Hugsað til ársins 1968

Í veðursögunni eru árin 1965 til 1971 kennd við hafís. Olli hann þá meiri vandræðum en verið hafði um áratugaskeið. Ísinn var mestur árið 1968 og sá mesti frá árinu 1902. Stakir jakar komust vestur undir Kúðafljótsós (en allt til Vestmanneyja 1902). Hér er fjallað um veður og tíðarfar þetta merka ár. Nokkur eftirminnileg illviðri gerði, sjóskaða, snjóflóð, vatnavexti, skriðuföll og færð var oft ill. Tíðarfarið var þó ekki alslæmt og síðari hluta ársins komu mjög hagstæðir og hlýir kaflar.

Við rifjum nú upp fréttir ársins tengdar veðri. Ekki er sá listi tæmandi (þótt langur sé). Blaðatextar eru langflestir fengnir af vefnum timarit.is, oft styttir hér og stafsetning oftast færð til nútímahorfs (vonandi sætta höfundar sig við þá meðferð). Langflestir textarnir þetta árið eru fengnir úr Dagblaðinu Tímanum. Heimildir eru að auki úr Veðráttunni, tímariti Veðurstofu Íslands, og töluleg gögn úr gagnagrunni Veðurstofunnar. Sömuleiðis notum við okkur fáeinar tíðarfarslýsingar og athugasemdir veðurathugunarmanna. Talnasúpu má finna í viðhenginu. Langt verkfall í mars stöðvaði blaðaútgáfu. Þetta var einnig ár mikilla tíðinda í þjóðlífinu og á erlendum vettvangi. 

Janúar var óhagstæður, kaldur og umhleypingasamur. Svellalög óvenju mikil. Febrúar var sömuleiðis óhagstæður til lands og sjávar. Kalt var og snjór mikill. Mars var illviðrasamur og óhagstæður, nema rétt byrjun mánaðarins. Í apríl þótti tíð sæmilega hagstæð, einkum sunnanlands. Maí var mjög óhagstæður framan af, en síðan batnandi. Kalt var í veðri, sérstaklega á hafíssvæðunum. Í júní var tíð lengst af óhagstæð og köld, einkum var kalt við sjóinn á Norður- og Austurlandi, þar sem hafísinn var viðloðandi. Júlí var kaldur til að byrja með en síðan gerði hlýindi, nema að enn var kalt við sjóinn norðan- og austanlands. Í ágúst var ágæt tíð inn til landsins á Norðausturlandi, en annars óhagstæðari. Í september var tíð yfirleitt hagstæð, en þurrkar þó stopulir. heyfengur misjafn og sömuleiðis uppskera úr görðum. Október var óhagstæður á Norður- og Austurlandi, en góð haustveðrátta var syðra. Mjög þurrt var þá á Vesturlandi. Í nóvember var hlý og hagstæð tíð lengst af. Blóm sprungu út í görðum. Desember var hagstæður framan af en síðan var frosthart með köflum.

Fyrstu dagar janúarmánaðar voru alveg sérlega kaldir. Óvenjuhvasst var með miklu frosti. Hungurdiskar hafa áður fjallað um þetta mikla kuldakast í sérstökum pistli.  

En blöðin sögðu líka frá því og þeim erfiðleikum sem upp komu hjá Hitaveitu Reykjavíkur. Tíminn 4.janúar 1968: 

Óskaplegur veðrahamur hefur gengið yfir landið síðustu sólarhringa. Iðulaus stórhríð gengur yfir Norður- og Austurland, og má segja, að allir vegir í þessum landshlutum séu tepptir. Sama er að segja um ástand vega á Vestfjörðum, en þar hríðar ekki eins. Frostið er yfirleitt 15—20 stig á landinu og hefur mælst 30 stiga frost á Hveravöllum. Ís ryðst upp að landinu fyrir norðan og vestan. Vestfjarðabátar komast ekki á miðin fyrir ís, sem nú lokar mynni Ísafjarðardjúps. Íshröngl er víða á fjörum norðan lands, en skyggni þar er mjög slæmt vegna hríðarinnar og því erfitt að gera sér grein fyrir hvort mikill ís er fyrir landi og hve þéttur hann er. Á Suður- og Vesturlandi er ekki hríðarveður en mikil frostharka. Eru allir vegir færir fyrir umferð á þessum landssvæðum.

Síðan segir af hitaveitunni og vandræðum hannar: Tíminn 5.janúar:

EJ-Reykjavík, fimmtudag. Margir hafa hringt til blaðsins í dag vegna kulda í íbúðum vegna lélegrar hitaveitu. Hafa ýmsir flutt úr íbúðum sínum vegna kuldans. T.d. fluttu hjón með ungt barn úr íbúð á Ásvallagötunni yfir í Kópavog, en þar er olíukynding, sem menn þakka fyrir daglega um þessar mundir. Einnig hefur fólk á Njálsgötunni flutt úr ísköldum íbúðum, svo dæmi séu nefnd. Þá hefur mikill kuldi verið í íbúðum jafnvel á þeim fáu stöðum í gamla bænum, þar sem sæmilegur hiti hefur verið undanfarin ár t.d. í Miðstræti. Kona á Kárastígnum hringdi í blaðið í dag, og lýsti nokkuð ástandinu í íbúð sinni í kuldanum. Er saga hennar táknræn fyrir ástandið. Það hefur ekki komið vatnsdropi síðan á þriðjudagskvöld, — sagði hún, — „það er frost í íbúðinni." — Hefur þetta ekkert batnað í dag? — Nei, ekkert. Maður situr hérna með loðhúfu á hausnum og vettlinga á höndunum, og í kuldastígvélum. — Sem sagt sama ástand og í desember-kuldunum? — Alveg það sama. Þá forkældist ég svo, að ég er ekki orðin góð af því ennþá, og býst ekki við að ég verði það í allan vetur, þegar maður fær svo þetta helvíti ofan í það. — Þetta er indælið, sem þeir bjóða Reykvíkingum upp á, — sagði hún, og þetta fólk í gamla bænum það á engan tilverurétt hjá þeim. Ég sagði hitaveitustjóra þetta, og spurði hvort ekkert væri hægt að gera til úrbóta. — Ja, það verður ekki í dag, — sagði hann. Já, þetta er ljóta djöfulsins ástandið. Og svo eru þeir að þvæla um einhverja helvítis kyndistöð sem á að fara að taka í notkun eftir viku eða svo. Þetta er einhver ný kyndistöð með tveimur kötlum. — Þetta er svo hræðilegt hérna hjá okkur. Ég get svarið, að ef það fer vatnsdropi einhvers staðar þá frýs hann. Og svo er maður með smádreng inni í þessu helvíti. Þetta er eins mikið neyðarástand og verið getur, því eins og ég sagði er maður krókloppinn. Ég var að reyna að elda í morgun og varð að hafa vettlinga á höndunum, og hef ekki tekið þá ofan í nokkra daga.

OÓ Reykjavík, fimmtudag. Mikið hefur dregið úr frosthörkum um allt land í dag. Sums staðar var aðeins fárra stiga frost á annesjum á Norðausturlandi, var sums staðar komið upp undir frostmark, til dæmis á Raufarhöfn og í Grímsey. Hins vegar hefur ísinn færst nær landinu og er orðinn landfastur við Kögur. Er nú leiðin norður fyrir Horn lokuð öllum siglingum. Mælifellið varð að snúa þarna við í morgun og var samfelld ísbreiða út frá landinu.

Tíminn segir 7.janúar frekar af skemmdunum á veitunni:

GÞE-Reykjavík, laugardag. 20 manna flokkur vinnur nú a8 lagfæringu skemmda sem urðu á hitaveitukerfum og ofnum í síðasta kuldakasti. Í viðtali við Tímann í morgun taldi Gunnar Kristinsson verkfræðingur Hitaveitunnar, að um skemmdir væri að ræða í u.þ.b. 100 húsum á hitaveitusvæðum, sem þeir vissu um, en sennilega væru ekki öll kurl komin til grafar. Skemmdir þessar eru mismunandi miklar, flestar fremur smávægilegar en sumar allmiklar. Sagði Gunnar, að þær lægju einkum í ofnum og kerfum, og það mætti lagfæra án mjög mikillar fyrirhafnar. Sums staðar munu ofnar hafa sprungið og vatn valdið miklum skemmdum. Að sögn verkfræðingsins er það reyndar óvíða, en þær skemmdir verða að fullu kannaðar og metnar og mun Hitaveitan sennilega taka þátt í viðgerða- og bótakostnaði.

Í blöðum var mjög oft sagt frá samgönguerfiðleikum úti á landi. Við leyfum okkur að taka upp margar slíkar frásagnir, en þær eru enn fleiri. Tíminn 12.janúar:

OÓ-Reykjavik, fimmtudag. Færð var mjög þung í Reykjavík og nágrenni í dag. Í morgun og fram eftir degi var blindbylur og undir snjónum var hjarn og íshella sums staðar. Var mikil hálka á götunum og þungfært. Í Kópavogi og Fossvogi var óskapleg hálka í morgun og voru langar bílalestir stansaðar á Reykjanesbrautinni. Þegar leið á morguninn var borið salt á vegi og varð þá akfært. Síðdegis fór að rigna og varð þá mikill vatns og krapaelgur á götunum. bæði akbrautum og gangstéttum. Var víða illt yfirferðar en ekki var mikið um árekstra. Samkvæmt upplýsingum Vegagerðarinnar var veðrið verst í Reykjavik og nágrenni, en betra í öðrum landshlutum. Í dag var mikil snjókoma á austurleiðinni um Þrengsli, og var þar eiginlega ekkert ferðaveður. En austur í Árnessýslu og þar austur af var veðrið miklu betra og minni snjókoma.

BB-Grundarfirði, fimmtudag. Um klukkan 17:30 í gær, miðvikudag [10.janúar], varð það óhapp á veginum milli Ólafsvíkur og Grundarfjarðar, að lítill bíll af gerðinni Ford Cortina fauk út af veginum, fór tvær veltur og kom aftur niður á hjólin. Bifreiðarstjórinn, sem var einn í bílnum, slapp ómeiddur. Gat hann sjálfur gengið frá bílnum og heim á leið, en er hann var nýlagður af stað, kom bíll, sem tók hann með til Grundarfjarðar. Er hann svo ætlaði að sækja bílinn um kvöldið með menn sér til aðstoðar, brá þeim heldur en ekki í brún, því að þá hafði bíllinn farið eina veltu enn og lá nú á toppnum og hefði sjálf sagt farið miklu lengra, ef ekki hefði verið þarna girðing, sem hann stöðvaðist við. Bifreiðin er furðanlega lítið skemmd eftir þessar veltur og má það teljast furðulegt. Geysimikið hvassviðri var hér um slóðir í gær.

Tíminn segir enn af hríð í Reykjavík og nágrenni 18.janúar:

OÓ-Reykjavík, miðvikudag [17.janúar]. Algjört umferðaröngþveiti skapaðist á vegum í nágrenni Reykjavíkur seinni hlutann í dag. Lokuðust allir vegir að og frá borginni um kl.18. Talsverð snjókoma var og skafrenningur. Mikil hálka myndaðist á vegunum og stöðvuðu bílar, sem hvorki komust fram eða til baka, alla umferð.

Vísir segir frá 23.janúar:

Allmikil flóð urðu á vegum í Rangárvallasýslu í gær eftir að hlýnað hafði snögglega í veðri og rignt allmikið. Flæddi víða yfir vegi í Fljótshlíð og einnig á suðurlandsvegi á Rangárvöllum. Ekki munu vegir þó hafa lokast alveg og komust stórir bílar leiðar sinnar.

Veðráttan segir að þann 23.janúar hafi þak fokið af nýbyggðu húsi á Burstarfelli í Vopnafirði. Um nóttina gerði snarpa norðvestanátt í kjölfar lægðar sem fór yfir landið. 

Hótelið í Fornahvammi kom oft við sögur af hrakningum. Var greinilega nauðsynlegt. Tíminn 27.janúar:

GG-Fornahvammi, föstudag. Hingað komu allmargir bílar í gær, vegna þess að í dag átti að opna heiðina, og hjálpa bílum norður og suður yfir hana. Gistu bílstjórarnir og farþegar hér í nótt. Í nótt hlóð síðan niður lausum snjó, og var sæmilegt veður fram á hádegi. Þá skall hann á með norðan stórhríð, og hér verða 40 manns og 20 bílar að bíða þar til leiðin opnast.

Þann 26. janúar gerði eftirminnilegt veður. Djúp lægð fór yfir landið. Í norðurjaðri hennar dengdi niður miklum snjó og þegar lægðin var komin yfir skall á stórhríð með gaddfrosti - og ísingu á miðum. Ritstjóri hungurdiska var á Akureyri um þessar mundir og man vel hversu skyndilega hríðarbylurinn skall á síðdegis. Breskur togari fórst við Mánáreyjar að því er talið er. Fréttir af því bárust smám saman. Í Bretlandi höfðu áður verið miklar áhyggjur af öryggi togara og þóttu margir illa búnir, miklar slysafleytur. Veðrin þessa dagana sýndu það líka klárlega. Fyrstu fréttir af þessum togara voru þó óvæntar. Tíminn 30.janúar:

FB-Reykjavík, mánudag. Þúsundir svartfugla liggja nú dauðir eða hálfdauðir í fjörum, víðs vegar í kring um Axarfjörð, og er þetta mesti fugladauði af völdum olíumengunar sjávar frá því á stríðsárunum hér við land, að því er Finnur Guðmundsson fuglafræðingur taldi í viðtali við blaðið í dag. Hrafn Benediktsson fréttaritari blaðsins á Kópaskeri hringdi í dag, og sagði að menn frá Kópaskeri hefðu gengið á fjörur í dag, og þá blasað við þeim óhugnanleg sjón. Þúsundir svartfugla hefðu legið dauðir og hálfdauðir í fjörunni, ataðir olíu, eða einhverju því um líku. Sagði hann, að sömu sögu mundi að segja um fjörur vestur alla Sléttu. Þá bárust fréttir frá Mánárbakka á Tjörnesi um hið sama. Einnig skýrði bóndinn á Sandvík á Melrakkasléttu frá því í fréttum, að þar væri mikill fugladauði í fjörunni á allt að tveggja kílómetra kafla af völdum olíunnar.

Svo áttuðu menn sig á því hvað var á seyði. Tíminn 31.janúar:

OÓ-Reykjavík, þriðjudag. Allar líkur benda til að togarinn Kingston Peridot frá Hull hafi farist í ofviðri við Mánáreyjar 26. janúar s.l. Í dag var skipulögð leit og var gengið á fjörur á svæðinu milli Húsavíkur og Raufarhafnar. Önnuðust björgunarsveitir Slysavarnarfélagsins leitina. Hríð var fyrir norðan í dag og skyggni ekki yfir 200 metrar og torveldaði það leitina mjög. Ekki var flugveður og því ekki hægt að leita úr lofti. Einnig var gengið á fjörur í Grímsey. Þegar hafa fundist þrír bjarghringir úr togaranum reknir á fjörur og einnig gúmmíbjörgunarbátur sem staðfest er að hafi verið um borð í Kingston Peridot. Fullvíst þykir einnig að olían sem flýtur á Axarfirði sé úr togaranum. Síðast heyrðist til togarans kl.10 að morgni 26. janúar. Hafði skipstjórinn þá samband við togarann Kingston Sardius, sem er í eigu sama útgerðarfélags. Var Kingston Peridot þá að veiðum vestan Grímseyjar og var á austurleið. Þann 26. janúar var ofsaveður á þessum slóðum, sem skall á snögglega síðari hluta dags Þá mældust 10 til 12 vindstig í Grímsey. Mánárbakka og Siglunesi. Snjókoma var mikil og skyggni ekkert. Stórsjór var þennan dag og frostið 11—14 stig. Daginn eftir var einnig versta veður, snjókoma og frosthörkur en vindur heldur hægari. Það álitið að togarinn hafi farist við Mánáreyjar i ofviðrinu þann 26. janúar. Um morguninn var hann að veiðum við Grímsey, eins og fyrr er getið, en þegar ofviðrið skall á hefur hann hætt veiðum, og var skipstjórinn bú inn að láta vita að hann væri á austurleið. Þá kemur og heim að vindáttin var norð-norðvestan þegar togarinn fórst og hefur olíuna rekið að vesturströnd Melrakkasléttu. Á Kingston Peridiot var 20 manna áhöfn, Var þetta fyrsti túr togarans eftir sex vikna klössun, sem gerð var á honum í Englandi.

Tíðarfar í febrúar var afskaplega óhagstætt. Þá gerði tvö sérlega eftirminnileg veður. Norðaustanveður þann 3. og 4. með hríð, snjóflóðum og sjóslysum, en undir lok mánaðarins fádæma úrkomu og hláku með óvenjumiklum flóðum í ám, sérstaklega um landið suðvestanvert. 

Helgin 3. til 4. febrúar er mörgum enn minnisstæð. Þá gekk gríðarlegt illviðri yfir landið vestanvert, Vestfirðir urðu sérlega illa úti. Tveir breskir togarar fórust í Ísafjarðardjúpi og einn íslenskur bátur. Fjallað var um veður þetta í sérstökum pistli hungurdiska. Þar var sagt frá aðdraganda þess og ástæðum, og atburðarás rakin. Hér að neðan er hins vegar bætt við ýmsum nánari upplýsingum um tjón og vandræði eins og fjallað var um í blöðum á þessum tíma, einkum þó Tímanum. Athugið að textarnir kunna að vera nokkuð styttir hér - en auðvelt er að finna heildina með því að fletta viðkomandi heimild á timarit.is. 

Tíminn segir frá þriðjudaginn 6.febrúar:

FB-Reykjavík, Óvenjulegur veðurofsi gekk yfir Vestfjarðakjálkann, vestanvert Norðurland og nokkuð suður eftir Vesturlandinu nú um helgina. Komst vindhraðinn víða upp i 12 vindstig, en það er það mesta, sem Veðurstofan mælir nú orðið. Telja sumir, að á stöku stað hafi vindhraðinn jafnvel orðið enn meiri. Samkvæmt upplýsingum Veðurstofunnar varð hvassviðrið mest á Vestfjörðum og allt austur í Skagafjörð, og náði það hámarki um miðjan dag í gær. 12 vindstig mældust m.a. á Galtarvita, Grímsey, Kjörvogi, Hvallátrum, Æðey og í Vestmannaeyjum. Á Vesturlandi var frá 5 til 10 stiga frost, en frostlaust á Austurlandi. Mikil snjókoma var á Vestfjörðum, en þar var einnig mikil skafhríð, og stundum ekki gott að gera sér grein fyrir, hvort aðeins var um skafhríð að ræða eða hvort ofansnjókoma var. Sunnanlands var veðrið þolanlegt í gær og náði eiginlega aldrei hingað að Faxaflóanum, en hins vegar var hvassara í dag en í gær hér um slóðir.

GS Ísafirði, OÓ-Reykjavík, mánudag. Togarinn Ross Cleveland frá Hull fórst með allri áhöfn, 19 manns, á Ísafjarðardjúpi i gærkvöldi. Um svipað leyti strandaði annar breskur togari á Snæfjallaströnd. Var lengi vel tvísýnt um hvort takast mætti að bjarga áhöfninni, en í dag bjargaði varðskipið Óðinn 18 af 19 skipverjum, en einn fórst. Skipið er að öllum líkindum ónýtt í fjörunni. Togarinn, sem fórst, hvolfdi skyndilega, en mikil ísing hafði hlaðist á skipið. Ofsaveður var á þegar skipunum hlekktist á og héldu 22 breskir togarar sjó á þessum slóðum. Áttu áhafnir skipanna fullt í fangi með að halda þeim ofansjávar og stóðu sjómennirnir við að höggva ís, sem hlóðst ofan á skipin. Um svipað leyti og togarinn fórst strandaði annar breskur togari, Notts County, rétt innan við Súrnadal á Snæfjallaströnd. Varð skipið Óðinn, sem var statt undan Grænuhlíð, kom fljótlega á strandstað.

SJ-GÞE-FB-Reykjavík, mánudag. Hvaðanæva að af Vesturlandi, Vestfjörðum og vestanverðu Norðurlandi berast nú fréttir af skemmdum, sem orðið hafa í veðurofsanum, sem gekk yfir þessa landshluta á sunnudaginn og í morgun. Veðurhæðin komst í 12 vindstig á mörgum stöðum, og má segja að skemmdir hafi orðið minni, en búast hefði mátt við, af þeim sökum. Snjóflóð féllu á tveimur stöðum, í Hvammssveit og á Siglufirði, en ekki sakaði fólk, þótt hús og eigur manna eyðilegðust. Bátar slitnuðu upp og rak á land eða þeir sukku í hafnirnar, rúður brotnuðu, þök fuku af húsum og skemmdir urðu bæði á rafmagns og símalínum. Í dag hafði blaðið samband við ýmsa fréttaritara sína, sem segja hér á eftir frá því helsta, sem aflaga fór í heimabyggðum þeirra.

EK-Laugum. Mjög mikið tjón hefur orðið af völdum snjóskriðufalla á bænum Ketilstöðum sem stendur afskekkt við Hvammsfjörð innanverðan. Skriða, sem féll á bæinn í gær tók af geymsluskúr, sem áfastur var við íbúðarhúsið, og í voru mikil verðmæti, m.a. nýlegur jeppi, dráttarvél, heyvinnutæki, fóðurvörur, áburður og ljósavél heimilisins. Allt þetta er sennilega ónýtt, en ekkert hefur fundist utan jeppinn, sem bóndinn á bænum fann í þremur hlutum við flæðarmálið. Líklega hefur hitt skolast út í sjó. og mun tjón þetta nema hundruðum þúsunda króna. Mikil mildi var að skriðan rann ekki á íbúðarhúsið. sem er nýlegt og úr steini, en stórir skaflar lentu beint framan við útgöngu dyrnar, og hefur heimilisfólk þurft að skríða út og inn um glugga til að geta sinnt skepnum og öðrum störfum. Í nótt féll önnur skriða á Ketilstaði, laskaði hún heyhlöðuna nokkuð, en annað tjón hlaust ekki af. Skriður þessar hafa hlaupið úr hárri hlið rétt ofan við bæinn, en engin eru áður dæmi skriðufalla á þessum slóðum. Hefur fólkið nú afráðið að flýja bæinn af ótta við fleiri skriður og hefur þeim verið boðin vist á Teigi, sem er næsti bær við. Á Ketilsstöðum búa hjón á sjötugsaldri. Magnús Halldórsson og Lára Ólafsdóttir. Annað fólk er ekki á bænum.

KBG-Stykkishólmi. Talsvert tjón hefur orðið hér af völdum veðurofsans. Skemmdir hafa orðið á 7 bátum, sem lágu við hafskipabryggjuna, þegar óveðrið dundi yfir Tveir slitnuðu upp frá bryggjunni og rak þá upp í fjöru í gær. en þeir náðust út á flóðinu um kvöldið og voru lítið skemmdir eftir atvikum. Járnþök losnuðu og fuku að einhverju leyti af nokkrum húsum, m.a. vöruskemmu Kaupfélagsins, Trésmiðjunni Ösp, o.fl. Hjallur og geymsluskúr við Reitarveg fauk, og ennfremur nýbyggð timburgeymsla hjá Skipavík h.f. Þá urðu nokkrar truflanir á rafmagnslínum og því straumlaust með köflum, og slokknaði á götuljósum. Allir vegir eru lokaðir m.a. komst mjólkurbíllinn ekki frá Grundarfirði í dag. Ekki er þó vitað um hrakninga á fólki. Í gærkvöldi rak ís í höfnina inn af Gilsfirði og er hún því slétt og kyrr langt út fyrir Súgandisey. Mun íshroði sem var við land í gær hafa hlíft bátunum, sem rak upp á fjörur í gær .Rokið hefur sennilega farið upp í 10—12 vindstig, þegar verst lét í gær, en upp úr hádegi lygndi nokkuð í dag er ennþá talsvert hvassviðri.

BJ-Siglufirði, Hér á Siglufirði hefur verið aftakaveður undanfarna tvo sólarhringa og er slæmt enn, norðaustan hvassviðri og slydda. Mikið hefur snjóað og snemma á sunnudagsmorgun féll snjóflóð á húsið Suðurgötu 56. Snjóflóðið kom vestan megin á húsið úr Strengsgili, fór inn um glugga. fyllti stofur og braut allt lauslegt. Þá sprengdi það upp þakbrún hússins og fyllti loftið Það vildi heimilisfólki til happs að svefnherbergin eru framan til í húsinu og sakaði því engan. Þetta er nýlegt einlyft steinhús og urðu miklar skemmdir á því af völdum snjóflóðsins. Einnig féll nokkur snjór á þak næsta húss Suðurgötu 58. Ekki varð þó um alvarlegt tjón að ræða. Færð er sæmileg hér í grennd. Strákagöng voru opnuð á fimmtudag en lokuðust síðan aftur í gær.

ÞJ-Húsavík, mánudag. Stórviðrið olli tjóni hér á Húsavík. Trillubáturinn Sigurpáll sökk í höfninni. Báturinn er rúmar þrjár lestir á stærð, og er eigandi hans Karl Pálsson sjómaður. Mikill krapi og íshröngl var í höfninni, og mun ísinn hafa lagst á bátinn og þrýst honum niður. Margir aðrir bátar voru í höfninni, en þeir stóðu óveðrið af sér án skemmda. Allmikið af legufærum báta sökk i höfninni, en skemmdir á þeim eru ekki kannaðar ennþá. Þá má geta þess, að hurðir í birgðaskemmu Kísiliðjunnar brotnuðu. Skemman var reist í sumar, og stendur hún á uppfyllingu við Húsavíkurhöfn. Í örfáum húsum losnaði um þakplötur, en stórtjón hlaust ekki af því. Ein stór rúða í Járn- og glervöruverslun Kaupfélags Þingeyinga brotnaði einnig. Hér á Húsavík varð veðrið mest milli klukkan 5:30 og 6 á sunnudagsmorguninn, en þá fór að draga úr því. Þó var mjög hvasst allan sunnudaginn og fram yfir hádegi í dag.

Á.T. Rifi. Símastaurar hafa brotnað og allmiklar skemmdir hafa orðið á raflínum hér af völdum ofviðrisins, sem geisað hefur. Rafmagnslaust varð um hádegi í gær og hélst svo í heilan sólarhring eða til hádegis i dag. Hlaust vitaskuld slæmt ástand af, en þó bætti úr skák að frostlaust var. Ekki urðu teljandi skemmdir á mannvirkjum í ofviðrinu en vindur hefur áreiðanlega farið upp í 12 stig, þegar verst gegndi. Girðingar og staurar brotnuðu. og annað innsiglingamerkið við Rifshöfn slitnaði upp og er horfið, en hitt hefur færst úr stað. Bátar sem í höfninni voru, skemmdust ekki. Næstum allir vegir eru ófærir en þó er hægt að þrælast til Ólafsvikur með erfiðismunum.

GG-Fornahvammi. Um þrjúleytið, aðfaranótt sunnudagsins brast veðrið á hér og má sega, að það hafi verið rofalitið síðan, og er hér versta veður ennþá, og mikill skafrenningur. Ég fór út um hálf sjö á sunnudagsmorgun, og tel ég það hinn versta veðurofsa, sem ég hef komið út í. Mestallt járn hefur fokið af þakinu á byggingu, sem er hér norðan við hótelbygginguna, aðeins nokkrar plötur eru eftir. Fjögur börn okkar og tengdasonur voru á þorrablótinu að Hreðavatni, sem haldið var s.l. laugardagskvöld. Komust þau fyrst heim nú á miðjum mánudegi. Hér hafa engir skaðar orðið af völdum fárviðrisins, enda er hér yfirleitt lygnt í þessari vindátt.

GT-Bíldudal. Hér var fárviðri í gær, ofsabylur og 6—7 stiga frost. Vegurinn til Patreksfjarðar, sem nýlega hafði verið ruddur lokaðist aftur um helgina vegna snjókomu. Veðrið dundi mjög skyndilega yfir undir morgun. Engar skemmdir urðu á mannvirkjum utan járnplötur fuku af þökum nokkurra húsa. Bátar voru allir í höfn og sakaði ekki. Ekki mun heldur fólk hafa orðið fyrir slysum eða lent í hrakningum í þessu óveðri. Í dag er ennþá stinningskaldi, en hefur þó lægt talsvert. Frostlaust er orðið, en engir bátar eru á sjó. Breskir togarar og einn íslenskur hafa leitað hér hafnar í ofviðrinu sem geisað hefur síðan í fyrri nótt. Í dag hafa mælst hér rúm 5 vindstig og er það nokkuð minna en í gær, en hér er yfirleitt fremur stillt í austan og norðaustan átt. Samgöngutruflanir eru hér ekki meiri en svo, að mjólkurflutningar gengu greiðlega í morgun. 

Krújl-Bolungarvík. Það hefur verið hér óskaplegt veðurfar síðan á laugardagskvöld. Síðari hluta laugardags fór héðan margt manna bæði til Hnífsdals og Ísafjarðar á skipi og í bílum og sótti þangað þorrablót, þorrablót Grunnvíkinga í Hnífsdal og Strandamanna á Ísafirði. Eins og gengur fékk fólk fyrir sig unglinga til þess að gæta heimilanna, á meðan það var í burtu, en fólkið var allt innlyksa í hríðinni, og er það enn. Er því slæmt ástand á sumum heimilum núna. Meðal þeirra, sem í burtu fóru, voru bæði læknir og ljósmóðir staðarins, og þykir það mjög bagalegt undir svona kringumstæðum. Er þetta mjög áhættusamt, og nær því vítavert, að bæði læknir og ljósmóðir skuli taka sér það leyfi að yfirgefa staðinn í einu„ þegar veðurspá og veðurútlit eru eins og það var á laugardaginn. Í dag fór svo jarðýta á undan björgunarleiðangri, sem fór til þess að leita að Heiðrúnu II og einnig var búist við að önnur ýta komi á móti frá Ísafirði. Ef slóðirnar ná saman, má búast við að fólkið komist heim í dag. Í kvöld skýrði fréttaritari Tímans í Bolungarvík frá að þak hafi fokið af íbúðarhúsi s.l. nótt. Í dag og gær hefur verið meira og minna rafmagnslaust og fjöldi manns hefur þurft að yfirgefa hús sín vegna kulda og fengið inni hjá þeim sem ekki eru upp á rafmagn komnir með upphitun húsa sinna. Í dag fór Hallur Sigurbjartsson rennismiður áleiðis til Ísafjarðar á vélsleða Slysavarnarfélagsins til að sækja læknirinn og ljósmóðurina sem fóru á þorrablót s.l. laugardag og hafa verið veðurteppt síðan.

GS-Ísafirði. Á laugardag [3.] var hér prýðiveður og fór þá fjöldi manna á skíði í Seljalandsdal í Harðarskála. Voru það 30 unglingar, sem fóru í skálann. Í veðurofsanum á sunnudag fór hjálparsveit skáta í skálann, en ómögulegt var að koma unglingunum til Ísafjarðar aftur vegna ofsans. Veðurofsinn var svo mikill, að meðlimir hjálparsveitarinnar urðu að fleygja sér niður hvað eftir annað. Í dag fór svo sveitin upp eftir aftur og sótti alla sem voru í Harðarskála. Skýlið, sem stjórntæki skíðalyftunnar eru í, tættist í sundur og var það þó sterkbyggt. Var það áður notað sem slysavarnaskýli og hafði staðið af sér margar hryðjur. Skemmdir á stjórntækjunum eru ókannaðar. Á laugardag héldu brottfluttir Grunnvíkingar þorrablót í Hnífsdal. Var það sótt af Grunnvíkingum í Bolungavík og Ísafirði. Var því lokið kl. 3 um nóttina, var þá komið vitlaust veður. Fóru þá nokkrir bílar inn Eyrarhlíð til Ísafjarðar. Allmargir urðu fastir í hlíðinni og varð fólkið að vera í þeim, þar sem þeir voru. og hafði hita meðan bensínið entist. Kl.9 á sunnudag fór hjálparsveit skáta með teppi og kaffi á hitabrúsum til fólksins. Eftir hádegi var fólkið sótt af hjálparsveitinni og varð að draga sumt á sleðum til byggða.

BS-Hvammstanga. Hér var veðrið aldrei eins aftakaslæmt og víða annars staðar, og hefur gengið niður og er nú bjart og stillt. Engin tjón hafa orðið hér, en smárafmagnstruflanir.

JJ-Skagaströnd. Hér hefur verið mikið hvassviðri að undanförnu. Í nótt var aftakahríð. Aðfaranótt sunnudags var hópur skáta í skíðaskála í Spákonufellsborg, skall þá á mesta illviðri, og sneru þeir heim og komust heilu og höldnu. Engir skaðar hafa orðið af völd um veðursins. Lauslegar fregnir hafa borist um að tveir bátar hafi sokkið við bryggju á Hólmavík, Víkingur og Kópur, og báturinn Flugaldan hafi slitnað upp og rekið upp á fjörur á Djúpavík, en símasambandslaust er við þessa staði.

GÓ-Sauðárkróki. Hér í nágrenni hefur hvergi verið ofsaveður nema í Blöndudal. Ekki hefur heyrst um tjón af veðri.

NH-Hofsósi. Hér er nú fremur gott veður og færð sæmileg. Þó eru mikil svellalög og jarðlaust. Undanfarna tvo daga hefur verið hvassviðri og austanátt, engin snjókoma og bloti. Á bænum Nýlendu í Deildardal í Skagafirði fauk hluti af þaki íbúðarhússins. Er unnið að bráðabirgðaviðgerð á þakinu í dag.

BS-Ólafsfirði, Hér er nú norðaustan bleytuhríð og ekki mjög hvasst. Ekki hefur verið um fárviðri að ræða hér undanfarna daga mest orðið 7—8 vindstig. Þó er mikill sjógangur og útlit fyrir að vont veður sé úti á firðinum. Ekki hefur heyrst um tjón af veðri.

ED-Akureyri Hér hefur ekki verið óveður, sem heitið geti. Þó hefur verið hvassviðri af austan af og til síðustu tvo daga. 

Vindhraðinn komst í 12 vindstig bæði í Grímsey og í Vestmannaeyjum, en samkvæmt upplýsingum fréttaritaranna á þessum stöðum urðu engar skemmdir þar, og tóku menn vart eftir óveðrinu, því við erum þessu svo vanir, sagði fréttaritari blaðsins í Vestmannaeyjum. Mikill snjór er nú í Eyjum, og færð á götum bæjarins erfið.

GÞE-Reykjavík, mánudag. Miklar bilanir hafa orðið á símakerfinu vegna veðurofsans. Staurar hafa brotnað og línur slitnað, einnig ísing verið á símalínum, og torveldað mjög símasamband víða um land. Viðgerðarmenn vinna nú sleitulaust að því að lagfæra skemmdir, og eru nokkrar stöðvar komnar í lag, sem áður var sambandslaust við. Hins vegar er sambandslaust mjög víða og samkvæmt upplýsingum, sem Tíminn fékk frá Landsímanum, hefur verið algerlega sambandslaust við Þórshöfn og Raufarhöfn frá því snemma í gær. Einnig hefur verið sambandslaust við Súðavík, Flateyri og Króksfjarðarnes og fleiri staði á Vestfjörðum. Fjarsíminn milli Hólmavíkur og Ísafjarðar er óvirkur, svo og milli Hólmavíkur og Brúar í Hrútafirði, Borgarness og Ólafsvíkur, Grafaness og Stykkishólms.

FB-Reykjavík, mánudag [5.]. Mjög mikið kraðak var í gær af litlum bílum, sérstaklega á Suðurlandsvegi, og ollu þeir Vegagerðarmönnum töluvert miklum erfiðleikum. Mikið af fólki var í skíðaskálum, og fór það betur en áhorfðist í fyrstu, því að í gærkvöldi gerði besta veður, öfugt við það, sem veðurstofan spáði. Varð lítið eitt að aðstoða við að ná fólki úr Jósepsdal, en þaðan gekk fólkið mest til bílanna, því að veðrið var það gott. Eins náðist fólk ofan frá Kolviðarhóli og Skíðaskálanum í Hveradölum. En einna erfiðast gekk að ná fólkinu úr skíðaskálanum í Skálafelli. Þar þurfti þó ekki að aðstoða, því að sendir voru kraftmiklir fjallabílar, og þeir komust með fólkið í bæinn um miðnættið. Austur í Vík varð ófært upp úr Víkinni i morgun, en síðar var rutt, en austur yfir Mýrdalssand er orðið afar þungfært og ekki fært nema kraftmestu bílum, og er þar nú skafrenningur. Í sveitum austan sands er mikill lausasnjór. Suðurlandsvegurinn frá Vík og að Selfossi var sæmilega fær í dag, og eins vegurinn frá Selfossi í Þjórsárdal og um Skeið í Gnúpverjahrepp sömuleiðis. Aftur á móti var ófært á Stokkseyri og á Eyrarbakka og eins í Grímsnesi og Laugardal og Biskupsstungur. Vegurinn milli Selfoss og Reykjavíkur lokaðist í nótt og hefur verið illfær fram yfir miðjan dag í dag, og glórulaus skafbylur, svo að ekki var bægt að vinna að snjómokstri, heldur var það ráð tekið að fylgja vörubílum yfir með því að taka nokkra saman í lest. Er þetta ástand fyrst nú seint í dag að lagast. Í morgun hefur verið það glórulausasta veður í Þrengslunum, sem komið hefur lengi. Starfsmenn Vegagerðarinnar, sem vinna þar á heflum og snjómoksturstækjum sögðu, að þeir sæju ekki til jarðar. Vegurinn um Suðurnesin var í góðu lagi í dag og sömu sögu er að segja um veginn um Hvalfjörð í Borgarnes, um hann komst fljótlega umferð. Þar er nú fært stórum bílum og jeppum. Úr Borgarnesi er fært að Arnarstapa á Mýrum og síðan frá Borgarnesi að Hreðavatni. Á Snæfellsnesi hefur verið fram að þessu stórhríð en henni er nú aðeins að slota, og verður þá byrjað að huga að vegum í sveitum sunnan fjalls. Á morgun er aðstoðardagur yfir Fróðárheiði og Kerlingarskarð, og er ekki enn hægt að segja til um, hvort það verður hægt, fer það eftir veðri. Eins á að aðstoða bíla um Bröttubrekku á morgun, og er heldur ekki fullákveðið, hvort það verður hægt. Morgundagurinn er einnig aðstoðardagur á leiðinni Akureyri — Reykjavík, og verður gert það sem, hægt er í því efni, en sjálfsagt verður það mikill mokstur, og ekki gott að segja, hvort það lánast að opna þá leið á morgun, en þó verður farið í það, ef veðrið verður gott. Í kringum Akureyri er mikill snjór, og þar er orðið frostlaust. Þaðan eru nú ófærar flestar Leiðir, nema á trukkum, sem notaðir eru í mjólkurflutningana. Ófært er á Húsavík. Á Austurlandi hefur verið vonskuveður, Þar var að koma slydduhríð síðast, þegar Vegagerðin fékk þaðan upplýsingar, og var ófær Fagridalur, en verður reynt að opna hann í dag, í sambandi við flugið á Egilsstaði, og eins er fært eitthvað lítils háttar út frá Egilsstöðum, en fjallvegir eru þarna allir lokaðir.

Tíminn segir frekar af veðrinu í pistlum 7.febrúar, nánar segir af togurunum og leit að Heiðrúnu II frá Bolungarvík. Einnig segir af gríðarlegu veðri á Reykhólum:

FB-Reykjavík, þriðjudag. Einn skipverji á breska togaranum Ross Cleveland, sem sökk á Ísafjarðardjúpi, komst lífs af. Er það 1. stýrimaður, hinn 26 ára gamli Harry Eddon. Liggur hann nú á sjúkrahúsinu á Ísafirði, allmikið kalinn á fótum og höndum, að sögn sjúkrahúsalæknisins þar, en þó furðu hress. Lýsti hann hrakningasögu sinni ítarlega í viðtali í dag.

OÓ-EJ-Reykjavík, þriðjudag. 16 af 18 skipbrotsmönnum af breska togaranum Notts County frá Grimsby, komu til Reykjavíkur síðdegis í dag með flugvél Flugfélags Íslands frá ísafirði, en tveir þeirra, skipstjórinn og fyrsti stýrimaður, urðu eftir á sjúkrahúsinu þar. Í viðtali við Tímann í dag lýstu skipbrotsmennirnir 14 hræðilegum klukkustundum um borð í strandaða togaranum í sjógangi, myrkri og kulda, og dauða eins skipsfélaga þeirra, en lík hans var sótt um borð í togarann í morgun. Jafnframt lofuðu skipbrotsmennirnir mjög íslensku Landhelgisgæsluna fyrir mikið björgunarafrek.

OÓ.Reykjavík, þriðjudag. Leit var haldið áfram í dag að Heiðrúnu II., en ekkert fannst sem gæti gefið til kynna hver afdrif bátsins eru. 15 bátar tóku þátt í leitinni, sem var mjög umfangsmikil og einnig leituðu flokkar á landi og leitað var úr lofti. Leitað var um allt Ísafjarðardjúp og Jökulfirði og strendur kannaðar nákvæmlega. Á Heiðrúnu II. eru sex menn, allir búsettir í Bolungavík. Leit verður haldið áfram á morgun.

ÞÞ-Reykhólum, þriðjudag. Í óveðrinu, sem geisaði á Vestfjörðum síðastliðna helgi urðu miklar skemmdir á Reykhólum og í nágrenni. Varð veðurofsinn svo ægilegur, að engum var stætt úti í verstu hryðjunum, og man enginn hér eftir jafn slæmu veðri. Mest varð tjónið á kirkjunni á Reykhólum, brotnuðu allir gluggar í norðurhlið kirkjunnar, og fylltist hún af snjó. Geysilega mikill skaði varð af þessu og brotnuðu auk þess útihurðin, rammger og góð, og hurðin að forstofunni. Mestur skaðinn á íbúðarhúsum varð á Mávavatni, sem er nýbýli hér á Reykhólum. Þar búa Sigurgeir Tómasson og Lísa Magnúsdóttir ásamt 4 ungum sonum sínum. íbúðarhúsið er ein hæð og verkstæði í öðrum endanum. Á norðurhlið hússins brotnaði hver einasta rúða, í öllum gluggum, og fylltist íbúðin af sandi og alls kyns óþrifnaði, sem barst með vindinum. Urðu hjónin að flýja íbúðina með börn sín um miðja aðfaranótt sunnudagsins, og brjótast heim í Reykhólabæinn, þar sem foreldrar Sigurgeirs búa. Hafa þessi hjón orðið fyrir mjög miklu tjóni, því allt innanstokks, sem veðurofsinn og hríðin náðu til er ónýtt eða stórskemmt og ekkert tryggt gegn svona ósköpum. Verst er þó, að húsið sjálft er líklega ónýtt. Sperrur brotnuðu í þakinu, en það sem bjargaði, að það fauk ekki af var, að stórar dyr á geymsluhlutanum að sunnanverðu opnuðust, en hurðirnar splundruðust og fékk stormurinn þar útrás. Mávavatnshjónin eru húsnæðislaus, heimili þeirra er gerónýtt og þurfa þau á hjálp að halda. Það var raunar mesta mildi, að þau skyldu komast heim að Reykhólum nóttina, sem þau urðu að flýja úr húsinu, en veðurofsinn var þá svo ægilegur, að illstætt var úti, og stór hætta á ferðum af grjóti, sem barst með vindinum, og bárujárnsplötum, sem fuku af nýbyggðu húsi, sem átti að verða mjólkurbúð. Það lánaðist þeim hjónum samt að komast þetta slysalaust. En á sunnudag, þegar bóndinn ætlaði til gegninga í fjárhús, varð hann að snúa aftur og komst enginn til gegninga í fjós eða fjárhús í heilan sólarhring, hvorki frá Reykhólum né Mávavatni. Mun stórviðrið hafa verið ofsalegast á Reykhólum, enda mestar skemmdir þar. Í haust var tekið í notkun nýtt verslunarhús við útibú Kaupfélags Króksfjarðar á Reykhólum. Þar brotnuðu allar rúður, sem voru áveðra, svo og í vörugeymslu, sem var áföst við. Reif veðrið upp dyr, sem eru á vörugeymslunni, og æddi stormurinn þar í gegn, og þeytti öllu lauslegu með sér og eyðilagði og skemmdi hitt, en geymslan og búðin fylltust af snjó, og munu vörur hafa ónýst fyrir tugþúsundir króna. Skemmdir urðu á flestum íbúðarhúsum á Reykhólum, en misjafnlega miklar. Þakplötur fuku af mjólkurbúshúsinu, og af heimavist bannaskólans, og brotnuðu þar rúður. Munu rúður líka hafa brotnað meira eða minna í flestum húsum, en mest þó í húsi Jóns Guðmundssonar, en þar munu ekki aðrar skemmdir hafa orðið. Jeppakerra fauk á hús Aðalsteins Valdimarssonar, sem er nýtt timburhús, og skemmdi það nokkuð. Hafði kerran áður slengst utan í bíl Aðalsteins og dældað hann nokkuð. Nokkrir bílar skemmdust aðrir, en ekki samt stórvægilega, Tveir fuku langar leiðir, en ultu ekki. Á Grund fauk þó jeppabíll og lenti á hliðinni út í skurði, en mun þó ekki mikið skemmdur. Hann var í bílskúr, sem fyrst fauk utan af bílnum og eitthvað út í buskann. Á Höllustöðum, næsta bæ fyrir utan Reykhóla, fauk búvélageymsla utan af bifreið og báti, sem þar var geymt. Fauk fyrst þakið af geymslunni og litlu síðar splundruðust veggirnir og hurfu út í veðrið. Bílinn sakaði lítið sem ekki ekki og bátnum varð bjargað í skjól, en múgavél fauk út í móa og mun eitthvað hafa skemmst, en þó minna en búast hefði mátt við. Alls konar smáskemmdir urðu fleiri, og m.a. sem dæmi um veðurofsann má geta þess, að gaddavírssnúrur eins og kubbuðust sundur, og allt var hér á ferð og flugi. Það rigndi grjóti og snjókögglum, og hafa elstu menn hér aldrei vitað annað eins veður, og ekki haft spurnir af.

FB-Reykjavík, mánudag. Menn létu ekki á sig fá slæma veðurspá um helgina og fóru til þorrablóta víða um land, m.a. í Norðurárdal, en þar var haldið þorrablót að Hreðavatni á laugardagskvöldið. Hófst það á venjulegum tíma, eða um 10 leytið um kvöldið og var þá skaplegt veður. Þegar svo gestir hugsuðu til heimferðar um kl.3 um nóttina mátti heita að stórhríð væri að skella á á norðvestri. - [Leópold veitingamaður segir frá]: Það fóru fyrst fjórir bílar af stað héðan á næstu bæi, tveir þeirra sneru við en þeir áttu ekki nema 3 km, en hinir sem ætluðu að fara allt upp í 5 km festust í snjóskafli og gátu ekki rótað sér þaðan og treystu sér ekki fyrir stórviðri. Þetta er með mestu veðrum, ef ekki það mesta sem hér hefur komið. Á fimmta tímanum fór maður í bíl hérna niður í sveit og ætlaði heim til sín, en bíllinn lenti út af veginum, og festist í skurði, því að það var ekki betur ratljóst en það. — Klukkan um 6 var gerður út leiðangur til þess að grennslast eftir hinum bílunum, og voru þeir þá hér rétt fyrir framan, svo sem tvo og hálfan kílómetra hér frá, og fastir í skafli, og var þeim snúið við. — Segja má, að ekki hafi verið hætt að spila og dansa fyrr en klukkan rétt fyrir átta. Matur og drykkur var hér á borðum allan tímann, og undi fólk hag sínum bærilega, eftir atvikum. En um klukkan átta um morguninn fór stærsti hópurinn af stað heim, en það var fólk frá Borgarnesi, og var það komið heim á tólfta tímanum. — Eins og gefur að skilja var fólk ekki búið undir þessi ósköp. Við reyndum að lána því allan þann fatnað, sem og var dregið fram gamalt og nýtt, og reynt að búa fólkið sem best út. Sem betur fer vax frost lítið, og það var það sem bjargaði þessu. Síðustu mennirnir, sem á blótinu voru, héldu heim eftir hádegið í dag.

Morgunblaðið segir einnig frá snjóflóði á Grund í Reykhólasveit í pistli þ.8.:

Margvíslegar skemmdir urðu heima að Reykhólum, snjóflóð féll á túnið að bænum Grund, og olli miklum skemmdum á því, þar sem stórgrýti fylgdi flóðinu.

Tíminn heldur áfram 8.febrúar:

JA-Hólmavík, miðvikudag. Í óveðrinu aðfaranótt mánudagsins fór einn þriðji hluti bátaflota Strandasýslu í hafið. Í sýslunni hafa verið 11 bátar, en þessa umræddu óveðursnótt sukku tveir bátar í Hólmavíkurhöfn, einn bátur slitnaði upp frá legufærum á Drangsnesi og annar slitnaði upp í Djúpuvík. Hólmavíkurbátarnir voru Víkingur, 10 tonn og Kópur, 9 tonn. Hefur þeim nú verið náð upp, og virðast minna skemmdir en útlit var fyrir, þó er að minnsta kosti rafkerfið ónýtt í þeim báðum. Þegar veður skánaði fóru þeir bátar, sem eftir voru, af stað og drógu bátana tvo á grynningar, en síðan var slökkviliðsdælan á staðnum fengin til þess að dæla úr þeim sjónum, og náðust þeir þannig alveg upp. Um Djúpuvíkurbátinn er það að segja, að hann rak upp á land, og er hann sennilega alveg ónýtur, þar sem hann er mjög mikið brotinn. Báturinn heitir Flugaldan og er 7 tonn. Drangsnesbáturinn heitir Sólrún og er 9 tonn. Sökk hann á miklu dýpi, og er ekkert farið að eiga við hann ennþá.

Á Drangsnesi féllu svo snjóflóð á fjárhús bæði hjá Hauki Torfasyni og Höskuldi Bjarnasyni. Í fjárhúsum Hauks voru 40 kindur, höfðu tvær fundist með lífsmarki, en önnur þeirra var svo illa farin, að nauðsynlegt reyndist að aflífa hana. Von er um, að hin kunni að geta lifað. Í fjárhúsum Höskulds voru 20 kindur, og drápust þær allar. Óhemju mikil snjókoma var í þessu óveðri, og hlóðst svo mikill snjór ofan á útihús Elíasar Jónssonar og Kristjáns Loftssonar á Drangsnesi, að þau sliguðust undan þunganum. Tókst þó að bjarga þeim fénaði, sem í húsunum var, heilum á húfi. Einn maður varð að láta fyrirberast úti undir beru lofti óveðursnóttina. Það var Jóhann Níelsson frá Hólmavík. Jóhann á nokkrar kindur í fjárhúsum á eyðibýlinu Kálfanesi, sem er um það bil þriggja kílómetra vegalengd frá Hólmavík. Fer hann á hverjum degi í fjárhúsin, og gerði það að vanda líka á sunnudaginn. Þegar hann lagði af stað heim aftur um 5 leytið, var veður mikið farið að versna. Komst hann að flugvellinum, sem er skammt frá þorpinu, en þá var veðurhæðin orðin svo mikil, að hann varð að skríða meðfram flugvallargirðingunni. Á flugvellinum stendur smáskúr. Komst hann að skúrnum, en gat þó ekki komist inn í hann, þar sem hann var rammbyggilega lokaður. Stóð Jóhann í skjóli við skúrinn alla nóttina, og má teljast furðulegt, að honum skyldi ekki hafa orðið meint af útivistinni. Komst hann heim til sín um níuleytið á mánudagsmorguninn. Jóhann hélt á sér hita um nóttina með því að vera á stöðugu rölti, en húfan, sem hann var með á höfðinu, fauk af honum, og kom það sér illa, því hann var ekki með hettu á úlpu sinni. Þó kól hann ekki, sem betur fór. Símalínur slitnuðu víða í sýslunni, og komst Hólmavík ekki í símasamband víð umheiminn fyrr en síðdegis í dag.

Tíminn segir af Heiðrúnu 9.febrúar:

EJ-Reykjavík, fimmtudag. Heiðrún II. frá Bolungarvík er nú talin af. Með skipinu fórust sex menn. Þeir eru allir frá Bolungarvík. Nú er talið víst, að Heiðrún II. hafi farist á Ísafjarðardjúpi að faranótt mánudagsins 5. febrúar. Fór skipið frá Bolungarvík fyrir hádegi á sunnudaginn og ætlaði til Ísafjarðar í örugga höfn vegna óveðursins. Klukkan eitt eftir miðnætti á mánudagsnóttina hafði varðskipið Óðinn samband við skipið, sem þá andæfði 1,2 sjómílur undan Bjarnarnúpi. Var þetta hið síðasta, er til skipsins fréttist. Mikil leit hefur verið gerð að Heiðrúnu. en án árangurs. Eigandi skipsins var Einar Guðfinnsson í Bolungarvík Það var smíðað á Akranesi 1963 og gert út þar til fyrir tveimur árum frá Sandgerði undir nafninu Páll Pálsson GK 360. Var þetta eikarskip, 154 lestir að stærð.

Tíminn segir meir frá Reykhólum 13.febrúar:

Í fárviðrinu, sem geisaði á Vestfjörðum um fyrri helgi stórskemmdist nýja kirkjan á Reykhólum. Allar rúður á norðurhlið kirkjunnar brotnuðu í veðurofsanum og fennti þá óhindrað inn og var allt á kafi í snjó þegar að var komið á mánudag. Stormurinn æddi um kirkjuna og færði snjóinn í skafla og braut upp vandaðar hurðir fram í anddyrið og eru þær ónýtar. Sterkleg hurð fyrir útidyrum varð næst að láta undan og splundraði rokið henni einnig og hafði þá óveðrið brotið sér leið inn um gluggana og út um aðaldyrnar og lék sér að vild í helgidóminum. — Ekki var viðlit að gera neitt til varnar eða bjargar, því engum var stætt úti og man enginn hér um slóðir eftir að svo vont veður hafi áður komið hér á Reykhólum. Það var laust fyrir miðnætti aðfaranótt sunnudags að veðrið skella á og stóð látlaust þangað til á mánudagsmorgun. Boðuð hafði verið guðsþjónusta á sunnudag og aðalsafnaðarfundur, en þá var engum manni úti stætt, enda kirkjan þá útleikin orðin, eins og ofan er sagt. Nýja kirkjan á Reykhólum var vígð haustið 1963 og því aðeins 4 ára gömul. Vantaði raunar nokkuð á að hún væri fullgerð eins og hún á endanlega að verða, t.d. voru aðeins bráðabirgðasæti í henni, lausir stólar.

Nú fóru tvær grunnar lægðir yfir landið. Fylgdu hitasveiflur og stormur var á nokkrum stöðvum og ísing á miðum í jökulkaldri norðanáttinni í kjölfar lægðanna. Tíminn segir af óhöppum og sjóslysi í pistli þann 14.:

OÓ-Reykjavík, þriðjudag [13.]. Fjögurra hreyfla, bandarísk flugvél rann stjórnlítil eftir glerhálli flugbraut á Reykjavíkurflugvelli í kvöld, og lenti út í Fossvogi, en þar endar flugbrautin. Við brautarendann er hár bakki og rann flugvélin á hlið út af honum. Annar vængurinn er á kafi í sjó og hluti af stjórnklefanum þegar vélin stöðvaðist. Sjö manna áhöfn var í flugvélinni, sem er af gerðinni DC-4, enginn þeirra slasaðist alvarlega, en einn flugmannanna var fluttur á Slysavarðstofu og síðan á Borgarsjúkrahúsið, en er ekki mikið meiddur. Flugvélin hefur verið hér að mælingum á siglingatækjum á flugvöllum. Í henni er mikið af mjög verðmætum tækjum til slíkra mælinga.

SE-Þingeyri, EJ-OÓ-Reykjavík, þriðjudag [13.]. Ofsaveður að norðaustan skall á út af Vestfjörðum í dag. Stormurinn reið mjög snögglega yfir um kl.16 og varð á svipstundu 8 til 9 vindstig og fylgdi hríð og frostharka. Margir bátar voru á sjó og komust sumir við illan leik til lands. Á miðnætti hafði einn bátanna ekki komið fram. Er það Trausti frá Súðavík, 36 lestir að stærð. Síðast heyrðist til hans kl. 16:30, en þá hafði skipstjórinn samband við Guðnýju frá ísafirði. Var hún að fylgja öðrum bát til lands. Þegar síðast heyrðist til Trausta var hann 27 mílur út af Galtasvita og 30,5 mílur út af Rit. Var þá ekki búið að draga allar línurnar, en báturinn var lagður af stað til lands, vegna veðurofsans. Um kl.20 dró niður i veðrinu og fór að birta til. Kl.23 var komið sæmilegt veður, en sjór var þungur. Stærri bátar á Vestfjörðum voru þá lagðir af stað til að leita að Trausta.

Það voru aðallega þrír bátar, sem lentu í erfiðleikum í morgun og dag vegna veðursins. Fjölnir frá Þingeyri missti stýrið í morgun í veðurofsanum. Varðskip var á næsta leiti, og kom bátnum fljótlega til aðstoðar. Síðdegis í dag var varðskipið á leið til Ísafjarðar með bátinn í eftirdragi. Var búist við þeim til Ísafjarðar í kvöld. Báturinn Dan frá Ísafirði lenti í erfiðleikum í morgun. Sjór kom í bátinn og skemmdi m.a. gír hans. Þar af leiðandi getur báturinn einungis farið mjög hægt, og verður því nokkuð lengi til hafnar. Í dag var hann á leið til Ísafjarðar, og var bátur frá Ísafirði í fylgd með honum. Hafði allt gengið áfallalaust er síðast fréttist. Þá hefur Þorgrímur frá Þingeyri misst línu, og átti í erfiðleikum með að finna hana. Ekki hafði frést af fleiri bátum í erfiðleikum í dag, en sjómenn höfðu ekki búist við þessum snöggu veðraskiptum og því ekki við þeim búnir.

NH-Hofsósi, þriðjudag Það óhapp vildi til á bænum Bæ á Höfðaströnd að þar drukknuðu 18 kindur í fjárhúsi aðfaranótt sunnudagsins [11.]. Þegar bóndinn á Bæ kom í fjárhúsið á sunnudagsmorgun blasti við honum óskemmtileg sjón. Vatnsleiðsla hafði bilað í húsinu, þ.e.a.s. krani hafði farið úr sambandi í einni krónni af fjórum, og hafði hún fyllst af vatni með þeim afleiðingum að 18 kindur bóndans, eða allar þær kindur, sem í þessari kró voru, drukknuðu. Bóndinn á Bæ. Haukur Björnsson, hafði farið í húsin á laugardagseftirmiðdag, og var þá allt þar með felldu. Leið svo fram á næsta dag, og veit enginn hvenær leiðslan bilaði, en garðinn milli króna í húsinu var svo þéttur, að ekkert vatn seytlaði þar í gegn og náði vatnið nær því upp fyrir klofhá stígvél, þegar í húsið var komið um morguninn. Mikil ótíð hefur verið hér að undanförnu, en linaði rétt á fyrir helgina. Greip fólk þá tækifærið og efndi til þorrablóta, fyrst á Ketilási í Fljótunum á föstudagskvöldið, og síðan á Hofsósi á laugardagskvöld. Fór fólk til blótsins í góðu veðri á föstudagskvöld, en svo renndi um nóttina, og komust sumir blótsgestir ekki heim fyrr en eftir hádegi á laugardaginn. Hafði þá sumt gestanna verið 10 sinnum lengur á leiðinni heim, en eðlilegt mátti teljast. Veðrið var aftur gott á laugardagskvöld, en um það leyti sem af blótinu, skall hann á aftur með iðulausri stórhríð. 

Tíminn segir frá leitinni að Trausta í pistli 17.febrúar:

EJ-Reykjavík, föstudag. Svo umfangsmikil leit hefur nú verið gerð að Trausta frá Súðavík, en engin von er talin á, að skipverjar séu á lífi. Var leit því hætt í gærkvöldi. Með bátnum fórust 4 menn.

Tíminn segir 24.febrúar frá áfreðum sem tóku fyrir hreindýrabeit eystra:

GÞE-Reykjavík, JK-Egilsstöðum, föstudag. Fimm hreindýr hafa drepist i Skriðdal og fleiri eru orðin svo þreklítil og veikburða, að þau lifa sennilega ekki lengi úr þessu. Jarðlaust er með öllu í dalnum, en hreindýrunum hefur hingað til tekist með herkjum að ná til jarðar, en fylli sína fá þau engan veginn. Blaðið hefur ekki fengið fregnir af hreindýradauða í öðrum byggðum Austurlands, þar sem dýrin hafa haldið sig síðustu mánuðina. En ástandið er slæmt. Þykk svellalög eru yfir öllu, klaki er sums staðar á hálfan metra í jörðu. svo að dýrin eiga mjög örðugt með að kroppa sér fæðu. Eru þau orðin mjög þróttlítil og veikburða og megna vart að hlaupa undan mönnum.

Undir lok mánaðarins gerði mikla hláku og úrhellisrigningu. Vindhraði varð einnig mikill. Mikil leysing varð á freðinni jörð. Margvísleg vandræði hlutust af. Hér fylgir nokkuð löng frásögn blaða af atburðum. Ný landsúrkomumet voru slegin í þessu veðri og mældist sólarhringsúrkoma í fyrsta sinn meiri en 200 mm hér á landi á hefðbundnum úrkomumælisólarhring (mælt kl.9 að morgni frá kl.9 daginn áður). Á Vagnstöðum í Suðursveit mældust 233,9 mm að morgni þ.28. febrúar og stóð sú tala sem landsmet þar til haustið 1979 (núverandi met er frá 2002). Litlu minni úrkoma, 228,4 mm, mældist sama dag í Kvískerjum í Öræfum. Úrkoma var ekki mikil norðanlands í þessu veðri, nánast þurrt mátti heita austan Akureyrar austur á Austfirði. 

Kortið sýnir stöðuna á Norður-Atlantshafi síðdegis 27.febrúar, þegar úrkoman var sem áköfust. Mikill og breiður straumur af mjög hlýju og röku lofti streymdi norður til Íslands. Dæmigerð úrhellisstaða. Ofan á úrkomuna bættist síðan áköf hláka og snjóbráð langt upp á heiðar. 

Tíminn segir fyrst frá úrkomunni í frétt 28.febrúar, fregnir af úrkomumetinu höfðu þá ekki borist, upplýsingar frá veðurfars- og úrkomustöðvum bárust ekki jafnóðum heldur í mánaðarskýrsluformi síðar:

Páll Bergþórsson, veðurfræðingur, sagði Tímanum svo frá í kvöld, að alla síðastliðna nótt hafi vindur og úrkoma farið vaxandi allt fram á morgun. Voru þá um 9 vindstig víðast hvar á landinu og einstöku vindstraumar voru enn harðari. Var rokið 12 vindstig á Hvallátrum, Hornbjargsvita og á Tjörnesi í morgun. Sunnanátt ríkti um allt land og voru hlýindin mikil miðað við ái-stíma. Mestur var hitinn á Siglunesi, 12 stig. í Grímsey, á Raufarhöfn og Galtarvita var 10 stiga hiti í dag. í Reykjavik var 8 stiga hiti og 6 stig á Kirkjubæjarklaustri. Úrkoman síðasta sólarhring var mjög mikil á Suður- og Vesturlandi. Mest mældist úrkoman á Þingvöllum eða 87 millimetrar. Á Hveravöllum 70 mm, Höfn í Hornafirði 61 mm. Á Hæli í Hreppum var úrkoman 57 mm í Reykjavík var 43 mm úrkoma. Á svæðinu frá Akureyri austur um til Dalatanga kom ekki dropi úr lofti síðasta sólarhring. Á mesta úrkomusvæðinu var jörð gaddfreðin og vegna hitans varð mikil hláka. Þar sem úrkoman og hlákan fóru saman, höfðu árnar ekki við að skila vatns magninu fram og því víða mikil flóð. Í nótt og á morgun er spáð enn meiri úrkomu og aukast flóðin að sama skapi. Á morgun má búast við að veður fari kólnandi og má þá vera að dragi úr flóðunum.

Reykjavík, þriðjudag [27.]. Gífurlegir vatnavextir hafa herjað á Suðurlandi í dag og einnig á Vesturlandi. Inni í sjálfri höfuðborginni beljar nú stórfljót til sjávar. Þetta ægifljót er Elliðaárnar, sem yfirleitt láta ekki á sér bæra og eru stígvélatækar mestan tíma ársins. Í dag voru þær á að líta eins og jökulvatn og stóð straumkamburinn víða hátt yfir bakkana. Vatnsmagnið í Elliðaánum og Hólmsá var slíkt, að engar fyrirstöður héldu og allt fór úr skorðum á vatnasvæði þeirra. Hesthús með einum hundrað hestum einangruðust snemma dags, og var ekki hægt að hreyfa þá, eða komast til þeirra þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir. Var einn hesteigandinn nærri drukknaður við tilraun til að komast yfir vatnsflauminn til hestanna, og var hann ekki enn úr allri hættu í nótt, þegar blaðið fór í prentun. Gífurlegt tjón hefur orðið á sumarbústöðum við Elliðavatn og á flóðasvæðunum í kringum Hólmsá og Elliðaárnar. Ógjörningur var að komast að hinum umflotnu bústöðum í dag og urðu flestir sumarbústaðaeigendur á þessu svæði frá að hverfa, enda lítið hægt að gera fyrr en vatnið sjatnar. Brúnum yfir Elliðaárnar var lokað um tíma í gærkvöldi, vegna þess að þær gátu alls ekki talist tryggar yfirferðar. Seinna um kvöldið voru þær opnaðar, en síðan lokað aftur, enda var malbikið farið að brotna upp við eystri enda brúnna. Vatnið jókst mjög með kvöldinu og braut yfir brýrnar eftir að dimmdi. Brýrnar eru því í mikilli hættu, ef ekki fer að draga úr vatnsþunganum. Brýrnar voru opnaðar að nýju um miðnætti. Fjórar aðalvatnsæðarnar til Reykjavíkur voru í yfirvofandi hættu í kvöld. Þrjár þeirra 13—18 tommu víðar liggja undir brúargólfi efri brúarinnar yfir Elliðaárnar, en sú fjórða liggur á ská undir farvegi ánna rétt fyrir ofan brúna. Þessi brú var alveg komin að því að fara í kvöld, en starfsmenn vatnsveitunnar unnu að því að undirbúa neyðarráðstafanir, ef sambandið við Gvendarbrunna rofnaði.

Á Suðurlandi og Vesturlandi hafa vegir lokast. Mikið tjón hefur orðið, þar sem skörð hafa rofnað í vegi. Þá hafa vegir teppst vegna skriðufalla og grjóthruns. Svo var um Krísuvíkurveg, en þar strandaði rútubíll með þrjátíu manns á leið til Selfoss, og var sendur hjálparflokkur frá Selfossi til að bjarga fólkinu og bílnum upp úr svaðinu. Fjögur bæjarhverfi eru nú umflotin vatni og einangruð á Suðurlandi. Er það raunar engin ný bóla, a.m.k. ekki með Kaldaðarnes. En Laxárnar eru nú mjög vatnsmiklar og á vatnasvæðinu í Hreppunum eiga ár eftir að ryðja sig. Ofan á þetta bætist svo, að spáð var rigningu í nótt, og áframhaldandi lægð yfir þeim landshlutum, þar sem hamfarirnar hafa verið mestar. Það er því ekki enn séð fyrir endann á vatnsflóðunum, sem herjuðu á menn og mannvirki í dag.

Umferð yfir Elliðaárbrýrnar lokaðist í kvöld um kl.21 vegna flóðanna, sem sífellt hafa aukist í allan dag. Elliðaárnar eru eins og beljandi stórfljót og hafa flóðin valdið gífurlegum skemmdum á vegum og eignum manna. Vegurinn austur fyrir fjall lokaðist um hádegisbilið í dag. Flæddi þá yfir á Sandskeiði og Hólmsá flæddi yfir bakkana við brúna ofan við Geitháls. Bærinn Gunnarshólmi var umflotinn vatni og fjöldi sumarbústaða ofan við Elliðavatn voru að meira og minna leyti undir vatni. Óttast er að stíflurnar í Elliðaánum bresti þá og þegar og þá má búast við að Elliðaárbrúnum skoli burt, en ofan við stíflurnar er mikill jakaburður. Í dag var sprengd rauf í syðri enda neðri stíflunnar og var vonast til að það mundi minnka vatnsálagið eitthvað. Strax í morgun voru Elliðaárnar farnar að renna yfir vegi sem liggja meðfram þeim, og einnig var vatnsflaumurinn farinn að grafa undan veginum við brýrnar. Þegar leið á daginn var vatnið svo mikið að yfirborðið náði upp að brúargólfunum. Veiðimannaskáli Rafveitunnar var umflotinn vatni og eins stóri borinn, sem unnið var með þar rétt fyrir ofan, á eyrinni sem þar er milli ánna. Elliðavatnið flæddi ómælt yfir efri stífluna og Vatnsendavegur var á kafla alveg horfinn undir strauminn. Gamla brúin, sem þarna er, var komin á kaf í kvöld og vegurinn að henni sundurgrafinn. Sumarbústaðir á þessu svæði eru margir umflotnir vatni. Neðar með ánni var hún farin að grafa undan húsum, sem áður stóðu nokkurn spöl frá bakkanum. Þar voru einnig nokkrir bílar hálfir á kafi. Rúmlega 100 hestar eru lokaðir inni í húsum í svokölluðum „Kardimommubæ", sem er við Elliðaárnar rétt neðan við vatnið. Þarna hafði fjöldi hestaeigenda byggt yfir gripi sína og standa húsin nú umflotin vatni og beljar kolmórauð áin beggja vegna húsanna. Er stórhættulegt að reyna að komast að hestunum, og lá reyndar við slysi í dag er einn hestaeigenda var gripinn af straumnum er hann var á leið að vitja hesta sinna og var honum naumlega bjargað. Nokkrir þeirra manna, sem þarna eiga hesthús fóru þegar snemma í morgun til að bjarga hrossum sínum. Í hádegisútvarpi voru þeir, sem þarna eiga hesta látnir vita að hesthúsin væru umflotin vatni og ættu þeir ekki að draga að koma þeim á þurrt land. Þá mættu nokkrir hestaeigendur til viðbótar og tókst að koma nokkrum hestanna í land. Gekk þó erfiðlega því þeir voru hræddir í straumnum, enda ekki vanir stórflóðum. Dýpið var víða svo mikið að sundríða varð hestunum yfir. Enn eru yfir 100 hestar úti á flóðasvæðinu og verður gerð tilraun til að ná þeim snemma í fyrramálið. Munu þá meðlimir úr slysavarnardeildinni Ingólfur aðstoða við björgunina .Ekki mun vera mikið vatn inni í sjálfum hesthúsunum og hestunum ekki hætta búin, nema að enn hækki mikið i ánum. En þeir eru hræddir og líður skepnunum illa að standa í vatni, og heyra vatnsbeljandann lemjast á húsunum.

Hestaeigendurnir, sem komust til hesta sinna síðari hluta dags fóru yfir á stórum og háhjóluðum bíl. Gáfu þeir hestunum. en treystust ekki til að koma þeim yfir strauminn til baka. Í einni ferðinni festist bíllinn og flæddi vatnið upp í bílinn miðjan. Hœgt var að ná honum á land með aðstoð bíls sem er í eigu Slysavarnarfélagsins. Í þeim bíl voru þeir Hannes Hafstein fulltrúi og Jón Alfreðsson, Voru þeir á ferð austur fyrir fjall í erindum Slysavarnarfélagsins. Ætluðu þeir að sýna þar notkun björgunartækja og kenna björgun úr dauðadái. Við Hólmsá urðu þeir að snúa aftur, þar sem vegurinn þar er ófær. Fóru þeir á þann stað sem hestamenn voru að reyna komast til hesta sinna. Var þá bíllinn fastur úti í straumnum og voru mennirnir sem í honum voru dregnir á línu í land. Um klukkan 16 var einn hesteigenda vaðandi á leið til lands þegar straumurinn hreif hann og færði á kaf. Barst hann á annað hundrað metra áður en tókst að ná honum. Voru þá um 40 manns á bakkanum, og óð einn mannanna í átt til Sveins og tókst eftir að hafa synt og vaðið á eftir honum nokkurn spöl, að ná taki á honum og halda honum upp úr. Annar maður reið á móti þeim og tókst að koma honum á land. Var hann þá rænulaus og mjög þrekaður. Strax og hann kom á land hóf Hannes Hafstein lífgunartilraunir með blástursaðferð. Bráðlega fœrðist líf i manninn og var hann fluttur á Slysavarðstofuna og þaðan á Landakotsspítala.

Allt svæðið frá Lögbergi og Gunnarshólma yfir að Silungapolli og niður undir Elliðavatn er eins og stórt stöðuvatn yfir að líta. Við Hólmsárbrú var lögregluvörður til að snúa bílum á austurleið við. Einn lögreglumanna, sem þar var á vakt í dag sagði blaðamanni Tímans, að þótt undarlegt mætti virðast tækju sumir ökumanna óstinnt upp þau tilmæli lögreglumanna að fara ekki yfir brúna og reyna ekki að aka út á veginn austur af brúnni, sem reyndar sást ekki svo langt sem augað eygði, þar sem hann var allur undir vatni. Í morgun fóru nokkrir stórir bílar þarna um og yfir flóðasvæðið hjá Sandskeiði. Eru nokkrir bílar þar fastir núna, en menn sem í þeim voru eru ekki lengur í hættu. Tveimur mönnum í jeppa tókst i morgun að komast langleiðina að Silungapolli en áður en þeir komust alla leið stöðvaðist jeppinn í vatninu og urðu þeir að vaða fleiri hundruð metra til að komast aftur á þurrt. Guðmundur Jónasson, fjallabílstjóri, var fenginn til að koma bílunum upp á veginn. Tókst Guðmundi og Heiðari bílstjóra hjá honum, að koma bílnum á þurrt og nutu þar kunnáttu sinnar í vatnaferðum. Þeir voru á rússajeppa, sem þeir þyngdu niður svo hann flaut ekki, og síðan vatnsvörðu þeir bílinn vel, og gengu á undan honum í vatninu sem víða var mittisdjúpt. Tókst ferðin vel, og má segja að ferðir margra í þessum miklu flóðum hefðu endað betur, ef réttur búnaður hefði verið notaður, og réttum aðferðum beitt.

Veginum þýðir ekki að loka nema hann sé einnig vaktaður, því menn trúa ekki öðru en þeir komist yfir á bílum sínum. Sagði lögregluþjónninn að nokkrir bílar sætu fastir efra og væri fleiri óðfúsir að gera hið sama og megi tæpast líta af bílstjórunum því þá eiga þeir til að flana út í ófæruna. Í kvöld var settur planki við Hólmsárbrúna og einnig er við hann vörður. Afleggjarinn, sem liggur að Jaðri og Elliðavatni var ófær. rétt við aðalveginn austur. Bæði þar og víð Hólmisárbrú var fjöldi manna sem höfðu áhyggjur af sumarbústöðum sínum, sem eru á flóðasvæðinu. Þar sem allir vegir þarna eru ófærir er erfitt að segja um hve mörg smáhýsi og sumarbústaðir eru í vatni. En séð frá veginum sást að vatnsyfirborðið náði upp á glugga á fjölda sumarbústaða. Þótt skemmdir á eignum séu að mestu ókannaðar er öruggt að óhemju tjón hefur hlotist af völdum flóðanna. Í kvöld eru flóðin á Elliðavatnssvæðinu enn að aukast og ekki útséð enn um hvaða afleiðingar þau kunna að hafa áður en aftur tekur að sjatna. Í Hafnarfirði hefur orðið mikið tjón á götum og húsum vegna vatnsaga. Mikill vöxtur hljóp í Lækinn og flæddi hann yfir bakka sína. Götur í Hafnarfirði eru viða sundurgrafnar og lokaðar fyrir umferð. Vatn flæddi víða inn í kjallara og neðstu hæðir íbúðarhúsa. Krísuvíkurvegur er jeppafær, en ekki er búið að kanna hann nógu vel enn þá. Þó var vitað, að skriða hafði fallið á veginn við Hlíðarvatn og Þingvallavegur er ekki fær vegna snjóa enn þá.

