Af sjávarhitavikum og hafísútbreiðslu þessa dagana

Sumir kunna að muna að sjór var óvenjuhlýr við landið í sumar - sérstaklega norðan við land. Við lítum nú á ástandið í dag - samkvæmt greiningu evrópureiknimiðstöðvarinnar. Einnig lítum við langt norðaustur í Norðuríshaf. 

Litirnir sýna sjávarhitavik - eftir kvarðanum til hægri. Hiti virðist vera nærri meðallagi - eða lítillega undir því við suður- og suðausturströndina. Aftur á móti er enn afbrigðilega hlýtt undan Vestur- og Norðurlandi. Mesta vikið, um 4 stig, (sést betur sé kortið stækkað) er undan Hornströndum. Einnig vekur athygli að hiti er yfir meðallagi í öllu Noregshafi og einnig í Íslandshafi (norðan Íslands) austanverðu. 

Hiti í kalda sjónum í Austur-Grænlandsstraumnum er nærri meðallagi og jafnvel lítillega undir því. Þar má einnig sjá breiða fjólubláa línu og segir hún til um meðalútbreiðslu hafíssins á þessum tíma árs. Þéttleiki hans er merktur í grænbláum lit. Norðan við 78. breiddarstig er útbreiðslan í meðallagi, en undir því sunnar.  

Hlýtt er vestan Svalbarða og austur í Barentshaf - en kalt austan við. Á dökkbláa svæðinu er sjávarhitavikið -3,0 stig, en þar er sjór þó enn auður. Hér nær grænblár litur suður fyrir fjólubláu meðallínuna - þarna er ísútbreiðsla lítillega yfir meðallagi árstímans. Einstaklega íslítið hefur verið í Barentshafi undanfarin ár. Spurning er hvort svo verður einnig í vetur - eða hvort ísinn nær einhverri útbreiðslu. 

 

Hér er norðurskaut neðan til, til vinstri við miðju myndarinnar. Nyrsti hluti Grænlands og Ellesmereyju sést neðst til vinstri. Norðurströnd Síberíu er hægra megin og rétt sést í Alaska efst til vinstri. Á fjólubláu línunum má sjá að gríðarstórt svæði, sem ís hylur yfirleitt á þessum árstíma, er nú íslaust. Grænbláu svæði sýna ísþekjuna nú - nær þó (auðvitað) ekki 100 prósentum (ljósasti liturinn) á öllu litaða svæðinu.

Útbreiðsluvik íssins er einmitt núna það mesta á árinu - ólíklegt að það endist. Á næstu vikum mun allt þetta auða svæði leggja - undrahratt - eins og alltaf. Síðan hefst hin langvinna stöðubarátta á jaðarsvæðunum sem að lokum ræður útbreiðsluhámarkinu seint í vetur. 

Undanfarin áratug hefur ís verið sérlega lítill að sumar og haustlagi. Síðvetrarhámarkið hefur líka látið á sjá - en það er að minnsta kosti eitt útbreiðsluafbrigði sem við eigum eftir að sjá. Það er metútbreiðsla á jaðarsvæðum - en bráðnun að hætti síðustu ára í Norðuríshafinu sjálfu. Mikill vor- og sumarís við Ísland og í Barentshafi á sama tíma og þriðjungur Norðuríshafsins eða meira er auður. Forvitnilegt ekki satt?