18.5.2025 | 23:04
Sígur á seinni hlutann
Nú fer að síga á seinni hluta þeirrar óvenjulegu hitabylgju sem gengið hefur yfir landið síðustu daga. Ekki alveg tímabært að fara í uppgjör en það er samt hægt að fullyrða með nokkurri vissu að þetta sé mesta hitabylgja sem við höfum séð í maímánuði frá upphafi mælinga og í fljótu bragði er hún enn óvenjulegri fyrir það að hvað lengd og útbreiðslu varðar virðist hún öflugri heldur en nokkur hitabylgja sem við höfum séð í júní í að minnsta kosti 80 ár. Þær áköfu júníhitabylgjur sem við höfum þó séð hafa verið styttri og ekki náð jafn mikilli útbreiðslu og þessi.
Það er erfitt að svara því til fullnustu hvað veldur. Margar tilviljanir koma þar við sögu. Fyrst er það staða veðurkerfa. Hún hefur verið í óvenjulegra lagi. Síðan má efalítið telja snjóleysi, búið að bræða mestallan vetrarsnjó af stórum svæðum landsins. Sjávarhiti er þar að auki í hærra lagi miðað við árstíma.
Á hinu almenna veðurkorti sést staðan vel.
Hringrás lofts á norðurhveli er mjög rofin. Í stað sæmilega hreinnar vestanhringrásar í kringum kulda norðurslóða hefur mikil og hlý hæð skotist norður á bóginn við Ísland og legið þar í friði í nokkra daga. Sunnar er vestanáttin mjög slitrótt - fjölmargar smábylgjur á ferð og valda sumar þeirra kulda langt suður á bóginn - greiðsla fyrir hlýindin hér. Enn eru þrír nokkuð öflugir kuldapollar yfir íshafsslóðum, en gera sig ekki líklega til að angra okkur í bili. En hæðin endist ekki endalaust - að henni sækir kaldara loft, en til allrar hamingju úr suðvestri. Það þýðir að þótt talsvert kólni þegar hæðin brotnar verður ekki hægt að tala um að hret taki við - heldur venjulegur maíhiti.
Flettingar sýna að þessi hæð er með öflugra móti, við eigum kannski tvær eða þrjár ámóta á lager síðustu 80 ára - ekki meir. Þykktin sem fylgir (hún mælir meðalhita í neðri hluta veðrahvolfs) er mikil líka, en er þó ekki við met. Hlýindin eru við það að vera þau mestu sem búast má við við þessa þykkt. Þannig að það er eitthvað fleira sem kemur við sögu. Sólin er auðvitað mjög öflug á þessum árstíma, landið þurrt og heppilegt niðurstreymi hefur komið í veg fyrir að skúrir tækju að myndast.
Ljóst er að almennar líkur á atburði sem þessum eru mjög litlar - en hann gerðist samt. Gaman væri ef einhverjir góðir aðilar tækju að sér að finna uppruna þessa lofts - en ritstjóri hungurdiska er orðinn of gamall í slíka leynilögreglurannsókn. Hann mun þó á næstunni reyna að henda upp einhvers konar talnasamanburði - en ekki fyrr en þessu linnir.
16.5.2025 | 20:07
Óvenjuleg hlýindi
Óvenjulega hlýtt er víða um land þessa dagana. Eins og fram hefur komið í fréttum var sett nýtt maíhitamet fyrir landið allt í gær (15.maí 2025) þegar hiti komst í 26,6 stig á Egilsstöðum. Veðurstofan á að vísu eftir að staðfesta metið - nauðsynlegt er að kanna hvort stöðin sé í lagi. Staðbundin met hafa verið sett á fjölmörgum stöðvum - og auðvitað dægurmet í hrönnum. Ritstjóri hungurdiska mun þó bíða með að gera einhverja grein fyrir þessum metum - þar til mestu hlýindin eru liðin hjá.
Í dag (16.maí) mældist hiti yfir 20 stig í Reykjavík. Er svo hár hiti sárasjaldgæfur í borginni. Aðeins er vitað um 3 eldri tilvik af hærri hita en 20 stigum frá upphafi mælinga. Það var árin 1901, 1905 og 1960. Árið 1901 stóðu hlýindin í nokkra daga og náðu til fleiri hluta landsins. Austri á Seyðisfirði segir að þar í bæ hafi hitinn farið í 26 stig - en við getum ekki tekið þá mælingu bókstaflega - fróðleg engu að síður. Árið 1905 og 1960 náðu hlýindin ekki jafnvíða um landið. Um þessi tilvik öll má lesa í eldri pistlum hungurdiska. Í öllum þessum tilvikum þremur vildi svo til að þessi maíhámörk urðu jafnframt hæsti hiti ársins í Reykjavík. Sumrin 1905 og 1960 voru þó hagstæð í heild, en 1901 varð aftur á móti rigningasumar um landið suðvestanvert.
Árið 1972 mældist hæsti hiti ársins í Reykjavík líka í maí, en var þó ekki nema 16,3 stig. Sýnir að ekki er á vísan að róa með hlýja daga þar á bæ.
Á mjög mörgum stöðvum öðrum en Reykjavík hefur það gerst að hæsti hiti ársins hefur orðið í maímánuði. Þannig var t.d. 1987, en þá gerði langa „hitabylgju“ sem víða um land átti hæsta hita ársins. Sumarið 1987 var þó mjög hagstætt. Á Akureyri varð hiti hæstur í maí þetta ár. Hámarkshitamælingar hófust ekki á Akureyri fyrr en 1938. Hæsti hiti ársins hefur fjórum sinnum mælst í maí á þessu tímabili, 1987 - eins og áður sagði, en líka 1985, 1956 og 1951.
Það er sjaldgæfara að hæsti hiti ársins á landinu öllu mælist í maí. Gögn sýna það aðeins þrisvar, en yngsta tilvikið, frá 1962 er almennt talið vafasamt (sjá pistil um það ár). Hin tilvikin tvö eru svo gömul að stöðvakerfið var svo gisið að við getum varla fullyrt að þetta sé marktækt. En þau gögn sem til eru segja það hafa gerst 1907 og 1890.
Síðara árið var einmunatíð frá því um 20. mars og út maí, jörð greri óvenjuvel og allt í blóma. Þá gerði mikið áfelli snemma í júní, þann 5. var sagt frá ökklasnjó í Vestmannaeyjum. Eftir hretið var tíð bærileg - en hitinn náði samt aldrei sömu hæðum og um vorið. Árið 1907 var óvenjulegt á marga vegu. Hlýindin í maí mjög skammvinn, sumarið sérlega kalt - en jafnfram fádæma þurrt á Suðurlandi.
En veðrið er aldrei eins frá ári til árs og hlýindin nú segja ekkert um sumarið að öðru leyti en því að sólin hitar landið og það geymir í sér hluta varmans og þannig séð verða líkur á hlýjum dögum því heldur meiri - ef ytri skilyrði önnur leyfa.
16.5.2025 | 14:20
Fyrri hluti maímánaðar 2025
12.5.2025 | 21:59
Hlýindi framundan?
Fyrir nokkrum dögum fékk ritstjóri hungurdiska fyrirspurn erlendis frá um það hvort nýrra landshitameta fyrir maímánuð væri að vænta. Ástæðan var sú að óvenjuhlýju veðri er spáð í vikunni. Svarið sem ritstjórinn gaf var að sjálfsögðu það venjulega í stöðunni: Jú, það væri mögulegt, en kannski ekki endilega mjög líklegt samt. Síðan fylgdi mettalan svarinu [25,6 stig sem mældust á Vopnafirði 26.maí 1992] og að sjálfsögðu hin fasta rolla um fjölgun stöðva, hina kviku nútímamælihólka og allt það.
Það er þrennt sem hefur hingað til verið ábending um hlýindi í veðurspám. Í fyrsta lagi auðvitað hinar beinu spár reiknilíkana um hita á einstökum veðurstöðvum eða reitum reikninetsins. Þar hefur ekki (enn) sést tala sem er hærri heldur en mettalan. Það er ekki langt síðan beinar hitaspár af þessu tagi fóru að verða það áreiðanlegar að taka mætti mark á þeim nema kannski einn eða tvo sólarhringa fram í tímann (í allra mesta lagi). Í öðru lagi er margnefnd þykkt oft allgóður hitavísir - enda eiga reiknilíkön auðveldara með að spá henni heldur en hita á veðurstöðvum. Hún hefur þó þann ókost að hún segir aðeins hver meðalhiti á milli tveggja þrýstiflata er, í hinu venjulega tilviki milli 1000 hPa og 500 hPa-flatanna. Hún veit ekkert af grunnstæðum hitahvörfum í lægri lögum. Þau geta verið býsna snörp, úrsvöl hafgola getur spillt hlýindum stórlega. Þykktin veit ekkert af henni - og þar að auki eru líkur á hafgolu heldur meiri við mikla þykkt heldur en litla (jú). Í þriðja lagi er gjarnan notast við spár um hita í 850 hPa-fletinum. Hann er að jafnaði í um 1400 metra hæð (á góðum dögum). Sem vísir hefur hann að sjálfsögðu sama ókost og þykktin - hann veit ekki af hafgolu - og ekki heldur af mjög grunnum útgeislunarhitahvörfum yfir landi - og ýmislegt fleira getur líka truflað þessa tvo vísa.
Á síðustu árum er evrópureiknimiðstöðin einnig farin að gefa út ábendingar um óvenjulegt hitafar - svonefnda útgilda og halavísa.
Útgilda - og halavísir evrópureiknimiðstöðvarinnar fyrir hita. Gildir fimmtudaginn 15.maí 2025. Dökku svæðin sýna eins konar líkur á metum (miðað við samanburðartímabil líkansins). Á dekksta svæðinu er mjög líklegt að hitamet verði slegin - minni líkur á ljósari svæðunum. Heildregnar línur sýna svokallaðan halavísi - hæsta talan er 4,3 - sem er mjög óvenjulegt fyrir hita (algengara á úrkomukortum). Það er athyglisvert að líkanið telur ekki mjög miklar líkur á metum meðfram suðausturströndinni - þar er líklega skýjað og súld í líkaninu. Reykjavík er inni í næstdekksta svæðinu og sömuleiðis innan við ystu jafngildislínu halavísisins - ekki mjög miklar líkur á meti - en samt. Viðmiðun er ekki allur maí heldur hálfur mánuður í kringum dagsetninguna. Rétt að taka fram að ritstjórinn hefur takmarkaða reynslu í túlkun þessa vísis - veit bara að hann er alls ekki út í hött.
Allir þessir vísar - gamlir og nýir sýna hlýindi næstu vikuna - en enginn þeirra er samt í methæðum. Við höfum séð hærri hita í 850 hPa í maí heldur en spáð er - og sömuleiðis meiri þykkt. Við höfum kannski ekki fylgst nægilega lengi með vísum evrópureiknimiðstöðvarinnar til að vita nákvæmlega hvað þeir eru að segja - en háir eru þeir.
Fyrirspyrjandinn erlendi vissi auðvitað af öllum þessum vísum, þeirra vegna var hann að spyrja. En eftir að hann hafði lesið hið staðlaða svar ritstjórans kom frá honum annað bréf. Þar samsinnti hann hinum loðnu svörum sem hann fékk, en vildi samt fá að vita til viðbótar hvort líklegt væri að ný met í næturhlýindum yrðu sett, hvort næturlágmark hitans yrði hærra heldur en áður væri þekkt.
Auðvitað veit ritstjóri hungurdiska hver þau met eru, en en reynsla í að nýta vísa sem hjálpartæki í slíkum vangaveltum er afskaplega takmörkuð - alla vega í reynsluheimi ritstjórans. Út af fyrir sig er þetta athyglisverð spurning, en því er samt ekki að neita að ákveðinnar þreytu gætir hjá ritstjóranum gagnvart mesta metaáhuganum. Sannleikurinn er sá að lengi er hægt að finna ný met sé nægilega leitað. En látum samt vera að kvarta. Þetta varð tilefni annars svars - enn loðnara en þess fyrra. Áherslan á ábendingu um það hvað teldist óvenjulegt og hvað ekki í þessum efnum.
Fyrirspyrjandi taldi réttilega að lengd hlýindanna (gangi spár eftir) væri líklega óvenjuleg á þessum tíma árs. Hann spurði þó ekki beinlínis hvort hún væri nýtt met. Kannski langaði hann að vita það. Hér verður ritstjórinn að setja stopp - alla vega mun hann ekki reyna að svara þeirri spurningu fyrr en hlýindin eru liðin hjá - en ekki meðan þeim er bara spáð. Það gæti orðið athyglisvert - en ekki fyrirfram.
Hiti nær oft 20 stigum í maímánuði. Síðustu 145 ár hefur það að meðaltali átt sér stað annað hvort ár - sennilega oftar því mælingar voru framan af mjög gisnar. Fyrsti 20 stiga hiti í maí á skrá í gagnagrunni er frá 20.maí 1882 - árinu sem sumarið kom ekki á Norðurlandi. Mælingin var þó gerð á Hrísum í Eyjafirði - sem slapp við ísagoluna þann daginn.
Á þessari öld hefur hiti farið í 20 stig eða meira í 15 maímánuðum af 25 - og 8 sinnum síðustu 10 árin. Síðasti tuttugustigalausi maímánuðurinn var 2020. Þótt 20 stig séu þannig til þess að gera algeng eru 23 stig það ekki og 25 stig eða meira hafa aðeins mælst tvisvar. Á Vopnafirði 26.maí 1992 - eins og áður sagði og 25,0 stig á Egilsstöðum árið áður, 28.maí 1991. Spurningin er hvort við náum svo háum tölum nú. Hvernig hittir í?
Hæstu maínæturlágmörkin eru 14,0 stig, trúlega nærri lagi (þótt varla sé lesið með nákvæmni upp á 0,1 stig), sett annars vegar á Húsavík 28.maí 1991 (sama dag og 25,0 stiga hámarkið mældist á Egilsstöðum - því trúlegra en ella). Sömu nótt var lágmarkshiti á Sandi í Aðaldal 13,6 stig - bætir í trúverðugleika beggja talna. Hitt 14,0 stiga tilvikið er frá Fagradal í Vopnafirði þann 31.maí árið 1955. Ekki hefur ritstjórinn reynt að staðfesta það (eða afskrifa).
Allar lágmarkshitatölur hærri en 12,0 stig í maí eru óvenjulegar - nördin geta eytt næstu dögum í að fylgjast með þeim. Í Reykjavík liggja mörk hins óvenjulega enn neðar, metið er 11,4 stig, sett 14.maí 1988 og í öðru sæti eru 11,2 stig, sett 15.maí 1960. Sjálfvirka stöðin á Veðurstofutúni á hæst 11,2 stig 30.maí 2004. Það er óvenjulegt að fá sólarhring í Reykjavík í maí þar sem hiti fer ekki niður fyrir 10 stig. Evrópureiknimiðstöðin nefnir ekki slíkar nætur í Reykjavík næstu vikuna. Hún segir lágmarkið alla daga undir 9 stigum - en þarf auðvitað ekki að vera rétt.
Vænsta hitabylgja maímánaðar - á landsvísu (að vísu eru hitabylgjur sárasjaldan á landsvísu) gekk yfir 20. til 26. maí 1987. Ef eitthvað verður úr hlýindum nú ættum við kannski að líta til hennar varðandi lengdarsamanburð - en bara kannski.
11.5.2025 | 13:44
Fyrstu tíu dagar maímánaðar 2025
Vísindi og fræði | Breytt s.d. kl. 16:48 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
8.5.2025 | 19:23
Óþarflega djúp - og köld - lægð
Fyrirsögnin tekur kannski óþarflega djúpt í árinni, en samt - lægðin á að verða um 975 hPa í miðju í fyrramálið (föstudaginn 9.maí) - og það er í dýpra lagi á þessum árstíma. Sömuleiðis á þykktin að fara niður fyrir 5200 metra - sem er alla vega óþarflega kalt - en auðvitað langt, langt frá meti. Loftið er kalt og óstöðugt þannig að kuldinn dreifist vel um veðrahvolfið allt - þykktin mælir meðalhita í neðri hluta veðrahvolfs - ein og sér veit hún ekki hvort kuldinn er jafndreifður eða ekki. Staða þar sem mun kaldara er neðst, en hlýrra ofar getur þannig sýnt sömu þykkt og sú sem vænta má á morgun. Þá væri mun kaldara í mannheimum heldur en þykktin ein segir til um. Á morgun erum við því um það bil í þeim hita sem þykkt upp á 5200 metra getur gefið mestan. (Umhugsunarvert - en vel þess virði að hugsa aðeins).
Hér má sjá spá evrópureiknimiðstöðvarinnar um hæð 500 hPa-flatarins, vindafar og hita í fletinum kl.06 í fyrramálið, föstudaginn 9.maí.
Frostið er mest við Vestfirði -39 stig, það er í meira lagi í maí, metið er þó aðeins neðar, neðan við -40 stig.
Ef hann gengi til norðurs í kjölfarið yrði mjög kalt - en reiknimiðstöðvar segja það ekki eiga að gerast að þessu sinni. Það hlýni fljótt aftur og þetta verði því ekki alvarlegt hret, aðeins örstutt sýnishorn.
8.5.2025 | 14:34
Hlaupið yfir árið 2003
Tíðarfar var mjög hagstætt og árið meðal hlýjustu ára sem komið hafa hér á landi frá upphafi mælinga. Ársmeðalhiti í byggðum landsins hefur aðeins einu sinn orðið hærri, 2014, en munurinn er ómarktækur. Þetta er hlýjasta ár mæliraðarinnar í Reykjavík og á fjölmörgum stöðvum um landið suðvestanvert. Þetta er næsthlýjasta árið í Stykkishólmi og það þriðjahlýjasta á Akureyri og í Vestmannaeyjum.
Þegar hér var komið sögu hafði ritstjóri hungurdiska unnið opinberlega við veður og veðurspár í 25 ár. Allan þennan tíma var það fastur liður hjá öllum reykvíkingum að kvarta undan sumarveðrinu. Ritstjórinn vissi því varla hvernig hann átti að bregðast við að þessu sinni, kveinstafirnir heyrðust ekki - og flestir lofuðu og prísuðu veðrið í Reykjavík. Nálgaðist hinar óvæntu fregnir af falli Berlínarmúrsins á sínum tíma.
Janúar var hlýr og í þurrara lagi. Mikil hlýindi voru fram yfir miðjan mánuð en kuldakast með miklu frosti um allt land gerði dagana 18. til 23. Í febrúar voru hlýindi um allt land, úrkoma talsvert umfram meðallag og nokkuð vindasamt var um tíma. Mars var mjög hlýr, en nokkuð úrkomusamt var um sunnanvert landið. Í apríl voru mikil hlýindi um allt land og þurrviðrasamt var á norðan- og austanverðu landinu. Fyrstu sex dagar maímánaðar voru mjög kaldir, en upp frá því var hiti oftar ofan meðallags en neðan þess. Júní var mjög hlýr um allt land en víða mjög vætusamt á sunnan- og austanverðu landinu. Júlímánuður var mjög hlýr og hagstæður um land allt. Í ágúst voru óvenjuleg hlýindi um land allt. Sums staðar hlýjasti ágúst sem vitað er um. Mjög góð tíð var um land allt fyrri hluta september og var hiti þá langt ofan meðallags. Síðan kólnaði verulega og kalsaveður var um tíma. Í október var þurrviðrasamt og hitafar mjög kaflaskipt. Tveir góðir hlýindakaflar voru um miðjan mánuðinn og dagana 23.-25. Í nóvember var tíð talin hagstæð um mikinn hluta landsins. Fremur kalt var fyrstu dagana og var þá nokkur snjór sums staðar um landi norðanvert, en önnur vika mánaðarins var hins vegar óvenju hlý. Í desember var tíð hagstæð lengst af, þó oft væri hálka á vegum og umhleypingar ríkjandi.
Í textanum hér að neðan er leitast við að rifja upp helstu veðurviðburði ársins, oftast með beinum tilvitnunum í texta frétta- og dagblaða sem leitað er til með hjálp timarit.is. Í fáeinum tilvikum hafa augljósar prentvillur verið leiðréttar og stafsetningu í stöku tilviki hnikað til - vonandi að meinalausu. Sömuleiðis eru textar alloft styttir. Auðvelt ætti að vera að finna frumgerð þeirra. Að þessu sinni (eins og oftast hin síðari ár) er mestra fanga að leita hjá Morgunblaðinu, ritstjóri hungurdiska er að vanda þakklátur blaðamönnum fyrir þeirra hlut.
Tíð var góð í janúar, frosthart fáeina daga í kringum þann 20., en annars hlýtt og fremur þurrt veður. Sérlega snjólétt.
Þann 8. janúar segir Morgunblaðið frá atburði í Vík í Mýrdal:
Fagradal. Morgunblaðið. Töluvert hrun hefur orðið úr Víkurhömrum rétt vestan við Víkurklett í Mýrdal. Hrunið hefur komið alveg ofan frá brún rétt vestan við Heljarkinnarhaus úr svokölluðum Hillum. Hrunið úr Víkurhömrum hefur valdið töluverðum skemmdum á gróðri og nokkrir steinar hafa fallið á golfvallarbraut sem sáð var í síðastliðið sumar og myndað í henni nokkrar aukaholur. Líklegt er að mikil úrkoma að undanförnu valdi hruninu.
Morgunblaðið ræðir óvenju góða tíð í pistli 13.janúar:
Veðurstofan spáir frosti víða um land í vikunni. Erfitt er að spá því hvort framhald verður á þessu, en undanfarna mánuði hefur verið viðvarandi hlýindaskeið hér á landi. Þetta hefur valdið mörgum heilabrotum enda má heita að hægt sé að tala um vetrarlausan vetur það sem er þessum vetri og muna elstu menn vart annað eins. Vilhjálmur Hólmgeirsson veðurathugunarmaður á Raufarhöfn hefur verið viðloðandi veðurathuganir á Raufarhöfn frá árinu 1952. „Þetta er alveg einstakt,“ segir Vilhjálmur um hlýindin í vetur. Hann segist muna eftir því sem drengur að jörð var auð í Langanesi í janúar þar sem hann ólst upp á fjórða áratug síðustu aldar og að hlýindin hafi varað langt fram eftir mánuðinum. „Ég þykist muna þetta enda var það alveg sérstakt,“ segir hann og man ekki eftir viðlíka vetrarlausum vetri þar til nú. Í bænum er lítil tjörn sem hægt er að skauta á þegar frystir. Vilhjálmur segir tjörnina hafa lagt í fyrsta sinn í vetur s.l. fimmtudag. „Ég hugsa að þetta sé eini veturinn sem tjörnina hefur ekki lagt eitthvað um haustið.“ Á föstudag sýndi mælirinn hjá Vilhjálmi 5 gráða hita klukkan 18. Hann segir að í seinni ár hafi það hins vegar sýnt sig að veturnir væru að verða mildari.
Óskar J. Sigurðsson, veðurathugunarmaður á Stórhöfða, segir hlýindakaflann í vetur hafa verið óvenju stöðugan og staðið lengi. Hann man í svipinn eftir óvenju mildum vetri árið 1964 þegar jörð var auð allan veturinn og ekkert hret var um vorið. Veturnir á eftir, 1965–70, voru á hinn bóginn kuldavetur, að hans sögn ... Vilborg Sigurðardóttir sá um veðurathuganir í Grímsey frá 1950-2000. Hún segist aldrei muna eftir annarri eins veðurblíðu á þessum tíma árs og ekki muna eftir öðrum mildum vetri sem komist í námunda við þann sem nú er. ... Hún segir að það hafi varla komið hret í vetur í Grímsey að frátöldum einum eða tveimur dögum í nóvember. „Það eru að verða miklu minni kaflaskil í veðrinu heldur en voru, það eru að koma minni og mildari vetur,“ sagði Vilborg.
Eins og áður sagði kólnaði um stund. Morgunblaðið segir frá 18.janúar:
Veturinn brast á með fullum þunga á Austfjörðum í gær og olli truflunum í samgöngum og skólahaldi. Tvö snjóflóð og nokkrar spýjur féllu í Vattarnesskriðum, milli Reyðarfjarðar og Fáskrúðsfjarðar, en engan sakaði. Einnig féllu spýjur niður á veginn um Fagradal.
Þann 31. janúar sló eldingu niður í hús í Vogum á Vatnsleysuströnd. Morgunblaðið 1.febrúar:
„Fyrst heyrðum við hljóð sem við héldum að væri flugvéladrunur. Síðan kom svakalegur hvellur og blossi sem lýsti upp húsið,“ segir Elvar Árni Herjólfsson sem var að vinna með félaga sínum í skemmu við vélsmiðjuna Norma hf á iðnaðarsvæðinu við Voga á Vatnsleysuströnd í gærmorgun þegar eldingu laust niður í húsið. Eldingin gerði gat á þakglugga fyrir ofan þá. Elvar Árni og Davíð Hreinsson, 18 ára starfsmenn hjá Norma, voru inni í skemmu sem verið er að byggja við vélsmiðjuhúsið um klukkan níu í gærmorgun þegar eldingunni laust niður. Þeir voru uppi í körfu sem lyft var í um hálfs annars metra hæð, með borvél að vinna við klæðningu. Elvar Árni lýsir því svo að þeir hafi heyrt hljóð sem þeir héldu að væru flugvéladrunur þegar eldingunni laust niður í húsið með tilheyrandi hávaða og blossa. Húsið lýstist upp með bláum blossa. „Okkur dauðbrá, fengum hálfgert áfall,“ segir Elvar. Þegar þeir fóru síðan að líta á aðstæður sáu þeir stórt gat á báruplastglugga á þakinu, beint fyrir ofan þann stað sem þeir voru að vinna. Rafmagnið sló út og þegar búið var að koma því á aftur reyndist borvélin ónýt. Telur Elvar hugsanlegt að hún hafi leitt eldinguna en borvélin er með tvöföldu öryggi. Símakerfið hjá Norma varð óvirkt um sama leyti og segir Þórhallur Ívarsson tæknifræðingur hjá Norma ekki útilokað að það hafi verið af völdum eldingarinnar og símkerfið í Vogum og Reykjanesbæ var raunar í lamasessi fram eftir degi.
Fyrstu dagar febrúar voru kaldir, en síðan var hlýtt og úrkomusamt. Talsvert var um illviðri um tíma og kvað mest af veðrum þann 10. og 17.
Morgunblaðið segir af hríð 3.febrúar:
Stórhríð var norðanlands í gær [2. ]og léleg færð á vegum víða vegna hálku og skafrennings. ... Ekkert ferðaveður var á Víkurskarði vegna hríðar og þá voru Brattabrekka og Breiðdalsheiði ófærar og björgunarsveitarmenn aðstoðuðu fólk á ferð um Holtavörðuheiði. ... Rúta með 20 unglingum fór út af Suðurlandsvegi við Ingólfsfjall í gærkvöldi en þar var bálhvasst. Engan sakaði og valt rútan ekki þótt það stæði tæpt. Vel gekk að bjarga farþegum í aðra bíla og hugað verður að rútunni þegar lægir.
Þann 5. gerði nokkuð snarpt landsynningsveður vegna djúprar lægðar á Grænlandshafi. Morgunblaðið segir af tjóni 6.febrúar:
Vonskuveður gekk yfir landið allt í gær [5.] og fór vindhraði víða upp í 20 metra á sekúndu. Lítið tjón varð þó af völdum veðurhamsins. Samkvæmt Veðurstofu Íslands fór vindurinn upp í 54 metra á sekúndu undir Hafnarfjalli í verstu hviðunum og sömuleiðis voru sterkar hviður á Kjalarnesi. Veðrið var verst vestan og suðvestan við landið í byrjun dags og þannig var blindbylur og hvassviðri á Snæfellsnesi í gærmorgun. Aðstoðuðu björgunarsveitir frá Ólafsvík og Hellissandi fólk sem sat fast í bílum sínum á leið til vinnu. Þá urðu nokkrar skemmdir á bílum eftir að þakplötur fuku á þá en engin slys urðu á fólki. Allt skólahald lá niðri í Ólafsvík og á Hellissandi í gærmorgun. Á Akranesi fauk um helmingur þaks af hesthúsi sem er rétt utan við bæinn en að sögn lögreglunnar varð veðrið ekki til vandræða í þéttbýlinu. Ökumenn á höfuðborgarsvæðinu urðu fyrir óþægindum og meðal annars lokaði vatnselgur tveimur af fjórum akreinum á Miklubraut við Elliðaárbrýr síðdegis. Innanlandsflug lá að mestu niðri í gærdag vegna óveðurs. Þá seinkaði Herjólfi verulega á leið til Vestmannaeyja vegna hvassviðris og ölduhæðar.
Þann 10. gerði annað landsynningsveður, í þetta sinn með gríðarlegu hvassviðri um landið suðvestan og vestanvert. Vindhviða mældist 50,2 m/s á Skrauthólum á Kjalarnesi. Þetta er næsthvassasta 3 sek vindhviða sem mælst hefur á hefðbundinni veðurstöð í byggð (fyrir utan Stórhöfða í Vestmannaeyjum). Kortið sýnir lægðina nálgast. Veður að baki skilanna var skaplegra.
Morgunblaðið segir af veðrinu 11.febrúar:
Eitt allra versta veður það sem af er vetri gekk yfir landið í gær og olli víðtækum samgöngutruflunum og minniháttar eignatjóni sums staðar. Ekki urðu þó slys á fólki. Suðaustanstormur og úrhelli fylgdi í kjölfar djúprar lægðar sem kom upp að landinu snemma í gærmorgun og var ekkert flogið innanlands fram eftir degi utan einnar ferðar milli Akureyrar og Þórshafnar. Þá var öllum ferðum með Vestmannaeyjaferjunni Herjólfi aflýst. ... Á Kjalarnesi varð rafmagnslaust skömmu eftir kl.7 í gærmorgun vegna bilunar í loftlínu sem stóðst ekki vindálag. Starfsmenn Orkuveitu Reykjavíkur komu rafmagni á kl.10:30. Þá sló Búrfellslína 1 út milli kl. 10:36 og 10:57 með þeim afleiðingum að járnblendiverksmiðjan á Grundartanga og álverið í Straumsvík urðu rafmagnslaus um tíma. Að sögn Hrannars Péturssonar, upplýsingafulltrúa Alcan á Íslandi, varð einn þriggja kerskála rafmagnslaus í 15–20 mínútur og hinir skálarnir tveir voru keyrðir á hálfum afköstum í jafnlangan tíma. Segir hann rafmagnsleysið þó ekki hafa haft nema mjög takmörkuð áhrif á starfsemina. Talsmenn Járnblendifélagsins sögðu að rafmagnstruflanirnar hefðu ekki haft alvarleg áhrif á starfsemina.
Þá sló út Vatnshamralína milli Brennimels í Hvalfirði og Borgarfirði í nokkrar mínútur en ekki hlaust af rafmagnsleysi. Fjórir rafmagnsstaurar brotnuðu í Gunnarsholtslínu í Rangárþingi eystra kl.8:45. Höfuðstöðvar Landgræðslu ríkisins í Gunnarsholti urðu rafmagnslausar af þessum sökum fram til kl.15:30 sem og fóður- og fræverkun Landgræðslunnar auk vistheimilisins að Akurholti. Nokkuð var um að fólk þyrfti á aðstoð björgunarsveita að halda í óveðrinu. ... Þá var Björgunarsveitin Dagrenning á Hvolsvelli kölluð út eftir að tilkynningar fóru að berast um að fjúkandi þakplötur í bænum og Hvolhreppi. Undir Hafnarfjalli var mjög hvasst en umferð gekk áfallalaust. Mestu munaði um að þjóðvegurinn var auður en í uppsveitum var nokkuð um að bílar fykju útaf í hálku. Hellisheiðin var öllu verri, en þar var stormur og hríð og ekkert ferðaveður fram eftir degi.
Að bænum Smárahlíð í Hrunamannahreppi fauk þak af sumarhúsi. Á bænum Brekkum í Mýrdal tókst að afstýra teljandi tjóni með því að festa niður þakplötur sem tóku að losna af útihúsum og á bæjum undir Eyjafjöllum fuku hlutir til án þess að mikið tjón hlytist af.
Í Morgunblaðinu 12.febrúar má finna athyglisvert uppgjör Páls Bergþórssonar á hafísspám þeim sem hann hafði gert reglulega frá 1969:
Páll Bergþórsson segir frá: Frá því að hitamælingar byrjuðu á Jan Mayen 1921 hefur hitinn í ágúst-janúar reynst vel til að segja fyrir um hafís við Ísland á komandi ári, enda segir þessi lofthiti mikið til um sjávarhitann kringum eyjuna. Að þessu sinni varð þar hlýrra að jafnaði þessa sex mánuði en nokkru sinni síðan 1947. Árið 2002 varð hins vegar það hlýjasta frá upphafi mælinga á Jan Mayen, og árið var líka tiltölulega hlýtt á Spitsbergen og Bjarnarey. Hafís í norðurhöfum hefur líka verið með minnsta móti. Þess vegna eru miklar líkur til þess að ís verði mjög lítill við landið á þessu ári.
Nú hefur verið tekið saman hvernig þessi spáregla um hafísinn eftir Jan Mayen hita hefur gefist í 80 ár. Fylgni spáreglunnar við raunverulegan hafís hefur verið 0,76 og fyllilega marktæk. Einnig má prófa spárnar með því að skipta árlegum hafís við landið í þrjá flokka, lítinn ís (0 til 1 ísmánuð), miðlungs ís (1,1 til 3 ísmánuði) og mikinn ís (3,1 til 6 ísmánuði). Í 60 ár hljóðaði spáreglan upp á lítinn hafís. Það reyndist rétt í 51 skipti. Í 9 af þessum 60 árum varð ísinn meiri, miðlungs ís, en aldrei mikill. Í 17 ár sýndi spáreglan miðlungs ís. Það reyndist 10 sinnum rétt, en sjö sinnum varð ísinn lítill, aldrei mikill. Í þrjú skipti sýndi spáreglan mikinn ís, og það reyndist rétt í öllum tilfellum. Niðurstaðan er sú að 64 spár, 80%, reyndust réttar eftir þessari flokkun, en 16 rangar, þó aldrei svo að skeikaði nema einum stærðarflokki. En það er ekki undarlegt að á tveimur árum með álíka kaldan sjó norður undan geti hafísinn við landið orðið nokkuð misjafn vegna ríkjandi vinda sem ógerlegt er að spá um svo langan tíma. Þetta sýnir að það er sjávarhitinn miklu fremur en vindarnir sem ræður ísnum. Spár um mikinn ís voru allar réttar. Þær voru þó fáar og ekki víst að svo vel gengi ef mörg ár með langvinn hafþök af ís yrðu algeng. En þessi árangur hlýtur samt að teljast til stuðnings þeim rökum sem fyrir aðferðinni voru færð, og til nokkurrar leiðbeiningar fyrir þá sem eiga mikilla hagsmuna að gæta vegna hafíssins, sem auk þess segir mikið til um árferði að öðru leyti, bæði á sjó og landi.
Umhleypingar héldu áfram. Að kvöldi 11. fór kröpp smálægð norður með vesturströnd landsins og olli minniháttar tjóni. Morgunblaðið segir frá 13.febrúar:
Hlífar á vinstri væng og hreyfli flugvélar Flugleiða skemmdust í óveðri sem gekk yfir Keflavíkurflugvöll um miðnætti í fyrrinótt [aðfaranótt 12.]. Vélin fauk til og lenti á landgangi sem hún stóð við. ... Björn Ingi Knútsson flugvallarstjóri sagði að vonskuveður hafi verið á svæðinu um miðnætti, allt að því 40 metrar á sekúndu, en það hafi gengið niður þegar leið á nóttina. Þrjár vélar voru á svæðinu, en tvær urðu ekki fyrir neinum skemmdum. Björn Ingi sagði að engin truflun hefði orðið á starfsemi Keflavíkurflugvallar af þessum sökum. Þá var slökkviliðið á Keflavíkurflugvelli sent á vettvang í nótt til þess að forða þýskri herflugvél á athafnasvæði varnarliðsins frá skemmdum vegna veðurs. Sú var berskjölduð fyrir vindi og því var brugðið á það ráð að nota stóran slökkviliðsbíl til þess að taka mesta vindinn af vélinni. Slæmt veður var á Suðurnesjum í fyrrinótt og þurfti lögreglan í Keflavík að sinna nokkrum útköllum í Reykjanesbæ af þeim sökum.
Morgunblaðið greinir frá tíðarfari í Mývatnssveit 17.febrúar:
Mývatnssveit. Morgunblaðið. Byljóttir sunnanstormar hafa barið á Mývetningum síðasta sólarhring svo sem flestum landsmönnum. Í roku sem gerði um kl.8 í gærmorgun slitnaði upp stór strompur á kæliturni við Kröfluvirkjun. Strompurinn, sem er úr trefjaplasti, 8 metrar í þvermál og 5 metra hár, tættist í sundur. Einnig eyðilögðust þar stórir viftuspaðar og drifbúnaður þeirra. Ekki er að sjá að víðtækara tjón hafi orðið og engin slys urðu. Kæling á vél minnkar við þetta og þarf að draga lítillega úr framleiðslu stöðvarinnar af þessum sökum. Tjónið er verulegt.
Krappar lægðir gengu til norðurs nærri Vesturlandi um miðjan dag þann 16. og síðdegis og að kvöldi 17. Það bar til tíðinda í síðara veðrinu að vindhraði á Skálafelli mældist 63,9 m/s og í hviðu fór hann í 76,5 m/s. Þetta var hvort tveggja meira en mælst hafði áður hér á landi. Þann 7. febrúar 2022 mældist vindhraði lítillega meiri á Ásgarðsfjalli - en hvort tveggja mælingin [Skálafell og Ásgarðsfjall] hafa enn ekki verið staðfest sem Íslandsmet.
Mikið tjón varð í þessu veðri austur á Seyðisfirði. Þótt í allt öðrum landshluta sé heldur en meint met á Skálafelli eykur þetta tjón trú á því að um óvenjulegt veður hafi verið að ræða. Morgunblaðið segir frá 19.febrúar:
Hrikalegar vindhviður ollu milljónatjóni á Seyðisfirði í fyrrinótt [18.] og einn björgunarsveitarmaður höfuðkúpubrotnaði þegar kerra fauk á hann. Þrjú einbýlishús stórskemmdust, fjöldi bíla dældaðist og tré rifnuðu upp með rótum en tilkynningar um tjón bárust jafnt og þétt fram eftir degi í gær. Síðdegis hafði verið tilkynnt um tjón á 32 einbýlishúsum. ...
Þetta er aðeins hluti af skemmdunum en ekki hefur verið lagt mat á heildartjón. Hreinsunarstarf hófst af fullum krafti í gær og úti um allan bæ mátti sjá menn gera við þök og negla hlera fyrir glugga. Víðar á Austurlandi urðu skemmdir af völdum veðursins, en hvergi í líkingu við það sem varð á Seyðisfirði. Einn maður slasaðist af völdum fárviðrisins, formaður björgunarsveitarinnar Ísólfs sem stóð í ströngu við björgunarstörf. Hann er talinn hafa höfuðkúpubrotnað þegar kerra fauk á hann en samkvæmt upplýsingum frá sjúkrahúsinu á Seyðisfirði var hann með meðvitund í gær og líðan hans eftir atvikum góð. Þegar veðrið gekk niður um hádegisbil var hann fluttur með sjúkraflugi til Reykjavíkur þar sem hann gengst undir frekari rannsóknir.
Fyrsta tilkynning um tjón af völdum veðursins barst lögreglunni á Seyðisfirði um klukkan hálfeitt en veðrið skall á með fullum krafti um klukkan tvö. Að sögn veðurfræðings á Veðurstofu Íslands sýndi vindmælir fyrir ofan bæinn að meðalvindhraði um nóttina var um 20-25 m/sek en í mestu hviðunum rauk hann upp í um 54 m/sek. Ekki er ólíklegt að sums staðar hafi vindurinn verið enn meiri en skemmdirnar urðu mestar innst í firðinum. Eftir því sem leið á nóttina rigndi yfir lögreglu og björgunarsveitir tilkynningum um lausar þakplötur, brotnar rúður og allskyns lausamuni á ferð á flugi. Gámur var meðal þess sem tókst á loft og hafnaði hann ofan í Fjarðará ásamt ýmsu braki. Tré brotnuðu, rúður splundruðust í einbýlishúsum og þakplötur og klæðning rifnuðu frá húsum. Bílar sem stóðu úti í veðurhamnum dælduðust þegar grjót, þakplötur og fleira skall á þeim. Í nokkrum tilvikum brotnuðu rúður í bílunum og er einn þeirra talinn næstum ónýtur eftir að hafa orðið fyrir skæðadrífu af þakplötum. Ljóst er að tugir björgunarsveitarmanna, lögreglumenn, slökkviliðsmenn og smiðir sem kallaðir voru út lögðu sig í talsverða hættu við björgunarstörf.
Í gærmorgun hafði björgunarsveitum Landsbjargar borist beiðni um aðstoð vegna tjóns á 24 húsum, tveimur gróðurhúsum, útihúsi, steypustöð og þremur bifreiðum. Tilkynningum um skemmdir fjölgaði jafnt og þétt og síðdegis hafði verið tilkynnt um skemmdir á 32 einbýlishúsum og á um tug bifreiða. Einn bílskúr splundraðist og annar er ónýtur af völdum vindsins. Gera má ráð fyrir því að næstu daga verði tilkynnt um enn frekari skemmdir. Skilti Vegagerðarinnar við bæjarmörkin, sem sýnir vindstyrk á Fjarðarheiði, fauk um koll og klæðning sviptist af veginum að hluta. Samkvæmt upplýsingum frá Vegagerðinni var tjón hennar þó minniháttar. Innandyra fram undir hádegi Páll Elísson, formaður svæðisstjórnar Landsbjargar á Austurlandi, var ásamt fleiri björgunarsveitarmönnum kallaður út um klukkan tvö í fyrrinótt til að aðstoða björgunarmenn á Seyðisfirði. Segir hann að þegar mest var hafi 68 manns unnið að björgunarstörfum í bænum enda hafi ástandið verið alvarlegt. Það hafi verið lán í óláni að götur og vegir voru nánast auð en Páll segir að hefði verið hálka á veginum yfir Fjarðarheiði hefði björgunarlið ekki komist þá leið.
Hættuástandi í bænum var aflýst klukkan sex en almannavarnanefnd beindi þeim tilmælum til fólks að halda sig innandyra fram að hádegi en þá hafði veðrið að mestu gengið niður. Björgunarsveitarmenn frá Seyðisfirði, Reyðarfirði, Héraði og Jökuldal og fleiri héldu áfram störfum og var unnið fram á kvöld við að gera við þök og koma böndum yfir brak sem var að finna á víð og dreif um bæinn. Starfsmenn bæjarins unnu einnig ötullega að hreinsunarstörfum. Viðlagatrygging bætir ekki foktjón. Ekki er búið að leggja mat á heildartjón og segist Lárus Bjarnason sýslumaður óvíst að það verði gert. Hann reiknar þó með því að tjónið nemi tugum milljóna króna. Einar Guðmundsson, forvarnafulltrúi hjá Sjóvá-Almennum segir að tjón líkt og það sem varð á einbýlishúsum á Seyðisfirði í fyrrinótt sé bætt, hafi húseignendur keypt fasteignatryggingu. Tjón á kaskó-tryggðum bílum er einnig bætt.
Næstum allar þakplötur hreinsuðust af timburhúsinu við Hlíðarveg 9 þar sem hjónin Katrín Reynisdóttir og Skúli Jónsson búa ásamt ungum syni sínum en unglingurinn á heimilinu var að heiman „sem betur fer“ sagði Katrín í samtali við Morgunblaðið. „Það var svolítið hvasst þegar við fórum að sofa og eitthvað sagði nú manninum mínum að láta strákinn sofa inni í hjónaherbergi en sjálfur svaf hann í öðru herbergi. Ég held að klukkan hafi verið eitt eða hálftvö þegar ég rauk upp með andfælum við rosahvell. Það skalf allt húsið og ég var hrædd um að það myndi hreinlega springa ofan af okkur,“ sagði hún. Þau heyrðu að eitthvað var að losna af húsinu og hringdu því á björgunarsveitina sem var fljót á vettvang. Á húsinu eru stórir stofugluggar og töldu Björn og Katrín stórhættu á að ef rúðurnar brotnuðu gæti vindurinn splundrað húsinu. Þau töldu því öruggast að leita skjóls hjá ættingjum. Helminginn af þaki einbýlishússins við Garðarsveg 9b tók af í ofsaveðrinu og er talið líklegt að afgangurinn af þakinu sé ónýtur. Lonnie Jensen segir að á fjórða tímanum hafi skyndilega heyrst miklar drunur og um leið sviptist helmingur þaksins af húsinu. Hellirigningin átti greiða leið inn í húsið og urðu Lonnie og Björn Hansson, eiginmaður hennar, ásamt 9 ára syni sínum, að leita skjóls í bílskúrnum.
Mjög hvasst var á skíðasvæðinu í Hlíðarfjalli ofan Akureyrar í fyrrakvöld og -nótt. Slíkur var ofsinn að vindmælirinn, sem staðsettur var utan á skíðahótelinu, rifnaði af húsinu. Mælirinn var tengdur við tölvu og mesti vindhraði sem hann sýndi áður en hann hvarf eftir klukkan níu í fyrrakvöld var rúmir 54 metrar á sekúndu, að sögn Guðmundar Karls Jónssonar forstöðumanns Skíðastaða. Hann sagði að hviðurnar í suðvestanáttinni gætu oft orðið ansi öflugar í fjallinu og að ótrúlegustu hlutir hefðu færst til í látunum. Verst væri þó að nánast allur snjór væri horfinn úr fjallinu og skíðasvæðið því lokað. Annar vindmælir er í Strýtu og sagði Guðmundur Karl að vindhraðinn þar hefði farið í 96 hnúta, eða í um 50 metra á sekúndu. Veðurguðirnir hafa ekki verið skíðamönnum hliðhollir að undanförnu en Guðmundur Karl sagðist ekki vera farinn að örvænta. „Menn hafa talað um að þetta sé svipað veðurfar og árið 1975 en þá fór líka allt á kaf í marsmánuði. Mun snjómagnið á Akureyri hafa verið svo mikið að lána þurfti snjótroðarann til sjúkraflutninga niður í bæ,“ sagði Guðmundur Karl.
Í hvassviðrinu sem geisaði á Vestfjörðum s.l. sunnudag [16.] brann hluti úr rafmagnsstaur í Hrafnseyrardal við Arnarfjörð. Strókur stóð af sjónum upp dalinn þannig að mikil selta settist á staurinn. Neisti af línunni hljóp svo í staurinn og þá kviknaði í honum ofan frá. Fljótlega hefur þó slokknað því ekki brann staurinn alla leið niður. Endar ná því alls ekki saman hjá þessum rafmagnsstaur. Við brunann hrökk einn af rafstrengjunum af staurnum með þeim afleiðingum að rafmagnið fór af Dýrafirði, Hrafnseyri og Auðkúlu við Arnarfjörð. Nýr staur verður reistur í dag.
Hjónin Þórunn Egilsdóttir og Friðbjörn Haukur Guðmundsson lentu í miklum háska þegar hvassviðri lyfti bíl þeirra upp að aftan og sneri honum þegar þau óku yfir Vopnafjarðarheiði og út á Bustarfellsbrúnir á mánudagskvöld [17]. Hjónin þorðu ekki að halda til í bílnum sem var aðeins um 40–50 metra frá fjallsbrúninni og hímdu úti, blaut og köld, í rúma klukkustund á meðan veðrið gekk yfir. Þórunn og Friðbjörn Haukur voru á leið heim að Hauksstöðum frá Akureyri. „Við vissum að veðurspáin var ekki góð en það var ekkert slæmt veður, hvorki á Mývatns- eða Möðrudalsöræfum né Vopnafjarðarheiði. Þegar við komum í Mývatnssveit stóð og á skiltinu þar að það væru 12 metrar á sekúndu á Möðrudalsöræfum,“ sagði Þórunn við Morgunblaðið í gær. „Svo komum við út að fellsbrúninni hjá útsýnisskífunni og þá kom alveg rosaleg vindhviða og bíllinn lyftist upp að aftan. Maðurinn minn náði að keyra út af veginum og upp fyrir hann og snúa bílnum upp í vindinn og keyra svo upp í skafl. Svo sátum við dágóða stund í bílnum. Þegar á leið fór bíllinn að hreyfast það mikið að við þorðum ekki að vera lengur í honum af því að bjargbrúnin var bara rétt hjá. Við sáum að ef bíllinn fyki af stað þá næðum við ekki bæði að stökkva út úr honum.“ Þórunn og Friðbjörn Haukur bundu sig snöggvast saman með reipi og fóru út úr bílnum. „Við ætluðum að skríða norður, þar sem við vissum að við kæmumst í skjól, og lögðum aðeins af stað, en komumst ekki áfram – vindurinn bara tók okkur. Við fórum því aftur að bílnum og vorum í hálfgerðu skjóli af honum, en pössuðum okkur á því að vera ekki í þannig stöðu að hann færi á okkur ef hann færi af stað.“ Hjónin dvöldu úti í um klukkustund og þorðu ekki inn í bílinn af ótta við að hann fyki fram af fjallsbrúninni. „Eftir um klukkutíma fór að koma hlé á milli hviða og við fórum inn í bílinn blaut og köld. Friðbjörn Haukur fór ekki í kuldagallann því hann hélt að hann tæki of mikinn vind. Hann hímdi því úti í klukkustund á gallabuxum og úlpu.“ Þórunn og Friðbjörn Haukur eru vant fjallafólk en segjast aldrei hafa lent í neinu þessu líku áður. Þau töldu sig í hættu um tíma og bjuggust við því versta. „Þar sem við vorum var ekkert til þess að halda sér í, ekki grjót eða neitt. Við spyrntum okkur ofan í snjóinn eftir fremsta megni.“ Þegar lengra fór að líða milli vindhviða keyrðu þau aftur upp á veginn. „Þetta voru bara 200–300 metrar sem við áttum eftir niður af fjallinu,“ sagði Þórunn sem var afskaplega fegin þegar hún komst loks niður af fjallinu.
Hörgá flæddi yfir bakka sína í hlákunni í fyrrinótt vegna klakastíflu sem myndaðist í ánni í beygju við svokallað Möðruvallanes. Vatn flæddi um stórt svæði neðan við brúna yfir Hörgá á Ólafsfjarðarvegi og klaki dreifðist yfir þó nokkurt svæði. Þá var stæða af heyrúllum umflotin vatni skammt frá árbakkanum. Stefán Halldórsson bóndi á Hlöðum sagðist hafa séð meira vatnsmagn við aðstæður sem þessar og hann sagði að klakastífla gæti myndast hvar sem er í ánni í jafn mikilli hláku og var í fyrrinótt og gærmorgun. Stefán sagði að flóðið hefði náð hámarki í gærmorgun en þá var þarna um 10 stiga hiti en að mjög hefði dregið úr flóðinu þegar á daginn leið og veður fór kólnandi. Hann sagði viðbúið að slægjuland sitt við árbakkann yrði fyrir skemmdum þar sem jafnan bærist mikið af sandi og grjóti á land með klakanum. Það kæmi þó ekki í ljós fyrr en klakinn bráðnaði. Stefán sagði líklegt að neðstu heyrúllurnar sem voru umflotnar vatni í Möðruvallalandi vestan árinnar hefðu blotnað en hann sagði að það þyrfti meira til að rúllurnar færðust úr stað.
Morgunblaðið heldur áfram 20.febrúar:
Formaður björgunarsveitarinnar Ísólfs á Seyðisfirði, Guðni Sigmundsson, er á góðum batavegi eftir alvarlegt slys sem hann varð fyrir aðfaranótt þriðjudags. Þá geisaði fárviðri á Seyðisfirði og vindhraði fór mest í yfir 50 metra á sekúndu. Guðni var í miðjum björgunarstörfum þegar vindhviða feykti honum á kerru fyrir utan heimili hans. Eiginkona Guðna kom að honum liggjandi í götunni og þar sem hann gat ekki staðið á fætur bar hún hann inn í hús og hringdi á hjálp. Í ljós kom að Guðni hafði höfuðkúpubrotnað og slasast illa á öxl.
Seyðfirðingar hafa að mestu lokið við að hreinsa til í bænum eftir hamfaraveðrið sem gekk þar yfir aðfaranótt þriðjudags. Fulltrúar tryggingafélaganna hafa verið á staðnum til að leggja mat á tjón en ljóst er að það skiptir milljónum. Tryggvi Harðarson bæjarstjóri segir að stormurinn sé með þeim mestu sem hafi gengið yfir Seyðisfjörð, elstu menn muni í besta falli eftir einu slíku fárviðri en tekur einnig fram að suðvestanrokið geti oft verið talsvert. Tjón varð á yfir 30 húsum og fjölmörgum bifreiðum en Tryggvi segir að fáir hafi orðið fyrir mjög miklum skakkaföllum. Sumt fáist bætt en annað ekki og eigi það jafnt við um einstaklinga, fyrirtæki og bæjarfélagið sjálft. Seyðfirðingar hafa verið frekar óheppnir með veður í vetur. Í nóvember varð talsvert tjón af völdum hellirigningar og nú þessi hvellur. „Menn vita að það ganga yfir afbrigðileg veður ef svo má segja. En þó að það hafi lent hér tvisvar á skömmum tíma hér á Seyðisfirði þá er þetta sem betur fer undantekning en ekki reglan,“ segir Tryggvi. Menn standi varnarlausir gagnvart slíkum veðurofsa og sjálfsagt muni margir huga að þakfestingum og öðrum frágangi. „Það vill enginn lenda í því að það fjúki ofan af honum,“ segir hann. Þeir sem höfðu keypt fasteigna eða húseigendatryggingu fá tjón á íbúðarhúsnæði væntanlega bætt Hafi orðið tjón á innbúi eru bætur greiddar úr heimilistryggingu. Engin lögbundin trygging bætir tjón eins og varð í hamfaraveðrinu á Seyðisfirði og viðlagatrygging bætir ekki tjón vegna vinds.
Ekkert útfall hefur verið í Dyrhólaósi í miðjum Mýrdalnum í langan tíma og því flæðir yfir hundruð hektara túna. Mikið hefur rignt ásamt því að ár og lækir renna í ósinn sem hefur staðið uppi lengi í vetur án útfalls. Því hefur vatnið enga undankomuleið í sjó og flæðir yfir tún hjá mörgum bændum í Mýrdalshreppi. Ófært er út í Dyrhólaey, þar sem flæðir yfir veginn, og talin er hætta á að vegurinn fari í sundur undir sjó. Bændur á svæðinu hafa töluverðar áhyggjur af því að það frysti því þá er hætt við kali og skemmdum á túnum. Búið er að reyna að opna Dyrhólaósinn en hann lokast alltaf jafnóðum. Ástæðan er sú að lengi hafa verið ríkjandi austan- og suðaustanáttir. Þá tekur sjórinn sandinn milli Reynisfjalls og Dranganna og flytur hann að Dyrhólaósnum. Venjulega jafnar ósinn sig í vestanáttum sem hafa verið sjaldséðar í Mýrdalnum undanfarið. Ekki bætir úr skák að fullt tungl er um þessar mundir og stórstreymt. Í gær flæddi yfir kambinn og inn í ósinn, yfir alla Reynisfjöruna. Guðni Einarsson, bóndi á Þórisholti, er einn þeirra sem eiga land að ósnum. Hann segir oft hafa flætt, en sjaldan svona mikið. Hann segir einnig fróðlegt að sjá hvað gerist við þessar aðstæður þar sem margir vilja leggja veg um ósinn. „Menn hafa verið að velta því fyrir sér að bora gat í gegnum Reynisfjall og fara svo með veginn hér út eftir Dyrhólaósnum. Fróðlegt að sjá hverju menn geta átt von á,“ sagði Guðni og benti á að við mennirnir værum afar máttlausir gegn hinu kröftuga Atlantshafi.
Veðráttan segir frá því að þann 21. hafi spennistöð skemmst í þrumuveðri undir Eyjafjöllum. Síðasta vika febrúar var meinlítil. Lengst af var hlýtt.
Tíð var hagstæð í mars. Lengst af var hlýtt og fremur lítið var um illviðri. Þó hvessti nokkuð af norðri og norðaustri þann 5. og 9. og 10. Morgunblaðið segir frá 6.mars:
Mjög hvasst var í fyrrinótt og í gærmorgun á Vestur- og Norðurlandi þegar norðanhvassviðri gekk yfir landshlutana en ekki var vitað um teljandi tjón af þeim sökum. Óttast var að þakpappi á húsi kaupfélagsins á Blönduósi losnaði í rokinu og ylli tjóni en hættan leið hjá þegar vind lægði. Éljagangur var á Vestfjörðum og rigning eða slydda á Norður- og Austurlandi. Vindhraðinn fór í 36 metra á sekúndu á Fróðárheiði en lægja tók er leið á daginn. Fólksbifreið fór út af veginum um Kirkjubólshlíð í Skutulsfirði, rétt við Bása, í svartabyl í gærmorgun. Bifreiðin stöðvaðist í snjódyngju en illa hefði getað farið ef hún hefði verið á meiri ferð. Á Vestfjörðum var ófært um Steingrímsfjarðarheiði og var gert ráð fyrir að hún yrði opnuð í dag. Einnig var ófært um Klettsháls. Þá var rafmagnslaust víða á Vestfjörðum um tíu mínútna skeið í gærmorgun. Samkvæmt upplýsingum frá Orkubúi Vestfjarða varð útsláttur í vesturlínu sem olli rafmagnsleysi á sunnanverðum og norðanverðum Vestfjörðum.