Björn Erlendsson bóndi í Skálholti sagði að mikill vöxtur væri í Brúará og Tungufljóti. Flóð væri hjá Auðsholti, og miklir vatnavextir hjá Laugarás suður af Skálholti, en þar væri stífla í ánni. — Það er farið að flæða yfir veginn hér fyrir neðan Skálholt, þar er hnédjúpt vatn á veginum og er það svipað og þegar mest var flóðið í fyrra. Mér virðist líka, að þetta fari vaxandi, og rigningin er enn þá óskapleg, og hitinn hjálpar til. Mjög slæmt ástand var í dag við Laxárbrúna þar komst enginn yfir í dag að því mér skilst. Fyrir neðan Skálholt er einnig flóð. Björn sagði, að í dag hefði flætt fyrir Skálholtstungu, en þar rennur Brúará í Hvítá, og Tungufljót rennur í Hvítá á þeim slóðum einnig, en hinum megin við tunguna. Litla-Laxá, sem rennur í Tungufljót skammt fyrir neðan Auðsholt, sem er nokkru fyrir ofan Skálholt en hinum megin við Tungufljótið, flæddi yfir bakka sína í dag, og muna menn ekki annað eins flóð í henni. Einn bær í Grafarhverfi, Garður, var algjörlega umflotinn. Þá er Reykjanes í Grímsholtinu umflotið vegna flóða úr Brúará. Fólk á þessum bæjum er þó ekki talið í neinni hættu vegna flóðanna.

Skúli Gunnlaugsson á Miðfelli í Hrunamannahreppi sagði, að segja mætti að lokaðir væru allir vegir í hreppinn. — Stóra-Laxá er geysilega vatnsmikil núna, og flæðir yfir veginn á stóru svæði. Í morgun hjálpaði „trukkur" mjólkurbílnum yfir flóðasvæðið, en þeir urðu fastir við Sóleyjarbakka, á Auðsholtsveginum, sem er afleggjari frá aðalveginum rétt við brúna á Stóru-Laxá. Flæðir yfir stóran hluta þess vegar hjá Birtingaholti. Þrír mjólkurbílar komust þarna yfir upp að Brúarhlöðum, þótt vegurinn þangað hafi verið mjög vondur. Er búist við að þeir komi til Selfoss í kvöld, en þeir voru langt fram eftir degi að komast þennan stutta kafla. — Er vegurinn ófær núna? — Já, hann er gjörsamlega lokaður. Nokkrir bílar eru stöðvaðir beggja vegna við flóðasvæðið. Voru það bændur á nágrannabæjum hér, er urðu að stansa þarna, en þeim var hjálpað yfir svo þeir gátu farið heim til sín í dag. Ísinn á Stóru-Laxá hefur nokkuð sprungið og jakar farið upp á veginn, en reynt hefur verið að koma þeim út fyrir vegkantinn jafnóðum. Það var þó óframkvæmanlegt, þegar flóðið jókst í dag.

Ágúst Sveinsson, símstöðvarstjóri í Ásum, Gnúpverjahreppi sagði í viðtali við blaðið í dag, að lítið hefði orðið um vegaskemmdir í hreppnum. Aftur á móti hefði Þjórsárdalsvegurinn grafist í sundur í nótt. — Ástandið á veginum var þannig í morgun, að bílar komust aðeins að Gaukshöfða. Í dag tókst aftur á móti að gera við veginn, og er vegurinn því opinn sem stendur. Aðrar vegaskemmdir í hreppnum munu vera lítilsháttar. Ágúst sagði, að vatnavextir á þessu svæði væru einir þeir mestu er þeir myndu eftir þar um slóðir.

Á Suðurlandinu urðu mestar vegaskemmdir á Rangárvöllum. Blaðið hafði í kvöld samband við Eystein Einarsson, vegavinnuverkstjóra hjá Markarfljótsbrú, og sagði hann frá vegaskemmdum. Sagði hann, að segja mætti að allt væri undir vatni á Rangárvöllum. Hjá Varmadal væri t.d. vatnsflaumur á veginum á um 16 metra kafla. Vegurinn fyrir austan Hvolsvöll væri að heita ófær. Og í Landeyjum væni allt undir vatni. Markarfljót væri enn í stórvexti, en enginn jakaburður í því enn þá að minnsta kosti. Þá væri Fljótshlíðarvegurinn slæmur vegna flóðanna. Eysteinn sagði, að þótt sumir bílstjórar hefðu átt í erfiðleikum, þá hefðu engir lent í mannraunum. Hann sagðist vonast til þess, að eitthvað myndi þorna í nótt, svo að hægt vœri að hefja viðgerðir. Það væri ekki hægt meðan úrkoman og hlákan héldi áfram.

Í nágrenni Hvolsvallar eru einnig miklar skemmdir, og bærinn sjálfur á floti, ef svo má að orði komast. — Hér eru vegir orðnir mjög slæmir, — sagði Erlingur Ólafsson, verslunarstjóri á Hvolsvelli, í viðtali við blaðið í kvöld. — Það fór að bera á því strax á sunnudagskvöld. — Hvar eru skemmdirnar mestar? — Af stöðum hér í nágrenninu er fyrst að nefna Garðsvikalæk við Hvolsvöll. Þar nennur yfir veginn, og hefur gert svo frá því um hádegi í gær. Þegar slíkt flóð kemur í lækinn, reynist brúin ekki nógu breið og rennur vatnið fram hjá henni Þetta kemur fyrir einu sinni eða tvisvar á ári, en ég man ekki eftir því, að flóð hafi verið í læknum svona lengi fyrr. Erlingur sagði mikið óveður á Hvolsvelli í kvöld. — „Og hér er bókstaflega allt á floti. Unglingarnir nota hér uppblásnar bílslöngur til að sigla á á pollum í þorpinu, og sýnir það glögglega hvernig ástandið er. Mun þetta vera með almestu leysingum, sem hér gerast". Ekki munu hafa orðið nein slys í sambandi við ófærðina. Aftur á móti lenti flutningabifreið frá Kaupfélaginu á Hvolsvelli í miklum erfiðleikum í Kömbunum í dag. Bílstjórinn stöðvaði bifreiðina þar til að setja keðjur á hjólin. Á meðan fór annar bíll fram úr honum, og komst nokkra metra fram fyrir hann, en kom síðan á fullri ferð aftur á bak og stórskemmdi bílinn. Varð að sækja hann á dráttarbil, en þeir voru ókomnir snemma í kvöld.

Sandaþorpi, þriðjudag. Tíminn átti tal við lögregluþjóninn í Sandaþorpi síðdegis í dag. Sagði hann, að færð væri sæmileg í Hvalfirði en að vísu mikil bleytuleðja á vegum. Fyrir neðan herstöð Bandaríkjamanna flæddi nokkuð yfir veginn í dag en ekki urðu skemmdir að ráði. Stórir steinar hrundu á þjóðveginn undir Múlafjalli skammt frá Brynjudalsá í nótt en vegurinn var heflaður í dag. Veður er nú sæmilegt í Hvalfirði.

OG-Fornahvammi, þriðjudag. — Hér hefur verið gífurlega mikil leysing og úrkoma í nótt og í morgun. Snjór er afar mikill hér í nágrenninu. Vegir eru nú orðnir illfærir. Þó hafa nokkrir bílar komið að norðan, og var ofboðsleg hálka á Holtavörðuheiði. Engir bílar hafa komist alla leið hingað að sunnan. Bjarnardalsá flæðir með miklum jakaburði yfir þjóðveginn skammt neðan við Dalsmynni. Þar sneri Norðurleiðarbílinn við í dag en bifreiðarstjóri með bíl frá Guðmundi Jónassyni braust yfir heilu og höldnu. Allmargir bílar eru tepptir beggja vegna við þessa hindrun. Mjólkurbíll fór þarna um í morgun milli kl. 9 og 10, en þegar hann var á leið niður úr aftur um ellefu leytið var orðið ófært. Þá er Norðurá í þann veg að fara yfir veginn þarna á svipuðum slóðum. Færðin er sem sagt afleit hér og miklar leysingar og má búast við að eigi eftir að versna. Ég hef staðið í vatnsaustri í allan dag, en leysingarvatn flýtur hér bæði inn í kjallara íbúðarhússins og inn í fjárhúsin og höfum við ekki við að ausa. Í Fornahvammi er annars margt um manninn um þessar mundir og glatt á hjalla, en nú er hér skíðaskóli á vegum skólanna í héraðinu.

Þá átti Tíminn tal við Konráð Andrésson hjá Bifreiðastöð Kaupfélags Borgfirðinga um kl.3:30 í dag. Sagði hann að fimm mjólkurbílar hefðu farið upp í sveitirnar snemma í morgun og væri aðeins einn þeirra kominn aftur, sá sem farið hefði um Hvítársíðu og Þverárhlíð. Bjóst hann við að minnsta kosti tveir bílanna kæmust ekki aftur til Borgarness í dag. Hvítá í Borgarfirði flæðir yfir veginn beggja vegna við brúna hjá Hvítárvöllum og Ferjukoti. Stórir bílar hafa þó komist þarna yfir í dag, og komust tveir mjólkurbílar á leið í Borgarnes yfir brúna ásamt fleiri bílum nú um fimmleytið í dag. en margir hafa einnig snúið frá. Um kl.5 var vatnið farið að ná upp á miðjar vélar á stórum bílum, en að sjálfsögðu leggja menn ekki í að reyna að komast yfir á öðrum farartækjum. Flóðið þarna hefur farið sífellt vaxandi í dag, og er búist við að verði ófært yfir brúna alveg á næstunni, en stórstreymt er kl. 6—7 og þá eykst enn í ánni. Þá flæðir Grímsá yfir veginn hjá Hólmavaði skammt fyrir neðan Hest í Andakílshreppi. Mikill veðurhamur hefur verið þar í nótt og dag, en veðrið var að ganga niður síðast þegar til fréttist. Bóndinn á Hesti ætlaði að fara þarna yfir í dag en varð frá að hverfa. Mikill klakaburður er í ánni og bjóst hann ekki við að fært yrði um veginn á þessum kafla fyrr en vegurinn yrði ruddur. Þá flæðir Tunguá yfir þjóðveginn skammt frá Hóli í Lundareykjadal og er alls ófært innar í dalinn. Einnig er vegurinn um Hálsasveit tepptur skammt frá Refsstöðum. Þar var ræsi í veginum, sem bilaði reyndar fyrr í vetur og gert var við nú í janúar. en hefur nú alveg brostið, og er stórt skarð í veginn. Þó er hægt að komast þarna leiðar sinnar með því að fara út fyrir veginn.

Í dag flæddi vatn yfir veginn rétt við Fiskilæk í Leirársveit. Þarna er tjörn rétt fyrir ofan veginn og hafði hún vaxið svo í leysingunum að flóð varð af. Vegurinn varð fljótlega aftur fær á þessu svæði.

Síðar í dag hafði vegurinn í Norðurárdal lokast á öðrum stað við Torfholt rétt neðan við bæinn Hvamm. Ein bifreið var lokuð inni á veginum milli Torfholts og Bjarnardalsár og mun bílstjórinn, sem er frá Skagaströnd, hafa haldið heim að Dýrastöðum eða Hreimsstöðum. Fólk það sem teppt var neðan við Bjarnadalsá mun hafa haldið í Borgarnes. Og er blaðið átti tal við Gunnar Guðmundsson í Fornahvammi í kvöld bjóst hann við að þeir sem kæmu að norðan mundu láta staðar numið hjá sér í kvöld. Einnig lenti bifreið frá kaupfélaginu á Blönduósi útaf veginum á ræsi skammt frá Hvammi er bifreiðastjórinn var að snúa aftur við norður.

Laxá flæðir yfir veginn við brúna rétt við bæinn Stóru-Þúfu á Snæfellsnesi. Jakaburður er ekki í ánni, en þykkur ís er á henni, og má búast við að verði fært um brúna ef áin sprengir af sér. Þrátt fyrir flóðið hefur verið fært um brúna í dag stórum bílum og jeppum. Áætlunarbíllinn að sunnan fór hér um í dag allmiklu á eftir áætlun og komst alla leið til Stykkishólms en var helmingi lengur héðan til Stykkishólms en venjulega.

Þá átti Tíminn tal.við Hjörleif Sigurðsson vegaverkstjóra í Hrísdal á Snæfellsnesi. Sagði hann að tvær ár flytu yfir veginn auk Laxár. Bláfeldará og Vatnsdalsá í Staðarsveit, en þó væri fært þarna um á stórum bílum. Sæmilega fært er yfir Fróðárheiði. Miklar vegaskemmdir hafa orðið í Ólafsvíkurenni bæði af völdum skriðufalla og einnig hefur hrunið úr vegarbrúninni. Þá eru tálmanir á veginum fyrir Búlandshöfða af völdum klakahruns. Fært er milli Grundarfjarðar og Ólafsvíkur. Búast má við vaxandi ófærð á Snæfellsnesi ef heldur áfram að rigna.

Ólafsvík: Hér hefur verið óveður eins og víða annars staðar á landinu í nótt og dag, en nú er veðrinu heldur að slota og er búist við að bátar fari út í kvöld. Úrkoman hefur verið geysimikil, og er lækurinn, sem rennur eftir gilinu hér í miðju þorpinu eins og hafsjór yfir að líta. Einhver brögð hafa verið að því að leysingarvatn rynni inn í hús, en þau spjöll munu ekki vera ýkja alvarlegs eðlis. Færð er mjög slæm nú þegar hér innan þorpsins, og má búast við að svo sé einnig í nágrenninu en lítið er vitað um vega skemmdir ennþá.

Í Dölum hafa orðið töluverðar skemmdir. Skógarstrandarvegur er lokaður vegna vatnavaxta í Hörðudal og Vesturlandsvegur lá undir skemmdum í Miðdölum vegna vatns.

SJ—Patreksfirði, þriðjudag. Í nótt var hér mikið stórviðri og rigning, Mikið af snjó hefur tekið upp og hefur víða runnið úr vegum, en ekki er vitað um alvarleg spjöll enn sem komið er. Allir bátar voru í höfn í nótt og ekki hafa orðið nein tjón hér í bænum, utan runnið hefur leysingavatn inn í kjallara á nýju húsi hér. Annars er komið besta veður núna í dag.

SE—Þingeyri, þriðjudag. Í nótt og dag hafa verið hérna mjög miklir vatnavextir, en þó hafa ekki orðið neinar stórfelldar skemmdir, svo ég viti til, en vatn hefur þó runnið yfir vegi allvíða og valdið nokkrum sköðum, en þó er fært á alla næstu bæi, en ófært er hins vegar fyrir Dýrafjörð. Byrjað var að renna vatn yfir flugvöllinn, en því vatnsrennsli var bægt frá, áður en af því hlutust nokkrar skemmdir.

KRJÚL—Bolungarvík, þriðjudag. Úrkoma var geysileg hér í nótt og fram eftir degi i dag. Veðurofsi var mikill og fauk hluti af húsþaki hér í þorpinu í morgun, og voru plöturnar fjúkandi um efri hluta þorpsins. Lenti m.a. ein þeirra á eldhúsglugga í húsi einu, en skemmdi hann, en ekki urðu menn fyrir slysum af þessum sökum. Vatnavextir hafa verið gífurlegir, og klaki er mikill í jörðu, og hefur yfirborðsvatn leitað að húsum. Hefur sums staðar orðið að dæla vatninu upp úr kyndiklefum og kjöllurum, en annars staðar hafa menn reynt að höggva vatninu rásir frá húsunum. Yngri börnum var ráðlagt að mæta ekki í skóla eftir hádegi í dag vegna veðurofsans.

GS—Ísafirði, þriðjudag. Í nótt var hér aftakaúrkoma og hvassviðri, og hefur geysimikið leyst af snjó. Vegir hafa spillst mikið, en ekki er vitað um alvarlegar skemmdir ennþá. Í rokinu fauk þak i heilu lagi af fjósi á Kirkjubó1i í Skutulsfirði. Snjóskriður féllu nýlega á Óshlíðarveg og var mokað af honum í gær. Allir bátar frá Ísafirði voru í höfn í nótt.

GÓ—Sauðárkróki, þriðjudag. Í dag var stór vöruflutningabifreið á leið um Vatnsskarð í Skagafirði, en fauk út af veginum í hálku og ofsastormi. Svo lánlega vildi til að bifreiðin valt ekki en lenti á hjólunum utan við veginn. Fljótlega kom veghefill frá Vegagerð Skagafjarðar á vettvang og dró bílinn upp á veginn og komst hann leiðar sinnar. Flutninga bifreiðin var á leið frá Reykjavík með tómar ölflöskur.

FB—Reykjavík, þriðjudag. Veður var ekki sem verst á Norðurlandi í nótt og dag, og þaðan hafa engar fréttir borist af skemmdum. Á Akureyri var mikið hvassviðri, og skóf eftir pollinum. Allur ís brotnaði upp af honum og rak ísinn síðan út fjörðinn. Ekki hafði frést um vegaskemmdir í nánd við Akureyri, en vegir voru víðast hvar en undir snjó. Ræsi voru farin að stíflast vegna leysinganna, og hætta á, að renna tæki úr vegum strax og snjóinn hefur leyst. Fært var frá Akureyri til Húsavíkur og einnig var Öxnadalsheiði fær.

Á Siglufirði var mjög hvasst í dag og illstætt í byljunum, en ekki hafði orðið neinn skaði í veðrinu. Hlýtt var og mikil hláka og snjór minnkaði ört. Það stendur til að opna veginn fyrir Strákaá fimmtudag, og í morgun var eitthvað byrjað að moka í kringum Haganesvík, og var fært út að Ketilási. Drangur, sem kemur venjulega um klukkan 3 frá Akureyri til Siglufjarðar, hafði tafist á leiðinni út Eyjafjörð í dag vegna veðurofsans, og var reiknað með, að hann yrði að minnsta kosti klukkutíma seinna á ferð en venjulega.

Í Austur-Skaftafellssýslu hefur verið mikil rigning í dag, og urðu skemmdir í Nesjum og á Lónsheiði. Í vestursýslunni hafa verið miklir vatnavextir og gróf undan ræsi á Mýrdalssandi vestan Hafurseyjar og er hann ófær í bili.

EJ-Reykjavík, þriðjudagur. Rigningarnar miklu og hlákan leiddu strax til mikilla vatnavaxta í Ölfusá. Kaldaðarnes í Ölfusi, sunnan Ölfusár, umkringdist af vatni enn einu sinni, og stórt svæði þar í kring. „Hér er allt á kafi í vatni“ sagði Eyþór Einarsson bóndi á Kaldaðarnesi, í viðtali við Tímann í dag. — Þetta er eins og að horfa yfir Faxaflóa!. Minni flóð voru vestan Ölfusár, að því er Gísli Hannesson bóndi í Auðsholti í Ölfusi tjáði blaðinu síðdegis í dag. Eyþór á Kaldaðarnesi hefur verið umkringdur vatni og ís allt frá því miklu flóðin gerðu snemma í vetur. Blaðið náði tali af honum í dag. — Þú ert einangraður einu sinni ennþá, Eyþór? — Já, já. Þetta fór alveg yfirum í gærkvöldi. Nokkur rigning var í gær, en þó einkum hláka. Og þetta mátti engu muna. Áin er búin að vera hérna uppi síðan 4. desember, en góður ís var komin á vatnið, og við gátum því farið hér yfir á hvaða bíl sem var. En svo fór þetta allt í kaf núna, og sums staðar hefur ísinn lyfst upp. — Hvað hefur áin hækkað mikið núna? — Hún er búin að hækka um einn metra eða svo. Ég var einmitt að athuga þetta rétt áðan. Ísinn hefur lyfst upp með öllu saman, og áin er farin að fljóta yfir varnargarðana, sem eru hérna meðfram túninu. Og þeir eru háir. — En ísinn? — Hann er enn þá ein hella, og óhreyfður að öðru leyti. — Og býstu við því svartara? — Já, mikið er eftir enn, því að ókomin er jakaskriðan úr uppánum. Stóra-Laxá er farin að ryðja sig, og stíflaðist við Laxárbrú. Og þá kemur hún niðurúr, og það verður mikill djöfulgangur, þegar hún kemur hingað niðureftir. Og eins úr Hvítá, Tungufljóti, Brúará og öllu þessu vatnasvæði. Og svo fer þetta allt eins og í trekt hér fyrir neðan Selfoss. Það er ómögulegt að segja, hvernig þetta verkar hér, en þetta á eftir að versna. Svo mikið er víst. — Er þetta verra en oftast áður? — Ég hef aldrei séð hana hærri en þetta. Þetta er bara allt einn fjörður hérna, utan frá Vindheimum og austur fyrir Kaldaðarnes. Þetta er eins og Faxaflói. En þú kemst hvergi? — Nei, ég kemst ekkert núna. Og kemst örugglega ekki á morgun. En ég kom mjólkinni frá mér eftir hádegið í gær. Það var ekki fyrr en eftir kaffi síðdegis að þetta lokaðist Þetta hækkaði svo ört. — En þú tekur þessu létt? — Já, ég læt bara hverjum degi nægja sína þjáningu, eins og í Biblíunni stendur, sagði Eyþór og hló við. Auðsholt er á vesturbakka Ölfusár, svo til andspænis Kaldaðarnesi.

Blaðið náði í dag tali af Gísla Hannessyni í Auðsholti, og spurði hann um vatnavextina. — Ölfusá rennur hér dálítið upp á milli bæjanna, eins og hún gerði í haust. Vatnsflaumur Ölfusár er t.d. það mikill, að Bakkarholtsáin, sem rennur hér niður í Ölfusá, kemst ekki fram, heldur rennur hún þvert yfir veginn hér fyrir norðan bæinn. Gísli sagði, að ekki hefði vaxið jafn mikið í ánni nú og og í flóðunum fyrr í vetur. Aftur á móti ætti hún eftir að vaxa mikið, svo ekki væri gott að spá um, hver þróunin yrði. — Ég get ekki sagt til um það, hversu mikið vatnsborðið hefur hækkað, en áin er farin að flæða upp á bakkana fyrir utan bæinn hjá mér. Íshellan liggur svo þungt á vatninu, og þrýstir því upp. — Ísinn er enn þá ein hella. Steindór á Egilsstöðum ók t.d. í dag hingað, og var mikið vatn ofan á ísnum milli bæjanna. Aftur á móti mun það hafa mikil áhrif á ísinn, ef hlákan heldur áfram. Vöxturinn í Ölfusá á þessum slóðum kom ekki fram fyrr en í dag. Aftur á móti kom vöxtur í fjallalækina, er renna á þessu svæði niður í Ölfusár, strax í gær, og flæddu þeir yfir vegina þá strax.

Gríðarlegur vöxtur hljóp síðan í Ölfusá. Tíminn lýsir því vel, fyrst 29.febrúar:

EJ-Reykjavík, miðvikudag. Fólk var yfirleitt í fasta svefni um fjögur leytið í nótt, þegar ofboðsleg flóðbylgja vatns og stórra ísjaka kom niður Ölfusá og flaut hátt í fimm metra ofar venjulegu yfirborði árinnar. Vatns- og jakabylgjan þaut yfir hluta Selfossbæjar, einkum þó göturnar Selfossveg, Þóristún og Smáratún vestan Ölfusárbrúar og fyllti kjallara og neðstu hæðir húsa vatni, en götur jakahrönnum. Náði flóðbylgjan um 50—200 metra inn í þorpið frá bökkum árinnar. Á um hálfri klukkustund var mesta flóðið búið, en eftir voru kjallarar fullir af vatni, götur þaktar ísjökum og bifreiðar fastar í jakaburðinum. Fólk flúði úr húsunum, sumt út um gluggana, og tjón í íbúðum, verslunum og á hinu stóra verkstæði Kaupfélags Árnesinga, er gífurlegt. Nokkuð dró úr flóðinu í morgun, en eftir hádegið myndaðist stífla neðan við Ölfusárbrúna á móts við Selfossbæina, og um fimmleytið í dag kom önnur flóðbylgja svipuð hinni fyrri, og fór hún yfir sömu götur Selfoss með jakaburði og vatnsflaumi. Áin ruddi sig á rúmum hálftíma en ný stífla myndaðist nokkru neðar í ánni en áður, eða á móts við Sandvíkurbæina, og var fólkið því við nýrri flóðbylgju búið. Óx í ánni í allt kvöld, og um ellefu leytið var vatnsmagnið orðið svipað og um fimmleytið í dag og fjögur leytið síðastliðna nótt. Var flóð á sömu stöðum og áður, og eins var mikið farið að flæða við Grænuvelli.

Fólk hafði flúið úr íbúðum við Selfossveg, Þóristún og Smáratún. Það bætti á vandræðin í kvöld, að vatnsleiðslan til bæjarins fór í sundur undir Ölfusárbrú. Er bærinn því neysluvatnslaus. Þá var rafmagnið tekið af þeim húsum, er verst urðu úti í flóðunum, þ.e. við Selfossveg og Þóristún. Þótti of mikil áhætta að hafa rafmagn í þessum húsum við núverandi ástand. Símasamband var orðið mjög slæmt.

Mikil óvissa ríkti á Selfossi um ellefuleytið. Gat hvoru tveggja gerst, að Ölfusá myndi ryðja sig enn einu sinni og vatnsmagnið minnka nokkuð, eða hitt að flóðið myndi stöðugt aukast. Hverfin næst ánni hafa verið undir vatni að meira eða minna leyti í allan dag, en um ellefu leytið var flóðið orðið jafn mikið og það var mest áður. Mun það þá hafa náð um 200 metra frá árbakkanum þar sem mest var. Tómas Jónsson, lögregluvarðstjóri á Selfossi, tjáði blaðinu í dag, að þegar í gær hafi verið hátt í Ölfusá, en þó ekkert geysilegt vatnsmagn. Hafi menn óttast í gærkvöldi, að verulega myndi hækka í ánni, þótt enginn hafi séð fyrir þessi ósköp. Tómas fór fram hjá Ölfusárbrú um áttaleytið í gærkvöðli, og aftur um miðnætti, og var svipað í henni í bæði skiptin. Einn íbúi við Selfossveg fór fram hjá brúnni um kl.3:40 síðastliðna nótt, og var áin þá svipuð og um daginn.

Um fjögurleytið í nótt kom síðan flóðbylgjan, eða aðeins tuttugu mínútum síðar. Það, hversu snögglega jókst vatnsmagnið í ánni, þykir benda til þess að jakastífla hafi brostið í henni fyrir ofan Selfoss, og flóðbylgjan þar með komið svo skyndilega sem raun bar vitni. Vatnið og ísjakarnir fóru yfir svæðið meðfram ánni bæði fyrir austan og vestan Ölfusárbrú. Fyrir ofan brúnna náði vatnið upp að Austurvegi. Vatn flóði inn í verkstæði Kaupfélags Árnesinga. Einnig flæddi inn í kjallara alimiklu austar, eða við Grænuvelli og Hörðuvelli, en þar er m.a. sýslumannsbústaðurinn. Þá flæddi inn í Tryggvaskála, sem er skammt frá sjálfri brúnni, og verslanirnar við brúarsporðinn. Einnig í kjallara Selfossbíós. Mestan usla gerði vatnið þó í íbúðarhverfum vestan við Ölfusárbrú. Þar liggur gatan Selfossvegur, og í framhaldi af henni Þóristún, en fyrir ofan það er Smáratún. Við Selfossveg eru einungis einlyft hús, nokkuð gömul. Fór vatn í kjallara og neðstu hœð þeirra allra. Var fólk þá í fasta svefni, og vaknaði sumt við það að rúmin lyftust í vatnsflauminum, en utan við húsin var metra hátt flóð, eða þar um bil, og mikill jakaburður. Fólkið flúði úr húsunum í snatri. Í einu húsinu við Selfossveg varð að koma börnunum út um glugga, þar sem dyr hússins snéru að ánni, og þar beljaði vatns- og jakaflaumurinn fram hjá.

Í dag var fólk áfram aðeins í einu húsi við Selfossveg. Við Þóristún eru ný hús og dýr. Mun vatn hafa farið inn í kjallara a.m.k. sex íbúðarhúsa þar. Í sumum kjöllurunum voru íbúðir mjög vel búnar, og var um mittishátt vatn í þeim sumum. Sums staðar náði vatnið upp á eldhúsborð, en annars staðar var flóðið nokkru minna. Við Smáratún, næstu götu fyrir ofan Þóristún, komst vatn inn í einar þrjár íbúðir. Var það ekki mjög mikið vatn, en olli þó miklum skemmdum. Eins og áður segir, var fólk yfirleitt sofandi þegar ósköpin dundu yfir. Sumir vöknuðu við það að rúmin hreinlega lyftust upp. Aðrir voru vaktir af fólki á efri hæðum, og hoppuðu fram úr rúmum sínum og beint út í hnédjúpt vatn eða meira. Þá var kirkjan alveg umflotin vatni og jökum í dag, kjallarinn fullur af vatni og flœddi inn að altari. Vatnið sjatnaði nokkuð, en viða var þó vatn á götunum, og þó einkum geysilegt jökulhröngl. Sagði einn Selfyssingur í dag, að þessi hluti Selfoss hefði litið út eins og árfarvegur eftir jökulhlaup. Þegar í morgun var farið að vinna að því að bjarga lauslegu út úr húsunum við Selfossveg og Þóristún, en mikið, einkum i húsunum við Selfossveg var þegar orðið ónýtt. Er þar bæði um að ræða dýrt innbú, heimilistæki, matvæli og fjölmargt annað. Jarðýta var fengin til að ýta mesta jakahrönglinu af götunum, svo að hægt væri að koma brott bifreiðunum, sem stóðu þar og höfðu lent í flóðinu. Tókst það, og munu flestar bifreiðarnar ekki vera mikið skemmdar, þótt sumar þeirra færu næstum á kaf í vatnið. Upp úr hádegi í dag veittu menn því svo athygli, að á ný var farið að hækka í Ölfusá. Jakahrannir höfðu myndast fyrir neðan brúna, og stífla móts við Selfossbæina. Um fimm í dag náði ný flóðbylgja hámarki og flœddi þá yfir sömu hverfi og í flóðinu um nóttina. Í þessu flóði náði vatnsborðið um einn metra upp á Austurveg, þar sem hann er næst brúnni, en sá vegur hækkar til austurs. Flóðið náði upp undir Eyrarveg, og fór í hús fyrir neðan hann. Geymsluhús Tryggvaskála sem stóð á árbakkanum brotnaði og eyðilögðust vörur þær, sem í því voru, en þær munu hafa verið mjög verðmætar. Kirkjan var í allan dag umflotin vatni og íshröngli. Fylltist kjallarinn að mestu, og eins flaut inn kirkjugólfið. Í morgun var unnið að því að bjarga úr kjallaranum ýmsum munum.

Vonlaust er á þessu stigi að gera sér grein fyrir tjóninu á Selfossi. Búast má við, að geysilegt tjón hafi orðið á verkstæði Kaupfélagsins, þar sem mikið af tækjum og varahlutum er geymt þar. Þá hefur flætt inn í a.m.k. 13 íbúðarhús, í Selfossbíó að einhverju leyti og í verslanir og Tryggvaskála. Þá hafa bifreiðar einnig skemmst eitthvað. Er það eitt víst, að tjónið er gífurlegt. Geysistórir jakar bárust niður Ölfusá þegar fyrstu flóð bylgjuna gerði í nótt. Áætla m.enn, að stærstu jakarnir hafi verið hundrað fermetrar eða þar um kring, og þeir þykkustu um einn metri á þykkt. Jakar þessir komu á ofsa hraða niður ána og splundruðust síðan á stöplum Ölfusárbrúar svo að brúin titraði og hávaðinn var ærandi. Jakarnir voru yfirleitt nokkuð minni í flóðbylgjunni síðdegis, og yfirleitt er líða tók á daginn. Voru þeir þó sumir nokkrir metrar í þvermál og um 70 sentímetrar á breidd. Brúin þoldi yfirleitt vel þetta mikla áhlaup, en þegar líða fór á daginn lét stöpullinn við suðurbakkann nokkuð á sjá, og mæddi mjög mikið á festingunum. Voru þær farnar að bogna síðdegis. Vinnuflokkur frá vegagerðinni kom á staðinn síðdegis, og reyndi að jafna átakið milli festinganna með því að setja staura á milli þeirra. Er talið, að brúin sé ekki í hættu. Jakarastir og jakahröngl eru niður með allri á eftir að kemur niður fyrir Ölfusárbrú. Má segja að jakahrönglið sé alla leið niður fyrir Kotferju, sem er á móts við Sandvíkurbæina en eftir flóðbylgjuna um fimm leytið í dag myndaðist einmitt stífla þar. Kaldaðarnes, sem er nokkru neðar, er algjörlega umflotið eins og í gær. Er stórt svæði umhverfis þann bæ eins og hafsjór á að líta. Í dag brotnaði síðan símastaur langt inni á þessu flóðasvæði. Var því símasambandslaust við Kaldaðarnes, og fréttist því ekkert af heimafólki þar.

Ólafur Magnússon, símaverkstjóri á Selfossi, reyndi að komast að brotna staurnum í dag í gúmbát, en það var vonlaust verk vegna óskaplegs vatnsflaums og jakaburðar. Var hann efins um, að það tækist á morgun. Nokkurn vegin andspænis Kaldaðarnesi, vestan Ölfusár, er síðan Arnarbælishverfi, og var það í dag algjörlega einangrað. Þar á meðal er bærinn Egilsstaður. Auðsholt er nokkru vestar, og sagði Gísli Hannesson, bóndi þar, að Ölfusáin hefði í dag runnið á milli Auðsholts og Arnarbælis, og væri vatnsmagnið mun meira en í morgun, og ekki viðlit að komast þar á milli á bifreið. Þá sagði hann, að Auðsholt væri umflotið vatni, en í dag hefði þó verið hægt að komast á jeppa frá Auðsholti til næstu bæja að vestan og norðan verðu. Þar var í dag aðeins um hnédjúpt vatn. Aftur á móti var farið að grafa nokkuð úr veginum, og því erfitt að fara þessa leið. Það er hald manna, að þessi flóð muni standa í nokkra daga enn þá, þar sem venjulega tekur nokkra daga að ryðja niður þeim vatnavöxtum í Hvítá og þeim fallvötnum, er í hana renna. Eru yfirleitt miklir vatnavextir í ám og vötnum í Árnessýslunni, og safnast mikið af þessu í Ölfusánni.

Yfirborð Þingvallavatns hækkhœkkaði um 65 sentímetra á hálfum öðrum sólarhring. Í dag dró nokkuð úr afrennsli í vatnið og hætti að hækka í því, þegar vatnsborðið náði leyfilegu hámarki. Stífla er við ósa Þingvallavatns, ofan við Steingrímsstöð. Með því að loka afrennsli um flóðgáttir stíflunnar er hægt að ráða hve mikið safnast í vatnið. Vegna flóðanna í Ölfusá hafa starfsmenn rafveitunnar haldið afrennslinu í skefjum til að auka ekki enn meira á flóðið niður með ánni. En þegar vatnsyfirborðið hefur náð leyfilegu hámarki verður að opna flóðgáttirnar að nýju. Þegar verst lét nam rennslið í Þingvallavatn 500 til 700 kúbikmetrum á sekúndu. Ekkert tjón hefur orðið í orkustöðvunum við Sog í flóðunum. Mikill vöxtur er í Öxará og rennur hún yfir vegi á stórum svœðum nærri þjóðgarðinum. Við Álftavatn rennur Sog yfir veginn á um 200 metra kafla.

SJ-Reykjavík, miðvikudag. Það er engum vafa undirorpið, að óhemjutjón hefur orðið af völdum flóða í Borgarfirði, þótt enn sé engan veginn orðið ljóst hve miklar skemmdirnar eru. Hvítá rennur enn yfir veginn hjá Ferjukotssíkinu og fyrir sunnan Hvítárbrú nálægt Hvítárvallaskála. Veghefill ruddi veginn þarna í gærkvöldi og munu einhverjir bílar hafa komist yfir þá. Sá síðasti fór þarna yfir um 10 leytið í gærkvöldi. Áin fór sívaxandi í gærkvöldi og nótt, og náði hámarki um klukkan tvö í dag. Mikill straumur er í ánni og jakaburður. Vatnið flæðir inn í bæinn að Ferjukoti og stóð heimilisfólk þar og afgreiðslumaðurinn í Hvítárvallaskála í vatnsaustri í dag. Vatnsflaumurinn á veginum hefur orðið hátt á annan metra þar sem dýpst var. Vegurinn þarna er eflaust stórskemmdur, einkum Ferjukotsmegin. Heldur var farið að lækka í ánni um fimmleytið í dag en búast má við að það hafi aukist aftur með flóði. Kunnugir segjast ekki muna slíka vatnavexti í Hvítá í að minnsta kosti 25 ár. Í morgun lagði bílstjóri á mjólkurbíl úr Borgarnesi út í vatnsagann en straumurinn bar bílinn út af veginum strax hjá Ferjukotssíkinu. Festist bíllinn en bílstjórinn bjargaðist út. Síðar um morguninn tókst að ná bifreiðinni upp og var hún mikið skemmd. Þá eru mikil flóð í Norðurárdal. Bjarnardalsá flæðir yfir veginn báðum megin við brýrnar. Heldur hafði hún þó rénað í dag. Þá flæðir Norðurá yfir veginn beggja vegna við Hvamm, og einnig hjá Klettstíu og Dýrastöðum. Norðurá er straumhörð enn og með miklum jakaburði. Vegurinn er alófær á þessu svœði.Að sögn Leópolds Jóhannessonar, veitingamanns í Hreðavatnsskála eru nú um 80 manns tepptir á bæjum í Norðurárdal í Hreðavatnsskála, og í Fornahvammi, þá bíða 20 manns í Brú í Hrútafirði og Staðaskála eftir að vegir opnist suður.

Vegaskemmdir eru enn ókannaðar, en eru án efa geysimiklar. Um 10 bifreiðir eru tepptar á svœðinu milli Dalsmynnis og Hvamms og er ein þeirra að mestu á kafi í vatni. Raflínustaur brotnaði milli Skarðshamra og Dalsmynnis og varð að rjúfa strauminn. Rafmagnslaust var í nótt og fram til þrjú í dag í Norðurárdal og Stafholtstungum. Einnig er símasambandslaust við Glitsstaði í Norðurárdal og við Lundareykjadal. Stórir bílar hafa farið úr Norðurárdal í Dali. En víða rann yfir veginn og mikil hálka var á veginum í dag. Tunguá flæddi enn yfir veginn nálægt Hóli í Lundareykjadal síðast þegar til fréttist. Þó var farið að sjatna í ánni, en runnið hafði úr veginum. Þar er nú traktorsskófla, sem notuð er til að gera við veginn. Þá eru vegir stórspilltir í Skorradal og í Flókadal fyrir ofan Múlastaði. Um Hvítársíðu er fært að Sámisstöðum. Reykjadalsá flæðir yfir veginn í Reykholtsdal. Grímsá flæddi yfir veginn nálagt Hesti í Andakílshreppi í gær og dag. Mikið flóð var þar í dag og komst Reykholtsrútan ekki þar yfir en þrír farþegar úr Reykholtsdal voru hinu megin við vatnsflauminn. Var þá gripið til þess ráðs að sækja gúmmíbát upp í Reykholt og voru farþegarnir, þar á meðal Guðrún Jónsdóttir alþingismannsfrú og matráðskona í Reykholti (kona Jónasar Árnasonar) ferjaðir yfir og komust óskaddaðir í áætlunarbílinn og á leið til Reykjavíkur. Síðar í dag minnkaði flóðið þarna, og klukkan þrjú var búið að ryðja veginn og hann orðinn fær. Annars sagði Vilhjálmur Einarsson, skólastjóri í Reykholti, Tímanum í dag að Reykjadalsá hefði flætt yfir eyrar og tún þar í grennd og einnig yfir íþróttasvæði skólans. Þriðjubekkingar hafa verið í skíðaskóla í Fornahvammi ásamt kennurum og áttu að koma aftur í dag. Ætlunin var að síðasti hópurinn úr Reykholtsskóla færi síðan í Fornahvamm í dag í þeirra stað. Hefur öflugur fjallabíll verið notaður í þessa flutninga og var Vilhjálmur ekki vonlaus um, að tækist að komast þarna á milli í dag, en samkvæmt síðustu fréttum mun þó svo ekki.

[Tíminn ræddi] við Gunnar Guðmundsson í Fornahvammi í kvöld. Mjög margt var þar um manninn síðastliðna nótt eða um 65 manns og síðdegis í dag kom þangað áætlunarbifreið frá Hólmavík svo þar verða um 75—80 manns í nótt. Gátu gestgjafarnir komið öllum næturgestum undir teppi í fyrrinótt og vonuðust til að svo yrði einnig í nótt. Veghefill var staddur á Holtavörðuheiði í dag og vegplógur við Hreðavatn en ekki er búist við að neitt takist að ráða við vegatálmanirnar í Norðurárdalnum í kvöld. Ýmsir gestanna í Fornahvammi eiga brýnt erindi í bæinn, þeir eru á leið á ráðstefnu og fundi, þarna eru alþingismenn, og sumir eru jafnvel á leið á dansleiki eða árshátíðir hér fyrir sunnan. Guðmundur í Ási í Vatnsdal og Björn Pálsson eru meðal þeirra sem tepptir eru í Fornahvammi. Höfðu þeir brugðið sér norður, annar af Búnaðarþingi en hinn af Alþingi. Í dag reyndu þeir að fá skíðaflugvél frá Birni Pálssyni til að sækja sig. Lendingarskilyrði eru ágæt þarna, en slyddukrapi var í dag og slæmt skyggni svo þessi ráðagerð tókst ekki. Að sögn Gunnars Guðmundssonar eru þetta almestu vatnsvextir sem þarna hafa orðið í manna minnum og taldi hann tjónið vera orðið óhemju mikið. Mikið leysingavatn hefur flœitt inn í fjárhúsin í Fornahvammi og var það i dag orðið 50—60 cm. djúpt. Hefur Gunnar orðið að hafa féð úti. Pæla verður send frá Vegagerðinni í Borgarnesi jafnskjótt og vegir opnast. Í kvöld var vatnið farið að renna út úr fjárhúsunum svo búast má við að það verði ekki dýpra. Miklar skemmdir eru orðnar á fjárhúsunum. Í Fornahvammi eru nú staddir 30 unglingar í skíðaskóla ásamt þeim 40—45 ferðamönnum sem þarna eru tepptir. Mega atburðir eins og þessir verða okkur þörf áminning um mikilvægi þess að afskekktir staðir eins og Fornihvammur leggist ekki í eyði. Mjólkurflutningar um Borgarfjörð fóru mjög úr skorðum í dag. Einn bílanna fór í Hvítá eins og áður er sagt. Mjólkurbíllinn sem fer í Hvítársíðu komist aðeins. Bíllinn sem fer um Hálsasveit og Reykholtsdal festist við Hofsstaði en mun síðar hafa komist leiðar sinnar. Víða í Borgarfirði varð engum mjólkurflutningum við komið. Snjólaust var orðið víðast hvar í Borgarfirði, en í dag hefur snjóað nokkuð á mörgum stöðum. Færð er töluvert betri í Dölum og á Snæfellsnesi í dag en í gær, enda mikið farið að sjatna í ám. Segja má að fært sé stórum bílum og jeppum um Vesturlandsveg um Dali og víðast hvar á Snæfellnesi. Þó eru ýmsir útvegir í Dölum lokaðir. Einnig er.Skógarstrandarvegur á Snæfellsnesi ófœr vegna vatnavaxta. Hörðudalsá fellur yfir veginn og einnig flýtur yfir veginn hjá Narfeyrarhlíð. Tíminn átti tal við kaupfélagsstjórann á Vegamótum á Snæfellisnesi í dag. Lét hann ekki illa af færðinni þar í grennd. Vegirnir eru að vísu skörðóttir, en árnar sem féllu yfir veginn á sunnanverðu nesinu í gær hafa nú rutt sig og er vatnsaginn á veginum orðinn óverulegur.

Fréttaritari Tímans á. Rifi á Hellissandi skýrði okkur frá því í dag að gífurlega miklar leysingar hefðu orðið þar og væri jörð nú auð. Vegir á þessu svæði eru að verða botnlausir af aur. Ólafsvíkurenni á að heita fært, og hefur víst oft orðið eins slæmt. Þar er þó mikil hætta á skriðuföllum. Mjólkurbíll, sem fór fyrir Ólafsvíkurenni í dag frá Ólafsvík til Rifs var þrisvar sinnum lengur þessa leið en venja er til. Ótíð hefur verið á Rifi að undanförnu og gefur illa á sjó. Fréttaritari blaðsins í Ólafsvík lét vel yfir ástandinu þar í dag. Mjólkurbíllinn komist þangað frá Grundarfirði fyrir Búlandshöfða í dag, þótt vegurinn væri ekki góður. Gott veður var í Ólafsvík í dag, frí í skólum eins og annars staðar á landinu, og strákar í fótbolta niðri í fjöru. Í Stykkishólmi og nágrenni er færðin sæmileg. Bíll kom þangað frá Grundarfirði í dag. Nokkuð hefur runnið úr vegum á þessum slóðum. Annars hefur rigningin ekki verið eins mikil í Stykkishólmi og grennd og víða annars staðar, að sögn fréttaritara okkar þar.

FB Reykjavík þriðjudag [27.]. Borgarlæknir og Vatnsveitustjóri hafa sent frá sér tilkynningu til íbúa á svæði Vatnsveitu Reykjavíkur, þar sem allir eru áminntir um að neyta ekki vatns nema það hafi áður verið soðið. Ástæðan er sú, að yfirborðsvatn hefur komist í Gvendarbrunna. Verður tilkynnt, þegar vatnið er aftur orðið neysluhæft.

FB-Reykjavík, miðvikudag [28.]. Vatnið er alltaf að vaxa, sagði Einar bóndi í Auðsholti í Biskupstungum, þegar við náðum tali af honum síðdegis í dag. — Hér stendur upp úr hæðin, sem bærinn stendur á, en svo er vatn á allar hliðar aðrar. Hvítá er hér að vestanverðu, en síðan flæðir yfir allt hér að austanverðu. Sennilega er þetta ekki orðið eins mikið flóð og kom hér árið 1930, en það er almesta flóð, sem komið hefur, en vatnið er enn að vaxa, svo ekki er útséð um, hversu mikið þetta verður núna, og eiginlega ekki útlit fyrir annað, en það ætli að verða jafnmikið núna og þá. — Það er rigning núna. Áin braut af sér ísinn í gær, og núna er í henni jakastrjálingur. — Ekki höfum við lent í nein um sérstökum erfiðleikum þrátt fyrir þetta, en maður verður að fara á bátum, það sem farið er frá bænum, bæði með mjólkina og annað því um líkt. Svo eru fjárhúsin- hér um 400—500 metra í burtu, og þangað verðum við að fara á bátum. Fjárhúsin standa það hátt, að engin hætta er á að vatnið fari í þau. — Við vonum, að þetta fari að ganga yfir. Ég sé hérna út um gluggann, að. það er að koma slydda, og hann er að ganga í vestur, og þá náttúrlega fjarar þetta nú smátt og smátt út, en annars hefur líklega verið svo mikil leysing til fjallsins, að þetta hefur aukist þess vegna. — Ég tel, að vatnsborðið hafi nú hækkað um eina 3 metra eða jafnvel meira frá því lægsta. Ég held, að þetta sé alveg að ná því sem var 1930, en annars er ekki svo gott um það að segja, hvert vatnsborðið er í raun og veru, þegar hvassviðri er, er svo erfitt að mæla þetta nákvæmlega.

Gömlu brúna á Brúará hefur nú tekið af, og þar er vatnsflaumur mjög mikill. Við ræddum við húsfreyjuna í Seli, og sagðist henni svo frá: — Áin er hérna fyrir neðan, milli Spóastaða og Sels og þarna er alveg gífurlega mikið vatn. Það er farið að renna yfir veginn fyrir framan gömlu brúna, og flæðir yfir allar engjar, og aðeins holtin standa upp úr. Og meira að segja við nýju brúna, er moldin farin að renna burtu, sem ekið var þar niður í, og nú er orðið hálfillfært yfir hana líka. Stórir bílar komast ef til vill þarna um, en þó er það erfitt, því allt er farið að síga niður síðan frostið fór úr jörðinni. — Nýja dæluhúsið á Spóastöðum, en þar er nýkomin hitaveita, er alveg umflotið í vatni, og töluvert mikið vatn í því líka, svo dæluhúsið er ónothæft. Flóðin hafa aldrei verið svona hérna. — Gömlu brúna á Brúará tók af, eins og sagt var frá í hádegisútvarpinu, og hún liggur nú í kartöflugarðinum okkar, og það sem á að snúa niður snýr upp á henni. — Svo er það Reykjanes, þar er vatnið ekki minna. Ef hann Jón gamli mundi búa enn á gamla hólmanum sínum, þá er áreiðanlegt, að hann væri alveg kominn í kafi, en hann flutti fyrir örfáum árum og reisti húsið á heldur hærri stað, og þar getur hann enn gengið um þurrum fótum. Þetta er hér eins og yfir úthaf um að litast. — Það er sumarbústaður á Spóastöðum, og skammt þar frá er hryggur úti í ánni, en áin er farin að grafa þar á milli, og komin er upp ný eyja þar. — Það hefur rignt hingað til (klukkan að ganga 6), en nú er aðeins farið að élja svolítið, svo ég býst varla við að þetta haldi áfram að aukast, en það hefur það gert fram að þessu, því nú er snjórinn líka farinn. — Hér hefur allt gengið vel, þrátt fyrir þessa vatnavexti, en auðvitað kom mjólkurbíllinn ekki í dag, en við því bjóst heldur enginn.

Litla-Laxá flæddi yfir bakka sína í gær og dag, og þar ræddum við Einar Hallgrímsson í Garði í Flúðahverfinu, Hann sagði: — Hér hjá okkur náði þetta hámarki í gærkvöldi, eða eftir kaffi. Þetta hefur verið gríðarlega mikið vatn, líklega aldrei jafn mikið. Síðan hefur vatnið heldur verið að minnka, en samt er vatnsflaumurinn enn mikill og á langt í land með að ná eðlilegu magni. — Mér er ekki kunnugt um, að tjón hafi orðið hér á húsum, svo neinu nemur. Mestur vandinn hjá okkur er eiginlega í því fólginn, að við sitjum hér í myrkri, því rafmagnið fór um hádegisbilið. Ekki vitum við hvað veldur, en nú er verið að leita að biluninni. — Ég held ég hafi ekki séð svona mikið vatn hérna síðan ég fór að búa hér fyrir 20—25 árum. Ég get ekki gert mér fulla grein fyrir því, hversu vatnsborðið hefur hækkað, en og held það skipti metrum. Litla-Laxá er frekar lítið vatnsfall, svona undir venjulegum kringumstæðum, en hún er fljót að vaxa og fljót að fjara út aftur. Ég reikna alveg með að þessu verði öllu lokið á morgun, þó veðrið ráði því auðvitað mest, en nú er farið að kólna, svo þetta ætti að batna.

Kirkjubæjarklaustri. Vegurinn er hér ófær austur með Síðu, en það hefur grafið frá Geirlandsárbrú, alveg við brúarendann, þannig að þar er algjörlega ófært. Í dag var reynt að setja grjót í þetta skarð, en það hefur lítinn árangur borið enn, og allar líkur til þess að það breikki heldur í nótt en hitt. Það hefur verið rigning svo að segja stanslaust í dag, svo ekki minnkar i ánum. Svo er ófært við Hverfisfljót, en það hefur runnið bæði austan og vestan við brúna, en þar grefur ekki mikið niður, því brúin stendur mjög hátt, en þrátt fyrir það hefur vatnið jaðrað alveg upp við brúargólfið. Í Skaftá er vatnið með því mesta, sem gerist, en hún hefur þó engin spjöll gert. Vegurinn við Hverfisfljót lokaðist í gær, en við Geirlandsá ekki fyrr en í dag. Vegurinn hér á milli Klausturs og Víkur er slarkfær, en þó er allmikið vatn undir Hemruhömrum, og víða hefur runnið lauslega úr. Eins er á Landbrotsvegi, þar hefur runnið smávegis úr, en ekki alvarlega.

Mikið hefur verið um að vera hjá vatnamælingamönnum í dag, enda hafa Vatnamælingar hvatt þá til að fylgjast vel með flóðunum. Við töluðum við Eirík Valdimarsson, sem mælir vatn í Hvítá skammt frá Ólafsvöllum, hann sagði: — Ég byrjaði klukkan 6 í morgun, og á klukkutíma fresti hækkaði vatnið um þrjár tommur fram að hádegi. Frá klukkan 12 til 2 hækkaði um 4 tommur á klukkutíma, eða 8 tommur samtals. Svo mældi ég á tveggja tíma fresti, og kl.4 hafði hækkað enn um 5 tommur, og kl. 6 um tvær tommur. Síðan hef ég ekki mælt. — Það óx geysiört á tímabili, en þetta er samt ekki nærri eins mikið og á mesta flóði. Það vantaði klukkan fjögur í dag 34 cm í mesta flóð, sem mælst hefur. en það var mælt árið 1948. Ég held að það eigi ekki eftir að ná því, þar sem mikið er að draga úr vextinum aftur. Það getur auðvitað eitthvað bæst við, en maður vonar, að allur vöxturinn verði búinn um tólfleytið í kvöld. — Ég mæli vatnið í Hvítá hérna skammt frá Ólafsvöllum, á punkti, sem Sigurjón Rist vatnamælingamaður gaf mér. Nokkrar skemmdir hafa orðið á húsum í Ólafsvallahverfinu við Hvítá. Vatn er komið í hlöður á þremur bæjum í Ólafsvallahverfinu, í Norðurgarði, Björnskoti og Andrésarkoti, en skepnur eru komnar á þurrt, svo þeim er ekki hætta búin. Við reiknum með að vatnið eigi eftir að aukast í hlöðunum 1 nótt, því það á enn eftir að síga í gegn.

Mynd sem tekin er við veðurstöðina við Elliðaár í flóðinu mikla 1968. Horft er til vesturs. Tíminn heldur áfram frásögn af flóðunum 1.mars:

FB-Reykjavík, fimmtudag [29.febrúar]. Flóðin í Ölfusá héldu áfram að aukast allt fram til morguns í dag. Fór svo, að flóðið mældist 7 cm meira en árið 1948, en þá setti áin sitt síðasta met. Mun hafa flætt inn í milli 30 og 40 hús á Selfossi og skemmdir hafa orðið miklar. Vatnamælingamaður við Hvítá, rétt hjá Ólafsvöllum, skýrir aftur á móti frá því, að áin hafi þar átt eftir 17 cm í sitt met frá 1948. Mikil ófærð er um alla Árnessýslu og sömu sögu er að segja um Borgarfjörðinn allan, þótt flóðin séu þar búin að þessu sinni. Tómas Jónsson lögregluvarðstjóri á Selfossi skýrði svo frá um ástandið á Selfossi í gærkvöldi og nótt og fram á dag í dag; — Áin fór að hækka sig aftur fljótlega eftir hlaupið, sem kom í hana um fimmleytið í gær og hélt áfram að hækka þar til um miðnœtti, að hún var komin í svipaða hæð og þegar hún hljóp fram kl.5. Hún hélt svo áfram að hækka sig í nótt, og hefur komist hæst í morgun, svona í morgun málið. Þá komst hún upp fyrir flóðfarið, sem hæst hefur verið markað hérna frá 1948. Komst áin 7 cm upp fyrir það, og hærra hefur hún ekki risið. Munu þetta vera hátt í fimm metrum hærra en vatnsborðið mælist venjulega. — Það flæddi inn í mörg hús til viðbótar, sem ekki hafði flætt inn í í gœr, aðallega ofan við brúna á suðurbakkanum. Mér telst til, að það hafi komist vatn inn í 30 til 40, íbúðarhús. Skemmdir hafa orðið mjög miklar. Burtséð frá innibústjóni er heilmikið tjón alltaf að fá vatn inn í hús. Bæði er hér um að ræða kjallara, sem notaðir hafa verið undir geymslur og svo íbúðarhúsnœð. — Þegar áin flæddi lengst inn á land í nótt, náði hún á Selfossveginn, Þóristún, Smáratún og svo á svœðið norðan Austurvegar og austur undir Hörðuvelli, en þarna eru göturnar Grænuvellir, Fagurgerði, Tryggvagata, Sigtún og Árvegur. Seytlaði inn í kjallara húsa við allar þessar götur og þurfti fólk víða áð flytja úr húsum sínum. Flaumurinn braut niður hlið úr svínahúsi frá Tryggvaskála, og munu nokkur hænsni hafa látið þar lífið. Einnig braut hann töluverðan jarðveg úr tanganum norðan, við kirkjuna, og eins framan við flúðirnar á norðurbakkanum. Þar hefur töluvert brotnað úr bakkanum. — Skemmdir á brúnni eru ekki teljandi. Einn kapall hefur aðeins marist. — Heldur hefur sjatnað í ánni í dag, en þó ekki mikið, aðeins um 30—40 cm og er það ekki meira en svo, að ástandið er eiginlega óbreytt í öllum þeim húsum, sem flætt hefur inn í. nú hefur kólnað í veðri, þá lækkar í ánni, en það kemur sér ekki vel, ef hitinn kemst niður fyrir frostmark, því þá frýs í þessum húsum, sem eru full af vatni og óupphituð vegna rafmagnsleysis og annarra skemmda af völdum vatnsins. Eiríkur Valdimarsson vatnamælingamaður við Hvítá sagði okkur, að áin hefði haldið áfram að vaxa þar til rétt fram yfir miðnætti. Frá sex í gær til klukkan 10 í gærkvöldi bættust við 4 tommur, og milli klukkan 12 og eitt náði áin hámarki, og vantaði þá 17 cm í það sem hæst var mælt árið 1948. Eftir það fór að fjara í ánni. Hægt minnkar í ánni núna, en komið er frost og orðið illfært milli bæja í Ólafsvallahverfinu, vegna hálkunnar. Nokkrar skemmdir urðu á heyjum. Eins og skýrt var frá í blaðinu flæddi inn í hlöður á þremur bæjum, Björnskoti, Andrésfjósum og Norðurgarði. Á fyrstu tveimur bæjunum tókst að verja heyin með dælum, en eitthvað töluvert mun hafa skemmst í Norðurgarði, að sögn Eiríks, en hann býr þar. Hann sagðist ekki hafa enn komist að öðrum fjárhúsum sínum, og vissi hann því ekki fyrir vist, hversu mikið tjónið hefði orðið. Mjólkurbíllinn hefur hvorki í gær eða dag komist að Ólafsvöllum, enda er upp undir klofvatn á vegunum, og óvíst hvernig ástand þeirra er undir vatnsborðinu.

Þá höfðum við samband við Konráð Andrésson hjá Bifreiðastöð Kaupfélagsins í Borgarnesi, og gaf hann upplýsingar um ástandið í Borgarfirði. Í Skorradalnum tók af brú sem er alveg við ósinn, þar sem Andakílsá fellur úr Skorradalsvatni. Þar gróf undan stöplinum og tók þar af, og mun vera alveg ófært þarna. Hinn veginn í Skorradal er búið að laga. Hjá Syðstu-Fossum hafði runnið í sundur vegurinn, en það hefir verið lagað núna. Í Lundarreykjadal tók af veginn beggja vegna við bæinn Kross, en það er neðsti bærinn að sunnanverðu í dalnum. Hefur verið gert við veginn að neðanverðu og eru vegagerðarmenn byrjaðir að ofan, en milli Brautartungu og Oddsstaða, þvert yfir dalinn, liggur vegur, og þar koma Grímsá og Tunguá saman, en þar mun vegurinn vera afleitur núna. Í Flókadal er illfært. Bíll, sem þangað átti að fara fór út af veginum, og er nú verið að ná honum upp úr. Í Reykholtsdal er verið að laga veginn, en hann mun vera svo til ófær og veður þar á öxlum, að sögn bílstjóra, sem þar hafa farið um. Veðri er þannig háttað, að snjóað hefur, og þegar snjórinn kemur ofan í það sem fyrir var, verður þetta eitt svað. Í Hvítársíðu er enn runnið frá þó nokkuð mörgum rennum. og er þar nær ófært. Í Norðurárdalnum er farið að sjatna mikið, en þó er ennþá ófært við Hvamm, og komist mjólkurbíllinn ekki Lengra en þangað. Virðist svo, sem stífla sé þarna í ánni, þótt ekki sé vatnið sérstaklega mikið, og veltur hún öll yfir að Hvammslandi. Allir bílar, sem þurft hafa að fara um Borgarfjarðarhérað eru miklu seinni en venjulega, og gengur umferðin mjög erfiðlega. Hins vegar hafa ekki orðið nein óhöpp á vegunum, sem orð er á gerandi.

OÓ-Reykjavík, fimmtudag [29.]. Um hádegi í dag gerði hríðarveður í Reykjavík og nágrenni. Hlóð niður miklum snjó á skömmum tíma. Götur urðu glerhálar og skapaðist víða umferðaröngþveiti. Vegurinn yfir Digranes háls varð ófær um tíma, þegar umferðin var hvað mest rétt eftir hádegi. Var þá samfelld bílaröð frá Öskjuhlíð og suður i Kópavog og komust bílarnir í hvoruga áttina.

FB-Reykjavík, fimmtudag. Í dag unnu starfsmenn Vatnsveitunnar kappsamlega að því að gera við vatnsæðar og undir búa það, að hægt væri að byrja að dæla vatni úr Gvendarbrunnunum að nýju. Vatnið á Reykjavíkursvæðinu er enn mengað, og telur borgarlæknir það óhæft til drykkjar, nema það sé soðið áður.

Nú kom verkfall - engar blaðafréttir að hafa meðan á því stóð. Mikil hlýindi voru um tíma snemma í mánuðinum og héldu vatnavextir áfram, sérstaklega í Norðurárdal dagana 4. til 5. Illviðri voru suma dagana bæði af suðri og suðvestri. Eftir fyrstu vikuna komu fáeinir rólegri dagar með kólnandi veðri. Um miðjan mánuð gerði síðan mikla ótíð með fannkomu, frostum og illviðrum - eins og kemur fram í fréttapistlum hér að neðan. Þann 13. snerist vindur snögglega til norðurs þegar lægð fór austur um, og þann 15. kom ný lægð að landinu og fór til austurs skammt fyrir sunnan það. Í kjölfar hennar gerði mikið norðanillviðri á Snæfellsnesi, sem þó gekk fljótt hjá. Nýjar lægðir komu þó strax við sögu og næstu dagar voru sérlega kaldir og hvassir með hríðarveðri víða um land.

Veðráttan segir frá því að þann 14.mars hafi heygrind og járnplötur fokið á Hólmi ofan Reykjavíkur. Aðfaranótt þess dags gerði talsvert landsynningsveður á þessum slóðum, en gekk fljótt yfir. Daginn eftir [15.] gerði annað svipað veður síðdegis og um kvöldið, en í þetta sinn með hríðarbyl sem olli miklum samgöngutruflunum á höfuðborgarsvæðinu.

En verkfallinu var loks lokið. Tíminn segir frá 19.mars:

FB-Reykjavík, mánudag [18.]. Færð er nú mjög slæm um allt land, en þegar í kvöld verður hafist handa um að ryðja vegi, þar sem slíkt hefur legið niðri vegna verkfallanna. Þegar verkföllin skullu á, má segja, að aðeins hafi verið búið að gera við allra mestu skemmdirnar, sem urðu á flóðunum fyrst í mánuðinum. Nú liggur snjór yfir öllu, og mun það enn tefja fyrir viðgerðum þeim, sem framkvæma átti á næstunni. Verður þó hafist handa um viðgerðir strax og fært þykir vegna veðráttunnar. Síðan í nótt hefur verið ófært austur fyrir fjall um Hellisheiði og Þrengslin, en mjög þungfært alveg síðan á föstudagskvöldið [15.]. Tæki eru farin af stað til þess að hreinsa leiðina, og gert er ráð fyrir að leiðin verði opnuð fyrir stærri bíla mjög fljótlega. Þegar austur fyrir er komið, á að vera allsæmileg færð um Suðurlandsundirlendið austur í Skaftafeilssýslu, en mjög slæmt er í Vík og þar fyrir austan og eiginlega ófært í svipinn.

SJ-Reykjavík, mánudag. Ofboðslegt óveður skall skyndilega á um þrjúleytið á laugardag [16.] á Snæfellsnesi. Guðmundur Jónasson, sem býr ásamt móður sinni í Lýsudal í Staðarsveit, hafði hleypt fé sínu út til beitar um morguninn. Brá hann skjótt við ásamt bróður sínum, Haraldi Breiðfjörð úr Reykjavík, sem var gestkomandi í Lýsudal, og fóru þeir út og fundu féð og tóku að berjast við að koma því til bæjar. Gengur þeim þetta illa og kemur þar að lokum, að Haraldur örmagnast. Guðmundur ber hann ýmist eða dregur, uns hann getur skorðað hann við símastaur, þar sem hvassviðrisins gætti minna en á víðavangi. Snýr Guðmundur síðan heim á leið og nær við illan leik til bæjar, hringir í nágranna og biður þá um hjálp. Einar Helgason í Hraunsmúla bregður skjótt við og hefur með sér hressingu, heitt kaffi og brennivín. Finnur hann Harald og komast þeir síðan óskaddaðir til bæja. Meðan þessu fór fram mun Guðmundur hafa farið að huga að fénu á nýjan leik, en það hafði þá hrakið í átt til sjávar. Mun þarna hafa farist yfir 100 fjár í sjó og vötnum og var Guðmundur sjálfur hætt kominn. Þetta er gífurlegt tjón fyrir Guðmund bónda, en þarna fórst meginhluti fjárstofns hans. Hann mun hafa átt um 140 fjár alls og var nokkur hluti kindanna á öðrum stað og sluppu þær lífs. Til dæmis um óveðrið sem þarna geisaði á laugardag má geta þess, að áætlunarbíll á leið til Reykjavíkur, lagði af stað frá Ólafsvík, en komst við illan leik að Hoftúni í Staðarsveit. og gistu farþegar og bílstjóri þar. Héldu síðan til Reykjavíkur á sunnudag. Einnig var skólabíll á leið um Staðarsveit, og varð bifreiðarstjórinn að leita heim að bænum Ölkeldu. Létu kennarar og nemendur fyrirberast þar til sunnudags.

AS-Ólafsvík, mánudag [18]. Stórskemmdir urðu á hafnarmannvirkjum í Ólafsvík í óveðri sem þar gerði á laugardagskvöld [16.]. Nýendurbyggð trébryggja brotnaði í spón á 60—70 metra kafla. Einnig gróf undan uppfyllingunni inni í höfninni og eyðilagðist þar vatnsleiðsla til fiskiðjuveranna. Áætlað er að tjónið á bryggjunni nemi talsvert á aðra milljón króna. Muna menn ekki annan eins sjógang i Ólafsvík og að sjór hafi stigið jafn hátt og varð á laugardag. Gott veður var fyrri hluta laugardags en um þrjúleytið skall skyndilega á norðaustan ofsaveður og stóð fram yfir miðnætti. Vestansjór var fyrir og varð af þessu mikið brim og tvímælalaust stærsti sjór ársins. Allir bátar komust heilu og höldnu í höfn. En bráðlega var kominn einn samfelldur brimskafl yfir öll ytri hafnarmannvirkin. Aðalbrimbrjóturinn, svonefndur Norðurgarður, hvarf gjörsamlega í brimið. Trébryggja. sem er innan á honum brotnaði í smátt á 30 m kafla á einu andartaki, og þeyttist hátt í loft, þegar sterkur hnútur skall á henni. Sprekin úr bryggjunni má finna hér langt upp í fjöru. Þá hreyfði sjórinn talsvert til af grjóti í nýja brimbrjótnum hér, en þær skemmdir munu ekki vera alvarlegar. Gamli brimbrjóturinn var lengdur um 15 metra og bryggjan innan á honum endurnýjuð í sumar, og kostaði sú viðgerð kr. 75.000. Mun nú ekki annað duga en að framkvæma þessar viðgerðir á ný úr varanlegra efni. Vitamálastjórn ráðgast nú um það hvað best sé að gera til úrbóta á þessum hafnarskemmdum. Einnig skemmdist vatnsleiðsla við höfnina ,en viðgerð er nú lokið á henni. Í dag eru flestir bátar á sjó í Ólafsvík, en veður er fremur vont, norðaustan bylur. Reytingsafli hefur fengist að undanförnu.

Morgunblaðið segir af illviðrinu í pistli 19.mars - en kemur víðar við en á Snæfellsnesi:

Ólafsvík, 18. mars. Óveðrið sem gekk yfir Snæfellsnes nú fyrir helgina, skall á í Staðarsveit laust fyrir miðjan dag á laugardag. Um hádegið á laugardag hafði bóndinn í Lýsudal, Guðmundur Jónasson, sett fé sitt út í besta veðri og var það á beit. Um kl.3 skall skyndilega á norðan veður með mikilli snjókomu og skafrenningi. Fóru þá Guðmundur og bróðir hans, Haraldur, að huga að fénu. Fundu þeir eftir langa leit 14 kindur, sem komnar voru út í Lýsuvatn, sem er neðan við bæinn. Björguðu þeir fénu upp úr vatninu, sem var einn krapi. Fóru þeir síðan að leita að hinu fénu, en alls var þarna úti 145 fjár, sem Guðmundur átti. Ekki fundu þeir fleira af fénu þá um daginn, og áttu þeir fullt í fangi með að bjarga sjálfum sér til bæjar. Þegar eftir var um km leið til bæjar varð Guðmundur að skilja bróður sinn eftir, en komst sjálfur heim og var þá orðinn þrekaður. Var síðan farið að leita Haraldar og fannst hann skammt frá bænum. Hafði hann lagt upp nokkru eftir að þeir bræður skildu og fylgt símalínu til bæjarins. Bræðurnir náðu sér nokkurn veginn, en eru þó þrekaðir enn. Í gær var svo haldið áfram að leita fjárins og fundust alls 77 kindur, en 20 þeirra hafa þegar drepist þrátt fyrir góða aðhlynningu og læknislyf. Talið er nú ósennilegt að fleira fé finnist lífs, og hefir bóndinn því misst alls um 90 fjár og segir það sig sjálft að hér er um mikið fjárhagstjón að ræða og er enn ekki útséð um það hve mikið það kann að verða, því sumt af fénu er enn í mikilli hættu, illa farið og mjög hrakið. — Hinrik.

Svo sem kunnugt er skall á illveður nú fyrir helgina og er veðrabrigðanna raunar lengra að leita aftur í síðustu viku, þótt stórviðri yrðu ekki fyrr en í vikulokin. Í veðri þessu fórust 90 fjár vestur í Staðarsveit á Snæfellsnesi og segir nánar frá því í annarri frétt, bryggju tók af í Ólafsvík og hér í Reykjavík nefndu menn þetta Pressuballsveður, því gestir voru einmitt á leið til þessa árlega fagnaðar blaðamanna, er veðrið skall hér yfir. Lentu margir prúðbúnir gestir í hinum verstu hrakningum en náðu þó til fagnaðarins að lokum. Mikið umferðaröngþveiti varð hér í höfuðborginni og slys, sem annars staðar er getið. Lögregla og hjálparsveitir voru kallaðar út og er til þess tekið hve frábærlega þessir aðilar stóðu sig við hjálparstörfin. Hér er ekki um að ræða tæmandi fregnir frá þeim hálfsmánaðartíma ,sem blöðin hafa ekki komið út. Síðastliðinn þriðjudag gekk vindur til norðurs eftir talsverðan hlýindakafla og snjóaði þá talsvert fyrir norðan, eftir því sem Veðurstofan upplýsti í gær. Aðfaranótt föstudags setti niður talsverðan snjó með suðvestan hvassviðri sunnan lands og vestan og á föstudag snjóaði einnig annars staðar á landinu. Á föstudagskvöld hvessti aftur af suðaustri og bætti enn á snjóinn, en aldrei orðið svo hlýtt að hann hafi tekið upp að neinu ráði. Framundan virðist vera norðaustan átt og bjart veður og frost sunnanlands, en áframhald á snjókomu eða éljagangi norðanlands.

Samkvæmt upplýsingum Vegagerðar ríkisins er snjór með mesta móti á vegakerfi landsins. Vegirnir umhverfis Reykjavík eru mjög illa farnir vegna vanhirðu verkfallstímabilsins og fyrir það var viðgerð á skemmdum vegna flóða ekki lokið. Ekki verður unnt að hefla vegina fyrr en þiðnar, en allt er nú gaddfreðið. Mikil ófærð hefur verið víða um landið síðan aðfaranótt sunnudags, þó að einhverjir fjallabílar hafi ef til vill komist leiðar sinnar. Allar vélar Vegagerðarinnar voru komnar af stað á sjötta tímanum í gær til þess að ýta snjó af vegunum og lagfæra þá. Sæmileg færð var um Árnes- og Rangárvallasýslur, en í báðum Skaftafellssýslum var hin mesta ófærð. Sæmilegt færi var upp í Borgarfjörð um Hvalfjörð og um Snæfellsnes, nema á fjallvegum þar, en vonast er til, að unnt verði að opna þá í dag, ef veður leyfir. Einnig á að ryðja snjó af veginum um Bröttubrekku í dag og verður þá væntanlega fært alla leið til Króksfjarðarness. Á Vestfjörðum hefur verið slæmt veður að undanförnu og er þar allir vegir ófærir. Holtavörðuheiði og Öxnadalsheiði eru báðar ófærar, en í dag á að ryðja snjó af vegunum og verður þá leiðin Reykjavík—Akureyri fær. Einnig á að freista þess að ryðja af veginum norður til Hólmavíkur og sömuleiðis vegina milli Akureyrar og Húsavíkur og Akureyrar og Dalvíkur. Á Norðausturlandi og á Austurlandi eru mikil snjóþyngsli, en í gær var þó verið að ryðja snjó af veginum um Fagradal og verður þá fært niður á Reyðarfjörð frá Egilsstöðum og einnig eitthvað um Hérað. Á Suðausturlandi er mikil ófærð og snjór. Aðeins er fært frá Hornafirði um Nesin yfir í Suðursveit, en bæði Almannaskarð og Lónsheiði eru ófær.

Borgarnesi, 18. mars. Óveðrið, sem gerði hér um helgina og fyrir hana, olli samgöngutruflunum, einkum veðurhæðin og sortinn, Aldrei festi snjó svo beinlínis skapaðist ófærð af þeim sökum, a.m.k. ekki í lágsveitum Borgarfjarðar. Ýmsir vegfarendur lentu í erfiðleikum á föstudaginn, urðu að yfirgefa bíla sína og gista þar sem þeir náðu fyrst til bæja. Áætlunarbíllinn sem lagði upp frá Reykjavík á föstudag og ætlaði hingað, varð að snúa við og náði hann til Reykjavíkur aftur. Bílar tepptust í Hvalfirði og einhver brögð urðu að því, að þeir lentu út af vegum vegna blindhríðar. Ekki urðu slys á mönnum. Þá mun og hafa orðið tafsamt fyrir sjúkrabíl, sem var á leið með sjúkling ofan úr Reykholtsdal og niður á Akranes. Greiðfært er hér nú um allar lágsveitir. Verkfallið var lítil áhrif farið að hafa hér í Borgarfirði, enda hér engir í verkfalli og mjólkin unnin er barst til mjólkurbúsins í Borgarnesi. — Hörður.

