Fimmtudagsillviðrið?

Þegar þetta er skrifað (um miðnætti á miðvikudagskvöld 27. apríl) er enn spáð SA 18-23 m/s suðvestanlands - á fimmtudegi. Sunnanveður virðast í tísku nú í apríl. Þetta verður víst aðeins suðaustlægara en hin fyrri og vonandi ekki eins útbreitt - en hver veit. Staðan á veðurkortinu er nokkuð flókin - en lítum á gervihnattarmynd. Hún er af vef móttökustöðvarinnar í Dundee í Skotlandi frá því fyrr í kvöld.

Ég hef sett in slatta af merkingum. Sjá má miðju öflugs kuldapolls sem hringar sig suður af Grænlandi. Hann sækir til austurs. Þekkja má kalt loft yfir hlýju hafi á skýjunum, éljaklakkar eru eins og doppur á víð og dreif í kringum kjarna sveipsins. Þar má sjá allsamfelldan éljagarð.

Ef vel er gáð má sjá tvö rauð L á myndinni. Annað þeirra er skammt norðaustur af Hvarfi á Grænlandi en hitt er suður í hafi ekki langt frá þar sem eru settar gular línur. Sú lægð veldur hvassviðri hér á fimmtudag.

Talan 2 er sett við gulrauða punktalínu sem á að sýna sveigjur í skýjakerfinu. Ég hef sérmerkt þrjár slíkar sveigur. Þetta eru ekki hitaskil, þau eru grafin einhvers staðar eða hvergi undir skýjakerfinu. Hér á sérstaklega að taka eftir sveigjunni á línunum, loftið fer þar um skýjakerfin í hæðabeygju. Til þess að átta sig á því þarf að vita að loftið kemur að sunnan - en sveigir síðan til austurs og síðar jafnvel aftur í suðlægari stefnu. Loft sem kemur að sunnan hefur tilhneigingu til þess að fara í hæðabeygju - það er „lögmál“ sem vænlegt er að leggja á minnið til notkunar næstu árin. Á sama hátt hefur loft á suðurleið tilhneigingu til þess að leggjast í lægðabeygjur. Fleira getur þó ráðið.

Ef vel er að gáð má sjá örmjó skýjabönd liggja til suðurs og norðurs til hægri við tölustafinn 3. Hvernig skyldi þetta form varðveitast, mörg hundruð kílómetra langir, örmjóir bandspottar? Svar er til - en varla tímabært.

Við gulu línurnar neðst á myndinni ekki langt frá tölustafnum 4 má líka sjá mjó bönd liggja til norðurs og suðurs. Þau mjókka reyndar áberandi til suðurs úr breiðu færiböndunum norðurundan. Þarna má líka sjá fleiri en eina þurra rifu sem reyna að myndast, en ekki er ljóst hvort hver eða þá nokkur þeirra nær yfirhöndinni sem aðalrifa lægðarinnar - ekki gott að segja.

Lengst til vinstri, neðarlega, er rautt strik. Þar er bútur úr hlýju færibandi. Það þekkjum við af hnífskarpri brúninni á hvíta (kalda svæðinu).

Þegar myndin er tekin (milli kl. 20 og 21) virðist lítið samband vera á milli lægðarinnar vaxandi og kuldapollsins. Ákveðin kuldaskil eru á milli. Á morgun munu pollurinn og lægðin komast að samkomulagi. Lægðin við jörð étur þá lægð sem fylgir kuldapollinum, en í staðinn verður lægðin étin af hringrás stóru háloftalægðarinnar sem kuldapollinum fylgir. Lægðin sem nú stefnir beint norður í átt til Íslands mun þá sveigja snögglega til norðvesturs og lenda vestur undir Grænlandi. Það að lægðin sveigir frá lengir þann tíma sem hvassviðrið stendur.

Gusa af köldu lofti kemur til Íslands á eftir lægðinni, en mun rétt aðeins sleikja vesturströndina aðfaranótt föstudags. Þá verður mikill þykktarbratti (hitamunur mikill) yfir Ísland frá vestri til austurs og væntanlega einhver skil yfir landinu - kuldaskil, hitaskil, kyrrstæð skil? Skemmtiatriðið frá 1. maí 1987 verður þó varla endurtekið nú. Þá snjóaði heil ósköp (17 cm) í Reykjavík í svipaðri stöðu hægfara skila yfir landinu.

Athugasemdir

[óli Hilmar Briem Jónsson (IP-tala skráð) 28.4.2011 kl. 12:49]

.........stórskemmtilegur pistill og fróðlegur að vanda ! Og myndin með skýringum

einkar athyglisverð.  Þú tæpir Trausti á beinu  " Löngulínu " ( N/S)  suður í

Atlantshafi ,en lætur okkur nördana um vangaveltur. Okkur arkitektum hefur

löngum verið legið á hálsi fyrir að hugsa allt í beinum línum, en þegar maður sér

að Skaparinn gerir líka beinar línur í hundruði kílómetra , þá þarf maður ekkert

að skammast sín. En eðli málsins samkvæmt ætti svigkrafturinn að sveigja þetta

langa skýjaband , en gerir það ekki. Er ekki skýringin sú ,að kerfin sitt hvoru megin fyrir austan og vestan, hreinlega halda þessum loftmassa þarna staðbundnum,eins og langri upprúllaðri pönnuköku sem enn er ekki farið að éta af?

Svo er þessi afspyrnu þreytandi apríl að kveðja og fari hann vel. Skyldi hann

skipa sér í flokk meðalhvössustu og meðalúrkomusömustu aprílum sl. 100 ára.

Ekki mundi mér bregða þó svo væri.

                                                         Óli Hilmar Briem

[Trausti Jónsson, 29.4.2011 kl. 00:57]

Þakka þér fyrir athugasemdina Óli Hilmar. Ég bíð betra færis við að skýra út skýjaböndin, en minni þó á eldri pistil  þar sem minnst er á eitt svona band, skýringin er þó ekki skýr. Ástæður fyrir tilveru bandanna eru fleiri en ein. Ég hef ekki tölur um meðalvindhraða aprílmánaðar fyrr en eftir helgi og eins er með hugsanleg úrkomumet.