Nördamoli um úrkomu

Þegar hungurdiskar fjölluðu um afbrigðilega nóvembermánuði á dögunum var minnst á úrkomumetið einstaka sem sett var á Kollaleiru í Reyðarfirði í nóvember 2002. Þá mældist mánaðarúrkoman 971,5 mm. Þetta er mesta úrkoma sem mælst hefur í einstökum mánuði á íslenskri veðurstöð og aldrei hefur jafn hátt hlutfall meðalúrkomu ársins mælst í einum mánuði.

Sé þetta reiknað nákvæmlega kemur í ljós að úrkoma þessa einstaka mánaðar var 73% af meðalársúrkomu á Kollaleiru 1971 til 2000 (1330,2 mm).

Þetta kom fram í fyrri pistli, en þeirri spurningu var ósvarað hvort einhver annar mánuður á annarri stöð nái ámóta háu hlutfalli. Svarið er neitandi, næsta tala er talsvert lægri, eða 55% - en mánuðurinn er sá sami, nóvember 2002, staðurinn einnig á Austurlandi - handan fjalla, Grímsárvirkjun á Héraði. Þetta eru einu tilvikin þar sem meir en helmingur meðalársúrkomu hefur fallið í einum mánuði á Íslandi.

Slatti af tilvikum er á bilinu 41 til 48%, hér er listi sem miðaður er við meðaltalið 1971 til 2000:

ár	mán	úrk	ársmeð	hlutfall		nafn
2002	11	971,5	1330,2	73		Kollaleira
2002	11	454,0	824,7	55		Grímsárvirkjun
1951	12	507,7	1055,0	48		Hornbjargsviti
1995	10	259,7	582,6	45		Sandur í Aðaldal
1990	10	233,0	515,8	45		Dratthalastaðir
1993	11	417,7	946,9	44		Hvanneyri
2002	11	672,4	1511,7	44		Hólar í Hornafirði
1995	10	221,0	515,8	43		Dratthalastaðir
1992	1	524,7	1245,0	42		Hólar í Dýrafirði
1985	10	525,8	1245,0	42		Hólar í Dýrafirði
1995	10	278,9	668,0	42		Grímsey
1995	10	178,7	422,9	42		Mýri í Bárðardal
1993	11	548,2	1330,2	41		Kollaleira

Fyrstu tveir dálkarnir sýna ár og mánuð, þriðji dálkurinn sýnir úrkomuna í viðkomandi mánuði. Síðan kemur ársmeðaltalið á stöðinni 1971 til 2000. Þar fyrir aftan er það sem við erum að fjalla um, hlutfall mánaðarúrkomunnar af ársmeðaltali. Nafn stöðvarinnar er aftast.

Við sjáum að nóvember 2002 er ekki aðeins í 1. og 2. sæti heldur einnig í því sjöunda. Þar koma Hólar í Hornafirði með 44%.

Í þriðja sætinu er harla ótrúleg tala frá Hornbjargsvita í desember 1951, 507,7 mm. Þessi tala er prentuð athugasemdalaust í Veðráttunni og reiknast einnig í endurnýjuðum reikningum í gagnagrunni Veðurstofunnar. Þetta hefur verið íslandsmetið allt fram til 2002. Ég á nú von á því að ítrustu nörd hafi verið meðvituð um þessa tölu allan tímann sem hún var met. En hún hafði reyndar til þessa farið fram hjá ritstjóranum. Ef til vill er ástæða til að kanna málið betur.

Október 1995 (snjóflóðamánuðurinn mikli) á fjórfalda innkomu á listanum, Grímsey, Sand í Aðaldal Mýri í Bárðardal og Dratthalastaðir á Úthéraði. Grímsey kemur hér sérstaklega á óvart.

Úrkomumánuðurinn mikli, nóvember 1993 (mesti sunnanáttarmánuður allra tíma), kemur tvisvar, á Hvanneyri og Kollaleiru. Síðarnefndi staðurinn á því tvö sæti á listanum. Það eiga Hólar í Dýrafirði  og Dratthalastaðir líka.

Úrkoman í Æðey í nýliðnum október (2011) gæti verið mjög ofarlega í hlutfallaröðinni, en hefur ekki verið formlega staðfest og er því ekki á listanum hér að ofan.