Íslandssöguslef 6 (ísvísitala Astrid Ogilvie)

Í síðasta pistli var fjallað um ístölu Lauge Koch en í þessum er fjallað um þá sem kennd er við Astrid Ogilvie. Rétt að taka fram að Astrid vinnur að endurskoðun tímaraðarinnar og er splæsingu tímans eftir 1860 við það sem á undan fer ekki lokið. Gerð mælitölunnar er skýrð og yfirlit gefið um heimildir í fyrstu tilvitnuninni neðst í pistlinum.  

 

Þetta líkist auðvitað Koch-tölunni en röð mestu ísára er ekki alveg sú sama og eins eru íslausu árin ekki alveg þau sömu. Mælitalan er hér hæst 1782 (árið fyrir Skaftárelda) og hún er mjög há árið 1888.

Samkvæmt mælitölu Koch voru 62 íslaus ár á 17. öld, en 68 hjá Ogilvie, á 18. öld voru þau 55 hjá Koch en 44 hjá Ogilvie. Á 19. öld voru 12 íslaus ár hjá Oglive, en 27 hjá Koch. Ljóst er að einhverrar samræmingar er þörf.

Það er viðbúið að mikið vanti af „litlum“ ís í þessar raðir - jafnvel meðalís, en við skulum vona að tekist hafi að veiða mestu ísaárin. Við vitum af reynslu síðustu 3 áratuga að lítilsháttar ís er iðulega að flækjast skammt frá ströndum landsins og að algjörlega íslaus ár eru e.t.v. fágæt. Varla er trúlegt að þau hafi komið tugum saman á 17. og 18. öld þegar mikil göt eru í rituðum heimildum.

Á myndinni hér að ofan má sjá að minnsta kosti fimm breið íshámörk. Það fyrsta er frá því um 1600 og til um 1640, það næsta frá um 1680 til 1710, það þriðja frá því fyrir 1780 til 1840, það fjórða frá 1855 til 1920 og síðan „hafísárahámarkið“

Í næsta Íslandssöguslefi leggjum við mælitölurnar tvær ofan í hvora aðra og sjáum hvað kemur út.

Helstu heimildir um ístölu Astrid Ogilvie:

Ogilvie, A., 1984: The past climate and sea-ice record from Iceland, Part 1: Data to A.D. 1780.
Climate Change, 6, 131–152.

Ogilvie, A. and Jónsdóttir, I., 2000: Sea ice, climate and Icelandic fisheries in historical times.
Arctic, 53, 282–394.

Ogilvie, A. and Jónsson, T., 2001: Little ice age research: a perspective from Iceland. Climate
Change, 48, 12–13.

Nú (7. júní) bíða 20 eldri pistlar enn birtingar og því smábið á því að hungurdiskar komist í takt við samtíma sinn. Enn skal því bent á fjasbókarhóp diskanna - sýnilegur öllum fjasliðum en á áskrif þarf að halda til að fá nýjustu fréttir - og til að bera fram spurningar eða athugasemdir.