýársböllin. Ekkert þeirra féll þó niður með öllu.

Mjög hlýtt varð skamma hríð 1. og 2. desember. Hámarkshiti á Galtarvita er sagður 15,7 stig kl.9. Það er á mörkum hins trúverðuga, en enn hlýrra varð þó á Dalatanga, 15,9 stig og víðar var mjög hlýtt.

Morgunblaðið segir 5.desember af jarðskjálftum undir Mýrdalsjökli:

Tíðir jarðskjálftakippir hafa verið undir Mýrdalsjökli síðustu daga og um leið hafa komið ljótar skvettur í árnar, sem renna undan jöklinum. Hafa margir talið að nú væri Kötlugos að byrja. Sveinbjörn Björnsson eðlisfræðingur sagði í samtali við Morgunblaðið í gær, að allt að 3 kippir hefðu mælst á dag að undanförnu. Og stærstu verið 3 stig á Richter-kvarða. Kippirnir virtust allir koma mjög djúpt úr jörðu eða 25 — 30 km, en sjaldgæft væri að kippir, sem mældust hér á landi ættu rætur sínar að rekja lengra en 10 km undir jarðskorpunni. Því gæti átt sér stað, að eldgos væri í nánd. Hann sagði, að þrátt fyrir þessa kippi ekkert hægt að fullyrða um, að Kötlugos væri að hefjast. Gögnum ætti eftir að safna til að reikna nákvæmlega út, hvaðan kippirnir kæmu, en hinu væri ekki að leyna, að Katla væri búin að sofa óvenjulega lengi eða í 55 ár, en meðaltími milli gosa væri 48 ár.

Þann 5. dýpkaði lægð snögglega við Austfirði og olli þar miklu veðri. Tíminn segir grá 6.desember:

Síðari hluta dags í gær {5.] brast á fárviðri af norðaustri við Austfirði, og olli það manntjóni í Neskaupstað. Hvolfdi þar báti með tveim mönnum á, rétt við land, og drukknaði annar maðurinn, sem á honum var, en formanninum, tókst með harðfylgi að synda í land. Þrír bátar úr Neskaupstað leituðu athvarfs sunnan undir Norðfjarðarhorni, er veðrið brast á. Biðu þeir þar átekta, uns skuttogarinn Barði kom á vettvang. Varð að ráði, að bátarnir fylgdust með honum til Neskaupstaðar, en þangað var komið um fimmleytið. Minnsti báturinn var hafður í vari við togarann alla leið inn að bryggjum í Neskaupstað, en þar skildi leiðir, og ætluðu bátverjar inn í höfnina við fjarðarbotninn. En áður en báturinn næði höfninni, skall á ógurlegur sviptibylur, og hvolfdi bátnum við það. Tókst formanninum, sem er frækinn sundmaður, með naumindum að brjótast til lands á sundi, og var hann fluttur í sjúkrahús, mjög þrekaður. Stóð yfir leit að félaga hans í gærkvöldi. Í þessu sama veðri urðu viðlagasjóðshús, sem standa á svokölluðum Bakkabökkum, átta að tölu, fyrir miklum skemmdum. Fauk af þeim járn og pappi og rúður brotnuðu, og var talið, að ekki nema eitt þeirra væri íbúðarhæft án viðgerðar.

Tíminn segir enn af skaða í sama veðri 7.desember:

Í mannskaðaveðrinu í fyrradag varð það slys á vélbátnum Guðmundi Péturs frá Bolungavík, að matsveininn, Ólaf Ingimarsson, tók út, er brotsjór reið yfir skipið, og drukknaði hann. Þetta gerðist um hádegisbilið um 20 sjómílur frá Horni, þar sem hið versta veður brast á á miðvikudagsmorguninn.

Morgunblaðið segir frá vöktun uppleystra efna í Múlakvísl í pistli 11.desember:

Síðan í september hefur magn uppleystra efna verið meira en venjulega í Múlakvísl. en tvisvar sinnum í viku eru tekin sýni í ánni, í þeim tilgangi að nota það sem hugsanlega aðvörun um gos í Kötlu. ásamt jarðskjálftamælingum. Sigurður Steinþórsson jarðfræðingur hefur athugað sýnin sem Vigfús á Heiði í Mýrdal sendir honum tvisvar í viku. Sagði Sigurður að magn uppleystra efna í ánni hefði verið sveiflukennt. Stærsta sveiflan komið fyrst í september og kom brennisteinfýla af ánni. Síðan jafnaði áin sig aftur. en önnur sveifla með meira magni kom í októberbyrjun og síðan enn ein um sl. mánaðamót. Uppleystu efnin minnkuðu svo eftir mánaðamótin í vatninu. en eru aftur á uppleið nú.

Kuldakastið fór að taka í. Tíminn segir frá stöðunni á Höfn í Hornafirði 12.desember:

Ástandið er heldur bágt hér eystra, sagði Aðalsteinn Aðalsteinsson, fréttaritari Tímans á Höfn í Hornafirði, þegar við höfðum tal af honum í gær. Vatnið í uppstöðulóninu við Smyrlabjargaárvirkjun er alveg þorrið, og þaðan kemur ekkert rafmagn. Þetta kemur okkur svo sem ekki á óvart, því að frostakaflinn er orðinn langur. Núna er frostið vægt, eða svona 3-4 stig og hægviðri. Samkvæmt veðurspánni á að hlýna á næstunni, en það þarf meira en eins eða tveggja daga þíðviðri til þess að virkjunin komist í gang aftur.

