Af sólskinsstundum (og lúmsku meti)

Tilefni ţessara skrifa er lúmskt met sem sett var í Reykjavík í gćr (föstudag 8.maí). Sólskinstundir mćldust ţá 16,2 og hafa aldrei mćlst fleiri ţennan sama almanaksdag. Ţetta er reyndar í annađ sinn á árinu sem sólskinsstundadćgurmet fellur í Reykjavík. Mćlt hefur veriđ í um 100 ár og ţví má búast viđ ţví ađ 3 til 4 slík met falli á hverju ári - ađ jafnađi. Ađ dćgurmet sé slegiđ er ţví ekki svo sérlega merkilegt - gerđist líka 8.mars. En metiđ í gćr er örlítiđ merkilegra - 16,2 stunda sólskin hefur nefnilega aldrei mćlst áđur svo snemma vors. 

En sólskinsstundir eru nú mćldar međ tveimur mćlum í Reykjavík. Annars vegar svokölluđum Campbell-Stokes glerkúlumćli - og hins vegar međ sjálfvirkum geislunarskynjara. Ţegar sólin skín í gegnum kúluna brennir hún svartan blett (rćmu sé sólskiniđ samfellt) í pappír sem liggur í sćti bakviđ kúluna. Margt getur fariđ úrskeiđis í mćlingum sem ţessum, en ţćr eru samt býsna öruggar ţegar á heildina er litiđ, ţví margt getur líka fariđ úrskeiđis í geislunarskynjurum nútímans - ţar er reyndar fleira sem getur beinlínis bilađ heldur en í eldri mćlum. 

En mćlagerđirnar tvćr sýna ekki alltaf nákvćmlega sömu tölu. Einn af megingöllum eldri gerđarinnar er ađ hér á norđurslóđum er sólargangur svo langur á sumrum ađ pappírssćtiđ vill skyggja á sólina seint á kvöldin - og eldsnemma morguns. Mćlt er međ ţví ađ á norđurslóđum séu mćlt međ tveimur mćlum - annar snýr ţá til suđurs, en hinn til norđurs. Ţađ hefur reyndar aldrei veriđ gert hér á landi. Ţó mćlarnir eigi ekkert ađ hafa breyst í meir en 100 ár er ţađ samt ţannig ađ svo virđist sem sá mćlir sem notađur var fyrir 90 til 100 árum hafi ekki skyggt alveg jafnmikiđ á og sá sem nú er í notkun. 

Ţannig er ţađ ađ sjálfvirki mćlirinn í Reykjavík geti mćlt ađeins fleiri sólarstundir heldur en hinn ţá daga sem sól er hćst á lofti í Reykjavík. 

Ţetta var ţannig í gćr, gamli mćlirinn mćldi ţá 16,2 stundir, en sá nýi 16,7. Ţađ er líka dćgurmet í ţeirri mćliröđ - og líka ţađ mesta sem mćlst hefur svo snemma vors. 

En lítum á mynd sem sýnir samanburđ dćgurmeta mćligerđanna tveggja. Mćlingar ţess sjálfvirka hafa stađiđ samfellt (nćstum ţví) frá og međ árinu 2006, en í hinni röđinni notum viđ mćlingar allt aftur til 1911 - fyrstu 13 árin vantar ađ vísu dálítiđ í mćlingarnar. 

w-blogg090520a

Rauđa linan sýnir mesta sólskinsstundafjölda hvers almanaksdags eins og hann hefur mćlst međ gamla mćlinum, en bláa ţreparitiđ ţađ mesta sem sjálfvirki mćlirinn hefur skráđ sömu daga. Viđ sjáum strax ađ sjálfvirka röđin er mun styttri en hin - allir almanaksdagar ársins hafa á 100 árum einhvern tíma veriđ sannir sólskinsdagar, en ekki á ţeim stutta tíma sem sjálfvirki mćlirinn hefur veriđ í notkun - ţađ mun ţó smám saman gerast. Međ reiknikúnstum mćtti e.t.v. giska á međalskýjahulu međ samanburđi á ţessum tveimur röđum. 

Ţađ er líka eftirtektarvert ađ frá ţví um miđjan maí og fram yfir miđjan júlí eru allmargir dagar ţar sem sjálfvirki mćlirinn hefur mćlt fleiri sólskinsstundir en nokkru sinni hafa mćlst á gamla mćlinn sama almanaksdag. Ţetta er einmitt sá tími sem rćtt var um hér ađ ofan - armar pappírssćtisins skyggja á sólina ţegar sólargangur er hvađ lengstur. 

Nú styttist vćntanlega í ađ gamla mćlinum verđi alveg lagt - ritstjóri hungurdiska er reyndar alveg á móti ţví - en verđur vćntanlega ađ beygja sig fyrir nýjum tímum rétt eins og elli kerlingu - og ađ ţví mun koma ađ pappír verđur ófáanlegur í gamla mćlinn. Vonandi verđur mćlingum ţessum ţó haldiđ áfram ađ minnsta kosti til nćstu áramóta, en ţá lýkur međaltalstímabilinu 1991 til 2020. Ljóst er ađ mćlingar nýja mćlisins eru ekki alveg sambćrilegar viđ ţćr gömlu. Eins og sjá má hér ađ ofan er líklegt ađ sólskinsstundir ađ sumarlagi verđi íviđ fleiri en áđur á nćstu árum - séu tölur nýja mćlisins bornar saman viđ eldri tölur - án einhverra „leiđréttinga“. Veđurfrćđingar framtíđarinnar munu ţó varla falla í ţá gildru - leiđréttingar verđa gerđar - eins og ţörf er á í öllum löngum mćliröđum hverju nafni sem ţćr nefnast. 


« Síđasta fćrsla | Nćsta fćrsla »

Bćta viđ athugasemd

Ekki er lengur hćgt ađ skrifa athugasemdir viđ fćrsluna, ţar sem tímamörk á athugasemdir eru liđin.

Um bloggiđ

Hungurdiskar

Höfundur

Trausti Jónsson
Trausti Jónsson
Höfundur er veđurfrćđingur og áhugamađur um veđur.

Fćrsluflokkar

Mars 2024
S M Ţ M F F L
          1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31            

Nýjustu myndir

  • w-blogg200324b
  • w-blogg200324a
  • Slide10
  • Slide9
  • Slide8

Heimsóknir

Flettingar

  • Í dag (29.3.): 1
  • Sl. sólarhring: 58
  • Sl. viku: 399
  • Frá upphafi: 2343312

Annađ

  • Innlit í dag: 1
  • Innlit sl. viku: 361
  • Gestir í dag: 1
  • IP-tölur í dag: 1

Uppfćrt á 3 mín. fresti.
Skýringar

Eldri fćrslur

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband