Lægð dettur í sundur

Nú er tækifæri til að sjá lægð detta í sundur fyrir suðvestan land. Við lítum á það.

Kortið er spá hirlam-líkansins um sjávarmálsþrýsting (hPa, heildregnar svartar línur), 3 stunda úrkomumagn (mm, litaðir fletir) og vinda (vindörvar) sem gildir kl. 21 mánudagskvöldið 23. janúar. Þessi tími er liðinn hjá þegar pistillinn er skrifaður (um miðnætti á mánudagskvöldi) en þjónar vel sem byrjunarstaða. Allmikið austsuðaustanhvassviðri nálgast hér landið með snörpu úrkomusvæði. Við getum kallað þetta samskil. Á eftir „skilunum“ fylgir vestsuðvestanátt með hefðbundnum éljum.

Við vesturjaðar kortsins má greina jaðar á litlum lægðarsveip sem hreyfist austur. Þetta er allt saman harla snyrtilegt (þótt veðrið sé subbulegt um hríð á undan „skilunum“). En í spánni sem gildir kl. 18 á morgun (þriðjudag) hefur orðið mikil flækjubreyting. Það sýnir næsta mynd.

Hér eru lægðarmiðjurnar allt í einu orðnar að minnsta kosti sjö. Svarta örin sýnir hreyfingu lægðarinnar sem var alltumlykjandi á fyrra korti en sú bláa sýnir hreyfingu smálægðarinnar rétt vestan kortsins inn á það. Allar þessar lægðir hreyfast nú í bogum utan um eins konar þyngdarpunkt sem er einhvers staðar í flatneskjunni milli þeirra. Þar mun vera miðja háloftalægðarinnar (sem var sýnd í pistlinum í gær).

Það er algengt að lægðir detti í sundur á þennan hátt. Það er varðveisla iðunnar sem hér er á ferðinni. Svo lengi sem þrýstibrattinn norðan við skilin helst mikill heldur stóra sveigjan í kringum lægðina sér. Þegar lægðin fer að grynnast missir lægðin tökin á sveigjunni og hún rúllast upp í marga smáhvirfla - ekkert ósvipað því þegar kappakstursbifreið í stórri beygju missir viðnám og fer að snúast í hringi í kringum sjálfan sig í stað þess að beygja skikkanlega í stóra sveignum. Um leið og þrýstibrattinn minnkar verða til margir smáhvirflar sem sjá um varðveislu snúningsins (iðunnar). Menn geta svo velt vöngum yfir því hvernig samskilin fara að því að detta í sundur. 

Nú má ekki taka tölvuspár af þessu tagi allt of bókstaflega. Reynslan sýnir að þær ráða ekki allt of vel við raunveruleikann sem fellst í því að búa til hvirfla af réttri stærð á réttum stöðum. Greiningarkort á þessum tíma (kl. 18 á þriðjudag) sýnir því e.t.v. ekki nákvæmlega þessa mynd. Margt getur truflað smálægðamyndun af þessu tagi og flókin tölvulíkön þarf til að spá því hvort iðan fer yfir í smáhvirfla eða nýtist í eitthvað annað. Ekki gott að segja.

Háloftalægðin á um síðir að fara norðaustur fyrir land - spurning hvað hungurdiskar fylgjast með því.

Athugasemdir

[Þorkell Guðbrandsson (IP-tala skráð) 25.1.2012 kl. 07:52]

Ansi var fróðlegt að skoða gerfitunglamyndir frá Dundee í gær og sjá hvað a.m.k. neðra kortið samsvaraði vel tunglmynd sem tekin var kl. 14:23