Eftirminnileg teppa varð á Hellisheiði í austanhvassviðri þann 9. Sömuleiðis lentu menn í hrakningum á Langjökli. Morgunblaðið segir frá daginn eftir, 10.mars:
Allt að 30 manns var bjargað úr ofsaveðri og blindbyl á Hellisheiði síðdegis í gær. 16 bifreiðir lentu í árekstri og meiddust þrír svo flytja varð þá á slysadeild Landspítalans í Fossvogi. Meiðsli þeirra voru þó ekki alvarleg og voru allir útskrifaðir samdægurs að sögn læknis. Þá meiddist björgunarsveitamaður lítillega við störf sín er ekið var á hann. Litlu mátti muna að stórslys yrði, þegar ein bifreiðin lenti harkalega aftan á kyrrstæðri lögreglubifreið með blikkandi ljósum með þeim afleiðingum að töluvert eignatjón hlaust af og minniháttar meiðsli. Veginum var lokað klukkan 16 og var fjölmennt björgunarlið kallað á vettvang til aðstoða ferðafólkið. Var unnið fram á kvöld við að ná bifreiðum niður af heiðinni, sem opnuð var aftur kl.19:30. Gríðarlegt eignatjón varð í árekstrinum Gríðarlegt eignatjón varð í árekstrinum, að sögn lögreglunnar á Selfossi, og voru sex bifreiðir fluttar á brott með kranabifreið. Að sögn Jóhanns Más Ævarssonar, varaformanns Hjálparsveitar skáta í Hveragerði, voru fimm börn og sex fullorðnir meðal þeirra sem bjargað var og voru þau flutt til Hveragerðis en þangað voru þau sótt eða héldu áfram leið sinni með öðrum hætti. Nokkur fjöldi bifreiða hafði lent út af og voru tvær dráttarbifreiðir notaðar fram til kvölds við að draga þær niður af heiðinni. Að sögn Jóhanns Más var fólkinu mjög brugðið eftir reynslu sína í óveðrinu, en mjög hvasst og blint var á heiðinni, auk þess sem hálkublettir voru víða. Sem fyrr segir lentu 16 bílar í árekstri í gær. Metfjöldi bíla í árekstri er 23 en það varð í óhappi sem varð á Kringlumýrarbraut í Reykjavík í febrúar 1997.
Skyggnið versnaði í sífellu uns kominn var blindbylur svo maður sá rétt fram fyrir sig,“ sagði Ólafur Leifsson, einn vegfarenda sem meiddust í árekstri í Hellisheiðinni í gær. Hann var á leið austur þegar hann ók fram á bílaþvögu í sortanum efst í brekkunni við Skíðaskálann í Hveradölum og lenti á einni bifreiðinni. Á næsta augnabliki lenti rúta aftan á jeppa hans og þeytti honum á lögreglubifreið. Ólafur fékk háls- og bakhnykk og kom sér heim svo fljótt sem auðið varð. „Mér fannst veðrið í fyrstu ekki mjög slæmt en þegar ég kom upp á háheiðina missti ég allt skyggni.“ Í kjölfar árekstrarins komu fleiri bifreiðir og lentu hver aftan á annarri. Þótt jeppi Ólafs væri skemmdur að framan og aftan tókst honum að aka út úr þvögunni og heim til sín. Með honum fór fólk úr mikið skemmdri bifreið sem lent hafði í árekstri við björgunarsveitarbíl.
Morgunblaðið segir af mikilli leit á Langjökli í pistli 11.mars:
„Mennirnir eru fundnir. Ég endurtek mennirnir eru fundnir heilir á húfi. Verkefninu er lokið.“ Svona hljómaði tilkynning sem barst leitarmönnum á Langjökli klukkan 11:30 í gærmorgun, tæpum sólarhring eftir að vélsleðamennirnir Knútur Hreinsson og Jón Bjarni Hermannsson urðu viðskila við samferðamenn sína. Leitin var ein umfangsmesta leitaraðgerð björgunarsveita Slysavarnafélagsins Landsbjargar á þessum vetri, en alls tóku 236 björgunarsveitarmenn þátt í leitinni á 38 jeppum, 76 vélsleðum og 10 snjóbílum. Þá leituðu þyrla Landhelgisgæslunnar og flugvél Flugmálastjórnar einnig.
Þann 30.dýpkaði lægð fyrir suðvestan land og fór síðar austur fyrir. Hvasst varð við Hafnarfjall í suðaustanáttinni á undan lægðinni. Morgunblaðið segir frá 31.mars:
Hópbifreið með 64 farþega fór út af veginum undir Hafnarfjalli síðdegis í gær [30.] en hún valt ekki og engin slys urðu. Vindurinn fór í 40 metra á sekúndu í mestu vindhviðunum undir Hafnarfjalli í gær. Snörp vindhviða kom á bifreiðina og sagði ökumaður hennar við lögreglu að bifreiðin hefði tekist á loft, en hann náð að stýra henni út af veginum án þess að hún ylti. Um svipað leyti varð bílvelta á Þingvallavegi en ekki urðu slys þar frekar en í fyrra tilvikinu. Ökumenn á Fróðárheiði lentu einnig í vandræðum upp úr miðjum deginum í gær þegar hríð skall þar á. Að sögn lögreglunnar á Ólafsvík voru björgunarsveitarmenn kallaðir til frá Ólafsvík og Hellissandi til að aðstoða ökumenn við að komast leiðar sinnar en engin slys urðu á fólki. Var búið að ryðja heiðina í gærkvöld. Þá fauk stór tengivagn, sem fastur var aftan í vöruflutningabifreið, á hliðina í Víðidal um hálfníuleytið í gærkvöld. Að sögn lögreglunnar á Blönduósi varð verulegt tjón á tengivagninum. Ökumaðurinn var einn í bílnum og sakaði hann ekki.
Einmunatíð var í apríl. Jörð greri fljótt. Nokkuð kólnað í blálok mánaðarins. Veðráttan segir frá því að þann 3. hafi vöruflutningabifreið fokið út af veginum í vestanhvassviðri við Kvísker í Öræfum. Ekki urðu slys á fólki. Mikil hlýindi voru þá eystra. Morgunblaðið segir frá 4.apríl:
Sannkallað sumarveður var á Austfjörðum í gær [3.] og mældist hitinn mestur á Teigarhorni í Berufirði og á Dalatanga, hvorki meira né minna en 16°C. Rok kom þó í veg fyrir að íbúarnir gætu notið hitans til fullnustu. Guðmundur Bjarnason, bæjarstjóri Fjarðabyggðar, sagði í samtali við Morgunblaðið að vegna roksins hefðu bæjarbúar ekki klæðst stuttbuxum í stórum stíl, að öðrum kosti hefði verið upplagt sólbaðsveður. „Þetta hefur verið mjög óvenjuleg veðrátta. Þetta hefur auðvitað sína kosti og galla. Okkur hefur lukkast að hafa skíðasvæðið í Oddsskarði opið í 19 daga í vetur og þar er eiginlega allur snjór farinn,“ segir hann. Eldri menn hafa þó reynt þetta áður en þeir segjast muna eftir því að svona hafi þetta verið fyrir sléttum fjörutíu árum, árið 1963.
Enn voru fréttir af Kötluslóðum. Morgunblaðið 5.apríl:
Ennþá er kvika að koma upp undir Mýrdalsjökli samkvæmt GPS-mælingum, sem gerðar voru í byrjun mars. Síðustu 10 mánuði hefur land í miðju jökulsins risið um 10 cm.
Þótt ekki væri sérlega kalt í maí, varð hann samt eini svali mánuður ársins. Það var einkum fyrsta vikan sem var köld. Kortið að ofan sýnir meðalhæð 500 hPa-flatarins (heildregnar línur), þykktina (daufar strikalínur) og þykktarvik (litir). Norðlæg átt var ríkjandi.
Kortið sýnir stöðuna í háloftunum þann 1.maí. Svellkalt heimskautaloft streymir úr norðri til landsins. Nokkuð snjóaði syðst á landinu. Snjódýpt varð mest þann 1., 13 cm á Kirkjubæjarklaustri, Stórhöfða í Vestmannaeyjum og á Hólmum í Landeyjum. Aftur varð alhvítt á Stórhöfða þann 4. Alhvítt varð víða á Norður- og Austurlandi og á stöku stað sunnanlands.
Hálka var á Hellisheiði í hretinu - og kvartað var um skemmdir á trjágróðri. Morgunblaðið 4.maí:
Átta manns voru fluttir á sjúkrahús í Reykjavík eftir harðan árekstur fjögurra bíla sem varð í Hveradalabrekku á Hellisheiði um sjöleytið í gærkvöldi [3.] ... Talið er slysið megi rekja til hálku sem skyndilega myndaðist á veginum seinni partinn í gær en allir bílarnir voru á sumardekkjum.
Skemmdir hafa komið í ljós á trjám og plöntum í kjölfar næturfrosts undanfarna sólarhringa á Norður- og Austurlandi og víðar á landinu. Þröstur Eysteinsson, fagmálastjóri Skógræktar ríkisins, segir skemmdirnar einkum bundnar við trjátegundir sem hafi grænkað óvenju snemma í vor. Aðallega sé um að ræða skemmdir á blöðum og nálum. Tegundir sem helst hafa orðið fyrir skemmdum á Norður- og Austurlandi eru lerki og aspir. Þá hafa skrautrunnar í görðum; heggur, toppar, sírenur og fleiri tegundir orðið fyrir skemmdum. Þröstur segir útlit fyrir að gróður verði ljótur í einhverjum görðum og einnig sumar trjátegundir í skógrækt. „Síðan eru aðrar tegundir sem eru sennilega ekki skemmdar, eins og greni, fura og birki.“
Þann 31.maí sást hringmyrkvi á sólu við norðurströndina. Er hann mörgum minnisstæður. Morgunblaðið segir frá 1.júní:
Hringmyrkvi sást vel á norðanverðum Skaga laust eftir klukkan fjögur aðfaranótt laugardagsins. Útlitið var nokkuð gott framan af nóttu en ekkert benti reyndar til þess að von viðstaddra rættist skömmu áður en ævintýrið gerðist; skýjaþykkni var norður og austur af, og allt þar til klukkan var langt gengin fjögur sást lítið til sólar.
Júní var sérlega hlýr. Austanáttir voru óvenjuþrálátar. Veðráttan segir frá því að þann 7. hafi smáskriður lokað veginum í Þvottárskriðum.
Sunnudaginn 8.júní gerði mikið úrfelli og einnig þrumuveður í Hveragerði. Morgunblaðið segir frá 10.júní:
Talið er að elding hafi kveikt í húsi í Hveragerði á sunnudag. Eldur kom upp í millilofti og logaði upp í þakið en slökkviliðið í Hveragerði var fljótt á vettvang og tókst að koma í veg fyrir stórtjón. Engu að síður urðu miklar skemmdir vegna reyks og vatns. Í kjölfar skýfalls voru miklar eldingar í Hveragerði á sunnudag og skömmu fyrir klukkan fjögur fékk slökkviliðið í Hveragerði tilkynningu um að eldur væri laus í húsinu. Sæmundur Ingibjartsson, varaslökkviliðsstjóri, segir að talið sé að eldingu hafi slegið niður með þeim afleiðingum að kviknað hafi í út frá rafmagni. ... Miklar eldingar hafi verið á svæðinu og símar í nágrenninu farið úr sambandi. „Það kom ofboðsleg sprenging,“ segir hann. „Það var skýfall og svo kom þetta svaka skot á eftir.“
Hin góða tíð hélt áfram í júlí, en þó var sums staðar nokkuð vætusamt í heyskapnum.
Dagarnir um miðjan mánuð voru eftirminnilega góðir. Kortið sýnir stöðuna í háloftunum þann 17. Þann 18. gerði miklar skúrir að Fjallabaki. Ritstjóri hungurdiska hefur ekki greint stöðuna í smáatriðum, en líklega hefur slegið saman röku lofti úr austri í neðri lögum, og þurru úr vestri eða norðri í þeim efri. Það er alla vega sígildur bakgrunnur þrumuveðra og úrhellisskúra að sumarlagi hér á landi. DV segir frá þann 21.:
„Ég hef aldrei lent í öðru eins, rigningin var hreint út sagt ótrúlega mikil," segir Einar Sveinbjörnsson, aðstoðarmaður umhverfisráðherra, sem varð vitni að gríðarlegu gjörningaveðri á hálendinu á föstudaginn [18.]. Svo mikil varð úrkoman á þeim um það bil 70 mínútum sem skúrin stóð yfir að fjölmargar aurskriður féllu úr fjöllum við Landmannahelli og þar af ein sem lokaði veginum og þurfti jarðýtur frá Vegagerðinni til að opna hann aftur. Einar sagði að hann og förunautar hans hefðu verið búnir að koma sér fyrir við Landmannahelli en ekki hefði þýtt annað en hlaupa upp í bíl og hreinlega flýja af vettvangi þegar ósköpin hófust. „Við urðum rennandi blaut af því að hlaupa þessa örfáu metra út í bíl," segir Einar. Skúrin hófst um fimmleytið á föstudaginn og fylgdu henni þrumur og eldingar. Einar og föruneyti keyrðu út úr skúrinni en sneru síðan aftur um það bil 70 mínútum síðar þegar allt var gengið um garð. Þá blöstu við þeim um það bil 15 aurskriður úr fjallinu gegnt Landmannahelli og fljótlega eftir það rann skriðan sem lokaði veginum. „Þegar við komum aftur að þeim stað þar sem við höfðum verið fengum við vitnisburð um það hversu gríðarleg rigningin hafði verið. Við höfðum skilið eftir kaffifanta á borði úti við og þeir höfðu næstum fyllst á þessum 70 mínútum. Ég brá málbandi ofan í bollann og þá kom f ljós að á þessum stutta tíma hafði úrkoman verið um það bil 70 mm, eða um það bil 60 mm á klukkustund, sem er hreint ótrúlegt," segir Einar. Bæði fyrir og eftir skúrina var hins vegar hið besta veður. Jafnframt sagði Einar að þetta veður hefði verið mjög staðbundið. Þegar grennslast hafði verið um veðrið í kring hefði komið í ljós að ekkert hafði rignt í Landmannalaugum, en hins vegar talsvert rignt í Emstrum og Hrauneyjum á meðan á gjörningaveðrinu stóð við Landmannahelli. kja@dv.is
Það getur truflað úrkomumælingar með kaffiföntum að í mjög mikilli rigningu endurkastast meira af borðinu umhverfis fantinn heldur en úr vatnsborðinu í fantinum sjálfum. Hann safnar því meiri úrkomu í sig heldur en aðeins því sem í hann fellur. - En engu að síður hefur úrkomuákefð greinlega verið óvenjuleg.
Morgunblaðið segir af full miklum þurrkum, en einnig afburðatíð 21.júlí:
Lítil úrkoma hefur verið víða á norðan- og norðvestanverðu landinu það sem af er sumri. Þurrkar eru farnir að segja til sín og er jörð víða orðin skraufþurr. Í Vatnsfirði er mikil þurrkatíð og hefur lítið sem ekkert rignt í sumar auk þess sem veturinn var fádæma snjóléttur. Þetta veldur því að grunnvatnsstaða lækkar og lindir geta þornað upp. Að sögn Sævars Pálssonar, gestgjafa í Hótel Flókalundi, er þurrkatíðin mikil. „Jörðin er orðin mjög þurr, lækir eiginlega allir horfnir og vatnsból sums staðar á þrotum.“ Ragnar Guðmundsson, bóndi á Brjánslæk, segir elstu menn ekki muna svona langa þurrkatíð. „Þetta er líka áframhald af mjög úrkomulitlu vori og það þýðir að það er allt orðið þurrt og skrælnað sem þornað getur. Vissulega vantar rigningu hingað, en þetta hefur þýtt að allir eru búnir að heyja. Afleiðingarnar af svona snjólitlum vetri eru auðvitað vatnsleysi um allt.“ Þröstur Reynisson, landvörður í friðlandinu í Vatnsfirði, segir mikla eldhættu skapast þegar gróður þornar upp. „Ferðamenn sem taka með sér grill, eldfæri og prímusa verða að gæta sín þar sem lítið þarf til þess að mikill skaði verði af. Ég er á nálum öll kvöld því að fólk fer oft mjög ógætilega með eld. Einnota grillin eru sérstaklega varasöm og mikilvægt að gæta þess að þau komist ekki í snertingu við þurran gróður. Varðeldar upp á gamla góða mátann eru vitaskuld alger fíflaskapur við þessar aðstæður, þegar allt er skraufþurrt.“
Óvenjugóð tíð hefur verið í Skagafirði undanfarnar vikur og spretta verið afar góð. Heyannir hafa verið eftir því og er nú svo komið að margir bændur eru farnir í seinni slátt þótt ekki sé komið fram í ágúst. Afar sjaldgæft er að bændur hefji seinni slátt svo snemma í Skagafirði. Vigfús Þorsteinsson, bóndi í Uppsölum í Blönduhlíð, sló hána um helgina í blíðskaparveðri. Vigfús segir mikla þurrka hafa einkennt sumarið. „Það hefur verið fullþurrt í sumar en það kom bleyta í dag. Það veitir ekki af regni þessa dagana.“
Ágústmánuður var sérlega hlýr, en eins og áður kom úrkoma misjafnt niður. Heyskapur gekk þó almennt vel og uppskera var góð. Kortið sýnir meðalstöðuna í háloftunum í ágúst. Litirnir sýna mikil jákvæð þykktarvik við landið.
Vandræði voru við ósa Gljúfurár í Borgarfirði. Morgunblaðið segir frá 10.ágúst:
Hinn umtalaði ós Gljúfurár í Borgarfirði var loks mokaður út í fyrrakvöld og gera menn sér vonir um að þar með hefjist laxagöngur í ána fyrir alvöru, en vegna vatnsleysis og þurrka hefur áin verið talin ólaxgeng og veiði afspyrnuléleg, en ós hennar við Norðurá verður við slík skilyrði afar grunnur, varla nema í ökkla, auk þess sem mikill vatnagróður festir þar rætur. ... Ós Gljúfurár hefur lengi þótt vera til vandræða og hafa staðið veiðiskap í ánni fyrir þrifum, en aldrei sem í sumar, enda snjólaus vetur að baki og óvenju langir þurrkakaflar í sumar.
Morgunblaðið segir af góðum uppskeruhorfum 24.ágúst, sömuleiðis segir af jarðskjálfta:
Útlit er fyrir mjög mikla uppskeru á korni, kartöflum og útiræktuðu grænmeti á Suðurlandi og víðar. Byrjað er að þreskja korn, þremur vikum fyrr en venjulega, og grænmetið er sömuleiðis tíu dögum til tveimur vikum á undan því sem gerist í meðalári. Þá hefur grasspretta verið með eindæmum í sumar og í Hreppunum byrjuðu bændur á þriðja slætti í vikunni. Sumarið hefur verið hlýtt á Suðurlandi og það kemur fram í því að gras og allur annar jarðargróður sprettur óvenjuvel.
Engin slys urðu á mönnum og lítið sem ekkert eignatjón varð í jarðskjálfta upp á rúmlega 5 stig á Richter við Krísuvík um kl. 2 aðfaranótt laugardags. Fjöldi skjálfta fylgdi í kjölfarið; þar af nokkrir yfir 3 stig á Richter. Stærsti eftirskjálftinn, 3,9 stig á Richter, varð kl. 2:07. Skjálftarnir áttu upptök sín í sprungum norðvestan við Krísuvík. Stærstu skjálftarnir fundust m.a. á höfuðborgarsvæðinu, á Akranesi, á Bláfeldi á Snæfellsnesi og í Þorlákshöfn. Vistmenn meðferðarheimilisins í Krísuvíkurskóla vöknuðu við stærsta skjálftann og flúðu út undir bert loft. Þeir fundu skjálftavirknina greinilega frameftir morgni. Þá sakaði ekki. Skv. upplýsingum frá jarðeðlissviði Veðurstofu Íslands bendir ekkert til að skjálftarnir séu fyrirboðar eldgoss á svæðinu.
Ekki var aðeins hlýtt á landi, heldur einnig í sjó. Morgunblaðið 3.september, sömuleiðis segir af miklu rykmistri austanlands, en allhvass suðvestanstrengur gekk yfir landið:
Yfirborðshiti sjávar við Ísland var um 2–3 gráðum hærri í ágúst en að meðaltali í sama mánuði síðustu þrjátíu ár á undan. Þetta er niðurstaða mælinga Hafrannsóknastofnunar á sjávarhita sem fram fóru í ágúst.
Rykmistur ofan af hálendinu norðan Vatnajökuls lagðist yfir stóran hluta Austfjarða í suðvestlægri átt síðdegis í gær [2.]. Á skömmum tíma dró fyrir sólu en birti aftur til er líða tók að kvöldi. Einmunablíða hefur verið víða á Austfjörðum að undanförnu, logn og hiti um og yfir 20 gráður. Á tímabili var mistrið svo mikið, að sögn fréttaritara Morgunblaðsins á Neskaupstað, að skyggni var ekki nema tveir til þrír kílómetrar hið mesta. Á Eskifirði lýsti lögreglan því svo að svört þoka hefði lagst yfir bæinn og ekki verið hægt að sjá hann úr Hólmahálsinum fyrir rykmekki.
Þrátt fyrir snarpt kuldakast um og fyrir þann 20. þótti tíð í september hagstæð og lengst af var hlýrr. Vætusamt var vestanlands.
Morgunblaðið segir frá því að óvenjulítill sjór sé í Hlíðarfjalli við Akureyri 10.september:
Eftir snjólítinn vetur og hlýtt sumar er nánast allur snjór horfinn úr Hlíðarfjalli. Ívar Sigmundsson, fyrrverandi forstöðumaður Skíðastaða í Hlíðarfjalli til 30 ára, gekk á fjallið í vikunni ásamt Stefáni Jónassyni og hann sagðist aldrei hafa séð jafn lítinn snjó á svæðinu og nú. „Það var í raun alveg ótrúlegt að sjá þetta.“ Ívar sagðist oft hafa gengið upp á Hlíðarfjall að sumri til en aldrei við þessar aðstæður. „Við skoðuðum aðstæður í Hlíðarskálinni, þar sem sjást þrjár fannir úr bænum. Það hefur verið snjóhaft í gili á milli neðstu fannarinnar og þeirrar í miðjunni. Snjórinn í gilinu er horfinn og ég stend í þeirri meiningu að slíkt hafi ekki gerst áður í minni tíð. Stefán er mér ekki sammála og ég vil nú helst ekki þræta við mér eldri menn. En ástandið er vissulega mjög sérstakt og ég hef aldrei áður farið upp á Hlíðarfjall að sumri til, að maður gangi ekki yfir fönn síðustu metrana upp á fjallið, þar sem það er lægst. Og á jöklinum upp á fjallinu er enginn snjór lengur, heldur aðeins glær ís.“ Ívar sagði menn hefðu verið að tala um að óhreinindin í snjónum í Hlíðarskálinni væru úr Heklugosinu 1947. „Það er ekki alls kostar rétt, við fórum að skoðuðum þetta og þarna er bara drulla sem fokið hefur af fjallsbrúninni.“ Þeir Ívar og Stefán gengu einnig á Strýtu upp á Hlíðarfjalli, sem er í 1.450 metra hæð og sáu þaðan vel inn á fjallið Kerlingu. Norður af Kerlingu er svokallaður grjótskriðjökull og sagði Ívar að lítill ís hefði sést á honum. „Ég hef aldrei séð þetta ástand þarna fyrr en það sagði mér maður sem ég hitti í sundi á dögunum að þetta ástand á svæðinu væri svipað og árið 1939.“
Lægð dýpkaði snögglega fyrir sunnan land þann 12. og olli mikilli úrkomu um landið suðaustanvert. DV segir frá 13.september:
Aurskriður féllu í fyrrinótt [12.] á veginn um Þvottárskriður, milli Djúpavogs og Hornafjarðar, og lokaðist hann um tíma. Úrhellisrigning var á þessu svæði þegar skriðurnar féllu. Vegurinn var aftur orðinn fær í gærmorgun en töluverðan tíma tók að koma vinnuvélum á svæðið. Lítil hætta er á frekari skriðuföllum að sinni en spáð er rigningu á þessu svæði svo að ekki er hægt að útiloka frekari aurskriður um helgina.
Umskipti urðu í veðri þann 16. og 17. Lægð dýpkaði fyrir austan land og vindur snerist til norðurs og kólnaði verulega. Þá kom fylla af köldu heimskautalofti langt úr norðri suður yfir landið. Kortið sýnir stöðuna í háloftunum að morgni þess 18. Víða snjóaði um landið norðanvert, m.a. varð alhvít jörð á Akureyri að morgni þess 18. Síðan farið var að fylgjast reglulega með snjóhulu á Akureyri um 1930 hefur það aðeins einu sinni gert að alhvítt hafi orðið fyrr í mánuðinum. Það var 1940 að alhvítt varð að morgni þess 10. og e.t.v. líka að morgni þess 7. Nánar má lesa um það tilvik í pistli hungurdiska um árið 1940. Morgunblaðið segir frá þann 19.september:
Það var heldur kuldalegt um að litast þegar Akureyringar risu úr rekkju í gærmorgun [18.], enda farið að snjóa og jörð nánast hvít. Hitastigið fór niður undir frostmark snemma um morguninn en hækkaði örlítið þegar á daginn leið. Töluverð hálka var á götum bæjarins í gærmorgun. Fjögur umferðaróhöpp urðu fyrir hádegi sem rekja má til hálkunnar enda bíleigendur enn á sumardekkjum. Ekki urðu slys á fólki í þessum óhöppum en töluvert eignatjón. Um var að ræða tvo minni háttar árekstra og tvö tilvik þar sem bílar höfnuðu á ljósastaurum á Hörgárbraut, þar sem flytja þurfti annan bílinn af vettvangi með kranabíl.
Í kjölfarið kom mjög kalt lægðardrag úr norðvestri yfir Grænland. Háloftakortið sýnir stöðuna síðdegis þann 20. Þá var lægðin við Vestfirði á leið austur. Hún dýpkaði og olli hvassviðri um mestallt land þann bæði þann 20. og 21.
Sjávarmálskortið sýnir stöðuna um hádegi þann 21. Svalkaldur norðanstrengur liggur yfir landið. Morgunblaðið segir af þessu veðri þann 21. og 22. september:
[21.] Akureyri, Morgunblaðið: Tvær stórar greinar brotnuðu af gamalli ösp við húsið við Eyrarveg 25 í hvassviðrinu á Akureyri í gærmorgun. Önnur greinin lenti ofan á þakskegginu og rann þaðan niður og nuddaðist eftir stofuglugganum en Ólöf Jónsdóttir, eigandi hússins, segir ekki eina einustu rúðu rispaða. Ólöf telur að aspirnar í garði hennar séu með þeim allra fyrstu sem komu til Akureyrar. „Það var rétt um 1950 sem fyrstu aspirnar komu til landsins frá Alaska og þá sendi mágur minn, sem vann í skógræktarstöð í Reykjavík, okkur þessar aspir norður,“ segir Ólöf. Aldrei hafa aspirnar skemmst fyrr og alltaf verið taldar mikil prýði. „Strákarnir mínir hafa alltaf snyrt þær til og maðurinn sem býr hér fyrir sunnan götuna sagði einmitt í morgun að það væri mikill sjónarsviptir að trénu því þessar fallegu hríslur hér í Eyrarveginum hefðu verið stolt Eyrarinnar og eiginlega bæjarins.“ Stofn asparinnar stendur eftir um það bil hálfur, enda ákaflega sver. „Það var hvassast hérna milli klukkan átta og tíu.
[22.] Talsvert annríki var hjá björgunarsveitum og lögreglu víða um land í gær þegar mikið hvassviðri gekk yfir landið en hvergi urðu slys á fólki eða alvarlegt tjón. Færð spilltist á heiðum og fjallvegum með þeim afleiðingum að ökumenn lentu í vandræðum á sumardekkjum vegna hálku. Hvassviðrið var af völdum djúprar lægðar sem myndaðist á Grænlandssundi og færðist austur fyrir land og dýpkaði um leið hratt, að sögn Theodórs Hervarssonar, veðurfræðings á Veðurstofu Íslands. Lægðin dró til sín kalt loft úr norðri sem myndaði þannig mikinn strekking sem gekk yfir landið. Í dag er reiknað með að vindur snúist yfir í hlýrri suðvestanátt og veðrið gangi alveg niður fyrir austan þegar líður á daginn. Búast má við éljagangi á Norðausturlandi fram undir hádegi. Um 70 björgunarsveitarmenn að störfum víðs vegar um land Samkvæmt upplýsingum frá Slysavarnafélaginu Landsbjörg voru alls um sjötíu björgunarsveitarmenn að störfum víðs vegar um landið í gær vegna hvassviðrisins. Björgunarsveitin Ársæll í Reykjavík var kölluð út kl. fimm í gærmorgun þegar þakplötur, vinnupallar og annað lauslegt tók að fjúka. Mest gekk á í Vesturbænum og í nágrenni Laugardals og vann sjö manna hópur björgunarsveitarmanna að því að festa niður hluti sem höfðu fokið.