Stykkishólmi, 18 mars. Kerlingarskarð er ófært í dag og vegna óveðurs féll áætlunarferðin niður í gær en á morgun verður vegurinn yfir fjallið mokaður og verður þá bílfært suður. Það má segja, að stöðugar ógæftir hafi verið frá áramótum og mjög sjaldan gefið á sjó. Bátar eru nú hættir við línu, nokkrir þegar farnir á net og aðrir að taka netin. Hefir lítill friður verið það sem af er með netin, en þó virðist afli hafa heldur glæðst og mætti búast við sæmilegum afla ef gæftir yrðu. Fréttaritari.

Stað, Hrútafirði. Holtavörðuheiði er ófær bílum í dag. Þrír jeppar gerðu tilraun til að komast suður yfir heiðina en sneru við. Fjórir bílar fóru yfir heiðina í gær og nutu þeir aðstoðar jarðýtu. Aðrir bílar fóru ekki yfir heiðina. Héðan er gott færi allt norður á Blönduósi og er snjólaust á vegum.

Bæ, Höfðaströnd, 18. mars. Hér eru ekki veruleg snjóþyngsli, en harðindi og gengur á með hríðarbyljum og frost hafa verið mikil. Nýlokið er skoðun á heyforða og ástandi búpenings. Ástandið er betra en búist var við, þótt einstakir bændur séu knappir með hey þá virðist heildarheyfengur nægur í héraðinu. Hross eru allvel haldin a.m.k. hér í Úthéraði. Til sjávarins hefir gengið illa vegna gæftaleysis og hefir því verið lítið róið til fiskjar. ... Færðin er sæmileg, þótt mikinn hríðarbyl gerði í fyrrakvöld. Bílar sem þá voru á ferð lentu í miklum erfiðleikum, fóru útaf og sumir á hliðina og jafnvel á hvolf, en engin slys urðu á mönnum. Björn.

Kópaskeri, 18. mars. Segja má að veturinn hér hafi verið einkar slæmur, látlausar umhleypingar og tíð veðrabrigði og harðindi. Snemma í vetur gerði svellalög sem hafa haldist utan hvað kom góð hláka í byrjun mars, en stóð stutt. Nú í síðustu viku gerði óveður á ný, en þó er sæmileg færð hér innan héraðs, innan við Kópasker. Algerlega er nú ófært til Raufarhafnar en akbrautin er víða niðurgrafin á þessari leið og verður því fljótt ófær.

Morgunblaðið heldur áfram frá 20.mars:

Miðhúsum Austur-Barðastrandastrandarsýslu 19.mars. Í veðrinu sem skall á á laugardaginn [16.] missti Ólafur Magnússon, bóndi í Bæ, sextíu og fjórar kindur. Hann er nú búinn að finna þrjátíu þeirra dauðar. Annar bóndi, Halldór Kristjánsson, missti átta kindur og hefur ekkert fundist af þeim. Veðrið skall mjög snögglega á, og féð var þá á beit. Var veðurhæð og dimmviðri svo mikið að ekki var viðlit að finna féð til að koma því í hús. Fyrr í vikunni voru miklar rigningar og leysingar og skemmdust þá rafstöðvarnar á Kinnastöðum og Bakka, vegna flóða. Rafstöðin á Bakka sá þrem bæjum fyrir rafmagni. Skemmdirnar eru það miklar að viðgerðum verður ekki lokið fyrr en einhvertíma í vor. — S.G.

Ekki var allt búið. Gríðarlega snjókomu gerði syðst á landinu. Að morgni 21. mældist snjódýpt á Stórhöfða 90 cm, það mesta sem mælst hefur þar. Sömuleiðis snjóaði mjög mikið í Mýrdal [70 cm á Loftsölum] og undir Eyjafjöllum [80 cm í Skógum], hvort tveggja það mesta á stöðvunum. Fyrir utan aftökin í Eyjum er gríðarleg snjóflóðahrina í Mýrdal minnisstæð þessa daga. 

Í snjódýptargagnagrunni Veðurstofunnar eru aðeins settar inn snjóhulu- og snjódýptarathuganir kl.9 að morgni. Athugunarmaður á Stórhöfða (Óskar J. Sigurðsson) mældi einnig snjódýpt kl.12 og 18 þann 21.mars. Hún var þá 100 cm. Úrkomumæling var erfið og í athugasemd kl.12 segir að úrkomumælirinn sé kominn á kaf í snjó. Að morgni þess 21. hafði sólarhringsúrkoman mælst 60,1 mm á Stórhöfða. Frá kl.9 til kl.18 mældust síðan 42 mm, en síðan var ekki hægt að mæla fyrr en kl.18 tveimur dögum seinna. Þá voru 60,1 mm í mælinum. 

Snjókomukast þetta hófst á Stórhöfða þ.19. með éljagangi, en það snjóaði alla aðfaranótt þess 20. í nokkuð eindreginni norðanátt. Kl.15 stytti upp skamma stund og vindur var þá af suðsuðvestri. Þá hófst snjókoman aftur og í þetta sinn í ákveðinni austsuðaustanátt, skyggni fór niður fyrir 100 metra. Seint um kvöldið snerist lítillega á áttinni, til suðausturs og suðsuðausturs og hægði nokkuð um stund. Kl.9 var hins vegar hvöss austanátt - og hafði farið í 25 m/s frá því kl.6. Um miðjan dag hægði aðeins og vindátt varð breytileg. Kl.18 hvessti loks af háaustri og sú átt hélst allt fram yfir hádegi 23 og náði fárviðrisstyrk í rúman sólarhring, mest 42,7 m/s um kl.18 þann 22. Ekki var viðlit að stunda mælingar utandyra meðan á þessu stóð. 

Á Skógum undir Eyjafjöllum jókst snjódýpt úr 20 í 80 cm frá 21. til 22., en ekki komu nema 7,9 mm í mælinn - alveg ljóst að mikið vantar upp á magnið. Ekki skilaði sér heldur mikið í mæli í Vík í Mýrdal, en athugunarmaður (Þórður Karlsson) segir frá 3 m sköflum. En í Mýrdal hafði einnig snjóað mikið dagana áður, sérstaklega aðfaranótt 18. og 19., en þá var ekki mikill snjór í Vestmannaeyjum. Á Hólmum í Landeyjum er ekki getið um mikinn snjó þessa daga. Nokkuð snjóaði á Mýrum í Álftaveri, og snjóþungt var um þessar mundir á Kirkjubæjarklaustri, en bætti ekki mikið í þá daga sem aftakasnjókoman gekk yfir syðst á landinu.

Gervihnattamyndir voru í frumbernsku um þessar mundir. Veðurstofa bandaríska hersins á Keflavíkurflugvelli fór að taka reglulega á móti þeim vorið áður, 1967. Þótti íslenskum veðurfræðingum þar þær góð búbót. En aðalstöðvar Veðurstofunnar í Reykjavík þurftu að bíða lengur. Hér voru innrauðar myndir ekki komnar til sögunnar. Það þýddi að ekkert sást á myndunum stóran hluta vetrarins. Hér að ofan er mynd sem tekin var skömmu eftir hádegi þann 21. febrúar, einmitt þegar hvassviðrið var hvað mest í Vestmannaeyjum. Við sjáum örmjóan skýjabakka við Suðurland. Ekki hefur verið langt í mun betra veður sunnan Eyja. Myndin er hér fengin úr prentuðu safni háskólans í Vestur-Berlín.

Tíminn segir frá þessari miklu snjókomu í frétt þann 22.: 

GÞIE-Reykjavík, fimmtudag [21.]. Vestamannaeyingar, sem yfirleitt eru blessunarlega lausir við ofríki vetur konungs hafa heldur betur fengið að kenna á klóm hans síðustu daga. Snjóað hefur látlaust í Eyjum tvo síðustu sólarhringa, svo að segja linnulaust, og að sögn tíðindamanns var þar í dag jafnfallinn snjór um metri að þykkt og víða höfðu myndast mannhæðarháir skaflar. Snjóað hafði yfir hitamæla Veðurstofunnar á Stórhöfða, svo að ekki var hægt að lesa á þá í morgun. Ekki reyndist unnt að fljúga til Eyja í dag. Snjókoman byrjaði á þriðjudag [19.] og síðan hefur snjóað jafnt og þétt þar til í dag, en það stytti upp skömmu fyrir hádegi [21.]. Voru þá allar girðingar á kafi, stórir bílar stóðu fastir víðs vegar og aðra hafði nánast fennt í kaf. Yfirleitt var veður stillt en í nótt var talsverður skafrenningur og rok hefur verið mikið síðasta dægrið, en á Stórhöfða mældust 10 vindstig í morgun. Strax og snjókomunni linnti voru vegheflar og ýtur settar í gang og voru fjölförnustu leiðir ruddar en það gekk fremur illa vegna roksins. Byrjað var snemma í morgun að moka snjó af bryggjum, svo að bátar gætu landað og hefur löndun gengið sæmilega í dag og önnur vinna sömuleiðis. Hins vegar féll kennsla niður í skólum í dag. Lögreglan hefur verið á þönum að aðstoða fólk við að komast leiðar sinnar frá því í morgun. Yfirleitt er mjög fremur snjólétt í Eyjum og á fólk þar alls ekki að venjast slíku vetrarríki. Elstu menn í Vestmannaeyjum muna ekki svo mikið fannfergi, svo að notað sé hið sígilda orðatiltæki.

Morgunblaðið segir 22.mars frá flóðinu í Elliðaám - og nefnir tölur:

Það er nú komið í ljós að flóðið í Elliðaánum fyrir skömmu komst upp í 150—160 teningsmetra á sekúndu, og er þannig langmesta flóð sem vitað er um í þeirri á. Ingólfur Ágústsson, verkfræðingur, Landsvirkjunar tjáði okkur að algengustu vorflóð í ánum mældust 40—70 teningsmetrar á sekúndu og er því meira en tvöfalt vatnsmagn úr mestu vorflóðum, sem nú hefur safnast í árnar. Síðasta mikla flóðið í Elliðaánum á undan þessu var í apríl 1962. Það var um 100 teningsmetrar á sekúndu, en fór upp fyrir 120 um skeið, er stílflan rofnaði. Venjulegu vorflóðin valda ekki tjóni, þó þau fari upp i 70 teningsmetra. En komist þau upp í 100, sem er álíka og vatnsmagn Sogsins eru mikil verðmæti í veði. T.d. urðu núna miklar skemmdir á Árbæjarstíflunni, en skemmdir við Elliðavatnsstíflu urðu minni en gert var ráð fyrir í fyrstu að því er Ingólfur tjáði okkur. Það var ekki fyrr en tveim vikum eftir að flóðin hófust, sem almennilega var hægt að sjá spjöllin við Elliðaárnar, því strax þegar flóðið fór að sjatna, snjóaði og hvít blæja lagðist yfir allt. Höfðu orðið gífurlegar skemmdir á vegum þarna í kring. Ingólfur sagði okkur, að árfarvegurinn hefði mikið breytt sér, einkum- á kaflanum frá Árbæjarstíflu og að Elliðaárstöð. Hefði þar grafist upp jarðvegur, fyllst hylir og hrunið úr bökkum. Aðspurður um hylji laxanna, sagði hann að vel gætu nú komið upp nýir góðir veiðistaðir. En ekki vissi hann um neinn annálaðan veiðistað, sem virtist hafa skemmst. Því má kannski skjóta hér inn í að flóðin miklu náðu yfir allt Suðvesturland, norður um Borgarfjörð og sunnanvert Snæfellsnes og um allt Suðurlandsundirlendi, allt að krikanum við Eyjafjallajökul, því stór flóð voru í Rangánum og Markarfljóti, að sögn Sigurjóns Rist. Sagði hann að hlaupið í Ölfusá væri á þriðja þúsund teningsmetrar. En þó að Ölfusá hefði farið 7 cm hærra við Selfoss en í flóðinu 1958, þá hefði nú verið minna vatnsmagn í henni en þá. Ísstíflan sem nú myndaðist og stíflaði að nokkru farveginn gerði það að verkum að flóðið náði hærra við Selfoss.

En það var ekki bara illviðri í Vestmannaeyjum. Tíminn segir af fannfergi og snjóflóðum í Mýrdal í frétt 23.mars:

Reyni og EJ-Reykjavík, föstudag [22.]. Snjóflóð féllu í dag á þremur stöðum úr Reynisfjalli. Tvö snjóflóð féllu á fjárhús og hlöður og munu á þriðja hundrað fjár hafa farist og mikið hey spillst. Litlu munaði að manntjón yrði á einum bæjanna, Lækjarbakka. Það vildi bóndanum þar, Gísla Skaftasyni, til happs. að honum dvaldist óvenjulengi við störf í fjósinu og komst því ekki í fjárhúsin á réttum tíma — þeim tíma sem snjóflóðið skall á þau og þreif með sér þök og hey eina fimm hundruð metra. Það var um 10 leytið í morgun að snjóflóðið féll á fjárhúsið og hlöður á Lækjarbakka. Um sama leyti féll snjóflóð úr Reynisfjalli hjá Reyni. Lenti það á milli fjárhúss og íbúðarhúss og olli engu tjóni. Síðdegis í dag féll snjóflóð síðan á fjárhús og hlöðu í Efra-Presthúsum sunnan við Reyni og gróf á kaf i fönn. Unnið var í allan dag i blindbyl við að grafa kindur, lifandi og dauðar, úr fjárhúsunum á Lækjarbakka og Presthúsum. Þá héldu nokkrir menn seint í dag áleiðis að Görðum, syðsta bænum undir Reynisfjalli, en ekkert símasamband hefur verið við bæinn í allan dag og þótti vissara að kanna hvort eitthvað hefði komið fyrir þar. Komust þeir þangað eftir kvöldmatinn og reyndist allt vera í lagi. Snjóflóðið, sem lenti á fjárhúsunum i Efri-Presthúsum, mun hafa tekið símalínuna út að Görðum um leið. Norðaustan átt hefur geisað í Vík í Mýrdal og svæðinu undir Reynisfjalli og allt vestur undir Eyjafjöll Snjór hefur verið meiri en elstu menn muna eftir. Í Vík eru hús víða á kafi, og einna helst hægt að ferðast milli húsa þar á skíðum. Snjórinn er mjög laus í sér og erfiður yfirferðar.

Það var upp úr kl. 10 í morgun að Gísli Skaftason bóndi á Lækjarbakka. sem er skammt vestan við Reyni, hélt til fjárhúsa. Hafði hann tafist óvenju lengi við mjaltir vegna rafmagnsbilunar og ófærðarinnar. Kom í ljós, að mikið snjóflóð hafði fallið á fjárhúsin og tvær hlöður. Snjóflóðið hafði tekið þök húsanna með sér og hluta af veggjum. Fjárhúsin á Lækjarbakka eru í fjallsrótinni, og fjallið víða snarbratt fyrir ofan þau. Hefur oft áður verið þarna snjóflóð, en þau hafa alltaf stöðvast allangt fyrir ofan fjárhúsin. Í þetta sinn var snjóflóðið aftur á móti miklu kröftugra en nokkru sinni fyrr. Flutti það m.a. hey úr einni hlöðunni a.m.k. 500 metra niður eftir, svo og þök húsanna og ýmis brot úr veggjum. Munu um 300 hestar af heyi hafa farið þarna á kaf í snjó eða þyrlast upp í bylinn. Í fjárhúsunum voru um 150 kindur. Fólk dreif þegar að af næstu bæjum, en sveitin er einangruð vegna veðurs og snjóa. Var unnið að því í allan dag í blindbyl og mannhæðarháum lausum snjó að grafa kindurnar úr fönn. Hafði 25 kindum verið bjargað lifandi í kvöld, en þær voru mjög þjakaðar. Er búist við, að hinar séu flestar eða allar dauðar. Mjög erfitt var fyrir fólk að komast að fjárhúsunum. Lá við að helsta ráðið væri hreinlega að skríða í lausum snjónum. Á sama tíma og snjóflóðið féll á fjárhúsin á Lækjarbakka féll snjóflóð á Reyni. Gil mikið er fyrir ofan bæinn og fylltist það allt af snjó, en flóðið náði niður á túnið milli fjárhúsanna og íbúðarhússins á Reyni. Varð því ekkert að þessu flóði. Síðar í dag, á meðan fólk var önnum kafið við að grafa fé úr fönn á Lækjarbakka, bárust fréttir af snjóflóði á bænum Efri-Presthúsum, sem eru austan við Reyni við rætur Reynisfjalls. Enginn veit með vissu hvenær þetta snjóflóð féll. Fjárhúsin sjást ekki frá íbúðarhúsinu, og auk þess var slíkur blindbylur. að aðeins sást nokkra metra út um glugga. Var það af tilviljun, að einn heimilismanna var utan dyra, og sá hann hvar járnplötur fuku fyrir vindinum. Var farið að athuga fjárhúsin og hlöðuna og voru þau þá undir snjóflóði. Var þar svipað umhorfs og á Lækjarbakka, en snjóflóðið hafði farið niður fyrir veginn. Í fjárhúsunum voru um 100 fjár og sáust kindur, lifandi og dauðar, í snjóflóðinu. Fólk dreif þegar að og reyndi að bjarga þeim kindum, sem lifandi voru. Var enn unnið að því um kvöldmatarleytið, þrátt fyrir versta veður. Á Efri-Prest'húsum hefur ekki komið snjóflóð í marga mannsaldra að því er fólk veit best. Bóndi þar er Guðjón Guðmundsson. Mönnum ber saman um, að önnur eins snjókoma hafi ekki sést þar um slóðir. Smávægileg snjóflóð hafa oft komið úr Reynisfjalli, en aldrei eins mikil og nú. Hafa bændurnir á Lækjarbakka og Efri-Presthúsum orðið fyrir geysimiklu tjóni.

Tíminn segir 24.mars frekar af snjóflóðunum í Mýrdal:

EJ-Reykjavík, laugardag. Ljóst er nú, að á þriðja hundrað ær hafa farist í snjóflóðunum á Lækjarbakka og Efri-Prestshúsum undir Reynisfjalli í Mýrdal. Unnið var að því í gærdag, að bjarga þeim kindum, sem lifandi voru. Mun aðeins um 40 kindum saman lagt hafa verið bjargað. Björgunarstarfið var mjög erfitt vegna lausasnjóar og ofsaveðurs. Gísli Skaftason bóndi á Lækjarbakka sagði veðrið svo ofsalegt, að þótt menn hefðu verið upp í mitti í snjónum, „þá fukum við eins og korktappar upp úr honum“. Taldi hann, að tjón hjá sér væri hátt í eina milljón króna. Tjónið á Prestshúsum mun eitthvað minna, þar sem færri kindur fórust þar og lítið sem ekkert hey eyðilagðist. Hér á eftir fara viðtöl, sem blaðið átti í morgun við Gísla í Lækjarbakka og Ólaf Guðjónsson í Efri-Prestshúsum. — Þetta er mikið tjón hjá þér, Gísli? — Já, þetta er gífurlegt tjón. Öll hús þarna eru mélinu smærri. Þá missti ég um 300 hesta af fyrsta flokks heyi, það fór allt út í veður og vind. Og svo fóru 130 ær, allt tvílembur. Ég hef áætlað tjónið lauslega, og þá gert ráð fyrir að ég myndi kaupa efni og vinnu við að koma þessum húsum upp aftur, og fer þá tjónið upp undir milljón krónur. — Þarna voru 150 kindur? — Já, og 20 eru lifandi. Við náðum 23 lifandi úr snjóflóðinu, en ein hefur drepist síðan, og tvær eru í andaslitrunum. Það mátti þakka fyrir að fá 2—3 út úr þessum ósköpum. — Voru þetta mörg hús? — Það eru tvö rennuhús, sem stóðu þarna saman, og svo skúr vestan við, og eins tvær hlöður, sem stóðu þar fyrir aftan. Snjóflóðið kom á hlið húsanna, og þetta færðist allt saman af stað og fór eina 500 metra niður. Þetta voru níðsterk hús og mikið viðuð, en eru nú mölbrotin og ónýt. — Þið voruð svo í gærdag að reyna að bjarga kindunum? — Já, við vorum þarna á meðan við gátum og meira en það. því að veðrið var svo mikið það er ótrúlegt að segja frá því — að þó að við værum upp að mitti í snjó, þá fukum við eins og korktappar upp úr honum. Rokið var svona mikið og snjórinn laus. Við urðum að draga þessar kindur, sem björguðust, á boldangslepp hingað heim, um 500 metra leið. Þetta var svo lygilegt veður, að því trúir enginn nema sem hefur komið út í það. Það vildi til, að gaddurinn var ekki nema 5—6 gráður, annars hefði ekki verið hægt að vera úti. 

Manst þú eftir svona veðri áður? — Já, að vísu hefur komið svona veður hér, bæði t.d. 1949 og 1951, en þá voru símastaurar t.d. komnir á kaf í snjó í Vík. En þá snjóaði ekki svona ört, nú hlóðst þessi snjór upp á örfáum dögum. Ég geri ráð fyrir, að snjóflóðið, sem fór á mín hús, hafi byrjað þannig, að dottið hefur mikil hengja af fjallsbrúninni í brekkuna og tekið þar með sér þennan mikla lausasnjó. Ég hef ekki átt von á snjóflóði þarna nema vatn komi í það. Þá getur hlaupið smávegis niður úr gilinu, og hefur gert. Eins og frá var sagt í blaðinu á laugardag, var Gísli í fjósinu, þegar snjóflóðið skall á. Tafðist hann við kúahirðingu lengur en venjulega, og var því ekki í fjárhúsunum, þegar það skall á. — Það sá enginn snjóflóðið, sagði Gísli — en þegar ég kom út úr fjósinu, þá sá ég að hey var farið að fjúka. Ég leit norður fyrir, og hélt þá fyrst að þakið af annarri hlöðunni væri farið og lægi þarna í mýrinni. En þegar að var komið, þá sá ég að allt var farið. — Snjóflóðahætta er nokkur sums staðar undir Reynisfjalli, — sagði Gísli. — Reynir, sem er aðeins sunnan við Lækjarbakka, og um 300 metra sunnan við íbúðarhúsið þar kom snjóflóð niður á tún Það hefur komið fyrir áður, og því hafa aldrei verið byggð þar hús. Þeir hafa haft húsin niður undan Bjallanum, sem er hér fyrir ofan, og er undirbrún frá fjallinu, og því talin örugg. Fjárhúsin mín stóðu norðan við Bjallann, og þar kom snjóflóðið nú. — Aftur á móti hefur ekki komið snjóflóð, þar sem fjárhúsin í Prestshúsum stóðu, svo lengi sem menn muna. Á þeim stað hafa fjárhúsin sennilega staðið í eina öld eða meira. En sunnan við fjárhúsin í Prestshúsum er snjóflóðahætta í hverri brekku alveg fram að sjó, enda oft komið snjóflóð þar. Gísli sagði, að ekkert væri tryggt fyrir snjóflóðum hjá sér, enda sennilega ekki hægt að tryggja fyrir slíkum áföllum. — Þetta verður þá erfitt hjá þér? — Það getur orðið það. Ég ætla þó að reyna að fara fram á að bankarnir leggi ekki fast að mér meðan ég er að byggja mig upp aftur. Því ég er ekki fær um að byggja mig upp og greiða þær fjárhæðir. En ég vona, að það fari allt vel, og ég kvíði engu, sagði Gísli að lokum.

Ólafur Guðjónsson er sonur Guðjóns Guðmundssonar bónda i Efri-Prestshúsum. Hann sagði: Þetta var mikið tjón hjá okkur, þótt það væri ekki eins mikið, og í Lækjarbakka. Í fjárhúsinu voru um 100 ær og munu um 80 hafa farist. Við náðum 20 lifandi í gærdag úr snjóflóðinu. — Um hvaða leyt'i skall snjóflóðið á? — Það hefur sennilega verið um þrjúleytið. Annars sá það enginn, svo að ekki er vitað nákvæmlega um tímann. Aftur á móti sáust plötur fjúka frá öðrum bæ í nágrenninu, og þá var farið að athuga málið. Voru þetta mörg hús? — Það voru fjárhús og hlaða. Snjóflóðið bar þetta með sér eina 70 metra. Ólafur sagðist ekki vita nákvæmlega hvað þetta væri mikið tjón. Aftur á móti hefði hey ekkert stemmst hjá þeim, það var í tóft og því að mestu óskemmt. Húsin voru aftur á móti nýleg, og því mikið tjón að þau skyldu eyðileggjast algerlega. Hann sagði, að mjög erfitt hafi verið að bjarga kindunum vegna veðurofsans í gærdag. Nú er veður aftur á móti að lægja.

Í sama blaði er rætt um kólnandi veðurfar:

Erum við á leið inn í kuldann? S.J.-Reykjavík, föstudag. Loftslag á Íslandi hefur verið 1,2°C kaldara undanfarin tvö ár en á árunum 1931—1960. Síðustu þrjú árin hefur gamall kunningi okkar íslendinga, hafísinn, verið þaulsætinn gestur hér við land. Þessi vetur hefur einnig verið með eindæmum harður og undanfarna daga hafa ríkt miklar frosthörkur og fannfergi um land allt. Er það aðeins tilviljun að þrjú slík kuldaár koma nú í röð, eða megum við fara að búa okkur undir langætt kuldatímabil? Frost og kuldi hafa löngum verið mestu ógnvaldar þjóðarinnar, og þá ekki síst hafísinn. Hann hefur orðið skáldum okkar yrkisefni og eru skoðanir þeirra skiptar. Einum er hann „landsins forni fjandi", en annar spyr „hvort hefur þú vin okkar hafísinn séð“. Sumir telja að hafísinn efli okkur og styrki, hafi gert okkur að harðgerðri þjóð. en öðrum finnst hann leggja dauðafjötur á allt kvikt og undrast hvort innst undir öllum þessum helkulda leynist eitthvert líf og æðri tilgangur. En hvað sem öllum vangaveltum um eilífðarmálin líður þá reynum við að harka af okkur kuldann eftir bestu getu meðan sálin er ekki enn botnfrosin.

Einhverjir spakir menn hafa komið fram með þá kenningu að seinni hluti hverrar aldar sé kaldari hinum fyrri. Ekki er að fullu vitað hvort þessi kenning fær staðist dóm vísindanna en hún virðist ætla að reynast sönn hvað veðurfar hér á Íslandi snertir að minnsta kosti ef svipaðar vetrarhörkur verða hér næstu árin og ríkt hafa undanfarna vetur. Meðalhitinn á landinu árin 1966 og 1967 hefur verið 3.0°C. en meðalhiti á þrjátíu ára tímabili fyrr á öldinni (1931—1960) var mun hærri eða 4,2°C. Þá hefur hafís verið heldur sjaldséður gestur við íslandsstrendur undanfarna áratugi, en veturinn 1965 bregður svo við að hafís verður landfastur við Langanes og siglingaleið lokast algerlega ís berst inn á firði allt suður á Reyðarfjörð, þá er ís fyrir Vestfjörðum og mjög torsiglt fyrir Horn. Og þessa þrjá vetur síðan hefur mikill hafís verið við landið. þótt ekki hafi hann lagst upp að landi. Blaðamaður Tímans átti tal við tvo veðurfræðinga hjá Veðurstofu Íslands í dag og spurði þá álits um þá kenningu að veður sé almennt kaldara síðari hluta aldar en fyrri hluta. Jónas Jakobsson veðurfræðingur, kvaðst kannast við þessa kenningu og hefði hún raunar reynst rétt hvað snertir nítjándu öldina. Ekki væri því heldur að neita, að undanfarnir vetur hefðu verið kaldir. en vafasamt væri þó að tala um algilda kenningu í þessu sambandi. Adda Bára Sigfúsdóttir, veðurfræðingur, leiddi okkur í allan sannleik um það, að of snemmt er að slá föstum kenningum sem þessari. Elsta veðurathuganastöðin á Íslandi er í Stykkishólmi og hófust veðurathuganir þar 1845. Og erlendis hófust veðurfarsathuganir ekki heldur fyrr en á 19. öld. Að þessu samanlögðu má sjá að kenningin um að kaldara sé síðari hluta aldar en hinn fyrri verður ekki sönnuð með tölum um okkar daga. Annars áleit Adda Bára að svo hefði viljað til að einstök ár hefðu verið óvenju köld síðari hluta aldar fremur en að svo væri almennt.

Morgunblaðið segir af ófærðinni syðst á landinu 24.mars:

Mikill skafrenningur var ennþá á Suðurlandi í gærdag, og mikill snjór yfir öllu. Voru bílar fastir þar á vegum og menn tepptir í þeim, en ennfremur var ástandið sumstaðar þannig undir Eyjafjöllum, að fólk komst ekki út úr húsum sínum nema i gegnum glugga vegna snjóa, sem hlaðist höfðu utan á húsin. Markús Jónsson á Borgareyrum tjáði Morgunblaðinu að undir Eyjafjöllum hefði verið iðulaus stórhríð frá því á fimmtudag. Varð þá að flytja börn úr Skógaskóla heim til sín á Snjóbíl, þar sem aðrir bílar komust ekki leiðar sinnar. Mjólkurbíll sem ók þarna um á fimmtudag var t.d. 6 tíma á leiðinni frá Holtsá að Steinum, en það er um 5 km. spölur. Í gær voru tveir mjólkurbílar tepptir undir Eyjafjöllum. Í kringum Vík í Mýrdal var í gær hin mesta ófærð, og stóðu fjórir bílar fastir í útjaðri þorpsins og komust ekki lengra inn í þorpið. Rafmagnslaust var á bæjunum tveimur, sem snjóflóð féllu á í fyrradag, Lækjarbakka og Presthúsum, en viðgerðarmenn ætluðu í gær að reyna að brjótast þangað í gærmorgun á vélsleða. Morgunblaðið ræddi við Gísla Skaptason, bónda að Lækjarhvammi, og kvað hann fleiri snjóflóð ekki hafa fallið úr Reynisfjalli fyrir utan eitt, sem féll um 250 metra fyrir austan Reyni. Þar eru snjóflóð tíð, svo að aldrei hefur verið byggt á þeim slóðum. Gísli kvaðst hafa orðið fyrir hundruð þúsunda króna tjóni, þegar snjóflóðið féll á fjárhús hans og hlöðu. Kvaðst hann gera ráð fyrir að um 130 af 150 kinda fjáreign væru dauðar. Kvaðst Gísli ætla, að skafl sá, sem snjóflóði þessu olli, hafi losnað alveg upp við fjallsbrún í 5—600 metra hæð og hefði verið mikill kraftur í því, sem sæist best að því, að það hefði borið stóran heystakk, sem stóð við hlöðuna, með sér um 300 metra vegalengd.

Tíminn segir 26.mars fyrst frá snjóflóðunum í Mýrdal, en síðan er sagt frá landföstum hafís:

EJ-Reykjavík, mánudag. Björgunarstarfi á Lækjarbakka og Efri-Prestshúsum undir Reynisfjalli í Mýrdal er nú lokið. Í gær, sunnudag, var mikið unnið að björgunarstarfi, og kom m.a. um 30 manna hópur frá Vík í Mýrdal til að aðstoða við að grafa upp kindur og rífa niður hálfhrunin hús, svo að járnplötur og annað slíkt myndi ekki fjúka ef hvessti. Í gær var ein kind grafin upp lifandi á Lækjarbakka og þrjár í Prestshúsum, og höfðu þær legið í fönn síðan snjóflóðið gerði á föstudag. Þennan föstudag munu samtals fimm snjóflóð hafa fallið úr Reynisfjalli, en aðeins tvö þeirra lentu á húsum. Litlu munaði að slys yrði þó í einu til viðbótar; var það snjóflóðið, sem féll á túnið á Reyni. Fjórir menn, sem voru á leið til Lækjarbakka að aðstoða Gísla bónda Skaftason þar fóru um þann stað, sem snjóflóðið lenti á, mjög stuttum tíma áður en það féll. Eins varð rafmagnsbilun í fjósinu á Lækjarbakka þess valdandi, að Gísli bóndi komst ekki í fjárhús á venjulegum tíma, eins og áður hefur verið sagt frá, og mun það hafa bjargað lífi hans. Fólk það, sem kom frá Vík til aðstoðar bændum undir Reynisfjalli, kom flest gangandi, þar sem ógerlegt var að komast á bifreiðum. Nokkrir komu þó á snjóbíl þangað. Á Lækjarbakka munu um 120—30 kindur hafa drepist en sumar þeirra, sem lifandi var bjargað úr snjónum, eru hætt komnar. 70—80 kindur drápust í Efri-Prestshúsum.

OÓ-Reykjavik, mánudag. Rekís er nú fyrir öllu Norðurlandi, og var í gær og morgun landfastur við Horn og Sléttu. Í dag lónaði ísinn sums staðar frá landinu og spáð er austanátt og ætti hann því að reka frá, nema ef til vill á Ströndum. Ís er að loka höfninni í Grímsey. Höfnin í Raufarhöfn fylltist af ís í morgun en var orðin auð þegar leið á kvöldið. Farið var í ísflug í gær og kom í ljós að megin ísinn 7 til 9/10 liggur 50 sjóm. V- af Straumnesi, 25 sjómílur norðaustur af Hornbjargi, 30 sjómílur norður af Skaga og Siglunesi, 16 sjómílur norður af Grímsey og um 10 sjómílur norður af Hraunhafnartanga og 47 sjómílur norður af Langanesfonti, en þar beygir ísinn í norðaustlæga stefnu. Mikill rekís er fyrir öllu Norðurlandi, landfastur á Hornströndum og víða kringum Sléttu. Siglingaleið ógreiðfær og hættuleg, einkum við Horn og Sléttu. Frá Hornbjargsvita bárust eftirfarandi ísfréttir kl 14 í dag. Skyggnst um á Axarfjalli. Sér hvarvetna í ís, siglingarleið virðist þó ekki mjög ógreiðfær í björtu, mikill ís með landinu dálítið los á ytri brún hans og auðar vakir að myndast frá ystu nesjum og út. Samfelldur ís á öllum víkum frá Hornbjargi að Geirólfsnúpi skyggni er ágætt. Kl. 11 í morgun bárust þessar ísfregnir frá Kjörvogi. Mjög breitt ísrek inn Húnaflóa ekki hættulegt skipum í björtu, gott skyggni. Herðubreið tilkynnti. Allmikið ísrek frá Font að Svínalækjartanga hættulegt skipum í myrkri, Skoruvík á Langanesi tilkynnti kl.11 í morgun. Dreifður ís um alla vík. Talsvert hröngl komið á í fjörur. Kálfshamarsviti kl.9 í morgun: Ísrönd úti fyrir öllum Húnaflóá, inn að Kaldbakshorni. Á ströndum eru smájakar á víð og dreif. Í morgun hafði ísinn aðeins losnað frá landi við Máná, en svo langt sem sá var dreifður ís og spangir, en skyggni var ekki nema 5 km. Frá Siglunesi sást dreift ísrek um allan sjó og talsvert var orðið landfast af jökum. Frá Grímsey sáust ísjakar og spangir á víð og dreif um allan sjó.

Dagur segir frá 27.mars:

Í síðustu var mikil stífla í Skjálfandafljóti norðan við Hlíðskóga í Bárðardal. Hafði vatnsborð fljótsins hækkað um meira en tvo metra og flæddi það yfir vegina beggja megin í dalnum, einkum að vestan og þar er með öllu ófært. Ekki var um það að ræða að fljótið hefði rutt sig, heldur myndaðist stíflan af krapi, sem upp hlóðst smám saman.

Tíminn segir 27.mars frá tjóni af völdum eldingar í Fljótshlíð:

SJ—Reykjavík, þriðjudag. Um kl. 8 í morgun sló eldingu niður í skólahúsið í Fljótshlíð sem er um 9 km frá Hvolsvelli. Hefur hún að öllum líkindum lent í rafmagnstöflu á efri hæð skólahússins, en þar er íbúð skólastjórans. Var taflan alelda þegar Jónatan Jakobsson, skólastjóri kom að og rauf strauminn í skyndi. Jónatan bjó í Fljótshlíðarskóla ásamt konu sinni og þremur börnum og var fjölskyldan að fara á fætur, þegar eldingin hæfði húsið. Aðrir voru ekki í húsinu, en nemendur voru væntanlegir í skólann á næstunni. Fljótlega breiddist út mikill eldur. Tókst heimilisfólki að ná sambandi við slökkviliðið á Hvolsvelli, sem kom fljótlega á vettvang. Einnig barst aðstoð frá nágrönnum. Um klukkan 12 hafði tekist að slökkva eldinn. Var þá þak hússins gjörónýtt svo og íbúð skólastjóra. Á er þarna rétt við húsið og nægt vatn, tókst því nokkuð vel að verja neðri hæðina þar sem skólastofurnar eru, en þær skemmdust þó mikið af vatni og reyk. Fljótshlíðarskóli var byggður 1929, hann er tvílyft steinhús með timburinnréttingum og klæðningu. Húsið er einangrað með þurru tróði, sem er mjög eldfimt. Mjög mikið tjón varð í eldinum. Meðal annars brann allstórt bókasafn skólastjórans og verðmæt málverk.

Svo vitað sé hafa tvisvar áður átt sér stað svipaðir alburðir alveg í næsta nágrenni Fljótshlíðarskóla. Árið 1921 laust eldingu niður í fjárhúsþak að Miðkoti í Fljótshlíð, en þar bjó þá Ísleifur Sveinsson sem nú á heima á Hvolsvelli. Brotnaði hluti af fjárhúsþakinu niður og fórust einar sex kindur og fjögur hross, sem stóðu neðan undir húsunum. Öðru sinni í tíð Ísleifs kom elding niður í lækjargil skammt frá Teigi og urðu af nokkur jarðspjöll. Ísleifur sagði okkur í dag að þrumuveður væri algengt á þessum slóðum einkum í suðvestanátt. Hann hefði t. d. heyrt talað um það, að um eða fyrir aldamót hefðu tveir menn verið á ferð gangandi í Landeyjum. Hefði þá eldingu slegið niður og orðið öðrum þeirra að bana. Ísleifur kvaðst hafa séð nokkrar eldingar í morgun um það leyti, er bruninn varð í Fljótshlíðarskóla, hefðu einnig útvarpstruflanir orðið á Hvolsvelli af þessum völdum. Þess munu raunar fleiri dæmi að menn hafi farist af völdum eldinga á Íslandi. Fyrir aldamótin hæfði eitt sinn elding heila skipshöfn á þiljum skips síns út af Vatnsleysuströnd. Tveir menn munu hafa dáið af völdum slyss þessa og aðrir báru aldrei sitt barr eftir. Þá átti Tíminn tal við, Pál Bergþórsson, veðurfræðing í dag af þessu tilefni. Sagði hann þrumuverður þetta standa í sambandi við kuldaskilin, sem voru að fara þarna yfir í morgun. er áttin var að ganga úr suðaustri í suðvestur. Aðspurður hvort Fljótshliðin og nágrenni væri sérstakt eldinga svæði, sagði Páll, að svo væri ekki. Þrumuveður verður oft á Suður- og Suðvesturlandi við svipuð veðurskilyrði og voru i morgun, einkum á vetrum. Mesta eldingasvæðið er stærra eða Suðurland vestur í Mýrdal og Vesturland norður undir Vestfirði. Þá auka fjöll á eldingahættu. Það er ólíkt með Íslandi og flest um öðrum löndum, að þar eru eldingar algengastar á sumrin með hitaskúrum en hér á vetrum. „Veðrið, sem færði sunnlendingum þrumuveðrið er nú farið fram hjá landinu og kominn útsynningur“, sagði Páll okkur að lokum.

Morgunblaðið veltir vöngum yfir flóðum í pistli 28.mars - nefnir ekki orðið sviðsmynd sem e.t.v. yrði notað nú á dögum - tölum um nýliðin flóð í Elliðaánum ber ekki alveg saman við þær sem voru í fréttum nokkrum dögum áður:

Flóðin, sem urðu í Elliðaánum og Hvítá — Ölfusá í febrúar s.l. eru hreinn barnaleikur miðað við þau flóð, sem við getum átt von á á þessum vatnasvæðum. Þetta kemur fram í eftirfarandi viðtali við Sigurjón Rist forstöðumann Vatnamælinga raforkumálastjórnarinnar. — Hverjar eru orsakir þessara flóða, Sigurjón? — Algengustu orsakir flóða eru snjóleysingar samfara mikilli rigningu og valda þessi árlegu flóð oft þungum búsifjum viða um heim. Af þessum toga eru flóðin á Íslandi spunnin, nema auðvitað jökulhlaupin, sem verða af öðrum ástæðum. Skilyrðin fyrir þessum flóðum eru freðin jörð og mikill snjór, en síðan snögg veðrabrigði — hlýindi með ofsarigningu. Þar sem landið er gropið, eins og hér — er það nauðsynlegt skilyrði fyrir flóði, að jörð sé freðin en þessi svæði eru þurr að sumrinu til, því þá hverfur allt vatn niður í jörðina. — Flóðum er skipt niður í vissa flokka, er ekki svo? — Jú, það er rétt. Samfelldar rennslisskýrslur hérlendis ná, ekki langt aftur í tímann — einna lengstar eru þær frá Elliðaánum, eða rösk 40 ár. Flóðið í Elliðaánum nú er óyggjandi það mesta á þessum tíma (um 200 teningsmetrar á sekúndu) og getum við því leyft okkur að tala um svonefnt 50-ára flóð í þessu sambandi.

Í skrásetningu flóða er þeim venjulega skipt niður í 1-árs flóð, sem eru flóð, sem koma á hverju ári, þá 10-ára flóð, sem eru stærstu flóð á 10 árum, 20-ára flóð, 50-ára flóð, 100-ára flóð og 1000-ára flóð, sem eru þá jafnframt þau stærstu, sem komið geta á hverjum stað. — En flóðin fyrir austan? — Flóðið við Selfoss verður að teljast 20-ára flóð. Árið 1930 kom þar ámóta mikið flóð og einnig 1048 og svo nú 1968. Flóðið 1930 var mest, en engar einhlítar skýrslur eru til um það, hversu hátt það komst. Flóðið í febrúar s.l. komst 7 sm ofar en flóðið 1948. — Flóðið hjá Ólafsvöllum í febrúar s.l. náði ekki eins hátt og flóðin 1930 og 1948. í þessu sambandi verður að hafa það í huga, að þótt þessi vatnsgangur yrði í lágsveitum Árnessýslu í febrúar s.l. varð enginn sérstakur vöxtur í Hvítá við Gullfoss, en þar verður hún iðulega tvöfalt meiri, en nú varð. Úr Hvítiárvatni renna að meðaltali 60 teningsmetrar á sekúndu, en að vetrinum til 25 til 36 og er það stofn árinnar. Um Gullfoss er rennslið 126 teningsmetrar á sekúndu, en langtímum saman á veturna 40 til 70. Í mestu vetrarflóðum getur rennslið um Gullfoss farið allt upp í 2000 teningsmetra á sekúndu og er áin þá dag og dag, eða stund úr degi, vatnsmeiri við Gullfoss heldur en niður við Selfoss á sama tíma. Þetta sýnir ljóslega á hverju við gætum átt von, ef samspil veðurfarsþátta að skapa flóð um allt vatnasvæðið yrði enn virkara, en nú varð raunin á. Það er bjargaði var það, að hlýindatímabilið var of stutt til þess, að hálendisárnar næðu sér reglulega upp, og því juku þær ekki verulega á flóðin. ... [T]íðni flóða hjá Ólafsvöllum é Skeiðum hefur farið vaxandi á síðari árum, en þessi aukna tíðni flóðanna leiðir til þess, að gera má ráð fyrir til muna stærri flóðum þarna á næstu árum. t.d. á næsta 50 ára tímabili. — Hverjar gætu verið orsakir þessarar tíðniaukningar? — Það er erfitt að segja til um það. Hættulegustu flóðin á þessu svæði eru vetrarflóð, sem ís- og jakastíflur orsaka, en sunnan Hestfjalls myndast á lygnum og breiðum sterkar ísspangir yfir Hvítá. Af því leiðir, að ef mikill vöxtur kemur í ána og jakaruðningur þá geta komið þarna illar ís- og jakastíflur, sem spenna ána upp úr farvegi sínum. Á Brúnastaðaflötum var hlaðinn varnargarður 1889, sem hjálpar verulega, en þó ekki nóg. Því má gera ráð fyrir, að einu sinni til tvisvar á öld hlaupi áin þarna úr farvegi sínum og valdi stórtjóni. Sömu sögu er að segja um Ölfusá og fengu Selfossbúar nú smjörþefinn af því hvað slíkar ísstíflur geta leitt af sér, en eftir frosthörkumar í vetur lá sterk íshella á ánni allt frá Arnarbæli að Selfossi og hindraði hún eðlilegt framrennsli í farvegnum.

Það ber því allt að sama brunni. að flóðin í vetur hati verið hreinn barnaleikur miðað við það, sem gæti orðið. — Hvað skal þá til varnar verða? — Umfram allt verðum við að gera okkur grein fyrir flóðahættunni, vega hana og meta. Við erum nú að komast á það stig með síaukinni þekkingu á rennslisháttum og veðurfari, að geta gert flóðaspár, og eins og nú er með eins til tveggja daga fyrirvara. Erlendis, þar sem vatnsföll hafa langan aðdraganda, er unnt að gera fljóðaspá nokkra daga eða jafnvel viku fram í tímann. Í sambandi við flóðahættu hefur fram til þess verið reynt að staðsefja mannvirki þannig að flóð nái ekki til þeirra og er það auðvitað sjálfsagt. En með vaxandi byggð og fjölbreyttari atvinnuháttum verður þessi sjálfsagða varúðarráðstöfun erfiðari í framkvæmd. Þá verðum við líka að gera okkur grein fyrir því, hvaða áhrif maðurinn sjálfur með mannvirkjagerð og ræktun hefur á rennslisháttu, en þessar framkvæmdir, einkum ræktunin, miða að því að flýta afrennslinu, þannig að á nokkrum tímum flýtur burt vatn, sem annars tæki daga og stundum vikur að síast burt. Á suðvesturlandi hafa heilu dalirnir verið ræstir fram, ef svo mætti segja, t.d. Lundarreykjardalur, en eins og gefur að skilja flýta allir skurðir, bæði meðfram vegum og til ræktunar lands, fyrir afrennslinu. Þetta eru í megindráttum þeir þættir, sem við verðum að taka til nákvæmrar athugunar, ef vera kynni, að með því gætum við minnkað flóða hættuna, sem vofir yfir okkur, sagði Sigurjón Rist að lokum.

Enn urðu umferðarvandræði á höfuðborgarsvæðinu og víðar. Tíminn segir frá 29.mars:

OÓ-Reykjavík, fimmtudag. Mikil ófærð var á götum Reykjavíkur í dag og þótt fjöldi bíla sæti fastur í sköflum víðs vegur um borgina og umferð því mun minni en ella, voru um 40 árekstrar skráðir hjá lögreglunni. Í gærkvöldi myndaðist ísing á götunum og hlóð niður snjó á ísinguna og varð af mikil hálka. Í dag hríðaði mikið og var snjórinn blautur og var hálkan svo mikil, að iðulega komust bílar ekki leiðar sinnar þótt þeir væru á keðjum. Á leiðinni milli Reykjavíkur og Hafnarfjarðar mynduðust langar bílalestir og var þar algert umferðaröngþveiti á þeim tímum, sem umferðin var mest. Nokkrar götur lokuðust alveg um tíma vegna snjókomunnar en snjóruðningstæki unnu sífellt við að halda aðalleiðum opnum. Fjöldi bíla sat fastur í sköflum og strætisvagnar gátu ekki haldið áætlunarferðum vegna ófærðar og hálku. Margir bílar lentu út af vegum en ekki urðu nein slys á fólki, svo vitað sé. Allir vegir úti á landi voru ófærir öðrum farartækjum en stórum bílum og jeppum. Vegir frá Reykjavík voru flestir færir stórum bílum en víðast hvar var mjög þungfært. Fært var um Þrengsli austur til Víkur en ófært á Mýrdalssandi. Sæmileg færð var um Hvalfjörð og Borgarfjörð. Um Snæfellsnes/var fært í morgun, en Fróðárheiði lokaðist síðari hluta dags. Reynt verður að opna veginn þar um aftur á morgun og einnig um Kerlingarskarð. Vegurinn um Bröttubrekku er lokaður. Vegir á Vestfjörðum eru að mestu lokaðir. Reynt verður að opna milli Akureyrar og Reykjavíkur á morgun. Siglufjarðarvegur opnaðist í dag í fyrsta sinn í langan tíma. Fært er milli Akureyrar og Kópaskers. Starfsmenn Vegagerðarinnar kvarta mikið yfir hve oft menn reyna að þvælast á litlum bílum út á ófæra vegi, jafnvel keðjulausir og illa búnir.

Nú skall gríðarköld norðanátt enn yfir landið og að morgni 1.apríl mældist metfrost víða um land, það mesta í apríl á allri 20. öld. Mest mældist frostið á Hveravöllum, -27,9 stig og á mörgum öðrum stöðvum mældist meir en 20 stiga frost. Ekki síst var óvenjulegt að á Stórhöfða í Vestmannaeyjum mældist frostið mest -16,9 stig. Í Reykjavík mældist frostið -16,4 stig, það mesta nokkru sinni í aprílmánuði. Sama á við um flestar veðurstöðvar landsins. 

Hér má sjá háloftakort japönsku endurgreiningarinnar og gildir það kl.18 31.mars 1968. Jafnhæðarlínur eru heildregnar. Yfir landinu er snörp norðvestanátt samfara háloftalægð sem nálgast úr norðri. Litir sýna þykktina, en hún mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs. Blettur þar sem þykktin er minni en 4860 metrar snertir norðursröndina. Þetta er með því allrakaldasta sem sést hefur. 

 

Kortið að ofan (einnig úr japönsku greiningunni) sýnir sjávarmálsþrýsting, úrkomu og hita í 850 hPa um miðnætti aðfaranótt 1.apríl. Vindur er hægur um landið vestanvert, en hvasst er eystra. Frostið í 850 hPa-fletinum er um -32 stig þar sem mest er. Yfir Keflavíkurflugvelli fór frostið mest í -24,4 stig í 850 hPa þennan dag, það mesta sem vitað er um í apríl og aðeins í örfá skipti önnur hefur það orðið jafnmikið eða lítillega meira. 

Kuldahljóð var í öllum, hafís teppti siglingar. Meginísbrúnin sést ógna landinu á myndinni sem tekin er upp úr hádegi 31.mars. Fyrr í mars hafði ísinn verið við vestanverða Vestfirði og hvað eftir annað komið inn að ströndinni á Norðurlandi. Hann lónaði aðeins frá um tíma í apríl, en maí varð mjög slæmur ísmánuður og júní líka.

Íslandskortið frá því kl.9 að morgni 1.apríl sýnir kuldann vel. Hvasst var víða á suðaustanverðu landinu og við norðausturströndina. Tíminn segir frá 2.apríl:

FB-OÓ-Reykjavík, mánudag. Ótrúleg kuldatíð hefur nú gengið yfir landið. Siglingaleiðir eru lokaðar bæði við vestan og austanvert Norðurland. Síðastliðna nótt mældist -16,4 stiga frost i Reykjavík og er það mesta frost sem mælst hefur í apríl allt frá 1881. Þá var reyndar miklu kaldara fyrir norðan, en nú er, en ekki jafnkalt hér fyrir sunnan. Árið 1885 var allt að því jafn mikið frost og nú hér í Reykjavík. Landhelgisgæslan fór í ískönnunarflug í dag, og samkvæmt því sem þá kom í ljós eru nú íseyjar og ísrastir mjög langt inn á Húnaflóa og vikur á Hornströndum eru flestar fullar af ís. ísinn frá Straumnesi að Óðinsboða er víðast samfrosta og er sjóinn að leggja í vökum á þeirri leið. Austur af Óðinsboða, sem er suðvestur af Horni, inni á Húnaflóa, gisnar ísinn lítið eitt, en þéttist aftur vestan við Siglufjörð. Frá Siglufirði liggur ís 4—6/10 hluta, 4—6 sjómílur frá ströndinni, uns komið er að Rauðunúpum og undan Sléttu er allt að 7—9/10 hl. Þistilfjörður er allur þakinn ís (6—9/10 hl.) og verður ísinn þéttari eftir því sem innar dregur. ísinn er kominn fyrir Langanes og inn undir Digranes, og í mynni Vopnafjarðar, en nokkur ís er allt suður á móts við Glettinganes. Frá Straumnesi að Óðinsboða er varla fært nema öflugum skipum, og siglingaleið er varasöm frá Látrabjargi að Straumnesi. Siglingaleið fyrir öllu Norðurlandi er mjög ógreiðfær og hættuleg, einkum við Sléttu. Í ísfréttum, sem Veðurstofunni höfðu borist síðdegis í dag segir, að ísinn sé að mestu horfinn frá Hvallátrum, og þaðan sjáist aðeins ginstöku jakar. Frá Hornbjargsvita bárust þær fréttir, að 1000 m breitt íslaust belti væri frá Smiðjuvíkurbjargi norður fyrir Hornbjarg, en samfelldur ís þar fyrir utan. Frá Hrauni á Skaga var tilkynnt, að stöðugt bættist við ísinn við land, og í allan dag hefur ís verið að reka inn Skagafjörð. Frá Siglunesi að sjá er ís fyrir öllu hafi, og nálgast mjög ört. Landföst ísbreiða nær út fyrir siglingaleið. en þar fyrir utan virðist nokkuð greiðfært. Samfelldur ís er út undir miðjan Siglufjörð. Frá Grímsey sést ekki í auðan sjó nema smáræmu i skjóli við eyna. ísinn hefur aukist mikið séð frá Mánárbakka á Tjörnesi í dag, en í kvöld voru ekki orðnar auðar rennur nema frá austri til vesturs í um það bil 8 km frá landi.

GV-Trékyllisvík. Mikill ís er hér fyrir landi. Ekki bar á honum að ráði fyrr en í fyrradag og í gær. Í fyrrinótt kom talsveður ís hér inn á Trékyllisvíkina og hefur hann aukist í sífellu síðan. Autt er út norðurfjörðinn út undir Reykjanes hyrnu, en þar fyrir framan er breið spöng sem ekki sér út fyrir héðan. Ísinn er ekki mjög þéttur að sjá. Íslaust er inn á flóanum frá Gjögri og í áttina að Hólmavík. Aftur á móti er ís á reki út um allan flóa og Ófeigsflói er fullur af ís. Í dag hefur verið norðlæg átt og heldur hún ísnum nokkuð hér frá landinu en þeim mun meira rekur inn Flóann. Ekkert vegasamband hefur verið hingað í vetur, en flóabáturinn hefur komið hér á hálfsmánaðarfresti. Von var á Herðubreið hingað en búið er að aflýsa ferðinni og kemst skipið ekki nema til Ísafjarðar, þar sem ekki er fært fyrir Horn. Von var á heyi og fóðurbæti til Djúpavíkur þar sem einstaka menn eru orðnir heylitlir, en yfirleitt munu birgðir endast fram yfir sumarmál.

JJ-Skagaströnd. — Héðan er farinn að sjást jaki og jaki sem rekur inn Húnaflóa og úti fyrir sést í mikinn ís. Skyggni er hér ágætt. Í morgun hefur verið sólskin og heiðríkt, en síðari hluta dagsins kulaði að hánorðan og er búist við öllu hinu versta í sambandi við ísinn. Norðaustan og austan áttin hefur haldið honum að Ströndum til þessa undanfarið og hefur hann því ekki rekið eins mikið inn Flóann. Einn bátur fór á sjó með birtingu í morgun. Var ekki lagt í að róa fyrr vegna hættu á siglingarleiðum. Engir aðrir bátar héðan eiga línu eða net í sjó. Afli er lítill sem enginn hér inni í Flóanum og væri fremur aflavon ef hægt væri að komast lengra út. Færðin á landi er nokkuð sæmileg.

EH-Akureyri. — Hafísinn hefur nú rekið inn Eyjafjörð og er ísspöng landföst við Hjalteyri og er á leið inn fjörðinn. Strekkingsvindur er að norðan og má búast við að ísinn verði kominn inn undir Akureyri með morgninum. Stakir jakar og íshröngl er er komið talsvert innar en spöngin, sem ekki er mjög breið en löng. Pollurinn hefur verið lagður i nokkurn tíma og er ávallt fjöldi manns sem dorgar niður um ísinn, og fá sumir ágætan afla.

ÞJ-Húsavík, — Ís hefur rekið hér inn i dag. Frá Húsavík eru sjáanlegar jakaspangir fyrir utan einstaka jaka, sem reknir eru lengra inn. Í dag er norðanátt, ekki ýkja hvasst, og er allur ísinn á innleið. Frostið er um 12 stig í dag, var meira í gær. Mikið liggur af netum í sjó, bæði grásleppu og þorskanet. Sjómenn reyndu í gær að bjarga netum sínum undan ísum, en ekki tókst að ná nema litlu af þeim. Er ekki gott að segja hvernig veiðarfærunum reiðir af, fer það allt eftir hvort ísinn rekur enn lengra inn en orðið er. en fyrirsjáanlegt er að margir bátanna hafa orðið fyrir miklu netatjóni. Í vetur hefur verið mikið gæftaleysi og óstöðug tíð og ekki bætir úr að nú liggur hafís á miðunum. Húsvíkingar eru nú innilokaðir og skip sem koma áttu hingað nýlega hafa orðið að losa á Austfjörðum. Vegurinn milli Húsavíkur og Akureyrar er fær eins og er og eins vegir um flestar nærsveitir. Snjór er ekki ýkja mikill miðað við það sem oft hefur verið.

HB-Kópaskeri, — Hér hafa rekið inn fjörðinn bæði stakir jakar og spangir í dag. Fyrsta ísinn rak hér inn í gær og hefur hann aukist mjög síðan. Í fyrstu voru það eingöngu stakir jakar en nú eru farnar að koma stærri spangir og er ísinn kominn langt inn fyrir Kópasker. Ein ísspöngin er langstærst og er komin hér langt inn fyrir. Ísbelti er fyrir höfninni, en fært mun fyrir báta þar í gegn eins og er. Allir vegir hér eru ófærir og flugvöllurinn fór sundur í hlákunni miklu fyrir skömmu. Erum við alveg einangraðir og héraðið læknislaust en heilsufar er gott. Nóg er hér til af vöru og ættu ekki að verða nein vandræði af þeim sökum, nema einangrunin standi i langan tíma. Fóðurbirgðir eru nægar og ekki hætta á að olíulaust verði í bráð.

HH-Raufarhöfn, — Hér er stórhríð og dimmviðri og sést ísinn ekki nema öðru hvoru þegar aðeins léttir til, en ísinn er skammt undan. Að vísu er ekki ís við hafnarmynnið en stutt er út í hann. Liggur hann alveg fyrir Sléttu og er víða landfastur eftir því sem best er vitað. Það sem sést af ísnum sýnist vera mjög þétt. Frést hefur af ís úti í Þistilfirði og út af Skoruvík og er hann mjög samfelldur. Ísinn byrjaði að koma hér s.l. föstudag, og rak þá mjög nálægt. Stórhríð hefur verið síðan á laugardag, og 17 til 20 stiga frost. Raufarhöfn er algjörlega einangruð eins og er. Flugvöllurinn er ófær, allir vegir ófærir og engin skip komast að höfninni vegna íssins. Olíubirgðirnar sem hér eru, endast í mánaðartíma og hætt er við að skortur verði á mörgum vörutegundum ef svona lætur áfram einhvern tíma. Vonast var til að greiðast tœki um skipakomur eftir verkfallið, en svo kom ísinn og lokaði öllum siglingaleiðum, og er útlitið mjög dökkt, svo ekki sé meira sagt. Sjómenn hafa tapað talsverðu af grásleppunetum undir ísinn. Eitthvað náðist upp af netunum í gær, en hvergi nærri öll þau net sem voru í sjó. Þorskanet voru engin í sjó. Þegar ísinn fór að nálgast um daginn var strengdur vír yfir höfnina, þannig að hann kemst ekki inn í sjálfa höfnina. En höfnin er öll krapalögð og frosin.

ÓH-Þórshöfn. — Hér er ofsahvasst að norðan og mikil snjókoma. Skyggni er ekki nema um 50 metrar. Einhver ís er kominn hér inn í fjarðarbotn, en erfitt er að fylgjast með hve mikið það er vegna þess hve lítið sést. Ísinn hér rétt fyrir utan er ekki orðinn samfrosta. Heita má að hér hafi verið hríðarveður í þrjá vikur og muna elstu menn varla annan eins harðindakafla. Allir vegir eru lokaðir og erum við því einangraðir. Flugferðir hafa verið strjálar og í síðasta mánuði kom hér flugvél aðeins tvisvar sinnum. Hér eru allir vel frískir sem enda er eins gott því læknislaust er. Í gær birti aðeins og var þá ís á reki inn flóann, og hætt við að hann fari að leggjast alveg upp að. Eitthvað er til af olíu og fóðri, en tæpast svo mikið að hægt sé að mæta miklum og langvarandi harðindum.

Morgunblaðið segir frá 3.apríl:

Holti, Síðu, 2.apríl. Ofsaveður á norðan hefur geisað hér síðan á laugardag [30.mars] allt þar til í morgun. Byrjaði það, með snjókomu á laugardag, sem hér er sjaldgæft í norðanátt, og síðan hefur verið látlaus „skafhríð“ þar til í morgun. Frost var mjög hart, t.d. var hér um tuttugu stiga frost klukkan 6 í gærmorgun. Er þetta með hörðustu veðrum, sem hér gerir. Ekki hefur þó heyrst um miklar skemmdir af völdum veðursins, nema ný bogaskemma fauk hjá Guðmundi Björgvinssyni á Haukshamri. Mjólkurflutningabílar hafa verið tepptir á Kirkjubæjarklaustri í tvo daga, því allir vegur urðu ófærir og er nú unnið að því að ryðja þá. Kennsla í barna- og unglingaskóla féll niður að Klaustri í dag.

Tíminn segir enn af hafís 3.apríl:

OÓ-Reykjavík, þriðjudag. Hafísinn er í dag á svipuðum slóðum og í gær fyrir Norðurlandi og Vestfjörðum, en hefur rekið nokkuð suður með Austfjörðum. Vindur er hægur fyrir norðan og vestan, svo að ísinn hefur lítið hreyfst nema með straumum, fyrir austan er norðan strekkingur og rekur ísinn hratt suður. Samkvæmt upplýsingum Veðurstofunnar er enga verulega breytingu að sjá á veðurfari og má búast við áframhaldandi norðanátt næstu sólarhringa. ... Frá Dalatanga sér næstum samfellda ísspöng og er hún landföst við Breiðuvík og sjást fleiri spangir fyrir utan, og er ísinn á hraðri ferð suður. Langá var á siglingu úti fyrir Gerpi síðari hluta dags og tilkynnti að frá skipinu sæist ísspöng sem ekki sæi út fyrir og lá hún í norður og suður. Ísinn fyrir Norðurlandi er svipaður og árið 1965, en þá lá ís við land í rúma tvo mánuði, en það var mesta ís ár undanfarna áratugi, eða síðan 1918.

ÞJ-Húsavík, þriðjudag. Um klökkari 15 í gær hófst geysimikið ísrek inn á Skjálfanda. Hann lagðist að austurströnd flóans, lokaði fyrir Húsavíkurhöfn á örskömmum tíma. Vír var strengdur þvert fyrir hafnarmynnið, og hefur ísinn ekki komist inn í höfnina ennþá, hins vegar er hún öll skænd. Í morgun var flóinn fullur af ís svo langt sem séð varð frá Húsavík. Þá var stillt veður og glampandi sólskin og sá varla skýhnoðra á lofti. Frost var ekki mikið, eða innan við 10 stig. Skammt innan við kaupstaðinn voru 20—30 höfrungar króaðir í lítilli vök, um 300 metra frá landi. Í annarri vök, örlítið dýpra, voru innikróaðir þrjár hnísur. Menn hafa í dag verið að vinna að því að sálga höfrungunum til þess að stytta þjáningarstríð þeirra.

Næstu þrjá mánuði voru stöðugar fregnir af hafísnum. Hann lónaði að vísu nokkuð frá um tíma í apríl og þegar kom fram í júní var hann mest til trafala inni á fjörðum. Við leyfum okkur að smjatta nokkuð á ísfregnum - en sleppum þó mörgu. Tíminn 4.apríl:

OÓ-Reykjavík, miðvikudag. Hafísinn er á svipuðum slóðum fyrir Vestfjörðum og Norðurlandi og er hann sums staðar orðinn samfrosinn, sérstaklega inni á fjörðum. Fyrir Austurlandi er ísinn enn á hraðri leið suður og var í kvöld kominn allt suður undir Papey. Ísinn þarna er enn nokkuð lagt {rá landi og ekki er talin mikil hætta á að hann reki inn á firðina þar sem spáð er norðvestan átt. Í morgun var ísinn á reki suður landmegin við Hvalbak og þegar á daginn leið nálgaðist hann landið mikið og var farinn að nálgast siglingaleið út af Stöðvarfirði. Frá Dalatanga sá í samfellda ísspöng frá Glettinganesi. Þegar sunnar dregur nær ísinn inn fyrir Seley. Lítil breyting hefur orðið á ísnum fyrir Norðurlandi en hann hefur gisnað nokkuð út af Siglufirði en samfelldur ís er fyrir mynni Eyjafjarðar. Við Galtarvita hefur ísinn borið nokkuð undan landinu. Fyrir vestan er ísinn á svipuðum slóðum og í gær og nær allt suður að Patreksfirði en er ekki landfastur þar. Olíuskipið Haförnin hefur í dag látið reka í stórri vök um 6 mílur norður af Rauðunúpum. Skipið lagði af stað frá Siglufirði í gær og gekk ferðin vel austur fyrir Flatey og var látið reka þar í nótt. Með birtingu var lagt aftur af stað og lænur í ísnum þræddar meðan hægt var, en þegar ísinn þéttist meira var ekki hægt að komast lengra. Skipið er með öllu óskemmt.

BS-Ólafsfirði, miðvikudag. Hér ógnar hafísinn okkur eins og öðrum hér á Norðurlandi. Hann þrengir alltaf meira og meira að okkur. Í nótt rak hann lengra inn í fjarðarmynnið svo að fjörðurinn lokaðist gjörsamlega. Flóabáturinn Drangur var níu tíma í gær, að brjótast í gegn um ísinn og hingað út á Ólafsfjörð, en þessa vegalengd fer hann venjulega á tæpum fjórum tímum. Drangur lá hér í nótt, og ætlaði skipstjórinn að freista þess að ná til Siglufjarðar með morgninum. Klukkan 5 í morgun reyndi hann að komast út af firðinum, en þá var hvergi neina smugu að finna, hvorki vestur fyrir eða inn fyrir, og kom hann því inn aftur. Um hálf þrjú leytið í dag með útfallinu gerði Drangur aðra tilraun til að komast inn í Eyjafjörð, og fór þá mótorskipið Súlan með honum, en hún landaði hér tæpum 90 smálestum af fiski á mánudaginn. Þau hafa ekki komið til baka, svo miklar líkur eru fyrir því, að þau hafi komist að minnsta kosti inn á Dalvík.

Tíminn segir frá 9.apríl - þá var ísinn kominn suður með Austfjörðum og vestur fyrir Hornafjörð:

OÓ—Reykjavík, mánudag. Hafísinn er nú kominn vestur fyrir Hornafjörð og virðist hann enn á reki suður á bóginn og er nú kominn á mið Hornafjarðarbáta. Fyrir norðan og austan land er ísinn á svipuðum slóðum og fyrir helgi, því virðist hann heldur vera að losna frá Norðurlandinu. Skömmu áður en Esjan kom til Norðfjarðar í gær sáu skipsmenn ísbjörn, sem var að éta sel skammt frá landi. Siglt var í nær 400 metra fjarlægð frá birninum og lét hann skipið ekki trufla matarfrið sinn, og sáu skipverjar að þarna var svonefndur rauðkjammi á ferð, en áður fyrr voru slíkir birnir álitnir mannætur, en þessi leit varla við skipinu eða góðgætinu innanborðs.

Morgunblaðið segir af skriðu 11. apríl:

Vegir voru að blotna upp í gær, er Morgunblaðið hafði tal af Vegagerð ríkisins og horfir til vandræða ef blotnar meira. Skriða féll í gær á veginn í Hvalfirði við Skeiðhól. Gerðist það á milli kl. 11 og 12, en skömmu eftir hádegið hafði tekist að opna veginn aftur. Að öðru leyti var vegurinn um Hvalfjörð vel fær, nema hvað á stöku stað hafði runnið úr honum og er bifreiðastjórum bent á að fara hann með gát.

Tíminn segir frá flóði í Elliðaám í pistli 17.apríl, en menn höfðu mjög varann á sér eftir hamfaraflóðið í febrúarlok. Einnig segir blaðið af hafís: 

OÓ-Reykjavík þriðjudag. Mikil hækkun varð í Elliðaánum á föstudaginn langa [12. apríl] og á laugardag fyrir páska. Flæddu árnar víða yfir bakka og vatnselgurinn gróf sundur hluta af Vatnsendavegi, en nýbúið var að gera við hann eftir flóðin miklu í vetur. Þótt vatnselgurinn væri mikill í ánum var þetta ekki mikið flóð miðað við bað sem þá var. Á páskadag [14.] fór aftur að sjatna í ánum og er vatnsmagnið nú tæpast meira en eðlilegt má teljast. Flóðið myndaðist vegna mikilla leysinga og einnig rigndi mikið á vatnasvæði Elliðaánna þá daga sem það stóð yfir. Ofan til við ána voru sumarbústaðir umflotnir vatni, en skemmdir af völdum flóðsins urðu ekki teljandi nema þar sem Vatnsendavegurinn grófst sundur. Á þeim stað vildi það slys til á páskadag að hestur hrasaði út í strauminn og drukknaði. Eigandi hestsins var á honum þegar hann lenti í straumnum en hann komst auðveldlega á þurrt.

OÓ-Reykjavík, þriðjudag. Hafísinn hefur lagst heldur frá landinu undanfarna daga en er samt ekki langt undan og hefur ekki rekið langt frá Norðurlandinu. Sigling er nú fær umhverfis landið, en út af Dalatanga, Langanesi, Melrakkasléttu og Ströndum er talsvert íshrafl enn g siglingaleiðum og er sigling ekki hættulaus af þeim sökum, nema í björtu.

BV-Fosshóli, þriðjudag. Eftir þíðviðrin í vetur myndaðist klakastífla í eystri kvísl Skjálfandafljóts norðvestan við bæinn Hliðskóga í Bárðardal. Hlóðst á hana smám saman, uns vatn flæddi yfir veginn og lokaði honum. og hefur hann verið tepptur í um það bil mánuð. Hins vegar hefur það ekki komið svo mjög að sök, þar sem brú er yfir fljótið skammt frá, eða á Stóru-Völlum og hefur hún verið notuð síðan þetta gerðist. Stíflan var orðin mjög löng og var óttast að flóðin ykjust og útihúsin í Sandvík voru talin í hættu í sumar. Nú hefur hlánað talsvert og stórt skarð er komið í stífluna, svo að hættan er sennilega liðin hjá. Fyrir skömmu var hægt að ganga á lágum stígvélum yfir stífluna, og út í Valley, þar sem er nýrækt, og er það einsdæmi, því að eystri kvíslin er yfirleitt mjög vatnsmikil. Óttast er, að einhverjar skemmdir hafi orðið í nýræktinni vegna flóðanna, en það hefur ekki verið að fullu kannað. Fullyrða má, að fremur lítið tjón hafi hlotist af þessu.

Tíminn segir af góðri tíð 21.apríl:

Við fengum ekkert páskahretið að þessu sinni, eða þá að það kom fyrir páska, og veðurguðirnir hafa ekki áttað sig á því, hve páskar voru seint á ferð á þessu ári. Hitt varð eftirminnilegra, að um bænadagana skipaðist veður í lofti með snöggum og gagngerðum hætti eins og oft vill verða hér á landi. Á nokkrum dægrum leysti allan snjó úr sveitum í hlýjum blæ og sólfari, sem kom eftir áhlaup og fimbulfrost, og hafísinn þokaðist fjær. Nú eru grænar nálar þegar farnar að gægjast úr jörð, laukar blómstra í görðum og brum trjánna þrútnar. Veðurblíðan helst enn dag eftir dag.

En þetta góðviðri stóð ekki lengi. Aftur kólnaði og það var ekki fyrr en líða tók á maí að tíð varð bærileg. Kalt var þó áfram þar sem hafís var við land.

Tíminn segir af samgöngutruflunum 30.apríl:

OÓ-Reykjavik, mánudag. 120 manns tepptust í bílum á Holtavörðuheiði í gær. Varð fólkið að hafast við í bílunum þar til í dag að starfsmönnum Vegagerðarinnar tókst að ryðja þeim veg niður af heiðinni. Þeir sem lengst voru tepptir voru búnir að vera í 42 klukkustundir á heiðinni, en á laugardag gerði aftakahríð á Holtavörðuheiði og fylgdi mikill_skafrenningur og lokaðist vegurinn á stuttum tíma. Meðal þeirra sem voru veðurtepptir í bílunum voru 100 nemendur úr Verslunarskólanum, sem voru að koma að norðan úr skólaferðalagi. Fólkið kom að Fornahvammi um kl. 15 i dag. Mikla hríð gerði um norðan- og vestanvert landið á laugardaginn og lokuðust þá allmargir fjallvegir. Eru sumir þeirra lokaðir enn, og aðrir,eru illfærir, og aðeins fyrir stóra bíla. Fjallvegir á Snæfellsnesi lokuðust og sama er að segja um Bröttubrekku og Öxnadalsheiði og Vaðlaheiði. Í dag hefur verið unnið að því að opna vegina aftur. Um 10 bílar stöðvuðust á Holtavörðuheiðinni, þar af voru tveir stórir bílar sem Verslunarskólanemendur voru í. Hinir bílarnir voru vörubílar og jeppar. Bílarnir voru dreifðir um alla heiðina og var nokkuð tafsamt að koma þeim suður yfir. Frá Fornahvammi fóru snemma í morgun veghefill og stór trukkur frá Vegagerðinni til að ryðja veginn fyrir bílana, og komu þeir niður um kl.15 í dag, eins og fyrr er sagt. Voru ferðalangarnir margir orðnir þreyttir og svangir eftir að hafa setið í bílunum á heiðinni í nær tvo sólarhringa, en í Fornahvammi rættist úr því þar var tekið á móti fólkinu með mikilli matarveislu. Og voru allir orðnir sæmilega hressir þegar haldið var þaðan áfram suður.

EJ—Reykjavík, þriðjudag. Enn er mikill kuldi víðast hvar á landinu, og snjór enn á mestum hluta þess t.d. alveg suður í Borgarfjörð. Mestur kuldi var í dag á Norðausturlandi, en þessi kuldatíð stafar af hafísnum fyrir norðan og köldum sjó þar. Af þeim sökum getur loft, sem kemur að norðan, ekkert hlýnað áður en það kemur inn yfir landið. Vegna þessa kulda, og snjóalagaanna, eru skepnur enn í húsum víða á landinu, jafnvel á Snæfellsnesi. Blaðið fékk þær upplýsingar hjá Veðurstofunni í kvöld, að í dag hefði verið heiðskírt víðast hvar á landinu og sólskin. Mest var frostið átta stig í Skoruvík, en mjög víða 3—6 stig. og þá mest á Norðausturlandinu. Við vesturströnd landsins var rétt við frostmark í dag, en 3—5 stiga, hiti víðast hvar sunnanlands. ... Snjór er yfir öllu í Borgarfjörð frost og snjór er einnig á Austurlandi. Fyrir norðan landið er enn mikill ís, og sjórinn kaldur þar sem það er loftið. sem kemur að norðan, fær því ekkert að hlýna áður en það kemur yfir landið og er því mjög kalt. Kuldinn er meiri en venjulega á þessum tíma, þótt oft hafi komið kuldaköst fram eftir öllum maímánuði. En miðað við veðurfar fyrir t.d. 10—15 árum væri núverandi veður kallað mjög kalt.

