Sumarið mjakast nær

Enn er norðurhvelshringurinn viðfangsefni hungurdiska og að þessu sinni er litið á 500 hPa hæðar- og þykktarspá evrópureiknimiðstöðvarinnar. Hún gildir um hádegi á sunnudaginn 20. maí.

Hægt er að stækka myndina til að smáatriðin (t.d. tölurnar) sjáist betur. Ör bendir á Ísland og norðurskautið er þar beint fyrir ofan. Jafnhæðarlínur 500 hPa-flatarins eru svartar og heildregnar en þykktin er mörkuð með litaflötum. Eins og venjulega er mælt í dekametrum (dekametri = 10 metrar). Græn litarbrigði þykktarinnar eru þau algengustu yfir Íslandi á þessum tíma árs (milli 5280 og 5460 metrar), en sumarið byrjar í sandgula litnum (5460 til 5520 metrar).

Sá litur á nú að koma nær okkur heldur en um nokkra hríð, en sá blái snertir enn norðausturströndina og ef vel er að gáð má þar sjá lokaðan hring um litla háloftalægð (kuldapoll). Því miður á hann ekki að fara neitt - en hann hlýnar smám saman og blái litur hans hverfur. Öflugur kuldapollur er við Grænland norðvestanvert og breytist ekki mikið.

Mikil háloftalægð er beint suður af Grænlandi. Henni fylgja ákveðnar vonir fyrir okkur - fari hún hægt til suðausturs eins og reiknimiðstöðin spáir í dag getur hún e.t.v. dælt til okkar talsvert hlýrra lofti og jafnvel komið þykktinni upp fyrir 5500 metra. Við þá þykkt er 20 stiga hitinn ekki langt undan þar sem sólar nýtur. En það er enn fullsnemmt að fagna slíku - við gerum það þegar og ef að því kemur.

Þessar vikurnar fer heildarflatarmál bláu litanna á kortinu minnkandi en á meðan sullast það fram og til baka á norðurslóðum og gerir skyndiárásir á svæðin þar næst sunnan við - eins og við höfum fengið að reyna upp á síðkastið. Ísland er þannig í sveit sett að það er aldrei öruggt fyrir strandhöggum kuldans - jafnvel ekki í júlí.

Á þessu korti er kaldasta loftið (dekksti blái liturinn) með þykkt á bilinu 5100 til 5160 metrar - það er sama og við fengum yfir okkur fyrr í þessari viku og enn sést austan við land þegar þetta er skrifað (seint á föstudagskvöldi 18. maí). Sjórinn í Austuríslandsstraumnum er harla kaldur og gagnast ekki mikið við að auka þykktina, hitar loftið eins og 60 kerta pera á hvern fermetra - segir reiknimiðstöðin. Það munar samt um það á nokkrum dögum.

Hlýjasta svæði kortsins er yfir Arabíuskaga. Þar er þykktin meiri en 5880 metrar. Hlýindin teygja sig nú langt norður Rússland en kuldapollar ganga austur um Miðjarðarhaf. Þar valda þeir væntanlega þrumuveðrum og skúradembum. Hitabylgjur liggja í loftinu á Bretlandseyjum og í Bandaríkjunum, jafnvel í Suður-Noregi en þær eru þó ámóta óvissar og hlýindi hér á landi.

Athugasemdir

[Gunnar Th. Gunnarsson, 19.5.2012 kl. 16:16]

Hér eystra hafa nokkrir tugir Sádi Araba verið í starfskynningu undanfarnar vikur í álveri Alcoa á Reyðarfirði. Alcoa er að byggja stærsta álver veraldar í heimalandi þeirra en þar er notast við gas við rafmagnsframleiðsluna.

 Ég keyrði einn þessara Sáda í gær og sagðist hann vera á heimleið í næstu viku. Honum hryllti við tilhugsunina vegna veðurfarsins en þar hefur hitinn verið um 45 gráður undanfarið. Í júlí og ágúst sagði hann að hitinn væri oft um og yfir 50 gráður en þá sæist ekki nokkur maður á ferli undir beru lofti.

Honum hugnaðist betur kuldakastið á Íslandi en bakarofninn heima hjá honum.

[Trausti Jónsson, 20.5.2012 kl. 01:36]

Þykktin sló í 5880 metra yfir Arabíu í dag - og sennilega verður hún enn meiri flesta daga í sumar. Við strönd Persaflóa er þar að auki oftast rakt og heitt að nóttu - en eitthvað skárra undir morgun inni í landi þar sem er gríðarleg dægursveifla í heiðríkjunni.