Dálítið af júní

Meðan við bíðum eftir endanlegum tölum Veðurstofunnar um júnímánuð 2019 getum við giskað á landsmeðalhitann - en fyrst er að svara spurningu sem barst. Hún laut að sambandi hlýinda í Reykjavík og sólskinsstundafjölda. Í langflestum mánuðum ársins er því allmennt þannig varið að því meira sem skýjað er í mánuði því líklegri er hann til hlýinda í höfuðborginni. Þessi regla bregst að nokkru í júlímánuði - þá eru sólardagar að meðaltali hlýrri en þeir alskýjuðu í Reykjavík - í júní svona beggja blands. 

Myndin sýnir samband (sem ekkert er) mánaðarmeðalhita og sólskinsstunda í júní í Reykjavík á árunum 1911 til 2019. Sólskinsstundirnar má lesa af lárétta ásnum, en hitann af þeim lóðrétta. Svörtu strikin sem liggja upp og niður og frá vinstri til hægri um myndina þvera sýna meðaltöl hita og sólskinsstundafjölda áranna 1931 til 2010. Þeir sem vilja líta á myndina í smáatriðum öllum geta opnað pdf-viðhengið - þar má stækka myndina svo vel að smáatriði sjáist. 

Júní 2019 lendir innan sporöskju ofantil til hægri á myndinni, ásamt 2008 og 2012 - svipaðir mánuðir, en dálítið hlýrri. Sólskinsstundirnar urðu 303,9, meðalhiti mánaðarins 10,4 stig. Neðar á svipuðu sólarsvæði er blá sporaskja sem nær utan um júní 1924 og 1952 - kaldir sólríkir júnímánuðir. Við getum tekið eftir því að fleiri sólríkir júnímánuðir eru ofan meðalhitalínunnar heldur en neðan við hana - eitthvað dregur sólskinið hitann upp (í keppni við kalda norðanáttina sem viðheldur heiðríkjunni). 

Allra hlýjustu júnímánuðirnir eru þó neðan sólskinsstundameðallagsins (vinstra megin sólskinsmeðaltalslínunnar) - þeir sem horfa á smáatriðin ættu einnig að taka eftir miklum fjölda hlýrra júnímánaða á þessari öld - og að júní 2019 er vel ofan langtímameðaltalsins - þó hann sé rétt við meðaltal júnímánaða þessarar aldar.

Júnímánuður í fyrra, 2018 er hins vegar inni í bláu sporöskjunni til vinstri - sólarlítill og fremur kaldur. Ekki er það þó regla að kaldir júnímánuðir séu sólarlitlir. Fylgni milli sólskinsstundafjölda og mánaðarmeðalhita í júní í Reykjavík er svo lítil að varla getur marktækt talist.  

Hiti á landsvísu í júní reynist vera -0,2 stigum neðan meðallags síðustu tíu ára. Taflan sýnir vik á einstökum spásvæðum.

Að tiltölu var hlýjast á Suðausturlandi og Suðurlandi, en kaldast á Norðaustur- og Austurlandi. Blái liturinn er látinn tákna að mánuðurinn hafi verið meðal þeirra sex köldustu á öldinni á viðkomandi spásvæði - á öllum öðrum svæðum telst hitinn í meðallagi á öldinni. 

Úrkoman rétti nokkuð úr sér allra síðustu dagana, mánuðurinn reynist þó líklega meðal þurrustu almanaksbræðra sinna á allmörgum veðurstöðvum - ekki síst um landið suðaustanvert (sem lítið hefur verið í þurrkafréttum). Bráðabirgðatölur segja þetta þurrasta júní í Snæbýli (athugað frá 1977), Stafafelli í Lóni (1990), Gilsá í Breiðdal (1998) og Kirkjubóli (nærri Akranesi, 1998). 

Loftþrýstingur er einnig með hærra móti lendir sennilega í 9.sæti á lista sem nær til nærri 200 ára athugana. Við athugum það mál nánar þegar endanlegar tölur hafa borist - ástæða til þess því þrýstingur í maí var einnig óvenjuhár. 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• hiti og sólfar - júní í Reykjavík