Bátar losnuðu í höfnunum á Hvammstanga og Sauðárkróki, þar sem Björgunarsveitin Skagfirðingur var kölluð út kl. átta í gærmorgun eftir að stór rækjubátur sleit festar í höfninni. Björgunarsveitarmenn komust um borð í bátinn með því að nota lyftara til að stökkva um borð. Síðan gekk illa að festa bátinn og sleit hann víra og tóg hvað eftir annað og tókst ekki fyrr en á ellefta tímanum að festa hann. Bíll björgunarsveitarinnar varð fyrir skemmdum þegar hann var notaður til að draga bátinn að bryggju. Þá losnuðu smábátar og aðstoðuðu björgunarsveitarmenn við að festa þá og ausa úr þeim sjó og jafnframt að festa niður girðingar og þakplötur í bænum. Þegar mest lét voru tuttugu björgunarsveitarmenn að störfum í bænum. Á Hvammstanga var björgunarsveitin Káraborg kölluð út kl.9:30 í gærmorgun eftir að bátur losnaði í höfninni og rak stjórnlaust upp í brimið við hafnargarðinn. Björgunarsveitarmönnum tókst að komast að bátnum á björgunarbát og draga að bryggju með aðstoð vörubíls. Þakplötur fuku og bílar lentu í vandræðum á heiðum Í Vestmannaeyjum og Árborg voru björgunarsveitarmenn að störfum í gærmorgun við að festa niður fjúkandi þakplötur sem höfðu losnað og í Vestmannaeyjum fuku vinnupallar við framhaldsskólann. Um kvöldmatarleytið í gær lentu þrír bílar utan vegar í flughálku á stuttum vegarkafla í Bröttubrekku. Einn bíllinn fór á hliðina og annar valt heilan hring, að sögn lögreglunnar í Borgarnesi, sem stóð í ströngu í gær.
Á Holtavörðuheiði lentu bílar í vandræðum í hálku og skafrenningi sem olli því að lítið sást fram á veginn. Bíll með erlendum ferðamönnum lenti utan vegar skömmu fyrir hádegi, en að sögn lögreglunnar í Borgarnesi virtust erlendu ferðamennirnir ekki hafa nægar upplýsingar um veður og færð og voru því illa búnir undir slíkar aðstæður. Engin meiðsl hlutust af þessu og seinnipartinn í gær skánaði færðin á heiðinni þegar veðrið gekk niður. Rafmagnslaust var frá klukkan sjö í gærmorgun fram til klukkan eitt á Ísafirði en vonskuveður var á svæðinu. Bilun varð í Mjólkárlínu þegar henni sló út vegna hvassviðris og voru vararafstöðvar ræstar. Bíl var ekið út af Skutulsfjarðarbraut á Ísafirði um kl.11 í gærmorgun í snjó og krapa. Ökumaður var einn í bílnum ásamt hundi sínum en þá sakaði ekki. Bíllinn var dreginn upp á veg og reyndist óskemmdur. Á Suðureyri við Súgandafjörð fauk laust fótboltamark á bíl um kl. hálftvö í gær en bíllinn stóð á bifreiðastæði við fjölbýlishús. Bíllinn var mannlaus og engan sakaði en talsverðar skemmdir urðu á bílnum. Björgunarsveitin á Suðureyri kom á vettvang og festi markið niður. Þá valt bíll út af veginum um Langadal um fjögurleytið í gærdag vegna krapa á veginum. Meiðsl á fólki reyndust minniháttar en töluverðar skemmdir urðu á bílnum. Á Akureyri brotnuðu þrjú tré í hvassviðrinu í gær en nokkur tré brotnuðu einnig í bænum í fyrradag. Færð um Öxnadalsheiði var ágæt og þurfti lögreglan ekki að aðstoða fólk í umferðinni.
Morgunblaðið segir af hrakningum fugla í hretinu í pistli 23.september:
Norðanstorminum, sem gekk yfir landið um helgina, fylgdi annars konar ofankoma en snjór og slydda. Að sögn Jóhanns Óla Hilmarssonar hjá Fuglaverndarfélagi Íslands sáu menn sem voru á ferð um Húnaþing á sunnudag til fjölda haftyrðla allt frá Langadal og vestur í Hrútafjörð. Þessir smávöxnu sjófuglar voru ýmist að berjast gegn norðanáttinni á leið til hafs eða sátu á tjörnum og lækjum. Jóhann Óli telur líklegt að þúsundir haftyrðla hafi hrakið á land í rokinu. Ráð sé fyrir fólk sem finni þá ósjálfbjarga inn til landsins að koma þeim til sjávar. Búast megi við þeim hvar sem er á landinu, en dæmi eru um að sést hafi til haftyrðla í uppsveitum Árnessýslu um helgina.
Október var hagstæður, þótt umhleypingar væru nokkrir. Morgunblaðið segir af Skaftárhlaupi 6.október:
Skaftárhlaup hófst á hádegi á laugardag [4.] að því er talið er og náði hámarki við Sveinstind síðdegis í gær. Rennsli við Sveinstind, sem er um 17 km frá jökulrönd Skaftárjökuls, var rúmlega 161 rúmmetrar á sekúndu klukkan 16 en lækkaði í 156 rúmmetra á sekúndu klukkan 17:30. Ekki er vitað úr hvorum katlinum hlaupið er, en talið er að hlaupið sé minniháttar.
Lægð dýpkaði vestur af landinu þann 7., en fór hratt austur fyrir. Morgunblaðið segir frá 8.október:
Mjög hvasst veður gerði á landinu í gær [7.]. Björgunarsveitin Ársæll var kölluð út til að aðstoða fólk á höfuðborgarsvæðinu sem var í vanda. Vilhjálmur Halldórsson björgunarsveitarmaður segir stórt tré hafa fokið á hliðina í Sigtúni. Var talin hætta á að það félli inn um glugga. Þá fuku þakplötur af tveimur húsum og byggingarefni við Þjóðminjasafnið fór á flug. Konan á myndinni barðist við vindinn og varði barn sitt í vagninum.
Tíð var enn hagstæð í nóvember, en heldur var samt svalara. Morgunblaðið segir 4.nóvember af heyskap sumarsins. Kvartanir voru af óvenjulegu tagi. Rétt eins og bændur hafi ekki varað sig á óvenjuhagstæðri sprettutíð snemma sumars og því látið grasið spretta úr sér. Þar að auki hefðu veðurfræðingar platað þá með rangri veðurspá föstudaginn 20.júní, spáð bestu helgi sumarsins, en þess í stað hafi hellirignt. Erfitt er að sjá hvað átt er við, því lítil úrkoma mældist á landinu þann 21. og 22.júní (helgardagana) - en nokkuð síðdegis þann 19. og aðfaranótt 20. En Morgunblaðið segir:
Gæði heysins sem bændur á Vesturlandi slógu og hirtu eftir 20. júní síðastliðið sumar voru lítil, segir Laufey Bjarnadóttir, héraðsráðunautur Vesturlands. Rannsóknir á efnainnihaldi heysins sýna að þau hey sem náðust fyrir þann tíma eru hins vegar mjög góð. Laufey segir ástæðuna meðal annars þá að bændur hafi slegið sín bestu tún rétt fyrir föstudaginn 20. júní, þar sem helgin hafði gengið undir heitinu „besta helgi sumarsins“ hjá veðurfræðingum. Ætluðu þeir að fá sín orkumestu og próteinríkustu hey. „Við vitum að það rigndi laugardag og sunnudag þegar það átti að vera sól og blíða. Það gerði það að verkum að þessi hey, sem rigndi ofan í, töpuðu mjög miklu næringargildi,“ segir Laufey. Ekki aðeins féll næringargildi heysins mikið heldur rigndi á meðan hlýtt var í veðri svo þau urðu ólystug fyrir mjólkurkýr. „Þetta átti að vera besta heyið þeirra og uppistaðan í fóðrinu í vetur en er svona hrapallega lélegt,“ segir Laufey. Hún veltir upp þeirri spurningu hve fjárhagslegur skaði bænda sé mikill vegna rigningar þessa helgi. Orkugildið sé minna og próteinið líka. Bóndinn þurfi að kaupa meira kjarnfóður og kýrnar éti heyið illa. Þá mjólka þær minna nema þeim sem sé bætt orkutapið með aðkeyptu fóðri.
Ingvar Björnsson, ráðunautur hjá Búnaðarsambandi Eyjafjarðar, segir hey sumarsins heldur minni að gæðum en í fyrra. Það hafi vorað snemma og grasið sprottið hratt. Við það tapaði heyið orku en próteinmagn var ágætt. „Bændur þurftu að vera á varðbergi og slá sérstaklega snemma,“ segir Ingvar sem fylgist með heyfeng á Norðausturlandi. „Þeir hefðu þurft að fara hálfum mánuði fyrr af stað í ár en í meðalári. Þau eru samt ágæt heyin.“ Runólfur Sigursveinsson hjá Búnaðarsambandi Suðurlands segir heyin sem hirt voru í sumar breytilegri að gæðum en mörg undanfarin ár. Margir bændur hafi ekki náð að slá á kjörtíma sem hafi verið síðustu tvær vikurnar í júní. Það hafi aðallega verið vegna veðráttunnar. „Það var mjög góð sprettutíð en erfitt að eiga við heyöflunina,“ sagði Runólfur. „Það er meira um lakari hey, sérstaklega á austurkanti svæðisins og austan Mýrdalssands. Þar er augljóst að heyöflun var mjög erfið og við sjáum greinilegan mun þar. Í Rangárvalla- og Árnessýslum er meiri breytileiki innan bæja. Bændur eru með nokkuð gott fóður að hluta til en kannski lakara fóður með.“
Fréttir [í Vestmannaeyjum] segja af þrumuveðri 6.nóvember:
Mikið þrumu- og vatnsveður gekk yfir Heimaey aðfaranótt miðvikudags [5.]. Ótti við eldgos virðist blunda í fólki því mörgum var brugðið þegar atgangurinn hófst upp úr klukkan eitt um nóttina. Nokkrir höfðu samband við Neyðarlínuna og sögðu eyjuna skjálfa en aðrir höfðu samband við lögreglu til að leita frétta. Vöknuðu margir upp við feikna drunur í fjöllum og mikinn ljósagang og var bjart eins og miðjan dag. Þeir foreldrar sem sváfu hamaganginn af sér vöknuðu sumir hverjir upp um morguninn og allur barnaskarinn kominn upp í. Þessu fylgdi mikil úrkoma, haglél, snjór og rigning eins og hellt væri úr fötu. Ragnar Baldvinsson, slökkviliðsstjóri, segir að flætt hafi inn í Lundann en tjónið verið smávægilegt. „Við dældum vatni úr kjallaranum og það flæddi aðeins inn í Áhaldaleiguna, Fjölverk og önnur hús. Það er hins vegar ekki rétt að slökkviliðið hafi verið ræst út.
Eflaust hafa jarðskjálftarnir, sem komu fram á jarðskjálftamælum aðfaranótt sunnudags [2.], eitthvað setið í fólki. Upptökin reyndust vera tæpa 6 kílómetra norðvestur af Heimaey en skjálftamir voru svo vægir að fólk fann þá ekki. Samkvæmt upplýsingum frá Veðurstofu Íslands - jarðskjálftadeild mældust skjálftar í ágúst á 17 kílómetra dýpi rétt vestur af Eyjum eða á svipuðum slóðum og skjálftarnir komu fram núna. Skjálftarnir gætu tengst hræringum í Kötlu en gosbeltið nær suður gegnum Mýrdalsjökul og til Vestmannaeyja. „Það virðist vera aukin virkni við Heimaey en þetta eru skjálftar á miklu dýpi norðvestur af Heimaey, segir Ragnar Stefánsson jarðskjálftafræðingur. „Þegar maður ber þetta saman við skjálftana sem voru á undan gosinu 1973 þá voru þeir beint undir Heimaey sólarhring á undan og svo stuttu áður en gosið hófst. Þeir skjálftar voru miklu grynnri en þeir sem nú mældust og á þeim tíma var mjög lítið um mælitæki og við fengum allar upplýsingar miklu seinna. Ragnar bendir á að í dag séu notuð miklu öflugri mælitæki sem gefa nákvæmari upplýsingar. „Skjálftarnir núna voru vægari og við sæjum strax ef þeir yrðu grynnri. Það er óvenjulegt að það verði skjálftar á þessu svæði og þar af leiðandi aukum við eftirlitið en það hefur ekki orðið neitt framhald á þessu. Við erum með sjálfvirkt kerfi sem segir okkur hvort skjálftar séu að aukast og veðurfræðingur, sem er á vakt allan sólarhringinn, fylgist með og ræsir út jarðskjálftafræðinga ef einhverjar breytingar verða. Ef við teljum einhverja hættu á ferðum höl'um við samband við Almannavarnir. Mér finnst vera tvennt í þessu sem skiptir miklu máli, jarðskjálftarnir núna voru ekki beint undir eynni heldur úti í sjó og þeir voru ekki eins sterkir eins og fyrir gosið 1973.“
Allmikil úrkoma var sumstaðar austan- og suðaustanlands í kringum þann 5. Lægðir ollu þá suðaustlægum áttum. Þá var einnig um tíma allmikil úrkoma norðan til á Vestfjörðum, en var mjög misskipt. Morgunblaðið segir frá 8.nóvember:
Mikið flóð myndaðist í Jökulsá í Fljótsdal í gær, rétt innan við Valþjófsstað, og vatnsborð Lagarfljóts hækkaði verulega. Starfsmenn RARIK opnuðu framhjáhlaupslokur rétt innan við Lagarfossvirkjun til þess að hleypa út vatni og voru þær hafðar opnar í gærdag. Stöðva varð framkvæmdir við Fáskrúðsfjarðargögn í um þrjá tíma í Reyðarfirði í gærmorgun vegna vatnsflóðs en skemmdir voru ekki taldar miklar. Þá ruddi vatnsflaumur niður varnargarði ofan við búðir starfsmanna Fosskrafts, verktakans sem vinnur að gangagerð fyrir stöðvarhús Kárahnjúkavirkjunar í Teigsbjargi. Komust starfsmenn ekki í vistarverur sínar um tíma en engin hætta var sögð á ferðum. Einhverjar skemmdir urðu þó á vinnubúðum. Fært var orðið um alla helstu vegi á Austurlandi í gærkvöld enda hafði stytt þar upp. Nokkur hætta var talin á skriðuföllum á suðurfjörðum og í Reyðarfirði. Hliðarvegir innst inni í Fljótsdal voru þó enn í sundur síðast þegar fréttist. Vatnsborð Jökulsár á Dal, eða Jöklu eins og áin er gjarnan nefnd, hækkaði einnig nokkuð í gær vegna hlýindanna. Sem kunnugt er verður áin stífluð við Fremri-Kárahnjúk og vegna leysinganna fylgdust starfsmenn Impregilo grannt með varnargörðum í ánni í gær, við munna hjáveituganganna. Að sögn Ómars R. Valdimarssonar, talsmanns Impregilo, var fleiri dælum komið fyrir aftan við varnargarðana, sem eru í 458 metra hæð yfir sjó á meðan Jökla er á þessum slóðum almennt í um 451 metra hæð. Rennsli árinnar var í gær um 250 rúmmetrar á sekúndu. Ómar segir að ekki hafi þótt ástæða í gær til að hækka varnargarðana. Vegna leysinga og hálku á vegum hafa ferðir starfsmanna um virkjanasvæðið, og frá því, verið takmarkaðar. Ómar segir þetta vera gert af öryggisástæðum og þurfa starfsmenn að gefa sig fram við öryggisfulltrúa Impregilo ætli þeir sér að ferðast á milli staða. Stöðva varð framkvæmdir við Fáskrúðsfjarðargöng í um þrjár klukkustundir í gærmorgun vegna vatnsflóðs Reyðarfjarðarmegin og tók það starfsmenn Ístaks einn til tvo klukkutíma að ná að hemja flóðið. Að sögn Ásgeirs Loftssonar hjá Ístaki grófst undan skrifstofu fyrirtækisins og þá fór vatn umhverfis vinnubúðir starfsmanna. Eitthvað af fyllingu vegarins Reyðarfjarðarmegin skolaðist út í sjó en Ásgeir taldi þó að tjónið væri minniháttar. Unnið var að því að keyra í veginn sem fór í sundur í gærkvöldi.
Tvö fjölbýlishús í Seljalandshverfi við botn Skutulsfjarðar á Ísafirði voru rýmd um fimmleytið í fyrrinótt vegna hættu á aurflóði í kjölfar mikillar úrkomu, en íbúar húsanna eru alls 45. Vel gekk að rýma húsin og gistu flestir íbúanna á hóteli og fengu að snúa aftur í húsin um kl. 11 í gærmorgun, eftir að hættuástandi var aflýst. Almannavarnanefnd hélt fund klukkan fjögur aðfaranótt föstudags og var ákveðið í framhaldinu að rýma fjölbýlishúsin tvö. Húsin standa við Múlaland en þar fyrir ofan standa yfir framkvæmdir við gerð snjóflóðavarnagarðs. Þar hefur miklu efni verið komið fyrir til að gera fláa á garðinn og í mikilli rigningu er talin veruleg hætta á að stór hluti þessa efnis geti runnið af stað.
Undanfarin ár hafa komið upp vandamál við flatir á ýmsum golfvöllum hér á landi. Þannig berjast Oddsmenn við skemmdar flatir á nýrri helmingi vallar síns. Eldri flatirnar hjá Keili voru slæmar í fyrravor og í sumar voru flatirnar á Akureyri ekki upp á það besta. Ástæður þess að flatir á einum velli eru með besta móti á meðan flatir á næsta velli við hliðina eru nær ónýtar, eru margvíslegar. Einn helsti vágesturinn er sveppasýking sem fusairium-sveppurinn veldur í flötunum. Hann lifir og dafnar þar sem rakinn er mikill og lítið súrefni. Slíkar aðstæður myndast í flötum á haustin og því þarf að bregðast við með því að lofta betur um flatirnar og reyna að halda þeim eins þurrum og hægt er. Sveppur þessi þekktist vart hér á golfvöllum fyrir nokkrum árum en með breyttu veðurfari hefur hann hreiðrað um sig hér. Edwin Rögnvaldsson golfvallahönnuður segir að sveppur þessi sé þekktur í Bretlandi og nú sé veðurfarið hér á haustin að verða svipað og í Skotlandi.
Um tíma héldu menn að tjón sem varð í Urðarvita í Vestmannaeyjum þann 5. væri af mannavöldum, en svo var þó ekki. Morgunblaðið segir frá 20.nóvember:
Vestmannaeyjum, Morgunblaðið. Komið hefur í ljós að skemmdirnar á Urðarvita í Vestmannaeyjum fyrir skömmu voru ekki af mannavöldum heldur náttúrunnar. Þrír starfsmenn Siglingastofnunar komu til Eyja og staðfestu þeir að elding hafi laskað vitann. Sigurður Sigurðarson, einn starfsmannanna, sagði að aðkoman hafi verið heldur ljót. „Glerið var allt sprungið utan af, um er að ræða fjórtán millímetra plexigler sem var í molum og það hefði enginn brotið nema með mjög öflugu verkfæri.“ Auk þess sagði Sigurður að glerið hafi allt sprungið út. Rafmagnstöflurnar voru allar ónýtar og raunar í frumeindum og slíkur hefur krafturinn verið að spennistöð fyrir vitann sem er í um kílómetra fjarlægð skemmdist einnig. „Hurðin var gengin út að neðan og nokkur brunagöt voru á klæðningunni. Við teljum okkur vita hvar eldinguna sló niður og er þar járnstykki bráðnað. Aðspurður hversu mikið tjónið er sagði Sigurður ómögulegt á þessari stundu að nefna einhverja tölu. Þeir ætla þó ekki að vera lengi að koma honum aftur í gagnið. „Það tekur okkur um tvo daga að laga hann. Við verðum að flýta okkur, það eru 140 vitar um allt land sem við þurfum að laga og það er nóg að gera í því.“ Sigurður sagði að í sjálfu sér geti menn hrósað happi yfir eldingunni. „Þá er alla vega hægt að útiloka skemmdarverk af mannavöldum og ég segi nú sem betur fer,“ sagði Sigurður. Það voru fleiri sem urðu varir við eldingar þessa nótt. Sigurður Alfreðsson var á vakt í Sorpu aðfaranótt 5. nóvember þegar ósköpin dundu yfir. „Það var búið að vera mikið um þrumur þessa nótt en um hálftvö var eins og jarðskjálfti hefði riðið yfir. Húsið lék á reiðiskjálfi og gríðarlegur hávaði sem fylgdi með. Það sló öllu strax út og það blossaði út úr rafmagnstöflunni hjá okkur.“ Sigurður sagði að eftir eldingarnar hafi fylgt gríðarleg úrkoma, fyrst rigning og svo haglél. „Ég brunaði niður í bæ og það sullaði upp úr öllum niðurföllum sem höfðu ekki undan ósköpunum.“ Spurður um skemmdir á Sorpu sagði hann að eldvarnarkerfið hefði eyðilagst hjá þeim sem og eftirlitsmyndavélar. „Það vantar hreinlega stykki í brettið inni í eldvarnarkerfinu og það er allt brunnið yfir.“
Hagstæð tíð, en nokkuð umhleypingasöm var í desember. Tíðindalítið. Þó gerði nokkuð snarpt hríðarveður suðvestanlands þann 29. og olli það umtalsverðum umferðartöfum. Lægð dýpkaði skammt fyrir vestan land og henni fylgdi hægfara snjókomubakki sem lá yfir Reykjavík um stund. Að morgni 30. mældist snjódýptin 21 cm.
Morgunblaðið segir frá þann 30.:
Talsverðar tafir urðu í umferðinni á höfuðborgarsvæðinu í gær [29.], en hríðarbylur geisaði fram undir hádegi og skóf mikið í skafla á gatnamótum, hringtorgum og bílastæðum. Bílar voru stopp víða um borgina í gær og ollu þeir talsverðum töfum þar sem þeir sátu fastir á götunum og töfðu auk þess snjómokstur. Ekki var mikið um óhöpp af völdum kyrrstæðra bíla og segir Lögreglan í Reykjavík fjölda slysa eins og á meðaldegi. Lögreglumenn vildu ekki meina að bílar væru verr búnir nú en áður, færð hafi spillst fljótt og ekki orðið verri í langan tíma.
Hér lýkur yfirferð hungurdiska um tíð og veður ársins 2003. Margskonar tölulegar upplýsingar má að vanda finna í viðhengi.
tölur ársins 20037.5.2025 | 23:13
Tuttugustigatíminn
Í dag (7.maí 2025) mældist hiti meiri en 20 stig í fyrsta sinn á þessu ári - fór í 20,6 stig í Miðfjarðarnesi. Á fleiri stöðvum komst hitinn yfir 20 stigin. Við höfum hér nokkrum sinnum áður velt vöngum yfir því hvenær þetta gerist á vorin. Síðasta umfjöllun var í fyrra - en „grunnpistillinn“ var þó skrifaður á vef Veðurstofunnar árið 2010. Þar er umfjöllunin ítarlegust - en ýmislegt hefur aftur á móti gerst síðan. Í pistlinum í fyrra var eingöngu litið á mælingar sjálfvirku stöðvanna (frá og með 1997). Að þessu sinni er uppfærslan þannig að við blöndum kerfunum saman og lítum aftur til 1949 - og reiknum meðaltöl. Að þessu sinni er sú tilbreyting viðhöfð að við lítum einnig á hinn endann - hvenær 20 stig mælast síðast á hverju ári á þessu tímabili. Þá getum við einnig reiknað lengd tuttugustigatímans á hverju ári.
Lárétti ásinn sýnir árin, 1949 til 2024, en sá lóðrétti daga ársins. Súluritin sýna síðan hvaða dag hiti nær 20 stigum fyrst (neðri ferill) og síðast (efri ferill) á hverju ári. Einnig má sjá 7-árakeðjur dagsetninga og aðfallslínur. Í fljótu bragði má túlka aðfallslínurnar sem leitni, en þá verður að hafa í huga að kerfið er nú orðið mun þéttara heldur en áður og líkur á að rekast á 20 stig aukast af þeim ástæðum. Hluti leitninnar kann því að vera óraunveruleg - en hún reiknast býsna mikil, 4 dagar á áratug. Það eru ekki síst fáein stök ár sem draga leitnilínurnar til - í sjónmati er leitnin ekki alveg svona mikil.
Á þessu árabili var það ekki fyrr en 1984 að hiti náði 20 stigum í apríl, en það hefur alloft gerst á nýju öldinni. Reyndar er ein eldri 20 stiga mæling í apríl, frá 1908 - kann að vera vafasöm, en við látum vera að ýta við henni. Það gerðist síðan árið 2012 að 20 stig mældust í mars og enn var bætt um betur árið 2021.
Ritstjórinn kann því betur að nota miðgildi fremur en hreint meðaltal dagsetninga. Þá ákveðum við fyrst hvaða tímabil er undir, en síðan er talið hvaða dagsetning hefur jafn mörg ár til hvorrar handar.
Niðurstöður varðandi fyrstu 20 stigin er sú að á tímabilinu 1949 til 2000 voru 50 prósent líkur á að 20 stiga mörkum væri náð í fyrsta sinn á vori þann 3. júní (sem er reyndar nánast það sama og reiknað meðaltal fyrir þetta ákveðna tímabil). Frá 2001 til 2024 er þessi dagsetning hins vegar 26. maí, 8 dögum áður. Með þessu móti dettur leitnin niður í 1 dag á áratug. Reiknuð meðaldagsetning er hins vegar 15.maí. Eins og fram kom í upphafi var það í dag, 7.maí sem 20 stigin mældust fyrst í ár. Það er 19 dögum á undan meðallagi fyrstu 25 ára þessarar aldar, en 27 dögum á undan meðallagi fyrri tíma.
Svipað á við um haustið, þar er ámóta reiknuð leitni, síðustu 20 stigum seinkar um 5 daga á hverjum áratug. Miðdagsetningin á árunum 1949 til 2000 var 11.september, en 2001 til 2024 17. september. Með þeirri reikniaðferð er leitnin minni, kannski um 1 dagur á áratug (eða því sem næst). Það var ekki fyrr en 1999 að 20 stiga hiti mældist í nóvember, en þó eru til óstaðfestar eldri mælingar - sem rætt hefur verið um á hungurdiskum - hefðu kannski mælst formlega í þéttara athugunarneti. Árið 2019 munaði sáralitlu (0,3 stigum) að 20 stig mældust í desember.
Síðari myndin sýnir tímalengdina frá fyrstu til síðustu 20 stiga hvers árs. Hún var styst sumarið 1979 - við borð lá að 20 stig mældust ekki á landinu það sumar. Áberandi er hversu miklar sveiflur eru á síðari árum - benda kannski til þess sem við höfum þegar nefnt, að þétting kerfisins eigi sinn þátt í reiknaðri leitni. Lengst hafa liðið 213 dagar frá fyrstu að síðustu 20 stigum landsins, það var 2011, en 255 dagar eru á milli fyrstu og síðustu dagsetninga tímabilsins alls, 18.mars og 26.nóvember.
Vísindi og fræði | Breytt s.d. kl. 23:39 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
4.5.2025 | 23:31
Hlaupið yfir árið 1992
Tíð var fremur óhagstæð á árinu 1992 og oft var illviðrasamt. Það var fremur kalt. Helst situr Jónsmessuhretið í minni ritstjóra hungurdiska.
Janúar var mjög hlýr. Stormasamt var, en tíð samt talin hagstæð til landsins. Gæftir voru slæmar. Í febrúar var mjög óstöðug tíð og mjög erfið til sjávarins. Mars var nokkuð umhleypingasamur, en tíð talin sæmileg. Gróður lifnaði sunnanlands í apríl og tíð var almennt talin nokkuð hagstæð. Sama mátti segja um maí, tíð var nokkuð hagstæð, sérstaklega síðari hluta mánaðararins. Júní var kaldur og hrakviðrasamur á Suður- og Vesturlandi. Norðaustanlands var sæmileg tíð framan af, en síðan kalt. Óvenjulegt hret gerði um Jónsmessuna. Júlí var vætusamur nyrðra, sérstaklega síðari hluti mánaðarins, en annars var tíð talin sæmileg. Framan af ágúst var hagstæð tíð norðaustanlands, en annars stirð. Kuldakast í lok mánaðar. Kuldatíð var framan af september og mjög úrkomusamt á Norðausturlandi. Síðari hluti mánaðarins var hagstæðari. Í október var hagstæð tíð og hægviðrasöm. Betur rættist úr garðauppskeru en útlit hafði verið fyrir í ótíðinni í september. Umhleypingasamt var í nóvember, en tíð þó talin sæmileg. Í desember var slæm tíð á norðan- og vestanverðu landinu, en sæmileg suðaustanlands. Mikill snjór á Norðurlandi.