Tíminn segir enn af hríð og hafís 2.maí:

OÓ-Reykjavík, fimmtudag. Stórhríð er nú á heiðum Norðanlands og eru bæði Holtavörðuheiði og Öxnadalsheiði lokaðar allri umferð og er snjókoman og skafrenningurinn svo mikill að ekki er reynt að ryðja fjallvegina. Ekki snjóar í byggð fyrir norðan, en frost er um allt land nema á Suðurlandi. Um helgina lagðist hafísinn aftur að landinu við Langanes, Melrakkasléttu og er siglingaleiðin alveg lokuð og illmögulegt er að komast fyrir Horn. Ekkert útlit er fyrir að norðanátt en gangi niður eða að veður fari hlýnandi næstu daga, og er spáð áframhaldandi norðanátt og éljagangi. Í dag var 7 stiga frest á Hornbjargsvita og var það mesta frost sem mældist um miðjan daginn. Á Hveravöllum var sama kuldastig. Um þriggja stiga frost er um allt Norður- og Vesturland, nema á Akureyri var hiti um frostmark. Síðari hluta dags var slydda á Austfjörðum og með kvöldinu fór að snjóa og náði snjókoman allt suður í Öræfi. Í dag herti á norðaustanáttinni og ísinn var á hraðri leið upp að landinu fyrir norðan og suður með Austfjörðum. Frá Horni sá alls staðar í ís en þar er siglingaleið enn fær í björtu. Frá Grímsey berast þær fréttir að ísspangir og stakir jakar séu á reki og sigli hraðbyri til suðvesturs á leið til lands. Mikill ís sést frá Dalatanga og við Kambanes er hafísinn orðinn landfastur og sigling ófær með öllu og sér ekki út fyrir ísbreiðuna Ísinn er enn ekki kominn inn á Stöðvarfjörð eða Breiðdalsvík en úti fyrir sést hvar víðáttumiklar ísbreiður reka hratt til suðurs.

Tíminn ræðir kuldatíðina 7.maí:

OÓ-Reykjavík, mánudag. Fyrstu fimm daga maímánaðar hefur hitinn í Reykjavík verið 5 gráðum minni en í meðalári, sé miðað við hita í maí undanfarin 30 ár og á Raufarhöfn hefur verið 7 1/2 stiga frost að meðaltali þessa daga og er það 10 gráðum kaldara en í meðalári. Liggur munurinn í að þar er ísinn landfastur og skýjað, en syðra hefur verið sólskin og sjór við Reykjanes um 8 gráðu heitur. Lítil breyting hefur orðið á ísnum fyrir norðan og austan land um helgina. Nær ísinn suður með öllum fjörðum og lokar siglingaleiðinni norður með Austfjörðum. Í morgun barst sú fregn frá Blikur að landfastur ís væri frá Papey og norðan með sunnanverðum Austfjörðum og lokaði siglingaleið til Breiðdalsvíkur, Stöðvarfjarðar og Fáskrúðsfjarðar. Er samfelldur ís svo langt sem séð verður í norður og austur, og lokar hann siglingaleiðum. Ísinn við Dalatanga breytist eftir sjávarföllum og myndast í hann lænur öðru hvoru og lokast fljótlega aftur. Norðfjarðarflói er fullur af ís og er ísinn einnig búinn að loka mynni Seyðisfjarðar. Inn á Seyðisfirði er varðskipið Albert lokað inni og á Raufarhöfn hefur olíuskipið Stapafell verið innilokað í vikutíma. Utan við Kambanes er samfelld ísbreiða um fjóra kílómetra frá landi og sér hvergi út yfir hana. Við Hvalsnes er ísspöng með landinu en sér í auðan sjó þar fyrir utan. Við Grímsey er ástandið svipað á ísnum og í síðustu viku en við Horn hefur hann heldur fjarlægst landið.

Morgunblaðið ræðir einnig kuldatíð 7.maí:

Maímánuður byrjaði með miklum frosthörkum, meiri en oftast áður. Mældist mest frost í byggð 16 stig á Raufarhöfn og er það mesta frost sem mælst hefur á þessari öld, en sama frost var 1955 á Barkarstöðum og 1927 á Grímsstöðum á Fjöllum. Meðalhiti í Reykjavík var fyrstu fimm dagana 1 stig, en er í meðalári rúmlega 5 stig. Á Raufarhöfn, þar sem frostið varð mest var hitinn um 9 stigum lægri en í meðalári, var -í-7,2 stig en er í meðalári tæplega tvö stig. Veðurfar var að öðru leyti ágætt, stillt og bjart. Meira bjartviðri var sunnanlands og veldur það mestu um hitamuninn, en hafísinn veldur kuldunum. Hefur merkur veðurfræðingur sagt á einum stað, að hafísinn sé hitamælir landsins og megi marka hlýindi og kulda á stöðu hafíssins við landið. Þetta ár er að verða með meiri hafísárum á þessari öld. Er hafísinn meiri nú, en menn vita dæmi um allt frá árinu 1915. Þá var ís við land fram í júní. Einnig var árið 1919 mikill ís við landið. En menn skyldu ekki örvænta þótt kalt hafi verið. undanfarið. Aprílmánuður var álíka hlýr og í meðalári og þess eru oft dæmi, að kuldaköst hafi komið í maí, t.d. kom mikið kuldakast í byrjun maímánaðar 1927 og komst hitinn þá niður í -3,9 stig í Reykjavík fyrsta og þriðja maí, og var nokkuð svipaður hiti um land allt. Sá maímánuður var þó á endanum rúmu stigi yfir meðalári.

Það er langt frá því að sumarlegt sé um að litast á Norðausturlandi nú, enda þótt heita eigi vor. Varla sést á dökkan díl nokkurs staðar og úti fyrir ströndinni er hafísinn svo langt sem augað eygir. Eins og vænta má er dauflegt hljóð í bændunum, sem búa á þessum slóðum. Eftir ákaflega lélegt heyskaparsumar kemur einn harðasti vetur í mannaminnum, svo að mjög hefur gengið á heyin. Hafa nokkrir bændur þegar orðið að kaupa hey til að eiga út mánuðinn. Þá hefur veturinn orðið þeim óhemju kostnaðarsamur vegna mikilla kaupa á fóðurbæti, og þyrfti sumarið að vera með eindæmum um hagstætt til að jafna eitthvað um. „Dugir sumum ekki ævin til að greiða hallan af vetrinum“, sagði einn bændanna í samtali við okkur í gær. Víðast liggur hjarn enn yfir túnum, og því eru bændur mjög svartsýnir og telja að mikið verði um kal, þegar leysir.

Þá ræddum við við Marinó Kristinsson, prest á Sauðanesi á Langanesi og hafði hann mjög sömu sögu að segja og þeir Jóhann og Sigurður. „Hér er um að litast eins og maður væri staddur á Norðurpólnum, ísinn liggur hér úti fyrir eins langt og sést. Þetta hefur verið geysilega harður vetur, auk þess sem honum hafa fylgt stórviðri og mikill snjór. Útlitið er mjög slæmt, sauðburður að nálgast og heyskortur fyrirsjáanlegur, þar sem sumarið í fyrra kom mjög illa út vegna kals á túnum. Hafa bændur þurft að leggja í gífurlegan kostnað til kaupa á fóðurbæti! Er því ekki að furða þótt menn séu hér svart sýnir.“ Ekki kvaðst Marinó vita um neina, sem hygðust hætta búskap þarna um slóðir. „Menn ætla sér að þrauka í lengstu lög“, sagði Marinó. „Hér er útlits eins og um hávetur‘“, sagði Þorlákur Stefánsson bóndi að Svalbarði í Þistilfirði, „hvergi sést á dökkan díl og sjóinn hylur hafís algjörlega.“ Heita má hér jarðlaust fyrir skepnur, 15—16 stiga frost er hverja nótt og hjarn yfir öllu, en þó reyna menn að láta skepnur út. Mjög er líka orðið lítið um hey, þar sem flestir voru heylitlir eftir sumarið í fyrra vegna kals á túnum. Hefur veturinn orðið okkur óskaplega dýr, þar sem þurft hefur að kaupa mjög mikinn fóðurbæti. Mun sumum ekki duga ævin til að greiða útgjöld af þeim sökum.“ Þorlákur sagði, að mikill klaki væri í jörðu, og hjarn hefði verið yfir túnum í allan vetur. Kvað hann bændur því gera ráð fyrir miklu kali í túnum í Þistilfirðinum. Við ræddum við Sigurð Torfason, prófast að Skeggjastöðum í Bakkatfirði. Hann kvað mjög harðindalegt vera í Bakkaflóanum, hafísinn hefði komið að ströndinni fyrir fáeinum dögum, hefði þó heldur færst frá síðustu daga, en nú virtist sem hann væri að koma aftur. Sigurður kvað mikinn snjó hafa kyngt niður í kringum sumardaginn fyrsta, og væri haglaust með öllu. Væri heldur kuldalegt um að litast, þó að veður væri stillt.

Svipað áfram, Tíminn 9.maí:

FB-Reykjavík, miðvikudag. Vorkuldarnir virðast engan veginn vera á undanhaldi, ef dæmt er eftir hitastiginu, sem mældist á veðurathugunarstöðum á landinu í nótt. Samkvæmt upplýsingum veðurfræðings Veðurstofunnar voru þeir staðir fáir, þar sem frostlaust var í nótt. Hins vegar var kaldast á Raufarhöfn 13 stiga frost og síðan 10 stiga frost á Grímsstöðum á Fjöllum. Fyrir fáum dögum mældist 16 stiga næturfrost á Raufarhöfn á Raufarhöfn, og er þetta frost eitt hvert það mesta, sem mælst hefur þar í maí. Frostið hefur heldur minnkað, en samt má segja, að svona langvarandi frostakafli í maíbyrjun, sé voðalegur, sagði Adda Bára Sigfúsdóttir veðurfræðingur þegar við hringdum og spurðum hana um frostin að undanförnu. Í sjálfu sér þýðir ekki að vera að bera saman fyrstu dagana í maí núna og fyrstu dagana í maí árin á undan, því kuldaköstin koma dálítið mismunandi tímum hverju sinni. Meira er að marka að bera saman hitastig heils mánaðar í einu. Knútur Knudsen veðurfræðingur sagði, að enn væri mjög kalt norðan og austanlands og frostið hefði komist í 13 stig á Raufarhöfn eins og fyrr segir. Í Reykjavík varð þó ekki kaldara en eins stigs hiti í nótt. Frostið fyrir austan fjall var víðast hvar tvö stig, og eru þetta því litlar breytingar frá því sem verið hefur, en ekki er þó gert ráð fyrir að veðráttan kólni suðvestanlands, og reyndar ekki heldur að hlýni fyrir norðan og austan. Þar stafar kuldinn mikið af ísnum, sem úti fyrir liggur og köldum sjó. Vindur hefur verið fremur hægur um allt land, og litlar breytingar eru á legu íssins fyrir austan landið.

OÓ-Reykjavík, miðvikudag. Íslensku skipafélögin hafa orðið fyrir gífurlegu tjóni vegna hafíssins sem legið hefur hér við land um nær sex vikna skeið. Mesta fjárhagstjónið stafar af töfum sem skipin hafa orðið fyrir vegna íssins og röskun á áætlunum. Nemur það tugum milljóna króna og verða skipafélögin að bera þann skaða bótalaust. Einnig hafa fjölmörg flutningaskip orðið fyrir skemmdum vegna siglinga í ísnum og er enn ekki fullljóst hve mikið það tjón er og kemur ekki í !jós fyrr en skipin verða tekin í slipp.

EJ-Reykjavík, miðvikudag. Í fyrradag urðu menn varir við, að brúin á Mórillu, sem rennur í Kaldalón, er liggur inn úr Ísafjarðardjúpi, hafði brotnað af stöplum sínum og lá á ísilagðri ánni neðan við brúarstæðið. Er talið sennilegast að snjóflóð, líklega einhvern tíma í marsmánuði s.l. hafi tekið brúna með sér. Í dag var jarðýta á leið til staðarins, en ætlunin er að draga brúna — sem virðist að mestu leyti óskemmd upp árbakkann, svo að hún falli ekki í ána þegar ísinn hverfur. Guðmundur Magnússon, bóndi á Melgraseyri, tjáði blaðinu í viðtali í dag, að brú þessi væri aðeins tveggja ára gömul og nauðsynleg samgöngum í héraðinu. Var þetta stór brú, 50—60 metrar að lengd á steyptum stöplum. Sagði Guðmundur, að svo virtist sem stöplarnir væru að mestu eða öllu leyti óskemmdir, og því viðgerð ódýrari og auðveldari en ella. Taldi Guðmundur að endurhyggja þyrfti brúna í sumar, enn taldi of snemmt að segja til um hvort brúin sjálf væri of mikið skemmd til notkunar. Aftur á móti væri sennilegt, að hægt væri að nota stöplana.

Tíminn segir af hafísnum 14.maí:

OÓ-Reykjavík, mánudag. Hafísinn er nú að ryðjast upp að öllum ströndum á Norðurlandi og fyllir firði og flóa. Hafís er einnig kominn á siglingaleið út af Vestfjörðum og inn á firði austanlands. Nær ísinn nú langt suður fyrir Papey. Húnaflói er nær fullur af ís og er hann kominn langleiðina inn í botn Hrútafjarðar og inn fyrir eyjar á Skagafirði og í botn Eyjafjarðar. Siglingaleiðir til Norðurlandsins eru lokaðar með öllu og er fjöldi skipa þar innilokaður á höfnum. Reynt er að hindra ísrek inn á hafnir með því að strengja vír fyrir hafnarmynni. Mikill kuldi fylgir ísnum og er snjókoma víða fyrir norðan og austan. Sauðburður er hafinn víðast hvar og verða bændur að halda fé í húsum og eru margir orðnir heylitlir og fóðurbætir er af skornum skammti. Ísinn er enn að þéttast að landinu og spáð er áframhaldandi norðanátt næstu sólarhringa. Úti fyrir Norðurlandi eru hafþök af ís og þótt veður breytist til hins betra og vindur blási af landi má búast við að langur tími líði áður en ísinn rekur frá landinu. Er nú að skapast neyðarástand vegna hafíss og kulda. Fyrir Vesturlamdi er ísinn kominn suður fyrir Patreksfjörð og fyrir austan sést hann frá Hornafirði. Lætur nærri að ísinn liggi fyrir helmingi af strandlengju landsins. Á Norðurlandi eir gróðurlaust með öllu, enda hefur verið stöðug norðaustanátt þar og frost og hríðarél öðru hvoru. Öllu fé er gefið inni í byrjun sauðburðar og heybirgðir farmar að minnka ískyggilega og verður að gefa mikinn fóðurbæti. Afli báta, sem róa frá Norðurlandi hefur verið ágætur undanfarið en nú er ekki hægt að sækja sjó vegna íssins og hafa margir bátar misst mikið af netum undir ísinn og orðið fyrir gífurlegu tjóni. Eru það aðallega þorska- og hrognkelsanet, sem týnst hafa. Bátar frá Húsavík hafa misst milli 300 og 400 þorskanet auk hrognkelsaneta. Vélbáturinn Glaður frá Húsavík er fastur í ísnum. Lokaðist báturinn inni, þegar hann var að reyna að bjarga netum sinum undan ísnum. Skipverjum líður vel en hafa litlar matarbirgðir. Mun Tryggvi Helgason frá Akureyri fljúga yfir bátinn og varpa niður matvælum til bátsverja. Raufarhafnarbátar hafa misst 250 til 300 grásleppunet undir ísinn. Í síðustu viku var orðið sæmilega rúmt að leggja í sjó, en á laugardag ruddi&t ísinn upp að aftur með slíkum hraða að ekkert náðist af netunum. Eru nú hafþök af ís upp í landsteina og svo langt sem sér. Ekki er hægt að fljúga til Raufarhafnar vegna dimmviðris og eru nú allir vegir lokaðir til bæjarins. Tveir flutningabílar sitja fastir á Sléttuninni og urðu bílstjórarnir að yfirgefa þá.

Sif flugvél Landhelgisgæslunnar fór í ísflug í dag, og eftirfar andi upplýsingar eru byggðar á athugunum, sem þar fóru fram. Við Kópanes byrja smájakahröngl og litlar íseyjar, og smáþéttist uns komið er á móts við norðanvert Ísafjarðardjúp, en ísrastir teygja sig nokkuð inn Djúpið, einkum að norðanverðu og í átt að Straumnesi. Siglingaleið, verður þó að teljast greiðfær í björtu, allt að Ísafjarðardjúpi, eins og er. Geysimikill hafís er nú á Óðinsboðasvæðinu og langleiðina að Skaga. Ísinn hefur þjappast upp að landinu og þekur allt Strandagrunn og áfram út. Nokkrar stórar vakir eru í 10—16 sjómílna. fjarlægð frá Hornbjargi, en lokast allstaðar af þéttum ófærum ís. Siglingaleið með landi vestan við Skaga er sæmilega greiðfær en virðist ófær fyrir Skaga eins og er. Siglingaleiðin Skagafjörður að Siglunesi virðist fær og Siglufjörður opinn vestan til í dag, en mjög erfið leið milli Eyjafjarðar og Sigluness. Greiðfærust leið fyrir Eyjafjörð virðist vera 3—4. sjómílur af Gjögri en 9—11 sjómílur af Siglunesi. Eyjafjörður virðist greiðfærastur austan til. Hafþök eru nú innan Flateyjar og Mánáreyjar og í norðvestur frá Rauðunúpum, en siglingaleiðin Húsavík að Eyjafirði virðist líklegust frá Lundeyjarbreka 3—5 sjóm. af Flatey og síðan 3—4 sjóm. af Gjögri. Mjög mikið af geysistórum óbrotnum íseyjum, sumum margar sjóm. að stærð eru nú á reki 20—30 sjóm. undan landinu.

BS-Ólafsfirði, mánudag. Hér hefur verið hríðarveður tvo síðastliðnu sólarhringa með mikilli snjókomu og norðaustan kalda, og varð Múlavegurinn ófær strax á laugardag. Féll þá snjóflóð í Bríkargili og stöðvaði alla umferð um veginn. Síðan hafa fallið þrjú önnur snjóflóð. Verið er nú að moka Múlaveginn, og standa vonir til að hann verði fær bifreiðum í kvöld.

FB-Reykjavík, mánudag. Nú um helgina í norðanáttinni sigldi ísinn hraðfara aftur upp að ströndinni, og hefur lokað fjörðum og flóum, þannig að nú er ekki aðeins ófært við Langanes og Sléttu svo sem búið er að vera þrjár seinustu vikur, heldur er siglingaleiðin fyrir Horn líka teppt. Goðafoss er lokaður inni á Húsavík. Þar hefur verið strengdur vír fyrir hafnarmynnið til að varna skemmdum. Húsvíkingar hafa orðið fyrir miklum áföllum, tapað veiðarfærum. og er þar um að ræða endurtekið tjón, því þeir töpuðu líka veiðarfærum undir ísinn í fyrra mánuði. Á Ólafsfirði er lokað inni danskt skip og bæði olíuskip sambandsins eru nú á Skagaströnd, og þar hafa þau legið síðan á laugardag.

Ekkert lát verður á, Tíminn 15.maí:

OÓ-Reykjavík, þriðjudag. Harðindalegt er um að litast á Norður- og Austurlandi nú um miðjan maímánuð. Hafísinn er enn að þrengjast upp að landinu, og er nú kominn suður fyrir og er nú siglingaleiðin til Hafnar í Hornafirði lokuð, en slíkt hefur ekki hent í rúma hálfa öld fyrr en nú. Á Þórshöfn sést hvergi í dökkan díl. Snjór liggur þar yfir öllu og hafís er fyrir landi. Víða á Norðausturlandi eru mikil snjóþyngsli og vegir lokaðir. Fyrir norðan hafa ekki orðið miklar breytingar á ísnum í dag. Inni á fjörðum losnaði nokkuð um hann með útfallinu, en þegar flæddi að lagðist hann upp að aftur. Sigling til Norður- og Austurlandsins er með öllu teppt og er fjöldi skipa, bæði flutningaskip og fiskiskip, lokuð inni á höfnum. Sagt var frá því í blaðinu í gær, að vélbáturinn Glaður frá Húsavík væri fastur í is úti: á Skjálfanda. Í gærkvöldi tókst bátnum að brjótast til hafnar, en er með skemmda skrúfu eftir ísinn. Ísjakar hrúguðust upp í dag í ós Hornafjarðar og er hann nú lokaður með öllu. Ísinn kom með aðfallinu síðari hluta dags og ruddist inn ósinn og inn á Hornafjörð. Hafþök af ís eru úti fyrir og er hann á hraðri leið vestur með landinu og sér hvergi út yfir hann, og eru venjulegar siglingaleiðir úti fyrir lokaðar.

Ísinn var til þess að gera seinn inn á Hrútafjörð og Miðfjörð, en lá þar aftur á móti mjög lengi fram eftir sumri. Tíminn 17.maí:

BS-i Hvammstanga, fimmtudag. Hafís var í dag kominn inn á Miðfjörð. Í vikunni, og fyrir helgina var Hrútafjörð að fylla af hafís, og er hann nærri fullur. í gærkvöldi byrjaði svo ísinn að koma hingað inn á Miðfjörð, og hefur haldið áfram að reka inn í allan dag. Annars mun hafísinn ekki vera geysilega mikill, þegar utar kemur í Húnaflóann, en firðir hafa allir verið lokaðir, t.d. Bitrufjörður og Steingrímsfjörður. Nú alveg síðast hefur ísinn svo dregið frá vesturlandinu og rekið inn á Miðfjörðinn.

Tíminn segir af mosaeldi 21.maí - og hafís:

GÞE-Reykjavík, mánudag. í gærkveldi varð elds vart í Eldborgarhrauni austan við Krísuvík. Tilkynnti skip lögreglunni í Hafnarfirði um þetta um 9 leytið, og var haldið af stað rúmlega 12 á miðnætti. Er komið var á vettvang hafði brunnið mosi á allstóru svæði, en eldurinn var sums staðar dauður. Slökkvistarfið var mjög erfitt, því ekki er vatnsdropa að fá á þessum slóðum, og urðu lögreglumennirnir að gera skurði umhverfis hann, svo að hann næði ekki að breiðast meira út. Ekki var hlaupið að því í hraungrýtinu, og voru þeir í þrjár klukkustundir að pjakka með kvíslum og garðhrífum, þar til þeir komust fyrir eldinn. Lognaðist hann út af af sjálfu sér, en allstórt svæði, sem áður var klætt mosa, er nú moldarflag eitt og ófagurt þar um að litast. Vart er um annað að ræða en að einhver hafi farið ógætilega með eld, fleygt frá sér logandi eldspýtu eða sígarettu þarna og það orsakað brunann.

OÓ-Reykjavík, mánudag. ísinn er enn á svipuðum slóðum við Norður- og Austurland Sums staðar hefur hann heldur fjarlægst landið og gliðnað við strendurnar, en siglingaleiðir eru samt að mestu lokaðar. Við suðurströndina er ísinn enn á vesturleið og sjást nú ísjakar úti fyrir Skeiðarársandi. Inni á Hornafirði er mikill ís og ósinn er lokaður. Í dag sást bjarndýr úti á ísnum á Norðfjarðarflóa. Var dýrið úti á miðjum firði og reyndu menn ekki að nálgast það, en talsverðar vakir eru í ísnum þarna og er hann hvergi nærri öruggur yfirferðar. Við Hraun á Skaga þéttist ísinn nokkuð að landinu í dag, en samt gátu skip siglt þar fyrir. Við Siglunes er ísinn óbreyttur og er þétt ísspöng fyrir mynni Siglufjarðar og dreifðir jakar inn eftir öllum firðinum. Við Dalatanga hefur ísinn minnkað nokkuð í dag og sér út yfir hann í um fimm sjómílna fjarlægð frá landi. Úti af Glettinganesi er þéttur ís og sér ekki út yfir hann þar. Seyðisfjörður og Norðfjörður eru enn fullir af ís en svolítið virðist hann vera að gliðna og myndast í hann vakir og lænur. Á Norður- og Austurlandi er víða næturfrost, þótt hitinn sé sæmilegur um miðjan dag.

Vísir segir líka frá hafís 21.maí:

Ís hefur borist suður á móts við Skeiðarárós, en einungis virðist vera um íshrafl og staka jaka að ræða, og undanfarna daga hefur lítil hreyfing verið á honum vestur á bóginn. Blaðið hafði samband við Björn Sveinsson bónda að Langholti í Meðallandi í morgun, og innti hann eftir því hvort nokkrir stakir jakar væru sjáanlegir á sjónum í austurátt, og sagði hann að bændur þar hefðu ekki komið auga á neitt íshrafl eða jaka á þeim slóðum.

Tíminn segir 25.maí frá gufu í Kverkfjöllum:

EJ-Reykjavík, föstudag. Gufugos mun nú eiga sér stað í Kverkfjöllum í Vatnajökli nyrstum. Flugmaður, er fór þar yfir í dag, sá greinileg merki um slíkt gos, bæði gufu strók og sig í jöklinum kringum hann. Mikið hverasvæði er í Kverkfjöllum, og því ekki óeðlilegt að slíkt gos eigi sér stað. Hversu mikið þetta gos er, verður ekki sagt með vissu, þar sem jarðfræðingar hafa ekki haft tækifæri til að athuga það. Guðmundur Kjartansson, jarðfræðingur, sagði blaðinu, að oft yrðu breytingar á hverasvæðum, nú síðast á Reykjanessvæðinu eins og menn muna. Mætti ætla, að í Kverkfjöllum væri um svipaðar breytingar að ræða. Ferðamenn, sem komu í Kverkfjöll fyrir nokkrum árum, sáu þar ummerki, er benti til umbrots á hverasvæðinu. svo þetta virðist ekki vera óalgengt fyrirbæri þar.

Hér má sjá þrjú hafískort sem nappað var úr bókinni „Hafísinn“, en þar birtust greinar sem samdar voru eftir erindum sem haldin voru á mikilli hafísráðstefnu árið 1969. Fleiri útbreiðslumyndir eru í grein Flosa Hrafns. Fyrsta kortið sýnir útbreiðsluna snemma í mars, en þá var ís um tíma til vandræðum við Vestfirði vestanverða. Í maí voru nánast hafþök fyrir öllu Norður- og Austurlandi og jafnvel vestur fyrir Öræfi. Og seint í júní var enn ís að flækjast á fjörðum fyrir norðan (örvar) þótt meginbrúin væri utar, en lá samt við Strandir í Reykjafirði og þar fyrir norðan. 

Sumstaðar var erfitt að ráða við ísrek við hafnir. Tíminn 1.júní:

NH-Hofsósi, föstudag. Í nótt urðu talsverðar skemmdir á hafnargarðinum á Hofsósi. Undanfarið hefur verið töluvert af is af og til inni á firðinum, og hefur hann rekið til og frá um fjörðinn. Í gær og nótt var hann með landinu að austan, og stór ísspöng, sem þarna var á ferð ýtti á undan sér stórum jökum upp að hafnargarðinum, og lentu þeir á suðvesturkorni hans. Ekki hefur enn verið hægt að kanna skemmdirnar til hlítar, en talið er að þær séu töluverðar. Verður kafari fenginn til þess að rannsaka þær nú þegar.

Veðráttan getur þess að í hreti 4. til 7. júní hafi mikil ísing brotið síma- og rafmagnslínur í Skagafirði, Húnavatnssýslum og á Laxárdalsheiði, alhvítt varð niður að sjó á Norðausturlandi og á Ströndum. Snjódýpt mældist 24 cm á Sandhaugum i Bárðardag þann 7.

Vetur og vor fóru illa með tún víða um landið norðanvert. Tíminn 16.júní:

OÓ-Reykjavik, laugardag. Kalskemmdir eru svo gífurlegar viða á austanverðu Norðurlandi og í Vestur-Húnavatnssýslu og Strandasýslu að bændur á mörgum bæjum sjá ekki fram á annað en að heyfengur verði lítill sem enginn í haust. Í fyrra var grasspretta lítil og því ekki um fyrningar að ræða og í vetur hafa bændur eytt óhemju fé í fóðurbætiskaup. Ekki verður annað séð en að á mesta kalsvæðunum verði bændur að ala búfé á fóðurbæti á vetri komanda og er þá hætt við að afraksturinn af búunum verði vægast sagt rýr.

Ís var við landið allan júnímánuð og olli samgönguvandræðum og kulda. Tíminn 19.júní:

EJ-Reykjavík, þriðjudag. Landhelgisgæslan fór í ískönnunarflug í dag, og samkvæmt upplýsingum Gunnars H. Ólafssonar, skipherra, er nokkuð þétt og stór ístunga frá um 21 sjómílu norður af Málmey og fyrir Eyjafjörð, meðfram Flatey og vel yfir miðjan Skjálfandaflóa. Sigling er þó greiðfær báðum megin við þessa tungu, og virðist best að fara gegnum hana milli Grímseyjar og Gjögra. Greiðfært er um Skagafjörð eins og er, en erfið sigling fyrir Skagann virðist best um 6—7 sjómílur norður af Digramúla. Höfnin á Dalvík er lokuð, og nokkurt ísrek á Eyjafirði. Þá er mikill ís dreifður um norðanverðan Húnaflóa, og þéttastur á Óðinsboðasvæðinu eða 5/10 til 8/10 af yfirborði sjávar. Núna virðist skásta leiðin að sigla í línu frá Kálfshamarsvík norður fyrir Óðinsboða og síðan fyrir Horn. En á 15 sjómílna belti er ísinn um 5 til 8/10 að þéttleika. Í ískönnunarfluginu sést grunnleiðin ekki sem skyldi vegna þoku, Steingrímsfjörður, Miðfjörður og Húnaflói eru vel siglandi en íshaft lokar Hrútafirði kringum Hrútey, og mjótt íshaft gengur fyrir Heggstaðanes og Vatnsnes.

Mjög kalt var áfram. Tíminn 20.júní:

KJ-Reykjavík, miðvikudag. Þótt sumarlegt sé nú orðið um að litast hér á suðvestur hluta landsins, þá er ekki sömu söguna að segja frá öðrum landshlutum. Ís er fyrir Norðurlandi víða, og í morgun snjóaði niður í fjörur austur á landi. Björn Steindórsson fréttaritari Tímans í Neskaupstað tjáði blaðinu í dag að í morgun hefði gránað niður í fjöru þar á staðnum, og um miðjan dag var enn snjór niður í miðjar hlíðar við Neskaupstað. Hitastig var lágt þar eystra, en ekki hægt að segja að vœri slæmt veður — logn og milt. Enginn hafís sést frá Neskaupstað og hefur ekki sést nú lengi.

Í hreti um Jónsmessuna snjóaði niður á láglendi sums staðar nyrðra, allt vestur í innsveitir Húnavatnssýslu, snjódýpt mældist 3 cm í Forsæludal og 10 cm snjódýpt á Vöglum þ.22. Þann 25. mældist 4 cm snjódýpt á Hlaðhamri í Hrútafirði og aftur varð alhvítt í Forsæludal. Tíminn segir af slæmri tíð fyrir norðan í pistli 25.júní:

EKiH-Reykjavík, mánudag. Tíð hefur verið með eindæmum slæm norðan lands og austan um þessa helgi. Snjóað hefur í byggð þrjá morgna í röð á öllu þessu svæði og sumstaðar niður í sjó, hitinn hefur verið rétt yfir frostmarki, en næturfrost urðu á mörgum stöðum. Ísinn hefur nálgast landið í norðanáttinni, sem ráðandi hefur verið undanfarið og lokar ísspöng til dæmis höfninni á Sauðárkróki. Ísflug var farið á vegum Landhelgisgæslunnar í gær og samkvæmt því er Hrútafjörður enn lokaður vegna íss við Baldeyjar. Íshaft gengur yfir Steingrímsfjörð á móts við Grímsey og ís er í mynni Reykjafjarðar og virðist besta siglingaleiðin á þessum slóðum þétt með Gjögurtá. Talsvert mikill ís er á grunnleiðinni með Ströndum einkum við Selsker og út af Dröngum, og Óðinsboðasvæðið er þakið af ís. Við Skaga er þéttur ís um 3 sjómílur undan landi, en ísbrún nœr upp að Strákum, en beygir þaðan í norðaustlæga stefnu. Íslaust er við Grímsey og íslítið að Sléttu. Fréttaritari Tímans á Skagaströnd hafði samband við nokkur skip sem voru á siglingaleið út af Norðurlandi í dag, og var á þeim að heyra, að djúpt á venjulegri siglingaleið væri vel greiðfært skipum. Íshraflið virtist hafa rekið nær landinu en milli þess og meginíssins úti fyrir hefði myndast læna. Á Skagaströnd byrjaði að snjóa aðfaranótt sunnudags og var ökkladjúpur snjór á jörðu, er menn komu á fætur um morguninn. Síðan hefur verið algrátt niður í byggð á hverjum morgni og hafi úrkoma komið úr lofti, hefur það verið slydda og snjókoma. Töluverður snjór safnaðist í lautir og dældir til fjalla og á vegum milli Blönduóss og Skagastrandar var skafrenningur á sunnudag [23.]. Nú sem stendur angrar ísinn Skagstrendinga ekki sérstaklega, en togbáturinn Elsa-Björg, sem gerð hefur verið út frá Skagaströnd í vor og bætt hið slæma atvinnuástand nokkuð, hefur stundum átt í erfiðleikum við að komast inn í höfnina vegna íss.

Höfnin á Sauðárkróki hefur aldrei í vetur lokast af völdum ísreks fyrr en nú, að jakahröngl hindrar alveg siglingar til Sauðárkróks. Togskipið Drangey, sem gert er út frá Sauðárkróki, reyndi að komast að bryggju í gær en varð frá að hverfa og leggja að á Hofsósi. Vír hefur verið strengdur fyrir bátakvína í höfninni á Sauðárkróki til varnar ísreki. Síðan á föstudagsnótt hefur verið leiðindaveður á Sauðárkróki, norðangarri og slydda og gránað hefur í byggð á hverjum morgni. Hríðarveður var á Ólafsfirði um helgina og fjöllin kring-um bæinn eru grá niður í miðjar hlíðar, og aðfaranótt sunnudagsins snjóaði niður í byggð. Í Þingeyjarsýslum er kuldalegt um að lítast þessa dagana. Á Húsavík hefur verið stöðug norðanátt og s.l. þrjá morgna hefur verið föl á götum Húsavíkur. Hitinn hefur farið niður fyrir frostmark, en í dag var þokuloft og aðeins hlýrra á Húsavík en áður. Mikill ís er á Skjálfanda og eiga fiskibátar í stöðugum erfiðleikum með að afhafna sig af hans völdum. Húsvíkingar lögðu mikið af kolanetum úti á flóanum fyrir helgina og ekki er vitað hvernig þeim reiðir af í ísnum.

Á Raufarhöfn og Þórshöfn snjóaði um helgina og var þar sannkallað leiðindaveðurfar þó norðanáttin vœri þar ekki mjög hvöss. Sumstaðar var alhvítt á sunnudag á þessum slóðum. Gróður allur í þessum hluta Þingeyjarsýslu er mjög stutt á veg kominn og t.d. kúahagi hvergi. Fréttaritari Tímans á Þórshöfn sagði að elstu menn þar myndu ekki að ekki hefði verið búið að hleypa út kúm á Jónsmessu áður. Í einum hreppnum þarna, Svalbarðshreppi, munu um 80—85% túna annarra en nýrækt vera ónýt vegna kals, svo að sjá má, að batni veðurfarið ekki til muna næstu vikurnar, verður ástandið afar slæmt hjá bændum á Norðausturlandi, þar sem þeir munu nú flestir í þann veginn að verða heylausir. Í innsveitum norðanlands hefur einnig verið mjög kalt þessa dagana. T.d. hefur verið kalsaveður á Grímsstöðum á Fjöllum s.l. þrjá daga, 3—4 stiga nœturfrost á hverri nóttu, en um frostmark á daginn, en hvít jörð á hverjum morgni. Í dag var u.þ.b. 5 stiga hiti á Grímsstöðum, en það leit út fyrir kólnandi og versnandi veður. Rétt nýverið er farið að hleypa út kúm en bithagi er lítill, kal í túnum mikið og hvergi farið að bera áburð á tún.

Tíminn segir enn af slæmum sprettuhorfum 2.júlí:

IGÞ-Brú, Hrútafirði, mánudag. Það má furðulegt heita, hversu lítið hefur til þessa heyrst um hið alvarlega ástand, sem nú ríkir í Borgarfirði. Bændur þar koma ekki fé sínu á fjall vegna gróðurleysis á afréttum, og standa úrræðalausir andspænis kali og sprettuleysi niðri í byggð. Munu bændur nú reyna að leita einhverra úrræða, og er væntanlegur á næstunni fundur hjá Búnaðarsambandi Borgarfjarðar um þetta alvarlega ástand. Úthagi í Borgarfirði er nú eins og hann er venjulega í júníbyrjun. og efst í Norðurárdal er hann alveg sinuhvítur. Nefna má, að i gær komu þrír bændur úr Stafholtstungum upp í Fornahvamm og voru að huga að afréttum. Þegar þeir sáu hvernig umhorfs var á heiðinni, hættu þeir við að reka fé sitt á fjallið Er það eðlilegt, því ekki er stingandi strá að sjá þar. Ég ók yfir heiðina í dag, og var þar þoka og súld. og jafnvel féllu snjókorn annað slagið. Að minnsta kosti þrjár vikur virðast enn í túnaslátt neðarlega i Borgarfirði, ef að tíðin verður góð. Sem dæmi um hversu illa tún hafa farið, skal nefnt að allt túnið í Fornahvammi er ónýtt, og hefur ekki einu sinni verið borið á það í vor. Ég kom einnig við í Sveinatungu, en Björn Gíslason, bóndi, var ekki heima. Túnið hjá honum er ekkert sprottið og mikið kalið, þótt ekki sé það eins illa farið og í Fornahvammi. Athyglisvert er, að smárönd í Sveinatungutúninu, niður við veginn. er minnst skemmt. Er þetta svokallað mýrartún og virðist það hafa sloppið við kal, en þessi rönd er mjög lítið sprottin eins og allt annað hér á þessum tíma. Mjög mikið kal er í Hvítársíðu og Þverárhlíð. og úthagi er að mestu ógróinn. Hjá Brekku, Klettstíu og Dalsmynni eru sjálfgróin engi stórskemmd af kali, sem er óvenjulegt. Skúli Þórðarson bóndi í Sanddalstungu hefur um 200 fjár, og nokkrar kýr. Hefur hann undanfarið verið að leita sér að engi til að heyja, en ekkert fengið. Túnið hjá honum og slægjurnar virðist alveg eins illa farnar og í Fornahvammi, þ.e. mest allt ónýtt. Hann mun hafa haft tal af oddvita hreppsins og skýrt honum frá því, að hann sæi engin úrræði. Athyglisvert er, að túnið í Fornahvammi hefur verið að smáskemmast undanfarin þrjú ár, þ.e. þann tíma sem kuldinn hefur staðið yfir. Aldrei hefur þó keyrt um þver bak eins og nú. Enda hefur veðráttan verið mjög ólhagstæð. Má nefna, að síðustu fjórar vikurnar hefur hitinn ekki farið upp fyrir 5 stig í uppsveitum Borgarfjarðar, og í Fornahvammi hefur verið allt niður í frostmarki að kvöldinu. Um hádegi í dag voru þar þrjú stig. Á þessu tímabili hafa einungis tveir hlýir dagar komið, þ.e. föstudagur og laugardagur í síðastliðinni viku.

Júlímánuður var nokkuð tvískiptur. Fyrri hlutann ríkti bjartviðri og jafnvel komu hlýir dagar um landið sunnan- og vestanvert. Sömuleiðis var alloft bærilegt inn til landsins um landið norðaustanvert, en við sjávarsíðuna fyrir norðan og austan var daufleg tíð með viðloðandi kulda. Þann 7. var t.d. óvenjukalt við austurströndina, á hádegi var hitinn á Kambanesi 1,2 stig og 1,4 stig á Dalatanga. Hafís var að bráðna eða var nýbráðnaður á þessum slóðum. Á sama tíma var 10,9 stiga hiti á Egilsstöðum. Eftir miðjan mánuð brá til óþurrka um landið sunnan og vestanvert, en skánaði nyrðra og eystra. 

Kortið sýnir stöðuna um hádegi þann 7.júlí. Hiti 1 stig við Austfirði, en mun skárra uppi á Héraði. Þokuloft er víða við ströndina fyrir norðan. 

Tíminn segir frá ástandi í Hrútafirði 3.júlí:

IGÞ-Akureyri, þriðjudag [2.]. Ástandið í Hrútafirðinum er mjög alvarlegt og einnig vestast í Vesturhúnavatnssýslu. Þetta svæði virðist hafa orðið mjög illa úti í kuldum í vor eins og raunar Strandasvæðið allt. Ástandið á þessu svæði virðist mjög áþekkt og efst í Norðurárdalnum. Tíminn hitti að máli Jónas Jónsson, bónda á Melum í Hrútafirði. og sagði hann að útlitið væri nánast voðalegt. Tún væru stórkalin. og ef að hitastigið héldi áfram að vera 2-3 stig á daginn, þá yrði engin spretta heldur á þeim svæðum sem eru ókalin. Talið er að hitinn fari ekki hækkandi, ef þessi norðanátt heldur áfram og ísinn fer ekki frá landinu. Bændur hafa reynt að bjarga því sem bjargað verður með því að rífa upp tún og bylta nýju landi og sá í það grænfóðri. En við það er gífurlegur kostnaður, og sannleikurinn um grænfóðrið er einnig sá að það sprettur ekki nema að hann hlýni. Bændur segja hreint út að þeir hafi ekki hugsað það mál til enda hvernig þetta verði í haust. enda horfa þeir fram á að verða meira og minna heylausir Þeir reyna nú eftir megni að útvega sér einhvers staðar slægjur. Fjórir bændur hér hafa t.d. reynt að fá slægjur í Borgarfirði, en aðeins einn þeirra hefur fengið engi til að slá þar, og býst hann við að geta nokkuð bjargað sér á því. Hinir hafa líklegast ekkert fengið, m. a. vegna þess að á þessu vori voru bændur í Borgarfirði þannig staddir. að þeir gátu ekki borið nægilega mikið á og eru sjálfir í stórum vandræðum.

En skárra var inn til landsins og austar. Tíminn 4.júlí:

IGÞ-Akureyri, þriðjudag. Strax og komið er austar í Húnavatnssýslunum fer að bera á því, að gróðurinn virðist hafa tekið betur við sér, einkum í úthaga. Þetta verður töluvert áberandi þegar komið er í Vatnsdalinn, og má segja, að þar sé grasspretta, þótt hún sé mjög seint á ferðinni, mjög sæmileg, og kal mun minna en annars staðar. Sama er að segja í Langadal. Sem dæmi má nefna, að túnið á Geitarskarði er allt mjög vel og þétt sprottið, en þess ber að gæta, að þótt nú sé orðið þetta áliðið sumars, er varla hægt að tala um að komin sé háarslægja á túnin. En þessi tún geta að sjálfsögðu brugðið skjótt við ef hlýnar á næstu 2—3 vikum. En það þýðir, að sláttur verður hálfum mánuði eða þremur vikum síðar á ferðinni en venjulega. Tíminn hitti að, máli Jón Tryggvason, bónda og oddvita í Ártúni Bólstaðarhlíðarhreppi og staðfesti hann, að á túnum þar í kring væri um að ræða lélega háarsprettu miðað við besta tíma. Það hefði sprottið ótrúlega hægt i vor, og þó komið ágætir tíðarfarskaflar. Klakinn fór seint úr jörð. Jón kvaðst hafa verið að setja niður girðingarstaura rétt áður en blaðamaður Tímans hitti hann, og þá hefði klakinn verið rúmlega fet í jörðu! Jón benti á, að þetta væri ekki fyrsta erfiðisár bænda nú, heldur þriðja harðindaárið í röð. Það hefði verið mjög erfitt í fyrra, en þá var haldið áfram að hvetja bændur til að stækka búin, sem hefði verið eðlileg hvatning til þess að bæta afkomuna. En nú væri útilokað annað en framkvæma stórkostlega lækkun, bændur gætu ekki annað vegna skulda, sem þeir hafa safnað undanfarið, og kaupfélögin gætu ekki hjálpað frekar en þau hafa nú þegar gert í því sambandi. Hann sagði, að undanfarin ár hefði ekki lánast að slá nema einu sinni á sumri vegna sprettuleysis og kals.

Ís var enn við land í júlíbyrjun. Tíminn segir frá 5.júlí:

OÓ - Reykjavík, fimmtudag. Enn liggur ís að landinu á nokkrum stöðum fyrir norðan og á Ströndum. Sigling fyrir Horn er fær en ístunga teygir sig inn Drangaál og upp að Óðinsboðasvæðinu, en er ekki breiðari en 5 til 6 sjómílur og þéttleiki er 4 til 6/10. Ístungan er eina siglingahindrunin á siglingaleið fyrir Norðurlandi, en samkvæmt upplýsingum Landhelgisgæslunnar virðist vel siglandi grunnt með Horni og síðan austur, fyrir sunnan ísinn. Hrútafjörður og Miðfjörður eru lokaðir af ís, en sigling er sæmileg á Steingrímsfjörð þótt fara verði gegnum íshrafl. Fært er á Blönduós og Höfðakaupstað. Á Skagafirði austanverðum er talsverður ís, en eins og er mun siglingaleið fær á Sauðárkrók.

ED-Akureyri, fimmtudag. Árið sem nú er að líða er mesta kalár á Norðurlandi, og á mestu kalsvæðum landsins eru skemmdirnar á gróðurlendi margfaldar miðað við 1918, sem löngum er til vitnað. Í öllum héruðum landsins eru ræktarlönd kalin, en mestu kalsvæðin eru Vestur-Húnavatnssýsla, innanverð Strandasýsla, Hrútafjarðarsvæðið, Norðurárdalur í Borgarfirði og enn fremur eru geysilegar kalskemmdir á Norðausturlandi. Hér i Eyjafjarðarsýslu eru kalskemmdir töluverðar. Jón Hjálmarsson, Villingastað í Saurbæjarhreppi: — „í Saurbæjarhreppi eru tún á flestum bæjum skemmd af kali. Mér skilst að á mínu túni sé 1/5 hluti skemmdur. Hitt er ekki síður áhyggjuefni, hve seint sprettur. Í Hrafnagilshreppi er sláttur hafinn á nokkrum bæjum. Er þar um að ræða friðuð tún og óskemmd. Á einum bæ a.m.k. í Saurbæjarhreppi hófst sláttur fyrir síðustu mánaðarmót, en oft hefst sláttur í Eyjafirði snemma í júnímánuði.“

Tíminn segir loks af góðviðri í pistli 6.júlí, ritstjóri hungurdiska tók þann 5. bílpróf mjög sólbrunninn eftir fáeina sólardaga á vegum úti:

KJ—Reykjavík, föstudag. Það má segja, að heldur hafi brugðið til hins betra með hitastig á Hveravöllum í gær, eftir hin miklu og langvarandi frost sem þar hafa verið í vetur. Á Hveravöllum mældist sem sé 15 stiga hiti seinnipartinn í gær, eða meiri hiti en t.d. í Reykjavík, en þar mældist á sama tíma 12 stiga hiti. Þá mældist líka mikill hiti annarsstaðar í óbyggðum, því í Jökulheimum, mældust 18 stig og á Kirkjubæjarklaustri mældust líka átján stig. Mestur hiti á landinu mældist á Hæli í Gnúpverjahrepp eða 22 stig og á Hellu mældust 19 stig. Kaldast var í Grímsey og á Norðausturlandi 7—9 stig og Höfn í Hornafirði var líka undir 10 stiga markinu með 8 stig.

Tíminn segir enn af kalskemmdum 9.júlí:

IGÞ-Leirhöfn, sunnudag. Blaðamaður Tímans fór um Tjörnesið. Þar er víða mikið kal í túnum, og minnir nokkuð á ástandið í Hrútafirðinum en er þó öllu verra. Á Máná, sem er ysti bær á Tjörnesi, hitti Tíminn að máli Egil Sigurðsson, bónda sem nú er að verða 75 ára gamall. Sagði hann, að á þessu svæði hafi verið glærasvell á allri jörð, og á sumum túnum hafi glæran verið allt að fet á þykkt. En þegar fór að þiðna og vatn rann úr þessu niður í grassvörðinn, var frost, á hverri nóttu. Taldi hann, að þetta ætti mesta sök á skemmdunum. Á Máná er um helmingur túnsins ónýtur, en það er um 30 dagsláttur og mun vera hægt að fá hey handa tveimur kúm af því. Þá eru þar 100 kindur, og sagði Egill, að ekkert viðlit væri að halda í það, nema þá að byggja á matargjöfum, sem væri fjárhagslega óframkvæmanlegt. Egill sagðist hafa búið í 60 ár á Máná, og aldrei hafi neitt þessu líkt skeð þar áður, jafnvel ekki 1918 frostaveturinn mikla.

Þann 15. júlí fórst flugvél og með henni fjórir. Tíminn segir frá 18.júli:

OÓ-Reykjavík, miðvikudag. Cherokeeflugvélin, sem týndist í fyrrakvöld á leiðinni frá Reykjavík til Ísafjarðar fannst í morgun á Brunnahæð suðaustur á Látraheiði. Í flugvélinni voru þrír menn og ein stúlka. Voru þau öll látin. Flugvélin hefur auðsjáanlega skollið í hlíðina á mikilli ferð og komið strax upp eldur í henni. Fólkið hefur látist samstundis. Það var leitarflokkur undir stjórn Þórðar Jónssonar á Látrum, sem fann flakið klukkan 10:45.

Tíminn segir af þurrkleysu suðvestanlands 24.júlí:

KJ-Reykjavík, þriðjudag. Bændur á Suðvesturlandi bíða nú eftir þurrki til þess að geta farið að byrja slátt fyrir alvöru. Eru tún orðin sæmilega vel sprottin, þar sem á annað borð er ekki kalið. Víða eru bændur aðeins byrjaðir að bera ljá í tún, en almennt er sláttur ekki hafinn af fullum krafti.

Vísir segir af hitabylgju í pistli 26.júlí:

Ef íslendingar á annað borð geta talað um hitabylgju á landinu stendur ein slík yfir núna. Í gær voru óvenju hlýindi um allt land, en þó hlýjast norðan- og austanlands. Mesti hitinn var mældur á flugvellinum á Egilsstöðum 23 stig kl. 3. Enginn hámarkshitamælir er á flugvellinum, þannig að ekki er vitað nema hitinn hafi verið enn hærri. [Hiti á Egilsstöðum fór í 22,5 stig þennan dag]. 

Tíminn segir af jarðskjálfta undan Norðurlandi í frétt 31.júlí:

OÓ-Reykjavík, þriðjudag [30.]. Tveir snarpir jarðskjálftakippir mældust í Reykjavík í nótt og var annar miklu harðari. Varð fyrri kippurinn klukkan 2:26 »g hinn klukkan 2:30 Upptök jarðskjálftans er í hafinu 50 til 60 kílómetra norður af Húsavik. Fólk í kauptúninu og nágrenni vaknaði við titringinn og ljósakrónur dingluðu í loftum. Einnig varð fólk á Akureyri vart við jarðhræringarnar. Ragnar Stefánsson, jarðskjálftafræðingur, upplýsti Tímann í dag um. að hræringarnar ættu upptök sín 350 kílómetra frá Reykjavík. Mældist hinn snarpari þeirra 4,8 á Richtermælikvarða. Að jafnaði verða tveir svo sterkir eða sterkari jarðskjálftar á Íslandi á ári.

Tíminn segir af óþurrkum syðra 1.ágúst:

OÓ-Reykjavík, miðvikudag. Bændur á Suðurlandi eru orðnir langeygðir eftir þurrki. Tvær vikur eru nú liðnar síðan sláttur hófst og var þá gras fullsprottið og náðu sumir inn einhverju af heyjum en vegna þurrkleysis undanfarið hefur lítið verið slegið og er nú gras orðið úr sér sprottið, og farið að leggjast. Óþurrkurinn er mestur í Árnes- og Rangárvallasýslum, en fyrir austan Mýrdal er ástandið skárra og hafa bændur þar náð inn talsverðu af heyjum. Á óþurrkasvæðinu hefur nokkuð verið slegið í vothey. ... Þrátt fyrir óþurrkana hefur ekki rignt mjög mikið, hins vegar er oft súldarveður og rignir alltaf eitthvað á hverjum sólarhring.

Í ljós kom að land hafði risið í Öskju og búist var við eldgosi. Tíminn segir frá 3.ágúst:

EKH-Reykjavík, föstudag. Um síðustu helgi fór rannsóknarleiðangur undir stjórn Eysteins Tryggvasonar, jarðfræðings, inn að Öskju til jarðfræðirannsókna. Komst leiðangurinn að raun um að verulegt misgengi hefur orðið í Bátshrauni við Öskjuvatn. Landið virðist hafa risið um 6,60 m við norðausturhorn vatnsins en sigið töluvert á svæði suðvestan vatnsins. Telja jarðfræðingar þetta misgengi jarðlaganna vera undanfara nýs Öskjugoss en segja jafnframt, að erfitt sé að segja til um hvenær það verði.

Fimm manna jarðfræðileiðangur fór til jarðfræðirannsókna í Öskju i síðustu viku. Var hann þar að vísindastörfum í fimm daga. Komust jarðfræðingarnir að raun um, að yfirborð Bátshrauns, sem er umhverfis Öskjuvatn, hafi hækkað á svæði við norðaustur horn vatnsins og er það nú 4,60 metra fyrir ofan yfirborð Öskjuvatns eins og það var fyrir Öskjugosið 1961. Vatnsyfirborðið lækkaði um tvo metra í gosinu svo að hraunyfirborðið er nú í 6,60 m. fyrir ofan vatnsyfirborðið eins og það er nú. Á svæði við suðvesturhluta vatnsins virðist landið hins vegar hafa sigið töluvert og er yfirborð hraunsins þar aðeins í 2—3 m hæð yfir vatnsborðinu. Slíkt misgengi jarðlaga á gossvæðum er talinn óbrigðull fyrirboði um nýtt gos. Að sögn jarðfræðinga munu breytingar jarðlaganna við Öskjuvatn hafa orðið á þessu ári, því í fyrra sumar sáust engin merki um hræringarnar. Af íslenskum eldfjöllum er helst búist við gosi í Öskju á næstunni og er það álit byggt á sögu eldfjallsins. Hins vegar er ekki gert ráð fyrir miklu gosi, heldur smágosi áþekku því sem varð í Öskju 1961. Í Mývatnssveit, en þar hafa menn helst veður af Öskju og fylgjast gjarnan með umbrotum þar efra, hafa menn ekki orðið varir við neinar hræringar, sem hefðu getað verið afleiðingar umbrotanna í Öskju. Þó urðu menn varir við smávægilegar jarðhræringar í Mývatnssveit í gærkvöldi.

Tíminn segir af skammvinnum þurrki 8.ágúst:

OÓ-Reykjavík, miðvikudag. Bændur á Suðurlandi og sunnanverðu Vesturlandi fengu um síðustu helgi langþráðan þurrk [sunnudagur 4.], eftir fjögurra vikna látlaus votviðri. Var gras orðið úr sér sprottið og víðast hvar blasti við neyðarástand af þessum sökum. Muna menn ekki eftir að sláttur hæfist svo seint sem í ár, og reyndar er sláttur ekki alls staðar byrjaður enn, eins og sunnanfjalls á Snæfellsnesi. Þar er hvergi komin þurr tugga í hlöðu í fimm hreppum. Á sunnudag og mánudag gægðist sólin fram úr skýjaþykkninu í Borgarfirði og á Suðurlandsundirlendi. Var ekki að sökum að spyrja, allt búalið á hverjum bæ þusti út á tún og loks hófst sláttur. Meira að segja byrjuðu fjölmargir bændur slátt á mánudegi að þessu sinni, en eins og allir vita þá segir þjóðtrúin að mánudagur sé til mæðu, og fyrrum var að öllu jöfnu óráðlegt að hefja slátt á þeim degi. En þegar fyrsta þurra dag sumarsins sem er í ágústmánuði ber upp á mánudag er ekki eftir neinu að bíða. En Adam var ekki lengi í Paradís og síðari hluta dags í dag fór að væta aftur og sáralítið af heyi er komið þurrt i hlöður en bændur keppast við að sæta hálfþurra slægjuna, en mikið var slegið á mánudag og í gær.

Tíminn lýsir þoku við landið 11.ágúst:

GÞE-Reykjavík, laugardag. Um mestalla vesturströndina, annes og eyjar norðanlands, austan og sunnan er mikil og þétt þoka. Skyggni á þessum slóðum er yfirleitt 200—500 metrar, en sums staðar fer það niður í 100 metra að sögn Veðurstofunnar, m.a. í Keflavík, Grímsey, Papey og Kambanesi. Svörtust er þokan þó á Stórhöfða í Vestmannaeyjum, en þar sá ekki út úr augum í morgun. Segja má að þoka sé til hafsins allt umhverfis landið, og nær bún næst landi á vesturströndinni. Til hafsins er skyggni mjög lélegt allt frá Reykjanesi til Vestfjarða, á Norðurlandi er hins vegar mjög bjart nema í Grímsey og bjart er til landsins á Austur- og Suðurlandi.

Tíminn segir tíðindi af Heklu 20.ágúst, gos varð síðan tæpum tveimur árum síðar. Einnig er sagt frá rangri veðurspá sem kom sér illa fyrir bændur. Líklega hefðu tölvuspár nútímans náð þessari rigningu. Mjög kalt og óstöðugt loft kom inn yfir landið úr norðri með næturfrosti á stöku stað:

KJ-Reykjavík, mánudag. Í sumar og í vetur hefur óvenjumikinn reyk lagt upp af syðstu gígunum i Heklu, og virðist vera óvenju mikill hiti þar undir núna, þótt ekki sé þar með sagt að gos sé í aðsigi. Aldrei skyldi þó slá neinu föstu því sambandi, og vel gæti verið að Hekla færi að rumska núna því stysta tímabil milli gosa í henni. er fimmtán ár, eftir því sem best verður vitað. Er fréttamaður Tímans átti leið um Landssveit á sunnudagsmorguninn, ásamt öðrum ferðalöngum, sáust reykjarmekkirnir úr Heklu mjög greinilega í morgunblíðunni. Sigurjón Pálsson bóndi á Galtalæk tjáði fréttamanni, að í vetur og sumar hefði verið óvenjumikill hiti í gígnum. sem síðast gaus úr. Hefði hitinn verið svo mikill að ekki hefði fest snjó í öxlinni við gíginn i vetur Sé svæðið skoðað í sjónauka, má sjá að reykjarmekkirnir stíga víða upp úr gígnum, og þegar vel viðrar er þarna allmikill reykur. Svo sem kunnugt er, þá gaus Hekla síðast í mars 1947, en þar áður gaus hún árið 1845, svo þarna liðu 101 ár á milli. Svo gosin séu rakin, þá liðu 77 ár þar áður á milli gosa, síðan 73 ár, 56 ár, 39 ár og 15 ár. En eins og dr. Sigurður Þórarinsson, jarðfræðiprófessor sagði við Tímann í dag, þá skyldi maður ekki afskrifa Heklu alveg, og þótt langt hafi liðið á milli gosa síðast, þá er ekki víst að svo verði næst. En jafnframt þessu sagðist Sigurður ekki gera ráð fyrir miklu gosi í Heklu næst, og ekki nærri eins miklu og síðast.

EJ-Reykjavík, mánudag [19.]. Skyndileg og mikil rigning á Vesturlandi — sem Veðurstofan sá ekki fyrir — hefur valdið stórtjóni hjá bændum á því svæði. Í góðviðrinu í síðustu viku — einu því fyrsta, sem komið hefur þar í sumar — var geysimikið slegið, og þar sem spáð var áframhaldandi þurrki um helgina lá mikið hey flatt eða í hrúgum þegar rigninguna gerði. Gunnar Guðbjartsson, bóndi á Hjarðarfelli, sagði í viðtali við blaðið í dag að af þessu hefði hlotist geysimikið tjón bæði á Snæfellsnesi og Vesturlandi öllu. Hafi rigningin komið bændum á óvart, en þeir ætluðu að koma heyinu upp um helgina. Auk annars tjóns af þessum ástæðum, mun um fjórðungur næringarefnanna í heyinu eyðast þegar rignir á þurrt eða svo til þurrt, heyið, og verður heyfengurinn því miklu rýrari en ella. Var vart á bætandi eftir kalskemmdirnar í vor. Verða bændur nú að bíða eftir þurrki og þurrka heyið á nýjan leik.

KJ-Reykjavík, mánudag. Sífelldar breytingar eiga sér alltaf stað á Vatnajökli, lægðir myndast í jökulinn og hverfa. Við Pálsfjall myndast slíkar lægðir öðru hvoru í jökulinn, og í leitarflugi um helgina uppgötvaðist það, að ný lægð hefur myndast við hlið þeirra sem fyrir var þar. Sigurður Þórarinsson jarðfræðiprófessor sagði Tímanum í dag, að þessi lægð hefði komið frá því Jöklarannsóknamenn voru þar innfrá í fyrra. Kæmu þessar lægðir og færu, og benti það til þess að þarna undir væri jarðhiti, sem orsakaði þetta.

Dagana 24. til 26. gerði eindregna sunnanátt með mikilli rigningu á Suður- og Vesturlandi. Flóð varð í ám og lækjum og skemmdir á vegum. Skriður féllu á Bíldudal. Tíminn segir frá 27.ágúst:

GÞE-Reykjavik, mánudag. Miklar vegaskemmdir urðu á Suðurlandi um helgina vegna úrhellisrigninga. Í fyrrinótt mældist úrkoma á Skógum hvorki meira né minna en 152,2 millimetrar, og urðu vegir þar í grennd og víðar ein forarleðja. Stærðar stykki fóru úr brúarfyllingum, ár flæddu yfir vegi, þannig að sums staðar mátti heita svo, að allt láglendi væri undir vatni. Talið er vist, að eitthvað af sauðfé hafi drukknað í þessum flóðum, en enn er ekki vitað, hversu margt. Að sögn Eysteins Einarssonar vegagerðarverkstjóra fór tveggja metra stykki úr eystri fyllingu brúarinnar á Holtsá, og vegurinn þaðan og vestur undir Hvamm lokaðist alveg á tímabili. Svalbælisá flæddi yfir veginn austan við Þorvaldseyri og braut skarð í hann. Horfði svo um tíma sem hún. myndi flæða yfir túnið á Þorvaldseyri, en svo fór þó ekki. Hins vegar var víða allt láglendi undir vatni, og talið er, að fé er var á beit á hólmum og víðar hafi flætt, en óvíst er hversu margt það hefur verið. Eins urðu miklar skemmdir á heyjum á þess um slóðum. Þá fór Kaldaklifsá út farvegi sínum og rann vestur m»ð Suðurlandsvegi, og við samkomustaðinn Njálsbúð í Vestur-Landeyjum fór úr brúarfyllingu og víðar á Suðurlandi urðu minniháttar skemmdir. Vegagerðarmenn fóru þegar á stúfana i morgun og kl.10 í gærkvöldi var Suðurlandsvegur að mestu fær, og í dag er allt komið í samt lag. Víðar hafa orðið talsverðar vegaskemmdir vegna úrkomu. M.a. skemmdust vegirnir yfir Dragháls og Uxahryggi. Þá munu hey víða hafa skemmst, t.d. skammt frá Hveragerði. Mun tjónið mikið.

G.Th.-Bíldudal mánudag. Á laugardaginn var geysilegt úrfelli á Bíldudal, og vestan hvassviðri um kvöldið, svo að illstætt var í verstu hryðjunum. Aðfaranótt sunnudagsins féllu alls sex aur- og grjótskriður hér í Arnarfirði, sem vitað er um. Skriða féll yfir veginn á núpnum milli Dufansdals og Foss í Suðurfjörðum, og lokaði hún veginum. Á veginum út í Ketildali féll skriða mitt á milli Bíldudals og Hvestu, og lokaði hún einnig veginum. Var fljótlega ýtt af þessum vegum. Í fjallinu á móti Bíldudal féllu tvær skriður, en náðu ekki að valda spjöllum á veginum. Alvarlegast var þó að tvær skriður féllu úr fjallinu fyrir ofan Bíldudal. Önnur þeirra olli ekki skaða, en hin féll þvert í gegn um þorpið, og olli allverulegum landspjöllum, og má mildi kallast að ekki hlaust alvarlegt slys af. Féll skriðan rúmlega þrjátíu metra breið, þar sem hún er breiðust ofan úr fjallinu, og yfir allstórt tún, sem liggur á milli tveggja nýbyggðra einbýlishúsa. Síðan yfir aðalgötu þorpsins, og áfram hjá húsinu Lækjarmóti niður allmikið tún, sem tilheyrir því húsi, yfir landamerkjagirðingu Lækjarmóts og Vinamóts, niður tún beggja húsanna og niður í fjöru. Er ljótt að sjá grösug tún þakin aur og grjóti, sumstaðar stórgrýttu. Við annað einbýlishúsið féll skriðan alveg með girðingu, og á einum stað inn á lóðina. Alvarlegast tjónið varð þó hjá Þórði Ólafssyni á Lækjarmóti, en hann missti að heita má, alveg annað tún sitt og stóran hluta þess neðra. Þórður sem er 75 ára gamall, og hefur um árabil haft póstflutninga í Arnarfirði með höndum, hefur þarna smábú með rúmlega 20 ám. Hann var búinn að hirða heyið af efra túninu, en missti nokkra hesta af heyi á því neðra. Girðingar hjá honum eru allar stórskemmdar, eða ónýtar, þvottahjallur ónýtur, og hænsnahúsið umlukið metra hárri skriðunni, sem féll aðeins um eitt fet frá fjárhúsunum. Hluti skriðunnar féll á horn íbúðarhúss Þórðar, en olli ekki skemmdum, en húsið er af hálfu leyti umlukið aur. Talið er að ekki sé rétt að hreyfa við skriðunni um tíma, af hættu við aðra skriðu. Á sunnudaginn hélt rigningin áfram, en ekki féllu þá neinar skriður svo vitað sé.

Síðustu daga mánaðarins dýpkaði lægð mjög á Grænlandshafi og fór til austurs ekki langt fyrir sunnan land. Veðráttan segir að skriðuföll hafi þá orðið á Austfjörðum. Hvasst varð með lægðinni og búist var við að hún ylli norðankulda þegar hún færi hjá, en svo fór ekki því hann lagðist í austlægar áttir með mun betri tíð en hafði ríkt til þessa á árinu. Satt best að segja eru þessi septemberhlýindi minnisstæð. Hiti fór hæst í 18,5 stig í Reykjavík bæði þann 10. og 11. og hefur aðeins einu sinni farið hærra í septembermánuði. Það var 1939. Um þann atburð var fjallað í pistli hungurdiska.

Hlaup gerði í Kolgrímu í Suðursveit, en þau munu hafa verið algeng á þessum tíma. Ritstjóri hungurdiska varð hissa - og sleginn óhug á sínum tíma þegar hann leit þessa á augum í fyrsta sinn. Áin einhvern veginn ofvaxinn fyrir farveginn, var þó ekkert sérstakur vöxtur í henni í það sinn, aðeins venjulegt sumarvatn. Tíminn 3.september:

AA-Höfn, Hornafirði, mánudag. Mikið hlaup er nú í Kolgrímu og hefur veginn tekið af beggja megin árinnar. Hlaupið hófst í gærdag og mikið rigndi enn í nótt og er vatnið enn ekki farið að sjatna. Brúin stendur enn, en veginn hefur tekið af við báða brúarsporðana. Vegna vatnavaxtanna, er enn ekki hægt að sjá hve miklar skemmdirnar eru. Nærri lætur að slík hlaup komi í Kolgrímu árlega og verða þá alltaf meiri og minni vegaskemmdir. Brúin yfir ána er orðin gömul og stendur til að endurbyggja hana.

Vöxtur hljóp einnig í Skaftá. Svo virðist sem menn hafi ekki verið búnir að átta sig fyllilega á eðli Skaftárhlaupa á þessum tíma, en það stóð allt til bóta. Tíminn 4.september:

KJ-Reykjavík, mánudag. Vart hefur orðið óeðlilega mikilla vatnavaxta í Skaftá, og einnig er óeðlilega mikill jökullitur á ánni að því er kunnugt fólk þar eystra segir. Fréttaritari Tímans á Kirkjubæjarklaustri sagði í dag, að eflaust stöfuðu þessir vatnavextir að einhverju leyti af úrkomunni, sem verið hefur þar eystra undanfarið, en þó ekki að öllu leyti. Á Kirkjubæjarklaustri er enginn brennisteinsþefur sagði fréttaritarinn, en aftur á móti er óvenjumikill brennisteinsþefur þegar komið er að ánni. Ekki er á þessu stigi hægt að tala um mikið hlaup eða vatnavexti, en greinilega hefur eitthvað skeð í Vatnajökli þar sem upptök árinnar eru.

Sú breyting sem varð á veðurlagi á þessum árum var tekin nokkuð alvarlega af stjórnvöldum. Kemur það eiginlega á óvart nú á tímum. Tíminn 14.september:

EJ-Reykjavík, föstudag. Harðærisnefndin svonefnda hefur undanfarið ferðast víða um landið og kannað heyskaparhorfur. Er niðurstaða nefndarinnar „síður en svo uppvekjandi, nefnilega að útlit sé fyrir að alvarlegur heybrestur verði hjá fjölda bænda á stórum svæðum".

Fréttatilkynningin, sem er stutt, fer hér á eftir: „Dagana 31. ágúst og 6. til 12. september ferðaðist Harðærisnefnd um Vestur-Skaftafellssýslu, Mýra- og Borgarfjarðarsýslu, Strandasýslu, Húnavatnssýslur báðar, Skagafjarðarsýslu, Þingeyjarsýslur báðar og Norður-Múlasýslu. Hélt nefndin fundi með stjórnum búnaðarsambanda, hreppsnefndaroddvitum, héraðsráðunautum, forðagæslumönnum og fleiri forráðamönnum viðkomandi byggðarlaga á þessu svæði. Enda þótt heyskaparhorfur séu mun betri en útlit var fyrir snemma í sumar, þá lítur út fyrir að alvarlegur heybrestur verði hjá fjölda bænda á stórum svæðum. Mjög mikil heymiðlun á sér stað milli héraða og landshluta. Flestir bændur hafa reynt að bæta úr heyskortinum eins og kostur var á með því að nýta eyðijarðir nær og fjær og taka á leigu engjar jafnvel í fjarlægum landshlutum. 13. september 1968“.

Vísir ræðir góðviðrið 17.september:

Góðviðriskaflinn að undanförnu hefur verið sannkallaður sumarauki því ekki eiga íslendingar hlýindum sem þessum að venjast í septembermánuði. Hér sunnanlands hefur þessi kafli f veðurfarinu verið með þeim betri í sumar. Einstök hlýindi voru um daginn, þegar hitinn komst upp í 18,5 stig í Reykjavík og annar góðviðrisdagur var í gær, þegar hitinn komst upp í 14 stig og logn var víðast hvar á Suður- og Vesturlandi. Í gær var jafnframt hægviðri um allt land.

Tíminn segir góðar fréttir af garðrækt 25.september:

OÓ—Reykjavík, þriðjudag. Kartöfluuppskera er í góðu meðallagi í haust. Sums staðar er uppskera allt að tólfföld, miðað við útsæðið sem sett var niður s.l. vor. Tíð hefur verið góð það sem af er haustinu og hafa ekki enn komið næturfrost og hafa því garðeigendur látið kartöflur sínar vera í jörðu lengur en ella.

Morgunblaðið segir af óhappi í pistli 27.september:

Ólafsfirði, 25. september. Laust fyrir hádegi í dag fauk mannlaus Landroverbifreið út af veginum í Ólafsfjarðarmúla, niður bjargið og í sjóinn. Nánari tildrög eru þau, að menn voru við vegagerð í Hámúlanum og verkstjóri vegagerðarinnar, Guðmundur Gíslason, hafði skilið bifreið sína eftir á vegarbrúninni. Gekk á með hryðjum. Suðaustan hvassviðri var, og í einni hryðjunni, sem var mjög snörp sáu menn hvar bifreið Guðmundar fauk út af veginum og  steyptist í sjóinn. Þar sem bifreiðin fauk fram af er um 250 metra snarbratt fall til sjávar — Jakob.

Í lok mánaðarins gerði eftirminnilegt hret. Mikil viðbrigði frá blíðunni sem annars hafði ríkt í mánuðinum. Svo vildi til að ritstjóri hungurdiska lenti í hretinu, var meðal farþega í norðurleiðarútu sem strandaði á Blönduósi í hríðinni - á leið til Akureyrar.

Tíminn segir frá 29.september:

OÓ-Reykjavík, laugardag. Hvassviðri er nú á síldarmiðunum fyrir norðaustan land og er sjógangurinn svo mikill að skipin geta ekki kastað. Eru sum þeirra á landleið en önnur halda sjó og bíða þess að lygni. Fimm síldveiðiskip fengu afla í gærkvöldi, samtals 280 lestir og eru nú á leið til lands. Er sjógangurinn svo mikill að þau verða að sigla á hægri ferð, en hvassara er og kaldara eftir því sem nær dregur landi.

Á kortinu má sjá þetta eftirminnilega hret. Árið eftir, 1969, gerði annað hret. Þá snjóaði meira í Reykjavík en annars er vitað um í september. Þessum tveimur hretum, sitt hvort árið, er oft ruglað saman. Nánar segir frá í Tímanum 1.október:

KJ-Reykjavík, mánudag. Um helgina snjóaði mikið á öllu norðanverðu landinu, og olli snjókoman töluverðum samgöngutruflunum á þessum tíma, enda var margur ferðalangurinn óviðbúinn ófærðinni og hríðinni, bæði með tilliti til klæðnaðar og útbúnaðar farartækjanna. Björn Stefánsson á Ólafsfirði, sagði í viðtali við Tímann í dag að í tvo sólarhringa hefði verið snjókoma og hríð á Ólafsfirði, og hafi verið, kominn jafnfallinn snjór í mitt læri sumstaðar. Hvasst var á köflum, og dreif því víða í skafla. Lágheiði varð ófær, og var það enn í dag, óg sömuleiðis varð Múlavegur ófær, en hann opnaðist fyrir stóra bíla eftir hádegið í dag, mánudag. Síðan í morgun hefur verið gott veður sagði Björn, en lítið hefur þó tekið upp af snjónum. Bændur í framsveitum óttast mjög að eitthvað af k hafi fennt, en það kemur varla í ljós fyrr en, snjóinn hefur tekið upp.

