Meira af kulda (í Möðrudal)

Síðastliðna nótt (aðfaranótt 12. október) mældist frost -17,7 stig í Möðrudal (á Efra-Fjalli - eins og sagt var hér áður fyrr). Veðurstöðin er hæsta byggðastöð landsins 452 metra yfir sjávarmáli. Góð skilyrði eru þar til myndunar grunnstæðra hitahvarfa - til þess að gera sléttlent. Stöðin á 124 af 366 landsdægurlágmarksmetum landsins - þar af þrjú með Grímsstöðum á Fjöllum. Flest þessara meta eru frá tíma mönnuðu stöðvarinnar, en sjálfvirka stöðin er þó - á okkar hlýindatímum - búin að hirða tíu (metið í nótt það tíunda). Í kyrrstöðutíðarfari eru sett 2 til 4 ný landsdægurlágmarksmet á ári, en þeim hefur áberandi fækkað í þeim hlýindum sem hafa verið ríkjandi síðustu áratugi.

Á síðari árum hafa stöðvar bæst við til fjalla, mun hærra í landi heldur en byggðir ná. Þær stöðvar hafa auðvitað náð í mörg dægurmet, en það er ákveðin tregða hjá ritstjóra hungurdiska að telja þær með í langtímasafni byggðastöðvanna. Möðrudalur á samt enn 94  landsdægurlágmarksmet á samkeppnislista allra stöðva.

Nokkur árstíðasveifla er í metasækni Möðrudals. Stöðin er líklegri til að setja landsdægurmet að vetrarlagi heldur en á sumrin. Eftir að sól hefur brætt allan snjó á vorin hitar hún jarðveginn sem síðan sér um að forða metum yfir blásumarið - svona yfirleitt, Möðrudalur á þannig „aðeins“ fjögur landsdægurlágmarksmet í júlí og tvö í júní - þau ættu að vera tíu í hvorum mánuði dreifðust þau jafnt á alla mánuði ársins.

Hitamælisaga Möðrudals er býsna köflótt. Byrjað var að athuga þar í júlí 1886, en fjölmargar eyður eru í mæliröðinni, sumar langar, t.d. frá því í apríl 1902 til mars 1903. Árið 1907 lenti athugunarmaður upp á kant við dönsku veðurstofuna og féllu þá athuganir niður í tvö ár.

Verstu götin komu þó á tímabilinu 1930 til 1944 og síðan aftur frá 1964 til 1976. Eftir það voru gerðar mannaðar mælingar til 2010. Sjálfvirkar mælingar byrjuðu síðan árið 2003 þannig að nokkur ár eru til samanburðar. Sáralítill munur var á ársmeðalhita sjálfvirku og mönnuðu stöðvanna, reiknast 0,0 stig, en lítilsháttar munur er á mánaðarmeðaltölum, ástæðan fellst trúlega í ónákvæmni í dægursveifluáætlun fyrir mönnuðu stöðina. Ætti að vera að hægt að leiðrétta hann þegar farið verður í endurskoðun reikninga á meðalhita stöðvarinnar.

Í nótt (12.október) var einnig mikið frost á Grímsstöðum á Fjöllum, -15,8 stig. Hefði það orðið nýtt landsdægurmet hefði Möðrudalur ekki gert enn betur. Eldra metið var -13,9 stig, sett í Möðrudal 1996. En -14,4 stig mældust við Setur sunnan Hofsjökuls 1999. - Nýja metið í Möðrudal hirti því „stig“ af hálendinu í dægurmetakeppninni (sem nördin fylgjast spennt með - alla daga).

Þetta (-17,7 stig) er óvenjumikið frost svo snemma hausts. Við vitum um tvö eldri tilvik með meira frosti í Möðrudal fyrr. Það var 27. september 1954 þegar frostið mældist -19,6 stig. Þykir jafnvel ótrúlegt, því þótt sérlega kalt hafi verið um þær mundir munar nokkru á þessari tölu og þeirri næstlægstu. Við lítum nánar á það hér að neðan. Hitt tilvikið var 9. október 1892 þegar frostið mældist -18,2 stig - við lítum líka nánar á það hér að neðan. Litlu munar á mælingunni nú og þeirri úr Svartárkoti 3.október 2008, -17,4 stig, í „hrunkuldanum  svokallaða“. Um hann má lesa í gömlum hungurdiskapistli

Við skulum (sumum e.t.v. til gamans - en öðrum til þrautar) líta á athuganir í Möðrudal dagana köldu í september 1954 og október 1892. Um þessi ár almennt má lesa í yfirliti hungurdiska (1954) og (1892).

Skeytabókin úr Möðrudal í september 1954 er nokkuð snjáð - athugunarmaður (Jón Jóhannesson) ekki lagt í hreinritun - enda er stundum varasamt að standa í slíku. Myndina má stækka. 

modrudalur_1954-09-27-klipp

Möðrudalur var skeytastöð á árinu 1954, sendi skeyti fjórum sinnum á dag - og gerði athugun kl.21 að kvöldi þar að auki. Hver athugun náði þvert yfir opnu í skeytabókinni - hita- og úrkomumælingar (og fleira) á vinstri síðu, en skeyti á þeirri hægri. Í efstu línu er hitamæling kl.21 þann 26. september. Þá sýnist hiti vera 64 stig. Í skeytalykli þess tíma var ekki hægt að senda mínusmerki. Það var leyst með því að draga 50 frá hitanum (og sleppa svo mínusmerkinu: -14-50=-64, sent sem 64). Flestir athugunarmenn skrifuðu þó þá tölu aðeins í skeytadálkinn (við sjáum hann ekki) - en hér hefur Jón notað 64 fyrir -14. Starfsmaður Veðurstofunnar hefur síðan krotað í það með rauðu - sett mínus fyrir framan og krotað töluna 1 ofan í 6. Heildarmyndin verður því subbulegri en hún var í frágangi athugunarmanns - og gerir allt ólæsilegra nú 70 árum síðar. 

Í næstu línu er athugunin kl.9 að morgni þess 27. Í fyrsta dálki er hiti á loftvog (sem ekki var notuð - en kannski er þetta hitinn inni í húsinu í Möðrudal, líklega 11,5 stig. Síðan kemur hitinn -18,0 stig og nokkrum dálkum þar aftan við er lágmarkshitinn, -20,0 (eða 70 eins og athugunarmaður ritar). Hámarksaflestur er þar aftan við, 55,0 stig, eða -5,0. Neðan við lágmarkshitatöluna (í sviga) er síðan svokölluð sprittstaða lágmarksmælisins. Það er sá hiti sem mælirinn sýnir þegar athugun er gerð, 68,4 stig (-18,4). Í hinum fullkomna heimi á hún að vera sú sama og hiti þurra mælisins (aðalmælis) sýnir, en munar 0,4 stigum í þessu tilviki, sprittstaðan er -0,4 stigum lægri (en hún „ætti“ að vera. Þessi munur er reiknaður á hverjum degi í gegnum mánuðinn. Þá fæst út líkleg leiðrétting á lágmarksmælinn - og svo vill til að í þessum mánuði er meðalskekkjan einmitt 0,4 stig. Stigin -20 sem lesin voru af lágmarksmælinum verða þannig að -19,6 stigum - það er mettalan. Lægsti hiti sem mælst hefur á Íslandi í september. 

Við sjáum af þessum tölum öllum að ekki er ástæða til að efast um að afspyrnukalt hafi verið þessa nótt, en aftur á móti er engin von til þess að fullyrða að lágmarkstalan hafi einmitt átt að vera -19,6. Yfirferð á athugununum sýnir að tilhneigingar gætir til að lesa af öllum mælum með 1 stigs nákvæmni (ekki er það þó alveg regla). Sú nákvæmni er alveg nægileg til að reikna mánaðarmeðalhita, en neglir ekki met á tíundahluta. Hefði sjálfvirk stöð verið í Möðrudal eru talsverðar líkur á að lokatalan hefði orðið önnur heldur en -19,6 - en ekki langt í frá þó. 

Handritið úr Möðrudal frá 1892 lítur allt öðru vísi út. 

modrudalur_1892-10-09-klipp

Afskaplega hreint og snyrtilegt allt saman hjá Stefáni Einarssyni. Greinilegt afrit, sem undirritað var 1. apríl 1893. Við tökum strax eftir því að enginn lágmarksmælir var á staðnum - og að lesið er í heilum stigum. Danska veðurstofan hefur strikað með rauðu undir lægsta og hæsta hita mánaðarins. Þann 4. og 5. fór hiti í +5 stig kl.14. Hvaða klukku Stefán notaði vitum við ekki - líklega sólina á þessum tíma árs, líklega er þetta þá um kl.15 að okkar tíma. Að morgni þess 9. mældist hitinn -18 stig. 

Hér er því við sama vanda að etja og áður. Talan er ekki nákvæm nema upp á eitt stig, hvort stöðin sem er á staðnum í dag hefði mælt nákvæmlega -18,0 er mjög óvíst, raunar ólíklegt. 

Þess má geta að október 1892 var almennt talinn hagstæður og stilltur mánuður, þó árið í heild sé eitt það kaldasta sem við vitum um. 

Þeir sem rýna í blaðið geta séð blýantsfærslur í aftasta dálki og sömuleiðis skrifað t -0,2 (neðst til hægri á myndinni). Við vitum að það er leiðrétting sem danska veðurstofan notar á hitann. Kannski könnuðu þeir mælinn áður en hann var sendur á stöðina. Lægsta tala mánaðarins verður þannig -18,2, og landsdægurlágmarksmet þ.9. sem staðið hefur allt til okkar daga. 

Tölurnar í aftasta dálki sýna meðaltal þriggja athugana á dag. Sumar veðurstofur notuðu slík bein meðaltöl við reikninga mánaðarmeðaltala. Danska veðurstofan gerði það ekki, þar á bæ var leiðrétt fyrir skorti á næturathugun - rétt eins og enn er gert. Bandaríska Smithsonian-stofnunin var áskrifandi að klukkumeðaltölum dana og reiknaði meðaltöl fyrir íslenskar stöðvar sem beint meðaltal - rétt eins og við sjáum í blýantsdálkinum hér. Vetrarhelming ársins er ekki mikill munur á slíkum reikningum og þeim aðferðum sem danska veðurstofan notaði (og þeim sem Veðurstofan notar í dag). Á sumarhelmingi ársins er hins vegar vel marktækur munur, svo mikill að bandaríska veðurstofan (og aðrir aðilar vestra) þurfa að leiðrétta allar eldri tölur frá Íslandi (eins og auðskilið hlýtur að vera) til að ná samræmi við mælingar síðustu áratuga. Sumarhiti fortíðarinnar eru þannig lækkaður. Margir fást ekki til að skilja nauðsyn þessarar ákveðnu leiðréttingar. 


Kalt - en hversu óvenjulegt?

Það er heldur svalt þessa dagana. Ritstjóri hungurdiska lítur alloft á töflur sem sýna tíðni mismunandi þykktar yfir landinu. Þykktin mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs, því lægri sem hún er, því kaldara er loftið. Þessi þykktarmælikvarði getur hins vegar verið nokkuð langt frá réttu lagi þegar kemur að hita á einstökum veðurstöðvum. Þar geta staðbundin hitahvörf ráðið mjög miklu, sérstaklega á björtum og hægum nóttum.  

w-blogg101024a

Myndin - sem við lítum á okkur veðurnördum til hugarhægðar (við þurfum lítið) sýnir tíðni þykktargilda yfir landinu samkvæmt era5-endurgreiningunni fyrri hluta októbermánaðar. Hún nær hér til tímabilsins 1940 til 2022 - og „mælt“ er á 6 klst fresti, 4980 mælingar alls. Núna - þegar þetta er skrifað - er þykktin um 515 dekametrar (5150 metrar) - við sjáum á myndinni að það er mjög lágt (merkt með lóðréttri strikalínu), en langt frá lágmarksmetinu, sem sett var 1971. Þá kom alveg sérlega kaldur dagur. Árið 1971 var síðast hafísáranna svonefndu - og satt best að segja væntu menn þess að 1972 yrði líka hafísár - svo skæð kuldaköst gerði þegar vindur snerist til norðurs þetta haust. En ekkert varð úr því, veturinn varð í hópi þeirra hlýrri, einn fárra hlýrra vetra á kuldaskeiðinu sem við enn minnumst. 

Það eru alls 76 tilvik sem eru jafnlág eða lægri heldur en það sem við nú upplifum - aðeins um 1,5 prósent allra tilvika. Þau dreifast langt í frá jafnt - koma í klösum og eru flest raunar úr miklu og nokkuð langvinnu kuldakasti í fyrri hluta október 1981 (sem eldri nörd muna vel). Mun færri eru úr áðurnefndu kasti 1971 og síðan svona á stangli gegnum árin. Raunar voru nokkur (samliggjandi auðvitað) tilvik í fyrra, en annars ekki síðan 2010 og 2009. 

Dreifingin hegðar sér annars nokkuð skikkanlega. Hún er þó skökk - halinn kaldara megin er mun lengri heldur en sá hlýi. Er þess að vænta hér á landi - kuldaköst tengjast kuldapollum eða köldum lægðardrögum en hlýindi hlýjum hæðum eða hæðarhryggjum. Meiri fyrirferð er í þeim síðarnefndu heldur en lægðunum og lægðardrögunum - sem eru að jafnaði snarpari. 

Það er skemmtilegt þrep í dreifingunni á milli 523 og 524 dekametra og raunar e.t.v. annað hinumegin á milli 549 og 548 dam. Eitthvað raunverulegt sjálfsagt við þessi þrep. 


Fyrstu tíu dagar októbermánaðar 2024

Fyrstu tíu dagar októbermánaðar hafa verið svalir hér á landi - þótt segja megi að vel hafi farið með veður. Meðalhiti í Reykjavík er 4,3 stig, -1,7 stigum neðan meðallags áranna 1991 til 2020 og -2,0 stigum neðan meðallags sömu daga síðustu tíu ára. Raðast reykjavíkurhitinn í 21. hlýjasta sæti aldarinnar (af 24) - þrisvar hefur verið kaldara, kaldast 2009 þegar meðalhitinn var 2,6 stig. Hlýjastir voru þessir sömu dagar aftur á móti 2002, meðalhiti þá 9,7 stig. Á langa listanum raðast hitinn í 114. hlýjasta sæti (af 151), hlýjast var 1959, meðalhiti daganna tíu þá 11,0 stig, en kaldastir voru þeir 1981, meðalhiti +0,1 stig.
 
Á Akureyri er meðalhiti nú 2,3 stig, -2,8 stigum neðan meðallags 1991 til 2020 og -3,3 stig neðan meðallags síðustu tíu ára, í 77 sæti síðustu 89 ára.
 
Dagarnir tíu eru þeir næstköldustu á öldinni á Ströndum og Norðurlandi vestra, Norðausturlandi, Austurlandi að Glettingi, Austfjörðum og Suðausturlandi, Hlýjast að tiltölu er á Vestfjörðum, þar hafa sömu dagar fimm sinnum verið kaldari það sem af er öldinni.
 
Hiti er neðan meðallags síðustu tíu ára um land allt. Minnst er neikvæða vikið í Bláfjöllum -1,1 stig, en mest í Ásbyrgi, -4,7 stig.
 
Úrkoma hefur mælst 16,8 mm í Reykjavík, um helmingur meðalúrkomu, en aðeins 6,4 mm á Akureyri, aðeins fimmtungur meðalúrkomu. Það hefur einnig verið mjög þurrt austur á fjörðum. Á Dalatanga hefur úrkoman mælst 22,6 mm og er það tæpur þriðjungur meðalúrkomu - og innan við 10 prósent meðalúrkomu hefur fallið í Hornafirði.
 
Sólskinsstundir hafa mælst 53,9 í Reykjavík, rúmlega 20 fleiri en að meðaltali - með því mesta sem gerist á þessum árstíma. Á Akureyri hafa sólskinsstundirnar mælst 18,2 og er það í meðallagi.
 
Loftþrýstingur hefur verið hár - hefur aðeins 10 sinnum verið hærri þessa sömu daga síðustu 203 ár.

Tíu stiga syrpur (tíu árum síðar)

Það var í fyrradag (sunnudaginn 6.október) sem hámarkshiti á landinu náði ekki tíu stigum. Haustið 2014 birtist hér á hungurdiskum stuttur pistill þar sem fjallað var um slík tímamót - og lengd samfelldra tímabila daga þar sem landshámarkshiti er tíu stig eða meira. Í þessum gamla pistli er fjallað um alls konar vandamál tengd slíkri „mælingu“ - rétt er að vísa þeim sem eru sérstaklega áhugasamir um slíkt í gamla pistilinn

En nú eru allt í einu liðin 10 ár (fyrirvaralaust) og e.t.v. rétt að athuga hvað gerst hefur síðustu tíu árin. Meginvandamálið við tímaröð sem nær til landsins alls er einfalt: Stöðvakerfið er alltaf að breytast - og ekkert víst að kerfið sem var við líði fyrir 60 árum hefði mælt sömu lengdir tímabila og kerfið gerir í dag - nánast öruggt að það gerir það ekki. Hitamælistöðvum hefur fjölgað - og þar með hafa líkur aukist á því að hitta á 10 stig einhvers staðar - sérstaklega í blábyrjun og bláenda samfelldra tímabila. 

w-blogg081024a

Súlurnar sýna lengd lengsta tíustigakafla hvers árs, en rauða línan er 10-árakeðja. Lengst lifðu 10 stigin á landsvísu 2001 og 1961 - þau sumur fá samt engin sérstök verðlaun í gæðametingi - og við sjáum að nýliðið sumar, 2024, skorar vel, með 169 daga, 27 dögum fleiri en langtímameðaltalið (1949-2024). Sumarið 2021 sker sig úr nýliðnum sumrum með aðeins 103 daga. Þá kom einn „spillidagur“, 13. júní - hefði tekist að mæla 10 stig þann dag hefði lengdin á samfellunni orðið 147 dagar - slefað meðallagið. Við sjáum af þessu að lítil von er til þess að við getum notað stök ár í greiningu sem þessari í umræðum um veðurfar. 

Hins vegar sjáum við að 10-árakeðjan hefur svipaðar hneigðir og hitafar almennt. Köldu áratugirnir mynda dæld - 10-ára meðaltalið fer niður í 128 daga (1969-1978) og upp í 160 (2004 til 2013). 

Í gamla pistlinum litum við líka á Reykjavík. Þar hófust samfelldar hámarkshitamælingar árið 1920.

w-blogg081024b

Við sjáum hér svipaða hluti. Kalda tímabilið sker sig nokkuð úr á milli þeirra hlýju. Meðaltal alls mæliskeiðsins er 81 dagur. Í ár, 2024, fengum við 74 samfellda daga með  tíu stiga hámarkshita eða meira, svipað og þrjú árin næst á undan. Styst var tímabilið 1983 - sundurklippt með mest 11 daga samfellu. Lengsta samfellan var 2009, 133 dagar og litlu færri 2017 (131). 

w-blogg081024c

Tíudagasamfellur eru áberandi styttri á Akureyri heldur en í Reykjavík. Dagar með norðanátt eru kaldir - gefa lítinn möguleika á tíu stigum. Meðallengd lengstu syrpu ársins er aðeins 44 dagar (1938 til 2024). Í sumar var lengd syrpunnar 34 dagar, tíu færri en að meðaltali. Lengsta syrpan var sumarið 2018, 89 dagar, en styst 1963, aðeins 16 dagar, sem er þó lengra heldur en 11 dagasyrpan í Reykjavík 1983. Það vekur athygli að á tímabilinu 1956 til 1990 nær varla nokkurt ár langtímameðaltalinu, nema 1976, en frá og með 1991 fjölgar löngum syrpum og hæsta 10-ára meðaltalið er 64 dagar (2005 til 2014). 

Kannski segir þetta einhverjum eitthvað (og kyndir e.t.v. einhverja nördaelda). 


Hugsað til ársins 1944

Árið 1944 var talið umhleypingasamt, en miðsumarið þótti sérlega gott. Mjög umhleypingasamt var í janúar, haglítið var vestanlands og sunnan og tíð þar óhagstæð - svipað var fyrir norðan, en góð tíð var á hluta Austurlands og snjólétt þar. Febrúar var einnig umhleypinga- og úrkomusamur, lengst af snjóþungt og gæftir slæmar. Mars var umhleypingasamur á Suðurlandi, en hagstæðari fyrir norðan og austan. Gæftir nokkuð góðar. Þokkaleg tíð var í apríl, nema sums staðar norðaustanlands og gæfir dágóðar. Kalt var með köflum í maí, en betri kaflar á milli. Gróðri fór seint fram, en gæftir voru þokkalegar. Júní var kaldur, þurr og gróðurlítill í fyrstu, en síðan varð hlýrra og votviðrasamara og þá spratt vel. Tíð var óvenjugóð í júlí, sérlega þurrt var þá norðaustanlands. Nýting heyja með afbrigðum góð víðast hvar. Í ágúst varð öllu votviðrasamara heldur en í júlí, en nýting heyja þó sæmileg. September var umhleypinga- og votviðrasamur, einkum síðari hlutinn. Uppskera úr görðum var góð. Október og nóvember voru mjög umhleypingasamir, heldur kalt í nóvember. Desember þótti nokkuð umhleypingasamur. 

Við förum yfir helstu veðurtíðindi ársins eins og þau komu fram í blöðum (timarit.is) og í Veðráttunni, tímariti Veðurstofunnar - og nýtum að venju gagnagrunn Veðurstofunnar. Við vitnum óvenjuoft í yfirlit veðurathugunarmanna - vegna fréttaleysis í blöðum. Við leyfum okkur að stytta textana og oftast er stafsetningu hnikað til nútímahorfs. Vonandi sætta höfundar sig við það. Mikið var um sjóslys á árinu, trúlega tengdust sum þeirra stríðinu á einhvern hátt og verður hér ekki gerð grein fyrir þeim öllum - það hefur verið gert betur annars staðar. 

Stríðið hafði mikil áhrif á fréttaflutning - fréttir af veðri voru oft nokkuð takmarkaðar -  síðan var eitt langt blaðaverkfall á árinu. Það stóð, má segja, allan októbermánuð og rétt rúmlega það. 

Dagana 18. til 22. júlí gerði óvenjulega hitabylgju um stóran hluta landsins. [Í gömlum hitabylgjupistli á hungurdiskum má sjá hana talda þá fjórðumestu á landinu frá 1924 til 2011] Það var misjafnt eftir stöðvum hvaða dagur varð hlýjastur. Hæst komst hitinn í 26,7 stig í Síðumúla í Borgarfirði þann 21. og sama dag mældist hitinn 26,5 stig á Þingvöllum. Þetta reyndist hæsti hiti ársins. Í Reykjavík fór hitinn þessa daga hæst í 22,3 stig og 23,1 stig á Víðistöðum í Hafnarfirði. Mánuði áður, þann 23.júní hafði hiti komist í 26,0 stig á Akureyri. Veðurathugunarmaður í Papey segir hámarkshita þar hafa komist í 22,0 stig þann 19.júlí - en ekki hefur það staðið lengi, slíkur hiti er mjög óvenjulegur þar um slóðir. Dægursveifla hitans var mikil þessa daga inn til landsins. Veðurathugunarmaður á Hallormsstað segir t.d. þann 17. að kartöflugras hafi skemmst. Lágmarkshiti næturinnar þar var 0,2 stig, en hámarkshiti dagsins varð 25,0 stig. Aðra mjög væna hitabylgju gerði snemma í ágúst. Nokkrir óvenjuhlýir dagar komu líka í september og fyrsti nóvember varð einnig óvenjuhlýr.

Í lok júlímánaðar, eftir að hitabylgjunni lauk komu fáeinar mjög kaldar nætur og fraus jafnvel á nokkrum stöðvum. Mesta frostið mældist -4,0 stig í Núpsdalstungu að morgni þess 27. Sama morgun fór hiti niður í 0,5 stig á Akureyri, það næstlægsta sem þar hefur nokkru sinni mælst í júlímánuði. Næturfrost gerði einnig í byggð í ágúst.

Tíðarfarið í janúar var umhleypingasamt og skiptust á frost og spilliblotar. Áfreði og klaki var víða til vandræða svo óvenjulegt þótti. Gæftir voru slæmar. Við lítum fyrst á nokkrar athugasemdir veðurathugunarmanna. Við tökum eftir því að flestir kvarta, en þó var besta tíð og nær alauð jörð austur á Héraði:

Síðumúli (Ingibjörg Guðmundsdóttir): Janúarmánuður var slæmur, sífelldar snjókomur og rigningar, frost og stormar. Nú er meiri snjór hér, en komið hefir um nokkurra ára skeið.

Stykkishólmur (Magnús Jónsson). Umhleypingar og úrkoma, ýmist snjókoma eða rigning. Jarðlaust fyrir allar skepnur, snjóþyngsli eru ekki mikil, en jörð er svo klakarunnin, allir flóar og sund ein klakabreiða.

Lambavatn (Ólafur Sveinsson). Það hefir verið kalt og umhleypingar svo allt hefir hlaupið í svell. Því allstaðar jarðlítið og jarðlaust yfir allan mánuðinn. 18. mánaðarins gerði stórgerðan vestangarð og festist þá svo mikill krapi á símalínuna vestur yfir Skersfjallið að hún slitnaði í sundur. Er það í fyrsta sinn síðan síminn var lagður að hann hefir bilað nokkuð að teljandi sé.

Suðureyri (Kristján A. Kristjánsson): Sönn vetrarveðrátta í harðara lagi, snjókoma - umhleypingar - hjarn - kuldi - hvassviðri með köflum og jarðbönn fyrir fénað. Mildari kafli um miðbik mánaðarins orkaði litlu. Sjógæftir fáar og lélegar. Afli góður.

Blönduós (Þuríður Sæmundsen): Tíðarfarið í mánuðinum umhleypingasamt og kalt. Víða t.d. til dala með öllu jarðlaust fyrir hross. Útlitið mjög harðindalegt og slæmt.

Siglunes (Jón Þórðarson): Tíðarfar í þessum mánuði hefir verið með afbrigðum óstillt og umhleypingasamt og svellalög með fádæmum og að kvöldi þ.30. gerði slyddu og regn sem hljóp í svellstorku um leið svo nú er illfært milli húsa fyrir hálku. 26. gerði ofsaveður með mikilli fannkomu. Veðrið náði hámarki um kl.8 að kvöldi og mun veðurhæð hafa komist upp í 10 þegar hvassast var.

Sandur (Friðjón Guðmundsson): Óstöðug og stormasöm vetrarveðrátta, en frekar snjóa- og frostlítil. Hagi fremur slæmur vegna harðfennis.

Reykjahlíð (Pétur Jónsson): Heldur stirð veðurátta þennan mánuð. Allmikil snjókoma bæði fyrst og seinast, en hlákur litlar um miðjan mánuð. Svo litlar að jörð varð aldrei hrein alltaf svelluð rót.

Nefbjarnarstaðir (Jón Jónsson): Tíðarfar í mánuðinum var fremur kalt og tíð óstöðug. Úrkomur litlar og góðir hagar.

Hallormsstaður (Páll Guttormsson): Það var snjólaust, jörð alauð nema seinustu 3 daga mánaðarins. Þá varð alhvítt.

Fagurhólsmýri (Helgi Arason): Nokkrir snjóbyljir komu í mánuðinum. 26. var mikill bylur og jukust þá mjög fannir. Í mörg undanfarin ár hafa hér ekki komið aðrar eins fannir.

Loftsalir (Guðbrandur Þorsteinsson): Um tíð er það eitt að segja að hún hefur verið bara slæm. Umhleypingar með stormum og snjókomum miklum, einkum síðustu daga mánaðarins sem og allmiklu frosti við og við. Samt teljum við eldri menn tíðarfarið svokallaðar hafhörkur. Samt ekkert skeð til skaða eða skemmda hér í nálægðinni.

Sámsstaðir (Klemenz Kr. Kristjánsson): Tíðin óvenju óhagstæð allan mánuðinn. Frost, snjóar og byljaveður verið daglegt veðurfar. Öllum fénaði varð að gefa, því beit varð engin að kalla. Janúar með köldustu mánuðum sem komið hafa nú um langt skeið.

Grindavík (Jón Engilbertsson): Þann 11. allan daginn ofsaveður. Snemma morguns rauf járn af einu íbúðarhúsi, nokkrar plötur. Nokkur pakkhús og fiskhús löskuðust, 2 járnplötur fuku af kirkjuþakinu og fleiri smærri skemmdir.

Janúar var mikill sjóslysamánuður. Versta slysaveðrið gerði þann 10. til 11. Þá strandaði flóabáturinn Laxfoss við Örfirisey, mannbjörg varð, en skipið laskaðist mikið, en varð þó bjargað um síðir. Átta árum síðar strandaði Laxfoss svo aftur og þá endanlega. Þ.11. Lentu bátar frá Vestmannaeyjum og Keflavík í hrakningum. Þök fuku af húsum í Grindavík. Símabilanir urðu og fjallvegir tepptust. Elliðaárnar stífluðust af snjó, og rafstöðin rofnaði úr sambandi. Erlent skip strandaði við Lundey skammt frá Geldinganesi. Mannbjörg varð. Togarinn Max Pemberton fórst út af Snæfellsnesi með allri áhöfn.

Morgunblaðið segir frá skíðaferðum 4.janúar:

Fjöldi reykvíkinga notaði hátíðisdagana um nýárið til að fara á skíði í nágrenninu. Á nýársdag voru um 200 manns á Hellisheiði við Skíðaskálann, þar af voru um 70 með Skíðafélagi Reykjavíkur. Fimmtíu manns gistu í skálanum. Skíðafæri var gott á nýársdag (8 stiga frost). Á sunnudag fór að skafa og í gær var harðfenni þar efra. Milli 10 og 20 manns voru á skíðum í gær. Snjór er ekki mjög mikill. Lítill snjór á háfjöllum og skafið milli hrauns og hlíða, en víða má samt finna ágætis skíðabrekkur.

Myndin sýnir flóabátinn Laxfoss við bryggju í Borgarnesi. Rétt að taka fram að ritstjórinn veit ekki hver tók myndina, líklega hefur hún birst í einhverju almennu prenti - liturinn bendir til þess. Upplýsingar um uppruna myndar eru vel þegnar.

laxfoss-vid-bryggju

Morgunblaðið segir frá Laxfossstrandinu þann 11.janúar. Effersey = Örfirisey, 7 1/2 er sennilega hálfátta frekar en hálfsjö (en er ekki alveg viss). Takið eftir því hversu margir voru um borð - efni í stórkostlegt slys:

Laxfoss strandaði í gærkvöldi [10.] á skeri norður af Effersey kl. 7 1/2 (ath). Farþegar, um 100 manns, náðust í land um og eftir miðnætti. Mikill sjór kom í skipið strax eftir strandið. Óvíst er um björgun þess. Veður var mjög dimmt, hríð og hvassviðri mikið.

Morgunblaðið segir líka frá ófærð 11.janúar:

Morgunblaðið átti í gærkvöldi tal við Mjólkurbú Flóamanna og spurði um orsakir fyrir erfiðleikum við flutninga mjólkur hingað til bæjarins, kvað bústjórinn engar bifreiðir að austan hafa komist til Reykjavíkur í dag. Urðu þær allar að snúa við til Kolviðarhóls vegna þess að efst í Svínahrauni varð algerlega ófært. Bifreiðir, sem fengnar voru frá Reykjavík, til þess að reyna að komast til Kolviðarhóls, sátu fastar neðst í Svínahrauni. Það var þetta, sem stöðvaði mjólkurflutninga í gær.

Daginn eftir, 12.janúar segir Morgunblaðið frá fleiri óhöppum og vandræðum:

Miklar símabilanir hafa orðið víðsvegar um land í hríðarveðrinu. Er ekki enn fullkunnugt hve miklar þær eru, en í gærkvöldi var ekki samband við Vestur- og Norðurland og heldur ekki austur. Gott samband var við Vestmannaeyjar og Selfoss, en lengra austur mun ekki hafa verið samband. Ekki var samband við Borgarnes né Akranes.

Morgunblaðið segir af öðru slysi á sundunum við Reykjavík í pistli 13.janúar:

Í fyrradag [11.] bárust fregnir um það til hafnsögumanna hér, að skip hefði rekið upp í Lundey, sem er norðaustur af Geldinganesi. Magni var þegar sendur inn eftir til að athuga þetta. Með Magna voru, auk skipshafnarinnar og skipstjórans, Björns Guðmundssonar, Einar Jónasson hafnsögumaður og nokkrir verkamenn frá höfninni. Í Lundey voru 25 erlendir skipbrotsmenn. Hafði skip þeirra rekið upp í eynni, sennilega um líkt leyti og Laxfoss strandaði. Komust skipverjar í land og höfðust þeir við í kofa einum um nóttina, og leið þeim illa þar og urðu fyrir talsverðu volki.

Vísir segir frá símslitum 13.janúar:

Símasamband er komið á til Norðurlandsins, en enn sem komið er er það ekki gott. Vestfjarðalínurnar eru óslitnar, en sambandið við Vestfirði er samt mjög slitrótt og veldur því aðallega bilun í Borgarfirði, sem enn er ekki búið að gera við. Hún er á milli Hvalfjarðar og Geitabergs. Símasamband við Grindavik er rofið. Höfðu línur þar í grennd farið illa, en nú er verið að koma þeim í lag. Á línunni austur slitnaði síminn á Breiðamerkursandi. Átti að gera við hann í gær, en ekki hægt að komast austur á sandinn vegna stíflu í á, sem er á leiðinni.

Nokkra daga tók fyrir fréttir að berast af langversta slysinu í þessu illviðri. Morgunblaðið segir frá 14.janúar:

Menn eru farnir að verða kvíðnir um afdrif togarans „Max Pemberton“, sem var væntanlegur hingað af fiskveiðum síðastliðinn þriðjudag [11.], en sem ekkert hefir heyrst til síðan snemma á þriðjudagsmorgun s.l. er skipið var statt undan Malarrifi á Snæfellsnesi. Þrjátíu menn eru á skipinu. Skipstjóri er Pjetur Maack. Útgerð skipsins fékk skeyti frá togaranum klukkan 6 síðastliðinn mánudag, þar sem skipstjórinn sagði, að hann myndi koma til Reykjavíkur um miðnætti það kvöld. En klukkan 19:40 um kvöldið kom annað skeyti, þar sem skýrt var frá því, að skipið myndi ekki koma til hafnar fyrr en næsta dag, þriðjudag. Var þá veður farið að spillast mjög. Þetta var sama kvöldið, sem Laxfoss strandaði.

Vélbáturinn Austri, sem reri héðan frá Reykjavík síðastliðið sunnudagskvöld og sem menn voru farnir að óttast um, er hann kom ekki að á þriðjudag, komst heilu og höldnu til Vatneyrar við Patreksfjörð. — Vél bátsins bilaði aðfaranótt mánudags og lenti báturinn í afspyrnu veðri. Skipið ýmist rak, eða skipverjar sigldu vestur með landinu og var þetta svaðilför hin mesta.

Morgunblaðið segir af hrakningum á Sléttu 15.janúar:

Frá fréttaritara vorum. Séra Hallgrímur Jósefsson sóknarprestur á Raufarhöfn, lenti nú fyrir helgina [sunnudagur 9.] í miklum hrakningum: Skall á hann stórhríð, er hann var á ferð á leið sem í sæmilegu færi tekur aðeins fjórar klukkustundir. Varð séra Hallgrímur að grafa sig í fönn, og hafðist þar við í l1 klukkustundir samfleytt, en alls hafði hann tuttugu og tveggja klukkustunda útivist. Þegar sr. Hallgrímur loks fékk komist til bæja eftir hrakninga þessa, var hann allþjakaður og nokkuð kalinn en líður nú vel eftir atvikum. Sr. Hallgrímur var ríðandi, og hefir hestur hans síðan fundist ásamt farangri þeim, er prestur hafði meðferðis.

Morgunblaðið segir loks 16.janúar frá slysinu mikla og hrakningum annars togara:

Öll von er úti um það, að togarinn „Max Pemberton“ sé ofansjávar. Hann er talinn af og hafa með honum farist 29 sjómenn.

Togarinn „Egill Skallagrímsson” kom af veiðum í gærmorgun. — Á heimleiðinni hreppti hann versta sjó út af Malarrifi, svo að skipsmenn áttu fullt í fangi með að verja skipið. Einn hásetinn slasaðist. Skipstjórinn, Lúðvík Vilhjálmsson skýrði blaðinu þannig frá: Það var klukkan rúmlega 3 síðdegis á föstudag, að við komum á þessar slóðir. Var sjórinn þá svo erfiður og viðsjáll að ég ætlaði að snúa við og halda dýpra. En það var ekki viðlit að snúa skipinu við. — Öldurnar komu úr öllum áttum og myndaðist einskonar svelgur, því að feikna straumur er þarna út. Við urðum að halda áfram og tók það okkur fulla sex tíma, að komast út úr þessum sjó. Sú sjóleið er þó vafalaust ekki yfir 10 sjómílur. Hefi ég sjaldan eða aldrei átt eins erfitt með að verja skip og að þessu sinni. Einn hásetinn slasaðist í þessari viðureign. Hann heitir Jón Kristján Jónsson, frá Ísafirði; hann lærbrotnaði. Þessi vondi sjór á þessum bletti, er ekki nýtt fyrirbrigði fyrir okkur sjómenn, segir Lúðvík. En ég bjóst ekki við svona vondum sjó núna, því annars hefði ég haldið dýpra og reynt að verða fyrir utan verstu straumröstina. En eftir að skipið var komið inn í svelginn, var gersamlega ómögulegt að snúa við. — Það þurfti að verjast sjóum, ýmist úr þessari eða hinni áttinni.

Djúp og kröpp lægð fór yfir landið þann 16., en ekki fréttist af tjóni. Önnur lægð fór hratt norður með vesturströndinni þann 17., en í kjölfarið kom dýpsta lægðin. Varð þrýstingur þá sá lægsti sem mældist á árinu, 941,9 hPa (á Eyrarbakka 18.). Engin loftvog var vestast á Snæfellsnesi og er líklegt að þrýstingur þar hafi farið niður fyrir 940 hPa að morgni þess 18. Sími fór viða í ólag. Morgunblaðið segir frá 20.janúar:

Talsímasambönd sem hafa víða bilað í ofviðrinu í fyrradag, en tekist hefir að gera við flestar smærri bilanir. En sambandslausar eru þessar línur: Suðurlandslínan er biluð við Jökulsá á Sólheimasandi, munu nokkrir staurar hafa brotnað. Vestfjarðalína: Símabilunin þar er aðallega við Ísafjarðardjúpið milli Arngerðareyrar og Skálavíkur.

Kl.8:50 á þriðjudagsmorgun [18.] varð bærinn skyndilega rafmagnslaus, bæði Ljósafossstöðin og Elliðaárstöðin fóru úr sambandi við bæjarkerfið. Orsökin var þó á Sogslínunni, en Elliðaárstöðin var nothæf eftir sem áður. ... Strax og samband rofnaði við Ljósafoss voru gerðar mælingar á því hvar bilunin væri á línunni og reyndist hún 4 km frá Ljósafossi eða rétt hjá Villingavatni í Grafningi. Um kl. 10 fóru nokkrir vélamenn til þess að reyna að gera við bilunina, en hún reyndist vera þessi: Tveir stálvírar eru efst í toppi stólpanna. Eru þeir til þess að verja línuna eldingum. Höfðu þeir slitnað og fallið niður yfir rafleiðsluvírana, og þannig myndast samband milli þeirra og skammhleypt þá. Svo mikill var veðurofsinn austur í Grafningnum, að sendimennirnir frá stöðinni voru um 6 klst að komast þessa fjóra kílómetra, komu á bilunarstaðinn kl. 4 e.h. Var tilætlunin að þeir reyndu að klippa niður þessa eldingavíra, og hefði sambandið þá komist í lag. En þetta verk var ekki hægt að framkvæma, vegna þess að til þess hefði þurft að fara upp á allmarga staura, en það ekki hægt vegna veðurofsans. En stálvírar þessir höfðu dregist til í allmörgum staurabilum. Um kl. 1 e.h. á þriðjudag voru línumenn frá Rafveitunni tilbúnir að fara austur með öll viðgerðartæki. Þeir lentu í versta veðri og ófærð. Þeir voru komnir upp í Skíðaskála kl.6 1/2. Þá var bíll þeirra bilaður, og komust þeir ekki lengra að svo stöddu. Var nú fenginn handa þeim snjóbíll. Á honum komust línumennirnir yfir fjallið og að Villingavatni komu þeir kl.6 á miðvikudagsmorgun. Höfðu þeir lokið við viðgerðina kl.10 um morguninn og var komið rafsamband frá Ljósafossi kl. 10:25. Sjálfar raftaugarnar slitnuðu ekki, enda hafa þeir aldrei slitnað, sagði Jakob Guðjohnsen. ... Einu sinni áður hafa eldingavarnavírar slitnað. En þá rufu þeir ekki straum línunnar. Og straumvírarnir hafa sem sagt aldrei slitnað, ekki einu sinni þegar staurar brotnuðu hér um árið, og þungir staurabútar hengju í þeim. Rafmagnsleysið á þriðjudaginn olli vitanlega miklu og margvíslegu tjóni og óþægindum fyrir bæjarbúa, er allur vélarekstur, sem byggist á bæjarrafveitunni, lagðist niður. Blöð komu ekki út, hvorki síðdegis á þriðjudag né á miðvikudagsmorgun.

Næstu lægðir voru ekki eins afgerandi, en ollu hins vegar snjókomu og hríð og allt hljóp í svell eftir blotann. Morgunblaðið segir fréttir að norðan 26.janúar:

[Úr Akureyrarbréfi]. Tíðarfarið hefir verið mjög óstillt framan af árinu. Hafa skipst á hlákur og hríðar, stillur og rok. Mikil svellalög á vegum gera bifreiðaumferð erfiða og þegar ofsarok er í tilbót, er bifreiðum tæpast fært um þá. Hafa margar bifreiðar runnið út af vegunum, þegar verst hefir viðrað. Eitt kvöldið voru 4 bifreiðar taldar utan við veginn á stuttum kafla í Kræklingahlíð, sumar mjög skemmdar. Örðugt er um fjárbeit vegna harðviðra og hálku og fiskur sjaldséður á sölutorginu, meðfram vegna ógæfta.

Vísir segir af samgöngutruflunum 28.janúar:

Mjög lítil mjólk var til í bænum í morgun. Þó náðust bílarnir þrír, sem sátu fastir við Skíðaskálann í fyrrakvöld hingað í gærkveldi, fyrir aðstoð snjóýtu. Úr Borgarfirði fékkst ekki nein mjólk í gær vegna þess að samgöngur um héraðið voru tepptar. Í morgun lagði bátur af stað til Borganess til að sækja mjólk, en honum hlekktist á í höfninni og varð að snúa við. „Sæbjörg“ var send í hans stað kl. 1 i dag. Hellisheiðin sjálf er ófær sem stendur og sitja þar þrír mjólkurbílar fastir. Ekki er ólíklegt að það takist að losa þá í dag og ryðja veginn austur yfir fjall, ef veður versnar ekki. Bílfært var í morgun upp í Skíðaskála.

Tíðarfarið í febrúar var lengst af óhagstætt og umhleypingasamt. Stormasamt var, snjóþungt og mikil svellalög. Búfé var víðast á fullri gjöf. Gæftir voru stopular, en dágóður afli þegar gaf á sjó. Í kringum góubyrjun [konudagur 20.febrúar] skipti nokkuð um veðurlag. Gríðarlegt háþrýstisvæði myndaðist skammt fyrir suðaustan land. Mældist þá hæsti þrýstingur ársins, 1046,3 hPa, á Akureyri þann 25. Rétt í mánaðarlokin gaf hæðin eftir og þá gekk í snarpa norðanátt sem stóð í fáeina daga fram í mars. Varð hlaupársdagurinn sérlega kaldur og hvass - keppir við hlaupársdaginn 1924 um kulda.  

Þ.3. (febrúar) fauk þak af húsi í Berufirði og skemmdir urðu á vindrafstöðvum á Djúpavogi. Í ofviðrinu þ.12. fórust þrír vélbátar, Freyr og Njörður frá Vestmannaeyjum og Óðinn frá Gerðum, með allri áhöfn, samtals 14 mönnum. Vélbátnum Ægi hvolfdi út af Garðskaga, og drukknaði einn maður. Nokkrir aðrir bátar skemmdust og veiðarfæratjón varð gífurlegt. Stýrið brotnaði á strandferðaskipinu Esju, en skipið komst til Reykjavíkur af eigin rammleik. Þ.14. fauk þak af húsi á Höllustöðum í A-Húnavatnssýslu. Nóttina milli 17. og 18. var færeyskt skip hætt komið út af Reykjanesi, en var dregið til hafnar af erlendu skipi. Veðurathugunarmenn kvarta flestir og sumir segja frá tilviljanakenndu foktjóni:

Síðumúli: Febrúar var mjög umhleypingasamur, og slæm veðrátta til þ. 20. Eftir það var góð tíð. Jörðin er nú alhvít, en þó mjög snjólétt, en nokkuð svelluð.

Lambavatn: Það hefir verið mjög breytilegt. Um miðjan mánuðinn voru stórgerðir umhleypingar. Allt á kafi af svellum. Seinustu viku mánaðarins var stillt og milt veður. Þiðnaði þá mjög mikið í byggð, svo snjó var nærri horfinn á láglendi. Hér er alltaf óslitin innistaða fyrir sauðfé.

Suðureyri: Stórgert og breytilegt bæði um átt og hitastig. Hlýindakafli vann nokkuð á hjarninu, en eigi kom upp hagi nema snöp á stöku stað.

Blönduós: Tíðarfar mjög umhleypinga- og stormasamt. Á að heita nokkur jörð hér niður við sjó, en jarðlaust og mikill gaddur fram til dala. Slys hafa engin orðið hér, en nokkrar skemmdir í veðrinu þ.14. Þar á meðal t.d. fauk að mestu þak af nýbyggðu íbúðarhúsi á Höllustöðum og fleiri smáskemmdir urðu.

Siglunes: Í þessum mánuði hafa verið tíð stórviðri, en tjón af völdum þeirra hefir ekkert orðið svo ég viti. Svellalög hafa verið mikil svo ég man ekki neitt þvílíkt. Brim hefir aldrei orðið mikið í þessum mánuði og er það mjög sjaldgæft.

Sandur: Tíðarfar óstöðugt og stormasamt en milt lengst haf. Snjór lítill á jörð og allgóðir hagar.

Húsavík (Jóhann Björnsson): Jarðskjálftinn 4. febrúar var allsnarpur hér, t.d. færðust borð og stólar til - hlutir duttu niður af hillum, t.d. í verslunum en þó urðu hér ekki neinar skemmdir til skaða. Í einu húsi rifnaði veggpappi frá lofti og niður eftir veggnum svo töluvert hefir húsið gengið til. 6. Febrúar Jarðskjálfti kl.16:06 - 6 stig. Þennan jarðskjálfta töldu sumir snarpari en þann sem kom 4.febrúar, en ég get ekki gert neinn mun á þeim. Hlutir duttu niður af hillum og færðust til en skemmdir urðu engar.

Reykjahlíð: Fremur rosafengin veðrátta þennan mánuð. Þó voru blíðir fyrstu 3 dagar góu, en eftir það skipti um svip. Þó að nokkrar hlákur hafi komið hér hefur snjó tekið lítið, en nú er þó komið hjarn. Þann 14. var hér stór veður [suðsuðaustan] og fauk allt sem fokið gat. Urðu þó engir stórskaðar.

Fagridalur (Oddný S. Wiium): Tíðin fremur köld og stormasöm, en landátt oft ríkjandi. Snjólétt og jarðsælt. Góð tíð.

Hallormsstaður: Síðustu daga mánaðarins gjörði stórviðri af norðri eitt hið mesta síðan 1918. Fyrrihluta mánaðarins lagði Lagarfljót sterkum og traustum ís.

Teigarhorn (Jón Kr. Lúðvíksson): Óstöðugt tíðarfar. 3. þessa mánaðar stormur á tímabili kl. hálfsex. Fauk þak af íbúðarskúr áföstum við íbúðarhús og eyðilagðist með öllu á Djúpavogi. Aðrar smávægilegar skemmdir.

Loftsalir: Ég tel óhætt að segja tíðarfar fram til þess 20. mánaðarins bara vonda tíð. Snjókoma mikil og frost æði kalt eftir vana, en um 20., nefnilega með góukomu, brá mjög vel til betra svo að ágætt má kalla út mánuðinn.

Sámsstaðir: Svipar til janúar en frost ekki eins jöfn. Tíðin óhagstæð fénaðarhöldum og hann oftast verið á fullri gjöf.

Þ.4. kl.17:32 varð allsnarpur jarðskjálftakippur norðanlands. Fannst hann bæði á Akureyri og Húsavík, á síðarnefnda staðnum duttu munir úr hillum. Kl.17:57 fannst vægur kippur á Húsavík og smáhræringar voru þar af og til næstu nótt. Þ.6. kl.16:06 varð annar kippur á sömu stöðum. Fannst hann einnig á Akureyri og Húsavík og mun hafa verið álíka sterkur og kippurinn þ.4. kl. 07:32. Kl.16:09 fannst smákippur á Húsavík, og lítils háttar hræringar síðar um daginn. Þessir jarðskjálftar fundust einnig á Hólsfjöllum, í Kelduhverfi og Bárðardal. Þ.10. kl.02:20 varð enn vart við jarðskjálfta í nágrenni Húsavíkur. Fólk vaknaði allvíða.

Aðfaranótt 3. febrúar brann Hótel Ísland í Reykjavík til grunna. Síðdegis þann 2. hafði hvesst mjög af norðri og norðnorðvestri í Reykjavík, vindur fór í 9 vindstig kl.17 og mjög kólnaði. Þegar bruninn varð var frostið komið í -10 til -11 stig og enn var strekkingshvasst. Einn maður fórst í brunanum og má telja vel sloppið. Morgunblaðið segir fréttina strax 3.febrúar - hún er auðvitað löng og ítarleg og má lesa á timarit.is.

Hótel Ísland brann til grunna í nótt og var þetta einn mesti eldsvoði, sem orðið hefir hér í bæ um margra ára skeið.

