Alþjóðveturinn

Alþjóðaveðurfræðistofnunin telur vetur á norðurhveli ná til mánaðanna desember, janúar og febrúar. Alþjóðaveturinn er styttri en vetur á Íslandi, við teljum mars með - enda oft kaldasti mánuður ársins hér á landi. Ritstjóri hungurdiska hefur undanfarin ár reiknað meðalhita alþjóðavetrarins hér á landi og fjallað um niðurstöðu þeirra reikninga.

Reiknaður er meðalhiti veðurstöðva í byggð aftur til 1874 - og árum frá 1823 bætt við (en landsmeðalhiti þeirra ára er mikilli óvissu undirorpinn). Meðalhiti nýliðins alþjóðavetrar er +0,4 stig og telst það hlýtt á langtímavísu, en samt ekki í hóp þeirra allrahlýjustu. 

Veruleg leitni reiknast yfir tímabilið, +1,5 stig á öld. Á 20. öld allri var meðalhiti alþjóðavetrarins 16 sinnum ofan við frostmark, en hefur 9 sinnum verið það nú þegar á þessari öld - þó veturnir séu aðeins orðnir 19. Fari svo fram sem horfir verða 45 vetur ofan frostmarks á 21.öld. Slíkt væri mikil breyting frá fyrra ástandi. Á 19.öld þekkjum við ekki nema 3 vetur ofan frostmarks (gætu þó verið eitthvað fleiri - reiknióvissa er mikil) á 78 árum. 

En sannleikurinn er þó sá að við vitum ekkert um framtíðina frekar en venjulega. Rætist spár um hnattræna hlýnun að fullu verða hlýju veturnir væntanlega enn fleiri en 45 á 21.öld - en einnig er vel hugsanlegt að við höfum þegar „tekið út“ meiri hlýnun en okkur „ber“ og talan orðið nær 45 - jafnvel lægri. 

Reiknuð leiti á myndinni er ekki síst há fyrir þá sök að vetur kuldaskeiðs 19. aldar voru almennt töluvert kaldari heldur en kaldir vetur kuldaskeiðs 20.aldar. Sömuleiðis hafa mjög kaldir vetur alls ekki látið sjá sig á nýrri öld. Minni munur er á hlýskeiðunum. Kuldinn hefur minnkað að mun, en hlýindi ekki aukist alveg jafnmikið að sama skapi. Kuldaköst 20.aldarhlýskeiðsins voru meira að segja snarpari heldur en skyldulið þeirra á síðustu árum. Er þetta allt í samræmi við ísrýrnun í norðurhöfum. 

Athugasemdir

[Torfi Stefánsson (IP-tala skráð) 1.3.2019 kl. 22:36]

Í fyrra birti Trausti sambærilegar tölum um "vetrar"mánuðina þrjá, þ.e. frá byrjun desember til febrúarloka. Þá var meðalhiti í byggð -0,4 stig, sem var 0,6 stigum undir meðallags síðustu 10 ára en 0,8 stigum yfir meðallag kuldatímabilsins 1961-90.
"Veturinn" í ár er þannig 0,4 stigum yfir meðallagi síðustu tíu ár en 1,8 stigum yfir meðallagi kuldaáranna.Þannig að veturinn hingað til gæti með góðu móti talist hlýr "á langtímavísu" þó hann teljist ekki með þeim "allrahlýjustu"!
Og miðað við hvað rigndi hraustlega á höfuðborgarsvæðinu í dag væri einnig fróðlegt að sjá úrkomutölur fyrir þennan fyrsta dag marsmánaðar og hvort ekki sé um dægurmet að ræða.

 

[Hjalti Þórðarson (IP-tala skráð) 2.3.2019 kl. 22:27]

Trausti þú hefur einhverntímann sagt að íslenski veturinn sé flatur þ.e. ekki mikill munur á hita þessa 3 eða 4 vetrarmánuði.  Einhver langttímameðaltöl sýna jú að janúar eða febrúar eru ívið kaldastir. En hvað er að gerast á 21. öldinni, er ekki desember að jafnaði kaldastur sl tæp 20 ár? Það er eins og þessar sífelldu sunnanáttir með lægðagangi komi frekar í janúar og febrúar og rífi hita þeirra upp frekar en í desember. Er þetta bara hrein tilviljun og 20 ár segja ekkert eða getur þetta verið vísbending um eitthvað?

[Trausti Jónsson, 3.3.2019 kl. 02:10]

Hjalti: Meðalhiti vetrarmánaðanna á landinu í heild á þessari öld er sem hér segir: Desember(0,3°C), janúar(0,2°C), febrúar (0,2°C) og mars (0,7°C).

[Hjalti Þórðarson (IP-tala skráð) 3.3.2019 kl. 09:28]

Takk fyrir það. Mér líður strax betur,  enda finnst mér að desember eigi ekki að vera kaldastur.Ég var kannski að bulla aðeins og fullyrða pínu út í loftið með því að nenna ekki að skoða nógu margar tölur. Var að skoða tölur í Almanakinu sem eru bara sl 10 ár í Reykjavík og Akureyri. Þar er des svo áberandi kaldastur á báðum stöðunum.