Í Húnavatnssýslum var mestur snjór í Langadal, og þar urðu líka mestar samgöngutruflanir. Þá óttast bændur þar, að fé hafi fennt því þeir hafa fundið lömb sem lögst voru fyrir, og farið að skefla yfir þau. Jón Alfreðsson á Hólmavík sagði að kolófært væri þaðan og norður í Árneshrepp. Hefði svo verið frá því á laugardagskvöld. Frá Hólmavík og til Borðeyrar er keðjufæri fyrir vöru- og fólksbíla. Þá er þung færð á Tröllatunguheiði. Á Hólmavík var annars gott veður í dag, en frost í skugganum. Hríðarkóf var á Hólmavík í gær. Guðmundur Sveinsson á Ísafirði sagði, að þar hefði verið 10-15 sentímetra jafnfallinn snjór í dag. Ófært var yfir Breiðadalheiði í gær, en í dag var mokað, og samgöngur komnar í eðlilegt horf. Kristján Júlíusson á Bolungavík sagði, að þar væri hvítt niður í fjöru, en veðrið hefði gengið upp á föstudag, en þá snjóaði í fjöll. Engar teljandi samgöngutruflanir urðu við Bolungavík vegna snjókomunnar. Ingólfur Kristjánsson á Siglufirði sagði í dag, að þæfingsfærð hefði verið á götum Siglufjarðar áður en þær voru mokaðar. Var jafnfallinn snjór víða í hné á Siglufirði. Lítið sem ekkert tók þar upp í dag, enda kalt og búist við nokkru frosti í nótt. Reyna átti að koma áætlunarbílnum frá Siglufirði inn í Skagafjörð í dag. Voru bændur í Siglufirði að smala í dag og getur eitthvað af fé hafa fennt því að töluverður snjór var í fjöllunum.

KJ—Reykjavík, mánudag. — Rúmlega hundrað manns gistu hjá mér í nótt, sagði Þorsteinn Sigurjónsson hótelstjóri á Blönduósi, er Tíminn hafði tal af honum í dag, og hafa í minni tíð, ekki gist fleiri í einu hér á hótelinu eða á vegum þess. Fólkið fór að koma hingað um miðjan dag í gær (sunnudag) sagði Þorsteinn, og var að koma fram til klukkan eitt í nótt. Meiri hlutinn var á leiðinni norður, og stærsti hópurinn, 20—30 manns manns var með Norðurleiðarútunni sem tepptist hér. Alls munu um tíu bílar hafa verið yfirgefnir á leiðinni, frá Giljá og hingað til Blönduóss. Flestir bílarnir munu hafa verið yfirgefnir vegna þess að snjóaði inn á þá, og þeir „drápu á sér“. Fólk var alls ekki undir þessa hríð búið, enda kannski ekki von, þar sem svona mikil hríð á þessum tíma er heldur óalgeng.

Nokkur fjárskaði varð í hretinu. Tíminn 2.október:

EJ-Reykjavík, þriðjudag. Í veðurofsanum um síðustu helgi fyrir norðan, og í gær fyrir austan, grófst fé víða í fönn, og á einum stað fyrir austan drukknuðu a.m.k. 24 kindur, er þær hröktust undan vindi í Fögruhlíðará. Í gær og í dag hafa bændur fyrir norðan verið að grafa fé úr fönn, sumt dautt. Það var í gær, að áhlaupaveður gerði í Jökulsárdal á Héraði, og í dag fundust í Fögruhlíðará 24 kindur, aðallega lömb, af bæjunum þar í kring. Munu kindurnar hafa hrakist undan vindi í ána, en krap hafði myndast í henni. Víða á Norðurlandi hafa bændur unnið að því að grafa fé sitt úr fönn. Þannig fennti fé víða á bæjum framarlega í Svarfaðardal, en þar gerði meiri snjókomu um helgina en verið hefur um langan tíma á þessum árstíma. Er þar nú haglítið, en ástandið er mun betra eftir því sem innar dregur, og þó einkum í Skíðdalnum. Margir bændur hafa einnig grafið fé úr fönn á Árskógsströnd, sumt dautt, og bændur í Skagafirði og austan megin Eyjafjarðar hafa einnig leitað að fé sínu.

Aftur gerði hríð Tíminn 3.október:

OÓ-Reykjavík, miðvikudag [2.]. Blindbyl gerði á sunnanverðri Holtavörðuheiði í gærkvöldi og margir litlir bílar festust í sköflum og urðu ökumenn þeirra og farþegar að yfirgefa bílana og taka sér far með flutningabílum niður af heiðinni. Gistu milli 20 og 30 manns í Fornahvammi í nótt, en í dag náðu ökumenn smábílanna ökutækjum sinum niður af heiðinni. Þegar hríðin skall á var aðeins einn veghefill á Heiðinni og þegar hann festist utan við veginn var ekkert hjálpartæki tiltækt til að aðstoða bíla til að komast áfram. Síðari hluta dags í gær fór að snjóa á Holtavörðuheiði og voru þá margir bílar á leiðinni yfir. Um fimmleitið hvessti mjög á sunnanverðri heiðinni en norðar var logndrífa. Þegar leið á kvöldið mynduðust skaflar á veginum og færðin þyngdist svo að vegurinn var ekki fær nema stórum bílum.

Októbermánuður var kaldur, en sérlega þurrviðrasamur um landið sunnanvert og lítið var mum stórviðri. Hafís var mönnum ofarlega í huga, enda varð veturinn 1969 einhver sá ísamesti hér við land, næstur á eftir 1968 í þessari syrpu og þá náði ísútbreiðsla í norðurhöfum hámarki.  

Veðráttan segir að þann 11. október hafi þak fokið af nýbyggðu húsi í Hofsnesi í Öræfum. Þá var vindur af norðaustri. Djúp og víðáttumikil lægð var á hægri ferð til norðausturs fyrir suðaustan land.

Tíminn segir frá 25.október:

KJ-Reykjavík, fimmtudag Menn velta því gjarnan fyrir sér hvort „landsins forni fjandi“ muni heimsækja landið í vetur eins eftirminnilega og á síðasta vetri, þegar hann lá við landið svo mánuðum skipti. Tíminn leitaði í dag upplýsinga hjá Páli Bergþórssyni veðurfræðingi um hvernig ísinn lægi núna, og hverjar líkur væru fyrir því, að ísinn legðist að landinu í vetur. Páll sagði að ef dæma mætti eftir reynslu af hitamælingum á Jan Mayen, benti hitinn þar í haust til þess, að ís geti orðið við landið í 2—4 mánuði samtals í vetur og vor, en svo langur hefur ístíminn ekki orðið nema fimm sinnum áður á þessari öld. S.l. ár var ístíminn fimm mánuðir, en fjórir mánuðir 1965. Páll sagði að engin reynsla væri komin á ísspár sem þessar, og yrði því að taka þær með nokkrum fyrirvara. Upplýsingum um ísjaðarinn væri fenginn með flugvélaathugunum og upplýsingum frá gervitunglum, en sjávarhitamælingarnar væru fengnar frá sjávarhitamælingum skipa og tekið fimm daga meðaltal af mælingunum. Upplýsingar þessar væri nokkuð mismunandi, en telja mætti þær sæmilegar fyrir norðaustan land. Segja má, að upplýsingar Páls séu mjög athyglisverðar, en eins og hann segir, þá eru ísspár sem þessar á frumstigi, og ber því að taka þær sem slíkar. Engu síður er fyllsta ástæða til að gefa ísnum gaum, svo hægt verði í tíma að gera viðeigandi ráðstafanir, ef þurfa þykir.

Kartöflubændur fyrir norðan misstu sumir akra sína undir snjó. Tíminn 30.október:

KJ-Reykjavík, þriðjudag. Kartöflur fyrir hundruð þúsunda eru enn í jörð undir snjó á Svalbarðsströnd og Höfðavík, og hafa bændur orðið fyrir stórfelldu afurðatjóni af þessum sökum. Þegar áhlaupið gerði í október er áætlað, að enn hafi verið í jörðu kartöflur á þessum slóðum að verðmæti 1,5—2 milljónir króna.

Tíminn segir af október í frétt 5.nóvember:

SJ-Reykjavík, mánudag Októbermánuður síðastliðinn var mun kaldari en í meðalári. Samkvæmt fréttum frá Veðurstofu Íslands var október 1,7 gráðum kaldari en í meðalári í Reykjavík, en þar var meðalhiti mánaðarins 3,2 gráður. Á Akureyri var meðalhitinn -0.2 en það er tæplega 4 gráðum kaldara en venja er. Þessi októbermánuður er sá kaldasti á Akureyri síðan 1926.

Nóvember var aftur á móti sérlega hlýr. Úrkoma var mikil austanlands, en minni á Vesturlandi. Tjón varð vegna vatnavaxta og skriðufalla, en einnig urðu hörmuleg slys á sjó. Tíminn segir frá 12.nóvember:

OÓ-Reykjavík, mánudag [11.]. Níu manna áhöfn á Þráni NK 70 er talin af. Síðast heyrðist til bátsins að morgni þriðjudaginn 5 nóvember s.l. Var hann þá á leið til Vestmannaeyja af síldarmiðunum fyrir austan. Mikið rok var og haugasjór á þeim slóðum sem báturinn var á síðast þegar heyrðist til hans. [Dagsetning slyssins er eitthvað á reiki í heimildum, en líklega hefur þetta verið þann 5. - eftir að síðast heyrðist í bátnum]. 

Tíminn segir af vegaskemmdum 13.nóvember, sömuleiðis segir af jarðskjálftum (með upptökum á einkennilegum stað (finnst ritstjóra hungurdiska):

KJ-Reykjavík þriðjudag. Í þíðunni að undanförnu hafa orðið töluvert miklar vegaskemmdir. Eru skemmdirnar aðallega á Austurlandi og á fáförnum vegum á Suðurlandi. Helstu vegaskemmdir á Austurlandi eru þær, að Norðfjarðarvegur er ófær á tveim stöðum, við Sómastaði, milli Reyðarfjarðar og Eskifjarðar og í Norðfirði í Skuggahlíðarbrekkum. Suðurfjarðarvegur í Reyðarfirði er ófær, og Austurlandsvegur er ófær á Breiðdalsheiði við Skriðuvatn. Búast má við, að vegirnir skemmist enn frekar í nótt, ef veður helst eins og það er nú eystra. Á Suðurlandi hafa helstu vegaskemmdir orðið á Grafningsvegi milli Heiðarbæjar og Nesjavalla en sá kafli er ófær að kalla. Ísólfsskálavegur, á milli Grindavíkur og Krísuvíkur, svo og Krísuvíkurvegur, eru ófærir nema stórum og sterkum bílum eða jeppum.

KJ-Reykjavík, þriðjudag. Enn fundust snarpir jarðskjálftakippir á Suðurlandi í nótt, og voru upptök þeirra á sama stað og kippanna á laugardagskvöldið, eða um 20 til 30 kílómetra suður af Eyrarbakka, að því er Ragnar Stefánsson jarðskjálftafræðingur á Veðurstofunni tjáði Tímanum í dag. Fyrri jarðskjálftinn fannst um stundarfjórðungi fyrir kl. eitt í nótt og sá seinni um kl. hálf sex. Sá seinni var nokkuð mikill. Hann mœldist 3,5 á Richtermælikvarða, en ekki er kunnugt um neinar verulegar skemmdir af völdum hans. Á stuttum tíma hafa því orðið alls fimm jarðskjálftar á Suðurlandi, sem allir eiga upptök sín á sama staðnum, 20—30 km suður af Eyrarbakka.

Tíminn segir af flóðum og skriðuföllum á Austurlandi í pistli þann 14.nóvember:

OÓ-Reykjavík, miðvikudag [13.]. Gífurleg flóð og skriðuföll hafa valdið miklum skemmdum á Austurlandi. Vegaskemmdir eru miklar og víða liggja vegir og brýr undir vatni og er engin leið að gera sér grein fyrir hve mikið tjónið raunverulega er því ekkert er hægt að aka nema einstaka leiðir og verður könnun og viðgerðir að bíða þar til flóðin sjatna. Víða hafa bændur þurft að bjarga búfé undan flóðunum og vitað er að sums staðar eru kindur og hestar í sjálfheldu. Skriðuföll hafa valdið miklu tjóni á vegum og á Neskaupstað hafa skriður fallið á hús.

Úrhellisrigning hefur verið á Austurlandi í tvo sólarhringa og um 10 stiga hiti. Símasambandslaust er við Neskaupstað, en í skeyti sem fréttaritari Tímans þar sendi, segir að miklar skemmdir séu af skriðuföllum í kaupstaðnum. Norðfjarðará er orðin að stórfljóti og hefur rofið varnargarða. 30 metra skarð er í veginn við brúna og er óttast að hana taki af. Áin flæðir yfir flugvöllinn. Nokkrar skriður hafa fallið á kaupstaðinn og húsið að Naustahvammi 56 er umflotið aurskriðu og er kjallarinn fullur af aur. Tún eru stórskemmd af aur og vatni. Lækjarfarvegir eru allir fullir og vel það. Hafa smálækir vaxið svo að þeir brjóta víða skörð í vegi og flæða yfir tún. Í gær hljóp fram skriða 100 metra breið og olli miklum skemmdum á íbúðarhúsi og fiskvinnslustöð í Naustaveri. Tryggvi Helgason flugmaður flaug yfir vatnasvæðið á Héraði um hádegisbil í dag. Sagðist hann aldrei hafa séð jafnmikið vatn í Leginum og stóð vegurinn eins og mjó rönd upp úr flaumnum og var brúin rétt ofan við yfirborðið. Farið var að flæða yfir norðurenda flugbrautarinnar. Síðari hluta dags jókst flóðið enn og fór. brúin nær alveg í kaf. Í gær lokaðist vegurinn milli Reyðarfjarðar og Eskifjarðar og í Norðfirði. Vegagerðin hefur ekkert getað gert og verður viðgerð á vegum og brúm að bíða þar til flóðin sjatna. Jón Kristjánsson á Egilstöðum sagði að síðari hluta dags hafi Lagarfljót farið að flæða yfir veginn við brúna, og séu flóðin jafnvel enn meiri eftir því sem ofar dregur.

Ár á Héraði hafa vaxið svo gífurlega að þær hafa flestar eða allar farið úr farvegi sínum og skorið vegi í sundur og skemmt brýr og ræsi. Ástandið er hvað verst í Skriðdal, Skógum og í Fljótsdal. Allar árnar í Skriðdal hafa valdið meiri og minni skemmdum. Vatnsdalsá, Haugá og fleiri ár hafa flætt yfir bakka sína og brotið skörð í vegi, skemmt tún á mörgum bæjum. Eyrarteigsá og Þórisá brotið aðfyllingar brúa og óttast er að þær hafi grafið undan stöplunum. Múlaá flæðir beggja vegna brúarinnar og eru skemmdir þar ekki enn kannaðar. Grímsá flæðir yfir stórt svæði undir Litla-Sandfelli og hefur tekið veginn af á stóru svæði. Grímsá hefur brotið niður stóra vegakafla ofan við virkjunina og brotið skarð í fyllingu við brúna. Ófært er kringum Hallormsstað. Skriðuklaustursnes í Fljótsdal er umflotið vatni og eru vegir í Fljótsdal undir vatni á margra kílómetra svæðum. Bændur hafa unnið að því að bjarga fé sem flætt var á nesjum og í kvöld var ekki búið að ná því öllu. Hestar eru í sjálfheldu á Vallanesi. Suðurfirðir eru vegasambandslausir og eru vegir þar mjög víða sundur grafnir og brýr hefur tekið af. Eru sumir dalir eins og hafsjór yfir að líta en ekki er hægt að ferðast um og kanna hve miklar skemmdirnar raunverulega eru. Í Breiðadal féll skriða yfir tún á bænum Hóli og allt umhverfis íbúðarhúsið og þorði heimafólk ekki annað en yfirgefa bæinn í nótt af ótta við að fleiri skriður féllu. Í Breiðdal hafa skriður víða spillt túnum. Flóðin stafa af óhemjumiklum rigningum sem gengið hafa yfir Austurland undanfarna tvo sólarhringa. Jafnframt hafa hlýindi valdið því að snjó leysir og muna elstu menn ekki eftir öðrum eins vatnavöxtum á þessum slóðum áður

OÓ-Reykjavík, miðvikudag. Seyðfirðingar hafa ekki farið varhluta af flóðunum fyrir austan fremur en aðrir íbúar þar um síóðir. Fjarðará er eins og fjörður yfir að líta, sagði Ingimundur Hjálmarsson í dag. Vatn flæðir niður allar hlíðar og streyma lækir, sem að öllu jöfnu eru vatnslitlir, eins og fljót milli húsanna. En mitt í ölum þessum vatnselg eru Seyðfirðingar vatnslausir, það er að segja neysluvatnslausir, og geta ekki soðið mat, hellt upp á kaffikönnuna eða þvegið sér. Nýja vatnsveitan á Seyðisfirði tekur vatn úr Fjarðará, sem nú er í ofboðslegum vexti og svo mórauð að vatnið er verra en versta skólp, og er óhæft til matar og drykkjar. Fjarðarheiði er enn fær bílum, en mikill vatnsagi er þó á heiðinni.

Daginn eftir voru flóðin í rénum en Tíminn ræðir skemmdir 15.nóvember:

OÓ-Reykjavík, fimmtudag. Flóðin á Austurlandi eru nú heldur í rénum, en flestir vegir eru enn ófærir og er unnið að bráðabirgðaviðgerð, þar sem bægt er að koma tækjum við. Viðgerðarflokkar Vegagerðarinnar hafa víða unnið að því að koma á vegasambandi milli byggðarlaga en vatn flæðir yfir fjölda vega og ræsi eru eyðilögð. Tjónið af flóðunum nemur tugmilljónum króna en ekki er hægt enn sem komið er að kanna það til fulls. Ekki er unnt að gera við vegina í vetur áhersla verður lögð á að koma á vegasambandi til bráðabirgða, en fullnaðarviðgerð verður víðast hvar að bíða vorsins. Í dag tókst að gera fært milli Egilsstaða og Eskifjarðar. Flóðið í Lagarfljóti rénaði svolítið í dag og er fært stórum bílum yfir brúna. Lokað er frá Eskifirði á Norðfjörð, frá Reyðarfirði er lokað allt suður að Lónsheiði. Stærri brýr fyrir austan hafa ekki orðið fyrir miklum skemmdum, hinsvegar hefur viða flætt yfir vegfyllingar að brúm og grafið frá brúm. Verður ekki hægt að gera við þessar skemmdir fyrr en vatnið sjatnar enn meir. Ræsi eru mjög víða eyðilögð og sums staðar hefur þeim sópað burt. Jón Kristjánsson á Egilsstöðum sagði í dag, að heldur hafi sjatnað í Lagarfljóti síðari hluta dags. Í morgun var með öllu ófært yfir brúna og flæddi yfir veginn á nær 400 metra kafla, og var þar hnédjúpt vatn. Logn var í dag og lítill straumur i vatninu og þegar vegurinn kom upp úr aftur virtist hann lítið sem ekki skemmdur. Í gær flæddi nokkra hesta á Vallnesi og stóðu þar í vatni. Eru þeir nú taldir úr hættu. Nokkrir hestar komust á þurrt í morgun. Helmingur Egilsstaðakauptúns var undir vatni í morgun og flæddi þá yfir báða enda flugbrautarinnar. Skemmdir virðast ekki hafa orðið miklar nema á vegum.

Sverrir Aðalsteinsson, Sólvangi í Borgarfirði eystri, sagði að þar í héraðinu hafi verið mikill vatnselgur en skemmdir ekki miklar miðað við það sem orðið hefur sunnar á fjörðunum. Helgaá er samt enn ófær og gróf þar undan nýrri brú, en unnið er að viðgerð á vegin-um í dag. Marinó Sigurbjörnsson á Reyðarfirði sagði, að gífurlegar vegaskemmdir hafi orðið þar í nágrenni. Í kauptúninu tók af trébrú, sem var í sambandi við síldarsöltunarstöð. Sambandslaust hefur verið við Eskifjörð, Fáskrúðsfjörð og Egilsstaði og hefur það ekki skeð í 20 ár. Skriður hlupu úr Grænafelli og á mörgum stöðum yfir veginn og lokuðu honum alveg. Sléttuá flæddi yfir veginn og gróf stór skörð i hann. Á Hrúteyri er vegurinn skorinn sundur. Hægt er að komast núna á stórum bílum til Egilsstaða en lokað er suður á firði. Kauptúnin í Reyðarfirði og Eskifirði eru nú mjólkurlaus. Ekki hefur verið hægt að koma mjólk í mjólkurstöðina á Egilsstöðum í tvo sólarhringa og eru birgðir þrotnar í fyrrgreindum kauptúnum. Valgeir Vilhjálmsson á Djúpavogi sagði flóðin hafa valdið mestum skemmdum þar um slóðir í gær 30 metra langt skarð er í veginn , þar sem Fossá flæddi yfir og er það sums staðar 5 metra djúpt. Áin flæddi yfir tún á Eyjólfsstöðum og Hvannabrekku. Hamarsárbrú braut nýjan varnargarð á fimm stöðum. Í Hamarsseli flæddi í fjárhús og hlöðu, en skemmdir urðu óverulegar. Hofsá braut 150 metra langan varnargarð, sem bóndinn á Hofi byggði. Flæddi áin þarna yfir mikið af ræktuðu landi.

Tíminn segir 16.nóvember frá enn meiri skriðuföllum í Norðfirði:

OO-Reykjavík, föstudag [15.]. 400 metra breið aur- og grjótskriða féll í fyrrakvöld [13.] yfir túnið á bænum Seldal í Norðfirði. Bærinn stendur undir háu fjalli og losnaði skriðan ofarlega í fjallinu og steyptist niður og rann um 500 metra frá fjallsrótum og stöðvaðist fyrst við Norðfjarðará, og rann þar niður í gljúfrin og fleytti áin, sem var í gífurlegum vexti, skriðunni áfram niður gljúfrin. Gísli Friðriksson, bóndi í Seldal, sagði í viðtali við Tímann í dag, að þessi mikla skriða hafi fallið um það leyti sem heimilisfólk var að taka á sig náðir. Á bænum búa bræðurnir Gísli og Guðlaugur. Heimamenn heyrðu óskaplegan hávaða og bæjarhúsin skulfu, þegar skriðan hljóp fram. Klæddu sig allir í snatri, því hætta var á, að fleiri skriður féllu. Fólkið gat ekki gert sér grein fyrir, hve stór skriðan var, eða hvar hún hafði í rauninni fallið, því niðamyrkur var á og rigningin var svo óskapleg, að var sem vatnið flæddi úr loftinu. Varð heimafólki í Seldal ekki svefnsamt um nóttina og heyrði það öðru hvoru að skriður féllu úr fjallinu, en miklu minni en hin fyrsta. Þegar birti um morguninn, sagði Gísli, — sáum við að skriðan mikla hafði fallið rétt hjá bænum og yfir mikinn hluta af túninu. Bæjarhús og útihús urðu ekki fyrir skemmdum, enda lenti skriðan hvergi á þeim. — Skriðan bar með sér mikið af grjóti og er nú mikið af stórgrýti á túninu, en aurinn í skriðunni var eins og þunn súpa, enda var vatnsfarganið óskaplegt. Skriða braut niður girðingar og fyllti alla skurði, sem hún hljóp yfir. — Seldalur stendur undir háu fjalli og er hlíðin ofan við bæinn skógi vaxin og var þar mikill gróður. Stærsta skriðan, sem var 400 metra breið, tók af skóginn, þar sem hún fór yfir, og er þar nú alveg gróðurlaust. Auk þess hlupu fram margar smáskriður, sem skemmdu skóg og fylltu skurði. Aðalhlaupið kom hátt ofan úr fjalli og niður allar hlíðar og hljóp síðan fram um hálfs kílómetra langan kafla, sem er nokkuð aflíðandi og stöðvaðist ekki fyrr en í klettafarvegi árinnar, sem fleytti aurnum niður gljúfrin. — Sá hluti túnsins, sem skriðan hljóp yfir, er líklega ónýtur. Er þar nú stórgrýtisurð yfir að líta og mikill aur liggur yfir jarðveginum, sem að öllum líkindum er allur upprifinn eftir grjótflóðið.

Vísir segir af óvenjulegum hlýindum 16.nóvember:

Óvenjumikil hlýindi hafa verið um allt landið að undanförnu og hafa stórrigningar fylgt með. Hefur furðulítill munur verið á veðurfarinu um landið þennan tíma. Blaðið fékk þær upplýsingar hjá Knúti Knudsen veðurfræðingi, að enn sjáist ekki fyrir endann á sunnanáttinni og hlýindunum. Þá megi reikna með úrkomu hvern dag meiri eða minni.

Tíminn segir af hlýindum - blóm springa út í görðum 20.nóvember:

KJ-Reykjavík, þriðjudag Núna þegar farið er að síga á seinni hluta nóvembermánaðar eru svo mikil hlýindi, að blóm springa út í húsagörðum. Í dag hringdi kona á Suðurlandsbrautinni tii okkar hér á Tímanum, og sagðist varla hafa trúað sínum eigin augum í morgun, er hún sá að stjúpmæður voru farnar að springa út í garðinum hennar. ... Ef hlýindin halda áfram þá má búast við, að blóm fari víðar að springa út í görðum, því ekki bar á öðru í garðinum á Suðurlandsbrautinni en fleiri blóm myndu springa þar út á næstunni. Í dag var átta stiga hiti hér í Reykjavík, en hitastigið á Norður- og Austurlandi var þetta 7—9 stig, og þar var víðast þurrt, en aftur á móti rigning með köflum hér. Á morgun er búist við svipuðu hitastigi á landinu, heldur meira þó en í dag, eða 8—10 stigum. Hitinn komst upp í fjórtán stig á landinu fyrir nokkru.

Tíminn segir 29.nóvember af breytingum á hveravirkni við boranir í Námaskarði:

KJ-Reykjavík, fimmtudag. Þegar starfsmenn við jarðboranir komu til vinnu sinnar í Námaskarði í Mývatnssveit í gærmorgun, sáu þeir hvar stór og mikill leirhver hafði myndast 40 til 50 metra frá borstaðnum. Hefur hverinn gosið síðan og eins og einn bormannanna sagði við Tímann í kvöld, þá koma vænar slettur upp úr hvernum, en bormennirnir eru þó ekki í neinni hættu vegna hversins. Tilkoma hversins er talin standa í beinu sambandi við borunina þarna, en holan sem þarna hefur verið boruð, er mjög kraftmikil.

Desember var almennt hagstæður og illviðralítill. Hlýtt var framan af, en síðan kólnaði. Eftirminnilegur er mikill jarðskjálfti sem varð 5.desember. Tíminn segir frá þann 6.:

FB-Reykjavík, föstudag. Klukkan 9:44 í morgun kom snarpur jarðskjálftakippur, sem fannst greinilega á svæðinu frá Búðardal allt austur að Kirkjubæjarklaustri. Kippurinn var óvenju langur og sömuleiðis harður, eða sá harðasti, sem mælst hefur í Reykjavík frá 1929 Rafmagn fór af í Hafnarfirði, bækur féllu úr hillum og hlutir færðust úr stað. Austur í sveitum hélt fólk, sem var við vinnu úti við, að það væri að fá aðsvif, og strætisvagnstjóri í Reykjavik, sem sat við blaðalestur í vagni sínum á torginu stökk upp og út úr vagninum, þar sem hann hélt að svona harkalega hefði verið ekið aftan á vagninn, er hann fór að hristast og skjálfa. Eftir fyrsta og snarpasta kippinn komu svo hvorki meira né minna en um 100 kippir, en þeir voru flestir mjög vægir. Þó munu allmargir hafa orðið varir við nokkuð snarpan kipp um hádegisbilið. Ragnar Stefánsson jarðskjálftafræðingur sagði, að upptökin virtust liggja í 35 km fjarlægð suðvestur frá Reykjavík, skammt vestur af Kleifarvatni. Hann sagðist þó eiga eftir að fá gögn utan af landi til þess að geta gengið nákvæmlega frá staðarákvörðun. Mjög erfitt væri að ganga frá staðarákvörðuninni fyrr, því kippurinn hefði verið það snarpur, að hinir viðkvæmu mælar hefðu allt að því farið úr lagi, vegna þess hve upptökin voru nálægt þeim. Ragnar segist reikna með, að styrkleikinn hefði verið einhvers staðar á milli 5 og 6 stig á Richtermæli. Jarðskjálftakippir héldu áfram að mælast í altan dag, og þegar við töluðum við Ragnar um klukkan fjögur, sagði hann að kippirnir væru orðnir um eitt hundrað talsins.

Við hringdum síðan í nokkra sem orðið höfðu varir við jarðskjálftakippinn. ... Albert Jóhannsson að Skógum undir Eyjafjöllum, sagði að þar hefði kippurinn fundist mjög vel — Við reiknuðum með, að hann hefði varað í 10 sek, og menn sem sátu, fundu greinlega þessar miklu hreyfingar. Okkur datt fyrst í hug Katla, en kannski hefði þetta verið meira, ef um hana hefði verið að ræða. Haraldur Jónsson í Miðey í Austur-Landeyjum, sagði að kippurinn hefði verið ansi snarpur þar, og óvenju langur. Litlir krakkar, sem hjá honum voru, ráku upp hrinu og urðu hrædd, og fólk, sem var við útivinnu vissi ekki hvaðan á sig stóð veðrið og hélt sig vera að fá aðsvif, og reynd að styðja sig við það sem næst því var. Garðar Björnsson á Hellu sagðist telja, að kippurinn hefði varað í 2 til 3 sekúndur. Sagði hann að kippurinn hefði minnkað um tíma, en aukist svo aftur. Ekki sagði hann að sér hefði fundist hann jafnsnarpur og kippur sá, sem fannst á Hellu fyrr í vetur. Hlutir færðust til í hillum á Hellu, en engar skemmdir urðu þar frekar en annars staðar, þar sem blaðið hefur frétt af. Í Grindavík ræddum við við Sigrúnu Guðmundsdóttur, sem var stödd í skólahúsinu, er kippurinn kom. Sagði hún hann vera snarpari en kippi, sem komu, þegar gaus á Reykjanesi fyrir ári [svo]. Pálmi Eyjólfsson á Hvolsvelli sagði, að kippurinn hefði byrjað hægt og sígandi, og einna harðastur hafi hann verið undir lokin, i að því er fólki þar um kring fannst. Alls staðar kom fólki saman um að ekki hefði verið um neinar skemmdir að ræða í þessum snarpa jarðskjálftakipp, og fáir höfðu orðið varir við þá 100 kippi sem á eftir fylgdu, enda munu þeir hafa verið miklum mun vægari en sá fyrsti. Þetta mun vera snarpasti jarðskjálftakippur, sem mælst hefur í Reykjavík frá því 1929. Telja jarðfræðingar. að sennilega hafi þetta verið svokallaður brotaskjálfti, en þá koma brot í jarðskorpuna, og í einum slíkum jarðskjálfta mun Almannagjá hafa orðið til. Fréttir hafa borist af því að grjót hafi hrunið úr fjöllum á Reykjanesi, og m.a. lokaðist Krísuvíkurvegurinn í dag vegna grjóthrunsins.

Nokkuð snarpa norðanátt gerði undan Norðausturlandi þ.20., en ekki hvessti svo mjög á landi. Stormur varð þó á Seyðisfirði, en brim gerði á Vopnafirði. Morgunblaðið segir frá þann 22.:

Vopnafirði, 21. desember. Í fyrrinótt [20.] gerði hér allmikið brim og olli það nokkru tjóni. Út af söltunarstöðinni Hafblik tók 500 tunnur tómar, og þær mun hafa rekið yfir fjörðinn að mestu en þar er lítið fjöruborð — aðeins klettar og reikna má með að mest af tunnunum hafi brotnað og eyðilagst. Hafnargarðurinn nýi mun þó ekki hafa skemmst.

Tíminn hugaði að jólaveðrinu 24.desember, en segir einnig frá miklu ísskriði í Þjórsá:

Reykjavík, mánudag. Veðurfræðingar spá suðvestanátt og éljagangi í dag, og gera má ráð fyrir að snjói eitthvað hér syðra í dag og kvöld og því verði jafnvel hvít jól að þessu sinni. Hvít jól verða um allt norðanvert landið, en hvít jörð mun vera allt frá norðanverðu Snæfellsnesi og austur á Austfirði. Spáin fyrir aðfaranótt aðfangadags er sú, að aftur stytti upp og snúist í norðan átt og bjartviðri. Verður því líklega stjörnubjartur himinn og hvít jörð á jólanóttina hér syðra a.m.k.

KJ-Reykjavík, mánudag. Á laugardaginn kom mikið ísskrið í Þjórsá, og munu á um hálftíma hafa farið um 100—150 þúsund tonn af ís fram hjá inntaksmannvirkjunum víð Búrfellsvirkjun, en þá mældist rennslið í ánni um 400 teningsmetrar á sekúndu, og er talið, að af því hafi um 1/4 verið ís. Sigurjón Rist vatnamælingamaður sagði Tímanum í dag, að þetta væri alls ekki óvenjulegt að svona mikið ísskrið kæmi í Þjórsá eða aðrar sambærilegar ár. Árnar hafa verið auðar upp undir jökla, allt fram undir þetta, en þegar norðaustan garrann gerði, kom svo mikið ísskrið í Þjórsá. Áin komst í lágmark 18. desember og mældist þá 15 teningsmetrar við Urriðafoss, eða eins og smálækur, en 96 teningsmetrar upp við Búrfell. Hlóðust upp ísstíflur í ánni, sem síðan sprungu. Er það kallað þverhlaup [svo], þegar þær springa, og gerist það þannig. að fyrst springur ein ísstífla, og fossar þá vatn og ís á þá næstu og sprengir hana, og þannig koll af kolli. Verður af þessu mikið hlaup, sem koma þetta 2—3 á ári, en það fer þó mjög eftir tíðarfari. Ef veður er mjög umhleypingasamt, geta þessi hlaup komið oftar. Það sem var sérstakt við þetta hlaup, sem kom núna, sagði Sigurjón, var, að nú tókst að slá máli á það, og er það vegna betri aðstæðna við mælingar. Komst rennslið i ánni upp í 400 teningsmetra og af því mun ís hafa verið um 1/4, eða 100—150 tonn af ís. Venjulegt ísskrið í ánni mun vera í kringum tvö tonn og sést af þessum samanburði, hve gífurlegt þetta ísskrið í ánni hefur veið. Þótt þetta hafi verið í ljósaskiptunum á laugardaginn, tókst að ná ísskriðinu þegar það var mest, á kvikmynd, sem lýsir fyrirbærinu vel. Í þessu sambandi verður mönnum hugað til þess, að um þetta leyti næsta ár verður samkvæmt áætlun hafin orkuframleiðsla í Búrfellsvirkjun, og hvaða áhrif þetta ísskrið mun hafa á virkjunina.

Tíminn segir af ískönnunarflugi 29.desember:

FB-Reykjavík, laugardag. Flugvél landhelgisgæslunnar TF Sif fór í ísathugunarflug á föstudaginn, en hafði áður farið í ísflug á mánudaginn. Hefur ísinn færst nokkuð nær landi þessa daga. Í fluginu í gær kom í ljós, að ísbrúnin, 4—9/10, er nú í um 56 sjómílna fjarlægð vestur af Kópanesi og liggur þaðan í 40 sjómílna fjarlægð norðvestur af Barða.

Lýkur hér samantekt hungurdiska um veður og veðurlag ársins 1968. Að vanda er þykk talnasúpa í viðhenginu. Ábendingar um villur eru vel þegnar.   

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• tölur ársins 1968

Hálfur mars

Fyrri hluti marsmánaðar hefur verið fremur hlýr. Meðalhiti í Reykjavík er +2,6 stig, +2,0 stigum yfir meðallagi sömu daga áranna 1991-2020 og +1,8 stigum ofan meðallags síðustu tíu ára. Hitinn raðast í fjórðahlýjasta sæti aldarinnar (af 24), þó langt neðan við hlýjasta fyrri hlutann 2004, en þá var meðalhiti +6,0 stig. Kaldast var í mars í fyrra, meðalhiti þá -3,2 stig. Á langa listanum er hiti nú í 24.hlýjasta sæti (af 152), hlýjast var 1964, meðalhiti +6,6 stig, en kaldast 1891, meðalhiti -7,7 stig (munar meir en 14 stigum).

 

Á Akureyri er meðalhiti nú 0,5 stig, raðast í 34. hlýindasæti af 89.

 

Að tiltölu hefur verið hlýjast við Breiðafjörð, þar er hitinn í þriðjahlýjasta sæti það sem af er öldinni, en kaldast (að tiltölu) hefur verið á Austfjörðum, hiti raðast þar í 11. hlýjasta sætið (af 24).

 

Á einstökum veðurstöðvum eru jákvæð vik mest á heiðum og fjöllum á Vestfjörðum og Vesturlandi. vikið miðað við síðustu tíu ár er +2,9 stig á Miðfitjahól á Skarðsheiði og á Þverfjalli. Að tiltöku hefur verið kaldast á Dalatanga, +0,1 stig ofan tíuárameðaltalsins.

 

Úrkoma hefur mælst 24,5 mm í Reykjavík, rúmlega helmingur meðaltals. Á Akureyri hafa mælst 24,2 mm og er það nærri meðallagi. Á Dalatanga hafa mælst 79,6 mm sem er þriðjungur umfram meðallag.

 

Sólskinsstundir hafa mælst 77,3 í Reykjavík og er það 27,9 stundum umfram meðallag. Á Akureyri hafa sólskinsstundirnar mælst 48,9 og er það 20 stundir umfram meðallag.

Febrúarkorn

Febrúar var sem kunnugt er í kaldara lagi á landinu - alla vega miðað við það sem tíðast hefur verið á síðari árum. Ísland var reyndar eitt fárra landa í heiminum þar sem hiti var undir meðallagi (gott ef svipað var ekki í Mongólíu - en ekki mikið víðar).

Kortið sýnir meðalhæð 500 hPa-flatarins við norðanvert Atlantshaf í febrúar (heildregnar línur), meðalþykkt (daufar strikalínur) og þykktarvik (litir). Þykktin mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs og bláu svæðin segja okkur hvar þykktin (og þar með hitinn) var neðan meðallags (1981-2010) í mánuðinum. Þetta er smábleðill í kringum Ísland - annars er hiti víðast ofan meðallags, meir en 80 metra þar sem mest er (u.þ.b. +4 stig). 

Ástæða „kuldans“ er sú að norðanáttir voru heldur tíðari í mánuðinum heldur en vant er og loft af norrænum uppruna ívið tíðara við landið en venjulega í febrúar. 

Á þessum síðustu (og verstu) tímum er allt í einu farið að tala illa um hita og hlýindi og það svo að maður getur rétt eins búist við að heyra þá athugasemd almannaróms að máttarvöld hafi í þessum mánuði haldið sérstakri verndarhendi sinni yfir landinu og nágrenni þess - og forðað því frá illu. 

Við þökkum BP að vanda fyrir kortagerðina. 

Fyrstu tíu dagar marsmánaðar

Mars byrjar heldur hlýlega hér á landi (ekki endilega víst að hann haldi út). Meðalhiti fyrstu tíu daga mánaðarins í Reykjavík er +2,9 stig og er það +2,6 stig ofan meðallags 1991-2020, en +2,3 stig ofan meðallag sömu daga síðustu tíu árin. Hitinn raðast í 5. hlýjasta sæti á öldinni. Hlýjastir voru dagarnir 2004, meðalhiti þá 6,3 stig, en kaldastir voru þeir 2009, meðalhiti -2,1 stig. Á langa listanum er hiti nú í 21. hlýjasta sæti (af 152), hlýjast var 2004, en kaldast 1919, meðalhiti þá -9.9 stig.

 

Meðalhiti á Akureyri er +0.9 stig, raðast í 33 sæti (af 89).

 

Að tiltölu hefur verið einna hlýjast á Austurlandi að Glettingi. Þar eru þessir tíu dagar þeir þriðjuhlýjustu á öldinni, en svalast hefur verið á Ströndum og norðurlandi vestra og Norðausturlandi þar sem hitinn raðast í sjöundahlýjasta sæti aldarinnar.

 

Miðað við síðustu tíu ár hefur verið hlýjast á Þverfjalli þar sem hiti hefur verið 4,2 stigum ofan meðallags. Kaldast hefur aftur á móti verið á Hólmavík þar sem hiti er +0,6 stig ofan meðallags.

 

Úrkoma hefur mælst 21,2 mm í Reykjavík og er það um 70 prósent meðalúrkomu. Á Akureyri hefur úrkoman það sem af er mánuði aðeins mælst 3,1 mm. Á Dalatanga hefur hún mælst 37,3 mm, lítillega neðan meðallags.

 

Sólskinsstundir hafa mælst 52,9 í Reykjavík, tæplega 20 stundir umfram meðallag. Á Akureyri hafa sólskinsstundirnar mælst 47,3 - talsvert umfram meðallag eins og í Reykjavík.

Hófleg hlýindi

Eftir heldur kalda tíð hefur skipt um. Hlýtt er á landinu þessa dagana. Hlýindin eru þó ekkert úr hófi og þótt blásið hafi á stöku stað er samt alls ekki hægt að tala um illviðri. Kannski sumum fyrir austan þyki fullblautt í dag. 

Við sjáum hina almennu stöðu á norðurhveli á kortinu síðdegis á laugardag. Jafnhæðarlínur 500 hPa-flatarins eru heildregnar, af þeim ráðum við vindstefnu og styrk. Lægðin sem veldur úrkomu og vindi í dag (fimmtudag) hefur þá hörfað frá landinu og vindur er orðinn hægur í miðju veðrahvolfi og heldur norðaustlægari en er í dag. Litirnir sýna þykktina, en hún mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs, því meiri sem hún er því hærri er hitinn. 

Hlý hæð er fyrir norðaustan land, en hóflega hlý, nægilega til að flækjast fyrir aðsókn Stóra-Bola og annarra kuldavalda - einmitt eins og líklegt er að flestir vilji - nema þessir útlendu kuldafylgjendur sem stöðugt naga á netheimum. Það er helst að lítilsháttar kuldasveipir komi yfir okkur úr austri - sem er mun mildari kostur heldur en kuldaaðsókn úr vestri eða norðri. Meginröstin er langt suður í hafi - eins og lengst af í vetur. Kuldapollurinn Stóri-Boli er nokkuð áberandi - en er á sínum stað. Það er eins og oftast í vetur að norðurhvelið hefur vart haft efni á því að halda úti tveimur öflugum kuldapollum í einu - svo mikil hafa vetrarhlýindi á norðurhveli verið. 

Við skulum samt hafa bakvið eyrað að kuldapollar eru kuldapollar - og þótt hlýtt sé í heiminum eru alltaf möguleikar á annarskonar lausnum í kuldaútgerð, t.d. þarf í sjálfu sér ekki að þrengja heimskautarastarhringinn mikið til að alveg verði nægur kuldi á lager til tvöfaldrar útgerðar. Þetta er nú allt saman glannalega orðað hjá ritstjóranum - og ekki til sérstakrar eftirbreytni. Reynslan sýnir þó að veðurkerfin geta tekið upp á margskonar kúnstum - ekki öllum alveg eftir bókinni (fyrr en eftirá - þegar hún hefur verið endurskrifuð). 

Giskað á ársmeðalhita

Oft hefur verið fjallað um svonefndar endurgreiningar hér á hungurdiskum. Veðurfar fortíðar er endurgert í veðurlíkönum með hjálp athugana. Smám saman fer þessum endurgreiningum fram. Sú sem um þessar mundir er almennt talin best nær aftur til ársins 1940 og er gerð með líkönum evrópureiknimiðstöðvarinnar [nefnist era5]. Þrátt fyrir gæðin verður samt að gæta þess að trúa greiningunni ekki í öllum smáatriðum. Það er þó trú ritstjóra hungurdiska að góð tök hafi náðst á mánaðar- og ársmeðaltölum háloftanna, bæði hæð þrýstiflata, vindi í þeim og hita. Það gefur tilefni til skemmtanahalds - þótt sú skemmtun sé tæplega við allra hæfi. 

Ritstjórinn hefur lengi litið til háloftanna. Upp úr 1980 gerði hann meira að segja tilraun til eigin „endurgreiningar“, giskaði á hæð 500 hPa-flatarins yfir Íslandi langt aftur á 19.öld með aðstoð hita og þrýstimælinga. Miðað við hvað aðferðin var einföld er mesta furða hvað henni ber vel saman við síðari greiningar (sem að vísu segja miklu miklu meira - og eru þannig séð ekki sambærilegar).

Það sem gerði þessa gömlu ágiskun ritstjórans mögulega er sú staðreynd að hér á landi er ákaflega gott samband á milli hita og þykktar (fjarlægðarinnar) milli 1000 hPa og 500 hPa-flatanna. Að sambandið skuli vera svona gott er fyrst og fremst því að þakka að mestan hluta ársins er sjór hlýrri en loft hér við land - og þann tíma sem því er öfugt farið (fáeinar vikur að sumarlagi) er landið hlýrra heldur en loftið ofan við. Ritstjórinn las fyrst um samband þykktar og hita  í riti eftir Hubert Lamb, en hann var heimsþekktur veðurfarssögupælari á sinni tíð. Lamb taldi auðveldara að giska á háloftastöðuna að sumarlagi heldur en á vetrum. Þetta er að vísu rétt í þeim reynsluheimi sem hann bjó í. Yfir meginlandi Evrópu og annars staðar fjarri sjó er samband hita og þykktar mun rýrara heldur en hér á landi að vetrarlagi. Kalt loft getur legið vikum saman yfir meginlandinu algjörlega sambandslaust við hlýtt loft rétt ofan við - sem þykktin greinir frá. Á sumrin er meginlandið hins vegar hlýrra en loftið - veðrahvolfið verður vel blandað - gott samband er á milli þykktar og hita. 

Hér á landi er skýr árstíðasveifla í þessu sambandi, það er langverst í ágúst og sömuleiðis í júlí, skárra í júní, en annars allgott eða mjög gott í öllum öðrum mánuðum. Sömuleiðis er samband hita og þykktar á ársgrundvelli líka gott. 

Samband hita og þykktar ræðst þannig mjög af stöðugleika loftsins, sé loft mjög óstöðugt er sambandið gott, en sé það stöðugt er það verra - og allraverst séu öflug, grunnstæð hitahvörf í neðstu lögum. Slík spillandi hitahvörf ráða ríkjum hér á landi þegar vindur er hægur, þá yfir landi að vetrarlagi (og að næturlagi allt árið) og yfir sjó að sumri. 

Nú eru meir en 40 ár síðan ritstjóri hungurdiska fór að fylgjast með. Þá voru (eftir nokkurt hlé) að byrja miklar vangaveltur um hlýnun af völdum aukinna gróðurhúsaáhrifa. Eitt af því sem ritstjórinn var til þess að gera sannfærður um var að sjór myndi hlýna hægar heldur en loftið, þar af leiðandi myndu aukin hlýindi tefjast hér á landi - og loft færi jafnvel að verða hlýrra en sjórinn lengri tíma á árinu og samband þykktar og hita riðlast eitthvað - þar sem stöðugleikinn yrði meiri. 

Hafísárin svonefndu sýna vel að samband þykktar og hita getur breyst. Almennt kólnaði loft þá meira heldur en sjórinn (norðanáttin varð kaldari vegna meiri ísútbreiðslu í norðurhöfum - og ísröndin var nær Íslandi heldur en venjulega). En það gerðist líka að hafísbráðin lækkaði mjög sjávarhita við norður- og austurströndina að vor- og sumarlagi. Á þeim slóðum urðu hitahvörf öflugri á þeim árstíma heldur en að jafnaði. Samband þykktar og hita raskaðist lengri tíma á árinu heldur en venjulegt er - og kuldinn í neðstu lögum varð ágengari. 

Þegar hlýnun loks tók vel við sér hér á landi í kringum aldamótin og upp úr þeim gerðist hins vegar hið öfuga við væntingar ritstjórans. Loft í neðstu lögum hlýnaði meira heldur en það ofan við - og þykktin fór kerfisbundið að vanmeta hita - en ekki að ofmeta hann eins og ritstjórinn hélt að myndi verða. Nú vitum við auðvitað ekki hvernig framheldið verður, náttúran fer ekki alltaf eftir okkar væntingum. Vel má vera að hin gamla skoðun ritstjórans verði rétt þegar fram í sækir. Alla vega er full ástæða til að gleyma þessum þætti veðurfarsbreytinga ekki, breytingarnar eru mun fjölþættari heldur en segir í auglýsingum. 

En við lítum nú á samband þykktar og hita síðustu áttatíu árin rúm í Reykjavík, á Dalatanga og á landinu í heild. Miðað er við þykkt yfir miðju landi (sem skapar ákveðna hliðrun í tölum - en hún þarf ekki að trufla okkur hér). Gögnin eru fengin (með góðra manna hjálp) úr safni era5-endurgreiningarinnar áðurnefndu. Ritstjórinn hefur (til að róa sig) borið hana saman við bandarísku endurgreininguna c20v2 og háloftaathuganir á Keflavíkurflugvelli (svo langt sem þær ná). Samræmi er almennt gott, en era5-greiningin hefur þann kost að vera samfelld allan tímann og sé hún að einhverju leyti röng - samsvarar hún sér alla vega. 

Þá er það Reykjavíkurmyndin. Hún verður skýrari sé hún stækkuð (og mjög skýrt eintak liggur líka í pdf-viðhengi). Lárétti ásinn sýnir þykktina í dekametrum. Þykktin mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs. Lóðrétti ásinn sýnir meðalhita í Reykjavík 1940 til 2023. Áröl má lesa við hvert ár (kross). Hafísárin sjö 1965 til 1971 eru merkt með bláum ártölum, en ár eftir aldamót með rauðum. Við sjáum strax að þykktin giskar yfirleitt mjög vel á hitann. Langkaldast er árið 1979, þá var þykktin líka minnst. Mest þykkt var árið 1941, en þá var hiti nokkuð lægri heldur en þykktin giskar á, munar um 0,4 stigum á ársmeðalhitanum. Það fyrsta sem manni dettur þar í hug er að hitinn í Reykjavík sé vanmetinn - og raunverulega er sú tala sem notuð er hér lægri heldur en sú sem birtist í Veðráttunni á sínum tíma. Væri hitinn hins vegar rangur mætti búast við því að árin næstu fyrir og eftir myndu líka skera sig úr á línuritinu (mæliaðstæður voru þær sömu) - sem þau gera ekki. Svo kemur í ljós þegar horft er á fleiri stöðvar - að árið 1941 er þar líka kaldara heldur en þykktin giskar á.

Stöðugleiki hefur af einhverjum ástæðum verið heldur meiri þetta ár en önnur hlýindaár. Önnur ár sem liggja nokkuð langt undir aðfallslínunni eru t.d. 1983, 1995, 1984 og 1955. Hrollár. Á hinn veginn eru það 2011 og 2008 sem eru mest áberandi ofan línunnar, hlýrri heldur en vænta mætti af þykktinni. Það er einnig mjög áberandi að „rauðu árin“, árin á þessari öld eru fleiri ofan línunnar heldur en neðan. Hafísárin eru hér frekar á „sínum“ stað. Hver hlutur hnattrænnar hlýnunar er í þessu öllu er ekki alveg gott að segja. En það virðist samt líklegt að verði hún jafngæf á þykkt og árið 1941 yrði 6,5 stiga ársmeðalhiti býsna líklegur - nema að það séu í raun einhver ósýnileg efri mörk á hita (sem varla er). 

Það er mjög fróðlegt að líta líka á línurit frá Dalatanga. Þar eru sjávaráhrif mun meiri heldur en í Reykjavík. Dalatangi hefur (ásamt fleiri stöðvum á útnesjum eystra) minni árstíðasveiflu heldur en aðrar stöðvar á landinu. Minni munur er þar á sumar- og vetrarhita, úthafsloftslag er mest (sé sú skilgreining notuð). Kaldur Austur-íslandsstraumurinn liggur við land með austfjarðaþokunni frægu. 

Við sjáum strax að punktarnir dreifast mun meira en á Reykjavíkurritinu, en fylgnistuðullinn er samt hár, 0,73. Árið 1941 sker sig enn meira úr heldur en í Reykjavík, munar nærri 0,9 stigum á þykktarhitanum og þeim mælda. Hér má líka sjá að hafísárin skera sig mjög úr (sem ekki var í Reykjavík), alveg sérstaklega tvö þeirra, 1965 og 1968, bæði um 1,5 stigi kaldari heldur en þykktin vildi gefa og 1967, 1969 og 1970 eru líka vel neðan aðfallslínunnar. Á þessari öld eru ár hins vegar frekar ofan línunnar, þau eru hlýrri heldur en vænta mætti - en höfum í huga að í raun hafa hafísárin spillt öllu sambandinu - það ætti kannski að endurreikna línuna án þeirra. Við tökum sérstaklega eftir árunum 2011, 2015 og 2014 - þau eru öll þó nokkuð hlýrri heldur en þykktin ein segir til um. Annað hvort hefur sjávarhiti hækkað umtalsvert undan Austfjörðum - eða hitahvörf gefið sig - hvað sem svo ætti að valda því. 

Að lokum lítum við á mynd sem sýnir meðalhita í byggðum landsins.

Hér er fylginstuðullinn aftur orðinn 0.85 (svipað og í Reykjavík) - en sá er munurinn þó að við sjáum að hafísárin (blá) eru öll vel neðan línunnar (nema 1966 - sem var ekki hafísár).  Kæling íssins virðist vera á bilinu 0,4 til 0,7 stig. Kaldasta ár það sem af er 21. öldinni, 2015, er talsvert ofan línunnar, heilu stigi hlýrra heldur en það hefði verið - hefði það verið hafísár?. Árið 1941 er enn sér á báti. Kannski endurgreiningin sjálf sé eitthvað úti að aka á árinu 1941? 

Fljótlega mun ritstjórinn einnig rekja aðra aðferð til að giska á hita út frá gögnum endurgreiningarinnar (sú er reyndar talsvert verri - en segir samt frá). 

Mun skýrara eintak af myndunum er í viðhenginu (pdf). 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• myndir-mun-skýrara-eintak

Af heldur köldum alþjóðavetri

Alþjóðaveðurfræðistofnunin telur vetur á norðurhveli ná til mánaðanna desember, janúar og febrúar. Alþjóðaveturinn er því styttri en vetur á Íslandi, við teljum mars með - enda alloft kaldasti mánuður ársins hér á landi. Ritstjóri hungurdiska hefur undanfarin ár reiknað meðalhita alþjóðavetrarins hér á landi og fjallað um niðurstöður þeirra reikninga.

Reiknaður er meðalhiti veðurstöðva í byggð aftur til 1874 - og árum aftur til 1823 bætt við (en landsmeðalhiti fyrstu áranna er mikilli óvissu undirorpinn). Meðalhiti í byggðum landsins síðustu 3 mánuði er -1,7 stig og er það nokkuð kalt, miðað við það sem verið hefur síðustu áratugina (eins og sjá má á myndinni) -1,6 stigi undir meðaltali áranna 1991 til 2020 og kaldasti alþjóðavetur á landinu síðan 1994-95.

Veruleg leitni reiknast yfir tímabilið, +1,4 stig á öld. Á 20. öld allri var meðalhiti alþjóðavetrarins 16 sinnum ofan við frostmark, en hefur 9 sinnum verið það nú þegar á þessari öld - þó veturnir séu aðeins orðnir 24. Slíkt væri mikil breyting frá fyrra ástandi. Á 19.öld þekkjum við ekki nema 3 vetur ofan frostmarks (gætu þó verið eitthvað fleiri - reiknióvissa er mikil) á 78 árum.

En sannleikurinn er þó sá að við vitum ekkert um framtíðina frekar en venjulega. Rætist spár um hnattræna hlýnun að fullu verða hlýju veturnir væntanlega enn fleiri en 40 á 21.öld - en einnig er vel hugsanlegt að við höfum þegar „tekið út“ meiri hlýnun en okkur „ber“ og talan orðið nær 35 - jafnvel lægri.

Reiknuð leitni á myndinni er ekki síst há fyrir þá sök að vetur kuldaskeiðs 19. aldar voru almennt töluvert kaldari heldur en kaldir vetur kuldaskeiðs 20.aldar. Sömuleiðis hafa mjög kaldir vetur alls ekki látið sjá sig á nýrri öld.

En þrátt fyrir „kulda“ hefur verið lítið um slæm veður það sem af er vetri, lægðabrautir oftast fjarri og oft ræst úr á betri veg en vænta mátti.

Við lítum einnig á hita í Reykjavík.

 

Í ljós kemur að þessi vetur, það sem af er, hefur ekki verið alveg jafn kaldur og sá í fyrra, en samt að honum slepptum sá kaldasti síðan 1994-95, rétt eins og á landinu í heild. Miðað við landið í heild var óvenjukalt í Reykjavík bæði í desember og janúar á fyrra vetri. Nú hefur það frekar snúist við.

En eins og áður sagði telst mars líka til vetrarins hér á landi (hvað sem alþjóðaveðurfræðistofnunin segir) og rétt að spyrja að leikslokum (eins og sagt er).

 

Hugsað til ársins 1949

Tíð var talin óhagstæð árið 1949, nema um haustið. Þetta var almennt talið harðasta ár eftir 1920. Þegar vart varð við hafís undir vor var spurt hvort hlýskeiðinu væri lokið. Vorið var sérlega kalt og veturinn ákaflega umhleypingasamur og snjóþungur, sérstaklega sunnanlands. Úrhelli ollu flóðum og skriðuföllum, sömuleiðis gerði eftirminnilega hitabylgju í júní og hitamet voru slegin í janúar og september. 

Byrjum á grófu yfirliti.  

Fyrstu fjóra mánuði ársins var vestanátt háloftanna óvenjustríð. Hefur ekki orðið stríðari síðan séu allir mánuðirnir fjórir teknir saman. 

Kortið sýnir meðalhæð 500 hPa-flatarins (heildregnar línur), þykkt (daufar strikalínur) og þykktarvik (litir) í janúar 1949. Kanadakuldinn hefur lagst að Grænlandi og útsynningur ber lægðir, snjókomu og él til Íslands.  

Janúar var óhagstæður, fremur kalt var í veðri, stormasamt og snjóþungt. Samgöngur voru erfiðar og gæftir tregar. Febrúar var svipaður, en heldur hýrri en janúar. Mars var snjóþungur nema á Austurlandi. Vindar voru þó lengst af hægir og gæftir góðar. Í apríl var snjóþungt um mestallt land og fádæma snjóþyngsli á Suður- og Suðvesturlandi. Samgöngur erfiðar. Gróðurlaust og kalt.Tíð var mjög óhagstæð og köld í maí. Gróður nær enginn. Snjóþyngsli óvenjuleg í uppsveitum syðra. Heyleysi var víða. Gæftir tregar. Í júní var tíð mjög óhagstæð fram í miðjan mánuð, en þá batnaði verulega og var einmuna tíð úr því og tók gróður þá loks við sér. Júlí var óhagstæður á Suður- og Vesturlandi sökum rigninga, en fyrir norðan og austan var hagstæð tíð. Grasspretta þótti góð, nema hvað kal var víða fyrir norðan. Tíð var lengst af óhagstæð í ágúst, þó voru góðir þurrkar vestanlands framan af. September var óhagstæður um allt sunnan- og vestanvert landið. Um landið norðanvert var yfirleitt góð tíð. Uppskera garðávaxta fremur léleg. Tíð var hagstæð október og nóvember, snjólétt var og fremur hlýtt. Desember var óhagstæður norðaustanlands, en í öðrum landshlutum þótti tíð fremur hagstæð.

Við rifjum nú upp fréttir ársins tengdar veðri. Ekki er sá listi tæmandi. Blaðatextar eru langflestir fengnir af vefnum timarit.is, oft styttir hér og stafsetning oftast færð til nútímahorfs (vonandi sætta höfundar sig við þá meðferð). Heimildir eru að auki úr Veðráttunni, tímariti Veðurstofu Íslands, og töluleg gögn úr gagnagrunni Veðurstofunnar. Sömuleiðis notum við okkur fáeinar tíðarfarslýsingar veðurathugunarmanna. Talnasúpu má finna í viðhenginu. Miklar stjórnmálaerjur gengu yfir. Ísland gekk í Atlantshafsbandalagið og um haustið var kosið til Alþingis. Mikið fór fyrir þessu í fjölmiðlum. Vöruskömmtun var við líði. Þar með var pappírsskortur viðloðandi, færri bækur gefnar út og hiksti kom í útgáfu tímarita. Kannski hafði hann einnig áhrif á fréttir af veðri. 

Í janúar urðu nokkrir eftirminnilegir veðuratburðir. (i) Nýtt mánaðarhitamet var sett þegar 17,0 stig mældust á Dalatanga þann 9. Gamla metið [15,2 stig] var níu ára gamalt, sett í Fagradal þann 10. árið 1940. Það liðu 43 ár þar til þetta met var slegið (1992). Núgildandi janúarmet er einnig frá Dalatanga [19,6 stig, sett þann 15. árið 2000]. (ii) Ofsaveður var á Dalatanga þegar metið var sett. Að morgni 17. fór vindur á Stórhöfða í Vestmannaeyjum í 17 vindstig (gömul) eða meir en 56 m/s og (iii) þann 25. var sett met sem enn stendur þegar loftþrýstingur á Dalatanga steig um 33 hPa á 3 klukkustundum. 

Við lítum nú á janúarumsagnir nokkurra veðurathugunarmanna. Illviðrið þann 25. er nefnt eystra, en blaðafregnir af tjóni í því voru furðutakmarkaðar - hafið það í huga þegar þið lesið blaðapistlana hér að neðan. 

Síðumúli (Ingibjörg Guðmundsdóttir) Janúarmánuður var mjög slæmur í veðurfari, sífeldir rosar, snjókomur og rigning á víxl, eða skúrir og él. Varð hér óvanalega mikill snjór og óvanalega lengi, sem hann lá, því hér liggur sjaldan til lengdar mikill snjór. Eina líknin var, að frosthörkur vöruðu aldrei lengi, en oft var þó voðalega kalt.

Lambavatn (Ólafur Sveinsson): Ákaflega óstöðug tíð yfir mánuðinn og seinni hluta hans óvenjumikil snjókoma, en oftast fremur hægviðri. Snjódýpt var hér meiri en komið hefir síðan veturinn 1919 og 1920. 26. og 27. fennti svo mikið í logni að varla var fært milli bæja, því það var svo jafnt yfir allt [mest 73 cm, 29. og 30.]

Suðureyri (Þórður Þórðarson): Mjög slæmt tíðarfar og áberandi umhleypingar og hitabreytingar.

Núpsdalstunga (Jón Ólafsson). Miklar hríðar. Af 93 athugunum var hríð 47 sinnum.

Sandur (Friðjón Guðmundsson). Tíð rosafengin og umhleypingasöm. Hvorki var þó mjög snjóþungt né frostsamt, en byljir alltíðir. Haglítið var.

Hof í Vopnafirði (Jakob Einarsson): Óvenjulega umhleypinga- og illviðrasamur mánuður. Þótt jarðir væru góðar hafa þær ekki notast fyrir veðrum. Fé hraktist oft talsvert í veðrum þessum. Einkum afleitur hrakningur í stórhríðinni miklu 25. 9. til 10. janúar fauk þak af hlöðu hér og í F.. dal og ef til vill víðar. Mánuðurinn allt yfir einhver hinn veðraversti sem lengi hefur komið hér.

Gunnhildargerði (Anna Ólafsdóttir): [25. Iðulaus stórhríð frá kl.10 til 17:30, menn villtust, fé hrakti víðsvegar frá húsum, eins fuku þök af húsum og hlöðum.

Hallormsstaður (Páll Guttormsson) Það skipti mjög oft um átt, en snjóar voru litlir og aldrei hörð veður, að undanteknu mjög hvössu norðvestanveðri er skemmdir urðu töluverðar á húsum hér á Héraði. Var það 25.dag mánaðarins. 

Papey (Gunnþóra Gísladóttir): Tíðarfarið í mánuðinum var mjög óhagstætt. Þann 25. gekk hér yfir vestan fárviðri og fylgdi krapahríð með. Stóð það yfir frá því um kl.15:30 - 16:10.

Teigarhorn (Jón Lúðvíksson): 25. janúar gerði aftaka vestanrok kl.2:40. Vindhraði 11-12 með slydduéli. Stóð yfir aðeins rúmar 40 mínútur. Urðu smávægilegir skaðar, bát rak á land á Djúpavogi, brotnaði þó lítið.

Mánuðurinn hófst með ákafri og kaldri norðanátt sem þó gekk fljótt niður. Morgunblaðið segir frá þriðjudaginn 4.janúar:

Um helgina hefur verið norðanátt um allt land með allmiklu frosti, eða allt að 10 til 15 stig sumstaðar. Snjókoma fylgdi norðanáttinni á Norður- og Austurlandi, en lítil snjókoma á Vestfjörðum og Suðurlandi. Á sunnudag komst veðurhæðin upp í 9 vindstig á Norðausturlandi og var snjókoman mikil. Nokkrar símabilanir urðu. Á nýársdag bilaði fjölsímasambandið við Ísafjörð, en ritsímasamband hélst. Er sú bilun á Steingrímsfirði. Talsímasambandslaust hefur verið við Siglufjörð. Erfitt var að ná sambandi við ýmsa staði á norðaustanverðu landinu í gærdag og samgöngur eru þar viða tepptar sökum snjókomu. Ekki hefur heyrst um slysfarir af völdum þessa veðurs. Nokkrir fjallvegir eru tepptir sökum snjóa, einkum norðanlands, en erfitt er að fá upplýsingar um það til fullnustu. Mjólkurflutningar hafa farið fram um Hellisheiði og Þingvallaveg og Holtavörðuheiði hefur verið fær stórum áætlunarbílum. Fært er bílum austur undir Eyjafjöll, en í Mýrdal eru vegir tepptir.

Gosinu mikla í Heklu var nýlokið, enn rauk úr fjallinu. Tíminn segir frá 5.janúar:

Samkvæmt símtali er tíðindamaður blaðsins átti við bóndann að Ásólfsstöðum í gærdag, voru óvenju miklir gufustrókar upp úr Heklugígnum í gærmorgun. Kyrrt veður var og frost og sást gufustrókurinn greinilega stíga hátt í loft upp. Ekki var þó um neitt gos að ræða, en meiri reykur en sést hefir úr Heklu nú um langt skeið.

Afgang mánaðarins (og æ ofan í æ til vors) voru stöðugar fréttir af ófærð í blöðunum. Í þessu kuldakasti var líka mikið álag á hitaveitu Reykjavíkur. Vísir segir frá 5.janúar:

Umferð mun hafa spillst víða i nótt vegna kafalds og skafrennings og áttu mjólkurbílar að fara um Þingvelli i dag. Voru bílarnir ókomnir til bæjarins um kl. 11. Þingvallaleiðin var kosin, þar sem snjór hafði lagst á láglendi í Ölfusinu og vegir orðið illa eða ekki færir. Í morgun sá varla milli húsa á Selfossi. Mjólkurbíllinn frá Kjalarnesi komst að Brautarholti í morgun, en situr þar fastur. Mun því ekki von mjólkur úr Borgarfirði, enda skýrði fólkið á Ferstiklu svo frá í morgun, að þar væri svo mikil hríð, að ekki sæi frá bænum til bensíngeymanna, sem þar eru við veginn. Umferð verður erfiðari eftir því sem austur eftir suðurlandsundirlendi dregur og víða er ófært. Í gær var fært austur á Hvolsvöll og í Fljótshlíðina, að því er Vegamálaskrifstofan tjáði Vísi í morgun, en þaðan er talsverður snjór allt austur til Víkur.

Búast má við, að hitaveitugeymarnir tæmist um fjögurleytið í dag, enda var ekki nema 5 m borð á geymunum á Öskjuhlíð vegna allt of mikils vatnsrennslis nú, eins og fyrri daginn. Að því er forstjóri Kol & Salt h.f. tjáði Vísi í morgun, hefir sala á kolum aukist mjög undanfarna daga vegna kuldans, sem verið hefir. Hefir Kol & Salt afgreitt að meðaltali um eitt hundrað smálestir af kolum á dag til notkunar til upphitunar hér í bænum.

Morgunblaðið segir líka frá ófærð 6.janúar - einnig var krapastífla í Laxá:

Í gærkvöldi var talið, að mjólk mundi verða með alminnsta móti hér í Reykjavík og Hafnarfirði í dag, í stórhríðinni, sem geisaði í fyrrinótt og fram eftir degi í gær, tepptust vegirnir um sveitirnar fyrir austan Fjall. Mjólkurbúðir verða ekki opnar fyrr en á hádegi í dag, að því er Mjólkursamsalan tilkynnti í gærkvöldi.

Svo að segja rafmagnslaust hefir verið á Akureyri frá því á sunnudaginn og þangað til í gærkveldi, að vonast var til að nægur straumur fengist á ný fyrir allan bæinn. Rafmagnsleysið stafaði af því, að krapastífla varð, þar sem Mývatn fellur í Laxá og það svo, að ekkert vatn rann í ána. Keraur það oft fyrir í frostum, að vatnið stíflast þarna og kemur ekki rennsli í ána á ný, fyrr en svo mikið hefir hækkað í vatninu, að það annaðhvort flýtur yfir stífluna, eða brýst fram úr henni.

Morgunblaðið segir fréttir af sjóslysi í desember 7.janúar:

Óttast er nú að breski togarinn Goth frá Fleetwood, haíi farist hér við land skömmu fyrir jól, með allri áhöfn. En giskað er á, að áhöfnin hafi verið 14—16 menn. Flugvélar leituðu togarans í gær. en sú leit bar ekki árangur. Togarinn Goth leitaði vars á Aðalvík í norðaustanofviðri er geisaði milli 14. og 16. desember s.l. Þá hafði breski togarinn Lineon City samband við Goth og virtist þá allt vera með feldu um borð. Síðan hefur ekkert til togarans spurst.

Tíminn segir 8.janúar af fannfergi á Siglufirði:

Óvenjumikið fannfengi er er nú í Siglufirði, svo að annar eins snjór hefir ekki komið þar í mörg herrans ár. Þegar fólk kom á fætur í fyrramorgun sást rjúka á einum stað upp úr hjarninu og er betur var að gáð kom í ljós, að heilt hús hafði fennt þarna í kaf með öllu sem því var.

Lægð fór norðaustur um Grænlandssund þann 9. Henni fylgdi illviðri - og skammvinn hlýindi austanlands (sem áður er getið). Snögglega skipti í norðanátt daginn eftir:

Morgunblaðið segir frá vandræðum 11.janúar:

Húsavík, mánudag. Frá fréttaritara vorum. Á sunnudaginn [9.] strandaði hér í ofviðri norska kolaflutningaskipið Fulton frá Bergen. Skipið mun enn vera óskemmt og hefur skipshöfnin látið fyrirberast í skipinu síðan það strandaði. Fulton var lagt þannig, að það vísaði upp með bryggjunni og ekki var því lagt við legufærin. Á laugardag var unnið við losun skipsins og fram til hádegis á sunnudag. Þá versnaði veðrið. Rok gerði af suðvestan. Þótti mörgum þá. að hætta bæri við affermingu skipsins og láta skipið fara frá bryggju. Um klukkan 2 síðdegis á sunnudaginn hvessti enn meira og náði veðurhæðin 12 vindstigum í verstu vindhviðunum. — Þá slitnaði skipið frá bryggju, en tveir vírar úr skipi í bryggju slitnuðu þó ekki. Skipverjar reyndu nú að bakka skipinu út úr höfninni, en þá munu vírarnir tveir hafa lent í skrúfu skipsins, án þess þó að slitna, enda hafði vél skipsins ekkert á móti veðurofsanum og þar er engin legufæri voru úti, reyndist ókleyft fyrir skipverja, að snúa skipinu við inni í höfninni. Tilraunir þessar við að ná Fulton aftur á bak út úr höfninni stóðu í fulla klukkustund. Þá var það í einni vindhviðunni, að vírarnir tveir, er haldið höfðu skipinu í réttu horfi, slitnuðu og rak skipið á nokkrum augnablikum undan veðrinu hátt upp í fjöru.

Alþýðublaðið segir einnig frá fannfergi á Siglufirði 11.janúar:

Mikið fannkyngi er nú á Siglufirði, og hefur umferð bifreiða um þorpið svo að segja stöðvast. Hafa sleðar, dregnir af hestum, komið í þeirra stað við nauðsynlega flutninga, til dæmis mjólkurflutninga. Nokkru fyrir helgina varð snjórinn þó svo mikill, að hestarnir komust ekki leiðar sinnar með mjólkina og var þá leitað hjálpar tækninnar á ný og jarðýta fengin til aðstoðar. Þetta tíðarfar hefur orðið til þess, að mikil kyrrstaða er í öllu atvinnulífi Siglufjarðar. Bátar hafa ekki getað róið og útivinna hefur verið lítil sem engin. Hafa þetta því verið kyrrstöðudagar fyrir Siglfirðinga. Um síðustu helgi hlánaði nokkuð, en í gær var aftur skollinn á bylur, og hlóð niður snjó.

Við leyfum fréttum af illviðri í desember að fylgja (flytjum þær síðar í 1948-pistilinn). Tíminn 11.janúar:

Hinn fyrsta desember gerði aftaka veður af norðaustri á Vestfjörðum sem víða annars staðar á landinu. Í fréttapistlum frá Steingrímsfirði segir, að þá hafi fennt og farist allmargt fé við Steingrímsfjörð, aðallega frá einum bæ, Hafnarhólmi í Kaldrananeshreppi. Veðrið var geysihart með frosti og fannkomu, að var fé víða úti, þegar stórhríðin brast á. Fennti fé sums staðar, en þó aðallega á einum bæ, og urðu þar allmiklir fjárskaðar. Var það frá Hafnarhólmi í Kaldrananeshreppi, sem er norðan megin Steingrímsfjarðar. Vantaði 30—40 fjár þaðan eftir hríðina. Sumt af því mun hafa farið í fönn, og hefir ekki fundist enn þá, en allmargt hrakti í fjörðinn og fórst. Rak kindur yfir fjörðinn á fjörur hinum megin. Hefir það stundum komið fyrir áður, að fé hefir hrakið í sjóinn á þessum slóðum í norðaustanveðrum, því að þau verða þarna oft geysilega hvöss. Fé fennti á nokkrum öðrum stöðum í þessu áhlaupi, en ekki svo, að teljandi fjárskaðar yrðu að.

Sviplegt slys varð á Kleifarvatni. Morgunblaðið 12.janúar:

Sá hörmulegi atburður gerðist árdegis í gær [11.], að ungur Hafnfirðingur drukknaði í Kleifarvatni. Hann var ásamt tveimur mönnum öðrum í bíl, sem ekið var út á ísilagt vatnið. —

Morgunblaðið segir enn af slysi 14.janúar:

Ungur maður varð úti í norðan stórhríð síðastliðinn mánudag [10.]. Þessi sviplegi atburður gerðist að Stað á Reykjanesi á Barðaströnd. Maðurinn, sem úti varð, hét Snæbjörn Gunnar Hafliðason verkamaður, að Stað á Reykjanesi. Lík Snæbjarnar fannst í fyrradag í flæðarmáli eyjarinnar Melflögu. Nokkru fyrir hádegi síðastliðinn mánudag fór Snæbjörn Gunnar ásamt unglingspilti til að smala fé í girðingu skammt frá bænum. Þeim félögum sóttist ferðin vel og um hádegisbil eru þeir lagðir af stað með féð heim að Stað. Mjög snögglega skellur á þá norðan stórhríð og var hríðin svo svört, að ekki sá handaskil. Í veðrinu varð Snæbjörn Gunnar viðskila við féð og unglingspiltinn, er komst heim að Stað heilu og höldnu. Talið er að Snæbjörn hafi hrakið undan veðrinu út á ísinn, en við Melflögu er hann ekki landfastur og hafi Snæbjörn gengið fram af ísskörinni og drukknað.