Í textanum hér að neðan er leitast við að rifja upp helstu veðurviðburði ársins, oftast með beinum tilvitnunum í texta frétta- og dagblaða sem leitað er til með hjálp timarit.is. Í fáeinum tilvikum hafa augljósar prentvillur verið leiðréttar og stafsetningu í stöku tilviki hnikað til - vonandi að meinalausu. Sömuleiðis eru textar alloft styttir. Auðvelt ætti að vera að finna frumgerð þeirra. Að þessu sinni (eins og oftast hin síðari ár) er mestra fanga að leita hjá Morgunblaðinu, ritstjóri hungurdiska er að vanda þakklátur blaðamönnum fyrir þeirra hlut.
Janúar var umhleypingasamur, en hlýr.
Á kortinu má sjá meðalhæð (heildregnar línur), meðalþykkt (daufar strikalínur) og þykktarvik í janúar 1992. Suðlægar vindáttir voru ríkjandi og hiti langt ofan meðallags á stóru svæði.
Lægð fór yfir landið þann 6. og í kjölfarið gerði skammvinnt en ákaft hríðarveður norðanlands. Morgunblaðið segir frá 8.janúar:
Snjó kyngdi niður á Akureyri í fyrrinótt, en frá því byrjaði að snjóa um kl. 20 á mánudagskvöld og fram á þriðjudagsmorgun mældist snjódýptin 50 sentímetrar. Mikill erill var hjá lögreglumönnum í gærmorgun við að aka fólki til vinnu á ýmsar stofnanir og aðstoða ökumenn. Þrátt fyrir að allt sé nú á kafi í snjó í bænum festi lítinn snjó í Hlíðarfjalli.
Miklar hlákur fylgdu í kjölfarið og stóðu þær með aðeins fáeinum skammvinnum undantekningum út mánuðinn. Hlýjast varð í kringum þann 14.
Kortið sýnir hæð 500 hPa-flatarins (heildregnar línur) og þykktina (litir) að kvöldi 13.janúar 1992. Þá var sett nýtt janúarhitamet á Daltanga, hiti fór í 18,8 stig, þetta met stóð í 8 ár.
Morgunblaðið segir af vatnavöxtum 14.janúar:
Mikil flóð gerði í Norðurá og Hvítá í miklum rigningum og asahláku aðfaranótt mánudagsins [13.]. Einnig flæddi nokkuð í vatna- vöxtum víða á Suðurlandi. Loka varð veginum í Fljótshlíð og í Landeyjum og í Mýrdal flæddi yfir vegi þegar ræsi höfðu ekki undan. „Ég man ekki til þess að það hafi flætt svona snögglega eins og gerði núna, en það hefur stundum flætt meira,“ sagði Sigurður Tómasson bóndi í Sólheimatungu í Stafholtstungnahreppi í viðtali við Morgunblaðið. Skúli Kristjónsson í Svignaskarði kvaðst ekki muna eftir öðru eins flóði á þessum slóðum. Síðdegis var Hvítá enn í vexti og farið að flæða yfir veginn hjá síkisbrúnum við Ferjukot.
Í Mýrdal flæddi yfir veginn hjá Litla-Hvammi á um 100 metra kafla og einnig flæddi yfir veginn við Skeiðflöt og Steig. Þar sem verst var lá um 30 sentímetra vatn yfir veginum en alls staðar var fært fólksbílum, að sögn lögreglu í Vík. Í Fljótshlíð urðu einnig miklir vatnavextir. Loka varð vegin- um við brúna inn í Fljótshlíð og við Hlíðarendakot féll aurskriða sem ekki olli tjóni á mannvirkjum.
Morgunblaðið segir enn af vatnavöxtum 15.janúar:
Fimm bæir í Borgarfirði voru í gær umflotnir vatni eftir hina miklu vatnavexti í Hvítá og þverám hennar. Bændur í Borgarfirði sem fréttaritari Morgunblaðsins í Borgarnesi ræddi við töldu þessa vatnavexti í hópi hinna allra mestu í manna minnum en þó tæpast eins mikla og 1982. Víða flæddi inn í útihús og skemmur og einnig flæddi inn í bæinn á Ferjukoti. Þá var vitað um að minnsta kosti tvo sumarbústaði í Norðurárdal þar sem flætt hafði inn vatn. Víða hafa vegir orðið fyrir skemmd- um vegna vatnavaxta. Vatn rann yfir Vesturlandsveg fyrir neðan Hreðavatn. Hvítárvalla- vegur er lokaður við Ferjukot og Hálsasveitarvegur er ófær í Hvítársíðu við Hvítársíðukrók. Talið var að allvíða hefði vatnið rofið skörð í vegi og á þriðja hundrað rúllubaggar hefðu orðið fyrir skemmdum vegna vatnsins. Sumir höfðu flotið upp og þá rak eins og dufl um um- flotin tún. Þá var einnig talið að girðingar hefðu víða skemmst.
Björgunarsveitin Brák í Borgarnesi var kvödd að Ferjukoti í Borgarhreppi í gærmorgun en þar var vatn farið að flæða inn um niðurföll. Björgunarsveitarmenn héldu til hjálpar með þrjár dælur og aðstoðuðu Þorkel Fjeldsted bónda og hans fólk við að dæla út úr húsum og loka niðurföllum. Jónas Valdimarsson, formaður Brákar, kvaðst ekki telja að mikið tjón hefði orðið innanstokks í Ferjukoti enda væri fólk á þessum slóðum ávallt viðbúið vatnavöxtum og hefðu flestir af fyrri reynslu sett sökkla undir eldavélar og viðkvæmustu heimilistæki. Jónas sagði að sér hefði virst sem um kaffileytið væri farið að sjatna í ánni en menn voru því þó viðbúnir að til þeirra yrði leitað nú í nótt. Auk útkallsins að Ferjukoti og björgunar hesta við Sólheimatungu í fyrradag höfðu Brákarmenn verið fengnir til að koma böndum á um 40 metra hitaveiturör sem flotið var upp skammt frá Hvítá, sem að sögn Jónasar var í gær orðin að beljandi stórfljóti „eins og flestar lækjarsprænur,“ sagði Jónas. Fréttaritari Morgunblaðsins í Borgarnesi ræddi í gær við bændur sem töldu það hafa verið lán í óláni í sambandi við þessa vatna- vexti að ekki hafi verið stórstreymt. Vatnsborð hafði hækkað mjög skyndilega, eða um allt að 10-20 sentímetra á klukkustund þegar verst lét. Engu síður voru bændur á því að hér væri á ferðinni réttnefnt stórflóð í Hvítá og nálægt því sem menn myndu mest þótt ekki væri eins mikið og 1982. Auk Ferjukots í Borgarhreppi voru það bæirnir Hvítárbakki og Stafholtsey í Andakílshreppi og Flóðatangi og Melkot í Stafholtstungnahreppi, sem voru umflotnir í gær.
Ekki var vitað um tjón á skepnum eða að gera hefði þurft út björgunarleiðangra vegna nauðstaddra dýra utan að í Vatnsdal nyrðra var um 70 hrossum bjargað undan flóði. Annars staðar á landinu hafði ekki frést um tjón á bæjum en vegaskemmdir höfðu orðið á Vestfjörðum. Þannig var Vestfjarðavegur ófær í Djúpadal og Reyk- hólavegur var aðeins fær jeppum. Á Barðaströnd rann Hagá yfir Barðastrandarveg.
Morgunblaðið heldur áfram 16. og 18.janúar:
[16.] Tjón á vegamannvirkjum vegna vatnavaxtanna á sunnan- og vestanverðu landinu nemur milljónum króna, að sögn Helga Hallgrímssonar vegamálastjóra. Ekki verður fullljóst hve miklar skemmdir hafa orðið fyrr en rennsli ánna kemst í eðlilegt horf, en farið er að sjatna í þeim. Að sögn Bjarna Helgasonar jarðvegsfræðings er því aðeins hætta á kali í túnum í kjölfar vatnavaxtanna að mikið frost geri áður en vatn rennur af túnum þannig að á þeim myndist svell. Jón Kristjánsson fiskifræðingur telur ekki hættu á að laxaseiði drepist í kjölfar flóðanna; reynslan sýni að flóð með miklum framburði hafi ekki mælanleg áhrif á lífríki ánna sem er í vetrardvala. Helgi Hallgrímsson vegamálastjóri sagði að dýrustu viðgerðir á vegakerfinu yrðu þar sem holræsi og brýr hefðu skemmst og einnig á köflum þar sem stöðugt rennsli hefði verið yfir vegi. Helgi sagði að víðast mætti gera ráð fyrir að viðgerðum yrði lokið fljótlega, en á sumum stöðum yrðu bráðabirgðaviðgerðir látnar duga til sumars.
Skarð myndaðist í þjóðveginn við Þverá í Eyjahreppi á Snæfellsnesi er skarð kom í stíflugarð við uppistöðulón fyrir vatnsrafstöð og stíflan brast. Þrýstivatnspípur og stöðvarhús splundruðust og er eignatjón mikið, en þó var ekki búið að setja niður vélar. Vegaskemmdir urðu í Heydalsvegi, veginn tók í sundur hjá Oddastöðum. Brú yfir Geitará hjá Gilsstöðum hefur sigið vegna þess að áin hefur grafíð undan stöplum. í Gufudalssveit hafa vegir skemmst mikið.
[18] Rennsli Norðurár hefur aldrei mælst meira en í flóðunum í Borgarfirði undanfarna daga svo þúsundföldun hefur orðið á venjulegu vetrarrennsli þegar mest hefur verið, að sögn Arna Snorrasonar, vatnafræðings hjá Orkustofnun. Flóðin eru auk þess frábrugðin venjulegum vetrarflóðum þar um slóðir að því leyti að flóðatímabilið er óvenju langt. Norðurá er dæmigerð dragá, verður vatnslítil í þurrkatíð en vex mjög í flóðum, að sögn Árna. „Vorleysingar eru að jafnaði miklar, enda úrkomusamt á vatnasviði hennar. Mestu flóðin í Norðurá eru þegar saman fara miklar rigningar og snjóleysing, eins og nú hefur gerst,“ sagði Árni í samtali við Morgunblaðið. Hann sagði jafnframt að tíminn væri ekki óvenjulegur, því þessi flóð væru árviss í desember eða janúar. Vetrarflóðin væru oft mjög snögg og með miklum ísagangi en stæðu stutt. Einnig sagði hann að dæmi væru um mikil flóð samfara sumar- og haustrigningum. Að sögn Árna urðu mestu flóð í Borgarfirði frá því að mælingar hófust í janúar 1983 en þá varð asahláka á freðinni jörð. Gríðarlegur jakaburður var þá í ánum og flóðin voru mjög snögg. Hvítá náði þá mesta rennsli sem þar hefur mælst frá 1963 eða 536 rúmmetrum á sekúndu. Í flóðunum nú hefur rennslið náð 382 rúmmetrum á sekúndu. Árið 1983 var samtímis ofsaflóð í Norðurá og varð mesta rennsli þá 650 rúmmetrar á sekúndu. Rennslið í ánni nú hefur hins vegar náð 695 rúmmetrum á sekúndu þegar mest hefur verið.
Djúp lægð á Grænlandshafi olli landsynningsveðri þann 20. Morgunblaðið segir frá 21.janúar:
Mikið hvassviðri gekk yfir allt suðvestanvert landið í gær og fyrrinótt og mældist 12 stiga vindhraði í höfuðborginni í mestu hviðunum í gærdag. Sjúkrabifreið á leið frá Ólafsvík til Reykjavíkur sótti vanfæra konu upp í Kjós í gærkvöldi, en hún var farþegi í bifreið sem fauk út af veginum um áttaleytið. Konan var flutt á slysadeild Borgarspítalans og gekkst undir rannsókn í gærkvöldi en virtist þó hafa sloppið við meiðsli samkvæmt upplýsingum læknis. Byggingakrani eyðilagðist þegar hann féll yfir fjölbýlishús í byggingu í Hafnarfirði í fyrrinótt og olli nokkrum skemmdum á þaki þess. Víða fuku lausir hlutir á höfuðborgarsvæðinu en ollu hvergi skemmdum svo vitað sé. Lögregla í borginni þurfti að aðstoða skólabörn að komast heim síðdegis vegna hvassviðrisins og flugfélögin aflýstu áætlunarferðum til nokkurra staða síðdegis og í gærkvöldi Flugleiðir aflýstu öllu flugi til Akureyrar, Ísafjarðar, Sauðárkróks, Húsavíkur og Egilsstaða síðdegis en tekist hafði að fljúga til allra áfangastaða nema Vestfjarða fyrri hluta dagsins. Íslandsflug aflýsti flugi til Vestmannaeyja í gær og vél sem fór til Siglufjarðar, Gjögurs og Hólmavíkur var kyrrsett á Sauðárkróki í gærdag, en til stóð að fljúga henni til Reykjavíkur í gærkvöldi þegar veður var farið ganga nokkuð niður á suðvesturhorni landsins. Nokkrar rafmagnstruflanir urðu í gærkvöldi þegar háspennulína frá Búrfelli að Geithálsi fór út vegna veðursins. Hvergi varð þó rafmagnslaust nema í Járnblendiverksmiðjunni þar sem straumur fór af í hálfa mínútu samkvæmt upplýsingum frá Landsvirkjun. Samkvæmt upplýsingum vegagerðarinnar var ófært í Hvalfirði og undir Hafnarfjalli síðdegis í gær og fram eftir kvöldi vegna hvassviðris. Þá fór klæðning af vegi í Kjósinni. Í gærkvöldi rigndi en vegna kólnandi veðurs í nótt var búist við mikilli hálku á vegum. Djúp lægð yfir Grænlandshafi olli veðrinu ásamt kraftmikilli hæð yfir Norðursjó, samkvæmt upplýsingum frá Veðurstofu Íslands.
Morgunblaðið segir 31.janúar frá blíðutíð á Norðausturlandi:
Hraunbrún, Kelduhverfi. Einstök veðurblíða hefur verið í Kelduhverfi eins og annars staðar á landinu nú í janúarmánuði. Mjög algengt hefur verið að sjá hitamælinn standa í 10 gráðum. Þetta óvenjulega veðurlag hefur í för með sér að ýmsir hlutir í náttúrunni ruglast. Krókusar og túlípanar gægjast upp úr jörðinni, tún grænka og annar gróður tekur við sér. Það sem íbúum við Víkingavatn í Kelduhverfi kemur þó mest á óvart er þó að ísinn er að taka af vatninu. Ís er alltaf á vatninu fram í apríl að minnsta_kosti og jafnvel fram í júnímánuð. Í gærmorgun var ísinn alveg farinn af ytri bolnum í vatninu. ísskæni var enn á syðri hlutanum en útlit var fyrir að það hreinsaðist af í gær. Að sögn Þorgeirs Þórarinssonar á Grásíðu hefur ís ekki tekið af vatninu á þessum tíma svo lengi sem menn muna. Inga
Mikið hvassviðri var á Akureyri í gær og fór vindhraðinn upp í 64 hnúta eða rúmlega 11 vindstig í mestu hviðunum. Ekki varð þó umtalsvert tjón af völdum þess, en járnplötur losnuðu frá húsum á einum stað, bátar skullu saman inn við Höepfner, hurðir fuku upp af bílskúrum og plast fór af gróðurhúsum auk þess sem einhverjir lausamunir færðust úr stað. Á myndinni má sjá hvernig brotin riðu yfir Eimskipafélagsbryggjuna, en áttin stóð af suðri og á minni myndinni sést járnplata sem losnað hefur frá húsinu.
Um stund voru menn með augun á hafísnum. Morgunblaðið segir frá 1.febrúar:
Hafísinn norður af landinu er með meira móti nú og dreifðari en undanfarin ár. Þór Jakobsson á hafísrannsóknadeild Veðurstofunnar segir að ísinn nái nú mun austar en áður og sé það vegna þess hve vestlægar og suðvestlægar vindáttir hafa verið ríkjandi við landið á undanförnum vikum. Í ískönnunarflugi Landhelgisgæslunnar í þessari viku kom fram að næst landi er hafísinn um 35 sjómílur norðvestur af Straumsnesi en í mestri fjarlægð er ísinn 143 sjómílur norður af Siglunesi. Þór Jakobsson segir að ef vestlægar áttir haldi áfram um stund en breytist svo í norðlægar áttir sé hætta á að ísinn reki inn á siglingaleiðir norðvestur af landinu. Hins vegar sé erfitt að spá um framvindu mála.
Morgunblaðið ræðir snjóleysi 2.febrúar:
Þeir sem stunda vetraríþróttir hérlendis kvarta nú sáran yfir því að engan snjó er að hafa víðast hvar á landinu. Jeppa-, vélsleða- og skíðamenn hafa nær ekkert getað stundað íþróttir sínar frá því um áramót vegna snjóleysis og svo langt hefur þetta gengið að þegar haldin var keppni í spyrnu á vélsleðum nýlega á Akureyri var keppt á grasi. Snjóleysið er tilkomið vegna hinna miklu hlýinda sem verið hafa í janúarmánuði.
Tíð var óróleg í febrúar og sveiflur miklar hita. Snjór var til trafala og gæftir slæmar. Djúp lægð fór yfir landið norðanvert þann 6. og þann 8. kom önnur djúp lægð að landinu. Morgunblaðið segir af snjókomu og snjóflóðum vestra í pistli 8.febrúar:
Ísafirði. Mikil snjókoma hefur verið við Djúp síðustu daga. Flutningabíll keyrði inn í snjóflóð á Óshlíð snemma á fimmtudegi [6.] og strætisvagn tepptist vegna flóða á Eyrarhlíð milli Ísajarðar og Hnífsdals. Eftir snjólausan janúar helltist snjórinn hreinlega yfir ísfirðinga á miðvikudag og fimmtudag. Um eins metra jafnfallinn snjór er á götum og hefur gengið erfiðlega að halda samgönguæðum opnum. Snjókoman var frá Bolungarvík og inn að Hvítanesi við Skötufjörð, en þar innaf rigndi. Flutningabíll frá Bolungarvík keyrði inn í snjóflóð á Óshlíð árdegis á fimmtudag. Ökumaðurinn gat látið vita um farsíma, en komst sjálfur út um glugga. Vegagerðarmenn náðu bílnum úr flóðinu, en ekki var reynt að opna veginn og var hann lokaður til hádegis í gær, föstudag. Strætisvagn lokaðist úti í Hnífsdal síðdegis á fimmtudag þegar snjóflóð féll á veginn um Eyrarhlíð. Vegagerðin hélt þeim vegi opnum fram að kvöldmat, en þá lokaði lögreglan honum vegna snjóflóðahættu. Snjóflóð féllu líka á Súðavíkurhlíð en hún var opnuð á föstudag. Hætt var við að ryðja veginn um Breiðadals- og Botnsheiðar vegna veðurs í gær en athuga átti með snjómokstur í dag ef veður leyfði. Ekki tókst að ryðja veginn frá Súðavík inn í Djúp í gær vegna fannfergis, en reiknað var með í gærkvöldi að sá vegur yrði fær í dag, þar sem snjólaust er í inndjúpinu og lítill snjór á Steingrímsfjarðarheiði. Ef að líkum lætur munu ísfirðingar nota helgina til skíðaiðkana, þar sem hvergi sér nú í dökkan díl í paradís skíðamanna á Seljalandsdal. Úlfar
Morgunblaðið segir fleiri snjóflóðafréttir að vestan 9.febrúar:
Snjóflóð féllu á Óshlíðarveg á föstudag [7.] og aðfaranótt laugardags. Samkvæmt upplýsingum frá lögreglunni á Ísafirði féllu 20-25 snjóflóð á veginn á föstudag og vár hann lokaður mestallan daginn. Þá féllu nokkur snjóflóð á veginn aðfaramótt laugardags. Vegurinn var opnaður um hádegisbil í gær.
Mjög djúp lægð var fyrir sunnan land þann 12. og olli hún mjög hvassri austanátt, en grynntist síðan fljótt.
Morgunblaðið segir frá illviðri í Vestmannaeyjum í pistli 13.febrúar:
Vestmannaeyjum. Vindhraði fór upp í 115 hnúta [59,2 m/s] á Stórhöfða í Vestmannaeyjum í fárviðri sem gekk yfir Eyjar í gær [12.]. Skólahald í grunnskólunum féll niður og rafmagnslaust var í bænum í eina klukkustund. Óskar Sigurðsson, vitavörður á Stórhöfða, sagði að meðalvindhraði hefði mælst 70 hnútar kl. 6 um morguninn, 88 hnútar kl.9 og 89 hnútar rétt fyrir hádegi þegar veðrið náði hámarki. Vindhraði var 115 hnútar í verstu hviðunum. Eftir hádegi dró úr veðrinu og úrkoma tók við af vikurfoki. Um kl.18 fór rafmagn af bænum en varaaflstöð var komin í gang klukkustund síðar. Nokkru seinna var rafstrengur 2 settur inn. Líklegt er talið að selta á endamúffu rafstrengs á Landaeyjarsandi hafi valdið rafmagnsleysinu. Ekki var flogið til Vestmannaeyja og ferð Herjólfs féll niður í fyrsta skipti í vetur. Tilkynnt var um þrjú smávægileg óhöpp vegna járnplötufoks. Grímur
Þann 16. gerði skammvinnt landsynningsveður vegna mjög djúprar lægðar á Grænlandshafi, þann 18. endurtók sagan sig. Skemmdir urðu aðeins smávægilegar.
Morgunblaðið segir frá 16.febrúar:
Verkpallar á suðurgafli Hótels Holts við Bergstaðastræti hrundu niður og lentu á átta bifreiðum á bílastæði við hótelið í gærmorgun. Tjón varð mikið á bifreiðunum en ekki var búið að meta það í gærmorgun. Skúli Þorvaldsson hótelstjóri varð vitni að þessu óhappi. „Eg var staddur hérna á gangi hótelsins og varð litið út um gluggann þegar þetta gerðist. Það kom snörp vindhviða sem hreinlega feykti pöllunum niður. Þetta gerðist eiginlega á einni sekúndu," segir Skúli.
Morgunblaðið segir af umferðaróhappi í pistli 19.febrúar:
Laugarhóli, Bjarnarfirði. Áætlunarbifreið frá Guðmundi Jónassyni hf á leið frá Reykjavík til Hólmavíkur fauk út af veginum á Ennishálsi í Strandasýslu síðdegis í gær. Í bifreiðinni voru fimm börn og sjö fullorðnir en engin slys urðu á fólki eða skemmdir á bíl. „Þetta var allt í lagi. Við lentum að hluta undir næstu sætum en enginn meiddist. Bílstjórinn bjargaði þessu eins snyrtilega og hægt var,“ sagði Erna Arngrímsdóttir, farþegi úr bílnum, í samtali við fréttaritara. Bóndi á bæ við Ennishálsinn fór á dráttarvél og náði bílnum upp á veginn. Síðan var sendur vörubíll frá Hólmavík til að aðstoða hann við að komast til Hólmavíkur. Mjög hvasst var á Ströndum í gær og rigning. Glerhálka var á vegum og engir auðir kantar. Vatnslaust varð á Hólmavík í óveðrinu síðdegis í gær. S.H.Þ
Þann 24. fór mjög djúp lægð til norðausturs og norðurs yfir landið austanvert og olli versta veðri mánaðarins, fyrst af suðaustri, en síðan vestri. Kortið sýnir stöðuna snemma morguns, en þá var lægðin komin norðaustur fyrir - og vestanátt hefur tekið völdin. Strax næsta dag fór djúp lægð til norðurs skammt fyrir vestan land (sú sem er við Nýfundnaland á kortinu) og loks fór djúp lægð hratt til norðurs fyrir austan land þann 27.
Morgunblaðið segir af tjóni í fyrstu lægðinni 25.febrúar:
Kröpp lægð gekk yfir landið aðfaranótt mánudagsins [24.] og olli óveðrið nokkru tjóni, einkum sunnanlands. Óveðrinu fylgdu þrumur og eldingar. Upp úr hádegi í gær var farið að hvessa norðan- og austanlands. ... Járnklæðning fauk af Fiskimjölsverksmiðjunni í Eyjum og vinnupallar hrundu við fjölbýlishús á Hásteinsvegi. Í Keflavík hrundu einnig vinnupallar og lentu þeir á tveimur olíubílum sem skemmdust nokkuð. Rafmagn sló út víða sunnanlands og að sögn Örlygs Jónassonar, rafveitustjóra á Hvolsvelli, varð nokkurt tjón er eldingum sló niður f spenna. Rafmagn var komið á víðast í gær en þó voru sveitabæir í Landsveit enn án rafmagns. Einar Sveinbjörnsson veðurfræðingur sagði að óveðrið hefði gengið yfir mestan hluta landsins en Vesturland og Vestfirðir hafi sloppið einna best. Búist er við að næsta lægð verði gengin yfir landið undir kvöld, en þó fer það eftir því hvar miðju lægðarinnar ber niður. Færð spilltist ekki að ráði í þessu áhlaupi, að sögn Vegagerðarinnar. Hins vegar varð töluverð röskun á millilandaflugi hjá Flugleiðum. ... Allt flug innanlands féll niður eftir kl.16 á sunnudag [23.] og fram eftir degi í gær.
Morgunblaðið segir frekari fréttir af eldingum 26.febrúar:
Hvolsvelli. Mesta mildi var að ekki fór ver þegar eldingu laust í rafmagnslínu á milli bæjanna Litlu-Hildiseyjar og Hallgeirseyjar í Austur-Landeyjum um áttaleytið síðastliðið sunnudagskvöld [23.]. „Ég þakka Guði fyrir að enginn skyldi slasast. Það komu eldglæringar út úr eldavélinni sem lentu á Jóni manninum mínum, en hann meiddist ekkert," sagði Jóna Jónsdóttir, húsfreyja á Hallgeirsey, en hún vár ásamt manni sínum, vinafólki og sonardætrum að baka flatkökur þegar eldingunni laust niður. Ein kýr drapst er eldingunni laust niður og er talið að hún hafi þá verið að drekka.
Engan sakaði þegar tvær rútur, hvor með um 40 nemendur úr Flensborgarskóla, fuku út af Suðurlandsvegi í Draugahlíð ofan við Litlu-kaffistofuna í gærmorgun [25.]. Önnur rútan valt á hliðina út fyrir veg þegar nemendurnir og kennari og bílstjóri höfðu nýlega forðað sér út en hin rútan hélst á réttum kili en rann hálf út fyrir veginn. Lögregla stöðvaði alla umferð um Suðurlandsveg um tveggja tíma skeið í gærmorgun en þá var þar ekki stætt í hryðjum. Alls höfðu ökumenn sex bíla misst farartæki sín út fyrir veg vegna vindsins á Sandskeiði og í Draugahlíð en engan sakaði að heitið gæti. Við Hólmsá tókst tómur 20 feta gámur á loft af palli vöruflutningabíls og fauk út fyrir veg.
Ísafirði. Við stórslysi lá þegar þrítug kona og fjögurra ára dóttir hennar festust undir strætisvagni sem fauk til í hvassviðri á Hnífsdal í gær [25.]. Konan fótbrotnaði og dóttir hennar upphandleggsbrotnaði, en í fyrstu var talið að um mun alvarlegri áverka á þeim væri að ræða. Að sögn bílstjóra vagnsins var vagninn að fara frá fyrstu biðstöð við Dalbraut í Hnífsdal. Þá hreif sterk vindhviða bílinn, og ýtti honum þversum út í vegkant þar sem hann stöðvaðist á hörðum snjóruðningi. Við það lyftist vagninn vindmegin, og munaði litlu að hann ylti fram af 10-15 metra háum bökkum. Mæðgurnar, sem nýfarnar voru úr vagninum, urðu fyrir honum og festust undir honum. Öflugur gaffallyftari var strax fenginn úr Rækjuverksmiðjunni skammt frá og með honum og hjálp fólks sem dreif að tókst að ná mæðgunum undan bílnum. Í fyrstu var óttast að um mjög alvarlega áverka væri að ræða, en að sögn læknis á Fjórðungssjúkrahúsinu á Ísafirði reyndist móðirin vera fótbrotin og dóttir hennar upphandleggsbrotin. Bíllinn er óskemmdur eftir óhappið. Úlfar
Menn hafa áhyggjur af Kötlu (rétt einu sinni), Morgunblaðið segir frá 27.febrúar:
Fimm jarðskjálftar mældust í Mýrdalsjökli aðfaranótt miðvikudagsins. Skjálftarnir voru á bilinu 2 1/2-3 á Richter-kvarða. Hringveginum var lokað um Mýrdalssand, einkum vegna slæms skyggnis og vonskuveðurs en einnig vegna hættu á Kötluhlaupi. Ragnar Stefánsson,
jarðeðlisfræðingur, segir að skjálftahrinan brýni menn til að vera enn betur á verði en ella varðandi hugsanleg eldsumbrot í Kötlu.
Mars var umhleypingasamur en tíð þó ekki talin mjög slæm. Langversta veðrið gerði þann 8., en þá gerði mjög stríða sunnanátt er lægð fór til norðurs skammt fyrir vestan land. Þann 3. gerði landsynningsveður með þrumuveðri þegar kröpp lægð fór til norðurs nærri Suðvesturlandi.
Morgunblaðið segir frá eldingunum í pistli 4.mars:
Eldingu sló niður í Búrfellslínu 2 um kl.22:30 í gærkvöldi og olli rafmagnsleysi í Hafnarfirði, Garðabæ, hluta Breiðholts og á Suðurnesjum sem og í Hveragerði og á Selfossi.
