Smávegis um illviðrið

Mikill vestanstrengur er nú yfir landinu norðanverðu og verður í nótt og fram undir morgun. Það er sjálfsagt nokkuð tilviljanakennt hvar hann kemur niður - helst þó við fjöll og á fjallatindum og í skörðum er nú þegar fárviðri, mest hefur enn frést af 50 m/s á Gagnheiði og 35 m/s á Bjarnarfjarðarhálsi. Svo virðist sem allrasnarpasti strengurinn lendi að mestu fyrir norðan land. Við sjáum hann vel á spákorti harmonie-líkansins sem gildir kl.3 í nótt og sýnir 10-mínútna meðalvind í 100 metra hæð yfir landslagi líkansins.

Fárviðri er á brúnu svæðunum. Eins og sjá má er vindurinn stríðastur nokkuð fyrir norðan land en landslag æsir vind á landi upp staðbundið. Það eru ýmsir hlutir sem þarf að hafa í huga varðandi svona veður - fyrir utan vindinn sjálfan má nefna sjávarstöðu og brim. Loftþrýstingur er ekki sérlega lágur þannig að sjávarstaða verður ekki mjög há þess vegna - en aftur á móti getur sjór æst sig mjög - leið vinds yfir opið haf er lengri en oft er á þessum árstíma á þessum slóðum - hafís með minna móti - brim getur því sótt að ströndinni og áhlaðandi sem strengurinn býr til gæti orðið töluverður þegar áttin snýr sér úr suðvestri í vestur og vestnorðvestur. Og haugasjór verður auðvitað á djúpmiðum.

Eins og sagði er loftþrýstingur fremur hár samfara þessu veðri. Lægðin er í óðadýpkun við strönd Grænlands norður af Scoresbysundi og hreyfist allhratt austur til Norður-Noregs.

Kortið sýnir stöðuna eins og evrópureiknimiðstöðin metur að hún verði kl.6 í fyrramálið. Hér eru þrýstilínur dregnar á 2 hPa bili og sýnast því þéttari en á hefðbundnum kortum þar sem 4 eða 5 hPa eru á milli þeirra. En ískyggilegt er línuhneppið undan Norðausturgrænlandi og lægðin sjálf komin niður í 949 hPa í miðju. Mjög hvasst er enn í lofti hér við land á þeim tíma sem kortið gildir - en fer að ganga niður upp úr því. Spáin fyrir Norður-Noreg og Svíþjóð norðanverða er mjög slæm - og eins og hér verður veðrið verst til fjalla - en mikil sjávargangsgusa mun koma upp að ströndum Noregs allt suður undir Mæri og víða mun sjóða á boðum og ólga verða í sundum. 

Við sjáum í næstu lægð í suðvesturjaðri kortsins. Hún á að koma hingað á föstudag. Svo virðist samt sem hún verði ekki mjög afgerandi - því hún er með eina enn lægð í bakið sem kemur á laugardaginn. En þetta er samt viðkvæm staða og ekki rétt að vera allt of kærulaus gagnvart henni. 

Norðurhvelskortið sýnir stöðuna í 500 hPa síðdegis á föstudag. Þá er bylgjan sem tilheyrir föstudagslægðinni yfir landinu - við sjáum að ekki er hún mjög stór. Hlýtt loft er enn í framrás sunnan Grænlands þó spár virðist sammála um að því gangi ekki alveg jafn greitt til landsins og því sem nú er yfir okkur. 

Kalda loftið yfir Evrópu austanverðri teygir sig allt til Afríkustranda - en gefur eftir í bili undan framrás hlýrri strauma úr norðvestri. Áframhald verður á óróa þar um slóðir. Kuldapollarnir miklu Stóri-Boli og Síberíu-Blesi eru vel þroskaðir þessa dagana - en aðskildir að mestu af dálítilli hæð í námunda við norðurskautið. Staða Stóra-Bola er nokkuð óráðin - flestar langtímaspár hafa verið að gera ráð fyrir hryggjarmyndun og jafnvel fyrirstöðu í námunda við Grænland á næstunni - en einhvern veginn hefur slíkt ekki látið sjá sig í þeim spám sem mesta upplausn hafa - en lengi er þó von á einum.

Hitinn í dag var óvenjulegur, tölurnar einhverjar þær hæstu sem sést hafa á landinu í janúar (hæst þegar þetta er ritað eru 18,9 stig á Dalatanga). Janúarmetið á Dalatanga 19,6 stig frá þeim 15. árið 2000 situr þó enn þegar þetta er ritað (þó litlu muni), en landsdægurhámarksmet þess 10.er fallið - þrátt fyrir það að hafa verið 17,0 stig, sett á Dalatanga 1949. Reyndar er þetta „gamla janúarmetið“ í huga ritstjóra hungurdiska (og sjálfsagt sumra annarra veðurnörda líka) - það stóð allt fram til 1992 að Dalatangi gerði betur og fór í 18,8 stig. 

Ýmiskonar leiðindi hrjá nú tölvukerfi Veðurstofunnar og hafa m.a. áhrif á aðgengi ritstjóra hungurdiska að gögnum (það er þó minnsta áhyggjuefnið) - og þar með skrif hans. Vonandi veður komist fyrir þessa alvarlegu pest sem fyrst.