Óvenju lágur hámarkshiti

Enn einn „óvenjueitthvaðpistill“. Upphaf hans er minniháttar bilun sem í dag varð á vef Veðurstofunnar. Þar má að jafnaði sjá hæsta hita dagsins á landinu á forsíðu veðurathugana - endurnýjaðan á klukkustundarfresti gerist þess þörf. Í dag (fimmtudaginn 3. júlí) brá svo við að þar sat talan 14,5 stig í toppsæti alveg frá því kl. 10 og situr nú enn þegar nálgast miðnætti.

Þetta var grunsamlega lág tala - grunsamlega vegna þess að það er ekki oft sem dagshámarkshiti landsins er undir 15 stigum. Þegar leitað var betur kom í ljós að hinn raunverulegi hámarkshiti dagsins var einu stigi hærri, 15,5 stig sem mældust í Árnesi kl. 14. 

En hversu algengt er það að hámarkshiti júlídags sé lægri en í dag? Vitlegar tölur úr sjálfvirka stöðvakerfinu ná aftur til sumarsins 1996. Síðan þá hefur dagshámarkið aðeins 20 sinnum verið lægra í júlí heldur en var í dag. Á eins til tveggja ára fresti. Sé listinn skoðaður nánar kemur í ljós að 14 tilvik af þeim 20 eru frá því fyrir aldamót og eftir 2004 hefur það aðeins einu sinni gerst að hámarkshiti dagsins hefur verið undir 15,5 stigum, það var 24. júlí 2009 (þá 14,7 stig). 

Við getum að einhverju leyti þakkað þéttara stöðvakerfi því að tilvikum sem þessum hefur fækkað - en það hefur líka eitthvað með hlýindin miklu á öldinni að gera.

Það má líka leika sér svona með mönnuðu stöðvarnar. Á þeim komst hitinn hæst í dag í 14,6 stig, á Eyrarbakka og í Hjarðalandi. Nú er fjöldi mannaðra stöðva ekki nema þriðjungur þess sem var fyrir um áratug eða svo. Líkur fara því vaxandi á því að kerfið finni ekki háan hita sem þéttara kerfið hefði fundið fyrir áratug og meira. Hvort slíkt á við daginn í dag vitum við ekki. 

En tökum þessa tölu, 14,6 stig, góða og gilda. Á tímabilinu 1949 til 2013 var hæsti hámarkhiti dagsins á landinu 58 sinnum lægri en í dag - tæplega einu sinni á ári. Þar af eru fjórir dagar í júlí í fyrra (2013), þrír með 13,6 stig hæst, en einn með 14,3 stig hæst. Takið eftir því að alla fjóra dagana var hæsta hámark á sjálfvirku stöðvunum hærra en 15,5 stig. Þetta bendir til þess að mannaða kerfið eigi erfiðara en áður að ná „raunverulegu“ dagshámarki. Gæsalappirnar eiga að minna á það að meira að segja sjálfvirka kerfið, jafnþétt sem það nú er, nær örugglega aldrei (eða nærri því örugglega aldrei) raunverulegum hámarkshita landsins. 

En að slepptum dögunum fjórum í júlí í fyrra er aðeins einn dagur það sem af er öldinni með lægra landshámark mannaðra stöðva heldur en í dag. Það er dagurinn sem þegar hefur verið minnst á, 27. júlí 2009 (13,5 stig - 1,2 stigum lægra en sama dag á sjálfvirku stöðvunum). Síðan þarf að fara aftur til júlí 1995 til að finna landshámarkshita undir 14,6 stigum. 

En hvaða júlídagur á þá lægsta landshámarkshita frá og með 1949? Það er 2. júlí 1973, þá var landshámarkshitinn aðeins 12,7 stig. Þetta er eini dagurinn með landshámarki undir 13 stigum á öllu tímabilinu 1949 til 2013. 

Við getum séð af þessu að það hefðu verið talsverð tíðindi ef landshámarkshitinn í dag hefði ekki verið hærri en 14,5 stig. - En hann var sem sagt 15,5 stig. 

Fleira óvenjulegt átti sér stað í dag - m.a. var úrkoma norðantil á Vestfjörðum óvenjuleg - en ekki þó út úr kortinu.  

Athugasemdir

[kristinn geir steindórsson briem (IP-tala skráð) 4.7.2014 kl. 07:12]

skemtilegur þessi hiti nú er ég á næsta bæ við jarðarland yfirleitt munar um 3.gráðum á okkur senilega er það hæðarmunurin mælirinn þar er í um 88.m.y.s. við í um 110. m.y.s. eins erum við aflokaðri en samat þettað eru ekki nema um 4-6.kílómetrum á milli staðana

[Einar Þór (IP-tala skráð) 4.7.2014 kl. 22:19]

Þetta sumar ætlar að verða vonbrigði ársins. Ekkert bendir til að við fáum sumarveður á næstunni skv. langtíma spám, heldur áframhaldandi októberveður, hvassviðri, vætu og svalt veður.

Og hvernig verður þá framhaldið það sem eftir lifir sumars, ef júlímánuður á að vera besti mánuður hvers árs veðurfarslega séð?

Ágúst er venjulega sá mánuður þegar ringnir sem mest sérhvert sumar, enda byrja haustlægðirnar að streyma til okkar á fullu í ágúst, þó svo þær hafi byjað heldur snemma í ár.