Norðaustanáttin endalausa

Enn herjar norðaustanáttin á landið, hlýnar og kólnar lítillega á víxl. Verður samt að teljast í hlýrra lagi miðað við árstíma, hámarkshitinn á landinu liggur í +7 til 9 stigum dag eftir dag - og fyrstu þrjá daga nýja ársins hefur verið kaldast á Þverfjalli fyrir vestan - í 700 metra hæð. Dægurlágmarkið þar var í dag (föstudag) -5,7 stig og í byggð var kaldast í Svartárkoti, -3,7 stig.

Leit er að mjög köldu lofti á stóru svæði nema í örmjórri röst suður með Norðaustur-Grænlandi - og þar nær það ekki nema upp í 1 til 2 kílómetra ofan við sjávarmál - en nægir til að halda við illindum hér á landi.

Við lítum á 500 hPa hæðar- og þykktarkort sem sýnir stöðuna. Það er að þessu sinni klippt út úr hefðbundnu norðurhvelskorti og sýnir svæðið frá Grænlandi austur um til Rússlands og suður um Miðjarðarhaf.

 

Við sjáum risalægðina lengst til vinstri. Hún dælir hlýju lofti til norðurs og austurs - eins og fyrirrennarar hennar hafa verið að gera að undanförnu. Þrátt fyrir alla þessa dælingu hefur ekki enn tekist að byggja upp stóra fyrirstöðu á svæðinu. Fyrir utan röstina við lægðina er vindur mjög hægur í 500 hPa (langt á milli jafnhæðarlína) alls staðar á kortinu.

Kalda loftið er langt í burtu - yfir Síberíu og nokkuð snarpur kuldapollur við Norðvestur-Grænland. Við Norðaustur-Grænland má sjá stutt strik (gulbrúnt). Þar má sjá að litir liggja þétt - þykktarsviðið er bratt. Það eru 60 metrar á milli litanna og þeir eru rúmlega þrir undir strikinu. Það eru 180 metrar - gefa efni í 22 hPa þrýstibratta - þarna undir ólmast norðan- og norðaustanstrengurinn og hefur ekkert að fara nema til suðvesturs um Grænlandssund, stundum Vestfirði, hálft eða heilt Ísland.

Næsta risalægð er í undirbúningi yfir Ameríku - spurning er hvort henni tekst að búa til fyrirstöðuna - nú eða þá brjótast austur um - eða kannski gera ekki neitt. Komi fyrirstaða hjá okkur eða norðaustan við - gæti Síberíukuldinn farið að hugsa til Evrópu. 

En við skulum líka gjóa augum til Vesturheims og líta á samskonar kort sem sýnir bróðurpart Norður-Ameríku. Þar er ólíkt ástand.

Hér er gríðarlegur kuldapollur, miðja hans er við landamæri Kanada og Bandaríkjanna - þar má sjá þrjá fjólubláa liti. Sá dekksti sýnir þykkt minni en 4800 metra. Við sjáum líka að kuldinn er á hreyfingu til suðausturs. En það er aldrei langt í hlýja loftið í suðaustanverðum Bandaríkjunum - á milli er heimskautaröstin - mjög þéttar jafnhæðarlínur og jafnþykktarlínurnar eru líka þéttar, þær liggja mikið til samsíða vindinum undir röstinni og jafna hana út - vindur er því ekki mikill þegar hér er komið sögu. En kuldapollurinn mun raska þessu - það verður bara að koma í ljós.

Athugasemdir

[Ari (IP-tala skráð) 5.1.2014 kl. 19:33]

Gætuð þér sagt mér, háæruverðugur, hvort Síberíukuldinn sé óvenjulítill nú og undanfarið og ef svo er, er það eðlileg sveifla. Hann hefur ekkert sótt að Finnlandi, Svíþjóð og mið- og austur-Evrópu eftir því sem ég hef séð til í vetur. Svo sem ekki "öll von/kuldi? úti enn" janúar eftir og febrúar...