Enn af sama kuldapolli

Nú er kuldapollurinn yfir landinu. Af greiningum sýnist að miðja hans sé um 4960 m að þykkt yfir Norðausturlandi. Frost er nú mikið á landinu, kl. 23 hafði hiti í Húsafelli dottið niður fyrir 19 stiga frost og á hálendinu var frostið meira en 20 stig á nokkrum stöðvum. Pollmiðjan hreyfist nú áfram til suðvesturs og þykknar óðum. Á morgun er henni spáð fyrir vestan land um 5020 m í miðju. Þegar þangað er komið hlýnar enn undir henni, jafnvel er að sjá að hún hlýni um 20 m á hverjum 3 klst þegar þangað er komið (u.þ.b.1°C)

Myndin var tekin úr NOAA-hnetti milli kl. 13 og 14 í dag (af brunni Veðurstofunnar). Þá þegar má sjá tvær lægðir sem tengdar eru kuldapollinum. Önnur er nokkuð langt fyrir norðan land og hreyfist hún hratt til suðvesturs meðfram norðvesturjaðri kuldapollsins. Ef trúa má greiningum er miðja lægðarinnar hlý eins og gerist í vel sköpuðum pólarlægðum (ekki hefur fundist betra orð yfir fyrirbrigðið). Lægðin á að fara yfir Vestfirði eða aðeins austar um miðjan dag á morgun. Þegar hlýjar smálægðir koma að vetrarlagi yfir landið grynnast þær ört. Lægðinni gæti fylgt talsverð snjókoma og vindur, einkum vestan við hana. En þar sem þetta er ekki spáblogg verður að benda á spár Veðurstofunnar í því sambandi og síðan veðurathugunarsíður hennar og Vegagerðarinnar.

Lægðarmiðjan, nú grunn, heldur síðan áfram til suðvesturs og snýst að lokum í kringum hina lægðarmiðjuna sem merkt er á myndina.

Sú lægð, sem á myndinni er nokkuð fyrir sunnan land hreyfist fyrst lítið, síðan hægt til norðnorðausturs og norðurs. Sennilega myndu flestir veðurfræðingar líka flokka hana sem pólarlægð. Á myndinni er hún ekki mjög þroskuð, en þó má sjá éljaklakka í boga austan við lægðarmiðjuna. Vert er að fylgjast með öðru atriði. Ég veit ekki hvort lesendur átta sig á því en norðurhluti skýjakerfis lægðarinnar er þráðakenndur bogi mið- eða háskýja. Þessi bogi mun trúlega þroskast til morguns, en eitthvað af honum sleppur til norðausturs um Færeyjar eða þar um kring.

Skýin í boganum (en oftast er talað um hann sem haus kerfisins) ná upp úr hringrás lægðarinnar, upp í suðvestanátt sem er í suðausturjaðri kuldapollsins. Þetta er mjög ólíkt hinni lægðinni (L1 á myndinni) þar sem vindur er að mestu sammiðja lægðinni hátt upp í veðrahvolfið. Flestar lægðir sem sýna mikið misgengi vindátta eru kallaðar riðalægðir að ræða - þótt lítil sé. Um riðalægðir skrifaði ég fyrir nokkru á bloggið (nota má leitina til að finna þann pistil). Kannski verður hún að svokölluðu riðalaufi (e. baroclinic leaf).

Af ástæðum sem ekki hefur enn verið skrifað um hér á þessu bloggi setja riðalægðir alltaf upp haus eða kryppu með hæðalagi þegar þær eru að baksa við að dýpka og jafnframt þokast norður á bóginn áður en þær ná að þroska með sér heiðarlegan lægðakrók. Sama er hvort þær eru stórar eða smáar. Eins verður trúlega með þessa lægð, en krókurinn nær sér á strik um það bil þegar kuldapollurinn gengur til suðurs vestan við lægðarmiðjuna. Þá mun lægðin væntanlega sveigja til norðvesturs með suðaustanáttinni í norðausturjaðri kuldapollsins. Það gerist nokkuð skyndilega.

En nú hafa sjálfsagt flestir löngu tapað þræði. Vonandi verður hann endurtekinn af öðru tilefni síðar þannig að greiðist smám saman úr þeirri miklu flækju sem lægðahringrás er. Áhugasamir lesendur geta fylgst með þróuninni í smáatriðum á kortum á brunni Veðurstofunnar. Einnig má á síðum Veðurstofunnar finna lágupplausnarmyndir frá jarðstöðuhnetti og birtar eru á klukkustundar fresti.