Tíminn ræddi hugsanlega snjóflóðhættu 14.desember:

Í fyrrinótt var norðaustan stórhríð á Norðurlandi samfara nokkru frosti, sem er um allt land. Í gær birti víða nokkuð upp aftur og spáin fyrir Norðurland í dag gefur til kynna að koma muni skárra veður. Úrkoma var ekki mjög mikil, en þó setti í allmikla skafla hér og þar og olli ófærð. Múlavegurinn var ófær í gær, er við ræddum við fréttaritara okkar þar, Björn Stefánsson, en ætlunin var að ryðja veginn í dag, ef birti almennilega upp, en hríð var enn til fjalla á Ólafsfirði í gær. Björn kvaðst álita, að allmikil hætta væri á snjóflóði á Múlaveginn núna, það væri alltaf í svona veðri. Þyrfti ekki nema smátitring til að skaflar hlypu fram úr giljunum. Björn sagðist hins vegar ekki hafa spurnir af því, hve mikið hefði fennt í Múlanum, en miklar líkur væru þó á því, að mikið hefði skeflt í gilin, þar sem verið hefði svo hvasst og gilin kröpp og fylltust fljótt. Snjórinn væri laus í sér, og það skapaði mesta hættu. Ekki taldi Björn mikla hættu á snjóflóðum við Ólafsfjarðarbæ sjálfan. Á Siglufirði gerði mikla skafla í stórhríðinni, en fréttaritari okkar þar, Jóhann Þorvaldsson, kvað ekki hættu á snjóflóði. Til þess þyrfti hitabreytingu þ.e.a.s. hlýrra veður, þó gæru snjóflóð átt sér stað í giljum á einstaka stað utan byggðar. Svona veðurlagi, auk þess sem snjóinn setti á auða jörð, — fylgdi lítil snjóflóðahætta. Hættan er annars mest báðum megin Strákaganga. Frost var 8-13 stig fyrir norðan í fyrrinótt.

Ástandið í raforkumálum á orkuveitusvæði Laxár er nú mjög slæmt og í gær varð að grípa til rafmagnsskömmtunar á Akureyri, Dalvik og í Eyjafirði. Slæmt veður var nyrðra í fyrrinótt og truflaðist rennsli Laxár frá Mývatni og einnig í Laxárdal.

Tíminn segir enn frá slæmu ástandi á Höfn í Hornafirði 15.desember:

Enn versnar ástandið á Höfn i Hornafirði. Fólk hefur nú flúið úr fjölda húsa, þ.á.m. öllum Viðlagasjóðshúsunum, sem eru um 20 talsins. Svartamyrkur grúfir yfir bænum, þegar rafmagnið er tekið af og fólk situr kappklætt við kertaljós. Í gærkvöldi höfðu um 40 manns fengið inni á hótelinu á Höfn, og að sögn Árna Stefánssonar hótelstjóra var búist við því að enn fjölgaði um kvöldið. Hótelið fékk sérstaka bráðabirgðaraflögn í gærmorgun og er því undanþegið skömmtuninni.

Kortið sýnir hæð 500 hPa-flatarins og þykktina að morgni þriðjudagsins 18.desember. Þetta voru einhverjir köldustu dagar sem við þekkjum í desember síðustu 100 árin rúm. Það er  mjög óvenjulegt að sjá þykkt fara niður í 4900 metra við landið.

Nú urðu vandræði við Þjórsá. Tíminn segir frá 18.desember. Ekki er vel upplýst hvort þetta ástand mætti að einhverju leyti rekja til virkjunar Þjórsár, en vetrarrennsli í aftakafrosti var nú talsvert meira en vant er:

Frá Urriðafossi og niður að Egilsstöðum er eitthvað þriggja stundarfjórðunga gangur, sagði Gestur Jónsson, stöðvarstjóri í Villingaholti, við Tímann í gær, og á öllu þessu svæði eru Þjórsárgljúfur full af jakahröngli, svo að út úr flóir. Ætli þau séu ekki á þessu bili viða svona eitt til tvö hundruð metrar á breidd, og þaðan af meira, og áttatíu til hundrað metrar á dýpt, miðað við jafnsléttu. Það hefur fryst og hlánað til skiptis og sífellt hlaðist meira og meira af jakahröngli í gljúfrin, og áin hefur ekki náð að spýta því fram. Á laugardagsnóttina komst jakahrönglið alla leið heim að bæ á Urriðafossi, þar sem þau Haraldur Einarsson og Unnur Þórarinsdóttir búa með börnum sínum, og þar stöðvaðist hrönnin um einn metra frá íbúðarhúsinu, þriggja til fjögurra metra há. Allt var flóandi í vatni, sem nú er að vísu tekið að fjara, því að það hefur fengið framrás í farvegi bæjarlækjarins undir hrönglinu, en jakarnir standa eftir fast við veggina, sumir á stærð við hús. Á sunnudaginn mátti heita orðið bílfært að Urriðafossi. En sums staðar annars staðar voru líklega um fimmtíu metrar niður á veginn. Símastaurar eru á kafi, en símasamband er þó á við alla bæi, þótt það truflaðist um tíma. ... Hér niðri hjá Mjósyndi, sagði Gestur enn fremur, eru háir bakkar og miklir sandar fyrir framan, þegar Þjórsá er eins og hún á að sér. Nú stendur það heima, að jakahrönnin er nokkurn veginn jafnhá bökkunum. Á þessum bæ flæddi árið 1928. Annars er það að segja, að svona óskaplegar jakahrannir höfum við ekki fyrr séð, og við höldum, að breytingar, sem orðið hafa á ánni í sambandi við virkjanir og vatnsveitingar, eigi þátt í því. Mikinn kulda leggur af öllum þessum jökli. Í gærmorgun var fimmtán stiga frost í Villingaholti, en fór niður í ein átján stig, þegar leið á daginn. Á bökkum Þjórsár var aftur á móti mun harðara frost. Svo miklum kulda stafaði frá ísnum, að það var eins og komið væri í frystihús. — Bæirnir þrír hér í hverfinu eru einangraðir að því leyti, að vegir hafa lokast á báða bóga, sagði Hreinn Sigtryggsson á Egilsstöðum, er Tíminn átti tal við hann. Engri mjólk verður komið héðan eins og stendur, og í dag kom maður gangandi með póst hingað á bæina. Það hefur hækkað ákaflega mikið í Þjórsá hér niður frá, og flæðir hún upp á veginn á fleiri en einum stað. Ég þori að fullyrða, að það hefur aldrei fyrr hækkað svona mikið í henni þau tuttugu ár, sem ég hef verið hér. Ég býst við, að jakahrönnin, sem hún hefur borið á land, hafi valdið talsverðum skemmdum, rifið upp og brotið girðingarstaura á bökkunum og gert önnur þess konar spjöll.