Fram til 20. var órói í veðri og allmargar lægðir fór hjá. Kröpp lægð fór norðaustur Grænlandshaf þann 12. og olli slæmum slysum á sjó. Enn dýpri og meiri lægð fór svo hjá þann 14. Morgunblaðið segir frá 13.febrúar:

Suðvestan ofsaveður gerði skyndilega á Suður- og Vesturlandi í gærmorgun [12.]. Voru þá allir bátar úr verstöðvunum á sjó og hrepptu mestu hrakninga. — Einn Bátur sökk, en mannbjörg. — Öðrum hvolfdi og drukknaði einn maður. — Nokkra báta vantaði í gærkvöldi. — Feikna veiðarfæratjón hjá flestum bátum.

Morgunblaðið segir frá þann 15.febrúar:

Vestmannaeyjabátarnir tveir, sem vantaði á laugardagskvöld [12.] úr ofsaveðrinu, eru taldir af og með þeim hafa farist 9 manns. Hefir þegar rekið úr öðrum bátnum á Landeyjarfjörum. Þá er óttast um vélbátinn Óðinn frá Gerðum, sem ekkert hefir til spurst síðan á laugardag. Á honum voru fimm menn. Það er því óttast að alls hafi 15 sjómenn drukknað í laugardagsveðrinu og fimm bátar farist.

Vélbáturinn Ægir, sem hvolfdi s.l. laugardag [12.], en rétti við aftur, hefir nú fundist rekinn í Melasveit í Borgarfjarðarsýslu. Hefir báturinn rekið inn allan Faxaflóa og lent upp í fjöru í Melasveit. Ekki er blaðinu kunnugt um, hve mikið báturinn er brotinn eða hvort hægt muni að ná honum út. Tvo báta rekur á land í Keflavík. Í gærborgun rak tvo báta á land í Keflavík, vélbátinn „Geir“ og „Júlíus Björnsson“. „Geir“ slitnaði frá hafnargarðinum og lenti upp í dokkina rétt við garðinn. Var gerð tilraun til þess að ná honum út á flóðinu í gærkveldi og tókst það. Verður báturinn dreginn í slipp í dag, en hann virtist lítið brotinn og lak lítið. „Júlíus Björnsson“ slitnaði upp frá legunni og rak á land í fjörugrjót rétt fyrir neðan dráttarbraut Keflavíkur hf. Einnig var gerð tilraun til þess að ná honum út í gærkveldi, en dráttartaugin slitnaði og varð að hætta við svo búið. Ef veður leyfir í dag mun Óðinn gera tilraun til þess að ná honum út. Álitið er að „Júlíus Björnsson“ sé nokkuð mikið brotinn. Esja lenti stýrislaus í ofveðrinu. Esjan var á leið frá Patreksfirði á laugardag er ofveðrið skall á á laugardaginn. Erlendur dráttarbátur var í fylgd með Esju og dró hana. Er skipin komu í Breiðafjörðinn, skall veðrið á. Slitnaði brátt taugin milli skipanna og var ekki viðlit að koma henni á milli aftur í veðrinu. Esja komst samt heilu og höldnu til Reykjavíkur. Esja hefir tvær skrúfur og tók skipstjóri það ráð, að stýra skipinu með skrúfunum. Sýndi skipstjóri og skipshöfn hans mikla sjómannshæfileika og dugnað með þessu. Esja kom hingað klukkan 2 aðfaranótt sunnudagsins.

Morgunblaðið segir frá enn fleiri slysum í sama veðri 16.febrúar:

Mb Óðinn frá Gerðum er nú talinn af. Á bátnum voru fimm menn. Ekkert hefir spurst til bátsins frá því um hádegi á laugardag [12.], en þá andæfði hann við bauju út af Sandgerði. Í ofsaveðrinu á laugardaginn hafa því farist 15 sjómenn. Níu menn, er fórust með Vestmannaeyjabátunum Nirði og Frey. Sigurður Björnsson, er tók út af mb Ægi og skipshöfn mb Óðins.

Vísir segir af harðindum 17.febrúar:

Harðindi eru nú um land allt, að því er Steingrímur Steinþórsson búnaðarmálastjóri hefir tjáð Vísi og meira eða minna jarðbann víðast hvar á landinu. Hér er þó ekki um að ræða mikið fanndýpi á jörð, heldur klamma eftir þráláta blota og snjókomu til skiptis. Einna best hefir veðráttan verið á Austfjörðum í vetur, en annars má segja að tíðarfar hafi verið með afbrigðum erfitt það. sem af er vetrarins. Samkvæmt bréfum og skeytum sem Vísi hafa borist víðsvegar úr nærsveitum og úr Borgarfirði, er óvenjulega mikill klammi á jörðinni. Hefir víða verið um algera innistöðu á fé að ræða, svo vikum skiptir, þar sem á venjulegum vetrum hefir verið ágætis beit lengst af vetrar. Annarsstaðar segjast menn ekki muna aðra eins klakahellu á jörð áratugum saman.

Vísir segir enn af ísalögum 25.febrúar:

Samkvæmt upplýsingum vestan af Mýrum eru þar nú svo mikil ísalög á jörðu, að enn er alger innistaða á sauðfénaði og jafnvel hrossum líka, og hefir það verið þannig i heilan mánuð. Blotinn, sem verið hefir undanfarna daga, hefir ekki megnað að þíða ísalögin nema um neðri hluta Mýranna, en strax og nær dregur fjöllunum er allt í hellu og algert jarðbann.

Slide2

Kortið sýnir hæð 1000-hPa þrýstiflatarins 22.febrúar. Þá situr hæðin nærri landinu. Þrýstingur í miðju er meiri en 1040 hPa (320m = 1040 hPa). 

Um 20.febrúar urðu mikil umskipti. Skrúfað var fyrir lægðagang um sinn og gríðarleg hæð myndaðist. Hún var fyrst staðsett fyrir suðaustan land en tók síðan nokkur skref vestur á bóginn. Hér á landi varð þrýstingur hæstur síðdegis og að kvöldi þ.25. Eftir það hallaði vindur sér til norðurs og á hlaupársdaginn gekk í mjög harða norðanátt austanlands (það veður sem Páll á Hallormsstað nefndi í skýrslu sinni). Eftir það hörfaði hæðin lengra burt, en mestallan mars var þrýstingur þó fremur hár, og hæstur að tiltölu fyrir sunnan land. Hin þráláta vestanátt sem byrjaði með myndun hæðarinnar miklu varð nægilega mikil til að stífla framrás hafíss um Grænlandssund og kom allmiklum hafísspöngum til landsins. Bæði að vestanverðum Vestfjörðum (sem er harla óvenjulegt) og síðan langt austur með Norðurlandi. Heildarísmagnið virðist þó ekki hafa verið mjög mikið. Sennilega var alauður sjór eða ís mjög gisinn lengra undan landi. Nokkur vandræði stöfuðu af þessu þótt ísinn stæði stutt við nema við Melrakkasléttu austanverða. Talsverð líkindi eru með þessu veðurlagi og veðurlagsins í febrúar og mars 1965, fyrsta mikla hafísárið. Ámóta var einnig um svipað leyti árs 2005 - en þá var ísmagn hins vegar svo lítið að lítið varð úr, jafnvel þótt ísinn kæmist þá vel austur fyrir Langanes og stakir jakar suður á móts við Austfirði norðanverða. Sýna þessi tilvik hvað langir vestanáttarkaflar geta ráðið miklu um ísrek við landið. 

Slide1

Kortið sýnir meðalloftþrýsting og þrýstivik i febrúar 1944. Á bakvið það eru reyndar tvö nokkuð ólík tímabil. Eins og áður sagði færðist hæðin mjög í aukana um þann 20. og kom nær landinu - og fór að lokum vestur fyrir. Vel sést þó hversu langt frá meðallagi staðan í Grænlandssundi var - aukin suðvestanátt hefur stíflað hina venjulegu framrás hafíssins um sundið. 

Slide3

Þessi afbrigðilegu suðvestanvik héldu áfram í mars. Kortið sýnir meðalþrýsting og vik marsmánaðar. Veður voru þó mun betri heldur en var framan af febrúar og tíðarfarið í mars var frekar milt nema tvo fyrstu daga mánaðarins. Á Suðurlandi var umhleypingasamt, en hagstæðara á Norður- og Austurlandi. Háþrýstisvæði var lengst af fyrir sunnan land og yfir Bretlandseyjum, en öðru hverju gerði norðanátt. 

Gæftir voru yfirleitt góðar og afli með betra móti. Allmikill hafís var úti fyrir Vestfjörðum, Norðurlandi og Austfjörðum mestallan mánuðinn. Tálmaði hann siglingum norður fyrir land og olli veiðafæratjóni víða á Vestfjörðum. Þ.7. varð Esja, sem var á leið norður fyrir Langanes, að snúa aftur vegna hafíss. Þ.12. ætlaði togarinn Vörður frá Patreksfirði suður fyrir Látrabjarg, en varð að snúa aftur vegna þess hve ísinn var kominn nærri landi. Næsta dag lokaðist fjörðurinn alveg af þéttri ísbreiðu, en hún hvarf aftur eftir þrjá daga. Þ.16. fylltist Bolungarvík af ís og næstu daga barst ísinn víðar inn í Ísafjarðardjúp og var Djúpið ófært nokkra daga. Í lok mánaðarins lokaði ísinn alveg höfninni á Raufarhöfn.

Þ.1. rak færeyskt fisktökuskip á land í Djúpavogi og laskaðist það talsvert. Reykjavík var lengst af rafmagnslaus þessa daga vegna þess að krap stöðvaði rennsli að rafmagnsvélum á Ljósafossi. Þ.7. strönduðu þrjú erlend skip milli Veiðióss og Nýaóss í V-Skaftafellssýslu, og fórust fjórir menn, en 39 komust til byggða. Sama dag skemmdust brýrnar á Tungufljóti í Skaftártungu og Geirlandsá á Síðu vegna vatnavaxta. Einnig urðu skemmdir á smábrúm undir Eyjafjöllum, og í Mýrdal. Þ.10. fauk bátur í Ögurnesi,og hús skemmdust á Eyri í Seyðisfirði. Þ. 23. hrepptu bátar við Faxaflóa illviðri, og varð mikið tjón á veiðarfærum. 

Veðurathugunarmenn greina frá veðri í sínum sveitum. Þar á meðal eru allmiklar hafísfregnir, en daglegar ísfréttir trúlega leyndarmál - að mestu. Tíð var víðast góð. 

Síðumúli: Marsmánuður var yfirleitt góður og þurrviðrasamur. Jörð mikið til auð.

Lambavatn: Það hefir verið oftast sæmileg tíð. Gripið skarpt til frosta en oftast snjólétt. 12. mánaðarins kom hafíshella hér upp að og varð ísinn landfastur frá Töngum og inn í Patreksfjörð að Hafnarmúla. Ísinn rak frá aftur eftir tvo daga.

Flateyri (Hólmgeir Jensson): Veðurfar í þessum mánuði hefir verið fremur milt. Úrkoma lítil. 10. og 11. kom hafís hér uppí fjarðarmynnið og einstaka jaki inní fjörðinn. Eftir 1-2 daga rak ísinn burt svo skipaferðir tepptust í stuttan tíma. Lítill snjór á láglendi.

Suðureyri: Hafís landfastur um miðbik mánaðarins og mun hafa rekið inn á alla Vestfirði. Hamlaði hann ferðum og róðrum. Gæftir allgóðar og góður afli. [11. Hafís á grunnmið. 13. Ís fastur í Kóp-Kögur. 15. Bátar komast aðeins út í fjarðarmynni. 16. Barst íshroði inn í fjörðinn. 17. Ísinn fjarlægist. 20. Ísinn úr augsýn.

Siglunes: Veðráttan var mjög umhleypingasöm í þessum mánuði og vestanátt yfirgnæfandi og ofsarok þann 10. Engar skemmdir urðu þó af því veðri hér í nágrenni svo ég viti. Þann 13. sást héðan hafís vestan og ofan við Grímsey á að giska það sem mest var og næstu daga rak hann frá aftur án þess að hann yrði landfastur. Og nú í seinni tíð hefir ekkert sést til hafíss héðan.

Grímsey (Sigrún Óladóttir): 1. sést til stórra jaka. 2. Ísinn kominn allt í kring, en lónaði aftur frá, en umkringdi svo aftur um þann 13. Var svo með hann á sífelldum hrakningi fram og aftur til loka mánaðarins.

Sandur: Tíðarfar óstöðugt og vindasamt, en mjög milt, úrfellalítið og snjólétt. Hagar góðir um allar sveitir.

Húsavík: Um miðjan mánuð, 13/3, var ísinn fyrir öllu hafinu svo langt sem sást, bæði austur og vestur og eins til hafs. Þá var besta skyggni. Hann var þá kominn upp undir land hér á Tjörnesi.

Reykjahlíð: Harðneskjustórhríð 1.mars og næstu nótt. Síðan yfirleitt góð veðurátta til mánaðarloka.

Raufarhöfn (Rannveig Lund): Fyrstu daga af mánuðinum norðvestan hríðarveður. Kom þá ís töluverður hér upp að Sléttunni. Virtist hann þó ekki mjög þéttur og rak til og frá. Nú í lok mánaðar rak ísinn hér inn á höfnina og er hún nú lokuð af hafís og lagís. Var sú breiða langt út úr höfninni, en autt að sjá fyrir utan. Veður hafa verið góð, þíðviðri og stillur. [5. Ísbreiðan hér útaf svo langt sem sést].

Skálar (Þorlákur Árnason): Í byrjun mánaðarins og fram til þess 7. var mikill hafís norðanvert við Langanes og náði langt suðaustur af. Lítið eitt barst inn með nesinu að sunnanverðu. Sigling skipa var mjög tvísýn flesta þessa daga og suma alveg ófær. Síðasta mars sást nokkuð af stanglís eða einstökum jökum norður og norðaustur af Langanesi.

Höfn í Bakkafirði (Halldór Runólfsson): [4. til 6. Ís sést í hafi].

Fagridalur: Ágæt tíð, mikið suðlæg átt, þó nokkur norðaníhlaup. Að mestu auð jörð og mjög úrkomulítið. [5. Hafís sést langt út í Vopnafjarðarflóanum].

Nefbjarnarstaðir: Yfirleitt má tíðin teljast óvenjugóð um þetta leyti árs. Var úrkomulaust nær allan mánuðinn og jörð nær alauð - aðeins lítilsháttar fannir í brekkum.

Hallormsstaður: Mánuðurinn var mjög sólríkur. Alautt var hérumbil allan mánuðinn. Ofsaveður af norðri var fyrstu daga mánaðarins. Það var svo hvasst að sandur þyrlaðist og möl fauk til hér við Lagarfljót.

Sámsstaðir: Mánuðurinn fremur kulsamur. Allmikill klaki í jörð í mánaðarlokin.

Slide4

Hér má sjá kort Veðurstofunnar sem gert var um hádegi 1.mars 1944. Norðanhvassviðri ríkir um nær allt land - verst þó um það austanvert. Hörkufrost er í hvassviðrinu og olli vandræðum, þar á meðal truflunum í orkuverinu við Ljósafoss. Morgunblaðið segir frá 2.mars:

Á miðvikudagsmorgun [1.mars] settist krap í rafmagnsvélarnar við Ljósafoss, svo að þær stöðvuðust. Síðan var mestur hluti Reykjavíkur rafmagnslaus þar til klukkan 6 í gærkveldi. Þó var hægt að setja vélarnar í gang í 3 klukkutíma á miðvikudagskvöld, eða frá kl. um 9 til klukkan rúmlega 12. Rafmagnsleysið kom mikilli truflun á í bænum, sem vonlegt er, og t.d. gátu dagblöð bæjarins ekki komið út í gærmorgun, eða gærdag. Rafmagnsleysið stafaði, eins og fyrr er sagt af krapi sem myndaðist í lóninu við Ljósafoss og sest í vélarnar, þannig að þær geta ekki gengið. Þetta krap myndast aðeins undir sérstökum veðurskilyrðum, eða þegar vatnið er um 0 stig, en nær ekki að leggja. Krapið eru smáir ískristallar, á stærð við gróft salt. Þessir ískristallar koma með vatninu gegnum inntakið og setjast í túrbínurnar, festast þar og hlaðast upp þar til túrbínan stíflast með öllu.

Alþýðublaðið segir frá því sama 3.mars:

Aðfaranótt miðvikudags [1.] gerði mikið frost og ofsarok. Var veður ákaflega vont og frostharkan mikil við Ljósafoss. Undir morguninn stöðvuðust vélarnar og kom í ljós að ísnálar eða krap hafði sest í vélar stöðvarinnar og varnað vatnsrennslinu. Stafaði þetta af frostinu og því að rokið var svo mikið að vatnið lagði ekki. Þegar í stað voru allir verkfærir menn við stöðina, sem hægt var að koma við, settir til að reyna að hreinsa ísnálarnar eða klakastykkin burtu. Var þetta ákaflega erfitt verk og illvinnandi, einnig vegna þess að líklegt var að það væri unnið fyrir gýg. Reyndist það og svo. Þegar mennirnir höfðu unnið sleitulaust frá því snemma á miðvikudagsmorgun og fram á kvöld, var búið að hreinsa svo mikið, að hægt var að setja vélarnar í gang og setja strauminn á bæinn. En strax sótti í sama horfið, nýjar ísnálar mynduðust og allt stöðvaðist enn að nýju. Var vinnunni enn haldið áfram án nokkurrar hvíldar. Veðrið lægði mjög við Ljósafoss um hádegisbilið í gær, og varð þá hægara um vik og meiri vonir um að vinnan yrði ekki til einskis, og kl. 5:48 í gær var straumnum hleypt á bæinn.

Reykjavíkurbær var rafmagnslaus undanfarinn 1 1/2 sólarhring. Hvarf rafmagnið kl. rúmlega 8 á miðvikudagsmorgun, kom um stund kl. 9 um kvöldið, en hvarf aftur um miðnætti — og kom ekki aftur fyrr en kl. tæplega 6 í gærkvöldi. Allur iðnaður í bænum stöðvaðist, engin blöð komu út, nær öllum greiðasölustöðum var lokað og fjöldamörgum skrifstofum, þar á meðal opinberum skrifstofum t. d. skrifstofum stjórnarráðsins.

Vísir segir af vatnavöxtum 10.mars:

Leiðin milli Kirkjubæjarklausturs og Reykjavíkur varð ófær bifreiðum síðastliðinn þriðjudagsmorgun [7.], er vatnavextir grófu undirstöðuna undan stöplum brúarinnar á Tungufljóti í Skaftártungu, svo að brúin fór í kaf. Vísir talaði við Júlíus Lárusson í Kirkjubæjarklaustri í morgun og innti hann eftir þessum atburði og frekara tjóni af völdum þessara vatnsflóða. Hann skýrði svo frá: Undanfarið höfðu gengið hér mikil frost, en um síðustu helgi brá til þíðviðris sem orsakaði mikla vatnavexti í flestum vatnsföllunum. Ruddu þau af sér ísnum, sem var orðinn talsvert þykkur, eftir langvarandi frost, og orsakaði það jakaburð í fljótunum og ánum jafnframt vatnsvextinum. Þetta varð ofraun fyrir brúna á Tungufljóti í Skaftártungu, sem er trébrú með járnbitum, en haldið uppi af tréstólpum. Gróf fljótið undan þessum tréstólpum svo að brúin fór i kaf. Brúin tengir saman leiðina milli Kirkjubæjarklausturs og Reykjavíkur og er sú leið nú algerlega ófær bifreiðum. Auk þess reif Geirlandsáin burtu uppfyllingu við nýju brúna, sem gerð var í fyrra og er sú leið austur frá Klaustri einnig ófær þangað til gert hefir verið við þær skemmdir. Það er tilfinnanlegt tjón að missa brúna af Tungufljóti því að án hennar er ekki unnt að halda uppi neinum samgöngum, sem heitið geta, til Reykjavikur. Er vonandi að fljótt verði brugðið við, með því að setja nýja brú á fljótið.

Vísir heldur áfram með flóðafregnir 11.mars:

Miklir vatnavextir hafa orðið víðsvegar um land í þíðviðrinu. Víða hafa orðið allmiklar skemmdir á brúm og vegum bæði norðanlands og austan. M.a. tók af litla brú á Reykjadalsá hjá Laugaskóla, og á veginum undir Eyjafjöllum urðu skemmdir hjá Bakkaholtsá, Holtsá og Svarfbælisá, ennfremur urðu töluverðar skemmdir á brúnni yfir Deildará í Mýrdal. Unnið hefir verið að viðgerðum á þessum stöðum og er vegurinn austur í Mýrdal orðinn fær. Mishermi var það hinsvegar í blaðinu i gær að brúna á Tungufljóti hefði lekið af. Brú þessi er um 100 m löng og stendur á nokkuð mörgum stöplum. Einn þessara stöpla, sem steyptur er hefir sigið í sandinn, og dregið með sér tvö brúaropin. Væntanlega tekst að lyfta þeim áður en langt líður og gera brúna færa umferð á næstunni. Brúna á Geirlandsá sakaði heldur ekki neitt sjálfa, en sogast hafði undan uppfyllingu á veginum við brúna og þannig orsakast allmiklar skemmdir.

Morgunblaðið segir 10. og 11. mars frá sjóslysum:

[10.] Á þriðjudaginn [7.] strönduðu þrjú smáskip á Fossfjöru á Síðu og fórust fjórir menn. Einn mannanna drukknaði, en hinir þrír létust eftir að þeir komu í land, en ekki er vitað hvort dauðaorsök þeirra var meiðsli, eða vosbúð. Staðurinn, þar sem skipin strönduðu er langt frá byggð og var ekki vitað um skipströndin fyrr en á miðvikudag, en strandmenn komu til bæja á Brunasandi, sem er milli Fljótshverfis og Síðu. Hreppsstjóri og læknir fóru þegar til hjálpar mönnunum. Voru þrír strandmannanna allþjakaðir, en ekki er vitað með vissu, hve veikir þeir eru. Dimmviðri mun hafa verið og rosi í sjó, er skipin strönduðu.

[11.] Frá Kirkjubæjarklaustri bárust blaðinu í gærkveldi nánari fregnir a£ skipastrandinu á Fossafjöru. Á þriðjudagsmorgun kl. 9, í þoku og rigningu, strönduðu þrjú erlend skip á Fossafjöru. Eitt strandaði á rifi í brimgarðinum og fyllti þar af sjó. Skipshöfnin komst í land að undanteknum einum manni, er drukknaði í lendingu. Í rúman sólarhring reikaði skipshöfnin um í fjörunum.

Skutull segir frá 11.mars. Kröpp lægð fór til hratt til austurs skammt fyrir norðan land:

Aftakaveður gerði aðfaranótt föstudagsins 10. mars og urðu nokkrar skemmdir af völdum þess. Þannig fauk bátur í Ögurnesi og einnig skemmdust hús að Eyri í Seyðisfirði.

Skutull segir af hafís 18.mars:

Að undanförnu hefir hafísinn verið skammt undan Vestfjörðum. Um skeið hefir hann ýmist lagst upp að landi eða vikið frá aftur, og hefir það þó verið von manna hverju sinni, að íshættan væri um garð gengin að þessu sinni. Það hefir líka glætt þessa trú, að seinustu vikuna var veðurátt suðlæg og hlýviðri á degi hverjum. En íshættan var ekki afstaðin. Síðastliðinn laugardag [11.] nálgaðist ísinn enn með ískyggilegum hraða, svo að fjöldi báta missti lóðir sínar undir ísinn. Varð lóðatapið gífurlegt, því sumir bátar misstu um 80—100 lóðir í þessari einu sjóferð. Esja var þá stödd hér á leið til Norðurlands, en komst ekki norður fyrir Horn í nokkra daga. Með skipinu var m.a. fólk, sem farið hafði með því seinustu ferð þess austur fyrir land og ætlaði þá leið til Akureyrar. En þá varð Esja að snúa við, þar sem hún komst ekki vegna hafíss fyrir Langanes. Hafði sumt af fólki þessu verið fullan hálfan mánuð í skipinu, er það var hér. Á miðvikudagsmorgun [15.] vék ísinn svo frá, að Esja komst norður fyrir Horn og leiðar sinnar til Norðurlandsins. En daginn eftir, þann 16. mars barst fregn um það, að Bolungarvík væri orðin full af ís. Nokkrum klukkustundum siðar fréttist, að Hnífsdalsvík væri einnig orðin þéttskipuð hafjakaþröng. Og nú leið aðeins stutt stund þar til ísbreiðan kom í ljós fram undan Hnífsdalsvöllum og teygði sig fyrir fjarðarmynnið. Nokkrir fiskibátar, sem voru að veiðum í Djúpinu, komust ekki til Ísafjarðar vegna íssins. Einn þeirra fór á Álftafjörð, inn fyrir Langeyri. Annar lenti í ísnum um nóttina og komst loks i gegn um hann og til Ísafjarðar föstudaginn þann 17. mars. Þann dag var Skutulsfjörður fullur af hafís allt inn undir kaupstað. Þó komust bátar gegn um ísinn frá Álftafirði seinnipart dagsins. Var hann þá farinn nokkuð að gisna. Þó að ískyggilega horfði að morgni þess seytjánda, breyttist útlitið nokkuð til hins betra, er það fréttist, að nú væru allir firðirnir vestur um íslausir og ísinn að hverfa af Bolungavík.

Morgunblaðið segir af veiðarfæratjóni 24.mars. Djúp lægð var á Grænlandshafi:

Bátar frá verstöðvunum við Faxaflóa hrepptu yfirleitt vonskuveður í gær og biðu mikið veiðarfæratjón. í gærkvöldi seint voru enn margir bátar frá Sandgerði og Keflavík ókomnir að landi. Akranesbátar voru aftur á móti allir komnir að.

Tíðarfarið í apríl var með mildara móti nema rétt fyrstu daga mánaðarins. Tíð var þó mjög óhagstæð víða á Austurlandi og inn til landsins norðaustanlands vegna mikillar snjókomu, þeirri mestu á vetrinum í Vopnafirði. Gæftir voru dágóðar og afli sæmilegur. 

Eins og venjulega héldu óhöpp á sjó áfram. Þ.21. strandaði vélbáturinn Rafn við Hornafjarðarós og sökk, mannbjörg varð. Suðvestan stormur sunnan lands þ.26. Þá slitnaði vélbátur upp af bátalegu og sökk á Skerjafirði.

Hafís var landfastur kringum Raufarhöfn mestan hluta mánaðarins. Í byrjun mánaðarins varð ís landfastur við Siglunes, en hvarf aftur á þriðja degi. Um miðjan mánuð rak hafís upp að Horni og voru allar víkur suður með Ströndum fullar af ís til mánaðarloka. Íshrafl sást suðaustur af Dalatanga þ.3.

Veðurathugunarmenn eru ekki sammála um tíðarfarið - meira að segja ekki innan sömu landshluta:

Síðumúli: Apríl var mildur, og má kallast mjög góður. Hlaðvarpar orðnir grænir.

Lambavatn: Það hefir verið þurrt og kalt. Jörð oftast auð. En austan- og norðaustanblástur oftast og á milli hvassviðri. Gróður nær enginn í mánaðarlok.

Horn í Hornvík (Kristinn Grímsson): Stöðug norðaustanátt helst allan mánuðinn. Kalt í veðri og snjókomur. Hafís rak upp að landi um mánaðamótin og lá við allan mánuðinn fyrir austan Horn, náði austur að Ófeigsfirði hef ég heyrt, voru allar víkur fullar útfyrir og um ystu annes. Pláss þetta gat engar samgöngur fengið á sjó allan mánuðinn og kom það mjög bagalega þar er stóð á úthlutan matvæla um aprílbyrjun.

Siglunes: Tíðarfar í þessum mánuði hefir verið mjög óstillt og rosasamt, austan- og norðaustanátt og hríðaráhlaup. Hafís varð landfastur hér 1. apríl, en rak frá aftur þann 3. Engin ofsaveður hefir gert hér í þessum mánuði.

Sandur: Tíðarfar frekar milt og hægviðrasamt. Lengst af nokkurt snjóföl á jörð, en hagar víðast góðir.

Reykjahlíð: Aprílmánuður þótti nokkuð vondur hér að þessu sinni. Stöðug austanátt með bleytusnjóum og úrkomum.

Raufarhöfn: Kalsaveðrátta. Hafís landfastur kringum Raufarhöfn mestan hluta mánaðarins. [29. Höfnin að mestu auð af ís].

Fagridalur: Suðaustlæg og austlæg átt mest og mikil snjókoma. Snjórinn hefur lagst ákaflega misjafnt á þann hátt að í sömu sveitinni er næstum autt á köflum en annars staðar mikill snjór. Hér er snjódýpt mikil síðan 10. og algjörlega jarðlaust hér og í öllu nágrenni. Og er þetta mesti snjór sem komið hefir nú lengi. [Snjólaust var að kalla til 10. - þá mældist snjódýpt 24 cm, fór í 41 cm þann 12 og mest í 46 cm þann 15. Þann 30. var snjódýptin 14 cm].

Loftsalir: Yfir mánuðinn apríl tel ég frekar ömurlegt tíðarfar, alloft stormar með krapa og kalsahríðum, ýmist af austri og vestri og alltaf kalt í veðri, þó hins vegar sé ekki orð á gerandi sjókomu eða frostum. Að sönnu snjóaði í heiðum talsvert æði oft, en frost að kalla lítil eftir kulda í veðri en allur fénaður í hirðing mánuðinn út, samt er nú gróður vel á veg kominn og komið að sleppa sauðfé.

Dagur birti 19.apríl bréf úr Austur-Húnavatnssýslu:

Úr Austur-Húnavatnssýslu er skrifað: Veturinn hefir lengst af verið mildur. Tíð var ágæt frá veturnóttum til jóla. Þann tíma leið útigangspeningi vel og jafnaði hann sig nokkuð eftir hrakviðri haustsins, Fé var víða ekki tekið á gjöf fyrr en seint í nóvember. Eftir sólstöður brá til umhleypinga, er héldust til þorraloka. Í janúarmánuði skiptust á blotar og fannkomur með allmiklu frosti. Var áttin oftast suðvestlæg, en norðanhríðar engar, sem þó er sjaldgæft um þennan tíma ársins. Fannkomur voru því mestar í framsveitum sýslunnar, þar sem veðrátta er venjulegast mildust og að jafnaði snjóléttast. Í nokkrum sveitum varð með öllu haglaust, og er jörð þar nýlega komin undan fönn. Tíð hefir verið ágæt, síðan í fyrstu viku góu, og örísa í lágsveitum.

Lægð fór austur yfir landið þann 26. Morgunblaðið segir frá óhappi 28.apríl:

Í suðvestanrokinu í fyrradag [26.] slitnaði bátur upp af bátalegunni fyrir framan Grímsstaði á Grímsstaðaholti og sökk báturinn. Bátur þessi, sem var um 5 smálestir að stærð, var eign þriggja ungra manna á Grímsstaðaholti, þeirra Bjarna Guðjónssonar, Óskars Pálmasonar og Viktors, uppeldissonar Andrjesar á Grímsstöðum. Hafa þeir piltarnir orðið fyrir tilfinnanlegu tjóni, því báturinn mun ekki hafa verið tryggður.

Það er óttast, að hrognkelsaveiðimenn við Skerjafjörð hafi orðið fyrir all-tilfinnanlegu tjóni í veðrinu í fyrradag. Áttu sumir 20—30 net úti. Hefir ekki verið hægt að vitja neinna ennþá, til að athuga, hvað kann að hafa týnst af þeim, eða skemmst.

Tíð í maí var köld með köflum. Gróðri fór seint fram, og mikil vanhöld voru á lömbum. Gæftir voru dágóðar og afli sæmilegur. Snjór var nokkur framan af mánuði og um tíma til trafala á vegum fyrir norðan. Öxnadalsheiði varð ófær - og var ekki rudd vegna verkfalls vegavinnumanna. Tvö afleit hrakviðri gerði. Það fyrra 11. til 13. en það síðara 24. til 26. Veðurathugunarmaður á Húsavík segir að stórhríð hafi verið þar þann 12. og frostið var þá meira en -4 stig um miðjan dag. Þessa daga fór lægð norðaustur yfir landið. Var hún komin norðaustur í haf aðfaranótt 13., en þá kom kalt lægðardrag úr vestri inn á landið og varð jörð alhvít í Reykjavík að morgni þess dags. Ekki kom aftur alhvítur maímorgunn í Reykjavík fyrr en 1963. Blöðin þegja nær alveg. Síðara hretið byrjaði sem hvöss austanátt þann 24., lægðir (fleiri en ein) voru fyrir sunnan land, en vindur snerist smám saman til norðausturs og það kólnaði. Mest snjóaði austanlands þann 26. Allgóð tíð var á milli hretanna tveggja.

Mjög mikil úrkoma var á Suðausturlandi í síðara hretinu. Sólarhringsúrkoma í Hólum í Hornafirði mældist 106,1 mm að morgni þ.25. maí, sem er með því mesta sem þar gerist (ekki met þó). Það er skemmtileg tilviljun að sólarhringsúrkoman að morgni 28. nóvember þetta ár mældist líka 106,1 mm - hvort tveggja mesta sólarhringsúrkoma ársins á landinu. Vissara þótti að athuga hvort þetta gæti verið rétt - og svo reyndist vera. 

Veðurathugunarmenn lýsa maítíðinni:

Síðumúli: Maímánuður var mjög kaldur fram yfir þ. 13. Aðfaranótt þess dags setti niður snjó, svo mikinn, að hýsa þurfti fé. Lá snjórinn í nokkra daga. Seinni partur mánaðarins var mjög góður. Nú er jörð óðum að grænka og gróa. Í dag (1.júní) voru kýr látnar fyrst út og nú er hér verið að setja kartöflur í garða.

Lambavatn: Fram í miðjan mánuðinn var mjög kalt og alveg gróðurlaust. Leit þá illa út með gróður fyrir skepnur. Þá gerði viku vætu og hlýindi svo gróðri fór töluvert fram í túnum. Svo gerði aftur kuldanæðinga svo að jörð sýndist hvítna. Tvo síðustu daga mánaðarins hefir verið blíðviðri.

Hraun á Skaga (Steinn L. Sveinsson): Óstöðugt og kalt veðurfar mestan hluta mánaðarins með frost á nóttum. Þann 11. og 12. gerði norðan stórhríð, sem hélst báða dagana. Urðu nokkrir fjárskaðar hjá þeim er búnir voru að sleppa fé sínu. Síðustu daga hans var stillt veður og léttskýjað.

Siglunes: Veðráttan hefir verið mjög köld og umhleypingasöm í þessum mánuði. 25. gerði storm og kalsaveður og 12. gerði blindhríð og hlóð niður fönn svo taka varð hross á gjöf.

Sandur: Tíð ákaflega þurrviðrasöm og köld öðru hvoru. Gerði hret fyrir miðjan mánuð með snjó. Jörð að öðru leyti auð í byggðum en allmikil fönn til fjalla.

Nefbjarnarstaðir: Þessi mánuður hefir verið mjög kaldur og þurrviðrasamur. Vegna hinna stöðugu næturfrosta er aðeins lítill gróðurvottur í mánaðarlokin. Þann 27. gerði snögglega áfelli með töluverðri fannkomu svo að fé fennti sumstaðar og fórst í hættum. [27. snjódýpt 26 cm].

Teigarhorn: Mánuðurinn má kallast fremur kaldur og óhagstæður landbúnaði. Sáralítill góður allan mánuðinn. Sérstaklega varð veður slæmt frá 23. til 26. Þessa daga gránaði af snjó alveg niður í byggð. 26. var veður þó sérstaklega slæmt. Um kvöldið milli 7-10 gerði norðaustanblotaslyddu (snjókomu), varð þá snjódýpt 4 cm og skyggnið aðeins tæpur km.

Fagurhólsmýri: 23. til 25. gerði hér í sveit aftaka austnorðaustanveður með rigningarblota og mikilli snjókomu til fjalla. Talsvert mun hafa farist af lömbum um alla sveitina. Sjávarflóð varð óvenjumikið. 

Loftsalir: Tíðarfar yfir maí mánuð köld ... Þótt yfir tæki það ógnarveður 24. til 27. er var bæði að roki og úrkomu ægilega vont, enda orðið til skaða á sauðfé yngra og eldri, einkum í Álftaveri og í Meðallandi, lítið hér í Mýrdal þó talsvert fall á unglömbum.

Tíðarfarið í júní var kalt og þurrviðrasamt, einkum framan af mánuðinum, og óhagstætt öllum gróðri, en hlýnaði síðari hlutann og spruttu tún þá óvenju fljótt. Mjög hlýtt varð norðanlands upp úr þeim 20., en um Jónsmessuna gerði afleitt norðankast, sem stóð þó stutt. 

Veðurathugunarmenn segja frá:

Síðumúli: Júnímánuður hefir verið mjög þurrviðrasamur og stundum kaldur. Seinustu dagarnir hafa verið yndislega góðir, en jörðina vantar vatn, og grasspretta er ekki góð.

Lambavatn: Fyrri hluta mánaðarins var tíð þurr og köld svo gróðri fór mjög lítið fram. Þá um miðjan mánuðinn gerði vætu og hlýindi. Spratt þá mikið. En samt lítur ekki vel út með grassprettu að minnsta kosti verður síðsprottið.

Siglunes: Fyrripart mánaðarins var tíðarfarið mjög kalt og þurrt. Þann 17. brá til landáttar og hlýnaði og 22. komst hitinn upp í rúm 20 stig, en svo kólnaði aftur og er grasspretta hér mjög bágborin af þeim ástæðum að úrkoma hefir verið svo lítil. Aðfaranótt 26. stímaði mótorskipið Harpa frá Ísafirði á opinn vélbát og fórust 3 menn sem á honum voru, en einn bjargaðist, mennirnir voru frá Færeyjum. 29. kom fyrsta hafsíldin til Siglufjarðar á þessu sumri.

Sandur: Tíð þurrviðrasöm og frekar köld lengst af. Gróðurfar og grasspretta frekar hægfara. Þó var í mánaðarlok víða góður stofn á túnum og flæðiengjum.

Dalatangi (Vilhjálmur Helgason) Veðrátta mjög köld í þessum mánuði fram til 17. Þá gerði góða tíð sem hélst til 24. Þá brá aftur til norðaustanáttar með miklum kulda. Gróður er lítill og kom óvenjulega seint.

Nefbjarnarstaðir: Afar köld tíð um þetta leyti árs - einkum fyrri hluta mánaðar. Svo komu hlýir dagar frá 16. til 23, eftir það kalt. Gróður í rýrasta lagi.

Hallormsstaður: Skógurinn var útsprunginn 22. júní, en það er í síðasta lagi nú síðustu 20 árin.

Sámsstaðir: Sólríkur, þurr og fremur hlýr. Hlýindi jöfn og góð en gróðri fór óvenju seint fram vegna vöntunar á vætu.

Vísir segir 2.júní frá jarðskjálfta í Reykjavík:

Í nótt um kl. 5 varð allsnarpur jarðskjálftakippur hér í Reykjavík, og fáeinum mínútum síðar annar kippur miklu minni. Var fyrri jarðskjálftakippurinn svo snarpur, að fólk vaknaði víða og þótti nóg um. Sagði Þorkell Þorkelsson veðurstofustjóri blaðinu í morgun, að ekki væri byrjað að rannsaka það, hvar kippurinn hefði átt upptök sin, en líklegt væri, að það væri ekki langt frá bænum, aðeins fáeina kílómetra.

Rigningin á Þingvöllum á lýðveldisdaginn 17.júní er vafalítið þekktasta veður ársins. Veðurkortið á myndinni sýnir veðrið kl.8 að morgni þess dags.

Slide5

Jafnþrýstilínur eru heildregnar, vindörvar sýna vindátt og vindraða, rauðar tölur hita. Að auki er veðurs, skýjafars og loftþrýstings getið. Þarna um morguninn eru skil skammt vestan við landið. Þau komu inn á land og fóru austur um. Mest rigndi þegar þau fóru yfir - á Þingvöllum einmitt við lýðveldisstofnunina. Kl.17 hafði var þar gengið í skúraveður. Hiti um landið sunnanvert var yfirleitt á bilinu 9 til 10 stig, en hlýtt var nyrðra. Á Akureyri var t.d. 18 stiga hiti í sunnanþey kl.17. Lægð fór til norðausturs um Grænlandssund.

Þetta var ekkert sérlega dæmigert veður fyrir mánuðinn í heild - eins og lýsingar veðurathugunarmanna benda á. 

Þann 23. kom snarpt lægðardrag inn yfir landið úr norðvestri. Því fylgdi talsvert hret og þ. 24. urðu talsverðar skemmdir á kartöflugörðum á Eyrarbakka í hvassviðri. Aðfaranótt 26. fórust þrír Færeyingar af opnum vélbát nálægt Siglufirði. Varð árekstur milli bátsins og stærra skips. Þ.27. drukknaði maður í Dýrafirði.

Slide6

Kortið sýnir veðrið að morgni 24.júní, þegar kuldakastið stóð sem hæst. Þá var aðeins 3 stiga hiti á Akureyri og 1 stig á Grímsstöðum á Fjöllum. Hvasst er um mestallt land. Þetta stóð ekki lengi. Daginn áður hafði hiti komist í 26,0 stig á Akureyri. 

Skutull segir af kuldakastinu 24.júní:

Í morgun — 24. júní — fengu Ísfirðingar að líta fannkrýnd fjöll umhverfis Skutulsfjörð, er þeir risu úr rekkju, enda er nú norðan hvassviðri og kuldi, sem stingur mjög í stúf við hlýviðri seinustu daga.

Vísir segir af tjóninu á Eyrarbakka í pistli 1.júlí:

Fréttaritari Eyrarbakka í morgun. Aðfaranótt laugardags og laugardaginn 24. þ.m. gerði stórviðri á vestan og norðvestan á Eyrarbakka. Veðrið lægði um kvöldið. Í veðri þessu hafa jarðeplagarðar hreppsbúa farið illa. Sumstaðar skemmst að öllu leyti. Þar liggja kartöflur þær, sem sáð var, ofan á sandinum. Í öðrum görðum hefir rokið rifið kartöflugrösin alveg í burtu, eða snúið svo upp á þau, að þau eru alveg dauð. Sumir garðarnir eru svartir að líta, eins og eftir mikið frost. Í sumum görðum, sem sáð var í fræi, sést ekki nokkurt stingandi strá. Meiri hluti garðanna er þó lítið eða ekkert skemmdur. Þeir er vel hafa vit á, meta þetta tjón á jarðeplagörðunum á allt að 20 þúsund krónur, en af öðrum er þessi upphæð talin of lág, því búast má við því, að allir garðarnir hafi eitthvað liðið. Skemmdir á húsum urðu ekki, en til marks um veðurhæðina má geta þess, að garður hlaðinn og límdur úr vikursteini valt um í einni hrinunni.

Tíðarfarið í júlí var óvenju gott um mestallt land og nýting heyja með afbrigðum góð. Eins og áður var minnst á gerði mjög mikla hitabylgju í kringum þann 20., hiti varð óvenjuhár í Borgarfirði og sjálfsagt annars staðar um landið vestanvert. Þessi hitabylgja varð pistlahöfundi Alþýðublaðsins, „Hannesi á horninu“, tilefni til eftirfarandi skrifa [1.ágúst]:

Fyrir nokkru gengu mestu hitar hér á Suðurlandi, sem menn muna eftir. Bændur um sjötugt, sem ég hef hitt, segjast aldrei hafa vitað jafn mikinn hita og hið sama segja gamlir menn hér í bænum. Einn daginn sá ég að brekkurnar á Arnarhóli voru orðnar gular — eins og þær væru að komast í flag. Ég spurði Gísla gamla, sem gætir hólsins eins og sjáaldur auga síns hverju þetta sætti. Hann svaraði að grasið brynni svona af því að ekki væri hægt að vökva það. ... Fólk veiktist í þessum miklu hitum — og var til dæmis flutt hingað til bæjarins veikt af sumargistihúsum. Það er víst líka óhætt að segja að við íslendingar kunnum ekki að lifa í svona miklum hitum. Við erum ekki vanir slíku góðgæti. Fólk kann sér ekki hóf þegar slíkir hitar eru. Mér datt í hug að nauðsynlegt væri að gefa út á einhvern hátt leiðbeiningar til fólks um það hvernig það ætti að haga sér í mikilli sól og miklum hitum. Fólk skaðbrenndist í hitunum og það varð veikt í höfði. Sumt fólk svaf í hitanum og sólinni og vaknaði ringlað og veikt. Svona er allt. Jafn vel mestu dásemdir lífsins er hægt að misnota. Að líkindum koma ekki svona miklir hitar aftur í sumar, en fólk ætti að gæta hófs og muna það vel til dæmis af sofa ekki úti í brennandi sólarhita.

En - eins og vill verða - endaði hitabylgjan með snörpu kuldakasti. Næturfrost varð víða á landinu. Kartöflugrös gjörféllu í Eyjafirði og víðar í næturfrostunum undir lok mánaðarins.

Veðurathugunarmenn segja frá júlítíðinni:

Síðumúli: Júlímánuður var indæll að veðurfari. Dagarnir 20. og 21, voru heitastir, þá var of heitt fyrir fólkið, sem vinnur úti. Það var mjög þvingað af hita og sumir brunnu mjög af sólarhitanum. Heyskapurinn hefir gengið ágætlega, en tún eru ekki vel sprottin.

Lambavatn: Það hefir mátt heita óslitið stilla og blíðviðri allan mánuðinn. Það leit víða mjög illa út með grasvöxt í lok júní, en yfir júlí hefir það mikið lagast. Sumstaðar orðin sæmileg spretta. Þurrkur hefir verið með köflum svo hey hafa ekki skemmst það sem af er.

Suðureyri: Mjög skemmtilegt tíðarfar. Heitt - þurrt- stillt - bjart. Besta júlíveðrátta í mörg ár.

Siglunes: Tíðarfar í þessum mánuði hefir verið mjög stillt og úrkomulítið, svo grasspretta á votlendi er mjög rýr. Sólskin hefir verið mjög mikið og suma dagana hefir aldrei dregið fyrir sól, er það mjög óvenjulegt hér.

Reykjahlíð: Mjög góð veðurátta allan þennan mánuð. Jörð spratt vel fyrri hluta mánaðar en þurrkar drógu úr sprettu síðari hluta hans. Túnsláttur gekk með afbrigðum vel og heybirgðir í besta lagi. Frostnóttin 27. stórskemmdi kartöflugras hér í sveit.

Nefbjarnarstaðir: Tíðarfar má heita gott. Grasspretta fremur léleg fram undir mánaðarlok, en má þó teljast orðin í meðallagi. Nýting góð.

Hallormsstaður: [17. Kartöflugras skemmdist af völdum frosts].

Sámsstaðir: Óvenju hlýr og góður, en of þurr. Heyskapartíðin mjög hagstæð, sólfar mikið og miklir hitar.

Tíminn birti 18.júlí tíðarfarsbréf úr Loðmundarfirði, m.a. vorhretunum:

Fréttabréf úr Loðmundarfirði. Örðugt tíðarfar undanfarin missiri. Það, sem fyrst og fremst veldur mörgum hér um slóðir þungum áhyggjum, eru hinir sífelldu kuldar. Vorið og sumarið í fyrra var sérstaklega kalt og greri seint, raunverulega ekki fyrr en upp úr Jónsmessu, en vaxtartíminn var mjög stuttur og heyskapartíminn einnig og eftir að leið á sumarið, var mjög örðugt að fást við heyskap og fór hey undir snjó í september, en náðist mest í október. Í september lagði mikinn snjó á fjöll og var mjög erfitt að komast með fé til lógunar yfir Hjálmarsdalsheiði til Seyðisfjarðar, og þeir sem fyrr fóru, urðu dagþrota á miðri heiði og er það annað haustið í röð, sem þannig gengur að koma fé yfir hana, sem annars er ekki nema þriggja til fjögra tíma ferð. Annars voru snjóalög ekki mikil fram yfir hátíðar og gekk fé víðast að mestu sjálfala fram undir áramót, en um það leyti byrjuðu flestir að leiða til ánna og var þá hýst úr því. Frosthörkur voru allverulegar í nóvember og desember, og eftir hátíðar og fram í marslok voru alltaf öðruhverju hörkufrost og urðu svellalög mjög mikil og var víða illt að komast með fé á haga þeirra vegna. Einnig fylgdu þeim miklir stormar. En hagar voru að heita úrtakalaust allan tímann fram í marslok enda kom það flestum betur, því hey voru víða lítil eftir sumarið, en mikið var gefið af fóðurbæti, aðallega síldarmjöli.

Þann 29. mars breyttist veðrátta mjög og næstu daga kyngdi niður snjó og svo komu krapahríðar í fleiri daga um páskana [páskadag bar upp á 9.apríl] og varð með öllu haglaust allan aprílmánuð, og gekk þá fóður mjög til þurrðar og var útlitið að verða viðsjárvert, þegar snjóa fór að leysa fyrstu daga maí, en þá hlýnaði í nokkra daga og komu brátt góðir hagar, og bjargaðist því fénaður vel fram. Héldust góðveður fram um miðjan maí, en svo gerði rosaveðráttu vikuna fyrir hvítasunnu [28.maí] og á föstudag í þeirri viku [26.maí] gekk í kafaldsbyl, og hefði ekki miklu mátt við bæta, svo að alveg hefði orðið haglaust, en á laugardag birti upp og var sólskin þá í nokkra daga á eftir og fór snjórinn fljótt úr byggð. Fyrir þetta áfelli var æðarfugl farinn að koma í vörp, en þetta dró mjög úr varpinu. Fuglinn því sem nær fennti í kaf og svo sótti vargur svo að honum. að hann hafði engan frið í varpinu, rændi vargurinn eggjum og jafnvel drap fuglinn, þótt ekki væru mikil brögð að því. Síðustu ár hefir varp mjög gengið saman og veldur því kalt og óhagstætt tíðarfar, ásókn af vargi og svo hefir fuglinn drepist í stórum stíl á veturna af völdum olíu í sjónum. Líðandi vor hefir verið mjög kalt allan sauðburðartímann, hafa verið látlausir kuldar norðanstormar og þokuloft, hefir því gróið mjög seint og er enn mjög lítill gróður og má segja að þunglega horfi með grasvöxt, ef þessu heldur áfram, því enn er mikið frost í jörðu, þar eð hlýindi hafa verið lítil og óvenjumikil frost s.l. vetur. Enn mun víða ekki nema um stungulag á frost.

