Meiri veðrametingur

Eins og fram hefur komið í fréttum var vindhraði mikill á landinu síðastliðna nótt. Meðalvindhraði á athugunartíma á sjálfvirkum stöðvum í byggð komst í 19,9 m/s þegar mest var (kl.23). Leit í gagnagrunni Veðurstofunnar finnur fjögur önnur ámóta veður á tímabili sjálfvirku stöðvanna (frá og með 1997) - veðrið nú er því hið fimmta á 19 árum. 

Veður þessi eru mjög ólík. Á myndinni hér að neðan hefur meðalvigurvindátt veðranna verið reiknuð fyrir hverja klukkustund þegar meðalvindhraði var meiri en 18 m/s.

Lórétti ásinn sýnir stefnuna norður-suður, en sá lárétti austur-vestur. Dagsetningar eru við hverja punktaþyrpingu og tölurnar sýna klukkustundir. 

Veðrið sem gekk yfir 16. janúar 1999 var norðanveður - meðalvigurstefna var úr norðnorðaustri - og hélst stöðug allan tímann sem meðalvindur í byggðum landsins var meiri en 18 m/s (frá kl.1 til 8). Norðanveður eru að jafnaði stöðugri en þau sem koma af öðrum áttum. 

Næst kom ámóta veður 10. nóvember 2001. Það var eins og sjá má af vestsuðvestri og var verst síðla nætur (frá kl.2 til 8). Vindátt snerist smám saman meira í vestlæga stefnu.

Síðan þurfti að bíða allt til 2008 til þess tíma að klukkustundarmeðalvindhraði í byggð næði aftur 18 m/s. Fjölda illviðra gerði þó í millitíðinni - en voru annað hvort ekki jafnhörð - nú, eða þau náðu ekki sömu útbreiðslu þó jafnhörð væru á hluta landsins. Veðrið 8. febrúar 2008 var úr landsuðri - hallaðist meir til suðurs þegar leið á kvöldið (20 til 23). 

Svo var það 14. mars á þessu ári (2015) sem gerði eftirminnilegt veður af suðri, byrjaði af suðsuðaustri, náði hámarki kl.9 - meðalvindhraði þá aðeins sjónarmun meiri en var í veðrinu nú, 20,2 m/s.

Veðrið í gærkvöldi og nótt er svo hið fimmta í röðinni. Það var af austnorðaustri eða austri - hallaðist meir til austurs eftir því sem á leið (kl.21 til 01 merkt á myndina).

Veðurharka á hverjum stað er að jafnaði mjög bundin vindátt. Vestanveðrin koma illa niður á öðrum stöðum en austanáttin. Samtals eru veðrin fimm búin að koma víða við. Þótt meðalvindhraði á landsvísu í veðrinu í gær hafi kannski ekki verið nema sá sem búast má við á 3 til 5 ára fresti að jafnaði - er líklegt að þeir staðir þar sem aldrei hvessir að ráði nema í austnorðaustanátt hafi fengið á sig vindhraða sem má aðeins búast við á 10 til 20 ára fresti. - Við skulum þó láta reiknimeistara um að meta það.

En svo er annað mál að þetta tímabil, 1997 til 2015, hefur verið frekar rólegt (þar til 2015) miðað við mörg önnur tímabil sem ritstjórinn og fleiri muna og þekkja. Höfum það í huga. Höfum líka í huga að illveðralagerinn er ótæmanlegur - þótt eitt eða fleiri illviðri gangi hjá fækkar ekkert þeim sem eftir eru - ekkert sér á lagerstöðunni.

Næsta ámóta veður - eða sýnu verra - gæti þess vegna komið strax - nú, eða látið bíða eftir sér í áratug eða meir.  

Athugasemdir

[Gunnar Sæmundsson (IP-tala skráð) 8.12.2015 kl. 22:27]

Þakka fróðleikinn. Hér í botni Hrútafjarðar var ofsaveður frá því fyrir miðnætti og fram yfir kl 4 í nótt. Ég er með veðurstöð hér uppi á íbúðarhúsinu. Ég tel að vindmælirinn sé nokkuð réttur, þegar ég ber hann saman við veðurstöð Vegagerðarinar á Holtavörðuheiði. Hæðst fór vindurinn í 40 m um miðnætti og aftur um kl. hálf fjögur, þá í 40,2 m. Mér sýndist meðalvindur oft vera 30 til 33 m. Nú skylst mér eftir að hafa talað við fólk í dag að ekki hafi verið svona hvasst hér norðar við fjörðinn. 

[P.Valdimar Guðjónsson, 8.12.2015 kl. 22:39]

Verst að stærðarskala hæstu hviða undir Eyjafjöllum og á Stórhöfða vitum við hugsanlega ekki. Eitthvað gaf sig þegar hæst (?) lét, ef ég skil rétt.

[Trausti Jónsson, 8.12.2015 kl. 23:02]

Þakka þessar upplýsingar Gunnar. Úti við Reyki var vindur öllu minni, fór mest í rúma 20 m/s og það ekki fyrr en kl. 10 í morgun. Mesta hviða þar var 29,5 m/s - oft meira. Vindhraða er svo misskipt í svona veðrum, fer mjög eftir áttinni og landslaginu. Valdimar - ég veit ekki hvað kom fyrir mæla vegagerðarinnar - kannski fauk eitthvað á þá - kannski fóru legur í þeim þannig að þeir bræddu úr sér - það er þekkt vandamál. Á Stórhöfða virðist vandamálið hafa verið annað. Mælirinn þar er nýmóðins hljóðmælir - snýst ekki. Bæði of mikill titringur, úrkoma og almennur hávaði geta truflað hann. Hugbúnaður virðist alla vega hafa lent í vandræðum með að túlka það sem frá mælinum kom þannig að hann hætti að skrá og endurræsti sig. Hvort vindur hefur orðið mæli/hugbúnaði um megn vitum við ekki - það gæti rétt eins hafa verið eitthvað af því sem hér er talið. Framleiðandinn segist ábyrgjast réttar tölur upp í 60 m/s. 

[Pálmi Freyr Óskarsson, 9.12.2015 kl. 01:57]

Getur verið að hljóðmengun frá loftnetmastrið ISAVIA sé þá sökudólgurinn? Hehe...ekki ein báran stök. Það var einmitt skipt út ný gerð vindmælis vegna þess að loftnetið hjá ISAVIA var alltaf að slitna í óveðrum og skemma vindmælinn.

[Trausti Jónsson, 9.12.2015 kl. 02:01]

Ég hef ekki glóru Pálmi - en það er ólíklegt með mastrið - frekar titringur, særok - eða þá hugbúnaðargalli (lús) - en endurtek - hef ekki glóru.  

[Pálmi Freyr Óskarsson, 9.12.2015 kl. 02:43]

 Mastrið sem vindmælirinn núna er á held ég sé á mun stöðugri stað enn fyrri mælar.

Það getur heyrst ansi mikið í lofnetmastrinu hjá ÍSAVIA þegar mikill vindur er á Stórhöfða. Það er spurning hvort Veðurstofan þurfi ekki að flýja með mælitæki og starfsemi í skemmuna vestan við bílskúrinn til að losna við mesta hávaðan, svo vindmælirinn fái vinnufrið?

Annars hef ég ekki heldur glóru þar sem þessi gerð af vindmælum er mér framandi.