Skammvinnt illviðri gerði þann 15. Vísir segir af því sama dag: 

Þrír bátar slitnuðu frá bryggju í Reykjavíkurhöfn í óveðrinu í nótt. Ekki munu hafa orðið alvarlegar skemmdir á bátum þessum, en hinsvegar er hætt við, að þeir hafi laskast eitthvað. Bátarnir, sem slitnuðu frá, heita Hvítá, Steinunn gamla og Jón Valgeir. Einnig slitnaði v.b. Sigríður frá bryggju að aftan, en vírarnir, sem báturinn var bundinn með að framan, héldu.

Alþýðublaðið segir af sama atviki daginn eftir, 16.janúar:

Í ofviðrinu í fyrrinótt rak vélbátinn „Jón Guðmundsson“ á land í Keflavík. Báturinn mun ekki vera mikið skemmdur, og mun verða reynt að ná honum út þegar veðrið batnar.

Lægð kom úr suðvestri og dýpkaði verulega ekki langt undan Suðurlandi. Hún hreyfðist hratt til austurs rétt við suðausturströndina. Greiningin hér að ofan sýnir stöðuna kl.9 að morgni mánudagsins 17.janúar. Gríðarlegt vestanveður fylgdi éljagarði sem lá vestur úr lægðinni. Skall hann seint um nóttina inn á suðurströndina og síðan Reykjanes, kom yfir Reykjavík eftir kl.9 (að okkar klukku). Vestanáttin náði síðan varla upp í Borgarfjörð og fór lítt inn á landið austar. Lægðin er lítillega vanmetin í greiningunni - en ekki alvarlega. 

Veðurkortið að ofan sýnir stöðuna á hádegi. Þá er glórulaus hríð í Reykjavík og snjókoma um mestallt land - nema að nánast heiðskírt er á bletti á Suðausturlandi. Takið eftir því að einnig er hvasst á Dalatanga, en þar af norðaustri. Enn er mjög hvasst í Vestmanneyjum. Milli kl. 7 og 8 um morguninn (6 og 7 á þeim tíma) voru talin 17 vindstig af vestri a Stórhöfða (>56 m/s) og í athugun kl. 9 voru enn 14 vindstig (44 m/s). Þetta er auðvitað með fádæmum. Þann 1.janúar hafði nýr alþjóðlegur skeytalykill tekið gildi.   

Morgunblaðið segir frá veðri í pistli 18.janúar:

Aðfaranótt sunnudags [16.] og í gær [17.] var yfirleitt suðlæg átt og snjókoma um land allt. Hefur því kyngt niður talsvert miklum snjó. Víða er nú ófærð mikil á vegum. Mjólkurflutningarnir hingað til bæjarins gengu frekar erfiðlega í gær. Bílarnir fóru Krísuvíkurleiðina og voru frá 7—9 klst. á leiðinni. Ófært var yfir Hellisheiði og suður til Keflavíkur. Hér rétt fyrir innan bæinn var færðin svo þung, að leigubílar gátu ekki komist leiðar sinnar. Í gær var báðum flugvöllunum lokað vegna veðurs. Nokkrar skemmdir munu hafa orðíð á símakerfinu, t.d. bilaði fjölsíminn til Akureyrar, en hann var kominn í lag í gærkveldi. Ýmsar aðrar truflanir urðu á langlínukerinu. Um helgina varð mikill fjöldi bílaárekstra og taldist rannsóknarlögreglunni þeir vera einir 20—25. Slys munu engin hafa orðið á mönnum. Veðurstofan gerir ráð fyrir, að sunnan átt muni ganga hér snögglega yfir árdegis í dag og ekki talið ósennilegt, að síðari hluta dags í dag verði komin norðanátt á ný.

Rafmagni var skammtað í Reykjavík, Hafnarfirði og Suðurnesjum á sunnudag og í gær vegna bilunar, sem varð á Sogslínunni aðfaranótt sunnudags. Brotnaði staurasamstæða, eða svonefndur „Tvístaur“ á Sogslínunni í óveðri, rétt austan við Jórukleif í Grafningi. Síðan hefur Rafveitan ekki haft til umráða nema um þriðja hluta þeirrar raforku, sem Reykjavík, Hafnarfjörður og Suðurnes þurfa og er sú orka framleidd í Elliðaárstöðinni og eimtúrbínustöðinni, alls um 10 þúsund kW. Það gefur nokkra hugmynd um óveðrið, sem braut línustaurana tvo, að þeir eru 45 cm að þvermáli. Ein lína af fimm slitnaði, en hinar liggja niðri. Staurarnir brotnuðu á öðrum tímanum á sunnudagsnóttina. Um morguninn fór maður frá Rafveitunni með flugvél austur með Sogslínu, en þá var búið að finna með mælingum, hvar bilunin hafði orðið. Úr flugvélinni sáust verksummerki og voru þá sendir viðgerðarmenn austur á sunnudag. Komu þeir á staðinn klukkan 4 e.h. á sunnudag, en gátu ekkert aðhafst sökum veðurs og sneru til byggða aftur. Var þá beðið birtu á mánudagsmorgun og fóru þá flokkar viðgerðarmanna frá Reykjavík og frá Sogsstöðinni. Frá Sogsstöðinni var farið með kranabíltraktor, en ýtu frá Reykjavík. Um kl.3:30 í gær komu viðgerðarmenn á staðinn, en þá var veður svo slæmt, stormur og hríð, að þeir gátu ekki hafið viðgerð. Héldu þeir í sæluhús, sem Rafveitan á þarna skammt frá og biðu þar, að veðrinu slotaði og að þeir gætu hafið vinnu en fréttir símuðu þeir með ferðasíma, sem þeir hafa með sér.

Alþýðublaðið segir af illviðri og veiðarfæratjóni vestra í pistli 19.janúar:

Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. Ísafirði. Aðfaranótt laugardagsins [15.] gerði aftaka veður úti fyrir Vestfjörðum, en þá voru á sjó milli 25 og 30 bátar víðs vegar af Vestfjörðum, og urðu þeir fyrir miklu veiðarfæratjóni, auk þess sem tveimur bátanna hlekktist á. Engin slys urðu þó á mönnum. Alls er veiðarfæratjón bátanna talið nema um eða yfir 40 þúsund krónum, og er þá ótalið beitu- og aflatjón.

Frá Ísafirði eru nú gerðir út 9 bátar, frá Hnífsdal 4, frá Bolungarvík 8 og frá Súðavík 4, og fór allur þessi floti í róður á föstudagskvöldið, en þá var veður hið besta. Þegar leið á nóttina tók að hvessa af suðri og jafnframt skall á dimmur hríðarbylur. Bátarnir, sem flestir höfðu róið á djúpmið, urðu margir að yfirgefa lóðir sínar fyrri hluta laugardagsins sökum veðurofsans og dimmviðrisins, og sumir fengu á sig brotsjói. V.b. Bryndís frá Ísafirði varð fyrir áfalli og brotnaði mikið ofan þilja og allt lauslegu skolaðist fyrir borð. Bátinn hálf fyllti af sjó, lóðaflækjur fóru í skrúfuna, fiskur, sem kominn var í lestina kastaðist til og hallaðist báturinn mikið á aðra hliðina eftir áfallið. Menn sakaði ekki, en vélin stöðvaðist. V.b. Flosi frá Bolungarvík var þarna nærstaddur og hélt hann sig hjá Bryndísi, þar til vélbáturinn Finnbjörn kom á vettvang og dró hana að landi. Lóðatjón ísfirðinga og Súðvíkinga þann dag nemur 730 lóðum með tilheyrandi uppihöldum og mun verðmæti þessara veiðarfæra vera um 40 þúsund krónur, og er þá ótalið beitu- og aflatjón. Þennan sama dag voru bátar vestan af fjörðum einnig á sjó, og munu hafa orðið fyrir til finnanlegu tjóni, en hve miklu er ókunnugt. Einn bátur, Mummi frá Flateyri varð fyrir brotsjó og var hætt kominn, en komst þó hjálparlaust að landi. Birgir.

Mikil ófærð var nú á Suðurlandi. Fregnir tíðar af mjólkurskorti, og ferðum bíla um Krýsuvíkurleiðina. [Einhver undirliggjandi stjórnmálamerking í þessum orðum - sem við náum illa]. Morgunblaðið segir frá ófærð í bænum 20.janúar:

Rafmagnsleysið og ófærðin hér í bænum, hefir haft í för með sér margvíslega erfiðleika fyrir fólk. Í gærkveldi átti t.d. að halda brennu á íþróttavellinum, en henni varð að aflýsa vegna þess hve mikil fönn er á vellinum. Ýmis félög höfðu boðað fundi, og var þeim ýmist frestað vegna rafmagnsskorts, eða veðurs. Fresta varð og handknattleiksmótinu að Hálogalandi. Þegar mest var að gera í gær, gátu strætisvagnarnir ekki haldið áætlun. Sogamýrarvagninn varð að hætta ferðum um Grensásveg vegna ófærðar og um tíma var Laugarásvegurinn tepptur. Næturakstur féll niður hér í bænum í nótt.

Morgunblaðið segir enn af bilun og viðgerð Sogslínunnar í pistli 21.janúar:

Í gærkvöldi var allt útlit fyrir. að eldsnemma í fyrramálið (það er í dag) verði lokið viðgerðinni á háspennulínunni frá Ljósafossi, er bilaði í fyrradag. Einn af þrem vírum línunnar slitnaði skammt fyrir vestan Jórukleif. Búist var við að viðgerðarmenn Rafmagnsveitunnar yrðu komnir til starfa um miðnætti í nótt.

Undanfarna daga hefur snjóað svo mikið hér í Reykjavík, að öll umferðin um götur bæjarins hefur orðið erfið. Margir bílar hafa setið fastir og suma hefur alls ekki tekist að hreyfa vegna snjóþyngslanna.

Um klukkan 10 í gærmorgun slitnaði vélbáturinn „Grindvíkingur“ frá Grindavík frá nýju bryggjunni í Hafnarfirði, en hann var bundinn við hana, og rak á land. Báturinn lenti á uppfyllingunni við Strandgötuna á móts við húsið nr.50 og brotnaði mjög mikið. Enginn var um borð í bátnum, þegar hann slitnaði frá og varð þess ekki vart fyrr en hann var kominn upp í fjöru.

Gæftir voru slæmar í þessari illviðratíð. Morgunblaðið 22.janúar:

Vegna ótíðar undanfarið hafa bátar ekki farið almennt á sjó enn sem komið er. Einstaka bátur úr verstöðvum við Faxaflóa hafa róið. Flestum þeirra hefur gengið illa og orðið fyrir veiðarfæratjóni. Meðal þeirra eru tveir bátar héðan úr Reykjavík, sem misstu því nær öll veiðarfæri sín í fyrsta róðri fyrir nokkrum dögum síðan.

Næstu daga sögðu helstu blöð nokkuð ítarlega frá vandræðum við Markarfljót. Við leyfum okkur að lesa frásagnir bæði Tímans og Morgunblaðsins af atvikum: 

[Morgunblaðið 25.janúar] Í síðustu viku, og einkum um síðustu helgi, hefir Markarfljót bólgnað svo upp af ísalögum og krapi, að við liggur, að það flæði yfir allan varnargarðinn, sem gerður hefir verið suður af Seljalandsmúla, til að varna vatnságangi á Vestur-Eyjafjallasveit. Hefir flætt austur eftir veginum sunnan undir múlanum, þar sem hann liggur við enda garðsins. En á mánudaginn brotnaði skarð í garðinn. um 1500 metra frá múlanum, og féll þar vatnsflaumur austur á eyrarnar. — Verkfræðingur frá Vegagerð ríkisins fór austur í gær, til þess að athuga hvort ekki myndi vera hægt að stemma stigu fyrir frekari skemmdum á garðinum, m.a. með því að setja á hann sandpoka, þar sem flóðhættan er mest. Varnargarðurinn við Seljalandsmúla mun hafa verið byggður skömmu eftir aldamótin síðustu. Áður en hann var gerður, flóði Markarfljót iðulega austur með Seljalandsmúlanum á vetrum, austur eftir farvegum, sem liggja með fjallsrótunum m.a. í hinn svonefnda Fitjaál, sem liggur austur hjá Hafurshól. Varð mikill farartálmi af flóðum þessum, og óþægindi fyrir fólkið á bæjunum á flatlendinu vestan Holtsóss. Þá þurfti ekki nema stuttan garð við múlann, til þess að komið yrði í veg fyrir þessi vetrarflóð. Nokkru öðru máli er að gegna eftir að allt vatnsmagnið, sem áður hafði framrás í Þverá og Affalli, hefir nú verið veitt í Markarfljót. Því var varnargarðurinn lengdur og hækkaður samtímis, sem fyrirhleðslurnar voru gerðar, er juku Markarfljótið. Nær garðurinn nú 2,3 km. fram á sandana. Skarðið, sem brotnað hefur í garðinn, er 1,5 km. frá múlanum. Er hætt við, að talsverður vatnsflaumur brjóti sig þar austur yfir lendur vestustu bæjanna, austan við fljótið, svo um Seljalandssel, Helgusand og Nýabæ. En í Fitjaálinn, sem liggur uppi við hlíðina, kemst sá flaumur ekki. Haldi sama veðráttan áfram og Markarfljót bólgni upp af ísalögum og krapi meira en orðið er, getur það lagst í sinn gamla vetrarfarveg upp við múlann, eyðilagt garðinn og gert nú meiri usla en til greina kom fyrr á árum, þegar minna vatns magn var í fljótinu. Hætt er þá við, að bæirnir á flatlendinu verði umflotnir af vatni, svo samgöngur teppist, eða torveldist mjög, um lágsveitina. En naumast er líklegt, að svo mikið kveði að flóðinu, þó allt fari sem verst með varnargarðinn, að t. d. hús spillist af vatnagangi. Því vatnsflaumurinn hlýtur að breiða svo úr sér, þegar austur á flatlendið kemur. Sauðfé er að sjálfsögðu haft í húsum á láglendisbæjunum þarna, svo það lendi ekki í flóðum ef til kemur. Og í gær fréttist, að farið hafi verið á brott með börn og gamalmenni frá þeim bæjum, sem lægst standa og næstir eru fljótinu. Í fyrri fregnum hefir verið talað um að vatnsaginn við varnargarðinn stafi af því, að stíflur hafi komið í Markarfljót. En það er á misskilningi byggt. Fljótið hefir bólgnað upp á kafla og vatnsborðið hækkað vegna þess svo það er sem sagt álíka hátt og efra borð garðsins. Væri um takmarkaðar líkur að ræða, myndi vera hægt að sprengja þær og veita fljótinu þannig framrás.

[Tíminn 25.janúar]: Síðastliðna viku hlóð krapa í Markarfljót og tók að hækka í því. Á miðvikudaginn var myndaðist svo krapastífla í fljótinu undan Seljalandsmúla og Dalseli. Féll þá aðalvatnsþungi fljótsins að Seljalandsgarðinum svonefnda, en hann er hlaðinn til varnar bæjum og engjalöndum Vestur-Eyfellinga á ská frá Seljalandi niður að fljótinu. Á föstudag hafði vatnsborðið hækkað um 160 cm frá því sem venjulegt er, og tók þó að renna yfir garðinn á 50 metra löngu bili um 1500 m neðan við Seljaland. Um svipað leyti fór að flæða yfir þjóðveginn og varð vatnið um 60 cm djúpt á honum. Hafði þá gert hlákublota þar eystra. Á laugardaginn lækkaði nokkuð í fljótinu eftir blotann, en tók að hækka á ný á sunnudaginn. Í fyrrinótt braut svo flóðið skarð í varnargarðinn á 70 metra löngu bili allneðarlega og féll þar mikill vatnsflaumur í gegn og yfir garðinn báðum megin við skarðið. Hélst það þannig í gær, en þó stækkaði skarðið frekar. Þeir bæir, er voru í mestri hættu af völdum flóðsins fyrst í stað, voru Helgusandar og Seljalandssel, svo og Ytri-Rot. Fólk allt frá Helgusöndum flutti í gær burt af bænum og einnig var kvenfólk og börn flutt frá Seljalandsseli. Fór fólkið að Seljalandi og dvelur nú þar. Búfé var ekki flutt burt af þessum bæjum í gær, en gert er ráð fyrir því, að það verði gert í dag, hafi ekkert um skipast. Mikil hætta var talin á, að flóðgáttin, sem er nokkru ofar á garðinum, léti undan síga, og hefði það haft mjög aukna hættu í för með sér. Unnið var því að því í gær að treysta flóðgáttarlokurnar og garðinn beggja megin hennar með því að hlaða þar sandpokum. Einnig verður hlaðið sandpokum á garðinn við skarðið, ef líkur benda til, að það muni stækka á morgun. Verkfræðingur  vegamálastjórnarinnar fer austur. Vegamálastjórnin sendi Sigurð Jóhannsson verkfræðing austur í gær til þess að leggja á ráðin með heimamönnum um auknar varnir, en hann var ekki kominn austur að Seljalandi i gærkvöldi, þegar blaðið átti tal þangað. Mun ferðin hafa gengið seint, því að færð er slæm. Í ráði er að reyna að sprengja krapastífluna í fljótinu á morgun. Fjarri fer því enn, að allt vatnsmagn fljótsins falli um skarðið í garðinn. Þegar blaðið átti tal við Ólaf Kristjánsson á Seljalandi í gærkveldi, var þar suðaustanátt með þíðu og rigningu. Hafði það í för með sér, að fljótið var ört vaxandi og hafði til dæmis hækkað svo á veginum við Seljaland, að vatnið þar var - orðið 60 cm djúpt eða svipað og var á dögunum. Bílfært var þó enn um veginn að kalla. Þeir bæir, sem næst eru í mestri hættu, eru Fitjarmýri, Nýibær og Ytri-Rot. Er fólk á þeim bæjum að búa sig til brottfarar, ef nauðsyn krefur. Enginn bær er þó ennþá umflotinn, en Helgusandar munu verða það bráðlega, ef sama heldur fram.

Elsti hluti þessa varnargarðs mun vera um 40 ára gamall, en síðar hefir hann i verið styrktur, hækkaður og lengdur. Var það fremsti og nýjasti hluti garðsins, sem bilaði. Garðurinn er alls um 2300 metrar á lengd og hið mesta mannvirki, og elsti hluti hans er fyrsta fyrirhleðsla að marki, sem gerð var hér á landi. Hefir hann aldrei bilað fyrr. En fyrir nokkrum árum var Þverá veitt austur í Markarfljót og hækkaði þá mjög í því og mæddi meira á garðinum. Töldu bændur þar eystra, að af þessu gæti stafað hætta og orðið garðinum ofraun. — Enginn getur að svo stöddu giskað á, hve það tjón verður mikið, sem af flóðinu hlýst, sagði Ólafur á Seljalandi. Enn sem komið er ber flóðið ekki fram mikinn aur en það getur breyst. Engjalönd nær 40 jarða eru i hættu. Hreppsnefnd Vestur-Eyjafjallahrepps kom saman á fund í gær til þess að ræða um þá miklu hættu, sem sveitin er nú í. Við sveitarauðn mun liggja, ef flóðið nær að leggja undir sig þau lönd, er það getur kafið, ef fram heldur sem nú horfir.

[Tíminn 26.janúar}: Í fyrrinótt braut Markarfljót tvö ný skörð í Seljalandsgarðinn og fellur nú allt fljótið um annað þeirra og flæðir yfir láglendið. Fólk og fénaður hefir nú verið flutt burt frá þrem bæjum, Seljalandsseli, Efri-Rotum og Helgusöndum. Í dag var reynt að styrkja garðinn og flóðgáttarlokurnar með sandpokum, en í dag verður reynt að sprengja gamla fyrirhleðslu í gömlum farvegi, er nefnist Fauski, og veita nokkrum hluta vatnsmagnsins í hann og þaðan í Markarfljótsfarveginn. Fellur nú allt um eitt skarð. Blaðið átti tal við Ólaf Kristjánsson á Seljalandi aftur í gærkveldi og spurð hann um flóðið. Í fyrrinótt braut fljótið tvö ný skörð í garðinn, og fellur nú allt gegnum annað þeirra út yfir láglendið. Er það skarð 30—40 metra breitt og er um 150 metrum sunnan við flóðgáttina, en hún er á móts við Fitjarmýri, en þó aðeins norðar. Flóðið hafði i gærkveldi algerlega umkringt bæina Seljalandsel og Efri Rot, en búist við, að það næði heim að Helgusöndum þá og þegar. Það féll einnig bæði sunnan og norðan við Fitjarmýri, en ekki heim að bænum. Norðan við bæinn féll það í farvegi með allmiklum jakaburði. Fólk er ekki enn flutt þaðan, enda var bærinn ekki talinn í hættu meðan flóðgáttin heldur. Aðrir bæir eru ekki taldir í yfirvofandi hættu. Í gær var unnið að flutningi fólks og fénaðar frá Seljalandsseli, Efri-Rot og Helgusöndum. Hjálpuðu sveitungar til við þá flutninga og var fénu skipt niður á bæina. Fólkið skipti sér einnig niður á bæina. Voru flutningarnir erfiðleikum bundnir vegna snjóa og ófærðar. Í gær var unnið að því að treysta garðinn og flóðgáttina með sandpokum. Ef flóðgáttin bilar vex hættan enn meir. Eru þá níu bæir í vegi flóðsins til viðbótar þeim, sem þegar eru taldir. Fellur flóðið þá austur með Fjöllum og getur komist alla leið austur í Holtsós og lagt undir sig allt undirlendið á þessum slóðum. Gera menn sér vonir um að geta treyst flóðgáttina svo að hún haldi. Vestan við Fitjarmýri var áður áll í fljótinu, sem nefndist Fauski. Fyrir nokkrum árum var hlaðið fyrir þennan ál og hann þurrkaður. Í dag var ætlunin að reyna að sprengja fyrirhleðsluna og veita nokkru af vatnsmagninu í þennan farveg og síðan eftir honum í Markarfljótsfarveginn neðan krapastíflunnar. Er það nokkur hjálp, ef tekst. Er Sigurður Jóhannsson verkfræðingur Vegamálaskrifstofunnar þarna eystra og stendur fyrir því verki. Í gærkvöldi var allmikil snjókoma þarna eystra með dálitlu frosti en vatnsmagnið í fljótinu var enn svipað í gærkvöldi. Flæðir það enn yfir þjóðveginn, en hann er samt fær. Stíflan í fljótinu hefir ekki rótast enn og litlar líkur taldar til, að vatnið brjóti sér leið undir hana. Er farvegurinn ein íshrönn á löngu svæði. Taldi Ólafur að stíflan mundi ekki fara fyrr en eftir miklar hlákur. Ekki eru taldar líkur til, að flóðið skemmi hús eða bæi þá, sem það umkringir nú.

[Morgunblaðið 26.janúar]: Í fyrrinótt sprengdi Markarfljót annað skarð í Seljalandsgarðinn. Það myndaðist 150 m fyrir sunnan flóðgáttina. Svo fór sem menn þar eystra grunaði, að flytja þyrfti allt fólk af Sandhólabæjunum þrem og var svo gert í gær. Ennfremur var búpeningur allur fluttur af bæjum þessum. Stórt landflæmi var undir vatni í gær og giskaði Ólafur á að það myndi vera 3—4 ferkílómetrar. Væru það engjar og beitilönd. Til þess að létta á þeim mikla vatnsþunga er hvílir á Seljalandsgarði, verður í dag reynt að veita vatni úr Markarfljóti til vesturs yfir í gamlan farveg Markarfljóts, sem Fauski heitir. Fyrir nokkrum árum var hlaðið fyrir kvísl þessa, en fyrirhleðsluna á að sprengja í dag.

[Tíminn 27.janúar] Þegar blaðið átti tal við Ólaf Kristjánsson á Seljalandi í gærkveldi, var allt með sama hætti um flóðið. Vatnsmagnið í fljótinu hefir þó minnkað mjög, en það fellur um sama skarðið og áður. Hætt var við að sprengja fyrirhleðsluna í Fauska, og er ekki búist við, að neitt verði hægt að gera til þess að beina flóðinu í farveginn aftur. Í gær var norðvestan hríð og allmikil snjókoma og var því erfitt um allar athafnir þar eystra. Reynt var þó að styrkja flóðgáttina í Seljalandsgarðinum, en hins vegar hætt við að sprengja fyrirhleðsluna í Fauska. Vatnsmagnið í fljótinu minnkaði allmikið í fyrrinótt og gær og var ekki orðið nema tveir þriðju þess, sem það var, er flóðið var mest. Vegurinn er nú þurr að kalla. Fólk er nú allt flúið frá Seljalandsseli, Helgusöndum 1 og Efri-Rotum eins og fyrr segir, en ekki af fleiri bæjum. Í gær var unnið að því að skipta fénu niður á bæi undir Fjöllunum, en það er auðvitað allmiklum erfiðleikum bundið, þar sem það er allmargt og húsrúm ef til vill takmarkað fyrir nautpening og sauðfé. Auk þess veldur veðurfarið nokkrum erfiðleikum við þetta. Flóðið nær nú yfir allstórt svæði, eða 4—5 km., og landareign Seljalandssels er að mestu undir vatni. Um tjón af völdum þess er ekki hægt að gera sér neina grein enn. Horfur eru því illar, þar sem engar líkur eru til, að takast muni að bægja flóðinu frá eða veita því í eðlilegan farveg, þótt ekki sé hægt að segja um, hve mikið landsvæði það kefur. Klakahrönnin, sem myndaðist í farvegi fljótsins, þegar krapastíflan kom og vatnið seig síðan undan, er um metra, á þykkt og engar líkur til, að vatnið brjóti sér leið undir hana né heldur, að hún muni þiðna nema i langvinnum hlákum og leysingum. Bráðar leysingar gætu hins vegar haft mjög aukna hættu í för með sér.

Tíminn segir 27.janúar einnig af ísalögum á Hvammsfirði - og við látum hrakningasögu fylgja:

Hvammsfjörður er nú allur ísi lagður eins langt og sér frá Búðardal, og hefir svo verið nú um hríð. Þetta er þó óvanalegt, og er Tímanum tjáð, að slíkt hafi ekki borið við síðan frostaveturinn 1918.

Það voru oft kröggur í vetrarferðum í gamla daga. En ekki verða vetrarferðir síður sögulegar nú á dögum en áður var, þótt með öðrum hætti sé. íslenskur útgerðarmaður, sem ætlaði heim frá Osló í síðastliðinni viku, komst til dæmis til Írlands, Asóreyja og Ameríku. Ferðamaður þessi var Jón Franklínsson útgerðarmaður. Átti tíðindamaður frá Tímanum stutt tal við hann í gær. Jóni sagðist svo frá þess ari ferð sinni: — Ég keypti í Osló flugfar til Keflavíkur með flugvél frá ameríska flugfélaginu. Við lögðum af stað frá Osló á þriðjudaginn var, og var fyrst farið til Kaupmannahafnar. Þar fór ég í aðra flugvél, og klukkan fjögur um daginn var haldið af stað áleiðis til Íslands. En þegar kom undir Reykjanes, bárust þær fregnir, að ólendandi væri í Keflavík, og var þá tekið það ráð að fljúga til Írlands, og var lent á Shannon-flugvelli. Snemma næsta morgun var enn búist til íslandsferðar. En sagan endurtók sig: Þegar kom undir Reykjanes, var snúið við til Suður-Írlands. Og nú var ákveðið að fljúga vestur um haf. En veður var vont, svo að ráðlegast þótti að fara til Asóreyja, og var komið þangað snemma morguns. Þaðan var svo haldið áfram til Gander á Nýfundnalandi. Nú var gert ráð fyrir að ég yrði eftir á Sydney, sunnan við Nýfundnaland, og færi þaðan beint til Keflavíkur, ásamt einum Ameríkumanni, er komið hafði í vélina í Kaupmannahöfn. En flugvél sú, sem við áttum að fara með, kom ekki, sökum veðurs, svo að við héldum enn áfram ferðinni, og að þessu sinni til New York. Í New York var ég síðan frá því á fimmtudag, þar til á sunnudag, og átti góða daga, því að flugfélagið lét mér í té gott gistihúsherbergi, mat og drykk og auk þess vasapeninga. Á hádegi á sunnudag var svo enn einu sinni búist til íslandsferðar. Í þetta skipti gekk allt að óskum, og við komum til Keflavíkur eftir fjórtán stunda flug.

Þriðjudaginn 25.janúar fór sérlega kröpp lægð til norðurs um Austurland og önnur daginn eftir. Fyrri lægðin var snarpari og mun hafa valdið nokkru foktjóni - en ekki bárust miklar fréttir af því í blöðum þótt flestir veðurathugunarmenn eystra minnist á slíkt (sjá hér að ofan): 

Klukkan 15. var lægðarmiðjan ekki langt frá Hornafirði. Þrýstingur í Hólum er 949,2 hPa. Frost og snjókoma er norðanlands, en á Austurlandi ákveðin sunnanátt og rigning. 

Endurgreining bandarísku veðurstofunnar nær staðsetningu lægðarinnar allvel, en mjög mikið vantar upp á dýpt hennar - hátt í 20 hPa. „Móðurlægðin“ er vestast á Grænlandshafi, en bylgjur ganga hratt til norðausturs og norðurs í austurjaðri hennar, milli hlýja loftsins að sunnan og þess kalda að vestan.  

Kuldapollurinn kanadíski er við Suður-Grænland og er ekki algengt að sjá hann svona öflugan. Við getum séð votta fyrir austfjarðalægðinni þar sem smáhnykkur er á jafnhæðarlínum þar um slóðir. Væru bæði þetta kort og hið fyrra rétt, væri þykktin í lægðarmiðju um 5240 m, en hiti á Austfjörðum bendir til þess að hún hafi verið talsvert meiri, sennilega að minnsta kosti 5380 m. Sú þykkt gerði lægðarmiðjuna um 15 hPa dýpri en greiningin segir - þar með ekki fjarri raunveruleikanum. 

Árið 1960 birti Eysteinn Tryggvason „nótu“ í tímariti bandaríska veðurfræðifélagsins. Ástæðan var sú að þar hafði skömmu áður birst nóta um miklar þrýstisveiflur í Alaska. Eysteinn sá að þær voru þó minni en áttu sér stað í þessu tilviki. Myndin sýnir myndina af þrýstiritanum á Dalatanga sem birtist í blaðinu (frumritið skilaði sér ekki aftur á sama stað). Ritstjóri hungurdiska hefur bætt við örvum sem sýna afburði, en tölurnar í græna kassanum eru frá Eysteini. Við vitum af fáeinum ámóta tilvikum varðandi klukkustundarbreytingu, þar á meðal frá Keflavíkurflugvelli 3.febrúar 1991, en þriggjaklukkustundabreytingin er enn íslandsmet - að því best er vitað. Kortaklippan er fengin af forsíðu tímaritsins Veðrið, 1962. Sýnist vera með hönd Páls Berþórssonar. 

Við skulum smjatta aðeins meir á þessu. Í Hólum í Hornafirði má sjá svipaðar hreyfingar. Þrýstingur stígur um 21 hPa á klukkustund, en kringum 29 á 3 stundum. Sveiflan í næstu lægð (daginn eftir) er ekki alveg jafnstór og á Dalatanga. 

Hún er það hins vegar í Fagradal í Vopnafirði. Þar er spönn síðari lægðarinnar 28 hPa, og fallið á undan henni er um 20 hPa á 4 klst. 

Þessi síðari lægð fór aðeins vestar en hin fyrri, en miðjan týndist dálítið yfir landinu - veðurathuganir gisnar í tíma og rúmi. Auðveldara væri nú að fylgja svona kerfi eftir. Klukkan 15 var norðan hvassviðri á Stórhöfða og eins stigs frost, en á sama tíma nærri 5 stiga hiti í sunnanátt á Loftsölum í Mýrdal. Lægðin þaut svo yfir landið - án þess að gera vart við sig vestanlands.  

Eins og áður sagði voru fréttir af veðrinu þann 25. heldur rýrar í blöðum. Alþýðublaðið  segir þó frá 28.janúar:

Mikið óveður hefur geisað á Reyðarfirði undanfarna daga, og hafa orðið þar töluverðar skemmdir á húsum, og fé hefur lent í hrakningum.

Þann 3.febrúar birti Tíminn frétt af illviðri eystra. Greinlega er átt við veðrið þann 25.janúar - en tjónið var samt í Veðráttunni talið hafa orðið þann 1. febrúar (sem var líka þriðjudagur). Við reynum að krafsa í bakkann og neglum dagsetninguna:

S.l. þriðjudag [25.janúar] gerði afspyrnurok i Hornafirði. Stóð veðrið þó aðeins skamma stund eða um eina klukkustund. Í veðri þessu fauk þakið af flugskýlinu í Höfn í Hornafirði og þak tók af stórri hlöðu í Lóni. Víðar fuku járnplötur af íbúðarhúsum og ýmsar smávægilegar skemmdri urðu aðrar. Afli hefir verið góður hjá Hornafjarðarbátum þótt gæftalítið hafi verið og umhleypingasöm tíð.

Vísir segir 28.janúar frá ófærð í Reykjavík, en nefnir einnig hríð nyrðra - í kröppulægðarveðrinu:

Fannkoman undanfarna daga hefir kostað Reykjavíkurbæ ærið fé. Hafa allt að 200 manns unnið við að hreinsa snjó af götunum, auk 40 bíla, veghefla, vélskóflna og jarðýtna, er mest hefir verið. S.l. föstudag og hálfan laugardaginn unnu 200 menn að snjóhreinsuninni, enda gerði mikið fjúk þá daga. Kostaði snjóhreinsunin bæinn t.d. 30 þús. kr. s.1. föstudag.

Síðastliðinn þriðjudag [25.] gerði hríðárveður mikið norðanlands. Þórhallur Jónsson, bóndi í Möðrudal, fór heiman að frá sér um tvöleytið á þriðjudag til þess að leita kinda á Möðrudalsfjallgarði. Skömmu eftir að Þórhallur hafði lagt af stað skall á hríðarveður svo dimmt, að bann vissi ekki hvert hann fór. Hann hélt áfram göngunni, þar til hann gat áttað sig hvar hann var staddur. Sneri bann þá við og hélt til bæja. Kom hann heim til sín eftir 36 tíma göngu og telst mönnum til, að hann hafi gengið 80—100 km.

Morgunblaðið er líka í ófærðarfregnum 28.janúar:

Frá því um miðjan janúar hefir innanlandsflugið alveg legið niðri vegna veðráttunnar, en í gær komst ein flugvél til Akureyrar.

Svo mikil ófærð er nú í sveitum austan Fjalls, að aðeins lítill hluti þeirrar mjólkur, er til Mjólkurbús Flóamanna er fluttur, komst þangað. — Af þessum ástæðum verður mjólk skömmtuð hér í Reykjavík og Hafnarfirði í dag. Dagskammturinn er 3 desílítrar gegn afhendingu mjólkurskömmtunarreitsins nr.46.

Vísir segir líka af ófærð 29.janúar:

Allar samgönguleiðir við Reykjavik á landi eru þungfærar og torsóttar eins og sakir standa, en þó brjótast bílar bæði austur í sveitir og eins upp i Borgarfjörð. Krýsuvíkurleiðin var mjög þungfært gær, og af 4 mjólkurbílum sem lögðu að austan og hingað til bæjarins i gær brotnuðu 3 þeirra.

Morgunblaðið segir 29.janúar - hér er síðari lægðin krappa á ferð:

Sá hörmulegi atburður skeði norður í Þistilfirði s.l. miðvikudag [26.], að Björn Jóhannesson frá Flögu varð úti í kafaldsbyl, er hann var aö leita að fé.

Morgunblaðið fjallar um ótíðina í Reykjavíkurbréfi 30.janúar:

Þessi vetur ætlar að verða óvenjulegur snjóavetur hér sunnanlands, svo ekki hefur lengi komið annar eins. Fannkoma hefur verið hér dag eftir dag, með litlum hlákublotum, en þó það miklum, að talsverð ísalög hafa myndast, sem nú eru undir fönn. Fannkyngi þessi og ísar hafa m.a. orðið til þess, að Markarfljót hefur gert þann usla, sem lýst hefur verið í fréttum, er það hefur bólgnað upp svo fyrirstöðugarðurinn, sem lengi hefir staðið fram undan Seljalandsmúla, og til þess er gerður að verja Vestur-Eyjafjallasveitina fyrir áhlaupum fljótsins, hefur bilað, og flæðir fljótið nú, eins og oft á fyrri tíð, austur yfir láglendið. Má segja, að ekki sé ein báran stök fyrir bændum þessarar sveitar er þeir fengu öskufallið úr Heklu fyrir tveim árum, og nú þennan gamla vágest Markarfljót yfir sig. En fyrr á öldum á meðan Þveráin var eins og fjallalækur, hefur fljótið vafalaust oft brotist svona austur yfir sveitina.

Tíminn heldur áfram að segja frá Markarfljóti 30.janúar:

Vatnsmagnið í Markarfljóti var hið sama í gær og undanfarna daga og hefir flóðið ekki breiðst meira út. Unnið hefir verið að því undanfarna daga að hlaða sandpokum ofan á garðinn og hafa unnið við þetta 20—30 menn. Er nú búið að hlaða tvöfaldri sandpokaröð ofan á garðinn mest allan. Er höfð jarðýta til þess að moka upp sandinum. Mikill snjór er þár eystra og veður hefir verið óhagstætt til þessara starfa.

Febrúar varð einnig umhleypingasamur og erfiður. Talsvert skárri tíð var þó á Austurlandi - eins og gjarnan í útsynningsmánuðum. Veðurathugunarmenn segja frá:

Síðumúli: Febrúarmánuður hefir verið slæmur að veðurfari, nema fyrsta vikan, þá var hláka og janúarsnjórinn hvarf að mestu. Síðan hefir verið afleit tíð, sérstaklega nú upp á síðkastið, ýmist suðvestan éljagangur, eða norðan snjókoma og skafrenningur. Snjór er nú meiri en verið hefir um mörg ár,og vegir víðast ófærir bílum. Hér er þó enn hagi fyrir dugleg hross.

Lambavatn: Veðurlagið hefir verið svipað yfir þennan mánuð eins og það var í janúar. Sífelld snjókoma og umhleypingar. Það þiðnaði snjór að mestu fyrstu daga mánaðarins, en svo fennti strax aftur.

Sandur: Tíð vindasöm, en frosta- og úrfellalítil. Fremur snjólítið á láglendi, en hjarnfannir og allmikil ísalög.

Gunnhildargerði: Mjög snjóléttur var mánuðurinn, en óvenjumikil svellalög.

Papey: Tíðarfarið í þessum mánuði var mun betra en síðastliðinn mánuður.

Sámsstaðir: Svipar mjög til fyrri mánaðar, kalt tíðarfar og vindasöm veðurátta.

Morgunblaðið segir 2.febrúar frá erfiðri færð í Skaftafellssýslu:

Mikil snjóalög eru nú um alla Skaftafellssýslu. Mestur er snjórinn í Mýrdal og má heita að samgöngur hafi verið tepptar þar síðan fyrir áramót. Hafa mjólkurflutningar að mestu fallið niður þennan tíma. Þessar upplýsingar fékk Morgunblaðið hjá Jóni Kjartanssyni, sýslumanni í Vík, en hann kom hingað til bæjarins s.l. mánudagsnótt. Hvernig var færðin að austan?

— Hún var mjög þung. Við lögðum af stað í stórum áætlunarbíl kl.2 á laugardag og voru farþegar 17. Það tók okkur 6 1/2 klst. að komast frá Vík í Mýrdal út að Pétursey. En það er í venjulegu færi aðeins rúmlega 20 mínútna ferð. Þegar að Pétursey var komið var numið staðar og skiptu farþegarnir sér niður á bæina til gistingar. Kl.8 á sunnudagsmorguninn skyldi svo lagt af stað á ný. Var þá komin snjóýta til þess að ryðja veginn. Varð það úr að hún drægi áætlunarbílinn og tvær flutningabifreiðar, sem einnig voru á vesturleið. En vegna þess að ekki voru við hendina nægilega góðar dráttartaugar til þess að ýtan gæti dregið allar bifreiðarnar var hún látin ýta öðrum vörubílnum á undan sér en draga hina tvo. Þannig komumst við vestur allan Sólheimasand og vestur yfir Jökulsá. En ferðalag þessarar lestar gegnum ófærðina gekk seint eins og að líkum lætur. Eftir að komið var vestur fyrir Jökulsá komumst við hjálparlaust en ekki vorum við komnir til Reykjavíkur fyrr en kl.2 aðfaranótt mánudags. Þessi frásögn Jóns Kjartanssonar sýslumanns Skaftfellinga sýnir greinilega, hvílíkum erfiðleikum hin óvenjulegu snjóalög valda fólkinu út í héruðunum í ferðalögum þess og afurðaflutningum.

Vísir segir 4.febrúar frá krapastíflu í Hvítá í Árnessýslu - en ekki varð mikið úr.

Krapastífla hefir myndast í Hvítá í Árnessýslu skammt fyrir ofan Brúnastaði í Hraungerðishrepp. Í fyrrinótt var stíflan orðin svo mikil að Hvítá var tekin að flæða yfir Brúnastaðaflatir og' yfir flóðgáttina fyrir ofan Brúnastaði. Fyrir bragðið flæddi yfir þjóðveginn hjá Skeggjastöðum á 2 stöðum auk þess sem flæddi yfir Brúnastaðaafleggjarann. Ekki varð vatnsmagnið samt svo mikið að það teppti umferð um veginn. Í gær var vatnið komið niður að Bár í Flóa.

Það var víðar mjólkurskortur en í Reykjavík. Tíminn segir frá 4.febrúar:

Fólk á Patreksfirði hefir átt við tilfinnanlegan mjólkurskort að búa upp á síðkastið, og bændur á Rauðasandi eru sumir hverjir orðnir matvöru- og fóðurbætislitlir, þar eð ófært hefir verið þaðan úr byggðinni yfir að Hvalskeri. Á Patreksfirði búa um 900
manns, og fær kauptúnið mjólk úr Örlygshöfn og af Rauðasandi, sinn daginn úr hvoru byggðarlagi. Upp úr miðjum janúar hlóð niður svo miklum snjó á fjallið milli Rauðasands og Hvalskers, að allar samgöngur tepptust, og hefir það nú verið ófært hestum í hálfa aðra viku. Hafa Patreksfirðingar enga mjólk fengið af Rauðasandi þann tíma, og bændurnir sunnan fjallsins eru sumir orðnir matvöru- og fóðurbætislitlir, þótt nægjanlegt sé af þeim vörum á Hvalskeri. Er meiri snjór á fjallinu en dæmi eru um í áratugi. Það er hins vegar helmingur af þeirri mjólk, sem notuð er á Patreksfirði, er kemur af Rauðasandi. Yfir fjallið milli Rauðasands og Hvalskers liggur vegur, sem ruddur var fyrir meira en áratug, og hefir lítt verið haldið við síðan. Er hann þó slarkfær á bílum á sumrin.

Í fréttarpistlum úr Strandasýslu segir, að tíðarfar þar nyrðra hafi verið mjög óhagstætt síðan 1. des í vetur. Megi næstum segja, að gengið hafi látlausar veðurhörkur, og algert jarðbann hefir verið síðan. Er fénaður allur í innistöðu. Heyfengur bænda þar er i meðallagi þrátt fyrir fremur slæmt sumar.

Morgunblaðið segir líka frá krapa í Hvítá 5.febrúar:

Aðfaranótt s.l. miðvikudags [2.febrúar] hlóðst mikið klakahröngl og krapi upp í Hvítá, rétt fyrir neðan flóðgátt Flóaáveitunnar á svonefndum Kríutanga, sem er skammt fyrir ofan Brúnastaði. Blaðið átti í gær tal við Ingólf Þorsteinsson, eftirlitsmann á Selfossi. Skýrði hann svo frá að við stíflun þessa hafi vatnið hækkað svo í Hvítá, að hún hefði runnið yfir varnargarð, sem þarna er og hlaðinn var um s.l. aldamót. Rann vatnið niður hjá Ölvaðsholti yfir Skeggjastaðaengjar og var farið að renna yfir þjóðveginn milli Hvítár og Þjórsár fyrir austan Skeggjastaði. Í gær hafði vatnsrennslið minkað þarna að mun, og virtist áin hafa fengið framrás án þess þó að hafa rutt sig. Heldur hafi hún lyft klakahellunni.

Vísir segir af hafís 5.febrúar - og að flóðið í Hvítá sé að réna:

Nokkrar fregnir hafi verið á kreiki um, að hafís hafi grandað veiðarfærum báta út af Vestfjörðum, en sem betur fer, eru minni brögð að þessu, en talið hefir verið. Vísir átti í morgun tal við Björgvin Bjarnason, útgerðarmann á Ísafirði og innti hann fregna um þetta. Hann sagði, að sér væri kunnugt um eitthvert hafíshröngl út af Djúpinu, en ekki í stórum stíl, og hefði einn bátur, Gunnbjörn, misst lóðir sínar völdum íssins.

Það er varla talin hætta á að Hvítá flæði frekar yfir bakka sina, í gærkveldi hafði dregið svo mikið úr vatnsmagninu, að hún var hætt að flæða yfir þjóðveginn. Eins og skýrt var frá í Vísi í gær hafði krapastífla myndast smám saman í Hvítá móts við Brúsastaðaflatir er olli því að áin flæddi yfir bakka sina. Féllu úr henni tvær meginkvíslar, önnur niður svokallaðan Sorta, en hin til suðausturs og yfir þjóðveginn fyrir austan Skeggjastaði. Var um það bil ökkladjúpt vatn á veginum þegar það var mest, en seint í gærkveldi var hætt að renna yfir hann. Við Markarfljót er allt stórtíðindalaust. Áin fellur enn sem áður gegnum skarðið, sem hún braut i varnargarðinn. Hrönnin í aðal farveginum er mjög tekin að síga og þess má vænta ef hlákan heldur áfram með álíka móti, að Markarfljót falli áður en varir i sinn gamla farveg. Eru líkur taldar til að vatn sé þegar byrjað að renna þar að einhverju leyti á ísnum, en ekki er samt vitað um það með nokkurri vissu. Ef frekari breytingar til hins verra eiga sér ekki stað um helgina, tekur fólkið að flytja aftur með bústofn sinn á jarðirnar, sem það flýði frá, en þeir voru þrír.

Vísir segir 7.febrúar frá illviðri í Ólafsvík þann 2.:

Einkaskeyti til Vísis. Ólafsvík í fyrradag. Annan þessa mánaðar gerði hér afspyrnurok af suðvestri. Fauk þá fjárhús og heyhlaða. Í Innri Bug í Fróðárhreppi missti bóndinn Þorgils Þorgilsson allmikið af heyi, sem var i hlöðunni. Engin meiðsl urðu á mönnum eða skepnum. Fréttaritari.

Þann 8. fór djúp lægð yfir landið, þrýstingur á Dalatanga fór niður í 947,5 hPa - Alþýðublaðið 9.febrúar:

Ofviðri með krapaéljum gekk yfir mest allt Suðausturland og Suðurland í fyrrinótt og gærmorgun, en eftir hádegi í gær snerist til sunnanáttar og tók heldur að [lægja. Það var Lægð sem] gekk yfir austanvert landið, sem olli þessu hvassviðri, og var hún í gær ut af Austfjörðum á austurleið, svo búist var við að í nótt myndi lægja, enda var þegar mikið farið að draga úr veðrinu í gærdag. Hvassviðrið byrjaði í fyrrakvöld, og um klukkan þrjú um nóttina var komið stórviðri síðast á Suðausturlandi og Suðurlandi, mest varð veðurhæðin í Vestmannaeyjum 11 vindstig, í Keflavík voru í gærmorgun um 10 vindstig og í Reykjavík voru 9 vindstig. Að því er Slysavarnafélagið skýrði blaðinu frá í gær, voru flestir bátar úr verstöðvunum hér sunnan og vestan lands á sjó, þegar ofviðrið skall á, og munu margir hafa lent í hrakningum, en ekki var félaginu kunnugt um að neitt slys hefði orðið, þegar blaðið átti tal við það síðdegis í gær, Heyrst hefur að allmikið veiðarfæratjón hafi orðið hjá bátum.

Morgunblaðið segir líka frá lægðinni 9.febrúar:

Lægðin sem gekk yfir landið í gær, var óvenju djúp, Samkvæmt upplýsingum frá Veðurstofunni mældist hún 710 mm [946,6 hPa]. Lægðin gekk snögglega fyrir. Þegar hún gekk hér yfir Reykjavík var veðurhæðin um 11 vindstig þegar hvassast var rétt fyrir hádegi.

Morgunblaðið segir frá 11.febrúar

Í fyrradag [9.] fundu menn frá Bjarnastöðum á Hvítársíðu, aldraða konu lærbrotna milli bæjanna Sigmundarstaðir og Stóri-Ás Kona þessi hafði legið úti í nær þrjá sólarhringa samfleytt og gat enga björg sér veitt vegna brotsins. Kona þessi er frú Kristín Kjartansdóttir, ekkja Guðmundar bónda að Sigmundarstöðum í Hálsasveit, en nú er hún 78 ára að aldri. Þrátt fyrir háan aldur hefur Kristín farið allra sinna ferða ein. Hún er alveg óvenjulega ern og ekki þótt ástæða til að fylgja henni þó hún bregði sér bæjarleið. Og ein var hún er þetta óhapp vildi til.

Lægðagangurinn hélt enn áfram af fullum þunga og olli ófærð og vandræðum. Alþýðublaðið 17.febrúar:

Síðustu þrjá daga hafa allir mjólkurflutningar farið fram um Krýsuvíkurleiðina, og var hún enn greiðfær í gær. Hins vegar voru báðar heiðarnar orðnar ófærar um helgi. Hellisheiðin á sunnudag, og Mosfellsheiðin í fyrradag. Myndu bæjarbúar því nú vera algerlega mjólkurlausir, ef Krýsuvíkurvegarins nyti ekki við, og er þetta ekki í fyrsta sinn á þessum vetri, sem allar aðrar leiðir til bæjarins austan yfir fjall teppast dögum saman. Úr nærsveitunum kringum bæinn kom mjólkin eins og venjulega, en eini staðurinn, sem engin mjólk kom frá í gær var Borgarnes, en Hvalfjörðurinn mun hafa teppst, í fyrrakvöld, en þá kom síðasti mjólkurbílinn frá Borgarnesi, og hafði verið mjög lengi á leiðinni vegna ófærðar. Í gærkveld var hins vegar von á mjólk úr Borgarnesi með Laxfossi. Að því er Ferðaskrifstofan skýrði blaðinu frá, fóru áætlunarbílarnir áleiðis norður á þriðjudagsmorguninn, en komust ekki nema til Akraness.

Vísir segir sama dag (17.febrúar) frá ófærð í Reykjavík:

Í morgun voru allar strætisvagnaleiðirnar ófærar að meira eða minna leyti. Komust strætisvagnarnir tæplega út af viðgerðarverkstæðinu á Kirkjusandi. Ofsaveður var i Reykjavík í nótt og kyngdi niður snjó. Er strætisvagnarnir lögðu í seinustu ferðina kl.12 í gærkveldi var mikil hríð og háir skaflar á götunum og festust bílarnir viða í þeim. Strætisvagnar þeir, er halda uppi ferðum inn í Sogamýri, Fossvog, inn að Kleppi og út á Seltjarnarnes festust og komust hvorki aftur á bak né áfram. Þá festist Sólvallabíllinn vestur í hæ og eins Njálsgötu-Gunnarsbrautarvagninn á Snorrabraut. Starfsmenn strætisvagnanna voru önnum kafnir í alla nótt við að ná vögnunum úr snjósköflunum og komu þeir með seinasta vagninn inn að Kirkjusandi kl.8 í morgun. Var „kranabíll“ notaður við að draga vagnana ú sköflunum. Í morgun voru flestar leiðirnar ófærar að einhverju leyti. Snorrabraut var á kafi í snjó, svo að ógerlegt var að aka eftir henni. Þá var mikil fönn á Reykjanesbraut, Sóleyjargötu, Lönguhlið og Silfurtúni. Voru allar þessar götur ófærar. Loks var allt á kafi í snjó umhverfis Miklatorg og á Hringbraut fyrir vestan Bræðraborgarstíg. — Urðu strætisvagnarnir að fara ýmsar krókaleiðir til þess að komast á leiðarenda, en í sumum tilfellum komust þeir alls ekki. Fjöldi annarra bíla festist og víðs vegar um bæinn í nótt.

Alþýðublaðið segir einnig frá sama hríðarkasti 18.febrúar:

Í snjókomunni undanfarna daga hafa flestar samgönguleiðir til Reykjavíkur teppst nema leiðin að austan um Krýsuvíkurveginn. Fyrir austan fjall er hins vegar snjólétt, og náðist mjólk af öllu svæðinu þar í gærmorgun, og voru mjólkurbílarnir komnir til bæjarins klukkan rúmlega 10 í gærmorgun og hafði ferðin gengið greiðlega og þurfti hvergi að moka á allri leiðinni. Hér innanbæjar urðu miklar samgöngutruflanir í nótt og í gærmorgun og urðu tugir bifreiða fastir í snjó víða á götunum. Á vegunum hér í kringum Reykjavík var einnig mjög mikill snjór og fyrst í gærmorgun var ófært upp að Reykjum í Mosfellssveit og upp í Mosfellsdalinn. Þó munu mjólkurbílar af Kjalarnesinu og úr Kjósinni hafa komist til bæjarins um hádegið. Hvalfjörður varð ófær í fyrradag og hefur mjólkin frá Borgarnesi komið með Laxfoss. Til Grindavíkur var einnig ófært í gærdag.

Kröpp lægð fór yfir þann 21. Alþýðublaðið segir frá 22.febrúar:

Í fárviðrinu í fyrrinótt brotnuðu 53 símastaurar á Rangárvöllum og í Landeyjum, og er nú símasambandslaust þar fyrir austan og sömuleiðis við Vestmannaeyjar. Talið er að viðgerðinni verði ekki lokið á einum degi. Á öðrum stöðum á landinu urðu engar stórvægilegar bilanir á línunni, að því er skrifstofa Landssímans tjáði blaðinu í gær, en á löngu svæði á Rangárvöllum og í Landeyjunum hefur línan margslitnað vegna ísingarinnar, sem hlaðist hefur á hana, og enn fremur hafa 33 staurar brotnað í Landeyjum og 20 staurar á Rangárvöllum, og er því algerlega sambandslaust við Vestmannaeyjar og Suðausturland. Í gær var blindhríð og stórviðri fyrir austan og ekki hægt að hefja viðgerðir, en vinnuflokkur fór þó austur með efni til viðgerðarinnar, og verður byrjað á henni jafnskjótt og veðrinu slotar. Þá er talið, að ekki verði nærri hægt að ljúka viðgerðinni á einum degi, en þó kann ,að vera, að unnt verði að koma sambandinu á áður en fullnaðarviðgerð hefur farið fram. Í dag mun þó ekkert samband verða, fyrr en þá seint í kvöld, ef viðgerðarmennirnir hafa getað byrjað í morgun.

Morgunblaðið segir 23.febrúar frá tveimur miklum þrumuveðrum sem gengu yfir Skaftafellssýslu: 

Í fréttum Ríkisútvarpsins í gærkvöldi var skýrt frá óvenjulegu þrumuveðri, sem gengið hefur yfir Skaftafellssýslur og valdið þar tjóni og á einum bæ varð elding sauðfé að bana. Þrumuveður gekk fyrst yfir dagana 18. og 19. þ.m. Náði það, að því er virtist, allt frá Hornafirði að Kirkjubæjarklaustri. Á allmörgum bæjum í Öræfum og Fljótshverfi urðu skemmdir, rafmagnsöryggi sprungu, símalinur slitnuðu, raftaugar eyðilögðust, útvarpstæki og rafmótorar urðu fyrir skemmdum og ýmsum minniháttar búsifjum olli þrumuveðrið. Í fyrradag [21.] gekk þrumuveður enn yfir. Að Kálfafelli í Fljótshverfi, laust eldingu niður í fjárhús. Drap hún tvær kindur af 12, sem í húsinu voru.

Tíminn segir einnig af þrumuveðrunum 23.febrúar:

Að undanförnu hafa mikil þrumuveður gengið yfir Skaftafellssýslur á svæðinu frá Hornafirði að Kirkjubæjarklaustri. Hafa eldingar valdið tjóni á ýmsum stöðum. Mest kvað að eldingunum í Öræfum og Fljótshverfi. Í þessum þrumuveðrum biluðu öll rafmagnsöryggi í þremur bílum á Svínafelli í Öræfum, tvö útvarpstæki biluðu að Skaftafelli og öryggi sprungu, rafmagnsvél bilaði að Núpsstað og níu símastaurar á þessum slóðum rifnuðu eða klofnuðu af völdum eldinga, sem sló niður í þá. Seint í fyrradag gerði enn þrumuveður mikið, og sló þá eldingu niður í fjárhús að Kálfafelli í Öræfum og drap tvær ær af tólf, sem þar voru inni. Þá skemmdist einnig útvarpstæki að Rauðabergi.

Og enn varð mikil ófærð þegar lægð fór hjá þann 25. Vísir 26.febrúar:

Í nótt snjóaði og skóf svo að vegir í næsta nágrenni bœjarins urðu ýmist illfærir eða ófærir. Þannig varð Suðurlandsbrautin nær ófær inn að Elliðaám og illfært til Hafnarfjarðar. Hvalfjörður lokaðist að nýju og í Mosfellssveit og á Kjalarnesi spilltust leiðir verulega. Nú er unnið að því að opna allar höfuðsamgönguleiðirnar við bæinn, bæði suður á Reykjanes, fyrir Hvalfjörð og annarsstaðar í nærsveitum bæjarins. Mjólkurflutningar hafa gengið erfiðlega og engin mjólk komin um hádegi.

Mars varð heldur skárri en mánuðirnir á undan. Veðurathugunarmenn eru þó ekki samála, en greinilegt þó að illviðri voru ekki jafnskæð. Seint í mánuðinum hlánaði talsvert og jafnvel gerði gott veður um stund.

Síðumúli: Marsmánuður þótti frekar erfiður og umhleypingasamur að veðurfari. Jörð var lengi alhvít og vegir illfærir og alveg ófærir inn til dala. Nú er tíðin mildari og betri, og jörðin að meirihluta auð hér neðra, en frammi í Síðunni, nær fjöllunum, er snjórinn mikið meiri.

Lambavatn: Það hefir verið sæmileg veðurátt. En hér hefir verið jarðlaust og jarðlítið allan mánuðinn. Fyrstu daga mánaðarins gerði hér þíðu og komu þá víða góðir hagar, en hér er svo láglent að snjórinn sem þiðnaði hljóp í krap og fraus svo allt saman. Eins var nú síðustu daga mánaðarins að töluvert þiðnaði af snjónum, en hér var sama að allt fraus svo nú er hér með verstu svellalögum sem koma. Slétt yfir allt bara á hæstu börðum sést strá upp úr svellunum.

Suðureyri: Veðrátta hæglát í mánuðinum. Fremur sjaldgæfir stormar og vestanátt, en þó eigi stormasöm. Sjógæftir með allra mesta móti og afli mjög sæmilegur.

Sandur: Tíð stóráfallalítil og lengst af mild. Snjólétt var víðast og hagar allgóðir.

Gunnhildargerði: Tíðin var köld og fremur ónæðisamt fyrir búfé til beitar, þó kalla mætti snjólétt.

Hallormsstaður (Páll Guttormsson): Ísinn sem kom á Lagarfljót seint í febrúar hélst allan mánuðinn, var hann 6-9 tommur á þykkt, en var oft ótraustur því þíðviðri var af og til.

Sámsstaðir: Eins og undanfarnir mánuðir kaldur, en oftast stillt veður.

Tíminn segir 1.mars að snjólétt sé nyrðra:

Óvenju snjólétt hefir verið norðanlands upp á síðkastið. Í gær og fyrradag snjóaði talsvert á Akureyri og í Eyjafirði, en þó ekki svo, að vel fært er um héraðið og Akureyrarbæ og allt út í Höfðahverfi og til Dalvíkur. Áður en snjóa tók í fyrradag var að heita snjólaust við Eyjafjörð, aðeins föl á jörð, á sama tíma og illfært er um götur Reykjavíkur fyrir snjó. Var farið yfir Vaðlaheiði á jeppabíl fyrir nokkrum dögum, sem er óvenjulegt á þessum tíma árs, nema á harðfenni.

Morgunblaðið lýsir samgönguerfiðleikum 1.mars:

Hin óvenju miklu snjóalög hér sunnanlands, valda nú miklum samgönguörðugleikum. Í Laugardalnum hafa ferðir bíla alveg lagst niður og eingöngu notaðir sleðar og hestar. Ekki munu mjólkurflutningarnir hafa gengið öllu verr en í gær. Mjólkurbílarnir voru nær 11 klst. á leiðinni frá Selfossi.

Það mun ekki vera ofmælt, að síðan um áramót, hafi snjóað meira og minna nærri því dag hvern. Í fyrrinótt og í gærmorgun snjóaði mjög mikið hér og í fyrstu ferðum komust strætisvagnarnir ekki á áætlunartíma inn í Sogamýri og að Kleppi, er ekið var um Laugarnesveg og Kleppsveg. Einnig mun ferðin vestur á Seltjarnarnes, hafa verið erfið. Suður í Hafnarfjörð var sæmilegt. Í gærmorgun fóru póstbílarnir af stað frá Akranesi. Ráðgert hafði verið að taka farþega, en frá því var horfið, þar er búist var við að ferðin myndi sækjast seint. Var því einungis póstur sendur með bílunum og varahlutir í snjóbílana tvo, sem eru í Fornahvammi. Holtavörðuheiðin er svo snjóþung, að leiðarmerkin eru öll á kafi. Snjóbílana á að nota við flutninga yfir heiðina.

Fréttaritari Morgunblaðsins á Selfossi símaði í gærkvöldi, að svo mikill snjór sé í austursveitum, að það sé á takmörkum, að hægt sé að halda uppi mjólkurflutningum til Flóamannamjólkurbúsins. Á sunnudaginn voru mjólkurbílarnir frá Hvolsvelli 16 klst til Selfoss. Svipaða sögu er að segja um bílana, sem flytja mjólk af Skeiðunum, Hreppunum og víðar. Vegurinn frá Selfossi að Eyrarbakka, er alófær orðinn. Bragi Ólafsson, héraðslæknir á Eyrarbakka, var fimm klst að heiman frá sér að Selfossi, er hann var á leið austur á Skeið, í læknisvitjun í fyrrakvöld. Ófært er orðið fyrir nokkrum dögum að Laugarvatnsskóla og bæjanna innar í Laugardalnum, Allir flutningar til og frá bæjum þessum og skólanum fara nú fram á hestum og sleðum. Bílarnir komast ekki lengra en að Apavatni. Frá skólanum og þangað eru milli 10—15 km. Loks eru það svo mjólkurflutningarnir frá Selfossi til Reykjavíkur. Sem fyrr fara þeir fram um Krýsuvíkurveginn. Oft hafa þeir gengið erfiðlega, en aldrei eins og í gær. Mjólkurbílarnir lögðu af stað að austan um kl. 8 í gærmorgun og komu hingað um kl. 7 í gærkvöldi. Þeir voru með 25.000 lítra alls. Eins og venja er þegar lítið er af mjólk, verður hún skömmtuð í dag.

Alþýðublaðið segir einnig af snjóþyngslunum 1.mars:

Snjóþyngslin eru nú orðin geysimikil á Suðurlandsundirlendi öllu, að því er blaðinu var tjáð frá Selfossi í gær. Mestur mun snjórinn vera í Laugardalnum, og segja menn þar, að hann sé orðinn jafnmikill og snjóaveturinn mikla 1920. Eru girðingar allar í kafi í dalnum. Alger jarðbönn eru nú allsstaðar austanfjalls. Krýsuvíkurleiðin er ennþá fær alla leið austur, og annast ein ýta hreinsun á rúmlega fimm km kafla við vatnið. Ein ýta er á leiðinni þaðan til Hveragerðis, en hún lá aðgerðalaus um helgina og fram til kl.4 á mánudag, Mjólkurbílar brutust þó leiðina, og voru 25.000 lítrar sendir frá Selfossi í gær. Fyrir austan má nú heita ófært í þessar sveitir: Laugardal, Biskupstungur, Land, á Rangárvelli alla, en Hreppar og Skeið eru að lokast. Mun ætlunin að brjótast til þessara sveita með ýtum annan hvorn dag, meðan snjóþyngslin haldast. Víða er nú svo komið, að bændur treysta sér ekki með mjólkina á hestum, þar sem lengst er, vegna fannfergi.

Alþýðublaðið segir af tíð 2.mars - og erfiðleikum í flugi:

Janúar og febrúar þetta ár hafa verið hinir mestu úrkomumánuðir í Reykjavík, að því er Veðurstofan hefur skýrt blaðinu frá, og flestir bæjarbúar munu raunar hafa gert sér grein fyrir. Skýrslur Veðurstofunnar sýna, að frá áramótum hafa aðeins verið fimm dagar, þegar ekki hefur verið úrkoma, og mun það vera einsdæmi um margra ára skeið. Það leiðir af líkum, að flug hefur verið með minnsta móti þessa úrkomumánuði. Samkvæmt upplýsingum, sem blaðið fékk í gær hjá Flugfélagi Íslands, hafa flugdagar aðeins verið 12 þessa tvo mánuði, en voru 36 á sama tíma í fyrra. Í janúar voru hjá félaginu 7 flugdagar, 17 í fyrra, en flogið var með 268 farþega, 558 í fyrra. Í febrúar voru flugdagar 5, 19 í fyrra, farþegar 310, 604 í fyrra, Gullfaxi hefur frá því um áramót flutt 127 farþega milli landa, þar af 49 frá Damaskus til Caracas.

Enn varð samgönguteppa um miðjan mars, fremur grunn lægð fór austur með Suðurlandi. Morgunblaðið 16.mars:

Í norðaustanroki og snjókomu í fyrrinótt, tepptist Hellisheiðin, Mosfellsheiðin og Krísuvíkurvegur. Meðfram Kleifarvatni dró í mikla skafla og varð snjóýta að ryðja veginn. Af þessum orsökum töfðust mjólkurflutningarnir til bæjarins í gærmorgun. Hvalfjörðurinn varð og ófær, en unnið var að því að ryðja hann í gær og mun því hafa verið lokið í gærkveldi. Þá dró í skafla austast á Kjalarnesvegi og voru þeir mokaðir. Þá varð Brattabrekka í Dölum ófær, en nú nýverið var hún rudd.

Vísir tíundar ófærð 18.mars:

Ófærð er nú mikil á leiðunum frá Reykjavík og út um landið, að því er Vísi er tjáð í gær. Hellisheiði hefir verið ófær síðastliðna daga, en þar er óvenjulega mikill snjór. Í gær átti að reyna að ryðja heiðina, en hætt var við það vegna mikillar fannkomu. Krýsuvíkurleiðin var svo til snjólaus í gær, en vegurinn yfirleitt slæmur vegna bleytu. Í morgun átti bifreið að fara héðan til Akureyrar, en ferðinni er frestað vegna ófærðar. Um langt skeið hefir verið ófært bifreiðum vestur um land, en hinsvegar verður leiðin rudd er tök verða á því.

Vísir 22.mars:

Ófærð er enn mikil á vegum úti um land og hafa vegirnir spillst allmikið síðustu daga. Eru bæði Hellisheiði og Mosfellsheiði ófærar, en Krýsuvíkurvegurinn er snjóléttur og fara mjólkurflutningar fram eftir honum Leiðin norður er mjög þung og vafasamt hvort fært er, en samt lögðu áætlunarbílar Póststjórnarinnar af stað frá Akranesi í morgun.

Tíminn segir ótíðarfregnir af Snæfellsnesi 22.mars:

Frá því fyrir nýár hefir verið einstaklega snjóþungt á öllu Snæfellsnesi, svo að slík eru ekki dæmi í fjölda mörg ár. Hefir fénaður bænda staðið allur á gjöf að heita má óslitið frá því í desember. Kerlingarskarð hefir verið algjörlega ófært síðastliðin hálfan mánuð, en annars hefir verið bílfært milli Stykkishólms og Borgarness lengst af í vetur, þrátt fyrir snjóþyngslin. í viðtali sem tíðindamaður blaðsins átti í gær við Sigurð Steinþórsson kaupfélagsstjóra í Stykkishólmi eru þar nú ágætar gæftir og afli sæmilegur. Bændur á Snæfellsnesi hafa átt óvenjulegum harðindum að mæta í vetur og hefir ekki verið jafn snjóþungt á Snæfellsnesi í mörg ár og nú í vetur. Tíðarfarið hefir verið frámunalega umhleypingasamt og þó að blotað hafi öðru hvoru hefir jafnan snjóað aftur, svo að jörð hefir aldrei náð að verða auð. Er nú meiri snjór en nokkru sinni áður og snjókoma alltaf öðru hvoru. Fyrir hálfum mánuði varð vegurinn um Kerlingarskarð ófær vegna snjóa og hefir ekki þótt tiltækilegt að gera ráðstafanir svo að sú leið yrði aftur fær. Eins og áður er sagt hefir allur búpeningur bænda á Snæfellsnesi staðið inni vegna snjóanna síðan í desember og er það orðinn óvenjulega langur innistöðutími. Það sem af er þessum mánuði hafa verið góðar gæftir hjá Stykkishólmsbátum og afli sæmilegur. Í janúar var hins vegar ekki róið og sárafáir róðrar í febrúar vegna gæftaleysis.

En eystra var betra. Tíminn 25.mars:

Á Seyðisfirði hefir að undanförnu verið ágætt tíðarfar eins og viðast hvar á Austfjörðum. Á þetta þó ekki við um allan veturinn, en þó lengst af í vetur, þar til um síðustu mánaðamót, en frá þeim tíma hefir tíð verið góð. Yfirleitt hefir verið snjólétt eystra lengst af í vetur. Þó að snjóað i hafi talsvert, hefir hann aldrei legið lengi. Samt er nokkur snjór á jörðu nú, meira að segja á láglendinu við sjóinn. Blaðamaður frá Tímanum átti í gær viðtal við Hjálmar Vilhjálmsson sýslumann á Seyðisfirði og spurði hann frétta að austan. Hjálmar sagði, að tíðarfar í vetur hafi verið ákaflega umhleypingasamt eystra, eins og raunar víðast hvar á landinu. En frá því um síðustu mánaðamót hefir tíðin þó verið bærileg, nema hvað nokkur snjór er, sem þó getur ekki talist mikill um þetta leyti árs. Hefir yfirleitt ekki náð að festa snjó við firðina í vetur, en meiri snjór mun þó hafa verið upp til landsins.

Lauslegt vertíðaryfirlit birtist í Tímanum 26.mars;

Landssamband íslenskra útvegsmanna hefir sent blaðinu yfirlitsfréttir um vertíðina það sem af er. Eins og sjá má af þessu yfirliti, eru einkenni þessarar vertíðar, það sem af er, stopular gæftir, slæm sjóveður og fáir róðrar. Aftur á móti virðast hafa verið miklar fiskgengdir á miðum, þótt ekki hafi notast af því sem skyldi vegna erfiðleika við sjósóknina. Það virðist þó mega slá því föstu, að vonir standi til, að þessi vertíð geti orðið sæmileg, hvað aflabrögð snertir, ef veður batnar fljótlega og fiskurinn breytir ekki vana sínum á miðunum. Hin mikla loðnugengd, sem yfirleitt hefir verið á miðunum undanfarið og spillt fyrir veiði er ekkert nýtt fyrirbrigði, en gengur yfir, ef að vanda lætur. Á þá veiðin að aukast aftur, svo allt getur farið vel.

Ní fór mikið fyrir fregnum af inngöngu Íslands í Atlantshafsbandalagið. Málið kom til afgreiðslu á Alþingi 30.mars. Þann dag var besta veður og nær heiðskírt um landið suðvestanvert (og víðar) eins og kortið hér að ofan sýnir. Afskaplega ódæmigerður dagur þennan vetur. 

Nú kom eitt hið versta vor sem menn minntust, bæði kalt og snjóþungt. Stóðu harðindin allt fram undir miðjan júní. Þegar ritstjóri hungurdiska var ungur var sífellt vitnað til þessa vors sem hins versta (ásamt 1914). Varð viðmið heillar kynslóðar - og rúmlega það - þar til vorið 1979 komst í keppnina. 

Kortið sýnir meðalhæð 500 hPa-flatarins (heildregnar línur), þykktarinnar (daufar strikalínur) og þykktarvik (litir) í apríl 1949. Skiptust á norðankuldar og svellkaldur útsynningur. Veðurathugunarmenn segja frá. 

Síðumúli: Aprílmánuður var svo slæmur að veðurfari, að elstu menn muna ekki slíka tíð og snjóþyngsli svo lengi. Sauðfé, og þau hross, sem hýst hafa verið, eru enn á gjöf, sem um hávetur væri, slíkt er fágætt með sauðfé í Borgarfirði.

Lambavatn: Það hefir verið jöfn kuldatíð yfir mánuðinn og nú síðustu vikuna stórgerðir umhleypingar. Í byggð hér lítið þiðnað, því þó tekið hafi í af sól hefur fennt á það alltaf aftur. Á fjöll hefir alltaf fennt svo snjó er þar alveg óvenju mikill. Sumstaðar hér er alveg haglaust enn og er það óvenjulegt viku af sumri. Ég man aldrei hér á Lambavatni eftir að hafi verið jafnhaglaust veturinn frá nýári eins og nú í vetur.

Grímsey (Víkingur Baldvinsson): Ísinn kom fyrst 7.apríl en fór svo aftur. Svo á sumardaginn fyrsta kom hann á ný og var þangað til 26. Lóan kom hingað 16.apríl, en hvarf aftur sökum harðinda.

Sandur: Tíðarfar kalt allan mánuðinn og frosthart með köflum. Lengst af var snjólétt á láglendi en mikill snjór til heiða og hásveita. [30.cm snjódýpt þ.28. og 29.].

Hallormsstaður: Það lifnaði enginn gróður og sterkur ís hélst á Lagarfljóti.

Tíminn segir 1.apríl frá tíð í Dýrafirði:

Eiríkur Þorsteinsson kaupfélagsstjóri á Þingeyri er staddur í bænum um þessar mundir og leit inn á skrifstofu blaðsins í gær. Sagði hann að sjósókn hefði gengið erfiðlega hjá Dýrfirðingum í vetur. Róðrar hefðu byrjað seint, og gæftaleysi verið með einsdæmum, svo að varla hefði gefið nokkurn tíma á sjó í febrúar, svo að fært hafi verið út fyrir fjarðarmynni.

Morgunblaðið segir 6.apríl frá miklum frostum:

Síðustu sex sólarhringana hefur veríð norðanátt og kuldi um land allt og víða hefur snjóað, mest þó á Norðurlandi. Frost á láglendi hefur verið um 5—8 stig, en á Grímsstöðum á Fjöllum hefur það komist niður í 10 eða 12 stig. — Hér í Reykjavík hefur frostið orðið mest 7,8 stig og komst niður í það í fyrrinótt.

Undir miðjan mánuð fór að bera á hafísfregnum. Óhug sló á menn, en til allrar hamingju var meira gert úr heldur en ástæða var til. Morgunblaðið  segir 14.apríl:

Í gærkvöldi bárust Veðurstofunni hafísfréttir. Strandferðaskipið Esja, sem er á leið til Reykjavíkur frá Akureyri, sendi í gærkveldi skeyti um, að samfellt hafíshröngl væri alla leið frá Reykjafjarðarál að Horni. Er ís þessi á siglingaleið og taldi skipstjórinn hann vera hættulegan skipum að fara í gegn eftir að dimmt væri orðið. Esja hélt ferð sinni áfram óhindrað. Þá .Skýrði vitavörðurinn á Hornbjargsvita frá því í skeyti, að talsverður hafís væri í 10—15 km í norður frá vitanum.