Þegar þetta er ritað, er kominn 25.júní. Í gær var Jónsmessa, var þá aftaka hríðarveður af norðri, snjóaði langt niður í hlíðar um hádag og var krapaslydda í byggð, sem þó ekki festi. Veður þetta stóð um sólarhring og hefir létt til, en sama norðanáttin ríkir enn með þung og hvít norðan ský á lofti. Er því ekki hægt að segja að útlit lagist verulega með grassprettu á þessu sumri og er því fyrirsjáanlegt að fénaður stórfækkar á næsta hausti, en má þó illa við því, frá því sem er.

Dagur segir af tíð í Mývatnssveit 20.júlí:

Úr Mývatnssveit: Vorið og sumarið allt til júníloka hefir verið frámunalega kalt. Frost, meira og minna flestar nætur. Úrkoma mjög lítil, kuldi og þurrkur jöfnum höndum hamlað gróðri. Fullkominn grasbrestur virst fyrir dyrum. Viku þá, sem nú er af júlí, hafa veður verið hlý og regn nokkurt. Spretta hefir því loksins komist ögn á skrið, hversu sem úr rætist. Það er óséð enn. Horfur munu nokkru betri í lágsveitum. Nú um tólftu sumarhelgi eru fáir byrjaðir á slætti, og á graslitlum túnum, þeir fáu, sem byrjað hafa. En nú mun sláttur hefjast almennt. Einstöku hlýindadagar komu af og til, jafnvel snemma í vor, og fékk því sauðfé gróðurbragð, svo að lambfé lá ekki mjög þungt á, og hefir gengið vel fram. Studdi þar mjög að, hve tíð var úrkomulítil og að hin verstu kuldaköstin stóðu ekki lengi í senn.

Hitabylgjan í kringum þann 20. er meðal þeirra öflugustu sem við þekkjum. Bæði náði hún til mikils hluta landsins, varð áköfust um landið sunnan- og vestanvert og stóð þar að auki í marga daga. Hún tengdist mjög hlýrri háloftahæð sem var nærri landinu. Endurgreiningar eru ekki alveg sammála um þar hversu öflug hæðin var, en sú greining sem almennt er talin best , hin nýlega ERA5 segir hæðina yfir landinu vera þá næstmestu í júlí á tímabilinu frá 1940 að telja. Svipað hafi verið í mikilli hitabylgju snemma í júlí 1991. Þykktin náði hins vegar ekki alveg hæstu hæðum, en hún er þrátt fyrir allt ekki alveg ein um að ákvarða hitann. Það gera líka hagstæðar vindáttir, sólfar og fleira. 

Slide7

Kortið sýnir hita annan af bestu dögunum, þann 20.júlí. Hann er um 25 stig á stóru svæði um landið sunnan- og vestanvert, er meira að segja 23 stig í Grindavík og 20 stig í Stykkishólmi. Eins og áður er getið fór hitinn hæst í 26,7 stig í Síðumúla í Borgarfirði þann 21.júlí. 

Eins og áður er getið um lagðist köld norðanátt (þó ekki hvöss) yfir landið fáeinum dögum síðar og mældist allmikið næturfrost víða (sjá viðhengið) - aðfaranótt þ.27. varð með kaldari júlínóttum. 

Skutull segir af blíðri tíð 22.júlí:

Veðurblíða nálega óminnileg hefir nú verið hér vestanlands fast að mánuði. Logn og blíða, sólskin og hlýviðri upp á hvern dag. Gróðri hefir fleygt fram, svo að spretta hefir víða orðið í betra meðallagi. Voru þetta mikil umskipti og góð eftir kalt vor og allstrangan vetur.

Tíðarfarið var með hlýrra móti í ágúst, en næturfrost voru þó sums staðar norðan lands og austan síðari hluta mánaðarins. Heldur var votviðrasamara en í júlí, en hey nýttust þó sæmilega. Gæftir dágóðar en afli tregur.

Aðfaranótt þess 9. strandaði síldveiðiskip í svartaþoku á Skaga, en náðist út aftur. Sama dag strandaði annað síldveiðiskip út af Vatnsnesi á Húnaflóa. Var það einnig dregið út aftur skömmu síðar, lítið skemmt.

Veðurathugunarmenn lýsa tíðinni:

Síðumúli: Ágúst var nokkuð votviðrasamur, en þó komu þurrkakaflar á milli, svo hey hafa náðst. Heyskapur yfirleitt góður eftir mannafla, sem víðast er mjög lítill.

Lambavatn: Það hefir verið óslitin votviðri, nema 5 daga um miðjan mánuðinn var góður þurrkur. Náðu þá allir inn heyjum. Nú lítur út fyrir að skipt hafi um veðurlag með höfuðdeginum. Heyskapur hefir gengið fremur illa vegna votviðra.

Flateyri: Veðurfar hefir verið gott. Hlýindi nótt sem dag fram að 27. Hiti til dala mun hafa suma daga náð 15-20 stigum. Nýting á heyjum góð. Grasvöxtur í góðu meðallagi. Sama má segja um kartöflugarða. Nokkuð tók að kólna síðustu dagana. Snjóaði daglega í fjöll.

Skriðuland (Kolbeinn Kristinsson): Mánuðurinn með ágætum þurr og staðviðrasamur. Hey voru hirt af ljánum nema dagana 20. til 27. Þá var lengst af suðvestlæg átt með skúrum - hæfileg sláttarrekja.

Siglunes: Tíðarfar í þessum mánuði var mjög gott fram yfir miðjan mánuð, en úr því fór að skipta um til hins verra og nú síðustu dagana hefir verið norðaustan stormur og éljagangur og skúrir. Heyskapur hefir gengið með afbrigðum vel, en grasspretta var fyrir neðan meðallag þar til núna síðustu daga að vætan kom.

Sandur: Tíðarfar yfirleitt milt, þurrviðrasamt og hagstætt til heyskapar. Veðurbókin fyrir júlímánuð tapaðist, get þess vegna ekki sent þá skýrslu. Tíðarfar þann mánuð allan einmunagott og þurrkar meiri og stöðugri en komið hafa um margra ára skeið.

Reykjahlíð: Þótti góð heyskapartíð hér allan ágúst. Einkennilegt var það að hinn 15. rigndi hér 17,5 mm á tæpum klukkutíma. Regn þetta náði ekki til næstu bæja. Sunnan við Mývatn var góður þurrkur allan daginn.

Fagridalur: Norðaustlæg átt mest ríkjandi, hægviðri og oft fremur óþurrkasamt, en engin stórúrkoma. Þá hefir tíðarfarið verð fremur til tafa við heyskap, en enginn stórhrakningur orðið á heyjum. Þ.29. var næturfrost -0,1 stig hér út við sjó en inn til tala var það svo mikið að kartöflugras féll að mestu.

Menn beindu stöðugt augum að Kötlu. Morgunblaðið segir frá 12. og 13. ágúst:

[12.] Seint í gærkvöldi bárust blaðinu þær fréttir frá Ásgarði í Grímsnesi að bjarmi sæist á lofti í austurátt og bæri yfir Eyjafjöll. Einnig var vart við eldflugur á lofti í sömu stefnu og svipaðar því, er sáust 1918, þegar Katla gaus. Blaðið hafði samband við Vík í Mýrdal, Varmahlíð í Vestur-Eyjafjallahreppi og Kirkjubæjarklaustur í gærkvöldi. — Í Varmahlíð hafði orðið vart við rauðan bjarma á lofti, er virtist helst koma utan af hafi. en annars ekki vel gott áð atta sig á því. — Í Vík hafði líka orðið vart við einhvern ljósagang en aðeins lítilsháttar. Aftur á móti hafði ekki orðið vart við neitt slíkt á Kirkjubæjarklaustri.

[13.] Eins og skýrt var frá í blaðinu í gær, urðu menn víða austanfjalls varir við eldbjarma eða ljósagang í lofti aðfaranótt laugardags og giskuðu sumir á, að hér væri upphaf að eldgosi. Ef um slíkt er rætt, dettur manni fyrst í hug Katla hér sunnanlands. Sást þetta af svo stóru svæði, að eigi gat verið um að ræða neitt sem skeð hefði af mannavöldum, skipsbruna, skothríð í hafi eða þess háttar. Í gær átti blaðið tal við Gísla Sveinsson sýslumann í Vík. Hann sagði, að fullvíst væri að þetta hefðu verið skrugguljós. Mikill skýjabakki var yfir hafinu skammt frá landi, og gerði skruggur í því skýjaþykkni, en bjarma af eldingunum lagði á skýin svo mikinn, að hann hefir sést um allt Suðurlandsundirlendi. Sagði Gísli, að slíkur bjarmi gæti verið svipaður bjarma þeim, er legði upp af eldfjöllum, þegar gos eru á ferðinni.

Tíðarfarið var frekar umhleypingasamt og votviðrasamt í september, einkum síðari hluta mánaðarins. Uppskera úr görðum var víðast hvar góð. Veðurathugunarmenn lýsa tíðinni: 

Síðumúli: September var votviðrasamur, en þó sjaldan stórfeld væta. Síðasti heyskapurinn hér um slóðir náðist í mánaðarlokin. Var það hey lengi búið að hrekjast. Kartöflu og gulrófuuppskera var yfirleitt góð og náðust kartöflur upp ófrosnar, en það hefir ekki skeð í mörg ár.

Lambavatn: Fyrstu viku mánaðarins var þurrt og stillt veður. Síðan hefir verið mjög vond tíð. Sífelld votviðri og stórgerðir umhleypingar svo aldrei getur heitið að hafi þornað af grasi. Þeir sem áttu þá úti hey eftir það eiga það úti enn. Heyskapur er yfirleitt ekki meiri en í meðallagi. Spretta í görðum víðast góð.

Suðureyri: Fyrstu 8 daga mánaðarins hlýtt, bjart og stillt. Síðan úrkoma, óþurrkar - óstöðug vindátt - stormur og snjókoma með köflum. Varð alhvítt 28. Gæftir allgóðar.

Siglunes: Tíðarfar í þessum mánuði hefir verið mjög misjafnt, fyrri helmingur hans var mjög hagstæður til lands og sjávar, oftast stillt og stundum bjart veður, en upp úr miðjum mánuðinum skipti um veður til hins vera og síðustu dagana hefir verið vetrarveður oftast brim og útnorðan snjór.

Sandur: Gott tíðarfar og hagstætt fyrir haustverk. Heyskaparlok og nýting heyja með ágætum.

Grímsstaðir (Sigurður Kristjánsson): Góð tíð þennan mánuð, en dálitlar hríðar í mánaðarlokin, en úrkomulítið. Þann 17. kl.11-14 var allhvasst á suðsuðvestan og allmikið öskufall. Varð sporrækt.

Nefbjarnarstaðir: Má telja góða tíð. Úrkomur litlar og mjög þurrviðrasöm tíð. Hlýindi um miðbik mánaðarins, en brá til norðanáttar undir mánaðarlokin með kælu. Heyskapur vel í meðallagi, en garðuppskera víða með minnsta móti.

Teigarhorn: Fyrstu dagana var einmuna heyjatíð til 11. Þann 17. rigndi mikið, vegir spilltust af vatnagangi.

Loftsalir: Ég held óhætt að telja yfirleitt gott veðurfar yfir septembermánuð. Þurrkakaflar góðir og þar af heyfengur yfirleitt í besta lagi og uppskera úr kálgörðum með afbrigðum góð. Hins vegar hefur rignt nokkuð mikið með köflum, eins og til dæmis 11. til 12., enda skemmdu þá bæði brýr og vegi er hindruðu samgöngur í nokkra daga, einkum vegna bilunar á Hafursárbrú.

Sámsstaðir: Mánuðurinn fremur svalur og rigningasamur. Erfitt með heyskap, en þó náðust öll hey sæmilega verkuð í mánuðinum.

Fyrstu viku mánaðarins var hæglátt og meinlaust veður. Það bar þó til tíðinda að brúin yfir Ölfusá gaf sig og olli það auðvitað miklum vandkvæðum á Suðurlandi. Reyndar hafði í nokkurn tíma verið ljóst í hvað stefndi og búið að takmarka að nokkru þungaflutninga um brúna - og fleira. Ný brú var reist, en það tók meir en ár. Um og upp úr 10. gerði mikla sunnanátt með úrhelli um landið sunnanvert. Flóð urðu í nokkrum ám. Morgunblaðið segir frá 13.september (og þetta með báruna í lokin vísar auðvitað á Ölfusárbrúna):

Hitar og rigningar hafa undanfarin dægur gengið um vissan hluta Suðurlands, Mýrdal og Eyjafjöll. Jökulbráð hefir verið óvenjumikið, svo að hlaup hefir komið í jökulsár. Svo mikið óx í fyrrinótt og gærdag í ánni Klifandi í Mýrdal, að gróf undan vesturenda svo mjög, að brúin laskaðist og seig allmikið og tepptist bílaumferð þar algerlega. Brúin í hættu og hefir henni verið lokað, óvíst hvernig eða hvenær tekst að gera við hana. Áin er að öðru leyti ekki fær bílum. Í Jökulsá á Sólheimasandi kom mikið hlaup með jakaburði og töldu menn í gær að hætta væri við skemmdum ef áin legðist með þunga við austuröldurnar, en þar hefir hún áður grafið undan brúnni. Undir Eyjafjöllum varð vatnsaginn svo mikill, að flóði yfir bakka og runnu utan við brýrnar, svo að illfært var yfir. Má því segja að eigi sé ein báran stök nú hér á Suðurlandi, að því er samgöngur snertir.

Vísir segir frá 13.september - vandræði vegna brúarfallsins koma vel fram:

Svo miklir vatnavextir eru nú í Ölfusá, að menn telja ekki fært að fara yfir hana á báti og hafa þess vegna allir flutningar yfir hana stöðvast. Kemur þetta harðast niður á mjólkurflutningunum, því að engin mjólk berst nú að austan til Reykjavíkur, nema úr úthreppunum. Mikillar óánægju gætir meðal manna austan Ölfusár út af efndum á loforðum um kláfferju. Í slíkum vatnavöxtum sem þessum mundi kláfferja geta annað öllum mjólkurflutningum, ef hún væri fyrir hendi. Var henni lofað fyrir nokkrum dögum, en ennþá bólar ekkert á framkvæmdum í því máli, að því er fréttaritari Vísis á Selfossi hefir tjáð blaðinu.

Aðrir vatnavextir. Vegna hita og rigninga, sem gengið hefir yfir Mýrdal og Eyjafjöll undanfarna daga, hefir vöxtur hlaupið í margar ár þar eystra, einkum jökulsárnar. Hafursá í Mýrdal óx svo mikið i fyrrinótt, að brúin laskaðist og er nú í mikilli hættu. Öll umferð yfir brúna hefir stöðvast og óvíst hvenær hægt verður að kippa því i lag. Mikið hlaup með jakaburði kom í Jökulsá á Sólheimasandi. Telja menn hætt við skemmdum á brúnni, ef ekki lækkar í ánni. Undir Eyjafjöllum uxu allar ár svo, að flóði yfir bakka og er þar mörgum brúm hætta við skemmdum.

Þann 17. fór kröpp lægð til norðausturs um Vestfirði. Uppruna hennar má tengja hitabeltisstormi 7 þetta ár, sem var reyndar óvenjuöflugur 5.stigs fellibylur sem olli miklu tjóni á austurströnd Bandaríkjanna nokkrum dögum áður [talað um hann sem „The great Atlantic Hurricane of 1944“]. Mjög hvasst varð hér um landið norðvestanvert, en tjón varð lítið - og harla tilviljanakennt. „Öskufallið“ sem athugunarmaður á Grímsstöðum getur um þennan dag hefur vafalítið verið sandfok af hálendinu - en þaðan bárust auðvitað engar veðurfregnir.

Slide8

Kortið sýnir það sem kalla má leifar fellibylsins áðurnefnda á leið yfir landið. Leifarnar höfðu farið meðfram austurströnd Kanada, yfir Nýfundnaland og hitt þar mjög vel í bylgju í vestanvindabeltinu. Endurgreiningin segir miðjuþrýsting rétt innan við 970 hPa og mun það nærri lagi. Vísir segir frá 18.september:

Í gærdag [17.] eftir hádegið hvessti skyndilega á Siglufirði. Rauk hann upp af suðvestri af þvílíkum ofsa á örfáum mínútum, að fá dæmi eru til slíks. Vildi það slys til, að sjóflugvél hf Loftleiða, sem hefir haft aðsetur á Siglufirði í sumar, hvolfdi á Miklavatni. Voru tveir flugmenn í vélinni og sluppu þeir nauðulega ómeiddir. Skemmdir urðu svo miklar á flugvélinni, að ógerningur er að ráða bót á þeim þar nyrðra. Mun vélin verða tekin sundur þar og flutt suður við fyrsta tækifæri. Nokkur skip munu einnig hafa misst báta sína af völdum stormsins, en blaðið hafði ekki nánari fregnir af því í morgun. Þá vildi það slys til, að síldveiðiskipið „Alsey“ braut stýri sitt er það var á leið til Siglufjarðar. Komst skipið þó til hafnar án frekari óhappa.

Morgunblaðið segir frá sama óhappi 19.september:

Um hádegi í fyrradag kom það óhapp fyrir, að sjóflugvél Loftleiða hf hvolfdi á Miklavatni í Fljótum. Kristján Jóh. Kristjánsson, framkvæmdastjóri félagsins, skýrði blaðinu frá því gær, að flugvélin hafi verið að hefja sig til flugs í ágætu veðri og nær því logni. Rétt þegar hún var að sleppa vatninu, skall yfir í einni svipan ofstopa veður. Skrúfaðist vélin fyrst upp í loftið, en hrapaði síðan og hvolfdi i vatnið. Tveir flugmenn voru í vélinni. Tókst þeim að komast út úr vélinni upp á flothylkin, en þar héldust þeir við í tvo tíma þar til flugvélin rak á land. — Var flugmönnunum ekki meint af volkinu. Ekki var vitað með vissu, hve skemmdir urðu miklar á vélinni, en ekki er hægt að fljúga henni eins og hún er nú á sig komin. Er ætlunin að taka hana í sundur þarna fyrir norðan og flytja hana síðan suður. Veðurofsinn var valdur að ýmsu meira tjóni þarna fyrir norðan, t.d. fuku þök af húsum, hey fauk og síldveiðibátar misstu nótabáta sína.

Lægð kom inn á landið þ.22. og fór síðan austur fyrir og olli nokkuð snörpum norðanhvelli. Morgunblaðið segir frá 26.september:

Akureyri, mánudag [25.]. Frá fréttaritara vorum. Síðastliðinn laugardag [23.] kl.14 fóru tveir 18 manna bílar frá Bifreiðastöð Akureyrar frá Fjöllum í Kelduhverfi áleiðis til Húsavíkur. Er þetta venjulega tveggja tíma keyrsla, en bílarnir voru 26 tíma á leiðinni yfir Reykjaheiði vegna afarmikillar snjókomu. Annar þessara bíla hafði farið yfir heiðina þremur tímum áður og það án allrar tafar. Bílar frá Húsavík voru sendir á móti Akureyrarbílunum og komu þeir með fólkið til Húsavíkur kl.8 á sunnudagsmorguninn.

Dagur segir af sama atviki í nokkru lengra máli 28.september:

Óskar Sigurðsson bílstjóri héðan úr bænum er nýkominn heim úr sögulegri för austur á land. Lenti hann í ofviðrinu sem geisaði á fjöllum s.l. laugardag og varð að hafast við í bílnum og í sæluhúsinu á Hólssandi í heilan sólarhring, matar- og svefnlaus, áður en hjálp barst. Tíðindamaður blaðsins hafði tal af Óskari í gær og bað hann að segja lesendum blaðsins af ferðinni.

Ég fór héðan s.l. föstudag [22.] með farþega til Seyðisfjarðar. Gekk sú ferð að óskum og varð ekki söguleg. Komum til Seyðisfjarðar um nóttina laust eftir kl.3. Bar það helst til tíðinda þar, að okkur var neitað um gistingu á hótelinu, eina gististaðnum þar. Var framkoma gistihússeigandans heldur lítið kurteisleg. Af þessum ástæðum urðum við að hýrast í síldarverksmiðjunni það sem eftir var nætur, og var heldur lítið um svefn þar. Á laugardagsmorguninn hélt ég af stað heim. Veður var þá gott fyrir austan og sólskin á Héraðinu. Veður mátti heita gott allt til Grímsstaða, þótt smáél gengju yfir annað slagið. Ég fór frá Grímsstöðum um kl.1 og í Hólsseli tók ég einn farþega, Friðrik Jónsson póst frá Kraunastöðum. Lögðum við síðan á Hólssand. Gekk ferðin vel framan af, en þó gekk á með hríðaréljum. Vegurinn er þarna allur niðurgrafinn og fylltist fljótt af snjó. Var færðin brátt mjög erfið. Ekki var um annað að gera en halda áfram. Ómögulegt að snúa við þarna. Veður fór nú ört versnandi og um kl.2:30 var komin iðulaus stórhríð og mikil fannkoma. Stöðvaðist bíllinn þá algjörlega. Ekki vissum við gjörla hvar á Sandinum við vorum staddir. Hírðumst við í bílnum um nóttina allt til kl.7 á sunnudagsmorgun. Birti þá til. Fórum við þá að leita að sæluhúsinu og fundum það eftir talsverða leit. Urðum við því fegnir, því að þar var hægt að kveikja upp eld í ofni, en ekkert var þar matarkyns. Við höfðum engan mat í bílnum og því orðnir máttfarnir af hungri og svefnleysi Við dvöldum í sæluhúsinu til kvölds. Í rökkurbyrjun bar þar að Pál Sigtryggsson bílstjóra. Hafði hann farið frá Austara-Landi til þess að leita okkar. Er hann hafði fundið okkur hljóp hann niður í Austara-Land, lét senda okkur kaffi til hressingar. Var síðan ekið á móti okkur í bíl frá Austara-Landi, en við gengum úr sæluhúsinu til móts við hann. Komumst við í Austara-Land um nóttina og gistum þar. Leið okkur þar ágætlega.

Tíðarfarið var óstillt og umhleypingasamt í október. Blöð komu ekki út vegna verkfalla frá 2.október og fram yfir mánaðamót - og lítið var um fréttir. Mest er á stuttorðum lýsingum veðurathugunarmanna að byggja. Mesta illviðri mánaðarins gerði þann 27., af norðri. Fennti þá fé og símabilanir urðu víða. Þak fauk af fjárhúsi í Vatnsdal í Húnavatnssýslu og rafstöðin á Blönduósi skemmdist. Gríðarlegt brim gerði víða við norðurströndina. Ritstjóri hungurdiska þykist muna að hafa lesið eða heyrt frásagnir af vandræðum við höfnina á Húsavík - en finnur því miður ekkert um slíkt í fyrirliggjandi heimildum. Veðurathugunarmaður getur illviðrisins að vísu, en segir ekkert af tjóni eða hættu. Svo virðist sem hafnarframkvæmdir hafi verið í gangi á Húsavík um þessar mundir. Borgarís var á sveimi við landið. Um miðjan mánuðinn sást jaki á Miðfirði og þ.19. sást stór borgarísjaki á siglingaleið austnorðaustur frá Fagradal í Vopnafirði. 

Slide9

Kortið sýnir illviðrislægðina sem dýpkaði snögglega við landið 26.október. Mjög mikill norðanstrengur vestan lægðarinnar þokaðist síðan austur um og varð veðrið verst daginn eftir, þann 27. Mikið snjóaði á norðanverðum Vestfjörðum síðdegis þann 26. (þegar kortið gildir). Ekki var mikið um fréttir af þessu veðri í blöðunum, en margir veðurathugunarmenn geta þess sérstaklega í mánaðarpistlum sínum. 

Veðurathugunarmenn lýsa októbertíðinni:

Síðumúli: Október var umhleypingasamur. Oft skiptist á snjókoma og rigning, rok og kuldi. Kýr voru alveg teknar inn í byrjun mánaðarins.

Lambavatn: Það hefir verið óstöðugt veður og stórgert yfir mánuðinn. Sífelldar rigningar en oftast fremur hlýtt. [5. Féllu skriður og skemmdu vegi, 9. Sökk trillubátur á Patreksfirði, annan rak yfir fjörðinn og brotnaði.

Suðureyri: Sæmilega hlýtt fyrri hlutann. Óstöðug átt - oft endurtekin - svipuð veðrátta - eins og í apríl, en nú meira norðlæg. Úrkoma afarmikil 11. og 27. með allramestu sólarhringsúrkomu sem mæld hefur verið hér. [26. kaffenni í kvöld].

Núpsdalstunga [Jón Ólafsson]. [15. Einn hafísjaki kom inn Miðfjörð].

Blönduós: Tíðarfar frekar gott, nokkuð úrkomusamt. Þ.27. gerði mikla norðanhríð og var þá ekki farið að hýsa fé almennt. Ekki er kunnugt um verulega fjárskaða en mjög víða hafa drepist nokkrar kindur í fönn, t.d. 11 á Gilsstöðum í Vatnsdal. Annars eru ekki komnar fréttir allstaðar að því símabilanir urðu víða t.d. brotnuðu 14 símastaurar hjá Bólstaðarhlíð og grennd, þak af fjárhúsum yfir 180 fjár fauk í Grímstungu í Vatnsdal og víða urðu smáskemmdir á húsum. Blönduós varð rafmagnslaus í 2 sólarhringa o.fl. smábilanir urðu.

Hraun á Skaga: Tíðarfar umhleypingasamt með talsverðri úrkomu, einkum fyrri hluta mánaðarins. Aðfaranótt þess 27. gerði ofsaveður af norðnorðaustri með mikilli snjókomu og sjógangi. Sjór gekk á land og braut báta í naustum. Nokkrir skaðar urðu á sauðfé. Sumt fennti en sumt flæddi í sjóinn af völdum brimsins.

Skriðuland. [5. Stórflóð í ám. 6. Enn meira flóð og skemmdir. 27. Fennti fé víða].

Siglunes: Tíðarfar í þessum mánuði hefir verið mjög óstillt og umhleypingasamt. Setti niður nokkurn snjó í kringum þann 14. sem bráðnaði þó aftur. Þá gerði vonda hríð þann 27. og varð að mestu jarðlaust fyrir storku og klaka.

Sandur: Veðrátta frekar óstöðug, en að öðru leyti yfirleitt mild og hagstæð hausttíð. Aðfaranótt 27. gerði norðanáhlaup og sumstaðar stórhríð og fennti víða fé til heiða og dala.

Reykjahlíð: Sæmileg veðurátta í þessum mánuði. Allvond hríð hér í sýslu 27., fennti þá fé á nokkrum stöðum. Fannst bændum sárt í þessu tilfelli að fá ekki veðurfregnir því víða hefði verið hægt að smala fé daginn áður hefði verið kunnugt um að óveður væri í nánd.

Hallormsstaður: Mánuðurinn var óvenjulega þurr og veðrið oft blítt.

Sámsstaðir: Október hlýr eftir hætti, en mjög úrkomusamur fram að 15. Frá 20. til 26. rigndi mjög mikið en svo þurrara síðustu 5 dagana.

Vísir segir frá brimi á Ólafsfirði í pistli 15.nóvember - örugglega er átt við það sem gerðist 27.október. Þetta veður virðist hafa verið í flokki „sígildra“ veðra. Djúp og köld lægð var á Grænlandshafi, en inn í hana gekk vaxandi lægðarbylgja langt suðvestan úr höfum. Hún fór til norðausturs við suðausturströndina og skall þá á norðanstormur um mestallt land. Í blaðinu segir:

Fyrir skömmu gerði aftaka brim á Ólafsfirði, meira en dæmi eru til síðustu 20 árin. Skýrði Þorsteinn Símonarson, lögreglustjóri á Ólafsfirði, blaðinu svo frá, að þetta hafi borið svo skjótt að, að ógerningur hefði verið að bjarga vélbátaflotanum, sem lá í höfn, ef ekki hefði verið skjólgarður sá, sem byggður hefir verið þar í sumar, en bátarnir lágu í vari við hann. ... Hafa mannvirki þessi þegar fengið eldskírnina, því í lok s.l. mánaðar gerði stórbrim í Ólafsfirði og er talið að það sé mesta brim, sem þar hefir komið í 20 ár. Nokkrar skemmdir urðu á útbrjótnum, enda voru ekki tök á því að ganga svo tryggilega frá honum sem skyldi, þar eð ekki voru fyrir hendi tæki til vinnslu og flutnings stórgrýtis. Hinsvegar telja Ólafsfirðingar sennilegt, að sjór hefði gengið á land og brotið skip þeirra, þar sem þau standa á malarkambinum, ef þessa fyrsta kafla öldubrjótsins ekki hefði notið við.

Tíðarfarið í nóvember var umhleypingasamt og fremur kalt. Snjór var óvenjuþrálátur í Reykjavík, alhvítt var 21 dag í mánuðinum, snjór var þó aldrei mjög mikill. Þann 1. var óvenjuhlýtt fyrir norðan og austan. Hiti fór þá í 17,8 stig á Teigarhorni og 16,8 í Fagradal við Vopnafjörð.

Þ.4. eða 5. hreppti línuveiðarinn Rúna frá Akureyri aftakaveður í Straumnesröst og laskaðist talsvert. Víða varð ófærð á fjallvegum. Þ.10. var „Goðafossi“ sökkt með tundurskeyti á Faxaflóa, 24 manns fórust en 19 var bjargað. Þ.17. strandaði vélbáturinn Gísli Johnsen á fjörunum hjá Knarrarnesvitanum, en náðist út aftur sama dag nærri óskemmdur.

Borgarísjakar sáust við Austfirði. Þeir virðast hafa farið nokkuð hratt hjá. Þetta er harla óvenjulegt. Upplýsingar um jakana eru aðallega frá veðurathugunarmönnum eystra. 

Stór borgarísjaki sást 4—6 sjómílur austur af Dalatanga þ.6. og þ.7. sást stór ísjaki frá Vattarnesi og strandaði hann við Seley út af Reyðarfirði. Þ.8. sáust þrír borgarísjakar út af Berufirði.

Veðurathugunarmenn lýsa tíð í nóvember:

Síðumúli: Nóvembermánuður var mjög misjafn að veðurfari, snemma í mánuðinum setti niður svo mikinn snjó í Hvítársíðu, að haglaust varð víða fyrir sauðfé, um tíma, en snjóinn tók upp aftur og allir slepptu fé sínu. Varð þá mild og góð veðrátta fram undir mánaðarlok að aftur tók að snjóa og fé er nú hýst á ný.

Lambavatn: Það hefir verið sæmileg tíð yfir mánuðinn. Ein vikan var stillt og blíðviðri.

Suðureyri: Stórum hagstæðari til lands og sjávar en september og október. Milt og stillt og ágætar gæftir 9. til 25. Óvenjulega kyrr sjór um þetta leyti árs.

Blönduós: Veðráttan fremur köld í samanburði við síðustu ár - en stillur. Þann 27. gerði suðaustanveður og var mjög hvasst í Vatnsdal og Þingi, fauk af heyjum og þak af íbúðarhúsi í Miðhúsum. Hér á Blönduósi var aldrei yfir 5 vindstig þennan dag.

Siglunes: Tíðarfar í þessum mánuði hefir verið fremur gott og engin stórviðri og fremur úrkomulítið eftir því sem oft er í þessum mánuði.

Sandur: Tíðarfar yfirleitt frekar svalt, en lengst af staðviðrasamt og hagstætt. Dálítill snjór á jörð, en hagar þó víða góðir og ástöðuveður góð.

Reykjahlíð: Mild og góð veðurátta allan þennan mánuð. Óvenju hvasst varð hér austan að kveldi 27.

Nefbjarnarstaðir: Tíðarfar má teljast fremur gott, en þó heldur kalt og umhleypingasamt.

Dalatangi 6.nóvember: Stór borgarísjaki 4-6 sjómílur austur frá Dalatanga.

Teigarhorn: Nóvember má heita fremur góður fyrir landbúnað. Þann 8. þessa mánaðar sá ég frá Teigarhorni tvo borgarísjaka úti af Berufirði. Það var kl.9-15 er þeir sáust héðan. Frá Breiðdalsvík sáust sama dag 3 borgarísjakar.

Papey (Gísli Þorvaldsson): Þann 8. sást héðan hvítur drangur upp úr sjónum á að giska í suður frá Skælishorni. Hann virtist hærri en stórt seglskip. Mér datt í hug stór ísjaki.

Sámsstaðir: Mánuðurinn óvenjukaldur og óhagstæður fénaðarhöldum. Oftast slæm beit vegna snjóa og áfreða.

Djúp lægð fór yfir landið eða rétt fyrir sunnan það 3. til 5. Vísir segir frá 7.nóvember:

Ísafjörður í morgun. Línuveiðarinn „Rúna“ frá Akureyri kom til Ísafjarðar í gær [6.] , eftir að hafa hreppt aftaka veður í Straumnesröst. ... Borðstokkur skipsins á stjórnborða dalaðist, 3 borðstokksstoðir brotnuðu, matarkista losnaði og grindverk á bátadekki brotnaði. Auk þessa skaddaðist raflýsing skipsins. Segist skipstjórinn á „Rúnu“ aldrei hafa lent i þvílíku veðri sem þessu, auk þess sem svarta myrkur var og blindhríð.

Morgunblaðið segir frá sjóskaða 7.nóvember - þetta virðist hafa gerst í veðrinu mikla 27.október:

Færeyski kútterinn „Verðandi“ frá Saltangirá, er Slysavarnafélagið lýsti eftir s.l. laugardag 4.nóvember er talinn af. Með skipinu fórust 13 menn, en ekki sex, eins og skýrt var frá í sunnudagsblaðinu, allt Færeyingar. Ekkert hefir spurst til skipsins síðan það fór frá Siglufirði, þann 25. október og ætlaði til Reykjavíkur. Afspyrnu veður var fyrir Norður- og Vesturlandi um þetta leyti og urðu skip fyrir miklum skemmdum á þeim slóðum.

Dagur segir af tíð í Bárðardal í pistli 9.nóvember:

Úr Bárðardal. Þeir, sem minnast sumarsins 1944 muna það vart, að hafa lifað nokkurt annað jafn sólríkt og blítt. Tíðargæðin hafa verið lík um allt land og er sá „sósíalismi“ máttarvaldanna með fágætum. Hér í Bárðardal ber þó einn skugga á árgæskuna. Grassprettan var sein og treg og fremur lítil. Engi og tún voru víða til skaða kalin og alveg sérstaklega sumir túnblettir með ódæmum illa farnir. Heymagnið er því, að slætti loknum, ekki að sama skapi mikið, sem heyskapartíðin var hagstæð, þegar aldrei kom einu sinni óvæntur skúr á þurrkdegi, en heygæðin eru í fullu samræmi við sumarið. Síðastliðið vor var kalt, svo sem kunnugt er og greri því seint. En vegna þess hve sumarið var hlýtt, þá óx nýgræðingur lengi fram eftir uppi í hálendinu og var sauðfé því með afbrigðum vænt í haust, það sem heilsu hafði.

Vísir segir 11.nóvember fyrst frá ófærð, en síðan er einnig frétt um síldarrannsóknir. Þar koma fram ýmsar athyglisverðar upplýsingar:

Fjallvegir eru nú orðnir víða ófærir, svo að leggja hefir orðið niður ýmsar áætlunarferðir bifreiða. M.a. er orðið ófært til Ólafsvíkur, Hólmavíkur, yfir Öxnadalsheiði, ennfremur leiðin fyrir austan Húsavík. Ennþá er fært til Stykkishólms, en leiðin er orðin mjög slæm. Póststjórnin heldur nú uppi póst- og farþegaflutningum á milli Reykjavíkur og Akureyrar, með bifreiðum á milli Akraness og Sauðárkróks, en með skipi á milli Sauðárkróks og Akureyrar. Mun línuveiðarinn Ármann annast ferðirnar á milli Akureyrar og Sauðárkróks í vetur, og fer hann alla þriðjudaga og föstudaga frá Akureyri, en miðviku- og laugardaga frá Sauðárkróki. Sömuleiðis fara bifreiðirnar alla þriðju- og föstudaga frá Akranesi, en næsta dag aftur frá Sauðárkróki. Sem stendur er víða ófærð á norðurleiðinni og verður að moka snjónum, bæði á Holtavörðuheiði og Vatnsskarði, og enn fremur á Hrútafjarðarhálsi og í Langadal.

Golfstraumurinn hefir verið óvenju sterkur hér við land. [úr frétt um síldarrannsóknir Árna Friðrikssonar] Eitt af aðaleinkennum sumarsins, sem nú er liðið, hefir verið hinn mikli styrkur Golfstraumsins hér við land. Eins og kunnugt er, hefir sjávarhiti í Norðurhöfum verið meiri síðustu 2 áratugi en áður var. S.l. 3—4 árin hefir sótt aftur í gamla horfið hér við Ísland, einkum á veturna, enda sýndi síðastliðin vetrarvertíð greinilega breytingar á fiskgöngum í sambandi við það. Framan af sumri var sjávarhiti við Norðurland hærri en nokkurt annað ár, sem okkar rannsóknir ná til, og komst allar götur upp i 13 stig, en lækkaði þó verulega þegar dró að lokum júlímánaðar. Óbeinlínis vitnishurð um þunga Golfstraumsins höfum við einnig í hvalagengd, óvenjulegu makrílmagni hér við land, að ógleymdri hinni frægu heimsókn túnfisksins.

Desember var tíðindalítill - ef marka má fréttir (fréttaleysi). Tíðarfarið var nokkuð umhleypingasamt en frekar milt. Í kringum þann 10. varð þó mikil ófærð um landið sunnanvert og vegir tepptust illa um tíma. Getið er um óvenjumikinn snjó í Papey. Þ.23. strandaði vélskipið Búðaklettur á Reykjanesi. Skipshöfnin bjargaðist en tveir farþegar fórust. Veðurathugunarmenn lýsa tíðinni:

Síðumúli: Desembermánuður var fremur mildur og úrkomulítill. Veðráttan yfirleitt sæmilega góð.

Lambavatn: Það hefir verið breytilegt, en oftast austlæg átt. Sjaldan hægviðri en snjólítið. Aldrei áfreði á jörð fyrr en nú, að svell eru að myndast.

Suðureyri: Mjög óstöðugt. Einkum síðari hluta mánaðarins. Endurtekin ótíð, hringlandi af fleiri áttum daglega. Frostvægt og snjólétt. Stórsjór 22.-23. Fáar gæftir.

Siglunes: Tíðarfar í þessum mánuði hefir verið mjög óstillt, en engin stórviðri og með afbrigðum snjólítið.

Sandur: Tíðarfar yfirleitt frekar óstöðugt og úrkomusamt, en að öðru leyti nálægt meðallagi. Nokkur snjór á jörð oft frekar illt til jarðar og beitarveður stopul. Ísalög talsverð og nokkur gaddur.

Nefbjarnarstaðir: Tíðarfar fremur umhleypingasamt - oft með talsverðum kuldum. Þó voru nokkrir hlýir dagar eftir miðjan mánuðinn.

Papey: Að kvöldi 1. snjóaði hér, þó mest 4. til 5. og mun það vera þriðji mesti snjór sem hér hefur komið í 44 ár. Hver skepna varð að vera þar sem hún var komin nema að troða og moka fyrir því. Það er nýtt hér í Papey að gefa fé á jólaföstu. [Snjódýpt þ.5. 90 cm, 50 cm snjódýpt var á Teigarhorni].

Sámsstaðir: Veðrasamt tíðarfar og snjóalög töluverð fram að 12., svo þíður kafli með allmikilli rigningu til 23. en svo frost og snjókoma flesta daga. Vegna þessa var tíðarfar í versta lagi fyrir fénaðarhöld og útiverk.

Dagur talar vel um sumar og hausttíðina í pistli 14.desember, m.a. er minnst á vindrafstöðvar:

Tíðarfar hefir mátt telja mjög gott s.l. sumar og haust og það sem af er vetrinum. Margir heyjuðu mjög vel, þrátt fyrir lítið lið og nýting heyja var yfirleitt góð. Fé var vænt í haust og fallegt undan sumrinu. Í stórhríð þeirri er gjörði aðfaranótt 27. október fennti fé allvíða hér um slóðir, meginið af því fannst þó með lífi næstu daga á eftir, en allmargar kindur mun þó hafa fennt til dauða. Góð hláka kom strax á eftir þessum hríðarhvelli, svo að jörð kom upp og er nú víða búin að vera góð jörð um lengri tíma, annars staðar sæmileg og allsstaðar eitthvert bragð. Mild staðviðri hafa verið hér nú dögum saman, til óþæginda og angurs þeim er hafa vindrafstöðvar á heimilum sínum, — en hinum þykir lognið gott og aldrei um of. 

Morgunblaðið segir 24.desember frá vandræðum við flutninga í Faxaflóa. Eins og menn muna strandaði Laxfoss í upphafi árs - mótorskipið Sigríður leysti hann af um þessar mundir. Einhverjir Borgnesingar munu sjálfsagt hafa verið orðnir stressaðir - svona rétt fyrir jólin:

Vegna veðurs og brims hefir m.s. Sigríður ekki komist til Borgarness undanfarna daga, en þangað átti skipið að fara s.l. fimmtudag [21.] með póst og annan flutning, en varð að snúa við. Einnig varð gerð tilraun til þess að komast uppeftir á föstudag [22.], en fór á sömu leið, en í morgun kl.7 mun skipið hafa gert eina tilraun enn til þess að komast uppeftir.

Þjóðviljinn segir frá 28.desember:

Eins og frá var skýrt í síðasta tbl. Þjóðviljans strandaði vb Búðaklettur við sunnanvert Reykjanes s.l. laugardagsmorgun. Skipshöfnin bjargaðist, en 2 farþegar fórust.

Skömmu eftir stríð fylgdi einblöðungur með Veðráttunni, tímariti Veðurstofu Íslands. Á honum var yfirlit um hafísathuganir breska hersins við Ísland á stríðsárunum. Svo er að sjá að blað þetta hafi ekki fylgt ljósmyndun Veðráttunnar á timarit.is,

Um árið 1944 stendur þetta:

Áttunda apríl var hafís fyrir Norðurlandi og Vestfjörðum 20-25 sjómílur norður af Horni og Melrakkasléttu. 10. apríl var hrönglís við því sem næst alla norðausturströndina, en þann 14. fjarlægðist ísinn og siglingarleið opnast fyrir Eyjafjörð. Milli Raufarhafnar og Rauðanúps var landfastur ís hálfa aðra sjómílu á sjó út. 18. og 19. apríl var mikill hrönglís 60-70 sjómílur norðnorðvestur af Kögri og 55-60 sjómílur norðnorðaustur af Hraunhafnartanga. Þá sást 100 feta hár borgarísjaki 50 sjómílur norðaustur af Langanesi. Það sem eftir var mánaðarins hélt hafísinn sig í svipaðri fjarlægð. Fyrri hluta maímánaðar var hafísröndin á svipuðum slóðum og síðari hluta apríl, en engar fregnir bárust af ís seinni hluta maímánaðar.

Þessar lýsingar virðast benda til þess að ísinn sem var hér við land hafi fremur verið hrafl úr meginísnum, en ekki mikill að magni til.

Lýkur hér samantekt hungurdiska um veður og tíðarfar á árinu 1944. Þakka blöðum og blaðamönnum auðvitað fyrir þeirra elju þetta merka og minnisstæða ár. Að vanda eru fjölmargar tölur og ýmsar fágætar upplýsingar í viðhenginu. 


Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

Smávegis af september 2024

September er nú liðinn (rétt einu sinni). Að þessu sinni var hann í svalara lagi. Yfirleitt sá næstsvalasti á landinu það sem af er þessari öld. Nokkru kaldara var í september 2005.

w-blogg011024a

Á Austurlandi að Glettingi og á Miðhálendinu raðast mánuðurinn nú í 21. hlýjasta sæti (3 kaldari) og á Suðausturlandi í 22. hlýjasta - á þessum spásvæðum er september 2005 líka kaldastur. 

Það er stutt öfganna milli. Loftþrýstingur í ágúst var að meðaltali sá lægsti sem við vitum um (mælingar í 200 ár), en þrýstingur í september var aftur á móti á meðal þess hæsta sem gerist - í 11. sæti að ofan talið (af 203) og hefur ekki mælst jafnhár síðan 1976 - en munurinn á þrýstingi nú og í september 2002 er þó ómarktækur. 

Staðan í háloftunum var líka harla óvenjuleg - á sinn hátt.

w-blogg011024b

Hér má sjá meðalhæð 500 hPa-flatarins í september og vik frá meðaltalinu 1981-2010. Áttin er ákveðin úr vestri - (og rétt norðan við vestur). Lægðasveigja er á jafnhæðarlínum - en liggur frá Grænlandi - sem slær á úrkomumöguleika. Það er óvenjulegt að hæðin sé þrátt fyrir þetta ofan meðallags - í svona mikilli lægðasveigju. Trúlega stafar þetta óvenjulega mikla jákvæða vik á kortinu af almennri hlýnun lofthjúpsins - hún hækkar 500 hPa-flötinn almennt. 

w-blogg011024c

Það kemur líka á óvart - þrátt fyrir svalann - að þykktarvikin skuli vera jákvæð yfir landinu (litir). Þykktin mælir sem kunnugt er hita í neðri hluta veðrahvolfs - hiti þess hafur verið í eða yfir meðallagi þrátt fyrir norðan- og vestanáttina - og lægðasveijguna. Ritstjórinn man varla eftir svona nokkru - (en verður að játa að hann hefur ekki enn leitað af sér allan grun).

w-blogg011024d

Það er fyrst þegar komið er niður í 850 hPa-flötinn (í um 1500 metra hæð) sem kuldinn er farinn að gera vart við sig. Vikið við Norðurland er um -1 stig. Í Grímsey var hitavikið í mánuðinum -1,1 stig - miðað við 1981-2010 (viðmiðunartímabil kortsins). Eins og fjallað var um á hungurdiskum í gær er hitavikið í sjávaryfirborði heldur meira á þessum slóðum. Annars hefur yfirleitt verið mjög hlýtt á því svæði sem kortið sýnir - nema helst í Baskahéruðum Spánar. 

Svo er ákveðin rúsína í pylsuendanum. Á landinu í heild var september í ár kaldari heldur en maímánuður, munaði um 0,5 stigum. Þetta á ekki við allar stöðvar - nægilega margar þó til að koma fram í meðaltalinu. Þetta er ekki mjög algengt, gerðist síðast (með naumindum þó 1990), en 1985 var munurinn svipaður og nú. Mestur var þessi munur 1918. Í Reykjavík munar nær engu á mánuðunum, september rétt sjónarmun kaldari þó (0,04 stigum). Gerðist síðast (með meiri mun) 1990 - og mestur var munurinn 1918. Á Akureyri munar nú meir en 2 stigum á maí og september. Fara þarf aftur til 1991 til að finna þvílíkt og annað eins, en það að september sé kaldari heldur en maí er heldur algengara á Akureyri heldur en í Reykjavík. Við þökkum BP að vanda fyrir kortagerðina. 

Hvað verður svo næst tíðinda?


Sjávarhitamoli (?)

Myndin hér að neðan er klippa úr sjávarhitakorti evrópureiknimiðstöðvarinnar (eins og það er teiknað á Veðurstofunni). Ritstjóri hungurdiska verður að vísu að játa að hann er ekki mjög kunnugur sjávarlíkani reiknimiðstöðvarinnar, en veit þó að það er í gagnvirku sambandi við lofthjúpslíkanið. Lofthjúpslíkanið hefur áhrif á sjóinn - og sjórinn áhrif á lofthjúpinn. Sjávarhitagögnin eru þó ekki þrælar lofthjúpsins - heldur uppfærast þau með einhverjum gervihnattamælingum - og e.t.v. líka fleiri sjávarhitamælingum sem gerðar eru af baujum eða skipum (ekki veitir af). 

w-blogg300924a

Þetta er kort dagsins, mánudaginn 30.september. Það er köld tunga sem liggur inn Húnaflóa sem vekur athygli. Hiti í henni er á milli 3 og 4 stig, 3 stig við Kaldbaksvíkina (tökum við kortið bókstaflega) - en nærri 5 stig austast í flóanum. - Undan norðurlandi austanverðu eru hins vegar svæði þar sem sjávarhiti er meiri en 6 stig. Um 8 stiga hiti er á Faxaflóa og 9 undan Reykjanesi. 

Þessi kalda tunga var ekki nærri því eins áberandi í greiningum fyrir hálfum mánuði - og var ekki í þeim spám sem þá voru reiknaðar - sá vottur sem var átti reyndar frekar að dofna heldur en hitt. 

Kuldi sem þessi slær sér endrum og sinnum upp í lofthitaspárnar - og sömuleiðis getur hann afmarkað þokusvæði dag og dag í þokuspám. 

Ætli við verðum ekki að gera ráð fyrir því að eitthvað sé til í þessu - en ekki er alveg auðvelt að sjá hvers eðlis málið er. Því miður þá virðist engin mælibauja vera á þessum slóðum um þessar mundir - en nú á dögum mæla þær margar hverjar þversnið hita og seltu niður á meir en 1 km dýpi - jafnvel talsvert meira. Af slíkum sniðum má margt ráða um eðli kaldra (eða hlýrra) bletta af þessu tagi. 

Ritstjóra hungurdiska finnst sennilegt að hér sé á ferðinni tiltölulega ferskur sjór sem sloppið hefur út úr Austurgrænlandsstraumnum - en sveipir úr honum komast leggjast oft yfir hlýrri og saltari sjó sem sífellt berst norður með Vesturlandi - og síðan austur með Norðurlandi. Á vorin og að sumarlagi bera sveipirnir oft með sér hafísspangir - jafnvel inn á utanverðan Húnaflóa. Fyrr í sumar voru einhverjar slíkar spangir (veigalitlar þó) á ferðinni þarna norður af. Trúlegast er að kuldinn nú sé bráðin - mjög létt (fersk). Við vitum hins vegar ekki hvort hún er þunn - eða örþunn. Ef hún er örþunn blandast hún fljótt heldur hlýrri sjó sem liggur undir - þegar vetrarvindar fara að róta í sjónum. 

Það eru fáeinar baujur undan Norðausturlandi (að vísu ekki nærri landi). Þar má sjá mjög þunnt lag (frekar hlýtt raunar - leifar upphitunar sumarsins), undir því er mun kaldari blanda - ekki mjög sölt - og síðan saltur atlantssjór undir - jafnvel örlítið hlýrri en millilagið. En - á Húnaflóanum vitum við ekki neitt um lagskiptinguna í dag (alla vega þekkir ritstjóri hungurdiska hana ekki).