Rennslisvandræði voru einnig í Laxárvirkjun (en það var býsna venjulegt). Tíminn 19.desember (stytt). Einnig var sagt af ísalögum á Hvammsfirði:

Svo mikið dró úr rennsli Laxár í gær, að aftur varð að gripa til rafmagnsskömmtunar. Mikið krap hefur safnast í ána, allt frá Hólum í Laxárdal og upp að ósum við Mývatn. Orkuframleiðsla virkjunarinnar fór niður fyrir 14 MW í gær, en eðlileg framleiðsla er um 19 MW. Allmikill skafrenningur var nyrðra í gær og talsvert frost. Ástandið er ekki betra við Grímsárvirkjun. Orkuframleiðsla stöðvarinnar var um 700 kw í gær, en er að öllu eðlilegu 3200 kw. Rafmagn er skammtað á orkuveitusvæðinu, og verður áfram með sama veðurlagi. Það er ekki aðeins fyrir norðan og austan, sem rafmagnsskortur er. Erfiðleikar eru einnig farnir að gera vart við sig við Sogið og Búrfellsvirkjun.

Hvammsfjörð hefur ekki lagt fyrir hátíðar þau þrettán eða fjórtán ár, sem ég hef verið hér, sagði Steinþór Þorsteinsson, fréttaritari Tímans í Búðardal, við Tímann í gær, en nú er komið í hann geysilega mikið krap, sem berst fram og aftur fyrir vindi og föllum, og hann er orðinn hvítur yfir að sjá. Steinþór sagði, að ekki þyrfti nema nokkra frostdaga til viðbótar til þess að fjörðinn legði, en á hinn bóginn gæti þessi hroði borist burt, ef hvessti til muna. — Fari fjörðurinn undir traustan is svona snemma, sagði Steinþór, er hann fastur fyrir. Hann liggur oftast fram undir apríllok, eða jafnvel fram í maí, og stafar þá af honum verulegur kuldi, þegar út á kemur. Brotni hann upp í vestanroki í stórstraumsflóði, geta hlaðist hér upp hrannir, sem eru tugir metra á hæð, en reki hann út úr firðinum, berst hann iðulega út með landinu, og þá hefur komið fyrir, að hrönglið hefur borist inn í höfnina í Stykkishólmi, svo að erfiðleikum hefur valdið fyrir báta, þó aðeins einn eða tvo sólarhringa.

Tíminn segir 20.desember frá ótta um rafmagnsþurrð á Suðurlandi, slæmu ástandi á Raufarhöfn, símabilunum og ófærð:

Það virðist vera skammt undan, að til alvarlegrar rafmagnsþurrðar komi hér sunnanlands, og getur rafmagnsskömmtun verið á næsta leiti. Í gær var hámarksframleiðslugeta Búrfellsvirkjunar komin niður í áttatíu megavött, og enn harðnaði á dalnum, er ís á Úlfljótsvatni brotnaði og truflaði rennsli í Steingrímsstöð í Soginu. Nægilegt vatn er að vísu í Þjórsá til þess að Búrfellsstöðin geti gengið með venjulegum afköstum, en rennsli hefur tregðast sökum kraps og jakahröngls í uppistöðulóninu. Er nú í ráði að reyna að greiða vatninu leið með sprengingum, og var í gær verið að gera mælingar til undirbúnings því. Til þess hefur þegar verið gripið að minnka orkunotkun áburðarverksmiðjunnar úr átján megavöttum í tæplega sex, og álverksmiðjan í Straumsvik hefur einnig dregið allmikið úr orkunotkun sinni. Jafnframt er heitið á almenning að fara sem allra sparlegast með rafmagn. Annað er það, sem getur steðjað að Reykvíkingum. Heita vatnið í Reykjavik er farið að minnka, og hafa hitaveitunni borist kvartanir úr flestum hverfum. Vill hún einnig beina því til notenda, að þeir spari heita vatnið, svo allir geti fengið eitthvað. Ef vatnið minnkar enn, er hætt við að kalt geti orðið hjá íbúum Skólavörðuholtsins og vestasta hluta vesturborgarinnar.

Mikil ófærð er nú í öllum landshlutum, og viðast ekki fært nema stórum bilum. Mikil brögð eru þó að því að menn leggi af stað upp á von og óvon á litlum bilum. Margir verða að skilja þá eftir, og veldur það miklum töfum fyrir aðra, og jafnvel tjóni. Veðrið var víða þannig í gær, að ekkert var hægt að eiga við mokstur. Á Suðvesturlandi og í Borgarfirði er færð nokkuð góð, nema i uppsveitum. Á Snæfellsnesi skall á stórhríð í fyrrakvöld og er ófært um Staðarsveit og Fróðárheiði. Söfnuðust allmargir bílar saman við Vegamót, og var verið að hjálpa þeim fyrir Kerlingarskarð síðdegis í gær. Vestan Búðardals er ófært, en stórir bílar komast þó eitthvað. Sæmilega er fært út frá Patreksfirði, til Bíldudals og suður á Barðaströnd. Á Norðurlandinu er allt í óvissu, því þar var mjög slæmt veður í gær. Tíminn hafði samband við Jón Ólafsson vegaeftirlitsmann, sem staddur var í Fornahvammi, og sagði hann, að þar væri ekkert hægt að aðhafast vegna veðurs, en jafnskjótt og slotaði, yrði farið að ryðja Holtavörðuheiðina, en ekki væri vitað, hvað snjóað hefði mikið síðan í fyrrakvöld, því vart sæist út úr augum. Þremur stórum bílum á suðurleið var hjálpað yfir heiðina í fyrrakvöld. Allmargir bílar bíða átekta við Staðarskála og á Laugarbakka í Miðfirði eru á annað hundrað manns í bílum. ófært er til Siglufjarðar, og hætta varð mokstri þangað i Fljótunum vegna veðurs. Á Akureyri var stórhríð í gær, og allir vegir í grenndinni að lokast, en reynt var eftir megni að halda leiðinni til Húsavikur opinni. Öxnadalsheiðin var siðast farin í fyrradag, en óvist var um ástand þar í gær. Á Austfjörðum er allt ófært, og ekki unnt að moka þar í gær vegna veðurs. Af Norðausturlandinu hafa engar fréttir borist, þar sem símasamband þangað er lítið sem ekkert. Frá Höfn í Hornafirði og þar í grennd er svipaða sögu að segja. Lónsheiði er ófær, en reynt var í gær að hjálpa 20 bíla lest yfir Breiðamerkursand til Hafnar. Þeir eru á leið austur á Firði og voru á Kirkjubæjarklaustri kl. 3 í fyrrinótt. Einna mestu snjóþyngslin eru í Skaftártungum, og hefur mjólkurbilum tá því svæði verið hjálpað. -SB.