Páska bar upp á 17.apríl og sumardaginn fyrsta 21.apríl Á milli þeirra gerði útsynning af allra kaldasta tagi. 

Kortið sýnir veðrið kl.18 síðdegis þriðjudaginn 19.apríl. Frost er í vestanáttinni um nær allt land - eins og um hávetur. 

Háloftakortið sýnir hreint óvenjulega öfluga kalda lægð við austurströnd Grænlands. Ritstjórinn man ekki eftir slíku á þessum tíma - nema sárasjaldan, helst þá 1990. 

Og daginn eftir gekk á með dimmum hríðaréljum suðvestanlands. Morgunblaðið segir frá á sumardaginn fyrsta (21.apríl):

Í vestanofviðri og iðulausri stórhríð urðu um 300 ferðamenn að láta fyrirberast í bílum í allt að níu klst í fyrrakvöld og nótt. Bílalest þessi var aðeins í um kílómetersfjarlægð frá Kolviðarhóli, en vegna veðurofsans og fannkomu, var ekki nema á færi hraustustu manna að brjótast heim að Kolviðarhóli. Í fyrradag fóru allmargir bílar héðan úr bænum og ætluðu flestir þeirra austur yfir Hellisheiði, en fyrri hluta dags var heiðin sæmilega fær stórum bílum. Auk þess lögðu nokkrir bílar af stað áleiðis til Reykjavíkur. Um klukkan 4 um daginn tók veður að spillast og fóru menn þá að hugsa til heimferðar, er staddir voru á Kolviðarhóli. Líklega munu þá um 20 bílar, þar á meðal nokkrir stórir almenningsvagnar, hafa verið á Kolviðarhóli. þegar lagt var af stað til Reykjavíkur. Skammt höfðu bílarnir farið, er svo óheppilega vildi til. að mjög stór bíll, sem fór fyrir lestinni brotnaði. Ekki var hægt að komast fram hjá honum og stöðvaðist því öll lestin. Þegar tekist hafði að gera við bílinn, en það tók um tvo tíma, var komin grenjandi stórhríð og stórviðri af vestan. Var veðrið svo óskaplegt, að allur fjöldinn varð að láta fyrirberast í bílunum, og giskað er á að alls hafi þeim verið um 300 manns. Iðulaus stórhríð hélst alla nóttina. Um kl. 2 kom stór snjóýta neðan úr Svínahrauni og fór hún upp fyrir bílalestina, en sneri síðan við. Um kl.4 í fyrrinótt var ýtan komin fram fyrir fyrsta bílinn og var þá lagt af stað til Reykjavíkur. Farið var þá að draga af mörgum og var líðan fólksins af eðlilegum ástæðum ekki sem best. Fólkið rómaði mjög dugnað snjóýtustjórans og bílstjóranna, sem sýndu mikinn dugnað og reyndu að halda fólkinu í góðu skapi, með að láta brandara fjúka. Eftir að ýtan lagði af stað, á undan lestinni, gekk ferðin allvel til Reykjavíkur, en bílarnir komu til bæjarins eftir þriggja klukkustunda ferð, eða um klukkan 7 í gærmorgun. Hafði fólkið þá setið í bílunum um 12 klst. samfleytt.

Tíminn segir frá sama veðri 21.apríl:

Í fyrradag gerði versta veður víða um land, með stormi og snjókomu. Urðu af því ýmis samgönguvandræði og bifreiðar, sem voru á leið yfir Hellisheiði, lentu í miklum hrakningum, og fólk var á leiðinni yfir heiðina alla nóttina. Jarðýtur fóru til aðstoðar bílunum á Hellisheiði og reyndu að ryðja frá þeim eða draga þá yfir verstu torfærurnar. Mjög djúp snjógöng eru nú víða á heiðinni og fyllir þau fljótt, þegar hvasst er og snjókoma. Fólk það, sem var á leiðinni austur, kom ofan í Hveragerði um klukkan 6 í gærmorgun, en það, sem var á leið til Reykjavíkur, kom þangað kl. 7—8. Nokkrar bifreiðar varð þó að skilja eftir á heiðinni og þar á meðal fjóra mjólkurbíla. Eru ekki líkur til, að hægt verði að ná þeim fyrr en hlánar eða vegurinn hefir verið ruddur, en heiðin er nú gersamlega ófær.  Krýsuvíkurvegurinn eða Mosfellsheiði voru ekki farnar í fyrradag vegna þess, að þær leiðir voru taldar nær ófærar, aðallega vegna aurbleytu. Í gær var Krýsuvíkurvegurinn hins vegar farinn aftur og voru bifreiðar hálfa fimmtu klukkustund þá leið. Er aurbleytan mest á Selvogsheiði. Bílar komust norður yfir Holtavörðuheiði við illan leik í fyrradag og fóru með fólkið til Skagastrandar, því að ófært var i Skagafjörð.

Frá fréttaritara Tímans í Vík í Mýrdal. Veturinn hefir verið mjög slæmur í Vestur-Skaftafellssýslu sem víða annars staðar, og fannfergi mikið. Hefir ekki verið fært á bifreiðum austur yfir Mýrdalssand síðan um nýár og eru líkur til, að skortur fari að verða a vörum þar eystra, þar sem engir flutningar hafa átt sér stað síðan um jól. í Skaftártungu er fannfergið einna mest og hefir verið innistaða þar síðan í janúar. Undanfarna daga hefir verið hið versta veður þarna eystra og fer útlit að verða alvarlegt, ef ekki skiptir um tíð hið fyrsta. Í Skaftártungu, sem venjulega er snjólétt og gjafmild sveit, hefir fannfergið verið geysimikið og innistaða síðan um hátíðir. Hafa bændur nú mjög gengið á heyjaforða sinn og má búast við heyskorti þar, ef ekki skipast. um tíðarfarið bráðlega. Ófært hefir verið austur yfir Mýrdalssand síðan um nýár og er nú svo komið, að hætta er á alvarlegum vöruskorti þar eystra, ef lengi verður ófært enn.

Alþýðublaðið sömuleiðis 21.apríl:

Allir fjallvegir á Suður- og Vesturlandi eru nú ófærir vegna snjóa, og hafa verið það meira og minna frá því fyrir páska. Hefur snjókoman undanfarna sólarhringa verið ódæma mikil, og muna menn ekki eftir jafnmikilli snjókomu um þetta leyti árs, og telja aldrei hafa verið annan eins snjóa vetur á þessari öld, og í vetur.

Næstu vikuna rúma bar nokkuð á hafísfréttum. Við látum eftir okkur að líta á þessar fregnir. 

Morgunblaðið segir frá 23., 26. og 27. apríl:

[23.] Í gær bárust Veðurstofunni fregnir af hafís frá Hrauni á Skaga, Siglufirði og Kálfshamarsvík. Frá Hrauni sáust hafísjakar skammt undan landi og nokkrir jakar voru orðnir landfastir. Í skeytinu frá Siglufirði var skýrt frá því að hafísjakar hefðu sést bæði djúpt og grunnt og væru þeir á siglingaleið. Í gærkvöldi kl.6 kom svo skeytið um hafíshroða út af Kálfshamarsvík og var hann á reki inn í víkina. — Um hve mikinn ís var að ræða, gátu menn þar ekki áttað sig á, sakir þess hve dimmt var vegna snjókomu. — Í gærkvöldi sást frá Hofsósi hafís á reki inn Skagafjörð.

[26.] Hafíshroði og ísspangir eru nú á reki fyrir öllu Norðurlandi alla leið vestur fyrir Horn og suður og vestur fyrir Rit. Víða á Hornströndum er jakastangl alveg uppi í flæðarmál, en rétt undan virðist ísinn vera þéttari. Grímsey var í gær umflotin hafíshroða og norður af henni er sagður vera mikill rekís. Ekki hefur hafísinn valdið neinum töfum á siglingum skipa, að því er frést hefur.

[27.] Eftir fregnum að dæma í gær virðist enn vera allmikill ís fyrir öllu Norðurlandi. Ísinn hefir þó ekki enn orðið landfastur svo vitað sé og ekki teppt siglingleið. Kl.9 í gærmorgun barst Veðurstofunni skeyti frá Skjaldbreið. þar sem sagt var, að talsverður sundurlaus ís væri á siglingarleið frá Ingólfsfirði til Kögurs, þéttastur út af Geirólfsgnúpi og Horni. Annað skeyti barst Veðurstofunni kl.10 í gærmorgun frá Hvassafelli. Þar var sagt að strjálir ísjakar væru frá Eyjafirði að Hraunhafnartanga og að allþétt ísbreiða væri norðvestur af Rauðanúp. Var þaðan að sjá samfeldur ís í norður.

Tíminn ræðir hafís og nefnir breytt viðhorf til hans 27.apríl:

Tíðindamaður blaðsins átti í gær tal við Ólaf Einarsson, bónda á Þórustöðum í Bitrufirði, en hann er staddur hér í bænum þessa daga. Harðindi hafa verið mikil í Strandasýslu í vetur, og hefir að mestu verið innistaða síðan í byrjun desember. Bændur eru þó vonum fram heybirgir, þótt ekki sama tíðarfar standi langt fram á sumar, ef vel á að fara. Annars langar unga fólkið að sjá hafísinn og hlakkar hálft í hvoru til komu hans. Það er nú orðið svo langt síðan hafís hefur orðið landfastur, að upp er vaxin kynslóð ungs fólks sem ekki hefir séð hafís svo að nokkru nemi og hlakkar nú til að sjá þennan „landsins forna fjanda“ sem feður þeirra og mæður óttuðust flestu meira fyrr á árum.

Frá fréttaritara Tímans í Húsavík. Ís hefir ekki sést inn í Skjálfandaflóa enn sem komið er, að því er fréttaritarinn í Húsavík tjáði blaðinu í gær. Í Mývatnsveit hefir þó verið nokkuð snjóaþungt en aftur sæmilega snjólétt fram í Bárðardal. Vetrarríki hefir aftur verið mikið í Norður-Þingeyjarsýslu einkum í uppsveitum.

Nútímatækni (flugvélar) gerði mönnum nú kleyft að kanna útbreiðslu íssins. Ríkisstjórnin fór einnig að huga að mögulegum alvarleika málsins. Morgunblaðið 29.apríl:

Sérfróður menn verða sendir í flugvél til að kanna hafísinn. sem verið hefur á reki úti fyrir Norðurlandi að undanfornu. Markmið leiðangursins er að kanna hve mikil hafþök séu fyrir Norðurlandi, þannig að hætt sé við að ís reki snögglega upp að ströndinni, ef vindstaðan breytist þannig að hún þrýsti ísnum suður á bóginn. Komi í ljós að sjálf ísbreiðan sé skammt undan, mun og hætta á að hún kunni að koma upp að landinu og valda hafnbanni, mun ríkisstjórnin hafa í huga að grípa til nauðsynlegra ráðstafana varðandi birgðaflutninga til þeirra hafna, sem hætt er við að ísbreiðan myndi loka.

Maímánuður varð afburðakaldur og óhagstæður með endurteknum hríðarveðrum. Hríðin undir lok mánaðarins var þó óvenjulegust. Snjódýpt varð þá svipuð á fáeinum stöðum norðanlands eins og á vetri - og nýsnævi í mörgum tilvikum. Aðeins þremur árum síðar gerði einnig mikið hret í maílok (sjá gamlan hungurdiskapistil). Veðurathugunarmenn segja frá:

Síðumúli: Maímánuður var nístandi kaldur og bætti lítið upp fyrirrennara sinn, aprílmánuð. Samt er hér á láglendi að kalla má auð jörð, en lítið grær fyrir skepnurnar. Víðast er allt fé hýst og gefinn mikill matur, og þar sem hey er til, er það líka gefið. Sauðburður er langt kominn. Í hlaðvarpa sést aðeins grænn litur. Heyleysi er víða, en einstöku bóndi er svo heybirgur að geta hjálpað þeim nauðstöddu. Gamlir menn muna ekki slíka tíð hér. Á fjöllum og hálsum eru miklar fannaþiljur, en þær minnka fljótt, ef þíða helst og sólfar.

Lambavatn: Það hefir verið óslitin kuldatíð yfir mánuðinn og seinni hlutann alltaf úrkomulaust og stöðugt frost að nóttinni vo gróður hefir ekkert lifnað og því nál sem kom undan klakanum dáið og skrælnað.

Sandur: Tíðarfar var óvenjulega kalt og hretviðrasamt. Stórhríðarhryðjur gerði tvisvar, þ.3.-6. og frá þ.22 og út mánuðinn. Var sú seinni langtum verri með dæmalausu fannfergi. Féllu þá farfuglar hrönnum saman. Á milli hríða var jörð flekkótt af gaddi, freðin og gróðurlaus með öllu. Ís lá á stöðuvötnum allan mánuðinn. [30. snjódýpt 55 cm]. 

Reykjahlíð (Pétur Jónsson): Einn sá versti maímánuður sem hér hefur komið. Sérstaklega er það í frásögur færandi að allar ær skuli standa inni 5 síðustu daga mánaðarins.

Tveimur árum síðar (1951) birtist sagan „Á vordægrum“, eftir Þórodd Guðmundsson frá Sandi í Tímariti þjóðræknisfélags Íslendinga. Hún virðist fjalla um tíðarfar á Sandi vorið 1949.

Morgunblaðið ræðir hafís 1.maí - og rifjar upp síðustu stóru hafískomu að vorlagi (1915):

Sé hafísinn það mikill norður í hafinu, að hætta sé á, að firðir fyllist, þá getur slíkt átt sér stað hvenær sem er fram að fardögum. Árið 1915 fylltist t.d. Eyjafjörður af ís á einni nóttu, aðfaranótt 1.júní eins og menn muna, og kom þá mjög að óvörum, því vor hafði verið gott fram til þess tíma. En eftir því sem ísinn rekur upp að landi seinna á vori, eftir því er hættara við, að hann staðnæmist. Enda var ís það sumar fyrir Norðurlandi fram í ágúst, og tíðarfarið eftir því. Í blaðafregn frá vestanverðu Norðurlandi, sem eitt af Reykjavíkurblöðunum flutti fyrir nokkrum dögum, er frá því skýrt, að unga fólkinu þar um slóðir leiki nokkur hugur á, að fá tækifæri til að sjá og kynnast hafísnum. Því þeir sem ungir eru, þekki það náttúrufyrirbrigði aðeins af afspurn. Það hefði þótt einkennilegt til frásagnar um síðustu aldamót ef norðlensk æska hefði litið til þess með nokkrum snefil af tilhlökkun, að sjá þann „landsins forna fjanda“ koma upp að landinu. En svona geta tímarnir breyst og mennirnir með.

Tíminn segir af stöðunni í Árnessýslu 4.maí:

Snjóþungt er enn i efstu sveitum Árnessýslu. Eiríkur bóndi í Vorsabæ á Skeiðum leit inn til Tímans í gær og kvað hann fannir mjög miklar í uppsveitum þar eystra ennþá. Væri öll jörð þakin af fönn á efstu bæjum og alger innistöðugjöf síðan í desember. En einmitt á efstu bæjunum til fjallanna er vant að vera beit góð og oft lítið gefið. Bændur þar úr efri byggðunum væru allmikið farnir að fá hey neðan úr Flóa og flytja til sín. til að reyna að bjarga búpeningnum. Í lágsveitunum væri orðin alauð jörð, kvað Eiríkur.

Og á Ísafirði og Norðurlandi Tíminn 5.maí:

Undanfarið hefir verið hríð á Vestur- og Norðurlandi. Hefir orðið að ryðja göturnar á Ísafirði með jarðýtu og í gær var skafrenningur á götunum á Akureyri og víða hríðarveður á Norðurlandi. Fyrir fáum dögum var mokað af veginum i ofanverðum Norðurárdalnum í  Borgarfirði, svo að bílfært varð upp að Fornahvammi. En í gœr skóf svo mikið í brautina, að ill- eða ófært varð bifreiðum. Skafrenningur var víða í fjallabyggðum í gær og eru harðindin að verða ískyggilega langvinn og erfið.

Vísir segir 6.maí frá sérkennilegum flugleiðangri:

Svo sem Vísir greindi frá gær, var Douglas-vél Loftleiða, Helgafell, send austur í Grafning með birgðir til bóndans að Nesjum. Vélin fór frá Reykjavik laust fyrir klukkan ellefu í gærmorgun með tvær smálestir af heyi, fóðurbæti og matvælum og var komin austur að Nesjum stundarfjórðungi síðar. Gekk.greiðlega.að varpa flutningnum út úr vélinni, en það tók um hálfa klukkustund. Flugvélinni var rennt nokkrum sinnum yfir bæinn og í hverri atrennu var nokkrum heypokum varpað útbyrðis. Bóndinn að Nesjum vissi ekki um, að birgðir þessar væru væntanlegar, þar sem enginn sími er á bænum, en sá fljótlega hvers kyns var og tók til óspilltra málanna að safa því saman, sem varpað var úr flugvélinni. Sást til hans úr Helgafelli með sleða á fleygiferð um nágrennið. Bóndinn að Nesjum var orðinn heylaus, átti aðeins hey til dagsins í gær. Kom sér mjög vel fyrir hann að fá þessar birgðir eins og að líkum lætur. Hefir hann á fóðrum um 200 fjár og marga nautgripi og besta og vegna fannkyngi eystra hefir orðið að gefa gripum þessum i allt vor. Er öllum birgðunum hafði verið varpað úr flugvélinni var snúið við og haldið til bæjarins. Lenti Helgafell kl.12 á Reykjavikurflugvelli og hafði ferðalagið þá tekið röska klukkustund. Þetta var i fyrsta sinn, sem slíkum birgðum og þessum er varpað úr flugvél hér á landi, en oft áður hefir þurft að grípa til þess ráðs erlendis, þegar harðindi hafa barið að dyrum. Í sambandi við.þessa ferð má geta þess að er flogið var yfir Hellisheiði sást hvergi á dökkan díl sökum fannkyngi. Eins var mikill snjór umhverfis Þingvallavatn og vatnið var ísi lagt, en sumstaðar voru litlar vakir á því.

Tíminn segir 6.maí af rafmagnsskorti á Ísafirði:

Frá fréttaritara Tímans á Ísafirði. Hér er Stöðug ótíð, norðan- og norðvestanátt með snjókomu eða slyddu síðan fyrir páska, svo að snjór er nú með meira móti, og er lítið hægt að fara um nema á skíðum. Gæftir hafa engar verið, en þó hafa bátar úr Hnífsdal og Bolungavík farið á sjó en afli er tregur. Heyforði bænda gengur nú mjög til þurrðar, og hafa forðagæslumenn verið á þönum við mælingar og að fastsetja allt hey, sem fáanlegt er. Og hafa nú hreppsnefndir sett bann við sölu á heyi, hver úr sínum hreppi. Hér á Ísafirði er nú mjög mikill rafmagnsskortur, svo til stórra vandræða horfir. Rafmagn var skammtað frá því í desember þar til í febrúar en þá gerði dálítinn hlákublota og hækkaði nokkuð í Fossavatni og Nónvatni og var þá skömmtun afnumin, og því borið við að hún væri rafveitunni of kostnaðarsöm. Hinn 1.apríl var skömmtun tekin upp að nýju og 3. þ.m. þraut Vatnsforðinn alveg svo að ísfirðingar hafa ekki annað rafmagn en 1 klst um hádegið og annan um 8-leytið á kvöldin.

Tíminn lýsir 7.maí tíðarfarið á Snæfellsnesi:

Vestur á Snæfellsnesi hefir veturinn í vetur verið með þeim illviðrasömustu og hörðustu í manna minnum, eins og reyndar víða. Enda er nú komið svo að víða er orðið heylítið, og hafa bændur á fjallajörðum á sunnanverðu nesinu gripið til þess ráðs að flytja sauðfé sitt til beitar á jörðum, sem eru við sjóinn, þar sem beit er að finna. Blaðamaður frá Tímanum átti í gær viðtal við Þórð Ólafsson bónda og kennara að Ölkeldu í Staðarsveit og spurði hann frétta að vestan, en hann er alveg nýkominn til bæjarins. — Við urðum fyrir vonbrigðum á dögunum, þegar við héldum, að vorið væri að koma. Hlýindi héldust aðeins í tvo daga, en þá gekk aftur til norðanáttar og meiri kulda. En annars hefir að heita má verið hin mesta ótíð allt frá því um hátíðar í vetur, segir Þórður. — Öðru hvoru hefir hlaðið niður miklum snjó, en þess á milli hefir blotað, sem þó aðeins hefir orðið til þess að þétta klakann og gera harðindin ennþá meiri. Í Staðarsveit er talsverður klaki á jörð, svo að hagar eru víðast hvar litlir sem engir. Verst er ástandið þó á þeim jörðum, sem mest eru til fjalla, því þar er viða um algert hagleysi að ræða.

Fólk á Snæfellsnesi, það sem er um og yfir tvítugt man ekki jafn harðan vetur, og eldra fólk varla heldur. Frostaveturinn mikli 1918 var að vísu harður og harðari en nú; en þá voraði fyrr. Þá breytti um í annarri viku sumars, en nú er komið fram i þriðju viku sumars, og norðangarður og kuldi um land allt.

Vísir greinir 9.maí frá niðurstöðum ískönnunarflugs:

Í fyrradag var farið norður fyrir land á Katalínuflugbát til þess að athuga hafísinn. Hafði rannsóknarráð ríkisins forgöngu um ferðina, og var Pálmi Hannesson fararstjóri. Meginbrún íssins er um 70 km. norður af Horni á mjög svipuðum slóðum og venjulegt er í aprílmánuði. Þaðan hallar ísbrúninni í norðaustur og virðist hún nokkru dýpra út af Skagatá en í meðalári. Milli ísbrúnarinnar og lands er dreifður rekís, mjög strjáll næst landinu (jakastangl), en mun þéttari er utar dregur (íshroði). Vestur af Kögurnesi var sjór hreinn og íslaus og' mun vera íslaust á djúpmiðum út af Vestfjörðum. Myndin hér að ofan sýnir legu íssins í aðalatriðum, en þó hefur ekki verið fyllilega unnið úr þeim athugunum, sem gerðar voru. Þríhyrningalínan á að sýna, hvar ísbrúnin liggur að jafnaði í aprílmánuði. Hefur Jón Eyþórsson gert myndina og leyft Vísi að birta hana.

Morgunblaðið ræddi hafísinn almennt 8.maí við Jón Eyþórsson í kjölfar ískönnunarflugsins:

Er Morgunblaðið  átti tal við Jón Eyþórsson um niðurstöður þessara athugana [ískönnunarflugsins] komst hann m.a að orði á þessa leið: Að sjálfsögðu hafa menn ekki greinilegar fréttir af því hvernig hafísinn hagaði sér áður, en hann rak upp að landinu og inn á firði, hér fyrr á árum. En af þeim athugunum, sem til eru á ísreki hér fyrir norðan land, og skýrslur eru til um, verð ég að telja að suðurrönd hafíshellunnar sé nú ekki nær landinu en hún hefur verið að meðaltali á því tímabili, sem veðurfræðin nær yfir. En að sjálfsögðu, má ætla, að stundum á hlýviðristímabilum síðastliðna tvo áratugi hafi ísröndin verið norðar um þetta leyti árs, en hún er nú. Að þessu athuguðu er ekki ástæða til að ætla, að yfirvofandi hætta sé á að ísinn reki inn á firði. En vitaskuld er ekki hægt að fortaka neitt um það, ef svo illa skyldi vilja til að þrálát norðvestan átt yrði hér á landi næstu vikur. En hitt er það, að vel getur hið strjála hafíshröngl, sem nú er fyrir Horni og Hornströndum rekið inn á firði og borist austur með landinu. En það ísmagn er svo lítið, að það getur ekki út af fyrir sig valdið neinu meini.

Vísir segir 11.maí frá flóði í Norðurá í Borgarfirði - en ekki varð mikið úr (vegna kulda):

Í gær bárust fregnir um þó hingað til bæjarins, að vöxtur allmikill mundi hafa hlaupið í Norðurá, og væri hún farin að flæða yfir veginn, og horfði óvænlega um umferð á hann, ef áframhald yrði á mikilli úrkomu. Vísir átti tal við Sverri bónda Gíslason í Hvammi í morgun, en hann var þá staddur í Fornahvammi. Kvað hann ána hafa vaxið talsvert, einkanlega s.l. mánudag og hefði hún flætt yfir veginn nálægt Dalsmynni og Hvassafelli. Þar var Vísi tjáð að farið væri að sjatna í ánni aftur og ekki hægt að segja að um neina teljandi vatnavexti væri að ræða. Nokkuð mikill snjór er í dalnum, sagði Sverrir Gíslason. Veturinn var harður og erfiður, og einkum ollu hagleysurnar erfiðleikum. Það væri fyrst nú, að sauðfé væri farið að fá fylli sína í haga.

Tíminn segir 12.maí frá hagstæðri tíð í gróðurhúsum:

Mikið hefir verið rætt um harðindi víða á landinu að undanförnu og flestum staðið ógn af þeim. Nú hefir brugðið til betri tíðar, og vonandi eru harðindin að mestu úr sögunni að þessu sinni. Við eina grein landbúnaðarins hefir þetta harðindatíðarfar þó ekki reynst mjög óhagstætt, að minnsta kosti hér sunnan lands, en það er við gróðurhúsaræktina. Þótt veðurhörkur hafi verið, hefir verið sólríkt sunnanlands og gróðurhúseigendur eru ekki óánægðir með árangurinn af gróðurhúsaræktinni í vor. Tíðindamaður blaðsins átti tal við bónda úr Biskupstungum i fyrradag, en þar eru nú að líkindum flestir gróðurhúsaeigendur i einni sveit á Íslandi. Sagði hann, að veðráttan hefði reynst gróðurhúsaræktinni hagstæð þar og væri útlit gott í þeim efnum.

Morgunblaðið fylgdist með ótíðinni:

{14.] Á Siglufirði var í gær [13.] blindhríð og hvassviðri, svo ekkert var hægt að vinna úti. — Var hríðin svo svört að vart mátti sjá milli húsa. Allmörg skip leituðu hafnar á Siglufirði gær vegna veðurs.

{16.] Á föstudaginn [13.] var náði norðanáttin sér upp enn, og gerði hríð á norðanverðum Vestfjörðum og Norðurlandi allt til Austfjarða. Frost var þó ekki mikið. Það hret helst enn þegar þetta er skrifað. — Samkvæmt fregn, sem kom til Veðurstofunnar frá skipi, sem var nokkuð vestur af Grímsey, var ísinn þá sem svaraði 25 km norður af Sauðanesi vestan Siglufjarðar. Og í dag sést til hans frá Hrauni á Skagafirði.

{17.] Síðdegis á sunnudag barst Eimskipafélagi Íslands skeyti frá skipstjóranum á „Goðafossi“, en skipið var þá á leið frá Horni inn Húnaflóa, þar sem sagt var að ís væri svo mikill út af Óðinsboða, að hann taldi ekki vera hægt að halda ferð þess áfram austur með landinu til Akureyrar. Virtist ísinn vera óslitinn eins langt út og séð var, en fyrir innan hann voru grynningar það miklar, að skipstjórinn taldi leiðina ekki örugga. Var því snúið við, haldið fyrir Horn aftur og suður og austur fyrir land til Akureyrar. Þótt nokkuð hafi orðið vart við ís fyrir norðurströndinni á þessu vori, er þetta í fyrsta sinn sem siglingarleið teppist svo, að skip hafi orðið að snúa við af völdum hans.

{20.] Í gær fékk Skipaútgerð ríkisins flugvél sem stödd var á Ísafirði, til þess að fljúga norður fyrir Strandir til athugunar á hafísnum, og komust flugmennirnir að raun um, að siglingaleið norður fyrir Strandir mundi þá vera algerlega ófær stórum skipum.

{26.] Útlit er nú orðið mjög uggvænlegt í fóðurbirgðamálum í mörgum sveitum landsins. Undanfarna, daga hefur víða verið snjókoma á Norðurlandi og Vestfjörðum. Eru bændur víða að verða uppiskroppa með hey, en sauðburður stendur nú sem hæst. Ef ekki bregður fljótlega til betri veðráttu má búast við vaxandi vandræðum af völdum fóðurskorts, þótt ekki sé líklegt að til fellis komi á fénaði.

Aðfaranótt 25. maí kyngdi niður snjó í Vestmannaeyjum þannig að um morguninn mældist snjódýptin á Stórhöfða 20 ca. Þessarar snjókomu varð ekki vart í Vík í Mýrdal - eða annars staðar á Suðurlandi svo fréttir bærust af. Trúlega hefur hér verið um staðbundinn éljabakka að ræða. Þessa nótt var frost um nær allt land. Árið áður hafði kaffennt á Stórhöfða í byrjun maí (sjá gamlan hungurdiskapistil).

Næstu daga herti á norðanáttinni. Allmikil lægð var fyrir austan land, en hæð yfir Grænlandi. Mikið hríðarveður gerði um mikinn hluta landsins. Síðdegis föstudaginn 27. náði snjókoman til Suðvesturlands og varð þá alhvítt í Reykjavík um stund - en eftir snjóhuluathugun morgunsins. Daginn eftir, þann 28. var jörð enn flekkótt á athugunartíma. Snjór hefur aldrei legið á jörðu í morgunathugun svo seint að vori allan þann tíma sem snjóhula hefur verið athuguð í Reykjavík (frá 1821). Snjó hefur fest síðar, en ekki á athugunartíma. 

Kortið sýnir stöðuna síðdegis 27.maí þegar hríðin var hvað útbreiddust. Hún hélt svo áfram fyrir norðan. 

Morgunblaðið segir frá 28.maí:

Í gær var snjókoma um land allt, nema í Skaftafellssýslum og sunnan til á Austfjörðum. Iðulaus stórhríð var á norðanverðum Vestfjörðum og á Norðurlandi. Á Siglufirði var snjóþófið svo mikið, að ekki sást á milli húsa. Á Ísafirði gerði veginn út í Hnífsdal ófæran. Þangað er venjulega 10 mín akstur, en vegurinn liggur allur meðfram sjónum. Á Vestfjörðum var frostið 1 stig, svo og víða í uppsveitum norðanlands. Annars staðar var hitinn um frostmark. Talsverð veðurhæð var samfara snjókomunni Mest mældist hún á Keflavíkurflugvelli, 10 vindstig. Hér í Reykjavík voru 8 vindstig árdegis í gær.

Háspennulínan frá Sogi bilaði í gærkveldi. — Það var skömmu eftir að krapahríðina gerði um kl.4 að tók að bera j á truflunum á rafmagninu. Kl. rúmlega 6 bilaði háspennulínan og voru hin ýmsu hverfi bæjarins rafmagnslaus í allt að tvær klst.

Vísir segir einnig frá sama dag, 28.maí:

Snjókoma var víðast um landið, mest á Norðurlandi og einnig á Vestfjörðum og Austurlandi. Talsverð snjókoma var og hér á Suðurlandi og i nærsveitum Reykjavikur varð jörð nær því alhvít á skömmum tíma. Útlit er fyrir, að norðanáttin haldist enn i dag. Snjóþyngsli eru nú mikil á Norðurlandi og jarðbönn víðast hvar. Hafa bændur orðið að gefa fé sínu inni eiginlega í allt vor og eru nú heybirgðir þeirra á þrotum. Sauðburður stendur nú sem hæst og munu einhver brögð hafa verið að því að lömb hafi króknað i kuldanum, en bændur reyna yfirleitt að gefa fé sínu inni eftir því sem tök eru á. Enginn gróður er enn svo heitið geti, enda þótt maímánuður sé senn liðinn, en þrátt fyrir það má gera ráð fyrir, að gróðurinn komi fljótt þegar tíð batnar og hitnar í veðri. Í gær var stórhríð til fjalla í Borgarfirði. Bændur víðast í Borgarfirði eru nú orðnir heylitlir.

Þrír áætlunarbílar frá póststjórninni fóru frá Akranesi i gærmorgun og ætluðu til Akureyrar, en komust ekki lengra en í Fornahvamm vegna illveðurs og ófærðar. Iðulaus stórhríð geisaði í allan gærdag og varð vegurinn yfir heiðina ófær á nokkrum klukkustundum, enda var hríðin svo mikil sem um hávetur væri. Um sextíu manns voru í áætlunarbílum póststjórnarinnar og hafðist fólkið við að Fornahvammi, en nokkur hluti þess var fluttur niður á Akranes eða Borgarnes, þar sem eigi var hægt að hýsa allan þenna fjölda að Fornahvammi. Í gærmorgun fór bíll á vegum póststjórnárinnar úr Hrútafirði til þess að athuga veginn yfir Holtavörðuheiði. Komst sá bíll aðeins suður að Miklagili, varð þá að snúa við vegna illveðurs og slæmrar færðar. Ekki hægt að beita ýtum vegna illveðurs. Snjóýta er til taks í Fornahvammi og mun ráðast í að ryðja áætlunarbílunum leið þegar óveðrinu slotar, en í gær var veður svo slæmt, að ekki var viðlit að senda ýturnar af stað til þess að ryðja veginn. Í gær tepptist einnig vegurinn um Bröttubrekku vestur í Dali. Var sama óveðrið á þeim slóðum og efst í Borgarfirði, ekki viðlit að senda ýtur til þess að ryðja veginn. Ekki er vitað um að bílar séu fastir á leiðinni vestur í Dali. Mikið snjóaði á Hellisheiði í gær, en heiðin mun þó enn vera fær bifreiðum, en hins vegar mátti búast við, að hún yrði seinfær í nótt og morgun ef snjókomunni linnti ekki. Mikill snjór var fyrir á Hellisheiði og á köflum voru gríðarmiklar snjótraðir við veginn.

Það mun vera einsdæmi hér á landi, að minnsta kosti nú á seinni árum, að slík óveður hafi geisað síðustu dagana í maímánuði.

Tíminn 28.maí:

Tvo síðustu daga hefir verið illviðri, kuldi og snjókoma um allt land að heita má. Kemur þetta hret sér ákaflega illa einkum fyrir bændur, þar sem sauðburður stendur nú víðast sem hæst og er sums staðar langt kominn. Er fénaður er viðast í húsum, en sums staðar hafði fé þó verið sleppt fyrir þetta áhlaup. Norðan lands og vestan hefir snjóað allmikið í gær og fyrradag en á Suðurlandi snjóaði dálítið í gærdag. Í Reykjavík snjóaði til dæmis svo mikið síðdegis í gær, að krapaelgur varð á götum bæjarins, en víðast hvar snjóaði enn meira. Mest mun snjókoman hafa verið fyrir norðan og vestan, en þar mun víða hafa fallið ökklasnjór og meira þessa tvo daga. Á Ströndum var í gær mikil snjókoma. Þegar tíðindamaður blaðsins átti viðtal við Jónatan Benediktsson á Hólmavík síðdegis í gær, var þar kafaldshríð, svo varla sást út úr augum og ökklasnjór á götunum í þorpinu. Hafði þá verið öðru hverju kafaldshríð með frosti síðustu tvo sólarhringana. Ekki var með öllu haglaust sunnan til á Ströndum en á Norður-Ströndum og víða á Vestfjörðum er haglaust, jafnvel þó að sæmileg veður væru. Á Vestfjarðakjálkanum hefir búfénaður nú að heita má staðið inni í hálft ár, eða 26 vikur þar sem innistöðurnar hafa verið lengstar. Á Ströndum urðu bændur að taka allan búpening í hús um miðjan desember, og síðan hefir verið um algjöra innistöðu að ræða viðast hvar. Þar sem blaðið hafði fregnir af Norðurlandi var um svipaða veðráttu að ræða og fyrir vestan. Í gær var til dæmis mikil snjókoma í Húsavík og ökklasnjór á götum þar en meiri snjór til sveita.

Tíminn segir af samgönguerfiðleikum í hríðinni 29.maí:

Í hríðarveðrinu í fyrradag tepptust fjallvegir vegna snjóa. Til dæmis varð sextíu manns veðurteppt í Fornahvammi, þar sem vegurinn yfir Holtavörðuheiði hafði lokast þá um daginn en fólk þetta var á leið norður í land. Dvaldi fólkið i Fornahvammi i fyrrinótt, en i gærmorgun var komið kyrrt veður og þá farið að ryðja snjónum af veginum með ýtu. Hafði tekist að gera fært nokkuð upp í heiðina. Áttu áætlunarbílarnir að aka fólkinu þangað þá síðdegis og síðan átti að flytja fólkið yfir ófærðina á snjóbílum en fyrir norðan heiði biðu aðrir langferðabílar til að taka við fólkinu.

Vísir segir enn af illviðrinu 30.maí:

Í gœr var norðan átt um land allt með mikilli fannkomu á Vestfjörðum, Norðurlandi og Austfjörðum. Sumstaðar var stórhríð, eins og t.d. á Siglufirði. Mikið hefir snjóað þar undanfarna daga og er mikill snjór á götunum svo illfært er fyrir bifreiðar. Í fyrrinótt gerði mikla stórhríð með tveggja stiga frosti á Akureyri. Er talið, að hríð þessi hafi verið ein harðasta og mesta, sem komið hefir þar á þessu ári og reyndar á öllum s.l. vetri.

Aðfaranótt sunnudagsins [29.] gerði afspyrnurok hér á Suðurlandi og var veðurhæðin mæld mest 10 vindstig hér í Reykjavik, hiti var um frostmark. Hvassviðrið lægði heldur eftir því sem leið á daginn í gær. Veðurstofan tjáði Vísi í morgun, að þá hefði verið snjókoma um allt Norðurland frá Ísafjarðardjúpi til Vopnafjarðar. Þó hefði snjókoma ekki náð inn til dala. Hiti var víðast hvar um frostmark á þessu svæði.

Morgunblaðið enn, 31.maí:

Í heila viku undanfarið hefur verið norðan stormur og snjókoma á Vestfjörðum, Norðurlandi og verulegum hluta Austurlands. Er nú mikill snjór á öllu þessu svœði og víðast algerlega haglaust fyrir allan búpening. Hey eru nú allsstaðar svo að segja þrotin en sauðfé verður að bera inni. Er sumstaðar farið að skera lömbin nýfædd til að bjarga ánum. Verst mun ástatt með fóðurbirgðir í sumum hlutum Norður-Þingeyjarsýslu og nyrstu sveitum Vestfjarða, þar sem ekki sér á dökkan díl og mikil fannkyngi er frá fjalli til fjöru. Minnast menn ekki slíkrar- veðráttu í marga áratugi. Blaðið átti í gær samtal við Ísafjörð og hafði þá verið svo að segja samfelld hríð og snjókoma þar í 7 daga. Götur voru ófærar fyrir bifreiðar í bænum enda þótt þær hafi undanfarið verið mokaðar með vélskóflum. Mikill fóðurskortur er nú orðinn vestur þar. Verst er ástandið í Grunnavíkur- og Sléttuhreppi. Ennfremur eru bændur í nágrenni Bolungarvíkur og i Eyrarhreppi orðnir svo að segja heylausir.

Á Siglufirði var í gær lítil snjókoma en þar hefur einnig verið stöðug snjókoma s.l. viku. Skaflar eru þar orðnir tveggja metra háir og illfært um bæinn á bifreiðum. Inn með austanverðum Skagafirði er mikill snjór og þungfært milli bæja. Þykja þetta eindæma harðindi. Mjög heylítið er orðið víðast hvar á þessum slóðum. T.d. mun kúabú Siglufjarðarbæjar nú alveg að verða heylaust. Blaðið átti í gærkveldi stutt símtal við Þorbjörn Björnsson bónda á Geitaskarði í Langadal og kvað hann veðurfar hafa verið svipað í Húnavatnssýslu og annarstaðar á Norðurlandi, hríð og storma undanfarna daga. Fóðurskortur væri þar hins vagar ekki almennur. Aðeins einstaka bóndi væri þar heylaus Nokkuð hefði verið selt af heyi úr sýslunni vestur að Ísafjarðardjúpi og til annarra héraða. Fréttaritari Morgunblaðsins á Akureyri kvað nú svo að segja jarðlaust í Eyjafirði. Í Svarfaðardal væri mikill snjór. Heybirgðir væru mjög litlar en ennþá væri þó ekki hægt að tala um almennt heyleysi. Mikill snjór væri austur í Þingeyjarsýslum og fóðurskortur töluverður. Hefur sumstaðar orðið að skera nýfædd lömbin undan ánum. Á Akureyri er töluverður snjór í götum og slæmt færi. Mjólkurflutningar til bæjarins hafi ekki enn teppst og svo virtist sem ekki væri mikill snjór á Öxnadalsheiði. Komu áætlunarbifreiðir að sunnan yfir heiðina í gær.

Blaðið átti í gær stutt samtal við Steingrím Steinþórsson búnaðarmálastjóra og skýrði hann frá því að óskir hefðu borist frá nokkrum byggðarlögum um aðstoð við öflun fóðurs. Væri nú unnið að því að reyna að leysa vandræði þeirra, sem verst væru staddir. En nú væri þó varla hægt að segja að eitt héraðið væru öðru birgara með hey. Veðurstofan tjáði blaðinu í gærkvöldi að líkur væru fyrir áframhaldandi Norðaustanátt um allt land. Í gær hefði veður þó verið heldur hægara og mildara en undanfarið. En háþrýstisvæði væri ennþá yfir Grænlandi, en lægðir austur af Íslandi. Í gær kl.18 snjóaði norðan til á Vestfjörðum og víða á Norðurlandi. Á Austurlandi var þó nokkru hlýrra en undanfarna daga. Var tekið að rigna. Kaldast var í Möðrudal, hiti um frostmark en hlýjast á Kirkjubæjarklaustri, 12 stiga hiti. Í gær var nokkuð tekið að hlýna á Jan Mayen og gæti það bent til þess að norðanáttin væri í rénun.

Siglufirði 30.maí. Síðdegis í dag brotnaði niður þak á nýju húsi hér í hænum af snjóþunga. Ennfremur hefir þakið á Sjómannaheimilinu sigið nokkuð af sömu ástæðum, snjónum var mokað af því áður en meiriháttar skemmdir urðu.

Tíminn 1.júní:

Eftir hin miklu harðindi hér á landi í vetur og vor og þó einkum áhlaupið undanfarna viku, er nú svo komið, að til stórvandræða horfir, einkum austan lands og vestan og eru nú heilar sveitir og héruð komin í heyþurrð. Tíminn átti í gær tal við Steingrím Steinþórsson búnaðarmálastjóra um ástandið og þær ráðstafanir, sem gerðar hafa verið og verið er að gera til úrbóta með hjálp Búnaðarfélags íslands. Þessa dagana er verið að safna því heyi, sem bændur geta látið í Borgarfirði og á Suðurlandsundirlendinu og verður skip sent með það vestur og norður um land til þeirra staða, sem verst eru staddir. Veður fór þó fremur batnandi í gær, norðanáttin var minni og ekki gert ráð fyrir snjókomu í dag.

Snjórinn vestan lands og norðan er viða mjög mikill. Í Grunnavíkurhreppi var klofsnjór í gær, er blaðið átti tal þangað, og gerðu menn sér vonir um að geta fleytt búfénaði fram yfir hvítasunnu, en heldur ekki lengur. Á Siglufirði er feikna snjór, svo að götur eru með öllu ófærar bílum og skaðar hafa orðið á húsþökum vegna snjóþyngsla. Á Þórshöfn, þar sem algert heyleysi er nú að kalla, hafa menn sums staðar gripið til þess óyndisúrræðis að farga lömbum nýfæddum til þess að bjarga ánum.

S.l. laugardag [28.] gerði mjög hvasst veður með snjókomu í Barðastrandarsýslu, sem víðar á landinu. Í veðri þessu brotnuðu um 60 símastaurar á símalínunni milli Gilsfjarðar og Kinnarstaða. Varð því símasambandslaust við vesturhluta sýslunnar.

Harðindin héldu áfram fyrri hluta júní, en þá skipti algjörlega um og gerði margra daga eftirminnilega hitabylgju, en í henni fór hiti yfir 20 stig víðast hvar á landinu nema á útskögum. Í hinni fornu ritgerð ritstjóra hungurdiska (2003) má sjá að hún var ekki jöfnuð eða slegin út fram til 1976 - var eiginlega síðasta stóra hitabylgja hlýskeiðsins fyrir miðja öldina. Minnist ritstjóri hungurdiska sér eldra fólk tala um þessi einstöku umskipti. En við hlustum á fáeina veðurathugunarmenn:

Síðumúli: Júnímánuður bætti úr neyðinni sem ríkti í byggðum landsins, er maímánuður kvaddi. Seinni hluta mánaðarins spratt ótrúlega mikið, enda var eins og hitabylgja gengi hér yfir nokkra daga, með 20-23 stiga hita. Sláttur mun byrja nokkru seinna en vanalega. Kýr voru látnar út hér yfirleitt um miðjan mánuðinn, og hefir verið gefinn matur og hey til skamms tíma.

Sandur: Tíðarfar var kalt og úrkomusamt farm að miðjum mánuði, en síðan hlýtt og þurrt. Snjór var mikill fyrstu dagana og í fönnum framundir þ.20. Gróðurleysi og ís á vötnum í miðjum mánuði. Eftir það greri allvel. Fénaðarhöld urðu vonum betri eftir óminnileg vorharðindi.

Reykjahlíð: Síðasti ís fór af Mývatni 21.júní.

Grímsstaðir (Sigurður Kristjánsson): Síðastliðinn vetur og vor er það harðasta er komið hefur hér á Hólsfjöllum síðan 1920.

Gunnhildargerði: Fyrsta vika mánaðarins var erfið, en hlý og góð tíð eftir það, en tún eru yfirleitt mjög skemmd af kali. Jökulvötnin urðu svo ægileg að menn muna þess ekki dæmi.

Morgunblaðið ræddi en við Jón Eyþórsson 4.júní:

Þegar veðráttan er eitthvað frábrugðin venju hér á landi, verður hún eðlilega daglegt umræðuefni manna. Á köldum vorum, eins og að þessu sinni, tala menn um önnur köid vor, til samanburðar. Þó er slíkur samanburður ekki annað en ágiskanir einar, nema vitað sé um nákvæmar veðurathuganir. En veðurathuganir hafa nú farið fram hér á landi að staðaldri og reglulega á nokkrum stöðum í nálega 80 ár. En veðurathugunarstöðvum hefur að sjálfsögðu fjölgað mikið síðustu áratugina. Ég spurði Jón Eyþórsson veðurfræðing að því í gær, hvað liði samanburði á meðalhita hér í Reykjavík í maí í ár, og undanfarin ár. Það kom í ljós, að hinn nýliðni maímánuður er þriðji kaldasti maímánuður, sem komið hefur hér, síðan veðurathuganir hófust fyrir nálega 80 árum. Meðalhiti maímánaðar hér í Reykjavík hefur verið 6,1 stig, þegar tekið er tímabilið frá aldamótum. En síðan farið var að athuga veðrið hér í Reykjavík um 1870 hafa tvisvar komið kaldari maímánuður en nú. Sá langkaldasti var árið 1914. Þá var meðalhitinn hér 2,0 stig eða 4,1 stigi fyrir neðan meðaltalið eins og það hefur verið frá aldamótum. Svo er það maímánuður 1888, er var svipaður og nú, með meðalhita 3,5 stig. En nú var maí með ívið hærri meðalhita, eða 3,6 stig. Útreikningarnir á veðurathugunum dragast alltaf nokkuð. En samt gat Jón frætt mig á, hvernig maí var á Akureyri. Þetta er langkaldasti maímánuður, sem þar hefur komið síðan um aldamót. Meðalhiti mánaðarins var að þessu sinni 0,2 stig. Er það 4,8 stigum lægra, en meðallagið. En hvað sá mismunur getur valdið miklu sést m.a. á því, að ef meðalhiti ársins hér á landi lækkaði álíka mikið eða um 5 stig, þá væri hér gróðurlaus ísöld, að því er jarðfræðingar hafa reiknað út. Næstkaldasti maí mánuður á Akureyri á þessari öld var árið 1906. En þá var meðalhiti mánaðarins þar 1,5 stig. Það var ísavor. Maí í ár hefur því verið miklu kaldari. Vel má vera að frávikið frá meðalhita í maí hafi sumstaðar á Norðurlandi verið meira en á Akureyri, einkum á Vestfjörðum eða á útkjálkum Norðanlands. Meðalhiti hvers mánaðar er reiknaður út, með því að athuga hitastigið með vissu millibili yfir sólarhringinn, svo sem á tveggja eða þriggja tíma fresti, og síðan reiknað meðaltal þeirra mælinga hvern sólarhring. Og síðan meðaltal daganna.

Eins og öllum er kunnugt, sem jafnaðarlega hlýða á veðurspár, hefur nú um langan tíma alltaf verið sagt svo frá, að lægð sé suður á móts við Færeyjar, eða þar um slóðir og kyrrstæð að kalla. En háþrýstisvæði yfir Grænlandi. Þessi lægð hefur verið sögð og hefur verið mikið til kyrrstæð. En eins og menn vita fer veðurlag mjög eftir því, hvaðan vindurinn blæs. Og séu lægðirnar fyrir sunnan landið, þá er hér norðanátt. Sunnanátt getur ekki náð sér upp nema lægðirnar komi norður fyrir, eða norður undir landið. Er ég spurði Jón Eyþórsson, hvaða ástæður veðurfræðingarnir kynnu að telja fyrir því, að lægðirnar kæmust ekki lengra norður á bóginn, en hann sagði, að veðurfræðin hefði litlar og óljósar skýringar á því. Menn yrðu að láta sér nægja að horfa á staðreyndirnar. Hann lét mig hafa veðurkort frá 30. maí, sem hann sagði að væri mjög svipað og veðurkortin hefðu verið mikinn hluta mánaðarins. Og sýnir kortið aðalvindstöðuna. sem skapast af lægðinni, og hæð yfir Grænlandi. Lét Jón fylgja eftirfarandi skýringu: Þetta veðurkort frá 30. maí, kl.18, er dæmi um, hvernig loftþrýsting og veðurlag hagaði sér hér við land í maí síðastliðnum. Loftþrýsting er lægst milli Íslands og Skotlands, um 995 mb. En um 1030-35 mb hærri á Grænlandi. Vindar blása andsælis umhverfis lægðina — eins og örvarnar sýna. Er því norðaustanátt hér á landi, en suðvestan um Bretlandseyjar. Hiti var þenna dag 1 stig hér norðanlands, 3 stig á Austfjörðum en 8 stig á Suðurlandi. Var því tekið að hlýna nokkuð, frá því sem áður var. Engar stórvægilegar breytingar höfðu þó orðið á veðurskilyrðum og hefur ekki orðið enn. Lægðarmiðjan hefur aðeins færst dálítið suðvestur á bóginn, svo að sæmilega hlýtt loft frá Vestur-Noregi hefur náð hingað, að sunnan og austanverðu landinu. Hitinn var þó ekki nema 9—10 stig í Noregi og Skotlandi og er það kalt eftir árstíðinni. Eftirtektarvert er það að hitinn á Jan Mayen er orðinn 5 stig, þegar kortið er gert, en ekki nema 1 stig hér norðanlands. Má vafalaust kenna það hafís og köldum sjó úti fyrir Norðurlandi. En það, sem mestu máli skiptir í þessu sambandi er hvort þetta óvenjulega kalda vor verður einstætt í sinni röð, ellegar ástæða er til að ætla, að það sé fyrirboði þess, að hlýviðristímabilið, sem verið hefur undanfarinn aldarfjórðung sé nú að fjara út og við megum búast við, að veðráttan bregði aftur til hins kaldara. Út í þá sálma get ég ekki farið að þessu sinni. Valtýr Stefánsson.

Tíminn segir 10.júní frá heldur skánandi veðri:

Í gær var hlýrra í veðri um norðan og austanvert landið landið. en verið hafði síðan fyrir áhlaupið, sem gerði fyrir hálfum mánuði. Ef til vill er þess að vænta að lát sé nú loks á hinum þrálátu og linnulausu harðindum, sem haldið hafa mestum hluta landsins í heljargreipum þar til nú, átta vikur af sumri. Eru slík harðindi að líkindum með öllu einstæð, þegar ís er ekki landfastur. Snjór er þó enn á láglendi víða um Vestur- og Norðurland og heyforði víðast hvar með öllu til þurrðar genginn. Víða er fé enn á gjöf en annars staðar hafa menn reynt að sleppa því, þótt hagar séu nær engir enn og jörð varla nokkurs staðar tekin að grænka. Blaðið átti í gær tal við nokkra menn austan, norðan og vestan lands um ástandið. Blaðið átti í gær tal við Pál Hermannsson á Eiðum. Hann sagði snjólaust að mestu í byggðum á Héraði en ekki er tekið að grænka svo heitið geti. Menn hafa þó reynt að sleppa sauðfé sums staðar, enda hey upp gengin. Kýr er hvergi farið að láta út svo heitið geti og ekki er enn farið að setja niður í garða. Næturfrost hafa verið að undanskildum nokkrum síðustu nóttum. — Mikill bagi er að því einkum á Héraði, hve vegir eru illa farnir. Er búið að fara þá illfæra af brýnni nauðsyn undanfarið og hafa þeir spillst svo, að ófærir mega kallast víða, enda er mikill holklaki í þeim. Undanfarna daga hefir verið norðaustan átt og hráslagi og oft úrkoma, sem nálgast hefir krapahríð. Hey austan lands eru nú með öllu til þurrðar gengin að kalla, enda hefir þeim verið miðlað mjög milli manna. Búfénaður hefir þó ekki liðið mikinn skort, enda hefir Kaupfélag Héraðsbúa haft mikinn fóðurbæti, svo að ekki hefir komið til þurrðar á honum.

Á Langanesi og Sléttu er nokkur snjór á jörðu og snjóað hefir af og til undanfarna daga. Var þar heyþurrð, einkum á Þórshöfn, en skip héðan að sunnan flutti þangað ofurlitla úrbót eins og kunnugt er og einnig til Húsavíkur. Hefir því bjargast af til þessa. Á Húsavík og Tjörnesi er nokkur snjór og snjóaði þar síðast í fyrradag, sagði fréttaritari blaðsins þar í gær. Þangað komu um 60 hestar af heyi, sem dreift var um þorpið og Tjörnes. Minni snjór er aftur á móti þar frammi í dölum um miðbik sýslunnar, og hafa menn reynt að sleppa þar einlembdum ám. Á Hólsfjöllum og i Mývatnssveit eru aftur á móti linnulaus harðindi enn og mikill snjór, bæði gamall og nýr. Er Mývatn enn undir ís svo að hestheldur hefir verið til þessa. Er það með öllu einsdæmi, að Mývatn hafi allt verið undir ís átta vikur af sumri. Gróður er enn hvergi sjáanlegur á þessum slóðum. Um miðbik Norðurlands mun snjór ekki vera í lágsveitum nema helst á annesjum, en þrálátir kuldar hafa gengið þar sem annars staðar og er enginn gróður kominn að kalla. Hafa menn þó reynt að sleppa sauðfé eitthvað, en hvergi er farið að láta út kýr né sá í garða, enda hafa næturfrost verið þar til þessa.

Blaðið átti einnig tal að Arngerðareyri við Ísafjarðardjúp í gær. Er þar snjór víða á jörðu, svo og á Ströndum. Farið er þó að sleppa fé en gróðurlaust með öllu og engin vorverk byrjuð að kalla, Sömu sögu mun að segja um Dali og suður á Snæfellsnes, að enginn teljandi gróður er kominn.

Morgunblaðið birti 17.júní fregnir að vestan:

Ísafjörður fimmtudag [16.]: — Þó nokkrir dagar séu liðnir síðan hér brá til sunnanáttar og hlýju, þá er varla farið að vora hér um slóðir. Víða í byggð er enn talsverður snjór. Svo virðist, að þrátt fyrir vorharðindin, muni lambahöld hér við Djúp vera yfirleitt sæmileg. Þess eru þó dæmi, að einstaka bændur hafi misst fjölda lamba og því orðið fyrir miklu tjóni. Ástandið á Ströndum er mjög slæmt. Þar eru snjóalög enn í sjó fram. Í samtali við Benjamín Eiríksson bónda í Furufirði, hefur Benjamín skýrt frá því að lambadauði bænda hafi verið mjög mikill. Þess eru dæmi, að bændur hafi misst um helming af lömbum sínum og má öllum verða ljóst hve bændur hafa orðið fyrir gífurlegu tjóni. Ekki vottar þar fyrir gróðri ennþá. Talið er ólíklegt að kúahagar verði komnir upp þar nyrðra fyrr en einhverntíma í júlí. Bændur á Ströndum segja það ekki vera ofmælt, að á þessum slóðum hafi ekki í þeirra minni komið kaldara vor.

Tíminn segir af leysingum og hlýindum 21.júní. Mikil skriða féll í Sölvadal og nokkrum dögum síðar í Svarfaðardal - og víðar varð tjón af skriðuföllum, m.a. nefnt að allmikið jarðvegshlaup hafi orðið við Reyki í Fnjóskadal:

Frá fréttaritara Tímans á Akureyri. Geysilegar leysingar eru víða um land, og eru vatna vextir miklir í mörgum ám og skriðuhlaup hafa orðið. Í fyrradag varð mikið jarðfall úr fjallinu fyrir ofan Draflastaði í Sölvadal í Eyjafirði og tók það öll útihús jarðarinnar og eyðilagði mikinn hluta túnsins. Fénaði var búið að sleppa og varð því ekki tjón á honum. Bærinn slapp einnig óskemmdur og fólk sakaði ekki. Einnig skemmdi skriða tún nokkuð í Hleiðargerði í Eyjafirði.

Nú má segja að komið sé vor og sumarveðrátta um allt land og bændur líti bjartari augum á framtíðina, þótt eftirköst harðindanna eigi að sjálfsögðu eftir að koma fram að miklu leyti. Fullyrða má, að harðindin hafi valdið bændum geysilegu tjóni, þótt fé hafi gengið betur fram en á horfðist um skeið. Erfiðleikar þeir, sem bændur hafa orðið að leggja á sig eru líka með fádæmum. Mikil verðmæti hafa farið forgörðum bæði i tímatöfum og fóðureyðslu. Fullorðið fé mun víðast hafa gengið sæmilega fram en lambadauði orðið nokkur einkum á Norðausturlandi, þar sem voraharðindin urðu langvinnust og illvígust. Mun allt að helmingi lamba hafa farist á sumum bæjum. Annars urðu harðindin mest á svæðinu milli Jökulsár á Brú og Jökulsár á Fjöllum og einnig á Ströndum norðanverðum og Vestfjörðum norðan Djúps.

Fullyrða má að harðindi þessi séu hin mestu, sem komið hafa hér á landi á þessari öld. Að vísu urðu vorharðindin 1910 eins langinn fram eftir sumri en voru nokkuð með öðrum hætti og vorið 1914 var mjög slæmt og verra suðvestan lands en nú.

Morgunblaðið segir af hitabylgjunni 21.júní:

Samkvæmt upplýsingum frá Veðurstofunni, er það ósvikin hitabylgja, sem veldur þessari einstöku veðurblíðu, sem var hér á landi um helgina og í gær, en það var heitasti dagur ársins. Suðlæg átt var um allt land í gær og mun hitinn hvergi hafa verið undir 12 stigum. Mestur var hitinn í gær 23 stig. Það var hann á Síðumúla í Borgarfirði, Hæli í Hreppum, Stykkishólmi og í Skagafirði. Hér í Reykjavík komst hitinn upp í 20 stig í gær. Í gær mátti vel greina mistur í lofti, en það er hið hlýja meginlandsloftslag, sem það flytur hingað.

Morgunblaðið segir af vatnavöxtum 23.júní:

Allmargar ár víðsvegar á landinu, hafa í hitunum undanfarna daga, vaxið nokkuð og sumar mikið, en tjón af völdum vatnavaxtanna mun ekki hafa orðið, svo kunnugt sé. Norðurá flæddi t.d. í gær yfir bakka sina. Hjá Bakkaseli flæddi hún yfir veginn, en ekki höfðu borist fregnir af skemmdum á veginum og bílar komust leiðar sinnar þrátt fyrir vatnselginn. Hvítá í Borgarfirði var í nokkrum vexti í fyrradag, en samkvæmt viðtali við Hvanneyri í gær, þá virtist flóðið vera í rénun. Þjórsá er einnig í vexti. Fréttir hafa og borist úr Skagafirði um vöxt í ám.

Hitinn hér í Reykjavík komst í gærdag í 20,4 stig og mun ekki hafa verið jafnmikill í öðrum höfuðborgum Norðurlandanna.

Tíminn lofar tíð 23.júní:

Frá fréttaritara Tímans í Húsavík. Undanfarna daga hefir verið afbragðs veður í Suður-Þingeyjarsýslu sem víðast annars staðar á landinu. Hiti hefir verið um 20 stig á daginn og döggfall um nætur, svo að gróðurinn hefir þotið upp. Tún eru þó eitthvað kalin eftir frostin um daginn, einkum í miðdölum sýslunar, þar sem snjórinn var minnstur í kuldakastinu þá. Leysingar hafa verið mjög miklar í héraðinu undanfarna daga, enda geysileg fannkyngin á fjöllum. Hefir mikill vöxtur verið í öllum vatnsföllum jafnvel svo að sums staðar hefir orðið að farartálma. Skjálfandafljót er nú vatnsmeira en menn muna eftir í vorleysingum á undanförnum árum. Þá hafa engir skaðar hlotist af svo vitað sé.

Vegir í sýslunni eru mjög illa farnir eftir vorið, enda orðið að fara um þá illfæra. Vaðlaheiði hefir verið nær ófær og oft bönnuð að undanförnu, en nú er hún farin á jeppum. Eru skemmdir á vegum mjög miklar og þurfa þeir mikillar viðgerðar við í vor.

En hitabylgjan tók enda. Morgunblaðið 24.júní:

Heita þurra loftið, sem valdið hefir hlýindum hér á landi undanfarna daga er nú farið framhjá og hefir þokast austur á bóginn. Í staðinn hefir gömul lægð komið upp að landinu og önnur ný er á leiðinni austur yfir hafið. Búast veðurfræðingar Veðurstofunnar því við suðaustanátt með rigningu í dag og er það vota suðaustan áttin, sem við eigum að venjast hér sunnanlands. — Er því hætt við að góðra veðrið sé búið í bili.

Tíminn segir enn af vatnavöxtum 30.júní:

Undanfarna daga hafa verið geysilegir vatnavextir viða um land vegna leysinga á fjöllum og hefur foraðsvöxtur hlaupið í margar stærstu ár landsins svo að nokkrir skaðar hafa hlotist af á vegum og löndum. Engir stórskaðar á brúm eða vegum hafa þó orðið, að því er vegamálaskrifstofan tjáði blaðinu í gær, og má það telja mikla mildi í þessum miklu vatnavöxtum. Blaðið átti í gær tal við nokkra menn víðs vegar um landið og spurði frétta af þessum vatnavöxtum.

Undanfarna daga hefir verið mikill vöxtur í Lagarfljóti og var gamla brúin hjá Egilsstöðum talin í mikilli hættu, því að flóðið náði alveg upp undir brúna. Vegir fóru einnig undir vatn og engjalönd og tún nokkurra jarða. Skaði mun þó ekki hafa hlotist af svo teljandi sé. Í gær var aftur farið að lækka mjög í fljótinu, svo að hættan var talin liðin hjá a.m.k. í bili.

Skjálfandafljót hefir og verið svo mikið, svo að menn muna ekki eftir því eins miklu í vorleysingum. Flóði það víða yfir bakka, en skaðar munu ekki hafa hlotist af. Í Svarfaðardal hljóp mikill vöxtur í allar ár. Smáá hljóp þar yfir tún tveggja býla svo að allmikið tjón varð að. Voru það býlin Grund og Brekka skammt frá Dalvík. Unnu margir menn að því að bægja flóðinu frá húsum og mannvirkjum. Lækur þessi, sem nefnist Grundarlækur, kemur úr tjörn uppi í fjalli, en á vetrum heftir fönn oft rennsli úr tjörninni og hækkar þá mjög í henni. Síðan hefir hengjan sprungið fram nú í leysingunum og stafar flóð þetta af því. Nokkrar skemmdir urðu einnig á vegum í Svarfaðardal.

Héraðsvötn í Skagafirði flæða mjög yfir Hólminn og yfir veginn þar, svo að bifreiðar áttu örðugt þar yfirferðar í fyrradag; en í gær hafði lækkað i vötnunum, og vegurinn ekki skemmst svo teljandi sé. Í Vatnsdal og Hópi flæddi sums staðar yfir engi og tún, en skemmdir urðu ekki teljandi.

Í Dölum urðu nokkrar skemmdir á vegum og ræsum af vatnavöxtum og skriðuföllum, og í Gílsfirði tepptist vegurinn á einum stað af skriðufalli. Var þar ýta nálæg svo að hægt var að ryðja veginn fljótt aftur. Þótt vatnavextir þessir hafi verið miklir eru þeir síst meiri en búast mátti við eftir hinn snjóþunga vetur, þegar svo seint tók að leysa. Má teljast mikil heppni, að ekki skuli hafa orðið mikil og stórfelld tjón á vegum og löndum vegna vatnavaxta. „Við teljum líka að við höfum verið heppnir með veðurfar þennan leysingatíma að því er vegina snertir", sagði Ásgeir Ásgersson, skrifstofustjóri á Vegamálaskrifstofunni í gær í viðtali við blaðið.

Nú hófst barátta við óþurrka. Ekki er hægt að segja að sumarið 1949 hafi fallið í hóp eiginlegra rigningasumra, en erfitt varð það sumum. Kom misjafnt niður og oftast ekki vel um það talað. Veðurathugunarmenn segja af júlímánuði:

Síðumúli: Nú er öll jörð vafin grasi. Tún fara að spretta úr sér. Óþurrkar miklir, og það sem búið er að slá, er orðið gult og hrakið. Heyskapur er því ekki glæsilegur. Engin tugga komin inn og það lítið sem sett hefir verið er orðið blautt af regni.

Lambavatn: Það hefir verið hér stöðugur óþurrkur. Einn þurrkdagur komið síðan byrjað var að slá og var það sunnudagur. Grasspretta allstaðar góð og sumstaðar ágæt. [22. Klukkan 15 1/2 gerði hér þrumuskúr sem stóð í 15 mínútur og rigndi þá 11,5 mm. Var eins og hellt úr fötu og hver þruman rak aðra].

Blönduós (Þuríður Sæmundsen): [22. Mjög mikil skúr í 12-15 mínútur milli kl.15-16].

Sandur: Tíðarfarið var hlýtt og þurrt. Gras spratt seint og víða var tilfinnanlegt kal í túnum.

Hallormsstaður: Það sama tíðarfar sem var seinnihluta júní hélst fram eftir júlímánuði svo að gras kom á ótrúlega skömmum tíma, svo hægt var að fara að slá tún fyrir 20.júlí.

Fréttir í júlí eru aðallega tengdar heyskap. En einnig eru blöðin full af síldarfréttum, mjög neikvæðum framan af, en síðan heldur skárri.Síldarvertíðin var mjög mikilvæg gjaldeyrislind á þessum árum viðvarandi gjaldeyrisskorts - og mátti lítið út af bregða. 

Morgunblaðið segir frá 3.júlí:

Svo fljótt og vel hefur sprottið hér í nærsveitum, að bændur vonast eftir því að túnasláttur geti hafist fyrir miðjan júlí. Svipaðar fréttir berast úr öðrum sveitum. Svo mikil fönn hefur verið til fjalla, og á öllu hálendinu, að stórár hafa um tíma verið í óvenjulega miklum vexti. Úr Skagafirði hefur blaðið t.d. frétt, að þar flói Héraðsvötn brekkna á milli, og hafi svo verið samfleytt í hálfa aðra viku. En þeir sem eiga flugleið yfir hálendið, segja, að heiðalöndin næst byggð séu hálfþakin snjó, en snjóbreiðan sé samfelld er nær dregur jöklum. Svo enn má búast við langvarandi vatnavöxtum. Það væri fróðlegt og gagnlegt, ef einhver stofnun, sem hefði á því góð tök, safnaði saman áreiðanlegum og nákvæmum fregnum og frásögnum af þessu einstæða vori. Líklega stæði það Veðurstofunni næst með allar hennar athuganastöðvar.

Í fyrrinótt skemmdist hinn rúmlega kílómeters langi varnargarður, Stóri-Dímon við Markarfljótsbrú. Fjöldi manns vann að því í gær, að lagfæra garðinn. Eftir því sem Morgunblaðið frétti síðast hafði fljótið ekki flætt yfir garðinn þar sem skemmdirnar urðu á honum. Undanfarna daga hefir verið mikill vöxtur í Markarfljóti, vegna mikilla rigninga, En í fyrradag og nótt virtist flóðið vera í rénum, enda var lítil úrkoma þar um slóðir í fyrradag. Í gærmorgun veitti heimilisfólkíð við Markarfljót því eftirtekt, að Stóri-Dímon-garðurinn hafði brotnað niður á um 60 m kafla. Markarfljót flæddi þó ekki í gegnum skarð þetta. Því varð skjótlega veitt eftirtekt að áfram hélst að molast niður úr garðinum og eftir því sem síðast fréttist var skarðið orðið um 100 m breitt. Garður þessi liggur frá Markarfljótsbrú upp að fjallinu Stóri-Dímon. Vegavinnumenn og bændur unnu að því af fullum krafti fyrripart dags í gær, er Morgunblaðið hafði síðast fréttir að austan að hlaða sandpokum í skarðið og ennfremur var jarðýta komin á staðinn. Kunnugir menn telja að takast megi að verja síðasta vegspottann að brúnni að vestanverðu, en hann yrði í mestri hættu, ef fljótið myndi vaxa á ný og ná að flæða í gegnum varnargarðinn.

Miklir vatnavextir hafa verið í Skagafirði í vor, en eru nú loks í rénun. Það eru aðallega Héraðsvötnin, sem flætt hafa yfir bakka sína. Hefir mestallt láglendið í Hólminum og eylendið þar fyrir framan legið undir vatni í margar vikur. Einnig hafa þverár vaxið mikið og valdið erfiðleikum, þótt ekki sé um beint tjón að ræða. Tjón af vatnavöxtum er ekki bersýnilegt, en þó má gera ráð fyrir, að með vatninu hafi borist talsvert af leir á tún og engi, en það kemur ekki í ljós hve mikil brögð eru að því fyrr en betur þornar um. Vegýtur hafa aðstoðað bifreiðar við þær þverár, sem ekki eru brúaðar og með þeirri aðstoð hefir tekist að halda samgönguleiðum opnum. Fréttaritari Morgunblaðsins á Sauðárkróki símar, að elstu menn í Skagafirði muni ekki aðra eins vatnavexti og þar hafa verið á þessu vori.

Morgunblaðið 5.júlí:

Sjöunda landsmót Ungmennasambands Íslands fór fram í Hveragerði s.l. laugardag [2.] og sunnudag. Óhagstæð veðurskilyrði settu að allverulegu leyti svip sinn á mótið.

Morgunblaðið segir af Austurlandi 9.júlí:

Seyðisfjörður 8. júlí. Vestur-íslensku gestirnir Vilhjálmur Stefánsson og frú og Guðmundur Grímsson og frú lögðu sem kunnugt er af stað með Esju austur á land fyrir nokkru. Í gær var farið frá Reyðarfirði í Hallormsstað. Þar var 25 stiga hiti í skugganum, en rúmlega 30 stig í skóginum og hefur svo verið undanfarna daga. Skógurinn er í sínu besta skrúði. Tók hann svo fljótt við sér, þegar tíðin batnaði, að fólk sagði, að hann hefði orðið grænn á einni nóttu. Frá Hallormsstað átti að fara í bílum til Seyðisfjarðar, en Fjarðarheiði var alófær vegna stórskafla og var þó reynt að ryðja veginn. Var því snúið við og náðum við Esju á Eskifirði.

Vísir ræðir færð á fjallvegum 9.júlí:

Allar líkur benda til þess að Möðrudalsöræfin verði fær bifreiðum hvað úr hverju og að fyrstu bílarnir muni komast til Austurlandsins eftir helgina. Um Fjarðarheiði er ekki vitað hve langt verður að bíða þar til hún opnast, en sennilega verður veðráttan látin hafa fyrir því að mestu að ryðja snjónum burtu. Breiðdalur á Austurlandi er í þann veginn að verða fær, en Breiðadalsheiði á Vestfjörðum er verið að opna þessa dagana.

Vísir segir 13.júlí af köldum sjó fyrir norðan:

Sjórinn á síldarmiðunum fyrir Norðurlandi er óvenju kaldur og er talið, að síldarleysið stafi af því. Að því er fiskifræðingur hjá Síldarverksmiðjum ríkisins, tjáði Vísi í morgun var hitastigið í sjónum við Langanes á 25 metra dýpi undir 0 gráðum þann 7. þ.m. og á sama tíma var hitastigið mælt i sjónum undan Siglufirði. Reyndist það vera 7  gráður á yfirborðinu, en ekki nema 2 gráður á 50 metra dýpi. Kunnugir telja, að sjórinn sé of kaldur fyrir síldina en að þetta geti breyst á skömmum tíma. Menn eru þó yfirleitt bjartsýnir, enda þótt síldin sé ekki komin, telja, að þegar hún loksins komi komi hún vel.

Loksins farið að opna Siglufjarðarskarð. Morgunblaðið 16.júlí:

Norður á Siglufirði, er nú byrjað á að ryðja veginn yfir Siglufjarðarskarð, Þar er enn gífurlega mikill snjór og mun það taka nokkra daga að gera það fært bílum. Giskað er á að verkið muni verða unnið á næstu sjö dögum.

Alþýðublaðið segir af Veðurstofunni 24.júlí - flutningur átti sér þó ekki endanlega stað fyrr en í janúar 1950:

Sú deild Veðurstofunnar í Reykjavík, sem hefur með höndum veðurspárnar, mun innan skamms verða flutt í nýtt húsnæði í varðturninum á Reykjavíkurflugvelli, sagði Theresía Guðmundsson veðurstofustjóri í viðtali við blaðið í gær. Er í alla staði heppilegra, að veðurathuganirnar fari þar fram, vegna flugstarfseminnar og auk þess hefur alþjóðaflugmálastofnunin mælst til þess, að Veðurstofan annaðist veðurathuganir á Reykjavíkurflugvelli. Veðurstofustjóri sagði enn fremur, að hvimleitt væri þó að þurfa að skipta oft um stað fyrir veðurathuganir, þar eð samanburður fengist varla réttur ár frá ári, nema þær væru gerðar alltaf á sama stað. Starfsskilyrðin við sjómannaskólann væru að vísu góð, en haganlegra væri að koma þessari starfsdeild fyrir þar, sem hún gæti verið til frambúðar, en vegna flugsins þarf að vera veðurstofa á Reykjavíkurflugvelli. Frúin taldi hins vegar, að skilyrði fyrir veðurathuganir á þaki Landssímahússins, þar sem þær voru gerðar áður en flutt var í sjómannaskólann, hefðu verið óhagstæð, gerðu alþjóðlegar reglur til dæmis ráð fyrir því, að hitamælingar væru gerðar í 1,25 til 2,00 m hæð yfir jörð, en það hefði auðvitað verið óframkvæmanlegt þar. Það er raunar mikill ókostur, sagði frúin einnig, að Veðurstofan getur ekki fengið húsnæði fyrir allar deildir sínar á sama stað. Kostar slík skipting bæði mikla fyrirhöfn og nokkur aukaútgjöld, og viðunandi lausn á húsnæðismálum Veðurstofunnar fæst ekki fyrr en hún hefur fengið hús fyrir allar deildir sínar á Reykjavíkurflugvelli, enda var þegar gert, ráð fyrir því í lögum frá 1926, að reist yrði bygging fyrir Veðurstofuna á stað, sem er hentugur fyrir þá starfsemi, sem hún hefur með höndum eða kann að verða falin.

