Til þess að gera svalur júlí

Meðalhiti á landsvísu í júlí virðist ætla að enda rétt við 10,0 stig. Það er um -0,5 stigum neðan meðaltals síðustu tíu ára og -0,4  neðan meðallags 1991 til 2020. Þetta eru auðvitað nokkur viðbrigði frá hlýindunum í júlí í fyrra (2021) þegar landsmeðalhitinn var um 11,7 stig. Það var næsthlýjasti júlí sem við vitum um. Sjónarmun hlýrra var í júlí 1933. 

Myndin sýnir landsmeðalhita í júlí aftur í tímann. Við tökum þó rétt hóflegt mark á árunum fyrir 1874, notum þær tölur aðallega til að sjá hvaða júlímánuðir voru kaldir og hverjir hlýir á þeim tíma. Græni ferillinn sýnir 10-ára keðjumeðaltöl. Hlýindin hafa almennt verið ívið meiri síðustu árin heldur en var á hlýskeiðinu á fjórða áratug 20. aldar. Ekki hefur komið nema einn júlímánuður sem við getum kallað kaldan. Það var 2015, þá var talsvert kaldara en nú. Við megum líka taka eftir því að júlíhitinn nú er hærri en hann var nærri því alla júlímánuði á árunum 1961 til 1990 - sem eru að sumu leyti hinir „eðlilegu“ hjá okkur gömlu mönnunum. Yngra fólk man þá tíð auðvitað ekki. 

Reynslan segir okkur að það er oft erfitt að komast út úr veðurfestum á miðju sumri. Til þess þarf annað hvort árásir öflugra kuldapolla úr norðri eða mikil hlýindi sunnan úr höfum. Líkur á slíkum atburðum aukast þegar kemur fram yfir miðjan ágústmánuð. Afl vestanvindabeltisins á norðurhveli er að jafnaði í lágmarki fyrstu 2 vikur ágústmánaðar, en síðan fer að bæta í styrk þess. Er sitt á hvað hvort það veldur umbótum í veðurlagi eða það skiptir hreinlega í einhvers konar haustgír. Ekkert vitum við enn um það hvað verður að þessu sinni. 

Athugasemdir

[Torfi Stefánsson (IP-tala skráð) 1.8.2022 kl. 13:12]

Það er eitthvað annað uppi á teningnum ef hitinn í höfuðborginni er tekinn sérstaklega fyrir. Þá ætti að vera óhætt að fullyrða að þetta sé með allra köldustu júlímánuðum á öldinni og allt til ársins 1995 (þá kaldast eða 10,4 stig). Hinn "kaldi" júlímánuður 2015 var mun hlýrri í borginni en nú eða 11,3 stig (en nú stefnir í meðalhita um og undir 10,5 stigum!). Allt stefnir þannig í að þetta verði kaldasti júlímánuður í Reykjavík á öldinni (kaldast var 10,6 stig árið 2018 og 10,7 stig árið 2020). Já, það fer kólnandi en ekki hlýnandi hér í borg sælunnar - svona mitt í "hnattrænu hlýnuninni".

[Trausti Jónsson, 1.8.2022 kl. 16:49]

Meðalhiti í Reykjavík í júlí var 10,6 stig - það sama og 2002 og 2018 og nákvæmlega í meðallagi áranna 1961-1990. Á þessari „hlýindaöld“ hefur ekki enn komið júlímánuður sem er neðan þessa gamla meðallags. Förum við yfir í hlýrra meðaltal, júlí árin 1931-1960 hafa 14 júlímánuðir af 22 á þessar öld verið ofan meðallags - aðeins 8 neðan þess. 

[Torfi Stefánsson (IP-tala skráð) 1.8.2022 kl. 21:55]

Já einmitt, jafn kalt nú og á kalda tímabilinu 1961-90! Það verður fróðlegt sjá, eftir nokkra daga, samanburð Veðurstofunnar við tímabilið 1991-2020. Mér sýnist annars júlí í ár hér í borginni vera heilli gráðu kaldari en meðaltal þessa seinna tímabils og 1,2 stigum undir meðaltali síðustu 10 ára. Ekki svo kalt miðað við að þessa "hlýindaöld"?