Spáin gerir ráð fyrir að þessi kalda tunga jafnist út á næstu viku til tíu dögum. En gerir hún það. Það verður fróðlegt að fylgjast með. 

En rétt er að taka fram að lokum að þetta er talsvert kaldara heldur en undanfarin ár, vikin (miðuð við tuttugu ár (líklega)) sem reiknimiðstöðin birtir eru -3 til -4 stig þar sem mest er. Í fyrra segir reiknimiðstöðin að hiti á þessum slóðum hafi verið 7-8 stig 30.september - ekki gott að segja hversu mörg ár eru síðan síðast var þetta sjávarkalt í Húnaflóanum.  


Veðurstofusumarið 2024 - heldur svalt miðað við síðari ára tísku

Veðurstofan hefur í hundrað ár skilgreint sumarið sem tímann frá júní til september ár hvert. Sumum finnst fjórir mánuðir of langur tími - alþjóðaveðurfræðistofnunin miðar við þrjá mánuði (júní til ágúst) - en misseristímatalið gamla miðar sem kunnugt er við sex mánuði - frá fyrsta sumardegi að vori - að fyrsta vetrardegi að hausti. Veðurstofan fer bil beggja. Hungurdiskar hafa nú í nokkur ár reynt að reikna meðalhita landsins alls. Aðferðin er að vísu umdeilanleg - og aðrir reiknimeistarar myndu efalítið fá út aðrar tölur. En ritstjórinn ber sig samt vel.

w-blogg290924a

Nú vantar aðeins einn dag upp á sumarlok - og ekki skeikar miklu þótt við sleppum honum. Sumarið reyndist vera í svalara lagi - miðað við undanfarna tvo áratugi rúma. Meðalhiti þess á landsvísu reiknast 8,3 eða 8,4 stig. Þetta er lægsta tala sem við höfum séð síðan sumarið 1998, en þá var hún sú sama og nú, Nokkru kaldara var 1993 og 1992. 

Yngra fólkið (fram á fertugsaldur sennilega) - man ekki jafnkalt sumar (nema að barnsminni þess sé alveg sérlega gott). Við gamlingjarnir verðum hins vegar að átta okkur á því að hitinn nú er nánast sá sami og var á sumrin að meðaltali á árunum 1961 til 1990. Sumir okkar eru því bara harla ánægðir með sumarið. Fortíðarþrá ritstjórans hefur fengið sitt - staðfestingu á að gömlu sumrin hafi verið raunveruleg - og þau voru mörg góð í minningunni.  


Óformlegar úrkomuvangaveltur

Upp á síðkastið hefur verið nokkuð rætt um vatnsskort í lónum á landinu - og afleiðingar fyrir orkubúskapinn. Nú er það svo að birgðastaða á hverjum tíma er háð fjölmörgum þáttum og ritstjórinn játar fúslega að hann hefur enga vitneskju um marga þeirra. Því má alls ekki taka því sem hér fer á eftir sem einskonar svari við því hvers vegna vatnsstaðan er ekki betri en hún er. 

Úrkoma hlýtur þó að vera einn af þeim þáttum sem áhrif hafa. Um leið og tekið er á henni bætir í flækjustigið. Það koma upp spurningar um hlutfall regns og snævar - hlut vetrarúrkomu - hlut sumarúrkomu - auk auðvitað þátta framleiðandans - hversu mikla orku ætlar hann að selja - hvaða áhættu er hann tilbúinn að taka gagnvart veðurþáttunum. 

Við látum þessa flækju eiga sig - en lítum aðeins á úrkomuna - árssummu og fimm ára summu. Nægileg álitamál þar. Ritstjórinn hefur með reiknikúnstum galdrað fram úrkomugagnaröð fyrir Suðurland (frá Reykjanesi sunnaverðu í vestri - austur á Stöðvarfjörð í austri). Nær röð þessi allt aftur til 1872. Það er að vísu fullmikið í lagt - en er samt ekki alveg glórulaus skáldskapur. Tölur eru settar fram sem hlutfall ársúrkomu áranna 1971 til 2000. Ástæða þess að þetta grunntímabil var valið er sú að þá voru hefðbundnar úrkomumælingar hvað þéttastar á landinu. Síðustu árin hafa þær mjög grisjast. Vonandi munu gögn sjálfvirkra stöðva verða vel nothæf innan fárra ára - en eru það ekki sem stendur. 

Vegna þess að árinu 2024 er ekki lokið var ákveðið að líta á öll 12-mánaða tímabil áðurnefndra ára - til þess að tímabilið september 2023 til ágúst 2024 gæti verið með. Niðurstaðan er sett fram á myndinni hér að neðan. Hún kann að virðast nokkuð ógnvekjandi, en grundvallaratriði þó einföld. 

w-blogg260924a

Efri hluti myndarinnar (súlurnar) sýnir úrkomu sunnanlands öll 12-mánaða tímabil á árunum 1872 til 2024 sem hlutfall af ársúrkomu 1971-2000. Það sem fyrst vekur athygli er að úrkoman virðist hafa farið vaxandi. Ef við tökum vöxtinn alveg bókstaflega er hann um 18 prósent á öld (sem er auðvitað ótrúlega mikið). Langlíklegasta skýringin er sú að gögnin séu ekki einsleit - þess má t.d. geta að hlutur snævar í ársúrkomu er meiri á köldum tímabilum heldur en hlýjum, en snjór mælist mun verr heldur en regn - það gæti haft áhrif á þessa yfirgengilegu (sýndar)leitni. Sömuleiðis voru mælar án vindhlífa fram um 1950 - hefur líka áhrif á gögnin. En svo er það hin almenna skoðun að úrkoma aukist með hlýnandi loftslagi. Þessi (sýndar)aukning er langt umfram það sem hitaleitnin nær að skýra (ef við trúum slíkum skýringum). Hitaaukningin á þessu tímabili er um 1,3 stig - úrkomuaukningin ætti því að vera um 14 prósent á stig - fullmikið af því góða. Almennt er talað um 2-3 prósent á stig - þeir svartsýnustu nefna 7 prósent. Æskilegt væri að reyna einskonar leiðréttingar - en sá ís er háll - og ekki tilefni hér til að fara út á hann. 

Við megum taka eftir því að síðustu 12 mánuði hefur úrkoman verið 90 prósent af meðallagi - fór í júní (júlí 2023-júní 2024) niður í 80 prósent. Þetta gæti svosem eitt og sér skýrt stöðuna í lónunum - vegna þess að að auki var sumarið svalt (miðað við það sem verið hefur að undanförnu) og jöklabráðnun (gamlar aukabirgðir af úrkomu) gaf minna heldur en væntingar hafa staðið til þegar orkusalan var ákveðin. Þurrkurinn um þessar mundir er reyndar sá mesti síðan 2010 - þá fór hlutfallstalan lægst í 74. Enn lægri tölur má finna í fortíðinni, t.d. niður í 69 í mars 1965 til febrúar 1966. Allra lægsta talan er 46, í ágúst 1887 til júlí 1888. Við gætum (með kúnstum) leiðrétt hana upp í um það bil 58 - slík tala er alveg hugsanleg nú á tímum (ef við erum óheppin). 

Rauða línan á myndinni nær til lengri tíma, hlutfall síðustu fimm ára. Nú er sú tala nákvæmlega 100 prósent - það segir að úrkoma síðustu fimm ára hefur verið sú sem hún var  venjulega 1971 til 2000. Hún er hins vegar um 5 prósent lægri heldur en meðaltal fyrstu 23 ára aldarinnar. Spurning er við hvaða tímabil lónverðir miða rekstur sinn. - Rétt að taka fram að ég hef enga skoðun á því - (og ekki vit heldur). 

Það eru nokkur eftirtektarverð þurr fimmáratímabil í fortíðinni, en ekkert alveg nýlegt. Það er rétt að gefa þessum tímabilum gaum - ákveðin áhætta fellst í endurkomu þeirra. 

Neðsti ferillinn á myndinni sýnir mismun á hinum ferlunum tveimur - hversu langt er á milli úrkomu síðustu 12 mánaða og síðustu 5 ára. Sé tólfmánaðaúrkoman meiri heldur en fimmáraúrkoman er ákveðið að talan sé jákvæð. Topparnir sýna því þau tilvik vel þegar skipt hefur skyndilega úr löngum þurrkakafla yfir í úrkomutíð - en lágmörkin hið öfuga - þegar skyndilega hefur skipt yfir í þurrka. Hér er enga leitni að sjá - veðrið hefur hegðað sér á svipaðan hátt hvað þetta varðar í 150 ár. 

En hvað veldur þá þessum sveiflum? Það er ekki gott að segja. Gera má tilraun til að leita ástæðurnar uppi. Við látum nægja hér að nefna það sem ritstjórinn telur vega þyngst. Það er þrái (afl) sunnanáttarinnar í háloftunum, (sem er í grunninn tilviljanakenndur að því er virðist). Hann er hægt að mæla á ýmsa lund - við látum skilgreiningar á því eiga sig - trúum bara myndinni hér að neðan.

w-blogg260924b

Lárétti ásinn sýnir styrk sunnanþáttarins (úr einskonar vigurvind ársins). Lóðrétti ásinn er aftur á móti áðurnefnt úrkomuhlutfall. Það er mesta furða hvað sambandið er gott (við látum okkur nægja að fara 100 ár aftur í tímann). Tvö ár skera sig nokkuð úr - 2010 og 2012 en þá var sunnanáttin alveg sérlega rýr í roðinu, en fylgnistuðullinn er þó af sterkvodkastyrk (0,68).

Svo vill til að þetta (allt of) einfalda líkan hittir mjög vel í úrkomu síðustu 12 mánaða, „spáir“ hlutfallinu 90 prósentum - einmitt það sem það hefur verið. Það er því „skortur“ á suðlægum áttum sem veldur þurrviðrinu þráa. 

Með því að bæta fleiri háloftaþáttum við hækkar fylgnistuðullinn - en ekki þó afgerandi. Við að bæta hæð 500 hPa-flatarins við fer hann upp í 0,71 og nemum við langtímaleitnina burt þar að auki fer hann upp í 0,76 - (við náum ekki spírastyrk). Árin tvö 2010 og 2012 færast þó áberandi nær aðfallslínunni. Hár 500 hPa-flötur dregur úr úrkomunni (lægðagangur er minni) - fylgni hæðarinnar og úrkomunnar er marktæk ein og sér - en ekki þó ráðandi. 

Ekki gott að segja hvort þetta svarar einhverju - en ritstjórinn veit þó að hægt er að reikna miklu betur - með mun meira og sterkara vísindabragði - (og brögðum), og ritstjóri hungurdiska vonar auðvitað að einhver taki það verk að sér (orðinn allt of gamall og heiladofinn sjálfur). 


Hugsað til ársins 1963

Árið 1963 varð mjög veðurviðburðaríkt. Vetur góður, vor hart, sumar kalt, en haustið umhleypingasamt. Auk fjölmargra veðurviðburða varð á árinu einn þriggja öflugustu jarðskjálfta hér á landi frá upphafi mælinga (kenndur við Skagafjörð), framhlaup varð í Brúarjökli, mesta framhlaup aldarinnar á Íslandi og ný eyja (Surtsey) myndaðist í eldgosi suðvestan við Vestmannaeyjar. 

Árið þótti lengst af fremur óhagstætt, nema janúar til mars og svo desember. Úrkoma var undir meðallagi. Janúar var hagstæður til sjávar og sveita. Vegir flestir færir. Febrúar var einnig mjög hagstæður lengst af. Sérlega góð tíð var í mars og tók gróður vel við sér. Hlýtt var í veðri. Apríl varð hins vegar óhagstæður vegna eins mesta hrets sem um getur á þessum árstíma. Maí var kaldur og hretviðrasamur lengst af. Gróðurlítið var í mánaðarlok. Sæmilega hagstæð tíð var í júní. Gróðri fór vel fram. Júlí var kaldur og fremur óhagstæður, einkum um landið norðanvert. Hægviðrasamt og þurrt var í ágúst. Heyskapur gekk sæmilega. Tíð í september var óhagstæð til lands og sjávar. Óvenju mikla snjóa gerði á hálendinu og víða í byggð. Lengst af hagstæð tíð í október, en nokkuð stórgerð síðari hlutann. Nóvember þótti óhagstæður norðanlands, en hægstæðari syðra. Í desember var tíð hagstæð og hæglát. 

Við förum yfir helstu veðurtíðindi ársins eins og þau komu fram í blöðum (timarit.is) og í Veðráttunni, tímariti Veðurstofunnar - og nýtum að venju gagnagrunn Veðurstofunnar. Við leyfum okkur að stytta textana (og stöku sinnum hnika til stafsetningu). Vonandi sætta höfundar sig við það. Í þetta sinn sækjum við mest til Tímans og Morgunblaðsins sem voru áberandi duglegust blaðanna við miðlun veðurupplýsinga þetta ár. Hungurdiskar hafa áður fjallað um veður á árinu. Sérstakir pistlar hafa birst um þrjú meginillviðri (páskahretiðleitahretið og lægðina skæðu 23. október). Sömuleiðis hefur áður birst pistill um leifar fellibylsins Flóru, auk hugleiðinga um umskiptin miklu sem urðu um jólin 1962, einnig var hugsað sérstaklega til maímánaðar 1963. Vísað er í þá pistla - þar má finna fleiri veðurkort og almenna umfjöllun - þótt eitthvað sé hér endurtekið.

Árið er ritstjóra hungurdiska sérstaklega minnisstætt. Þetta var annað árið sem hann fylgdist með veðri nánast hvern einasta dag og mundi lengi frá degi til dags. Þó flest þeirra smáatriða sé nú horfið og fjölmargir dagar dottnir út er enn ógrynni mynda ljóslifandi í huganum. Veturinn var miklu betri en flestir síðari vetur, vorið var skítt, sumarið kalt og snemma haustaði. Næstu árin fóru í það að átta sig á því að árstíðasveiflan væri kannski ekki endilega svona - þótt árið 1964 hafi að sumu leyti hegðað sér ekki ósvipað - í höfuðdráttum.

Janúar var mjög óvenjulegur. Meðalþrýstingur í janúar hefur aldrei verið hærri síðustu 200 árin. Fyrri hluta mánaðarins var samfelld vetrarblíða, hægir vindar og heiðríkja. Frost voru talsverð inn til landsins, en ekki mikil við sjávarsíðuna. Um miðjan mánuð hörfaði hæðin til suðausturs og ríktu suðlæg hlýindi þá í viku. Skyndilega gerði hvassan útsynning - sem virtist ætla að breyta veðurlagi, en ekkert varð úr því og síðustu dagana var hæðin mætt aftur, jafnvel enn öflugri en áður.  

Slide1

Á kortinu má sjá meðalhæð 500 hPa-flatarins í janúar 1963 og vik frá meðallagi aldarinnar. Hæðin veldur kaldri norðlægri átt langt suður í Evrópu, en hlýindi eru vestan hennar. Þetta er óvenjuleg staða.

Morgunblaðið ræðir hættu á heyskorti í frétt 4.janúar:

Bændur víða um land hafa fækkað búpeningi sínum í haust og vetur vegna heyskorts. Vont árferði var síðastliðið sumar svo að segja um land allt og hvatti Búnaðarfélag Íslands bændur til þess að gæta hófs í ásetningi, þar sem litlar sem engar líkur væru til að hægt yrði að útvega hey.

Leifar af veðurfréttum ársins 1962 í Morgunblaðinu 5.janúar:

Úr Austur-Skagafirði. Mjög umhleypingasamt hefir verið undanfarið en þó litlar snjókomur. 22.—23. des. gekk hér yfir eitt mesta sunnanveður, sem koma hér. Í þessu afspyrnuroki urðu þó furðanlega litlar skemmdir, þak tók af nýbyggðu húsi á Sleitustöðum í Hólahreppi, eign Sigurðar Björnssonar bílstjóra þar. Sagt er mér einnig að í Framfirðinum hafi orðið nokkur vandræði með hrossin, sem hlupu út í ófærur. Annars er ekki hægt að segja að tíðarfar á þessu senn endaða ári hafi verið mjög óhagstætt en einhvern veginn mun það hafa notast verr en oft áður, og eftirtekja almennings mun vera frekar rýr til lands og sjávar. Mun þó afkoma fólks vera í meðallagi. — Björn

Árið 1963 var langt í frá því að teljast „hafísár“. Samt voru fregnir af honum alltíðar og ritstjóri hungurdiska man vel áhyggjur þeirra eldri manna sem mundu erfið ísár - auk þess sem veðurnördinu þótti ísinn vera eitthvað spennandi. Morgunblaðið segir frá hafís 6.janúar - en einnig af lagnaðarís og góðri færð:

Samkvæmt upplýsingum frá Veðurstofunni hafa tvö skip orðið vör við ís á siglingarleið út af Horni. Um kl.11 í fyrrakvöld var tilkynnt að nokkrir ísjakar, hættulegir skipum, væru á reki um 6 sjómílur norðaustur af Hornbjargsvita. Í gærmorgun var aftur tilkynnt um íshröngl, sem gæti verið hættulegt skipum, á venjulegri siglingaleið norðaustur af Hornbjargi. Veðurstofan skýrði svo frá, að orsakir þessa mætti sennilega rekja til þess, að fyrir jólin var um tíma vestlæg átt, og hefur þá líklega rekið úr ísröndinni, sem liggur nokkuð langt undan Íslandi, og jakar borist austur hingað.

Akureyri 5. janúar. Allir vegir héðan frá Akureyri eru nú mjög vel færir, svo að jafnvel smærri bílar komast keðjulausir allra sinna ferða. Í vikunni var farið yfir Lágheiði, sem liggur milli Ólafsfjarðar og Skagafjarðar og mun það einsdæmi á þessum tíma árs. Mikið frost er hér á Akureyri í dag; 17 stig niður við sjávarmál, en mun nokkru meira uppi á brekkunum. Akureyrarpollur er allur ísi lagður og nokkuð út fyrir Oddeyrartanga. Ágætur skautaís er kominn innan til á Pollinn og þar er nú fjöldi manns á skautum. Skip hafa komið hér daglega að undanförnu og þess vegna er fær renna gegnum ísinn inn að Torfunefsbryggju. Þar sem ísinn hefir ekki verið brotinn af skipum er hann 4—6 þumlunga þykkur. Fyrirhugað hefir verið að útbúa skautasvell á íþróttavellinum og mun það að líkum framkvæmt í dag og verður það upplýst með kvöldinu.

Frost og þurrkar höfðu nú staðið í nærri þrjár vikur og bera tók á vatnsskorti. Tíminn segir frá 8.janúar:

ED-Akureyri 7. janúar. — Hér hefur verið frost hvern einasta dag síðan á Þorláksmessu og jafnframt stillur og hreinviðri. Er nú svo komið, að vatnsskortur er farinn, að gera vart við sig á nokkrum bæjum hér um slóðir og verða bændur af flytja vatn í tunnum þó nokkurn spöl, til þess að brynna búsmala. Þess má geta, að sumstaðar eru kýr orðnar svo vanar því að drekka úr sjálfbrynningartækjum, að þær líta ekki við vatni í fötum og hafa bændur orðið að grípa til þess að setja vatnið inn á brynningarkerfið, til þess að kýrnar fáist til að drekka það.

Morgunblaðið segir einnig frá vatnsskorti 8.janúar:

Kifsá, Kræklingahlíð, 7. janúar. Óvenjumiklar og langvarandi frosthörkur hafa verið hér í Eyjafirði að undanförnu. Snjólaust er hér með öllu og gengur frostið því mjög djúpt í jörð. Smálækir eru víða notaðir sem vatnsból hér í sveitum og eru þeir nú flestir botnfrosnir og því víða vatnslaust með öllu bæði fyrir fólk og fénað. Vélar allar eru erfiðar í gangsetningu og því eina úrræðið að bera vatnið. Er það allerfitt og tímafrekt, þar sem stór kúabú eru og oft langt að sækja vatnið. Sums staðar fæst ekki annað en krapavatn, sem síast upp um sprungur í svellin. Eldri menn muna ekki eftir að slíkt hafi komið fyrir hér síðan 1918. Eru margir bændur uggandi um, að þessa gæti mjög á grassprettu á komandi sumri. Frostið hefur verið milli 10 og 20, en þó nær 20 stigum nær óslitið á aðra viku. Sem stendur er hér 10 stiga frost, en í dag er skýjað. — Víkingur

Og illvígur vatnsskortur kom upp á Vopnafirði. Tíminn 9. janúar:

ED—Akureyri, 8.janúar. Sjö hundruð manna byggðarlag, Vopnafjarðarkauptún, er nú orðið vatnslaust með öllu og verður að flytja allt vatn að í tunnum. Við þetta hefur alvarlegt ástand skapast og m.a. hefur barnaskóla staðarins verið lokað. Um síðustu helgi hvarf vatnið algjörlega af vatnsveitukerfi Vopnafjarðarkauptúns. Í kauptúninu, sem stendur undir lágum þurrum ási er enginn lækur né uppspretta, sem koma að notum. Hins vegar voru nokkrir brunnar notaðir í gamla daga, en þeir eru löngu af lagðir, en nú er verið að hreinsa suma þeirra upp. Neysluvatn flytja þorpsbúar nú að í tunnum á bifreiðum og er nú neysluvatnið orðið ákaflega dýrmætt austur þar. Vatnsveita þorpsbúa liggur í uppsprettulindir í Skarðslandi, nokkru ofan við brúna á Vesturdalsá og liggur hún því yfir áðurnefndan ás. Er vatninu dælt upp í vatnsgeyma, sem standa uppi á áðurnefndum ási, en þaðan rennur það svo niður i kauptúnið. Útlitið vegna vatnsleysisins er býsna alvarlegt. Menn á Vopnafirði búast alveg eins við því, að þótt vatnsbólið, sem nú er alveg tómt, fyllist að nýju, kunni að vera frosið í leiðslum. Barnaskóla staðarins hefur verið lokað eins og fyrr segir og er ekki ofsagt, að ástandið í þessu sjö hundruð manna kauptúni sé orðið býsna alvarlegt.

MB-Reykjavík, 8.janúar. Langvarandi stillur hafa nú verið norðanlands, allt frá því um jól. Stillum þessum hafa fylgt hreinviðri og frost, en frost hefur þó yfirleitt verið vægt við sjávarsíðuna. Viða norðanlands er nú farið að örla á vatnsskorti, eins og sagt er frá í blaðinu í dag. Nú upp á síðkastið hefur frost hert í innsveitum norðanlands. Mesta frost þar mældist síðastliðinn laugardag [5.] í Möðrudal, en þá var þar tuttugu og níu stiga frost. Jón Jóhannesson, sem er veðurathugunarmaður í Möðrudal sagði í viðtali við blaðið í dag, og þetta væri þriðja mesta frost, sem mælst hefur, síðan hann tók við veðurathugunum, í fyrra mældist þar 33 stiga frost eins og sagt var frá í blaðinu 30. desember og í annað skipti hefði þar mælst 32 stiga frost.

Morgunblaðið tekur stöðuna hjá fréttariturum 9.janúar:

Morgunblaðið sneri sér í gær til nokkurra fréttaritara sinna norðanlands og austan og innti þá eftir veðurfari þar að undanförnu. Bar flestum saman um að tíð hefði verið með eindæmum allt frá jólum, stillur miklar en þó talsvert frost. Frostið virðist þó heldur vera að ganga niður, þótt veður sé kyrrt ennþá. Hér á eftir fara frásagnir fréttaritara.

Blönduósi 8/1. Hér hafa verið stillur að heita frá því á jólum, ef frá eru taldir tveir dagar er nokkuð var hvasst. Ekki hefur snjóað hér svo orð sé á gerandi og vegir allir ágætir í héraðinu, nema fremst í Langadal. Blanda ruddi sig rétt fyrir jólin nema fremst í dalnum, og hefur bólgnað þar upp þannig að víða hefur flætt yfir veginn. Hefur bílum oft verið illfært um innanverðan Langadal af þeim sökum að undanförnu. — Björn.

Bæ, Höfðaströnd 8/1. Hér hefur veður verið gott að undanförnu en frost mikil og víða er að verða vatnslítið. Snjólaust er að kalla. Stillur hafa verið miklar og veður gott ef frá er talið frostið. Vegir eru ágætir, og yfir Lágheiði til Ólafsfjarðar má telja sumarfærð. Siglufjarðarskarð er hins vegar teppt, en talið að ekki sé þar ýkja mikill snjór. Héðan eru allir, sem vettlingi geta valdið, farnir suður í atvinnu og á Hofsósi standa allmörg hús auð af þeim sökum. — Björn.

Siglufirði 8/1. Hér er ágætisveður í dag og lítið sem ekkert frost. Snjór er hér ekki mikill, en þó föl yfir allt, enda svolítil ofanhríð í morgun. Undanfarna daga hefur verið töluvert frost, allt að 8—9 stigum, en stillur svo miklar að menn hafa ekki fundið eins til þess. — Stefán.

Egilsstöðum 8/1. Veður hefur verið þannig hér undanfarinn hálfan mánuð að ekki hefur blakt hár á höfði. — Stillur hafa verið og frost, allt upp í 20 stig. 10 stiga frost var hér í morgun og virðist frostið vera að ganga niður. Vegir eru sumarauðir og er farið á venjulegum bílum um allar trissur. Þarf varla vegi til því að allt er gaddfreðið, og þeir keyra á jeppum uppá hæstu fjöll. Um jólin var farið á jeppum uppá Gagnheiðarhnúk inn af Fjarðarheiði, sem er allhátt fjall. — Ari.

Reyðarfirði 8/1. Veður er hér ljómandi gott og hefur verið einmunatíð frá Þorláksmessu. Síðustu dagana hefur verið hér talsvert frost, allt að 10—12 stigum. Í dag er 6 stiga frost, og virðist því eitthvað vera að draga úr kuldanum. Allir vegir eru færir hér um slóðir, meira að segja Oddsskarðsvegur, og er það mjög óvenjulegt á þessum árstíma, ef ekki einsdæmi. — Arnþór.

Höfn í Hornafirði 8/1. Hér er blíðskaparveður, logn og frostlaust. Bátar róa allir og fiska sæmilega, allt upp í 20 skippund. Annars hefur verið frost að undanförnu og komu bílar hingað frá Seyðisfirði og voru ekkert lengur en gerist á sumrin. — Gunnar.

Tíminn segir frekar af vatnsskorti 10.janúar:

MB-Reykjavík, 9. janúar. Eins og áður hefur verið skýrt frá í blaðinu er nú víða orðinn vatnsskortur norðanlands vegna langvarandi frosta og úrkomuleysis. Vatnsból eru þorrin og vatnsleiðslur frosnar og vatnsborðið lækkar ískyggilega við Skeiðfossvirkjunina. Vatn er víða flutt að í tunnum og neyðarástand hefur enn ekki skapast, þar eð færi er nú einstaklega gott um allar sveitir norðanlands, allt frosið og yfirleitt autt. En ef hríð gerði og vegir yrðu ófærir, án þess að úr rættist með vatnsskortinn, væri þar vá fyrir dyrum, og sumir fréttaritarar blaðsins telja þá hættu á hreinu neyðarástandi. Í Óslandshlíð hefur vatnsskortur gert vart við sig á nokkrum bæjum. Í Haganesvík er mikill vatnsskortur. Þar bætir ekki úr skák, að í síðustu leysingum grófst ósinn á Hópsvatni niður, svo vatnsborðið lækkaði þar mjög, en þaðan er vatn tekið fyrir fyrirtæki staðarins. Er nú verið að reyna að stífla ósinn að nýju. Í Eyjafirði er ástandið víða slæmt. Á Þelamörk er yfirvofandi vatnsleysi á mörgum bæjum, í Öngulsstaðahreppi eru sex stórbýli vatnslaus og víða yfirvofandi vatnsskortur, í Saurbæjarhreppi er vatnslaust á mörgum bæjum og sömu sögur er að segja úr Svarfaðardal, Glæsibæjarhreppi og Arnarneshreppi. Í Hrísey er vatn meirihluta dagsins, en fer minnkandi. Eins og sagt er frá í blaðinu í dag (miðvikudag) er vatnsból Vopnfirðinga algerlega þorrið. Nú er dælt vatni úr lind, sem er allmiklu nær kauptúninu en vatnsbólið og vatn það, sem úr henni fæst, sett inn á kerfið. Þetta vatnsmagn er þó algjörlega ófullnægjandi og óvíst, hversu það endist. Vatn Þórshafnarbúa mun farið að minnka og er farið sparlega með það. Blaðið átti í dag tal við Tryggva Sigurbjörnsson, rafveitustjóra á Siglufirði. Hann skýrði svo frá, að vatnsstaðan í uppistöðulóni Skeiðfossvirkjunar væri sæmilega góð, en síðustu daga hefði vatnsborðið lækkað mjög ört, síðustu tvo—þrjá daga um 15 sm á sólarhring. Myndi ekki verða hjá því komist að grípa til dísilstöðva Síldarverksmiðja ríkisins, ef þessu héldi lengi áfram. Þar eð jörð væri auð, myndi ekki eins mikið gagna þótt hlánaði, eins og ef snjór væri yfir.

Morgunblaðið segir af lagnaðarís við Djúp 10.janúar:

Þúfum, N-ÍS, 9. janúar. Gott veður hefur verið jafnan nú undanfarið, en frost nokkuð, einkum til dala. Jörð er því nær snjólaus, og ber því víða á vatnsskorti. Sums staðar er vatnsleysið svo mikið, að til stórbaga er. Innfirðir Djúpsins, bæði Mjóifjörður og Skötufjörður, eru lagðir ísi. Djúpbáturinn kemst því ekki á alla viðkomustaði af þeim sökum. — PP.

Slide2

Veðurkort Morgunblaðsins sýnir hina óvenjulegu stöðu vel. Hæðin mikla nær yfir megnið af kortinu þann 10.janúar - og þannig var staðan meira og minna fram undir miðjan mánuð þegar smálægð komst loks inn á Grænlandshaf. Jón Eyþórsson hefur sett hita á fáeinum stöðvum á Íslandi inn á kortið til að sýna lesendum að fremur hlýtt er við sjávarsíðuna, ekki nema -1 stigs frost á Galtarvita. Mun meira frost er í hægviðrinu inn til landsins, -8 stig í Reykjavík. Farið var í ísflug þennan dag og hefur Jón einnig dregið ísjaðarinn nánar inn á kortið. Ísinn virtist ekki sérlega ógnandi - en kom nær. Sjá fréttir hér að neðan. 

Tíminn furðar sig á stillunum 11.janúar:

MB-Reykjavík, 10. janúar. Allar horfur eru á því, að frost og stillur haldist enn um sinn hér á landi og háþrýstisvæðið, sem yfir landinu liggur stenst allar árásir lægðanna, sem venjulega ráða lögum og lofum hér á þessum árstíma. Blaðið átti tal við Jón Eyþórsson veðurfræðing í dag og spurðist fyrir um það, hversu lengi þeir á Veðurstofunni ætluðu að láta þetta veður haldast. — Ætli við látum ekki Drottin ráða þessu áfram, sagði Jón, annars eru ekki fyrirsjáanlegar neinar breytingar á veðrinu. Það er ekkert komið frost núna hérlendis, ekki nema 12 og 13 stig á köldustu stöðunum. Annars er það óvenjulegt á þessum árstíma, að svo langvarandi stillur séu á þessum slóðum, venjulega hefur hver lægðin rekið aðra og tíð verið umhleypingasöm. Það hefur verið mikið háþrýstisvæði yfir landinu lengi og það hefur hefur náð yfir Grænlandshaf, Suður-Grænland, til Færeyja og Skotlands og staðist allar árásir lægðanna. Jón Eyþórsson sagði, að ís væri ekkert nær landinu nú, en venja væri á þessum árstíma. Vegna ísfrétta um daginn, kvað Jón þetta hafa verið athugað í gær og hefði þá komið í ljós, að ísinn væri nú á venjulegum slóðum, um 60 sjómílur út af Straumnesi og færðist ekki nær landi, fremur þokaðist hann fjær.

Tíminn segir 15.janúar frá ísstíflu í Laxá í Aðaldal og krapastíflu í Héraðsvötnum:

ÞJ-Húsavík, 14. janúar. Í fyrradag stíflaðist Laxá í Aðaldal um 15 km frá Húsavík. Flæddi áin yfir þjóðveginn á kafla, svo að hann var ófær í fyrradag og gær, uns klakastíflan var sprengd þá um kvöldið af vegavinnumönnum. Klakastíflan kom í ána í svonefndu Grundarhorni, sem laxveiðimenn þekkja vel. Mikill hluti árinnar flæddi út í hraunið. Bærinn Knútsstaðir, sem stendur þarna í hrauninu, var alveg umflotinn vatni þennan tíma, svo ekki var hægt að komast til né frá bænum. Hlaða frá bænum var neðar í túninu, og var á annað fet af vatni í henni. Það er ekki óalgengt, að Laxá stíflist í þessum olnboga, en sjaldgæft er, að stíflan verði á aðra mannhæð, eins og var í þetta sinn. Þegar vegavinnumenn höfðu sprengt klakann, rann áin aftur i eðlilegan farveg, og hefur verið fært síðan. Meðan ófært var, fóru menn Reykjahverfisleið til Húsavíkur.

Í gærmorgun kom krapastífla í Héraðsvötnin og tóku þau þá að flæða yfir bakkana austur á bóginn hjá Akratorfu. Jókst flóðið allan sunnudaginn og fram undir morgun í dag. Þjóðvegurinn til Akureyrar, sem þarna liggur um, er nú undir vatni á 7—800 metra löngum kafla, og er hann með öllu ófær til umferðar. Bílar hafa þó komist leiðar sinnar með því að fara yfir tún Höskuldsstaða og Miðhúsa fram hjá vatnselgnum, en sú leið myndi ekki verða fær mikið lengur, ef frost héldi áfram. En til þess eru ekki miklar líkur; í dag var komin frostleysa í Skagafirði, og er allt útlit fyrir að þíðan haldist, svo að vonir standa til, að úr flóðinu dragi. Héraðsvötn hafa oft áður flætt yfir bakka sína á þessum slóðum, en aldrei áður að austanverðu, svo að vegurinn færi undir vatn. Öll fyrri flóð hafa,orðið yfir vesturbakkann, og hafa þau þar af leiðandi ekki valdið sömu umferðartruflun og flóðið i gær.

Tíminn segir enn af Héraðsvötnum 17.janúar - og síðan af hafís á Vestfjarðamiðum:

GÓ- Sauðárkróki, 16.janúar. Svo kann að fara að leiðin norður lokist með öllu í Blönduhlíð í Skagafirði, þar sem Héraðsvötnin hafa flætt yfir bakka sína. Eins og áður hefur verið skýrt frá liggur þjóðvegurinn þar á löngum kafla undir vatni, en bílar hafa sneitt fram hjá elgnum með því að fara yfir tún nærliggjandi bæja. Flóðið er enn ekkert farið að fjara út, en hláka er komin nyrðra og liggja því túnin undir skemmdum, haldi um ferð áfram um þau til nokkurra muna. Og fari svo, að túnin verði ófær áður en vegurinn verður fær að nýju, er ekki annað sýnna en að vegasamband milli Skagafjarðar og Eyjafjarðar rofni að fullu.

VIB-Reykjavík, 16. janúar.
Samkvæmt upplýsingum fréttaritara blaðsins á Vestfjörðum er hafís á miðum Vestfjarðabáta og hefur nokkuð hamlað veiðum.

Morgunblaðið segir af stíflunni í Skagafirði 22.janúar:

Fyrir rúmum mánuði sprengdu Héraðsvötn í Skagafirði af sér ís á kafla meðfram Akratorfu í Blönduhlíð og rann nokkur hluti þeirra ofan á ísi á alllöngum kafla. Nokkru síðar ruddu vötnin sig á 200—300 m kafla og myndaðist við það stífla fyrir norðan og vestan Stóru-Akra, og flæddi þá yfir veginn á 600—700 m kafla við bæina Höskuldsstaði og Miðhús í Blönduhlíð. Hafa bílar orðið að aka um tún þessara bæja til þess að komast leiðar sinnar.

Slide3

Um miðjan mánuð þokaðist hæðin í örlítið austlægari stöðu og færði landsmönnum hlýja sunnanátt. Kortið sýnir hæð 500 hPa-flatarins 19.janúar. Þá var mikið og erfitt hríðarveður á Suður-Englandi er kuldapollur úr austri fór þar vestur um. Mjög kalt er vestur í Kanada. Hluti þess lofts komst að vestan allt til Íslands og þann 23. skipti um veðurlag í fáeina daga. Djúp lægð kom að Suður-Grænlandi og sendi snarpt afkvæmi hratt til norðausturs um Grænlandssund. Allt annað veðurlag en ríkt hafði lengi (og einnig lengi á eftir). En það var bara þessi eina lægð. Sú næsta virtist ætla að gera svipað - en stöðvaðist vestan Grænlands eftir að hafa sent sunnanslyddu yfir Ísland - og síðan birtist hæðin aftur, jafnvel enn öflugri en fyrr. 

Tíminn lýsir útsynningskastinu 25.janúar:

MB-Reykjavik, 24. janúar. Í morgun var komið vonskuveður um vesturhluta landsins, hvass útsynningur með éljum, og hefur veðrið haldist allan daginn og í kvöld var veðurhæðin níu vindstig að meðaltali hér í Reykjavík og komst upp í 12 stig í hryðjunum. Slys hafa orðið vegna veðurs þessa á vegum og óttast er um trillubát á Sundunum hér. Veðrið er verst um suðvestanvert landið og var veðurhæð mest í Vestmannaeyjum 10 stig að meðaltali. Bátar reru úr verstöðvum á Reykjanesi og víðar, en þegar blaðið hafði samband við fréttaritara sína í kvöld var ekki talin ástæða til þess að óttast um þá. Éljagangurinn náði sunnanlands austur að Kirkjubæjarklaustri og norðanlands austur á Langanes, en austast á landinu var veður bjart og stilltara.

Í kvöld var tekið að óttast um trillubát með einum manni, sem fór frá Korpúlfsstöðum um fjögurleytið í dag áleiðis til Reykjavíkur. Var leitað til Slysavarnafélagsins um klukkan sjö í kvöld og klukkan níu fóru leitarflokkar þess úr Reykjavík af stað til þess að ganga fjörur, og um hálf tíu leytið fór björgunarbáturinn Gísli J. Johnsen af stað til leitar. Þrír menn héldu héðan úr bænum á trillubátnum Ufa, RE-284, í dag og ætluðu út í Þerney til þess að sækja þangað hross Höfðu þeir lítinn bát í eftirdragi til þess að ferja hrossin á út í trillubátinn. Svo hafði talast til, að menn frá Korpúlfsstöðum færu út í Þerney á annarri trillu og hittu Reykvíkingana þar, þegar til þeirra sæist. En um það leyti er þeir á Úfa komu að Þerney, var veður orðið svo slæmt, að Korpúlfsstaðamenn töldu ófært að fara út. Eftir nokkra bið við Þerney komu Reykvíkingarnir að landi á Korpúlfsstöðum og ræddu við heimamenn. Lögðu Korpúlfsstaðamenn fast að þeim að verða um kyrrt. Féllust tveir mannanna á það, en hinn þriðji, Valberg Sigurmundsson. vildi ekki heyra það nefnt og hélt einn af stað. Bilaði vélin í bátnum, meðan enn sást til hans úr landi, en Valberg tókst að koma henni aftur af stað og hélt áfram. Hvarf hann brátt sjónum þeirra, er í landi voru, enda myrkur að skella á. Um sjöleytið sneri annar ferðafélaga hans, sem kominn var landveg til Reykjavíkur, sér til Slysavarnafélagsins og tilkynnti, að Valberg myndi ókominn hingað. Var þegar hafist handa um að kanna, hvort báturinn væri kominn í höfn eða í Vatnagarða eða þá að landi við Gufunes. Svo reyndist ekki og voru þá björgunarsveitirnar þegar kallaðar út. Um níu-leytið lögðu svo leitarflokkar af stað til þess að ganga fjörur. Ætlaði annar flokkurinn að ganga Geldinganesið en hinn Álftanesið og síðan ætluðu þeir að hittast í Víðinesi. Stjórnaði Baldur Jónsson þessum flokkum. Hálftíma síðar lagði Gísli Johnsen af stað til leitar á Sundunum. Hafði þessi leit engan árangur borið þegar blaðið fór í prentun í nótt.

Morgunblaðið segir af sama veðri 25.janúar - og ísabroti á Akureyri:

Í gær var allhvasst um vestanvert landið og gekk á með hríðarbyljum, er kalt loft streymdi inn yfir landið úr vestri, og í gærkvöldi var orðið mjög hvasst í verstu hryðjunum. Veðurstofan sagði að þetta mundi væntanlega ekki standa lengi, því önnur lægð væri á leiðinni og mundi því lægja í dag. Síðdegis lokaðist gamli Hellisheiðarvegurinn. Ekið var um Þrengslaveginn nýja yfir Hellisheiðina. Aðrir vegir voru allir opnir, skv. upplýsingum vegamálastjóra. Skafrenningur var á Holtavörðuheiðinni, en vegurinn var enn fær í gærkvöldi. Flugferðir innanlands lágu niðri í gær vegna veðurs, nema hvað ein flugvél fór til Akureyrar, en bíður þar. Reykjavíkurflugvöllur lokaðist öðru hverju í hryðjunum, en Kaupmannahafnarvél FÍ lenti þar síðdegis. Loftleiðavél, sem væntanleg var í gærkvöldi, átti að lenda á Keflavíkurflugvelli.

Akureyri, 24. janúar. — S.l. nótt losnaði ísinn, sem var innantil á Pollinum, þar sem hlýindi voru og sunnanátt. Ísinn rak norður fjörðinn og lenti stór ísspöng á bryggju Skeljungs h.f., sem er syðst og vestast á Oddeyrartanganum. Við þessa bryggju eru afgreidd olíuflutningaskip, sem flytja olíu til Skeljungs h.f. og Olíuverzlunar Íslands h.f. á Akureyri. Ísinn braut allar undirstöður fremri hluta bryggjunnar, en starfsmönnum Skeljungs tókst að bjarga mælum og olíuleiðslum, sem á bryggjunni voru. Framhluti bryggjunnar flýtur nú í sjónum, en er þó fastur við þann hluta, sem ekki brotnaði. Að sögn Steindórs Jónssonar, umboðsmanns Skeljungs á Akureyri, er ekki unnt að leggja olíuskipi að bryggjunni eins og er, nema það liggi við akkeri og hafi festingar á öðrum stöðum en á bryggjunni. Þó mun unnt að landa olíu við bryggjuna með því að setja flotslöngur í land.

Morgunblaðið segir aftur af vatnsskorti 30.janúar - og fiskadauða í Höfðavatni:

Egilsstöðum, 29. janúar. Alvarlegur vatnsskortur er að verða hér í Egilsstaðakauptúni og má segja að það valdi margskonar meiriháttar vandræðum. Hér eru m.a. starfandi mjólkurbú, sem stöðvast að sjálfsögðu ef ekki rætist úr fljótlega, og frystihús, þar sem ekki hefur verið hægt að láta frystivélamar ganga síðan á laugardag vegna vatnsskorts. Kemur það þó ekki að sök í frystihúsinu á meðan frost er úti. Í kvöld er hér að heita vatnslaust. Vatnsskortur þessi stafar af frostunum, sem hér hafa verið undanfarnar vikur. Egilsstaðakauptún fær vatn undan svonefndum Egilsstaðahálsi ofarlega í Egilsstaðaskógi. Kemur vatnið frá uppsprettulindum, svo og úr svonefndum Hálslæk, sem rennur nokkuð fyrir ofan kauptúnið. Vegna frostanna er vatnið orðið að heita ekki neitt og ekki er snjónum til að dreifa, svo hægt væri að bræða hann, því jörð má að heita auð á Héraði. Er víða farið að bera á vatnsleysi í Héraði. — Ari.

Bæ, Höfðaströnd, 29. janúar. S.l. sumar var Höfðavatn opnað til sjávar eftir langt árabil. Áður hafði verið töluverð silungsveiði í vatninu og jókst hún að mun við þetta. Má geta þess að Sambandið keypti um 10 tonn af silungi úr Höfðavatni á s.l. sumri. ... Nú er Höfðavatn allt ísi lagt, og er menn af bæjum hér fóru út á vatnið, kom í ljós, að hrannir af dauðum silungi eru í ísnum. Ekki er gott að segja hvað hér er um mikið magn að ræða, en menn telja þó að það nemi fleiri tonnum. Um ástæðurnar til þessa er ekki kunnugt, en mönnum dettur í hug að er vatnið var að smáleggja, hafi verið göt á ísnum og tjarnir. Hafi silungurinn synt upp í þessi göt og orðið innlyksa í ísnum. Að öðru leyti geta menn ekki gert sér grein fyrir þessu fyrirbæri. Föl er nú á ísnum og erfitt að kanna aðstæður, en menn hér hafa fullan hug á því að höggva upp ísinn næstu daga til þess að kanna hvernig í þessu máli liggur, hvort silungurinn sé óskemmdur o.s.frv. — Björn.

Slide4

Eftir hinn skammvinna útsynning sneri hæðin aftur - enn öflugri en fyrr. Lítið vantaði á að þrýstingur næði 1050 hPa og 500 hPa-flöturinn varð hærri yfir Keflavíkurflugvelli en nokkru sinni hefur mælst í janúar fyrr og síðar. En hæðin varð ekki alveg jafn föst í sessi og áður. Háloftalægðardrag kom úr norðri og fór til suðurs rétt fyrir austan land. Gekk þá harður norðanstrengur yfir landið, víða varð hvasst og foktjón undir Eyjafjöllum og víðar. Einnig fréttist af ísreki. Síðan snerist vindur í austanátt sem stóð linnulítið fram yfir 20. Oftast var mjög milt veður, en stöku sinnum snjóaði - stóð sá snjór þó afarstutt við hverju sinni. 

Slide5

Þetta norðankast er að ýmsu skylt páskahretinu um vorið. Lægðardragið var þó ekki jafn afgerandi öflugt, það fór austar heldur en páskadragið og vindur gekk fljótar niður. Hitabreytingar urðu ekki jafn afgerandi. Kortið sýnir veðrið sunnudaginn 3.febrúar. Lokuð lægð hefur myndast skammt undan Suðurlandi. 

Slide6

Á háloftakotinu mánudaginn 4.febrúar má glöggt sjá að mjög kalt loft er yfir landinu. Það er hes háloftarastar sem „knýr“ vindinn - en í mikilli norðanátt er algengara að vindur sé til þess að gera hægur í háloftum, illviðrið verður þá til vegna mikils þykktarbratta, hitamunur er mikill á takmörkuðu svæði í neðsta hluta veðrahvolfs. Á kortinu má líka sjá slíkt veður. Þéttar jafnþykktarlínur fyrir suðaustan land undir hægviðri í háloftum. Þessi „lágröst“ gekk síðan vestur með Suðurlandi og olli síðar miklu sandfoki í Vík í Mýrdal. Að kvöldi 3. fór vindur á Stórhöfða í 32 m/s af norðnorðaustri (hesið) - en gekk síðan niður og að kvöldi 5. var þar nærri logn, en síðan kom lágröstin og þann 6. fór vindur þar í 34,5 m/s af austri. 

Morgunblaðið segir frá 5.febrúar:

Aðfaranótt mánudags [4.] lá við slysi á Hvalfjarðarveginum, er vindhviða kastaði vörubíl á fólksbíl og síðan út af veginum. Vörubíllinn T-192 var á leið til Reykjavíkur, en bilaði á móts við Stíflisdal. Kom þar að fólksbíllinn E-125 og ætlaði að lýsa honum meðan viðgerð færi fram. Allt í einu kom mikil vindkviða og svipti vörubílnum til, kastaði honum á fólksbílinn og síðan út af veginum. Skemmdist fólksbíllinn talsvert, en mesta mildi var að ekki varð slys, því tveir menn voru rétt skriðnir undan vörubílnum, er hann kastaðist til. Tvennt var í vörubílnum og 3 í fólksbílnum, en ekkert varð að þeim.

Um síðastliðna helgi bárust fréttir um mikið ísrek frá bátum í grennd við Horn. Vitavörðurinn í Hornbjargsvita sá einnig ísbreiðu skammt undan landi. Morgunblaðið átti í gær samtal við Jón Eyþórsson veðurfræðing og spurði hann um ástæður fyrir ísreki þessu. Ummæli Jóns Eyþórssonar: Í stillunum að undanförnu hefur myndast lagnaðarís á hafinu norður af Horni, sagði Jón. Ísröndin var um 60 sjómílur norður af Straumnesi. Hafís myndast yfirleitt miklu norðar og er lagnaðarís oft milli jakanna, en svo ókyrrt er venjulega á hafinu milli Grænlands og Íslands að það telst til undantekninga að þar myndist lagnaðarís, en það hefur þó gerst nú. Hins vegar er hafísinn oft í svo stórum breiðum að hann fyllir sundið milli Íslands og Grænlands. — Nú bar svo við í fyrradag, að það hvessti á norðan og síðar norðaustan. Ísinn bar undan vindi og straumi upp að ströndinni og sá vitavörðurinn í Hornbjargsvita ísspöngina í gær. — Skyggni er svo slæmt fyrir norðan land, að ekki er hægt að komast að hve stór ísbreiðan er. — Ég var hræddur um að norðaustanáttin dytti niður, en þá hefði straumurinn hrifið ísinn með sér og borið hann austur með norðurströndinni. Svo varð þó ekki, því að vindurinn hélst og ísinn rak vestur fyrir og er hættan liðin hjá í þetta sinn. Það er því norðaustanstrekkingnum að þakka að ísinn tók þessa stefnu, en hjó ekki strandhögg við norðurströndina. Nú bíðum við bara eftir að rofi til yfir hafinu, svo að sjá megi hve víðáttumikill landsins forni fjandi er. — Hvað verður um ísinn, sem rekur suður með vesturströndinni? — Hann rekur suður i haf. Meðan frost helst, heldur áfram að bætast við hann.

