Nokkur júnímet (í flokknum sett á mánuð)

Við rennum nú í gegnum nokkur júnímet sem varða mánuðinn í heild og ekki er hægt að tengja ákveðnum dögum. Fyrir flesta er þetta ekki sérstaklega spennandi upptalning - en fastir lesendur hungurdiska hljóta að vera orðnir vanir misjöfnum viðurgjörningi. Hægt er að raða mánuðum í afreksraðir á lands- eða landshlutavísu á misjafnan hátt og því er ekki haldið fram að sú röðun sem hér er haldið fram sé sú eina rétta (langt í frá). Við skulum því líta á þetta sem leik - næst verða niðurstöður e.t.v. aðrar.

Samkvæmt bókum hungurdiska er júní 1933 sá hlýjasti á landinu í heild. Hann var sérlega hlýr um landið norðaustanvert og er því sá hlýjasti þar. Suðvestanlands er barátta tvísýn, nefna má júní í fyrra (2010) og síðan ævafornan mánuð, júní 1871, sem virðist hafa verið fádæma hlýr. Gott ef menn minntust ekki á veðurfarsbreytingar í því sambandi.  

Hæsti mánaðarmeðalhiti í júní með eldri reikniháttum er 1933, en þá var hann 12,6 stig á Akureyri. Smásamræming við yngri reikning ýtir meðaltalinu niður í 12,5 - en það er samt það hæsta sem vitað er um á veðurstöð.   

Hæsti meðalhiti á sjálfvirkri stöð í júní er 11,66 stig á Hjarðalandi í Biskupstungum í ofurgæðamánuðinum júní 2010. Meðalhiti á Hraunsmúla í Staðarsveit (vegagerðarstöð) var nákvæmlega hinn sami í sama júnímánuði.

Kaldasti júnímánuður sem við vitum um á landinu kom 1882 - sumarlausa árið á Norðurlandi, vorið kom loks í október en stóð þá stutt. Þetta er auðvitað kaldasti mánuðurinn norðaustanlands, en við förum aftur til júní 1851 til að finna þann kaldasta suðvestanlands (með óvissu aldursins).

Lægsti júnímeðalhiti í byggð er 1,7 stig, í Grímsey 1882. Okkur finnst þetta ótrúlegt, en meðalhitinn varð samt nærri því eins lágur í Skoruvík á Langanesi í júní 1952, lauk mánuðinum með 2,5 stig í pokanum (2,4 stig með eldri reikniháttum).

En enn kaldara er á fjöllum og í júní 1998 var meðalhitinn á Gagnheiði aðeins -0,15 stig (já, neðan frostmarks).   

Hæsti mánaðarmeðalloftþrýstingur er 1025,2 hPa, sú háa tala mældist 1824. Við ákveðum að trúa því þar til sannanir koma fram um annað. Meðallágþrýstimet júnímánaðar er einnig fornt, frá 1868, 1001,2 hPa - vetrargildi eiginlega.

Heildarúrkomuhámarkið er úr Hveradölum (skíðaskálinn), 485,3 mm, í júní 1930, þegar Alþingishátíðin var haldin á Þingvöllum.

Júní 1949 er talinn sá snjóþyngsti á landinu. Snjóhula í byggð var 15%.

Fyrir 1925 voru úrkomumælingar stopular á landinu þannig að mánaðadómar ná um sinn aðeins aftur til þess tíma.

Úrkomusamastur á landinu í heild var júní 1969, hann er einnig talinn úrkomusamastur á Suðurlandi, júní 2006 dæmist úrkomusamastur á Vesturlandi og júní 1972 úrkomusamastur norðanlands. Sumrin 1969 og 1972 eru í stórum hópi illræmdra rigningasumra um landið sunnanvert og versnuðu eftir því sem á leið. Sumarið 2006 varð mun betra en byrjunin gaf til kynna.

Þurrasti júní á landinu var 1991 - það muna eldri veðurnörd vel - ekki rigndi að meðaltali nema einu sinni í viku. Júní 1991 var einnig þurrastur vestanlands og á Suðurlandi. Norðanlands telst júní 1982 þurrastur (ekki mundi ég það).

Það hefur nokkrum sinnum gerst að engin úrkoma hefur mælst á veðurstöð allan júnímánuð: Á Teigarhorni 1916, í Mjólkárvirkjun 1987 og á Hólum í Dýrafirði 1991. Minnsta júníúrkoma í Reykjavík féll 1971, 2,1 mm og í júní 1916 mældust aðeins 3 mm á Vífilsstöðum. Minnst júníúrkoma á Akureyri er 0,2 mm - 2007, aðeins nokkur ár síðan.

Þulu lokið.