Það fylltist hér allt af vatni í kringum bæinn á þriðjudagsnóttina. svo að aðeins munaði fáum metrum, að það næði húsunum, sagði Haraldur Einarsson á Urriðafossi við Tímann í gær. Vatnsborðið mun hafa verið nítján til tuttugu metrum ofan við venjulegt rennsli bæjarlækjarins, sem stíflaðist. Við sáum okkur þann kost vænstan að fara á næsta bæ og gista þar. Í fyrrinótt sjatnaði vatnið og náði framrás, og eins og stendur er Þjórsá í farvegi sinum, nema hvað hún er líklega eitthvað utan við hann hjá Egilsstöðum. Verið er að reyna að gera veginn færan niður í Egilsstaðahverfið. Leggi Þjórsá efra, verður lát á jakaburðinum, en hana virðist leggja seinna þar upp frá, en áður, síðan virkjanirnar komu til sögu. Auk þess er vetrarrennsli í Þjórsá orðið meira en var vegna vatnsmiðlunar, og það á vafalítið sinn þátt í öllum þessum jökli, sem borist hefur fram. — Bæjarhúsin hér á Urriðafossi hafa staðið á sama stað frá ómunatíð, og það fer ekki af því neinum sögum, að þetta eða þessu líkt hafi fyrr gerst, sagði Haraldur enn fremur, enda hefði verið hægðarleikur að færa þau nokkra metra, þar sem þau stóðu hærra, ef þess hefði þurft með.

Undanfarna daga hafa orðið talsverðar bilanir og truflanir á símasambandi víða um land vegna óveðurs og rafmangstruflana. Stutt sambandsslit hafa orðið á radíósambandi milli Reykjavikur og Akureyrar, en tekist hefur að gera við það jafnóðum. Slæmt radíósamband hefur verið milli Akureyrar og Egilsstaða frá því kl.10 á sunnudagsmorgun, og er það vegna rafmagnstruflana á Gagnheiðarstöð. Ekki hefur verið unnt að koma viðgerðarmönnum frá Egilsstöðum upp á Gagnheiði, þar sem til þess þarf snjóbíl, en hann fæst ekki leigður vegna anna við aðra hluti. Viðgerð getur því ekki farið fram fyrr en snjóbíll fæst, nema veður batni svo mikið, að komast megi upp á snjósleða. Símasambandslaust var við Raufarhöfn frá því á laugardag til kl.14 í gær vegna ísingar á línunni. Vinnuflokkur frá Húsavík gerði við línuna, en sambandið er ótryggt, þar sem 5 sm ísing er á henni á 10 km kafla, og færð meðfram henni er mjög erfið. Snjóbíll fékkst frá Kópaskeri til flutninga efnis, en þar sem hann er öryggistæki, var hann kallaður heim í gærkvöldi. Um kl.15:30 í gær féll snjóskriða á símalínuna í Súðavikurhlíð og rofnaði símasamband til Ísafjarðar, Súðavikur og Djúps. Þó geta þessir staðir haft samband um eina línu til Brúar í Hrútafirði. Ekki er unnt að gera við þarna sökum snjóflóðahættu og vonskuveðurs, en viðgerð hefst strax og aðstæður leyfa. -SB.

Hálfgert hörmungarástand hefur ríkt á Raufarhöfn undanfarna daga. Símasambandið við umheiminn rofnaði á laugardag, og komst ekki á aftur fyrr en í gærkvöldi. Á meðan var eina sambandið eins konar skilaboðasamband um loftskeytastöðina á Siglufirði. Ástæða bilunarinnar var ísing, og lögðust símalinur niður á 15 km kafla. Skuttogarinn Rauðinúpur kom til Raufarhafnar á sunnudagsmorgun með 100 lestir af fiski, en  erfiðlega gekk að landa úr honum, þar sem gjörsamlega ófært var um bæinn. og gekk mönnum erfiðlega að athafna sig á jarðýtum, þegar þær loksins komust í gang. Löndun lauk loks í gærkvöldi, og var þá eitthvað af fiskinum farið að skemmast. Allir vegir út frá Raufarhöfn eru ófærir, og flugvöllurinn er lokaður. Aftakaveður hefur verið þessa daga á Raufarhöfn, og þar er mjög mikill snjór. Þess má geta, að læknislaust er á staðnum. Sjónvarp og útvarp hafa hvorki heyrst né sést dögum saman.

Morgunblaðið segir einnig frá illviðri á Snæfellsnesi 20.desember:

Borg, 19. desember. Undanfarna daga hefur verið óvenjuslæm norðan- og norðaustanátt á Snæfellsnesi, samfara 12—16 stiga frosti. Samgöngur hafa gengið erfiðlega vegna stöðugrar fannkomu og veðurofsa. Í gær var eitt versta veðrið, sérstaklega seinni hluta dagsins. Þá skellti á aftakaroki og fannkomu. Miklar umferðartruflanir urðu. Áætlunarbílar, sem ætluðu til Ólafsvíkur, Stykkishólms og Grundarfjarðar lentu í miklum hrakningum. Bifreið, sem fór til Stykkishólms og Grundarfjarðar komst leiðar sinnar einhvern tíma í nótt. Áætlunarbíllinn til Ólafsvíkur hafði sér til hjálpar 2 veghefla, en veðurofsinn var svo mikill og ófærðin einnig, að bifreiðin sneri við hjá Görðum í Staðarsveit og komst að Vegamótum um þrjúleytið í nótt. Erfiðlega gekk að komast þangað vegna smábíla, sem voru fastir í sköflum. Á bæjum í Staðarsveit gisti mjög margt fólk, sem varð að yfirgefa farartæki sín. Á Vegamótum og Lynghaga gistu um 80 manns í nótt. Þá gistu í Gröf 30 manns, sem urðu að yfirgefa bifreiðarnar vegna veðurofsa og ófærðar. Var heimilisfólkið í Gröf að aðstoða fólk við að komast í hús til kl. 5 í morgun. Klukkan 11 í morgun fór svo áætlunarbíllinn áleiðis til Ólafsvíkur um Kerlingarskarð. Norðan fjalls er miklu minni snjór. Mun áætlunarbíllinn fara aftur til Reykjavikur um Heydalsveg. Í þessum mikla veðurham, sem verið hefur, má þakka fyrir, að ekki skuli hafa orðið slys á fólki. Í dag er vægara veður og frostið um 10 stig. En miklar fannir eru á vegum og tekur langan tíma að koma þeim í eðlilegt horf. Rafmagnstruflanir hafa ekki orðið teljandi í þessum veðurofsa. Páll.