Borgareyri, Eyjafjallahreppi, 3.febrúar. Undir Eyjafjöllum var ofsaveður af norðaustri s.l. nótt [aðfaranótt 3.]. Tjón varð á húsum, hey fuku og símalínur slitnuðu. Í Berjanesi undir Austur-Eyjafjöllum fuku tvær hlöður, skúr og fjárhús. Tjón á heyjum mun þar hafa orðið allverulegt. Í Ysta-Bæli í sömu sveit voru 5 hey austur undir bænum, Af þeim sést ekkert eftir. Þetta munu hafa verið eitthvað á annað hundrað hestar. Í Skógaskóla er rafmagnslaust og á nokkrum bæjum þar í kring og símabilanir urðu þar einhverjar. Í Ormskoti undir Vestur-Eyjafjöllum fuku þök af tveimur hlöðum, hluti af þeirri þriðju og skúr. Brotnuðu margar rúður þar í íbúðarhúsinu og útihúsum, sem orsakaðist af grjótfoki. Rafmagnslínur biluðu þar líka og er rafmagnslaust á Skálabæjum og símabilanir, einkum meðfram fjallinu. Þessar upplýsingar eru skv. símtölum við Skarðshlíð og Varmahlíð. — Markús

Tíminn segir af sama veðri - og ís 5.febrúar:

EÓ-Þorvaldseyri, 4.febrúar. Í gær [3.] gerði ofsaveður af norðri og olli miklum skemmdum hér undir Fjöllunum, Fjórar hlöður fuku, einnig fjárhús, járn fauk af fleiri húsum, jeppi fauk út af veginum og fjölmargar rúður brotnuðu vegna grjóthríðar í rokinu. Mun veðrið hafa náð hámarki um ellefuleytið í gærkvöldi. Í Berjanesi fuku tvær heyhlöður og fjárhús og auk þess fuku þar fimmtíu til sextíu hestar af heyi. Þar brotnuðu einnig nokkrar rúður. Bóndinn í Berjanesi heitir Andrés Andrésson. Í Ysta-Bæli fauk eitthvað af útiheyi. Þar býr Sveinbjörn Ingimundarson. Í Ormskoti kaup þak af tveimur hlöðum og járn af þeirri þriðju. Þar fuku einnig um þrjátíu hestar af heyi og hluti af þaki á geymsluskúr. Í íbúðarhúsi og fjósi brotnuðu 37 rúður af völdum grjóthríðar. Líta rúðurnar út eins og eftir skothríð, á þeim eru kringlótt göt, sum á stærð við tveggja krónu pening, önnur á stærð við undirskálar. Svo mikill hefur krafturinn verið, að götin eru yfirleitt regluleg að ummáli, og ekki brotið utan þeirra. Í túninu á Ormskoti eru nú skaflar af möl og grjóti. Þar býr Sigurður Eiríksson. Í Varmahlíð fuku 60 hestar af heyi hjá Einari Sigurðssyni. Í gærkvöldi um ellefu leytið, var bóndi héðan úr sveitinni á ferð í jeppa vestur með fjöllunum. Er hann var kominn langleiðina vestur undir Holtsá, fannst honum hvassviðrið orðið svo mikið, að ekki væri ráðlegt að aka lengra. Ók hann því bílnum út af veginum og skildi hann þar eftir, og hélt af stað fótgangandi. Er hann var nýlagður af stað, sá hann að jeppinn fauk á hliðina. Í morgun kom í ljós, að eftir að jeppinn fauk um, hafði hann færst til á hliðinni og var stórskemmdur. Auk þessa, sem nú hefur verið sagt frá, hafa rafmagns- og símalínur slitnað hingað og þangað um sveitina.

MB-Reykjavík, 4. febrúar. Rekíshrafl hefur borist að Vestfjörðum og Hornströndum og í gær var óttast, að „landsins forni fjandi" væri að verða landfastur. Nú hefur komið í ljós, að svo slæmt er ástandið ekki, heldur virðist hafa verið um einstakar allstórar spangir að ræða. Varðskipið Albert var í dag látið kanna siglingaleiðina fyrir Horn og gáfu skipverjar eftirfarandi lýsingu á siglingaleiðinni: Smá íshrafl er á siglingaleið út af Aðalvík og nokkuð þéttari ísspöng 6 sjómílur frá Rit. Frá Straumnesi að Horni eru einn og einn jaki á stangli en talsvert hrafl um 8 sjómílur út af Hólmavíkurbjargi. Fyrir austan Horn er alveg íslaust. Ekki var unnt að fljúga í ískönnunarleiðangur í dag vegna veðurs. Fréttaritari blaðsins á Patreksfirði, SJ, símaði í dag, að skipstjóri á breskum togara, er þangað kom í dag, hefði talið ísinn vera 20—30 mílur út af Arnarfirði. Á laugardaginn missti báturinn Tálknfirðingur um 20 bjóð í ís á miðunum út af Vestfjörðum. GS, fréttaritari blaðsins á Ísafirði, símaði í kvöld, að íshrafl væri undan Grænuhlíð. Haldist svipuð vindátt fyrir Vestfjörðum, mun tæplega ástæða til að óttast, að ísinn verði landfastur, að sögn Jóns Eyþórssonar, þar eð ísinn rekur næstum beint í vestur i norðaustanátt, vegna strauma, en snúist vindur t. d. til suðvestanáttar, má búast við, að ís sá, er nú er úti af Vestfjörðum, geti orðið landfastur við Horn.

Tíminn segir af ískönnunarflugi í frétt 6.febrúar:

MB-Reykjavík 5.febrúar. Jón Eyþórsson veðurfræðingur fór í dag í ískönnunarflug með landhelgisgæslumönnum. Í ljós kom að ísröndin er nær landi en venja hefur verið undanfarin ár. Einnig berast nú fréttir af ís á nýjum slóðum, út af Melrakkasléttu og telur Jón nokkra hættu á því að sá ís kunni að berast suður fyrir Langanes með Austur-Íslandsstraumnum. [sjá ískort í blaðinu]

Tíminn heldur áfram með sömu frétt 7.febrúar:

MB-Reykjavík, 6. febrúar. Ég spái því, að á morgun verði engan ís að sjá úr landi og hann verði rekinn langt frá landinu, sagði Jón Eyþórsson í viðtali við blaðið í kvöld. Nú er austan- og suðaustanátt á þessu svæði og mun verða eitthvað áfram. Í dag, klukkan 2, var tilkynnt úr Grímsey, að þaðan sæist ís úr landi. Væri þar um að ræða nokkra smájaka. — Eg tel víst, að þar sé um að ræða ís af sama svæði og þann, sem sást undan Rauðunúpum í gær, sagði Jón.

Morgunblaðið segir ítarlega af fárviðrinu undir Eyjafjöllum 7.febrúar:

Hér undir Eyjafjöllum er ekki hægt að segja annað en að veðursæld ríki. Í skjóli hinna háu og tignarlegu fjalla má segja að sé logn og blíða dag eftir dag, þótt annarstaðar blási kaldir vindar. En út af þessu bregður þó oft og það dálitið eftirminnilega. Um síðustu helgi gerði hér ofsaveður af norðaustri og olli það verulegu tjóni á nokkrum bæjum. Ég fór í dag ásamt Árna Sigurðssyni á Bjarkarlandi að litast um og sjá hvað gerst hafði á því svæði sem veðrið var harðast. Við héldum að Ormskoti, en þar fuku hlöður og fjárhús, eins og Morgunblaðið hefur áður skýrt frá. Járn og timbur varð þó ekki á vegi okkar, því rokið hafði feykt því burtu. Að Ormskoti var útlitið þannig, að maður hefði getað haldið að íbúðarhús, nýbyggð hlaða og fjós hefðu orðið fyrir árás í hernaði. Þar eru milli 30 og 40 rúður  brotnar, en þó ekki eins og venjulega, heldur eru þær allar með götum hér og þar, enginn brestur sjáanlegur út frá þeim. Stærstu götin eru um 15—20 sentímetrar í þvermál. Gluggarnir eru allir með tvöföldu gleri og stykkin, sem hafa brotnað úr, liggja heil ýmist fyrir neðan gluggana eða milli rúðanna. Lygileg saga, en sönn. Sigurður Eiríksson, bóndi, sagði, að um hádegi á sunnudag hafi farið að hvessa af norðaustri með vaxandi veðurhæð er á daginn leið. Um klukkan 8 um kvöldið var komið afspyrnurok. Um það leyti fuku hlöðurnar. Brak úr þeim lenti á síma- og raflínum og sleit þær. Að sjálfsögðu rofnaði bæði síma- og rafmagnssamband. Aftur lægði um kl.10 í bili svo að hann komst slysalaust í fjósið til að gefa kúnum og mjólka þær. Svo hvessti aftur og veðrið gekk ekki niður fyrr en klukkan að ganga 7 um morguninn, en síðan má segja að logn og góðviðri hafi verið, þó með nokkru frosti. Við gengum um túnið, sem er illa á sig komið eftir möl, sem hefur fokið á það. Þar er tæpast grasrót sjáanleg á allstóru svæði umhverfis bæinn. Skurður er í túninu, sem liggur frá norðri til suðurs. Hann er hálffullur af möl, mosa og sinu, sem mölin hefur skafið af á leið sinni í skurðinn. Þarna sáum við stein, sem fokið hafði, og vegur hann 325 grömm. Margir álíka stórir steinar eru þarna. Við þáðum góðan beina hjá Sigurði Eiríkssyni og hans ágætu konu og kvöddum svo og héldum að Berjanesi. Þar, eins og í Ormskoti, er stórt og nýlega byggt fjós og einnig hlaða. Á vesturhlið fjóssins er engin rúða ábrotin. Fólksbifreið stóð á hlaðinu og sást ekkert af framrúðunni, en hálf afturrúðan var eftir. Við hittum Andrés bónda Andrésson, hressan að vanda, þar sem hann og nokkrir aðkomumenn voru að flytja hey þaðan sem áður voru hlöður. Þar var timburbrak, brotnir steinveggir og ónýtt járn, sem tínt hafi verið saman til þess að það yrði ekki að tjóni í næsta veðri. Að þessir bæir urðu svona illa útá í þessu veðri stafar fyrst og fremst af því, að stormsveipirnir koma óboðnir fram úr giljum og skörðum í fjöllunum. Hversu mikið heytap er á þessum bæjum er ekki hægt að segja um, en það mun vera allverulegt.

Á Stóru-Borg, Nýlendu, Varmahlíð og Núpi fauk af heyjum, sem úti voru, allt frá 30 til 60 hestar að talið er. Veður þetta olli ekki slysum á mönnum eða skepnum og nú er aftur góðviðri i okkar kæru sveit — Markús.

Morgunblaðið segir rekafréttir 9.febrúar - í fréttinni er einnig sagt frá merkilegri ískomu við Látra á stríðsárunum:

Látrum 6. febrúar. Sá nú orðið sjaldgæfi atburður gerðist hér í dag, að á fjörur rak stórtré, tvö fet í þvermál, og um tuttugu að lengd, en slíkt hefir ekki gerst í um tuttugu ár, eða ekki síðan að hafís hætti að koma hér að landi, en með þeim forna fjanda kom oftast einhver reki, stundum hvalreki. Nú er hafís hér skammt undan landi og mun þetta tré sending frá honum sem norðanáttin hefir komið til skila.

Hér hefir hafís ekki orðið landfastur síðan á stríðsárunum síðari, þá varð hann hér landfastur og sá ekki útyfir hann af hæstu fjöllum hér í kring, til vesturs og norðurs, en suður fyrir Bjargtanga fór samfelldur ís yfirleitt ekki neitt að ráði. Í þetta umrædda skipti kom ísinn að landinu hér á mikilli ferð og öllum að óvörum, munaði minnstu að togarinn Vörður frá Patreksfirði yrði honum að bráð. Hann var að næturlagi að koma út frá Patreksfirði og ætlaði suður úr. Þegar komið var suður á Breiðavík, sáu þeir er á verði voru, eitthvað bera við hafsbrún, en myrkur var, og engin skip með ljós. Nálgaðist þetta óðum og þótti þeim í svip líklegast að þar færi skipalest, en þótti hún þó allfyrirferðarmikil. Skipstjórinn var þá fljótur að átta sig á því, að hér væri um samfelldan hafís að ræða sem ræki að landinu með miklum hraða, og mundi koma jafn snemma að Blakk og Bjargtöngum, fylla hvern vog og vík, og kreista í sundur skip hans ef honum tækist ekki að forða því. Þar sem styttra var í Blakkinn valdi hann þá leiðina, og slapp rétt inn fyrir Blakkinn, áður en ísinn rakst á landið með braki og brestum, og því afli að molað hefði hvert skip sem milli hans og lands hefði verið. Mörg tré komu þá með ísnum. Voru þá fleiri karlmenn hér á Látrum til að bjarga, en voru í dag, en söm var aðferðin, velt á „skrúftóg". sem er mjög auðvelt, jafnvel þótt tré væri nokkur tonn, ef fjaran er slétt. Allt fólkið, ungt og gamalt hér á Látrum, fékk sér göngutúr í dag til að bjarga trénu, mun það ekki hafa hent hér fyrr, að húsfreyjur gengu almennt til þeirra starfa, en lukkulegar voru þær við starfið. — Þórður.

Morgunblaðið segir af foktjóni 12.febrúar:

Akranesi, 11. febrúar — Í norðaustan hvassviðrinu, sem gerði um næstliðna helgi [3.febrúar], fauk jeppakerra um 10 m spöl, en hún stóð á túninu á Másstöðum í Akranesshreppi. Einnig fuku tveir hestvagnar í Skálatanga í sama hreppi og brotnuðu þeir í spón. Annar vagninn fauk langt niður í stórgrýtta fjöru, en hinn tókst á loft upp og fór hann yfir rafmagnsheimtaugina, og heimilisfólkið horfði á. Í einni hrinunni tók rúðu úr á sama bæ og munaði minnstu að hún lenti á bóndanum. Enn brotnaði rúða á næsta bæ. Og fjórar þakplötur fuku af hlöðu í Miðhúsum, og nokkrar járnplötur af veggjum hlöðunnar. — Oddur.

Morgunblaðið segir af fuglum - og harðindunum í Evrópu 14.febrúar:

Eins og skýrt var frá í grein frá Vestmannaeyjum í Morgunblaðinu fyrir stuttu, hefst þar við um þessar mundir erlend fuglategund í stórhópum. Það er vepjan, sem heima á í Evrópu. Hún heldur sig á vetrum aðallega beggja vegna Ermasunds og í Miðjarðarhafslöndum, en flytur sig norðar á sumrum. Nú bregður hinsvegar svo við, að mikill fjöldi vepju er kominn til landsins og heldur sig á Suðurlandsundirlendinu og í Vestmannaeyjum. Á Suðurlandi mun hún einkum halda sig í grennd við jarðhitasvæði. Morgunblaðið sneri sér til dr. Finns Guðmundssonar, fuglafræðings, og spurði hann um þetta fyrirbæri. Hann kvað vepjuna vera hér vetrarflæking, sem kæmi árlega, en sjaldan í stórum stíl, þótt stundum hefði mátt kalla það göngur. Nú væri hins vegar mjög mikið um hana, og hefði hún farið að koma fyrir alvöru í janúar. Fuglar þessir kæmu sennilega frá Bretlandseyjum, og væru þeir að flýja frosthörkurnar og snjóalögin hingað norður eftir. ... Dr. Finnur kvað neyðarástand ríkja í þessum málum í Evrópu eftir hinar óvenjulegu frosthörkur. Víða væru alger jarðbönn, og fréttir bærust alls staðar að um það, að fuglar færust unnvörpum. Sumir fuglastofnar fara á flæking og flýja kuldann í allar áttir, eins og vera mundi um vepjurnar, sem hingað eru komnar. í mörgum löndum Evrópu hefði verið gripið til skyndiráðstafana í verndunarskyni, svo sem að banna með öllu hvers kyns fuglaveiðar um tíma. Búast mætti við því, að fuglalíf hér yrði með daufara móti í sumar, t.d. hefðu skógarþrestir drepist unnvörpum í Bretlandi.

Í norðanillviðrinu þann 3. varð ekki tjón að marki í Mýrdal, en aftur á móti þegar vindur snerist til norðausturs eftir að það veður gekk niður. Morgunblaðið 19.febrúar:

Vík í Mýrdal, 6.2. 1963. Eftir að rosanum í desember linnti, gerði góðviðri á aðfangadag jóla og hefur það að mestu haldist til þessa. Hafa margir þessara góðu daga verið bjartir og fagrir sem sumar væri. En s.l. sunnudag um hádegisbil [3.febrúar], barst á norðan stórviðri, er stóð í tvo daga. Ekki fylgdi því úrkoma, en nokkurt frost og mikil veðurhæð. Hér í Mýrdal er ekki kunnugt um skaða af þessu veðri. Í morgun [6.] var svo sami veðurofsinn skollinn á aftur. Vindur var á norðaustan og svo mikið sandrok af Mýrdalssandi, að rétt sást til næstu húsa í Vík. Ekki dró úr sandrokinu fyrr en nokkru fyrir hádegi, er snjóa tók.

Nokkur lægðagangur var við landið síðustu viku febrúarmánaðar. Lengst af var hlýtt, en náði samt að snjóa þegar kröpp lægð fór norður yfir mitt landið. Þótti veðurnördi þetta skemmtileg lægð. Tíminn segir frá 27.febrúar:

MB-Reykjavík, 26. febrúar. Í nótt og í dag hefur snörp lægð farið norðaustur yfir landið. Olli hún talsverðri snjókomu á Suðurlandi í nótt og fram eftir degi, en mikilli rigningu austanlands. Einnig mun talsvert hafa snjóað nyrðra vegna hennar. Búist er við að á morgun hvessi af suðaustri með rigningu um mestan hluta landsins, þó einkum um sunnan og vestanvert landið, þar má búast víð stormi. Eins og fyrr segir var talsverð snjókoma sunnanlands og þyngdist færð nokkuð vegna hennar, einkum undan Vestur-Eyjafjöllum og í Landeyjunum. Þar mun og hafa verið um kálfadjúpur snjór. Snjórinn er mjög jafnfallinn og því mjög blindandi, svo eru vegir og þíðir undir. Mjólkurbílar munu hafa tafist í fjóra til fimm tíma af þessum sökum. Samkvæmt upplýsingum Vegamálaskrifstofunnar er færð nú orðin mjög þung á Öxnadalsheiði og aðeins fær stórum bifreiðum. Þar var í dag skafrenningur og þýðingarlaust að ýta af veginum.

Tíminn fagnar því 28.febrúar hversu fá sjóslys hafi orðið það sem af er vetri (en því miður átti það eftir að breytast um páskana):

MB-Reykjavík, 27. febrúar. Þegar þetta er skrifað, er aðeins einn dagur eftir af febrúarmánuði og fyrstu tvo mánuði ársins hefur ekkert sjóslys orðið, það er að segja ekki drukknunarslys. Banaslys hefur að vísu orðið um borð í skipi, en af öðrum orsökum. Þessir tveir mánuðir hafa samt yfirleitt verið einhverjir mestu slysamánuðir ársins á sjó, enda þá verstu veðra von. Séu til dæmis síðustu fjögur ár tekin þá kemur í ljós, að árið 1959 farast 43 menn á þessum tveim mánuðum, 1960 farast 6, 1961 fórust tveir og 1962 fimm.

Síðasta dag febrúarmánaðar gerði allmikið landsynningsveður um landið vestanvert, en það stóð ekki lengi. Tíminn 1.mars:

JK-Reykjavík, 28.febrúar. Í hvassviðrinu í morgun fuku heilmargar þakplötur af nýja gagnfræðaskólahúsinu i Kópavogi. Bárujárnsplöturnar fuku víðsvegar, ein lenti á vélarhúsi bíls og skemmdi hana, og önnur braut grindverk í grenndinni. Engin slys urðu á fólki af þakplötuhríðinni. Plöturnar byrjuðu að losna um hálfáttaleytið í morgun, og fór mikill hluti af suðurhlið þaksins. Hús þetta var reist í sumar sem leið.

Marsmánuður var einstaklega blíður og framan af var oftast bjartviðri. Í Borgarfirði var marga daga strekkingsvindur sem þótti hentugur til að reyna flugdreka - (gekk eitthvað slíkt æði yfir landið?).  

Morgunblaðið segir 5.mars frá vandræðum við Blöndu í Langadal - og góðri færð eystra:

Blönduósi 4. mars. Um helgina flæddi yfir veginn í Langadal, bæði norðan og sunnan við Auðólfsstaði og hefir verið ófært um veginn á bílum frá því á laugardagskvöld. Flóðið stafar af jakastíflu, en áin hefir á þessum slóðum verið undir ís frá því snemma í vetur. Ennfremur er stífla í henni hjá Gunnsteinsstöðum, en flóðið nær þó ekki yfir veginn þar. Mikið engjaflæmi á Auðólfsstöðum og Æsustöðum er undir vatni og miklar íshrannir liggja á því frá því fyrir jól, en þá hljóp tvívegis mikill ruðningur í ána. Ekki er enn vitað um skemmdir á enginu, en búast má við að Þær séu talsverðar. Ekki eru horfur á að flóðið sjatni meðan vöxtur helst í ánni, nema því aðeins að hún ryðji sig. Að þessu er mikil samgöngutruflun, því vegurinn er á kafi í vatni á löngum kafla. Bílaumferð austur og vestur um sýsluna fer nú fram um Svínvetningabraut. Mikill aur er kominn hér og hvar á vegi og einnig hefir runnið eitthvað úr vegum á stöku stað. Þetta leiðir til þess að þung færð er víðast hvar, þótt enn geta ekki talist ófærð. Björn

Seyðisfirði, 4.mars. Sá einstæði atburður hefir nú gerst, að Fjarðarheiði er fær í byrjun mars. Var heiðin rudd í dag, og sagði Helgi Gíslason vegaverkstjóri að það hefði verið létt verk, enda litill snjór á heiðinni. Venju fremur snjólétt hefir verið hér í vetur og einkar hagstætt tíðarfar frá jólum, um skeið þó nokkurt frost, en einstakar stillur og úrkomulaust. Það hefir aldrei gerst frá því bílvegur var gerður yfir Fjarðarheiði að hún væri fær á þessum tíma árs. Áður en heiðin var rudd nú að þessu sinni höfðu jeppar og bílar með drif á öllum hjólum farið yfir hana. — Sveinn

Morgunblaðið talar um vorblíðuna 12.mars (og ekki að ástæðulausu):

Meðan öll Norður-Evrópa er á kafi í snjó og ísinn teppir siglingaleiðir er Ísland að heita má snjólaust og okkur finnst komið vorveður. Stillan, sem byrjaði um jólin, hefur verið óvanalega langvinn. Að vísu var allt annað en hlýtt fyrst eftir áramótin, og kom þá hörkufrost engu síður en í nágrannalöndunum, varð allt að 29 stiga frost norður á Fjöllum. Síðan smáhlýnaði aftur eins og títt er þegar kuldar setjast að á meginlandi álfunnar. Jón Eyþórsson, veðurfræðingur, gefur okkur þá skýringu, áð þannig verði þetta gjarnan þegar kalt háþrýstisvæði sest að yfir meginlandinu, einkanlega Norðursjávarlöndunum, kalt loft streymir þá norðaustan frá Rússlandi og Síberíu vestur um Evrópu og til Bretlandseyja og heldur síðan áfram sem suðaustanátt til landsins og hlýnar svo mikið á leiðinni að það er orðið þægilega hlýtt eftir árstíma þegar hingað kemur. Þetta fyrirbæri, kuldar í Evrópu og hlýtt á Íslandi, þekkja menn frá fyrri tíð. Mörgum ættu að vera í fersku minni „ísaveturnir“ þrír, sem gengu yfir Norðurlönd á stríðsárunum, en þá var mjög gott hér. Eins var gott ár skömmu eftir stríðið, veturinn 1947. Þá voru langvarandi kuldar á meginlandinu, en stillur, þurrviðri og mikið sólskin hér. Þá voru flugsamgöngur upp teknar hér, m.a. hafði Air France hér bækistöð og farþegar sem komu hér um, undruðust stórlega, er þeir komu úr kulda og þokulofti úti og í glaða sólskin og blíðu hér.

Febrúarmánuður hlýjastur og þurrastur. En nú skulum við athuga hitatölurnar, sem við fengum hjá Öddu Báru Sigfúsdóttur veðurfræðingi. Þá kemur í ljós að nóvembermánuður er einasti vetrarmánuðurinn, sem er undir meðallagi hvað hita snertir hér á landi. Mestu munar í febrúarmánuði. Þá er 2 stiga meðalihiti og rúmum tveimur stigum hlýrra en venjulegt er, sem ekki er svo lítið. Auk þess var mánuðurinn mjög þurr, úrkoma ólík því sem venja er og engin frost sem teljandi eru eftir 6. febrúar. Í októbermánuði var hitinn 5,2 stig, en meðalhiti þess mánaðar er 4,9 stig. Nóvember var fremur kaldur hitinn 1 stig, en er venjulega 2,6 stig. Desembermánuður var ósköp venjulegur með 0,8 stiga meðalhita. Einnig var janúar rétt í meðallagi, til jafnaðar 2 stiga frost og síðan kom þessi hlýi febrúarmánuður. Auk þess sem hlýindi hafa flesta mánuði vetrarins verið fyrir ofan meðalilag hefur mjög litið snjóað og stillur verið langvinnar.

Morgunblaðið fjallar enn um góðviðrið 14.mars:

Það hefðu einhvern tíma þótt stórtíðindi, að vorverk og jarðvinnsla væru hafin á Íslandi fyrir miðjan marsmánuð. Sú hefur þó orðið raunin á tilraunasvæði Búnaðardeildar Atvinnudeildar Háskóla Íslands við Korpúlfsstaði.

Morgunblaðið 20.mars - menn fara að óttast vorharðindi - eða hvað?:

Sumir óttast, að eftir jafn góðan vetur og verið hefur hingað til, hljóti að bregða til hins verra um veðurlag i vor og sumar. Morgunblaðið frétti, að veturinn 1931—1932 hefði að veðurfari verið svipaður því, sem liðið er af þessum vetri. Morgunblaðið sneri sér af þessu tilefni til Jónasar Jakobssonar, veðurfræðings. Kvað hann það rétt vera, að veturinn 1931—1932 hefði um margt verið líkur þessum. Þá hefði verið heldur kalt framan af vori, í apríl og maí, en hlýtt og gott veður síðari hluta maí. Þó hefði víða verið of þurrt fyrir gróðurinn, enda úrkoma 20% fyrir neðan meðallag. ... Niðurstaðan er í því sú, að við eigum í vændum allgott vor og gott sumar, ef veðurlagið verður eitthvað líkt því, sem var fyrir 31 ári.

Tíminn fjallar einnig um hina góðu tíð 17.mars:

MB—Reykjavík, 16. mars. „Elstu menn muna ekki annað eins“. Þannig er komist að orði í mörgum fréttasendingum utan af landi um veðrið á þessum vetri og manna í milli heyrist oft talað um að tíð sé dæmalaus. En hún er það ekki ... Blaðið átti í dag tal við Öddu Báru Sigfúsdóttur veðurfræðing og spurði hana um þessi mál. Adda Bára veitti eftirfarandi upplýsingar. Meðalhiti októbermánaðar var 5,2 gráður, en meðaltalið er 4,9 gráður. Meðalhiti nóvember varð 1.0 gráður, en meðaltalið er 2,6 gróður, svo hann hefur verið miklu kaldari en meðaltalið. Meðalhiti í desember varð 0,8 gráður, en meðaltalið er 0,9 gráður. í janúar varð meðalhitinn 0.2 gróður en meðaltalið er -0,4. Það er fyrst í febrúar, sem verulegt frávik verður til hins hlýrra. Meðaltal febrúarmánaða er -0.1 gráða, en meðalhitinn í ár varð 2.0 gráður. Um marsmánuð er ekki unnt að segja neitt enn þá, „og ég er vön að segja öllum, sem eru að hrósa vetrinum, að hann sé nú ekki liðinn enn þá“, sagði Adda Bára. Hins vegar hefur mars verið ákaflega mildur, og ef svo heldur áfram sem horfir, verður hann vafalaust langt fyrir ofan meðaltal. Febrúarmánuður í ár er heldur ekkert einsdæmi. Árið 1932 var hér langsamlega hlýjasti febrúarmánuður, sem mælst hefur, þá var meðalhitinn 5,4 stig, og skömmu áður, 1929, var hann 3,3 stig. Og ekki eru mörg ár síðan febrúar var hlýrri en nú, því 1956 var meðalhitinn 2,7 gráður og 1959 var hann 2,3 gráður.

Tíminn segir 24.mars frá þriðja alþjóðlega veðurdeginum - og eins af viðvarandi óvenjulágum loftþrýstingi í Japan. Hinn víðkunni danski veðurfræðingur Aksel Wiin-Nielsen segir einhvers staðar frá því (nenni ekki að fletta því upp í bili) að tilviljun hafi ráðið því að þennan vetur hafi menn í fyrsta skipti reynt að reikna orkuflæði milli hitabeltis og heimskautasvæða í tölvum - og jafnframt reynt að þátta flæðið á bylgjutölur (umfang bylgjusveipa). Útkoman varð töluvert önnur en menn höfðu búist við. Olli það nokkru hugarangri - en síðar áttuðu þeir sömu sig á því að þessi vetur, 1962-1963, var í raun mjög afbrigðilegur. Fyrirstaðan við Ísland (og hinn lági þrýstingur í Japan voru sitthvor hliðin á saman peningnum, bylgjumynstur vestanvindabeltisins var stórlega raskað. Hætt er við að nú á tímum væri veðurfarsbreytingum af mannavöldum strax kennt um. En skiptum yfir á Tímann:

MB-Reykjavík, 23. mars. Í dag er þriðji alþjóðlegi veðurdagurinn og er hann að þessu sinni helgaður flugveðurþjónustunni. Veðurþjónusta er nú á dögum algerlega ómissandi fyrir hinar miklu flugsamgöngur, og enginn flugmaður leggur af stað í flugferð nú á dögum, nema afla sér allra fáanlegra upplýsinga um veðurfar á væntanlegri flugleið og millilandaflugvélar taka oft á tíðum á sig allstóran krók frá beinni línu, til að forðast óhagstæða vinda, ísingu og önnur óhagstæð veðurskilyrði. Við litum inn á Veðurstofuna á Reykjavikurflugvelli í tilefni dagsins og hittum þar Jónas Jakobsson, veðurfræðing að máli. Veðurstofan hér innir af höndum margvíslega þjónustu fyrir flugið, allt innanlandsflug og gerir allar flugveðurspár fyrir þær flugvélar, sem fara frá Reykjavíkurflugvelli vestur um haf, og einnig þær vélar, er fara austur um haf eftir hádegið. Þær, sem fara austur fyrir hádegi fá hins vegar veðurspár frá Keflavík, en þar eru veðurfræðingar Veðurstofunnar á vakt allan sólarhringinn.

KH Reykjavík, 23. mars. Japanskir veðurfræðingar velta nú áhyggjufullir vöngum yfir djúpu lágþrýstisvæði, sem virðist ætla að breiðast yfir norðurhvel jarðar og spyr hver annan, hvort. veðurfar þetta eigi rætur sínar að rekja til einhvers óþekkts náttúrufyrirbrigðis. Lágþrýsti hefur hefur verið óvenju mikið í Japan það sem af er ársins, t.d. var  meðalloftþrýstingur í janúar aðeins 1000,4 mb, en er venjulega 1016,3 mb. Svo mikið frávik er statistískt svo óvenjulegt, að það gæti aðeins átt sér stað á einu dægri með mörg þúsund ára millibili. Hinn óvenju lági loftþrýstingur hefur m.a. haft í för með sér, að hafið umhverfis Japan hefur hækkað. Grunur veðurfræðinganna um, að hér sé eitthvað óþekkt á seyði, styrkist við það, að óvenju hár loftþrýstingur hefur verið að undanförnu í nánd við Norðurpólinn, m.a. við Ísland, þar sem loftþrýstingur í janúarmánuði var að meðaltali 1027 mb, en er venjulega 999 mb. En nú er sem sagt búist við að lágþrýstisvæðið muni breiðast yfir norðurhvel jarðarinnar. Japanskir veðurfræðingar safna nú til sín upplýsingum viða að úr heiminum, ef vera kynni að þeir gætu leyst gátuna um orsök þessa óvenjulega veðurfars. Blaðið átti tal við Jónas Jakobsson, veðurfræðing, út af þessum fréttum. Hann vildi lítið gera úr áhyggjum hinna japönsku veðurfræðinga en sagði, að það væri náttúrlega vitað mál, að ef slík frávik yrðu ár eftir ár frá meðalloftþrýstingi, þá mundi kólna á norðlægum breiddargráðum. þar sem áhrifa hlýrra hafstrauma gætti ekki.

Seint að kvöldi 27.mars varð óvenjuöflugur jarðskjálfti í mynni Skagafjarðar. Einn af þremur öflugustu skjálftum sem mælst hafa hér við land frá upphafi mælinga. Aldrei þessu vant var ritstjóri hungurdiska steinsofandi svo snemma kvölds (klukkan rúmlega 23) og missti af skjálftanum - þótti það miður. Tíminn segir frá 28.mars:

TK-Reykjavík, 28. mars. Í gærkveldi um kl.23:15 fannst mjög snarpur jarðskjálftakippur hér í Reykjavík. Enn snarpari var kippurinn á Norðurlandi og snarpastur á Siglufirði og norðanlands og á Vestfjörðum fylgdu í kjölfarið aðrir kippir vægari. Á Siglufirði klofnuðu hús og hrundi úr reykháfum og á Akureyri var fólk svo felmtri slegið. að það klæddist og flúði út á götur með ungbörn í fangi. Samkvæmt upplýsingum jarðskjálftadeildar Veðurstofunnar um kl.2 í nótt virtist allt benda til þess að upptök jarðskjálftans hefðu verið norðan af landinu um 450 km frá Reykjavík. Er fyrsti jarðskjálftakippurinn einhver hinn orkumesti, sem mælst hefur á mæla Veðurstofu íslands. Hér fara á eftir upplýsingar þær, er blaðinu tókst að afla sér áður en það fór í prentun í nótt:

Fréttaritari blaðsins á Akureyri símaði að þar hefðu fundist tveir jarðskjálftakippir um kl. 23:15. Var hinn fyrri mjög snarpur og langur en hinn síðari heldur vægari og mun styttri. Hús nötruðu og leirtau glamraði en dynur mikill barst frá jörðu er jarðskjálftarnir gengu yfir. Fólk var felmtri slegið og klæddist það, sem háttað var og hélt sig utan dyra. — Fréttaritari Tímans taldi að eftir hljóðinu að dæma virtist sem kippurinn gengi frá suðvestri til norðausturs. Fréttaritari Tímans í Bolungavík símaði, að þar hefði fundist snarpur jarðskjálftakippur. Var klukkan þá 17 mínútur yfir 11 og stóð kippurinn í hálfa mínútu. Kippsins varð einnig vart í Vestmannaeyjum og var hann þó mjög vægur þar.

MB-BÓ-Reykjavík, 28. mars. Eins og sagt var frá í blaðinu í dag, varð mikill jarðskjálfti um mestan hluta landsins í nótt er leið. Stærsti kippurinn varð klukkan 23:15 í gærkvöldi og í kjölfar hans fylgdu aðrir kippir og fram eftir degi í dag fundust kippir í nágrenni upptaka jarðskjálftans, sem voru í mynni Skagafjarðar. Fólk varð víða allskelkað og flýði út úr húsum sínum og búsmali ærðist í húsum, útihús hrundu og skemmdust á Skaga, sjúkrahúsið á Sauðárkróki og símstöðvarhúsið á Skagaströnd skemmdist talsvert, heitar laugar hurfu og innanhúss urðu víða skemmdir. Þetta mun vera mesti jarðskjálfti, sem átt hefur upptök sín hérlendis síðan 1934. Jarðskjálftinn mældist erlendis, til dæmis varð hans vart á jarðskjálftamælum á Jan Mayen, en þar mældist hann klukkan 23:17:25 eftir íslenskum tíma.

MB—Reykjavík, 28. mars. Náttúruhamfarir gera yfirleitt ekki boð á undan sér. Þó voru ekki allir óviðbúnir því, að jarðskjálfti yrði að þessu sinni, að minnsta kosti ekki Víkurbúar í Mýrdal. Prestur þeirra, Páll Pálsson, hafði sem sé sagt sóknarbörnum sínum það fyrir, að jarðskjálfta væri von og töldu allir víst að nágrannakona þeirra, Katla gamla, ætti sín von. Þegar svo jörðin titraði í nótt töldu allir víst að sú gamla væri farin af stað en sem betur fer reyndist svo ekki.

Morgunblaðið segir einnig frá skjálftanum 28.mars [meira efni tengt skjálftanum má finna í blöðunum]:

Morgunblaðið náði í nótt tali af Þórði Sighvatz á Sauðárkróki. Skýrði hann frá því, að geysimikill landskjálfti hefði orðið norður á Skaga og sagðist hann vita til þess, að bóndinn á Fossi á Skaga hefði slasast illa, þegar hann reyndi að koma sér og fjölskyldu sinni út um glugga á bænum. Mun húsið hafa leikið á reiðiskjálfi og fólkið gripið til þess ráðs að forða sér út um glugga, en bóndinn skorist illa, og var ráðgert að flytja hann til Sauðárkróks í bíl í nótt. Þá sagði Þórður, að sprungur hefðu myndast með niðurföllum í nýja sjúkrahúsinu á Sauðárkróki í versta kippnum. Þá fór margt fólk út úr húsunum og meiddust tvær konur, önnur datt niður stiga, þegar hún hugðist hlaupa út úr húsi sínu, en ekki var Þórði kunnugt um meiðsli hinnar.

Síðustu fréttir frá Siglufirði: Stefán Friðbjarnarson fréttaritari Morgunblaðsins á Siglufirði símaði í nótt, að skömmu fyrir kl.2 hefði enn fundist kippur þar í bæ, en vægur. Sterkasti kippurinn stóð yfir í 2—3 mínútur. Þá léku hús hér á reiðiskjálfi. Húsin Túngata 10 og Túngata 10B sem eru sambyggð steinhús löskuðust í harðasta kippnum og myndaðist smárifa á samskeytum þeirra sem er um 2 metra löng og 4—5 sm breið. Einnig mun reykháfur hafa hrunið á einu íbúðarhúsi, Hvanneyrarbraut 5B.

Morgunblaðið segir áfram frá 2.apríl:

[Brot úr pistli frá Birni í Bæ á Höfðaströnd] Allir eru sammála um að hér hafi ekki í manna minnum komið eins harðir jarðskjálftar, og líklega má þakka hvað vel og traustlega er nú orðið byggt að ekki varð meira tjón og þó skemmdust fjöldi húsa, miðstöðvar stórskemmdust, dyraumbúningar skemmdust, myndir, klukkur og annað lauslegt duttu niður og brotnuðu. Einna mestar skemmdir munu hafa orðið í læknisbústaðnum, þar sem veggir og loft sprungu illa; gólflistar losnuðu frá veggjum, veggflísar hrundu niður í eldhúsi, miðstöð bilaði. Úr sumum hillum í apóteki var næstum sópað niður á gólf og bækur úr bókaskápum út um gólfin. Við getum hugsað okkur hvernig er að vera í húsum, þegar slíkt og þvílíkt gengur á. Sem betur fór var læknir heima hjá konu sinni og tveim litlum dætrum. Í Kaupfélaginu hafði furðanlega lítið brotnað og skemmst, nokkrar sprungur sáust þó í veggjum og ljóshjálmar brotnuðu. Á skrifstofugólfi Kaupfélagsins stóð skjalaskápur ca. 2—300 kg að þyngd, hann færðist til um 15 cm.

Tíminn segir enn af gróðri og góðri tíð 5.apríl:

Í gær rigndi hér í Reykjavík, og þótt enn sé snemmt vakti rekjan garðagróðurinn, og víða um bæinn mátti sjá tré, sem voru að byrja að laufgast. Fyrir nokkrum dögum var víðirinn farinn að laufgast, en í gær mátti sjá laufgaðan reyni í garði á Bergþórugötu. Þetta gerist hér á meðan ísalög eru enn við strendur landa, sem kölluð hafa verið hlý til þessa, samanborið við Ísland. Á öðrum stað í blaðinu er þess getið að vorannir séu í nánd hér sunnanlands. Það er því ekki ofsögum sagt af því, að síðari hluti þessa vetrar hefur verið með þeim mildustu á þessari öld. Gróðurinn ber vitni þess. Við töluðum í gær við Hafliða Jónsson, garðyrkjuráðunaut borgarinnar. Hann kvaðst einmitt hafa veitt því sérstaka athygli í morgun, hvernig gróðurinn hefði tekið við sér af vætunni, og til dæmis hefði hann séð ljómandi fallega útsprungna selju í garði við Laugaveginn. Hann bar engan kvíðboga fyrir því, að illa kynni að fara ef kæmi hret, garðagróðurinn mundi þola það úr þessu.

BO-Reykjavík, 4. apríl. Blaðið átti í dag tal við Þorstein á Vatnsleysu um tíðarfarið og búskaparhorfur í þessu dæmafáa árferði. — Það fer að koma vorhugur í menn, sagði Þorsteinn, en þó hefur verið andkalt um nætur í uppsveitum sunnanlands, og lítið dýpkað á klaka s.l. hálfan mánuð. Nú eru um 20 cm niður á klakann víða hvar, en hann er sennilega þunnur og víða eru klakaslit í gömlum túnum. Vegir eru góðir eins og á sumri og verða að líkindum sæmilegir nema hann leggist í miklar rigningar. Menn eru nú að bera út hauga og viða að tilbúnum áburði, en dreifa honum ekki strax. Það hefur gefist illa meðan klaki er í jörðu, áburðurinn hefur þá flotið burt. Fé er allt á fullri gjöf nema hvað eitthvað kynni að hafa sloppið á fjallabæjum. Sauðburður mun yfirleitt hefjast á venjulegum tíma eða síst fyrr því tilhleypingu var síður en svo hraðað. Heyfengurinn var yfirleitt minni en menn höfðu gert sér grein fyrir, og má því kallast sérstök blessun að tíðarfarinu. Í hörðu ári hefði víða orðið þröngt fyrir dyrum. Þó má telja að slíkt árferði taki nokkuð fyrir sig fram. Til dæmis er greinilegt, hvað fé er verr fram gengið að haustinu eftir svo snjólausa vetur. Afréttargróðurinn verður magur þegar snjóinn vantar, og það kemur niður á vænleika fjárins. Þá þarf heldur ekki að gera ráð fyrir góðu berjaári, en menn hafa veitt því athygli, að berjaspretta og vænleiki sauðfjár á haustin haldast nokkuð í hendur. Um framhaldið í vor er lítið hægt að spá, að minnsta kosti ekki fyrir leikmenn. Reynslan hefur þó sýnt, að það er engu síður góðs að vænta þótt veturinn hafi verið mildur.

Morgunblaðið segir enn af skemmdum í skjálftanum mikla í pistli 9.apríl:

Skemmdir á sjúkrahúsinu á Sauðárkróki af völdum jarðskjálftanna urðu miklu meiri en haldið var í fyrstu. Talið er að viðgerð á húsinu kosti 80—100 þúsund krónur. Morgunblaðið átti í gær tal við Svein Ásmundsson, byggingarmeistara, en hann reisti sjúkrahúsið á sínum tíma. Sveinn sagði, að skemmdir af jarðskjálftunum hefðu ekki orðið á burðarpunktum hússins, heldur léttbyggðum skilveggjum og múrverki. Byggingarmeistarinn taldi mjög eftirtektarvert, að skemmdirnar af jarðskjálftunum hefðu nær eingöngu orðið á þeim hluta hússins, sem enginn kjallari er undir. Þar sprungu veggir, múrverk brotnaði niður „Skemmdirnar urðu miklu meiri en ég hefði getað látið mér detta í hug“, sagði Sveinn, „einkum með tilliti til þess að sjúkrahúsið var eina húsið á Sauðárkróki, sem skemmdist, en það er jafnframt traustbyggðast og býst ég við að viðgerðarkostnaður verði ekki undir 80—100 þúsund krónum“.

Þann 9.apríl varð gríðarleg og snögg breyting á veðri - hið fræga páskahret skall á. Um það má finna sérstakan pistil hungurdiska - en sleppum að mestu hér. 

Eftir að hretið gekk yfir varð veðurlag skárra í nokkra daga, varð jafnvel vorlegt [sumardagurinn fyrsti var 25.apríl]. Um mánaðamótin kólnaði aftur og var veðurlag hryssingslegt mestallan maímánuð. Fyrst með köldum norðlægum áttum og eftir þann 20. gerði allmikla útsynninga í nokkra daga, jafnvel með krapahryðjum á Suður- og Vesturlandi. Þá var mun skárra norðaustan- og austanlands. Loftþrýstingur var að meðaltali með allra lægsta móti miðað við árstíma, sá næstlægsti í 200 ára sögu þrýstiathugana. Mikil umskipti frá háþrýstingi vetrarins. 

Slide7

Þann þriðja var mjög vaxandi lægð á Grænlandshafi. Hreyfðist hún austur. Minnisstæðar eru ískyggilegar veðurspár þennan dag. [„Kl.10:10 Faxaflói og Breiðafjörður, Faxaflóamið og Breiðafjarðarmið: Gengur í norðvestan storm með éljagangi síðdegis, en snýst í norðrið og léttir til í nótt“.]. Kortið sýnir stöðuna á hádegi þennan dag. Svo sannarlega virtist illt í efni. En betur fór á en horfðist. Lægðin hægði á sér, fór að grynnast og veðrið varð ekki eins slæmt og útlit var fyrir. En allur var varinn góður - og hann gekk í norðanátt og kólnaði og þann 6. rétt slefaði hámarkshiti upp fyrir frostmark í Reykjavík.   

Tíminn segir af hretinu 5.maí:

MB Reykjavík, 4. maí. Í nótt snjóaði talsvert vestan lands og sunnan, en færð mun ekki hafa spillst til muna. Þó var Hellisheiði þungfær í morgun. Einnig munu vegir þungfærir vegna aurbleytu á nokkrum stöðum. Snjókoman í nótt náði yfir allt vestanvert landið og austur um Suðurland, austur á Síðu. Ekki munu vegir hafa spillst að ráði vegna þessarar snjókomu, enda veður frostlaust og snjórinn rann viða í sundur nokkurn veginn jafnóðum. Einna verst mun veðrið hafa orðið út af Vestfjörðum og vestur af Reykjanesi, en þar var vestan stormur fyrri part dagsins í dag. — Vestfjarðarbátar voru yfirleitt ekki á sjó í nótt, því veður var slæmt í gær og Veðurstofan spáði slæmu. Í morgun var stillt og bjart veður um allt norðan og austanvert landið. Frostlaust var alls staðar á láglendi, en við frostmark á Grímstöðum. Lægðarmiðja var yfir Reykjavík klukkan sex í morgun, en hún þokaðist síðan suður fyrir Reykjanes. Jón Eyþórsson veðurfræðingur spáði í dag, að á næstunni yrði hér norðaustlæg átt og næturfrost.

Tíminn segir enn af hretinu 8.maí:

MB-Reykjavík, 6. maí. Í dag er lítið sumarlegt um að litast víða um land. Um Norðurland og Vestfirði er hvöss norðanátt, snjókoma og frost, og norðanstrekkingur víðast annars staðar og éljagangur um vestanvert landið. Vegir munu þó ekki hafa spillst neitt að ráði. Um allt norðan og vestanvert landið var i dag allhvöss norðanátt og snjókoma á Norðurlandi, einkum þó á annesjum og á Vestfjörðum. Einnig náði snjókoma niður í uppsveitir Borgarfjarðar en við Faxaflóa og Breiðafjörð voru víða él. Léttskýjað var með suðurströndinni austur á Austfirði, en þar fyrir norðan tók svo snjókoman við. Til dæmis sást ekki milli bæja i Axarfirðinum í dag fyrir hríð. Um miðjan daginn í dag var einna hvassast hér í Reykjavík, 8 vindstig og einnig voru 8 vindstig á Galtarvita og þar var einnig mikil snjókoma Frost var um 3 stig á Vestfjörðum, einnig á Síðumúla, 1 stig á Akureyri og 5 í Möðrudal. Veðurfræðingur Veðurstofunnar spáði því í dag, að norðanáttin héldist eitt.hvað áfram og búast mætti við einhverri snjókomu áfram.

Djúpar lægðir fóru yfir landið eða rétt fyrir sunnan það í kringum miðjan mánuð. Víða rigndi, mest þó á Norðaustur- og Austurlandi. Morgunblaðið segir frá tjóni í pistli 14.maí:

Aðfaranótt sunnudags [12.] og fram á dag rigndi mikið á Austur- og Norðurlandi og urðu spjöll á vegum austanlands og norðaustan, en vegirnir á Norðurlandi eru óskemmdir, en blautir. Ástandið er sérlega slæmt á Héraði, því ekki er hægt að koma tækjum eftir vegunum þar til að gera við, að því er Helgi Hallgrímsson hjá Vegagerðinni tjáði blaðinu. Vegirnir voru mjög blautir fyrir og þoldu illa þessa viðbótarrigningu. Klaki er í jörðu og vatnið sígur því hægt niður. Vegirnir niður á firðina urðu ekki eins illa úti. En aurskriða féll á veginn skammt frá Eskifjarðarkauptúni og skemmdi hann. Í gær var viðgerð hafin. Þá féll snjóskriða á Oddsskarðsveginn og lokaði honum. Í gærmorgun var verið að skoða skriðufallið og búist við að hægt yrði að hefjast handa um að ryðja veginn síðdegis. Allir fjallvegir eystra eru opnir að undanteknum vegunum um Fjarðarheiði og Oddsskarð.

Júní taldist hagstæður - víðast hvar. Mikla hitabylgju gerði í fyrstu viku mánaðarins. Fyrri dagana var hún áköfust um landið norðan- og austanvert [hiti komst m.a. í 24,8 stig á Akureyri þann 3.], en mjög hlýtt varð einnig vestanlands, sérstaklega þann 7. Sá dagur varð líklega sá hlýjasti sem ritstjóri hungurdiska hafði minni til fram að þeim tíma. Síðdegis gerði einnig minnisstætt þrumuveður, eldingarnar sáust vel úr Borgarnesi, en þar varð þó ekki mikil úrkoma. 

Um miðjan mánuð gerði nokkra daga hret. Slík norðanhret um miðjan júní voru nánar fastur liður þessi árin, 1959, 1961 og 1962 hafði alltaf gert slík hret. Veðurnördið unga velti fyrir sér reglu í þessu sambandi (sem ekki er). 

