Hlýjustu júlídagarnir

Við lítum nú á hlýjustu júlídaga á landinu frá og með 1949 til og með 2011. Reiknaður er meðalhiti á öllum stöðvum, búinn til listi og litið á nokkur hæstu gildin. Hæstu landsmeðalhámörk og landsmeðallágmörk fá einnig sína lista. Allar tölur eru í °C.

Fyrst kemur meðalhiti sólarhringsins á öllum mönnuðum veðurstöðvum.

röð	ár	mán	dagur	meðalh.
1	2008	7	30	15,73
2	1980	7	31	15,21
3	2008	7	28	15,04
4	2008	7	29	14,87
5	1955	7	24	14,74
6	1991	7	5	14,72
7	1997	7	19	14,46
8	1991	7	7	14,39
9	2009	7	2	14,36
10	1980	7	30	14,22
11	2009	7	1	14,09
12	1949	7	7	14,07
13	2003	7	18	14,04
14	1991	7	4	14,03
15	2004	7	29	13,97

Veðurnörd kannast við marga þessara daga. Efstur á lista er 30. júlí 2008 en þann dag mældist hærri hiti en nokkru sinni í Reykjavík, 25,7 stig á kvikasilfursmælinum og hiti fór í 29,7 stig á sjálfvirku stöðinni á Þingvöllum. Litlu mátti muna að landshitametið (30,5 stig) félli. - En það gerðist ekki. Tveir aðrir dagar úr sömu hitabylgju eru í þriðja og fjórða sæti.

En í öðru (og 10. sæti) eru einnig eftirminnilegir dagar í lok júlímánaðar 1980. Þá gerðist sá einstaki atburður að aðfaranótt þess 31. fór hiti í Reykjavík ekki niður fyrir 18,2 stig. Þá nótt var ritstjórinn á vakt á Veðurstofunni og var setið úti á svölum milli vinnutarna.

Í fimmta sæti er 24. júlí 1955 - sumarið er enn kallað rigningasumarið mikla á Suður- og Vesturlandi. Þá voru miklir hitar norðanlands og austan og þar er sumrinu enn hrósað jafnmikið og því er hallmælt syðra. Hiti komst í 27,3 stig í Fagradal í Vopnafirði. Um svipað leyti mældist hæsti hiti júlímánaðar í Þórshöfn í Færeyjum, 22,1 stig (birt án ábyrgðar).

Veðurnörd muna ábyggilega eftir fleiri dögum á listanum, t.d. júlídögunum hlýju 1991, en þá fór hiti í 29,2 stig á Kirkjubæjarklaustri - reyndar þann 2. en þá var þokusælt víða um land og hitinn flaut ofan á. Júlí 2009 á einnig tvo daga á listanum, fyrri daginn komst hiti í 26,3 stig á Torfum í Eyjafirði. Og 7. júlí 1949 komst hiti í 28,3 stig á Hallormsstað - glæsilegt.

Listi yfir hæstu meðalhámörk er svipaður:

röð	ár	mán	dagur	m.hámark
1	2008	7	30	20,83
2	2008	7	29	20,30
3	1980	7	31	20,04
4	2008	7	31	19,31
5	2003	7	18	19,12
6	1955	7	24	19,03
7	1991	7	7	18,88
8	2008	7	26	18,83
9	1991	7	6	18,68
10	1955	7	25	18,54

Júlílokin 2008 standa sig enn betur með fjórar tölur af tíu og aðrir dagar kunnuglegir af fyrri lista. Dagurinn hlýi í júlí 2003 á 27,1 stig á sjálfvirku stöðinni á Hallormsstað.

Hæstu meðallágmörkin eru næst. Við getum talað um hlýjustu næturnar (nóttin í nótt - aðfaranótt 10. júlí lítur ekki vel út).

röð	ár	mán	dagur	m.lágmark
1	1991	7	5	12,28
2	1955	7	25	12,11
3	1980	7	31	12,06
4	2000	7	22	11,88
5	1997	7	20	11,70
6	2009	7	2	11,63
7	2008	7	31	11,61
8	2009	7	3	11,46
9	1997	7	19	11,45
10	2000	7	16	11,30

Hér breytist röðin aðeins, 5. júlí 1991 nær efsta sæti og 25. júlí 1955 öðru. Síðan koma tvær dagsetningar sem ekki eru á fyrri listum, 22. júlí árið 2000 og 20. júlí árið 1997. Neðar á listanum eru tveir aðrir fulltrúar júlímánaða þessara tveggja ára.

Að lokum skulum við líta á lista yfir mestu þykkt sem kemur fram í júlí við Ísland í endurgreiningunni amerísku - þar má e.t.v. finna skæða eldri keppinauta um hlýjustu júlídaga mælingasögunnar.

röð	ár	mán	dagur	þykkt
1	1939	7	19	5652
2	1952	7	23	5647
3	2004	7	25	5647
4	1955	7	24	5641
5	1977	7	9	5641
6	1975	7	4	5638
7	1911	7	11	5634
8	1945	7	28	5634
9	1933	7	17	5633
10	1941	7	31	5628
11	1928	7	21	5627

Þykktin er hér gefin upp í metrum. Fari þykktin upp fyrir 5580 metra fara met að vera líkleg. - En eins og við vitum mælir þykktin meðalhita í neðri hluta veðrahvolfs. Stundum liggur frekar þunnt lag af köldu sjávarlofti undir og spillir fyrir. Met eru þess vegna líklegust þar sem vindur stendur af landi - gegn hafgolunni. Mjög há þykkt fylgir háloftahæðum og vindur er þá oft mjög hægur og sjávarloft flæðir hindrunarlítið inn á landið - algjört happdrætti. En það getur verið gaman að happdrættum þótt maður vinni sjaldan.

Við sjáum að hér eru dagsetningar eftir 1948 ekki áberandi - og þá flestar aðrar en voru á efri listum. En það er fróðlegt að líta á fáeinar tölur. Dagurinn i fyrsta sæti er bara toppurinn á miklu hitabylgjufjalli síðari hluta júlímánaðar 1939 - hiti var 25 stig í Reykjahlíð við Mývatn og 25,5 í Möðrudal. Aðalhlýindin komu á Suður- og Vesturlandi dagana á eftir. Þetta fræga sumar var sérlega hitabylgjuvænt.

Í öðru sæti er (óvænt) 23. júlí 1952. Sumarið það er frekar þekkt fyrir kulda heldur en hita, en hiti komst samt í 25,7 stig í Möðrudal þennan dag. Það er alvöruhiti.

Í þriðja sæti er 25. júlí 2004 - auðvitað í skugga hitabylgjunnar miklu í ágúst það ár.

Í fjórða sæti er einn daganna hlýju 1955 sem voru á öllum listum hér að ofan, en í því fimmta er óvæntari dagur, 9. júlí 1977 - en gaf vel því daginn eftir fór hiti á Hallormsstað í 25,3 stig.

Sumarið 1975 var eitt af þeim endalausu rigningasumrum sem voru í uppáhaldi hjá veðurbyrgjum þess tíma, en þennan dag náði Akureyri glæsilegum 27,6 stigum.

Við ljúkum yfirferðinni með 11. júlí 1911 - en þá gerði eina af ofurhitabylgjum mælingatímans. Hiti fór i 29,9 stig á Akureyri og verst er hversu hámarksmælar landsins voru fáir um þetta leyti. Sunnlendingar misstu hins vegar af deginum í þokusúldarbrælu.