Sól hitar landið - landið hitar loftið

Nú er loksins farið að sjá í heiðarlega dægursveiflu varmastreymis yfir landinu - alla vega í spá evrópureiknimiðstöðvarinnar. Það skal tekið fram að miðstöðin veit ekki nægilega vel hvernig yfirborði landsins er háttað - t.d. er hún ekki viss um snjólag og raunverulegan raka í jarðvegsyfirborði. En hún reynir og við virðum það á besta hátt og horfum á reiknað skynvarmaflæði á Íslandi og svæðinu í kring kl. 15 í dag, þriðjudag.

Lituðu fletirnir sýna reiknað skynvarmaflæði um yfirborð lands og sjávar. Orðið skynvarmaflæði er eitt þeirra sem hljómar ekki mjög vel í óvönum eyrum - en venst fljótt. Rauðu og bleiku svæðin sýna hvar sjór eða land er að hækka hita (sem mældur er með venjulegum hitamæli) en þau gulu og grænleitu sýna hvar landið eða sjór lækkar hita - kælir. Varmaflæði er mælt í wöttum á fermetra.

Mikinn hluta vetrarins hitar sjórinn loftið en landið kælir það. Við Ísland er sjávarhiti að meðaltali hærri heldur en lofthiti í 10 til 11 mánuði á ári. Skynvarmaflæðið er því yfirleitt úr sjó í loft nema stuttan tíma á sumrin. En mjög getur þó brugðið út af einstaka daga á öðrum árstímum. Það sjáum við hér. Í kringum landið er loft sem er hlýrra en sjórinn þar má sjá mínusmerki við tölur sem sýna staðbundin útgildi flæðisins.

Við sjáum rauð svæði á landinu sjálfu. Þar er jörð hlýrri en loftið, landið hitar það að neðan. Það er sólin sem hefur hitað landið. Lofthjúpurinn hleypir stuttbylgjugeislum sólar greiðlega í gegn þannig að þeir komast alveg niður á yfirborð - og hita það. Þá vex langbylgjugeislun frá jörð og hitar lofthjúpinn. Þetta er auðvitað nokkuð skrýtið.  

Rauði liturinn hverfur af landinu á nóttunni á kortum af þessu tagi. Við gefum málinu vonandi meiri gaum síðar.

Athugasemdir

[Gunnar Th. Gunnarsson, 28.3.2012 kl. 02:24]

Athyglisvert. Dökkgræna tungan við austfirði... er hún ekki kjarnfóður austfjarðaþokunnar? Kalt sjávarloftið dregst inn á firðina þegar landið hitnar og rakinn þéttist?

[Trausti Jónsson, 29.3.2012 kl. 01:00]

Það er rétt Gunnar að oft má sjá líkleg þokusvæði á varmaflæðikortum sem þessu. Hins vegar eru veðurlíkön oft í vandræðum með þokuna - bæði gengur illa að spá henni og sömuleiðis að losna við hana.