Morgunblaðið segir almennar tíðarfréttir úr Grímsey 11.júní:

Grímsey, 31. maí — Tíðarfar var með afbrigðum gott frá áramótum til 9. apríl, er mannskaðaveðrið mikla gerði. Gæftir voru góðar, en afli fremur lítill, hrognkelsaveiðin var þó mikið að glæðast í aprílbyrjun, enda hefir jú veiði venjulega verið mest í þeim mánuði. En þann 9. apríl breyttist veðrið skyndilega, eins og öllum er minnisstætt og voru hér upp frá því næstum stöðug hríðarveður og harðneskja til 20. maí, að brá til sunnanáttar og hlýinda og hefur það haldist síðan. Á þessu tímabili var næstum aldrei hægt að fara á sjó og fór því hrognkelsaveiðin alveg út um þúfur. Sama er að segja um þorskveiðina, að hún hefir engin orðið, bæði vegna gæftaleysis og fiskleysis. Almennt heyleysi var að verða hér fyrir sauðfé, sem hafði staðið inni allt til 20. maí, en það er nálægt mánuði lengur en venjulega. Var þá líka sauðburður næstum hálfnaður. Hey fékkst úr landi og kom það hingað daginn áður en batinn kom. En það kom í góðar þarfir, því gróður var enginn kominn. Og þrátt fyrir slæma tíð framan af vorinu eru fénaðarhöld mjög góð og er furðulega mikill gróður kominn nú.

Morgunblaðið fjallar 12.júní um tjón af völdum vetrarflóða í Blöndu:

Blönduósi, 4. júní. Þegar ísa leysti í vor, kom í ljós, að Blanda hafði í vetur gert mikinn usla á nokkrum jörðum í Langadal, einkum Æsustöðum og Gunnsteinsstöðum. Þar braut hún land og bar möl og sand upp á engi. Í flóðum og ísruðningi snemma í vetur komu miklar jakastíflur í ána og flæddi hún þá yfir alla flata bakka og hólma. Farvegir margra kvísla stífluðust algerlega og þegar vöxtur hljóp í ána síðar um veturinn og fram undir vor, gekk hún oft hátt upp á bakka. Nokkur hross fórust í stórflóði og ruðningi laust fyrir jólin. Telja bændur í Langadal að Blanda hafi sjaldan eða aldrei áður verið svona baldin. — Björn Bergmann.

Tíminn segir 13.júní frá áhrifum páskahretsins á gróður:

MB-Reykjavík, 12. júní. Samkvæmt. upplýsingum dr. Sturlu Friðrikssonar hefur minna borið á kali hérlendis heldur en í fyrra og virðist páskahretið ekki hafa gert gróðri eins mikið mein og margir óttuðust í fyrstu, en þó væri spretta allmiklu seinni á ferðinni en oft áður. Vegna hinna miklu hlýinda, sem verið hefðu undanfarið, hefði gróðri hins vegar farið mjög vel fram og væri ekki ástæða til að óttast annað, en spretta yrði yfirleitt sæmileg ef ekkert sérstakt kæmi fyrir úr þessu. Að vísu eyðilagðist nýgræðingur mjög viða af völdum þess, en rótarskemmdir virðast yfirleitt ekki hafa verið mjög miklar, þannig að gróður mun ná sér. Dr. Sturla kvað sér ekki kunnugt um að neinn sérstakur landshluti hefði orðið illa úti, hvað þetta snerti. Hann kvað lingerðar grastegundir eðlilega hafa orðið verr úti. Til dæmis hefði Randagras farið illa í tilraunareitum. Randagras er „landnemi“ hérlendis og við það hafa verið bundnar talsverðar vonir í sambandi við nýrækt á mýrasvæðum. Hins vegar hefðu aðrir stofnar sýnt mikið viðnám. Bæri þar fyrst að nefna norska stofna af vallarfoxgrasi, þeir hefðu staðið mjög vel í frostunum. Þessir stofnar hefðu verið talsvert notaðir í grasfræblöndur, þó hefði ekki fengist eins mikið af þeim og æskilegt hefði verið, en það stæði allt til bóta. Dr. Sturla kvað sprettu yfirleitt muni vera heldur seinna á ferðinni en oft áður vegna páskahretsins, því gróður hefði þá verið kominn óvenju langt, en þar eð rótarskemmdir hefðu yfirleitt ekki verið mjög miklar, væri ástæða til að vona, að hann myndi ná sér og síðustu dagana hefði gróðri farið mjög vel fram.

Tíminn fjallar einnig um gróðurinn 16.júní:

MB-Reykjavík, 15.júní. Garðagróður beið talsverðan hrekki í páskahretinu hér suðvestanlands, — en annars staðar á landinu hafa ekki orðið á honum teljandi varanlegar skemmdir samkvæmt upplýsingum Ingólfs Davíðssonar. Verst hefur alaskaöspin orðið úti, svo og þingvíðir og ýmsir runnar hafa einnig skemmst illa. Ingólfur Davíðsson tjáði blaðinu í dag, að skemmdir á garðagróðri af völdum páskahretsins hefðu aðallega orðið suðvestanlands. Þar var gróður kominn lengst á veg, vegna langvarandi hlýindakafla og safastraumur kominn um þau tré, sem fljótust eru til. Þau tré frusu eðlilega illa og á þeim hafa orðið varanlegar skemmdir. Verst hafa Alaskaöspin og þingvíðirinn orðið úti og sitka-grenið hefur einnig farið illa víða. Þær tegundir, sem seinna eru til, hafa sloppið miklu betur. Að vísu hafa sumstaðar orðið skemmdir á birki og reynivið, en ekki í stórum stíl. Þá hafa einnig orðið miklar skemmdir á ýmsum runnum. Til dæmis hafa rósir orðið illa úti hér suðvestanlands, svo og fleiri runnar, sem fljótir eru til. Ingólfur kvað áberandi, hve skemmdirnar hefðu orðið mestar, þar sem gróður var lengst kominn, á Reykjanesinu og austur um Suðurland, austur í Fljótshlið. Til dæmis væri gróður ekki eins illa farinn í innsveitum sunnanlands og við sjávarsíðuna. Svo glögg væru skilin, sagði Ingólfur, að gróður í Heiðmörk væri ekki eins illa leikinn og í Reykjavík.

Tíminn segir af ís - og sauðburði 19.júní:

MB—Reykjavík, 15.júní. Allmikið hefur verið um tilkynningar um ís í veðurfregnum útvarpsins undanfarna daga. Blaðið hringdi í dag í Jón Eyþórsson veðurfræðing og sagði hann, að ekki væri um neinn óvenjulegan ís að ræða, þarna væri oftast einhver ís á reki um þetta leyti.

MB-Reykjavík, 15. júní. Samkvæmt upplýsingum dr. Halldórs Pálssonar, búnaðarmálastjóra, hefur sauðburður yfirleitt gengið vel í vor, en þó hefur nokkuð verið um lambalát, einkum á Suðurlandi. Fóðurbirgðir voru yfirleitt litlar síðastliðið haust, en þrátt fyrir páskahretið munu bændur yfirleitt hafa sloppið sæmilega. Þó urðu margir bændur, einkum sunnanlands, að gefa talsvert mikinn fóðurbæti í vor um sauðburðinn. Sauðburðurinn gekk yfirleitt vel. Þó voru nokkur brögð að lambaláti sunnanlands hjá einstaka bændum eins og venjulega. Seinni part maí gerði mikla kalsarigningu og hafði hún slæm áhrif á sauðburðinn og olli talsverðu tjóni hjá nokkrum bændum. Þá gerði lambablóðsótt einnig talsvert tjón hjá sumum, en gegn henni er nú til bóluefni og fer tjón af henni rénandi. Gróður beið mikinn hnekki af páskahretinu, sem kunnugt er, en hinn góði bati, sem kom nú um mánaðamótin, hefur hleypt fjörkippi i hann og nú taldi búnaðarmálastjóri, að horfur væru góðar.

Hretið um miðjan mánuð varð verst á Ströndum. Tíminn 26.júní:

GPV-Trékyllisvík, 25. júní. Óvenjulegt illviðri hefur geisað hér síðastliðna viku, og snjóaði niður í fjöru, þegar verst lét. Hefur grasspretta algjörlega staðnað á þessu tímabili, og bændur hafa misst fjölda lamba. Illviðri þetta hófst með norðanuppgangi á laugardaginn 15.júní, og á sunnudag og mánudag var óvenju kalt og snjóaði niður í miðjar hlíðar. Hélst þetta veðurlag fram á föstudag og var allra verst á fimmtudag 20. júní. Snjóaði þá alveg niður í fjöruborð. Til marks um úrkomuna á þessu tímabili er, að veðurathugunarstöðin á Kjörvogi mældi 40—50 mm úrkomu á hverjum sólarhring. Í dag sést í fyrsta skipti í langan tíma til sólar. Lömb hafa víða drepist í þessu veðri. Á fjórum bæjum drápust milli 10 og 20 lömb, en eitthvað minna á öðrum bæjum. Það er þó ekki fullkannað enn. Bændur hér eru mjög svartsýnir á sumarið. Spretta er hreint engin núna, var aðeins farin að lifna fyrir illviðrakaflann, en stendur nú algjörlega í stað. Engum er farið að detta sláttur í hug. Úthagi er eitthvað skárri, en langt frá því góður.

Tíminn segir af ísflugi 28.júní:

BÓ-Reykjavík, 27.júní. Flugvél Landhelgisgæslunnar, Sif, fór í ískönnunarflug í gær og kom í ljós, að ísinn er heldur fjær landi en venjulega á þessum tíma árs.

Morgunblaðið fjallar enn um gróðurskemmdir í páskahretinu í pistli 28.júní:

Í kuldakastinu um páskana skemmdist trjágróður mjög mikið austur í Múlakoti, en þar voru trén farin að laufgast þegar í aprílbyrjun. Samkvæmt upplýsingum frá Ólafi Túbals er nú ljóst, að trén hafa orðið helmingi verr úti en í síðasta Heklugosi. Ólafur sagði, að trén hafi byrjað að laufgast í aprílbyrjun og verið orðin eins og í maí, þegar páskahretið kom. ... Ólafur sagði, að undarlegt væri að elstu trjánum gengi verst að ná sér aftur og nefndi hann að 7—8 metra hátt blágrenitré væri alveg líflaust. Hins vegar sagði Ólafur, að blómagróður dafnaði vel og ekki fyndist kal í túnum. Það væru trén, sem verst hefðu orðið úti, helmingi verr en í síðasta Heklugosi.

Eftir þann 20. gerði aðra hitabylgju á Norður- og Austurlandi, þó ekki alveg samfellda. Nú komst hiti hæst í 27,1 stig á Skriðuklaustri þann 27. Heldur svalt sjávarloft lá lengst af yfir landinu vestanverðu. Stöku dagur þó nokkuð hlýr lengst inni í dölum og uppsveitum. 

Tíminn segir af heyskaparhorfum 30.júní:

MB-Reykjavik, 29.júní. Víða um land eru bændur nú byrjaðir að slá, en þó mun ekki hægt að segja, að sláttur sé almennt hafinn. Samkvæmt upplýsingum búnaðarfélagsins má telja líklegt að slátturinn hefjist almennt nú upp úr helginni, ef vel viðrar. Alllangt er síðan fyrstu bændur hófu slátt, en það var talsvert fyrir miðjan mánuðinn, sem bændur austur í Skaftafellssýslu slógu fyrstu spildurnar. Nú eru margir bændur hér sunnanlands farnir að slá og fyrir viku síðan hófst sláttur á mörgum bæjum norður í Eyjafirði. Einnig eru þeir, sem vinna grasmjöl, farnir að slá af krafti. Grasspretta beið mikinn hnekki í páskahretinu, sem kunnugt er, vegna hinna miklu hlýinda víðast hvar um land að undanförnu hefur sprettu farið mjög vel fram. Þó mun óvíða orðin bein þörf á að hefja slátt vegna sprettunnar.

Fyrsta vika júlímánaðar var lengst af mjög hlý og hagstæð og gætti hlýindanna um tíma nánast um land allt. En síðan hallaði mjög undan fæti og snerist í sérlega kalda tíð og illa. Nokkuð hlýnaði aftur síðustu dagana, en þá gengu suðlæg illviðri yfir. 

Morgunblaðið segir frá blíðu 9.júlí:

Í gær [mánudaginn 8.júlí] var mesti góðviðrisdagur, sem komið hefur hér í Reykjavík á yfirstandandi sumri. Veðrið var svipað um land allt, norðan gola eða kaldi og léttskýjað fyrir sunnan og vestan og víðast hvar á Norðurlandi. Hitinn var mestur á Hellu á Rangárvöllum, komst upp í 22 stig um miðjan dag og um sama leyti mældist 18 stiga hiti hér í Reykjavík. Á hlýjum sólskinsdegi gengu borgarbúar léttklæddir um strætin að venju og hver, sem frekast gat brá sér í sólbað því að flestum er það mikið kappsmál að safna brúnku á andlitið enda veitir ekki af að notfæra sér út í ystu æsar þann stutta tíma, sem til þess gefst.

Tíminn segir ísfréttir 9. og 10.júlí:

[9.] MB-Reykjavík, 8. júlí. Hafísinn er nú mjög nálægt Vestfjörðunum, nær en hann hefur verið undanfarin ár á þessum tíma. Í kvöld er ísröndin talin vera aðeins 8—10 mílur undan Horni. Nú er hæg austlæg átt á þessum slóðum, og gera menn sér vonir um, að ísinn muni reka brott aftur.

[10.] KH-Reykjavík, 9. júlí. Ísbreiðan út af Vestfjörðum virðist hafa þokast nær landi s.l. sólarhring, og eru smájakar á reki milli lands og aðalísbeltisins. Úti fyrir Vestfjörðum og Norðurlandi er hæg austanátt, sem hindrar, að ísinn reki austur á síldarmiðin. Seint í dag barst fregn frá vitaskipinu Árvaki um, að sést hefðu tveir ísjakar á siglingaleið 2 sjómílur í réttvísandi norður frá Hælavikurbjargi, og sjást þeir ekki í radar. Veðurathugunin á Horni tilkynnti mikið íshrafl grunnt á siglingaleið út af Hornbjargi. ... Jón Eyþórsson veðurfræðingur, sagði blaðinu í kvöld, að erfitt væri að segja til um nálægð íssins, þar sem ekkert könnunarflug var farið í dag, en ísröndin virtist hafa þokast nær landi, lægi svona 5—10 mílur norður af Horni. Ekki væri vitað hversu mikil ísbreiðan væri, þar sem þoka hefði hindrað mælingar á því í ískönnunarfluginu í gær. Jón kvaðst búast við, að ekki þyrfti nema hressilega austanátt, svo að ísinn hyrfi á augabragði. En nú væri hún svo hæg, að hún gerði ekki betur en hindra það, að ísinn reki austur á síldarmiðin.

Morgunblaðið spyr Jón Eyþórsson um fyrri ískomur 10.júlí:

Blaðið spurði Jón Eyþórsson veðurfræðing að því í gær kvöldi hvenær síðast hefði orðið landfastur ís hér við land að sumri til. Hann sagði svo frá: Hinn 6.— 8. júní 1914 var ísinn aðeins mílu undan Horni og hinn 10. var hann orðin landfastur við Straumnes og Helgarvík. Við Grímsey var ísinn landfastur til 8. júní, en seinni hluta mánaðarins var hann víðast 40 mílur undan Norðurlandi og rak svo burt og sást ekki framar á því ári. 1915, allan júnímánuð, lá hafísinn við Norðurland og hindraði mjög skipaferðir, stundum vestur, stundum austur. Síðari helming júnímánaðar var mikill ís út af Eyjafirði, en náði ekki austur að Langanesi. Í júlímánuði var enn mikill ís við Norðurland og um miðjan mánuðinn var hann landfastur við Siglufjörð svo að Botnía varð að snúa þar við. Eftir 20 júlí var íslaust á Eyjafirði og Skjálfanda. Og 26. júlí var orðið alveg íslaust við Norðurland. Jón kvaðst ekki þora alveg að fullyrða hvort ís hefði orðið landfastur síðan, en taldi það vart mundi hafa átt sér stað.

Veður fór nú mjög kólnandi. Tíminn segir frá 12.júlí:

ED-Akureyri, 11.júlí. Í nótt snjóaði í fjöll norðanlands, og hefur veður verið kalt síðan um helgi. Í dag er aðeins tveggja stiga hiti á Grímsstöðum og aðeins fjögurra stiga hiti við sjávarsíðuna hér norðaustanlands. Í fyrrinótt voru næturfrost sumstaðar, þegar fjær dró sjó, og skemmdist kartöflugras af völdum þess. Þeir bændur, sem fyrst byrjuðu heyskap, eru sumir búnir með fyrri slátt og aðrir langt komnir og úthagi er mjög vel sprottinn. Víða er rúningu sauðfjár lokið, en annars staðar verður rúið, strax og hlýnar.

FB-Reykjavík, 11.júlí. Í kvöld var byrjað að bræla upp fyrir norðan, og á Raufarhöfn var norðvestan stinningshvassviðri og slydda. Þar var aðeins þriggja stiga hiti. Á Seyðisfirði var norðaustanátt, og þar snjóaði i fjöll bæði í dag og í gær. Þar er leiðindaveður og nokkuð hvasst. Fjöldi norskra síldarskipa hefur leitað vars á Seyðisfirði síðustu dagana, og fer þeim stöðugt fjölgandi.

Tíminn segir 13.júlí frá ísreki uppi í landsteinum - og hagstæðri tíð á Suðurlandi:

MB-Reykjavík, 12.júlí. Svo virðist nú, sem ísrek sé uppi í landsteinum á Hornströndum. Er þar bersýnilega um að ræða ístunguna, sem sást úr flugvél Landhelgisgæslunnar í gær, en ísrek úr henni hefur færst nær landi. Klukkan 16:45 barst Veðurstofunni skeyti frá Dísarfelli, sem var þá á siglingu fyrir Horn. Segir þar, að fjóra og hálfa sjómílu austur af Horni sé allþétt rekísbelti, er stefni norður-suður, og virðist það ná upp undir land við Smiðjuvíkurbjarg ... Klukkan 18 segir svo í skeyti frá Hornbjargsvita, að ísrek sé á allri siglingaleiðinni fyrir Horn, alveg upp í landssteina. ... Nú er mjög kalt fyrir norðan. Klukkan átján var aðeins tveggja stiga hiti á Horni og slydduél. Á Kjörvogi var þriggja stiga hiti og slydduél, á Hrauni á Skaga og Siglunesi var einnig þriggja stiga hiti en rigning, í Grímsey var þriggja stiga hiti og þurrt, Ægir var staddur um 100 km norður af Siglunesi og þar var 3ja stiga hiti, á Raufarhöfn var 4ra stiga hiti og rigning (þar var 2ja stiga hiti um hádegið) og á Langanesi var 5 stiga hiti og rigning. Á Norðurlandi hefur ríkt norðlæg átt að undanförnu og ekki hefur ísinn vermt hana.

PE-Hvolsvelli, 12. júlí. Óvenjuhlýtt hefur verið hér að undanförnu, og hitinn komist upp í 23—24 stig í forsælu. Heyskapur er almennt byrjaður, og margir hér um slóðir búnir að ná töluvert miklu heyi upp í galta. Austur í sýslunni, t.d. undir Eyjafjöllum hefur verið mjög skúrasamt og til tafar. Fénaður hefur að undanförnu verið rúinn af kappi og síðan rekinn á fjall.

Morgunblaðið minnist líka á ísinn 14.júlí:

Landsins forni fjandi, hafísinn, birtist nú í vikunni á siglingaleið um við norðanvert landið. Fæstir núverandi íslendingar muna eftir verulegum hafísárum, en á síðari hluta 19. aldar þrengdi hann svo að, að ekki síst þess vegna flúðu þúsundir manna land og settust að í Vesturheimi. Vegna gerbreyttra samgangna og lifnaðarhátta eru menn nú á allt annan veg við því búnir að taka misæri af völdum hafíss en áður. Af því að þeir eru honum óvanir, mundu menn þó e.t.v. finna sárar til hans en á meðan við honum var búist árlega. Því miður bendir allt til þess, að slíkir harðindatímar gangi fyrr eða síðar yfir á ný. Meðal annars af þeim sökum er mikilsvert, að atvinnuvegir landsmanna verði fjölbreyttari og að við eigum ekki jafn mikið undir veðurlagi og nú.

Haustið 1961 varð eldgos í Öskju. Nokkuð var fylgst með eldstöðinni eftir það . Tíminn  segir frá leiðangri þangað og breytingum í pistli 14.júlí. Síðan er talað um heyskaparhorfur:

MB-Reykjavík, 13.júlí. Nokkrar breytingar hafa orðið í Öskju upp á síðkastið. Vatnsborð Öskjuvatns hefur á s.l. vetri lækkað um einn til einn og hálfan metra en það svarar til þess að um fimmtán milljón tonn hafi runnið úr vatninu. Vatnsborð Vítis hefur lækkað um hálfan þriðja metra frá hæsta fjöruborði og hitastig þess hefur hækkað um sautján gráður. Dr. Þorleifur Einarsson jarðfræðingur er nýkominn heim úr leiðangri í Öskju ásamt Haraldi Sigurðssyni jarðfræðinema. Þeir urðu varir við margt mjög athyglisvert ... Hitastigið í Víti hefur hækkað um 17 stig frá því 1961, úr 22 stig í 39 stig. Einnig hefur yfirborð vatnsins í Víti lækkað um 2,5 metra frá hæsta fjöruborði, sem að öllum líkindum hefur verið 1961, a.m.k. ekki síðar. Þá sáu þeir félagar einnig tvö ný uppstreymi í Víti. Annað er skammt frá gamla uppstreyminu, en hitt er um tuttugu metra úti í gígvatninu og um tuttugu metra frá miðju og streymir þar upp tært, heitt vatn. Líkist uppsprettan suðu, eins og oft vill verða um slíkar uppsprettur, en ekki komust þeir félagar að henni. Ekki telur Þorleifur gott að segja, hvað veldur hitaaukningunni í Víti, það getur stafað frá hinni nýju uppsprettu og einnig frá því, að yfirborðið hefur lækkað. Vatnið í Víti er sem kunnugt er mjög mengað brennisteini og leir en eins og fyrr segir er nú komin þar ferskvatnsuppspretta, og er þar líklega um nýja sprungu að ræða. Af nýju eldstöðvunum er það helst að frétta, að nýju gígarnir hafa margir hverjir dýpkað, þar eð botnar hafa fallið niður og einnig hefur hrunið mikið úr börmum þeirra. Er nú víða komið þverhnípi, sem fært var mönnum í fyrra. Þá eru og allir leirhverir kólnaðir í nágrenni gosstöðvanna, og er nú snjór í sumum þeirra. Víða leggur gufu upp úr nýja hrauninu og vikur er þar víða enn heitur.

MB-Reykjavík, 13. júlí. Samkvæmt upplýsingum dr. Halldórs Pálssonar búnaðarmálastjóra, er sláttur nú í fullum gangi um mestallt land. Spretta er víðast hvar sæmileg og sums staðar góð, þrátt fyrir kuldakastið í vor. Tíðin hefur leikið við bændur sunnanlands undanfarið, og má nú segja, að þurrkar séu jafnvel orðnir fullmiklir, ef tillit er tekið til háarsprettu. Norðanlands er nú kuldakast og má búast við, að það hafi sín áhrif á sprettuna.

Tíminn ræðir kulda og ís í pistlum 16.júlí:

MB-Reykjavík, 15.júlí. Samkvæmt upplýsingum Jónasar Jakobssonar veðurfræðings mældist tveggja og hálfs stigs frost niður við jörð hér í Reykjavík, s.l. laugardags- og sunnudagsnætur, og síðastliðna nótt eins stigs frost. Á laugardagsnóttina [13.] mældist svo 5—6 stiga hiti í hinni venjulegu mælingarhæð, tvo metra frá jörðu, þannig að hitamismunurinn á þessum tveim metrum hefur verið um átta stig! Það er ekki óvenjulegt, að talsverður hitamismunur sé á þessu bili, einkum á heiðskírum sumarnóttum, en Jónas kvað svona mikinn mun mjög óvenjulegan.

MB-Reykjavík, 15. júlí. Svo virðist, sem íshraflið, er komið var inn undir Horn, sé enn þá að lóna þar, þótt það sé sennilega á einhverju reki vestur á bóginn, en á þessum slóðum hefur verið hæg norðaustanátt undanfarið.

Morgunblaðið fjallar einnig um kulda 16.júlí:

Síðustu dagana hefur verið norðanátt um land allt og að venju hefur það haft í för með sér talsverða kulda. Hefur hitastigið farið niður í 2 stig á láglendi og í frostmark á stöðum sem hærra standa. Á Hveravöllum þaðan sem nú í sumar berast veðurfregnir, hefur komið slydduél og einnig hafa borist fregnir af slydduéljum á nokkrum stöðum Norðanlands. Í gær var hitinn á Gjögri t.d. 3 stig, á Hrauni á Skaga 4 stig, í Grímsey 6 stig og virðist heldur hlýna eftir því sem austar dregur á Norðurlandi. Hefur verið súld og leiðindaveður þar á annesjum síðustu dagana, ekki kalt en sólarlaust. Sunnanlands þurrt í innsveitum og að auki hefur verið þurrt og kalt, en skúrir oft síðdegis.

Enn voru fréttir af ísreki. Tíminn 17.júlí:

MB-Reykjavík, 16.júlí. Ennþá virðist talsvert ísrek lóna uppi andir Vestfjörðum. Kyndill tilkynnti í dag: Samfelld ísbreiða á siglingaleið, 7 sjómílur suðaustur af Hornbjargi. Þess má geta, að skyggni mun hafa verið slæmt á þessum slóðum og getur því hafa verið um jaðar á spöng, sem ekki þarf að hafa verið stór að ræða. Hornbjargsviti tilkynnti í dag: Mikið ísrek á siglingaleið út af Hornbjargi. Ægir var i dag staddur um 30 km norður af Kolbeinsey í góðu skyggni og varð ekki var við ís.

Kuldinn fór nú að bíta. Næturfrost gerðu vart við sig víða um land og sömuleiðis snjór. Ritstjóra hungurdiska er snjórinn minnisstæður. Einn morguninn var alhvítt niður í efsta hjalla Brekkufjalls við Borgarfjörð, en það er rétt rúmlega 400 metra hátt. Sömuleiðis var snjór ekki langt ofan við byggð við Hreðavatn. Ekki minnist ritstjórinn þess að hafa séð snjó svo neðarlega í fjöllum í júlí allar götur síðan. Tíminn segir af næturfrostum 20.júlí:

MB-Reykjavik, 18. júlí. Samkvæmt upplýsingum fréttaritara blaðsins á Suðurlandi hafa kartöflugrös víða farið þar illa síðastliðna þriðjudagsnótt [16.], en þá var næturfrost víða um Suðurland. Fréttaritari blaðsins á Akureyri segir frá því, að áður hafi kartöflugrös í Svarfaðardal víða farið illa. Eins og gengur og gerist, þegar væg næturfrost koma, skemmast kartöflugrös mjög misjafnlega mikið, þótt stutt sé á milli. Kemur þar ýmislegt til, s.s. vindur. Til dæmis munu kartöflugrös yfirleitt hafa farið mjög illa á Hvolsvelli, sumstaðar eru þau algerlega fallin. Aftur á móti sagði Jóhann Franksson á Hvolsvelli, að grös hjá honum hefðu mjög lítið skemmst. — Hann kvað aðeins sjá lit á einstaka stað á kornakrinum; efstu laufin hefðu rétt gulnað, en um skemmdir væri ekki að ræða. Í Þykkvabænum munu engar skemmdir hafa orðið og ekki austur i Mýrdal. Í Holtunum munu einhverjar skemmdir hafa orðið og talsverðar skemmdir í uppsveitum Árnessýslu, t.d. Biskupstungum og Grímsnesi, og er óttast, að þær séu það miklar að þær komi talsvert niður á vexti. Aðfaranótt 10. þ.m. var næturfrost á Dalvík og skemmdist kartöflugras þar þá talsvert, en nokkrum nóttum síðar kom svo enn frost og þá skemmdist grasið enn meir. Einnig munu hafa orðið talsverðar skemmdir inni í Svarfaðardal, einkum vesturkjálkanum. Á Svalbarðsströnd og í Saurbæjarhreppi munu engar skemmdir hafa orðið.

Ísinn virtist loks horfinn. Tíminn 21.júlí:

MB-Reykjavík, 20. júlí. Svo virðist nú að ísinn fyrir Vestfjörðum hafi lónað frá landinu aftur. Blaðið átti í nótt tal við Jóhann Pétursson, vitavörð á Hornbjargi og sagðist hann engan ís hafa séð undanfana daga. Í gærkvöldi var þar um 30 km skyggni og engan ís að sjá.

Þann 20.júlí var sólmyrkvi - raunar aðeins um 50 prósent deildarmyrkvi hér á landi - en ritstjóri hungurdiska hafði samt væntingar - rafsuðuhjálmur var nánast innan seilingar. En því miður var alskýjað og ekkert sást - gerði reyndar leiðinda norðaustan- og norðankast - Veðurstofan kannski óþarflega hógvær í vindhraðaspánni. 

Tíminn segir frá foktjóni og skriðuföllum þann 23.:

PE-Hvolsvelli, 23. júlí. Miklir heyskaðar urðu í Fljótshlíðinni og undir Eyjafjöllum í rokinu um helgina ,sem kom óvænt. Fauk hey, bæði laust og úr göltum og munu sumir bændur hafa misst á annað hundrað hesta af heyi. Rokið skall á um miðnættið á sunnudagsnóttinni [21.]. Margir bændur áttu flatt hey, sem farið var að þorna, og því laust fyrir. Til dæmis hafði Sigurður á Barkarstöðum slegið stóra spildu á laugardaginn og áætlar, að á henni hafi verið um 300 hestar. Úr því telur hann að hafi fokið um helmingur, og skúr, er kom seinni partinn í gær, hafi bjargað því, að ekki fór allt. Þá fauk einnig víða hey úr göltum og munu frá 50 hestum og upp að hundrað hafa tapast á allmörgum bæjum, bæði í Fljótshlíðinni og undir Eyjafjöllum. Það var ekki fyrr en í gærkvöldi, sem veðrið gekk niður. Áttin var austlæg eða norðaustlæg, en þær áttir eru sem kunnugt er mjög slæmar hér um slóðir. Margir bændur hér um slóðir eru mjög gramir yfir því, að veðri þessu var ekki spáð fyrr en það var að skella á og voru menn því mjög óviðbúnir, en miklu magni hefði mátt bjarga, ef bændur hefðu reiknað með því.

FB-Reykjavík, 22. júlí. Í kvöld bárust þær fréttir til Siglufjarðar, að aurskriður hefði fallið á Siglufjarðarveginn og myndi þurfa að fara og hreinsa hann. Í nótt sem leið byrjaði að hríða í fjöllin og snjóaði þar enn um kvöldmatarleytið í kvöld. Á Siglufirði sjálfum var ausandi rigning og þar hafði verið ofsarok í allan gærdag. Búist var við því, að kólnaði veðrið, svo nokkru næmi mundi þegar fara að hríða, því úrhellið var svo mikið.

Skálholtshátíð var haldin þessa helgi [21.júlí], hin nýja kirkja var vígð. Gekk sæmilega þegar upp var staðið. Morgunblaðið segir frá 23.júlí:

Veðurhorfur drógu mjög úr aðsókn að Skálholti á vígsludegi hinnar nýju dómkirkju. Nóttina fyrir gerði aftakarok og rigningu, og hættu því margir við að heimsækja Skálholtsstað af þeim sökum. Er blaðinu kunnugt um að margir Reykvíkingar hættu við að fara, en sátu í þess stað heima og hlustuðu á athöfnina í útvarpi. En eftir að vígsluathöfnin hófst í Skálholti, féll ekki dropi úr lofti og birti til er á daginn leið, þótt rok væri enn mikið. Varð því umferð jöfn og stöðug allan daginn, menn komu, stóðu stutt við og fóru. Áætlar lögreglan að 7—8000 manns hafi komið í innan við 2000 bílum. Urðu því engir erfiðleikar í umferðinni. ... Um nóttina hafði fólk gist í 50—60 tjöldum og nágrannagististaðir eins og Laugarvatn voru löngu upppantaðir vegna hátíðarinnar. Margir áttu erfitt með að hemja tjöldin um nóttina og einnig síðari hluta dags, þegar skyndilega herti storminn. Fór þá meðal annars hið stóra hjálpartjald skátanna og póstmenn urðu að taka niður sitt tjald og flytja starfsemina út í hjólhýsi, sem þeir höfðu meðferðis. Einnig áttu kvenfélagskonur, sem stóðu fyrir veitingum, í mesta basli með sitt gríðarstóra veitingatjald, stór rifa kom á þakið, fækka varð gasvélum og eftir mikinn barning voru fimm bílar fengnir til að halda í stögin. Höfðu veitingakonur búist við meiri mannfjölda og áttu stafla að óseldu kaffibrauði og öðrum veitingum í lokin.

Akranesi, 22.júlí. — Bændur í Skorradal voru s.l. laugardag búnir að hirða í hlöðu einn þriðja af fyrri slægju. Þar hefur rignt flesta daga vikunnar eitthvað og tafið þurrkinn. Er það vinningur vegna háarsprettunnar, þó minni sé hann vegna þess, hve tíð er köld. Aðfaranótt laugardags gerði frost í dalnum, svo að kartöflugras féll.

Slide8

Dagarnir 23. og 24. júlí urðu einhverjir hinir köldustu sem við vitum um á þessum tíma árs. Kortið sýnir veðrið kl.9 að morgni þess 23. Hiti kringum 1 stig á Ströndum og víða ekki nema 2 til 4 stig um landið norðanvert, rétt ofan frostmarks á Grímsstöðum á Fjöllum. Ekki nema 5 stig í Reykjavík. Lágmarkshiti í Reykjavík var ekki nema 1,4 stig í Reykjavík aðfaranótt 25.júlí og 3,3 stig aðfaranótt þess 15. Fyrri talan er sú lægsta sem vitað er um í júlí í Reykjavík frá upphafi samfelldra lágmarksmælinga 1920 og reyndar líka lægri en þær eldri lágmarksmælingar sem til eru frá mæliskeiði dönsku Veðurstofunnar í Reykjavík. Í þessu kuldakasti kom ein frostnótt bæði á Hólmi fyrir ofan Reykjavík og á Þingvöllum. Harla óvenjulegt. 

Tíminn segir frá hretinu í pistlum 24.júlí:

IK-Siglufirði, 23.júlí. Í gærkvöldi og nótt fennti á Siglufirði og fyrri hluta dags í dag, en síðan fór að bleyta. Um klukkan 9 i morgun var stöðugur éljagangur, og var þá allt orðið grátt og ökklasnjór allt niður í hlíðarlöggina. Þegar líða tók á daginn varð snjórinn blautari og rann hann um leið og hann kom niður. Áætlunarbíllinn lagði af stað frá Siglufirði í morgun, og fór ýtan á undan honum. Ýtan hefur enn ekki komið aftur, og mun bíllinn hafa komist heilu og höldnu yfir skarðið. Mjólkurbíllinn frá Sauðárkróki komst hingað einnig í dag, en aðrir bílar hafa ekki faríð yfir skarðið, enda ekkert vit fyrir lága bíla eða driflausa að leggja út i slíka tvísýnu.

GB-Reykjavík, 23. júlí. Í hvassviðrinu á sunnudaginn [21.] var lögreglan í Kópavogi kvödd í vesturbæinn, þar sem þakplötur voru farnar að fjúka af húsi. Hús þetta er í smíðum á Kópavogsbraut 94, og losnuðu þar nokkrar plötur af þaki og fuku til jarðar að næsta húsi. Tókst að handsama þær áður en af þeim hlytust spjöll.

Tíminn heldur áfram 25.júlí:

MB-Reykjavík, 24.júlí. Síðastliðinn rúman hálfan mánuð hefur tíð verið köld hérlendis, einkum um norðanvert landið, og mun óhætt að fullyrða, að nú sé langt síðan slíkt kuldakast hafi komið hérlendis á þessum árstíma. Hefur kuldinn þegar valdið talsverðu tjóni, m.a. á kartöflugrasi, eins og sagt hefur verið frá hér í blaðinu, og haldi þessu áfram, má búast við, að það komi einnig niður á sprettu háar og jafnvel kornrækt norðanlands. Það var upp úr 8.júlí, sem brá til hinnar þrálátu norðanáttar, sem síðan hefur haldist hérlendis. Hafa henni yfirleitt fylgt óþurrkar norðanlands og hefur hitastig þar stundum heilu dagana verið rétt yfir frostmarki með slydduhríð niður í byggð og snjókomu á fjöllum. Má geta nærri hver áhrif slíkt veðurlag hefur á jarðargróður. Hér sunnanlands hafa þurrkar fylgt norðanáttinni eins og venjulega, en kaldur hefur vindurinn oft verið og hitinn á nóttunni stundum farið niður undir frostmark og niður fyrir það. Hafa hér sunnanlands orðið skemmdir á kartöflugrasi. Enn er oft snemmt að segja til um það, hver meðalhiti mánaðarins verður, og við skulum vona, að síðustu dagarnir geri þar bragarbót, en Jónas Jakobsson, veðurfræðingur sagði við blaðið í dag, að ef ekki brygði fljótlega til hins betra, væru allar horfur á því, að þessi mánuður yrði einn kaldasti júlímánuður um langt skeið, þótt byrjunin hefði verið góð.

Morgunblaðið fer hring um landið 25.júlí:

Morgunblaðið hringdi í gær til sjö manna víðsvegar um landið og innti þá frétta af veðurfarinu, enda tala menn nú ekki um annað öllu meira en kuldakastið. Einnig ræddi blaðið snöggvast við Jón Eyþórsson veðurfræðing. Honum fórust svo orð: Undanfarinn hálfan mánuð hefir verið þráleit norðanátt hér á landi og þó einkum mætt á norðanverðu landinu með úrkomu og kalsaveðri. Annað slagið hefir snjóað í fjöll, Og síðast í gærmorgun var snjókoma og eins stigs hiti á Hveravöllum. Sunnanlands hefir veður verið bjartara og oftast nær þurrt, þó að nokkrar fjallaskúrir hafi stungið sér niður hér og hvar. Hlýjast og best hefir veður jafnaðarlega verið í Skaftafellssýslum. Nú telur Veðurstofan, að norðanáttin sé að ganga niður og gerir ráð fyrir batnandi veðri um allt land.

Helgi Arason á Fagurhólsmýri sagði, að í Öræfum hefði að undanförnu verið góð tíð og ekki kalt. Síðustu tvo dagana hefði meira að segja verið ljómandi blíða og sólskin. Í fyrri viku brá reyndar til óþurrka nokkra daga en heyskapur hefur gengið ágætlega. Jónas Pétursson, alþingismaður, sem staddur var á Seyðisfirði, sagði m.a.: Undanfarnar vikur eða röskan hálfan mánuð hefir verið kuldatíð hér á Austurlandi. Óþurrkar hafa verið eftir því, en ekki stórfelldar úrkomur. Hins vegar hefir snjóað til fjalla oft á þessum tíma, en seint spratt, og því slógu færri en þurft hefðu í góðu tíðinni í byrjun júlí. Liggur taða þvi enn á túnum og spillir fyrir háarsprettu.

Sigurjón Jónsson á Vopnafirði sagði, að þar um slóðir hefði að undanförnu verið andstyggilegt veður, ein versta tíð, sem menn þar muna um þetta leyti árs Síðasta hálfan mánuð hefur ekki tekið snjó úr fjöllum og verið linnulaus norðaustan- og norðanstormur. Í fyrrinótt og nótt snjóaði á Fossheiði, en það hefur ekki orðið til að tálma umferð. Í síðustu viku komu tveir þurrir dagar, sem bændur notuðu almennt til að slá, en þeir eru ekki enn farnir að ná upp tuggu, heyið liggur aðeins og hrekst. Jóhannes Sigfinnsson á Grímsstöðum í Mývatnssveit sagði, að þar um slóðir hefði undanfarið verið hin mesta ótíð. Hitinn sjaldan verið meiri en 2 stig, Í dag hefði þó farið hlýnandi og hitinn komist í 4 stig. Stöðug norðanátt hefði verið og úrkoma, án þess þó að hægt hefði verið að tala um stórrigningar. Áður en ótíðin byrjaði voru bændur langt komnir með heyskapinn, svo að bændur í Mývatnssveit eru betur settir en bændur víðast hvar á Norðurlandi. Silungsveiði í Mývatni hefur verið sæmileg, nema hvað hvassviðri hefur verið svo mikið síðustu daga, að tæpast hefur gefið á vatnið Á morgnana hefur verið snjór niður í fjallarætur, en tekið upp fyrir sólbráð yfir daginn. Bændur láta veðrið lítið á sig fá og snúa sér að öðrum störfum, meðan á ótíðinni stendur, en veðrið kemur verst niður á ferðafólkinu, sem hefur naumast tíma og getur tæpast hreyft sig út fyrir dyr.

Björn Jónsson i Bæ á Höfðaströnd sagði, að i Skagafirði hefði verið norðan stormur, úrhellisrigning utarlega í firðinum, inn undir Hofsós, en inni í firði hefði verið þurrt veður. Snjór væri í fjöllum og í morgun hefði verið snjór niður undir bæi. Heyskapur í Skagafirði gekk vel, þar til fyrir hálfum mánuði.

Högni Torfason á Ísafirði sagði að þar væri ágætis veður og sólskin, og hefði farið lygnandi í dag, komið nærri logn á sjötta tímanum. Þó væri heldur kalt í veðri, snemma á morgnana hefði verið 3—4 stiga hiti en hlýnað meðan sólar hefði notið. Högni kvaðst vera nýkominn sunnan úr landi, og hefði í Dölum og í Barðastrandarsýslu verið talsverður snjór í fjöllum, og þar hefði greinilega verið mikið hvassviðri og hey fokið á mörgum bæjum. Í gær hefði hann lent í bleytukafaldi á Dynjandaheiði, en snjór hefði alveg tekið upp á Breiðadalsheiði. Afli hefur undanfarið verið tregur, en glæðst síðustu tvær vikur, þegar á sjó hefur gefið.

Í samtali við blaðið sagði Kristófer í Kalmanstungu í gær, að undanfarnar vikur hefði verið mikill kuldi þar og snjóað oftsinnis niður undir tún. Í fyrrakvöld hefði t.d. verið eins stigs hiti, og snjór var á túni í gærmorgun, en kafald til fjalla.

Akranesi 24. júlí — Í fyrrinótt, aðfaranótt þriðjudags, gránaði Skarðsheiði ofan í miðjar hlíðar. Á þriðjudagsmorguninn gerði él og sást með berum augum, að heiðin var hvítari eftir. — Oddur.

Tíminn segir 26.júlí frá því að Öskjuvatn hafi mælst dýpsta stöðuvatn landsins, og bætir við fregnum úr hrakviðrinu. 

BÓ-Reykjavík, 25.júlí. Á sunnudagsnóttina [21.] fuku steypumót af 160 fermetra hlöðu í Úthlíð í Skaftártungu. Var alveg búið að ganga frá mótunum til steypu, en þau voru spýtnahrúga á sunnudagsmorguninn. Búið er að ganga frá mótunum í annað sinn.

Tíminn segir 28.júlí tíðarfregnir af Ströndum:

GPV-Trékyllisvík, 27.júlí. Hér hefur verið hret síðast liðinn hálfan mánuð og hiti oft aðeins um frostmark. Oft hefur snjóað í fjöll. Mánudag, þriðjudag og miðvikudag síðastliðinn snjóaði alveg niður að láglendi. Í gær kom svo hláka og svo hlýtt varð í veðri að hægt var að vera úti vettlingalaus. Viðbúið er að það sé aðeins svikahlé. Sláttur hófst hér fyrir 20. þ.m., en tún eru svo snögg, að þau verða ekki slegin með vélum nema að mjög litlu leyti.

Síðustu viku júlímánaðar voru suðlægar áttir ríkjandi, oft var nokkuð hvasst. Morgunblaðið segir af foktjóni í pistli 28.júlí:

Í hvassviðrinu á föstudagskvöld [26.] hrundi hluti einnar álmu nýrrar skólabyggingar á Digranestúni i Kópavogi. Unnið hefur verið að þessari byggingu í sumar og átti að taka þrjár kennslustofur í notkun upp úr áramótum. Skólahúsið verður samsett úr nokkrum einnar hæðar álmum, sem tengdar verða saman með göngum. Veggirnir eru hlaðnir og stóðust þeir ekki vindhviðurnar, sem um þá næddu í fyrrakvöld, enda höfðu þeir engan stuðning og voru ekki búnir að ná þeirri hörðnun, sem nauðsynleg er.

Þann 30. og aðfaranótt 31. fór allkröpp lægð norður um vestanvert landið. Tíminn segir frá hvassviðri í pistli 1.ágúst:

KW-Vopnafirði, 31.júlí. Í gærkveldi [30.] gerði hér ofsaveður af suðri og suðvestri og urðu miklir heyskaðar á flötu heyi. Sumstaðar hefur heyið sópast svo burtu, að þar sem heyflekkir voru er eins og vel rakað. Mesti heyskaði á bæ, það ég hef frétt, er á þriðja hundrað hestar. Seinni partinn í gær fór að hvessa hér af suðri og suðvestri og var orðið mjög hvasst á sjöunda tímanum. Mesta hvassviðrið stóð í 2—3 tíma, en lægði síðan nokkuð. Þó var hvasst fram undir morgun. Miklir heyskaðar urðu í veðri þessu, einkum á flötu heyi. Á Refsstað munu milli tvö og þrjú hundruð hestar hafa tapast og á næstu bæjum við Refsstað, Egilsstöðum og Engihlíð á annað hundrað hestar. Þá hafa einnig orðið miklir heyskaðar á Vindfelli, Krossavík, Eyvindarstöðum og Fagradal og ef til vill víðar.

Morgunblaðið segir sömu fréttir 1.ágúst:

Vopnafirði 31.júlí: Síðdegis í gær gekk hér i sunnan rok, með þeim afleiðingum að hey fuku í suðurhluta sveitarinnar eða nánar til tekið frá Síreksstöðum út í Fagradal. Heymagnið sem fauk mun hafa verið frá nokkrum tugum upp í 100 hestburðir á bæ. Eitthvert tjón mun hafa orðið á Refsstað. Þar fauk af 5—6 hekturum. Páll bóndi á Refsstað fullyrti að á síðustu 150 árum hafi aldrei komið annað eins veður á þessum árstíma. Sama sagði Frímann bóndi í Krossvík. Taldi þetta líkast þeim veðrum, sem koma stundum síðari hluta septembermánaðar. Hann missti ca. 40 hestburði, sem fuku í læk, er stíflaðist af heyinu og flutti það til sjávar eða gjöreyðilagði það. Ekki taldi Páll mögulegt að segja með nokkurri vissi hvað heytjónið væri mikið, því töluverðu verður hægt að bjarga af því heyi, sem settist í girðingar og önnur afdrep. Mun það fara eitthvað eftir veðrinu, því ef rignir í heyið svona, verður það ónýtt. Til dæmis um veðurofsann má geta þess, að jeppabíll, er var á ferð inn með fjöllunum, varð að stansa í eina klukkustund á leið sinni yfir Krossavíkuröxl, því stormurinn virtist ætla að lyfta honum upp, ef reynt var að keyra hann. Þegar gekk í rokið, voru tveir litlir fiskibátar á sjó 2 tonna trilla og 5 tonna dekk bátur. Trillan komst í landvar í svokallaðri Drangsneshöfn og lá þar af sér mesta rokið. Kom hún ekki í höfn fyrr en í nótt og var farið að óttast um hana. Hinn báturinn hleypti í veðrinu til Bakkafjarðar. — S.J.

Engin blöð komu út 2. til 14.ágúst vegna verkfalls. Mikið var um verkföll sem höfðu áhrif á blaðaútgáfu á árinu 1963. Tilviljun olli því að ekki var mjög mikið um veðurtíðindi meðan á verkföllunum stóð. Ágústmánuður varð tiltölulega hagstæður og heyskapur gekk allvel, enda var hann í flokki þurrustu ágústmánaða bæði um vestan- og norðanvert landið og veður til þess að gera meinlaust. Illviðri um verslunarmannahelgina spillti þó þjóðhátíð í Eyjum. Alldjúp lægð kom að landinu úr suðvestri þann 2. Morgunblaðið segir frá 15.ágúst:

Um verslunarmannahelgina gerði versta veður í Vestmannaeyjum, og varð að aflýsa þjóðhátíðarhöldunum í Herjólfsdal að mestu. Á föstudag [2.ágúst] fór fram guðsþjónusta í dalnum, og lúðrasveit lék, en um hálf tólfleytið um kvöldið varð að aflýsa frekari hátíðahöldum þar, og fluttu menn sig þá niður í bæ, þar sem þjóðhátíðin fór fram að mestu. Svo hvasst var í Herjólfsdal, að tjöld fuku víða og a.m.k. 3 tjöld fuku á haf út. Fólk þyrptist til lögreglunnar í Vestmannaeyjum vegna húsnæðisvandræða og tókst lögreglunni að greiða úr vandanum. Var fólkinu komið fyrir í herbergjum fiskvinnslustöðvanna, á barnaheimili, sem stóð autt um helgina, og einnig á einkaheimilum úti í bæ. Tekið var til bragðs að stíga dansinn í samkomuhúsum bæjarins, og stóð þar dansleikur til kl.4 á sunnudagsmorgun [4.].

Tíminn fer yfir heyskap og heyskaparhorfur 17.ágúst:

HB-Reykjavík, 16. ágúst. Samkvæmt upplýsingum Halldórs Pálssonar búnaðarmálastjóra, eru allar horfur á því, að heyfengur verði með minna móti í sumar, en hins vegar eru þau hey, sem þegar hafa náðst, yfirleitt góð og lítið hrakin. Undanfarið hefur verið þurrkur víðast um land og hey náðst lítið hrakin. Yfirleitt má telja, að sláttur hafi gengið sæmilega um allt land. En hins vegar er háarspretta léleg, bæði vegna þurrkanna og hinna miklu kulda. Kvað Halldór útséð um það að hvernig svo sem viðraði það sem eftir er sumars, myndi heyfengur verða undir meðallagi, en gæðin myndu hins vegar verða með betra móti. Halldór kvað ástandið verst með sprettu á norðanverðum Ströndum og verst í Árneshreppi. Sér hefði nýlega verið sagt, að spretta væri þar svo gott sem engin og mjög slæmt útlit. Þá sagði Halldór Pálsson einnig, að útlitið væri slæmt með kartöfluuppskeruna. Kartöflugrös hefðu fallið í öllum landsfjórðungum í frostunum í sumar. Að vísu færi mjög mikið eftir því, hvernig haustið yrði, en eins og sakir stæðu nú, væri ekki hægt að segja, að útlitið væri gott.