Morgunblaðið segir 10.mars frá illviðrinu þann 8.:
Mikið hvassviðri gekk yfir landið á sunnudag [8.], en skemmdir urðu víðast hvar litlar. Björgunarsveitir höfðu þó nóg að gera á Eskifirði, þar sem heilu kofarnir þeyttust af grunni. Vindhraði mældist 80 hnútar á flugvellinum á Vopnafirði, en í verstu hviðunum fór hann upp í 100 hnúta [51,4 m/s].
Samkvæmt upplýsingum Veðurstofu Íslands var veðrið mjög óvenjulegt að því leyti, að mjög hvasst var um allt land, 9-10 vindstig og ekki aðeins á annesjum, heldur og inn til landsins. Fjórðungur þaksins á Pöntunarfélaginu á Eskifirði fauk af húsinu, en snarræði björgunarsveitarmanna kom í veg fyrir að það flettist alveg af. Þá losnuðu þök vítt og breitt um bæinn. Rúða í eldhúsglugga brotnaði í mél, en engan sakaði. Þá brotnaði ytra byrði í rúðum nokkurra húsa, vegna mikils moldroks. Gat kom á seglaskemmu og er talið að járnplata hafi fyrst farið í gegnum seglið, en vindurinn svo séð um að stækka gatið. Skúr við íþróttavöllinn þeyttist 5-6 metra í loft upp og tættist í smátt, svo brot úr honum fóru langt inn í dal. Hjá Veðurstofunni fengust þær upplýsingar, að víða hefði verið hvassara en þar sem vindmælar væru. Þó hefðu þeir sýnt mikinn vind, til dæmis á flugvellinum í Vopnafirði, 80-100 hnúta, og á Dalatanga 55 hnúta, eða 11 vindstig. Fjölmargar stöðvar hefðu sýnt 9-10 vindstig og mjög óvenjulegt væri hve mikið hvassviðri hefði verið um allt land og ekki síður inn til landsins en á annesjum. Á norðanverðu Snæfellsnesi náði vindurinn einnig töluverðum styrkleika. Níu vindstig mældust á Stykkishólmi og hvassviðrið reif járn af hálfu húsþaki. Lögreglan á Ólafsvík sagði að slíkt væri ekkert óvenjulegt á þessum árstíma, svo menn hefðu ekki kippt sér upp við það.
Að sögn Ingimars K. Sveinbjörnssonar, sem ók um Gilsfjörð á sunnudag, lokaðist vegurinn þar um tíma þegar einar 10 aurskriður féllu á veginn á um 15 kílómetra löngum kafla frá Gróustöðum, um Gilsfjarðarmúla og innundir Gilsfjarðarbrekku. Ein skriðan var allt að 3 metra há og gnæfði yfir háa jeppa sem óku í gegnum skarð sem stórvirk vinnuvél ruddi í skriðuna. Ingimar sagði fólki í byggðum við Gilsfjörð orðið heitt í hamsi vegna seinagangs stjórnvalda við að taka ákvörðun um gerð brúar yfir fjörðinn enda erfiðar samgöngur að vetrarlagi við Búðardal, þangað sem sækja þurfi ýmsa nauðsynlega þjónustu. Umferð um hringveginn tepptist um skeið þegar aurskriða féll á Vesturlandsveg við Hvammsvík í Hvalfirði. Miklar rigningar í Reykjavík um helgina ollu flóðum í kjöllurum húsa, þar sem niðurföll höfðu ekki undan vatnsflaumnum. Slökkviliðið var kallað út sex sinnum á sunnudag, til að dæla vatni úr kjöllurum.
Þann 12. snerist vindur í mjög kalda norðanátt sem stóð í fáeina daga. Morgunblaðið segir frá 15.mars:
Grimmdarlegt frost var um allt land í gærmorgun og fyrrinótt. Klukkan 9 í gærmorgun var frostið víða 12-16 stig við strendur landsins og enn meira í innsveitum, til dæmis 18 stig á Grímsstöðum á Fjöllum og Egilsstöðum og 24 stig á Hveravöllum. Í Reykjavík var 13 stiga frost í gærmorgun. Svalt var alla vikuna en hitaveitustjóri segir að álag á kerfi Hitaveitu Reykjavíkur hafi ekki verið jafn mikið og við hefði mátt búast. Markús Á. Einarsson veðurfræðingur sagði í gærmorgun að dagurinn væri einn kaldasti ef ekki kaldasti dagur vetrarins. Gunnar Kristinsson hitaveitustjóri sagði að álag á kerfi Hitaveitunnar væri full lítið miðað við hitastig og hefði verið svo alla vikuna. Taldi hann að sólin væri farin að hafa sín áhrif og lítill vindur. Sagði Gunnar að rekstur veitunnar hefði gengið vel þessa daga, engin vandræði hefðu skapast. Hins vegar hefði hann orðið fyrir smávonbrigðum í gærmorgun með hvað lítið seldist af vatni, hann hefði átt von á meira álagi í þessu mikla frosti.
Aprílmánuður þótti sæmilega hagstæður og gróðurs varð vart. Mikið austanveður gerði á sumardaginn fyrsta [23.].
Morgunblaðið segir af framhlaupi 2.apríl:
Köldukvíslarjökull, sem rennur vestur úr Vatnajökli milli Hamarsins og Bárðarbungu, hleypur nú fram og að sögn Helga Björnssonar, jöklafræðings hjá Raunvísindastofnun Háskólans, hljóp jökullinn síðast fram fyrir tíu árum síðan.
Morgunblaðið segir af óhappi á sjó í pistli 8.apríl:
Ísafirði. Líklegt er að skelís hafi skorið byrðing línubátsins Magnúsar ÍS og valdið því að hann sökk í Ísafjarðardjúpi í gær [7.], að sögn Guðmanns Guðmundssonar, skipstjóra bátsins sem var einn á og var bjargað úr gúmmíbjörgunarbáti um borð í björgunarbát Slysavarnafélagsins, Daníel Sigmundsson. ... Guðmann sagði í samtali við Morgunblaðið að hann hefði farið snemma um morguninn út til að leggja línuna og síðan aftur út eftir hádegi til að draga. Í bæði skiptin varð hann var við þunna ísslæðu á sjónum í höfninni án þess að hann teldi að nokkur ástæða væri til að hafa áhyggjur af því. Hann var kominn langleiðina að línunni, sem hann hafði lagt um tvær mílur suðvestur af Bjarnarnúpi þegar hann varð var við að sjór var kominn í lestina og báturinn orðinn þungur.
Sinueldur hafði óvenjulegar afleiðingar, Morgunblaðið segir frá 14.apríl:
Heitavatnslögn til Akraness sprakk á 70-80 metra kafla á Lambhaganesi vegna sinuelda síðdegis í gær [13.] með þeim afleiðingum að heitavatnslaust var á Akranesi í nótt. Viðgerð tók lengri tíma en áætlað var vegna erfiðra aðstæðna, en lögnin liggur langt frá þjóðveginum á mýrasvæði þar sem erfitt er að koma við vinnutækjum. Í fyrstu var talið að lögnin hefði sprungið á 40 metra kafla en síðar kom í ljós að hún var sprungin á 70-80 metra kafla. Verkstjóri hitaveitunnar á Akranesi taldi í gærkvöldi ekki útséð með að viðgerð tækist í nótt, einkum vegna erfiðra aðstæðna. Lögnin er úr asbesti og var hún klædd með mold og torfi þegar hún var lögð. Moldin hefur með tíð og tíma orðið að mó og mjög erfiðlega gengur að slökkva glóðina í honum. Jafnvel var búist við að eldur kæmi upp aftur í þurrum jarðveginum, að sögn starfsmanns slökkviliðsins á Akranesi. Lögreglan á Akranesi telur ástæðu til að brýna það fyrir fólki að kveikja ekki sinuelda. Jörð er víða mjög þurr og þarf ekki mikið að bera út af til að stórtjón hljótist af leik með eld.
Morgunblaðið segir af grjóthruni 22.apríl:
Vestmannaeyjum. Stórt bjarg hrundi úr Klifinu í Eyjum aðfaranótt annars í páskum [20.]. Bjargið hefur þeyst niður hlíðar Klifsins og stöðvast á fiskikörum við hús Fiskmarkaðs Vestmannaeyja. Bjargið, sem vegur hundruð kílóa, klofnaði úr bergvegg austantil í Klifinu. Í grasbrekkunni fyrir neðan má sjá merki þess að það hefur henst í loftköstum niður hlíðina. Fór bjargið gegnum varnargarð sem settur hefur verið upp við veginn inn á Eiði, sem liggur undir fjallshlíðinni, yfir veginn og endaði ferð þess á hrúgu fiskkara sem stóðu utan við hús Fiskmarkaðar Vestmannaeyja og braut nokkur þeirra. Grímur
Þann 22. til 25. voru mjög djúpar lægðir á ferð fyrir sunnan land. Mikill austanstrengur samfara einni þeirra fór norður yfir landið á sumaraginn fyrsta [23.] og olli hann nokkru tjóni, sérstaklega hvasst varð undir Eyjafjöllum. Kortið sýnir stöðuna síðdegis. Morgunblaðið segir frá 25.apríl:
Nokkur grenitré framan við prestssetrið á Þingvöllum brotnuðu í austanrokinu sem gekk yfir landið aðfaranótt föstudags [24.]. Þá slitnaði raflína heim að bænum Mjóanesi í sömu sveit og kviknaði við það eldur í mosa og lynggróðri á um fjórum hekturum.
Ofsarok hefur verið á landinu, einkum sunnan- og austanverðu, síðustu tvo sólarhringa og urðu nokkur spjöll af völdum veðurofsans á Suðurlandi. Ófært var vegna sandroks frá Eyjafjöllum allt austur að Djúpavogi og sömuleiðis um Óseyrarbrú. Þak sviptist af fjósi á bænum Garði í Mýrdalshreppi og bílar á leið yfir Skógasand og Sólheimasand skemmdust í sandfoki. Undir Hafnarfjalli fauk bíll í fyrrakvöld og annar fauk í gær. Engin slys urðu. Allt flug innanlands lá niðri í gær. Víða var ofsaveður við suðurströndina með tilheyrandi sandroki. Að sögn vegaeftirlitsmanna var meira eða minna ófært frá Skógasandi austur að Djúpavogi. Vitlaust veður var á söndunum sunnanlands og í Öræfasveit. Beðið var átekta með fyrirhugaðan mokstur á Oddsskarði og á heiðunum í kringum ísafjörð, en þar var víðast ófært vegna snjóa. Ágæt færð var yfirleitt á Norður- og Norðausturlandi.
Skemmdir urðu á nokkrum bæjum Mýrdalshreppi. Þak fauk af súrheysgryfju og mjólkurhúsi á bænum Görðum. Gróðurhús á bænum fauk einnig. Skjólgrindverk fuku í Vík í Mýrdal en að öðru leyti varð ekki mikið tjón þar. Mikið sandrok var við Óseyrarbrúna og urðu töluverðar skemmdir á nokkrum bílum sem fóru um brúna. Ökumönnum á leið til Reykjavíkur var ráðlagt að taka á sig hálftíma krók fram hjá Skálholti og Grímsnesi.
Milljónatjón varð á bænum Berjanesi undir Eyjafjöllum í ofsaveðri að kvöldi sumardagsins fyrsta. Þak fauk þar af fjósi og skall þekjan til jarðar innan við metra frá þeim stað í íbúðarhúsinu þar sem húsfreyjan var með tvö ung börn. Hvorki menn né skepnur sakaði. Þá hrundi gafl úr hlöðnum steini á fjósinu, auk þess sem skemmdir urðu á þaki fjárhúss. „Ég var að horfa á Laxness-þáttinn í sjónvarpinu þegar ég heyrði sprengingu og það dimmdi inni stofunni þegar þakið kom af fjósinu í heilu lagi fram hjá glugganum, og sprakk ofan í túnið,“ sagði Jonna Elísdóttir húsfreyja á Berjanesi en hún var ein heima á bænum með tvö börn, 3 og 4 ára. Bóndinn í Berjanesi, Vigfús Andrésson, var norður í Eyjafirði en barðist suður í versta veðri þegar hann frétti af tjóninu og var kominn heim síðdegis í gær. Hann segir Eyfellinga ekki muna eftir jafnvondu veðri á þessum árstíma. „Ég hringdi strax í Drangshlíð og bóndinn þar kom ásamt öðrum bónda og syni sínum í bíl, sem þeir voru búnir að þyngja niður með áburðarpokum. Þeir komust við illan leik til mín en við komumst ekki út úr húsi aftur fyrr en eftir miðnætti," sagði Jonna. Hún sagði að börnin hefðu eðlilega verið mjög hrædd, ekki síst þar sem þau hefðu óttast um kýrnar sex í fjósinu. Þeim var komið í hlöðu. Vigfús Andrésson sagði ljóst að um milljóna tjón væri að ræða. Önnur þekjan öll og þriðjungur af hinni hefðu fokið af rúmlega 300 fermetra fjósinu og gaflinn að framan hrunið. Það sem eftir stæði af húsinu léki á reiðiskjálfi og gæti gefið sig hvenær sem er ef önnur gusa kæmi. Þakið á fjárhúsi bæjarins gekk til og slútir fram yfir hallandi gaflinn. Í fjósinu voru 28 básar og lausaganga í 14 bása stæðu.
Morgunblaðið segir enn af sinueldum 28.apríl:
Töluverðir sinueldar voru tveimur stöðum á höfuðborgarsvæðinu seint í gærkvöldi [27.]. Slökkviliðið sendi tvo bíla til að berjast við sinuelda í Fossvogsdal og einn fór vegna sinueldsútkalls í Elliðaárdal. Samkvæmt upplýsingum frá slökkviliðinu var sinueldurinn í Fossvogsdal laus innst í dalnum, rétt hjá Gróðrarstöðinni Mörk. Stöðin var þó ekki í hættu. Í Elliðaárdalnum voru íbúar í nágrenninu byrjaðir að ráða niðurlögum hans er slökkviliðið mætti á staðinn. Greiðlega gekk að ráða niðurlögum eldanna á báðum stöðum.
Og daginn eftir er enn sagt frá sinueldi. Morgunblaðið 29.apríl:
Kveikt var í sinu á skógræktarsvæði Rafmagnsveitu Reykjavíkur í hólmanum við Elliðaár í gærkvöldi. Er það í þriðja sinn á tveimur dögum sem kveik er í sinu á þessum slóðum. Rúma klukkustund tók að slökkva eldinn en þegar því var lokið var slökkviliðið kallað að Varmá í Mosfellssveit, þar sem einnig hafði verið kveikt í sinu. Lögreglan skorar á foreldra að hvetja börn sín til þess að kveikja ekki í sinu því það kann að valda alvarlegum og óbætanlegum skemmdum á gróðri, svo sem viðkvæmum trjágróðri.
Tíð þótti hagstæð í maí, þó var kalt framan af mánuðinum, en síðan hlýnaði að mun og greri vel.
Þann 4. fór lægð til norðurs fyrir vestan land. Veðráttan segir frá því að tjón hefði orðið í Hveragerði af völdum hvassviðris, en einnig varð óhapp á Keflavíkurflugvelli. Morgunblaðið segir af því í pistli 5.maí:
Aldís, ein Boeing 737 flugvéla Flugleiða, skemmdist á Keflavíkurflugvelli í gærkvöldi þegar snörp vindhviða snéri vélinni sem var tengd við einn af landgöngurönum flugstöðvarbyggingarinnar. Að sögn Einars Sigurðssonar blaðafulltrúa Flugleiða kom dæld á annað vængbarð Aldísar þegar það lenti á rananum. Skemmdirnar væru ekki miklar en nægar til þess að vélin er óflughæf og hófst viðgerð þegar í gærkvöldi. Þá skemmdist raninn eitthvað.
Þegar lægðin var komin yfir kom kalt loft úr vestri yfir landið og víða vestanlands gerði él og hvíta jörð um stund. Garðyrkjumenn kvörtuðu undan dimmviðri. Morgunblaðið 8.maí:
Framleiðsla grænmetis í gróðurhúsum hefur verið í minna lagi í vor vegna dimmviðris.
Það bar til tíðinda þann 26. að hiti mældist 25,8 stig á Vopnafirði. Það er hæsti hiti sem mælst hefur í maí hér á landi. Mjög hlýtt loft barst frá Bretlandseyjum og meginlandi Evrópu. Mikil hæð var yfir Skandinavíu. Hiti mældist 25,0 stig á Raufarhöfn og 24,0 á Garði í Kelduhverfi.
Júní var allgóður framan af, en þann 19. gerði óvenjulegt hvassviðri af vestri og næstu daga snerist vindur til óvenjukaldrar norðanáttar. Er þetta hret eftirminnilegasti atburður ársins í huga ritstjóra hungurdiska.
Þann 18. og 19. gerði óvenjulegt vestanhvassviðri á landinu. Það var harðast norðanlands. Gríðarlegur vestanstrengur lá yfir landið í háloftunum, einn sá allra öflugasti á þessum tíma árs. Tjón varð helst í Eyjafirði. Morgunblaðið segir frá 19.júní, en einnig er minnst á sama veður í sumaryfirliti úr Svarfaðardal (sjá september):
Ytri-Tjörnum, Eyjafjarðarsveit. Mikið suðvestan hvassviðri gekk yfir í Eyjafirði í gær og olli tjóni á heyi og ýmsum gróðri. Mikinn moldarmökk lagði yfir sveitina úr nýjum sáðsléttum og kartöflugörðum. Nýlega slegið gras þornaði mjög hratt og tók að flettast af túnum og fjúka á nærliggjandi girðingar og í skurði. Fengu menn ekki við neitt ráðið. Kálplöntur og kartöflugrös hafa lemstrast og verða lengi að ná sér. Benjamín
Morgunblaðið segir af moldroki 20.júní:
Hvassviðri það sem geisaði á mestöllu landinu í gær og fyrradag olli ekki teljandi skaða, samkvæmt upplýsingum frá Almannavörnum. Veðurstofan gerir ráð fyrir að veðrið verði gengið niður í dag, en mikið moldrok hefur verið í þurrkunum fyrir norðan og austan. Næstu sólarhringa er gert ráð fyrir norðlægari átt og svalara veðri, en bjartara fyrir sunnan.
Vestanstrengurinn gekk austur til Noregs, en í kjölfarið kom mjög köld lægð yfir Grænland. Kortið sýnir stöðuna um hádegi þann 22. Lægðin fór síðan austur rétt fyrir norðan land og henni fylgdi mikill kuldi.
Kuldinn var í hámarki 23. og 24. júní. Þá snjóaði víða á Norðurlandi og allt niður í ýmsar efri byggðir um landið sunnan- og vestanvert. Alhvítt varð um stund við Elliðavatn ofan Reykjavíkur. Kortið sýnir þessa óvenjulegu stöðu að morgni Jónsmessunnar, 24.júní. Miklir fjárskaðar urðu í veðrinu og greina blöð frá þeim næstu daga og vikur. Morgunblaðið segir fyrst af snjónum í pistli 24.júní:
Gestum á tjaldstæðinu á Akureyri hefur eflaust ekki litist á blikuna í gærdag [23.], en snjókoma var í bænum seinnipart dagsins. Um 50 gestir voru á tjaldstæðinu í gærmorgun, en flestir sem í annað hús áttu að venda yfirgáfu svæðið og héldu annað.
Morgunblaðið segir af ófærð, ísingu og öðrum vandræðum 25.júní:
Ófært var framan af degi í gær [24.] á fjallvegum á Norðurlandi og Vestfjörðum vegna snjókomu. Síðdegis í gær voru Lágheiði og Öxarfjarðarheiði ennþá ófærar, svo og Þorskafjarðarheiði. Í Skagafirði slitnuðu rafmagnslínur vegna ísingar og varð rafmagnslaust á fimm bæjum. Annað eins kuldakast hefur ekki komið í júnímánuði síðan 1959. Á heiðunum norðanlands voru allt að mannhæðarháir skaflar í gærmorgun. Bændur í Ólafsfirði óttuðust um fé sitt á Lágheiðinni og bændur úr Höfðahverfi leituðu að kindum sínum í gær. Erlendir ferðamenn lentu sums staðar í vandræðum vegna veðursins. Í Mývatnssveit treysti hópur fólks sér ekki til að sofa í tjöldum sínum og leitaði húsaskjóls. Veðrið hér á landi er einsdæmi á þessum árstíma og þarf að leita allt aftur til 1959 til þess að finna sambærileg dæmi um hret í júní. Þessa dagana er kaldara á Norðurlandi en á Svalbarða norður í Barentshafi og hafa loftstraumar á norðurhveli jarðar hagað sér afar einkennilega í vor. Líffræðingar óttast að fuglsungar muni margir hverjir ekki lifa kuldakastið af og er gráandar- og kríuungum meðal annars talið hætt.
Raflínur slitnuðu vegna ísingar við þrjá bæi í austanverðum Skagafirði í fyrrinótt, Jónsmessunótt. Vegna þess varð rafmagnslaust á fimm bæjum en viðgerðum var að fullu lokið fyrir hádegi í gær. Að sögn Hauks Ásgeirssonar umdæmisstjóra RARIK á Norðurlandi vestra slitnuðu línur milli staura undan 7 sentímetra þykkri ísingu við þrjá bæi; Neðri Ás og Efri Ás í Hjaltadal og utan við Sleitustaði í Hólahreppi. Línurnar gáfu sig um klukkan fimm á Jónsmessunótt en viðgerðum var að mestu lokið klukkan níu í gærmorgun og að fullu lokið fyrir hádegi.
Morgunblaðið segir frekar frá 26.júní:
„Vafalaust er mikið af fénu dautt og ástandið verður hörmulegt ef gerir annað áhlaup,“ sagði Númi Jónsson bóndi á Reykjarhóli í Fljótum, en hann ásamt þremur sonum sínum hefur síðustu þrjá sólarhringa meira og minna verið að leita að fé sínu á Lágheiði. Þar er mikill snjór og erfiðlega hefur gengið að ná fénu niður af heiðinni af þeim sökum. Bændur og björgunarsveitarmenn í Grýtubakkahreppi hafa einnig verið að smala fé í Fjörðum. Númi hefur fundið tvö dauð lömb og í Fjörðum hafa 8 fullorðnar ær fundist króknaðar úr kulda. Síðustu þrjá sólarhringa hafa og sagði Númi að um erfitt verk Númi og synir hans, Jón, Einar og Rúnar Þór farið margar ferðir á Lágheiði í leit að fé sínu og sagði Númi að þeir hefðu heimt mikið af því, en hann vissi að fjöldi kinda væri enn eftir á heiðinni. Kindurnar væru í sjálfheldu, þær væru fastar í giljum og kæmust hvergi. Troða þarf fyrir þær slóð væri að ræða. Fyrirhugað var að fara á snjósleða um heiðina í gær, en þar sem snjórinn var blautur var þungfært fyrir sleðann og fóru Númi og synir hans því um á skíðum. Í nótt sem leið ætluðu þeir feðgar að freista þess að komast yfir stærra svæði á snjósleðanum, en þá var búist við að frysti. „Ég er búinn að fínna tvö dauð lömb, en vafalaust er mikið af fénu sem er í hengjunum dautt. Þetta verður alveg hörmung ef gerir annað eins áhlaup," sagði Númi.
Endanlega kemur ekki í ljós fyrr en í haust hversu mikið af fénu hefur drepist í þessu veðri, að sögn Núma. Hann fann við leit í gær þrjá hrúta sína, sem eru um 30 þúsund króna virði hver og kvað hann það vissulega ánægjulegt. Um 15 manna hópur bænda og björgunarsveitamanna úr Ægi á Grenivík fór að huga að fé í Fjörðum aðfaranótt fimmtudags og einnig var farið í gærkvöld til að smala saman fé af þessum slóðum. Jónas Baldursson bóndi á Grýtubakka sagði að um 1.500 fullorðnar ær hefðu verið reknar í Fjörður í byrjun sumars. Í fyrri ferðinni hefði fé verið rekið af snjóþungum slóðum niður á auð svæði. Flogið var yfir svæðið í gærdag og sást þá fjöldi kinda á jarðlausu inn í dölum. Vitjað var um féð í gærkvöldi og átti að smala því niður á meira flatlendi þar sem snjóléttara er. Búið var að fínna 8 dauðar kindur, allar fullorðnar, síðdegis í gær og sagði Jónas að ljóst væri að töluvert af fénu sem rekið hefði verið á afréttinn myndi drepast í þessu Jónsmessuhreti.
Morgunblaðið segir enn af fjársköðum í þessu hreti í pistli 16.júlí:
Tugir kinda hafa farist í Sauðadal í Húnavatnssýslu í Jónsmessuhretinu. Erlendur Eysteinsson bóndi og oddviti á Stóru-Giljá og Stefán A. Jónsson hreppstjóri á Kagaðarhóli fundu í gær 18 dauðar ær og 13 dauð lömb í dalnum er þeir könnuðu hluta hans. Flestar kindurnar eru frá Stóru-Giljá og telur Erlendur að margir tugir fjár hafi farist í hretinu. Erlendur sagði að á Jónsmessunni hefði töluvert af fé frá Stóru-Giljá verið komið fram á Sauðadal sem er á milli Vatnsdals og Svínadals. Eftir hretið hefði ekki verið hægt að átta sig á ástandinu þar sem snjór hafi verið yfir öllu. Í gær frétti Erlendur af því að dauðar kindur hefðu komið undan snjónum og kannaði hluta dalsins. „Því er ekki að neita að beygur var í mér að fara af stað, en við sauðfjárbændur þurfum að geta horfst í augu við þetta,“ sagði Erlendur í gærkvöldi. Kindahræin eru mest í gilskorningum niður undir ánni. Sagði Erlendur að féð hefði slegið sér niður í lægðirnar þegar byrjaði að snjóa og orðið þar til. Aðkoman hefði verið ljót. Ljóst er að tjón bænda er að minnsta kosti nokkur hundruð þúsunda króna.
Og enn eru fregnir af fjársköðum í Morgunblaðinu 22.júlí:
Tuttugu og átta hræ af ám og lömbum hafa fundist í Skálahnjúksdal nálægt mörkum Skagafjarðarsýslu og Austur-Húnavatnssýslu. Leifur Þórarinsson, bóndi í Keldudal í Skagafirði, segir að kindurnar hafi greinilega kafnað undir snjó í hretinu sem gerði á Norðurlandi á Jónsmessu. Leifur segist nýlega hafa fundið 23 hræ í Skálahnjúksdal sjálfur og í gær hafi hann, svo fengið fregnir af 5 hræjum þar í viðbót. Allt útlit sé fyrir að kindurnar hafi leitað skjóls í giljum þegar hretið gekk yfir, en gilin þarna liggi þvert á vindátt, þannig að þær hafi fljótt lokast af. Án efa eigi mun fleiri hræ eftir að finnast, enda hafi hretið riðið yfir þegar komið var langt fram á sumar og fé komið hátt til fjalla. Leifur segist sjálfur eiga flestar kindurnar sem þarna hafi fundist. Erfitt sé að meta heildartjónið, bæði vegna þess að fleiri hræ geti komið í leitirnar og einnig vegna þess að margar kindurnar hafi farið illa í hretinu þó þær hafi lifað það af.
Tíð var lengst af tíðindalítil í júlí, helst kvartað undan vætu fyrir norðan. Morgunblaðið ræðir heyskaparhorfur í pistli 24.júlí:
Eftir afburða gott heyskaparár í fyrra eru líkur á að heyskapur í ár verði vel í meðallagi. Að sögn Ólafs Dýrmundssonar landnýtingarráðunauts gengur heyskapurinn almennt að vonum en nokkuð er um staðbundin vandamál. Í Eyjafirði er heyskapurinn lengst kominn og lítur út fyrir að Eyfirðingar ljúki fyrstir slætti. Viðmælendur Morgunblaðsins voru almennt ánægðir og þokkalega bjartsýnir með framhaldið. Það er einkennandi fyrir allt landið að sláttur er mjög mislangt á veg kominn. Á Vesturlandi fengust þær fréttir að heyskapur gengi vel. Guðmundur Sigurðsson ráðunautur í Borgarnesi taldi sprettu vera í meðallagi en kvað kuldakast hafa tafið fyrir eðlilegri sprettu. Brynjólfur Sæmundsson í Hólmavík staðfesti að sláttur væri mislangt kominn. Hann benti á það að veturinn hafi verið mildur og tún hefðu komið óskemmd af vetri. Þetta kom reyndar fram í máli allra þeirra sem Morgunblaðið ræddi við.