Þá skýrði veðurstofustjóri frá því, að sá tími hlyti að nálgast, að Veðurstofa Íslands tæki alveg að sér veðurþjónustu á Keflavíkurflugvelli. Mun veðurstofan í náinni framtíð hafa nægilega mörgum veðurfræðingum á að skipa til þess, og ætti hún þá að geta teyst starfið af hendi með betri árangri og minni tilkostnaði en nú er gert, og vitað væri, að Bandaríkjamenn mundu hvenær sem er fallast á að íslendingar tækju við þessari þjónustu. Hins vegar snerti veðurþjónustan á Keflavíkurflugvelli svo mjög hagsmuni annarra þjóða, en væri ekki nauðsynleg fyrir Ísland, að íslendingar yrðu að fá greitt fyrir hana af alþjóðafé, enda er það mál nú til athugunar. Átta veðurfræðingar starfa nú á veðurstofunni auk veðurstofustjóra. Vinna fimm menn á vöktum allan sólarhringinn alla daga, og einn veðurfræðingur, tveir aðstoðarmenn og tveir loftskeytamenn eru á hverri vakt. Auk þeirra er svo starfslið á skrifstofu Veðurstofunnar. Veðurstofan gerir fjórum sinnum á sólarhring veðurkort, sem nær yfir svæðið frá Klettafjöllum að vestan, suður til Asóreyja, austur  um Eystrasalt og norður að norðurströnd Grænlands og Svalbarða. Auk þess eru gerð tvö kort tvisvar á sólarhring, sem sýna loftþrýsting, hita og vinda í um það bil 3000 m og 5000 m hæð.

Morgunblaðið segir af langþráðum sólardegi 29.júlí:

Eftir margra vikna sólarleysi skein sól í heiði á ný hér í Reykjavik og nærliggjandi sveitum í gærdag. Hér í bænum var 17 stiga hiti kl.6 í gærkvöld og mældist ekki jafn mikill hiti annarstaðar á landinu. Í Borgarfirði var 15 stiga hiti, 16 bæði á Þingvöllum og á Kirkjubæjarklaustri. Bæjarbúar nutu veðurblíðunnar í eins ríkum mæli og hver gat. Margir brugðu sér út fyrir bæ. Á Arnarholi var mikill mannfjöldi og á götunum var fólk sumarklætt og ánægt i skapi og allir töluðu um veðrið. Í gærkvöldi um kl. 10 var komin rigning. Veðurstofan telur líklegt, að seinnipartinn í dag verði skúraveður hér.

Morgunblaðið segir af óþurrkum 30.júlí:

Óvenjulangvinn óþurrkatíð um Suðurland allt og Suðvesturland, er farið að valda bændum áhyggjum. Nú í lok júlímánaðar er ástandið þannig á flestum bæjum, að mjög lítil taða er komin í hlöðu. Morgunblaðið hefur átt tal við bændur í Árnessýslu og telja þeir þetta sumar öllu óþurrkasamara en árið 1947. Þá höfðu bændur yfirleitt náð einhverju af heyjum sínum inn í júlílok. Í sumar hafa hinsvegar verið svo fáir þurrkdagar, að yfirleitt hafa bændur ekki náð í hús nema örlitlu af heyi sínu. Öðru máli gegnir auðvitað um þá bændur, sem komið hafa sér upp súgþurrkunartækjum.

Veðurathugunarmenn segja af ágústmánuði:

Síðumúli: Ágæt heyskapartíð til 18. í mánuðinum. Síðan hefir ekkert strá þornað. Meirihluti töðunnar er komið inn með sæmilegri verkun, en mikið er úti í sætum og flötum flekkjum. Einnig mikið úthey.

Lambavatn: Fyrstu 10 daga mánaðarins var hagstæð tíð. Óslitinn þurrkur. Síðan hefir aldrei komið þurrkdagur og verst nú seinni helming mánaðarins. Óslitnar rigningar og nú síðustu dagana rok og rigning.

Sandur: Fyrstu 9 dagar mánaðarins voru kaldir og óþurrkasamir. Einnig óþurrkar og úrfelli síðustu dagana. Annars mátti teljast fremur hagstæð tíð til heyskapar og þurrkar og nýting í meðallagi.

Vísir kvartar um óþurrka á Suðurlandi 2.ágúst:

Samfeldir óþurrkar hafa verið hér á Suðurlandi i nærfellt heilan mánuð. Bændur austanfjalls eru komnir í hin mestu vandræði vegna óþurrkanna, eiga allflestir liggjandi úti mikið af töðu, sem er orðin stórskemmd af rigningunum. Ef veður batna ekki má búast við, að bændur verði fyrir gífurlegu tjóni, þar sem hey eru yfirleitt orðin mjög hrakin.

Morgunblaðið segir 7.ágúst frá gríðarlegu úrfelli í Þjórsárdal 1. ágúst:

Ólafur Þorvaldsson hefir sent blaðinu ítarlega lýsingu á rigningunni miklu í Þjórsárdal, sem meðal annars hafði í för með sér skriðuföll, sem lokuðu akveginum víða á þessum slóðum. Má það teljast mildi, að verra tjón skyldi ekki hljótast af, en raun varð á. Hér fer á eftir lýsing Ólafs:

Í gærdag 1. ágúst, um kl. þrjú e.h. dundi yfir stórkostleg rigning, sem stóð svo til sleitulaust nokkuð á þriðja klukkutíma. Þetta úrfelli var ekki líkt neinni venjulegri stórrigningu, svo stórfellt var það og þétt, en sem næst í logni Þegar þetta úrfelli hafði staðið í 5—10 mínútur fóru allir lækir að vaxa, og uxu með svo ótrúlegum hraða, að enginn mundi trúa, sem ekki sá. Þannig hélt vöxtur þeirra áfram, þar til að t.d. smá lækjarsytra var orðin með öllu ófær yfirferðar, þar sem í nokkrum halla var sökum straumþunga og grjótframburðar. Þannig var um bæjarlækinn hér í Haga. sem stafar frá uppgöngusamdráttum í fjöllum upp af bænum og venjulega er svo lítill að leita verður lags, að sökkva í hann fötu. Hann óx svo gífurlega á fáum mínútum, að enginn maður hefði staðið ef út í hann hefði farið meðan hann var mestur. Þessi litli lækur, bar mikið grjót og sand, yfir bakka sína innan túns, og á stóra spildu í túninu, þar til hann braust fram yfir veginn, sem meðan vatnið var mest, fór undir vatn á nokkrum kafla. Vegurinn milli Haga og Ásólfsstaða liggur austan undir Hagafjalli, inn yfir Gaukshöfða og austan undir Bringu. Á þessari leið er Hagafjall mjög bratt, og skiptast þar á grasbrekkur allbreiðar, sem ná víða að hömrum upp og melskriður. Það má segja, að á allri þessari leið, — eða frá Haga — inn fyrir Bringu, hafi orðið stórspjöll. Áætlunarbíll með fólk, var ófarinn frá Ásólfsstöðum þegar þetta úrfelli datt yfir, en fór á stað, þegar upp tók. en varð brátt að snúa aftur, þar eð vegurinn var ófær svo langt sem sást. Í sama mund fór Haraldur, bóndi í Haga, á 10 hjóluðum herbíl. austur með fjalli og komst með herkjubrögðum inn á Gaukshöfða, og taldi hann að ófært væri þaðan innúr svo langt sem hann sá.

Ráðstafanir munu hafa verið gerðar frá Ásólfsstöðum, strax þegar áætlunarbíllinn var kominn þangað aftur, að fá úr þessu bætt, svo fljótt, sem unnt væri svo umferð gæti hafist aftur, þar eð fólk átti bíla bæði fyrir innan og framan, sem komast þurftu leiðar sinnar, svo og flutningur á mjólk, frá Ásólfsstöðum og Skriðufelli, auk gistihússtarfseminnar á Ásólfsstöðum. Í gærkvöld seint fór Brynjólfur Melsted, með menn og ýtu, hér inn hjá, og kom Brynjólfur hingað í morgun og taldi hann það mundi verða tveggja daga verk, að gera veginn aftur sæmilegan. Brynjólfi taldist til að 100 skriður hefðu hlaupið úr Hagafjalli austanverðu. Ég gekk í morgun inn undir Gaukshöfða og þótti ljótt umhorfs. Á einum stað, frá svonefndum Líkneyjarbrekkum og inn undir Lækjarholt, sem er framan Hagalækjar á Hagasandi, er, þegar niður fyrir bröttustu brekkurnar kemur, um 300 metra samfelld skriðubreiða, sem á upptök í mörgum alardjúpum, en þröngum farvegum ofan frá hömrum, en hafa svo runnið saman, þegar úr hallanum dró. Vestan í Hagafjalli, er talið frá Fossnesi, þaðan blasir Hagafjall við að vestan, að mikið skriðuhlaup hafi þar orðið. — en það hefi ég ekki séð enn þá. Sennilegt er, að skriður hafi fyrr fallið úr Hagafjalli, enda bendir margt þar til, en fyrrverandi húsfrú hér, Margrjet Eiríksdóttir, sem búin er að vera hér í 39 ár, segist aldrei hafa séð úrfelli neitt því líkt, sem þetta í gær og skriður hafa sýnilega ekki fallið úr Hagafjalli í marga tugi ára. Þótt segja megi, að hér hafi undur skeð, hefir ekkert orðið að fólki eða stórgripum. svo enn sé vitað, en um hitt er ekki hægt að segja, hvort sauðfé, sem í fjallinu var, hafi allt sloppið óskemmt eða lifandi.

Nú hefi ég gengið inn með Hagafjalli að vestan, og eru þar ekki minni jarðspjöll, en að austan. Þar er meir um það, að breiðar jarðspildur hafi fallið í heilu lagi, frá brún og niður. Sú breiðasta sem ég sá, yfir um 100 metra breið. Það lítur helst svo út, sem vatnsmagnið hafi á svipstundu orðið svo gífurlegt að jarðvegurinn hafi ekki borið það. Víða er jörð sprungin frá brúnum, en hefur ekki farið af stað. Annars er það einkennilegt, við allar hinar mjóu skriður, hve vatnið hefur grafið sig djúpt ofan í snarbrattar skriður og brekkur. Ég held, að margir þessir skurðir eða gjár, séu ekki að vídd nema 1—2 m., en víða jafnvel nokkru dýpri, en barmarnir mjög lóðréttir, og sumstaðar holbekkt undir. — Þegar horft er upp eftir þessum skurðum. er líkast sem horft sé eftir röð af djúpum hraun- eða jökulgjám.

Staddur í Haga í Gnúpverjahreppi 2. ágúst 1949. Ólafur Þorvaldsson.

Tíminn segir 11.ágúst af þurrki sunnanlands, en óþurrkum nyrðra:

Síðustu dagana, eða í hálfa aðra viku, hefir verið þurrkur um allt Vestur- og mestan hluta Suðurlands. Hafa bændur á þessu landssvæði getað á þessum tíma rétt við heyskap sinn, sem kominn var i óefni eflir langvarandi rigningar og óþurrka. Norðanlands hefir hins vegar verið minna um þurrka og heyskapur þar dregist á langinn nema í Húnavatnssýslu og Skagafirði, þar sem heyskapurinn hefir gengið vel upp á síðkastið. Blaðamaður frá Tímanum átti í gær stutt viðtal við Steingrím Steinþórsson, búnaðarmálastjóra og spurði hann frétta af heyskap og grassprettu. Austanfjalls hefir heyskapurinn gengið heldur verr. Þurrkur kom þar síðar en vestanfjalls og úrkoma hefir verið þar öðru hvoru. Í Árnessýslu hefir þó verið að kalla stöðugur þurrkur í rúma viku og heyskapur gengið að óskum þann tíma. En er austar dregur í Rangárvallasýslu hefir verið úrkomusamara en bændur þó getað þurrkað og hirt nokkurn veginn hindrunarlaust.

Vísir segir af hagstæðri tíð í Borgarfiðri 13.ágúst:

Heyskapur hefir gengið vel í Borgarfirði og verkun heyja er góð. Tíð hefir verið frekar stöðug, ýmist langvarandi þurrkar eða rigningar um nokkurn tíma. Bændur hafa getað hirt mikið undanfarið, en hjá þeim, sem byrjuðu slátt fyrstir, hröktust hey nokkuð. Þegar besti kaflinn kom í byrjun þessarar viku, tókst mönnum að ná miklu inn, en sumir — og víðar en í Borgarfirði — létu sér nægja að ná heyjum saman i sæti á túnum, til þess að geta haldið sem kappsamlegast áfram við sláttinn. Verkun heyja hefir verið góð og lítið hrakist, nema hjá þeim, sem fyrstir urðu til að hefja slátt, eins og þegar er sagt. Lítið hefir verið í vötnum undanfarið og kom það sér vel fyrir marga bændur. Hefir það meðal annars orðið til þess, að hægt hefir verið að slá engjar, sem eru svo votlendar. að þær verða ekki slegnar nema í mjög miklum og langvarandi þurrkum. Hafa sumir meira að segja látið slíkan engjaslátt sitja fyrir túnstætti. til þess að nota þurrkana að þessu leyti og treysta því, að þeir nái heyi af túnum siðar.

Vísir 26.ágúst frá misjafnri heyskapartíð:

Heyskapur hefir gengið mjög misjafnlega í sumar, að því er Steingrímur Steinþórsson búnaðarmálastjóri hefir tjáð Vísi. Á Norðurlandi er léleg grasspretta, enda kól jörð þar mjög í vor. Hér sunnanlands hefir grasspretta aftur á móti verið sæmileg, en óþurrkar hafa þar aftur á móti dregið úr heyfeng bænda, a.m.k. sumstaðar. Á Vesturlandi er grasspretta yfirleitt sæmileg og allvíða góð. Þurrkar hafa gengið þar að undanförnu. Yfirleitt má fullyrða að töður verði ódrjúgar, einkum fyrir þá sök hve seint sláttur hófst og þar af leiðandi verður háarspretta viðast hvar lítil eða engin. Búnaðarmálastjóri kvað óþarft að gylla vonir manna um garðuppskeru í ár. Í vor var með langsíðasta móti sett niður í garða og af þeim sökum verða menn líka að treysta venju fremur á haustveðráttuna til þess að uppskerubrestur verði ekki. Undir henni er uppskeran komin og að svo komnu máli því ekki unnt að spá neinu endanlegu um horfur. Þess má þó geta, sem ekki er beinlínis uppörvandi, að norðanlands hafa nú þegar víða orðið skemmdir í görðum af völdum frosts.

Morgunblaðið segir frá mikilli rigningu í pistli 30.ágúst:

Gífurleg rigning, sem stóð svo að segja látlaust, frá því á laugardagskvöld [27.] og þar til í gærkvöldi [29.], hefur valdið allmiklum skemmdum á götum bæjarins og á vegum í nágrenni hans. Var úrfellirinn alveg óvenju mikill og mældist ekki annars staðar á landinu meiri. Samkvæmt upplýsingum frá Veðurstofunni, þá mun frá því á laugardagskvöld og þar til í gærdag kl.5, eða í um það bil tvo sólarhringa, hafa rignt um 35 millimetra hér í Reykjavík. Mest á sunnudagskvöld. Mest var rigningin á tímabilinu frá klukkan 5 síðdegis á sunnudag til klukkan fimm árdegis í gær. Á þessum hálfa sólarhring rigndi hvorki meira né minna en 16,7 mm, en jafnmikil úrkoma mun ekki hafa mælst hér í Reykjavík um langt skeið. Ef samsvarandi úrkoma hefði verið logndrífa, í frosti, myndi snjódýptin hafa geta orðið allt að 32 cm. Afleiðing þessa mikla úrfellis varð sú, að götur hér í bænum, sem ekki eru malbikaðar hafa orðið fyrir meiri og minni skemmdum. Sumar götur, einkum þó í úthverfunum, sem mikil umferð mæðir á, voru mjög slæmar yfirferðar í gærmorgun. Viðgerð gatnanna sem skemmst hafa í þessari rigningu mun verða mjög kostnaðarsöm, en hún hófst í gærmorgun og var haldið áfram allan daginn, en göturnar sem mikil umferð er um og heflaðar voru í gær, munu í gærkvöldi hafa verið orðnar slæmar aftur, vegna þess, hve jarðvegurinn er gegnblautur og lætur því fljótlega undan þunga umferðarinnar.

September bjargaði málum á Norðurlandi, en var erfiður syðra sökum rigninga. Veðurathugunarmenn segja frá:

Síðumúli: Heyskapartíð var mjög erfið. Sumstaðar er hey úti enn og kartöflur niðri í görðum, Víða er kartöfluuppskera mjög rýr. Heyskapur er einnig talinn minni en í meðallagi.

Lambavatn: Það hefir verið mjög óhagstætt fyrir heyskap. Aldrei komið reglulegur þurrkur. Og nú seinni hluta mánaðarins má heita að hafi verið óslitin úrkoma, nema rétt á milli skúra. Hey er víðast úti meira og minna.

Sandur: Fyrstu 8 dagana voru óþurrkar, en annars var tíðin mjög hlý og þurrkasöm. Hey hirtust vel og varð heyskapur víða sæmilegur að lokum, víðast þó undir meðallagi að vöxtum.

Reykjahlíð: Frá 10. september til mánaðarloka besti kafli sem komið hefur á þessu ári. Sláttarlok urðu því óvenjulega góð og heyfengur betri en á horfðist lengst af í sumar.

Alþýðublaðið segir af óþurrkum 9.september:

Um þriggja vikna skeið hafa sífelldir óþurrkar verið um allt land. Mun mikið hey vera úti víðast hvar, en þó einkum á Suðurlandi og útlit ískyggilegt um björgun þess. Aðeins þar, sem horfur eru bestar, er útlit fyrir að heyfengur bænda verði í meðalári, en allvíða minni en bað, að því er Steingrímur Steinþórsson búnaðarmálastjóri skýrði blaðinu frá í viðtali i gær.

Það er einkum á Suðurlandsundirlendinu, sem útlitið er uggvænlegt Þar hefur tíðarfarið verið einna óhagstæðast. Nokkuð af því heyi, sem þegar er komið undir þak, er hrakið, og eins og sakir standa, er lítil von til þess, að heyafli verði þar í meðallagi. Betri horfur eru í Borgarfirði og héruðunum norðanlands í Húnaþingi, Skagafirði og Eyjafirði. Þar hafa óþurrkar verið minni í sumar, og vænta má, að heyfengur verði þar í meðallagi. Hins vegar var spretta slæm á Norðausturlandi, og fyrir þær sakir er heyafli þar lélegur. Á Vestfjörðum hafa miklir óþurrkar verið undanfarið, en framan af sumri voru allgóðir kaflar. Heyskapur hófst í sumar allmiklu seinna en venja er til, mun hafa byrjað 10—14 dögum seinna en venjulega, og olli því hin óvenjulegu og þrálátu harðindi í vor. Þá voru kalskemmdir á túnum miklar þar, sem snjór lá lengst á jörðu í vor, einkum í þeim sveitum, sem hæst liggja yfir sjó, svo og á útkjálkum norðan lands, norðaustan lands og á Vestfjörðum. Af öllum þessum orsökum má búast við ýmsum erfiðleikum í sambandi við ásetningu búfjár í haust, ef ekki batnar nú bráðlega og það hey, sem nú er úti, næst fljótlega. Oft hefur heyskap verið lokið víða um land um þetta leyti sumars, en nú hefur sumstaðar verið farið fram á það að fresta göngum vegna heyanna.

Þann 10.september fóru leifar fellibyls yfir Nýfundnaland. Þetta var árið áður en farið var að gefa fellibyljum og hitabeltisstormum nöfn. Kerfin voru aðeins aðgreind með raðnúmerum, þessi númer fjögur. Hann komst eiginlega aldrei hingað til lands, en beindi til okkar mjög röku og ákaflega hlýju lofti langt sunnan úr höfum. Kannski hefur hitabeltisstormur sex einnig komið við sögu. Mjög mikið rigndi um landið sunnan- og vestanvert, sértaklega á Snæfellnesi og sunnanverðum Vestfjörðum og hiti fór upp úr öllu valdi austanlands. Kortið sýnir endurgreininguna síðdegis þann 10.

Nýtt septemberhitamet var sett á Dalatanga þegar hámarksmælirinn þar sýndi 26,0 stig síðdegis þann 12. Slegið var 8 ára gamalt met sem sett var á Hallormsstað þann 15. 1941. Þetta met á Dalatanga fékk að standa í 68 ár, þar til 1.september árið 2017 þegar hiti á Egilsstöðum fór í 26,4 stig, núverandi septembermet. Þann 14.september 1988 fór hiti á Dalatanga í 25,8 stig, ómarktækt lægra en aflesturinn 1949. Enginn hámarkshitamælir var á Seyðisfirði 1949, en hiti kl.15 var 24,0 stig og meiri en 20 stig bæði kl.9 og 22. 

Kortið sýnir endurgreiningu síðdegis sunnudaginn 11.september. Þá er eindregin sunnanátt með mikilli rigningu vestanlands. Nokkuð hvasst var um landið norðanvert.   

Tíminn segir af þurrkum norðaustanlands - og heyfoki í pistli 13.september:

Á Norðausturlandi hafa verið miklir þurrkar undanfarna daga og hiti óvenjulega mikill. Suðvestan stormur hefir verið, og síðustu dægrin fremur hvasst til þess að þægilegt væri að eiga við hey. Í fyrrinótt mun eitthvað af heyi hafa fokið í Suður-Þingeyjarsýslu, að minnsta kosti norðanverðri i nánd við Húsavík og á Tjörnesi. Ekki var þó vitað með vissu í  gærkveldi, hve miklu þessir heyskaðar nema.

Vísir segir 13.september frá úrkomu og vegarskemmdum:

Ákafar rigningar hafa gengið yfir Suðvesturland og nokkurn hluta Vesturlands síðustu dagana. Hafa af völdum þeirra orðið skemmdir á vegum og hey sumstaðar flætt burtu. Hefur rigningin víða verið svo mikil að vatnsaugu á vegum hér suðvestanlands hafa naumast haft við að flytja vatnið og hefir því allvíða flætt yfir vegi og sumstaðar myndað í þá ræsi eða jafnvel skörð. Umferðartruflun hefir þó ekki orðið alvarleg neinstaðar nema á leiðinni til Ólafsvíkur á Snæfellsnesi. þar hefir vegurinn skemmst víðar en á einum stað og það svo að hann er sem stendur lokaður allri umferð. Í Grundarfirði flæddi Kverná yfir bakka sína, braut skarð í varnargarð sem á að hlífa veginum og reif síðan burt uppfyllingu við brúna á Hvammsá í Dölum flæddi yfir bakka sína og braut skarð i þjóðveginn undan Akri. Í Norðurárdal í Borgarfirði flæddi Norðurá langt yfir bakka sína og er þetta eitt með mestu flóðum, sem í ána hefir komið um þetta leyti árs. Fyrir 15 eða 16 árum kom þó flóð í Norðurá sem var miklu stórkostlegra en þetta og olli þá óhemju tjóni á heyjum. Að þessu sinni flæddi nokkuð burtu af heyjum, en þó litið annað en það sem slegið var síðustu dagana fyrir helgina. Í vikunni sem leið var þurrkur svo að bændur náðu heyjum sínum heim og forðaði það þeim frá gífurlegu tjóni. Norðurá mun einnig hafa flætt upp á veginn hjá Dalsmynni, en ekki þannig að verulegum spjöllum hafi valdið, enda stöðvaðist ekki umferð um veginn. Flóðið varð hvað mest um miðjan dag í gær, en farið síðan sjatnandi. Í morgun var þó enn mikil rigning í Norðurárdal og áin í foráttuvexti. Í viðtali sem Vísir átti við Ferjukot i morgun var talið að flóðið i Hvítá hefði aldrei verið meira en í morgun. Þar neðra flæðir áin vítt yfir hakka og eru allar engjar sem ná að bökkum Hvítár og Norðurár undirlagðar af flóðinu. Sums staðar hefir stórtjón orðið á heyjum, m.a. i Stafholti, þar sem mikið var úti af sæti.

Morgunblaðið segir frá flóðunum í pistli 14. september:

Frá fréttaritara Morgunblaðsins, Ólafsvík, 13. september. — Síðari hluta sunnudagsins gerði aftakaveður af suðaustri með stórrigningu á Snæfellsnesi. Á sunnanverðu nesinu hljóp feikivöxtur í allar ár og læki. Þessir vatnavextir ullu miklum spjöllum á vegum og brúm, svo að samgöngur tepptust. Áin Stórafura í Staðasveit braut stórt skarð í veginn vestan við brúarstöpulinn, og brotnaði hann svo að. brúin seig þeim megin. Bjarnarfossgil ruddist yfir veginn beggja megin við brúna sem á því er, braut báða stöpla hennar svo að hún féll niður í vatnsflauminn. Brú tók af Hraunlæk af veginum. Grafará í Breiðuvík braut skarð í veginn vestan brúar, en brúin sem var smíðuð í sumar, skemmdist ekki. Mjög miklar skemmdir urðu víða á vegum annars staðar. Bílstjóri frá Dagverðará varð að skilja bíl sinn eftir við Stopagil, en það óx svo mjög að það gróf undan bílnum svo að hann féll á endann niður í gilið.

Þannig stóð á að skemmtun stóð yfir að Breiðabliki í Miklaholtshreppi á sunnudagskvöldið [11.]. Bílstjóri úr Ólafsvík ætlaði með fólk á skemmtunina. Kom hann að Stórufuru, er árin var að byrja að brjóta skarð í veginn. Hann komst ekki yfir, en beið við .brúna alla nóttina til þess að vara fólk við að fara á brúna. Allt fólk, sem á skemmtuninni var, úr Ólafsvík, Staðasveit og Breiðuvík, var því teppt fyrir sunnan ána. Fékk það húsaskjól á Vegamótum í Miklaholtshreppi, og var þar alla nóttina og mestallan mánudaginn. Síðari hluta mánudags, er plankar höfðu verið lagðir yfir vegaskarðið við Stórufuru, sem jeppar komust yfir, var fólkið flutt í jeppum að Bjarnarfossgili. Fólkið úr Ólafsvík varð að ganga frá gilinu upp á miðja Fróðárheiði vegna vegarskemmda sunnan í heiðinni.

Valdastaðir Kjós 13. september. Bændur hér í Kjósinni, urðu fyrir nokkru heytjóni s.l. sunnudagsnótt. Eftir að rigningin hætti gekk vindur til suðurs og suðvesturs og hvessti þá svo mikið að vindurinn feykti um allmiklu af uppsættu og yfirbreiddu heyi, sem bændur höfðu þurrkað rétt fyrir síðustu helgi. Laxá í Kjós flæddi yfir bakka sína, þessa nótt og varð almikið af heyi á túnum næst ánni umflotið.

Alþýðublaðið segir líka af vatnavöxtunum 14.september:

Úrhellisrigning var á sunnanverðu Snæfellsnesi og í Borgarfirði síðdegis á sunnudag og á mánudagsnótt. Urðu vatnavextir svo miklir að þrjár til fjórar brýr stórskemmdust og ein eyðilagðist með öllu, en vegir spilltust mjög. Þá hljóp feikilegur vöxtur í Norðurá í Borgarfirði, flæddi hún yfir engjar fjölmargra bæja í Norðurárdal, Stafholtstungum og Borgarfirði og sópaði burt heyi, sem úti var á engjunum. Munu um 409 hestar heys hafa flætt á einum bæ, en á mörgum bæjum 100—200 á hverjum. Er þetta talið mesta flóð í ánni síðan 1933. Fréttaritari Alþýðublaðsins í Ólafsvík símaði í gær, að í rigningunni í Staðarsveit hafi tvær býr að heita má eyðilagst, önnur á Stóru-Furu, en hin á svokölluðu Bjarnarfossgili, sem er á nýja veginum fyrir ofan Búðaós. Þá gróf frá brúnni á Grafará í Breiðuvík og gerði skarð í veginn þar, smábrú á veginum heim að Búðum skemmdist og loks urðu skemmdir á nýrri brú á Kverná í Grundarfirði. Leiðin úr Staðarsveit til Ólafsvíkur er nú ófær, en í ráði er að lagfæra gamla veginn að Búðaós, en þar verður ekki farið yfir nema sætt sé sjávarföllum. Brúin yfir Bjarnarfossgil féll alveg. Hins vegar gróf undan stöplum brúarinnár á Stóru-Furu og skarð fór í veginn, en reynt mun verða að gera við veginn að gömlu vaði, sem er þar skammt frá. Vatnavextirnir voru geysibráðir. Tveir bílar fóru á sunnudagskvöldið frá Ólafsvík með fólk á skemmtun í Staðarsveit. Komust þeir hindrunarlaust leiðar sinnar yfir brúna á Bjarnarfossgili, en urðu að snúa við við Stóru-Furu. Þegar þeir komu aftur að Bjarnarfossgili, var brúin þar fallin og komst fólkið ekki heim til sín fyrr en í gær.

Bændurnir í Borgarfirði hafa orðið fyrir alvarlegu tjóni. Hey liggur nú víða í stórum hrönnum eftir að flóðið sjatnaði, en það er talið geri ónýtt eftir þeirra reynslu, sem fékkst af slíku flæddu heyi árið 1933.

Tíminn kvartar mjög undan óþurrkum 14.september - og segir af flóðinu í Norðurá:

Eins og frá hefir verið skýrt hér í blaðinu hefir heyskapur gengið mjög illa sunnan lands í sumar, sökum nær sífelldra óþurrka. Eru engar líkur til þess, að heyfengur geti héðan af náð meðallagi nema þá hjá einstaka bændum, sem hafa súgþurrkun eða stórar votheyshlöður. Er ástandið þó mun betra í Vestur-Skaftafellssýslu en í Árnes- og Rangárvallasýslum. Hefir þetta sumar verið litlu eða engu betra en sumrin 1947 og 1937. Við þetta bætist, að engar fyrningar eru nú frá fyrra ári, því að allt var gefið upp í vorharðindunum.

Frá fréttaritara Tímans í Borgarnesi Enn er ekki að fullu vitað, hversu miklu heytjóni flóðin í Norðurá hafa valdið bændum í Norðurárdal og Stafholtstungum, en talið er, að tvö þúsund hestburðir heys eða jafnvel meira hafi flotið burt eða ónýst á annan hátt, og það, sem eftir kann að vera verður ónýtt, ef ekki gerir góðan þurrk mjög fljótlega. — Eru þetta mestu flóð, er þarna hafa komið að sumarlagi síðan 1933. Fréttaritari Tímans í Borgarnesi átti í gær tal við Þórð Ólafsson bónda á Brekku í Norðurárdal, Bjarna Valen bónda að Svarfhóli í Stafholtstungum og símstöðina í Svignaskarði. Sagðist þessum aðilum svo frá að enn væru mikil flóð þar efra, en þó heldur í rénun. Sumt af heysætunum sem flóðin náði til standa enn og eru nú að koma uppúr, en hvort tveggja er, að Norðurá hefir borið með sér mikið af leir sem sest hefir í heyið svo að það er mjög illa til reika, og svo hitt að það ónýtist fljótlega með öllu þótt talsvert af því hangi uppi í sætum ef ekki gerir góðan þurrk innan fárra daga. Engi, sem ekki var farið að slá eru nú ósláandi vegna leirs og sands. Alls er talið að yfir tvö þúsund hestburðir heys hafi ónýst frá bæjum í Stafholtstungum, mest frá Svarfhóli og Sólheimatungu, en minna frá Svignaskarði, Hofsstöðum, Stafholti, Melkoti, Munaðarnesi, Hlöðutúni og Haugum. Í Norðurárdal er talið að um átta hundruð hestburðir hafi eyðilagst. Þar af voru yfir eitt hundrað hestburði frá Laxfossi, Hreðavatni og Glitsstöðum, en minna frá Brekku, Hraunsnefi, Hvassafelli, Klettstíu, Hreimsstöðum, Sanddalstungu og Skarðshömrum.

Tíminn segir fréttir að austan og af Ströndum 15.september:

Vonir standa til, að heyfengur bænda á Fljótsdal verði fram að því í meðallagi, og þykir það betra en áhorfðist framan af sumri. Sums staðar varð þó til baga, að engjar blotnuðu mjög í ágústmánuði, svo að erfitt var að nýta þær, einkum þó í Hjaltastaðarþinghá. Fyrir nokkru áttu bændur talsvert úti af heyi, en nú nýlega gerði hinn besta þurrk, mikla hita með allsnörpum vindi, og munu þá allir hafa náð því, sem þeir áttu úti, vel þurru. En sumt af því mun þó hafa verið orðið nokkuð hrakið. Nú hefir verið ákveðið að fresta göngum þar eystra um eina viku, svo að menn geti lengt sláttinn fram á haustið, sem því nemur, og getur orðið að því talsverð búbót, ef vel viðrar.

Talið er að heyfengur bænda á Ströndum verði að þessu sinni yfirleitt stórum minni en verið hefir undanfarið. Eru jafnvel til bæir, þar sem engar líkur eru til, heyist nema þriðjungur miðað við venjulegan heyfeng. Eru orsakir þessa einkum hve mikil brögð eru þar að kali í túnum, eins og raunar mjög víða norðanlands, og svo og slæm heyskapartíð, einkum síðari hluta sumarsins.

Tíminn segir enn af flóði 16.september, í þetta sinn á Skarðsströnd:

Ferðamaður, sem ætlaði yfir Búðardalsá á Skarðsströnd síðástliðið sunnudagskvöld, festi jeppann sinn í ánni, sem var í foraðsvexti. Komst hann á síðustu stundu út úr jeppanum og ætlaði að sækja mannhjálp, en er hann kom til baka, var bíllinn horfinn með öllu og fannst degi síðar ónýtur langt neðan við vaðið. Síðastliðið sunnudagskvöld Jón Hákonarson, gestgjafi í Bjarkarlundi við Þorskafjörð, á leið norður um frá Skarði á Skarðsströnd. Var þá komin úrhellisrigning og ár og lækir í miklum vexti. Jón var á jeppa, og er hann kom að Búðardalsá, ók hann viðstöðulaust út i hana, enda áin þá ekki orðin svo mikil, að hún væri ófær. Er Jón var kominn nær alla leið yfir ána, varð steinn fyrir hjóli, og stöðvaðist jeppinn. Dvaldist Jóni í jeppanum um stund, en kom honum ekki upp úr ánni, sem var í mjög örum vexti. Sá hann sér bann kost vænstan að vaða til lands, og mátti ekki tæpara standa, að hann kæmist yfir. Virtist honum sem yfirborð vatnsins hefði hækkað um 60—70 sentímetra þær tuttugu mínútur, sem hann dvaldi við ána. Jón hraðaði sér til bæja eftir hjálp til þess að ná jeppanum upp. En er hann kom aftur á vettvang, að einni klukkustund liðinni, var jeppinn horfinn. Hafði þá vatnsborðið hækkað á annan metra. Hagar svo til þarna, að vaðið, sem er mjög viðsjált og breytingum undirorpið, er rétt ofan við streng, sem endar i flúðum og fossum nokkru neðar. Hafði vatnsflaumurinn sogað jeppann með sér fram í strenginn, eftir að Jón yfirgaf hann. Jeppi Jóns fannst daginn eftir, alllangt neðar i ánni. Náðist hann upp, en var allur brotinn og bramlaður, svo að ekki annað var heilt en hjólin og vélin. Viðsjál á. Búðardalsá er hið viðsjálasta vatnsfall, þótt lítil sé að jafnaði og munu hafa drukknað í henni nær tuttugu manns, svo að kunnugt sé. Lega vaðsins á henni er með þeim hætti, að hið mesta háskaspil getur verið að fara hana í miklum vexti, og eru uppi eindregnar óskir um það, að húm verði brúuð hið fyrsta.

Í stórviðri því, sem gekk yfir Vesturland, um síðustu helgi, urðu talsverðir heyskaðar við Gilsfjörð. Veðrið var mest á sunnudagskvöldið, og fauk þá víða nokkuð af heyi, einkum í Saurbænum. í Stórholti í Saurbæ hafði til dæmis verið nýbúið að sæta allmikið af heyi, er veðrið skall á, og hurfu að kalla gersamlega tuttugu galtar af tuttugu og fjórum, sem úti voru. — Víðar urðu talsverðir heyskaðar af völdum veðursins. Undir Tjaldanesfjalli hafa vegavinnumenn verið að störfum. Fuku tjöld þeirra í veðrinu, og munir ýmsir, er vegagerðarmennirnir áttu.

Tíminn segir enn fréttir af vatnavöxtunum 17.september:

Frá fréttaritara Tímans á Patreksfirði. Um síðustu helgi urðu miklir vatnavextir á Vestfjörðum. Ollu þeir miklu tjóni á vegum, einkum þó veginum yfir Kleifaheiði úr botni Patreksfjarðar inn á Barðaströnd. Féllu skriður á veginn, svo að hann varð með öllu ófær bifreiðum.

Hlaup varð í Súlu, en ekki mjög mikið. Vísir 19.september:

Súluhlaupið er í stöðugum vexti, að því er Hannes bóndi á Núpsstað símaði Vísi i morgun. Hefir mikið brotnað framan af jöklinum og borist fram á aurana, austan við Lómagnúp. Á aðalflóðasvæðinu eru 11 símastaurar, og eru þeir nú allir umflotnir vatni, án þess að nokkur eyri standi uppúr á milli þeirra. Í nótt hafði vatnsmagnið enn aukist til muna og tók þá að flæða umhverfis símastaura á sandinum sunnan og vestan við Núpinn. Símasamband er enn austur yfir Skeiðarársand, enda eru símastaurarnir styrktir með stálskífum. Verði þeir hins vegar fyrir jakaburði svo nokkru nemur, má gera ráð fyrir að þeir brotni og sambandið rofni. Súla er enn ekki komin i þann vöxt sem hún var í hlaupinu 1946, Það hófst á nýársdag það ár og hélst allan janúarmánuð og nokkuð fram i febrúar. Hannes á Núpsstað býst hins vegar við að áin eigi enn eftir að vaxa, en hins vegar ekki hægt að segja hve mikið né hve lengi.

Tíminn segir einnig af hlaupinu 20.september:

Í s.l. viku tók Súla á Skeiðarársandi að vaxa og hefir vatnsmagn hennar farið vaxandi til þessa. Er því sýnt að um hlaup úr Grænalóni í Vatnajökli er að ræða. Grænalón hljóp síðast fram 1946 og gerir það venjulega á þriggja ára fresti. Vatnsmagnið á sandinum er nú orðið allmikið og flóðið um fjögurra km breitt. Nokkur jakaburður er fram á sandinn og er talið að símalínan geti verið í hættu. Flóðið fór fremur vaxandi í gær.

Dagur á Akureyri endursegir 21.september grein sem birtist í Landvörn (ekki enn á timarit.is). Þar fjallar Jón um hafísinn:

Jón Eyþórsson veðurírœðingur hefur ritað athyglisverða grein í Landvörn um hafísinn við Grænland og hættu þá, sem okkur hér er búin af hafís, þegar þannig árar á Grænlandi. Grein Jóns er sérstaklega athyglisverð fyrir Norðlendinga — og stjórnarvöldin — og leyfir Dagur sér því að endurprenta hana. Jón segir þannig frá:

„Margir danskir Grænlandsfarar hafa komið hér við i sumar á leið sinni til Grænlands og heim. Lauge Koch jarðfræðingur hefir mikla bækistöð í Óskarsfirði, og vinnur leiðangur hans jöfnum höndum að rannsóknum og málmleit. Annar leiðangur er í Pearylandi, nyrst og austast á Grænlandi og höfðu átta menn þar vetursetu síðasta vetur. Þangað verður ekki komist á skipi vegna íss, og varð því að fljúga með leiðangursmenn og allan útbúnað þeirra um 1000 km langa leið frá Klaveringsey norður með ströndinni. Mörg skip og flugvélar hafa starfað þarna að flutningum í sumar. Hinn kunni Grænlandsfari, Ejnar Mikkilsen, sem nú er umsjónarmaður á Austur-Grænlandi, lagði af stað frá Angmagsalík til Scorebysunds, 29. ágúst s.l., á 300 lesta vélskipi. Hreppti hann aftakaveður milli Vestfjarða og Grænlands, svo að skipið laskaðist, en komst til Reykjavíkur um síðustu helgi. Öllum þessum mönnum, sem margir eru þrautreyndir Grænlandsfarar, ber saman um, að óvenjulega mikill og erfiður ís sé nú meðfram austurströndinni, úr því að kemur norður um Scoresbysund. Hafa nokkur skip setið föst í ísnum að undanförnu og óvíst, hvernig afdrif þau hljóta. Til Danmerkurhafnar, sem fræger úr för þeirra J.P. Kochs og Vigfúsar Sigurðssonar, hefir ekki tekist að koma skipi í sumar. Munu þar sitja nokkrir menn í sjálfheldu, og hætt við, að þeir verði að hafa þar vetursetu.

Aukin hætta á ís við Ísland. Þessar ísfregnir hljóta að vekja eftirtekt okkar, sem hér búum. Því meiri sem ísfúlgan er á hafinu hér norður undan, því meiri hætta hlýtur okkur að vera búin af hafís. Að vísu getur veðurlag og straumar ráðist þannig, að ísinn reki suðui' með austurströnd Grænlands, án þess að taka hér land, en slíkt er þó undir heppni komið. Og það ættu menn að hafa í huga, að allur er varinn bestur og síst af öllu ráðlegt að „setja á guð og gaddinn“, þegar vitað er af slíkum vágesti á næstu grösum. Ekki væri það nema réttmæt varfærni af stjórnarvöldum að hlutast til um, að matarbirgðir yrðu í ríflegra lagi í kauptúnum norðan lands í haust. Ekki er vitað, hvernig á hinum mikla hafís stendur við Grænlandsströndina. Þar getur verið um óvenjulega mikinn lagnaðarís að ræða frá síðasta vetri, en hitt er öllu líklegra, að straumar og vindar frá Norðurskautshafinu hafi þrýst óvenjulega miklu ísreki suður um gapið milli Norður-Grænlands og Svalbarða.“

Tíminn segir af kali 23.september:

Eftir hin miklu harðindi á s.l. vori var allmikið um kal í túnum og sums staðar mjög mikið einkum í uppsveitum Þingeyjarsýslna. Á Hólsfjöllum fékkst ekki helmingur töðu af túnum og í Mývatnssveit, fremri hluta Reykjadals og í Bárðardal varla meira en þriðjungur þess sem meðalár gefa. Af þessum sökum hefir heyfengur bænda á þessum slóðum orðið rýr og horfir sums staðar til vandræða í þessum efnum.

Tíminn segir 25.september af erfiðum heyskap í Borgarfiðri:

Frá fréttaritara Tímans í Borgarnesi. Enn eru mikil hey úti víða í Borgarfirði, og hefir enginn þurrkdagur komið um langt skeið. Eru þau mjög tekin að léttast og liggja undir algerri eyðileggingu. Hey þau, sem lentu í flóðunum í Norðurárdal og Stafholtstungum, en flutu þó ekki brott, eru nú ekki lengur til neins nýt.

Sérstaklega gott tíðarfar er nú víða norðan lands, sagði Kristján Karlsson, skólastjóri á Hólum, í símtali við tíðindamann frá Tímanum, og mikil hlýindi dag hvern.

Nokkuð kólnaði í lok mánaðar og bárust þá fyrstu fréttir af snjóum. Vísir 29.september:

Snjókoma var á Vestfjörðum i nótt og viða fyrir norðan, að því er Vísi er tjáð. Í morgun var versta veður á Siglufirði, slydduhríð og stormur. Hafði snjóað þar í fjöll i nótt og voru þau nær alhvít.

Tíð þótti góð í október og var áberandi tíðindaminni heldur en annars á árinu. Veðurathugunarmenn segja frá:

Síðumúli: Október var góður að veðurfari, sérstaklega seinni hlutinn. Þá var svo þurrviðrasamt. Öll hey náðust inn, og rófur og kartöflur upp úr görðum.

Lambavatn: Það hefir mátt heita góð tíð. Fyrri hlutinn votviðri en seinni hlutinn þurrviðri og stilla. Þau hey sem voru úti fyrir göngur komust ekki inn fyrr en í síðustu sumarvikunni.

Sandur: Tíð var lengst af mild og hagstæð til útivinnu. Dilkar fremur rýrir til frálags.

Reykjahlíð: Október mildur og góður hér að þessu sinni. Mývatn lagði 24. október, ísinn fyrst genginn þann 29.

Tíminn segir af uppskeru úr görðum 1.október:

Blaðið átti í gær tal við Sigurð Elíasson, forstöðumann tilraunarstöðvarinnar að Reykhólum. Aðallega voru þar ræktaðar rófur, kál og korn í sumar, og hefir uppskeran orðið mjög léleg. Miklar rigningar hafa gengið þar að undanförnu og tafið lok heyskapar. Rófnaræktin, sem er mikil að Reykhólum gekk illa í sumar. Mun uppskera rófna ekki verða meiri en þriðjungur meðaluppskeru. Klaki var í jörð langt fram eftir sumri, og veðrátta ekki sem hagstæðust í sumar. Hvítkálið er í löku meðallagi og annað kál eftir því. Á Reykhólum er einnig nokkur kornrækt, en í sumar mun hvorki bygg ná hafrar ná þroska þar. Kemur þar bæði til stutt sumar og óhagstæð veðrátta. Miklar rigningar hafa gengið þar að undanförnu.

Morgunblaðið segir af góðviðri 8.október:

Óvenjugott veður var um allt Suðurland í gær, en logn var og sólskin allan daginn. Það sást varla ský á himni. Töldu sumir daginn hafa verið einn þann besta, sem komið hafi á þessu ári.

Morgunblaðið segir enn af blíðu 15.október:

Akureyri, 17. október. Mesta blíðskaparveður hefur verið hér að undanförnu. Eyjafjörður hefur verið baðaður í sólskini svo að segja hvern dag. Heyskapur er fyrir löngu hættur, og hefur heyfengur yfirleitt reynst í góðu meðallagi, sérstaklega í innsveitum héraðsins, og nýting í besta lagi. Kartöfluuppskera er og allgóð víðast hvar.

Vísir segir 17.október frá strandi:

Á ellefta tímanum í gærkveldi strandaði færeyska skipið „Havfruen“ rétt við svokallaða Almenninga á Haganesvík. Hríðarveður var og mikið brim við ströndina, er skipið strandaði. Áhöfn á Havfruen var átján manns og gekk greiðlega að bjarga þeim. Var hún komin i land fyrir birtingu í morgun.

Vísir segir 29.október frá sjávarkulda:

Frá því er hitamælingar í hafinu norður af Íslandi hófust, hefir hitastigið aldrei verið jafn lítið sem í sumar. Eftir þeim gögnum, sem búið er að vinna úr, hefir komið í ljós að hitinn á þessu svæði virðist vera mun minni en í fyrra. Er þetta kaldasta sumar í sjónum frá því er mælingar hófust.

Hvassviðri gerði í lok mánaðar. Vísir segir af því 1.nóvember:

Í gærkveldi og í nótt gekk mikið hvassviðri yfir suðvesturhluta landsins, samfara óvenjumikilli úrkomu. Að því er Veðurstofan tjáði Vísi í morgun mældist vindhraðinn mestur 11 stig og úrkoman 15 mm. frá kl.5 síðdegis í gær til kl. 8 í morgun og er það óvenjumikið. Illviðri þetta var sunnan lands og vestan, en veðurhæð var ekki eins mikil annars staðar á landinu. Þótt undarlegt megi virðast hefir ekki frést um alvarleg spjöll af völdum óveðursins, hvorki hér i Reykjavík né í nærsveitum, að því er Vísi var tjáð hjá ýmsum aðilum í morgun. Hins vegar urðu þær skemmdir á byggingu Blóðbankans, sem er í smíðum við Rannsóknarstofu Háskólans við Barónsstíg, að öll mótin á fyrstu hæð hússins, sem búið var að slá upp, fuku í nótt. Engin spjöll munu þó hafa orðið á nærliggjandi húsum.

Nóvember þótti hagstæður, einkum um landið vestanvert. Einu stórtíðindin voru af skriðuföllum í Neskaupstað - eftir mikla úrhellisrigningu. Veðurathugunarmenn segja frá:

Síðumúli: Nóvembermánuður var fádæma góður, mild veðrátta og úrkomulítil. Auð jörð fram í síðustu viku. Fé gengur enn sjálfala, en jörðin er hvít yfir að sjá af lausamjöll.

Lambavatn: Það hefir verið góð tíð yfir allan mánuðinn. Sauðfé allstaðar gengið um hirðingarlítið. Aldrei fennt að heitið geti á fjöll eða í byggð.

Sandur: Tíðarfarið var milt og hægviðrasamt. Jörð snjólaus og þíð að heita má allan mánuðinn. Sauðfé gekk að mestu úti.

Vísir segir af slæmum gæftum 5.nóvember:

Tíðarfar hefir verið með eindæmum slæmt i Grindavik og hefir ekki gefið á sjó þar í hálfan mánuð eða svo.

Vísir segir af góðri tíð í Reykjavík 14.nóvember:

Haustveðráttan hér í Reykjavík hefir verið með afbrigðum góð allt til þessa, og miklu betri en venja er til.

Morgunblaðið segir 24.nóvember frá skriðuföllum í Neskaupstað:

Frá fréttaritara vorum í Neskaupstað. Skriðufall hefur valdið hér stórtjóni í dag og er ekki séð enn, þegar þetta er sent, hve mikið tjónið kann áð verða. Aur og vatn hefur svo að segja fyllt kjallaraíbúð í fógetahúsinu og mikill aur komst i sundlaugina.

Undanfarna daga hefur verið hér úrhellisrigning og um 7-leytið i morgun (miðvikudag) kom hlaup úr fjallinu fyrir ofan bæinn og stefndi á bæjarfógetahúsið. Skriðan felldi steinsteyptan garð, sem er fyrir ofan húsið og fylltist kjallari hússins af aur og vatni, en í kjallara bjó Einar H. Pálsson skrifari bæjarfógeta. Varð þarna hið mesta tjón á húsbúnaði og íbúðinni og litlu sem engu bjargað úr henni. Fleiri íbúðir munu og hafa orðið fyrir verulegum skemmdum. Skriðan rann áfram og komst mikill aur í sundlaug kaupstaðarins, sem er þarna fyrir neðan hús bæjarfógeta. Steinveggir, sem urðu á vegi skriðunnar hrundu og víða eru hús í hættu, þar sem leðjan hefur grafið undan þeim. Í allan dag hefur verið reynt að stöðva skriðuna og beina henni frá húsum, sem í hættu voru. Hefur það borið nokkurn árangur. Rafstöð bæjarins var í hættu um tíma. Stórgrýti rann niður fjallið, en ekki hefur það valdið tjóni til þessa. Norðfirðingar áttu þá von í gærkvöldi. að veður mundi batna, því það var eina hjálpin, sem að verulegu gagni gat komið, því lítið lát er á skriðunni á meðan stórrigning eins og í dag er. Fréttaritari símaði í gærkvöldi, að svo virtist, sem frekari hætta af skriðuhlaupum væri hjáliðin. Enn er óljóst hve miklar skemmdir hafa orðið á mannvirkjum, en aðalgatan er mjög mikið skemmd. Eftir henni hefur myndast djúpur skurður, sem sumstaðar er um tvær mannhæðir á dýpt. Menn, sem minnast skriðunnar miklu á Eskifirði um árið, segja að þessi skriða sé enn meiri og ferlegri en sú, er þar rann og olli miklu tjóni.

Vísir segir einnig af skriðuföllunum 24.nóvember:

Í gærmorgun um sjöleytið féll aurskriða í Neskaupstað og olli miklum skemmdum á húsum og öðrum mannvirkjum. Vísir átti í morgun tal við héraðslækninn í Neskaupstað, Þorgeir Gestsson, og sagði hann að nú væri stytt upp og naumast ástæða til að óttast frekari spjöll af völdum skriðufalla. Úrhellisrigning hefir verið undanfarna sólarhringa á Norðfirði og m.a. var stórrigning í alla fyrrinótt. En í gærmorgun, um sjöleytið, féll skriða ofan úr fjallinu og kom niður í miðjan kaupstaðinn. Lenti skriðan aðallega á þremur húsum og fyllti kjallara þeirra allra. Í öllum kjöllurunum var að einhverju leyti búið, en þó ekki íbúð nema í einum þeirra. Fólkið sem þarna svaf eða bjó bjargaðist sjálft naumulega og missti aleigu sína undir aurleðjuna. Hvort nokkru af þessu tekst að bjarga eða ekki er alsendis óvíst. Líkurnar eru a.m.k. eins miklar að allt hafi eyðilagst. Einna verst varð Einar H. Pálsson skrifari bæjarfógeta úti, en íbúð hams og fjölskyldu hans var í einum kjallaranum og flæddi skriðan inn um suðurgluggana og út um norðurgluggana. Auk þessa brotnuðu garðar í hænum, sundlaug kaupstaðarins, sem er ein fegursta útisundlaug á landinu barmafylltist af aurleðju, en jafnframt kom vatnsflóð úr lauginni og niður á götuna fyrir neðan. Lækur braut sér farveg eftir einni götunni, og er þar nú mannhæðardjúp vatnsrás. Ýmsar fleiri meiri og minni skemmdir urðu þarna á mannvirkjum, og hefir enn sem komið er ekki fengist fullkomið heildaryfirlit yfir það. Rafmagnið var tekið af bænum i gær, því óttast var að leiðslur kynnu að rofna og valda íkviknunum. Vatnsleiðslur skemmdust og er nokkur hluti bæjabúa nú vatnslaus. Í allan gærdag var unnið að því að reyna að koma í veg fyrir frekari spjöll af völdum vatns og aurs og í nótt átti að standa vörð ef ekki hefði dregið úr rigningunum. En sem betur fór stytti að mestu leyti upp i gærkveldi og óttast menn nú ekki frekari skemmdir af völdum skriðufalla. Héraðslæknirinn sagði að það væri alls ekki óvenjulegt að skriður féllu úr fjallinu ofanvert við Neskaupstað, en hins vegar hafa þær ekki valdið tjóni sem nú.

Alþýðublaðið fjallar einnig um skriðuföllin 24.nóvember:

Samkvæmt símtali við Neskaupstað í gærkvöldi. Svonefndur Konráðslækur hljóp úr farvegi sínum í svokallaðan Hólslæk í gær, vegna skriðufalla, sem stífluðu farveg læksins. Við þetta myndaðist skriðuhlaup, sem flæddi um bæinn, einkanlega miðbæinn, og skall þar með miklu afli á íbúðarhúsunum. Varð hús bæjarfógeta einna verst leikið; myndaðist uppistaða við steinvegg ofan við lóðina, en veggurinn brast undan þunganum og skriðan féll að húsinu og fyllti neðri hæð þess af aur og vatni. Fógetaskrifarinn hafði íbúð á neðri hæðinni, gereyðilagðist búslóð hans öll, og sjálfur gat hann með naumindum bjargað sér og fólki sínu upp á efri hæðina. Þá fylltist sundlaugin í bænum af aur og grjóti, síðan féll skriðan meðfram rafstöðvarhúsinu, en lækirnir brutu sér farveg, meir en tveggja metra djúpan, á svonefndum Rafstöðvarvegi, yfir þvert bæjartorgið og niður í sjó. Rótuðu þeir upp rafleiðslum og vatnsleiðsluæðum, er lágu í götunni, og er mikill hluti bæjarins vatnslaus, en rafleiðslur skemmdust ekki. Fossa lækirnir enn eftir þessu gili, og verður enn ekkert um sagt með vissu upp á hverju þeir kunna að taka, því að enn er úrhellisrigning austur þar, en stórrigningar hafa staðið þar látlaust síðustu þrjá sólarhringa. Enda þótt skemmdir og jarðrask hafi orðið mest í miðbæn um, eru flestar, götur þar, tún og garðar annaðhvort upptætt eða undir aur og grjóti, og kvað fréttamaður útlit bæjarins mest líkjast því, sem maður gæti hugsað sér að væri eftir stórkostlegar hernaðaraðgerðir. Ekki urðu þessar náttúruhamfarir neinum mönnum samt að slysi, svo um sé vitað. Ekki er enn neitt vitað hversu mikið fjárhagslegt, tjón hefur af hlotist, en fullyrt er að það sé geysimikið.

Morgunblaðið fer yfir tjón í skriðuföllunum í pistli 25.nóvember:

Norðfirði, fimmtudag. Tjón það, sem skriðufallið hefur orsakað hér í bænum og utan við hann, mun vafalaust nema nokkrum hundruðum þúsunda. Í dag var unnið að því að hreinsa út úr bæjarfógetahúsinu og fleiri húsum. Neðri hæð fógetahússins fylltist af aurleðju og grjóti. Þar bjó Einar Pálsson fógetaritari með fjölskyldu sinni, ungur maður og kona. Varð Einar fyrir miklu tjóni á innbúi sínu, sem jafnvel hefur eyðilagst alveg, og hitt fólkið, er bjó á sömu hæð, einnig. Mjög mikið mun það kosta bæinn að gera við skemmdir þær, er orðið hafa á Stekkjargötu. Eftir henni liggur 200 til 300 m langur skurður og rörleiðslur og skolpræsi hefur skemmst, sem vatnselgur rótaði upp. Í dag var byrjað að hreinsa sundlaugina, en búningsklefana fyllti, en síðan rann út úr þeim í sundlaugina sjálfa. Fjölmargar lóðir við hús manna skemmdust, en sennilega engin eins mikið og lóðin við fógetahúsið. Þar var aurinn í mitt læri í dag, er verið var að hreinsa út úr húsinu. Lagfæringin á lóð hússins kostaði á sínum tíma kringum 100 þúsund kr. Túnið fyrir ofan bæinn hefur skemmst mikið af grjóti og aur á stóru svæði. Það mun taka mörg dagsverk að lagfæra alt það tjón, sem skriðufall þetta hefur valdið hér í bænum, en framkvæmdum við það á að hraða eins og föng eru á. — G.

Desember var hagstæður vestanlands, en á austanverðu landinu var kvartað um jarðleysi. Veðurathugunarmenn segja frá:

Síðumúli: Desembermánuður var þurrviðrasamur, mildur og yndislega góður. Jörðin er auð og þíð á láglendi en nokkrir skaflar til fjalla.

Lambavatn: Það hefir mátt heita góð tíð. Alltaf snjólétt og stundum alautt og frostlítið nema tvo eða þrjá daga, eins var nokkuð úrkomulítið og ekkert er farið að gefa fé enn þar sem útbeit er.

Sandur: Tíðarfarið var hægviðrasamt og snjólétt. Hagar víðast góðir.

Reykjahlíð: Vond stórhríð 7.desember. Fennti víðast eitthvað af kindum. Allan mánuðinn fremur stirð tíð og haglítið um áramót.

Grímsstaðir: Vond tíð, miklar snjókomur og allmikil frost. Einhver versta stórhríð sem hér hefir komið til margra ára kom 7.-8. desember með frosti og fannkomu. Fennti nokkuð af fé en fannst flest lifandi, eitthvað um 30 kindur sem vantar. Er að mestu haglaust síðari helming mánaðarins.

Gunnhildargerði: Veðrátta mánaðarins var mjög erfið og því sem nær alger jarðbönn síðari hluta mánaðarins og hefur hann reynst mjög gjafafrekur.

Sámsstaðir: Kaldur og snjósamur svo gefa varð öllum fénaði fulla gjöf. Ófærð á vegum, einkum fyrri hluta mánaðarins, en 21. brá til leysinga og vætu.

Morgunblaðið segir af snjókomu 3.desember:

Þrátt fyrir mikla snjókomu um Suður- og Suðvesturland í gær, höfðu vegir hvergi teppst vegna fannkomunnar. Í sveitunum fyrir austan Fjall, var talsverður snjór á vegunum. Á Hellisheiði einnig, en þar uppi var hitinn, sem annarstaðar um frostmark.

Vísir segir af ófærð 8.desember:

Bæði Hellisheiðar- og Krýsuvíkurvegirnir ófærir orðnir. Flóavegurinn var einnig ófær í morgun og er nú unnið að því að opna hann, ef tök eru á því fyrir skafrenningi. Í gær var þetta líka reynt, en án árangurs, því það skóf jafnharðan i brautina. Fyrir austan Þjórsá er vegurinn aftur á móti talinn sæmilega fær, og sömuleiðis eru ekki miklar samgönguhindranir i uppsveitum Arnessýslu svo vitað sé. Hins vegar eru miklar tálmanir í niðursveitunum og við sjávarsíðuna. Bæði Hellisheiði og Krýsuvíkurleiðin eru ófærar, en aðalfannirnar á síðarnefndu leiðinni eru á milli Hlíðarvatns og Grímslækjar í Ölfusi. Sömuleiðis voru miklir skaflar austanvert í Ölfusinu, einkum vestantil við Kögunarhól, en samt brutust bílar í gegnum þá í gær. Ekki hefir frést annað en að Hvalfjarðarleiðin væri fær enn sem komið er, en aftur á móti var komið versta veður á Holtavörðuheiði í gær og því tvísýnt hvort hún muni vera fær.

Tíminn segir 9.desember af símabilunum og svo ófærð - og hitaveituraunum:

Blaðið átti í gær tal við póst- og símamálastjóra og spurði hann um símabilanir er orðið hefðu í þessu áhlaupi. Hann kvað þær vonum minni, því að víða hefði veður verið mjög hvasst, og eins vildi brenna við, að allmiklar bilanir yrðu í fyrstu áhlaupum haustsins og kæmu þá fram veilur á símalínunum, sem verið hefðu að myndast að undanförnu. En í sumar hefir mjög mikið verið unnið að endurbótum á símalínum, þar sem þær voru mjög illa farnar eftir síðasta vetur. Er það því að þakka, hve bilanir hafa orðið litlar í þessu fyrsta áhlaupi. Í Skaftafellsýslum var mjög hvasst í nótt sem leið, allt að 10—11 vindstigum. Þar urðu einu bilanirnar sem heitið geta. Slitnaði lína einhversstaðar milli Kvískerja og Kálfafellsstaðar. Verið var að gera við þá bilun i gær, og stóðu vonir til, að viðgerð lyki í gærkveldi. Einnig slitnaði línan yfir Fljótsheiði í Suður-Þingeyjarsýslu og var gert við hana síðdegis i gær.

Hitaveitan hefir alveg brugðist í þessum fyrstu frosthörkum vetrarins, svo að mjög kalt var í mörgum húsum á hitaveitusvæðinu í Reykjavík í gær og fyrradag. Vatnsnotkunin var mjög mikil í fyrrinótt og tæmdust geymarnir um hádegi í gær. Síðari hluta dags í gær var því vatnslaust að kalla og mjög kalt. Rafmagn hefir verið mikið notað til hitunar svo að skort hefir til suðu fyrir hádegið. Fólk ætti sem allra minnst að nota heita vatnið á nóttunni. Ef allir eru samtaka um það, tryggir það jafnari hita að deginum. Hitaveitustjóri vakti athygli á því í útvarpstilkynningu í gærkveldi, að samkvæmt samþykkt bæjarráðs væri notkun heita vatnsins að næturlagi bönnuð og væri hengt fyrir, fyrsta brot með því að loka fyrir heita vatnið einn sólarhring en fyrir ítrekið brot með 7 daga lokun. Undanfarnar nætur hefir heita vatnið verið mjög misnotað.

Í Skaftafellsýslum var mjög hvasst í nótt sem leið, allt að 10—11 vindstigum. Þar urðu einu bilanirnar sem heitið geta. Slitnaði lína einhversstaðar milli Kvískerja og Kálfafellsstaðar. Verið var að gera við þá bilun i gær, og stóðu vonir til, að viðgerð lyki í gærkveldi. Einnig slitnaði línan yfir Fljótsheiði í Suður-Þingeyjarsýslu og var gert við hana síðdegis i gær.

Alþýðublaðið segir af hvassviðri 13.desember:

Mikið afspyrnuveður varð á Vesturlandi síðastliðinn laugardag. Þá var veðurhæð svo mikil við Hafnarfjall, að vörubifreið með farm af grjóti fauk út af veginum og hvolfdi við veginn. Ekki sakaði bílstjórann. Allmargir bílar héldu kyrru fyrir á Holtavörðuheiði á laugardagsnótt.

Tíminn segir frá hrakningum og fannfergi syðst á landinu í pistli 18.desember:

Fólk, sem ætlaði austur að Hólmi til að vera við jarðarför Runólfs heitins Bjarnasonar á dögunum, lenti í miklum erfiðleikum á leiðinni vegna fannfergi og komst raunar aldrei alla leið. Komst það að lokum frá Herjólfsstöðum til Víkur í Mýrdal og þaðan gangandi vestur að Pétursey. Blaðamaður frá Tímanum átti í gær tal við Stefán Runólfsson rafvirkja, sem var með í förinni. Bað hann blaðið að færa Álftveringum þakkir ferðafólksins fyrir framúrskarandi viðtökur og bílstjóranum fyrir hinn mikla dugnað, er hann sýndi. Við lögðum af stað austur snemma morguns í sterkum 16 manna bíl með drifi á öllum hjólum. Ferðin austur í Vik gekk vel- Með bílinn var duglegur bílstjóri, Ingimar Ingimarsson, sem jafnframt er vanur ferðamaður. Frá Vík var haldið að Herjólfsstöðum. Síminn var bilaður í Vík, en þegar að Herjólfsstöðum kom var hægt að tala í síma austur í Skaftártungu. Frétti ferðafólkið þá, að þar var stórhríð og mjög mikil fönn komin. Samt var tilraun gerð til að komast áfram, en snúa varð við aftur að Herjólfsstöðum. Næstu tvo daga var verið þar um kyrrt sökum illviðris. Komst vindhraðinn upp í 10 stig með 15 stiga frosti í Álftaveri. Að þessum tveimur dögum liðnum reyndum við aftur að komast áfram. Sú tilraun var árangurslaus, enda hvessti þá aftur og gerði sterkan skafrenning, og fórum við þrjá kílómetra í þeim leiðangri, sem tók okkur tíu klukkutíma. Þó voru vanir fylgdarmenn með okkur, sem voru leiðinni kunnugir. Dvöldum við um kyrrt á Herjólfsstöðum til föstudagsmorguns og sýndist kunnugum mönnum, að eini möguleikinn til að komast til baka væri að fara suður að sjó á hestum og til Víkur yfir vötnin við útfall. Fjórir gengu þó vestur Mýrdalssand og óðu sumar árnar, en komust yfir aðrar á ís. Gistu þeir í Fagradal. Þeir sem fóru með sjónum ríðandi komust til Víkur samdægurs. Færi var gott með sjónum og vötnin töfðu ekki ferðalagið, enda voru kunnugir ferðamenn með, Brynjólfur Oddsson frá Þykkvabæjarklaustri og Júlíus Jónsson, sonur Jóns Gíslasonar alþingismanns. Þegar komið var til Víkur var snjór svo mikill þar. að bílar urðu ekki hreyfðir og raunar talið ófært fyrir hesta líka. Var því lagt af stað næsta morgun og gengum við alla leið vestur undir Pétursey, en þaðan gekk ferðin greiðlega með bílum. Við söknuðum þess sérstaklega, að ýtur og önnur tæki voru engin þarna austur frá í notfæru standi til þess að hjálpa ferðamönnum, sem þurfa nauðsynlega að komast leiðar sinnar, og til að halda almennum samgönguleiðum opnum.

Alþýðublaðið segir af góðri jólafærð 28.desember:

Fjallvegir voru yfirleitt færir um jólin. Fært var í fyrradag austur um Hellisheiði allt til Víkur í Mýrdal. Hvalfjarðarvegurinn var einnig fær og sömuleiðis var fært í Dali, til Stykkishólms og Norðurlands. Í hlákunni, sem gerði rétt fyrir jólin, urðu vegir í uppsveitum Árnessýslu færir bifreiðum.

Tíminn lofar hausttíðina 28.desember:

Víðast hvar á landinu var einmuna tíð fram í desember svo að fé gekk úti og bændur gátu unnið að margs kyns framkvæmdum. Úr Bárðardal er skrifað, að tíð þar hafi verið einmuna góð, og hafi það bætt mjög fyrir hart vor og stutt og slæmt sumar. Fé gekk úti fram í desember og var þess mikil þörf, þar sem hey eru víða með minna móti. Mikill fóðurbætir var keyptur í haust og fé þó fækkað. Á s.l. vori varð að fresta ýmsum brýnum framkvæmdum vegna harðindanna og hefir nú verið reynt að bæta úr því í haust. Unnið hefir verið að byggingum og landbroti til ræktunar með jarðýtu og dráttarvél og hömluðu frost ekki þeirri vinnu fyrr en komið var fram í nóvember. Einnig var unnið að byggingum hér og þar fram undir desemberbyrjun.

Morgunblaðið segir af slysum ársins 31.desember:

Sjóslysum hefur fækkað og segir í skýrslu Slysavarnafélagsins, að ekki sé vitað um nema þrjá menn, sem hafi drukknað við vinnu sína á árinu. Tók þá alla út af skipum, einn af vélbát, annan af árabát og þann þriðja af togara. En alls drukknuðu í sjó eða vatni 13 manns á árinu, þar af hafa 9 drukknað við land og í höfnum og ein kona í Ölfusá. 

Þann 30.desember fórst rjúpnaveiðimaður í snjóflóði. Tíminn segir frá 3.janúar 1950

Föstudaginn 30. des. s.l. fór ungur maður, Þórhallur Frímannsson, að Austara-Hóli í Flókadal í Fljótum að heiman frá sér til rjúpnaveiða í Austara-Hólsfjall. Var þetta árdegis en þegar leið á daginn og Þórhallur kom ekki heim, var farið að óttast um hann og leit hafin. Nokkuð hafði verið gengið þarna við rjúpur í fjallinu undanfarna daga og því illt að átta sig á slóðum, en þó komu leitarmenn um siðir að nýföllnu snjóflóði. Að því lá ein slóð en engin frá, og var því farið að grafa í fönnina. Fundu menn Þórhall þar örendan fyrir miðnætti um kvöldið. Læknir taldi, að hann hefði látist þegar flóðið féll á hann, og úr hans hafði stöðvast klukkan að ganga tólf um morguninn, og er búist við, að þá hafi flóðið fallið. 

Lýkur hér samantekt hungurdiska um veður og veðurlag ársins 1949. Að vanda er þykk talnasúpa í viðhenginu. Ábendingar um villur í staðanöfnum eru vel þegnar.  

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• tölur ársins 1949

Fyrstu 20 dagar febrúarmánaðar

Fyrstu 20 dagar febrúar hafa verið kaldir að þessu sinni - þrátt fyrir hlýindasprett nú í nokkra daga. Meðalhiti í Reykjavík er -1,1 stig, -1,8 stigi neðan meðallags 1991 til 2020 og -1,7 neðan meðallags síðustu tíu ára. Hitinn raðast í 22. hlýjasta sæti aldarinnar (af 24). Kaldastir voru sömu dagar árið 2002, meðalhiti þá -2,3 stig, en hlýjastir voru þeir 2017, meðalhiti +4,1 stig. Á langa listanum raðast hitinn nú í 105. hlýjasta sæti (af 152). Kaldast var 1892, -4,8 stig, en hlýjast 1965, meðalhiti +4,8 stig.

 

Á Akureyri er meðalhiti fyrstu 20 daga mánaðarins -3,2 stig og raðast í 68. hlýjasta sæti síðustu 89 ára. Kaldast var 1969, meðalhiti þá -7,4 stig.

 

Að tiltölu hefur verið kaldast á Austfjörðum, þar eru dagarnir 20 þeir næstköldustu á öldinni, en hæst raðast meðalhitinn á Norðurlandi eystra, í 20. sæti (fimmtakaldasta).

 

Á einstökum veðurstöðvum hefur að tiltölu verið kaldast á Sauðárkróksflugvelli, hiti þar -3,5 stig neðan meðallags síðustu tíu ára, en hlýjast hefur verið við Miðfitjahól á Skarðsheiði. Þar hefur hiti verið -0,6 stigum neðan meðallags.

 

Úrkoma hefur mælst 33,1 mm í Reykjavík og er það um helmingur meðalúrkomu. Á Akureyri hefur úrkoman mælst 63,4 mm (óstaðfest). Það er um 70 prósent umfram meðallag.

 

Sólskinsstundir hafa mælst 55 í Reykjavík og er það 16,6 stundum umfram meðallag. Á Akureyri hafa sólskinsstundirnar mælst 24,9.

 

Segja má að vel hafi farið með veður í mánuðinum.

Órólegt - en ekki illkynja

Nú (laugardag 17.febrúar) hefur hlýnað talsvert á landinu og útlit fyrir hláku á láglendi viðast hvar á landinu í fáeina daga. Mjög djúpar lægðir eru á ferð, en svo virðist sem þær missi afl áður en þær ná til landsins - úrkomu- og vindakerfi þeirra fara þó hjá. Þegar þetta er skrifað er úrkomusvæði einmitt að fara yfir landið - það rignir talsvert sums staðar á Suðurlandi, en vindur er ekki verulegur nema rétt á stöku stað. Lægðin grynnist svo ört að hún verður alveg horfin á morgun - en þá á svipað að gerast.

Kortið gildir kl.18 síðdegis á morgun (sunnudag). Þá er ný lægð á Grænlandshafi og úrkomusvæði hennar að koma upp að landinu. Lægðin grynnist hins vegar mjög ört og verður alveg horfin fyrir hádegi á mánudag. Á kortinu er mjög öflug lægð við Nýfundnaland. Fárviðri er spáð sunnan lægðarinnar og á þrýstingur í miðju hennar að fara niður undir 950 hpa á mánudaginn. - En það er sama með þessa lægð og þá fyrri að úr henni verður mestallur kraftur þegar kerfið nær hingað. Það á að gerast síðdegis á mánudag. 

Snemma á þriðjudagsmorgun segir evrópureiknimiðstöðin að staðan verði sú sem sýnd er á kortinu hér að neðan.

Lægðin er risastór, um 952 hPa í miðju, en vindur hér á landi samt lítill og veður meinlítið, sennilega skúrir eða slydduél, snjóél til fjalla. Oft er staða sem þessi mjög varasöm og hér fyrr á árum hefði ritstjóri hungurdiska verið mjög órólegur yfir henni. Örvarnar benda á tvö kerfi. Það yrði hið versta mál féllu þau saman - en spár allra reiknimiðstöðva fullyrða að svo verði ekki. Nú er svo komið að þriggja daga veðurspár reiknimiðstöðva hafa langoftast rétt fyrir sér í málum sem þessu. Ritstjórinn ætti því að vera rólegur. 

Sé farið í smáatriði framhaldsins kemur reyndar í ljós að samkomulagið er ekki algjört. Þessi ákveðna reikniruna reiknimiðstöðvarinnar lætur nyrðra kerfið renna til norðausturs og síðan norðurs rétt við vesturströndina - án verulegra vinda þó. Bandaríska veðurstofan lætur kerfin tvö ná lítilsháttar samspili - þannig að nyrðra kerfið dregst aðeins í suður og dýpkar meira - og fer síðan sem allkröpp lægð til norðausturs skammt vestur af Færeyjum. Aðrar spár má finna með einhverri blöndun þessara tveggja lausna. 

En alla vegar er rétt að fylgjast vel með - ekki má miklu muna. Frekara framhald er svo heldur óljóst - en samt virðast stórviðri ólíkleg - þetta sé ekki illkynja. Vonandi er það rétt.