Morgunblaðið segir ítarlega af heyskap 20.ágúst:

Heyskapur í sumar verður að líkindum í meðallagi. Illa leit út um slátt um tíma, en síðustu daga hafa komið nokkrir þurrkdagar víðast um land og ber fréttariturum þeim, sem Morgunblaðið talaði við í gær, saman um að þessir þurrkdagar hafi breytt útlitinu verulega. Vegna kuldanna má heita léleg háarspretta um allt land. Hér fara á eftir umsagnir nokkurra fréttaritara blaðsins um heyskapinn í sumar: 

Búðardal 19.ágúst. Heyskapur er farinn að ganga sæmilega núna. Hér kom mjög erfiður kafli, en síðasta vika var sæmileg og nú er þurrkur. Spretta var góð bæði á túnum og úthaga, sérstaklega var vel gróinn úthagi upp í háfjöll. Vegna þurrkakaflans núna og ef svo heldur áfram má búast við að heyskapur verði sæmilegur. — F.Þ.

Þingeyri, 19. ágúst. Dásamlegt veður er hér, hlýtt bæði í gær og í dag. Sláttur gengur ágætlega og eru bændur yfirleitt búnir að hirða fyrri slátt, enda hefur ágætur þurrkur verið alla s.l. viku. Tún voru ágætlega sprottin fyrir fyrri slátt, en vegna kulda er búist við að háin spretti illa og seinni sláttur verði í minna lagi. — Magnús.

Staðarbakka, 19. ágúst. Góð veðrátta hefur verið í Miðfirði að undanförnu og í gær var ágætur þurrkur. Hey eru komin inn að mestu leyti og það sem enn er úti er orðið þurrt. Illa lítur út með hána vegna kulda, sem hafa verið, það fennti meira að segja í fjöll fyrir nokkru. — Benedikt.

Víðidalstungu, 19.ágúst. Sláttur hefur gengið heldur seint í Vestur-Húnavatnssýslu, enda hefur tíð verið óhagstæð. Góður þurrkur var hér í 3—4 daga og þá náðu margir töluverðu inn af heyjum. Segja má í heild, að ástandið sé vandræðalaust, en það er þó verra á nesjum en innsveitum. Fyrri slætti er að ljúka þar sem best gengur. Spretta var sæmileg, en fremur lítil spretta er í hánni.

Sauðárkróki, 19.ágúst. Þurrt veður hefur verið undanfarna 2—3 daga víðast hvar í Skagafirði og hafa bændur náð inn ansi miklu. Fram til þessa hefur ástandið verið víða slæmt. Á ytri hluta Skagans var ekki komið strá í hlöðu fyrir 4 dögum. Þar voru eilífar þokur, en nú hefur þurrt veður verið a.m.k. Frammi í Skagafjarðardölum er heyskapur orðinn sæmilegur. — Jón.

Bæ, 19. ágúst. Á Höfðaströnd hefur verið heldur tafsamur heyskapur, en þó hafa hey ekki hrakist. Margir bændur eru búnir að slá og eiga mikið úti af þurru og hálfþurru Heyi. Þoka er þessa dagana og lítið hægt að þurrka. Háarspretta er misjöfn. Þeir sem báru á snemma fá sæmilega sprettu. Ég býst við, að náist það hey sem nú er úti verði vel meðalheyskapur. — Björn.

Breiðdalsvík, 19.ágúst. Sláttur gekk seint hér í sveit á tímabili vegna slæms og kalds veðurs, en það hefur verið ágætt síðustu dagana. Flestir eða allir bændur hafa nú getað náð inn heyjum eftir fyrri slátt, en verr lítur út með síðari slátt, því háin hefur sprottið seint. Spretta var ágæt fyrir fyrri slátt og þeir sem byrjuðu fyrstir að slá náðu miklu inn, því tíð var góð fyrr í sumar. Mikið hefur verið um véla- og bílakaup í Breiðdalnum. Hafa a.m.k. 6 dráttarvélar verið keyptar og einir 12 bílar. Afkoman virðist því vera góð. — Páll

Þorlákshöfn, 19. ágúst. Sláttur hefur gengið ágætlega í Ölfusinu í sumar. Nokkrir bændur eru búnir að hirða allt sitt hey en aðrir eiga eftir seinni slátt. Spretta var ágæt og náðu bændur heyjum óhröktum. Veðurfarið hefur verið mjög sæmilegt, sólskin oft og tíðum. Magnús.

Morgunblaðið heldur áfram að lýsa hagstæðri tíð 23.ágúst:

Hjá Klemenz sprettur kornið — „Já, ekki er nú hlýtt“, segir Klemenz á Sámsstöðum, þegar hann kom inn frá að „taka veðrið“ eitt kvöldið í sumar, — hálf áttunda gráða, þetta hefur verið einkennilegur dagur hvað veðurlag snertir, hitamismunur næstum 10 stig, — enda hefur skipst á sterkt hitaskin og hálfgerðar krapadembur".

Þúfum, 22. ágúst:. Síðustu viku hefir brugðið til hinnar bestu veðráttu við Djúp, ágætur heyskapur dag eftir dag. Má telja að nær allstaðar sé fyrri sláttur kominn í hlöðu vel hirtur með ágætri nýtingu og heyskaparhorfur því stórbatnað. Geti svo farið ef svipuð tíð héldist að heyskapur yrði í meðallagi. — P.P.

Morgunblaðið er enn í heyskapargír 30.ágúst:

Eyjafirði, 26. ágúst. Árferði hefur verið fremur hagstætt til landbúnaðar hér í Eyjafirði í sumar. Það voraði vel, og var hvergi kal í túnum, enda var grasvöxtur alls staðar mikill og jafn. Þó spruttu illa tún, þar sem jarðvegur er þurr og harður eða mjög grunnur, en það er óvíða hér um slóðir. Nokkuð spratt þó seint, og gæti það hafa stafað af því, hve frost var mikið í jörðu í vor, eftir þennan mjög svo snjólétta vetur. Heyskapur byrjaði því ekki af fullum krafti, fyrr en um mánaðamótin júní og júlí, en þá voru þurrkar ágætir hvern dag síðustu viku júní og fyrstu viku júlí. Allmikið náðist því af heyjum þennan hálfa mánuð, einkum hjá þeim, sem gátu byrjað fyrir mánaðamót. Viku af júlí gekk svo í norðan kulda og óþurrkatíð í hálfan mánuð, og snjóaði þá jafnvel niður í byggð. Þetta kuldakast olli því, að nýslegnu túnin hvítnuðu upp og náðu sér ekki með sprettu, og er því háarspretta yfirleitt mjög léleg. Einnig kippti þetta úr kartöfluvexti, og dæmi voru til, að sæi á kartöflugrasi. Má því verða hagstæð tíð fyrir kartöflusprettu fram um miðjan september, ef uppskera á að verða sæmileg. Síðan í júlílok hefur svo verið afburða heyskapartíð, og er heyskap víða að verða lokið. Nýting heyja er mjög góð og engin tugga hrakin. — V.G.

Morgunblaðið segir af ísflugi 31.ágúst:

[Ísflug 29.ágúst] Tjáði Jón Eyþórsson veðurfræðingur blaðinu í gær að ísröndin væri 42 sjómílur út af Straumnesi og væri það nær en vanalegt væri á undanförnum árum á þessum árstíma. Hér er um að ræða ísrek, smáa jaka og íshellur en einstaka borgarísjakar eru inn á milli. Sumstaðar er rekið mjög gisið eða ekki nema 1/10 af yfirborði sjávar þakið ís. Þess á milli er rúmlega helmingur sjávar undir ís og sumstaðar í jaðri ísbeltisins, sem skagar suður með Vestfjörðum, eru íshellurnar svo þéttar að varla er bil á milli. Ísinn liggur einkennilega þar sem er mikill skagi suður með Vestfjörðum en auður sjór vestan hans.

Flestar fregnir af Ströndum þetta árið voru heldur neikvæðar. Tíminn 7.september:

GPV-Trékyllisvík, 6. september. Í sumar hefur tíðarfar hér verið óvenjulega kalt og hretviðrasamt. Hefur hvert illviðrishretið rekið annað með stuttu millibili. Frá miðjum júní fram til 26. var óslitinn norðangarður með stórviðri, og snjóaði ofan í byggð suma dagana. Í því veðri fór fé illa og lítið spratt. Seinustu daga júní hlýnaði og gekk til vestanáttar. Hélst það fram til 11. júlí. Á þessu tímabili var þurrkur svo mikill, að víða brann af harðvellistúnum. Hafísinn lónaði skammt undan ströndinni og andaði napurt, ef hafgolu gerði. Fyrir miðjan júlí brá aftur til norðanáttar og kólnaði í veðri. Stóð það fram til 25. júlí. Þennan tíma var hiti lítið yfir og um frostmark og næturfrost. Féllu þá kartöflugrös. Frá 19. til 24. júlí snjóaði flesta dagana svo snjór var niður á láglendi. Fram úr því brá heldur til batnaðar og glæddist spretta á túnum lítilsháttar. Síðan hefur verið ríkjandi austan- og norðanátt, kalt í veðri þokuslegið en stórillviðralaust. Vegna tíðarfars og mjög lélegrar grassprettu hófst sláttur ekki fyrr en 17.—20. júlí. Spretta var afar léleg og sums staðar nær engin. Mikið hefur verið slegið með orfi og ljá vegna sneggju og hefur það tafið til muna. Allir hafa nú lokið túnaslætti, og má yfirleitt segja, að heyskapur sé mjög rýr svo að til vandræða horfi. Háaspretta er engin. Engjaheyskapur bætir ekki úr að ráði héðan af. Einhverjir, sem verst eru staddir munu hafa gert ráðstafanir að kaupa hey.

September var illviðra- og hretasamur. Tvö meginhret gerði. Það síðara var tekið fyrir í sérstökum pistli á hungurdiskum, kölluðum það leitahretið - og við endurtökum það ekki hér. Nærri hálfum mánuði áður gerði einnig slæmt hret. Það var þó bundnara við landið norðaustanvert, en var býsna slæmt: Tíminn segir fyrst frá 10.september:

Þegar líða tók á laugardagskvöldið [7.] færðist óveðrið út af Vestfjörðum nær landi og hvessti og rigndi á Vestfjörðum og síðan breiddist óveðrið yfir norðanvert landið og byrjaði að rigna þar og hvessa, og kólnaði um leið. Seinni partinn í gærdag [8.] var kominn 3 til 4 stiga hiti á láglendi, en hiti við frostmark í hæstu sveitum. Í morgun [9.] var hitinn svo orðinn um frostmark á Hólsfjöllum og snjóaði þar og mun alls staðar hafa snjóað í fjöll, því hitinn var aðeins frá 1 til 3 stigum við sjó. Óhemju rigning var á Máná á Tjörnesi, en þar mældist 60 mm úrkoma [reyndar 55,7 mm, en tæpir 100 á tveimur sólarhringum] frá kl.18 í gærdag til kl.9 í morgun og 40 mm [39,2 mm] á Raufarhöfn og á Staðarhóli [37,6 mm], en á Siglunesi var úrkoman 29 mm yfir nóttina. Austan til á landinu hefur nú dregið úr úrkomunni, en útlit er fyrir. að vott verði á grasi sunnanlands á morgun, að því er veðurfræðingar segja. Í allan dag hefur verið skafrenningur og snjókoma í Siglufjarðarskarði, og því ekki talið ráðlegt að ryðja skarðið, þar eð skafa myndi í förin jafnóðum. Lágheiðin til Ólafsfjarðar var að verða ófær í dag og sömuleiðis Möðrudalsöræfin. Fréttaritari blaðsins á Egilsstöðum skýrði frá því í dag, að þar væri kominn norðangarri, og snjóað hefði í fjöll. Akureyrarrútan sneri við á Jökuldalsheiði í morgun, en stórir bílar sitja þar fastir í snjó á Möðrudalsfjallgarði. Þá sagði hann einnig, að gránað hefði í Fjarðarheiði, en bílar kæmust þar hindrunarlaust og sama máli gilti um Oddsskarð.

Morgunblaðið segir einnig frá 10.september (úrkomutölurnar ekki nákvæmar):

Um helgina gekk mikil úrkoma yfir norðanvert landið með slyddu á láglendi og snjókomu í fjöllum, fyrir ofan 200 m hæð, svo heiðavegir urðu ófærir, einkum á Norðausturlandi og Siglufjarðarskarð lokaðist. Úrkoman var fádæma mikil, t.d. 60 mm. frá kl.18 á sunnudag til kl.9 í gærmorgun á Máná á Tjörnesi og 40 mm á Raufarhöfn og Staðarhóli í Þingeyjasýslu og hefur ekki mælst svo mikil í 14 ár. Veðrið kom inn yfir Vestfirðina á laugardag, hvöss norðaustanátt með úrkomu og kulda og stefndi suðaustur. Á sunnudag var komin talsverð rigning um norðanvert landið og það kalt að tók að snjóa í fjöll og í gærmorgun var 2—3 stiga hiti í lágsveitum og um frostmark á Grímsstöðum á Fjöllum og 1 stigs frost í Möðrudal. Siglufjarðarskarð lokaðist af snjó á sunnudagskvöldið, en áætlunarbílnum var hjálpað yfir í gærmorgun. Það hélt þó áfram að snjóa í skarðið í gær og var það orðið alveg ófært í gærkveldi. Hvítt var niður að sjó á Siglufirði. Lágheiðin milli Fljótanna og Ólafsfjarðar var orðin ófær smábílum í gær, en keðjufær stórum bílum. Á Hólsfjöllum, á Möðrudalsöræfum og í Mývatnssveit var 15 sm snjór í gærmorgun og hélt áfram að snjóa í gær. Ekki var vegurinn um Hólsfjöllin þó talinn ófær bílum. Reykjaheiði varð ófær bílum í gærmorgun, og leiðin til Raufarhafnar um Tjörnesið hefur verið lokuð um skeið vegna endurbyggingar í Hallbjarnarstaðagili, en einhverjir bílar munu þó hafa skrönglast þá leið frá Húsavík í gær. Fréttaritari blaðsins á Vopnafirði sagði að í fyrrinótt hafi snjóað niður undir bæi. Jeppabíll sem kom Hauksstaðaheiði í gærmorgun, fór í snjóskafla sem náðu upp að luktum. Ekki er vegurinn talinn ófær, en fréttaritarinn á Raufarhöfn sagði að það væri ekki snjór en svo mikil úrkoma að vatnsmælirinn hefði ekki sýnt svo mikla úrkomu í 14 ár. Snjór er á Reykjaheiði og Axarfjarðarheiði, en bílar hafa farið fyrir Tjörnes. Fréttamenn blaðsins sem voru staddir á Lágheiði í gær, komust þar yfir á Volkswagen, en með því að ýta bílnum nær alla leiðina. Þeir sögðu að snjór væri niður að sjó í Fljótum og inn fyrir Hofsós, en snjólaust og rigning á Sauðárkróki. Fréttaritarinn á Húsavík sagði í gærkvöldi, að þar væri snjór niður undir byggð, jörð væri hvít í Reykjahverfinu og ökklasnjór í Axarfirði. Væru menn uggandi um að slík krapa- og bleytuhríð yrði fé á afrétti erfið.

Þá fauk Skoda-bíll undir Ingólfsfjalli síðdegis á sunnudag [8]. Sviptivindar slæmir voru undir fjallinu og fór bíllinn á hvolf á veginum. Fólk sakaði ekki.

Morgunblaðið heldur áfram 12. september:

Bæ, Höfðaströnd, 11. september. Hér hefur rignt og snjóað frá því á laugardag [7.] og er allt á floti niður við sjóinn, en ökkladjúpur snjór í dölunum og upp við fjallið. Töluverð hey hafa verið úti og sums staðar standa bólstrar (sátur) hálfir í vatni. Í afréttunum er kominn þó nokkur snjór og í gær var farið fram eftir og sleppt niður fyrir afréttargirðingar mörg hundruð fjár, sem stóð niður við girðingarnar. Siglufjarðarskarð hefur annað slagið verið lokað en er opnað fyrir áætlunarbílnum með ýtu. Jafnvel eldri menn muna ekki eftir svo mikilli rigningu og úrkomu í svona langan tíma. Á túnum eru svo stórar tjarnir, að synda má í sumum þeirra. — Björn

Húsavík, 11. september. Í Reykjahverfi hafa 5 kindur varið grafnar úr fönn eftir hríðarveðrið sem gekk yfir um helgina. Þó að í dag sé komið bjart veður blasa við bændum miklir erfiðleikar í sambandi við göngurnar, sem nú eru að hefjast. Vestan til á Reykjaheiði mun snjór vera einna mestur og það mikill, að umbrotafæri er fyrir hesta. Bændur í Reykjahverfi, sem fara í göngur í nótt og vanir eru að fara á hestum, verða nú að fara gangandi í fjárleitina. Í dag hefur jarðýta unnið að því að opna sæmilega rekstrarleið fyrir fé af austanverðri Reykjaheiði og úr Kelduhverfi, en snjórinn minnkar eftir því sem fjær dregur Reykjahverfi. Fé úr Kelduhverfi hefur oftast undanfarin ár verið flutt á bílum til Skógarréttar, en þar sem bæði Reykjaheiði og Tjörnesvegur eru ófær bilum verður að reka féð. — Fréttaritari.

Tíminn segir frá göngum og fjárheimtum 13.september:

FB-Reykjavík, 12. september. Undangöngur eru hafmar í Þingeyjarsýslu, og eru það fyrstu göngur á landinu. Fóru Bárðdælir fyrir einum 4 eða 5 dögum fyrstir manna í göngur. Í fyrradag var farið í undanleitir úr Reykjahverfi og úr Aðaldal, og var farið austur á Reykjaheiði. Lagt var upp frá tveimur bæjum, Geitafelli í Aðaldal og Skarðaborg í Reykjahverfi, og ákveðið að fara austur í gangnamannaskálann á Þeistareykjaheiði. Frá Skarðaborg fór Þórarinn Jónsson bóndi, og lenti hann í slíkri ófærð að hann varð að snúa við. ... Reykdælingar og Húsvíkingar ganga vestanverða Reykjaheiði, og heimalönd Reykdælinga í dag, og rétta í Skógarrétt. Þeir urðu að fara hestlausir, því hestum er ekki við komið vegna snjóa. Gerð hefur verið slóð með ýtu til þess að reka féð eftir.

Eftir að norðanhretin gengu yfir komu nokkrir útsynningsdagar með eftirminnilegum haglhryðjum. Tíminn segir frá 14.september:

Um miðjan dag í gær [13.] gerði úrhellisrigningu og krapahríð í Reykjavík, svo mikla, að miðbærinn í Reykjavík hreinsaðist af fólki í verstu hryðjunni, og í búðadyrum stóðu hvarvetna óþolinmóðir og leituðu lags. Ræsin á malbikuðu götunum fylltust og vatnið flóði um götur og gangstéttir. Þegar slotaði og fólk fór að fara ferða sinna aftur, voru stórir pollar um allar götur og reyndi þá á langstökkhæfileika margra. ... Annars ar um allt Suðurland útsynningur i allri sinni dýrð.

KHJ Reykjavík, 11. september. Þurrkarnir í sumar hafa orðið þess valdandi, að votheyshlöður bœnda standa nú víðast tómar, að því er Gísli Kristjánsson, ritstjóri Freys, sagði blaðinu í dag. Hann sagði, að aðeins einstaka bóndi mundi hafa haft þá reglu að heyja jafnframt í þurrhey og vothey. Héðan af mun bændum varla gefast tækifæri til að heyja 1 vothey, sem neinu nemur, og kemur það sér illa fyrir þá.

Fréttir bárust nú aftur af vatnsskorti (eftir sérlega þurran ágústmánuð - og vetur). Morgunblaðið 19.september:

Hafnarfirði. Eins og heyra mátti í Ríkisútvarpinu í gær, var fólk í bænum hvatt til að fara sparlega með vatn og láta ekki renna að óþörfu. Fékk blaðið þær upplýsingar í gærkvöldi, að það stafaði af þverrandi vatni í Kaldárbotnum í Kaldárseli, og ástæðan talin sú að síðastliðinn vetur hefði verið mjög snjóaléttur og nú þurrkasumar. Að vísu væri um nóg vatn að ræða í lóninu í Kaldárbotnum, en allmikið af því rynni niður um botn þess út í hraunið. Hefði það til dæmis lækkað um 2 sm nú síðustu 4 daga. Var hafist handa þegar í morgun með ýtum og er í ráði að byggja stíflugarð þvert yfir lónið, og vona menn þá að úr vatnsskortinum rætist. Mun það verk taka 2—3 daga. Vatnsskorturinn hefir einkum gert vart við sig i hinum nýju hverfum á Hvaleyrarholti og á Klausturhæðinni. Var blaðinu tjáð, að fyrir nokkrum árum (1954 eða ’55) hefði vatnið í Kaldárbotnum lækkað að mun, en þá hafði ekki verið byggt á fyrrnefndum stöðum og vatnsskorturinn ekki komið að sök. Vona forráðamenn vatnsmála í Hafnarfirði að það takist að vinna bug á vatnsskortinum innan fárra daga, eins og fyrr segir, en biður fólk að spara vatnið á meðan eins og mögulegt er. — G.E.

Morgunblaðið segir 21.september frá fyrra hretinu (það er kannski að einhverjir muni eftir hljómsveitinni sem fjallað er um):

Mývatnssveit, 11. september. Um síðustu helgi [7. til 8.] gerði hér versta veður. Á sunnudag rigndi mikið, um kvöldið kólnaði og fór þá að snjóa. Hélst snjókoman alla nóttina og fram eftir degi á mánudag. Var þá kominn allmikill snjór eða 15-20 sm jafnfallinn. Sum staðar urðu skemmdir á trjágróðri í görðum, t.d. í kirkjugarðinum á Skútustöðum. Þar sligaði snjóþunginn og braut tré og greinar. Víðar munu skemmdir hafa orðið, þó mér séu þær ekki allar kunnar. Enn fremur lentu menn í hrakningum og villum, þeir sem voru úti á mánudagsnótt. Fjórir menn héðan úr sveitinni, þ.e. Kóralhljómsveitin, fóru á laugardagskvöld norður á Þórshöfn og léku þar á samkomu. Á sunnudagskvöld spiluðu þeir svo á Sólvangi á Tjörnesi. Lagt var þaðan upp heimleiðis um kl.2 um nóttina. Vegna vegagerðar í Hallbjarnarstaðagili var vegurinn lokaður til Húsavíkur. Urðu þeir því að fara veginn fyrir Tjörnes um Kelduhverfi og Jökulsárbrú í Axarfirði. Þeir voru í fólksbíl. Þegar að Jökulsárbrú kom, náðu þeir stórum fólksflutningavagni frá Húsavík en í honum voru aðeins 2 menn. Strax og upp fyrir brúna kom, versnaði færðin mjög, enda feikna fannkoma, og varð að setja á keðjur. Gekk ferðalagið seint, enda farið að skafa í skafla. Þegar þeir komu að nýja veginum suður í Landsheiðinni, sást ekkert fyrir, villtust þeir á gamla veginn og brutust eftir honum 4 km eða þar til ekki varð komist lengra. Sökum snjódýpis var ekki nokkur leið að snúa bílunum við. Var því ekki um annað að gera en aka aftur á bak sömu leið og þeir komu Geta flestir skilið að hvílíkt hafi ekki verið þægilegt með höfuðið út um gluggann á móti veðrinu. Þetta tókst að lokum, en skilja varð minni bílinn eftir. Þessi villa á gamla veginum kostaði 7 tíma erfiði. Voru menn blautir og hraktir enda litt búnir af skjólfötum.

Morgunblaðið segir af ótíð 22.september:

Bæ, Höfðaströnd, 15. september. Undanfarinn hálfan mánuð hefur verið veruleg ótíð hér í Skagafirði. Stórrigningar á láglendi marga daga, en snjókoma til fjalla. Á afréttum hefur sett niður nokkra fönn, svo hleypa þurfti fé svo hundruðum skipti niður fyrir afréttargirðingar. Göngur eru að byrja hér í Skagafirðinum og lítur frekar illa út með að gangnamenn fái gott skyggni og færi. Sæti standa í vatni. Víða eru töluverð hey úti og standa sæti sumstaðar upp til miðs í vatni. Tæplega hafa bændur fengið meðalheyskap þetta sumar, sérstaklega þeir sem seint byrjuðu að slá, en varahluti í vélar vantaði svo tilfinnanlega í vor og sumar að stór bagi var að. Þó nokkrir skápar er nú þegar komnir í hey bænda, þar sem kýr hafa verið hýstar í óveðrunum. Þykir bændum það nokkuð snemmt.

Eins og áður sagði er nánar fjallað um illviðrið mikla 24. september og næstu daga á eftir í sérstökum pistli.

Október varð mjög umhleypingasamur og ollu stöku illviðri talsverðu tjóni, en þess á milli var allgóð hausttíð. Aðfaranótt 2. október gekk djúp lægð inn á Grænlandshaf. Rækilega hvessti á Snæfellsnesi, en aðrir landshlutar sluppu að mestu. Tíminn segir frá 3.október:

AS-Ólafsvík, 2. október. Gífurlegt hvassviðri af suðri gekk yfir Ólafsvík í nótt og morgun. Þakið fauk af nýju íbúðarhúsi í þorpinu, en plöturnar brutu glugga í næsta húsi og skemmdu innanstokksmuni, þak síldarverksmiðjunnar fauk að nokkru leyti, þak fór af nýju íbúðarhúsi í Fróðárhreppi, uppsláttur að verkstæðishúsi umturnaðist, og tveir bátar slitnuðu frá bryggju og rak upp. Sterkviðrið var mest frá klukkan 3 til 5, og einhvern tíma milli klukkan 3 og 4 fauk þakið af nýju íbúðarhúsi Þórðar Vilhjálmssonar hér í þorpinu. Járnplöturnar skullu á nýju íbúðarhúsi Runólfs Kristjánssonar, sem stendur þar næst, og brutu þrjá glugga með tvöföldu gleri í húsi Runólfs. Runólfur og kona hans voru á fótum, þegar járnið braut gluggann á svefnherbergi þeirra á annarri hæð og skall inn, en á neðri hæð voru unglingar í svefnherbergi, þar sem járnplötur komu inn um gluggann. Sem betur fór sakaði engan, en plöturnar stórskemmdu rúm og annan húsbúnað, og í stofunni skemmdust sófi, stóll og borð og gólfteppið. Þá urðu miklar skemmdir af vatninu, sem lamdist inn um brotna gluggana, og í morgun var heimili Runólfs eins og eftir loftárás. Þeir Runólfur og Þórður eru báðir með heimilistryggingar, en vafi leikur á, hvort þeir fá tjón sitt bætt. Þykir mönnum harla undarlegt og hart aðgöngu, ef svo verður ekki. Þá fauk þakið af nýju íbúðarhúsi í Tröð í Fróðárhreppi, en það var byggt upp eftir bruna í fyrra. Í Tröð býr Ragnheiður Skarphéðinsdóttir, ekkja, sem missti mann sinn í fyrra. Hluti af þaki síldarverksmiðjunnar fauk í veðrinu, og þar urðu skemmdir á mjöli, sem eftir er að kanna. Vigfús Vigfússon trésmiður, var nýbúinn að slá upp mótum fyrir nýju trésmíðaverkstæði skammt fyrir innan þorpið, en mótin féllu sem spilaborg, og var engin spýta uppistandandi í morgun. Vélbátarnir Baldur og Tindafell slitnuðu frá bryggjunni og rak upp, en þeir eru óskemmdir. Nýja hafnarmannvirkið skemmdist ekkert. Þetta er eitt mesta sunnan ofviðri, sem Ólafsvíkingar muna, en klukkan 10 í morgun var komið logn. Blaðið talaði við mann á Hellissandi í dag, en þar hafði ekki orðið tjón. Hins vegar var töluvert rok þar í nótt. Húnbogi Þorsteinssori i Grafarnesi sagði, að þar hefði verið stinningshvasst, en ekkert tjón.

Morgunblaðið segir 3.október af sama veðri:

Ólafsvík, 2. október. Síðastliðna nótt gerði hér afspyrnu rok af suðaustri og mun vindhraði hafa komist upp í 12 vindstig. Hér urðu talsverðir skaðar. Tveir bátar 12—13 tonn að stærð slitnuðu frá hafnargarðinum og rak upp í fjöru. Ekki er enn vitað um skemmdir á þeim. Þá fauk þak af nýbyggðu íbúðarhúsi og þök af hafnarskúrnum og fleiri skúrum. Uppsláttur fauk um koll við hús, sem verið er að byggja og skemmdust mót talsvert. Í Fróðárhreppi fauk þak af nýju íbúðarhúsi á Tröð. Símasambandslaust var milli Grundarfjarðar og Ólafsvíkur um tíma, en veðrinu slotaði á 7. tímanum í morgun. — Hjörtur.

Djúp lægð fór yfir landið þann 8.október, án tíðinda og meinleysið hélt áfram allt fram til þess 14. að leifar fellibylsins Flóru komu inn á Grænlandshaf. Hungurdiskar hafa áður gert grein fyrir lægðinni og verður það ekki endurtekið hér - en setjum þó inn nánari fregnir af tjóni sem veðrið olli. Það var ekki mikið og fyrst og fremst suðvestanlands. Olli lægðin ritstjóra hungurdiska nokkrum vonbrigðum - því talsvert hafði verið gert úr - Flóra hafði valdið miklum mannsköðum suður í Karíbahafi nokkrum dögum áður, einkum á Kúbu. 

Tíminn segir frá 15.október:

BÓ Reykjavík, 14. október. Hvirfilvindurinn Flóra segir til sín hérlendis í dag og nótt. Flóra er nú á leiðinni norður um hafið milli Íslands og Grænlands, og klukkan þrjú í dag var lægðarmiðjan beint vestur af Snæfellsnesi. Flóra er nú mörg hundruð kílómetrar í þvermál, en var aðeins fáeinir kílómetrar í þvermál, þegar hún geisaði í hitabeltinu. Í dag reif hún járn af húsum í Reykjavík og Hafnarfirði, velti skúrum og umturnaði mótauppslætti. enda var styrkur hennar 12—13 vindstig i mestu hrinunum í Reykjavík milli klukkan tólf og eitt. Af þessu má gera sér í hugarlund hvernig Flóra hefur hamast, þegar afl hennar var sameinað í punkti, sem var nokkrir kilómetrar í þvermál. 

Flóra heilsaði upp á í Vestmannaeyjum kl.4 í nótt. Þá fór að hvessa. Kl. 5—6 var komið rok, en harðast var veðrið í Eyjum frá klukkan 8 til hádegis. Þá voru 12 vindstig á Stórhöfða. Ekkert tjón varð i Eyjum, og sögðust heimamenn hafa fundið meiri gust. Þá voru 7—8 vindstig undir Eyjafjöllum og mikil vatnskoma, strekkingsvindur en þurrt á Rangárvöllum og vestur um Árnesþing. en foráttubrim í Þorlákshöfn. Á Reykjanesi var sterkviðri frá kl 9—12, en engar skemmdir nema hvað nokkrar járnplötur losnuðu af húsi, sem er í byggingu í Sandgerði og skúrræfill fauk í Keflavík. Í Hafnarfirði fauk mótauppsláttur, allur gaflinn úr stórbyggingu Frost hf á Flatahrauni. Spennistöð rauk um koll á Hvaleyrarholtinu og straumurinn fór af, vinnuskúr þeyttist á hús og járnplötur losnuðu af byggingum hér og þar um bæinn. Upp úr hádeginu var hætta á ferðum vegna járnfoks, en ekkert slys hlaust af þessum sökum. Lögreglan vann að því að hirða járn og losa plötur, sem voru í þann veginn að fjúka. en ekkert gekk að fá mannskap til að hjálpa lögreglunni við þessi störf. Í Kópavogi fauk ekkert til skaða, en í Reykjavík var lögreglan og vinnuflokkar bæjarins á þönum fram eftir degi við að hirða járn og timbur, sem var að fjúka. Steypumót losnuðu i sambyggingu DAS við Ljósheima. Í Skipholti 45—47 fauk járn af húsinu. Í Nesti við Elliðaár, Réttarholtsveg 1 og í Blesugróf urðu skemmdir, gluggar brotnuðu víða en enginn slys urðu á mönnum.

Á Akranesi eru feikna sandskaflar á Skagabrautinni, en skeljasandurinn barst í stríðum straum út úr geymslu sementsverksmiðjunnar þvert yfir Skagann. Enn sem komið er hefur ekki verið steypt kringum helminginn af sandgeymslunni. Í Borgarnesi var ekki kunnugt um skemmdir. Veðrið gekk niður og brá til sunnansuðvestanáttar um suðvestanvert landið þegar á daginn leið en kl.6 var enn hvasst á Hellissandi. Þá var heldur að draga niður i Ólafsvík. Kl.7 var farið að lægja á Patreksfirði, en þar var ólátaveður og mikil úrkoma eftir hádegið. Á Ísafirði gekk á með rokum seinnipartinn í dag. Fjallvegir tepptust í slyddubyl. Gert er ráð fyrir vegaskemmdum hér og þar á Vestfjörðum. Lægðarsvæðið nær langt austur fyrir Ísland. Má reikna með hvössum útsynningi með skúrum á morgun. Í morgun var lygnt á Norðurlandi, en þar hvessir í kvöld og nótt. Austfirðingar fá seinast að kenna á lægðinni. Veðurfræðingar sögðu, að nú mundi hlána af heiðunum nyrðra. Engar hjálparbeiðnir bárust til Slysavarnafélagsins í dag, en bátar sem voru á síldarmiðunum leituðu inn eftir hádegið. Innanlandsflug féll niður, nema hvað ein vél flaug til Akureyrar í morgun og tepptist þar. Undir kvöldið barst neyðarskeyti frá norska skipinu Hindholmen, sem var statt 250 mílur út af Garðskaga vestur í Grænlandshafi á 64:30 gráðu norðlægrar breiddar og 33:30 vestlægrar lengdar. Þarna er brotsjór og 12 vindstig. Veðurskipið Alfa er næst staðnum en varðskipið Óðinn er á leið þangað líka. Einnig hafði danskt skip, Edward Evensson, sem var statt 195 mílur frá norska skipinu, haft samband við það.

BÓ-Reykjavík, 14. október. Sjö til átta manns á Neskaupstað horfðu á ljós, sem bar yfir fjörðinn klukkan 20:20 í kvöld. Héldu menn, að skip hefði sent upp neyðarblys, en þeir sáu að sindraði úr ljósinu. Haft var samband við Slysavarnafélagið; Hafþór sendur út til að svipast um, og haft var samband við breskan togara á hafinu fyrir utan. Engin skýring hefur fengist á þessu ljósi, en Henry Hálfdánarson sagði í kvöld, að Slysavarnafélaginu bærust þráfaldlega fréttir um ljós, sem eru ekki af manna völdum og ekki heldur ofsjónir eða uppspuni, þar sem margir eru til frásagnar. Þessi ljós verða aðeins skýrð sem náttúrufyrirbæri.

Tíminn segir fregnir af sandbylnum á Akranesi 16.október:

GB—Akranesi, 15. október. Oft hefur fokið úr skeljasandsgeymslu sementsverksmiðjunnar, en aldrei sem í gær. Í allan dag er verið að moka sandinum af Skagabrautinni, en svo harður var bylurinn, að mönnum var ekki fært gegn honum. Ekki hef ég heyrt þess getið, að Skagakonur ætli að berja stjórn Sementsverksmiðjunnar fyrir að hún er ekki búin að loka sandgeymslunni, en hitt er annað mál, að nokkrir aðilar hér í plássinu sneru sér til lögfræðings eftir næstsíðustu ákomu úr geymslunni, og hafa matsmenn verið skipaðir til að virða tjónið.

Tvær sérlega djúpar lægðir fóru yfir landið 19. og 23. október. Olli sú fyrri sjávarflóði við suðurströndina, en sú síðari miklum foksköðum víða um land. Um þessa syrpu var fjallað í sérstökum pistli hungurdiska - og verður það ekki endurtekið hér. 

Tíminn birti þann 30.október en einn ótíðarpistilinn af Ströndum:

GPV-Trékyllisvík, 29.október. Mikil óáran hefur verið í Árneshreppi í sumar. Hefur það haldist áfram í haust, og er útlitið ekki sem best. Búast má við að skera verði niður bústofn bænda, en um þessar mundir eru þó þrír menn norður í Eyjafirði í heykaupum, sem stofnað hefur verið til fyrir forgöngu Búnaðarfélagsins. Víða var töluvert af heyjum úti, þegar hretið skall á 24. og 25. september. Aðallega var það úthey, sem heyjað var eftir höfuðdag, en aldrei gert flæsu á. Þetta hey fór allt í fönn. Hjá flestum er það algerlega ónýtt, enda hefur fé gengið í það. Verða það líklega einu notin af því. ...

Síðan i ofviðrinu 24.—25. september, hefur verið stöðug ótíð hér Enginn heill dagur góður, heldur stöðugir umhleypingar. Þá setti niður mikinn snjó, svo að allt var á kafi, jarðlaust og vegir ófærir. Það tók tvo daga að ryðja snjó af veginum frá Árnesi til Norðurfjarðar, um 7—8 km leið. Á tveimur stöðum þurfti að fara í gegnum 2—3 mannhæða háa skafla. Lengst af hefur verið jarðlaust síðan eða jarðlítið. Gat ekki heitið að tæki neitt upp fyrr en 14. október, eftir að fellibylurinn Flóra fór yfir. Þá komu upp hagahnjótar og stóð það nokkra daga. Oft hefur bleytt í stund úr degi, en úr koman jafnan breyst í snjókomu og skeflt yfir aftur. Nokkuð hefur bleytt í núna síðustu dagana, og snjór sigið töluvert. Nokkrir fjárskaðar urðu í bylnum, aðallega þó á tveimur bæjum. Á Melum drápust 20 kindur, sem ýmsir áttu og í Bæ 8 kindur. Annars staðar hafa ekki orðið fjárskaðar, þó vantar víða kind og kind, sem sennilega hefur drepist. Nýlega hafa fundist þrjár kindur, sem fennti í leitahretinu. Á Melum fannst ær í skafli. Hafði hún þá verið 3 vikur í fönn. Skeflt hafði yfir hana frammi í fjörugrjóti, þar sem hún var í algeru svelti og sjálfheldu Hún var lifandi, en svo aðframkomin, að lóga varð henni. Fyrir viku kom ær úr skafli, sem var héðan frá Bæ. Hafði hana fennt í djúpum skurði. Í blotanum undanfarna daga hafði þiðnað svo ofan af henni, að hún komst af sjálfsdáðum úr skaflinum. Hún er sæmilega hress, en orðin mögur, enda ekki náð í neitt nema þá mold. Á miðvikudaginn fannst svo þrevetur hrútur frá Munaðarnesi uppi á Krossnesfjalli í fönn. Hann hafði staðið í dýi þegar skefldi yfir hann. Var hann með lífi, en svo aumur, að honum var lógað strax.

Enn var verkfall, engin blöð komu út 2. til 10. nóvember. Meðan á því stóð var veður lengst af hagstætt. Það kólnaði að vísu talsvert, og þann 6. gerði talsvert hríðarkast. Víðáttumikil lægð var við Bretlandseyjar, en hæð yfir Grænlandi. 

Tíminn segir nokkurra daga gamla frétt 11.nóvember:

Reykjavík, 6. nóvember. Mikið hvassviðri hefur verið um land allt í dag, nema í Vestmannaeyjum. Sums staðar á Norðurlandi og Austurlandi snjóaði. Ófært var orðið í Langadal skammt ofan við Blönduós, Siglufjarðarskarð og Lágheiði, á Hálsavegi á milli Raufarhafnar og Þórshafnar, um Möðrudalsöræfi og Oddsskarð.

Morgunblaðið dregur saman 12.nóvember:

Í s.l. viku kólnaði um allt land og veturinn er kominn. Á þriðjudag [5.]kom kuldaþræsingur yfir landið, en lygndi á föstudag [8.]. Hefur yfirleitt verið nokkurt frost nyrðra en um frostmark syðra.

Morgunblaðið gefur fréttariturum orðið 13.nóvember:

Talsvert mikill snjór er á Vestfjörðum og Norðurlandi, en minna á Austfjörðum og svo til enginn snjór á Suðurlandi. Veður hefur einkum verið slæmt á Vestfjörðum, en stillur meiri í öðrum landshlutum. Morgunblaðið hefur haft samband við nokkra fréttaritara sína til að afla frétta um veðurfarið og fara frásagnir þeirra hér á eftir:

Þingeyri, 12. nóvember. Snjóað hefur hér undanfarna daga og ennfremur í dag. Ofsaveður hefur verið hér út af fjörðunum, en stilltara hjá okkur. Talsverður snjór er hér, en laus og er ekki í sköflum. Fært er fyrir fjarðarbotninn, en fjallvegir eru allir lokaðir vegna snjóa. — Magnús.

Ísafirði, 12. nóvember. Blindhríð var á köflum í gær og í nótt. Mikinn snjó setti niður og dró víða í skafla. Betra veður hefur verið í dag. Götur eru færar, en á stöku stað hefur þurft að ryðja þær. Vegir á Vestfjörðum eru löngu ófærir og bátar hafa ekki komist á sjó frá því fyrir helgi. — Högni.

Hólmavík, 12. nóvember. Hér var versta veður í gær og fram á miðjan dag í dag. Þungfært er orðið á vegum hér í kring, en þó mun færð ekki vera mjög slæm á Holtavörðuheiði. Töluvert mikill snjór er hér í Hólmavík og versnar eftir því sem norðar dregur.

Blönduósi, 12. nóvember. Í norðanverðum Langadal er talsverður snjór og vegurinn ekki fær lágum bílum. Allir aðrir vegir eru að mestu snjólausir. Í gær var nokkur éljagangur og skafrenningur, en í dag hefur verið stillt og bjart veður. Lítill snjór er á Blönduósi og engar umferðatruflanir af hans völdum. Þær eru ekki fyrr en í Langadal. Á Svínvetningabraut þurfti þó að moka einn skafl hjá Sauðanesi. — Björn.

Sauðárkróki, 12. nóvember. Hér í Skagafirði er allmikill snjór. Fært er út á Skaga, þó ekki nema á mjög góðum snjóbílum. Allsæmileg færð er inni í Skagafirði, en mjög þungfært út á eftir að austan. Í dag er annars besta veður, logn og hríðarlaust.

Siglufirði, 12. nóvember. Hér er sæmilegt veður eins og er, aðeins slítur þó snjó úr lofti og alhvítt er milli fjalls og fjöru. Ágætur skíðasnjór er og töluvert um þjálfun skíðamanna, því hér hefur staðið yfir keppni í svigi og göngu. Nokkrir ísfirðingar hafa tekið þátt í þeirri keppni. Töluvert hefur verið hér um skipakomur undanfarið bæði til að taka síldarmjöl og skreið. ... Ekki er hægt að segja, að hér hafi verið veðurharka að undanförnu, þó snjókoma hafi verið af og til. — Stefán.

Akureyri, 12. nóvember. Í dag og undanfarna daga hefur gengið á með dimmum éljum og snjó hlaðið niður, svo að komin er allmikil fönn. Snjórinn er laus og jafnfallinn, enda hefur logn haldist. Akureyrargötur eru orðnar þungfærar bílum og sumar ófærar litlum bílum, en aðalgötum og strætisvagnaleiðum hefur verið haldið sæmilega greiðfærum með snjóheflum. Vegirnir í nágrenninu eiga að heita færir stórum bílum og jeppum og sumir, svo sem vegurinn fram Eyjafjörð að vestan og vegurinn vestur í Hörgárdal, eru enn færir öllum bílum. Leiðirnar til Dalvíkur, Húsavíkur og Mývatnssveitar eru aðeins færar kröftugum bílum, svo og leiðin til Skagafjarðar. Vaðlaheiði var síðast farin seint í gærkvöldi. Hún er ef til vill ekki ófær með öllu, en bílstjórar hafa ekki viljað hætta á það heldur farið Dalsmynni. Mikil blinda er alls staðar á vegum og ekkert verður skafið á meðan útlit er jafn tvísýnt og það er nú. Ef nokkuð hreyfir vind má gera ráð fyrir að allir vegir verði gjörófærir þegar í stað. — Sv. P.

Raufarhöfn, 12. nóvember. Hlýviðri er hér nú og snjórinn farinn að bráðna. Ekki hefur sett mikinn snjó hér niður ennþá, en vegurinn milli Þórshafnar og Raufarhafnar tepptist vegna skafla í hríðum undanfarna 3 daga. Verið er nú að ryðja veginn með jarðýtu. Skip hafa verið að koma hingað til að taka Svíþjóðarsíld og síldarmjöl. — Einar.

Seyðisfirði, 12. nóvember. Hér snjóaði í morgun, en síðdegis var kominn rigning í allhvassri austanátt. Undanfarna daga hefur verið hægviðri og lítilsháttar snjókoma. Vegir hafa verið færir, en ryðja hefur þurft á Fjarðarheiði Snjór er ekki mikill í byggð.

Neskaupstað, 12. nóvember. Slydduveður er hér í dag og kuldi um frostmark. Oddsskarð var rutt í gær, en trúlegt er að það teppist fljótlega aftur, þar sem slydda er í byggð. Lítið hefur snjóað hér ennþá, þótt hvítt sé niður í fjöru. Allir vegir eru færir í sveitunum og götur í bænum eru auðar. — Ásgeir.

Höfn, Hornafirði, 12. nóvember. Hér er ljómandi veður, stilla og við frostmark. Snjóföl er á, en engir skaflar. Auð jörð er þegar komið er í Suðursveit. Ágætt veður hefur verið undanfarna daga og bátar verið á sjó. Afli hefur verið sæmilegur, 5—7 tonn í róðri. — Gunnar.

Vík, 12. nóvember. Dagurinn byrjaði með heiðríkju og sólskini, en upp úr hádegi fór að þykkna upp og um miðjan dag var skollinn á blindbylur, en hann stóð ekki lengi. Ljómandi gott veður hefur verið hér að undanförnu og auð jörð þar til nú. Allir vegir eru færir í nágrenninu, en nokkra hálku gerði í brekkum, þegar snjóaði í dag. — Andrés.

Vestmannaeyjum, 12. nóv. Blíðviðri, logn og frostlítið, hefur verið hér í dag. Þó gránaði aðeins jörð milli 3 og 4. Þetta er það fyrsta sem við höfum séð af snjó, ef snjó skyldi kalla, hér í Eyjum í haust. Ágætt veður hefur verið allan nóvember og má geta þess, að flogið hefur verið ellefu ferðir af tólf áætluðum. Svo stillt hefur veðrið verið.

Tíminn greinir frá ófærð 14.nóvember:

KH-Reykjavík, 13. nóvember. Snjó hefur kyngt niður um norðanvert landið undanfarna daga, víðast í logni, og eru vegir víða ófærir eða þungfærir af þeim sökum. Vestfjarðavegir eru allir meira og minna lokaðir, og er ekki hugsað til að opna þá meira í vetur. Á Austfjörðum er víða þungfært, og Austurlandsvegur er lokaður. Margir vegir á Norðurlandi eru orðnir ófærir af fannfergjunni, og þyngist jafnt og þétt á öðrum. Fréttaritari blaðsins á Akureyri sagði sem dæmi um ófærðina, að áætlunarbíll til Reykjavíkur var sjö tíma frá Akureyri til Varmahlíðar í dag, og fór þó trukkur á undan til að troða slóðina og draga, ef með þyrfti. Tveir bílar sitja nú fastir i Öxnadal, en þeim verður fljótlega bjargað. Milli Dalvíkur og Akureyrar er ófært nema trukkum, sömuleiðis til Húsavíkur. Vaðlaheiði er að sjálfsögðu ófær. Færð er þung á götum Akureyrar, þó að þeim sé stöðugt haldið opnum. Ef eitthvað hvessir að ráði, má búast við, að allt verði ófært á Norðurlandi. Aðeins var flogið til Vestmannaeyja í dag.

Þann 14. urðu mjög óvænt tíðindi - rétt einu sinni. Tíminn greinir frá 15.nóvember:

Snemma í gærmorgun urðu sjómenn frá Vestmannaeyjum varir við eldsumbrot í hafinu, níu mílur suðvestur af eyjunum. £r þarna um mikið eldgos að ræða og vænta menn þess að upp kunni að koma eyland á gosstöðvunum, en landmyndun fylgir gjarnan eldgosum í hafi, þótt eyjar þær sökkvi stundum í sæ síðar meir. Myndin [í blaðinu] er tekin af gosinu skömmu fyrir hádegi í gær og var mökkurinn þá talinn standa þrjú þúsund metra í loft upp. Gosið virðist koma úr tveim samliggjandi gígum og sást það vítt að, þennan fyrsta dag enda hreinviðri á Suðurlandi. Þetta er tíunda eldgosið í hafi hér við land frá upphafi Íslandsbyggðar.

Það var farið að birta af degi og hafflöturinn var sléttur og friðsæll eins langt og sá frá mótorbátnum Ísleifi II. frá Vestmannaeyjum, þar sem skipverjar biðu hjá línunni um níu sjómílur suðvestur af Vestmannaeyjum, klukkan rúmlega sjö í gærmorgun. Einn háseta var á baujuvakt og vissi ekki annað tíðinda úr djúpunum en það, að þar mundi þorskurinn væntanlega vera byrjaður að gæða sér á beitunni á línunni, sem þeir höfðu verið að leggja. En viti menn.