Egill Bjarnason ráðunautur á Sauðárkróki kvartaði helst yfir því að þurrka vantaði. Þar eins og annars staðar hefði júníhretið skapað vandamál. Hann taldi að þeim vegnaði best sem notað hafa rúllubagga. Í Eyjafirði er sláttur langt kominn og bændur jafnvel farnir að huga að seinni slætti. Jón Hlynur Sigurðsson ráðunautur á Akureyri staðfesti þetta í samtali við Morgunblaðið og áleit heyforða kappnógan. Á Egilsstöðum varð Þórarinn Lárusson fyrir svörum. Hann sagði að ágætis þurrkar hefðu verið allt fram að síðustu helgi. Ennfremur áleit hann sprettu yfirleitt góða og nefndi sérstaklega að gæði væru að sama skapi mikil. Aðspurður kvað hann vinnu vera lagða í sölu á heyi og taldi hann ágætar líkur á að hey verði selt úr landi. Helst væri um sölu til Noregs eða Svíþjóðar að ræða. Sunnlendingar eru komnir vel á veg að mati Sveins Sigurmundssonar. Hann sagði að júní hefði verið lítill sprettumánuður og af þeim sökum biðu enn margir eftir sprettunni. Að öðru leyti segir Sveinn slátt ganga vel í sínu héraði.
Dagana 18. til 21. fór alldjúp lægð til norðausturs og norðurs fyrir austan land. Þá rigndi mikið eystra og sumstaðar í útsveitum á Norðurlandi. Ekki er þó getið um annað tjón en það sem Morgunblaðið greinir frá í pistli 24.júlí:
Bakkafirði. Mikil úrkoma mældist á Bakkafirði dagana 18.-21. júlí, eða 131,1 mm. Frá kl. 9 á sunnudagsmorgni til sama tíma á mánudag mældust 71,8 mm, sem er mesta úrkoma sem mælst hefur á Þorvaldsstöðum síðan mælingar hófust árið 1951, að sögn Þórarins Haraldssonar. Í vatnsveðrinu flæddi vatn í kjallara Grunnskóla Bakkafjarðar og mældist vatnshæðin, að sögn Hauks Geirfinns Þóroddssonar, allt að 45 sm í öllum kjallaranum. Skemmdir urðu nokkrar, en ekki er búið að kanna þær til fullnustu. Í lokin má geta þess að duttlungar veðurguðanna eru óskiljanlegir og í stað þess að gera nú gott úr öllu saman fór hitastigið aðfaranótt fimmtudags niður í 0,6° á Celsius. - Áki.
Tíð þótti fremur stirð í ágúst, skást norðaustanlands framan af mánuðinum. Allmikið kuldakast gerði í lok mánaðar.
Morgunblaðið segir 27.ágúst frá skjálftavirkni í Mýrdalsjökli:
Skjálftavirkni hefur verið á svæðinu undir Mýrdalsjökli í grennd við Kötlu frá því snemma í vor. Í gærmorgun mældist nokkuð snarpur jarðskjálfti á þessu svæði, eða 2,8 á Richter. Forráðamenn Almannavarna eru nú að yfirfara búnað sinn og Guðjón Petersen, framkvæmdastjóri Almannavarna ríkisins, segir að endurskoðuð neyðaráætlun vegna Kötlugoss verði send austur í dag. Guðjón Petersen segir að undir eðlilegum kringumstæðum hefjist skjálftavirknin við Kötlu ekki fyrr en síðla sumars og standi fram undir áramót. Tengja menn það því að þá minnki jökullinn og létti þannig fargi sínu af svæðinu. Í ár hófst skjálftavirknin hins vegar í apríl/maí og hefur heldur færst í aukana. Fyrir utan skjálftann í gærmorgun hefur annar sem var tæplega 3 stig á Richter mælst nýlega. „Sökum þessa erum við að yfirfara búnað okkar til að vera við öllu búnir,“ segir Guðjón.
Síðustu viku mánaðarins var eindregin norðaustanátt, allhvöss suma dagana. Kalt var í veðri og alhvítt tvo morgna í Möðrudal. Sumir hálendisvegir tepptust. Morgunblaðið segir frá 29.ágúst:
Tveir þýskumælandi ferðamenn sem tepptust í hríð á Trékyllisheiði fundust heilir á húfi í gær en farið var að óttast um þá í fyrradag. Mennirnir höfðu lagt upp frá hótelinu á Djúpuvík seint á miðvikudag og ætlað yfir til Steingrímsfjarðar. Hótelstjórinn á Djúpuvík fór að grennslast fyrir um mennina á fimmtudagsmorgun enda var þá ljóst að hríðarbylur hafði verið á heiðinni um nóttina og var enn.
Morgunblaðið segir af færð 1.september:
Samkvæmt upplýsingum frá Vegaeftirlitinu er ástand flestra vega mjög gott. Aðeins örfáar leiðir eru enn lokaðar eftir kuldakast síðustu vikna. Þeir vegir sem enn eru lokaðir eru Gæsavatnaleið og vegurinn inn að Dyngjufjöllum. Þessar leiðir eru alveg ófærar en nú er
Sprengisandsleið aftur opin. Vegaeftirlitið ráðleggur þó aðeins vel búnum fjallabílum eða rútum að leggja á þá leið. Að mati eftirlitsins er því enn varhugavert að fara á fólksbílum en vesturleiðin er aftur á móti öll að koma til og gæti opnast öllum bifreiðum fyrr en síðar. Kjalvegur er vel fær og hið sama má segja um Fjallabaksleiðirnar báðar. Fjallvegir á Vestfjörðum eru og allir færir fólksbílum en þar er hvergi hálku að fínna samkvæmt upplýsingum Vegaeftirlitsins.
Fyrri hluti september var kaldur, en sá síðari hagstæðari. Veður var lengst af vandræðalaust.
Morgunblaðið segir af hafvillum á Faxaflóa í pistli 22.september:
Um tveir tugir smábáta lentu í hafvillum og vandræðum á Faxaflóa í gærkvöldi vegna þoku og dimmviðris. Tveir strönduðu en náðust á flot aftur. Nokkrir bátar voru úti í gærkvöldi að beiðni Tilkynningaskyldunnar til að miða bátana út og lóðsa til hafnar. Komu björgunarskipin til hafnar með nokkra báta hvert. Tvær flugvélar á leið til Keflavíkur urðu frá að hverfa vegna dimmviðris. Svarta þoka og dimmviðri var á innanverðum Faxaflóa í gærkvöldi. Á áttunda tímanum byrjuðu smábátaeigendur að leita aðstoðar Tilkynningaskyldunnar. Voru þeir misjafnlega illa staddir. Sumir voru í algerri hafvillu, vissu ekkert hvar þeir voru staddir eða hvert þeir ættu að stefna. Tilkynningaskyldan bað trillukarlana að halda kyrru fyrir þangað til hjálp bærist og fékk björgunarbát Slysavarnafélags Íslands, Henry A. Hálfdanarson, til að fara til aðstoðar, einnig Aðalbjörgu RE og nokkra smærri báta. Miðuðu þeir bátana út og létu þá fylgja sér. Aðalbjörg kom til að mynda með heilmikla strollu á eftir sér til hafnar seint í gærkvöldi.
Norðurslóð tekur saman tíðarfar sumarsins í pistli 23.september (talsvert stytt hér):
Það er hætt við að sumarið 1992 fái heldur slakleg eftirmæli víðast hvar á Íslandi. mjög slæm á Suður- og Vesturlandi og tæplega í meðallagi hér um slóðir. Framan af júnímánuði var blíðskapartíð og komst hiti í 20 stig í kringum 10. Þá tók að kólna og blotna og gerði að lokum margra daga hvassviðri í kringum þann 20. Svo magnaður var stormurinn, að hann sleit blöð af greinum trjáa, einkum stóru langleggjuðu lautblöðin af öspinni, og það í þeim mæli að hún „bar ekki sitt barr" í allt sumar. Það versta var þó eftir. Þann 22. gerði norðanhrakviðri með regni og síðan snjókomu og jók í úrkomuna þann 23. Að morgni þess 24. vöknuðu menn við að jörð var alhvít niður að á og út að sjó. Var kynlegt að sjá algræn lauftré og lerki standa upp úr hvítum snjónum. Minnti þessi sýn menn á 17. júní hretið 1959. Áð þessu sinni urðu þó ekki fjárskaðar hér í Svarfaðardal.
Júlí var í heild þurr mánuður að þessu sinni, alls 12,6 mm. þótt alþurrir dagar væru ekki nema 10 samkvæmt úrkomumælingum á Tjörn. Heyskapur hafði víðast hafist fyrir mánaðarmótin og gekk hann vel frameftir öllum júlí. enda sökktu þá margir upp í stóru ausunni og heyjuðu grimmt. Vikuna 11.-18. júlí var samfelldur þurrkur. Í mánaðarlokin höfðu margir lokið fyrri slætti og áttu mikil og góð hey. Síðan bættu margir um betur og heyjuðu hána í rúllur. Aðrir urðu of seinir til og lentu með hluta heyskaparins í óþurrkum ágústmánaðar, svo dæmi eru þess að há sé enn að velkjast á blautum túnum. Ágústmánuður var sem sé bæði svalur og blautur og ákaflega sólarlítill, einkum seinniparturinn. Um 25. gránaði í fjöll og hefur þann gráma ekki tekið enn, heldur bæst á hann ofan snjó á snjó, eins og segir í vísunni. Heildarúrkoma var 69,6 mm, þar af fellu 38,6 mm. dagana 26.-27. sumt sem regn, annað sem krepja. September er nú hálfnaður og vel það, þegar þetta er ritað. Þessi fyrri helmingur hefur verið frámunalega leiðinlegur mestanparts, kalt og blautt, blautt og kalt. Þangað til í dag, 18. september. ...
Hér hefur verið dregin upp fremur dapurleg mynd af sumrinu. En ekki má samt kveina eða kvarta. Margt gott er um árferðið að segja. Þrátt fyrir allt var gróður jarðar þroskamikill. Grasvöxtur var prýðilegur, ekki hömluðu maí-júní þurrkarnir. Héraf leiðir mikinn heyfeng bænda og hrossakónga. Berjaspretta varð feykimikil, ekki mikið minni en á metárinu 1991. Blóm lyngsins hafa ekki skemmst í júníhretinu, líklega komin yfir hættuskeiðið þá. Aftur á móti hefur svali og sólarleysi orðið þess valdandi. að þroski berjanna er seinn. Bót er í máli, að næturfrost voru engin í ágúst og jafnvel nú, 18. september, hefur enn ekki gert næturfrost 18.9.1992 - HEÞ
Vel fór með veður í október, og raunar langt fram eftir nóvember líka. Það var ekki fyrr en eftir 20. nóvember að dró til tíðinda. Þann 23. dýpkaði lægð skyndilega vestur af Bretlandseyjum og fór síðan til norðurs nærri Austurlandi. Önnur lægð kom síðan í kjölfarið, en var ekki jafn illskeytt.
Kortið sýnir stöðuna síðdegis þann 23. þá var lægðin skammt undan Suðausturlandi, um 943 hPa í miðju. Mikið norðaustanillviðri var þá á landinu.
Morgunblaðið segir af snjóflóði í pistli 24.nóvember:
Bolungarvík. Tvö snjóflóð féllu á bifreið sem í voru fimm manns á leið um svokallaða Kinn í Breiðadalsheiði á sunnudag [22.]. Festist bifreiðin í því fyrra en það síðara tók bifreiðina með sér 50 til 60 metra niður snarbratta hlíðina. Þykir mikil mildi að ekki urðu slys á fólki, en veður var nokkuð skaplegt á þessum slóðum þegar þetta gerðist.
Morgunblaðið síðan ítarlegri fréttir af veðrinu þann 25.nóvember:
Hlíðarholti, Staðarsveit. Mikið hvassviðri gekk yfir sunnanvert Snæfellsnes á mánudag [23.] og aðfaranótt þriðjudags eins og annars staðar á landinu. Skólabíll sem ekur börnum frá Lýsuhólskóla fauk út af veginum vestan Bláfeldarár um tvöleytið á mánudag og lenti út í skurði. Svo vel vildi þó til að bílinn valt ekki og urðu ekki nein meiðsli á börnunum. Á bænum Fossi í Staðarsveit fauk þakjárn af hlöðu að mestu leyti. Á Ölkeldu II fór þak af hlöðu og einnig járn af íbúðarhúsi hjá Þórði Gíslasyni en þríbýli er á jörðinni. Í Hoftúnum fauk hlöðuþak og einnig urðu þar skemmdir á rúlluböggum sem voru í hléi við hlöðuna. Á eyðibýlinu Barðastöðum fauk gömul hlaða að hluta til af grunni. Allar þessar fokskemmdir urðu á mánudagskvöld og aðfaranótt þriðjudags. Veður gekk heldur niður í gær. Þ.B.
Tugir hjálparmanna komu starfsmönnum Rafmagnsveitu ríkisins á Norðurlandi vestra til aðstoðar vegna viðgerða á rafmagnslínum á svæðinu í gær [24.]. Þegar rætt var við Hauk Ásgeirsson, umdæmisstjóra, um kaffileytið í gær sagði hann að verkið gengi vel þrátt fyrir erfiðar aðstæður. Hann sagði að stefnt væri að því að því að rafmagn yrði komið á flesta bæi næstu 2-3 sólarhringa. Fundist höfðu 150-170 brotnir rafmagnsstaurar á svæðinu.
Haukur sagði að veðrið hefði verið verst frá því um kl.18:30 á mánudag [23.] til 4-5 í gærmorgun [24.]. „Þá fór að slota og við gátum farið að skoða línurnar. Við fengum hjálparsveitarmenn á vélsleðum til að fara um allar línur með okkur til að skoða og skrá niður hvar væri bilað. Síðan erum við komnir með mikið hjálparlið, vinnuflokka frá Ólafsvík, Borgarnesi, Akureyri og Hvolsvelli, á annað hundrað manns vinnur við þetta," sagði hann. Hann sagði að víða væri straumlaust væri á svæðinu. „Straumlaust er í Miðfirði og á Vatnsnesi. Og í Austur-Húnavatnssýslu er allt straumlaust nema Skagaströnd og Vatnsdalur. Í Skagafirði er viða mikið straumleysi. Mikið straumleysi er líka í Fljótum og Sléttuhlíð og alls staðar fyrir utan Hofsós. Á Siglufirði er skammtað rafmagn og sama er að segja um Hofsós."
Dagur segir einnig frá sama veðri 25.nóvember, athyglisverð lýsing á sérstöku veðri:
Illviðri gerði á Húsavík síðdegis á mánudag. Í hvassri vestanátt myndast vindstrengur niður með fjöllunum sem valdið getur skaða, sérstaklega í suðurbænum. Eru slík áhlaup nefnd Krubbsveður og geta verið mjög staðbundin. Að sögn lögreglu er mildi að enginn varð fyrir meiðslum í veðrinu á mánudaginn en nokkurt tjón varð á eignum, bílum og húsum. Allt tjón sem tilkynnt var um varð í syðsta hluta bæjarins. Kyrrstæður jeppi, um 1,6 tonn, fauk af veginum við fjárhúsin á Skógargerðismel. Jeppinn fór fjórar veltur og er jafnvel talinn ónýtur. Bíll fauk til á bílastæði, á annan bíl og skemmdust þeir. Vöruflutningabíll lenti þversum á veginum á Laxamýrarleiti. Stofugluggi splundraðist í húsi við Brúnagerði og bílskúrsdyr og bílskúrshurðir í húsum við Litlagerði. Gluggar brotnuðu einnig í húsum við Heiðargerði og Stórhól. Garðhýsi fauk og jeppakerrur voru á ferð við Þverholt. Fólk beið í röðum eftir aðstoð lögreglu og um tíma var einnig vakt hjá Björgunarsveitinni Garðari. IM
Miklar rafmagnstruflanir urðu á Húsavík frá kl. 16:40 til 21 á mánudag. Tjörneslína gaf sig um tíma og leggurinn frá henni til endurvarpsstöðvanna á Húsavíkurfjalli fór mjög illa. Endurvarpsstöðvar fyrir sjónvarp og útvarp urðu því rafmagnslausar. Póstur og sími er með rafgeyma á fjallinu fyrir sinn búnað, sem endast í sólarhring. Á þriðjudagsmorgun fóru starfsmenn Pósts og síma með rafstöð á fjallið og komust útvarpsendingar f samt lag kl.10:15, að sögn Eggerts Haraldssonar, stöðvarstjóra. Línan á fjallið er sliguð af ísingu og mun taka nokkurn tíma að koma henni í samt lag. Eftir miklar rafmagnstruflanir fyrir tæpum tveimur árum var ákveðið að Húsavíkurbær keypti varasendi til notkunar í neyðartilfellum. Aðspurður sagði Einar Njálsson, bæjarstjóri, að sendirinn hefði verið keyptur, væri kominn til bæjarins og framhaldsskólanemar væru nú að vinna að því að koma upp útvarpsstöð. „Þessi sendir var hugsaður til að geta komið tilkynningum til fólks ef eitthvað bæri útaf, en í framhaldi af því var reynt að hafa áhrif á að varaaflsstöð yrði komið upp við endurvarpsstöðvarnar á fjallinu," sagði Einar. Rafmagn fór einnig af endurvarpsstöðinni á Viðarfjalli. Þar er vararafstöð, sem komst þó ekki í gang fyrir farið var upp á fjallið um miðnætti. IM
Næstu daga birtust fleiri fregnir af vandræðum vegna þessa veðurs í Morgunblaðinu:
[26.] Rafmagnstruflanir hafa orðið vegna óveðurs á Vestur-, Norðaustur- og Austurlandi á mánudag og þriðjudag. Alvarlegustu bilanirnar hafa hins vegar verið á Suðurlandi, einkum undir Eyjafjöllum, og á Norðurlandi vestra að sögn Steinars Friðgeirssonar framkvæmdastjóra tæknisviðs Rafmagnsveitu ríkisins. Aðspurður um tjón telur Steinar það vera á bilinu 40-50 milljónir. Hann segir að aukið tjón vegna óveðurs megi að hluta til rekja til þess hversu veitukerfi í íslenskum sveitum sé orðið gamalt. Það þarfnist styrkingar og endurnýjunar. Vegna ísingar seig Vestfjarðalína það mikið í Þorskafirði og Gilsfirði að rafmagni sló út á flóði í gær. Undir Eyjafjöllum urðu sláarbrot, víraslit og 25-30 staurar brotnuðu með þeim afleiðingum að rafmagnstruflanir gerðu vart við sig um hádegisbil á mánudag. Rafmagn var hins vegar komið aftur á alla bæi um kl.4 aðfaranótt þriðjudags og voru þeir því sem lengst voru rafmagnslausir án rafmagns í um 14 tíma. Vitað er um mun fleiri brotna staura, eða 150-170, á Norðurlandi vestra og er ekki ólíklegt að sú tala hækki þegar skemmdir hafa verið fullkannaðar.
[28.] Borg í Miklaholtshreppi. Nú hefur veðrahaminn lægt sem stóð hér í rúma tvo sólarhringa. Ekki urðu umtalsverðir skaðar hér í sveit. Þó tók að mestu þak af hlöðu í Miklaholti. Nokkrar plötur fóru af hlöðu í Dal. Sumarbústaður í landi Syðra-Skógarness fauk og er gjörónýtur. Sumarbústað þennan byggði Ingólfur heitinn Kristjánsson rithöfundur. Æskuspor hans lágu þar sem bústaðurinn stóð, hið snotrasta hús. Hann naut alltof fárra unaðsstunda í þessum bústað því hann lést fáum árum eftir að hann byggði húsið. Nú kyngir hér niður snjó í logni. Það myndu stundum vera kallað „hundslappadrífa." Páll.
Súgandafirði. Það má segja að vetur konungur hafi lagt Súgandafjörð undir sig á einni nóttu í norðanhretinu sem gerði 23. nóvember s.l. fram að þeim tíma hafði verið mjög snjólétt í byggð og veður hið besta. Aðfaranótt þriðjudagsins 24. nóvember gerði mikið rok af norðri með tilheyrandi fannfergi. Í rokinu fuku járnplötur af þaki einbýlishúss auk þess sem veggklæðning hússins rifnaði af að hluta. Ekki urðu aðrar teljandi skemmdir í veðurhamnum þótt ýmislegt lauslegt hafi fokið af stað. Hins vegar snjóaði svo um nóttina að allt var komið í kaf daginn eftir og illfært orðið í bænum. Ekkert rafmagn hefur borist frá Mjólkárvirkjun vegna bilana á línunni þangað og hefur því rafmagn verið framleitt með dísilrafstöð á staðnum. Þá hafa allar samgöngur legið niður bæði í lofti og láði. Það má því segja að veturinn hafi skollið yfir Súgandafjörð á einni nóttu bæði hvað varðar veðurfar og snjóalög. Sturla.
[29.] Miðhúsum. Hinn 23. nóvember lét bóndinn á Kletti í Geiradal, Þráinn Hjálmarsson, út ær sínar í þokkalegu veðri. Um hádegisbil gekk á ofsa norðan krapahríðarveður og fór þá Þráinn að sækja fé sitt. Ærnar voru þá mjög brynjaðar og kom hann þeim ekki á móti veðrinu, enda var þá veðrið svo mikið að bíll hans fauk út af veginum, en kom niður í snjóskafl þar rétt hjá án þess að skemmast. Þráinn varð að fara heim við svo búið. Stór hluti ánna komst í helli sem er niður við sjóinn, en tvær ær hefur hann fundið dauðar og sex er saknað til viðbótar. - Sveinn
DV segir frá tjóni í Mosfellssveit 30.nóvember, líklega varð það í sama veðri, en e.t.v. í því næsta á eftir. Það var af landsuðri og gekk yfir þann 29. nóvember.
Þak fauk af hlöðu á bænum Helgafelli í Mosfellssveit í óveðrinu á dögunum. Haukur Níelsson, ábúandi á Helgafelli, segir að tekist hafi að bjarga mestu af því heyi sem var inni í hlöðunni en ekki tókst að hemja þakplöturnar og á endanum rifnaði þakið alveg af.
Morgunblaðið segir af tjóni í landsynningsveðrinu 29. í pistli 1.desember:
Töluvert tjón varð víða í borginni sökum vatnselgs í óveðrinu á sunnudag. Litlu munaði að illa færi í Laugardalshöll en þar flæddi vatn inn í kjallara undir anddyri hallarinnar. Er slökkviliðið kom á staðinn var 10 cm djúpt vatn í kjallaranum og mátti engu muna að vatnsborðið næði upp í rafmagnsleiðslur spennistöðvar sem þarna er. Tókst slökkviliðinu að varna því og dæla vatninu úr kjallaranum.
Tíð var erfið í desember, einkum á vestan- og norðanverðu landinu. Þann 4. og 5. var nokkuð snörp norðanátt sem olli óhappi á Snæfellsnesi. Morgunblaðið segir frá 6.desember:
Þrjátíu manna rúta fauk útaf þjóðveginum rétt fyrir ofan Búðarafleggjara á Snæfellsnesi um kl.8:30 á laugardagsmorgun [5.]. Ekki urðu slys á ökumanni og einum farþega í rútunni. Ökumaður bifreiðarinnar, sem er frá sérleyfis- og hópferðabílum Helga Péturssonar hf, var á leiðinni frá Ólafsvík til Reykjavíkur þegar roka feykti rútunni út af veginum rétt ofan við Búðarafleggjara og fór hún á hliðina. Einn farþegi var í rútunni ásamt ökumanninum en hvorugur þeirra slasaðist. Ökumanninum tókst að ná sambandi við bóndann á næsta bæ í gegnum farsíma eftir að slysið átti sér stað og kom hann fljótlega til hjálpar tvímenningunum. Ekki var farið að huga að skemmdum á rútunni um hádegisbil í gær enda vonskuveður á nesinu en ljóst var að allar rúður voru heilar í henni.
Þann 8. gerði enn skammvinnan landsynning. Morgunblaðið segir frá 9.desember:
„Bíllinn stöðvaðist nokkrar sekúndur á brún vegarins og við náðum að henda okkur út áður en við sáum eftir honum tuttugu, þrjátíu metra ofan skriðurnar. Maður var nú frekar strekktur á eftir og fer ábyggilega varlega á þessum slóðum á næstunni." Svona lýsir Víðir Björnsson á Hamri við Djúpavog atvikum gærdagsins [8.], en hann slapp naumlega ásamt félaga sínum þegar bíll þeirra rann í hálku og fauk út af veginum niður talsverðan bratta. „Við fundum í Rauðuskriðum, um sex kílómetrum sunnan Djúpavogs, hvernig bíllinn fór að renna aftur á bak niður brekku," segir Víðir. „Það var hálka og slagviðri og enginn kantur á veginum. Pallbíllinn sem við vorum á hefur verið of léttur, hann fauk niður snarbratta skriðu." „Við fórum niður að honum og sýndist hann ekki vera mikið skemmdur. En líklega hefði bíllinn oltið og gereyðilagst hefðum við verið í honum. Við sluppum þó heilir á húfi og þurftum ekki að bíða lengi eftir bíl sem við fengum far með.“
Morgunblaðið segir frá öðru óhappi í sama veðri í pistli 10.desember:
Flutningabíll fauk á hliðina á veginum undir Hafnarfjalli í sunnan hvassviðri sem gekk yfir landið fyrrihluta dags á þriðjudag [8.]. Hvorki ökumann né farþega sakaði. Bíllinn, sem var tómur, skemmdist nokkuð og var honum, að sögn lögreglu í Borgarnesi, lyft á réttan kjöl eftir hádegi þegar veður lægði.
Um þessar mundir kom vöxtur í Jökulsá á Fjöllum. Morgunblaðið segir frá honum 12.desember:
Grímstungu. Hætta er talin á að Jökulsá á Fjöllum hlaupi yfir veginn, því farið er að hækka verulega í ánni vegna knapastíflu fyrir neðan brúna á þjóðvegi 1. Mikil snjókoma undanfarið og frost síðustu daga hafa orðið til þess, að mikill krapi hefur myndast á grynningum neðan við brúna, en áin hefur annars verið auð það sem af er vetri. Hækkað hefur töluvert í Jökulsá og hætta talin á að hún hlaupi yfir veginn. Áin hefði þegar rofið veginn, ef ekki hefði verið gerður varnargarður við brúna í haust. - Bragi
Þann 14. hvessti mjög á landinu þegar snörp smálægð nálgaðist Norðurland úr norðri. Mannskaðaveður brast á. Gríðarlegur vindstrengur var vestan við lægðarmiðjuna og olli hann bæði hvassviðri og óvenjumiklu brimi. Auk þess gerði hríð um allt norðan- og vestanvert landið.
Morgunblaðið segir frá 15.desember:
Aftakaveður var víða um land yfir helgina, þó helst um Norðausturland. Samkvæmt upplýsingum frá Veðurstofu Íslands er búist við miklu hvassviðri um allt land fram eftir degi í dag og sums staðar er spáð aftakaveðri. Búist er við að dragi úr veðrinu í kvöld og á morgun. Slæmt veður var á Norðausturlandi á sunnudag. Á Siglufirði var mjög hvasst á sunnudagsmorgun. Þar fauk bíll af bílastæði inn í garð eigandans. Þá fuku þakplötur af húsi í bænum. Í gær var fólk að grafa bíla sína upp úr snjónum. Á sunnudagskvöld gekk veðrið aðeins niður þó að enn hafi þar verið slæmt veður í gærdag.
Frá Ísafirði var svipaða sögu að segja. Þar var enn ófært milli Bolungarvíkur og Ísafjarðar í gær. Þá urðu um 200 manns veðurtepptir í Hnífsdal eftir dansleik í félagsheimilinu þar aðfaranótt sunnudags. Fólkið komst svo aftur til Ísafjarðar á sunnudagsmorgun, þegar búið var að ryðja Eyrarhlíð, sem liggur á milli Ísafjarðar og Hnífsdals. Helga RE fékk á sig brot Rækjutogarinn Nökkvi HU frá Blönduósi fylgdi Helgu RE til hafnar á Skagaströnd á sunnudag eftir að Helga fékk á sig brotsjá á miðunum. Trollið fór í skrúfuna og siglingatækin urðu óvirk. Skipverjum tókst að ná trollinu að mestu úr skrúfunni þannig að Helga gat siglt í land fyrir eigin vélarafli. Vegna þess hve veðrið var vont og siglingatækin óvirk fylgdi Nökkvi Helgu til hafnar og gekk ferðin hægt en áfallalaust. Ó.B.
Á Egilsstöðum var veðrið einnig mjög slæmt, en engin óhöpp urðu vegna þess. Þá var öllum samkomum á Sauðárkróki frestað um helgina. Þar hélt fólk sig einnig innandyra og engin óhöpp urðu vegna veðursins. Undir Hafnarfjalli í Borgarfirði voru um 11 bílar skildir eftir á laugardagskvöld, þar sem fólk komst ekki áfram. Lögreglan í Borgarnesi aðstoðaði fólkið við að komast leiðar sinnar.
Almannavarnarnefnd Siglufjarðar ákvað á fundi í gærkvöldi að rýma sex hús í bænum vegna snjóflóðahættu. Hús þessi eru annars vegar sunnarlega í bænum undir svokölluðu Strengsgili og hins vegar miðsvæðis í bænum undir Gimbraklettum. Að sögn Erlings Óskarssonar, formanns almannavarnanefndar, var einnig ákveðið að helstu leiðum innanbæjar yrði tjaldið opnum í alla nótt. Nefndin fundar aftur árdegis. Erlingur Óskarsson segir að fólk sem á heima í þessum húsum hafi fengið gistingu hjá ættmennum, vinum og kunningjum í bænum. Sumt þeirra hafði þegar ákveðið að rýma húsin áður en nefndin tók ákvörðun í málinu. „Norðvestan áttin er hættulegust hérna hvað snjóflóðahættu varðar og fólkið veit það,“ segir Erlingur.
