Jólakuldi?

Þegar þetta er skrifað (að kvöldi laugardags 22. desember) er enn hlýtt á landinu, frostlaust í byggð og hiti víða á bilinu 5 til 8 stig um landið sunnanvert. En nú fer hægt kólnandi. Það verður þó að segjast að tölvuspár í dag eru ekki alveg jafngrimmar með frostið eins og þær voru í gær. Kortið að neðan sýnir hæð 500 hPa og þykktina eins og evrópureiknimiðstöðin segir hana verða kl. 18 á aðfangadagskvöld.

Jafnhæðarlínur 500 hPa-flatarins eru svartar en þykktin er sýnd með rauðum strikalínum. Allar tölur eru dekametrar (1 dam = 10 metrar). Bláu örvarnar sýna framrás kalda loftsins. Við sjáum að fyrir vestan land (og sennilega yfir landinu líka) stefnir kuldinn til suðausturs en fyrir norðan er framrásin meira til austurs heldur en í átt til okkar.

Það er 5160 metra jafnþykktarlínan sem þverar landið. Spár fyrir helgi nefndu þann möguleika að 4920 metra jafnþykktarlínan næði upp undir landsteina. Svo lítil þykkt telst mjög óvenjuleg á landsvísu - sérstaklega ef hún nær allt suður í háloftaathugun á Keflavíkurflugvelli. Í hádegisspánni í dag nær 5000 metra línan rétt að snerta Melrakkasléttu á annan jóladag. Í sömu spá leggur kuldakastið upp laupana strax að kvöldi sama dags um leið og lægð með suðaustanátt er mætt á svæðið.

Hvort þessi mynd evrópureiknimiðstöðvarinnar er rétt vitum við ekki - en ætli við göngum samt ekki út frá því að býsna kalt verði jóladagana.

Ef trúa má bandarísku endurgreiningunni hefur þykkt yfir Keflavíkurflugvelli aðeins fimm sinnum farið niður fyrir 5000 metra í desember á síðustu 90 árum. Lægst í kuldakastinu skammvinna og skemmtilega (?) milli jóla og nýjárs 1961, þá fór hún niður í 4920 metra yfir Keflavík og í sama kasti fór hún niður í 4883 metra við norðausturströndina.

Eins og áður hefur komið fram hér á hungurdiskum er þetta ákveðna kuldakast ritstjóranum sérlega minnisstætt vegna þess að þá sá hann hungurdiska í fyrsta skipti og sömuleiðis frostreyk. Jók það mjög áhuga hans á veðurfræði. Sömuleiðis frétti hann af því í fyrsta sinn - og sannreyndi - að rosabaugur um tungl í hörðu frosti að vetri boðaði hláku. Spekin sú er kannski ekki gegnheil eða fullmarktæk og aldrei er gildistími spárinnar nefndur. En fyrir tíma evrópureiknimiðstöðvarinnar varð að grípa þau spámerki sem gáfust og nýta varð þau til fullnustu.

Tungl er fullt um jólin og má leita rosabauga í háskýjabreiðum sem reiknimiðstöðin segir að fara muni hjá.

Athugasemdir

[Gunnar Th. Gunnarsson, 23.12.2012 kl. 04:39]

Væntanlega er þarna innsláttarvilla? ;  "...í sama kasti fór hún niður í 5883 metra við norðausturströndina."

[Hrólfur Þ Hraundal, 23.12.2012 kl. 12:16]

Þakka þér fyrir þetta Trausti sem og margt annað. Vona að mér takist að hætta að vinna dag einn svo mér gefist færi til að velta þessu fyrir mér í næði, áður en líkur og allt þetta stórkostlega veður verður búið.

[Trausti Jónsson, 23.12.2012 kl. 13:07]

Bestu þakkir Gunnar.