Nú barst hafís í tal. Tíminn segir frá 21.desember - en ekkert varð úr, veðurfar síðari hluta vetrar og vorið 1974 var fádæma gott:

Hafísinn hefur nú stundum verið meiri á þessum tíma heldur en nú er. Á árunum um og eftir miðjan síðasta áratug, þegar is lokaði mörgum höfnum landsins er líða tók á vorið, var ísbrúnin í sjónmáli frá landi í desember. Eitthvað á þessa leið komst Páll Bergþórsson að orði í viðtali við blaðið í gær. Páll sagðist ekki telja ólíklegt, að ísröndin færi eitthvað suður með Austfjörðum, og jafnvel inn á firði fyrir norðan og austan, þegar líða tæki á vorið, þ.e. í apríl-maí. Hann sagði ennfremur, að hinn mikli kuldi, sem verið hefði undanfarið á og í námunda við landið, yki möguleikana á því að ísinn legðist að landinu.

Norðlendingar eru komnir með ísskrekk og hafa farið fram á það við okkur, að sjá til þess, að nægar olíubirgðir verði ávallt til staðar, ef hafnir skyldu lokast skyndilega vegna hafíss, sagði Teitur Jensson, í birgðabókhaldi hjá Olíufélaginu h/f þegar hann var spurður að því, hvernig ástatt væri með olíubirgðir fyrir norðan og austan. Almennt virðast olíufélögin betur undir það búin að hafa fyrir hendi nægar birgðir af olíu fyrir norðan og austan heldur en á ísárunum um og upp úr síðasta áratug, þegar margar hafnir lokuðust um lengri eða skemmri tíma. Blaðið grennslaðist fyrir um þessi mál í gær, og virðist ástandið í þessum málum betra nú, heldur en hefur verið, þrátt fyrir olíukreppuna, sem nú herjar hinn vestræna heim.

Um tvöleytið í gær kom bílalest, sem í var tylft bíla, til Hornafjarðar, eftir langa ferð og stranga. Erfiðast reyndist að brjótast yfir Breiðamerkursand, enda er hann alræmd snjóakista. Bílalestin var einn sólarhring að fara yfir sandinn, en venjulega er sú leið ekin á einni klukkustund. — Þetta var mjög erfið ferð, sagði Sigurður Björnsson á Kvískerjum í Öræfum. Bílalestin lagði upp frá Fagurhólsmýri laust eftir hádegi á miðvikudag. Þaðan var vegurinn hingað austur að Kvískerjum greiðfarinn, en héðan og allt austur að Stemmuöldum i Suðursveit þurfti að ryðja veginn. Lestinni til aðstoðar voru tveir heflar og ýta, sem þó bilaði, þannig að ekki varð fullt gagn að henni. Vegurinn um Breiðamerkursand er ekki upphleyptur, þannig að í slóðina skefur jafnharðan og rutt er, ef þannig viðrar. Á miðvikudag var sæmilegt veður og skafrenningur litill, en um nóttina hvessti, og þá fyllti slóðina að baki bilunum jafnóðum og rutt var.

Fréttin hér að ofan er úr Morgunblaðinu 21.desember. Tíminn segir af sama atviki:

Snjóflóð féll úr klettunum fyrir ofan Jörundarskál upp af Siglufjarðarkaupstað um kl.21:30 í fyrrakvöld. Féll það niður gil sem liggur niður af skálinni og þrýstist þar fram allmiklum krafti, breiddi úr sér á um 150 metra breiðri spildu og rann allt fram til sjávar. Þetta mun vera 600-700 metra breitt. Tvö hús, hænsnabú og barnaheimili eyðilögðust í snjóflóðinu, en það fór rétt fram hjá syðsta íbúðarhúsi bæjarins. Að sjálfsögðu var aldimmt þegar flóðið féll og fylgdi því enginn hávaði. Fólkið varð vart við það, þegar rafmagn fór af næstu húsum við þau, sem sópuðust burt. Það var húsið Leikskálar, en þar hefur kvenfélagið Von starfrækt barnaleikvöll á sumrin, og stórt timburhús, sem nú var notað sem hænsnahús. Tók flóðið það af grunninum og mölbraut. Í húsinu voru 500-600 hænsni og mun um helmingur þeirra hafa drepist. Aðrar skemmdir urðu ekki af völdum flóðsins, en verr hefði getað farið, þar sem flóðið féll þvert á háspennulínuna frá Skeiðsfossi en um hana kemur allt rafmagn til Siglufjarðar. Svo heppilega vildi þó til að flóðið smaug þar á milli tveggja staura og snerti hvorugan. Kvenfélagið Von og Óskar Sveinsson, eigandi hænsnabúsins urðu þarna fyrir miklu tjóni, því auk þess sem leikvallarhúsið hvarf. voru í því margs konar munir og áhöld. sem notaðir voru við starfið þar. Þetta snjóflóð mun hafa verið hengja, sem féll úr klettunum alllangt sunnan við það svæði þar sem aðalsnjóflóðahættan er. Ekki var um mikinn snjó að ræða, en vegna loftþrýstings í gilinu var allmikill kraftur á honum. Þess má geta, að þar sem flóðið fór yfir var lítill snjór og jörð er næstum auð eftir, því að flóðið tók með sér allan snjó á leið sinni til sjávar. —SB.

Tíminn fjallar 22.desember um aðkomu Bjargráðasjóðs vegna tjónsins í „Ellenarveðrinu“:

Allir mun ofviðrið sem geisaði sunnan- og vestanlands síðla í september í haust og fellibylurinn „Ellen“ átti sök á. Viða varð verulegt tjón á þessu svæði. En Bjargráðasjóður hljóp undir bakka með því að veita sveitarfélögum vaxtalaus lán er greiðist upp með jöfnum afborgununum á fimm árum. Sveitarfélögin endurlána svo þeim, sem hlut eiga að máli eftir þeim reglum er stjórn sjóðsins hefur ákveðið. Samkvæmt reglum sjóðsins ber sveitarfélögunum að veita sömu kjör á láninu til tjónþola. Bjargráðasjóður setti sjálfur þær reglur í upphafi að tjón, sem næmi minna en 50 þúsund krónum, kæmi ekki til bóta (í formi hinna hagstæðu lána). Þannig munu þeir að sjálfsögðu vera mjög margir, sem verða sjálfir að bera umtalsvert tjón jafnvel upp á tugi þúsunda. Taka má sem dæmi fjölbýlishús, þar sem þakið hefur fokið alveg af, eða kannski af einum stigagangi með 8 íbúðum. Þá er heildartjónið metið, og því síðan deilt niður á íbúðirnar, og ef ekki kemur meira en 50 þúsund í hlut, verða þeir að bera þetta sjálfir. Dýr varð „Ellen”, og þó er ekki öll sagan sögð. Að sögn Magnúsar Guðjónssonar, framkvæmdastjóra Bjargráðasjóðs, er frá hendi sjóðsins búið að afgreiða lán vegna allra umsókna einstaklinga í 55 sveitarfélögum, sem eru á vestanverðu landinu öllu, frá Rangárvallasýslu vestur og norður um til Eyjafjarðarsýslu. Nema þau lán rétt um 20 milljónum og tjón, sem lán þessi ná til, 40 milljónum. Verður væntanlega lokið við að afhenda lánþegum þessar 20 milljónir fyrir áramót. Auk þessa koma til félög og fyrirtæki, sem ekki verða afgreidd fyrr en eftir áramót. Samkvæmt matinu er tjón þeirra upp á 17 milljónir. Miðað við matsgerðir og umsóknir frá einstaklingum og fyrirtækjum er því heildartjónið upp á 57 milljónir. Dýr varð „Ellen" og kemur þó ekki inn í myndina tjón undir 50 þúsundum, eins og fyrr sagði. Að sögn Magnúsar hafa skýrslur frá matsmönnum smátt og smátt verið að berast inn á undanförnum vikum. Sums staðar er búið að afgreiða lánin til tjónþega nú þegar. Í Reykjavík og Hafnarfirði var verið að borga út seinni hluta vikunnar. Matsmenn voru dómkvaddir af sýslumönnum og bæjarfógetum á viðkomandi stöðum eftir beiðnum sveitarstjórna. Mest tjón einstaklings bar Jón í Mosfellssveit. Samkvæmt matinu var tjónið í Reykjavik, hjá einstaklingum og fyrirtækjum, 16 milljónir 224 þúsund, í Kópavogi var metið upp á 2,254 milljónir, og í Hafnarfirði 2,818 milljónir. Sums staðar var tjónið metið hærra en á tveim þeim siðarnefndu. þ.á.m. í Mosfellssveit. Þar var tjónið allhátt miðað við íbúafjölda, eða 5,242 milljónir.enda kom þar inn í hæsta tjón einstaklings á landinu, sem vitað er um, 2,5 milljónir, skv. matinu. Tjónaþoli var Jón V.Bjarnason garðyrkjumaður. Gróðurhús hans, stórt og mikið eyðilagðist með öllu, sem í því var. Fær Jón 2.620 milljón króna lán. — Step.

Morgunblaðið segir fréttir að austan og af slysi í Skagafirði í pistli 22.desember:

Egilsstöðum, 21. desember — Tíðarfar hefur verið rysjótt á Héraði undanfarið. Hefur gengið á með éljum eða stórhríð. Samgöngur hafa verið mjög erfiðar um Héraðið, því að þótt vegagerðin hafi reynt að opna vegi, hafa þeir lokast jafnharðan aftur. Fjarðarheiði er ófær að vanda og hefur þurft að flytja lækninn á snjóbíl fram og til baka svo til daglega. Í þessum veðrum hafa bílar iðulega festast úti á vegum vegna þess, hve veður hafa skollið skyndilega á. Hefur þá þurft að fara á snjóbílum til þess að leita að fólki, en allt hefur gengið giftusamlega samt. Nú hefur stórhríðinni slotað, vegir innan Héraðs eru flestir að verða færir, en frostið er hér nú 23 stig. Flugsamgöngur eru komnar í eðlilegt horf og fljúga þrjár flugvélar hingað til Egilsstaða í dag. Eins hefur Flugfélag Austurlands haldið áætlun með póst- og farþegaflug til áætlunarstaða. — ha.

Mælifelli, 21. desember — Sá hörmulegi atburður gerðist í norðanofsaveðrinu, sem gekk hér yfir 18. til 19. desember, að Hrólfur Guðmundsson, bóndi á Lýtingsstöðum í Tungusveit, varð úti á leið milli Lýtingsstaða og Breiðar, þar sem unnusta hans og sonur eiga heima. Var ekki undrast um hann fyrr en í gær síðdegis, er von var á honum heim aftur. Á Breið var ekki búist við honum í slíku veðri og því engin eftirgrennslan. Fjöldi heimamanna og menn úr björgunarsveitum frá Varmahlíð og Sauðárkróki hófu leit í gær kvöldi, en skilyrði voru slæm, skafrenningur og náttmyrkur. Í morgun var aftur farið að leita þegar í birtingu, og fannst lík Hrólfs í skurðbakka neðan við svonefnda Miðaftanshóla í landi Stekkjarholts á hádegi. Kvöldið sem Hrólfur ætlaði að Breið var hörkufrost og aðdynjandi sterkviðri. Álitið er, að hann hafi fallið í skurðinn og hlotið höfuðhögg. Hrólfur bjó á Lýtingsstöðum á móti foreldrum sínum og bróður. Hann var 25 ára og lætur eftir sig unnustu og eitt barn á fyrsta ári. Síra Ágúst.

Fréttir bárust af áhyggjum af vatnsskorti á Stokkseyri. Tíminn segir af því og rafmagnsleysi á Snæfellsnesi 28.desember:

Eftir langvarandi úrkomuleysi lá við vatnsskorti á Stokkseyri um jóladagana, en þá er að sjálfsögðu vatnsnotkunin hvað mest. En að sögn hreppsstjórans, Steingríms Jónssonar, sparaði fólk við sig vatnið, eftir því sem mögulegt var, þannig bjargaðist þetta og er vatnið nú nægilegt. Fram til ársins 1965 notuðu Stokkseyringar brunna, sem voru við hvert hús, en þá var sett upp sogdælukerfi. Þær fá vatn undan hrauninu, og ræður því vatnsmagnið, sem fer ofan í hraunið langt fyrir ofan Stokkseyri, úrslitum. Er þetta mjög gott vatn að sögn Steingríms. Ekki hefur áður komið til vatnsskorts sem þessa, og er þetta enn til marks um hið eindæma tíðarfar desembermánaðar sunnanlands. Sogdælunum gekk illa að ná upp fullum þrýstingi og var því litill kraftur á vatninu þessa tvo, þrjá daga. Við þyrftum bara að fá okkur djúpvatnsdælur í stað þessara og koma þeim niður í vatnið. Með þeim ættum við að vera öruggir með vatn, sagði Steingrímur. — Við þurfum að stefna að því að fá þær. Steingrími var ekki kunnugt um, hvort vatnsskorts hefði gætt víðar þarna um slóðir. -Step.

Íbúar á sunnanverðu Snæfellsnesi sátu í myrkrinu á aðfangadag og langt fram á jólanóttina. Ástæðan var ísing, sem settist á raflínuna yfir Fróðárheiði og sleit hana. Þórður Gíslason, bóndi á Ölkeldu í Staðarsveit, sagði að þetta hefði svo sem ekki verið neitt óskaplegt, fólk þarna væri ekki alls óvant rafmagnstruflunum. Meir að segja hefði verð einhver hátíðleiki yfir jólunum við kertaljós. Allur gangur var hafður á við eldamennskuna og vist er að allir fengu að borða. Einna verst kom þetta við útihúsastörfin, mjaltir og umönnun fjár og svo kólnaði nokkuð í þeim húsum, sem hafa rafdrifnar kyndingar. Rafmagnið fór snemma á aðfangadagsmorgun og kom á aftur um eittleytið um nóttina. Bilunin var ekki stórvægileg, en illt var að komast að henni vegna veðurs og ófærðar lengi vel. — SI5.

Það hefur verið gjafafrekt hér, algjör jarðbönn fyrir allar skepnur. Það er klakastorka yfir alla jörð, hefur snjóað og bleytt í og síðan frosið, sagði Vernharður Steingrímsson oddviti Stokkseyrarhrepps, er við höfðum samband við hann í gær. Sagði Vernharður, að svona hefði ástandið verið allan desembermánuð og væri það einstakt hér um slóðir. Hross eru orðin gjaffrek hér, og hefur svo ekki verið undanfarin ár. Nei, nei, bændur eru ekki svartsýnir, það er til nóg af heyjum. Svipað mun ástatt viðar um land, enda þótt ekki kunni að þykja eins mikil nýlunda þar og fyrir austan fjall. Gamalt fólk hér í Reykjavik minnist líka varla eins frostharðs desembermánaðar og nú. — Step

Klp-Reykjavik. — Í gærmorgun fannst fullorðinn maður látinn úti á viðavangi í Sandgerði. Talið er að hann hafi látist úr kulda og vosbúð, en slæmt veður var í Sandgerði í fyrrinótt.

Tíminn segir af Skaftárhlaupi og snjóþyngslum á Fljótsdalshéraði 29.desember:

Um tíuleytið í fyrrakvöld varð þess vart, að Skaftárhlaup væri í aðsigi, en þá leggur jafnan megna brennisteinsfýlu af jöklinum. Í gærkvöldi var hlaupsins samt lítt farið að gæta. Þar eystra er fannfergi mikið og frosthörkur hafa verið miklar allt síðan í nóvember, þannig að áin er öll á ís.

Þessi tíðu hlaup byrjuðu árið 1955, sagði Sigurður jarðfræðingur Þórarinsson í viðtali við Tímann. Framan af komu þau þó ekki nema annað eða þriðja hvert ár. Orsakir þessara tíðu hlaupa geta verið tvær, Annað hvort hefur myndast brennisteinshverasvæði undir jöklinum eða hér er um að ræða smágos. Megn jöklafýla er einkenni þessara hlaupa. Okkur verður það venjulega fyrst fyrir að hringja austur, ef fregnir berast af hverafýlu, þótt norðanlands sé, því að tíðast er það Skaftá, sem þá lætur á sér kræla. Í fyrstu Skaftárhlaupunum á miðjum sjötta áratugnum, varð jöklafýlunnar fyrst vart í Eyjafirði og Þingeyjarsýslum, svo við stukkum upp í flugvél og flugum norður yfir Ódáðahraun í þeirri trú, að þar væri eitthvað að gerast. En það var þá bara sunnanáttin, sem hafði borið fýluna af Skaftá norður yfir.

Gífurleg snjóþyngsli eru nú á Fljótsdalshéraði. og vatn víða að þverra, því að ekki hefur gert þíðu síðan í nóvembermánuði. Vegir eru viða nálæga ófærir, og fyrir jólin voru menn frá Hákonarstöðum og Grund á Jökuldal efra tvo daga að brjótast í kaupstað á Egilsstöðum. Vatn í Grímsá á Völlum er orðið litið, eins og titt er í frostum á vetrum, og í Lagarfljóti er rennslið nú aðeins fjórtán teningsmetrar á sekúndu, og myndi ekki nægja til nema þúsund kílóvatta raforkuframleiðslu. Þess eru þó dæmi, að vatn í Lagarfljóti hafi orðið miklu minna, og mun það hafa farið lægst í fjóra teningsmetra í langvinnum frostum og þurrviðrum fyrir mörgum árum. Það fylgir þessu þráviðri, að brunnar og vatnsból eru viða að þorna, og sums staðar verður nú bæði að sækja neysluvatn handa fólki og fénaði langar leiðir, og er það erfitt, þar sem illa hagar til og langar leiðir að fara, vegna fannalaganna. Sjónvarpið varð fólki til litillar ánægju austan lands um jólin, því að það sást bæði illa og slitrótt. — gbk

