Snjóleysi (og fleira).

Snjóleysið í haust fer að verða óvenjulegt, en þó er ekki enn um met að ræða - alla vega um landið sunnanvert. Þetta er í áttunda sinn síðustu 100 árin að ekki verður alhvítt í Reykjavík fyrr en í desember. Síðast gerðist það árið 2000, þá varð fyrst alhvítt þann 16. Lengst dróst það að alhvítt yrði árið 1933, til 18. desember. Ekki hefur orðið alhvítt í Reykjavík síðan 5. apríl eða í 246 daga. Það fer (úr þessu) líka að verða óvenjulegt, en er þó mjög langt frá meti (sjá eldri pistil hungurdiska).

Á Akureyri var snjólaust í nóvember. Staðan er enn óvenjulegri á Akureyri. Þar varð jörð flekkótt 16.október, en hefur ekki orðið alhvít fram að þessu í haust. Haustið 1976 varð fyrst alhvítt á Akureyri 21. nóvember og 17. nóvember árið 2016. Dagleg snjóhulugögn á Akureyri ná hins vegar ekki nema aftur til 1965. Aldrei varð alhvítt á Akureyri í nóvember 1987, en þá voru fáeinir alhvítir dagar í október. Snjóhula hefur þó verið athuguð lengur á Akureyri, en í fljótu bragði virðist sem október og nóvember hafi aldrei verið lausir við alhvítan dag frá því að þær athuganir byrjuðu um 1930 (aðeins vantar þó inn í). 

Það tekur tíma að taka saman snjóhuluupplýsingar allra stöðva og samanburður á landsvísu því ekki aðgengilegur sem stendur. 

Loftþrýstingur er mjög hár um þessar mundir - þótt ekki sé um met að ræða. Loftþrýstimet eru dálítið erfið viðfangs. Samanburður er ætíð gerður við sjávarmál, 45 gráðu breidd og hita við frostmark. Sú regla sem notuð eru til að reikna þrýsting til sjávarmáls er ónákvæm og hér á landi teljum við sjávarmálsþrýsting á stöðum á hálendi vart methæfan. Hæsti þrýstingur sem hefur mælst í þessari syrpu til þessa eru 1049,1 hPa við Kolku um miðnætti í gærkvöldi (5.desember). Á láglendi hefur þrýstingur farið hæst í 1046,9 hPa í Víðidal við Reykjavík og í Grundarfirði, 1046,8 hPa. Báðar þessar stöðvar hafa hins vegar nýlega hafið þrýstimælingar og geta varla talist „útskrifaðar“ sem metbærar. Hæsti þrýstingur í Reykjavík var 1045,5 hPa. Mælingin úr Víðidal er því líklega röng. Öruggari teljum við töluna frá Egilsstaðaflugvelli frá því í gærkveldi, 1046,7 hPa. Fjöldi annarra stöðva skráði nærri því sama þrýsting. 

Trúlega er þrýstingur nú lítillega hærri heldur en hann varð 13. desember 1995. Þá mældist hann hæst 1045,9 hPa á Kirkjubæjarklaustri. Við þurfum síðan að fara aftur til 1926. Þá fór þrýstingur í 1046,4 hPa á Raufarhöfn á jólanótt. Á þeim tíma var þrýstingur aðeins mældur á fáum stöðum á landinu. Ein eldri desembertala er örugglega hærri en það sem hæst hefur orðið nú, 1054,2 hPa. Það gildi er þó nokkuð óvíst, gæti verið 1 hPa lægra. Mörg eru álitamálin. Vafalaust er þetta þó hæsti þrýstingur sem mælst hefur í desember hér á landi. Það er ólíkt með 1917-tilvikinu og því nú að þá reis þrýstingurinn hratt, og fór síðan hratt niður aftur. Um þetta tilvik og fleiri atburði þessa merka desembermánaðar má lesa í sérstökum eldri pistli á hungurdiskum.

Ekki er langt síðan þrýstingur fór síðast í 1050 hPa hér á landi. Það var 28. mars 2020 þegar hann mældist hæst 1050,5 hPa í Hjarðarlandi í Biskupstungum. Finna má pistil um hæsta þrýsting á Íslandi á vef Veðurstofunnar.

Viðbót síðdegis 7.desember:

Athugulir lesendur bentu ritstjóranum annars vegar á að lægsti hiti haustsins í Reykjavík hefði verið -1,4 stig. Þetta er auðvitað óvenjulegt. Í dag er þetta lágmark vetrarins (til þessa) komið niður í -3,5 stig (ámóta staða og 2012 og 1933).

Hins vegar barst sú ábending að ekki hefði mælst frost á Stórhöfða í Vestmannaeyjum fyrr en 5. desember og spurt var hvort slíkt væri ekki óvenjulegt. Jú, það er það. Síðasta dagsetning sem við vitum um fram að þessu sýnist ritstjóranum vera 21. nóvember 1976. Ekki hefur enn frosið í Surtsey. Það er þó ekki alveg dæmalaust, því árið 2016 fraus þar ekki fyrr en 20.desember. 

Þakka þessar ábendingar - vonandi er rétt flett upp.