Engin skip voru á miðunum fyrir norðan og vestan land í nótt og þau skip sem voru á Vestfjarðamiðum höfðu annaðhvort leitað vars í Ísafjarðarhöfn eða undir Grænuhlíð og í Dýrafríði. Sex togarar og flutningaskipið Búrfell lágu við stjóra undir Grænuhlíð. Jóhannes Þorvarðarson, skipstjóri á rækjutogaranum Margréti EA, sem verið hafði undir Grænuhlíð í tvo sólarhringa í gærkvöldi, segir að togarar hafi leitað vars á þessum slóðum frá ómunatíð og raunar hefði staður þessi hlotið viðumefnið „Hótel Grænahlíð" af þeim sökum. „En það er lítil þjónusta á þessu hóteli," segir Jóhannes. Í gærdag voru 14 skip í vari undir Grænuhlið en helmingur þeirra sigldi inn til Ísafjarðar.
Einar Sveinbjörnsson veðurfræðingur segir að lýsa megi veðri þessu sem „glórulausri norðlenskri stórhríð". Í dag er svo reiknað með að veður þetta nái yfir allt land en að vindhraðinn verði minni sunnanlands, eða 8-10 stig, og að snjókoman verði einnig minni en hún varð á Norðurlandi í nótt. Reykvíkingar verða áþreifanlega varir við veður þetta í dag því Veðurstofan áætlar að vindhraðinn í borginni verði um 9-10 stig á hádegi. Björgunarsveitir áttu að vera í viðbragðsstöðu í borginni frá um klukkan fimm í morgun.
Morgunblaðið segir enn frá sama veðri 16.desember:
Stórhríð geisaði um allt norðan- og norðvestanvert landið í gær. Sæsímastrengur yfir Skutulsfjörð slitnaði og millibylgjuloftnet á Þverfjalli varð óvirkt. Þá gengu flóð yfir varnargarða á Siglufirði og sjór komst í tvo kjallara, en um 10 íbúðarhús hafa verið rýmd sökum snjóflóðahættu. Á öllu Norðurlandi og norðanverðum Vestfjörðum var ófært vegna veðurs, en fært var með suðurströndinni allt austur á Höfn og jafnvel til Breiðdalsvíkur. Einnig var fært um Snæfellsnes og Heydali, en Skógarströnd, Kerlingarskarð og Fróðárheiði voru illfær. Þá var ófærð á fjallvegum austanlands. A allflestum stöðum um norðan- og vestanvert landið lá allt skólahald niðri í gær. Samkvæmt upplýsingum frá Veðurstofu var gert ráð fyrir að veðrið yrði gengið niður að mestu undir morgun og vindur myndi snúast í hægari norðaustanátt með ofankomu.
Ágæt færð hefur verið innanbæjar á Ísafirði, inn í Hnífsdal á flugvöllinn, en flestar aðrar samgöngur í lofti og á landi hafa legið niðri, samkvæmt upplýsingum lögreglu. Í fyrradag var byrjað að moka götur í bænum, og í gær var enn verið að. Snjókoma, skafrenningur, vindur og kuldi var á Vestfjörðum í gær og vegagerðarmenn héldu að sér höndum, enda var skyggni mjög slæmt. Lítið var þó um bilanir hjá Orkubúi Vestfjarða, en einhverjar bilanir urðu í Árneshreppi og Austur-Barðastrandasýslu. Ballgestir úr Bolungarvík, sem komu til Ísafjarðar á laugardag, höfðu ekki enn komist til síns heima í gær. Richard Scobie, sem veðurtepptur er á Ísafirði ásamt hljómsveit sinni, mun hins vegar hafa fengið leyfi til að halda dansleik í fyrrakvöld í Sjallanum til að stytta Bolvíkingum, sem flestir voru enn í ballfötunum, stundir. Þá lágu margir togarar lágu í vari í höfnum á Vestfjörðum í gær. Sæstrengur yfir Skutulsfjörðinn slitnaði í gær og símasamband rofnaði við Súðavík. Vonast var til að viðgerð lyki í gær. Loftnet millibylgjusendisins á Þverfjalli varð óvirkt, og hvorugur millibylgjusenda Pósts og síma virkaði. Boðkerfi björgunarsveita og flest samskipti við báta liggja því niðri. Farið var á snjóbíll á fjallið í gær til að freista þess að koma loftnetinu í lag. Flateyringar sem rætt var við í gærkvöldi sögðu að í bænum væri vitlaust veður, hvassviðri ofankoma og skafrenningur. Frést hafði að snjóflóð hefði fallið í Selabólshlíð en að höfðu samráði við sérfræðinga Veðurstofu Íslands þótti ekki að svo stöddu ástæða til að ætla að snjóflóða væri von í grennd við byggð. Ekki hafði orðið vart rafmagnstruflana á Fleteyri og sagði viðmælandi blaðsins gegna furðu hve vel rafmagnskerfið hefði staðist þrátt fyrir veðurhaminn. Í gærmorgun þurfti að flytja sjúkan mann suður frá Hólmavík, og voru vegagerðarmenn fengnir til liðs við sjúkraflutningsmenn og lögreglu. Að sögn lögreglunnar á staðnum var veðrið glóralaust í gærkvöldi, bíla var að fenna á kaf, og einungis fært stórum jeppum innanbæjar.
Á Sauðárkróki var versta tegund af norðlenskri stórhríð, að sögn vegagerðarmanna. Lítil sem engin umferð var milli byggðarlaga, og vegagerðarmenn héldu að sér höndum því vart sá út úr augum vegna skafrennings og mikillar veðurhæðar í Skagafirði. Einnig lágu póstsamgöngur niðri í gær. Sömu sögu var að segja af Blönduósi. Að sögn lögreglu á Siglufirði gekk þar sjór yfir varnargarða, og færð var tekin að þyngjast í bænum um eftirmiðdaginn, því tækjakostur Vegagerðarinnar var fullnýttur við að moka sjó sem flætt hafði inn á Eyrina. Sjór hafði gengið yfir nýja flóðgarðinn fyrir norðan bæinn og farið eftir Norðurgötu og Vetrarbraut allt inn að Aðalgötu. Þar sem dýpst var náði sjórinn í læri, en í gær var einungis vitað til þess að sjór hefði komist í tvo kjallara, að sögn lögreglu. Þá hafa um 10 íbúðarhús við Suðurgötu, Laugarveg, Heiðarveg og Háveg verið rýmd vegna snjóflóðahættu, auk eins húss við Hólaveg. Ófært var milli flestra byggðarlaga á Austurlandi, en samkvæmt upplýsingum frá Vegagerðinni var farið að huga að opnun einstaka leiða, enda veður farið að hægjast að mun upp úr hádegi. Skólar voru þó víðast lokaðir í dag. Á Vopnafirði var veðrið einnig að mestu gengið niður eftir hádegi í gær, en einhverjir skaflar á vegum sem huga átti að þegar ljóst yrði hvort veður héldist. Þá varð vart við nokkrar rafmagnstruflanir á Vopnafjarðarlínu, og fór rafmagn af bænum í fjórgang í gær.
Ákveðið hefur verið að rýma fimm hús í Hnífsdal vegna snjóflóðahættu og á Siglufirði var ákveðið í gærkvöldi að þau sex hús sem þar voru rýmd í fyrrakvöld stæðu áfram auð í nótt. Norðan stórhríð var um mest allt land í gær og víða var kennsla felld niður. Samgöngur hafa legið niðri á láði og í lofti.
Um eins metra há alda skall inn í áhaldahús Ólafsfjarðarbæjar um hádegi í gær, en sjórinn hafði áður hrifið með sér gáma af gámastæði sem er á fjörubakka neðan áhaldahússins. Lenti einn gámurinn inni í áhaldahúsinu er aldan skall á það. Ófagurt var um að litast innandyra, krapi, grjót og þari um allt. Mikið gekk á í Ólafsfirði vegna veðurhamsins í gær, en nokkuð tók að lægja milli kl. hálf þrjú og þrjú að sögn Þorsteins Björnssonar bæjartæknifræðings í Ólafsfirði. Óróleiki var í höfninni og voru bátar vaktaðir í fyrrinótt. Flotbryggjur sem festar eru niður með ankerum færðust til og varð á þeim minniháttar tjón, en bátarnir sluppu án skemmda. Veðrið var einna verst um hádegi og samkvæmt öldumæli sem til staðar er í Ólafsfirði var ölduhæðin um 11 metrar þegar mest var. Mikill sjógangur hefur verið í Ólafsfirði og sjór gengið látlaust upp á land. Náði hann að gera usla á gámastæði sem staðsett er niður á fjörubakka neðan áhaldahúss bæjarins og hafði öldugangurinn hrifsað með sér gámahrúgu alveg upp á húsinu. Þorsteinn sagði að um hádegið hefði um eins metra há alda skollið á áhaldahúsi bæjarins með þeim afleiðingum að einn af gámunum sem fyrir utan það voru lenti inni í húsinu. Tveir bílar voru geymdir í húsinu og þar var líka lager hitaveitunnar. Innandyra var allt í krapa, grjóti og þara og ljóst að mikið verk verður að laga þar til. Skemmdir urðu einnig nokkrar utan á húsinu, en það er bárujárnsklætt. Þá gengu fyllur upp Ósinn og var sjór kominn alveg upp að lóðarmörkum húsa sem standa við Ólafsveg. Björgunarsveitarmenn voru ræstir út til að byrgja fyrir glugga húsanna og eins var gerður varnargarður til að hindra sjóinn í að ná heim að húsum.
Banaslys varð á þjóðveginum í Norðurárdal í Borgarfirði í glórulausri hríð þann 15. er árekstur varð skammt frá Bifröst.
Morgunblaðið segir enn af samgöngutruflunum í pistli 18.desember:
Rúta frá Vesturleið var væntanleg til Reykjavíkur úr Reykhólasveit, þar sem hún hafði verið veðurteppt í sex daga. Í fyrradag þurfti fólk á leið til Hólmavíkur að gista á bæ í Bitrufirði, en halda var áfram til Hólmavíkur í gær. Sömuleiðis þurfti fólk, sem fór með Norðurleiðarútunni til Akureyrar í fyrradag, að gista í Húnaveri í fyrrinótt, en komust á áfangastað í gær. Von var á rútum frá Varmahlíð og Akureyri í bæinn í gær. Ferðir um Snæfellsnesið ganga orðið ágætlega, svo og flestar aðrar leiðir, samkvæmt upplýsingum frá Bifreiðastöð íslands. Þar var umferð óðum að komast í fastar skorður. ... Viðgerðarmenn frá Orkubúi Vestfjarða unnu í gær við viðgerð á Mjólkárlínu. Snjóflóð braut stæðu á línunni innan við Gemlufall í Dýrafirði og rauf samband við norðanverða Vestfirði í fyrradag, svo framleiða þurfti rafmagn með díselvélum.
Mikil leit var gerð að ábúandanum á bænum Saurum fyrir norðan Skagaströnd í fyrrakvöld og gærdag. Björgunarsveitarmenn fundu manninn um hádegisbilið í gærdag og benti allt til að hann hefði orðið úti í óveðrinu sem geisað hefur á þessum slóðum síðustu daga. ... Leitarmenn fundu [manninn] um hádegisbilið í aðeins 75 metra fjarlægð frá bæ hans og var hann þá látinn.
Mjög djúp lægð fór norður um Færeyjar þann 18. og olli illviðri austanlands. Morgunblaðið segir af því 19.desember:
Óveður geisaði á öllu austanverðu landinu í gær. Tékkneskum ríkisborgara var bjargað úr bíl sem hafði lent útaf vegi í Berufirði í fyrrinótt, og almannavarnanefnd á Vopnafirði mæltist til þess í gærmorgun að fólk færi ekki út úr húsum meðan óveðrið gengi yfir. ...
Fáskrúðsfjörður. Er lögreglan á Fáskrúðsfirði var á leið til Berufjarðar til að aðstoða við leitina að tékkanum, vildi ekki betur til en að lögreglubíllinn missti dekk af tveimur felgum. Óhappið varð fyrir botni Fáskrúðsfjarðar, og þegar verið var að tjakka bílinn upp vildi ekki betur til en að hann fauk útaf veginum. Mjög slæmt veður og mikil snjókoma var á Fáskrúðsfirði í gær, og aðstoðaði björgunarsveitin fólk við að komast til síns heima. Albert
Samkvæmt upplýsingum frá Rafmagnsveitum ríkisins fór rafmagn af línum um Suðursveit, Mýrar og Öræfasveit í fyrrinótt og gærmorgun. Rafmagni var komið á um hádegi í gær í Suðursveit, en búist var við að takast myndi að gera við línurnar í Suðursveit og á Mýrum í gær. Línan í Öræfasveit fór útaf staurum á löngum kafla á Breiðamerkursandi, en vonir stóðu til að viðgerð tækist sem fyrst. Þá sló rafmagni út á Djúpavogi í þrígang í gærmorgun, en var komið á aftur að mestu. Einnig var rafmagnslaust í hluta Berufjarðar og í Álftafirði og Hamarsfirði, þótt ekki væri talið að bilanirnar væru alvarlegs eðlis. Rafmagn fór af Falatanga í gærmorgun, en þar er varaaflstöð. Í gærmorgun rofnaði útvarpssamband á Vopnafirði, og mikið álag var á símkerfinu víða á Austfjörðum í gær.
Ábúendur á Forsæludal efst í Vatnsdal misstu 5 nautgripi í óveðri í vikunni. Er talið að þeir hafi hrakist undan veðrinu og hrapað niður gil í Vatnsdalsá og drukknað þar. Menn úr hjálparsveit skáta á Blönduósi, sem leituðu gripanna, horfðu á eftir ársgamalli kvígu hrapa niður um vök á ísilagðri ánni. Sigríður Ragnarsdóttir húsfreyja í Forsæludal segir að sennilega hafi gripirnir farist á þriðjudag [15.] en þeirra var ákaft leitað næstu tvo daga á eftir án árangurs. Vatnsdalsá rennur í gegnum gil rétt hjá bænum en nautgripirnir höfðu aðgang að opnu útihúsi skammt frá gilinu. Þeim var hinsvegar gefið úr heyrúllum úti við. Er óveðrinu slotaði nokkuð á miðvikudag reyndi heimilisfólkið á Forsæludal, sem ekki er tryggt fyrir tjóni sem þessu, að leita gripanna en þá voru miklar hengjur á gilbarminum við Vatnsdalsá og ekki hægt að komast að ánni. Menn úr hjálparsveit skáta voru kallaðir til aðstoðar og komu þeir frá Blönduósi á snjóbíl og vélsleðum. Þeim tókst að komast niður í gilið og fundu þar eina kvígu. Hún var stygg og stökk undan þeim út á ísilagða ána og hrapaði þar niður um vök og sást ekki meir.
Tvær djúpar lægðir fóru norður og norðaustur um Grænlandshaf þann 20. og 22. og ollu miklum sunnanveðrum með úrkomu.
DV segir frá 21.desember:
Vatnselgur gekk inn í tískuverslunina Klaufina við Vestmannabraut í Vestmannaeyjum snemma í gærmorgun. Ekki urðu teljandi skemmdir. Fleiri verslanir og hús í Vestmannaeyjum voru í hættu vegna flóða í fyrrinótt og unnu bæjarstarfsmenn í Eyjum við að halda niðurföllum opnum en krapelgur settist í þau og stíflaði allt. Mikil snjókoma og skafrenningur var í Vestmannaeyjum aðfaranótt sunnudagsins en gekk síðan yfir í mikið vatnsveður. Björgunarsveitin var kölluð út til að aðstoða fólk heim afskemmtistöðum bæjarins. -ból
Morgunblaðið segir af óvenjulegri ölduhæð í illviðrinu 14. til 15. desember í pistli 22.desember. Einnig er sagt frá landsynningsveðrinu þann 20. og vandræðum sem það olli í Reykjavík:
Meðalölduhæð á Grímseyjarsundi mældist yfir 10 metrar í einn og hálfan sólarhring í byrjun síðustu viku. Ekki hefur áður mælst jafn mikil meðalölduhæð í jafnlangan tíma fyrir Norðurlandi. Að sögn Gísla Viggóssonar hjá rannsóknadeild Vita- og hafnarmálastofnunar var þessi ölduhæð stöðug alveg frá mánudagsmorgninum 14. desember fram á miðjan þriðjudaginn eða í einn og hálfan sólarhring, hvort sem um var að ræða flóð eða fjöru. Gísli sagði að á Norðurlandi hefði þetta valdið einhverju mesta brimi sem orðið hefði þar í áratugi.
Á bilinu sex- til sjöhundruð manns leituðu skjóls í Fríkirkjunni í Reykjavík undan blindhríð sem geisaði á höfuðborgarsvæðinu aðfaranótt s.l. sunnudags [20.] og fjöldi manns beið eftir að veðrinu slotaði í anddyri lögreglustöðvarinnar á Hverfisgötu. Lögreglan hafði í mörgu að snúast og þurfti að kveðja út björgunarsveitir á höfuðborgarsvæðinu til að flytja fólk, sem flest var að koma af veitingastöðum borgarinnar, til síns heima. ... Mesta hríðin skall á um kl.2:30 og var glórulaus hríð þegar veitingahúsagestir tíndust út af stöðunum. Leigubílar hættu fljótlega akstri og vandræðaástand skapaðist í bænum. Lögreglan kom tilkynningu að í fjölmiðlum þar sem fólk var beðið um að halda kyrru fyrir þar sem götur væru að verða ófærar. Einnig voru menn sem höfðu fest bíla sína í snjósköflum beðnir að halda kyrru fyrir þar til björgunarsveitarmenn kæmu því til aðstoðar. ... Cecil Haraldsson, prestur í Fríkirkjunni í Reykjavík, sagði að lögreglan hefði bent fólki sem.hefði staðið úti á götu og beðið eftir leigubílum að leita skjóls í Fríkirkjunni. Þar er jafnan opið hús um helgar, en aldrei áður hafa jafnmargir sótt í kirkju á þessum tíma sólarhrings. Séra Cecil taldi að á bilinu 650-700 manns hafi verið í kirkjunni þegar mest var. Síðustu gestirnir fóru til síns heima um kl.6:30 um morguninn.
Talið er að tjón skíðadeildar ÍR af völdum snjóflóðsins aðfaranótt s.l. sunnudags [20.] í Hamragili, nemi um tíu milljónum króna. Snjóflóð féll á 70 fermetra þjónustumiðstöð og gereyðilagðist húsið. Birgir Hermannsson, formaður skíðadeildar ÍR, sagði að ráðgert væri að flytja smærri hús á skíðasvæðið þar sem hægt væri að koma fyrir nauðsynlegri aðstöðu svo opna mætti svæðið um miðjan janúar. Á þessu svæði hafa áður fallið snjóflóð en aldrei þó af þessari stærðargráðu.
Morgunblaðið segir enn af sama veðri 23.desember:
Ólafsvík. Mikið tjón varð aðfaranótt sunnudags [20.] um klukkan fjögur á bænum Tröð sem er um 12 km innan við Ólafsvík. Ofsaveður svipti þá í einu lagi þakinu af íbúðarhúsinu. Rifnuðu sperrumar upp úr steinsteypunni og þeyttist allt saman fram þjá bænum Mávahlíð og að mestu leyti út að sjó. Þakið var endurnýjað fyrir einu ári.
Enn eitt sunnanveðrið gekk yfir á annan dag jóla. Virðist frétt Morgunblaðsins 29.desember eiga við það:
Þingeyri. Björgunarsveitin Dýri og Slysavarnadeildin Vörn á Þingeyri urðu fyrir því óhappi á laugardaginn s.l. að hús þeirra, Stefánsbrú, gjöreyðilagðist er þakið fauk af því í heilu lagi. Það var suðaustanátt, rok og rigning hér á laugardaginn [26.] og gekk á með mjög sterkum vindhviðum. Talið er að ein þeirra hafi feykt þakinu af húsinu en það liggur niðri í fjöru við hlið hússins. ... Helga.
Hér lýkur yfirferð hungurdiska um tíð og veður ársins 1992. Margskonar tölulegar upplýsingar má að vanda finna í viðhengi.
2.5.2025 | 21:58
Smávegis af apríl 2025
Apríl var hlýr hér á landi, rétt eins og febrúar og mars, en þó vantar aðeins upp á methlýindi. Taflan sýnir hvernig hiti á spásvæðunum raðast. Hún nær til 25 ára - í aprílpistli Veðurstofunnar má finna meðaltal og röðun á einstökum stöðvum.
Að tiltölu var hlýjast við Breiðafjörð þar sem þetta var næsthlýjasti apríl á öldinni, en talsvert hlýrra var í apríl 2019. Á öðrum spásvæðum er algengast að hitinn raðist í 3. til 5. hlýjasta sæti aldarinnar, á Austurlandi að Glettingi þó í sjötta sæti. Apríl 2019 er hlýjasti aprílmánuður aldarinnar á flestum spásvæðum, á Austurlandi að Glettingi og Austfjörðum er það 2011 og apríl 2003 á Suðausturlandi.
Kort evrópureiknimiðstöðvarinnar sýnir meðalhæð 500 hPa-flatarins (heildregnar línur), meðalþykkt (daufar strikalínur) og þykktarvik (litir). Hér á landi var þykktin 40 til 60 metrum yfir meðallagi, hiti var því 2,0 til 3,0 stig ofan meðallags í neðri hluta veðrahvolfs. Við megum taka eftir horninu á milli jafnhæðar- og jafnþykktarlína, sýnir hlýtt aðstreymi.
Vestanáttin í háloftunum var heldur undir meðallagi, en sunnanáttin aftur á móti vel yfir því - eins og kortið sýnir. Svipuð vindastaða var uppi í apríl 2003, en þá voru hlýindin afmarkaðri á kortinu í heild heldur en nú. Sjá má að hlýindi eru um mestallt svæðið sem kortið sýnir, þykkt rétt undir meðallagi við Labrador. Leifar kuldapolla vetrarins eru fjarri, við sjáum þó í jaðar eins slíks efst til hægri á kortinu, hann snertir Norður-Noreg. Þar var óvenju kalt. Víða í Suður-Noregi var þetta hins vegar hlýjasti apríl mælisögunnar (þykktarvikin eru enn meiri en hér við land). Á Svalbarða var apríl hins vegar sá kaldasti í 16 ár (upplýsingar frá norsku veðurstofunni).
Eins og áður sagði er þetta þriðji hlýi mánuðurinn í röð. Í yfirliti Veðurstofunnar (sjá vef hennar) er sagt frá því að meðalhitinn í Reykjavík fyrstu fjóra mánuði ársins sé sá fjórði hæsti frá upphafi mælinga. Sömu mánuðir 2003 voru nokkru hlýrri en nú, en 1964 og 1929 voru þeir talsvert hlýrri, hlýjast 1964. Ef við tökum aðeins síðustu þrjá mánuði, hækka þeir um eitt sæti á listanum, aðeins 1964 og 1929 eru hlýrri, 1929 nær efsta sætinu.
Svo verður auðvitað keppni með maí. Líklegast er að fimm mánaða meðaltalið verði ekki meðal þeirra fimm efstu, ekki þó ómögulegt. Það er þannig harla ólíklegt að maí einn og sér muni koma hitanum ofar á keppnislistum því það þarf 7,7 stig til að verjast ásókn ársins 2014, og tæp 8 stig til að ná þriðja sætinu úr höndum fyrstu fimm mánaða ársins 2003. Slíkt er rétt hugsanlegt að vísu, 8 stiga maí kom síðast í Reykjavík árið 2017. Til að ná öðru sætinu úr höndum ársins 1929 þarf hins vegar 10,5 stiga maí - sem ekki gerist, hlýjasti maí sem við vitum um í Reykjavík (1935) á 8,9 stig og til að ná 1964 þyrfti 13,3 stiga maí - fullkomlega fráleit tala. Janúar í ár - þó ekki væri hann sérlega kaldur - útilokar möguleika á margra mánaða methlýindum - hann er þungur í drætti. Fleiri mjög hlýir mánuðir mundu ná því um síðir, en verður þó að telja harla ólíklegt eins og staðan er.
Við þökkum BP fyrir kortagerðina - að vanda.
Vísindi og fræði | Breytt s.d. kl. 22:05 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
Um bloggið
Hungurdiskar
RSSFærsluflokkar
skagstrendingur
bjarkitryggva
bjarnihardar
elfarlogi
emilhannes
mosi
gp
noldrarinn
gthg
hallibjarna
harhar33
helgigunnars
hpfoss
hoskibui
jongg
askja
krissiblo
loftslag
omarbjarki
logos
stjornuskodun
summi
svatli
vey
Nýjustu myndir
Heimsóknir
Flettingar
- Í dag (13.6.): 17
- Sl. sólarhring: 236
- Sl. viku: 1523
- Frá upphafi: 2476217
Annað
- Innlit í dag: 14
- Innlit sl. viku: 1363
- Gestir í dag: 14
- IP-tölur í dag: 14
Uppfært á 3 mín. fresti.
Skýringar
Eldri færslur
- Júní 2025
- Maí 2025
- Apríl 2025
- Mars 2025
- Febrúar 2025
- Janúar 2025
- Desember 2024
- Nóvember 2024
- Október 2024
- September 2024
- Ágúst 2024
- Júlí 2024
- Júní 2024
- Maí 2024
- Apríl 2024
- Mars 2024
- Febrúar 2024
- Janúar 2024
- Desember 2023
- Nóvember 2023
- Október 2023
- September 2023
- Ágúst 2023
- Júlí 2023
- Júní 2023
- Maí 2023
- Apríl 2023
- Mars 2023
- Febrúar 2023
- Janúar 2023
- Desember 2022
- Nóvember 2022
- Október 2022
- September 2022
- Ágúst 2022
- Júlí 2022
- Júní 2022
- Maí 2022
- Apríl 2022
- Mars 2022
- Febrúar 2022
- Janúar 2022
- Desember 2021
- Nóvember 2021
- Október 2021
- September 2021
- Ágúst 2021
- Júlí 2021
- Júní 2021
- Maí 2021
- Apríl 2021
- Mars 2021
- Febrúar 2021
- Janúar 2021
- Desember 2020
- Nóvember 2020
- Október 2020
- September 2020
- Ágúst 2020
- Júlí 2020
- Júní 2020
- Maí 2020
- Apríl 2020
- Mars 2020
- Febrúar 2020
- Janúar 2020
- Desember 2019
- Nóvember 2019
- Október 2019
- September 2019
- Ágúst 2019
- Júlí 2019
- Júní 2019
- Maí 2019
- Apríl 2019
- Mars 2019
- Febrúar 2019
- Janúar 2019
- Desember 2018
- Nóvember 2018
- Október 2018
- September 2018
- Ágúst 2018
- Júlí 2018
- Júní 2018
- Maí 2018
- Apríl 2018
- Mars 2018
- Febrúar 2018
- Janúar 2018
- Desember 2017
- Nóvember 2017
- Október 2017
- September 2017
- Ágúst 2017
- Júlí 2017
- Júní 2017
- Maí 2017
- Apríl 2017
- Mars 2017
- Febrúar 2017
- Janúar 2017
- Desember 2016
- Nóvember 2016
- Október 2016
- September 2016
- Ágúst 2016
- Júlí 2016
- Júní 2016
- Maí 2016
- Apríl 2016
- Mars 2016
- Febrúar 2016
- Janúar 2016
- Desember 2015
- Nóvember 2015
- Október 2015
- September 2015
- Ágúst 2015
- Júlí 2015
- Júní 2015
- Maí 2015
- Apríl 2015
- Mars 2015
- Febrúar 2015
- Janúar 2015
- Desember 2014
- Nóvember 2014
- Október 2014
- September 2014
- Ágúst 2014
- Júlí 2014
- Júní 2014
- Maí 2014
- Mars 2014
- Febrúar 2014
- Janúar 2014
- Desember 2013
- Nóvember 2013
- Október 2013
- September 2013
- Ágúst 2013
- Júlí 2013
- Júní 2013
- Maí 2013
- Apríl 2013
- Mars 2013
- Febrúar 2013
- Janúar 2013
- Desember 2012
- Nóvember 2012
- Október 2012
- September 2012
- Ágúst 2012
- Júlí 2012
- Júní 2012
- Maí 2012
- Apríl 2012
- Mars 2012
- Febrúar 2012
- Janúar 2012
- Desember 2011
- Nóvember 2011
- Október 2011
- September 2011
- Ágúst 2011
- Júlí 2011
- Júní 2011
- Maí 2011
- Apríl 2011
- Mars 2011
- Febrúar 2011
- Janúar 2011
- Desember 2010
- Nóvember 2010
- Október 2010
- September 2010
- Ágúst 2010