Morgunblaðið segir enn af vandræðum á Höfn í Hornafirði í pistli 30.desember:

Elías Jónsson fréttaritari Mbl. í Höfn: Í dag hefur verið hér norðanskafrenningur og fer veður fremur versnandi en hitt. Ástandið á sumum heimilum er allt annað en glæsilegt sakir kulda og rafmagnsskorts. Mikil veikindi eru t.d. á heimili Ingólfs Waage lögregluvarðstjóra, en hann býr í ákaflega lélegu húsnæði, sem hreppurinn hefur útvegað honum hér. Kona Ingólfs og þrjár dætur, þar af ein nýfædd, eru nú allar illa haldnar af veikindum, sem rekja má til kuldans og hins slæma húsnæðis. Ingólfur hefur notast við olíuofna til að halda einhverjum hita í húsinu, en af þeim er stybba og reykur og gefur auga leið, að það er allt annað en glæsilegt að vera með nýfætt barn við slíkar aðstæður. Engin breyting er á lóninu við Smyrlabjargaárvirkjun og ekkert bendir til þess, að virkjunin geti hafið rafmagnsframleiðslu í bráð, svo að þrátt fyrir þær díselvélar, sem komnar eru eða eru væntanlegar á næstunni, er fyrirsjáanlegt, að hér mun ríkja vandræðaástand þar til veðurguðirnir blíðkast.

Ingólfur Geirdal: Þegar verst var flúðum við á hótelið eins og aðrir, sem búa i þessum viðlagasjóðshúsum. Húsin eru svo óþétt, að það er illmögulegt að hafast við í þeim ef eitthvað blæs og miklar frosthörkur eru um leið. Upp á síðkastið hefur ástandið ekki verið jafn slæmt, enda höfum við nú fleiri og betri ofna. Að vísu veldur rafmagnsleysið nokkrum óþægindum og heldur fannst mér dauflegt yfir jólin, en við höfum notast við gasluktir og kertaljós. Rafmagnsskömmtunin kemur í sjálfu sér ekki verst niður á einstaklingnum sjálfum, hitt er verra, að ef ástandið í rafmagnsmálunum batnar ekki kemur það til með að draga slæman dilk á eftir sér í atvinnumálum, þar sem orkufrek fyrirtæki eins og fiskimjölsverksmiðjan verða óstarfhæf.

Kirkjubæjarklaustri, laugardag frá Þórleifi Ólafssyni blaðamanni. Vatnið í Skaftá jókst lítið í nótt. Lítil sem engin jöklafýla er af ánni og bendir margt til þess, að hlaupið komi ekki úr Vatnajökli eins og Skaftárhlaup gera almennt. Kemur þá helst til greina, að það komi úr Langasjó, sem er við suðvesturhorn Vatnajökuls. Sigurjón Rist vatnamælingamaður telur, að í frostunum undanfarið hafi jafnvel frosið fyrir útfall Langasjávar. Þar af leiðandi hafi hækkað í vatninu og nú, er hlýnað hafi, hafi vatnið ruðst fram. Einnig er sá fjarlægi möguleiki til, að malarkambur við Langasjó hafi brostið og vatnið fengið framrás. Er þá ekki að sökum að spyrja, að Langisjór mun tæmast að mestu. Þetta er þó talinn ákaflega fjarlægur möguleiki. Sigurjón segir, að þetta séu aðeins hugmyndir og geti vatnið komið úr Vatnajökli, þó að það sé heldur ósennilegt, sem fyrr greinir. Hlaup þetta í Skaftá virðist því fyrir margar sakir vera hið merkilegasta hlaup þar um slóðir. Þess má geta að Langisjór er 27 ferkílómetrar að stærð og mesta dýpt hans er 75 metrar. Sé fyrri kenningin rétt, á eftir að fá skýringu á því, að jöklafýla fannst víða í fyrramorgun. Sagði Sigurjón, að hún gæti stafað af því, að fyrir neðan Langasjó er mjög mikill framburður úr fyrri Skaftárhlaupum og vatnsflaumurinn á föstudagsmorgun hafi rótað upp leirnum og jöklafýlan í honum þá fengið útrás.

Morgunblaðið segir af lokum Skaftárhlaups 3.janúar 1974:

Hlaupið í Skaftá var í rénun í gær og um hádegisbil var rennslið í ánni, þar sem hún rennur um Skaftárdal, aðeins um 115 teningsmetrar á sekúndu. Þetta hlaup náði því aldrei að verða stórt; þegar mesta vatnið var í ánni reyndist rennslið í Skaftárdal vera 240 teningsmetrar á sekúndu, eða aðeins tíundi hluti af því, sem það reyndist mest vera í fyrra. „Enda virðist þetta Skaftárhlaup ekkert eiga skylt við jökulhlaup hinna síðari ára í Skaftá,“ sagði Sigurjón Rist vatnamælingamaður, þegar við ræddum við hann í gær. Hann sagði, að þar sem hlaupið væri mjög ólíkt hlaupum, sem komið hefðu í Skaftá hin síðari ár, væri nauðsynlegt að fljúga yfir norðvestursvæði Vatnajökuls og reyna að sjá, hvaðan það kæmi. Ketilsig ætti að myndast eftir svona hlaup; enda þótt sjálft rennslið hefði aldrei verið mikið, þá væri það ekkert smáræðis vatnsmagn, sem komið hefði undan jöklinum. Sennilega væru það um 60 millj. teningsmetrar. Einnig væri nauðsynlegt að fullvissa sig um, hvaðan vatnið kæmi. Vatnsborðið á Skaftá við Kirkjubæjarklaustur hækkaði mest um 50 sentímetra í þessu hlaupi, en í Skaftárhlaupum hefur það venjulega hækkað um 2 metra, auk þess sem áin verður þá miklu breiðari.

Morgunblaðið segir af desember í fregn 3.janúar 1974:

Desember 1973 var sá kaldasti á Íslandi á þessari öld og gott betur, því það þarf að fara aftur til ársins 1886 til þess að fá kaldari desember.

Lýkur hér upprifjun hungurdiska á veðri og veðurfari ársins 1973. Að vanda er talnasúpa - meðaltöl, úrkomumagn og fleira í viðhenginu. 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• tölur árins 1973