Allt í einu rís svartur mökkur hljóðlaust upp úr hafinu, skammt frá bátnum og ber óhugnanlega við himin í grárri dagsskímunni. Þetta voru meiri stórmerki en búast mátti við á venjulegum fiskimiðum. Í fyrstu trúir hásetinn ekki sínum eigin augum, heldur starir á fyrirbærið, sem hnyklast þarna upp í loftið. Síðan gerir hann félögum sínum viðvart. Þeir koma allir upp á þilfar, og þeim dettur í hug, að kannski sé skip að brenna þarna hjá þeim. Skipstjórinn, Guðmar Tómasson lætur það verða sitt fyrsta verk að kalla í talstöðina og spyrja eftir því hjá Vestmannaeyjaradíó, hvort þeir þar hefðu orðið varir við kall frá skipi í nauðum. Hann fékk þau svör, að ekkert slíkt kall hefði borist og allt væri með kyrrum kjörum á hafinu í kringum hann. Á meðan Guðmar var að kalla á Vestmannaeyjar Lét hann þoka báti sínum nær mekkinum. Það birtir óðum yfir hafinu og nú fer að sjást betur hvers konar mökkur er þarna á ferðinni. Víst er um það, að frá þessum mekki kallar engin rödd í Vestmannaeyjaradíó. Þegar þeir voru komnir í hálfrar mílu fjarlægð frá svörtum mekkinum, sem steig með boðaföllum upp úr lognsævinu, sáu þeir, að hér var sjaldgæft náttúruundur á ferð, eldgos á hafsbotni, sem þeir höfðu orðið vitni að fyrstir manna og séð stíga úr hafinu. Þeim þótti eðlilega ekki fært að nálgast hamfarirnar meir og sneru því frá, og héldu aftur til baujunnar, sem var í mílu fjarlægð frá gosinu. Menn í suðlægari löndum hefðu áreiðanlega siglt beint til lands til að tilkynna tíðindin, jafnvel farið með hrópum, en skipverjum á Ísleifi fór eins og öðrum mönnum á þessu landi, sem hafa búið við eldfjöllin við túngarðinn, að þeir byrjuðu að draga línu sína með kraumandi sjóinn, skammt undan og vikur- og gufumökkinn yfir sér.

Og þeir héldu áfram að draga línu sína þarna í skugga eldgossins fram eftir degi, meðan jarðfræðingar og blaðamenn klufu himininn yfir þeim í flugvélum til að rannsaka þetta náttúrufyrirbæri. Og um hádegi í gær, þegar Tíminn náði tali af Guðmari Tómassyni, skipstjóra á Ísleifi, var ekki meiri asinn á þeim en það, að þeir voru enn að draga línu sína og voru komnir aðeins þrjár mílur frá eldgosinu. Hann sagði, að gosið hefði komið af fullum krafti þegar í byrjun og væri mökkurinn ýmist dökkur eða ljós. Þeir heyrðu engar dunur en hann sagði að nokkur ólga væri í sjónum nær eldstöðvunum og þar væri nokkur öldugangur. Sextíu til sjötíu faðmar væru í botn á gosstaðnum, en botninn á þessu svæði væri hraunhella. Hann sagði enn fremur, að ekki yrði séð á dýptarmæli bátsins, að botninn hefði breytt sér nokkuð frá því sem hann hefði verið, á því svæði sem hann hefði dregið línuna. Guðmar sagði að lokum, að hann byggist ekki við að koma að landi fyrr en þeir væru búnir að draga, eða um klukkan 5. Aðrir bátar en Ísleifur II. voru ekki á þessum slóðum og því engir aðrir sjónarvottar að upphafi eldgossins. Liggur við að segja megi að þeir hafi fengið gosið upp undir bátinn, en þeir hefðu þó alltént orðið að róa heim frá línunni, hefði hún verið lögð yfir sjálfan gíginn, hvað sem annars verður um æðruleysi þeirra sagt.

Blöðin voru auðvitað full af gosfréttum næstu daga og vikur - aðrir hafa gert grein fyrir þeirri sögu og látum við hana því að mestu afskiptalausa. Í sama tölublaði Tímans (15.nóvember) voru aðrar stórfréttir - en satt best að segja gerði ritstjórinn sér enga grein fyrir því þá hversu stór viðburður þessi var - og má telja að sama megi segja um fleiri: 

HF-Reykjavík, 14. nóvember. Komið hefir í ljós, að Brúarjökull hefur á rétt rúmum mánuði skriðið fram um 3 kílómetra á geysistóru svœði, eða beggja vegna Jökulsárinnar og allt vestur að Kringilsá. Gangnamenn af Héraði voru þarna fyrir viku að smala í síðustu göngur og urðu þá varir við þessi stórmerki. Síðast voru þeir þarna í lok september og var þá allt eins og það átti að sér. Því hafa þessar náttúruhamfarir átt sér stað á rúmum mánuði. Gangnamennirnir áttu þarna leitarkofa og hefur jökullinn staðnæmst rétt fyrir ofan hann. Ekki hafa menn orðið varir við gos, eða neitt þess háttar, en Jökulsá á Brú er full af leðju, og eykst vatnið ekki að sama skapi, svo ekki virðist vera flóðahætta. Ekki hafa menn heldur orðið varir við neina lykt. 

Tíminn er með fleiri fregnir af framhlaupi Brúarjökuls 16.nóvember:

HF-Reykjavík, 15.nóvember. Tíminn skýrði frá því í dag, að á rúmlega einum mánuði hefði Brúarjökull, mikil jökulbunga, sem gengur út af Vatnajökli norðaustanverðum skriðið fram um 3 kílómetra. Það voru gangnamenn af Héraði, sem fyrst urðu varir við þetta hlaup, en gangnastjóri var Jörgen Sigurðsson, Víðivöllum í Fljótsdal, og hafði Tíminn tal af honum í dag. Hvenær var það Jörgen, sem þið urðuð fyrst varir við einhverjar breytingar á jöklinum? — Ja, það var 18.—19 september, sem við tókum eftir því að jökullinn var óvenju úfinn og höfðu myndast i honum ótal strýtur og gjár, en þá hafði hann ekkert skriðið fram. Svo var það núna 3. nóvember, að við fórum í síðustu leitir og þá sáum við að jökullinn hafði hlaupið fram. — Ykkur hefur ekki orðið bilt við þessa sjón? — Nei, það kom svipað fyrir, fyrir einum 6—7 árum. en þá kom skriða úr Brúarjökli og vestasta hluta Eyjabakkajökuls og náði hún yfir æðimikið svæði. Svo vita elstu menn hér til þess, að annað eins skeði árið 1890. — Hvernig lítur landið þarna út, Jörgen? — Það vex þar fljótlega kjarnmikill gróður og dökkgrænn, þegar jökullinn bráðnar og segja má, að Jökullinn sé sífellt að minnka en frjósamt gróðurlendi komi í staðinn.

Síðan höfðum við tal af Jóni Eyþórssyni veðurfræðingi, sem manna fróðastur er um jökla og hátterni þeirra, og sagði hann okkur, að það virtist sem sumir jöklar hefðu það fyrir sið að safnast svona saman í lengri tíma og hlaupa svo skyndilega. Hlaupið árið 1890 hefði náð um 10 kílómetra fram, en þetta hlaup sagði hann að mætti ætla að næði yfir 200 ferkílómetra. Ekki er vitað, hvort þessu hlaupi er lokið, en vísindamenn, eiga eftir að rannsaka það að öllu leyti. Einnig þarf að athuga, hvort fleiri jöklar eru að búa sig undir hlaup því að það virðist oft ske samtímis veðurbreytingum að jöklar hlaupi. Vatnamælingarmenn eru þarna staðsettir í Hjarðarhaga á Jökuldal, Grímsstöðum á Fjöllum og Hóli í Fljótsdal. og samkvæmt upplýsingum frá þeim sagði Sigurjón Rist okkur að árnar væru nú fullar af jökulkorg, og vatnið í þeim því líkast sementsvatni. Þarna er um að ræða Jökulsá á Brú og Jökulsá á Fjöllum, en Jökulsá í Fljótsdal tær og eðlileg, eða eins og hún á að sér í svona veðráttu. Eftir þessu að dæma virðist framhlaupið ná allt vestur að Jökulsá á Fjöllum, og svæðið ætti því að vera u.þ.b. 25 km breitt.

Vatnamælingamennirnir urðu fyrst varir við þennan annarlega lit á ánum hinn 20 ágúst, en það vakti ekki sérstaka athygli, þar sem jökulárnar eru dökkar að sumrinu.

Morgunblaðið segir einnig af á óróleika í jöklinum sunnanverðum í pistli 19.nóvember:

Einhver hreyfing er í Vatnajökli. Brúarjökull skríður fram að norðan á stóru svæði, eins og skýrt hefur verið frá. Er jöklarannsóknarmenn flugu yfir í eftirlitsferð í haust, sáu þeir miklar og óvenjulegar sprungur við Pálsfjall, sem er uppi á jöklinum ... Og í gær tilkynnti Hannes á Núpsstað Jóni Eyþórssyni, að Djúpá væri kolmórauð, en lítið eða ekkert flóð í henni, sem gæti bent til þess að jökullinn í Djúpárbotnum sé að ganga fram, í suðurátt. Ætli eitthvert samband sé milli eldsumbrotanna suður af landinu og þessarar hreyfingar í jöklinum, spyrja margir? — Það þarf ekki að vera, segir Jón. Jöklar geta gengið fram alveg kaldir. Það eru líka svo margar samhliða sprungur í landinu, að maður má vara sig á að draga Jón sagðist mundu fljúga yfir þegar færi gæfist og skoða þetta allt. Fréttaritari blaðsins á Síðu símaði: Holti. — Fyrir 3—4 dögum veittu menn í Fljótshverfi því eftirtekt að lítils háttar vöxtur var að koma í Djúpá, sem orðin var kornlítil í frostunum undanfarna daga. Þótti þetta ekki einleikið, þar sem kuldar héldust og hreinviðri og þar sem einkennilegra var, er að vatnið er mjög jökullitað. Fréttaritari blaðsins átti tal um þetta við Björn Stefánsson bónda og fyrrum póst á Kálfafelli og gaf hann honum fyrrgreindar upplýsingar. Djúpá kemur úr Vatnajökli austan við upptök Hverfisfljóts og rennur fram í Fljótshverfi eftir djúpu gili í heiðinni milli bæjanna Kálfafells og Rauðabergs Hún var löngum hinn versti farartálmi fyrir Fljótshverfinga áður en hún var brúuð fyrir nokkrum árum. Stundum munu hafa komið í hana smáhlaup og spillti hún þá engjum og beitilöndum á nærliggjandi jörðum. Nýlega hafa verið settir varnargarðar á aurana við Djúpá til að hefta landbrot af völdum þessa. — Siggeir.

Jón Eyþórsson tjáði Morgunblaðinu að menn hafi orðið varir við ókyrrð í jöklinum í Djúpárbotnum á árunum 1930—40, en þá var oft farið þar um á jökulinn. Morgunblaðið átti tal við Hannes á Núpsstað í gær. Hann sagði að áin væri gruggug, sem væri óvenjulegt á þessum tíma árs. En hann teldi að það gæti stafað af því að hlaupið hefði úr lóni þar upp frá. Verið er að útbúa leiðangur frá Egilsstöðum á Brúarjökul, að því er Sigurjón Rist tjáði blaðinu. Mun Steinþór Eiríksson, vélvirki, sem'er áhugasamur jöklarannsóknarmaður, fara inn eftir á snjóbíl, sem Ingimar Þórðarson, langferðabílstjóri, stýrir, og taka þeir staðkunnugan mann með af efstu bæjum í Jökuldal. Hafa þeir á Egilsstöðum góðan flugbjörgunarútbúnað til slíkrar ferðar. Erindi þeirra að jöklinum er að setja niður mælistikur til að mæla skriðhraðann á jöklinum. Um gruggið úr Djúpárbotnum sagði Sigurjón, að þróunin að undanförnu hefði verið sú um leið og jökullinn styttist að hluti af jökulvatninu færi ýfir í Brunná, og afleiðingin er sú að nú er Brunná einnig gruggug af jökulframburði.

Kalt var í háloftunum og éljagarðar komu inn yfir landið - og síðan fór allmikil lægð til norðausturs fyrir suðaustan land. Þá var óvenjudimmt í norðaustanhríð í Borgarnesi - ekki algeng staða. Tíminn 21.nóvember:

HF-Reykjavík, 20. nóvember. Í dag hafði snjóað um allt land og var þetta fyrsti snjórinn hér í Reykjavík á þessum vetri. Ekki virðist fannkyngi þetta samt hafa valdið mikilli ófærð, því að ástandið á vegunum er svipað og í síðustu viku. Vestfirðir eru algjörlega tepptir og sömuleiðis allir fjallvegir Austanlands.

Daginn eftir var hert á ófærðarfréttum. Tíminn 22.nóvember:

FB-Reykjavík, 21. nóvember. Mikil ófærð er nú um allt land. Vegir norðan lands og vestan eru ófærir, og hér sunnan lands er einnig allt að verða ófært. Vegheflar voru sendir með bílum í Hvalfjörðinn í dag, og voru þeir komnir að Olíustöðinni um klukkan 5. Þrengslavegurinn er enn fær, en Hellisheiði er algerlega ófær. Snjóað hefur stanslaust norðanlands í allan dag, og vegir eru þar allir þungfærir, og yrðu þegar ófærir ef hvessti og færi að skafa. Ófært er í kringum Blönduós og á Holtavörðuheiði, og Brattabrekka er einnig ófær. Sama máli gegnir um alla vegi á Vestfjörðum, en þeir hafa verið ófærir í nokkra undanfarna daga. Í morgun var orðið ófært í Hvalfirði og voru vegheflar sendir með bílum, sem þurftu að fara þá leið. Um klukkan fimm voru þeir komnir í Olíustöðina, og var ætlunin að þeir fylgdu bílunum að minnsta kosti að Ferstiklu. Þrengslavegur er fær vörubílum, en Hellisheiði er algerlega ófær, og engum bílum fært að komast upp að Skíðaskála. Vegamálaskrifstofan hafði ekki heyrt um ófærð á leiðinni til Keflavíkur. Í gær var snjó rutt af flugvellinum á Akureyri, en þegar menn vöknuðu þar fyrir norðan í morgun, var kominn 45 sm jafnfallinn snjór yfir allan völlinn. Víða er orðið ófært innan bæjar á Akureyri, en þrælst er um á stórum trukkum út í sveitinni. Veðurstofan tjáði blaðinu, að norðanátt væri um land allt. Fyrir norðan og vestan snjóaði og vindur væri talsverður. Í Reykjavík voru 9 vindstig kl. 5 og 10 vindstig í Æðey, en þar var hvassast. Austanlands var hitinn rétt fyrir ofan frostmark, vestar á landinu var vægt frost og kaldast var í dag í Æðey, 3 stiga frost. Hlýjast var á Hólum í Hornafirði, 4 stigs hiti.

Svo kom enn ein óvænta fréttin. Kennedy forseti Bandaríkjanna var myrtur í Dallas föstudaginn 22.nóvember. Samstillti klukkur heimsbyggðarinnar. Svo vildi til að fáeinum dögum áður kom sjónvarp á heimili frænku minnar í næsta húsi - kanasjónvarpið. Í því mátti sjá nýlegar fréttamyndir af atburðinum. - Síðustu viku nóvember gengu tvær öflugar lægðir til norðausturs fyrir vestan land og ollu sunnanstormi með rigningu - en síðan vestanátt með éljum. Tíminn segir frá 28.nóvember:

FB-Reykjavík 27.nóvember. Ófærðin helst enn þá þótt farið sé að blotna. Þar sem ekið var ofan á snjó, eins og í Öxnadal og í Eyjafirði og þar í kring dettur allt niður, og umferð verður mjög erfið. Annars staðar er vatnselgurinn mikill og skriðuföll voru í nótt í Hvalfirði Skriður féllu á 3—4 stöðum í Hvalfirði í nótt að Sögn Vegamalaskrifstofunnar, en vegurinn var hreinsaður í dag, og orðinn vel fær þrátt fyrir nokkra hálku.

KJ-Reykjavík, 26. nóvember. Tíminn hafði i dag tal af Kristjáni Grant bílstjóra hjá Pétri og Valdimar á Akureyri. Hann var i 10 bíla flutningalestinni, sem lagði af stað héðan úr bænum um hádegi á föstudag [22.] og kom ekki til Akureyrar fyrr en um fjögur á sunnudag [24.]. Fyrsti áfangi ferðarinnar var í Hreðavatnsskála, á laugardaginn [23.] var svo farið til Varmahlíðar og seinasta spölinn til Akureyrar á sunnudaginn. Kristján ekur bíl, sem er sérlega hentugur til svona vetrarferða ... Hann er með tvöföldu húsi, og þar eru kojur fyrir tvo menn. Þegar þung er færð og bílarnir komast ekki áfram hjálparlaust og verða að híða lengi eftir aðstoð, er gott að hafa svona stór hús. Þar geta bílstjórarnir komið og rabbað saman eða þá þeir taka slag, því nóg er plássið í bílnum og funhiti þar inni. Kojurnar eru þægilegar og sagðist Kristján hafa með sér rúmföt svo honum væri ekkert að vanbúnaði þótt hann lenti í ófærð. Hann gæti lagt sig í bílnum og hefði þar að auki talstöð.

ES-Egilsstöðum, 27. nóvember. Í kvöld sló einkennilegum bjarma á vesturloftið yfir jöklunum, en heiðskírt hefur verið í allan dag. Töldu sumir, að bjarmi þessi væri frá eldstöðvum, en aðrir, að þetta væri aðeins venjulegur kvöldbarmi. Goslykt fannst hér einnig greinilega aftur í dag, og kemur mönnum ekki saman um, hvort hún geti átt rætur sínar að rekja til Vestmannaeyja eða einhvers annars staðar inni á Vatnajökli. Heiðskírt hefur verið í allan dag, en í kvöld sló einkennilegum bjarma á vesturloftið og albjört rönd var niður við jökla, þótti mönnum þetta nokkuð óvenjulegt. Ekkert hefur þó vaxið í ám, svo ótrúlegt er að eldsumbrot séu í Vatnajökli. 

Tíminn segir 29.nóvember frá jakaburði í Ölfusá:

FB-Reykjavík, 28. nóvember. Mikill jakaburður hefur verið í Ölfusá í gær og í dag, og í fyrrinótt ruddu sig Hvítá og Stóra-Laxá og flæddi Hvítá yfir töluvert land á Brúnastaðanesi og tók þar með sér girðingar og gerði allmikinn usla. Kaldaðarnes og Kálfhagi eru umflotin og ófært upp á veginn hjá bæjunum. Í fyrrinótt ruddu Hvítá og Stóra-Laxá sig og flæddi mikið vatn við Brúnastaðanes á milli Brúnastaða og Austurkots. Þá brotnaði einnig klakastífla í Hvítá rétt fyrir neðan Auðsholt í Biskupstungum og mun þar í nánd hafa slitnað símalína í vatnsflóðinu. Þegar fólkið í Kaldaðarnesi vaknaði i morgun heyrði það árnið fyrir utan. Var íshrönglið sem skolast hafði niður eftir Ölfusá komið að Kaldaðarnesi, en þar er ísinn á ánni allt að einu feti á þykkt, og lét hann ekki undan þunganum heldur lyftist upp einn og hálfan metra, og er nú kominn upp á árbakkann við Kaldaðarnes á móts við Kirkjuferju. Þarna á bakkanum er gamall varnargarður frá því á stríðsárunum, og er ísinn kominn upp á garðinn. Kaldaðarnes og Kálfholt, sem er hjáeiga frá Kaldaðarnesi eru umflotin og komast menn ekki þaðan í land. því vatnið í kring er mittisdjúpt. að sögn Eyþórs í Kaldaðarnesi. Í dag hefur það þó lækkað um allt að einu feti Mjólkurbíllinn varð að snúa frá í morgun, þar eð bílsstjórinn taldi ekki fært að komast yfir vatnselginn. Þar sem sér yfir íshrönglið virðist vera um 100 metra á breidd, en þar sem flóðið í ánni er breiðast, fyrir neðan Kaldaðarnes á engjunum þar, er það 5—6 km breitt. Engjarnar eru rennisléttar og liggja lágt. Ekki kvað Eyþór neina hættu á ferðum, því bæði Kaldaðarnes og Kálfholt stæðu nokkuð hátt, og aldrei hefði bæina flætt.

Tíminn segir 30.nóvember frá síðari lægðinni sem minnst var á:

HF-Reykjavík, 29. nóvember. Síðasta sólarhringinn hefur mikið hvassviðri með skúrum gengið yfir allt land. Um hádegisbilið í dag mældust 10 vindstig hér í Reykjavík og 12 mm regn, en í nótt var regnið 20 mm. Mesta úrkoman mældist þó í Stykkishólmi, 29 mm. Ár víðast hvar á landinu hafa vaxið mikið, vegna hinnar gífurlegu úrkomu, og hafa vegir sums staðar spillst. Í Dalasýslu er Hörðudalsá ófær vegna vatnavaxta, og hafa því mjólkurflutningar úr Dalasýslu út á Skógarströnd lagst niður í dag. Ekki er um neina aðra stórtrafala að ræða vegna þessa óveðurs, en í Borgarfirði t.d. flæddu ár á mörgum stöðum yfir vegi, og er verið að bæta úr því. Aðfaranótt þriðjudagsins gerði einnig mjög vont veður með úrkomu og hljóp svo í læk einn í grennd við nýja Þingvallaveginn, að hann hefur verið ófær síðan, en nú er að ljúka viðgerð á honum. Um leið og þetta gerðist, hlupu ár á Mýrdalssandi. Hjá Klifandabrúnni, hafði flætt yfir veginn, en lokið er viðgerð þar. Vegurinn, sem liggur frá  Kirkjubæjarklaustri út á Síðu, skemmdist einnig á aðfaranótt þriðjudags, en áætlað var að laga það í dag. Veðurútlitið næsta sólarhringinn er frekar slæmt. Búist er við suðvestan átt og köldu skúraveðri og éljagangi.

KJ-Reykjavik, 29. nóvember. Í óveðrinu í nótt sleit mb Flóaklett frá bryggju í Hafnarfirði. Báturinn losnaði að aftan og rak afturendann upp í fjöru við bryggjuna. Engar skemmdir urðu á bátnum svo vitað sé, en hann náðist út á flóðinu um hádegi í dag.

Tíminn segir 1.desember enn af Ölfusá - og vatnavöxtum víðar:

KH-Reykjavík, 30. nóvember. Enn er mikill vöxtur í Ölfusá, þó að veðrið hafi nú gengið niður, og er svo til allt láglendið frá Hellisheiði að Kaldaðarnesi, austan Ölfusár, undir vatni, ... Austurvegur er fær, en ófært er til nokkurra bæja nær sjónum. Í óveðrinu eyðilögðust víða girðingar, símastaurar brotnuðu og símalínur slitnuðu, og var enn þá símasambandslaust við Biskupstungur, nema um bráðabirgðalínu um hádegi í dag. Í fyrradag brutust fjórir menn á íshröngli út í Tungueyju í Hvítá og björguðu þaðan 50—100 hrossum, sem nærri lá, að flæddi þar. Í Tungueyju í Hvítá, sem er allstór eyja, er oft geymdur hópur hrossa. Voru þar um 50—100 hross í vikunni, þegar vöxtur hljóp í ána. Vegna bágborins símasambands náði blaðið ekki tali af neinum þeirra, sem björguðu hrossunum, en sjónarvottur frá einum bæjanna austan Hvítár, sagði, að þaðan hefðu hrossin sést híma á rindum hingað og þangað um eyna, og sum sýndust standa í vatni. Ekki var viðlit að koma við báti út í eyna fyrir íshröngli, en fjórir karlmenn brutust út í eyna á hrönglinu og teymdu hrossin öll heil á húfi til Lands. Er það talið. mikið þrekvirki, því að talið var, að ekki mundi nokkur lifandi maður komast út í eyna. Í gærkveldi var vatnsborð í Stóru-Laxá tekið að lækka, og upp úr miðnætti var vatnið tekið að fjara af veginum út af Syðra-Langholti og Birtingaholti. Seinni part nætur fóru þrír vegheflar að ryðja klakahrönnum af veginum, og var hann orðinn fær flestum bílum í morgun. Hins vegar var Auðsholtsvegur fyrir vestan Syðra-Langholt ófær enn í morgun, og Auðsholtsbæirnir enn umflotnir. Jarðýta byrjaði í morgun að ryðja klakahröngli af veginum í Auðsholtsmýri, og standa vonir til. að hann verði fær síðdegis í dag.

Arnarbælishverfi í Ölfusi er umflotið vatni og ófært var til fleiri bæja þar á láglendinu Kaldaðarnes er ekki alveg umflotið lengur, og sagði bóndinn þar, að íshrönglið væri að ná sér fram í ósa En á að líta væri láglendið frá Hellisheiði að Kaldaðarnesi eins og einn sjór. Vatnið í Hvítá og Norðurá í Borgarfirði hefur nú sjatnað, en ófært var í gær hjá Hvítárvöllum og Ferjukoti. Vegurinn er orðinn fær og virðist ekki skemmdur að ráði. Smá skemmdir urðu á Stykkishólmsvegi, en hann er bílfær. Ekki virðast neins staðar hafa orðið stórvægilegar vegaskemmdir í veðurham þessum, samkvæmt upplýsingum vegagerðarinnar.

Hálkan sem minnst er á í frétt Tímans er reyndar nokkuð minnisstæð - afleiðing frostrigningar - varla stætt á götum í Borgarnesi. Einnig segir af hörmulegu sjóslysi. Tíminn 3.desember:

KJ-Reykjavík, 2. desember. Mörg umferðaróhöpp urðu af völdum hálkunnar á sunnudaginn [1. desember] og í dag. Eru bókaðir samtals 24 árekstrar, ákeyrslur og útafkeyrslur hjá lögreglunni í Reykjavík.

FB-Reykjavík, 2. desember. Nú er talið fullvíst, að Hólmar, GK 546 frá Sandgerði hafi farist þar sem hann var staddur austur af Alviðruhömrum, en ekkert hefur heyrst frá bátnum frá því kl.9:20 á föstudagsmorgun [29.]. ... Aðfaranótt föstudagsins var veður vont á þeim slóðum, sem bátarnir voru á, 8—10 vindstig og er talið líklegt, að báturinn hafi fengið á sig brotsjó.

Morgunblaðið fjallar 4.desember um fannirnar í Esju:

Jón Eyþórsson, veðurfræðingur, heldur uppi athugunum á fönnunum í Esju, sem kunnugt er. Í nýjasta hefti Veðrinu skýrir hann frá fönnunum í Esjunni í sumar. Þar segir: Fönnin í Kerhólakambi hvarf 15. ágúst. Þann 11. sáust enn þrír litlir dílar i skarðinu. 12. september var suðaustanátt, mikil rigning og hlýindi, en upp úr því gránaði í brúnum fjallsins. Sennilega hafa því 2-—3 smádílar lifað af sumarið í Gunnlaugsskarði.

Tíminn skýrir dyn á Austurlandi í pistli 5.desember:

FB-Reykjavík, 4. desember. Blaðinu hefur borist ný skýring á hinum mikla dyn, sem heyrðist á Austurlandi um miðjan október og var talinn koma frá þrýstiloftsflugvél, sem flaug þar yfir og fór í gegnum hljóðmúrinn. Metúsalem Kjerúlf á Hrafnkelsstöðum í Fljótsdal segist hafa heyrt sams konar dyn árið 1890, þegar Brúarjökull hljóp, og telur hann brestinn, sem heyrðist í október, hafa stafað frá jöklinum.

Um miðjan október s.l. skýrði blaðið frá því, að mikill hávaði, einna líkastur sprengingu, hefði heyrst á Austurlandi. Heyrðist hávaði þessi á Djúpavogi, um alla dali austan Vatnajökuls og allt til Grímsstaða á Fjöllum. Í þann mund er hávaðinn heyrðist, flaug þrýstiloftsflugvél yfir, og sáu menn rákir eftir hana á loftinu, og var talið, að vélin hefði farið í gegnum hljóðmúrinn, og við það hefði bresturinn orðið. Einn maður, Metúsalem Kjerúlf á Hrafnkelsstöðum, hefur þó aðra skýringu. Hann sagði, þegar bresturinn buldi við: „Nú er jökullinn að hlaupa, svona brestur kom 1890, þegar hlaupið byrjaði“, en þá hljóp jökullinn síðast. Um mánaðamótin október-nóvember fóru Fljótsdælingar í göngur inn á Vesturöræfi, sáu þeir þá, að jökullinn var hlaupinn, og hafði hann skriðið fram um marga kílómetra að þeir töldu, en þeir höfðu ekki farið þarna um í einn mánuð. Sögðu gangnamenn, að svokallaðar Hreinatungur væru að mestu komnar undir jökul, en annars höfðu þeir ekki aðstöðu til þess að rannsaka þetta, og engin vitneskja er um það, hve hlaupið nær vítt um vestan Jökulsár á Dal, því að þar var síðast gengið áður en hlaupið hófst, sagði Aðalsteinn Jónsson á Vaðbrekku, í bréfi til blaðsins.

Í dag hringdum við í Metúsalem og spurðum hann um hlaupið og brestinn 1890. — Ég var 8 ára, þegar það var, sagði hann, og tók svo undir í Bersastaðagilinu, að ég fór að hátta, svo hræddur var ég. Hávaðinn var miklu meiri þá en nú. Við spurðum Jón Eyþórsson veðurfræðing um þetta fyrirbrigði. Ekki sagðist hann geta sagt neitt um þetta, nokkur hávaði fylgdi jökulhlaupi, en honum fannst ótrúlegt, að hann hefði heyrst á jafn stóru svæði og menn heyrðu hávaðann í október.

Morgunblaðið birtir mánaðargamlan fréttapistil 8.desember, hann var skrifaður í verkfallinu, Ærlækur er í Öxarfirði: 

Ærlæk, 3.nóvember. Vorið var kalt og slæm tíð fram eftir sauðburði, en í lok maí batnaði og greri, en þó fremur hægt. Eftir það var góð sauðburðartíð, enda engin teljandi voráfelli. Fjárhöld urðu víðast hvar góð og heyleysi gerði lítið vart við sig. Tún spruttu í seinna lagi, svo sláttur hófst ekki almennt fyrr en upp úr mánaðamót um júní og júlí. Heyskapartíð mátti heita hagstæð af því þurrkarnir komu í köflum og marga daga í einu, svo sjaldan þurfti að taka upp hálf þurrt, til að dreifa aftur. Nýting heyja varð yfirleitt góð, en heyfengur nokkuð misjafn hjá bændum og mun þurfa að hafa alla gát á með ásetninginn í haust. Uppskera garðávaxta var mjög misjöfn og hjá flestum nær engin, vegna kulda og tíðra næturfrosta. Ber spruttu seint, en á endanum varð berjaspretta í meðallagi.

Þann 8.september gerði hríðaráfelli. Hlóð þá niður bleytusnjó til heiða. Fé fennti á sumum heiðum, einkum Búrfellsheiði og Urðum. Nokkrar kindur fundust í fyrstu göngum í haust sem drepist höfðu í fönn. Hins vegar fannst mjög fátt sem farið hafði afvelta. Svo tjón var ekki tilfinnanlegt og fjárheimtur í haust engu lakari en venjulega. Dilkar reyndust í haust með allra lakasta móti til frálags.

Slide9

Fyrstu þrjár vikur desembermánaðar voru sérlega hagstæðar. Mikið háþrýstisvæði var lengst af í námunda við landið, ekki ósvipað og var í upphafi árs, en var þó ekki alveg jafnöflugt og þá. Kortið hér að ofan sýnir meðalhæð 500 hPa-flatarins í desember og vik hennar frá meðallagi. Meðal fólks var mikið rætt um prestskosningar í Reykjavík - og morðið á Kennedy. Blöðin komu ekki út vegna verkfalls 11. til 20.desember - enn og aftur. En tíðindi voru fá af veðri - nema þá óvenjulegri blíðu. 

Tíminn segir af færð og veðri 23.desember - og spáin um jólaveðrið var góð:

FB-Reykjavík, 22.desember. Ágætis færð er nú um mestallt landið, og ekki ætti hún að versna um jólin, þar eð spáð er sunnanátt og áframhaldandi hláku næstu daga og rigningu. Hlýjast var á norðanverðum Austfjörðum í dag 8 stiga hiti, og hvergi var kaldara en 4 stiga hiti. Í dag var sunnanátt og hláka um allt land, að sögn veðurfræðinga og tekur snjó upp sem óðast. Sunnanlands rigndi mikið í nótt og fékk Skaftafellssýslan sinn skammt af rigningunni, eða hvorki meira né minna en 42 mm á Fagurhólsmýri. Búist er við að heldur kaldara verði hér á morgun, og eitthvað verði um krap í éljunum. Færð hefur verið ágæt vestanlands og norðan síðustu daga. — Fært er allt vestur í Reykhólasveit, en þaðan eru vegir lokaðir. Þá er fært austur á Hólsfjöll, en lokuð leiðin til Austfjarða, en aftur er góð færð frá Egilsstöðum um alla Austfirðina. Sunnanlands verða vegir góðir, eftir að þeir hafa verið heflaðir, spillist veður ekki fyrir hátíðina, sem ekki er útlit fyrir, svo öll ferðalög eiga að geta orðið mönnum auðveld.

En þetta varð ekki alveg svona einfalt. Að vísu hélst veður tíðindalítið syðra - meira varð þó úr kulda og snjó heldur en spáð hafði verið. Mjög kalt loft kom að landinu - ekki mjög ósvipað og gerst hafði um 20.nóvember. Á annan dag jóla var komin mikil fönn nyrðra - einkum þó í útsveitum - og enn einn óvæntur atburður bankaði upp á. Snjóflóð féllu á mjög óvenjulegum stað á Siglufirði. 

Slide10

Veðurkortið sýnir stöðuna að morgni annars jóladags. Allmikið frost er á landinu og hríðarveður um allt norðanvert landið og allhvasst víða á  Austurlandi. Hríð á Kirkjubæjarklaustri. Hvasst var á Stórhöfða, en lygnt og nánast heiðríkt inn til landsins á Suður- og Vesturlandi. Að sumu leyti einkennilegt veður. 

Slide11

Fleygur af mjög köldu lofti var yfir landinu - í kjölfar lægðar sem fór til norðausturs nærri landinu daginn áður. En þetta stóð ekki lengi. 

Tíminn segir 28.desember frá snjóflóðunum á Siglufirði. Einnig segir af nokkuð einkennilegu jólaveðri - góðu - en samt ekki:

BJ-Siglufirði, 27. desember. Í fyrsta sinn í manna minnum féll snjóskriða úr Strákafjalli norðan Hvanneyrarskálar í gærmorgun um 10-leytið. Skriðan féll á íbúðarhúsið Hvanneyrarhlíð, sem gjöreyðilagðist, en hús þetta er mannlaust nema yfir síldarvertíðina. — Síðan fór skriðan á tvö íbúðarhús önnur við Fossveg, og urðu á þeim nokkrar skemmdir. Á aðfangadag og jóladag fennti óskaplega á Siglufirði, og muna menn ekki eftir því, að annan eins snjó hafi sett niður á jafn skömmum tíma.

Um kl.10 á annan dag jóla hljóp síðan skriða úr Strákafjalli rétt norðan við Hvanneyrarskál. Fyrst varð fyrir skriðunni lítill steinsteyptur skúr, sem stóð þar skammt frá Hvanneyrarhlíð. Tók skriðan hann með sér og færði upp á húsið, sem fór í kaf. Húsið færðist sjálft til um 6—7 metra á grunninum. Hvanneyrarhlíð er timburhús, ein hæð og ris. Það er í eigu síldarleitarinnar og mannlaust nema rétt yfir síldarvertíðina. Hins vegar voru ýmis konar tæki í húsinu og húsgögn Húsgögnin munu öll hafa eyðilagst, en mönnum tókst að grafa upp úr snjónum talstöðvar og nokkur önnur tæki sem þarna voru. Eftir að skriðan hafði lent á Hvanneyrarhlíð hélt hún áfram, og næst urðu fyrir henni tvö hús við Fossveg. Þetta eru húsin nr. 8 og 10, og búa í þeim tvær fjölskyldur. Bæði húsin eru nýbyggð steinhús. Húsið nr. 8 varð fyrir allmiklum skemmdum. Þar fór snjórinn inn í forstofu og alla leið inn í eldhúsið, og var snjólagið inni í húsinu allt að einum metra á dýpt. Rúður brotnuðu, hurðir hrukku upp og karmar skemmdust, og sömuleiðis skemmdust flísar á gólfum vegna glerbrota og vatns. Eigandi Fossvegs 8 er Gunnlaugur Karlsson, en Hólmsteinn Þórarinsson er eigandi Fossvegs 10. Það hús slapp heldur betur, en samt fór snjór inn í forstofu þess.

FB-Reykjavík 27. desember. Veðrið var ljómandi gott um allt land á jólunum, og víða voru hvít jól, þótt veðurfræðingar hefðu spáð hláku og jafnvel rigningu. Rigningin, sem spáð var, kom hins vegar í nótt, en stytt hafði upp, þegar dagur var að kvöldi kominn. Á Egilsstöðum var ágætis veður á aðfangadag og jóladag, en hvessti og var komið rok aðfaranótt annars í jólum. Norðan Lagarfljóts var veðrið svo slæmt, að fólk treystist ekki milli bæja. — Austanlands var yfirleitt litill snjór nema niður á fjörðum, þar snjóaði mikið og Fjarðarheiði er lokuð. Hvít jól voru austan fjalls að þessu sinni. Þar snjóaði dálítið, en færð spilltist ekki að ráði. Í gær var afbragðs jólaveður og kirkjusókn því góð. Á Ísafirði voru einnig hvít jól en þar fennti á aðfangadag og jóladag, en þó var greið ferð um allan bæinn. Á Akureyri var gott veður, og hvítur og hreinn snjór lá yfir öllu á aðfangadag.

BJ-Siglufirði, 27. desember. Um fjögurleytið í dag urðu tvær smátelpur undir snjófyllu, sem féll ofan af Bíóhúsinu við Aðalgötu á Siglufirði. Svo vel vildi til, að menn voru þarna nærstaddir, og tókst þeim að ná telpunum undan snjónum eftir skamma stund. Telpurnar, sem eru 4 og 6 ára gamlar höfðu verið á gangi með fram bíóhúsinu, þegar snjóhengja féll allt í einu ofan af því. Skipti það engum togum, að telpurnar grófust undir snjóinn. Þarna skammt frá voru nokkrir menn á gangi, og sáu þeir þegar þetta gerðist. Tóku mennirnir strax að grafa í snjóinn og fundu eldri telpuna, en sú yngri fannst skömmu síðar, en yfir henni var meters þykkt snjólag. Hefði slys getað af þessu hlotist, ef enginn hefði verið nálægt, þegar snjórinn féll niður. Telpunum varð ekki meint af og hlupu þær þegar heim á leið, er þeim hafði verið bjargað úr snjónum.

KJ-Reykjavík, 27. desember. Mikill vatnselgur og hálka var sums staðar á götum Reykjavíkurborgar í morgun.

Morgunblaðið segir af snjóflóðunum í fréttapistlum þann 28.desember:

Siglufirði 27.desember. — Að morgni annars jóladags féll snjóflóð úr fjallinu Strákar rétt norðan Hvanneyrarár. Fyrir skriðunni varð fyrst húsið Hvanneyrarhlíð, sem stendur nokkru ofan við aðra byggð hér. Reif snjóflóðið þetta hús af grunni og færði það 5—7 m. og er-það gjörónýtt. Enginn var í húsinu. Næst skall flóðið á tveimur íbúðarhúsum, nr. 8 og nr. 10 við Fossveg. Brotnuðu útihurðir og snjórinn flæddi inn í eldhús og anddyri en ekki lengra. Í háðum húsunum voru fjölskyldur uppi á lofti og sakaði þær ekki, og er það mesta mildi. Í öðru húsinu sváfu börn innan við glugga sem snjórinn náði upp á.

Seinni hluta dagsins kom annað snjóflóð niður á ströndina um 1/2 km frá hinum staðnum, en þar eru tvö fjárhús, þar sem menn héðan hafa fé sitt. Voru þeir að sinna fénu, en snjóskriðan fór milli húsanna og niður í sjó og sakaði engan.

Snjóflóðið úr Strákum mun hafa komið úr klettabelti utan við Hvanneyrarskál og farið niður snarbratta hlíð, 400—500 m vegalengd og verið um 200—300 m breitt. Skall það beint á húsinu Hvanneyrarhlíð, sem er gamalt timburhús, járnvarið og mannlaust, sem betur fer. Í þessu húsi bjó áður Karl Dúason, en undanfarin ár hefur síldarleitin verið þar til húsa. Snjórinn braust inn um alla glugga á vesturhlið hússins og fyllti það gjörsamlega af snjó og gluggahlerar á öðrum hliðum þess bunguðu út vegna snjóþyngslanna innan frá. Reif flóðið húsið af grunni og færði það 5—7 m. Húsið sjálft er skekkt og brotið og mun vera gjörónýtt. Tókst að bjarga ýmsum tækjum Síldarleitarinnar úr húsinu. Snjórinn fyllti eldhúsið.

Þá hélt flóðið áfram og skall á tveimur nýjum íbúðarhúsum úr steini, sem standa norðan árinnar (sjúkrahúsið og prestsetrið eru sunnan árinnar). Í þeim búa loftskeytamenn með fjölskyldur sínar. Í húsinu nr.8 býr Guðlaugur Karlsson með konu sinni Magðalenu Halldórsdóttur og tveimur börnum sínum. En í hinu Hólmsteinn Þórarinsson með konu sinni Ólínu Olsen og 4 börnum. Voru þau öll heima er flóðið kom. Fréttamaður blaðsins talaði við Magðalenu Halldórsdóttur, sem skýrði honum frá því sem gerðist. Magðalena sagði að flóðið hafði skollið á húsinu um kl.9:30. Fólk hennar var ekki komið á fætur og vissi ekki fyrr en flóðið skall á húsinu með háum dynk. Snjórinn braut forstofuhurðina og fyllti forstofuna af snjó. Ennfremur braut það eldhúsglugga á vesturhlið hússins og eldhúsið hálffylltist og fór snjórinn áfram fram í stórt anddyri. Svo vel vildi til að enginn var í eldhúsinu, annars er auðséð að illa hefði farið. Fólkinu brá heldur en ekki í brún, en gerði sér þegar ljóst hvað um var að vera. Magðalena sagðist hafa verið svo heppin að hafa tekið símann með sér upp í svefnherbergið og hafði hann á náttborðinu. Hún setti sig strax í samband við lögreglu og nágranna og brá fólk skjótt við til hjálpar. Miklar skemmdir urðu á húsinu vegna þess að rúðubrot fóru um allt og málning skemmdist á veggjum. Í eldhúsinu færðist ísskápur úr stað, svo mikill var krafturinn á snjónum. Sagði Magðalena að þetta hefði verið óskemmtilegur jólagestur. En allir voru rólegir.

Í hinu húsinu nr. 10 kom flóðið með svipuðum hætti. Hjónin voru komin á fætur, en börnin sváfu undir glugga sem sneri að flóðáttinni. Braut hann upp hurð sem var um 2 m frá glugganum, en krafturinn í snjónum, sem náði upp á miðjan gluggann uppi var ekki það mikill að glugginn brotnaði. Hefði snjóflóðið lent inni í barnaherberginu, hefði hann farið yfir rúm barnanna. Þau vöknuðu ekki. Flóðið fór þarna inn um aðalinnganginn og þaðan fram í skálann. Þó snjór væri í skálanum, þá komust hjónin að símanum, með því að rétta höndina um dyr í stofuna og gerðu aðvart. Vann hjálparlið að því að hreinsa út snjóinn og setja rúður í glugga. Húsin eru nýbyggð og sterk og er fólkið þar um kyrrt.

Síðdegis sama dag féll annað snjóflóð skammt frá. Á ströndinni eru tveir fjárkofar, þar sem menn úr bænum hafa fé, en engin byggð er þar. Þetta er um 1/2 km fjarlægð frá fyrri staðnum. Mennirnir voru búnir að sjá þarna ískyggilegar hengjur og í ljósaskipunum þegar þeir voru að gefa fénu, höfðu þeir einn mann á vakt úti. 3—4 menn voru að gefa kindum í öðru húsinu, en í hinu húsinu var einn maður. Allt í einu heyrir vaktmaðurinn ískyggilegan hvin og varð þess áskynja að snjóflóð var á leiðinni og. gerði mönnunum aðvart. Um það bil brast á mikill skafrenningur og áður en varði var komin gífurleg snjóskriða milli þessara húsa og féll hún út í sjó. Var hvinurinn og fjúkið svo mikið að þeir gátu ekki gert sér grein fyrir því fyrr en eftir á að flóðið var að fara milli húsanna. Engan mann sakaði, en flóðið tók kartöflugeymslur bæjarins, sem eru þarna skammt fyrir ofan. Ekki er vitað að fallið hafi snjóflóð á þessum stað fyrr. Þó hafa komið snjóflóð á Siglufirði og valdið miklu tjóni, svo sem sagt er frá á öðrum stað í blaðinu.

Stykkishólmi, 27. desember. Á aðfangadag var hér stormur og snjóhraglandi og hélst það veður einnig á jóladag, en á annan jóladag var frost og gott veður. Samgöngur voru sæmilegar. Nú er hér komið mikið hvassviðri. Fréttaritari.

Ísafirði, 27. desember. Talsverð snjókoma var um hátíðarnar við Ísafjarðardjúp og hefur sett niður nokkurn snjó, en þó varla til baga, enn sem komið er. Bylur og dimmviðri var fram eftir degi í dag. HT.

Sauðárkróki, 27. desember. Hér byrjaði að snjóa á jólanóttina, og snjóaði alla nóttina og talsvert á jóladag. Snjór er meiri að vestanverðunni í Skagafirði, en færð hefur ekki teppst til muna. Jón

Siglufirði, 27. desember. Á aðfangadag gerði allmikla úrkomu og hélt áfram á jóladag. Má segja að sjaldan hafi kyngt hér niður svo miklum snjó á svo skömmum tíma. Snjóskriða féll úr Strákum á 3 hús, og er sagt frá því annars staðar. Snjókoma var það mikil að öll eðlileg bifreiðaumferð torveldaðist algerlega. Í morgun var strax hafist handa um að ryðja götur og verður haldið áfram í dag. Þetta hafði þó ekki áhrif á venjulegt jólahald. Við erum vön snjónum hér fyrir norðan og komumst milli húsa. Stefán.

Húsavík, 27. desember. Ágætt veður var á aðfangadag, en hvítt yfir, en á jóladaginn skipti um og gerði blindhríð, svo að setti mikla skafla í bænum og varð allt ófært um bæinn þangað til í gær að ýtt var af aðalgötunni vegna mjólkurflutninga úr sveitinni. En minna hefur snjóað framundan á götum. Og er nokkuð greiðfært nema í Aðaldalshrauni, þar sem voru töluverðir skaflar, en lausir fyrir og kom mjólk úr flestum sveitum. Ennþá er þó ófært á Tjörnesið. Fréttaritari.

Morgunblaðið segir 29.desember frá þrumuveðri:

Þrumur og eldingar gengu yfir Reykjavík í gærdag og um sunnan- og vestanvert landið, en það er óalgengt í suð-vestan éljagangi. Ekki hefur fyrr í vetur orðið vart eldinga í Reykjavík. Um kl. 9 í gærmorgun sást eldingarglampi í Reykjavík og urðu þeir fleiri er á daginn leið. Einnig varð vart við eldingar í Keflavík og telur Veðurstofan að svo hafi verið víðar um sunnan- og vestanvert landið.

Tíminn birtir 29.desember bráðabirgðaslysayfirlit ársins:

FB-Reykjavík 28. desember. Dauðaslysum hefur fjölgað um nær því helming frá því í fyrra. Þá fórust 57, samkvæmt upplýsingum frá Slysavarnafélaginu en í ár hafa 104 látið lífið í ýmiskonar slysum bæði á sjó og landi. Á tímabilinu 1. janúar til 24. desember í ár hefur 51 maður farist í sjóslysum eða drukknað í ám og vötnum og er það 16 fleiri en í fyrra en þá drukknuðu 35. Átján manns hafa beðið bana í umferðarslysum í ár og er það fleiri en á sama tíma í fyrra. Árið 1962 fórst aðeins einn maður í flugslysi en nú samtals 14.

Tíminn segir 31.desember frá nýjum umbrotum nærri Surtsey - menn töluðu síðan um „Syrtlu“:

FB-IGÞ-Reykjavík, 30. desember. Í birtingu á sunnudagsmorgun [29.] urðu menn í Vestmannaeyjum varir við ókyrrð í hafinu milli Surtseyjar og Heimaeyjar. Nýja gossvæðið er um tveim og hálfum km nær Heimaey heldur en Surtsey. Stóðu um hundrað metra háir strókar upp úr hafinu öðru hverju fram eftir sunnudagsmorgni, en í dag var gosið minna á þessum nýja stað, enda þá komið kröftugt gos í Surtsey, og talið samband þar á milli, þótt nú þyki sýnt að nýja gosið kemur úr annarri sprungu, sem liggur samsíða Surtseyjarsprungunni. Báðar þessar sprungur stefna að því er virðist á Vestmannaeyjar. Þá hafa menn í Eyjum sterkar grunsemdir um, að hafsbotninn hafi risið á svæðinu milli Brands og Álfseyjar. Hafa risið upp boðar á þessu svæði, sem benda til grynninga. Aðrir vilja meina að boðarnir séu flóðbylgjur frá nýja gosinu. Ekki hefur dýpi verið mælt milli Brands og Álfseyjar. Ef einhver hræring er á hafsbotninum þarna, þá er sæsímastrengurinn til Skotlands í hættu, því að hann liggur einmitt á milli þessara eyja.

Lýkur hér samantekt hungurdiska um veður og tíðarfar á árinu 1963. Þakka blöðum og blaðamönnum auðvitað fyrir þeirra elju þetta merka og minnisstæða ár. Að vanda eru fjölmargar tölur og ýmsar fágætar upplýsingar í viðhenginu. 


Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

Næsta síða »

Um bloggið

Hungurdiskar

Höfundur

Trausti Jónsson
Trausti Jónsson
Höfundur er veðurfræðingur og áhugamaður um veður.

Færsluflokkar

Okt. 2024
S M Þ M F F L
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31    

Nýjustu myndir

  • w-blogg1501024a
  • w-blogg1501024b
  • w-blogg151024b
  • modrudalur 1892-10-09-klipp
  • modrudalur 1954-09-27-klipp

Heimsóknir

Flettingar

  • Í dag (15.10.): 89
  • Sl. sólarhring: 96
  • Sl. viku: 2464
  • Frá upphafi: 2401361

Annað

  • Innlit í dag: 75
  • Innlit sl. viku: 2240
  • Gestir í dag: 68
  • IP-tölur í dag: 63

Uppfært á 3 mín. fresti.
Skýringar

Eldri færslur

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband