Lægð kvöldsins á mynd

9.2.2011 | 00:50

Lægð kvöldsins á mynd

Þegar þetta er skrifað hefur suðaustanillviðrið trúlega náð hámarki um landið vestanvert. Lægðarmiðjan er nú komin upp undir suðausturströnd Grænlands þar sem hún er nú hvað dýpst á ferli sínum (innan við 950 hPa í lægðarmiðju). Mjög algengt er að djúpar lægðir deyi á þessum slóðum. Við látum vindauppgjör bíða til morguns þegar vindstrengurinn verður kominn austur af landinu. Að minnsta kosti þrír eða fjórir meginvindstrengir fylgdu lægðinni en aðeins einn þeirra hrellir okkur. En lítum á lægðina á mynd.

Myndin er úr safni móttökustöðvarinnar í Dundee í Skotlandi og er merkt kl. 19:32 8. febrúar 2011. Ég hef sett lægðarmiðjuna nokkurn veginn á sinn stað. Aðalskýjagöndullinn er yfir Íslandi, yfir stormviðrinu. Sömuleiðis hef ég merkt þrjú svæði á myndinni. Rauði ferningurinn lengst til hægri eru leifar kuldapollsins Stóra-Bola. Kerfi tengt honum náði að valda talsverðu tjóni í Danmörku síðastliðna nótt.

Rauði strikalínuhringurinn er dreginn utan um skýjasúpu austan við lægðarmiðjuna. Þar eru leifar lægða sem aldrei urðu neitt. Stundum verða til margir lægðavísar í samkeppni í sama kerfinu, en eru afétnir af þeirri mestu. Svo virðist stundum sem bestu og flóknustu tölvulíkönin veðji ekki alltaf á rétta vísinn.

Blái hringurinn er dreginn í kring um éljaloftið í vestanáttinni sunnan lægðarinnar. Allra versta veðrið er trúlega þar sem við hálfgegnsær blikuskýjabakki er þar sem hringurinn er næstur lægðarmiðjunni. Þar sunnan við eru síðan él, en enga sérstaka bakka er þar að sjá, éljaskýin eru dreifð um víðáttumikið svæði. Út úr þessu mun verða til fylla af köldu lofti, lítill kuldapollur sem er spáð yfir vestanvert landið annað kvöld, þykkt í kring um 5140 metra, þá er mestur möguleiki á myndarlegum snjóéljum - en ekki þó víst að neitt verði úr því. Nördin gætu þó fengið eitthvað út úr því að fylgjast með þessu leikatriði.

Þótt kuldapollurinn Stóri-Boli II hafi fóðrað lægðina fylgir hann henni ekki eftir eins og Stóri-Boli I gerði um helgina. Enda er hann að fóðra aðra kraftmikla lægð sem fylgir í kjölfarið og veldur trúlega illviðri hér á landi á fimmtudag - tímasetning og styrkur kvu enn vera óviss.

Staðan sem nú er uppi er algeng að vetri, þá skiptast á mjög hvassar suðaustanáttir og hægari sunnan- og suðvestanáttir. Við fáum yfir okkur hlýjar bylgjur úr suðvestri, en þeim fylgir miklu meinlausari útsynningur. Miklu meira þarf að skrifa um þetta veðurlag, e.t.v. gefst tækifæri til þess næstu daga.

Að lokum er hér ein einfölduð kennslubókarmynd af vaxandi lægð eins og þær sjást gjarnan úr innrauðum skynjurum gervihnatta.

Þessu lík er næsta lægð nú í dag, stödd suður af Nýfundnalandi (leitið að myndum á netinu). Ísköld blikukápa streymir upp í suðurjaðri heimskautarastarinnar, en hlýrri ský stingast undan röstinni og virðast hringa sig um það bil þar sem lægðarmiðja er við jörð. Þessa mynd og flóknari gerðir hennar getum við vonandi rætt frekar um síðar. Einföld byrjun á langri leið út í flækjurnar.

Hliðarmál:

Ég lendi fljótlega í vandræðum með nöfn á fyrirbrigðin rétt eins og ameríkumenn 1950. Þá var gripið var til þess neyðarúrræðis á fellibyljatímanum að nefna tvo fellibylji sem voru virkir samtímis eftir forsetahjónunum sem þá voru. Þetta, meðal annars, varð til þess að nafngiftir fellibylja voru teknar föstum tökum. Ég þarf að fara að útvega mér nafnabækur eða lista, en mér datt í hug að nota nautgripanöfn á kuldapolla, en hrossanöfn á fyrirstöðuhæðir. - En ég fylgi þessari hugmynd varla eftir, það er sennilega of tímafrekt.

Flokkur: Vísindi og fræði | Breytt s.d. kl. 01:00 | Facebook