Fyrsti og fjórði dagur norðanáttarinnar (og sá þriðji líka)

Mjög hlýtt varð sunnanlands í dag (þriðjudaginn 29. júlí) þegar vindur gekk til norðurs og sólin fór að skína. Hitinn komst hæst í 22,6 stig á Sámsstöðum og meira að segja í 19,2 stig á annarri sjálfvirku stöðinni við Veðurstofuna milli kl. 19 og 20 (við sjáum e.t.v. eitthvað af því hámarki á mönnuðu stöðinni þegar lesið verður af hámarksmæli kl. 9 í fyrramálið). 

Hitinn sást vel á þykktarkorti evrópureiknimiðstöðvarinnar sem gildir kl. 18 í dag. Þetta er fyrsti dagur norðanáttarinnar. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Heildregnar línur sýna þykktina í dekametrum (1 dam = 10 metrar). Þykktin mælir meðalhita í neðri hluta veðrahvolfs, því meiri sem hún er því hlýrra er loftið. Þykktin er meiri en 5540 metrar á bletti við landið suðvestanvert. Það er með því mesta sem þar hefur sést í sumar.

Litirnir sýna hita í 850 hPa-fletinum - í dag var flöturinn í um 1400 metra hæð. Hiti í hlýja blettinum er yfir 8 stig - sem telst bara gott. En við sjáum að fyrir norðan land er þykktarsviðið nokkuð bratt þar sem kaldara loft sækir að. Lægsta jafnþykktarlínan (sem rétt sést í) sýnir 5340 metra. Þetta er 10 stigum kaldara loft en það sem er við Suðvesturland.  

Þetta væri hið besta mál ef kuldinn stefndi ekki til Íslands. Á föstudaginn, sem er fjórði norðanáttardagurinn - standist spár, er kalda árásin í hámarki. Kortið gildir um hádegi þann dag.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Heldur leiðinlegt. Þykktin er ekki nema 5290 metrar þar sem hún er minnst í kuldapollinum fyrir norðaustan land og frost í 850 hPa um -5 stig. Ekki er þó jafnkalt um landið suðvestanvert. Þykktin yfir Reykjavík er um 5380 metrar. 

Við hljótum að þola þetta vel - ekki síst vegna þess að sjór er mjög hlýr og von er því til þess að líkanið sé heldur neðarlega í spádómum sínum. Samband lofts og sjávar í líkönunum er þó síbatnandi og varla hægt að treysta því lengur að spádómar gangi of langt. 

Skíni sól verður sæmilega hlýtt að deginum - og þar sem verður skýjað verður ekki eins kalt að nóttu og ella væri.

Svo er annað. Á þessu korti sjáum við að jafnþykktarlínurnar virðast ekki vita mikið af landinu - þær ganga yfir það nærri því eins og landið sé ekki þarna. Hitinn í 850 hPa (litirnir) finnur hins vegar meira fyrir því - við sjáum að fleygur af hlýrra lofti gengur inn í kuldann við Faxaflóa.

Þegar kuldinn kemur - á miðvikudag og fimmtudag (annan og þriðja norðanáttardagana) fer hann hraðar yfir bæði fyrir vestan og austan land heldur en yfir landinu sjálfu. Þá hækkar loftþrýstingur ívið meira báðu megin við landið heldur en fyrir sunnan það - landið myndar smáskjól og þar með lægðardrag.

Þá gerist það (séu spár réttar) að loft dregst inn í lægðardragið úr austri, suðaustri og jafnvel suðri í lægri lögum (upp í 2 til 3 km hæð) - utan af sjó. Þurr norðvestanátt er hins vegar ofar. Þegar svona háttar til getur loft orðið mjög óstöðugt og úrkoma hafist syðst á landinu. Getur jafnvel rignt mikið.

Kortið hér að neðan gildir á þriðja degi norðanáttarinnar - kl. 6 á fimmtudagsmorgni.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Það sýnir lægðardragið og úrkomuna vel. Jafnþrýstilínur eru heildregnar - en úrkoma er sýnd í lit. Litlir þríhyrningar sýna hvar úrkoman er klakkakyns - orðin til þar sem loft er mjög óstöðugt. Blái bletturinn syðst á landinu táknar 5 til 10 mm úrkomu á 3 klst.

En um þessa úrkomu er ekki algjört samkomulag - hvort hún myndast, hve mikil hún verður, hvar nákvæmlega hún fellur er ekki alveg gefið. En alla vega ættu íbúar syðst á landinu ekki að verða mjög hissa þótt snarlega þykkni í lofti og dropar tekið að falla.

Síðan á þetta úrkomusvæði að slitna frá og berast suðaustur í mikla úrkomusúpu sem verður yfir Bretlandseyjum á föstudaginn. Evrópureiknimiðstöðin gerir svo ráð fyrir því að annað svona lægðardrag (afleiðingar kuldans) myndist seint á föstudag (samanber hlýja fleyginn á föstudagsþykktarkortinu) og valdi rigningu víða um landið suðvestanvert á laugardag - það er þó enn óvissara.

Ef fimmtudagsklakkarnir yfir suðurströndinni verða mjög háreistir dæla þeir raka upp undir veðrahvörfin - og breiðist hann þar út - og gæti hjálpað til að slá á næturkulda (vonandi).  

Athugasemdir

[Sindri Karl Sigurðsson, 30.7.2014 kl. 01:32]

Þetta ber nánast upp á sama tíma í ár og í fyrra. Ég var að brölta á hreindýrum á svæðinu frá "fluvellinum hans Ómars" niður að Selárbotnum. Gistum í Laugarvalladal við frostmark fyrstu nóttina, þó samt sem áður í þokkalegu veðri. Ég get ekki betur séð en að um endurtekningu veðurguðanna sé að ræða þetta árið. Það að þetta skuli bera aftur upp á "Versló", eftir einmunablíðu hér fyrir Austan er mjög sérstakt, amk. fyrir mína parta.

En spá er spá, sjáum hvað gerist.

[Trausti Jónsson, 30.7.2014 kl. 01:41]

Já, kuldakastið í byrjun ágúst í fyrra (2013) var ansi slæmt og um það fjallað í nokkrum pistlum á hungurdiskum. M.a. var frost á 12 stöðvum aðfaranótt 1. ágúst þar af fjórum í byggð - og nýtt dægurlágmarksmet fyrir byggðir landsins slegið. Annað dægurlágmarksmet kom svo fjórum nóttum síðar.