Þrjár lægðir til jóla?

Nú má líta á norðurhvelsmyndina og sjá hvað ber fyrir augu. Hún sýnir spá evrópureiknimiðstöðvarinnar um hæð 500 hPa-flatarins þriðjudaginn 20. desember kl. 12.

Hér átta kunnugir sig umsvifalaust. Bláu og rauðu línurnar sýna hæð 500 hPa-flatarins í dekametrum (1 dam = 10 metrar). Því þéttari sem þær eru því meiri er vindurinn milli þeirra. Þykka, rauða línan markar 5460 metra hæð, en þynnri rauðar línur sýna 5820 metra og 5100 metra.

Við sjáum að meginkuldapollur norðurhvels hefur aðsetur við Baffinsland - en þar er hans uppáhaldsbæli. Annars er frekar flatneskjulegt yfir heimskautssvæðinu sjálfu - og er það algengt á þessum árstíma, Meginrastir ólmast sunnar og má greina þær á þeim stöðum þar sem línurnar eru þéttar. Í straumnum má sjá allmargar smáar bylgjur - þær eru á leið til austurs. Ein fer yfir landið á mánudag og er að mestu komin hjá þegar kortið gildir.

Beint suður af landinu er myndarlegur, breiður hæðarhryggur og næsta bylgja - sú sem merkt er „mi“ - fyrir miðvikudag - þarf að sækja meðfram honum til að komast til Íslands. Eindregin hæðarbeygja er á jafnhæðarlínum vestan í hæðarhryggnum og eiga bylgjan og lægð hennar töluvert erfitt uppdráttar við að snúa beygjunni yfir í hagstæðari lægðarbeygju. Undanfarna daga hafa tölvuspár átt mjög bágt með að ákveða hvort það tekst eða ekki. Ef það tekst kemur hér myndarleg lægð á miðvikudag - allmikið vestanveður verður sunnan við hana en austanáttin norðan við er meinlausari. Ef ekki tekst að breyta beygjunni - straujast lægðin framhjá án þess að vaxa fyrr en þá austan við meginbeygjuna.

Annað er það sem gerir spár fyrir miðja vikuna óvissar er hversu stutt er á milli miðvikudagsbylgjunnar (mi) og þeirrar sem vill koma hér við sögu á fimmtudag (fi á kortinu). Síðari bylgjan gæti dregið kraft úr þeirri fyrri - eða öfugt. En sem stendur er fimmtudagslægðinni spáð sunnan við land. Þá er spurningin með hana hvort snjókoma verður í austanáttinni - eða ekki.

Laugardagsbylgjan - já, aðfangadagslægðin - er á kortinu við suðvestanverðan Hudsonflóa. Örlög hennar eru alls ekki fullráðin og eins gott að tala sem minnst um þau á þessu stigi málsins. Hungurdiskar gefa málinu e.t.v. gaum næstu daga.

Já - í viðhengi er litaspjald sem sýnir kalda og hlýja mánuði í Reykjavík í tvöhundruð ár - í excel-skjali. Ofurkaldir mánuðir eru merktir með dökkbláu - en kaldir eru ljósari, Allra hlýjustu mánuðirnir eru dökkrauðir - en hlýir eru rauðbrúnir. Litirnir eru reiknaðir út miðað við tímabilið 1871 til 2010 - litir eldri mánaða eru hafðir með til gamans. Ekki er ætlast til þess að þessi leikur sé tekinn of hátíðlega. 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• hitalitaspjald Reykjavíkur

Athugasemdir

[Sveinn Atli Gunnarsson, 19.12.2011 kl. 01:51]

Takk fyrir litaspjaldið Trausti.

Fróðlegt er að sjá að síðustu 10 ár, sem öll eru yfir meðaltalinu - Það er í raun lengsta samfellda tímabilið þar sem annað hvort er hlýrra eða kaldara en meðaltalið, öll þessi ár - ekki að ég ætli að vera mjög hátíðlegur í sambandi við það eða reyna að álykta hið minnsta út frá þeirri staðreynd...

En svona að lokum, verður árið í ár meðalár, þ.e. getur það þá brotið upp leitnina fyrir þetta samfellda tímabil ofan meðaltals sem verið hefur síðustu 10 árin í Reykjavík?

[Gunnar Th. Gunnarsson, 19.12.2011 kl. 08:14]

Svein Atli gleðst yfir samfelldu rauðu litunum og gengur nú léttum sporum inn í daginn, hugsandi með sér,

"Sko!, ég vissi það!"

[Þorkell Guðbrandsson (IP-tala skráð) 19.12.2011 kl. 12:07]

Þakka þetta og ekki síst "litaspjaldið". Vekur athygli óvísindalega þenkjandi almúgamanns hversu tíminn þarna undir lok 19. aldarinnar hefur verið óskaplega kaldur í það heila tekið.

[Sigurður Þór Guðjónsson, 19.12.2011 kl. 12:43]

Gaman að sjá litaspjaldið. Það er ekki minna skrautlegt en litaspjald Kjarvals! Sláandi að sjá kuldana sem komu um 1860 og áfram og svo hlýindin frá 1926 og framyfir 1960. Og merkilegt að sjá hvað svo kólnar og alveg sérstaklega á sumrin. Rauðkan á okkar öld er svo kapituli út af fyrir sig. Minnir mig reyndar á að ég ætlaði að útbúa áratöflu sem átti að fylgja hlýjustu og köldustu mánuðunum en var ekki búinn að koma því í verk,  svo sjá mætti hvernig alllra mestu metmánuðurnir raðast saman eða þá sundur. En það sést þarna líka auðvitað og margt fleira.

[Sveinn Atli Gunnarsson, 19.12.2011 kl. 15:29]

Gunnar:

Ég er nú einfaldlega að benda á staðreynd, enda lengsta tímabil þar sem hiti er yfir meðallagi í töflunni - þú þarft ekkert að túlka mitt skap eða þankagang varðandi það, enda virðistu ekki mjög hæfur til þess. En þetta er reyndar dæmigerð athugasemd frá þér Gunnar...ekkert nýtt undir sólinni í þessum innihaldslausu persónulegu skotum þínum sem virðast endalaust þvælast fyrir "umræðunni" hjá þér ;)

PS. En þú ert þó hættur að kalla mig "vistkvíðasjúkling" í bili alla vega - batnandi manni er best að lifa :)